Het levenstestament
Het
testament
Het
U zult er maar door worden getroffen: een ongeluk, beroerte of dementie. Situaties waarin u geen greep meer heeft op belangrijke zaken als uw vermogen, uw huis, uw bedrijf of de manier waarop u medisch behandeld wilt worden. Met een levenstestament bent u hierop voorbereid. In deze – liefst notariële – akte kunt u via volmachten uw wensen op allerlei gebieden regelen: privé en zakelijk. Dit eerste deel uit de serie ‘Klaar voor de notaris’ beschrijft kort en bondig de mogelijkheden en aandachtspunten van een levenstestament. Een optimale voorbereiding voor uw gesprek met de notaris.
®
®
Ina Houwing & Saskia Mos-van Gool
levens
klaar voor de notaris deel 1
levens testament ®
Het levenstestament
Ina Houwing & Saskia Mos-van Gool
Het
levens testament klaar voor de notaris deel 1
Inhoud Voorwoord
8
Inleiding
9
1
Mijn persoonlijke wensen
1.1 Inboedel
1 druk, februari 2013 e
Copyright 2013 © Consumentenbond, Den Haag, en EPN Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond Auteurs: Ina Houwing (notaris en estate planner) en Saskia Mos-van Gool (kandidaat-notaris en estate planner) Eindredactie: Aniel Autar (voorzitter EPN) en Georgie Dom (Consumentenbond) Grafische verzorging: Puur Publishers/Nanette van Mourik, Janita Sassen Tekeningen: Ad Oskam Foto omslag: Veer ISBN 978 90 5951 2139 nur 822 Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende op het auteursrecht c.q. de uitgever van deze uitgave, door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2, Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb. 351) ex artikel 16B Auteurswet 1912, te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden. Hoewel de gegevens in dit boek met grote zorgvuldigheid zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele (zet)fouten of onvolledigheden. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen; degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.
4
Het levenstestament
13 15
1.2 Huisdieren
15
1.3 Schenkingen
16
Schenkingsbepalingen
16
1.3b Bewind
17
1.3a
1.3c
Tweetrapsschenking
17
1.3d
Schenkingen aan goede doelen
18
1.4
Verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen
19
1.5
Uw uitvaart
19
1.6
Wie moet het uitvoeren?
20
1.7 Aandachtspunten
20
2
Mijn vermogen
21
2.1
Algemene volmacht
23
2.2
Bijzondere volmachten
24
2.2a
Soorten
2.2b Uw huis
2.2c
2.3
Tegenstrijdig belang
2.4
Beperkingen aan de volmacht
29
2.5
Aandachtspunten
30
3
Mijn onderneming
31
3.1
Wat is een ondernemersvolmacht?
33
3.2
Voor wie is deze volmacht van belang?
33
3.3
Waarvoor geeft u volmacht?
34
Inhoud
Buitenlandvolmacht
25 26 27 27
5
3.4
Korte termijn versus lange termijn
35
6
Rekening en verantwoording
3.5
Aandachtspunten
36
6.1
De wettelijke basis van de volmacht
56
6.2
Het afleggen van rekening en verantwoording
57
6.2a
57
37
55
4
Mijn gezondheid
4.1
Wat is een medische behandelingsvolmacht?
39
6.3
Vertrouwen op het geschreven woord
58
4.2
Voor wie is zo’n volmacht van belang?
39
6.4
De relatie tussen rekening en verantwoording, en toezicht
59
4.3
Aan wie geeft u de volmacht?
39
6.5
Het mogen informeren bij derden
61
4.4
Wat kunt u met deze volmacht regelen?
40
6.6
Kwijting
61
4.4a Niet-behandelverklaring
40
6.7
Ontslag van de gevolmachtigde
61
4.4b
40
6.8
Aandachtspunten
62
4.4c Dementieverklaring
41
4.4d Donorcodicil
41
7
Het levenstestament in de praktijk
4.4e
41
7.1
Notariële akte
64
4.5
Arts raadplegen
41
7.2
Herroeping
65
4.6
Herroepen
42
7.3
Het notariële proces
42
7.3a
Euthanasieverklaring
Behandelgebodsverklaring
4.7 Aandachtspunten
5 Wie krijgt mijn volmacht?
Wanneer leg je rekening en verantwoording af?
Kosten
63
65
66
7.4 Registratie
68
43
7.4a
Privacy
68
Bevoegdheidsverklaring
69
5.1
Eisen
45
7.4b
5.1a
Vertrouwen
45
7.5
Mentorschap, bewind en ondercuratelestelling
70
5.1b Deskundig
46
7.5a
Mentor
70
5.1c Op de hoogte van uw wensen
47
7.5b
Bewind
70
5.1d
48
7.5c
Curatele
70
5.2
Eén gevolmachtigde of meerdere
48
7.6
Duur van de volmacht
5.2a
49
7.6a
Aanvang
72
5.2b Dezelfde bevoegdheden?
49
7.6b
Einde
72
5.3
Een andere gevolmachtigde
50
7.6c Onherroepelijkheid volmacht
73
5.3a Opvolgend gevolmachtigde
50
7.7
Beloning van de gevolmachtigde/toezichthouder
74
5.3b
Indeplaatsstelling
51
7.8
Digitale zaken
75
5.3c Ondervolmacht
52
7.9 Aandachtspunten
5.4
Aandachtspunten
53
6
Wettelijke eisen Zelfstandig of gezamenlijk bevoegd
Het levenstestament
Inhoud
72
75
7
Voorwoord
Inleiding
Dit boekje is de eerste uit de serie Klaar voor de notaris. De titels die in
Veel mensen hebben een testament gemaakt. Hierin is vastgelegd wat
deze serie verschijnen, zijn het resultaat van samenwerking tussen de
er na hun overlijden moet gebeuren met hun nalatenschap. Er staan
Consumentenbond en de EPN, de Vereniging van Estate Planners in
bepalingen in over wie moet erven, onder welke voorwaarden en wie
het Notariaat (EPN).
de nalatenschap moet afwikkelen (wie de executeur is). En vooral door dat laatste puntje, het benoemen van een executeur, denken veel men-
Klaar voor de notaris heeft ten doel u te informeren over kwesties die u bij
sen dat daarmee ook zaken zijn geregeld die ze vóór hun overlijden niet
de notaris kunt regelen. Hierdoor bent u beter in staat de juiste vragen op
meer zelf kunnen doen.
het juiste moment te stellen. Daarnaast willen wij u met deze serie hand-
Maar niets is minder waar. Een ‘gewoon’ testament werkt pas na het
vatten geven om u goed voor te bereiden op het gesprek met uw notaris.
overlijden van iemand. Wilt u iets regelen voor de situatie dat u nog in
Om die reden sluiten we ieder hoofdstuk af met een checklist.
leven bent, maar niet meer zelf kunt handelen (bijvoorbeeld vanwege dementie of een beroerte), dan biedt het levenstestament een oplos-
Om de aansluiting op de notariële praktijk te waarborgen, zijn de au-
sing.
teurs van de boekjes uit deze serie afkomstig uit die praktijk. Achter in dit
Overigens kunt u ook een levenstestament maken voor het geval u be-
boekje vindt u meer informatie over de Consumentenbond en de EPN.
paalde handelingen (geestelijk) nog wel zou kunnen doen, maar ze niet meer kan of wil verrichten, bijvoorbeeld omdat u slecht ter been bent
Het volgende boekje in deze reeks zal verschijnen medio 2013.
geworden.
Aniel Autar
Een levenstestament is bij voorkeur een notariële akte waarin de maker
voorzitter EPN
aanwijst wie zijn zaken moet behartigen als hij dat bij leven zelf niet
Den Haag, februari 2013
meer kan of wil, hoe hij de zaken geregeld wenst te hebben en welke voorwaarden allemaal van toepassing zijn. Het is dus een combinatie van een volmacht en een overzicht van persoonlijke wensen, op allerlei gebieden. Verschillende soorten volmacht Met een volmacht geeft u iemand anders de mogelijkheid om namens u bepaalde (rechts)handelingen te verrichten. U bent de volmachtgever en de persoon aan wie u volmacht geeft is de gevolmachtigde. De
8
Voorwoord
Inleiding
9
gevolmachtigde mag natuurlijk uitsluitend handelen conform de be-
Ook kunt u wensen vastleggen over levensverlengende maatregelen
voegdheden die u de gevolmachtigde heeft gegeven.
waarvan u wilt dat ze genomen worden, het zogenoemde behandelge-
Door het geven van een volmacht blijft u overigens ook zelf bevoegd
bod. Of juist het tegenovergestelde, een niet-behandelverklaring als u
tot alles waarvoor u de volmacht heeft gegeven. Bovendien kan een
wilt dat u behandelingen onder bepaalde omstandigheden niet (meer)
volmacht door u als volmachtgever altijd worden herroepen of worden
wilt ondergaan. Verder kunt u wensen vastleggen op het gebied van
gewijzigd, tenzij u de volmacht onherroepelijk heeft gemaakt. Daarover
euthanasie, een voortijdige levensbeëindiging.
meer in hoofdstuk 7.
Denk tot slot ook aan zaken op het gebied van het doneren van uw
U kunt een algemene volmacht of een bijzondere volmacht geven. Een
organen of weefsels, of uw voorkeur voor een behandeling in een be-
algemene volmacht is een volmacht waarbij u de gevolmachtigde de
paald ziekenhuis en absoluut niet in ziekenhuis x.
bevoegdheid geeft om uw belangen op alle gebieden te behartigen. Hij
Overigens maken artsen soms hun eigen afwegingen. Maar artsen en
mag dan alle zaken namens u doen die u zelf ook zou kunnen doen.
anderen weten bij vastlegging in een levenstestament wel dat u ten
Deze persoon kan ongelimiteerd over uw bankrekeningen beschikken,
tijde van het maken wilsbekwaam was en dat u uw beslissingen goed
uw huis verkopen, schenkingen doen, leningen namens u afsluiten en
kon overzien.
noem maar op. Naast deze algemene volmacht zijn er bijzondere volmachten. Dit zijn
Over de gevolmachtigde
volmachten die voor een bepaald doel of een specifieke handeling zijn
Het geven van een algemene of bijzondere volmacht betekent ver-
gegeven. Deze volmachten kunnen uitgebreid, maar ook zeer beperkt
trouwen hebben. U geeft een volmacht aan iemand die daarmee zeer
zijn. Denk aan het aanwijzen van iemand die voor uw minderjarige
belangrijke en vergaande beslissingen kan nemen, die verstrekkende
kinderen moet zorgen als u dat (tijdelijk) niet kunt, of een volmacht om
gevolgen voor u kunnen hebben. Het is daarom van belang dat u het
uw woning namens u te verkopen als u naar een verzorgingshuis zou
volste vertrouwen heeft in de persoon of personen aan wie u zo’n vol-
moeten. De volmacht voor dit soort persoonlijke wensen beschrijven
macht geeft. U moet er vertrouwen in hebben dat de gevolmachtigde
we in hoofdstuk 1.
geen misbruik zal maken van de volmacht.
U kunt ook een volmacht geven om een erfenis namens u af te hande-
Niemand kan een garantie geven dat de gevolmachtigde de volmacht
len of uw bankzaken en beleggingen te beheren. Allerlei zaken die met
niet in zijn eigen belang zal gebruiken. Uiteraard kunt u in het levens-
uw vermogen te maken hebben. We spreken dan van een vermogens-
testament wel enige waarborgen opnemen, bijvoorbeeld door te bepa-
rechtelijke volmacht. Deze volmacht komt in hoofdstuk 2 aan bod.
len tot welk bedrag iemand mag handelen, door het laten afleggen van
Een ander voorbeeld van een bijzondere volmacht is de ondernemers-
rekening en verantwoording (maar dat is achteraf!) of misschien via het
volmacht, waarbij de gevolmachtigde volmacht krijgt om iemands
benoemen van twee of meer gevolmachtigden samen.
zakelijke belangen betreffende een onderneming te behartigen. Deze
In hoofdstuk 5 wordt nader ingegaan op de persoon van de gevolmach-
volmacht zorgt ervoor dat uw onderneming door kan gaan wanneer u
tigde. U leest wat belangrijk is bij het kiezen van die persoon en of u het
als ondernemer (tijdelijk) niet zelf in staat bent om leiding te geven. U
bij één gevolmachtigde laat of er meer zult benoemen. En ook wat moet
leest erover in hoofdstuk 3.
gebeuren als de door u benoemde persoon zelf ziek wordt en daardoor
Een heel specifiek onderwerp is het terrein van medische zaken. Dit
zijn taak niet kan uitoefenen. Mag hij dan de volmacht doorgeven aan
wordt in hoofdstuk 4 behandeld. In een medische volmacht kunt u
een ander, of heeft u zelf al een alternatieve gevolmachtigde benoemd?
vastleggen wie namens u mag handelen met de artsen als u dat niet
Als u kinderen heeft, is het dan juist verstandig om een kind of meer-
meer zelf kunt doen. Diegene krijgt dan ook het recht om inzage te
dere kinderen te benoemen of brengt dat juist ruzie met zich mee?
hebben in uw medische dossiers.
U kunt in blind vertrouwen aan iemand een volmacht geven. Maar is
10
Het levenstestament
Inleiding
11
dat wel altijd zo verstandig? Naast het benoemen van een gevolmachtigde kan het wenselijk zijn om iemand te benoemen die toezicht houdt op wat de gevolmachtigde doet of aan wie periodiek rekening en verantwoording afgelegd moeten worden. En maakt het dan nog uit wie de erfgenamen zijn en hebben de erfgenamen ook nog een taak? Hierover leest u meer in hoofdstuk 6. In het laatste hoofdstuk van dit boek, hoofdstuk 7, komen restonderwerpen aan de orde. Hoe weet iemand nu dat u een levenstestament heeft gemaakt en of u dit niet heeft herroepen? Moet u een regeling treffen voor digitale zaken? Krijgt de gevolmachtigde een beloning en zo ja, hoe hoog zou deze dan moeten zijn? Ook de rol van de kantonrechter komt aan de orde. Recht tot zelfbeschikking Via een levenstestament maakt u als de maker – als levenstestateur – optimaal gebruik van uw recht tot zelfbeschikking. U geeft aan hoe u allerlei zaken geregeld wilt hebben. Hierdoor worden niet alleen úw belangen beter behartigd, maar wordt ook de gevolmachtigde beschermd. Immers, als iemand anders het niet eens is met zijn wijze van handelen, kan hij aan de hand van de tekst in het levenstestament aantonen dat hij heeft gehandeld conform uw wens.
01
Mijn persoonlijke wensen
Ze zeggen weleens: zoveel mensen, zoveel wensen. Een levenstestament is dus een heel persoonlijk document. U legt erin vast hoe u het zou willen. Het is daarom belangrijk om goed voorbereid naar de notaris te gaan. Het zijn namelijk úw wensen die vastgelegd worden in een levenstestament. Dit boek helpt u daarbij. Het vertelt wat er allemaal in een levenstestament mogelijk is, en waar u op moet letten. Nuttige informatie voor iedereen die zijn zaken goed geregeld wil hebben.
Stel dat u tijdelijk of definitief naar een verzorgingshuis moet. Wat kunt u dan regelen voor uw inboedel of huisdieren?
12
Het levenstestament
Mijn persoonlijke wensen
13
Zoals u in de inleiding heeft kunnen lezen, is een levenstestament een document waarin u uw wensen vastlegt voor het geval er tijdens uw leven iets gebeurt waardoor u zelf niet meer kunt handelen. Bijvoorbeeld door een ongeluk of door ziekte. Het is dan prettig voor uzelf, maar ook voor degene die uw zaken moet regelen, dat hij of zij weet wat uw bedoeling is, dus hoe u het graag gehad zou willen hebben. Dit hoofdstuk gaat specifiek over uw persoonlijke wensen.
1.1 Inboedel Stel dat u wordt opgenomen in een verpleeg- of verzorgingshuis? Wat moet er in zo’n situatie met uw inboedel gebeuren? Zijn er bepaalde meubels die aan bepaalde mensen moeten toekomen? Moeten ze (voor een bepaalde tijd) worden opgeslagen? Of moeten uw spullen via een veiling verkocht worden? En hoe zit het met uw persoonlijke spullen, zoals uw foto’s, uw dagboeken, uw administratie: wat moet daarmee gebeuren? Misschien is het wel uw wens dat bepaalde zaken vernietigd worden; zo ja, wie moet dat doen?
Souvenirs Hetty houdt van reizen en heeft vroeger veel verre reizen gemaakt. Zij heeft in haar huis een bonte verzameling staan van allerlei voorwerpen, souvenirs en snuisterijen uit allerlei landen. Haar kinderen moeten er niet veel van hebben, die houden meer van een strak interieur. Hetty heeft een reislustig nichtje, Jorien, dat net als zij gefascineerd is door andere culturen. In haar levenstestament geeft Hetty aan dat haar kinderen als eerste mogen kiezen wat zij willen hebben en dat daarna de rest van haar collectie naar Jorien gaat. Mocht ook Jorien geen interesse hebben, dan is het haar wens dat door haar kinderen bekeken wordt of er misschien musea zijn die geïnteresseerd zijn in haar spullen.
1.2 Huisdieren Als u naar een verzorgings- of verpleeghuis moet, of als u om wat voor reden dan ook niet meer voor uw huisdieren kunt zorgen: wat moet er dan met die beestjes gebeuren? Wie kan of wil deze in huis nemen? Denk daarbij ook aan de kosten die het hebben van een huisdier met
14
Het levenstestament
Mijn persoonlijke wensen
15
zich meebrengt. Het is verstandig om daar een regeling voor te treffen.
niet in een verrekenbeding bij huwelijksvoorwaarden wordt betrokken).
Maar ook als u niemand kent: waar zou u het liefste hebben dat uw
Uw schoondochter of -zoon heeft dus geen recht op deze schenking.
huisdieren heen gaan? Ook dit kunt u vastleggen in uw levenstesta-
Overigens kunt u een uitsluitingsclausule op elke schenking van
ment.
toepassing verklaren, dus niet alleen bij schenkingen aan uw kinderen, maar ook bij schenkingen aan kleinkinderen, neven en nichten en
Katten
andere personen.
Mevrouw Snijder heeft drie katten. Ze is dol op die beestjes en ze wil dan ook het allerbeste voor ze. Maar wat als ze dement mocht worden en naar
1.3b Bewind
een verzorgingshuis moet? Ze kan haar drie lievelingen dan niet meenemen.
Bij schenkingen aan jonge kinderen, maar ook aan volwassen kinderen
Gelukkig heeft mevrouw Snijder een vriendin, die net zo dol is op de katten
of andere personen die niet zelf op verantwoorde wijze met geld om
als zij en die bereid is ze dan in huis te nemen. Dan hoeven ze tenminste niet
kunnen gaan, kunt u bepalen dat de schenkingen onder ‘bewind’
naar het asiel. In haar levenstestament bepaalt mevrouw Snijder dan ook dat
zullen staan. Dit houdt in dat iemand anders de schenking beheert
haar katten naar haar vriendin gaan.
en de begiftigde niet zelf over de schenking kan beschikken. Bij schenkingen aan jonge kinderen wordt vaak bepaald dat de schenking tot een bepaalde leeftijd, bijvoorbeeld tot het 25e jaar, onder bewind
1.3 Schenkingen
staat van hun ouders. De kinderen kunnen dan niet, wanneer ze 18 en
Een levenstestament is hét document om uw wensen over het doen
dus volwassen zijn, de hele schenking verbrassen.
van schenkingen vast te leggen. U kunt erin vermelden aan wie u schenkingen wilt doen: aan uw kinderen, aan uw kleinkinderen, aan
Voor de kleinkinderen
neefjes en nichtjes of aan goede vrienden of vriendinnen. U kunt
Pieter en Marjon willen graag dat er schenkingen aan hun kleinkinderen
precies vastleggen om welke bedragen het zou moeten gaan, maar u
worden gedaan. Omdat ze dat leuk vinden, maar ook om later erfbelasting
kunt ook alleen uw overwegingen en uitgangspunten meegeven, zoals
te besparen. De kleinkinderen zijn op dit moment nog wat jong (6 en 4 jaar)
het financieel helpen van uw kinderen bij de aankoop van hun huis of
en ze zijn bang dat als die 18 jaar worden, ze het geschonken geld gaan
het zoveel mogelijk besparen van erfbelasting.
uitgeven aan bijvoorbeeld drugs, mobieltjes of andere zaken waarmee
Stel dat u tot nu toe nog geen schenkingen aan uw (klein)kinderen heeft
Pieter en Marjon het niet eens zouden zijn. Ze bepalen daarom in hun
gedaan en er dus geen ‘schenkingstraditie’ is, wat zijn dan uw wensen?
levenstestament dat deze schenkingen onder bewind worden gesteld van
En wat als er wel al een schenkingstraditie is, moeten de schenkingen
hun ouders totdat de kinderen 25 jaar zijn. De ouders kunnen dan bepalen
dan op dezelfde wijze doorgaan? En hoelang? Met andere woorden:
óf en waaraan het geld besteed wordt. Pieter en Marjon hebben daarbij
wanneer is het genoeg geweest?
aangegeven dat zij het liefst zien dat de geschonken bedragen voor een studie of opleiding worden gebruikt.
1.3a Schenkingsbepalingen Wanneer u wilt dat er schenkingen worden gedaan, kunt u daarbij
1.3c Tweetrapsschenking
ook vastleggen welke voorwaarden en bepalingen daarvoor gelden. U
Een bijzondere bepaling in een levenstestament is de zogenoemde
kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan de ‘uitsluitingsclausule’, ook wel
tweetrapsschenking. U kunt door middel van deze bepaling als het ware
‘anti-schoonzoon/schoondochter’-clausule genoemd. Deze bepaling
tweemaal schenken. Hiermee bepaalt u dat de begiftigde de schenking
houdt in dat u aan uw kind schenkt, maar dat deze schenking niet in de
krijgt, maar dat op bepaalde momenten de schenking (of wat daar nog
gemeenschap van goederen valt waarin uw kind is getrouwd (en ook
van over is) aan iemand anders toekomt. Denk bijvoorbeeld aan de
16
Mijn persoonlijke wensen
Het levenstestament
17
ren heeft. Als dat kind overlijdt, zal deze schenking waarschijnlijk tegen
1.4
een hoger erfbelastingtarief aan u en zijn broers en zussen terug verer-
Niet alleen voor de situatie dat u gaat dementeren kan een levenstes-
ven. Middels een tweetrapsschenking kunt u bepalen dat deze schen-
tament van belang zijn. Denk maar eens aan jonge ouders. Wat als er
king dan aan uw andere kinderen toekomt. Dit kan een mogelijkheid
plotseling iets gebeurt, bijvoorbeeld een ongeval, waardoor u (tijdelijk)
zijn om erfbelasting te besparen.
niet in staat bent om voor uw kinderen te zorgen? Wie moet ze dan
Een tweetrapsschenking kan ook een middel zijn om ervoor te zorgen
opvangen? Waar blijven ze zolang wonen? Wie mag en kan er zaken als
dat de geschonken goederen in de familie blijven.
kleding, eten of de contributie voor een sportvereniging voor hen be-
situatie dat u aan een kind schenkt, dat niet getrouwd is en geen kinde-
Verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen
talen? Wie mag over de kinderen beslissen? Maar ook: wie mag er over
Binnen de familie
hun medische behandeling beslissen? Dit regelen is nog belangrijker
Marijke heeft een schilderij van haar ouders geërfd. Zij wil dit schilderij
als u een alleenstaande ouder bent.
graag schenken aan haar zoon Wouter, die altijd al dol was op dit schilderij. Maar ze wil wel graag dat het schilderij in de familie blijft. Zij kiest in haar
Alleenstaande vader
levenstestament voor een tweetrapsschenking: Wouter krijgt het schilderij,
Bram is weduwnaar. Zijn vrouw, de moeder van hun dochtertje Sophie van
maar als hij overlijdt moet het schilderij aan zijn kinderen toekomen. En als
6, is een paar jaar geleden overleden. Bram maakt zich zorgen en wil dat het
Wouter geen kinderen heeft, moet het naar zijn zus Sophie gaan.
goed geregeld is als er iets met hém zou gebeuren. In zijn testament heeft hij al een voogd aangewezen voor als hij zou overlijden. Maar wat als hij een
1.3d
Schenkingen aan goede doelen
auto-ongeluk krijgt en in coma raakt? Hoe moet het dan met Sophie? In zijn
Ook kunt u in een levenstestament aangeven of u wel of geen schen-
levenstestament legt Bram vast wie er dan voor Sophie mag zorgen, wie
kingen aan goede doelen wilt doen. U kunt daarbij bepalen dat het uit-
er beslissingen voor haar mag nemen en hoe het met de financiële zaken
sluitend om goede doelen moet gaan waar u nu al schenkingen aan
betreffende Sophie moet.
doet, of dat ook aan andere goede doelen geschonken mag worden. U kunt de namen van de goede doelen noemen of juist de organisaties waar u niets aan wilt schenken. Ook bestaat de mogelijkheid om geen
1.5
namen te noemen, maar om aan te geven met welke doelstellingen u
Ook kunt u in een levenstestament praktische zaken regelen met be-
Uw uitvaart
affiniteit heeft.
trekking tot uw overlijden. U kunt hierbij denken aan het vastleggen van uw wensen met betrekking tot uw uitvaart, bijvoorbeeld of het een
Longfonds
begrafenis of crematie moet worden, en in dat laatste geval welke be-
Alain heeft astma. Jarenlang heeft hij donaties aan het Longfonds (voorheen
stemming de as moet krijgen. Maar ook uw wensen met betrekking tot
Astmafonds) gedaan. Hij heeft in zijn levenstestament bepaald dat hij graag
de dienst, zoals welke muziek er gedraaid zou moeten worden, hoe de
ziet dat deze schenkingen aan het Longfonds blijven doorgaan, maar andere
rouwkaart en -advertentie eruit zouden moeten zien enzovoort, kunt u
goede doelen of instellingen die zich inzetten op het gebied van onderzoek
benoemen.
naar longziekten, mogen wat hem betreft ook schenkingen krijgen.
Natuurlijk kunnen uw wensen omtrent uw uitvaart ook vastgelegd worden in een testament. Maar een nadeel daarvan kan zijn dat het testament pas veel later (na de uitvaart) boven water komt.
18
Het levenstestament
Mijn persoonlijke wensen
19
1.6
Wie moet het uitvoeren?
Wanneer u uw wensen heeft geformuleerd, is de volgende vraag wie uw wensen zal gaan uitvoeren. Dat kan één persoon zijn, maar u kunt ook twee of meer personen benoemen. De persoon die uw wensen zal gaan uitvoeren, noemen we de gevolmachtigde. Deze persoon ontleent zijn bevoegdheid namelijk aan de volmacht die u aan hem of haar geeft. Hoofdstuk 5 gaat uitgebreid in op de persoon van de gevolmachtigde.
1.7 Aandachtspunten In een levenstestament legt u dus uw specifieke wensen en verzoeken vast voor de situatie dat u zelf niet meer in staat bent om die zaken te regelen. Omdat iedereen verschillend is, zijn de wensen op persoonlijk gebied verschillend. Om u op weg te helpen volgen hier enkele vragen die u kunnen helpen uw persoonlijke wensen en ideeën te formuleren. •
Wat zijn mijn wensen als ik ga dementeren of een ongeval krijg waardoor ik niet meer in staat ben zelf mijn zaken te regelen?
•
Mag mijn huis worden verkocht als ik opgenomen word in een verpleeg- of verzorgingshuis? Wat moet er met mijn inboedel gebeuren? En met mijn huisdieren?
•
Mogen er schenkingen gedaan worden aan mijn kinderen, klein-
02
Mijn vermogen
kinderen, neefjes, nichtjes of aan goede doelen? Onder welke voorwaarden? •
Wat zijn mijn wensen met betrekking tot de verzorging, opvang en opvoeding van mijn minderjarige kinderen?
•
Wat zijn mijn wensen ten aanzien van praktische zaken rond mijn overlijden (begrafenis of crematie)?
Als u over vermogen beschikt, kunt u in een levenstestament een heleboel daarvoor regelen.
20
Het levenstestament
mijn vermogen
21
