LEIDRAAD VOOR DE BLAUWE VLAG JACHTHAVEN CRITERIA IN VLAANDEREN 2014
INHOUDSOPGAVE INLEIDING: DOEL EN FUNCTIE VAN DE LEIDRAAD .............................................................. - 4 DEFINITIE VAN EEN BLAUWE VLAG JACHTHAVEN .............................................................. - 5 MILIEUEDUCATIE EN -INFORMATIE .......................................................................................... - 5 1.
ER IS MILIEU-INFORMATIE BESCHIKBAAR VOOR DE JACHTHAVENGEBRUIKERS OVER NABIJGELEGEN KWETSBARE LAND- EN WATERNATUURGEBIEDEN (I) ............................................................................. - 5 2. DE JACHTHAVEN HANGT EEN GEDRAGSCODE MET MILIEURICHTLIJNEN UIT. (I)............................. - 6 3. DE JACHTHAVEN VERSTREKT INFORMATIE OVER HET BLAUWE VLAG PROGRAMMA EN/OF DE BLAUWE VLAG JACHTHAVEN CRITERIA. (I) ........................................................................................... - 6 4. DE JACHTHAVEN BIEDT TENMINSTE DRIE MILIEUEDUCATIEVE ACTIVITEITEN AAN DE GEBRUIKERS EN MEDEWERKERS VAN DE JACHTHAVEN (I) .............................................................................................. - 7 5. DE INDIVIDUELE BLAUWE VLAG VOOR BOOTEIGENAREN WORDT VIA DE JACHTHAVEN AANGEBODEN (I) ................................................................................................................................... - 9 MILIEUMANAGEMENT .................................................................................................................. - 10 6.
DE JACHTHAVEN HEEFT EEN MILIEUBELEID EN EEN MILIEUPLAN. HET PLAN HEEFT BETREKKING OP WATER, AFVAL EN ENERGIEVERBRUIK, GEZONDHEID EN VEILIGHEID, EN HET GEBRUIK VAN MILIEUVRIENDELIJKE PRODUCTEN. (I) ................................................................................................. - 10 7. DE JACHTHAVEN HEEFT EEN AFVALBEHEERSPLAN. (I) ................................................................ - 12 8. DE JACHTHAVEN HEEFT ADEQUATE EN DUIDELIJK HERKENBARE CONTAINERS VOOR DE OPSLAG VAN GEVAARLIJKE BEDRIJFSAFVALSTOFFEN. ALLE AFVALSTOFFEN WORDEN DOOR EEN ERKENDE OPHALER OPGEHAALD EN VERWERKT DOOR EEN VERGUNDE INRICHTING. (I) ..................................................... - 13 9. DE JACHTHAVEN HEEFT VOLDOENDE, GOED BEHEERDE VUILNISBAKKEN EN AFVALCONTAINERS. HET AFVAL MOET WORDEN AFGEVOERD DOOR EEN ERKENDE VERVOERSFIRMA EN VERWERKT DOOR EEN VERGUNDE INRICHTING. (I).................................................................................................................. - 14 10. DE JACHTHAVEN BESCHIKT OVER VOORZIENINGEN VOOR DE INZAMELING VAN RECYCLEERBARE AFVALMATERIALEN, ZOALS VASTGELEGD IN VLAREA. DE JACHTHAVEN HEEFT DAARNAAST OOK VOORZIENINGEN VOOR DE INZAMELING VAN PMD-AFVAL, EV. ORGANISCH AFVAL. (I) ....................... - 14 11. DE JACHTHAVEN HEEFT VOORZIENINGEN VOOR HET WEGPOMPEN VAN BILGEWATER (G) ...... - 15 12. DE JACHTHAVEN HEEFT VOORZIENINGEN VOOR HET LEEGPOMPEN VAN TOILETTEN (G) ......... - 15 13. ALLE GEBOUWEN EN INSTALLATIES WORDEN GOED ONDERHOUDEN EN VOLDOEN AAN DE WETGEVING. DE JACHTHAVEN IS GOED GEÏNTEGREERD ZIJN IN DE OMRINGENDE NATUURLIJKE EN GEBOUWDE OMGEVING (I) ................................................................................................................... - 15 14. DE JACHTHAVEN BESCHIKT OVER PROPERE EN DUIDELIJK AANGEGEVEN SANITAIRE VOORZIENINGEN, MET INBEGRIP VAN WAS- EN DRINKWATERVOORZIENINGEN. ER IS GECONTROLEERDE AFVOER VAN AFVALWATER NAAR EEN VERGUNNINGHOUDENDE ZUIVERINGSINSTALLATIE OF RIOLERING (I) - 16 15. INDIEN DE JACHTHAVEN BESCHIKT OVER REPARATIE- EN WASZONES VOOR DE BOTEN, MAG ER GEEN VERONTREINIGING IN HET RIOOLZUIVERINGSSYSTEEM, DE GROND, HET WATER OF DE NATUURLIJKE OMGEVING VAN DE JACHTHAVEN TERECHTKOMEN. (I) ........................................................................ - 16 16. DE JACHTHAVEN STIMULEERT HET GEBRUIK VAN DUURZAAM TRANSPORT (FIETS, OPENBAAR VERVOER, …). (G)............................................................................................................................... - 17 17. IN DE JACHTHAVEN MAG NIET GEPARKEERD/GEREDEN WORDEN, BEHALVE IN SPECIAAL DAARVOOR AANGEWEZEN PLEKKEN (I) ............................................................................................... - 17 VEILIGHEID EN DIENSTEN ........................................................................................................... - 17 18.
DE JACHTHAVEN BESCHIKT OVER ADEQUATE EN DUIDELIJK AANGEGEVEN REDDINGS-, EHBOEN BRANDBLUSUITRUSTING. DE UITRUSTING IS DOOR DE NATIONALE AUTORITEITEN GOEDGEKEURD (I) ...17 19.
DE JACHTHAVEN BESCHIKT OVER EEN RAMPENPLAN EN/OF VEILIGHEIDSINSTRUCTIES IN GEVAL VAN WATERVERONTREINIGING, BRAND OF ANDERE ONGELUKKEN. ..................................................... - 19 20. VEILIGHEIDSMAATREGELEN EN -INFORMATIE ZIJN DUIDELIJK ZICHTBAAR OPGEHANGEN IN DE JACHTHAVEN. (I) ................................................................................................................................. - 20 -
-2-
21.
ER IS ELEKTRICITEIT EN WATER BIJ DE AANLEGPLAATSEN AANWEZIG; DE INSTALLATIES ZIJN DOOR DE NATIONALE WETGEVING GOEDGEKEURD. (I) ......................................................................... - 20 22. ER ZIJN VOORZIENINGEN VOOR GEHANDICAPTEN. (G) ............................................................ - 20 23. IN DE JACHTHAVEN IS EEN PLATTEGROND OPGEHANGEN WAAROP DE LOCATIE VAN DE VERSCHILLENDE VOORZIENINGEN IN DE JACHTHAVEN ZIJN AANGEGEVEN. (I) ..................................... - 21 WATERKWALITEIT ........................................................................................................................ - 22 24.
HET OPPERVLAKTEWATER VAN DE JACHTHAVEN IS PROPER (GEEN OLIE, VUILNIS, RIOOLWATER OF ANDERE SPOREN VAN VERVUILING). (I) .......................................................................................... - 22 -
-3-
INLEIDING: DOEL EN FUNCTIE VAN DE LEIDRAAD Het Blauwe Vlag Programma voor zwemvijvers, stranden en jachthavens wordt geleid door de NGO zonder winstoogmerk “Foundation for Environmental Education (Stichting voor Milieu-Educatie)” (FEE). Het Programma begon in Frankrijk in 1985, groeide uit tot een Europees programma in 1987 en tot een internationaal programma in 2001, toen Zuid-Afrika toetrad. Vandaag zijn er meer dan 4022 Blauwe Vlag stranden, zwemvijvers en jachthavens in 49 landen over heel de wereld. Het Programma promoot duurzame ontwikkeling in kustgebieden door hoge waterkwaliteitsnormen, veiligheidsnormen, milieumanagement en milieu-educatie. Het tracht toeristische en milieusectoren samen te brengen op lokaal, natiuonaal en internationaal niveau. Op die manier werd het Blauwe Vlag Programma over de jaren heen een zeer bekend en erkend eco-label voor toeristen en tour operators. De handleiding in dit document is de interpretatie van de Blauwe Vlag criteria in Vlaanderen door Bond Beter Leefmilieu. Ze vertalen de gemeenschappelijke interpretatie door FEE in concrete Vlaamse normen en richtlijnen. De meeste criteria zijn verplicht (i), wat betekent dat de uitbater van de jachthaven of het zwemstrand er aan moet voldoen om in aanmerking te komen voor een Blauwe Vlag. Andere criteria zijn aanbevolen (g), wat betekent dat ze bij voorkeur gevolgd worden, maar ze zijn niet verplicht. Sommige internationale criteria zijn slechts verplicht in bepaalde regio‟s in de wereld, zodat er kleine variaties mogelijk zijn tussen de regio‟s. De Blauwe Vlag criteria in dit document moeten worden begrepen als minimumcriteria. Het nationale programma kan strengere eisen dan deze criteria voorschrijven. Omwille van de Vlaamse milieuwetgeving zijn enkele criteria van het Blauwe Vlag Programma dan ook aangescherpt in Vlaanderen. Deze leidraad is niet alleen bestemd voor potentiële Blauwe Vlag houders over hoe men de criteria in acht moet nemen, maar ook voor de nationale en internationale Blauwe Vlag Jury‟s die een kandidaat voor de Blauwe Vlag beoordelen conform de verwachtingen van de FEE. Bovendien is de leidraad een nuttig communicatieinstrument voor alle andere betrokken partijen over wat het in de praktijk betekent om aan de Blauwe Vlag jachthavencriteria te voldoen. Indien een jachthaven niet voldoet aan de eisen, zoals geformuleerd in deze leidraad, mag de jachthaven de Blauwe Vlag niet hijsen. De FEE behoudt zich het recht voor de onderscheiding te weigeren of de Blauwe Vlag in te trekken, indien de beheerder van de jachthaven of de plaatselijke autoriteiten verantwoordelijk zijn voor een herhaalde overtreding van de milieuwetten of niet in overeenstemming handelen met de doelstellingen of de de geest van het Blauwe Vlag Programma. Meer info: Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel Coördinator Blauwe Vlag Programma in Vlaanderen: Miriam van Loon, tel: +32 (0)2 282 1723, fax. +32 (0)2 230 53 89
[email protected], www.blauwevlag.be, www.blueflag.org btw: 416.114.756, rek: 001-1475409-18
-4-
DEFINITIE VAN EEN BLAUWE VLAG JACHTHAVEN Een Blauwe Vlag Jachthaven moet een jachthaven zijn met pontons of pieren voor plezierboten. Ze kan een onderdeel vormen van een grotere haven met andere activiteiten, indien de jachthaven duidelijk gescheiden functioneert van de havenactiviteiten. De jachthaven kan zich aan zee of een binnenwater bevinden. De jachthaven moet over de noodzakelijke voorzieningen beschikken om te kunnen voldoen aan de Blauwe Vlag criteria. Er moet in de jachthaven een persoon worden benoemd die verantwoordelijk is voor de betrekkingen met het Blauwe Vlag Programma. De jachthaven moet toegankelijk zijn voor onaangekondigde inspectie door de FEE.
MILIEUEDUCATIE EN -INFORMATIE 1. Er is milieu-informatie beschikbaar voor de jachthavengebruikers over nabijgelegen kwetsbare land- en waternatuurgebieden (i) Het doel van dit criterium is ervan verzekerd te zijn dat de gebruikers van de jachthaven niet alleen goed geïnformeerd worden over het omringende kwetsbare milieu te land en te water, maar ook dat ze gemotiveerd worden om dat milieu te beleven op een verantwoorde manier. De informatie over het ecosysteem en de nabijgelegen kwetsbare land- en waternatuurgebieden moet publiek toegankelijk op het informatiebord in de jachthaven opgehangen zijn. Met nabijgelegen kwetsbare landnatuurgebieden worden gebieden bedoeld die zich binnen loopafstand van de jachthaven bevinden (een paar kilometer). Met nabijgelegen kwetsbare waternatuurgebieden worden kust- of binnenwatergebieden bedoeld die gemakkelijk bereikbaar zijn per boot (binnen de afstand die de gebruikers van de jachthaven regelmatig varen). De informatie moet zowel informeren over het kwetsbare natuurgebied als, indien het mogelijk is om het gebied te bezoeken, een gedragscode voor de bezoeker. Er moet aangegeven worden in welke waternatuurgebieden gebieden het verboden is te varen of aan te meren. Met name voor aanvragers die een jachthaven in een natuurgebied hebben is het heel belangrijk om bijzondere aandacht aan dit criterium te besteden. Indien er geen specifiek kwetsbaar gebied in de buurt is, moet er informatie over het algemeen omringende eco-systeem opgehangen worden. Andere algemene milieu-informatie over het omringende milieu kan ook passend zijn en een bewijs zijn van de betrokkenheid van de jachthaven bij het milieu. Sommige plekken kunnen in milieuopzicht zeer kwetsbaar zijn en vereisen bijzondere beheerstechnieken. In zo‟n geval moet aangetoond worden dat de erkende plaatselijke milieuorganisaties zijn benaderd voor advies en dat men de problemen heeft aangepakt. In uitzonderingsgevallen kan het voorkomen dat juist door de kwetsbaarheid van sommige natuurgebieden deze niet in de informatie van de jachthaven voorkomt, vanwege het feit dat deze informatie de in het wild levende dieren of hun leefgebieden in gevaar zou kunnen brengen doordat de informatie een te groot aantal bezoekers zou kunnen genereren.
-5-
2. De jachthaven hangt een gedragscode met milieurichtlijnen uit. (i) Een milieuvriendelijke gedragscode zou de volgende onderdelen moeten bevatten:
Gebruik van de voorziene recipiënten/afvalbakken voor de inzameling van afvalstoffen Respect voor beschermde kwetsbare natuurgebieden en vermijden van beschermde kwetsbare gebieden met een vaarverbod Gebruik van de reparatie- en waszones voor de boten volgens de voorschriften Verbod op legen van vuilnisbakken, afval chemisch toilet, enz. in de jachthaven, zee of langs de kust
De gedragscode moet op het informatiebord worden opgehangen. Indien mogelijk kan de gedragscode aan booteigenaren worden uitgereikt (in de vorm van een folder). hij kan ook in de website van de jachthaven worden opgenomen.
3. De jachthaven verstrekt informatie over het Blauwe Vlag Programma en/of de Blauwe Vlag Jachthaven criteria. (i) De informatie over het Blauwe Vlag Programma moet op het informatiebord worden opgehangen. De essentie van ieder van de vier categorieën Blauwe Vlag criteria moeten in de jachthaven worden uitgelegd. Het wordt echter ten zeerste aanbevolen om de gehele lijst van criteria op te hangen. Verder zou de informatie ook moeten vermelden wie de leiding heeft over het Blauwe Vlag Programma (FEE), alsmede de lengte van het Blauwe Vlag seizoen en op welke basis een strand/jachthaven de Blauwe Vlag kan verkrijgen. Men zou de volgende informatie over het Blauwe Vlag Programma kunnen ophangen en op laten nemen in andere plaatselijke publicaties: Het Blauwe Vlag Programma: Deze jachthaven is beloond met de Blauwe Vlag. De Blauwe Vlag is een milieuonderscheiding voor jachthavens, zwemplassen en stranden die zich in het bijzonder inzetten voor een goed beheer waarbij het plaatselijke milieu en de natuur worden ontzien en voor informatie voor de gebruikers over de milieuproblematiek. Om de Blauwe Vlag te mogen voeren, moet de jachthaven aan een aantal criteria voldoen met betrekking tot milieu-informatie en -educatie, milieumanagement, voorzieningen in verband met veiligheid & service en waterkwaliteit. De Blauwe Vlag wordt toegekend door de Foundation for Environmental Education (FEE), een niet-gouvernementele organisatie die in ieder van de 32 landen in Europa en Zuid-Afrika wordt vertegenwoordigd door nationale organisaties.
De Blauwe Vlag is een milieuonderscheiding voor stranden, zwemplassen en jachthavens De Blauwe Vlag behandelt vier hoofdthema‟s: 1) Milieueducatie en -informatie 2) Milieumanagement 3) Veiligheid en diensten 4) Waterkwaliteit De Blauwe Vlag wordt steeds voor één seizoen toegekend en is alleen geldig zolang aan de criteria voldaan is. Indien dit niet het geval is, moeten de lokale verantwoordelijken de vlag strijken. Gedurende het seizoen worden de Blauwe Vlag locaties door de nationale FEE organisatie geïnspecteerd.
-6-
U kunt het Programma helpen door ook uw steentje bij te dragen aan de bescherming van het milieu: Houd u aan de milieuvriendelijke gedragscode in de jachthaven Maak gebruik van de milieuvriendelijkste verfproducten, reinigingsmiddelen, enz. Meld iedere verontreiniging of andere overtredingen van de milieuwetten bij de autoriteiten Ga zuinig om met water, energie en brandstof Moedig andere pleziervaarders aan om ook zorgvuldig met het milieu om te gaan Lokale en nationale verantwoordelijkheid voor de Blauwe Vlag: Naam en adres van de uitvoerende nationale instantie van de Blauwe Vlag: “Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel, tel: 02 282 17 20, email:
[email protected]. U kunt het Programma helpen door Bond Beter Leefmilieu te melden in welke mate deze locatie voldoet aan de Blauwe Vlag criteria. Op die manier levert ook u een bijdrage aan het handhaven van de Blauwe Vlag norm. Het Internationale Blauwe Vlag Samenwerkingsverband: Foundation for Environmental Education, Friluftsraadet, Scandiagade 13, DK-2450 Kopenhagen, Denemarken, tel: +45 33 28 04 11, email:
[email protected], www.blueflag.org
4. De jachthaven biedt tenminste drie milieueducatieve activiteiten aan de gebruikers en medewerkers van de jachthaven (i) Milieueducatieve activiteiten helpen om de doelstellingen van het Blauwe Vlag Programma te bereiken door:
de bekendheid van en zorg voor het watermilieu door recreatieve gebruikers en bewoners van de kustzone te verhogen het personeel en toeleveranciers van de jachthaven en andere toeristische dienstverleners te trainen in best beschikbare technieken de participatie van lokale belanghebbeneden te stimuleren in (marien) milieumanagment duurzaam toerisme en recreatie te stimuleren in de regio door ideeën en inspanningen te delen tussen het Blauwe Vlag Programma en andere FEE Programma‟s (zoals Groene Sleutel, Milieuzorg op School (MOS))
De geplande activiteiten voor het komende seizoen moeten bij het inschrijvingsformulier gevoegd worden, net als bewijsstukken/informatie over de uitgevoerde activiteiten van het vorige seizoen (indien van toepassing). Er moeten tenminste drie verschillende activiteiten worden aangeboden door de jachthaven. Deze activiteiten moeten focussen op het milieu, milieugerelateerde onderwerpen, Blauwe Vlag onderwerpen of duurzaamheidsonderwerpen De activiteiten moeten effectief en relevant zijn. Elk jaar zou de jachthaven de uitgevoerde activiteiten moeten evalueren en moeten werken aan een constante verbetering. Indien specifieke milieugebieden bestaan in de buurt van de jachthaven, wordt het ten zeerste aangeraden om enkele milieuactiviteiten te houden die daarover handelen. Types van milieueducatieve activiteiten: Er moet een mix van verschillende types van milieueducatieve activiteiten aangeboden worden. De verschillende types kunnen onderverdeeld worden in drie categorieën: -7-
Brochures/posters: Opvallende en aantrekkelijke folders/brochures/posters/stickers/flyers over de gedragscode, de flora en fauna in de jachthaven en de bescherming ervan, nabijgelegen natuurgebieden, enz., opzetten van een webpagina voor de jachthaven met informatie over de Blauwe Vlag en milieuaspecten van het jachthavengebied, enz. Evenementen: organiseren van Blauwe Vlag dagen (voor verschillende doelgroepen), begeleide wandeltochten (b.v. met informatie over de flora en fauna in de jachthaven), begeleide bootexcursies, Ontmoeting met plaatselijke natuurgids, fotowedstrijden, tekenwedstrijden, exposities, afvalinzameling (in samenwerking met scholen of sportverenigingen), themadag over het milieu, experimenteren met vervuiling (nabootsing laboratorium, olie in water, effecten, enz.) voor volwassenen/kinderen, educatieve spellen over de omringende natuur en gedragscode, debat, presentatie door een expert, toneelstukjes over goed en slecht milieugedrag, enz. Milieueducatieve projecten: milieutraining van jachthavenpersoneel in bijvoorbeeld onderwerpen als de gedragscode van de jachthaven, de natuurlijke omgeving en milieuvriendelijk gedrag, film- en diavoorstellingen over zee- en kustmilieus, mogelijkheid microscopisch onderzoek, enz. Blauwe Vlag Centrum: een specifieke plek in de jachthaven of gemeente met bijzondere gedetailleerde informatie over het Blauwe Vlag Programma en veel uiteenlopende milieueducatieve activiteiten. Doelgroep De hierboven genoemde activiteiten zijn bedoeld voor verschillende doelgroepen: clubleden, passanten jachthaven, kinderen, plaatselijke bevolking, medewerkers jachthaven, enz. De nadruk zou moeten worden gelegd op de groepen die het meest van de jachthaven gebruik maken. Connectie met de bestaande programma’s Het is aangeraden dat jachthavens samenwerken met anderen om hun activiteiten op te zetten: NGO‟s, andere Blauwe Vlag laureaten of deelnemers aan andere FEE programma‟s, experts en universiteiten. Informatie over de activiteiten De jachthaven moet de informatie over de publieke activiteiten (naam activiteit, inhoud, geplande datum) op een gemakkelijk toegankelijke plek op het informatiebord ophangen en bij voorkeur ook bekend maken via infoblaadjes, nieuwsbrieven, websites... De activiteiten moeten onderdeel uitmaken van een communicatieprogramma, dat zich richt tot verschillende doelgroepen. Er kan hierbij bekeken worden hoe deze activiteiten kunnen passen in het duurzaamheidsprogramma van de plaatselijke gemeente zoals vb. activiteiten gepland in het perspectief van het „burgemeester-convenant.
Niet aanvaardbare activiteiten Activiteiten die niet aanvaard worden voor dit criterium zijn: activiteiten die gedaan worden om aan andere Blauwe Vlag criteria te voldoen, zoals het schoonmaken van de jachthaven, afval sorteren of milieu-informatie verschaffen over natuurgebieden
-8-
activiteiten die focussen op toerisme zonder een specifieke focus op duurzaam toerisme activiteiten die deel uitmaken van het standaardmanagement ivm gezondheid, veiligheid of toerisme
Voorbeelden Voorbeelden van goede educatieve activiteiten kunnen gevonden en gedownload worden van de Internationale Blauwe Vlag website: http://www.blueflag.org
5. De individuele Blauwe Vlag voor booteigenaren wordt via de jachthaven aangeboden (i) De individuele Blauwe Vlag is een kleine Blauwe Vlag die booteigenaren die beloven zich aan de milieuvriendelijke gedragscode te houden door deze vlag te voeren wordt aangeboden. Zowel binnenlandse als buitenlandse booteigenaren kunnen voor de individuele Blauwe Vlag in aanmerking komen. De exacte inhoud van de milieuvriendelijke gedragscode is: Ik gooi geen afval in zee en laat ook niets op het strand achter Ik stort geen toiletafval in zee, kustwateren of andere kwetsbare gebieden Ik zal geen giftig afval (olie, verf, lege batterijen, reinigingsmiddelen, enz.) in zee lozen. Ik zal deze soorten afvalstoffen in de containers in de jachthaven deponeren. Ik zal de voorzieningen voor recycleerbaar afval (glas, papier, enz.) promoten en er zelf ook gebruik van maken Ik zal gebruik maken van de milieuvriendelijkste producten die er op het gebied van verf, antifoulings, oplosmiddelen, reinigingsmiddelen, enz. te krijgen zijn Ik zal verontreiniging of andere overtredingen van de milieuwetten onmiddellijk bij de autoriteiten melden Ik zal niet vissen op een manier die niet is toegestaan en zal het gesloten seizoen respecteren Ik zal dieren en planten in de zee beschermen en broedende vogels niet verstoren Ik zal kwetsbare en beschermde natuurgebieden ontzien Ik zal schade aan de zeebodem vermijden en b.v. dus voorzichtig voor anker gaan Ik zal voorkomen dat ik vissers of visserijgereedschap hinder Ik zal geen voorwerpen kopen of gebruiken die vervaardigd zijn van beschermde soorten of archeologische onderwater vondsten Ik zal andere watergebruikers van het water aanmoedigen om eveneens voorzichtig met het milieu om te springen Op de gedragscode moet de naam, handtekening en het adres van de booteigenaar ingevuld worden. De gedragscode vermeld de naam en het adres van het nationale kantoor (Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel, tel: 02 282 17 20,
[email protected]). De naam en het adres van alle booteigenaren die de Blauwe Vlag voeren worden geregistreerd bij Bond Beter Leefmilieu. De jachthaven biedt de booteigenaar tegelijk de milieuvriendelijke gedragscode (ter ondertekening) aan en reikt de Blauwe Wimpel uit in het jachthavenkantoor.
-9-
MILIEUMANAGEMENT 6. De jachthaven heeft een milieubeleid en een milieuplan. Het plan heeft betrekking op water, afval en energieverbruik, gezondheid en veiligheid, en het gebruik van milieuvriendelijke producten. (i) Dit criterium is een aanmoediging voor de jachthaven om de milieubelasting voor de jachthaven door externe factoren te controleren, om verbeteringen van de milieuomstandigheden in de jachthaven te plannen en uit te voeren, en tenslotte om deze verbeteringen te documenteren. Het criterium is zodoende niet alleen gericht op het bevorderen van het overzicht van de jachthaven op de milieusituatie – maar ook om ervoor te zorgen dat er actie wordt ondernomen. Het verbeteren en plannen van de milieuomstandigheden kan een heel nuttig instrument voor de jachthaven zijn. Enerzijds kan het een verbetering van het milieu betekenen en anderzijds een gunstig economisch effect op de jachthaven hebben. Dit dient te gebeuren via een milieulogbook-systeem. “Milieulogboek” systeem
In het “milieulogboek” systeem, zijn de milieudoelen voor een Blauwe vlag jachthaven in kaart gebracht. De jachthaven kan kiezen uit de voor de jachthaven meest relevante en belangrijkste doelen, maar hoeft zich niet tot deze te beperken. De jachthaven kan geen doel kiezen waarvoor reeds gekozen is en/of waaraan de jachthaven al voldoet – tenzij men kan aantonen dat er nog steeds verbeteringen moeten worden aangebracht. Er moet ieder jaar tenminste twee doelen worden volbracht. De jachthaven kan verwante doelen kiezen en volgens een bijzonder thema te werk gaan, zoals water, energie, afval, enz. In het aanmeldingsformulier voor het komende seizoen zou de jachthaven informatie moeten verstrekken over de doelen die de jachthaven denkt te volbrengen. In hetzelfde aanmeldingsformulier, zou de jachthaven ook melding moeten maken van doelen die in het voorgaande seizoen zijn bereikt (door een kopie van de stand van zaken van het logboek toe te sturen). De jachthaven kan gedurende het seizoen van doel veranderen, maar daarvoor moet een gegronde reden zijn en het moet worden genoteerd in het milieulogboek. De jachthaven zou geadviseerd moeten worden om eerst contact met Bond Beter Leefmilieu op te nemen, alvorens van doel te veranderen. In uitzonderingsgevallen zou de Nationale Jury, indien de jachthaven een doel niet heeft bereikt en men geen goede verklaring voor het waarom ervan kan geven, dispensatie kunnen verlenen. Er is geen bepaling dat de jachthaven het doel gedurende het Blauwe Vlag seizoen moet volbrengen, het is vaak zelfs beter om verbeteringen vóór het seizoen aan te brengen. Hieronder een aantal FEE suggesties voor relevante doelen: DOEL
OMSCHRIJVING
1 1a 1b 1c
Elektriciteit Gloeilampen verwisselen Controle verlichting Verwisseling verouderde apparatuur en installaties Zonnecollector Elektriciteit op de aanlegsteiger beperkt tot 4 ampère
1d 1e
NADERE INFORMATIE
Energie besparende gloeilampen Licht automatisch uit Koelkast, diepvries, wasmachine, enz. Voor het warme water Bezoekers kunnen dan geen elektrische verwarming gebruiken
- 10 -
1f
Algemeen onderzoek naar de elektriciteitsisolatie in de jachthaven
2 2a 2b 2c
Water Waterbesparende douches Waterbesparende kranen Toiletten, douche, kranen, enz. verwisselen
2d 2e 2f 2g
Inspectie van de waterinstallatie Drukknoppen op kranen en douches Informatie over waterbesparing Een milieuvoorziening voor de afvoer van toiletafval(water)
3 3a 3b
Milieuvriendelijke producten kopen en gebruiken Milieuvriendelijke verf kopen Milieuvriendelijke zeep voor schoonmaken en wassen kopen
4 4a
Informatie Cursussen voor zeilverenigingen over milieubescherming
4b
Informatieborden uitbreiden
4c
Een milieuthema starten en er de plaatselijke bevolking en pers bij betrekken Thematentoonstellingen in/bij de jachthaven
4d
5 5a
Afval Vuilniszakken aanbieden voor korte tochten
5b
Afvalbeheer
5c
Compostbakken plaatsen
Toiletten met minder waterdoorspoeling en/of met twee soorten doorspoelingen (3 / 6 liter) Afvoerpijp, waterleiding, enz.
Cursussen over antifoulings, afvalstoffen, Blauwe Vlag, milieuvriendelijke praktijken, enz. Meer informatie over de Blauwe Vlag criteria
De jachthaven kan vuilzakjes ter beschikking stellen voor booteigenaars om hun vuilnis te verzamelen terwijl ze op zee zijn. Scheiden van organisch afval (voor compost) en anorganisch/gevaarlijk afval. Aanvullende onderdelen plaatsen voor huishoudelijk afval
Het milieulogboek ziet er zo uit: Milieulogboek van een Blauwe Vlag Jachthaven Naam jachthaven: Jachthaven Park Naam verantwoordelijke Pieter Jansen persoon: Jaar: 2004 Activiteit
Datum
Doel
Doel
15-01-04 1a
Doel
15-01-04 2a
Omschrijving Overal energiebesparende gloeilampen in de jachthaven aanbrengen. Overgaan op waterbesparende
- 11 -
Betrokken personen Pieter Jansen Cor Smit Pieter Jansen
Documentatie
douches.
Cor Smit
De gloeilampen in het kantoor, toilet en in het clubhuis zijn verwisseld. De buitenlampen worden gedurende het seizoen verwisseld. De douches zijn verwisseld en we hebben meteen waterbesparende kranen aangebracht (2b). De gloeilampen buiten zijn verwisseld.
Pieter Jansen
Kopie van rekeningen en foto‟s
Pieter Jansen
Kopie van rekeningen en foto‟s
Pieter Jansen
Kopie van rekeningen en foto‟s.
Cor Smit
Actie
15-05-04 1a
Actie
30-05-04 2a
Actie
25-06-04 1a
Andere initiatieven
28-08-04
Themadag over afval voor de pleziervaarders.
Bereikte doelen
01-12-04 1a 2a
Bereikt Bereikt
Opmerkingen We verwachten in 2004 een besparing van het waterverbruik.
Een jachthaven kan er ook voor kiezen te voldoen aan dit criterium door een milieumanagementsysteem op te zetten (ISO 14001, EMAS of gelijkwaardig). Voor meer informatie over milieuzorgsystemen kan u terecht bij Bond Beter Leefmilieu.
7. De jachthavens heeft een afvalbeheersplan. (i) Een afvalbeheersplan opmaken is een wettelijke verplichting (Besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en beheer; 5 december 2003) voor jachthavens die zeegaande vaartuigen ontvangen. Echter alle jachthavens die een blauwe vlag wensen te bezitten (ook zij die geen zeegaande vaartuigen kunnen ontvangen) dienen hieraan te voldoen. Dit afvalbeheersplan dient onder meer te omvatten:
Wetgeving en definities: welke wetgeving is van toepassing op schepen / havens / ontvangstinstallaties en ophalers? Toepassingsbereik: dit afvalbeheersplan is van toepassing op de haven van …, zoals omschreven in …; volgende types schepen, zoals gedefinieerd in … Algemene beschrijving haven: soort schepen en geografische afbakening, … Beschrijving aanwezige inzamelfaciliteiten voor scheeps- en ladinggebonden afval: wat is de aard van de inzamelfaciliteiten en welke technische inzamelvoorzieningen zijn aanwezig? Welke afvalstoffen zamelen deze faciliteiten in en wat is de maximale capaciteit? Onderscheid tussen inzamelfaciliteiten voor vloeibare en vaste afvalstoffen. Hoe kunnen de schepen hierop beroep doen? Op welke manier voldoen de inzamelfaciliteiten, de ophalers en verwerkers van de scheepsafvalstoffen aan de vigerende wetgeving (voorbeeld recipiënten op overdekte plaats en vloeistofdichte vloer, geldige milieuvergunning, ophalers die erkend zijn door de OVAM, vergunde verwerkers,….)? Belangrijkst is hier dat beschreven wordt op welke manier de - 12 -
afvalstoffen in de jachthaven ingezameld worden, en wie ze komt ophalen / verwerken. Beoordeling van behoefte aan inzamelfaciliteiten: hoeveel schepen doen de haven jaarlijks normaal gesproken aan? Hoeveel scheepsgebonden afvalstoffen zijn jaarlijks maximaal te verwachten? Een korte inschatting van het aantal schepen die jaarlijks de haven binnenkomen en afval afgeven. Verantwoordelijkheden en organisatie bij uitvoering van het plan: op welke basis is er overleg tussen havenbeheerders, pleziervaarders, overheid en inzamelaars? Wie zijn (deel)verantwoordelijk voor het plan? Financiering en tariefsysteem: welke prijsberekening wordt toegepast? Er moet geen specifiek tariefsysteem worden uitgewerkt. Belangrijk is wel dat de schepen substantieel bijdragen in de kosten voor inzameling en verwerking. Indien dit nu al zo is, bvb via een deel van het huurgeld, moet dit beschreven worden. Melding tekortkoming inzamelfaciliteiten: standaardformulier voor melding tekortkoming? Aan wie wordt formulier doorgestuurd? Procedure voor verwerking van de klachten? Kunnen pleziervaarders hun klachten kwijt m.b.t. onvolkomenheden inzake de afgifte van scheepsafval? Registratie van hoeveelheid ontvangen: hoe worden de ingezamelde hoeveelheden geregistreerd? Waar wordt het afvalstoffenregister bijgehouden?
Meer info: OVAM,
[email protected];
[email protected]
8. De jachthaven heeft adequate en duidelijk herkenbare containers voor de opslag van gevaarlijke bedrijfsafvalstoffen. Alle afvalstoffen worden door een erkende ophaler opgehaald en verwerkt door een vergunde inrichting. (i) De recipiënten voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen moeten mogelijkheden bevatten om alle relevante bedrijfsafvalstoffen gescheiden in te zamelen. Men is verplicht om gescheiden voorzieningen te hebben voor alle afvalstoffen die het nieuwe VLAREMA (17 FEBRUARI 2012. - Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen) oplegt. De voorzieningen voor de inzameling moeten functioneel en aantrekkelijk zijn. Er moet zeker aandacht aan het esthetische aspect worden besteed. De capaciteit van de containers, het aantal gebruikers van de jachthaven en hoe frequent de containers worden geleegd zijn bepalend voor het aantal containers dat in de jachthaven wordt neergezet. De inzamelingsvoorzieningen voor milieugevaarlijke afvalstoffen moeten schoon en veilig voor het milieu zijn. De inzamelingsvoorzieningen voor milieugevaarlijke afvalstoffen moeten gescheiden worden gehouden van andere voorzieningen en mogen geen gevaar opleveren voor kinderen. Men moet zich ervan vergewissen dat de bodem onder de voorziening niet verontreinigd is. Het afval moet worden beschermd tegen lekken, ontbranding, exploderen, enz. De inzamelingsvoorzieningen voor olie moeten bij voorkeur mobiele inzamelingsmogelijkheden bevatten. Vergunninghoudende afvalstortvoorzieningen zijn voorzieningen die door de autoriteiten zijn goedgekeurd op basis van de milieueisen. De jachthaven die de - 13 -
Blauwe Vlag toegewezen krijgt, is verplicht ervoor te zorgen dat zijn afvalstoffen op correcte manier wordt afgevoerd. Erkende vervoersbedrijven moeten de milieugevaarlijke afvalstoffen naar de vergunninghoudende verwerkingsinrichting transporteren.
9. De jachthaven heeft voldoende, goed beheerde vuilnisbakken en afvalcontainers. Het afval moet worden afgevoerd door een erkende vervoersfirma en verwerkt door een vergunde inrichting. (i) Vuilnisbakken en/of afvalcontainers moeten functioneel zijn en er aantrekkelijk uitzien. Er moet niet alleen aan functionaliteit worden gedacht, maar ook aan het esthetisch aspect. Indien mogelijk, is het aan te bevelen vuilnisbakken te nemen die van milieuvriendelijke materialen zijn vervaardigd. De capaciteit van de vuilnisbakken/afvalcontainers, het aantal gebruikers van de jachthaven en hoe frequent de vuilnisbakken/afvalcontainers worden geleegd zijn bepalend voor het aantal vuilnisbakken/afvalcontainers dat in de jachthaven wordt neergezet. Vergunninghoudende inrichtingen door de autoriteiten goedgekeurd op basis van milieueisen. De jachthaven die de Blauwe Vlag toegewezen krijgt is verplicht te waarborgen dat het afval op correcte wijze wordt vervoerd en verwerkt. Erkende overbrengers moeten het afval naar een vergunninghoudende inrichting transporteren. Op de website van OVAM vindt u de lijst van erkende overbrengers en vergunde verwerkers.
10. De jachthaven beschikt over voorzieningen voor de inzameling van recycleerbare afvalmaterialen, zoals vastgelegd in VLAREMA. De jachthaven heeft daarnaast ook voorzieningen voor de inzameling van PMD-afval, ev. organisch afval. (i) In de jachthaven zou het accent moeten worden gelegd op afvalpreventie en minimalisering. Afval moet gescheiden worden ingezameld en zo veel mogelijk worden gerecycleerd. Gescheiden afvalinzameling heeft betrekking op flessen, blikjes, papier, plastic, ev. organisch afval, enz.. De jachthaven moet over voorzieningen beschikken zodat alle afvalstoffen die VLAREMA oplegt gescheiden worden. Meer informatie over deze verplichting vindt u op de OVAM website www.ovam.be. Concreet dient de jachthaven zeker restafval, glas, papier en PMD-afval apart in te zamelen, eventueel ook groenafval, huishoudbatterijen of andere afvalstoffen indien ze zich voordoen. Op de plek van de voorziening of op het informatiebord moet informatie worden verstrekt over hoe men het recycleerbare afval moet scheiden. De jachthaven die de Blauwe Vlag toegewezen krijgt, moet waarborgen dat het recycleerbare afval op de juiste wijze wordt gerecycleerd. Erkende vervoerders moeten het afval transporteren naar een vergunninghoudende inrichting.
- 14 -
11. De jachthaven heeft voorzieningen voor het wegpompen van bilgewater (g) De voorzieningen voor het wegpompen van het bilgewater moeten oliehoudend bilgewater kunnen scheiden of water uit olieresten kunnen filteren. De voorzieningen voor het wegpompen van bilgewater kunnen in de jachthaven aanwezig zijn of in de directe omgeving ervan. De voorzieningen moeten gemakkelijk toegankelijk zijn voor alle potentiële gebruikers.
12. De jachthaven heeft voorzieningen voor het leegpompen van toiletten (i) De voorzieningen voor het leegpompen van toiletten kunnen bestaan uit een permanent toiletpompstation, een mobiele voorziening of een rioolwagen. De voorzieningen voor het leegpompen van toiletten kunnen zich in de jachthaven zelf bevinden of in de directe omgeving ervan. De voorzieningen moeten gemakkelijk toegankelijk zijn voor booteigenaren. De permanente voorzieningen voor het leegpompen van toiletten moeten op een centrale plek in de jachthaven worden opgesteld en gemakkelijk toegankelijk zijn voor alle boten (met inbegrip van boten die meer ruimte en diepgang nodig hebben).
13. Alle gebouwen en installaties worden goed onderhouden en voldoen aan de wetgeving. De jachthaven is goed geïntegreerd zijn in de omringende natuurlijke en gebouwde omgeving (i) De jachthaven (i.e. alle gebouwen en installaties) moeten goed worden onderhouden en in algemene zin voldoen aan de nationale en internationale wetgeving. De jachthaven moet over alle noodzakelijke vergunningen beschikken om als jachthaven te kunnen functioneren. Indien een jachthaven met meer dan 500 aanlegplaatsen in 2000 of later wordt gebouwd, of een bestaande jachthaven wordt uitgebreid met meer dan 250 aanlegplaatsen, moet er een Milieueffectrapportage zijn. Andere gebouwen/voorzieningen in het jachthavengebied (met inbegrip van winkels, restaurants, kranen, speeltuinen, enz.) moeten schoon, veilig, goed onderhouden en in overeenstemming zijn met de wet. Er mag geen ongeoorloofde vervuiling vanuit gebouwen/voorzieningen in de grond, het water of het omringende gebied van de jachthaven terechtkomen. Er wordt ten zeerste aanbevolen dat de jachthaven, waar mogelijk, gebruik maakt van milieuvriendelijke installaties en producten. Ook de groenvoorzieningen in de jachthaven moeten goed en op milieuvriendelijke wijze worden onderhouden (zonder gebruikmaking van bestrijdingsmiddelen, enz.). Er moet aandacht worden geschonken aan de algemene aanblik van de jachthaven. Ze moet goed geïntegreerd zijn in de omringende natuurlijke en gebouwde omgeving, normen voor design moeten worden gerespecteerd en in overeenstemming zijn met milieu- en esthetische eisen. Het is niet de bedoeling dat alle Blauwe Vlag jachthavens
- 15 -
identiek worden. de jachthavens moeten daarentegen worden aangemoedigd hun eigen karakteristieken te behouden. De Blauwe Vlag mag niet worden gehesen tijdens omvangrijke uitbreidingen en/of restauratiewerkzaamheden in de jachthaven.
14. De jachthaven beschikt over schone en duidelijk aangegeven sanitaire voorzieningen, met inbegrip van was- en drinkwatervoorzieningen. Er is gecontroleerde afvoer van afvalwater naar een vergunninghoudende zuiveringsinstallatie of riolering (i) De sanitaire voorzieningen moeten in goede staat verkeren, schoon zijn en goed onderhouden. Ook de gebouwen waarin de sanitaire voorzieningen zich bevinden moeten goed onderhouden zijn en in algemene zin voldoen aan het nationale bouwbesluit (zie ook criterium nr. 12). De sanitaire voorzieningen moeten toiletten, wastafels en douches bevatten. Er moet ook drinkwater aanwezig zijn. Wasmachines zouden tot de overige voorzieningen kunnen behoren. Het aantal in de jachthaven beschikbare sanitaire voorzieningen moet in overeenstemming zijn met het aantal bezoekers van de jachthaven in het hoogseizoen – en zou booteigenaren het gebruik van het toilet op hun boot moeten ontmoedigen tijdens hun verblijf in de jachthaven. De sanitaire voorzieningen moeten goed toegankelijk zijn en niet te ver verwijderd van welk punt van de jachthaven ook (over het algemeen binnen 200 meter van iedere boot of aanlegsteiger). De locatie van de sanitaire voorzieningen moet gemakkelijk te vinden zijn (tekens op een plattegrond van de jachthaven). De sanitaire voorzieningen moeten gekoppeld zijn aan een vergunninghoudend rioolwaterafvoersysteem. Dit systeem moet voldoen aan de EU-richtlijn inzake afvalwater. Indien de jachthaven erg klein is en/of erg afgelegen, kan de Nationale Jury in bijzondere gevallen goedkeuring geven aan een andere veilige manier voor het verwijderen van door de jachthaven geproduceerd afvalwater.
15. Indien de jachthaven beschikt over reparatie- en waszones voor de boten, mag er geen verontreiniging in het rioolzuiveringssysteem, de grond, het water of de natuurlijke omgeving van de jachthaven terechtkomen. (i) Een jachthaven met reparatie- en waszones voor de boten moet in algemene zin voldoen aan alle normen en voorschriften van de nationale en internationale regelgeving. Het repareren en wassen van boten moet op een speciaal daarvoor aangewezen plek in de jachthaven plaatsvinden. Er moeten verzamelfilters zijn of een gelijkwaardige installatie vanaf de reparatie- en waszones voor boten om te voorkomen dat milieugevaarlijke stoffen in het rioolzuiveringssysteem en de bodem/het water van de jachthaven terechtkomen. De - 16 -
filters moeten regelmatig geleegd worden en als milieugevaarlijk afval worden behandeld. Omvangrijker reparatieactiviteiten (b.v. slijpen, polijsten of zandstralen waardoor stofvervuiling ontstaat) zouden overdekt of binnen moeten plaatsvinden. Het verzamelde afval moet als milieugevaarlijk afval worden behandeld. Ernstige geluidhinder door bootreparatie en –wassen moet worden vermeden.
16. De jachthaven stimuleert het gebruik van duurzaam transport (fiets, openbaar vervoer, …). (g) De jachthaven dient het gebruik van duurzaam transport van en naar de jachthaven te bevorderen. Indien het dichtst bijgelegen stedelijke centrum zich op meer dan twee kilometer afstand bevindt, moet er bij voorkeur openbaar vervoer tussen de jachthaven en dit centrum zijn. Ook duurzaam transport kan worden bevorderd door middel van fietsverhuur en de aanwezigheid van wandelpaden.
17. In de jachthaven mag niet geparkeerd/gereden worden, behalve in speciaal daarvoor aangewezen plekken (i) In algemene zin moet het parkeren van en rijden met auto‟s binnen de jachthaven worden vermeden. Het gebruik van auto‟s zou zo veel mogelijk moeten worden vervangen door het gebruik van duurzaam transport (openbaar vervoer, fietsen, enz.) – zie criterium nr. 15. Indien parkeren en rijden binnen de jachthaven niet kan worden voorkomen, mag het rijden en parkeren uitsluitend plaatsvinden in speciaal voor dit doel aangewezen plekken. Het is heel belangrijk om bij het plannen van deze plekken de veiligheid en vrije doorgang van voetgangers in de jachthaven te betrekken.
VEILIGHEID EN DIENSTEN 18. De jachthaven beschikt over adequate en duidelijk aangegeven reddings-, EHBO- en brandblusuitrusting. De uitrusting is door de nationale autoriteiten goedgekeurd (i) Het is belangrijk het onderscheid te maken tussen de verschillende betrokkenen en de verschillende soorten acties die ondernomen moeten worden: de gebruikers versus de jachthavenuitbater en het personeel preventie versus redding/noodsituatie maatregelen Dit criterium behandelt veiligheidsaspecten van het standpunt van de jachthaven en het management.
- 17 -
Preventie van ongelukken is een absolute noodzaak voor veiligheid. Om ongelukken te voorkomen moeten jachthaven uitbaters en personeel er voor zorgen dat alle installaties goed onderhouden zijn, dat de wetgeving nageleefd wordt en dat personeel en gebruikers goed geïnfromeerd en/of getraind zijn in veiligheidsaspecten. Systematisches studies van de jachthaven inzake veiligheid worden aangemoedigd, zoals bijvoorbeeld de ligging van de boten in relatie met hoe het vuur zich kan verspreiden. Indien er een ongeluk gebeurt, moet de jachthaven de nodige technische middelen of toestellen hebben om hier mee om te gaan. Reddingsmateriaal De volgende algemene richtlijnen moeten in acht genomen worden inzake redding in de jachthaven: een persoon die in het water valt, moet in staat zijn er terug uit te geraken een persoon moet in staat zijn om anderen in nood te helpen of te redden zonder daarbij zijn/haar eigen leven in gevaar te brengen. De vereiste reddingsuitrusting in de jachthaven moet op zijn minst reddingsboeien en ladders bevatten. Andere soorten reddingsvoorzieningen kunnen zijn: bootshaken, reddingsboten, standplaats reddingsbrigade, enz. in/bij de jachthaven. De reddingsuitrusting moet goedgekeurd worden door de nationale reddingsbrigade of voldoen aan nationale/internationale normen. De reddingsuitrusting moet in voldoende aantallen aanwezig zijn, gemakkelijk te herkennen (duidelijk aangegeven) en vanaf alle plekken van de jachthaven gemakkelijk toegankelijk zijn (minder dan 200 meter van iedere boot of aanlegplaats). De plaats van de reddingsuitrusting moet op de plattegrond van de jachthaven aangegeven zijn en moet gedurende het gehele Blauwe Vlag seizoen 24 uur per dag beschikbaar zijn. Een richtlijn is om een redingsladder en publiek reddingsmateriaal te plaatsen tenminste op 25-50 meter van elk waterlijn punt in de jachthaven. De uitrusting zou daarenboven geverfd moeten zijn voor een betere zichtbaarheid (rood, oranje en met reflectoren). Brandblusuitrusting De brandblusuitrusting in de jachthaven moet op zijn minst brandblusapparaten bevatten, maar zou tevens uit brandslangen, blustapijten, enz. kunnen bestaan. De brandblusuitrusting moet door de nationale brandweer worden goedgekeurd of voldoen aan nationale/internationale normen. De brandblusuitrusting moeten in voldoende aantallen aanwezig zijn, gemakkelijk te herkennen (duidelijk aangegeven) en vanaf alle plekken van de jachthaven gemakkelijk toegankelijk zijn (minder dan 200 meter van iedere boot of aanlegplaats). De plaatsing van de toestellen moet in overeenstemming zijn met de nationale wetgeving. De brandblusuitrusting moet gedurende het gehele Blauwe Vlag seizoen 24 uur per dag beschikbaar zijn. De plaats van de brandblusuitrusting moet op de plattegrond van de jachthaven aangegeven zijn. Er moeten brandblussers geplaatstzijn bij tankstations, bij opslagplaatsen van gevaarlijk afval en op plaatsen waar werk bij hoge temperaturen gebeurt. Een richtlijn is om handbrandblussers te plaatsen om de 25 à 50 meter. Op pieren of pontons langer dan 100 meter, zou er een vaste watervoorziening moeten zijn aan het begin van de pier of ponton. Bij het bepalen van de grootte en het type van de - 18 -
brandblussers, moet er rekening gehouden worden met de grootte van de boten en de afstand van de jachthaven tot een brandweerstation. Eerste hulp De EHBO-uitrusting moet in de jachthaven aanwezig zijn en opvraagbaar zijn op het kantoor van de jachthaven of bij een andere voorziening (winkels, restaurants, enz.). de EHBO-uitrusting hoeft niet perse 24 uur per dag, maar moet wel op een redelijk aantal momenten beschikbaar zijn (b.v. gedurende openingstijden van het kantoor van de jachthaven). De EHBO-kist moet de uitrusting bevatten die overeenkomt met de inhoud in een EHBO-kist van het Rode Kruis of van een andere kist die voldoet aan nationale/internationale normen. In uitzonderingsgevallen, kan de EHBO-uitrusting teruggevonden worden op een plek die zich vlakbij de jachthaven bevindt (binnen 200 meter). De beschikbaarheid en locatie van de EHBO-uitrusting moet heel duidelijk aangegeven zijn op het informatiebord en op de plattegrond van het jachthavengebied. Andere Het is aan te bevelen om, ten behoeve van onervaren pleziervaarders, de toegang tot/uitgang van de jachthaven te markeren met extra duidelijke wegwijzers. Het is aangeraden de jachthaven goed te verlichten, zonder lichthinder te veroorzaken Voor droogdokken en opslagplaatsen is het aangeraden er voor te zorgen dat de hulpdiensten tussen de rijen door kunnen en dat er brandblusapparatuur opgesteld staat. Vraag hiervoor advies aan de lokalebrandweer.
19. De jachthaven beschikt over een rampenplan en/of veiligheidsinstructies in geval van waterverontreiniging, brand of andere ongelukken. Indien er zich een ongeluk of noodsituatie voordoet, moet de jachthaven de nodige organisatorische middelen of noodplannen hebben om hier mee om te gaan. De jachthaven moet een rampenplan beschikbaar hebben waarin staat hoe er moet worden gehandeld in geval van verontreiniging, brand of andere mogelijke ongelukken die de veiligheid van de jachthaven in gevaar kunnen brengen (zoals veiligheid bij tankstations, bij kranen, enz.). De medewerkers van de jachthaven moeten van het rampenplan op de hoogte zijn. Het rampenplan voor de jachthaven kan specifiek bestemd zijn voor de jachthaven, maar kan ook een onderdeel zijn van een uitgebreider haven-, gemeentelijk of regionaal rampenplan. De bevoegde autoriteiten (locale autoriteiten, brandweer, Rode Kruis, enz.) moeten het rampenplan goedkeuren. Het rampenplan moet op zijn minst het volgende bevatten: Gegevens van de personen waarmee, in geval van een ongeluk, contact moet worden opgenomen Betrokkenheid van overheidsdiensten en noodzakelijke hulpverleners Procedures voor de bescherming of evacuatie van mensen in/bij de jachthaven Procedure voor het waarschuwen en voorlichten van het publiek
- 19 -
20. Veiligheidsmaatregelen en -informatie zijn duidelijk zichtbaar opgehangen in de jachthaven. (i) Preventie van ongelukken is een absolute noodzaak voor veiligheid. De meeste ongelukken zouden perfect vermeden kunnen worden door de betrokkenen. Daarom is veiligheidsinformatie en educatie voor de gebruikers erg belangrijk. Algemene informatie over veiligheidsmaatregelen moet op een gemakkelijk toegankelijke plek in de jachthaven opgehangen zijn en op het informatiebord. De veiligheidsmaatregelen moeten op zijn minst het volgende bevatten: Informatie over juiste opslag van (brand)gevaarlijke afvalstoffen Aanwijzingen voor het vullen van diesel/benzinetanks alleen bij het tankstation Borden waarop veiligheidsrisico‟s zijn aangegeven (b.v. onbeschermde steigers) Verbod op open vuur of vuurwerk in de jachthaven (tenzij er een speciale plek voor is aangewezen of de jachthaven er toestemming voor heeft gegeven) Verboden te zwemmen in de jachthaven Informatie over de locatie van de telefoon, reddings-, brandblus- en EHBOuitrusting Informatie over hoe bovengenoemde uitrusting moet worden gebruikt (indien nodig) Details over hoe andere mensen te waarschuwen over een onveilige situatie Informatie over degene met wie men contact op moet nemen voor nadere informatie over de veiligheid in de jachthaven Alarmnummers (politie, brandweer, ambulance, beheerder jachthaven) Andere mogelijke informatie kan zijn: Richtlijnen die aanraden dat kinderen best zwemvesten dragen in de jachthaven Informatie over reddings- en EHBO-cursussen Richtlijnen over alcoholgebruik in de jachthaven Informatie over hoe brand op individuele boten te vermijden
21. Er is elektriciteit en water bij de aanlegplaatsen aanwezig; de installaties zijn door de nationale wetgeving goedgekeurd. (i) Er moet elektriciteit en water voor de boten beschikbaar zijn. De voorzieningen mogen niet meer dan 25 meter verwijderd zijn van de aanlegplaatsen (behalve voor boten die geen elektriciteit gebruiken). Er moet duidelijke informatie zijn over de voorwaarden voor het gebruik van elektriciteit en water, bij voorkeur vergezeld van informatie over energie- en waterbesparing. Alle installaties moeten veilig zijn en goedgekeurd door nationale en/of internationale wetgeving. Er moet verlichting in het openbaar gebied in de jachthaven zijn, met name in verband met de veiligheid.
22. Er zijn voorzieningen voor personen met een handicap. (g) De voorzieningen voor personen met een handicap in een jachthaven moeten op zijn minst het volgende bevatten: - 20 -
Toegang tot en om de jachthaven (met inbegrip van de steigers) voor gehandicapten Speciale autoparkeergelegenheid voor gehandicapten Toegang tot de sanitaire voorzieningen voor gehandicapten
Andere mogelijke gehandicaptenvoorzieningen: Vaarvoorzieningen voor gehandicapten Toegang tot het jachthavenkantoor, de winkels en restaurants in de jachthaven Toegang tot jachthavenactiviteiten Alle toegangen en voorzieningen voor personen met een handicap moeten voldoen aan alle nationale en internationale regelgeving/normen. Toiletten moeten ontworpen zijn voor rolstoelgebruikers en andere gehandicapten.
23. In de jachthaven is een plattegrond opgehangen waarop de locatie van de verschillende voorzieningen in de jachthaven zijn aangegeven. (i) Er moet een plattegrond van het jachthavengebied die alle vereiste en andere voorzieningen aangeeft op het informatiebord worden opgehangen. De volgende voorzieningen moeten op zijn minst op de plattegrond zijn aangegeven: Containers voor milieugevaarlijke afvalstoffen en olieafval Afvalcontainers en voorzieningen voor recycleerbaar afval Voorzieningen voor leegpompen/inname toilettank (indien aanwezig) Voorzieningen voor wegpompen/inname bilgewater (indien aanwezig) reddingsuitrusting Brandblusapparatuur EHBO-uitrusting Sanitaire voorzieningen (toiletten, douches, was- en drinkwatervoorzieningen,...) Tankstation (indien aanwezig) Reparatie- en waszones voor de boten Jachthavenkantoor / clubhuis Voorzieningen voor personen met een handicap (NB. al die aanwezig zijn) Parkeerzones Voor passanten gereserveerde aanlegplaatsen Nabijgelegen haltes openbaar vervoer (indien dicht in de buurt van de jachthaven) Ook andere voorzieningen (zoals winkels, restaurants, enz.) kunnen op de plattegrond worden aangegeven. De verschillende voorzieningen dienen bij voorkeur op de plattegrond te worden aangegeven in de vorm van gemakkelijk te begrijpen pictogrammen. De cartografische coördinaten van de jachthaven moeten op een duidelijk zichtbare plaats worden opgehangen. Bond Beter Leefmilieu verschaft standaard informatieborden aan de Blauwe Vlag laureaten met onder andere: - contactgegevens van Bond Beter Leefmilieu - informatie over het Blauwe Vlag Programma - gedragscode - 21 -
-
informatie over veiligheid in de jachthaven ruimte voor het aankondigen van educatieve activiteiten informatie over het Groene Sleutel programma (NB. vermeld op het pictogrammen-affiche, dus gelieve deze zichtbaar op te hangen) aangepaste kaart met pictogrammen (individueel)
Vanaf 2007 is het gebruik van deze standaard informatieborden verplicht.
WATERKWALITEIT 24. Het oppervlaktewater van de jachthaven is proper (geen olie, vuilnis, rioolwater of andere sporen van vervuiling). (i) Om ervoor te zorgen dat de jachthaven voldoet aan hoge milieunormen, is het heel belangrijk dat de jachthaven en het water in de jachthaven zichtbaar schoon zijn. Het jachthavenwater mag geen olievlekken, afval (flessen, blikjes, enz.), rioolwater of andere zichtbare sporen van vervuiling bevatten. Heel het grondgebied van de jachthaven zelf moet er schoon uitzien, vuilnisbakken / afvalcontainers moeten regelmatig worden geleegd (zie criterium nr. 8). Ook de restaurants, winkels, groenvoorzieningen, enz. in de jachthaven moeten een schone aanblik geven. De jachthaven moet ervoor zorgen dat er zo vaak als nodig afval wordt verwijderd (kan dagelijks zijn). In geval van ernstige vervuiling van buitenaf, moet die onmiddellijk worden aangepakt volgens de procedures in het rampenplan (zie criterium nr. 18). In zeer ernstige gevallen kan het noodzakelijk zijn om de Blauwe Vlag tijdelijk te verwijderen, terwijl de redenen ervan op het informatiebord worden uitgelegd. Tegelijkertijd is het belangrijk om in de milieuvriendelijke gedragscode (zie criterium nr. 2) de jachthavengebruikers te instrueren geen afval achter te laten en ook geen toilettanks, enz. in de jachthaven of in zee leeg te gooien. Natuurlijke gebeurtenissen zoals algenwoekering, paaien van mosselen, enz. kan de aanblik van waterverontreiniging geven, terwijl dat in feite niet het geval is. In zulke gevallen dient men daarover via het informatiebord te informeren.
- 22 -
