Leiderschap. Haal het beste in anderen naar boven. Een e-book van Athletes in Action Nederland

Leiderschap

Haal het beste in anderen naar boven

Een e-book van Athletes in Action Nederland

Dit e-book is geschreven door Jouke Janze. Jouke werkt bij Athletes in Action . De theorieën in dit e-book zijn gebaseerd op vijf jaar ervaring met @lead, het vormingstraject voor jonge leiders binnen Athletes in Action. In 2015 start een nieuw traject. In zijn werk richt Jouke zich op het doorgeven van deze leiderschapslessen en het opstarten van sportcommunity’s met de lokale kerken. © 2014 Athletes in Action Nederland

Leiderschap - Pagina 1

Inhoud Inleiding

2

1. Zelfleiderschap

4

2. Situationeel leiden

5

3. Jouw Barnabas

7

4. Leid je leider

11

5. Dienend leiden

13

Bonus: Introversie

15


Inleiding Het gaat erom iedereen met wie je werkt op zo’n manier beïnvloeden dat het beste in ze naar boven komt.

Inleiding Veel mensen denken bij leiderschap aan iemand die namens een organisatie of team alle beslissingen neemt. Dat is achterhaald. Als je effectief leiding wil geven is het beter (en leuker!) om het potentieel in degene die je leidt naar boven te halen.

Weg met top-down leiderschap, waar de baas bepaalt wat we doen en we volgen als makke schaapjes. Nee, investeren in je team, want samen staan we sterk en veranderen we de wereld! Maar echt leiderschap gaat verder. Het gaat niet alleen om de mensen om je heen, het gaat erom iedereen met wie je werkt op zo’n manier beïnvloeden dat het beste in ze naar boven komt. Ken Blanchard geeft als definitie van leiderschap:

“Het vermogen om mensen zodanig te beïnvloeden dat hun capaciteiten ten goede komen aan het algemeen belang.” Leiderschap - Pagina 4

Dit noemen we 360-graden-leiderschap. Een volledige cirkel: je leidt niet alleen de mensen onder je, maar ook jezelf, mensen die naast je staan en zelfs mensen die boven je staan. Bij een AIA-outreach gaat het dan over jezelf, je team, de wijk en de kerk, maar vul voor je eigen situatie gerust andere gebieden in. Voor bijvoorbeeld een docent: leerlingen, collega’s en directeur.

Wij geloven dat elke persoon door God gegeven talenten heeft die bijdragen aan de bouw van het Koninkrijk. Daarom geloven we in het beïnvloeden (of: empoweren) van elke persoon waarmee we werken om het beste in iedereen naar boven te halen. Hierdoor draag je enorm bij aan de groei van die persoon. Hij of zij is niet langer het middel om tot een doel te komen, maar is onderdeel van het doel. 


1

Zelfleiderschap Om anderen goed te leiden moet je eerst weten wie je zelf bent.

Zelfleiderschap Tijdens een tussentijdse evaluatie met een stagiair kregen we het over feedback ontvangen. Een product dat hij geleverd had werd door mij kritisch beoordeeld. Hij vatte dit persoonlijk op, in plaats van op een afstandje naar zijn gemaakte plannen te kijken. Hij ging twijfelen aan zichzelf: “Kan ik dit wel? Ben ik wel goed genoeg?” In dit hoofdstuk staan we in het model van 360-gradenleiderschap stil bij jezelf. Het is interessant te zien hoe snel we aan onszelf of een keuze te twijfelen, doordat we kijken naar wat we hebben gedaan. Terwijl ten diepste wat we hebben gedaan niets zegt over wie we zijn.


Om anderen goed te leiden moet je eerst weten wie je zelf bent. Een van de belangrijkste dingen die je als leider kunt doen is jezelf accepteren zoals God je heeft gemaakt. Sommigen steken heel veel tijd in het verbeteren van minder goeie eigenschappen. Het is beter te investeren in je goeie eigenschappen en hierin uit te blinken. De leider die jij bent, wordt ten diepste niet bepaald door wat je doet, wat je kan of wat je gelooft. Het wordt bepaald door je identiteit. In het schema hieronder kan je dat zien.


Waar de wereld (en jijzelf vaak ook) naar kijkt is wat je doet. Wie jij bent is voor een groot deel gevormd door opvoeding en omstandigheden. Maar er is nog een belangrijke extra factor: God. Jij bent bedacht en gemaakt door God die jou unieke talenten en gaven heeft gegeven voor de opbouw van Zijn Koninkrijk.

“Ik ben presentatrice, ik sport en ik hou van zingen. Maar dit zegt natuurlijk niet wie Lieke écht is”. - Lieke van Lexmond, in het programma ‘Op zoek naar God’, februari 2013 Bouw je identiteit, je fundament, op Jezus Christus (zie 1 Korintiërs 3:11). De enige manier om je identiteit te bepalen is te weten wie je bent in Christus. Het model op de vorige pagina heeft mij geleerd in mezelf te geloven. Ik had een enorm grote mond om van veel mensen aandacht te krijgen. Toen ik ging beseffen hoeveel aandacht God mij geeft heb ik mijn grote mond niet gebruikt voor het laten horen van wie ik ben, maar wie God voor mij is.


Leiden vanuit je identiteit is moeilijk in een zeer prestatiegerichte maatschappij waarin mensen vaak aan (hun eigen) hoge verwachtingen moeten voldoen. De verwachtingen zijn vaak gebaseerd op je gedrag; dat is waar we onszelf en elkaar op beoordelen. Maar dit is het topje van de ijsberg die ‘jij’ heet. Hieronder volgen een aantal praktische tips voor leiders die willen leven vanuit hun identiteit in Christus (bron: www.herschepping.nl).  Laat je populariteit bij andere mensen niet je hoogste prioriteit hebben.  Oefen jezelf in aandachtig luisteren naar de ander, zonder het onderwerp naar jezelf toe te trekken.  Durf eerder ‘nee’ te zeggen als mensen je iets vragen dat onredelijk is of wat je niet aankunt. Mensen die daar moeite mee hebben zijn bang dat de ander hen dan niet meer aardig vindt. Je kunt het onmogelijk iedereen naar de zin maken.  Wees niet jaloers op mensen die meer in het oog lopende eigenschappen hebben. Je kracht ligt in je veelzijdigheid en dat is veel waard, op alle gebieden van je leven.  Durf zelfstandig beslissingen te nemen. Beter een verkeerde beslissing dan geen beslissing, want stilstand is achteruitgang. 


2

Situationeel leiden Om anderen goed te leiden moet je weten wat zij nodig hebben.

Situationeel leiden Je stapt voor het eerst je lesauto in. De instructeur zegt: “Ik geloof dat je het kan, ik ga achterin zitten, ik geef je de volledige zeggenschap over de auto.” Dat noemen we de delegerende leiderschapsstijl en die is hier niet op zijn plek! Los van het feit dat je de auto waarschijnlijk niet eens in versnelling twee krijgt, zou je een groot gevaar vormen voor jezelf en anderen. In dit hoofdstuk staan we stil bij de mensen die je leidt, de mensen onder je in de cirkel van 360-gradenleiderschap. Om anderen goed te leiden moet je weten wat zij nodig hebben. Dit noemen we situationeel leiderschap en is gebaseerd op ideeën van Ken Blanchard . Dit wil zeggen dat jouw stijl van leidinggeven situatieafhankelijk is, namelijk van het ontwikkelingsniveau van de persoon waaraan je leiding geeft. Je zou deze leiderschapsstijlen onder kunnen verdelen in vier taken: 1. Sturen 2. Begeleiden 3. Ondersteunen 4. Delegeren


Iedere groep of persoon heeft in elke situatie een andere stijl nodig. Een teamlid dat voor het eerst iets doet zal meer sturing nodig hebben dan iemand die al jaren meegaat. Het vraagt van jou als leider om de mensen die je leidt goed te leren kennen. Je hebt waarschijnlijk één leiderschapsstijl waar je je prettig en veilig bij voelt, maar die kun je dus niet elke keer toepassen! Het is net als rijles. Als je net begint ben je een enthousiaste beginneling, je vind het geweldig om te leren autorijden, maar weet dat je het nog niet kan. Na de eerste rijles verander je in een ontgoochelde leerling. De auto slaat continu af en je denkt: “Hoe ga ik dit ooit leren?”.


Na verloop van tijd krijg je door hoe de auto werkt, je word een voorzichtige presteerder. Op den duur weet je precies hoe je moet, je kan afrijden en zelfs anderen leren hoe het moet. Je bent –letterlijk – een zelfsturende professional geworden. Zoals een rijinstructeur zijn manier van leidinggeven moet aanpassen aan de fase waarin zijn leerling is, zo moet een leider ook zijn leiderschapsstijl aanpassen aan de fase waarin degene die hij leidinggeeft verkeert. Fase 1: Sturen Als leider vertel je wat je van je mensen verwacht qua rollen en doelen en houd je prestaties nauwlettend in de gaten om zo frequent feedback op de resultaten te geven

Met rijles: Wanneer een rijinstructeur een leerling precies vertelt wat hij moet doen voordat hij in zijn eerste les de auto start.


Fase 2: Begeleiden Als leider vertel je waartoe een bepaalde taak leidt, je geeft suggesties voor de aanpak, je prijst de vooruitgang, maar blijft voortdurend sturing geven. Met rijles: Nadat een leerling duidelijk is ontmoedigd door zijn eerste rijles, prijst de instructeur hem voor wat hij wel goed deed, om vervolgens de instructies te herhalen die hij al eerder gaf. Fase 3: Ondersteunen Je faciliteert de interactie met anderen, luistert naar je mensen, moedigt aan, maar biedt weinig sturing. Met rijles: De instructeur bemoedigt de leerling na een ingreep en moedigt hem aan gewoon door te rijden.

Fase 4: Delegeren Leiders stellen hun mensen in staat zelfstandig te werken, met de juiste middelen om hun werk te kunnen doen Met rijles: De leerling krijgt zijn rijbewijs en mag zelfstandig rijden.


Het leiden van een groep of de mensen die onder jou zijn gesteld gaat op dezelfde manier. Veel leiders zijn geneigd alleen een sturende manier van leidinggeven te hanteren. Ze zijn erg bang om dingen uit handen te geven en blijven belerend en controlerend. Andere mensen zijn te snel aan het delegeren, zonder dat ze precies de stappen hebben doorgenomen met degene die ze leiden.

De uitdaging ligt hem erin je team zo goed te kennen dat je precies weet welke leiderschapsstijl ze van jou nodig hebben. En stap uit je comfortzone door ook minder veilige stijlen toe te passen.


3

Jouw Barnabas Om als leider effectief te zijn moet je een geloofsbroeder of -zuster hebben.

Jouw Barnabas Samen met mijn collega’s Jonathan en Corjan verzorgde ik een training in Brazilië. Ik gaf vier lessen over leiderschap. Op het vliegveld in Rio de Janeiro vroeg Jonathan opeens: “Heb je je goed voorbereid? Weet je hoe belangrijk deze training is?” Ik baalde, want ik had me inderdaad niet goed genoeg voorbereid. Ik had me er makkelijk vanaf gemaakt. Om als leider effectief te zijn moet je een geloofsbroeder of -zuster hebben. Een maatje die in je gelooft. Die niet geïmponeerd is door wat je allemaal kan of niet kan, maar gelooft in je visie. Die je aanmoedigt datgene te doen waarvoor je gemaakt bent. Een soulmate…


Dit e-book gaat over 360-graden leiderschap. Je leidt mensen onder je, naast je en boven je en je leidt jezelf. Je kunt je relaties ook zo indelen. Elke leider moet een Paulus navolgen, een Barnabas zijn en in een Timoteüs willen investeren.  Een Paulus is die oudere, wijze man of vrouw die in jouw leven wil investeren. Je kan hem om advies vragen. Hij is degene wiens (geloofs)lessen je graag navolgt. Iemand die bereid is zijn sterke en zwakke punten met je te delen.  Een Timoteüs is een jonger iemand (in geloof) waar jij in mag investeren. Bijvoorbeeld die jongen uit de wijk, waar je elke week mee samenkomt om te voetballen. Je nodigt hem uit om te komen eten en samen de Bijbel te gaan lezen. Je helpt hem met zijn financiën en je helpt hem met zijn vragen over Jezus.  Een Barnabas is je soulbrother. Je goeie vriend waar je alles mee kan delen. Met hem ga je avonturen aan. Mensen om je heen haken misschien af, maar hij blijft in je geloven. Hij is degene die eerlijk is en confronteert. Hij is degene die durft te zetten: “Jij moet nu echt je verantwoordelijkheid nemen richting je vrouw!” Als Barnabas stel je, nog voordat je vriend in de put zit, de vraag: “Ik zie dat het niet lekker met je gaat. Wat is er aan de hand?”


De vraag is niet alleen: Heb jij een Barnabas, maar ook: Ben jij een Barnabas? Ben jij iemand die je vriend(in) aanmoedigt, maar ook kritisch durft te zijn? Deze manier van leiderschap is ongelofelijk effectief, ook al krijg je er geen directe credits voor. Niemand zal direct je invloed zien, alleen degene waar je mee optrekt. God roept ons op om onze liefde te laten weerklinken in de samenleving. Heeft dit iets te maken met leiderschap? Jazeker!

“People do not care how much you know until they know how much you care.” – John Maxwell Jonathan, als mijn Barnabas, kon me op dat vliegveld in Brazilië confronteren, waardoor ik de dagen erna alles op alles kon zetten om de training perfect te maken. Inmiddels werkt hij niet meer bij AIA, maar Jonathan was voor velen een Barnabas. Hij wist door zijn warme hart veel mensen in de organisatie aan het nadenken te zetten. Hij was degene die je aanmoedigde God te vertrouwen, ook al leek het onmogelijk. 


4

Leid je leider Er zijn veel momenten waarop je degene boven jou kunt beïnvloeden. Hoe doe je dit op een effectieve en respectvolle manier?

Leid je leider Een kind dat aan haar moeder vertelt waarom ze haar tweede koekje bij de thee moet krijgen. Een student die zijn docent uitlegt waarom zijn 5,4 toch echt een 5,5 moet worden. Een werknemer die zijn baas overtuigt van het doorzetten van zijn projectvoorstel. Er zijn veel momenten waarop je degene boven jou kunt beïnvloeden. Hoe doe je dit op een effectieve en respectvolle manier? Leiderschap gaat over het beïnvloeden van mensen. Allereerst jezelf, vervolgens de mensen onder je, naast je, maar ook de mensen boven je. Wanneer je de mensen boven je wilt beïnvloeden moet je rekening houden met drie belangrijke aspecten:  Wees proactief  Toon respect  Creëer win-win-situaties


Wees proactief Als leider is het heerlijk om te werken met mensen die proactief zijn. Zo bereidde ik laatst een leidersretraite voor met een collega. Ik legde uit hoe ik dat voor me zag en schetste het idee voor een specifiek onderdeel van de zaterdagavond. Een week later kwam ze bij me terug en had ze een compleet idee uitgewerkt over hoe we dit concreet vorm konden geven. Ze had niet alleen nagedacht over de randvoorwaarden, maar had de hele zaterdagavond uitgedacht.


Als leidinggevende vond ik het heerlijk om dit concrete voorstel te zien, dit bij te schaven en dit samen met haar uit te voeren. Als jij je leidinggevende effectief wilt beïnvloeden, vertel dan niet alleen jouw idee, maar wees proactief door bijvoorbeeld een concreet uitgewerkt plan te presenteren. Toon respect Wanneer mijn dochter gaat gillen om haar gelijk te krijgen, gaat ze die niet krijgen. De manier waarop ze mij probeert te beïnvloeden werkt averechts. Wat enorm belangrijk is bij het beïnvloeden van je leidinggevende, is je houding. Je kan niet zomaar naar je leidinggevende gaan en zeggen: “Luister, ik heb een geweldig plan, we gaan het zo uitvoeren!” Grote kans dat je in plaats van een ‘go’ een ontslagbrief meekrijgt.

“What you do has far greater impact than what you say.” - Stephen Covey Je dient je leiders te eren en hen te benaderen met respect (ook al is dat soms moeilijk!). In de nederige houding die jij aanneemt zijn leiders bereid naar je te luisteren en open te staan voor je mening en misschien zelfs een verandering door te voeren.


Creëer win-win-situaties Als je je leider wilt beïnvloeden moet je je losmaken van machtsdenken. Het is niet jouw bedoeling om de ander met jouw idee van zijn troon te stoten. Het is geen concurrentie (winnen-verliezen). Je wilt een winwinsituatie. Je hebt het beste voor met de organisatie. Ik geloof dat er vaak feedback gegeven wordt vanuit een diep verlangen om een situatie of organisatie beter te maken, maar dat er niet goed is nagedacht over hoe dit te communiceren. Win-windenken is geen methode, maar een filosofie: hoe kan je het meeste voordeel behalen voor beide partijen? Probeer bij het beïnvloeden van degene boven je duidelijk te maken dat het gaat om een gezamenlijk doel. Drie vragen om te stellen als je invloed wilt hebben op je leider.  Hoe kan jij je proactief opstellen richting je leidinggevende?  Hoe toon je respect in omgang?  Hoe handel je vanuit de filosofie om in elke situatie het beste te willen bereiken voor alle partijen? 


5

Dienend leiden Het gaat niet om modellen. Het gaat om het voorbeeld dat de grootste leider ooit op deze wereld heeft laten zien.

Dienend leiden In boeken over leiderschap word je doodgegooid met principes, modellen en schema’s. Meer en meer kom ik er echter achter dat effectief leiderschap niet gaat over het toepassen van modelletjes. Het gaat om een houding!

Karakter en persoonlijkheid Het verbaast me hoe weinig wetenschappelijke literatuur geschreven is over de persoonlijkheid van een leider. Mijn vader doet een master Educational Leadership en gaat onderzoek doen naar de persoonlijkheid van de leider. Al literatuur verzamelende komt hij erachter dat er weinig wetenschappelijke informatie is op het gebied van de persoonlijkheid van een leider. Je heb bekende managementdenkers als Senge, Blanchard, Covey en Tiggelaar die iets schrijven over het karakter van een leider, maar het lijkt erop dat de wetenschap moeilijk kan aantonen dat de persoonlijkheid van een leider ongelofelijk belangrijk is.


Ik snap ook wel dat het moeilijk is om karakter te definiëren. Want was is het karakter van een leider? Het gaat om termen als integriteit, betrouwbaarheid, dienstbaarheid. Maar wat is het precies? En hoe kan je een dergelijke houding wetenschappelijk testen? Nuijten (2013) stelt in haar boek ‘Dienend leiderschap’, deels gebaseerd op de ideeën van Robert Greenleaf, dat dienend leiderschap ‘zorgt voor meer welbevinden en betere prestaties’. Dienend leiderschap gaat niet om trucjes of om uit het hoofd leren en toepassen van modellen. Het gaat om je houding. Om wie je bent (ook als niemand kijkt).


Als ik kijk naar Jezus dan is Hij de briljante leider die tot in de dood liet zien wat dienend leiderschap is. In Johannes 13 laat Hij zien wat dienend leiderschap is door de voeten van zijn leerlingen te wassen. Vervolgens bekrachtigt Hij deze daad door te sterven aan een kruis. Echte leiderschap is je opofferen voor de mensen die God je gegeven heeft. Jezus zegt in vers 15: ‘Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen’. Hiermee doelt Hij op de voetwassing en wijst Hij vooruit naar de opofferende liefde aan het kruis.

“Aanvoeren betekent dienen, niets meer en niets minder.” - André Malraux , Frans schrijver en verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog Echt leiderschap gaat dus niet om interessante modellen, principes of theorieën. Het gaat om het voorbeeld dat de grootste leider ooit op deze wereld heeft laten zien. Het gaat niet om doen, maar om gedaan. Het gaat niet om doen, maar om zijn. Het gaat niet om doen, maar om je houding. Wat die houding is? Ontdek het maar bij Jezus.


Bonus: Introversie Introversie en leiderschap lijken niet samen te kunnen gaan. Ik heb geleerd dat dat wel kan.

Leiderschap en introversie Dit bonushoofdstuk is geschreven door Matthijs den Dekker. Hij is medewerker Communicatie bij AIA en sterk introvert. Matthijs blogt ook op zijn eigen site. Voor een introvert als ik is AIA niet altijd de meest rustgevende plek om te werken. Grote events, passie, gáán, knallen voor de Koning – allemaal goede dingen, maar ik kijk liever de kat uit de boom. Soms lijken introversie en leiderschap niet samen te gaan. Dat beeld wordt echter vooral neergezet door sterk extraverte leiders. In dit hoofdstuk geef ik wat praktische tips. Hoe kun je als introvert een goede leider zijn? Hoe ga je als extravert om met introverte teamleden of een introverte medeteamleider? Eerst iets over introvert zijn. Introverte mensen zijn niet per se stille, verlegen mensen. Wel zijn het mensen die energie krijgen van alleen zijn. Extraverte mensen krijgen energie van samen met anderen zijn. Dit is een hele ruwe indeling, maar het is wel de scheidslijn waarop introvert-extravert gebaseerd is.


Introverte mensen kunnen dus best volledig uit hun dak gaan, als ze daarvoor of daarna maar tijd hebben om op te laden, na te denken en hun gedachten te ordenen. Extraverte mensen kunnen best rustig een potje schaken, als ze maar mensen om zich heen hebben om op te laden. Introvert-extravert is ook een schaal: je bent niet het een of het ander, maar je kunt extreem introvert zijn, of meer richting het midden zitten.

Tips voor introverte leiders Wat ik jou, als je introvert bent, vooral mee wil geven is dit: Je bent een goede leider. Vaak trekken de extraverte, op de voorgrond tredende leiders veel aandacht. Toch hebben juist introverte mensen veel te bieden als leider.


Vier tips voor introverte leiders 1. Luisteren en observeren is je kracht. Je voelt dingen anders aan dan extraverte mensen. Je ziet dingen anders dan extraverte mensen. Gebruik dat. Probeer niet steeds op de voorgrond te staan, omdat je denkt dat een leider dat moet. 2. Neem de tijd om na te denken. Plan tijd voor jou en je team om dingen te verwerken. Je introverte teamleden zullen je daar dankbaar voor zijn. Door die tijd te nemen krijg je beter inzicht in wat de groep nodig heeft en kun je je eigen prikkels verwerken. 3. Ga. Maak een keuze! Het gevaar van introvert-zijn is dat je passief wordt omdat je eerst alles wilt overdenken. Maar uiteindelijk ben je leider en moet je ook dingen doen. Daaraan gaan punt 1 en 2 vooraf: luister, observeer, denk na. Daardoor heb je de energie om goede keuzes te maken. En handel dan ook. 4. Besef waar je het voor doet. Introverte mensen kunnen zich heel goed voor een tijdje extravert gedragen, als je het doel waar ze het voor doen hen aan het hart gaat. Staar je dus niet blind op wat goed of niet goed gaat. Je kunt het best, als je beseft waar je het voor doet.


Tips voor extraverte leiders Maar wat nu, als je zelf extravert bent? Hoe ga je om met introverte teamleden of een introverte medeteamleider? Het belangrijkste voor extraverte leiders is: Ga voorop. Jij bent goed in gaan, waar de introvert moeite mee heeft. Jij bent er goed in een groep in beweging te krijgen. Maar: Kijk wel achterom. Jij bent er goed in introverte mensen in beweging te krijgen, mits ze je vertrouwen. 1. Geef ruimte aan iedereen in de groep. Een extravert met slechte ideeën wordt eerder gevolgd dan een introvert met goede ideeën. Zorg dus als leider dat je alle ideeën verzamelt. Dat betekent dat je actief op zoek moet naar de mening, emoties of ideeën van de mensen die niet zo snel iets zeggen.


2. Kom op tijd met ideeën. Noem ideeën ruim voordat je er een beslissing over moet nemen. Zeker als je met een introverte medeteamleider dingen moet beslissen, is het goed om tijd tussen die ideeën en de beslissing te laten zitten, als dat kan. De ander heeft dan tijd om na te denken en zijn eigen ideeën te vormen. 3. Leer je teamleden kennen. Dat is heel logisch, maar voor een extraverte leider kan het een valkuil zijn om te veel zijn eigen stempel op de groep te drukken. In ieder geval op het introverte deel. Investeer dus tijd in al je teamleden, zodat je ze kent, liefhebt en respecteert. Op zo’n moment is de kans dat je in die valkuil trapt meteen een stuk kleiner. Hou van je teamleden. Je hebt dan ook een beter idee van wanneer je kunt uitdagen iets wel te doen. 4. Wees een voorbeeld. Ga voorop. Je doet dingen makkelijker dan introverten, je krijgt dingen sneller gedaan, je hoeft minder snel een drempel over. Dat maakt je een voorbeeld. Als jij de vorige drie punten in het oog houdt, zul je dat vertrouwen van de groep hebben. Dan kun je voorop gaan en laten zien hoe dingen moeten, omdat ze weten dat je echt wel achterom kijkt hoe het met ze gaat.


Meer leren over leiderschap? Doe mee met @lead, het vormingstraject voor jonge leiders van Athletes in Action. De vier pijlers van @lead:  Praktische ervaring  Geestelijke diepgang  Grensverleggende uitdaging  Inspirerende relaties In februari 2015 start een nieuw traject. Ben je tussen 17 en 25 en wil je je leiderschapskwaliteiten ontwikkelen? Meld je dan snel aan, of kijk op de site voor meer informatie.

Klik hier voor meer informatie over @lead.


Leiderschap. Haal het beste in anderen naar boven. Een e-book van Athletes in Action Nederland

Recommend Documents