Lexicografie en lexicologie

Lexicografie en lexicologie Basisliteratuur:

Piet van Sterkenburg (ed.) (2003), A Practical Guide to Lexicography. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia.

+ aanvullende literatuur op onderdelen

+ websites als nl.wikipedia.org

Truus Kruyt, Lexicografie en lexicologie, Münster 2007/2008

Lexicografie, lexicologie, theoretische lexicografie (1) lexicologie: de leer in de linguistiek omtrent de ordening van een woordenschat volgens wetenschappelijke beginselen (nl.wikipedia.org/) lexicografie: onderdeel van de lexicologie dat zich bezig houdt met het implementeren van lexicologische principes in met name woordenboeken, maar ook encyclopedieën, lexicons, concordanties enz. Het draait in de lexicografie om de vraag: hoe kan woordinformatie (zoals betekenis, spelling, uitspraak en gebruik) op een gebruiksvriendelijke en verantwoorde manier voor de gebruiker toegankelijk gemaakt worden (nl.wikipedia.org/). Truus Kruyt, Lexicografie en lexicologie, Münster 2007/2008

Lexicografie, lexicologie, theoretische lexicografie (2) theoretische lexicografie: een autonome discipline (…) waarvan het hoofddoel moet zijn: een op basis van inzichten uit de praktische lexicografie en uit de moderne linguïstiek, geformuleerde cohaerente theorie, op een zodanig samenhangende en complete wijze gevormd , dat zij het volwaardig fundament kan bieden, waaruit zo adekwaat mogelijke woordenboeken vervaardigd kunnen worden (Van Sterkenburg 1984: 5).


Wat is een woordenboek? (1) Woordenboek der Nederlandsche Taal WNT: betekenis 3: Boek waarin de afzonderlijke woorden, woordcombinaties (zooals spreekwoorden, uitdrukkingen, zegswijzen, gezegden en vaste verbindingen) en soms ook woorddeelen (zooals voorvoegsels en achtervoegsels) van een taal en hun beteekenis, morphologische en syntactische mogelijkheden zijn geïnventariseerd en beschreven. De woorden zijn meestal naar den vorm (alphabetisch) geordend, soms naar de beteekenis (systematisch).


Wat is een woordenboek? (2) Van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal op cd-rom (2000): boek waarin woorden (met opgave van bep. grammaticale kenmerken) en de vaste verbindingen waarin ze gebruikt worden, met hun betekenis (in alfabetische volgorde) zijn opgenomen Van Dale Groot woordenboek hedendaags Nederlands op cd-rom (2002): boek waarin de afzonderlijke woorden en vaste uitdrukkingen van een taal zijn gerangschikt, met daarbij hun grammatische eigenschappen, gebruiksmogelijkheden, betekenissen of vertalingen


Wat is een woordenboek? (3) Wikipedia: Een woordenboek is een naslagwerk waarin de betekenis van de woorden uit een zekere taal of zeker aspect van een taal gegeven worden Van Sterkenburg (2003: 3, 8): The prototypical dictionary is the alphabetical monolingual general-purpose dictionary The prototypical dictionary has the form of a static (book) or dynamic product (e-dictionary) with an interstructure that establishes links between the various components (e-dictionary) and is usually still alphabetically structured (book) Truus Kruyt, Lexicografie en lexicologie, Münster 2007/2008

Woordenboek, thesaurus, encyclopedie, semantisch netwerk A thesaurus (…) means a listing of words with similar, related, or opposite meanings (Engelse wikipedia).

Een encyclopedie is een gestructureerde, geschreven verzameling van menselijke kennis, vaak met aanvullingen zoals afbeeldingen, geluidsopnames en videomateriaal (wikipedia)

Een semantisch netwerk is een netwerk van woorden waartussen relaties zijn gelegd. (www.library.uu.nl/medew/it/eric/retrieval.htm) Truus Kruyt, Lexicografie en lexicologie, Münster 2007/2008

Welke veranderingen in het digitale tijdperk? (1) Inhoud. In principe niet erg veranderd (voor traditionele wdb). Vorm. Van gedrukt boek naar digitaal tekstbestand met een zoeksysteem. Alfabetische volgorde van de woorden niet nodig. Vervaardiging. Nu direct in digitale vorm. Een gedrukt boek is een afgeleide van de digitale versie. Functie als naslagwerk. Nog steeds actueel. ‘Multiwoordenboeksystemen’: - WNT en VMNW (INL): www.inl.nl - Mittelhochdeutsche Wörterbücher im Verbund (Trier): http://germazope.uni-trier.de/Projects/MWV/wbb - www.onelook.com e.a. Truus Kruyt, Lexicografie en lexicologie, Münster 2007/2008

Welke veranderingen in het digitale tijdperk? (2) Nieuwe functies. Onder andere in de taaltechnologie: input voor ‘computationeel lexicon’: woordenboek dat gebruikt kan worden door een computerprogramma. Wetenschappelijk. Meer verband tussen lexicografie, taaltechnologie, informatica en informatietechnologie. Internationalisering van de nationale lexicografieën: standaarden voor structurering en codering van woordenboeken

‘Liberalisering’ van de lexicografie: minder elitair + minder aan traditionele inhoud en vorm gebonden Bijv.

http://nl.wiktionary.org/wiki/ www.mijnwoordenboek.nl/vertaal/NL/DE


Literatuur in dit college:

Van Sterkenburg (2003): 1.1 Van Sterkenburg, P.G.J. (1984), Van woordenlijst tot woordenboek. Inleiding tot de geschiedenis van woordenboeken van het Nederlands. E.J. Brill, Leiden. Hoofdstuk 1. Kruyt, J.G. (1989), Gecomputeriseerde woordenboeken voor mens en computer. In Jaarboek van de Stichting Instituut voor Nederlandse Lexicologie 1988, 53-71. Leiden 1989


Lexicografie en lexicologie

Recommend Documents