Deze nieuwsbrief wordt uitgegeven door de stichting CultuurFonds Wittem. Zijn er in uw kennissenkring mensen die deze brief ook graag willen ontvangen, of zijn er op- of aanmerkingen, mail dan even naar:
[email protected] * Inhoud nieuwsbrief mei 2014 Pagina 1: ‘Leven in Vrijheid’ is uniek project! Pagina 2: Bevrijdingsconcert op 13 september Pagina 3: Verhalenwedstrijd over Vrijheid op scholen Pagina 4: Een zomer vol kunst – Zondags Zomers vieren Pagina 5: Zomers Zondags vieren – Rondleidingen – Orgelconcerten Pagina 6: Terugblik concert Nobiles - Jaarkalender
Veel steun voor plan van CultuurFonds
‘Leven in Vrijheid’ uniek project rondom bevrijding 70 jaar geleden De stichting CultuurFonds Wittem is volop bezig met de voorbereidingen (en deels al uitvoering) van het project ‘Leven in Vrijheid’, in het kader van het feit dat onze regio zeventig jaar geleden bevrijd werd. Voor Gulpen-Wittem was dat op 13 september 1944. Het project omvat verschillende onderdelen; een verhalen/gedichtenwedstrijd op een aantal basisscholen in de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals, een groots bevrijdingsconcert op zaterdag 13 september in de Gerarduskapel van Klooster Wittem en (in april 2015) een concert voor leerlingen van de basisscholen in de twee gemeenten, waarbij extra aandacht wordt besteed aan joodse muziek en aan de vrij grote joodse bevolkingsgroep die ten tijde van de Tweede Wereldoorlog in met name Gulpen woonde. ‘Leven in Vrijheid’ wordt ruimhartig ondersteund door de provincie Limburg, de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals, het coöperatiefonds van Rabobank Centraal ZuidLimburg, de stichting Frederik Edmond Brand, de Rotaryclub Gulpen en Guldemeester Gebouwbeheer uit Kerkrade. Genoemde gemeenten, stichtingen en instellingen hebben dit plan omarmd, mede ook omdat in ‘Leven in vrijheid’ uitgebreid aandacht wordt besteed aan jongeren en aan de bewustmaking dat vrijheid niet iets vanzelfsprekends is. ‘Leven in Vrijheid’ is ontwikkeld naar een idee van de voorzitter van het CultuurFonds Wittem, Jef Brauers. Samen met zijn bestuurscollega’s van het Cultuurfonds ontwierp hij de opzet voor de verhalenwedstrijd en de invulling van het leerlingenconcert, daarbij uiteraard ondersteund door zijn bestuurscollega’s van het CultuurFonds. Ook het bevrijdingsconcert en de repertoirekeuze daarbij is samengesteld door het CultuurFonds. In ‘Leven in Vrijheid’ wordt vooral de aandacht gevestigd op de betekenis van ‘Vrijheid’. In deze nieuwsbrief en in die van augustus uitgebreid aandacht voor dit project. Pagina 1
Met koren, harmonie, solisten en ensembles
Bevrijdingsconcert in Gerarduskapel Het Bevrijdingsconcert op zaterdag 13 september in de grote Gerarduskapel van Klooster Wittem moet het klapstuk worden van het project ‘Leven in Vrijheid’, dat dit najaar op touw wordt gezet door ons Cultuurfonds Wittem. Zo’n 150 mensen werken mee aan dit concert, dat om half acht begint en waarbij de entree bestaat uit een vrije gave. Voorafgaand aan het concert speelt het harmonie-orkest Vaals/Lemiers al enkele koralen.
Het concert is opgesplitst in twee muzikaal gezien totaal van elkaar verschillende delen. Voor de pauze staan oorlog en bevrijding centraal, na de pauze komt vooral de jeugd aan bod en spelen in de muziek de woorden toekomst en vrijheid de hoofdrollen. Ook de drie winnende verhalen/gedichten van kinderen die hebben deelgenomen aan de door het CultuurFonds georganiseerde wedstrijd op diverse basisscholen worden in het concert opgenomen. Aan het concert wordt meegewerkt door het Kamerkoor Maastricht (zie foto links) onder leiding van Ludo Claesen, de harmonieën van Vaals en Lemiers onder leiding van Gerard Sporken, jongerenkoor Galou uit Gulpen met dirigent Marcel van Montfort, klezmergroep Dance of Joy (Vaals), organist Hans van Dijk, en een aantal jeugdige talentvolle solisten, onder wie saxofonist Christiaan Martens (foto).
Het concert staat bol van de bijzondere momenten. Zo voert het Kamerkoor Maastricht de beroemde Holocaust-cantate uit van de Amerikaanse componist Donald Mc Cullough; de gebruikte teksten zijn afkomstig uit brieven en dagboeken van gevangenen in het concentratiekamp Auswitsch. Koor, cello, piano en verteller zorgen voor een aangrijpende uitvoering! Aan het begin van het concert is er zelfs een heuse wereldpremiére met de uitvoering van een speciaal voor deze gelegenheid geschreven Bevrijdingslied, op muziek van Hans
van Dijk en op tekst van Ruud Verhoeven uit Gulpen. Het concert wordt afgesloten met de uitvoering van Harvest of New (Nieuwe oogst) van de Nederlandse componist Erik Peetam. Alle muzikanten en zangers treden dan gezamenlijk aan.
Reserveren voor Bevrijdingsconcert
Hoewel het Bevrijdingsconcert op zaterdag 13 september gratis toegankelijk is en de entree bestaat uit een vrije gave, is het wel noodzakelijk je aan te melden. Op die manier kan de organisatie toezicht houden op het aantal bezoekers. Bij dit concert kunnen ongeveer 350 mensen worden toegelaten in de Gerarduskapel. De toegangskaartjes worden bij de ingang van de Gerarduskapel overhandigd.
Aanmelden kan vanaf heden bij Jef Brauers (045-5491784 of 06-10212183) of bij de receptie van Klooster Wittem (043-4501741). Ook aanmelden per mail is mogelijk:
[email protected]
Pagina 2
Wedstrijd op basisscholen groot succes
Kinderen verrassen met mooie verhalen over hun eigen vrijheid In het project ‘Leven in Vrijheid’ is een grote plek ingeruimd voor deelname van jongeren. Daarom organiseerde CultuurFonds Wittem in april/mei/juni op een aantal basisscholen in de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals een verhalen/gedichtenwedstrijd met als thema ‘Vrijheid’. Het ging nadrukkelijk niet alleen om verhalen over oorlog en bevrijding, maar om vrijheid in de meest brede betekenis van het woord.
De wedstrijd leverde zo’n 140 boeiende en verrassende verhalen op. Natuurlijk gingen uiteindelijk toch heel wat verhalen en gedichten over oorlog en bevrijding, over de Berlijnse muur, over Anne Frank, maar er waren ook kinderen die het thema vanuit een totaal andere hoek bekeken. De beperking van vrijheid voor een Marokkaans meisje, de vrijheid van dieren, de vraag hoe vrij een gehandicapt kind wel of niet is; het kwam allemaal aan bod.
De jury, bestaande uit schrijver/zanger Ruud Verhoeven, lerares Jacqueline Wolff en oudjournalist Jef Brauers, had handenvol werk. De uiteenlopende aard van de verhalen maakte het bepaald niet makkelijk om goede vergelijkingen te maken. Uiteindelijk werden er zestien verhalen geselecteerd die in aanmerking kwamen voor de prijzen. CultuurFonds Wittem had van tevoren bepaald dat er drie winnaars zouden worden benoemd en dat daarnaast een aantal verhalen in aanmerking kon komen voor een ‘eervolle vermelding’. Op maandag 23 juni werden de deelnemende scholen bezocht door Jef Brauers en Ruud Verhoeven. In de eerste plaats om de kinderen en leerkrachten te bedanken voor hun inzet voor dit project, maar natuurlijk ook om alvast een tipje van de sluier op te lichten over de uitslag van de wedstrijd. Een dag later werd om 11.00 uur op alle scholen tegelijk die uitslag bekend gemaakt. Winnaar van de verhalen/gedichtenwedstrijd werd uiteindelijk Huub Baggen van basisschool De Triangel uit Gulpen. Hij schreef een verhaaltje over zijn gehandicapt broertje en hoe dat feit invloed heeft op de vrijheid in zijn eigen leven. Op de tweede en derde plaats eindigden kinderen van de basisschool in Wijlre: Dave van de Berg en Myrthe Brouwers. De drie winnaars lezen hun verhaal ook tijdens het bevrijdingsconcert op 13 september voor. Eervolle vermeldingen gingen naar Pia Prikken en Noëlle Schijen (beiden Eys), Alysha Wings, Cecile Bischoff en Emy Gouders (allen Robbedoes Vaals), Daan Plum (Wahlwiller), Siene van Lier en Stefanie Weijers (beiden Wijlre) en Fabiënne de Meij, Rav Niks, Finn van Horne, Lieke Wolff en Mirthe Fischer (allen Mechelen)
CultuurFonds Wittem stelde voor alle prijswinnaars mooie prijzen beschikbaar. De drie hoofdwinnaars gaan naar de musicalvoorstelling Anne Frank in het Theater Amsterdam; alle winnaars samen brengen een bezoek aan het Oorlogs- en Verzetsmuseum Overloon. CultuurFonds Wittem is bijzonder tevreden over het verloop van dit eerste onderdeel van ‘Leven in Vrijheid’. De wijze waarop kinderen hebben nagedacht over ‘vrijheid’ en de wijze waarop zij die gedachten onder woorden hebben gebracht, paste helemaal in de geest van de organisatie! Een prachtig begin van ons project ‘Leven in Vrijheid’. Pagina 3
Een zomer vol kunst in Wittem
Zoals elk jaar is er ook in 2014 in Klooster Wittem weer van alles te doen in de zomermaanden. Een speciale rol is daarbij dit keer weggelegd voor de kunst. Er lopen deze zomer namelijk tegelijkertijd meerdere exposities in het klooster zelf, maar ook in de kloostertuin. Onlangs werd de expositie ‘Hemelbestormers’ geopend. Daarin stellen tien kunstenaars in de kloostertuin werken ten toon waarmee zij ‘de hemel bestormen’. Er zijn Obelisken van Theo van Keulen te zien, Hemelse Schommels van Esther Smits, sacrale theaters van Joke van de Laar en een Kruiseninstallatie van Anne Karina Dijkstra. Verder nemen aan deze expositie deel Roosje Chini/Pollie Gregoor, Lëne Bueters, Thea van Vliet, Marijke Strijbosch, Carola Mokveld en Rianne Schaaf/Paul Reker. De Kloostertuin is dagelijks opengesteld en de expositie duurt tot en met 28 augustus.
In de Kloosterbibliotheek loopt vanaf zondag 29 juni twee maanden lang een duoexpositie van Marte Hameleers en kunstenares Dorieke. De tentoonstelling heeft als titel ‘In het spoor van Giotto, tegenwoordige tempera’. De jonge kunstenaars werken met de schilderstechniek ei tempera, de techniek van de frescoschilder en de Vlaamse primitieven. De Italiaanse schilder Giotto uit de Renaissance werkte óók met deze techniek, waarbij de kunstenaar begint met het maken van de eigen verf op basis van een eidooier en pigment. Het is een ambachtelijk procedé waarbij de kleuren na honderd jaar nog steeds helder en fris blijven. Marte schildert vooral figuren in landschap en streeft daarbij naar verstilling en poëzie. Dorieke schildert onder andere grote mensfiguren op jute. De twee dames gebruiken de ei tempera techniek op hun eigen manier. De tentoonstelling is te bezichtigen op zondagen van 13.30 tot 16.30 uur, de entree is 2 euro (kinderen gratis). De opening vond op zondag 29 juni plaats door burgemeester Dieudonné Akkermans van Eijsden/Margraten. Voor muziek zorgde het duo Marjolijn Zigtema (viool) en Michel van Henten (gitaar). Tijdens deze laatste expositie, die tot en met eind augustus loopt, geven Marte en Dorieke ook workshops en lezingen. Ze vertellen daarbij over het ontstaan van ei tempera verf en de verschillende pigmenten. Ook leggen ze uit hoe ze een geheel eigen verfrecept hebben ontwikkeld. Deze demonstraties vinden plaats op de zondagen 13 juli en 17 augustus, telkens vanaf 14.00 uur.
Zomers Zondags Vieren Al enkele jaren bruist het in de twee zomermaanden elke zondag volop in Klooster Wittem. Elke zondag is er een extra activiteit in en rond het klooster. Dit jaar beginnen de extra bezigheden op 6 juli. Op die dag start om 14.00 uur de ‘Van Plettenberg-wandeling’. De tocht is ongeveer 8,5 kilometer lang en voert uiteraard langs een aantal gebouwen die rond 1732 in bezit waren van graaf Ferdinand van Plettenberg; hij gaf ook de opdracht voor de bouw van kerk en klooster in Wittem. Rector Henk Erinkveld begeleidt deze wandeling met tekst en uitleg. Pagina 4
Een week later, op 13 juli, is er speciale aandacht voor kinderen. In de kloostertuin wordt dan een speurtocht gehouden. Uiteraard zijn ouders en grootouders ook welkom. De start is om 14.00 uur bij het orgel in de Gerarduskapel. Indien mogelijk graag een fototoestel meenemen! In de kerk is er die middag doorlopend een klankbeeld te zien met beelden van klooster Wittem. Op zondag 20 juli is er vanaf 14.00 uur een demonstratie van het schilderen van ikonen. Ook is er die dag de bekende Vier-kloosterwandeling (Wittem-kerk Wahlwiller-kerkje Oud Lemiers-abdij Mamelis). Deze tocht is 7 kilometer lang en wordt opnieuw begeleid door Henk Erinkveld. De wandeling begint om 14.00 uur. Een bijzondere activiteit is er op zondag 27 juli in de vorm van een loopmeditatie door de kloostertuin. In stilte wandelen verruimt de geest, zo zal ook blijken tijdens deze een uur durende wandeling. Start om 14.00 uur.
Rondleidingen in K looster
Elke woensdag in juli augustus en september kunt u een kijkje nemen achter de muren van Klooster Wittem. Onder leiding van een ervaren gids wordt u rondgeleid door de historische kloosterkerk, de kapellen, de tuin een deel van het klooster waaronder de grafkelder, de sacristie, de refter en de monumentale kloosterbibliotheek. Na afloop kunt u in de refter genieten van een kop koffie/thee en een stukje Limburgse vlaai. De rondleidingen vinden vanaf mei tot en met eind september plaats op elke woensdag. Rondleiding plus nazit duurt van 11.00 tot 13.00 uur. De kosten voor rondleiding en koffie/vlaai bedragen 8 euro per persoon. Aanmelden kan tot 9.30 uur van de betreffende woensdag bij de kloosterreceptie: 043-4501741.
Hans van Dijk bespeelt Franssen-orgel
Hans van Dijk, bestuurslid van ons Cultuurfonds Wittem en al vele jaren vrijwilliger in Klooster Wittem, verzorgt ook dit jaar weer op vijf opeenvolgende woensdagavonden in juli en augustus fraaie orgelconcerten in de kloosterkerk. Ook dit jaar wordt Hans bij een aantal van die concerten vergezeld door gastmuzikanten. Hans geeft in deze serie twee soloconcerten: op de woensdagen 9 juli en 6 augustus. Verder zijn op zijn concerten te gast sopraan Tonny Suylen (16 juli), fluitiste Inge
Joërissen (23 juli), saxofonist Jack Manders (30 juli) en een trombone-ensemble (13 augustus). Alle concerten beginnen om 20.00 uur in de kloosterkerk en elk concert duurt ongeveer een uur. De entree bestaat uit een vrije gave. Pagina 5
Nobiles bracht topkwaliteit!
Op zaterdag 24 mei voegde het a capella Ensemble Nobiles uit Leipzig een nieuw hoofdstuk toe aan de toch al rijke culturele historie van Klooster Wittem. Met een schitterend repertoire maakten de tenoren Christian Pohlers en Paul Heller, bariton Felix Hübner en de bassen Lucas Lomtschert en Lucas Heller grote indruk. De prachtige Duitse Mis van Schubert stond centraal in het concert. Daaromheen bracht Nobiles passende liederen van onder andere Peter Cornelius, Poulenc en Erhard Mauersbergen, een van de vroegere cantoren van de Thomanerkirche in Leipzig. Het jeugdige vijftal leverde een concert af waarin met name een indrukwekkend samenspel en de prachtige klankkleur in vooral de pianissimo-delen zeer opvallend waren. Daarnaast gebruikte het ensemble verschillende plekken in de kerk om hun liederen uit te voeren. Het slotlied bij het hoofdaltaar van de Wittemse kerk vormde zeker een van de hoogtepunten van dit concert. Het ‘Verleih uns Frieden gnädlich’ van cantor Biller klonk echt als een orgel. Het dankbare publiek beloonde Nobiles met een staande ovatie en die was meer dan terecht.
Jaarkalender 2014 (bij vermelding CFW gelden kortingsregels voor begunstigers) 9 juli
Orgelconcert Hans van Dijk Kloosterkerk, 20.00 uur, entree vrije gave 16 juli Orgelconcert Hans van Dijk, m.m.v. sopraan Tonny Suilen. Kloosterkerk 20.00 uur, entree vrije gave 23 juli Orgelconcert Hans van Dijk, m.m.v. fluitiste Inge Joërissen. Kloosterkerk 20.00 uur, entree vrije gave 30 juli Orgelconcert Hans van Dijk, m.m.v. saxofonist Jack Manders. Kloosterkerk 20.00 uur, entree vrije gave 6 augustus Orgelconcert door Hans van Dijk Kloosterkerk 20.00 uur, entree vrije gave 13 aug. Orgelconcert Hans van Dijk, m.m.v. trombonekwartet Kloosterkerk 20.00 uur, entree vrije gave 13 september
CFW
Bevrijdingsconcert ‘Leven in Vrijheid’
Gerarduskapel, aanvang 19.30 uur 15 oktober
Concert met Vocaal Ensemble Groningen Kloosterkerk 20.00 uur, entree 10 euro
25 oktober
CFW Dance of Joy, klezmerband Kloosterbibliotheek, aanvang 20 uur, entree 13 euro
7 november
CFW Henri Stabel Kloosterbibliotheek, aanvang 20 uur, entree 13 euro CFW Jubileumconcert Solistenkoor Petersburg Gerarduskapel, aanvang 20.00 uur, entree 15 euro
15 december
