Overal in huis hangen schilderijen gemaakt door de bewoonster, ook in de imposante entreehal.
Interieur
Lita’s theater
Na een zwervend bestaan dacht Lita Cabellut haar thuis te hebben gevonden in dit achttiende-eeuwse herenhuis. De kunstenares gaf het zijn grandeur terug en vulde het met theatrale doeken. Productie
9 8 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
Hugo Kosters
; F o to g r a f i e
Dennis Brandsma
; Tekst
Johanna Hoogendam
m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 9 9
Interieur De antieke Chesterfields, gekocht bij Cotton & Silk, stonden ooit in de Koninklijke Wachtkamer van het Haagse station Hollands Spoor.
O
nlangs belde ik de aannemer met de boodschap dat ik met hem moest praten,” vertelt Lita Cabellut (52). “‘Wat is er,’ vroeg hij, ‘is er iets stuk, heb je lekkage?’ ‘Nee,’ zei ik, ‘ik heb een plek gezien, een loods, daar wil ik iets nieuws gaan bouwen.’ ‘Net nu we dit huis hebben opgeleverd? Je woont hier amper een half jaar!’” Het huis waar de Spaanse kunstenares woont – in de chique Surinamestraat in Den Haag, pal naast de woning waar Louis Couperus zijn Eline Vere schreef – is net opgeleverd. Toch heeft ze haar zinnen alweer gezet op een ander pand, dat haar échte thuis zal worden. De verbouwingen daar zijn inmiddels in volle gang. Het huis aan de Surinamestraat staat te koop. Lita Cabellut had een roerige jeugd. De donkerharige kunstenares werd geboren uit een moeder die prostituee was en een onbekende vader. Tot haar achtste werd ze opgevoed door haar grootmoeder in Barcelona. Toen haar oma overleed, was er niemand meer om voor haar te >
Bureau In de voorkamer is een bureau ingericht met antieke spiegel boven de schouw. Ensuite Doorkijk vanaf de veranda naar de salon, met erachter het bureau in de voorkamer. De vloerkleden op deze etage zijn handgeknoopte Ziegler-tapijten uit Iran.
1 0 0 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
“Ik beloofde het huis zijn allure terug te geven”
Lita Cabellut
Haar hele leven maakt Lita Cabellut olieverfportretten van mannen, vrouwen en kinderen. Vanuit haar achtergrond – ze komt uit een zigeunerfamilie en moest al jong voor zichzelf zorgen – gaat haar belangstelling uit naar mensen in de marge van de samenleving, mensen die hun kwetsbaarheid tonen achter de façade van schmink, kleding of houding. Cabellut maakt metershoge doeken die ze op een speciale manier voorbewerkt waardoor er reliëf ontstaat. Mede dankzij die gelaagdheid hebben haar portretten een unieke levendigheid en krijgen de afgebeelde personages iets breekbaars. Haar werk wordt wereldwijd tentoongesteld, van Dubai en Shanghai tot Londen en Parijs. Uiteenlopende mensen kochten haar werk – van Janine van den Ende tot de koning van Marokko. m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 1 0 1
Interieur
Souterrain Beneden heeft Lita Cabellut een televisiekamer ingericht met tafels en lampen van Il Mondo. Veranda De veranda aan de tuinzijde was er niet; de kunstenaar liet deze in de stijl van het huis uit 1883 aanbrengen en met groen overwoekeren.
zorgen. Ze belandde op straat, moest zelf zien hoe ze aan eten kwam. Dat deed ze door sterren te verkopen. Lita Cabellut: “Ik had een zakje met denkbeeldige sterren. Aan oorbijgangers vroeg ik of ze een rode of een blauwe ster wilden. De mensen vonden het schattig, ze gaven me geld en daarvan kon ik eten kopen. Tot mijn twaalfde heb ik zo overleefd, het was een hard bestaan. Aan de andere kant gaf dat leven me ook de kans mijn creativiteit te ontwikkelen. Op mijn twaalfde ben ik geadopteerd door een conservatieve Spaanse familie. Zij gaven me een opleiding, namen me mee naar het Museo del Prado in Madrid en daar begon het. Daar ontdekte ik wat ik wilde: schilderen.” Met olieverf en doek voorziet Lita Cabellut sindsdien in haar levensonderhoud – ruimschoots: wie een werk van haar wil kopen, moet al snel tachtigduizend euro neertellen. “Ik wil met mijn schilderijen een gevoel overbrengen, een geloof, een illusie. Eigenlijk verkoop ik nog steeds sterren. Met mijn metershoge portretten verbeeld ik kwetsbaarheid van het menselijk bestaan.”
Nieuwste werk
Sinds haar negentiende woont Lita Cabellut in Nederland, waar ze een opleiding volgde aan de Gerrit Rietveld Academie in een poging met haar verleden te breken. Ze trouwde met een Nederlander en kreeg drie zonen. Twaalf jaar geleden ging het paar uit elkaar, maar zij bleef in Den Haag wonen. Na lang zoeken vond ze dit huis aan de Surinamestraat. Twaalf immense kamers telt het – 525 vierkante meter. Aan de muren hangen haar theatrale doeken. Het zijn afbeeldingen van Chinese en Japanse vrouwen, haar nieuwste werk. Tijdens het interview belt de directeur van het Royal Opera House in Londen. Hij is verbolgen dat hij niet méér werk van haar mag tentoonstellen. Cabellut belooft hem stante pede tien schilderijen te sturen. De stukken in haar eigen huis gaan binnenkort voor een expositie naar Singapore. > 1 0 2 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
De wegzinkbank, gemaakt van gestapelde matrassen en kussens, was ooit eigendom van Yves Saint Laurent
m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 1 0 3
Interieur
Lita Cabellut heeft ook oog voor stoffen, getuige dit met zijde en fluweel beklede antieke bankje.
Openslaande deuren naar de veranda en tuin geven deze indrukwekkende kamers en suite een prettige, leefbare sfeer.
Interieur
Alles is gloednieuw, toch is het patina overal aangenaam doorleefd 1 0 4 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 1 0 5
Interieur
“Het huis zag er eerst uit als een dame met een mislukte facelift”
Spiegel Antieke spiegels en andere rijk versierde objecten, zoals deze smeedijzeren kapstok, vormen een terugkerend thema in Cabelluts huis. Boudoir In het boudoir een bank met een vintage sprei en een gecapitonneerde poef met geborduurde bovenzijde. De muren zijn hier warm bruinoranje geschilderd.
Enthousiast geeft ze een tour langs alle kamers. De vertrekken zien eruit alsof Cabellut ze al twintig jaar bewoont in plaats van een half jaar: alles heeft een aangenaam doorleefd patina. De tinten op muren en vloeren zijn zacht, schijnbaar vaal. Op de oude banken en stoelen – smaakvol bekleed, maar met slijtplekken – hebben al heel wat mensen uitgerust. En in de tuin en op de veranda staan volgroeide struiken en heesters. “Die heb ik pas vorig jaar geplant. Mijn tip: koop volgroeide exemplaren. Het kost wat meer, maar dan heb je er meteen plezier van.” En nu het huis helemaal af is, het een thuis voor haar inmiddels volwassen zonen en twee honden kan zijn, net nú is ze verliefd geworden op een ander pand. Op een loods een paar straten verderop om precies te zijn. Toen ze er de eerste keer kwam, wist ze het meteen: ze zag het aan de lichtval, voelde het aan de energie. Haar hele leven had ze gezocht naar een echt thuis. “Ik dacht het aan de Surinamestraat te hebben gevonden, maar de loods is mijn lelijke eendje. Daar ga ik een zwaan van maken. Dát wordt mijn thuis.” Intussen moet het nog wel volledig worden verbouwd. En het herenhuis waar ze nu woont wordt verkocht zodra de nieuwe locatie is opgeleverd. “Het maakt niet uit of ik een schilderij maak of een huis verbouw, uiteindelijk kan ik maar één ding tegelijk. Het is de taak van de kunstenaar om verder te kijken dan waar het oog ophoudt. Dwars door bestaande muren en het dak heen.”
Kosten noch moeite
Zo ging dat ook bij dit huis. “De eerste keer dat ik hier binnenliep via de tuindeuren wilde ik me eigenlijk meteen omdraaien, zo lelijk was het. Het pand stamt uit de achttiende eeuw, maar wat ik zag was honderd procent jaren zestig. Overal verlaagde plafonds en betimmering. Het visgraatparket was oneerbiedig geel geverfd. Alle klassieke en romantische elementen waren weggemoffeld. Als bij een dame met een > 1 0 6 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
In de badkamer naast de masterbedroom staat een antiek bad op poten. Een koperen babybad doet dienst als wasbak. m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 1 0 7
Interieur
Den Haag Het huis is het breedste uit de chique Haagse Surinamestraat. In het huis ernaast schreef Louis Couperus zijn Eline Vere.
mislukte facelift.” De kunstenaar in Cabellut zag de mogelijkheden, kosten noch moeite werden gespaard om naar voren te halen wat lange tijd verborgen was. “Ik heb op de Rietveld Academie een leraar gehad die ons leerde schilderijen op hun kop te zetten en daarna verder te werken. Dit huis wilde ik weer in zijn oorspronkelijke positie terugzetten. Ik ga je in de oude staat herstellen, zei ik tegen het huis. Ik geef je de allure terug die je ooit had.” Om zo’n rigoureuze transformatie te verwezenlijken moet je in staat zijn te luisteren naar wat een huis zelf inbrengt. “Ik ben midden in elke kamer gaan zitten, heb gelet op de lichtval en gekeken waar muren in de weg stonden. Ik heb geluisterd: welke dialoog gaat het huis met mij aan?” De bevriende tapijthandelaar kon zijn nogal aanwezige Perzische tapijten weer meenemen, want “deze etage was licht en vrouwelijk, dat zei het huis tegen mij. Daar pasten alleen Ziegler-kleden met krullendessin in.” Ook de kleuren bracht het huis volgens Cabellut zelf in: beneden okertinten en grijsschakeringen, boven poederachtig zalmroze en taupe. “Het zijn niet mijn kleuren, maar ik ben ze dankzij dit huis gaan waarderen. Dat was mijn opdracht: het zo te maken dat het weer zichzelf kon zijn.” #
Chinese kunst De uitgebreide verzameling Chinese kunst en antiek wordt tentoongesteld in vrijwel alle kamers. Zijde Op het bed liggen lakens en spreien van zijde.
www.litacabellut.com
“Een kunstenaar moet verder kijken dan waar het oog ophoudt”
MTC-actie: 5x 2 gratis entreekaarten
Lita Cabelluts privé- domein is de slaapkamer in roze, rode en oranje tinten. 1 0 8 m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3
MTC geeft 5x 2 toegangsbewijzen weg voor de expositie van Lita Cabellut in het fonkelnieuwe Noordbrabants Museum in Den Bosch (t/m 30 november). Stuur om kans te maken een e-mail met uw naam- en adresgegevens naar
[email protected] o.v.v. ‘MTC-actie Lita Cabellut’. Noordbrabants Museum, Verwersstraat 41, Den Bosch, www.hetnoordbrabantsmuseum.nl m TC | n o v e m b e r / d e c e m b e r 2 01 3 1 0 9
