8 Juni 1940
No. 9660
LEEUWARDER DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Leeuwarden, Schrans en Huizum, aan huis bezorgd, per 3 maanden i 1.20; in de provincie '1.60, bij vooruitbetaling. Losse nummers 3 cent
Telefoon: Admin.
BUITENLAND OVERZICHT. Toen Reynaud eenige dagen geleden T} radiorede uitsprak, heeft hij er o.m. er tusschen f hadruk op gelegd, datgeschillen been Italië geen uit die de bespreking niet door cfü,zouden kunnen worden geruimd. j/jS J5Italiaansche pers heeft hierop kort
£ duidelijk geantwoord: „Te
laat." lta-
\% teeken, om de strijd aan te vanE? Hj?' De verklaring van Reynaud, dat hij Ejfeid was, is met een veelbeteekenen-
Voor de opmarsen, en wacht slechts
Sing gekomen. I u eret ramen hieruit afleiden, dat dit teeRW° I L( jaeder moment kan komen? Men zou
'
L'°e komen, deze conclusie te trekken, wanneer men ziet, dat steeds maatregelen worden genomen voor WVI [Wn §eVfll > dat het tot een rlo gdezer [fo* 'De P ers publiceerde reeds
°°
uitgebreide verduisteringsvoor■iriflen. Thans hebben alle Italiaan«ort ScileP cn i die zich op zee bevinden, -Tracht gekregen, onmiddellijk naar !l neutrale haven op te stoomen. belangrijkste feit is echter wel, v- Maarschalk De Bono, de veroveraar van j*Dessynië, die thans inspecteur is overzeesche strijdkrachten van s ? benoemd tot commandant van
kJfVi
I'aj..de
id duidelijke 7' legercorpsen in Italië. <je rde geheele Italiaansche pers wordt L"* benoeming luide toegejuicht, waar-
,
breedvoerig de groote bekwaam-
eil de soldatendeugden van dezen Hiljt air worden besproken. j\e evacuatie van Italiaansche burgers
Hit *«d
verschillende niet-Italiaansche
rondon - de Middellandsche Zee ■C? jj-"'t voort. Thans wordt Smyrna op de1
Wl Jze ontruimd.
een zeer ongelegen oogenblik krijlts!*|? 'hans de geallieerden de rekening 5
1
thans een sterke nationalistische actie merkbaar wordt, eveneens met daadwerkelijke steun van Italië. Overigens heeft dit eiland voor Engeland niet meer de beteekenis die het heeft gehad, sinds de Italianen van het meer Westwaarts gelegen eiland Pantellaria een sterk militair steunpunt hebben gemaakt; maar uit een oogpunt van prestige zullen de Britten toch Malta niet zonder slag of stoot afstaan om der wille van twijfelachtig politiek voordeel. Men verwacht reeds eenige tijd de beslissing van den Duce. Deze is nog steeds niet gevallen. Acht hij de tijd er voor nog niet gekomen? Heeft hij zijn besluit om bepaalde redenen opgeschort? Niemand die het weet, behalve
hijzelf. Totdat hij spreekt zal de wereld in spanning afwachten.
BERICHTEN. DE HAVEN VAN CHERBOURG MET BOMMEN BESTOOKT. In aanvulling op' het bericht, gisteren uitgegeven door het Opperbevel van de Duitsche weermacht, wordt medegedeeld: d.i. de nacht In de afgeloopen nacht Vrijdag deden DuitDonderdag op van sche luchteskaders aanvallen op een aantal vliegvelden in Midden- en Oost-Frankrijk. Evenals het geval was op de Britsche vliegvelden moet ook thans met de vernietiging van een groot aantal machines rekening worden gehouden. Ondanks het zware vuur van het luchtafweergeschut werd de haven van Cherbourg met talrijke zware bommen bestookt. Op het havenhoofd en op de kaden zijn hevige branden en ontploffingen waargenomen.
——
ïltat
.
f
-
—
X\Ü gegeven. d P° r al sinds het Q
najaar van 1938
is
slechter geworden, toen inu 1, /'houding lë de kr"eet: „Nizza, Corsica, Tunis, werd aangeheven, welke door den toenmaligen premier Dawerd beantwoord met een reis
*ilk!
'adi \al
gebieden. Toen in antwoord op de Italiaan*<**-> * de kreet „Jamais" (nooit) k. De stemming jegens de gea «en Van011 is toen in de leidende krinVoM n Italië voortdurend slechter gecas begoa e draaien. Gealli6f*rd «tag Pogingen, om torsie te doen onto-m. door de contrabande-con'fôlft4T~ "v jr tijdens de thans woedende oorlog n nooit het gewenschte succes Zo hebben integendeel geleid tot -h etï" gevoel, dat getracht werd, het Italia.a volk geheel afhankelijk te ma' v an deze en van nog meer daden, <"i6
*as i dedaopgeëischte
Uit£r
'
'
% e
.
ln
ftaliaansche
*
oogen
misdaden
rdt den regeeringen te Londen iis 'hans op het meest ongeleBen °°genblik de nota aangeboden.
«t
'
heeft gezegd, dat hierover te %n e valt. Dat is een ander woord -gele<W "Jamais" van een paar jaarhets-elf!,|e" Maar het heeft uiteindelijk contrabande-controle en doel als dezoo geruchtmakende «tap nf indertijd V *°lenkwestie: Italië te weerhouden van Duitschland te kiezen, en *°o een koersverandering ten st ß] j.te "van de geallieerden te bewerk-
*
11 de "««t»lll kan aannemen, dat deze daad zal al Engeland, miu van S heeft dit aa d zoo min als Frankrijk uiteindelijlj belangrijke concessies genegen 7e ■% ker zal men te Londen de nieu■*v e '
f
.
ADVERTENTIEPRIJS:
los. In de looppas komt het voetvolk nog goed over. Daarop begint een verbitterd gevecht van huis tot huis; het zijn vooral neger-soldaten, die uit deuren en kelderranien, achter boomen en hagen schieten. Overal bevinden zich verdachte machinegeweernesten, die het veld ervoor bestrijken en ook de brug onder vuur nemen. Op dat oogenblik breekt het Duitsche geschut met verwoestende kracht los. Van alle hoogten dreunt en bliksemt het. In het dal staan granaat- en mijnenwerpers, die hun projectielen over de stroom werpen. Aan gene zijde langs de steile flanken aan de boschzoomen en in de plaatsen, waar de stellingen van de tegenstanders de vorige dagen nauwkeurig verkend werden, stijgt een zwartbruine rook op. De Franschen wijken langzaam uit hun afweerlinie. Als achterste in de diepe rij Duitsche batterijen nemen de stukken zwaar geschut de Fransche artilleriestellingen en de aehterwaartsche verbindingen onder vuur. Aan de overgang van de Somme heeft de infanterie nog een zware taak. Elk huis moet doorzocht, elke tuin met struiken en hagen zorgvuldig nagesnuffeld worden. Op de wegen dreigen mijnen en hinderlagen van waaruit handgranaten worden geworpen. Langzaam, maar gestadig baant de troep zich een weg. In het dreunen van de Duitsche granaten mengt zich het ratelen van de machinegeweren. Het razende taktaktak van de Duitsche geweerschoten knalt en dwars daardoor vervullen hospitaalsoldaten hun plicht, terwijl over de noodbrug mannen en zware houwitsers naderen.
SCHEEPVAARTBEPERKING BIJ BRITSCHE KUST.
De Britsche admiraliteit maakt bekend, dat vanaf 8 Juni geen enkel koopvaardijschip tusschen zonsondergang en zonsopgang de kusten en havens van het Vereenigd Koninkrijk zal mogen naderen op minder dan drie mijl, behalve wanneer het vaart in georganiseerde Britsche convooien. Dit bevel verbiedt de doorvarende schepen niet het gebruik van erkende kuetvaargeulen, waar gepatrouilleerd wordt, wanneer de doorvaart het noodig maakt binnen de driemijlszône te komen. Behalve deze uitzondering móeten schepen, die zich reeds binnen de zône bevinden en die voor zonsondergang hun bestemmingshaven niet kunnen bereiken, het anker uitwerpen of zich weer buiten de zone begeven. Schepen, die zich niet overeenkomstig dit bevel gedragen, kunnen onder vuur genomen worden.
DE OVERGANG OVER DE SOMME Hoe hij afgedwongen werd. Om half vijf in de ochtend, aldus een beschrijving in de Kölnische Zeitung, komt het uurwerk van de geweldige organisatie tot het overschrijden van de Somme op gang. Tusschen Amiens en Abbeville staat een aantal actieve divisies tot de aanval gereed, Zuid-Duitsche soldaten, die twee jaar gediend hebben en in Polen hun sporen verdienden. Achter hen is de artillerie opgebouwd: stuk naast stuk, batterijen van alle kalibers, afweergeschut en dat van de infanterie. DE JAPANSCHE POLITIEK. De verkenners zijn tot de stroom vooruitgestormd en hebben met spoed hun brug Drie voorstellen. geslagen. Als ze bezig zijn planken voor de In verband met de ontwikkeling van de achter hen opdringende troepen te leggen overzij stormachtig oorlog in Europa heeft de president der breekt het vuur van de
Toen zijn in 1918—1919 vredesverdragen ophebben zij weinig of geen rekeKjPl met de eischen van Italië «eert toen veel minder gekregen, da ve zoo onthield men het rlaagde; -"■&»"" 6en §root deel van de Dalmatische geW-' Nadat Mussolini zijn gezag had een is met het land begonnen «ch'Sd, r l n Pc Realpolitiek. daarbij steeds weer aJ reeischen waren doel bleef uiteindelijke het niaar > in * hetzelfde: De grootheid van v 6n ,'aliaansche Imperium. Bij dit streDe capitulatie van het ÏWheeft het voortdurend Engeland en Belgische leger. °P zi i a we ontmoet> ondanks alle ve'Jrkdragen, " sinds jaren die 'in de Ve g e tailles zijn gesloten. Aldus zijn de ns die thans in Italië worden In een Belgisch slot had de R«uif l' name de sancties, die op het «aJ Werden onderteekening plaats. toegepast tijdens de oorlog *gen ijl05,A.bessynië, heben heel veel kwaad misschien nog wel meer, Aan de „Berliner Börsenzeitung" ontleent °ttid gezet Wm ze mislukten, dan wel, omdat ze de Telegraaf de eerste beschrijving van de afgekondigd. De geallieerden wijze, waarop de formeele capitulatie van a hiermee hun prestige een groote het Belgische leger tot stand kwam. Zij is fciia,
jujersehillende
NIEUWSBLAD VOOR FRIESLAND
BUREAUX: REDACTIE EN ADMINISTRATIE GALILEËR KERKSTRAAT 17, bij het Postkantoor
4545, Redactie 4547. Giro-no. 6002
van de hand van den oorlogscorrespondent Ludwig Sertorius. 's Nachts heeft de koning der Belgen om staking der vijandelijkheden verzocht en 6inds 's ochtends 5 uur zijn de wapens neergelegd aan het front, voor zoover Duitschers en Belgen tegenover elkaar staan. De Duitsche officieren en manschappen in het Chade teau A. weten dit reeds. Zij wachten officieren in de koele hal, de manschappen op de komst van den op het binnenplein Belgischen generaal, die als gemachtigde van zijn souverein onderweg is om de capitulatie-voorwaarden te onderteekenen. Een aantal wagens stopt voor het groote bordes. Men ziet, dat de commandeerende generaal van het Duitsche legercorps, in wiens frontsector de preliminaire gebeurteniseen zich afspeelden, uitstapt, tezamen met den gemachtigde van den koning der Belwen, generaal Desroueseaux, een slanken, bijna eleganten officier. Hij wordt slechts vergezeld van een officier, die als tolk zal optreden. Beide generaals worden door de in de hal verzamelde Duitsche officieren met respect begroet. Onmiddellijk begeven zij zich naar het vertrek, waar de onderhandelingen zullen plaats vinden. Het is een kleine "ovale zaal in de paviljoen-stijl van een late barok. Hooge boogvensters; verbleekte, lichtblauwe tapijten, veel pleisterwerk. Een dubbele deur. Daardoor komt, onmiddellijk na de aankomst der Belgen, de om zijn jeugdige sportieve houding bekende opperbevelhebber van een Duitsch leger binnen, gevolgd door de officieren van zijn 6taf. Hij generaal, reikt hem begroet den van achting spreekt woorden de" hand en voor den overwonnen tegenstander, die dapper gestreden heeft. Vervolgens leest een Duitsche stafofficier de capitulatievoorwaarden voor. Deze beginnen weer, evenals veertien, dagen te voren in Rijsoord, toen de Nederlanders zich in dezelfde positie bevonden, met: „De Belgische weermacht legt onmiddellijk in haar geheel de wapens neer en wordt als krijgsgevangen beschouwd." Vervolgens wordt gezegd, dat de Duitsche operaties tegen de Franschen en Engelschen natuurlijk geheel buiten deze Belgische capitulatie staan, voortgezet worden en geen
tar Paansch-Italiaansche eisch „GibralHw niet willen inwilligen, omdat daar"ieoj g*en der pijlers van de Britsche vertop -*1lnB zou worden opgegeven. Hetkan mcü ïawga, mi MäÜs\ H&â* hinde!
—
yan
—
de. fiehjen g-ogen puderyindei}.
Eerste blad
I—3 regels 45 et, verdere regels 12 et, Vrijdags 13 et, Zaterdags 15 et Reclames 25 et, Vrijd. 30 et Zaterdags 35 et per regeL Buiten Friesland regelprijs 18 et Zaterdags 20 et Reclames 40 et Zaterdags 45 et
Seyoekei-partij, Koehara, hef volgende voorgesteld :
1. Een herziening der Japansche buitenlandsche politiek, welke tot dusver steeds sterk op Engeland en op de Vereenigde Staten is georiënteerd geweest. 2. Ter bespoediging van de oorlogvoering in China dient Japan, op grond van de rechten, waarover het als oorlogvoerende mogendheid beschikt, doeltreffende maatregelen te nemen tegen schepen van Japan vijandig gezinde staten, voor zoover deze schepen zich ten oosten van Singapore vertoonen en voorts de terugtrekking van de troepen der belligerenten uit China eischen. 3. De organisatie eener parate landsverdediging door een van staatswege geleide industrie, welke onmiddellijk belast dient te worden met het bouwen van vliegtuigen, onderzeeërs en tanks. ITALIAANSCHE SCHEPEN MOETEN HAVENS OPZOEKEN. Volgens mededeelingen van vertegenwoordigers van Italiaansche scheepvaartmaatschappijen te New-York hebben alle Italiaansche schepen, die zich in volle zee bevinden, uit Rome order gekregen onmiddellijk neutrale havens binnen te loopen. In de Amerikaansche wateren bevinden zich op het oogenblik 6lechts Italiaansche vrachtschepen, doch geen passagiersschepen.
VAN HEINDE EN VERRE DE JAGERS UIT TILBURG Op terugweg naar huis. Uit Boulogne is bericht gekomen, aldus meldt het „Vaderland", van de vierde compagnie van het grensbataljon van het regiment jagers uit Tilburg. Ze heeft zich n.l. 45 kilometer ten Zuiden van St. Etienne overgegeven, maar had zich op de terugtocht uit Brabant via België niet door de Franschen laten ontwapenen. Als bewijs van achting heeft de compagnie van de Duitsche militaire autoriteiten verlof gekregen om op haar eentje zonder Duitsch geleide naar Nederland terug te keeren. Haar commandant, kapitein F. A. Donders, behield zijn sabel.
GIFTEN TEN BEHOEVE VAN DE VLUCHTELINGEN UIT ROTTERDAM. Regeering3commiBsaris De voor hulpverleening aan Rotterdam geeft met bijzondere dank en groote erkentelijkheid kennis van de sedert 1 Juni ontvangen ten bedrage van pl.m. f6225, waarbij f2O uit Friesland. Eventueele gelden kunnen worden gestort op gironummer 386000 ten name van „Bureau Hulpverleening aan Rotterdam, De Belgische troepen moeten daarom in de Copes van Cattenburch 11" te 's-GriLaan beweging staken en allereerste plaats elke venhage. aan de kant van de wegen op nadere bevelen wachten. Verder moeten zij onverwijld de wapens neerleggen, waarvoor tot ONZE KOLENVOORZIENING. aan de inlevering de Belgische leiding verGeen reden voor ongerustheid. antwoordelijk is. Onmiddellijk zullen de Duitsche troepen het tot nu toe niet verHet machtige apparaat van het mijnwezen overde gebied tot aan de kust en alle ha- is volkomen intact gebleven, aldus 't Volk. vens bezetten. De enorme emplacementen en de outillage De tekst van deze voorwaarden wordt door van de overlaadstations Steyn en Bom hebden tolk vertaald en ook schriftelijk aan den ben niet geleden. gemachtigde van den koning ter hand geMet eenig gerechtvaardigd optimisme steld. Generaal Desrousseaux doet een po- mag de veronderstelling worden uitgesproging de voorwaarde betreffende de „krijgs- ken, dat de kolenvoorziening van Nederland gevangenschap" eenigszins verzacht te krij- geen blijvende schade van de oorlogstoegen. Beleefd, maar beslist wordt hem echter stand zal ondervinden. Zooals de situatie te kennen gegeven, dat in dit opzicht geen zich thans laat aanzien, behoeft ook het concessie mogelijk is, alleen hierom reeds personeel niet beducht te zijn voor verniet, omdat achter de Belgen immers nog slechtering van de loon- en pensioenregesteeds Fngelschen en Franschen staan, te- ling. gen wie de oorlog onverminderd wordt voortgezet. De Belgische generaal erkent dit. ONBEKEND VOORWERP ONTPLOFT. Daarna komt de kwestie van de verblijfplaats van den koning aan de orde. Hierover Zeven kinderen gewond. heeft de Fiihrer reeds beslist. Leopold UI Hoe gevaarlijk het is, onbekende voorkrijgt als voorloopige verblijfplaats een van zijn kasteelen toegewezen. De Duitsche con- werpen op te rapen en mee naar huis te cessie, dat de gevangen Belgische officieren nemen, heeft zich wederom te Boekei bein het bezit van hun degen blijven, wordt wezen, waar de landarbeider B. een blindoor generaal Desrousseaux gaarne aan- kend metalen buisj.3 op de weg vond. De man nam het voorwerp mee naar huis oq vaard. Spoedig breekt nu het oogenblik der on- zette het op de schoorsteen, zonder er verderteekening aan, zoo vervolgt de oorlogs- der over na te denken. Eenige kinderen correspondent van het Berlijneche blad; van de familie B. gingen met het blinkenminder dan een uur na de aankomst van de buisje spelen, waarna het voorwerp- met de Belgen is verstreken, en het historische een geweldige knal ontplofte. Alle zich in document van de capitulatie van A. draagt het vertrek bevindende kinderen, zeven !n de handteekeningen van den Duitschen op- getal, werden door de explosie aan hoofd perbevelhebber als lasthebber van den Fiih- en handen gewond. Allen zijn naar het zierer en van den gemachtigde van den koning kenhuis ter plaatse vervoerd. Geen hunner der Belgen. De Duitsche opperbevelhebber verkeert in levensgevaar. snelt naar de telefoon om het hoofdkwartier van den Fiihrer persoonlijk van de onderVOOR DE ZUSTERS VAN HET teekening in kennis te stellen. En als een loopend vuur verspreidt zich het nieuws onZIEKENHUIS COOLSINGEL. der de officieren en manschappen: de capiDokters en pleegzusters van het Wilhe!tulatie is geteekend, 500.000 Belgen leggen mina-gasthuis hebben dezer dagen een node wapens neer. bel plan ten uitvoer gebracht, dat wel verHet middaguur breekt aan. Bij de stallen melding \erdient. Zij hebben, vertelt de van het kasteel dampen de veldkeukens. T e 1., voor de zusters van het De Belgen vertoeven nog in het slot. Wel i6 sche ziekenhuis aan de Coolsingel gezamenwaar is de belangrijkste acte onderteekend, lijk een bedrag van ruim twaalfhonderd maar nog een groot aantal details moet ge- gulden bijeengebracht. regeld worden. Twee hooge officieren van De verpleegsters van het Rotterdamsche de Duitsche marine zijn gearriveerd. Zij be- ziekenhuis hebben zich tijdens de gebeurtespreken thans met de Belgen de modalitei- nissen bijzonder flink gedragen. Zij zijn er ten voor de overgave van de havens, sche- in geslaagd alle patiënten op tijd in veiligpen enz. Om kwart over twee zijn ook deze heid te brengen. Als hulde voor dat moedetailbeeprekingen geëindigd. Op het bor- dige en menschlievende werk wordt nu het des neemt de Duitsche opperbevelhebber af- groote bedrag aan de verpleegsters, die haar scheid van den Belgischen generaal. Alle eigendommen verloren, geschonken. Op initiatief van de directrice van het WilDuitsche officieren brengen de hand aan hun kepi. Zij eeren den dapperen tegenhelminagasthuis is thans aan de verpleegstander. De wagencolonne van den Belgisters van de andere Amsterdamsehe zieken, schen gemachtigde komt in beweging en huizen verzocht hot voorbeeld van de lusters van het „W. G." te volgen. vertrekt in weetel'jke richting,
Oit nummer bestaat uit 10 bladzijden HEIDE-BRAND ONDER HOOGHALEN-AMEN. Onder Amen-i en Hooghalen brandde een perceel heide af, terwijl mede een oppervlakte jong naaldhout van plus minus 20 H.A. in vlammen opging. De oorzaak was een heidebrandje, dat gesticht was om brandzoden te kunnen steken. De burgemeester van Westerbork requireerde de bevolking van het Vluchtelingenkamp in zijn gemeente en met vereende krachten wisten deze erger te voorkomen. De politie te Rolde nam inmiddels de zaak in onderzoek en zij slaagde er in den dader van deze brandstichting te vinden. Het was zekere B. B. te Ekehaar, die een volledige bekentenis aflegde. BIJBELS BIJ TORPEDEEREN VERLOREN. Gedurende het uitbreken van de oorlog werden overzee verzonden bijna 500 ton bijbels, bijbelgedeelten of voor de pers gereed gemaakte kopy voor bijbeluitgaven. Al deze zendingen kwamen behouden over op één uitzondering na. Aan boord van het koopvaardijschip Watressi, dat aan de Zuid Afrikaansche kust werd getorpedeerd, bevonden zich n.l. 1000 Afrikaansche bijbels, die naar Jeruzalem gezonden waren, om daar gebonden te worden in banden vaa olijvenhout en die juist voor het uitbreken van de oorlog gereed gekomen en ingeladen , waren. l
.
DE VERGOEDING VAN DE OORLOGSSCHADE Onderwerp in studie. Naar van bevoegde zijde wordt meegedeeld, is de vraag in hoeverre geleden oorlogsschade door het Rijk wordt vergoed, zoowel ten aanzien van burgers als van militairen, op het oogenblik nog in studie. ledere soldaat of meerdere, die, tijdens de oorlog of er na, zijn particuliere bezittingen is kwijtgeraakt, doet er in ieder geval goed aan, dit verlies te inventariseeren, onder bijvoeging van de wijze waarop dit verlies heeft plaats gehad. De nog in dienst zijnde militair kan deze inventarisatie overleggen aan zijn commandant, terwijl de gedemobiliseerde goed doet, deze op te zenden naar de Vlllste afdeeling van het Departement van Defensie. DISTRIBUTIE REGELING VOOR HONDEN-, KATTEN- EN VOGELVOER. De Tel. meldt, dat op het oogenblik eea distributieregeling van honden- en kattenvoer in voorbereiding i». Alle ! -litters van huisdieren zal een honden- of kattenbroodkaart worden uitgereikt, waarmee zij bij hun leverancier de hun toegewezen portie kunnen afhalen. Het hondenbrood zal in het geheel geen vleesch mogen bevatten, terwijl voor het kaltenbrood vooralsnog gebruik kan worden gemaakt van de z.g. puf, de kleine vischjes, die een tractatie voor de poes beteekenen. Wel zal er rekening mee worden gehouden, dat de dieren voldoende „bulk" in de maag) krijgen, zoodat ze niet met een hongerig gevoel zullen rondloopen. Aan een voedselregeling voor gevogelte wordt eveneens gewerkt. ir
,
.
DIEFSTALLEN IN HET OORLOGSGEBIED. Arnhemsche politierechter heeft het druk.
Voor den politierechter te Arnhem zijn. gisteren verscheidene zaken verhandeld betreffende diefstallen in Rhenen en Wageningen. De 34-jarige verzinker J. K. en do 20-jarige arbeider P. K., beiden uit Utrecht, stonden terecht wegens diefstal van enkele rijwielbanden en rijwielonderdeelen op 21 Me:, gepleegd te Rhenen. Daarvoor hoorden zij 3 maanden gevangenisstraf tegen zich eischen. De 47-jarige opperman A. v. d. P., uit Veenendaal, was de gelukkige vinder van een groote hoeveelheid militair en burgerondergoed en schoeisel. Hij was stellig van plan geweest het naar de politie te brengen, maar hij wilde, eerst nog even naar zijn stukje land kijken en juist toen was hij door de politie aangehouden. Niettemin vond het O.M. het bewijs geleverd en eischte 4 maanden gevangenisstraf. P. J. v. 'f. beeft op een boot, die de vluch-> tende Wageningers naar Streefkerk moest brengen, ten nadeele van een zijner lotgenooten, een broek en een overjas gestolen. Tegen hem werd de maximumstraf, zes maanden gevangenisstraf, geëischt, W. B. J. v. M. te Wageningen zou ten nadeele van den garagehouder J. J. K. een auto en Denzine hebben weggenomen. Het volgende was gebeurd. Verd. moest op de dag na de capitulatie zijn eigen auto's aan de Duitschers afstaan. Hij maakte zicb ongerust over het lot van zijn ouders, die geëvacueerd waren. Toen hij in de niet meer afgesloten garage van den heer K., waaruit reeds enkele auto's waren verdwenen, een nagenoeg nieuwe Chevrolet vond, heeft hij de tank gevuld met benzine, het nummerbord verwisseld voor een ander, en is toen op reis gegaan. In Moordrecht vond hij zijn ouders terug. Daar schreef verd. zijn eigen nummer op de auto en met zijn familie is hij toen naar Wageningen teruggekeerd waar hij de auto in de garage bij de ouderlijke woning plaatste. De volgende dag trof de inmiddels eveneens teruggekeerde heer K. daar zijn wagen aan. Het O. M. eischte ook in di! u 2a yapgenisstraf van zes maanden,
.
STADSNIEUWS INWISSELING PROVINCIAAL NOODGELD. Er wordt aan herinnerd, dat het op —" 12 Mei uitgegeven noodgeld van de provincie Friesland met ingang van 1 Juni werd ingetrokken en op die dag ophield geldig betaalmiddel te zijn. Tot 13 Juni a.s. bestaat gelegenheid dit noodgeld in te wisselen bij de banken en postkantoren in Friesland. De uiterste termijn van inwisseling bij het agentschap van De Nederlandsche Bank te Leeuwarden ie 15 Juni a.s.
—
BRAND IN EEN WOONSCHIP. Gisteravond tegen half zes ontdekte de heer Bakker, die een woonschip, gelegen tegenover het Diaconeseenhuis, bewoond, dat er met een petroleumstel, staande in de keuken van zijn vaartuig, iets niet in orde was. De vlam was naar binnen geslagen, en de petroleum had vlam gevat. Hij nam het stel op, om het overboord te werpen, maar
, voor de aankoop door ~It Fryeke Gea" van het Rijsterbosch, waarbij deze vereeniging jaarlijks 5 % of f 1100 zal aflossen, waarvan de helft door de gemeenten wordt betaald: Doniawerstal, Gaaeterland, Bolsward, Hemeiumer Oldephaert, Hindeloopen, IJlst, Lemsterland, Sloten, Sneek, Stavoren, Wonseradeel, Workum en Wijmbritseradeel. De aankoop schijnt thans wel verzekerd. GEVAARLIJK SPEELGOED. Gisteravond omstreeks 8 uur waren de 12-jarige Henk Dorenbos, wonende Bote van Bolswertslraat, en de 14-jarige Willem Wierda, wonende aan de Bleeklaan, aan het spelen op het terrein van de N.V. Utrechtsche Teerfabriek aan de Kanaalweg. Van een van de aldaar liggende met teer gevulde tonnen draaiden ze een dop af met het gevolg dat de inhoud, waarop eenige spanning stond, waarschijnlijk als gevolg van schommelen, hm in het gezicht vloog. Door eenige- omwonenden werden de beide jongens, die niets meer konden zien, Je oogen uitgewasschen, waarna ze naar een geneesheer werden gebracht voor verdere behandeling. Gelukkig bleek het gebeurde niet van invloed op het gezichtsvermogen van de jongens te zijn geweest.
——
.
OUDE MAN VERWOND. Hedenmorgen ongeveer 10 uur kwam een militair per motor met zijspan van de Stienserweg naar de stad rijden. Vanaf de stadskant naderden vader en zoon De Vries, wonende resp. te Dokkum en Huizum, die linksaf de Leeuwrikstraat wilden inrijden. De heer De Vries Sr. heelt waarschijnlijk den motorrijder niet zien aankomen en verleende dezen geen voorrang. Een aanrijding was onvermijdelijk, waarbij de heer De Vries werd verwond. Artsen en burgers waren spoedig aanwezig en verleenden de eerste hulp. De verwonde iq naar het St. Bonifatius-hospitaal overebracht.
-—
—
DE HULPVERLEENING AAN GETEISTERD NEDERLAND. De firma's, die kisten, koffers, manden enz. gratis beschikbaar willen stellen voor verzending van goederen naar Rotterdam en andere plaatsen, gelieven zich 'u verbinding te stellen met mevrouw Buisman, Willemskade 7. telef. 3423. Dat velen meehelpen om de hulpverleening aan de geteisterde gebieden zoo goed mogelijk t? doen worden 1
BURGERLIJKE STAND LEEUWARDEN, van s—B Juni. Geboren: Aafke, dv. A. Dijkstra en W. Wobnia; Menno Arjen, zv. A. Fokkema en E. Romkema; Jannie Gerda, dv. J. Maseaut en D. van der Meer; Ida Jantje, dv. R. Gort en K. Feitsma; Pietje Trijntje, dv. D. Wip en J. Hendriks. Ondertrouwd: T. W. Hellinga, 25 j., van Terschelling en A. de Vries, 28 j.; A. Douna, 36 j., van Huizum en A. E. Buis, 31 j.; F. de Jong, 24 j.en T. Bosma, 21 j.; J. Veenstra, 20 j., van Zwaagwesteinde en S. Krikke, 18 j.; H. Janeiua, 23 j. van Huizum en M. Bakker, 23 j.; J. van der Wal, 35 j. en T. de Vreeze, 35 j., van Amsterdam; j. Schotanus, 25 j. en H. Dijkstra, 25 j., van Menaklum; F. Botke, 28 j. van Huizum en D. Landstra, 25 j. Overleden: A. Holwerda, 70 j., wed. van J. Heeringa; J. van der Meij, 80 j., man van S. Kuperus; A. Bakker, 71 j., man van M Sjoerdsma, eerder wedn. van M. Poepjes; T. Rienstra, 70 j., vr. v. G. Leemburg; J Boonman, 69 j., vr. van 11. Ferwerda; Sj. van der Woude, 31 j., man van J. Bosklopper, overl. te Groningen; S. Kooistra, 47 j., man van A. Minnema; H. Upma, 36 j., vrouw van S. Tigchelaar, overl. te Franeker; E. D. de Jong, 44 j., vrouw van A. J. Ponjee; M. Bosma, 26 j., mannel. ongeh., overl. te Pingjum; IJ Sinnema, 68 j, vrouw van A. Voesenberg; S. ter Wiel, 76 j., wed. van J. van der Veen; J. Hees, 87 j., wedn. van I. Vorsanger; A. Dekinga, 47 j., vr. ongeh.; H. Sannes, 51 j., man van W. Klanke; E. Zijlstra, 31 j., vr. ongeh. LEEUWARDERADEEL, van 1 t.m 7 Juni. Geboren: te Wijtgaard, Jan Sjoerd zv. S. van Balen en M. Jorna; te Goutum, Evert zv. S, Kleiterp en W. Boontje; te Huizum, Rinske dv. M. de Schiffart en B. Sipkema; te Goutum, Wieke Aukje dv. H. H. Veldstra mi J. Terpstra. Onderrtouwd; E. Bokma, 23 j. te Huizum en Tj. Pander, 24 j. te Leeuwarden; J. C. Doetjee. 27 j. te Lekkum en M. Faber, 27 j. te Leeuwarden; F. Botke, 28 j. te Huizum en D. Landstra, 25 j. te Leeuwarden; W. Westra, 27 j. te Huizum en H. de Vos, 25 j. te Huizum; D. W. Zwarte, 29 j. te Huizum en A. Paulides, 26 j. te Huizum: A. Douna, 36 j-, te Huizum en A. E. Buis, 31 j. te Leeuwarden; H. Jansma, 23 j. te Huizum en M. Bakker, 23 j. te Leeuwarden. Overleden: te Huizum, A. de Groot, 67 j-, wed. van J. Sikkema; te Huizum, A- Plantinga, £9 j., vrl. ongeh. won. te Wanswerd; te Wons, G. v. d. Veen, 32 j., man van N. v. d Schaaf, won te Huizum; te Huizum, N. Bouma, 81 j., vrouw van J. Eekma; te Wirdum, B. Kluwer, 55 j., vrouw van G. Mulder; te Jeteum, J. van Dijk, 73 j., vrouw van S. Kuipers. GEVONDEN VOORWERPEN. Een passer, notitieboekje van een vrachtrijder; padvindensriem; hond (bouvier); driewielig kinderfietsje; vulpen; zwart kinderschoentje; motorrijbroek; wit lederen taschje; eenig los geld; rijwielbelastingmerk; autoped; 1 k.g. giet; betirsje met een paar centen; houten brief-opener; monster rogge; pak zeeppoeder; zilveren armband; beurs inhoudende een sleutel en bon; actetasch met modeplaten; handschoen; autoband en ceintuur. Inlichtingen zijn te bekomen aan het bureau van politie, des Maandags, Woensdags en Vrijdags, des v.m. van 11 tot 12 uur. (Niet per telefoon). Schriftelijke verzoeken moeten zijn voorzien van een postzegel voor antwoord. AGENDA. ZONDAG 9 JUNI. Geopend de apotheken van
den heer Dijkstra, Vooretreek en mej. Rijkmans, Schrans. Deze apotheken hebben tevens in de daarop volgende week de nachtdienst. Sportterrein Sonnenborgh, 10 uur. Ledenvedstrijd van de L.K.C. 7-13 JUNI. Bioscopen. Tivoli: Ramuntcho. Cinema Palace: M'n Prinses wordt geschaakt. Leeuwarder Bioscoop: Het huis van mysterie, en Pioniers der prairie.
VOETBAL BIJZONDERE WEDSTRIJDEN. Zuid tegen West. De wedstrijdenreeks, welke is vastgesteld door de commissie voor bijzondere wedstrijden uit de plaatselijke KNVB-clubs, wordt a.s. Dinsdagavond op het Frieslandveld voortgezet met de ontmoeting Zuidwest. Het zuidelijk elftal is samengesteld uit spelers van Friesland en FVC en ziet er als volgt uit: doel: G. Noppert (Friesland), achter: H. Dijkstr* (FVC) en L. Scheepstra (Friesland), midden: G. Verhoeve (FVC), H. Dijkstra (FVC) en P. Tromp (Friesland), voor: H. Stheeman (FVC), J. Taekema (Friesland), H. Buitenhuis (Friesland), B. Zondervan (FVC) en H. Bakker (Friesland) Reserves zijn: A. Dijkstra en J. de Jong, beiden FVC. Het westelijk elftal bevat spelers van Rood-Geel, Nicator en Aristides. Deze ploeg ziet er als volgt uit: doel: G. Akkermhns (Nicator), H. achter: B. Wierda (Good-Geel) en Langeridijk (Rood-Geel), midden: Joh de Graaf (Rood-Geel), A. C. Franconi (Aristides) en P. Dorenbos (Rood
CHR. DAMCLUB „GEZELLIG SAMENZIJN.” De uitslagen van de dezer dagen gespeelde competitiewedstrijden luiden als volgt: le klasse: R. Wierstra—Joh. Stoelwinder 2—o; B. Stenekes—M. Bandstra 2—o; M. Bandstra—J. van der Mak 2—o; Joh. Stoelwinder—G. Kootstra 2—o. 2e klasse: M. Hendriks—van der Tuuk 2—o; Jac. Otter—F. de Boer 2—o; L. Wielsma—J. Welles I—l. 3e klasse: H. Nijp—J. Otter 2-0; H. Nijp— J. P. Brouwer 2—o; J. v. Hattum—Tj. Brouwer 1—1; E. de Boer—J. P. Brouwer 2—o; G. Postma—P. de Vos 2—o. 4e klasse: Jac. Stoelwinder—W. Keizer Geel), 2—o; Jac. Stoelwinder—R. Veenstra 2—o voor: J. Kerkhoven (Rood-Geel), A. 2-0. Frieswijk (Nicator), H. Scheepstra (Nicator) J Folkertsma (Rood-Geel) en B. Hiemstra ONZE WINKELSTAND. ( (Nicator). Vanmiddag om 3 uur heeft de firReserves: A. de Vries (Rood-Geel), F. ma P. Douma, voor woninginrichting, haar Oppenhuis (Aristides) en A. Hiemstra vijfde zaak alhier geopend in het geheel (Nicator). naar de eischen des tijds ingerichte pand Als aanvoerders zijn aangewezen L. Nieuwestad 48, voorheen de heerenmode- 'Scheepstra en H. Langendijk. artikelenzaak van de firma Eisma. De mooie Tuime winkel ziet er aantrekkelijk uit en Grasverkooping te Kollumerzwaag. brengt een specifiek fijne meubileering in harmonie met de omgeving naar voren. De KOLLUMERZWAAG, 6 Juni. Hedenmiddag firma vertrouwt, dat het door de door haar uitgebrachte collectie meubelen niet meer werd bij Postma de jaarlijkecbe gragverkoonoodig zal zijn voor eventueele klanten zich ping gehouden. Evenals de vorige jaren wae in Holland een uitgezochte keur van meu- de animo voor deze verkooping zeer groot. belen aan te schaffen, zooals tot nu toe vaak De prijzen waren echter nog booger dan vorige jaren, hoewel men verleden jaar reede gebruikelijk was. meende, dat het haast onmogelijk ecbeen dat schilderijen van den expositie van Een kunstschilder P. Homberg verhoogt de aan- nog hooger geboden kon worden. Er waren trekkelijkheid van het geheel evenals de perceelen bij, die per pondernaat (top- en nagras) ruim honderd gulden opbrachten. aangebrachte indirecte verlichting. op zijn de eerste étage aan- wat zeker ontzaglijk hoog genoemd kan worOok de kamers den. trekkelijk ingericht.
——
■
PROVINCIALE STATEN Opening Zomerzitting op 2 Juli.
——
De gewone Zomerzitting van de Provinciale Staten vsn Friesland in dit jaar zal door den vooizitter, den Staatsraad i. b. d., Commissaris der Koningin in deze provincie, mr. P. A. V. baron van Harinxma thoe Slooten, worden geopend op Dinsdag 2 Juli, des middags te twaalf uur. OPRICHTING WATERSCHAP. Van P. de Vlugt te Sloten en twee anderen ontvingen Ged. Staten een adres d.d. 11 Mei 1939, waarin de oprichting wordt gevraagd van een waterschap onder de naam „Branderneer", in de gemeente Lemsterland, ten doel hebbende de regeling van de waterstand. Het in te polderen gebied bestaat, behoudens enkele uitgeveende perceelen, waarin rietgewas voorkomt, uit boezemland met een hoogteligging van omstreeks 30 cm boven zomerpeil. Het gemeentebestuur van Lemsterland adviseerde gunstig over het verzoek van adressanten. De hoofdingenieur van de provinciale waterstaat had tegen de oprichting geen bezwaar, maar achtte het noodig, dat het plan eenigszins werd gewijzigd. Deze wijzigingen zijn aangebracht. Aangezien geen eenstemmigheid bestond over de vraag of het waterschap zou worden ingericht voor winterbemaling dan wel voor zomerbemaling, alvorens met de voorbereiding van de oprichting door te gaan, heeft het voorloopig bestuur hieroyer nader overleg gepleegd met belanghebbenden. Blijkens een van het voorloopig bestuur ontvangen bericht, heeft dit overleg tot resultaat gehad, dat belanghebbenden met algemeene stemmen hebben besloten tot het maken van winterdijken. Bij Ged. Staten bestaan thans tegen de oprichting van het waterschap geen bezwaren meer en zij stellen daarom voor het waterschap „Branderneer", in de gemeente Lemsterland, op te richten en de betreffende reglementen vast te stellen.
Verhooging van het subsidie voor de restauratie van de kerktoren der Ned. Herv. gemeente te Minnertsga. Bij Statenbesluit van 18 Januari 1938 werd ten subsidie van ten hoogste f 3000 verleend voor de restauratie van de kerktoren, der Ned. Herv. gemeente te Minnertsga, van welke restauratie de. kosten werden geraamd op f 15.000. Reeds spoedig nadat met het werk een begin was gemaakt bleek, dat de beschikbaar gestelde gelden niet toereikend zouden zijn, daar het werk veel omvangrijker zou zijn dan werd verwacht. Een aan het Rijksbureau voor de Monumentenzorg gez.'.nden rapport van 5 Juli 1939 geeft hieromtrent nadere bijzonderheden. Het begrijpelijke gevolg was, dat Gei. Staten in Februari 1940 een adres van kerkvoogden bereikte, waarin werd verkocht, het provinciaal subsidie te verhoogen en nader te berekenen naar een kostenbedrag van f28.500. Dit adres gaf het College aanleiding, aan kerkvoogden meer nauwkeurige inlichtingen te vragen omtrent de stand van het werk en omtrent de nader geraamde kosten der restauratie, alsmede omtrent de beslissingen, die door Rijk, gemeente en synode waren genomen op de ook tot die lichamen gerichte verzoeken om verbooging van het vroeger toegekend subsidie. Het komt Ged. Staten, na kennisneming van de verschillende inlichtingen, voor, dat de houding der provincie geen andere zal kunnen zijn dan die der verder bij dez? rrstaurate betrokken lichamen. Zij meenen dus, dat er voor de provincie termen zijn om ook harerzijds het verleend mibsldie te verhoogen, zoodat zij voorstellen, het besluit van 18 Januari 1938, no. 9, aidus te wijzigen, dat voor „tot-een maximum van f3000". wordt gelezen: „tot een maximum van f6000".
Verhooging van het subsidie voor herstelling van het kerkgebouw der Ned. Herv. gemeente te St. Anna Parochie. Bij Staten besluit van 21 Juli 1936 is een subsidie van f4200 verleend aan kerkvoogden der Ned. Herv. gemeente te St. Anna Parochie, ten behoeve van de restauratie van het kerkgebouw dier gemeente. Thans ontvingen Ged. Staten een adres VERHOOGING VAN DE PAARDEBRUG van kerkvoogden, waarin wordt medegeTE FRANEKER. deeld, dat de restauratie in totaal f 1700 meer zal kosten dan in Juni 1935 werd geontvingen Ged. Staten jaren In de laatste raamd, en wordt verzocht, ook van deze verenkele klachten met betrekking tot de door- hooging 20 % ten laste der provincie te wilPaardebrug te Frane- len nemen. vaarthoogte van de provincie zijnin onderhoud bij de ker, een Ged. Staten geen bezwaar om tot de hooge voetbrug in het trekpad langs de inwilliging van hebben het verzoek en Harlingertrekvaart aan de oostzijde van Fra- stellen dus voor het beeluit te adviseeren Juli van 21 1936 neker, met een doorvaarthoogte in het mid- aldus te wijzigen, dat voor het daarin geden van 2.97 M. -f- F.Z.P. Verhooging van noemde bedrag van f 42.00, wordt gelezen de Paardebrug is, naar Ged. Staten betoo- f4540. gen, echter uitsluitend van plaatselijk belang. Dit feit, gevoegd bij de omstandigheid, Steun en voorlichting ter behartiging van industrie-, landbouw- en tuinbouwdat B. en W. van Franeker uit een oogpunt belangen. van plaatselijk verkeersbelang uitruiming niet raadzaam doch van achten, brug van de In de Staten vergadering van 21 Juli 1937 de provincie instandhouding van dit object ie besloten op elk der provinciale begroona het gereed komen van de groote kanaal- tingen voor 1938, 1939 en 1940 een post van werken niet kan worden verwacht, is aan- f 5000 aan te brengen, waaruit door Ged. leiding geweest, dat door den hoofdinge- Staten uitgaven kunnen worden gedaan -voor nieur van de Prov. Waterstaat met genoemd steun en voorlichting ter behartiging van in ; college over deze aangelegenheid een be- dustrie- en lândbouwbelahgen in Friesland, spreking is gevoerd. Het resultaat daarvan terwijl bij besluit van 17 Januari 1939 deze is geweest, dat burgemeester en wethouders post van f5OOO werd verhoogd tot fBOOO. zich bereid hebben verklaard, te bevorde- Hierbij dient nog te worden opgemerkt, dat ren, dat de brug in eigendom, onderhoud reeds op de begrooting voor 1936 eenzelfde en beheer bij de gemeente wordt overgeno- post van f5OOO was aangebracht. men, nadat zij overeenkomstig een door den Ged. Staten geven een overzicht van de hoofdingenieur opgemaakt plan, van prowijze waarop deze gelden in de loop der vinciewege voor gemeenschappelijke rekejaren zijn besteed. ning van de provincie en de gemeente FraIn totaal is f 20.100 beschikbaar gesteld en neker is verhoogd. Volgens dit plan ge- f 2900 is thans nog beschikbaar. Het komt het College voor, dat uit het voschiedt de verhooging op eenvoudige wijze door het plaatsen van zoogenaamde opzet- renstaande voldoende blijkt, dat de post aan ters op de jukken, zoodanig, dat de door- zijn bestemming beantwoordt en dat er alle vaarthoogte met 80 cM wordt vergroot. De reden is om hem ook op de volgende bekosten worden geraamd op fBOO, waarvan grootingen te' handhaven. Zij meenen, dat na de opgedane ondervindus de helft, zijnde f4OO, ten laste van de gemeente kan worden gebracht. Het bedrag ding er geen voldoende aanleiding bestaat van f4OO, dat voor rekening van de provin- om het bedrag slechts voor een bepaald cie blijft, is te beschouwen ale een aan de aantal jaren uit te trekken en dat dit zonder bezwaar „tot wederopzegging" kan geschiegemeente te betalen afkoopsom voor het onden. brug. derhoud van de Zij stellen voor hiertoe te besluiten. Bij schrijven van 23 April j.l. berichtten Raad dier B. en W. van Franeker, dat de Reis- en verblijfkosten Ged. Staten. gemeente zich had vereenigd met hun vooretel tot overname van de provincie in eigenDe verhooging van de benzine- en oliedom, onderhoud en beheer van de Paarde- prijzen heeft Ged. Staten de vraag doen stelbrug, nadat de doorvaarthoogte van deze len, of het niet tijd werd, de vergoedingen brug vanwege de provincie voor gezamen- voor het gebruik van eigen auto door de lelijke rekening van- de provincie en de geden der Provinciale en Ged. Staten te hermeente ie vergroot. zien. De huidige vergoeding werd vastgeGed. Staten stellen voor, te besluiten tot steld, toen de benzine f 0.10 per liter kostte. verhooging. Thans is die prijs tot f 0.18 gestegen. Veel meer dan vroeger gaan de leden van Ged. Staten de provincie in; het is voor de goede waterschap de Opheffing van het gang van zaken gewenscht, dat ze dit kunOude Lindedijk. nen blijven doen. De leden van Ged. Staten, die van eigen Als gevolg van de afsluiting van de Zui- auto gebruik maken, ongeveer 10.000 derzee is de bij het waterschap de Oude km. per jaar in dienstrijden provincie. der Rekezijnde dijk onderhoud van die Lindedijk in naam, ioopende van de contributiepaal on- ning houdend met hetgeen vroeger is geen met de sindsdien gestegen belastinder Slijkenburg tot de contributiepaal bij de steld gen komt bet Ged. Staten billijk voor, een üldetrijne, zeewering als inde onder Opdijk te treffen, die uitgaat van een. verderde linie komen te liggen. Daardoor heeft regeling goeding van f 0.08 per km. Als vergoeding elaperdijk inbeteekenis ale dit werk aan voor de vaste lasten (afschrijving, garagenog geringer geboet. Deze beteekenis zal gewoon onderhoud e. d.) zou voor de kosten, Ndordooetpolder wanneer de tot worden, stand zal zijn gekomen. De vraag ie daarom eerste acht duizend km., dit bedrag verhoogd bij Ged. Staten gerezen, of het wel noodig moeten worden met 1 0.04. Terwijl uiteindeie, voor het onderhoud en bestuur van de lijk, in verband met de wisselende benzinedijk een afzonderlijk waterschap in het le- prijs, de kilometervergoeding ware te verven te houden. Zij beantwoorden deze ont- hoogen met Vb van hetgeen 1 liter benzine méér kost dan f 0.08. kennend. Ged. stellen voor, hiertoe te besluiten. Omdat het overgroote gedeelte van de dijk Zij doen tegelijk nog een ander voorstel tevens dienst doet ate waterkeering voor de in verband met het gebruik maken van een en Weetatellingwerf Veenpolder Groote in het waterschap de Weeren en de gronden eigen auto door de leden van het college. van de Oude Lindedijk bijna alle ook tot Lettende op de vele reizen, die tegenwoordig door de leden in bun functie worden gedeze veenpolder en dit waterechap behooren, kunnen deze instellingen zeer geschikt maakt, meenen zij, dat het billijk is de door hen te betalen premie wegens verzekering met het onderhoud worden belast. Het komt Ged. Staten billijk voor, dat tegen de gevolgen van auto-ongevallen voor veenpolder en waterechap ale vergoeding rekening der provincie te nemen. Wel is voor het onderhoud ieder een deel van de waar strekt die verzekering zich uit over bezittingen van het op te heffen waterschap alle ongevallen, dus ook over die, welke ontvangen, in verhouding tot de lengten van zich op reizen, geen dienstreizen zijnde, zouden voordoen, maar het zal moeilijk zijn, in de gedeelten dijk, welke worden overgenodezen een onderscheid te maken, terwijl bomen. Met een regeling in deze zin gaan polder vendien deze uitbreiding, practisch-gesproken, geen verhooging van de premie veroorneetuur en watereehapsbeetuur aceoord. Opneming van de dijkegedeelten onderde zaakt. Wanneer de provincie deze premie ■mderhoudswerken van veenpolder en wa- restitueert, mag zij zicb van het betalen van terschap maakt noodig, dat de reglementen verdere vergoedingen inzake auto-ongevallen voor deze instellingen worden gewijzigd ontelagen rekenen. Als datum van ingang Hetzelfde ie het geval met de verordening zouden Ged. Staten willen bepalen 1 Jan. 1940; zij stellen derhalve voor, voor het aantegen beschadiging van elaperdijken. Ged. Staten etellen voor de deebetreffen gegeven doel een post van f 180 op de provinciale begrooting le brengen. de besluiten te nemen.
Nationaal Hulpcomité
1940.
Een groote inzameling. Met toestemming van de bevoegde "V eche instanties, en wel speciaal van ,. "Rijkscommissaris persoonlijk, is opg erl het Nationaal Hulpcomité 1940. Dit sta»** der leiding van personen uit kringen, terwijl ale voorzitter mr. dr. Frederiks, secretarie-generaal van bc' parlement van Binnenlandsche Zaken °r treedt. ~ Dit Nationaal Hulpcomité zal ien na"** samenwerken met het Roode Kruis efl Nationaal Fonds voor Bijzondere 00^e\ Het doel van het comité ia, in den bre"* gezegd, daar te helpen waar in de w „. van de oorlog verlies is geleden. H benoodig" Men hoopt de gelden, welke voor de leniging van de nood, bijeeO brengen door: Een inzameling, waaraan alle bank* ll lingen en hopelijk ook alle dagbladen medewerken. De heer Janke, de Presse-dezernent hoorende tot de etaf van den Rijkscon' JIIV saris, deed. een dringend beroep op ne 7*, tegenwoordigers van dagbladen om b 11» lommen hiervoor beschikbaar te stelle* 1 Er zal een groote straatcollecte worde0 F houden door het geheele land, waarvC' datum voorloopig is vastgesteld op Z^e 15 Juni. Aan alle burgemeesters zal verzocht den zooveel mogelijk hun medewerking deze collecten te verkenen. i, Verder zullen maatregelen worden ie j, fen om de jeugd zooveel mogelijk al" lectanten te organieeeren. Door plaatselijke comités zal verder rondschrijven worden gezonden met om toezending van bijdragen. De samenwerking met het Roode het Nationaal Fonds voor Bijzondere N00",, beteekent dat van de zijde van deze t" instellingen geen afzonderlijke collecte *"> verwachten. Bij deze hulpactie dient o-*-*\ versplintering te worden voorkomen *\ dat de inzameling centraal kan ges'**' 8 De heer Janke wees er verder nog "P een innige samenwerking bestaat tv*** j, Duitsche instanties, het Nationaal HulPt té 1940 en den Commissaris voor de opbouw. De Presee-dezement besloot zijn «'* f zetting met een warm woord van aan ling deze prijzenswaardige actie.
*'
, '
*°
**
,
.
l .
"^1
*'
*^
TERUGGEVONDEN.
VERMIST JONGETJE Na boniinslag te hebben overleefd. Bij het uitbreken van de oorlog V*3 A kere Verstraten uit Breda gemobiH">e ■$ terwijl de moeder ziek lag in het St- Ijjjj gesticht te Princenhage. De drie ki*V* <jr uit het gezin waren tijdelijk bij famih e dergebracht en wel twee meisjes bij o" e( < der vrouw en de tweejarige Pietje .p broer van den man, eveneens te Breda achtig. j Bij de evacuatie bleven de ouders v>«i moeder Verstraten te Breda achter, *y ook de twee meisjes niet aan de vlucht û namen. i» Pietje werd echter door zijn oom vlucht medegenomen, tegelijk met vrouw en vier dochtertjes. Op 17 Mei j j veerde deze familie te St. Nicolaas, wB"*i|i'« door een bominslag werd getroffen. *%i vrouw en drie dochtertjes werden dBS op slag gedood. Slechts één dochtertje v tf ongedeerd, terwijl Pietje eenige tijd l half bedwelmd door de luchtdruk ,j" gevonden. Het niet omgekomen nichtje was reeds naar elders overgebracht, zooda- !% omtrent de identiteit van den tweej*,r*er Pietje, die zelf nog niets anders wist te tellen, dan dat hij „Pietje" was, in het onzekere bleef verkeeren, ie .m(f daar geen der andere overlevenden he» tje bleek te kennen, vertelt de Tel. Jt Toen het nichtje na eenige tijd te terugkeerde en van Pietje niets wist te Lj. tellen, namen de ouders aan, dat hun tje eveneens om het leven was gekoroe"'^ Niettemin informeerde moeder later bij het evacuatiebureau, waar n* erl uf aanvankelijk niet aan het onbekende " getje dacht. Eerst eenige dagen geleden werd & J gelijkheid verondersteld, dat het onbe*j< gebleven kereltje Piejte Verstraten nen zijn en zoo werd deze, die onge <J%' was gebleven, met de laatste zwaar ge |\,( den van de ramp per Roode Kruis-auto D Breda overgebracht. Moeder Verstraten werd voorzichtig |j' bereid, doch nauwelijks had zij het v jpgezien of zij rukte het de Roode Kruis-n jj ster uit de handen en drukte haar ï* doodgewaand zoontje aan het hart. Onbeschrijfelijke vreugde heerschte et "»' ook in het gezin Verstraten, ook al *jj*i deze vreugde getemperd door het ve van vijf andere familieleden. "ir
o?ft
'
**ft
*
* *
BURGERLIJKE STAND ACHTKARSPELEX.
' ,,
.
m, van 29 Mei—4 Juni. te Gerkesklooster, Taede » v (" be van der Veen en Feikje Zuiden**' f< Twijzel, Frans Paul zv Gerrit Rense »„f sma en Paula Adela Kurtz; te Tw'J*" jïj' heide, Trijntje dv Pieter Visser en RID kt Hamstra; te Harkema-Opeinde, AnW t' Klaas Mozes en Andrieske van der Tu'**' tf Drogeham, Martje dv Albert ZwaaS str 1? Pietje Adema; te Twijzelerheide, J* 1:. t»
Geboren:
*
?°^ti firtil * *
i Hendrik Zwaagstra en Klaaske de Gr Harkema-Opeinde, Tetje dv Oeds stl t en Antje Helder; te Boelenslaan, WJU dv Sijtze de Bruin en Elske Braâksm*-^
NAGEKOMEN PREDIKBEURTTEN. ZONDAG 3 JUNI. (Off. tijd). MAKKUM. Doopsg. G. Geen dlenit. PINGJTJM. Doopsg. G. Geen dienst. ST. JAC. PAR. Ned. H. G. Geen d'en WIER. Ned. H. G. 10,40 u. d»
*
Bakk*!/
WITMARSUM. Doopsg, G. Geeu
<ü?*^
ONDERWIJZERES PLEEGT DIEFSTALLEN. '"
Veiling Leeuwarden
J. Postma, Arts
LUCHTBESCHERMÏNG.
Ommet haar vriend een zaak te beginnen. Wirdumerdijk 28 e 24-iarige bewaarschoolonderwijzeres ' 11 JUNI 's av. 6 uur b A.s. DLVSDAG vraagt voor direct ."■ H. kwam onlangs in de zaak van cc winkelier aan de Beukelsdijk te Rotter- Smit i. d. Zuiderstr. t. Leeuwarden, provi(j." 0m 011 kleinigheid te koopen. Hierbij eioneele veiling van: Huishouding. Wn oopte ze een gespje aan met <jen w jn Emmaplein 1. Heerenhuis 8. er, wien zij tenslotte mededeelde, dat 2. Burgerhuis Emmastraat 3. Gevraagd flink j 'aniilie van hem was, hetgeen de winke- 3. Burgerhuis Emmastraat 5. gelooide. hij Na het gesprek miste een I, 4. Burgerhuis Vijverstraat 15. Morgenmeisje, non(ier(* gulden. De juffrouw Woning 5. le Rembrandtdwarsstr. 12. had ïs van 14—15 jaar, Zondagß vrij. 3ezien di* biljet te stelen, terwijl 'ij n 6. Woning le Rembrandtdwarsstr. 14. s het STEIJNSTRAAT 69. achter gelegen 8 de winkel kan\L ?. Bezicht. op verkoopdag I—s u. Trt Je liep. Boekjes verkrijgbaar. e winkelier koesterde geen argwaan Gevraagd voor direct (e Notaris OTTEMA. gen«ue Z*- ,n gewaande nicht, die reeds de volmorgen terug kwam en mededeelde, j 6 Was aan ge e ld nis hoofdonderwijzeJ. TERPSTRA 'es , ln een bewaarschool. Qndertusschen le Johanna-State Goutum. handtaschje op een geldbakje. 'Vh e aar gesprek miste de winkevan °°P lier Wede,'om het e,d Ditmaal acht biljetten i B van onde *"d gulden. Dit maal kreeg de man aro n te op DINSDAG 11 JUNI B en de juffrouw en hij deed aangift e hij de politie. Aan de hand van het door de gas- en water fitter uit R'dam te Leeuwarden en Huizum verstrekte signalement ge'ukt estoeene c** ev€ Sge aan te houden. Geld P laar n e gevon maar in haar *on' nS werden tal van nieuwe en kostbare v 0 We Hoog loon geen vereischte, si0 1 *pen aangetroffen, die van het ge* geld gekocht waren. Een schrijfma■fij* zoekt tevens Woning. Adres: een hoffergramafoon, kleeding, een äam'i boel n en flesschen sterke drank P. DE VRIES Blokhuisplein 18b I'errfac& in beslag genomen. Ook werd de vt j *vonj van ~et meis ie > de 32-jarige vertegeuger: F C A B aan een vei"hoor onRuiterskwartier 93 fler» rpen ' ' ' b,eek dat hij een gedeelte Te koop twee keurige ' Het 'ïn LEEUWARDEN e d bad aangenomen, terwijl hij vooh voor be an' gri Jke bedragen onder valsche lederen eersten en nelsels van verschillende personen met tuig. Te bevragen bij W eleen
■
Meisje in de
.
'
OPENBARE BEKENDMAKING.
i
!*
voor
lijders
aan Vallende
Ziekte
COLLECTE
'"' -
?-
,
"' *' ° '
Wri
Geeft graag en goed i
''
S
>
Bekwaam Loodgieter
vraagt werk -
Zeilschouwen,
——
Te
.
„
OVERLEDEN":
jj
'J- Feenstra,
79 jaar, vr. v. H. M. Wij-
eerder van J. J. Wijbcnga, Valom. ï Jtga, de
Bouw enWoningbureau „DeSchrans"
Van der Valk's Adm.- en Woningbur. Hofplein 31, Telef. 6096
C. de Vries Opmaken koopacten, huurcontracten, huurIrnsum. Schrans 76 Huizum Telef. 3454 inning, enz.
Haan, 70 jaar, m. v. G. de Jong,
"
ZIENING
T. VENSTRA Architect
VOOR FRIESLAND
VEEVOEDER p
* ï"ri 'l
BIJDE HANDEL PER8JUNI1940.
rovinclale Voedselcommissarls voor
de handel vbev e br en»t ter kennis van der, dat een opgave dient te worv*6 Se
° J1
°
v
een inventarisatie-
I0r 4 lier ter invulling toegezonden. Dit 1 rn dient uiterlijk Maandag 10 Juni tsr ln&evuld en onderteekend te worden ü ezon(ïen aan den Provincialen Voedt Me voor Friesland, Willemsn°. 8 te Leeuwarden. VeevoederhanHojt en die op Zaterdagavond, laatste n°g niet een inventarisatieformulier "ti-j r« ct nvuillng hebben ontvangen, dienen di11 formulier aan te vragen bij den
i
' tnmissaris >
ö6lar
JSvj*^ ncl
Achter de Hoven 83
irc-EN
Telef. 6352
Zoekt 6„y een A
actueel ca toch ,44
goedkoop j,
*Vie a.len Voedselcommissaris voor 4e,,, 'a-nd, Wlllemskade no. 8 te Leeuwar-
<ena,n<ïe'aren Ve
D. ARENDS
'"
n de verdere handel in veevoeder Voi81n ult sesl°ten en stellen zich aanver-
0raB
bloot.
lis het l
,
W. WESTRA en H. DE VOS. Uum Höllanderdijk 21.
j. . v!JJ-e£iklooster.
22 Juni a.s. Geen receptie.
°ETROUWD: ;,
A. HESLINGA en T. SIJTSMA, ?arlede namens wederzijd6che familie, elijken dank betuigen voor de vele Van belangstelling, voor en bij hun 'ijk ondervonden. Schrans 3, 8 Juni 1940.
,
u De Uitvaart zal plaats hebben I an dag a.s. 10 Juni 's morgens 9 uur
Laat Uw goederen in deze tijd van bezuiniging door ons behandelen. Onze prijzen zijn laag, onze afwerking is prima, onze aflevering vlug.
biedt nu extra voordcelen
Parochiekerk van
den H. Joanria de Dooper te Huizum, waarna Clj* eet de begrafenis naar de R.K. c> aegr aafplaatô.
i»ii ■■iiiiMimiiiiii— min
y.Reden 01
nam de Heere plotseling [j.-;. *» midden tot Zich in Zijn Heerid n ze geliefde man, vader, beu°Uwd' en grootvader JURJEN FEENEMA, in Q a en ouderdom van 67 jaar. 8 Juni 1940.
°
Leeuwarden. M °lenpad
Alles pleit er voor, om uü vooral Uw aandacht op courantenreclame te concentreeren. Geen ander reclame-middel geniet een zoo intensieve belangstelling; dat geldt thans meer dan ooit. Geen ander reclame-middel ook veroorlooft U zoo snel te beginnen en wanneer de omstandigheden dat noodig maken direct te veranderen of desnoods uit te stellen. Aan «en courant, hoe groot haar oplage ook zij, behoeft U geen drie weken tevoren Uw orders te sturen. Een dag tevoren, meestal zelfs denzelfden cfag van plaatsing nog, kan dat geschieden. Dat garandeert U, dat adverteeren in de dagbladpers voor U de minste risico oplevert:
—
—
LAAT HIERIN DE VLAG VAN UW BEDRIJF OOK IN DEZEN TIJD WAPPEREN!
49.
Wed.
4041 (3 lijnen)
Couranten reclame
7 Juni 1940. D. P. HOLLENGA.
Uit aller naam: E. FEENEMA-DE VRIES
-
Telefoon 6750 Winkel: NAUW 3 LEEUWARDEN
van de fjeden overleed, voorzien l> HStervenden, der Sacramenten O 26 beste vriend SJOERD HOEKSTRA, edl>- van A. VAN DER ZWEEP, In n ouderdom van 79 jaren.
l*"iiain
ALKMAAR
n.v. KROM Telefoon
$
■
De Burgemeester van Leeuwarden, J. M. VAN BEIJMA. De Burgemeester van LeeuwarderadeeL HORA SICCAMA.
De Burgemeester van Leeuwarderadeel, HORA SICCAMA.
ABONNEERT ü OP DIT BLAD
-
Î
Leeuwarden,
Vertrouwdste en goedkoopste adres
«tófc CHEMISCHE WASSCHERIJ-VERVERIJ
°'
Afgekondigd den 7 Juni 1940. De Burgemeester van Leeuwarden, J. M. VAN BEIJMA.
MAGAZIJN VOORSTREEK 90 TELEFOON 5067
Hertrouwd:
.
, , Leeuwarden, den 7 Junl ~... 194 Huizum,
Groote voorraad
in veevoeder, die niet tijdig ntarisatieformulier inzonden, kun-
—
_
DOOR DE EEUWEN HEEN SPECIAALZAAK IN GRAFWERKEN
1«H
—
Gevestigd:
Afd. VEEVOEDER. AANWEZIGE VOORRADEN
OPGAVE
-
i
PROVINCIALE PUBLICATIE RIJKSBUREAU VOEDSELVOOR-
'40
lichting is gedoofd: 1. Eigenaren, bewoners of gebruikers van woningen en andere gebouwen, alsmede van schuren en woonwagens, of zij, die zich daarin bevinden, zijn verplicht zorg te dragen, dat het daarbinnen aanwezige licht op geenerlei wijze uitstraalt, alsmede dat voorwerpen, welke aan den buitenkant van gebouwen zijn bevestigd of zich bevinden op de bij die gebouwen beboorende open perceelen, geen licht uitstralen. Licht wordt geacht uit te stralen, wanneer hetzij de lichtbron, hetzij het daarvan afkomstige licht of schijnsel van dat licht buiten op een afstand van 10 meter of me»r zichtbaar is. 2. Het is aan eigenaren, houders of bestuurders van verlichte motorrijtuigen ftf andere rij- en voertuigen verboden, zich daarmede te bevinden of deze te laten staan buiten gebouwen, tenzij de in- en uitwendige verlichting, met inbegrip van de achterlichten, de nummerbordverlichting en de verlichte richtingaanwijzers, zoodanig iq afge* echermd, dat niet meer dan de hoogst noodzakelijke directe omgeving wordt beschenen, en geen licht rechtstreeks naar boven uitstraalt, terwijl berijdere of geleiders van rijwielen bakfietsen inbegrepen verplicht zijn de daarop aangebrachte verlichting geheel te dooven. 3. Het is verboden op den openbaren weg met motorrijtuigen of andere rij- en voertuigen dan wel rijwielen te rijden met een zoodanige snelheid, dat zulkä in verband met de sub 2 genoemde voorschriften gevaar oplevert. 4. Het is voetgangers verboden op voor rijverkeer bestemde gedeelten van wegen te loopen of te vertoeven. Dit verbod is niet van toepassing in gevallen, dat het loopen of vertoeven op genoemde weggedeelten naar het oordeel der politie door de omstandigheden gerechtvaardigd wordt. 5. De schippers, of bij ontstentenis van dezen, de eigenaren, bewoners of gebruikers van vaartuigen, of zij, die zich daarin of daarop bevinden, zijn verplicht zorg te dragen, dat het daarbinnen aanwezige licht op geenerlei wijze uitstraalt en dat geen lichten aan dek worden getoond. 111. Herinneren er aan: Opzettelijke overtreding of niet nakoming Tan de voorschriften eub II wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren ot geldboete van ten hoogste twee duizend gulden. Hij, aan wiens schuld te wijten ia. dat deze voorschriften worden overtreden of niet nagekomen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaar of geldboete van ten hoogste duizend gulden. IV. Bepalen, dat deze gedragsregels onverwijld zullen worden afgekondigd en te gelijker tijd in werking treden.
HUISEIGENAREN!
.
''
aanvallen; I. Trekken in alle tot nu toe door hen vastgestelde gedragsregels; 11. Stellen vast de volgende gedragsregels: A. Geldende bij voortduring: 1. Eigenaren, bewoners of gebruikers van woningen en andere gebouwen, alamede van schuren, woonwagens en woonschepen, zijn verplicht de noodige beveiligingsmaatregelen tegen brand te treffen en te zorgen voor de aanwezigheid op elke verdieping van tenminste één met water gevulde emmer of teil, alsmede van ten minste één met zand gevulde bak of kist met schop. 2. Eigenaren, bewoners of gebruikers van woningen en andere gebouwen, alsmede van schuren, woonwagens en woonschepen, of zij, die zich daarin bevinden, of daartoe in de gelegenheid zijn, zijn verplicht in geval van brand dezen onverwijld' en ten spoedigste met de beschikbare hulpmiddelen te bestrijden. 3. Zoodra een vliegtuig wordt gehoord of waargenomen, ie ieder verplicht dekking te zoeken, totdat mag worden aangenomen, dat het vliegtuig zich heeft verwijderd. Eigenaren, bewoners of gebruikers van woningen en ander© gebouwen, alsmed» van schuren, woonwagens en woonschepen, zijn verplicht dekking zoekenden te verleenen. " 4. Eigenaren, bewoners of gebruikers van woningen e n andere gebouwen zijn bovendien verplicht de bovenverdieping dezer gebouwen onverwijld te ontruimen en ontruimd te houden. Deze verplichting is niet van toepassing, indien naar het oordeel van de politie met een gedeeltelijke ontruiming kan worden volstaan, in welk geval de aanwijzingen der politie etiptelijk moeten worden nageleefd. B. Geldende tusschen zonsondergang en zoneopgang, ingeval de openbare ver-
-
derden
'
*erd^
2 hooiers.
Consultatie-Bureau voor Vallende Ziekte
e
De Burgemeesters van LEEUWARDEN en van LEEUWARDERADEEL; Overwegende, dat gevaar voor luchtaanvallen aanwezig is; Gezien de artikelen 1, 3 en 12 der wet, betreffende bescherming tegen lucht-
Dr. J. Th. de Visser Kweekschool
.
o. d. Mariënburg
-
Leeuwarden
AANGIFTE VAN LEERLINGEN voor de cursus 1940-1941 voor kl. I, II en 111 voor 1 Juli bij den directeur. Cand. voor kl. I moeten vóór 1 Augustus 15 jaar zijn. Zonder examen in kL I kunnen toegelaten bezitters van Mulo-dipl. H.B.S. 3 j., Gymn. 3 j.; tot kl. II dipl. H.BS. 5 ]. of Gymn, Spreekuren aan de school Wo. 3—4, Vr. 11.45—12.15. Namens het Bestuurt W. SCHERPBIER. Direcïeur.
Ter vervanging van Waxine, Brandspiritus en
PETROLEUM
leveren wij U onze doozen Nachtlichten, dewelke U zoowel voor beperkte verlichting van Uw kamers, als in Uw theelichtje kunt gebruiken. Wij leveren U de olie er bij. «i#% Een doos met pi m. 100 pities plus 1 drijver kosten slechts !%/ ets.
L. CO HEN KELDERS 15-17 Nieuwsblad 'V Noorden 1
=
ËM'B'i'MMWM^BMgMWiMMMW"'*'*'*^^
Directeur-Uitgever. R HAZEWINKEL Jzn.
■
GRONINGEN
OPLAAG 57000 EXEMPLAREN grooter dan die van Door de groote oplaag rschijnende dagbladen Groninge alle andere in „Nieuwsblad bereikt van het net tezamen de ProvinNoordelijke Noorden" alle kringen in van Noorden" „Nieuwsblad bet ciën " Het waarborgt dus Uw advertentie
DE MEEST MOGELIJKE PUBLICITEIT van
binnen de drie D v cRTENTIEPRIJS voor advertentiên ,2'ijke provinciën 20 cent per regel. Bij abonnement lage*
Te koop gevraagd heele of gedeeltelijke
*-^H
Inboedels en zolderopruimipgen tegen de hoogste waarde. A. van "Leeuwen, Groot Schavernek 11. Juffrouw vraagt ongem. zon-
RIJWIELEN Te koop
Bakfiets,
Mcijer's Icderhandcl, Kleine Kerkstraat Leeuwarden. Wij schoenen, laarzen, ledereß jassen, tassen.
reparere»
in goede staat f 40, en een herdershond. W. Talsma, Steeds in voorraad Warga, Telef. 203. Werkschoenen, rubberlaarzen, nige Te koop pen, lederen jassen, vest** Zit-Slaapkamer De beste kwal»* Heerenrljwlel, broeken. Brieen kookgelegenheid. Jongensmet ven met prijsopgaaf onder als nieuw. Oldegalileën 16. ten, lager prijzen. no. 923 bureau dezes.
■——■■— i—"^
i^—
TE HUUR m\\\\
\\\\w
Mmm
Hat
fi
Te huur
mwÊK
Zit-Slaapkamers, met of zonder pension. Vlak bij station. G. Stavorinus, Hollanderdijk 3.
schoenkloß'-
Te koop
Heorenrijwiel 8.5.A., als nieuw. Galileër Kerkstraat no. 11.
Borniastraat Huizum.
.
'
Platen Spijker, en Plakrubber, 50, 75, 100, 1,35, mans 6am ' Transport fiets, per paar. een trekwagentje 3 gld. en mihakken 15 een nieuwe wringbok f 2,75. Alle 2e Parkstraat 5, Schrans. Te koop een beste
,
Te huur Juni tot en met September luxe Te koop een sterk Bocierjacht Tra nsportrijwiel met schipper, met f 12,50. torpedonaaf <5 slaappl.) Billijke condiook per dag. 3 bij de SpanJoubertstraat ties. Te bevragen H. de Boer jaardslaan.
53, Tel. 4158,
Prima riakrubberzolen, n ktnder 12 \i. dames 15, h<"'*e lijm 'paar. tuben Per 2o ruwmakers 5.
soorten schoenmakersgereeo'
"
schappen, ijzeren leesten, mers, spijkers, raspen, e ;!Sv
'
schuurmateriaal
tangen,
~'
et
Beenknppcn,
waterdicli gegarandeerde klompsokk* beenpijpen. *< Te koop goed onderhouden knielappen, zeemleder. det*1 etalages. En gros en
'
Cazeile Gem. Zit-Slaapkamer Telefoon 6409. Damesrijwiel te huur, zonder pension, centrum stad. Brieven on- f 13,50. Looijerstraat 25 bij Huurt bij ons uw nieuw»*' der no. 924 bureau dezes. de Spanjaardslaan. Philips Kadio voor f 1 per week, in de P r ~j open huur Te is inbegrepen het onderho Te koop Bakfiets, en lajnpenrisico, na ru n'j( Damesrijwiel, met of zonder dekzeil. H. jaar uw eigendom. Vr»**_" Rispens, Westerstraat 6, stad in prima staat. Tevens Erres inlichtingen bij Radio-T« c
'
II
4b
DAME»-«JC i Neemt "
uw DISIRI mede. Zonder vertoon van deze kaart, mag |i geen
radio te koop. Billijke prijTh. v. d. Ak*X' bedrijf i.en. J. Borger Jr., rijwielBeijerstraat 6, Telef. 4 3 handel, Sexbierumerstraat 25 Leeuwarden. Prima lichtloopende tandems te huur. Steigstra, rijwiel-
Éj?
enkele COUPON worden verstrekt. H
"
"
Tandems.
,v
handel, Weaze 39.
Vulpen defect? Wij helpen direct. Het clale adres voor vulpa"3?-, is Wielenga, Nieuwe Oos' el straat 9.
DIVERSEN
»Pj
TE KOOP
Speciale handel smakelijke kaassoorten F. H.H. StoHeerders. Span, Breedstraat 40. ParGoedkoope Handelsdnikke 1 Aangeboden vulling (vlasaf- tijtje blanke oude nagelkaas M. v. d. Boom, Kl. Ker"*-» val). Tj. v. d. Beek, Menal- ■16. Edammers, oud Holland, 26, Leeuwarden. »» dum. roomkaas, oude volvette Edammers. Inkoop, ruiling, Beste oud goud, Trekhonden, zilver, mUD Stoksnij en stoksla Kngelsche fox, kleine hond- stamsnij en stamsla, alle juwelen. Taxatie gratis. * j ma Rolt, Peperstraat jes, bouviers. Jac. Twijn- zonder draden, bloemkoolstra, Borniastr. 117, Schrans planten. L. Brouwer, Klei- (naast Flottow). * ne Kerkstraat, Leeuwarden. Aangeboden groote maat Ons Kiiiderlcdikantje ,«. Maagpoeder Dames! 3. met sluier. Burmaniastr. geheele »P~|, uw verbetert Laat uw oude hoed moder- vertering, per flacon Te koop eiken ">»niseeren of opknappen van. Alleen Drogisterij Pr'n 3e liandkruiwagenwiel, af 75 et., door bekwaam moTuinen 13. twee platte elerventkorven, dlste. Mej. T. Swart, Schalkhark, haarspit met hamer, burgerstraat 34. Dames. { zeis met stok, alles zoo goed Gooit nu geen kousen als nieuw. Korteweg 16, HuiAlle Duitsche lectuur weg; wij repare* zum. verkrijgbaar. Dagbladen en ladders Mej. A. j, ze onzichtbaar. weekbladen. geïllustreerde Hoogstra*1 Te koop pracht nieuw De nieuwste boeken o.a. Op- Wal, Kleine Harpet, Charteris, EthelM. ingang steeg. 180 'x 275, koopje f22,50. penheim, Ellery Queen, WodeDames en heeren! Koperen akertje, groote Dell, enz. Door hause, Havank sierdoek, paar handweefstof Gndergeteekende is e* een zeer uitbreiding groote £ gordijnen, lengte 160, totaal mooie keuze. Ook Zon- lijks aan huis ta ontb'e breed 240, 1 gld., echoor. en dameskappen, he $ voor dags alle lectuur verkrijgdressoirlooper, steenlooper, kinderknippen. .-??{»' Spoorwegboekhandel en met toebeh., baar. Vestibule. copieerpers klas werk, tegen bilHi*"e «, Station pluche voetbankjes en inktriet. P. Reen, Van As" stel. Potgieterstraat 33, bij straat 2, Leeuwardem___^"' Bezoekt Harlingerstraatweg.
''7
,
" " " crlc
\
_
"" G£N
i
iif<
y
.
»»■
■
■—
■——
'
■--
ALLE
—■
Belastingzaken L VAN DER MEER
-
'■
"
-"-■
"
"
'
—
■
■
Deze rubriek uitsluitend ä contant Tot 15 woorden 30 et. per advertentie. Elke vijf woorden ol gedeelte daarvan 5 et meer Advertenties, bestemd voor de „Kleine Rubriek", kunnen NIET per telefoon worden opgegeven.
Te koop 3 Markiezen, breed 1.20 m., voor elk aanHoognemelijk bod. Kl. straat 18.
Wie Is bekend Te koop goed onderhouden Gasfornuis. wed. v. Veen met adres d. en Broersma. Gaarne bericht Nieuwstraat 18, Huizum. Verloren 12. Herman Costerstraat Te koop 2 vulpen, omtr. Joubertstraat zien. Onverschillig wat. Br. Kosten worden vergoed. Optrekjaloezieën, Schalkburgerstraat. Terug onder no. 925 bureau dezes. Nat. Accountants Lid Gen. v. br. 1 ui., 1 optrekjaloezie, te bezorgen tegen belooning H.H. Kappers. Gevraagd Lid Ned. Inst. v. Belastingconsulenten Steijnstraat 35. breed 1,25 m., met bakken,
VERLOREN
ACCOUNTANT
BELASTINGCONSULENT
CLAES BOCKES BALCKSTRAAT 9 TEL. 4788 LEEUWARDEN v
-
„Kleine advertenties" worden
PERSONEEL
103.
—
Gevraagd een Jongen, 14 a 15 jaar, voor de tuin. Adres A. Kuipers, wenstraat 6. Zondags niet. Kweekerij Vierhuisterweg.
FEUILLETON ROODE ROZEN Roman door
H. COURTS-MAHLER
7 De regeerende hertog Karel had met zijn Zijne Excellentie von Waldow, verscheidene zaken van gewicht besproken cc knikte hem nu vriendelijk toe. „Ik dank u, Excellentie, ik wil nu niet langer van uw tijd in beslag nemen. Of hebt u mij nog iet9mede te deelen?" De minister boog. „Zou Uwe koninklijke Hoogheid mij nog eenige minuten gehoor willen schenken voor een persoonlijke aangelegenheid/" „Zeker, met genoegen. Neemt u plaats en
minister,
spreek."
De minieter keek zijn vorst met ernst'âe blik aan. Zijn fijn verstandig diplomatengezicht bloosde even. „Uwe koninklijke Hoogheid veroorloovt mij u eerbiedig mede te deelen, dat mijn Uwe koninklijke Hoogheid dochter Josta mijn aangenomen dochter ie weet, dat zij zich met graaf Ramberg verloofd heeft." De hertog, een slanke, bijna magere, donkerblonde verschijning, keek verrast op. „Toch niet met graaf Rainer Ramberg?" „Ja, met graaf Rainer Ramberg, koninklijke Hoogheid," antwoordde de minister. Het gezicht van den hertog kreeg een yroolijke uitdrukk.'iig. Hij stal* 'den minig-
—
.
Winterkachels, kookkachels, gedragen kleegebruikte meubelen, ren, naaimachines enz. enz. HooGevraagd nette ge prijzen. G. Herrema, HeeHuishoudster, Wegens teleurstelling voor man alleen. Brieven restraat 4. Pakhuis Groenebij m.1., direct gevraagd crider no. 922 bureau dezes. weg 279. Van I—s geopend Morgenmeisje, vcor verkoop. Biedt zich aan niet beneden 16 jaar. OldeHooier galileën IC. of als los arbeider. Adres: Te koop gevraagd van particulier een 2-persoons AuZuupstee-g 3, Leeuwarden. Gevraagd
Jongen Rijwielhandel gevraagd. Berndes, Azaleastraat 41.
——
—
Gevr. een aank. bediende bij
Kuyterweg
opgenomen. Ze moeten uiterlijk 9 uur 's morgens bezorgd zijn, indien men ze nog denzeifden dag geplaatst wenscht te hebben.
—
—
Morgenmeisje, 14 â 15 jaar. Wed. Lenes, De
iederen avond
Nette, gehuwde militair zoekt werk, van goede getuigen voor-
P. Nauta, plein 4.
kapper,
in beste staat.
J. Kingma,
schoenmaker, Giekerk.
Te koop flinke Zeilboot. Te bevragen J. Faber, Dokkumerstraat A 2 boy. Excelsior. Van 5—6 uur.
rtfjj»
Nog voorradig een goede Dampekappenfabricls 3 cent Sigaar. Hakvoort, Gr. Hoogstra»' Sigarenmagazjjn „De Put", levert alle gewenschte g Fa. Cohen, Put. Zondags dellen lampen in zti &t geopend. perkament. Tevens overt ken van oude kappen^^» Uw stofzuiger Aardappelhandcl, w, defect. Bel op 5173. Anker wikkelen vanaf f4, ombou- bestel- en afhaaldiens' '.| wen van 220 volt op 127 de Vries, Zwitserswaltj» volt en omgekeerd f 6. Spe- Telef. 4404. Beleefd aa ciaal ingericht voor het ver- velend. sterken van alle rijwiel-
ftir
"
lampen. S. de Boer, Kleine Kerkstraat 4.
-.
Tningercedschap-
Grasmachines, grasscha schoffels, harken, zeisen, zeisboomen. .aft
H.H. Bakkers. jj' Vooral nu gistvoeding voor wagensmeer, creoline, Te koop zware line, carbolineum. P O5 rj|«f beter brood. Grote glstbeHarkema, ijzerhandel, Ruitersk-ff* sparing. Depot Bakfiets 61 t.o. da Harmonie. Camminghastraat 76. 65, f ronde schuiftafel trapnaaif 12,50, Phoenix ping en een driedeelige machines f 14 en f 40, keuMatras, f 17,50, dressoir, moet beslist in goede staat kenbuffet vier clubjes, tafels, stoelen, zijn. Brieven met uiterste spiegels, schilderijen, popprijsopgave onder no. 92 6 pc-nwagens â. 7 9 cent, heeWie helpt de renrijwiel f 12,50, buffetje, Kolterdanisehe vluchtelingen bureau dezes, moeder met vijf kinderen, twee vouwstoelen, dames- en geven vetkoel'mg ah een zeewind waarvan een ongelukkig Te koop gevraagd een heerenkleeren, één-persoons kind, aan meubelen, beddeledikant, kinderledikanten, Tulnbank. goed en kleeren, kinderwahandknr, groote eiken trap, gen enzoovoort. AanbiedinAanbiedingen "bij A. v. d. vloermat, steengoed enz. A. gen s.v.p. Hoeksterpad 28 Form, Gerard Terborchstr. van Leeuwen, Schavernek V"rfcr ï j g t o«i I oil i gord» itlti *"rbeneden, Leeuwarden. 12. 11.
**
VHHHIIIHHBHH«d AEG
VRAAG
Ventilatoren ftissdte
ffßQi (JÈJM \ff\
"
ter zijn hand toe. „Mijn besle Excellentie, dat doet me oprecht genoegen! Werkelijk, in lange tijd heeft geen bericht mij zoo verheugd. Dat ie me toch een bewiJ9, dat graaf Ramberg eindelijk over dat heen ie, wat ik eena hem en mijn zuster in de weg heb moeten leggen." „Zoo ie het, koninklijke Hoogheid. Graaf Rainer ziet de noodzakelijkheid in te moe'en trouwen. Een innige sympathie verbindt bern met mijn dochter, reeds van haar jeugd af. En met deze kalme gevoelens, die bij hem met een groote hoogachting gepaard gaan, heeft hij mij om mijn dochter gevraagd. En ook zij voelt veel sympathie voor hem. Maar ik hoop, dat het misschien juist daarom een gelukkig huwelijk zal worden. De beide karakters staan mij daar borg voor..'" „Èn ik wensch van ganscher harte, dat
die hoop vervuld wordt. Waarlijk, het beeft me dikwijle zwaar genoeg gedrukt, dat de giaaf zoo heelemaal geen trouwplannen had. En vooral toen hij het majoraat gekregen heeft, heb ik dat sterk gevoeld. Al beeft hij ook nog een jongeren broer, meer clan twee representanten van het oude gravengeslacbt zijn er dan toch niet. Mijn harlelijke gelukwenschen dus. Ik zal het jonge paar persoonlijk geluk gaan wenschen. Naar ik hoop houdt graaf Ramberg zich nu ir. de toekomst niet meer zoo ver van het hof verwijderd als in de laatste jaren nu, u weet, wat ik bedoel. Ziet u, sinds mijn sinds zuster nu zoo verstandig gewormet haar twee zonen haar geluk in den is, huwelijk met den groothertog Albert te het zien, heb ik dubbel gewenscht, dat ook graaf
—
Merel-
Hallo. Hallo. eafë-billard „Guus", Groote Hoogstraat 6, 2e huls vanaf Wij koopen uw oude Brol. Groote Heinekena 16 et. len voor do hoogste P rl ' Oldegalileën 16. S
—
Rainer Ramberg zich zou troosten en een huwelijk aangaan. Het wa 9mij indertijd, dat weet u ook wel, zeer pijnlijk, mij tusschen mijn zuster en den graaf te stellen, toen ik van hun liefde hoorde. Zulk een trroote liefde, die zich boven alle standsverschillen verheft, is zonder twijfel iets heiligs, dat men niet graag verstoort. En van mijn zuster houd ik zoo veel, dat ik haar graag voor het leed bewaard had. Maar ik kon noch haar, noch den graaf sparen, dat weet u wel, niet waar?" ~Ik weet het, koninklijke Hoogheid, het ging niet andere. De hand van hare Hoogheid, prinees Helena, was den groothertog Albert reede toegezegd. Ik zelf heb Uwe koninklijke Hoogheid indertijd in het bebesluit om deze verbinding tot stand te laten komen, gestijfd. En al was het dan ook met een bezwaard hart, ik ben toch indertijd tot graaf Rainer gegaan, met het vaste besluit hem te dwingen ook al haar op te geven." kostte het moeite De hertog zuchtte. , Ja, ja, Excellentie, dat was een moeilijke tijd voor ona beiden en ook voor die jongelieden, die elkaar niet wilden opgeven en zich weinig om politiek en elandverschil bekommerden. Maar goddank, nu i 9alles goed afgeloopen. En graaf Ramberg heeft een waardige opvolgster voor mijn zuster gekozen. Uwe dochter, Excellentie, is een jonge vrouw met bijzonder voortreffelijke eigenschappen. Mijn echtgenoote en ik waardeeren haar zeer. Ik verheug me er zeer over, dat juist zij gravin Ramberg wordt. Zij zal een waardige opvolgster van ide mooie gravin Gerlinde zijn. De graven
—
—
—
van Ramberg hebben altijd de mooiste vrouwen gehad. En nu dank ik u zeer, mij verloving hebt deze 1 xcellentie, dat u meegedeeld, voor zij publiek is. In elk geval kan ik nu in een vertrouwelijke brief mijn zuster er van in kennis stellen men kan niet voorzichtig genoeg zijn. Als iij het bericht onverwachts in het publiek zou vernemen, kon zij zich verraden. Een weinig zal dit bericht haar toch nog schokken. Niet waar, dat is toch begrijpelijk?" De minister boog het hoofd. „Uw koninklijke Hoogheid kan verzekerd iijn, dat ik hel zeer begrijpelijk vind. Het was ook mijn eerste gedachte, Uwe koninklijke Hoogheid dit te berichten, voor het publiek werd." De hertog knikte vriendelijk. ~Ik dank u, Excellentie. U bent, zooals altijd, zeer beleidvol geweest. Wilt u dus graaf Ramberg, zeggen dat ik hem morgen met zijn verloofde op een particuliere audiëntie zal ontvangen, om het verloofde paar mijn gelukwenschen te betuigen?" „Ik dank Uwe koninklijke Hoogheid in i aam van het jonge paar voor deze gunst. Tegelijkertijd zou ik nog eeD eerbiedig verzoek willen doen." „Ga uw gang, Excellenlie." „Mijn dochter weet niet van allee wal geschied is. Graaf Ramberg zoowel als ik hebben Uwe koninklijke Hoogheid pne volstrekt stilzwijgen verzekerd over deze zaak. Dit zwijgen is vanzelfsprekend, maar ook tegenover mijn dochter willen wij het volhouden. En daarom zou ik u eerbiedig willen verzoeken, dat ook Uwe koninklijke Hoogheid tegenover mijn dochter geen
—
—
woord daarvan sprak." c ]i „Maar natuurlijk vervul ik uw ver* j' Excellentie, en dat te meer, omdat o 0ji het belang van mijn zuster het 6 rel stilzwijgen bewaard dient te wordenmaale vriendelijk dank. En morgen twaalf uur wacht ik het jonge paar.' „j De hertog reikte zijn minisier ,ft dl <*e hand tot afscheid en deze verwij z'cht. ef Toen hij door de vestibule van het "j togelijk kasteel ging, kwam juist bet { > .} van de hertogin voor. Zij kwam i" schap van den kroonprins, een fr sS f levendigen jongen van dertien j*>ar' >' een wandelrit terug. Minister von Waldow trad terug hooge gezelschap te lalen passeerenlogin Elisabeth, een lieve, eeiivu11 m sympathieke verschijning, zag hem, " hem vriendelijk en sprak toen eenige .ft den met hem. De kroonprins reikte pj ,achend de hand en vertelde hem, ,je* " zijn dochter in haar nieuwe dogcarl ë l.ad. En de hertogin maakte hen' y .'achend een compliment over zijn dochter. i' Uit alles kon men bemerken. <: ~,1?' minister bij de hertog, lijkt' I te gunst stond.
\rf
'
we^.\
.
'
/
’
°
'
(WorJt
vervol
Werdaff 8 Juni 1940
No. 9660
LEEUWARDER Het binnenreizen en uitreizen uit het bezette
De naar Frankrijk uitgeweken Bredasche
Nederlandsche gebied.
vluchtelingen. tr e i.!/! er de vele geruchten, welke met be-
tüt Je verblijfplaats van de nog llet t'""""uggekeerde 8 Bredasche vluchtelingen de
00 0 d° en 's er een volgens welke een > Sri/ "ter *'Vaa c l l' e e konderden ingezetenen
" '—
H e |.*gglomeratie ;ne
het zou hier voornanschen uit Ginneken betreffen russ el per trein naar Parijs zou zijn *er lieraoefd, waar zij zouden zijn ingekwarin Phiüpsgebouw. G «trachthet is omtrent dit gerucht betrouw'"ededeelingen te krijgen, doch te ber f' aatse beschikt men over geen *ak i aanw 'jzing, dat deze menschen, Iner al in geslaagd zouden zijn in iL Se, zi i een tre n te nemen, inderdaad |iri''Js bereikt hebben. Het is bijvoorbeeld H e n 'gg° aangekomen vluchtelingen voor jS2 Sckomen, dat zij in de trein werden oen deze na enkele kilometers alW Ho,, \..moes *en verlaten. 'Het is zeer goed 'en men acüt net ze s waarschijnIfcrt dat groep ( het V' nzoo gegaanmetis. de hier bedoelde ">reken op het oogenblik alleen uit "Ie on nioei*te Breda nog 1200 tot 1300 men«the n de randgemeenten worden ook tiOj,n' ■jfg. zeker duizend personen vermist. j „ ascne autoriteiten hebben de maate hes Proken, die genomen zouden worden om inlichtingen te verkrijÜen | de menschen-, die nog in ra ser u ri ik of mogeiijk in Engeland of Zwitnt vel'toeven. O.m. is de mogelijkheid " «Vet w i(,a °gen om te trachten via de AmeriSe to 6n le consulaten in die landen een optot de achtergebleven vluchte|jj!„ eten, doen pll j..8 opdat dezen zich aan een centraal \f 6|.. z °uden melden. Op deze wijze zouden ol l'jsten van de in deze landen aaaW**gca verkregen kunnen worden.
van
—
j
die? ..
'
'
l
'*
I
,*
'
Een onderzoekingstocht.
toch, r **'ijl zijn ook reeds onderzoekings 1 'p Remaakt. schijnt het een groot aantal Vl„ "Hen e ''ngen gelukt te zijn Frankrijk binkomen, zoo schrijft men uit Breda 9an N. Rt. Crt. ty i et Nederliridsche leger echter na gre " capituleerde, werd plotseling de. ver s gesloten en werd nog slechts toegang %me en d aan vluchtelingen, die over tenste 10.000 francs aan contanten beschikduizenden vluchtelingen hebbei, dan"'B° de )R| ook in de grensstrook nachten in e6ft i lucht moeten doorbrengen, waarbij Hi0 aan tal kleine kinderen vau ontbering
,
'
,
.
■^
j
','
g zi .in omgekomen. str00|£ yatl de vluchtelingen in deze grenster 8gelis reeds een groot deel te Breda "eerd, zij het ook na tal van verSci,r kkingen te hebben doorstaan. gr e,°' a an wie het gelukt is de Fransche te overschrijden, schijnen echter in de JlUl kon,p 1 °gelijkheid te verkeeren terug te de'6n» zoodat een deel der vermisten onVo] za nioeten worden gezocht. ns verdere niededeelingen te Gen! z eh te St. Amandsberg een groep vluchtelingen bevonden, doch deZe reeds te zijn vertrokken. 'lok te Brugge weer bleken zich nog sleehls «Dl* ef wn ederlandscnfc families te bevinden. drie Bredanaars in de ziekenhuizen a|(la Jl Vfou WF w erden verpleegd, onder wie een tef w ' die tijdens de vlucht een tweeling T ereld had gebracht. Ve ttl neinde zekerheid te hebben, dat zich Westeli Jk ook geen groote groepen "ngen meer bevonden, hebben wij. «ta ge ? een der speurders, de tocht voort6ej„. *°t Oostende. Deze parel van de kust bleek totaal verwoest. Van Va A hotels is evenmin als van de wijj.^QelPier iets over. Slechts twee buiten"lan hebben weinig geleden. Het spreekt «ojj °°k welhaast vanzelf, dat zich daar <W Been vluchtelingen meer bevonden, absolute zekeriel,} ]Vel werd verteld konden wij niet krijgen S (j, e'iiio le een aantal Nederlandsche vluch-1 uit Bl * c da of uit Zeeuwsch-Vlaan te e'") gelukt zou zijn naar Engeland over ke u
*
heeft
.
'
'
YJ'idsche
"
"VhT
—
.
'
' ''
VEEBOEREN HELPEN HUN GETROFFEN
,
COLLEGA'S.
Reeds koeien aangekocht.
.,
s|
öunactie in de Rijnstreek ten bate onder de burgerij jj.9 vo!king in de gemeenlen Alphen aile J 1 Koudekerk en Hazerswoude heeit tic„ Verwachtingen overtroffen, zoo schrijft 11 ú lel Een collecte, welke in een vijitai'""gemeenten di,.,,'/ is gehouden, heeft een bealsmede een zeer groote ''"f'v,. eV inllle '10.000 Bift e m 'd meubilair, goederen en andere natura opgebracht. \\ ot ßai rnaa st heeït de V.fc.8.0. een actie ge-0l'gev ei"'l <JI de getroffen veehouders, die eenige '"'M,i' enoen honderd runderen enhonderd ' ■ hebben verloren, voor toocps'J ce„ Volte schadeloos te stellen. Daarvoor is drag van rond 180.000 noodig. Als i.,.,.s mi; ldel om dit geld bijeen te krijgen le bKp 'e,, | n alle veehouders in de Rijnstreek '""tirp° cei "t per liter melk afgedrageu, IV2 o °o beeft opgeleverd. Ook het °fttbr ti- j. eken ie hoopt men binnenkort bijeen We rg nlri°en brengen door van alle landbouhalve gu*.wer, de Haarlemmermeer een vragen. ec 'are 'grondgebied te Eos gister is op de veemarkt te Leiden hon(j ans a diekoeien aangekocht, zoodat de vee'oofci 'ar3n va n hun geheele veestapel beSa > 'hans ten minste weer aan de B ''''Hpi nen gaan en hun weilanden niet s,p oS he,' oe ven te laten liggen. De Rijnin dezen wel een ui'9 teke nd **%b g§i4eeft van gemeenschagszin.
*«H
'■Jke | eoorlogsslachtoffers
,
■
'
°' -
''
--
Het Verordeningenblad van gister bevatte een verordening van den Rijkscommissaris betreffende het in en uitreizen van het bezette Nederlandsche gebied. De verordening bepaalt: 1. Het binnenreizen in en het uitreizen uit het bezette Nederlandsche gebied is verboden. 2. In bijzondere uitzonderingsgevallen wordt de "oestemming voor het binnen- en uitreizen door den Rijkscommissaris verleend. Alle tot nu toe door niet-müitaire autoriteiten verleende vergunningen voor het binnen- en uitreizen verliezen niet ingang van 10 Juni hun geldigheid. De bezitters van zulke vergunningen moeten terstond, uiterlijk echter tot 10 Juni 1940, een schriftelijk, ter zake gegrond verzoek tot afgifte van een vergunning ingevolge paragraaf 2 indienen bij het bureau van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied. Op een persconferentie gaf de heer W. Janke, Presse-dezernent, behoorende tot .Ie staf van den Rijks'on.missaris, de volgende toelichting op deze verordening vau 6 Juni betreffende het in- en uit-reizen. Deze verordening, zoo zeide de heer Janke, berust op twee overwegingen. In de eerste plaals is het niet dienstig, dat een groote stroom van reizenden uit Holland naar Duusxhland gaat. De verbindingen zijn natuurlijk in de laatste tijd wat overbelast geweest en ook thans nog niet geheel in evenwicht. Men dient verder te bedenken, dat zich nog vele buitenlanders in Nederland bevinden, en dat toezicht op de bewegingen van deze buitenlanders gewenscht is. De tweede overweging is, dat ook een stroom van bezoekers uit Duitschland naar Nederland moet worden voorkomen. Hiermede zouden wellicht vele handelaren kooien, met de bedoeling hier te lande voorraden in te slaan. En nu is het juist do vooropgezette bedoeling om de voorraden, welke in Nederland aanwezig zijn, aan de Nederlandsche bevolking te laten, opdat hier geen tekort zal optreden. Op deze twee overwegingen steunt bedoelde verordening. Het spreekt echter vanzelf, dat uitzonderingen kunnen worden toegelaten. Het zal echter bij bijzondere uitzonderingen moeten blijven. De aanvragen voor uitzonderingen kunnen gericht worden aan de volgende kantoren: Voor 's Gravenhage: Juliana van Stolberglaan 45. Voor Amsterdam: Koninginneweg 4. Voor Rotterdam: Westplein 12. Voor Maastricht: Stationsstraat 9. Deze aanvragen iiioeten geadresseerd zijn aan de Beauftragten des Hoeheren s.s. und Polizeiführers, en vergezeld zijn van een uiteenzetting der gronden waarop men een uitzonderingsvergunning vraagt.
.
DE WEDEROPBOUW VAN ROTTERDAM. Een plan tot bouw van houten noodwoningen. Bij de vele vraagstukken te Rotterdam is dat van de woningbouw, men weet het, er een van de eerste orde. De N. Rt. Crt. verneemt, dat bij de gemeente thans het plan bestaat om, in afwachting van de voorgenomen bouw van arbeiderswoningen, binnenkort over te gaan tot de bouw van houten noodwoningen. Men denkt aan een 500 vaii deze houten arbeiderswoningen, welke in de tijd van zes weken zouden kunnen wordeu gebouwd.
NIEUWSBLAD INGEZONDEN
Het wijde water op! De geweldige gemoedsaandoeningen zijn we nog niet te boven. Telkens komen melancholische en angötige gedachten ons normale deuken remmen. Achter onze beplakte ramen kunnen we ons niet herstellen. Gelukkiger zijn degenen die de weldadige invloed kennen van een tijdelijk verblijf in de vrije natuur. Te midden van de wijde horizon onder het hooge hemeldak voelen we ons weer verruimd, terwijl zon en wind hun etimuleerende invloed uitoefenen op al onze levensfuncties. Zeilen, roeien, zwemmen, hengelen in het nietige waterlandechap zijn de bij uitstek aangewezen geneesmiddelen! ledere vereeniging die zich ten doel stelt de watersport te bevorderen, tijge onmiddellijk aan het werk om zooveel mogelijk menschen d» weldadige invloed van een verblijf op het water deelachtig te doen worden. W. B. VAN DER MEER, arts.
SfeSiiAlle
' eek°
'
j
erSllf Neerlands oudste, niet te evenaren zelfwerkend waschmiddel.
I
:
krijgbaar zonder prijsverhooging.
r
DE PATIENTEN VAN HET ZIEKENHUIS COOLSINGEL.
rienCOf
wasch- en bleek-soda, voor het inweeken der wasch en het zachtmaken van het schrale water.
Worden voor een deel in Rijnaken
"f
j I U
ondergebracht.
f\\3m het radicale schuurpoeder, dat alles reinigt, zonde ' Negen Rijnaken, tot hotpitaalschip inge,v krassen. i richt, herbergen thans in de Parkhaven de chirurgische afdeeling van het vroegere ziekenhuis Coolsingel te Rotterdam. De vroe■ I|ml| het ideale afwasch- en reinigingsmiddel, dat ook werk- I gere directrice van het ziekenhuis, zr. Pol| kleeding grondig reinigt. derman, staat aan het hoofd van deze ziekenhuisvloot. Dr. Westra, de geneesheerOll| het voortreffelijke spoel- en bleekmiddel. directeur, verzekerde aan 't H b 1., dat hij desondanks toch nog behoefte aan ziekenOp all* Persil-producten komen spaarzegeli voor. huisruimte heeft en dat daarom een begin is gemaakt met de inrichting van „Ons Huis" in de Gouvernestraat tot hulp-ziekeahuis. i Het spreekt vanzelf dat men voor vele moeilijkheden stond, toen op 14 Mei het ziekenhuis aan de Coolsingel plotseling moest worden ontruimd, want alle afdeelingen waren geheel bezet. Via gebouwen als kerken, waar de patiënten slechts zeer tijdelijk verDe nieuw te vormen Zuidelijke oever vaarweg bleven, zijn de verpleegden toen naar anvan het te verbeteren kanaalvak en de dere inrichtingen overgebracht. De schaIJsselmeer. pen in de Parkhaven herbergen nu honderd beide oever 9van het nieuwe kanaalvak personen, andere patiënten zijn overgebracht zullen worden voorzien van een kieltuin naar de barakken aan de Boezem. Het Zuimet daarachter een rietwaL derziekenhuis, verleden jaar geopend, blijft De in de gemeenten Rauwerderhem, Utinvoorbehouden voor patiënten van de Linker Een nieuwe brug bij Oudeschouw. Maasoever, "et ziekenhuis Bergweg en pargeradeel en ldaarderadeel gelegen gedeelticuliere ziekenhuizen hebben mede patiën- ten van de vaarweg Ter plaatse van de kruising van de Stroobos—lJsselmeer ten overgenomen. Niettemin is er gebrek Rijksweg Heerenveen—Leeuwarden met zullen worden ingericht voor de vaart met aan ruim Le. het kauaal zal bij Oudeschouw ongeveer (grootste schepen 1000-tons lengte 80 meter, DE BROOD-DISTRIBUTIE. 110 meter bewesten de bestaande brug m„ breedte 9.20 m., diepgang 2.40 hoogte een nieuwe beweegbare brug worden Officieel nog niets vastgesteld. 4.75 m.) Zij zullen een bodembreedte verwaarover de Rijksweg zal worgebouwd, Naar aanleiding van diverse berichten krijgen van ten minste 20 nieter op een diepomgelegd. den omtrent de brood-distributie, kunnen wij me- te van 3 meter onder Friesch Zomerpeil met' dedeelen dat deze distributie weliswaar in beloopen onder water van 1 op 4. De brug zal in een gesloten stand een overweging is, doch dat officieel nog niets Bij de onteigening van gronden voor de doorvaarthoogte verkrijgen van 7.45 m. bohieromtrent is vastgesteld. Volgens deze beverbetering van de vaarweg Stroobos—lJs- ven F.Z.P. De breedte van de brug ten berichten zou de invoering de volgende week plaats vinden. Tot zoolang wenscht men te selmeer en bij de bouw van kunstwerken hoeve van het landverkeer zal ten minste bevoegder plaatse geen mededeelingen te in- of over do vaarweg zal echter gerekend 8.50 m. tusschen de binnenkant van de randverstrekken over de grootte van het rantsoen. De Tel. heeft echter reden om aan te worden op een latere verruiming van dit ka- platen van de hoofdliggers bedragen, namenemen, dat dit weinig minder dan 300 gram naal voor de vaart met 1000-tons schepen lijk een rijdekbreedte van 5.00 m. met wederper dag zal zijn en in kringen van belang- (grootste afmetingen: lengte 100 m., breedte zijdsche rijwielpaden van 1 m. en naastgehebbenden houdt men reeds rekening met een rantsoen van 2 kg. per persoon en per 12 m., diepgang 2.80 m., hoogte C.75 m.) Het legen verhoogde voetpaden breed 0.75 ra. De kanaal zal dan een bodembreedle verkrij- opritten van de brug zullen een breedte verzeven dagen. grenzen gen van 32 ut, op een diepte van 3.50 m. krijgen van 12 in., met een verharding breed Het publiek zou dan binnen de van dit rantsoen en dit tijdperk, vrij zijn om onder Friesch Zomerpeil en eveneens be7 ui. (5 m. rijweg met aanliggende rijwieltelkens iedere dag tegen inlevering van de loopen op paden breed 1 m.) De hellin.; van de opritonder water van 1 4. hiervoor bestemde bonnen zooveel brood te te te noodig lengte betrekken als men heeft. De van de verbeteren en aan ten zal 50 op 1 bedragen. Gelijs reeds gemeld, heeft in vele plaatsen leggen kanaalgedeelten bedraagt ongeveer Ter plaatse van de kruising met de spoorde samenstelling van het brood de laatste 7350 nieter. weg Zwolle—Leeuwarden zal een beweegtijd, evenals de kleur, reeds eenige wijzibare brug worden gebouwd met vrije doorging ondergaan, doordat het uilmalingsperDe kanaalgedeelten strekken zich uit vaarthoogte in gesloten stand van ten mincentage van 70 â 75 pet. reeds verhoogd 's van het Terhonistcrmeer nabij Terhorne tot 85 pet. Doordat aldus meer zemelen in ste 5.45 m. boven F.Z.P. De helling van de tot aan het Pikmeer nabij Grouw. Van de bloem vermalen worden, heeft deze een opritten zal 225 op 1 of steiler zijn. grauwere kleur gekregen. Het brood zal bovengenoemd beginpunt af wordt het nog iets donkerder van kleur worden wanbestaande vaarwater gevolgd tot aan Onmiddellijk beoosten deze spoorbrug neer eerlang een zeker percentage er is tot Oudeschouw. Vandaar aan het Pikzal in de langs de spoorweg aan te legsprake van 10 tot 15 pet. rogge in het gen nieuw kanaalvak ontworpen. meer is een nieuwe Rijksweg Akkrum—Barrabrood zal worden verwerkt. huis een beweegbare brug worden gebouwd met een doorvaarthoogte in gesloten stand van 7.45 boven ZJ?. De brug zal ten behoeve van het landverkeer een breedte verkrijgen van ten minste 14.50 m., te weten een rijbaan voor snelverkeer breed 7 m., met ter weerszijden verhoogde voetpaden (schampkanten) breed 0.50 m., een scheiding tusschen beide banen, breed 0.25 m. en een rijbaan voor gewoon verkeer tevens dienende voor rijwielverkeer breed 5 m. met ter weerszijden verhoogde voetpaden (schampkanten) resp. breed 0.50 in. en 0.75 m. De helling van de opritten zal bedragen 50 op 1.
De
—
Stroobos—
—
— —
"
"
'
Persil-producten zijn
lïmlmlim WÈ'm dezelfde niet te evena(&rrm Ww9ren kwaliteit overal ver-
S
u*'
Tweede blad
Hu de Spakenburgsche visschers vergunning hebben gekregen om ook 's nachts te visschen, wordt het aerei met epogd in orde gebracht. Het tanen der fuiken.
—
De door de kanaalaanleg doorsneden weg van Nes naar Urouw zal over de rijbaan voor plaatselijk verkeer vau laatstgenoemde brug worden omgelegd. Ter plaatse waar door de kanaalverbeteriiig en de kanaalaanleg waterkeeringen worden verbroken, zullen nieuwe polderkaden langs de kanaalgedeelten worden aangelegd. Ter voorziening in de door de kanaalweg verstoorde afwatering van de landerijen zullen de noodige duikers worden gemaakt en watergangen worden verlegd. De afwatering van het waterschap Leppedijk zal op het nieuwe kanaalvak worden aangesloten in verband waarmede door Het Wijde Doel ter plaatse van de bestaande weg Grouw—Nes een dam zal worden nelegd. In de uitweg van de perceelen welke door de kanaalaanleg of door de opritten naar de te maken bruggen zullen worden verstoord, zal door het maken van parallelwegen worden voorzien.
ROTTERDAM
niet meer dan een kleine plattelands-marktplaats. In 1572 bevond zich Rotterdam met zijn ruim 8000 inwoners gedurende vier maanden in het bezit der Spanjaarden, die de stad leeg plunderden. van Maar na den vrede van Munster begon Rotterdam zich geleidelijk doch snel te ontwikkelen. In 1650 was het aanlal inwoners Een grooter zal reeds tot 50.000 gestegen en daarmee was Rotterdam de tweede stad van Holland en uit de puinhoopen een belangrijke haven voor handel en doorherrijzen voer geworden. De scheepvaart op den Rijn vond in Rotterdam haar eindpunt; Oost- en vooral West-Indische Compagnie hadden 'n belangrijk aandeel in de verdere ontwikkeling der stad. De groote zeeschepen konden meren aan den Maasoever, voor kleinere gebruikte men de „havens", die in onze oogen niet meer zijn dan flinke grachten, als Wijnhaven, Leuvehaven, Scheepmakershaven en Haringvliet. De groote opbloei dateert van 1863. Rotterdam behield dit karakter heel-laag. Nog in 1852—1854 werd de Westerhaven gegraven, eveneens weinig meer dan een gracht. Pas toen in ia*s6 de spoorweg Rotterdam—Emmerik werd geopend, toen hei viaduct en de spoorweg over de Maas werden gebouwd, veranderde het karakter van Rotterdam snel. Plattegrond van Rotterdam omstreeks 1500. Een groot bezwaar voor Rotterdams ontwikkeling was de slechte verbinding met de zeer tragische Onder wel omstanzee. Een groot zeeschip, dat de stad wilde digheden herdacht op gister 7 Juni bereiken, moest het Brouwershavensche Gat de stad Rotterdam het feit, dat zij binnenvaren, een deel van zijn lading lossen om zijn diepgang te verminderen, door zes eeuwen geleden voor het eerst Volkerak en Haringvliet naar Hellevoetsluis stadsrechten ontving. varen en dan door het Voornsche Kanaal Op 7 Juni 1340 was het, dat Rotmet zijn vele sluizen naar Rotterdam sukketerdam zich als stad mocht beschoulen. Ondanks veel kortzichtigheid en tegenwen. Het privilege, door den Graaf werking werd in 1864 door de beide KaHenegouwen van verleend, luidde gemers van de Slaten-Generaal het ontwerp lijk aan die waarmee Beverwijk en goedgekeurd, dat door Ir. P. Caland was Haarlem als stad werden erkend. Er gemaakt voor den aanleg van den Nieuwen Waterweg. Daarna volgden al spoedig de worden ook andere jaartallen geaanleg van Binnenhaven, Enirepôt-haven en noemd: 1299 en 1328, maar 1340 schijnt Rijnhaven en van het geheele grootsche ha't meest waarschijnlijk juist te zijn. vencomplex, dat Rotterdam gemaakt heeft tot wat het in 1940 was. Omstreeks het jaar 1300 lag aan de Merwe Want, zooals men weet, de etad heeft kasteelen, een tweetal waaromheen zich veel geleden, ontzettend veel. langzaam, uiterst langzaam, een aantal woDat Rotterdam schooner en grootningen van visschers en beurtschippers groe- sener zal herrijzenechter uit de puinhoopen van peerde. In het midden van de 16e eeuw, thans, staat voor ieder, die weet, welk een toen Antwerpen reeds een bloeiende han- energie de stad in den loop van haar histodelsstad was geworden, was Rotterdam nog rie steeds heeft getoond, vast!
in de loop
zes eeuwen
Rotterdam
.
buitenland moeten op de rugzijde het vol ledige adres van den afzender vermelden. Alle briefzendingen moeten ten postkantore worden bezorgd. De bezorger moet zicb met een officieel stuk legitimeeren. Het telefoon- en telegraafverkeer naar
Ter bevordering van de voedselvoorziening besloot het gemeentebestuur van Alkmaar 500 volkstuintjes, ter grootte van honderd vierkante meter, â f 2 per tuintje beschikbaar te stellen voor leden van medewerkende vereenigingen. Werkloozen zullen de tuintjes spitten, bemesten en bezaaien. De huurders behoeven de tuintjes slechts te onderhouden, de producten komen te hunner beschikking.
UIT DE PROVINCIE VERKOOP VAN LEGERPAARDEN. Dinsdag 11 en Vrijdag 14 Juni a.s. zal bij het algemeene paardendepôt op Houtruet in Deo Haag te 11 uur een verkoop worden gehouden van circa 60, voor het Duitsche leger ongeschikte paarden. Deze worden in de allereerste plaats ter beschikking gesteld van landbouwers, die bij het begin van de mobilisatie hun paard aan het rijk hebben afgestaan. De desbetreffende vorderingsbewijzen dienen voor 10 uur ten etafbureele van het algemeene paardendepôt op Houtrust te worden overgelegd, wil men van zijn voorkeursrecht bij de verkoop gebruik kunnen maken.
PART. SYNODE GEREF. KERKEN IN FRIESLAND N.G.
VAN HEINDE EN VERRE HET BENZINE-VRAAGSTUK. Het taxibedrijl geheel uitgeschakeld? Gewerkt wordt aan een rijksregeling met betrekking tot het Lenzine-vraagstuk. Deze algemeene richtlijnen kunnen binnen enkele dagen tegemoet worden gezien. In afwachting daarvan blijven de bestaande bepalingen "ot nader order nog van kracht. Verwacht moet worden, dat bij de nieuwe rijksregeling het taxibedrijf geheel zal worden uitgeschakeld. Zeer vermoedelijk worden de gemeentelijke instanties bij öe nieuwe rijksregeling niet meer ingeschakeld en zullen alle aanvragen rechtstreeks over Den Haag moeten loopen. STEUN AAN SLAGERS IN DE DOOR DE OORLOG GETROFFEN STREKEN.
Het bestuur van de Nederlandsche Slagersbond heeft speciale aandacht gewijd aan de belangen van de vakgenooten, die door de oorlog hun bezittingen en bestaansmogelijkheid hebben verloren. Het is begonnen met aanvankelijk voor de getroffen hondsleden een bedrag van f 5000 uit de bondskas beschikbaar te stellen. Bovendien worden in de pl.m. 150 afdeelingen van deze bond voor dit doel inzamelingen gehouden, welke reeds belangrijke resultaten hebben opgeleverd. De gelden zullen zoo spoedig mogelijk aan de getroffenen worden uitgekeerd, opdat in hun allereerste behoeften kan worden voorzien en hun bedrijven weer op gang kunnen worden geholpen, DE ANSJOVISVANGST. Bevredigende resultaten. De ansjovis-visschers, die verleden voorjaar bijna al hun netten in de storm verloren hadden, hebben ditmaal de campagne in de Waddenzee bijna allemaal aangevangen niet nieuw vischgerei, hun verstrekt door het „Comité voor Bijzondere nooden". Van de nieuwe uitrusting hebben zij reeds profijt gehad, meldt de N. R. Crt. De geheele Meimaand dienden hen de weersomstandigheden, terwijl de vangst al direct goed inzette. Tot 31 Mei werd niet minder dan 43.755 kg. ansjovis aan de afslag te Harlingen geveild. Er werden besommingen gemaakt van f3l tot f4l per 100 kg. Er zijn visschers geweest, die in één etmaal voor een waarde van f 1500 aan de afslag brachten! Op drie eerste dagen van Juni werden resp. 4871, 6352 en 7911 kg. op de afslag te Harlingen geveild. BRAND IN EEN ELECTRISCHE TREIN. Enkele gewonden. De reizigers van de electrische trein, welke gister om 20.19 in Noordelijke richting van het station Zaandam vertrok, heboen kort nadat de trein 'tstalionhad verlaten, eenige spannende oogenblikken doorgemaak. Door kortsluiting ontstond in een derde klasse wagon brand, welke oorzaak werd, dat de iieleidbeugel defect geraakte. Het geknetter der vonken verontrustte de reizigers zpo-
danig, dat zij ijlings dekking gingen zoeken onder de banken, het ergste vreezend. Gelukkig had een van hen nog de tegenwoordigheid van geest aan de noodrem te trekken, waardoor de trein tot stilstand kwam. Hevig verschrikt baanden de reizigers zicb door ramen en deuren een weg naar buiten, waarbij enkele personen in het nauw kwamen en schaafwonden en kapotte kleeren opliepen. Terwijl een dokter, die in de trein aanwezig was, de eerste hulp verleende waarschuwde men de G.G.D. uit Zaandam, welke de slachtoffers, die niet ernstig gewond waren, verder behandelde. Ook de brandweer was spoedig ter plaatse. De brand werd gebluscht en de defecte wagon op dood spoor gereden. Met drie kwartier vertraging kdn de trein zijn reis voortzetten.
met 6 Juni
rf. IJ. Kramer, melkventer, Oostervan Boornbergum. K. Mijkes, boerenarbeider, Mr. P. J. Troelstraweg 308, van Tzum. J. C. de Wijn, kantoorbediende, B. v. Bolswertstraat 15, van Amsterdam. S. v. d. Wal, Mr. P. J.
Troelstraweg 71, van Minnertsga. E. Algra, schildersknecht, Eillartstraat 3, van Huizum. Mej. A. Jielof, verpleegster, Leeuwrikstraat 174, van Sneek. H. F. Zuiderbaan, ingenieur, Nieuwestad 132, van Rijswijk (Z.-H.) J. Visser, scheepstimmerknecht, N. Houtstraat 23, van Groningen. G. D. Mulder, kantoorbediende, Vred. de Vriesstraat 19, van Amsterdam. C. Steenbergen, stoffeerder, W. Loréstr. 4, van Huizum. R. Reitsma, korporaalmarechaussee, Tuinbouwstraat 2, van Huizum. F. Schiere, winkelbediende, Wortelhaven 81, van Drachten. D. Keuning, Roekstraat 15, van Ureterp. L. Tamminga, Emmaplein 12, van Huizum. O. Smeding, opz. bijz. strafgevangenis, Bisschopstr. 34, van Huizum. B. F. van Reijn, Molenstr. 11, van Amsterdam. M. Jansma, slagersknecht, Nieuwesteeg 1, van Oudebildtzijl. A. W. Wijminga, predikant, Pelikaanstraat 26, van Uithuizen. H-. v. d. Made, meubelmakersknecht, Ruusbroecstraat 40, van Kollum. Wed. S. Wijga, Westerparkstr. 22, van Akkrum. J. H. Stuulen, chauffeur, HET BERICHTVERKEER MET Bagijnestraat 65, van Coevorden. R. O. Tuitjer, postconducteur, Rob. Kochstr. 1, HET BUITENLAND. van Haren (Gr.) S. J. Timmenga, HarNaar de Deutsche Zeitung in den Niederlingerstraatweg 61, van Groningen. Th. de Boer, Sweelinckstraat 14, van Sneek. L. landen meldt, heeft de Duitsche ministerraad voor de verdediging van het Rijk een Meijer, meubelmakersknecht, A. Landnieuwe verordening voor het berichtverkeer buurt 51, van Franeker. Wed. J. Smit, uitgevaardigd, welke ook voor de ingescha- Eksterstraat 24, van Huizum. C. Nannen, machinist, W. Sprengerstraat 74, van Terkelde gebieden geldt. Onder de verandering, welke met ingang munten. J. Huisman, fabrieksarbeider, Bumastraat 50, van Huizum. J. van heden ingaat, vallen het postverkeer, Bernh. Raadgep, typograaf, Lammerstraat 13, van l.et telefoon- en telegraafverkeer enz., het IJ. Bouma, insp. levensverz.-mij., goederen- en vrachtverkeer, het postduiven- Lekkum. Rhijnvis Feithstraat 7, van Heerenveen. verkeer en alle andere verkeer met acoustiJ. de Haan, landarbeider, Harlingerstraatsche en andere soorten middelen tot verweg 78, van Klooster Lidlum. R. Russchen, standhouding met het doel om berichten monteur, Diepenbrockstraat 69, van over te brengen. Lekkum. F. W. Jullens, timmerknecht, v. Asbeckstraat 26, van Appingedam. Mej. Het rechtstreeksche en indirecte beH. J. A. C. v. Groenendaal, winkeljuifr., richtverkeer met bet vijandelijke buiTuinen 29, van Heerenveen. Wed. M. Moerdijk, Westersingel 50, van Zeist. A. tenland is verboden. Eventueele uitzonSpoelstra, monteur, Groningerstraatweg deringen worden toegestaan door het 118, van Huizum. Wed. P. Swart, Marnixopperbevel van de Duitsche weermacht, straat 41, van Deinum. Mej. A. H. Houtsma, winkeljuffrouw, 3e Vegelinzoo noodig in overleg met de betrokdwarsstraat 36, van Britsurn. D. Swart, ken hoogste Rijksautoriteiten. koopman in meel, Marnixstraat 41, van Het berichtverkeer met het niet-vijanDeinum. K. Fortuijn, Potgieterstraat 11, van Amsterdam. H. Koopmans, chauffeurdige buitenland is in beginsel geoormonteur, Fred. Ruyschstraat 16, van loofd, doch moet tot het uiterste worHuizum. R. Bergsma, arbeider, Harlingerden beperkt. Er mogen geen berichten straatweg 89, van Tietjerk. T. de Jong, metaaldraaier, Vijverstraat 15, van Joure. over de militaire, economische of poliA. Walstra, chauffeur, P. Krugerstr. 22, tieke toestand gegeven worden, die gevan Huizum. P. H. v. d. Dam, klerk ter schikt zijn om het welzijn van het Duitsecretarie, P. Feddesstraat 57, van de Wijk. sche Rijk of de daarmee verbonden of A. v. d. Veen, agent van politie, Meidoornstraat 22, van Beetsterzwaag. Wed. J. bevriende staten te schaden. Meerstra, Kievitstraat 2, van Veenwouden. Van het postverkeeT naar het met-vijan- K. de Jong, Papaverstraat 22, van Huizum. H. Tiekstra, arbeider, Dokkumertrekweg delijke buitenland is uitgesloten de verzending van prentkaarten van welke aard ook 52, van Drachten. R. Ozinga, chauffeur, Romkeslaan 1, van Hardegarijp. D. en van foto's en verder het gebruik van geadj.-commies P.T.T., de Ruijterheime schriften, kunstmatige talen, van alle Mollema, Weg 5, van Franeker. J. de Jong, banksystemen korlschrift enz. Tuinbouwstraat 16, van RoordaBriefkaarten voor het niet-vijandelijke bui- werker, huizum. Wed. Eskens, Oosterkade 20b, tenland moeten duidelijk. Helst op de schrijf- van Huizum. R. H. A. Putter, kantoormachine, geschreven zijn. Brieven van za- bediende, Tuinen 43, van Amsterdam. kelijke inhowd mogen slechts op de schrijfG. Alberda, tuinbouwer, Schalsumermachine geschreven oï gedrukt zijn. straat 14, van Amsterdam. J. Doornbos, Particuliere brieven mogen ten hoogste ambt. P.E.8., P. C. Hooftstraat 36, van vier kantjes tellen. Pijnacker. "W. v. d. Bos, pakhuisknecht, Krantaui en tijdschriften mogen slechts Joh. v. Aakenstraat 16, van Huizum. door den uitgever of met de vervaardiging J. Stoker, brandstofhandelaar, 7e Vegelindwarsstraat 4, van Noordbevgum. S. Roelé, belaste drukkerij verzonden worden. Alle zendingen naar het aiet-yijaudelijke instrujnejUmaker PiT.T a Spoojstraat, .86,
:
— —
van Berlikum. W. F. v. d. Linden, contr. melkprod.-station, Goudsbloemstraat 28, van Assen. M. Dijkstra, musicus, Groningerstraatweg 108, van Artihem. Mej. T. de Boer, buffetjuffrouw, Nieuwestad 99, van Sneek. J. de Jong, kantoorbediende, J. W. Frisostraat 22, van St. Nicolaasga. J.
singel 66d,
Rotterdam en omgeving omstreeks 1930,
BENOEMINGEN, BESLUITEN ENZ. Geslaagd voor het examen apothekerassistente de dames M. Hogendijk en S. Ley-
Lijst van in Leeuwarden gevestigde en van daar vertrokken personen Gevestigd
Tan
Opbrengst collecte. BEETGUM, 6 Juni. De collecte voor de in Nederland tijdens de oorlog geteisterde gebieden bracht in de navolgende dorpen het volgende op: Beetgumermolen f 130.74, Beetgum f 72.42 A, Engelurn f 29.62, zijnde een totaal bedrag van f 232.78 M. MENALDUM, 7 Juni. De collecte ten behoeve van de noodlijdenden te Rotterdam heeft alhier en te Slappeterp f '2iO.'2'2A opgebracht.
desdorff te Franeker. Geslaagd aan de Rijksuniversiteit te Utrecht voor het doctoraal examen geneeskunde de heer B. Lammere, afkomstig van Drachten. Geslaagd te Groningen voor het examen apothekersassistent de dames M. Hogendijk en S. Leijdesdorff, beiden te Franeker. Benoemd tot onderwijzer aan de Geref. school te Siegerswoude de heer D. van der Meulen te Den Boer.
en
RADIO-PROGRAMMA ZONDAG 9 JUNI.
S.gjfl 7,45-10,i"l"^B
Jaarsveld. 414,4 M. S,OO KRO. RO. 9,00 KRO. 5,00 NCRV. 8,00 Ber. ANP. 8,05 Gramof. S.
,
studiodienst. 9,00 Gramof. 10,30 HooSjj 11,45 Gramof. 12,15 Middenatanc 12,30 Gramof. 12,45 Ber. ANP. I. bespreking. 11,15 Melodisten. S 0 o—'*j l0—'*jjl Gramof. 3,00 Gramof. 3,15 Philli. o***.(| 4,15 Gramof. 4,30 Voor de zieken. "J Gramof. 5,00 Gew. muziek. 5,20 >■ vormde kerkdienst. Hierna Orgel, wijde muziek. 7,30 Off. meded. gramof. 7,45 Off. meded. of gran Ber.- ANP. 8,15 Amusementsorkest 9,00 Musiquette. 9,30 Tooneel. 10,0
A. Grakist. Op 1 Juni j.l. herdacht de beer A. GraKootwijk. 1875 M. VARA-Uil kist, hoo[d der Chr. school te Dalfsen, het 11,15—11,30 n.m. Berichten. fc'it, dat hij 25 jaar het christelijk onderwijs 8,0 0 Ber. ANP. Gramof. 9,00 Bi Hij zijn gediend. begon onderwijzershad 9,15 Orgel. 9,45 Gramof. O' 'copbaan aan de christelijke school !e koor. 10,45 Gramof. 11, 10,00 Koperei 00 N.euw-Buinen, zijn geboorteplaats. Daarna 11,15 Ber. (Eng.) 11,30 Meisjeskoor. |S| Orkest. 12,30 Ber. (D.) 12,45 Bi was hij werkzaam te Stadskanaal, te Fols1,00 Orkest. (1,45 —2,00 Ber. Fr. care en te Giessendam. Vervolgens werd 2,1-5 Ber. (D.) 2,45 Gramof. 3,15 Ber- "'""i 'lij benoemd als hoofd der Hervormde school Operette. '4,00 Tülnbouwpraa 3,30 te Wommels. Na een bijna 6-jarige werkpiano. 4,45 De Ra" 11 «J Viool, cymbaalzaamheid werd Wommels verwisseld met (Om 5,00 Ber. en D.) 5,30 Gramof. W'Jäl Dalfsen, zijn tegenwoordige standplaats. (E.) 6,30. Orgel en zang. 7,00 ReP or, J?i Buiten het onderwijs beweegt de heer Gra7,20 Orkest. 8,00 Ber. (D,) ,8,15 E k;et zich op veler terrein. 8,30 Ber. ANP 8,45 Orkest. 9,15 B 9,30 Esmeralda. 10,00 Ber. (D.) In stilte is dit jubileum herdacht. 10,30 Ber. ANP. 11,15—11,30 Ber. (*?"
In de vergadering van de Particuliere Synode der Geref. Kerken in Friesland (N.G.) gehouden te Leeuwarden, werd gekozen tot primus-curator der Theol. Hoogeschool te Kampen dr. J. H. Kroeze te Dokkum en als zijn secundus dr. J. H. Schelhaas, te Tzummarum. Voorts besloot de Synode tot de kerken éen opwekking te zullen laten uitgaan, dat zij langs de weg van verzekering, fondsvorming of anderszins zich hoe langer hoe meer zullen dekken ten opzichte van de verplichtingen, uit Art. 13 K.O. voortvloeiende.
Van 24 Mei tot
Kaartje
Geen licht op rijwielen in Opsterland. Tot dusverre heerschte er in zuidoost Friesland geen uniformiteit in de voorschriften nopens de verduisteringemaatregelen voor wat betreft het al of niet verlicht hebben van een rijwiel. Zoo kon he tgebeuren, dat een wielrijder te Heerenveen b.v. zijn licht moest dooven, in Gorredijk gekomen een afgeschermde verlichting moest voeren, terwijl ook te Drachten de lamp niet mocht branden. Deze tegenstrijdigheid is thans opgeheven en zoo mag ook in de gemeente Opsterland thans- geen licht meer op het rijwiel worden gevoerd, meldt de Drachteter Crt.
— —
Jukema, cm.-predikant, Groningerstraatweg 102, van Surhuizum. D. F. A. Eecen, Harlingersingel 7, van Groningen. B. de Vlas, veearts, Élizabethstraat 24, van Utrecht. J. Althuizes, radiomonteur, A/d. Hoven 213, van Bierurn. J. Visser, kellner,
Leeuwrikstraat 89, van Amsterdam. J. Meijer, electricien, Deinumerstraat 15, van Huizum. W. de Jong, winkelbediende, Voorstreek 81, van Velsen. A. Beekman, voorlezer synagoge, Peperstraat 16, van Amsterdam W. v. Wieren, chauffeurmonteur, Beijerstraat 4, van Huizum. Mej. T. Hoekstra, onderwijzeres, Eillartstraat 2, van Hoogeveen. R. Schootstra, handelsreiziger, .Vred. de Vriesstraat 33, van A. Bottinga, bakkersknecht, Zwolle. Raadhuisstraatje 6, van Lekkum. Wed. JL. Zijlstra, Voorstreek 62, van Alkmaar. T. Bruinsma, kantoorbediende, Accamastraat 10, van Huizum. V. de Vlas, insp. levensverz.-mij., Marnixstraat 21, van Arnhem. A. Sloterdijk, arbeider, Spanjaardslaan 10, van Huizum. J. W. Blom, adj .-commies prov. griffie, Bleeklaan 70, van Zuidhom. S. Adema, fabrieksarbeider, A/d. Hoven 114 d, van Nijholtpa. F. v. d. Meulen, boerenknecht, Mr. P. J. Troelstraweg 147a, van Miedum. W. de Boer, bankwerker, Kweekerijstraat 14, van Huizum. M. Davelaar, contr. crisis-contr.dienst, A/d. Hoven 6, van Hoogeveen. H. Landstra, Westerparkstraat 45, van de Bilt. Mej. B. Slot, Groningerstraatweg 162, van Meppel. schildersknecht, T. Alkema, Kievitstraat 8, van Ried. Mej. H. A. Brongersma,
verpleegster, Noordersingel
88, van Kollum. S. v. d. Brug, 4e Vegelindwarsstraat 1, van Baijum. M. W. Brouwer, schilderskn., Voorstreek 29, van Huizum. Mej. H. A. v. Krieken, leerares huishoudschool, Emmakade 17, van Haaksbergen. Wed. J. Kropfeld, Camminghastraat 57, van Emmen. Mej. B. Bul'finga, verpleegster, Noordersingel 88, van Zuidlaren,
Vertrokken V. Miedema, van Schapestraat 4 naar Drachten, Reidinglaan 15. Mej. S. Feitsma, onderwijzeres, van Emmakade 87, naar Drachten, Zuid 68. S. F. van der Meulen, teekenaar, van Bleeklaan 63 naar Drachten, Zuiderbuurt 38. Mej. H. F. C. de Hosson, gouvernante, van Mr. P. J. Troelstraweg 96, naar Heemstede, Valkenburglaan 2k. H. Frank, godsdienstonderwijzer, van Bleeklaan 13, naar Amsterdam, Nierstraat 1. Mej. M. Knol, van Voorstreek 62, naar Oosterwolde 56. K. v. d. Schoot, kantoorbediende, van Spanjaardslaan 11, naar den Haag, Loosduinschekade 601. P. Feenstra, reiziger in vlas, Roekstraat 15 naar Beetsterzwaag. Wed. K. Rienks, van Mr. P. J. Troelstraweg 41a naar Drachten, Torenstraat 24. Wed. IJ. W. Zondervan, van Bollemanssteeg 40 naar Huizum, Noorderstraat 31. Wed. J. de Vries, van Deinumerstraat 17 naar Marssurn 325. E. Taekema, bakkersknecht, van Willem Loréstraat 43, naar Warga. J. v. d. Heide, arbeider Ned. Sp., Houtstraat 106anaar Wirdum. L. Hofstra, chauffeur, van Gijsbert Japicxstraat 85 naar Ureterp 300. S. Boonstra, kantoorbediende, van Achter Tulpenburg 43, naar Huizum, van Loonstraat- 49. S. Boskma, bakkersknecht, van Van Blomstraat 28
J. W.
naar Huizum, Hollanderdijk 9.
Woltjer,
winkelbed.,
van
Molen-
straat 50 naar Winschoten, Langestr. 47.
D.
Wagenmakers,
instrumentmaker
tele-
graaf, van Eebuurt 26, naar Huizum, Govert Flinckstraat 19. Wed. J. Bonnema, Papaverstraat 9 naar Koog aan de Zaan, Raadhuisstraat 44. Mej. C. Broers, winkeljuffrouw, van Papaverstraat 9 narr
gopg aan, de Zaap, Raadhuisstraat 44, j?.
MAANDAG 10 JUNI. Jaarsveld. 414,4 M. KRO-Uitzc; 8,00 Ber. ANP. 8,05 Gramof. 9,00 orkest. 10,00 Gramof. 11,30 Godsd. rie. 12,00 Gramof. 12,15 Octet. 12,45 jj ANP en gramof. 1,15 Mclodisten. mU Vrouwenuur. 3,00 Piano. 3,30 Off. """f!* of gramof. 4,00 Melodisten. 4,45 G**flp 5,00 Orkest en sol. 5,45 Gramof. >,"jj»l kest, sol. en pianoduo. 7,00 Sportpr*aj 7,15 Reportage of gramof. 7,30 Off. B 1 jrj
f
of
gramof. 7,45 Voor de jeugd.
B,o'
f
J|
ANP. 8,15 Orkest. 8,40 Orkest. 9,00 $■ 9,10 Zang en piano. 9,20 Orkest. 9i» B j kest. 10,00—10,15 Berichten ANP. Kootwijk. 1875 M. NCRV-UitZ. 11,30 Berichten. 8,00 Ber. ANP. 8,15 Gew. tnuz, 8,3' é mof. (9,00 —9,15 Ber. Fr.) 9,45 Ë gramof. 11,15 Ber. (Eng.) 11,30 12,00 Salonorkest en gramof. Ber. D. 12,45—1,00 Ber. ANP) L (Fr.) 2,00 Ber ( D -) 2 .*-ö Trio en 3,15 Ber. (Fr.) 3,30 Gramof. 4,00 piano en gramof. 4,45 Gramof. ( S 'YV Ber. D.) 5,25 Viool, piano en graxnoi-j,. Ber. (E.) 6,30 Reportage, event. Sr**if' 7,30 Gramof. 8,00 Ber. (D.) 8,15 Ber. 'jj 8,30 Ber. ANP. 8,45 Apollo-ensemble—9,30 Ber. Eng.) 10,00 Ber. (D.) 1": \ 10,25 Ber. ANP. 11,15—11,30 Ber. (*'
-
\d
Kiernel, fabrieksarbeider, van 'Kchïeî Hoven 135 naar Roordahuizum 85.
I
Jong,
slagersknecht, van 136 naar Akkrum, Tuindorp 102. $"**£ Wijnia, kapster, van Brederostraat 33 jJJ
Amsterdam, Willemsparkweg 46. A. T*1"A timmerman, van Aüke Stellingwerfstj f, naar Amersfoort, Bisschopweg 90. pr van Nek» koopman, van naar den Helder, Balistraat 21. L *>V(l tring, electricien, van naar Wieringermeer, Torenstraat 3. £■ jl j Zee, kruidenier, van Paul KrugerS*,/ naar Huizum, Verl. Schrans 25. 3- >J stra, gardenier, van Aan de Jel">*j> vaart 4 naar Schaesberg, F. Verpoort, stucadoor, van Groene i 319 naar Baarn, Eschdoornlaan 8. V* *jf Leij, fabrieksarbeider, van naar den Haag, Van Ravensteinstraat y
;
"'
1
J. Doetjes, gevangenbewaarder, van perstr. 10 naar Huizum, P. de Mej. D. T. Boersma, onderwijzeres
j,
ft\
waarschool, van Willem Loréstraat 41 f,\ Westzijde 42. Mej. onderwijzeres, van Louisestraat 17 naar Harlingen, eind 2a. J. Greveling, van Kleine Hoogstraat 2, naar Van der Helststraat 86. Wed. J.
Zaandam,
*Lf
Okkinga,
Hulzen, van De Wetstraat 16, naar lingen, Zuiderhaven 38. J. B. A. R° stem, etaleur, van Zuiderplein 47 Sneek, Leeuwenburg 11. I. J. P°*\p' drogistbediende, van naar Halfweg, Zwanenb.dijk 404. wl W. M. Schafraad, van Weerd 13 na** 1 J\ neker, 't Noord. W. J. Gorter, saris van politie, van Bildlschestra* saar Hoorn, Veemarkt 49. I Schmidt, kapster, Se*"*» van
"
.
hi
merstraat 41 naar Oosterwolde- ,J\ Huizinga, fabrieksarbeider, van straat 18 naar Huizum, SmidsbUWjj,» F. Werkhoven, arbeider, van Bank B*/ 5 naar Noordbergum. J. Bic**,/ boerenknecht, van Wijlaarderburen Dronrijp. Mej. J. Woelinga, juffrouw, van Bleeklaan 70 naar Bi n \
1
*
>
Schiermonnikoog, Badweg 11.
'
'
W-f tf*.
.
arbeider, van Bagijnestraat 33 jj'( Amsterdam, Gelderschekade 56. V' S. K. Hoekstra, winkel juffr., o Leeuwenhoekstraat 29 naar Haulerweg 31. P. Borgerdlng,
v^ \\'^t
..
van Slotmakersstraat 18 naar Haarlemmerstraat 67. J. Dlej: jjrt chauffeur, van Sweelinckstraat lu jK Arnhem, v. Wageningenstraat 4 H. v. d. Laan, verpleegster, van Tra £$fj straat 45 naar
Opeinde 43a.
' f
fabr.arbeider, van WarmoezenierS Vf;j naar Oudkerk. Mej.' L. P. vVüstf, i 3 pleegeter, van Mr. P. J. Troelstr' naar Dokkum, Keppelstraat 148.
' ' l
Ridaersma, verpleegster, van H straat 18 naar Zuidlaren, Prins B- 1 pJ laan 4. B. Scheltens, leerl. P. T. T., van Insulindestraat IP° Sae.eji. Bloemstraat 14,;
IN DE BIOSCOPEN CINEMA PALACE.
M'n prinses wordt geschaakt. en heel aardig samengesteld voorwordt in de Cinema ale hoofdHimer gebracht: .M'n prinses wordt geakt," met Joe Brown in de hoofdrol. Dit begin tot einde een hoogst vermatlike geschiedenis, waarin Joe Brown opi*dt als reporter van een New Yorksch en als zoodanig zelfs de Oceaan overl naar Frankrijk, waar het slot van j * ulin zich afspeelt. '1 men weer eens een vroolijke avond avon-d waarin weer eene lacht en or een oogenblikmen zijn zorgen vergeet, ga n deze week eens naar de Cinemi; Jot. t^ Brown als reporter zorgt er voor, dat U eo °ii ïnoinent de gelegenheid krijgt om 0 11 Mem te komen.
.
""r'
i* L*?n
lJ
>t«! j
LEEUWARDER BIOSCOOP. Het huis van Mysterie, Pioniers der Prairie. dj n zeer interessant programma draait
j* week
iv de Leeuwarder.
<W eerste hoofdnummer gaat „Pioniers rairie H«l is een verhaal uit de tijd kj/ "et "passagiersen postvervoer nog per
f
geschiedde. De menschen op de plaateen probeerden dan wel d°or snelle geforceerde ritten de tijd lke de postkoets noodig had, met één, z°o mogelijk meer, dagen te bekorten. j, van deze pioniers is Buck Jonee. Hij J*e eerste man die de postkoets drie dagen Geld wordt bijeen gebracht, een treedt in werking en met
telt
'
e «igenaar der postkoets ziet zijn zaak |k Mrei 4e e gd en deinst er zelfs niet voor terug 'Lj? nzame ruiter der paarden expres door
,e t wien hij gemeene zaan "ia Knen 1 e' laten overvallen en de afloseingelüh» 11 \in vlammen te doen opgaan. g* ''oues vreest zijn vijanden niet. Hij Je werkelijke aanstichter van het l' de „,: ue eigenaar van de postwagen aan politie over te leveren. mye'
"
',
*
.
,
Er
TIVOLI. Ramuntcho.
j
'Q T- ait deze week een "'toekende film 0 Zij is van Fransche origine eu
.
kêh,ai'delt"-
het leven van een jongen smoki n uiterste Zuiden van Frankte ln de het Baskisehe provincies. Gebeurteüi,' ons uitvoerig ge"fliiH* rdSeDe urtenis wordtnauwkeurig op de zoodat we konten van het bestaan van de emokin Zuid-Frankrijk. -1 L, %en deze achtergrond speelt zich het eiUf"n voor den hoofdpersoon, dat af, dea Ramuntoho, van zooveel belang "i'W.'JP.igen 1! een jongen zonder vader, wiens er bejegen! w?. deswege met verachtingmeisje, dat "Hj vat liefde op voor een 'ijkt "aar moeder zal worden uitgehuwe""erj eaan den wachtmeester bij de gendarHaar moeder heeft hiertegen beiv Nird Ulaar et meis Je Bee£t8 ee£t üem aar
ise
'
Wi
'
-
.
-. ,
"
Dn l°ngeman gaat militaire dienst, zijn ver] in wordt door haar moeder in een ■"'twooftf 0p r gebracht, waar men het haar onk maakt met Ramuntcho te corresJtó|lljeren Wanneer hij tenslotte uit de mi<3ienet terugkeert, krijgt hij aanvanOp 'r de indruk, dat zij voor hem dood ie. Ven,.®, men°ment, dat hij naar Amerika zal ze echter voor hem: zij -"er.' &taat van geworden, dat ze niel bewust üotiij,,Zlcn r hein kan leven. lle voorprogramma ie zeer goed.
'i'air
BLOEIVIEN
,
BIJ DE GRASVERKOOPING IN SCHANSBURG. EEN STUKJE STRIJD UIT HET KOEMELK KRSLEYEN. Begin Juni, als het gras hoog en dicht
staat en vol krachtige sappen gereed voor
de zeis, dan is het de tijd voor de grasverkoopinigen. Zoo moet het zijn, want zoo levert het voor den eigenaar en den kooper het minste risico; hij ziet wat de opbrengst is en de eigenaar weet, dat het land zoo spoedig mogelijk weer ontruimd is en straks gereed voor de naweide. Van beide kanten een gezonde belangstelling —, een paar uur van hevige spanning, waarin over ettelijke weken van zwoegen wordt beslist, dit alles zorgvuldig verholen onder een mom van slecht gespeelde nonchalance, dat is zoowat de teekening van een grasverkooping en het maakt niet veei uit ot men deze gebeurtenis meemaakt in de Tryn- of Dokkumer Wouden, rondom het Bergumer meer of in de klei- of de veen-weidestreek, te Oost er meer, Zwartewegsend, Veenwouden of Hardegarijp, maar het toeval wilde, dat we op den vijfden Juni belandden in een bioscoopzaal, Schansburg geheeten. En in deze ongewone omgeving vam îeliie kleuren, waar op het witte doek 'e levens gebeuren in alle deelen der wereld, maar meest uit den vreemde, wordt gepresenteerd, waar de Kunst vaak, maar het echte Friesche leven zelden aan de beurt komt, daar ving nu aan een 6tukje massa-spel, waarin alle sujetten zonder eenige reserve zouden meespelen. Het zullen meerendeels kleine landgebrubkers geweest zijn en veehouders, allea die men samenvat onder den naam koemelkers en allen reeds gebruind door de zomerzon en ook meest allen pezige werkers zonder vertoon van eenige luxe, afkomstig uit de plaals zelf en de omliggende dorpen. Straks hooren wij de namen noemen, zooals Jubbega, Tijnje, Knijpe, Langezwaag, Kortezwaag —, dus de gansene omtrek heeft mannen afgevaardigd, zeker wel een paar honderd,, die, na eenig getalm onder schaduwrijke boomen op een ruim erf, naar binnen schuiven, ad naar het groote moment nadert van het voorlezen der condities. Er heerscht onrust onder hen, die gezeten zijn vóór de tafel, diie op het einde der zaal geplaatst is en waarachter de gelukkige bezitters tronen. De verhuurders, bij name genoemd in het boekje; ook menschen van gewone doening; het is moeilijk zoo uit te maken wie hunner het grootste deel „op wortel staand grasgewas" bezit. De condities. Mijnheer de notaris heeft met zijn binnenkomen en plaats nemen achter de verkooptafel, wat trouwens tamelijk onopvallend worden door bont gekleurde kussens en kleedjes. Men kan aardige garnituren maken van Cbinlz of cretonne en bloemen oï strepen kiezen, in contrasteerende kleuren.
OP BALCON EN VOOR
DE VENSTERS. Kleurig
HET BEN'ZINELOOZE TIJDPERK IN DE WATERSPORT. Het tekort aan benzine is vooral ook voor de watersport een groote teleurstelling. Doch ook hier gaat men niet bij de pakken neer zitten. Men wil nu eenmaal den vrijen dag aan den waterkant doorbrengen en als de motor werkeloos moet blijven, dan vindt men er wel iets anders op. Gezamenlijk wordt een stoomslecpbootje gecharterd en zoo bereikt men toch, al is het dan niet op eigen krachten, de wijde watervlakte, waar het nu echt rustig in de natuur is door het ontbreken van het puflcn en ronken der motoren. Hierboven ecu sleep motorbootjes iv de Houkcsloot bij Sneek.
en fleurig zij het parool!
ïij u eergeniet niet bij het zien van bloemen'? 8"ta tt Vanwel menschen, die bij het voorbij-
-
li,ia&
-
bloemenwinkels, zelfs als zij gei«) niet even de pas inhouden en Sonieten van de ten toon gestelde lieil '? Zelfs de eenvoudigste bloemen spre'eö vot den menscn > doen ons intens gemean vorm, kleur of geur. ld ns,Dlahun tig gekweekte bloemen zijn ongeKijf d vaak zelfs kostbaar en vöora! mooi, in ,j w 'nteimaanden zullen wij deze kasÏ»j2,
-6vetl
0j
D e clea gaarne in onze kamers zien. \> eersl eüugen, die het vroege voorjaar ons hart steeds weer tiei t,?eft ' vörvullen eUw vreu de omdat zij de beloften 8 2' i
'"*-
Saai
"*'
couden van ' zonnige tijden, en ecu die ïith weer in een feestgewaad
,lr '
°oieu.
fj
c ra ücf werken katjes en kastanjes in doty r Jaar vooral wanneer zij in een aarpul of eeQ ünnen kan geplaatst b| 0 en Zij brengen ons weliswaar geen n *"oen vol Delangstelling zullen wij "*" e ' 'P'ooiïng der blaadjes kunnen volgen. ee °t zich trouwens bijzonder goed om b) 0 ■^lU]i11 itl te P' aatse n, zoowel de hooge als de lagere bekers, die zich naar ij at)toe verwijden. di6 s is het ook weer tijd voor degenen, tu n nebben om hun balcon van etl te voorzien. Heeft men geen balcon, % a« men bakken buiten de vensters lagen en deze met verschillende ant>ren ■"le ür86 P'änten vullen, hetgeen vanuit de Z on bi zonder aangenaam gezicht is, V i a Hs » S de ramen open zijn. meil een balcon dat voldoende tvi n eeubi edt, dan zal men' met niet te groote k e,j bel s een gezellig zitje kunnen maaarm '.l een iv nP arasol en een scne niet behoeven te ontbreken. Is er <Üel old °ende plaats voor een groote paraH, an <"en , kan men zijn toevlucht nemen tot 'igrjj einer model, dat aan de tafel bevesMoe ordt. Klapstoelen, zoowel als rietenZl^n geschikt voor baleons, de gezel-Be « Qot zal echter aangebracht moeten
let
ïiv
°
°°
Onf
-
,
<
°
-
Want
"°°fa[ °
.
*'
"Her'i *
'
'
"
Tomatenrood wordt evenals geel voor mo-
derne meubels gekozen en met weinig moeite zal men een bestaande tuinstoel in deze kleuren kunnen verven. Bloembakken behouden in den regel hun traditioneele groene kleur, waartegen, de roode, witte en rosé petunia's zoo mooi afsteken, evenals de helderroode geraniums. Naar verschillende ouderwetsche planten is weer meer en meer vraag, o.a. verbena's en fuchsia's. Klimplanten kan men in een tonnetje niet aarde laten groeien, waardoor de muur, met groen bedekt een veel aangenamer en rustiger aanblik biedt. Verstandig is om in een klein bakje wat keukenkruiden te zaaien, bieslook en peterselie e.a., zoodat men deze steeds bij de hand heeft om zomergerechten pikanter te maken. Aan te bevelen is om steeds te zorgen voor een goede kwaliteit aarde en deze op ge-
geschiedt, do officieel* openingsplechtigheid verricht en hij verleent nog het woord aan eenige gegadigden, dlie zich omtrent het een of ander bezwaard gevoelen, alvorens zij deelnemen aan dien ajgemeenen aanval op „nieuwe perceelen". Maar dan ook, ale dezen ontheven zijn van wat hun knelde, dan verschijnt de oproeper voor het front en kondigt de condities aan. Die gaan nog al vlug van de hand en zijn vrij zeker gemeen goed onder al deze aanwezigen; betaling in Nederlandsche guldens en een en ander over overstroomingsechade, dat geen commentaar uitlokt. Men luistert kwalijk —; ook de samenstelling van de arbitrage-commissie uit diverse deskundigen iaat ieder koud; het is te hopen, dat dit fatalisme niet noodOottig zal blijken. De herziene betalingevoorwaarden lokken eenig gemompel uit; er worden nu twee termijnen bepaald, in November en April, in plaats van slechts in ApriJ. Nu zit de tinteling van dien strijd in het bloed en ale de oproeper zich ten tweeden male voor het rumoerige front plaatst, komt het als vanzelf tot sti'te. „Hebben alien de condities verstaan en begrepen?" AMen zwijgen. Nu, dan gaat het eerste perceel : 0.93 H.A. hooilamd aan de Ee te Kortezwaag, om. eenmaal te maaien en met kunstmest ie het bestrooid. Maar er komt geen bod. „Is it neat wirdich, soms?" roept de man, die de bemiddelaar is tusschen den heer notaris en het publiek, van voren leumig, naar achteren stirak, de boertigheden verwerkend, die hem van voren geworden en die naar achteren met gepaste ernst doorgevend. Waar men ze ook wel accepteert en ook iai stille geniet van een ruige koemelkersgrap of van de galgenhumor, oprijzend uit het geprangde gemoed van een beuauwdien bieder. „Fyftich goune...." Nog enkele seconden stilte, maar dan gaat liet in versneld tempo: „twa en fyftich —, fjouwer en fyftich " Zestig, zeventig, tachtig, negentig, tot aan acht en negentig. „Ten eerste tweeden derden male"... volgt de naam. Nummer 2: 1.05.50 H.A. hooiiland, fen zuiden van de Ee te Kortezwaag en naast het Stobbe-fennetje, ook niet kunstmest bestrooid, ook ingezet op f 50, klimt tot f176, hangt dan op het „eenmaal, tweemaal" en klimt tóch nog naar de flBO aan den hoogsten bieder. Gelet op het betrekkelijk kleine verschil in oppervlakte dus een flinke Climax en bewijs van een snel verbeterde stemming. Er worden al hoofden geschud, maar bij den derden keer gaat het nog veel vlugger. Dit is 1.65.00 H.A., een zoogenaamde 3 mad ach-
—
—
—
zette tijden krachtiger te maken met wat
kunstmest. Regelmatig gieten is evenzeer noodig, want slechts door goede verzorging gedijen planten en beloonen de moeite door veel bloemen te dragen. De vensterbanken, die aan de moderne huizen zoo breed zijn, bieden een prachtige gelegenheid om bloemen te plaatsen. Ook in oudere huizen kan men op eenvoudige wijze door het eenbrengen van triplex of eterniet de vensterbanken verbreeden, hetgeen slechts geringe kosten met zich brengt. Men kan het geheele jaar door bloeiende planten hebben en vooral geraniums, begonia's, primula's, cyclamen zijn zeer dankbaar, terwijl cactussen wel niet hard groeien, doch bij een goede verzorging prachtige bloemen geven evenals verschillende vetplanten. Geen enkele plant kan echter tegen de inwerking der felle zonnestralen, die door het glas nog krachtiger worden. Felle zon en groote warmte zijn even funest voor planten als het vergeten om hen water te geven. Verschillende planten werken zeer decoratief o.a. de agave, oleander en kamerlinde. Tusschen bloeiende planten doet een aquarium met tropische visschen bijzonder aardig aan. Men vindt tegenwoordige aquaria die een sieraad in de kamer zijn en door een speciale inrichting regelmatig voor verversching van het water zorgen. Zij geven heel wat minder moeite, dan die, waaruit de vischjes steeds in een ander glas gedaan moeten worden, terwijl men het water ververscbt. Planten gedijen het best in poreuse aardewerk potten, die luchttoevoer mogelijk maken en vindt men de gewone terracotta potten niet mooi genoeg, dan kan men deze in een cache-pot plaatsen van keramiek, die men in zachte kleuren en ook ietwat sprekende tinten te kust en te keur vindt. Brengt bloemen in huis, zij veraangenamen den aanblik van de kamers en verhoogen de sfeer van intimiteit. Een huis zonder bloemen is als een schoon gelaat zonder uitdrukking, dat koel en deprimèerend werkt, terwijl een zonnige lach het harte verwarmt. Zon en leven brengen ons de kinderen
Flora's^
ter het boschje te Kortezwaag, d*e in een oogwenk klimt tot fl9O f2OO. Dan schreeuwt een fonsche slem: „Ihuidert rykeda elders!" Maar hij brengt ze niet tot zwijgen, want het hoogste bod is f '282. Bij perceel 4 laat de waarschuwende slem zich al hooren: „Ti-nk er om, mfizegers". Maar zal het balen? Voorzeker niet, want de mannen hier verkeeren allen in een eigenaardige situatie. Allen beseffen zeer goed, dat de geboden som te hoog is om redelijke winst te maken of zelfs maar om een behoorlijk bestaan te waarborgen. Maar dit moeten ze straf negeeren. 't Gaat hier om de simpele kwestie: Te zijn of niet te zijn. Wat er in de groole wereld ook moge gebeuren, zij moeten melken en moeten voer voor hun,vee hebben, in de lange, bange winter vooral. Er is vandfaag gras, dus koopen zij gras. Deze gedachte beheerecht hun doen. En daarom kan het gebeuren, dat aan een en hetzelfde tafeltje twee bieders zitten op hetzelfde perceel, die öf heftig öf niet flegma zich iau den oproeper demous'treeren. Daarom gaat het steeds twintig, dertig of soms vijftig gulden hooger dan de aanvankelijke bedoeling. Dat beteekent een paar weken van moeizamen arbeid. Maar ja, de tijden zijn niet zacht, noch voor dien 6oldaat, noch voor den boer. Dus vaart de oproeper verder en de mannen, die vandaag gras moeten koopen, bieden naar beweerd wordt zoo hier en daar iv het onzinnige
—
——
Wij hebben het verloop gevolgd van het eerste tot het laatste perceel en het leidt tot niete, nog meer cijfers hierover te publiceereti. Wij spraken met grijze mannen, die rustig eu weloverwogen hun oordeel te kenne gaven. Ze zeiden: „Het i 6doorelfcaar twinitg procent boven normaal". Wij hoorden ook, hoe teleurgestelde bieders tegen elkaar te keer gingen, in deze bewoordingen: „Der blnne pereeeleri forkóft, der't nou suver neat op stiet", roept A. En B. weet onmiddellijk zulk een perceel te noemen en schreeuwt boven den ander uit: „Ja, just, presies man! Dat stik (met name genoemd) wit jy hwet dêr 6tiet? De iene helle, dy hoege jy h i e 1 e n d a 1 net lo meanen, dêr hoege jy net mei de seijie yn. En de oare helte, det kinne jy y n trij e reden op 'e kroade balde! Sa is 't!" En er was veel bijval rondom dezen spreker. Maar de mannen, die wel geluk gehad hebben, blijven in de groote zaal achter en zij schuiven op naar die tafel van den notaris, om hun naam te zetten ter bezegeling van den koop. Het zijn bruine handen en de een kan beter met de pen voort als de ander, in de meeste vingers is trilling. De vingers zijn dit losse, spelende werk niet gewend: Vandaag teekenen. Maar de vingers, die nu teekenen, moeten morgen de vuist vormen, de harde, vereelte hand, die de zeis hanteert. Want de condities voor de meesten luiden : „Vóór 9 Juni maaien". Dat is deze week. Naast het geldelijk offer ook dat van den arbeid. Zoo is het niet slechts te Gorredijk, Jubbega of Langezwaag. Zoo is de harde bestaansstrijd van allen, doe „op wortel staand grasgewas" koopen in Friesland.
.
—
De „Spes” gelicht. LEMMER. Het zeilschip „Spes", dat, geladen met hout, j.l. Vrijdag tusschen Urk en Lemmer was gezonken, is door zes Urker visschers gelicht en daarna de haven van Urk binnengesleept. Daarua hebben twee Urker visscherssohepen het 6chij> naar de Lemster haven overgebracht.
De watersport herleeft. Wenschen en wenken. Do watersport is weer herleerd! Ondanks benziuegebrek profiteeren Zondags nog tal van menschen van onze mooie plassen. Omtrent hun gedreg in 't wijde veld openbaart het clubboekje van de L.W.S. de volgende wenscheu en-wenken: Ge zult met uw boot aan wal schieten. Wilt ge dit doen op een plaats waar geen hoog gras groeit en wilt ge aan de wallekant of op 't polderdijkje blijven? De landman heeft zes dagen van vroeg tot laat gewerkt. Zorgt er voor, dat hij door uw toedoen de zevende dag geen ergernis heeft en schade lijdt. Degradeert zijn malsche wei niet tot voetbalveld. „Art. 461" grijnst ons reeds al te dikwijls tegen! Het valt u moeilijk de Zondag door te komen zonder dansmuziek. Daarom hebt ge dan ook een apparaat meegenomen aan boord. Aceoord! Maar wilt ge bedenken, dat anderen bovenal rust en stilte zoeken op het water en wilt ge daarom hen wat uit de buurt blijven? Ge hebt een poos aan land getoefd en kiest daarna weer de ruime waterbaan. Bedenkt, dat over een half uur anderen recreatie zoeken op de plaats, die gij 'zoojuist verliet. Voorkomt, dat zij er papier, schillen en sausjesdoppen vinden, om van erger dingen maar te zwijgen. ..., zijn de Voor ons natuurminnaars rietkragen een onmisbaar onderdeel van ons onvolprezen waterland. Maar voor de boeren zijn zij meer dan dat: zij zijn voor hen van groote waarde en vernieling koet hun geld. Dat te voorkomen, is een van onze eerste plichten. Van de „rangen en sfanden", waarmee onze menschenmaatschappij is „gezegend", bemerkt men op het water weinig of niets. Dit is naar men zegt, een der mooiste trekken van onze watersporj. Willen wij allen ons best doen, deze ideale toestand te bestendigen? De verhouding tusschen de bevolking van Stad en Platteland is niet steeds zooals men die zou wenschen tusschen twee bevolkingsgroepen, die elkaar aanvullen en noodig heben. Laten wij zeden en gewoonten van anderen respecteeren en door ons gedrag de bestaande tegenstelling niet ver-
—
—
grooten.
Vooral dit jaar verwacht men een stroom van vreemde bezoekers ook naar de oorden van het Noorden. Ons waterland zeli zal zich stellig aan hen toonen in al zijn pracht en glorie. En de „waterlnaders" toonen zich nazonder één uitzondering tuurlijk niet alleen „sljucht en rjucht," maar bovendien gastvrij, hulpvaardig en sportief.
—
—
KAATSEN DE KOMENDE WEDSTRIJDEN. AI werd zoo hier eu daar een ledenpartij gehouden, toch stond de kaatssport door de tijdsomstandigheden nog niet in de gewone fleur. De afwikkeling van het wedstrijdprogramma zal wellicht niet meer geheel op de normale wijze kunnen plaats vinden, doch na het bekende advies van het hoofdbestuur van de Nederlandsche Kaatsbond, zijn thans reeds weer enkele partijen vastgesteld, hoewel we het wedstrijdprograumia nog niet ontvingen. Zoo houdt de L. K. C. op haar mooie Sonnenborgh-terrein morgen de eerste ledenpartij en 't zal zeker niet aan deelnemers ontbreken. De kaatsvereeniging te Bolsward organiseert dan een door elkaar loten-partij in de seniores-klasse. Nu de vroegere verschilpunten tusschen de L. K. C. en „De Oosth o e k" geheel zijn overbrugd, kan ook deze laatste club eindelijk eens een officieele wedstrijd uitschrijven- Op Zaterdag 15 Juni a.s. zal zij een partij van 12 Afdeelingsparturen houden en we hopen dat vooral deze partij, als bekroning van de tot stand gekomen samenwerking, goed mag slagen. Verder zal S t. Jacob op Zondag 16 Juni een wedstrijd houden met beperkte vrije samenstelling, evenals Berlikum op de daaropvolgende Zondag '23 Juni.
De visscherij in het IJselmeer. WARNS. Verschillende visschers, die anders door de vtèscherij op de Noordzee in hun bestaan voorzien, beproeven thans hun geluk op het IJselmeer. Ook het aalkuilen dat anders niet was toegestaan, wordt than6 beoefend. Dat dit soms een winstgevend bedrijf is, mag zeker blijken uit het feit, dat dezer dagen een paar Urker botters in ongeveer 5 uren tijds een hoeveelheid van bijna 800 pond paling wist te bemachtigen; de paling bracht 25 cent per pond op. Op deze manier wordt echter veel jonge snoekbaars eveneens gevangen, waardoor PLUNDERING IN ZEELAND. deze vischsoort zich niet kan ontwikkelen en de vangsten 6traks slechter zullen worVoor de rechtbank te Middelburg stond den. terecht een slager uit O.- en W.-Soubufg, die in zijn kelder een Hinken voorraad erwten, rijst, bussen vet, enz. opgeslagen had, afEr wordt weinig visch gevangen. komstig van militaire voorraden. GARIJP. Nu de vischtijd eenige dagen open Verdachte beweerde niet te hebben geweis, blijkt het maar al te waar te zijn, dat ten, dat hij een en ander niet mocht hebben er door den langen, strengen winter veel visch is dood gegaan, want er wordt zeer en een drietal getuigen â decharge verweinig gevangen, althans in onze omgeving. klaarde, dat Duitsche soldaten gezegd hadden, dat men de levensmiddelen gerust meEen vicseher heeft meer dan 40 fuiken ge- de kon nemen. In verband hiermee vorderlicht, zonder in een dezer wat aan te treffen. de de officier van Justitie en teOok treft men bij Fonejacht, het gelief- rugwijzing dezer zaak naaraanhouding den koosde plekje, waar vorige jaren verschei- miesaria De rechtbank gelastte verdachte* dene hengelsportliefhebbers van heinde en gevangenhouding en besioot overeankom ver gekomen heen trokken, niemand aan. etig den eisch. Vervolgens stonden nog zes personen uit Daar is ook niets te vangen, werd ons verklaard, doch dit wordt mede toegeschreven Wemeldinge terecht wegew plunderingen aan het feit dat de daar werkende bagger- Er werden straffen van 5 tot 10
rechfer-com-
waanden"
UIT DE PERS Het goud van de arbeid. Vroeger was het goud de internationale prijsstimulant bij uitnemendheid. Gouduitvoer beteekende prijsdaling; goudinvoer prijsstijging. Sedert de vorige oorlog is dat niet meer zoo, constateert het Hdbl. (lib.) En het blad schrijft verder: „Zooals reeds meermalen door ons werd betoogd, had het goud sedert het „nianaged" werd, zijn beteekenis als basis van ons geldwezen volkomen verloren, d.w.z. als régulateur van ons geldwezen. Door Duitsche economisten is de laatste jaren dikwijls de stelling geponeerd, dat goud niet meer als automatische régulateur internationaal te gebruiken is. en dat het begrip arbeid de werkelijke basis van de valuta moet zijn. Wat het eerste betreft, is goud o.i. stellig w o 1 te gebruiken, mits men zich dan ook ervan bewust blijft, dat het goud het geld is dat hoort bij het stelsel van het vrije prijsmechanisme. Wat de tweede stelling betreft: goud beteekent eveneens arbeid, zooals trouwens erkend werd door den Duitschèn Rijksminister Funk. toen hij op 7 Juli j.l. in een interview tijdens zijn bezoek in Den Haag zelf zeide: goud is immers een zekere hoeveelheid arbeid, sekristalliseerd in dat klompje metaal. Het gaat dan ook eigenlijk alleen over de vraag of de op dergelijke wijze gekristalliseerde arbeid tot het gestolde doel, in casu als ons geld, kan dienen. Zoo niet, dan dienen wij naar een andere basis te zoeken; hetgeen men dan ook gedaan heeft. Daar komt nog iets bij. Wannger men het had over de waarde van de gulden dan bedoelde men niet de waarde van 0.6048 goud, maar hetgeen men in het economische verkeer voor de gulden kon koopen. De waarde van onze gulden werd dus niet bepaald door de gouddekking, maar door zijn koopkracht. Voor de handhaving van de waarde van het ruilmiddel was gouddekking dus eigenlijk overbodig. En als ..internationaal saldeeringsmiddel" had het economisch zijn ware functie verloren, zoodra men op allerlei wijzen 't internationale vrije prijsmechanisme ging verhinderen zijn invloed op de nationale economie te oefenen. Van een automatisme was, dank zij het „managen" van het goud. hoegenaamd geen sprake meer. De waarde van het goud berust op het oogenblik slechts op het feit, dat de Amerikaansche Schatkist nog steeds bereid is 35 dollar ptr ounce fijn te betalen; zoodra Amerika deze goudvalorisatie-politiek opgeeft, .kan het goud de weg. van het
—
wij weten onder welke omstandigheden Leopold blééf en wij buigen ons voor zijn wijs en menschelijk besluit. Wij weten niét onder welke omstandigheden onze Koningin vertrok en zelfs de overwinnaar en bezetter van ons land zweeg er over. Die tact schijnt soinmigeti van ons weinig te leeren. Dat doet mij branden van schaamte. Ik lees vau de bloemen die men aanbrengt bij het leege paleis van Leopold in Antwerpen en ik mocht er de mijne déponeeren. Maar ik veroordeel tiièt mijn Koningin met overplakking en verloochening. Moeten er werkelijk Nederlanders zijn die in fijngevoeligheid achter staan bij den Bezetter? Zij, de Duitschers, hebben hun vaderland lief, zij vechten voor hun leider, voor een idéé. Wij behoeven hen niet te bedanken wijl zij hier gekomen zijn, doch luie moeten zij de lieden verachten die hun rokje laten waaien hoe de wind waait. Als er iet« te reconetrueeren valt, zal men waarachtig hún niet verzoeken mee te helpen. Zij waren toch niet te vertrouwen! Er is een magistraat geweest ;lie de heeren van het Schildersgenootschap gewezen heeft op het onfatsoenlijke van hun handelwijze. De catalogi vertoonen'weder het oude opschrift. Dät is „Münneretolz." De rest i 5.... valelaille!"
1ven
Geen gepraat meer. „Geen gepraat. Hart, oogen
en ooren open!" scli rijft de kapitein der artillerie T. F. H. de Man in De (r.k.) Maasbode boven een artikeltje dat aldus luidt: „Wat zijn wij Nederlanders, ondanks alles nojï steeds een gelukkig en bevoorrecht volk.
Eerlijk en met open vizier hebben wij, vrijwel zonder hulp van anderen gestreden gedurende luttele dagen om onze a'.geheele onafhankelijkheid, vrijheid en volksbestaan Toen ons dappere Nederlandsche leger aan het eerste gedeelte van zijn doelstelling had beantwoord, n.l gedurende enkele dagen geheel alleen standhouden in onze eerste verdedigingslinie en toen er niet tijdig voldoende hulp kwam opdagen om ons hardnekkig en met volledige opoffering verder te verdedigen heeft een wijs en moedig besluit ons de wapens doen neeileggen Nederlanders, er is veel, heel veel geveel, en er wordt nog beurd, er is geleden, maai- ondanks ontzettend veel zilver gaan. alles mogen wij dankbaar zijn voor wat ons naar bleef, dankbaar voor de wijze, waarop wij Wij missen op het oogenblik de gouddekking voor onze thans door onze voegere tegenstanders elders verhuisde gulden, hetgeen echter voor onze binnen- worden gespaard! landsche economie van geen enkele beteeNederlanders, er wordt veel, heel veel gekenis is. Het beteekent slechts dat wij op praat over wat is gebeurd, en er is en veel, ontzettend veel gepraat het oogenblik een zekere koopkracht tegen- wordt nog over het buitenland, dat goud in betaling over verraad, enz. enz. neemt, in de eerste plaats de Vereen. De beste dienst, cien wij ons zelf en de Staten, missen. Maar de mogelijkheid om wereld om ons heen thans kunnen bewijzen goederen te koopen uit de betrokken over- is. Monden dicht: hart, oogen en ooren open zeesche landen is 'och reeds feitelijk voor De toekomst zal ons duidelijk maken, wat ons afgesloten. Wij zullen dus voortaan met er allemaal precies waar is van al dat „gehet buitenland slechts kunnen ruilen in praat" en in die .toekomst zal ongetwijfel I goederen en diensten tegen elkander, het- het recht ook zijn beloop hebben. Thans geen trouwens de basis is van het normale kunnen en mogen wij daarover niet meer handelsverkeer. pralen en moeien tf-aehtën zelfs dât te verMen heeft er zich wel over verwonderd, geten, Want volgens. 11; ij 11 heilige'overtuiging dat de goudvoorraden zich opstapelden in is 90 pet.: praatjes zonder eenige redeenkele landen enkele jaren geleden ook lijke grond! in ons land, en thans aanhoudend in de Wij moeten een e-ikke streep zetten onterwijl de werkloosheid in der het verleden en eendrachtig elkander Ver. Staten, die landen toenam. Dit laatste heeft echter helpen, om onder de thans bestaande goede niets met het goud als zoodanig te maken, leiding op te bouweu hetgeen werd alge maar is een gevolg van een stelsel, dat de broken! gevraagde goederen laat maken op de goedDan en dan alléén kunnen en mogen wfj koopste wijze, zonder zich af te vragen of met vertrouwen de toekomst tegemoet zien. hierdoor het sociale en het openbare belang Ons devies is: ..I.abora et ora." ..Mijn schild en mijn betrouwen op de beste wijze worden gediend. Het goud heeft hiermede slechts in zooverre te maZijt Gij, o Go.', mijn Heer!" ken, dat het het typische ruilmiddel van dat stelsel was. Naarmate dit laatste door allerlei belemmeringen stroever werkte, de Nederlands positie. aanpassing sociaal steeds moeilijker werd Naar aanleiding van de jongste Duitsche en het goud door de manipulaties met het geldwezen hoe langer hoe meer van zijn verordeningen schrijft Het (s.d.) Volk: „Wij mogen constateren, dat het blijkbaar natuurlijke functie werd beroofd, werd het vrijwel ondoenlijk om de economische ,de bedoeling is van de bezettende Duitse vraagstukken volgens het stelsel van het overheden in ons land om deze beginselen vrije ruilverkeer en het economische auto- als richtsnoer te kiezen voor het door hen te voeren beleid. De nieuwe verordening matisme op te lossen Ons land, dat als typisch handels- en van den Rijkscommissaris betreffende de uitoefening van de regeringsbevoegdheden si heepvaartland in het internationale verikeer zijn hoofdbron van inkomsten had. in Nederland legt hiervan, geheel aansluiheeft onder de verwording van dit systeem tend bij de grondgedachten van de door zeer hem, bij zijn ambtsaanvaarding afgekondigwaarop wij vaak gewezen hebben de proclamatie, een duidelijk getuigenis af. meegeslotte geleden. Wij zijn veel ten sleurd in de oorlog. Het resultaat daarvan Gelijk trouwens ook de omstandigheid, dat is, dat wij thans plotseling geheel van dat de toelichting op deze verordening werd internationale verkeer overzee zijn afgesne- opgedragen aan dr. Rabl, een Duits rechtsden ,en dat wij ons moeten voegen naar het geleerde, die aan de Leidsche Universiteit economische systeem, dat sedert 1931 '.n en aan de Academie voor Internationaal Duitschland, men kan wel zeggen op een Recht te 's Gravenhage heeft gestudeerd. zeer groot deel van het vasteland van Europa is gegroeid, en dat gebroken heeft met het economische automatisme, zoowel op economisch als op monetair gebied."
—
——
—
—
—
—
— —
—
—
„Männerstolz.” Onder deze titel schrijft de Tel.-medewerker Pasquino: „Wat ik over „Männerstolz" heb geschreven, eloeg vanzelf niet op den voorzitter van een Nederlandsch en wel in het bijzonder Amsterdamsen schilderegenootschap, die op de catalogus de woorden: „Beschermvrouwe H.M. de koningin", deed overplakken, omdat hij van meening was dat tijdens de bezetenfin u begrijpt wel. ting Dat heeft jarenlang achter de sleep van Hare Majesteit aangeloopen, op decoraties gehoopt, gekwispeld, gouden medailles in Hare Majesteit geHaar Naam over schilbyzantijnsche praatjes met vleid derekwaliteilen, wijl Zij verdienstelijk teekende.... Nu overplakken de heeren de woorden „Beschermvrouwe H.M. de Koningin", omdat zij meenen dat er niets meer te hopen is aan „crachats de roi" en toonen dat zij minder „Stolz", minder tact bezitten dan de overwinnaar, die niét zijn nationale vlag h'eesch op het Paleis van de Dam, ons niét zijn overtuiging tracht op te dwingen en dan de voorzich fatsoenlijker gedraagt zitter van het schildersgenootschap hetwelk ik op het oog heb en dat den patroon der schilders in zijn naam voert. Hoe de uitslag ook zijn zal van de volkenEuropeesche Statenbond of nederstrijd laag van de een of den ander: zulke „karakters" mogen niet vergeten worden. Het is niet aan öne, leeken, de juridische kwestie te heoordeelea yjû veitreji ojbljj.
—
een erkenning inhoudt voor de plaats, die het land van Grotius in de sfeer van het internationale recht inneemt.
De Commissarissen-
Generaal.
De verschrikkingen, die een bezet gebied nog tof in de negentiende eeuw toe plachGisteren hebben wij reeds melding geten le treffen, zullen aan ons land gelukkig maakt van de benoeming door den Rijksbespaard blijven, dank zij het feit, dat het commissaris vier Commissarissen-GeneDuitse bestuur de Haagse Conventie van raal. Thans van worden de volgende bijzonder1i)07 tot richtsnoer hteft gekozen en deze. meegeover deze functionarissen heden blijkens de gedane aankondigingen, in ruideeld: me geest wenst toe te, passen Het tijdelijk Dr. Friedrich Wimnier. verlies van zijn zelfstandigheid blijft voor een volk, met nationale zin, te allen tijde SS. Oberführer dr. Friedrich Wimmer is een leed. Laten wij ons er echter in ver geboren uit een geslacht dat uit Salzburg heugen, dat de Duitse overheden er blijkHij liep het staategymnasium te Salzstamt. baar naar streven dit leed, naar vermogen, burg af, waarna hij, 18 jaar oud, in het bete verzachten." gin van de wereldoorlog als vrijwilliger in dienst trad. Tijdens de oorlog werd hij gewond. Na de oorlog verliet hij als officier het leger en studeerde philosofie aan do universiteiten van Weenen en Göteborg. Hij promoveerde in 1920 tot doctor in de philosofie. Na als assistent werkzaam te zijn geweest aan het kunstmuseum te Göteborg, PLANNEN VOOR DE TOEKOMST? was hij in een gelijke positie werkzaam aan de universiteit van Weenen en aan het ver schrijft „Piloot" in het Hbl Landesmuseum, waar Nleder-Osterreichiechen Hij beschrijft eerst het plaatsje Jask, dat hij niet de leiding van prae-histobelast was de K. L. M.-vliegers op hun. reis naar Indië rische en archeologische opgravingen. Tijaandeeden; enkele stille palmen en bij hun dene zijn werkzaamheid aan deze musea puschrale schaduw wat primitieve tpuwsels van blceerde hij verschillende geschriften Tegeleem of rietmatten. Daar bij die palmen lijkertijd studeerde hij rechten aan de uniwonen de menschen van Jask, die naakt, verkreeg in '30 de zwart, mager, al die jaren bij onze machines versiteit te Weenen en rechten. Nadat hij graad doctorale in de beide gestaan hebben tot wij na veertig minuten processen overheid verschillende voor de weer verder trokken naar de landen, waar had gevoerd, verwierf hij zich een positie in voorstelling niemand van hen zich ooit een de Bondskanselarij. In de periode waarin het van zou kunnen maken. Nu gaat in Jask het leven zoo gewoon nationaal-socialisme in Oostenrijk nog een door, deze week, volgende week, later. En strijd te voeren had, stond dr. Wimmer de er komen daar nu alleen geen vliegtuigen leiding van de N.S.D.A.P. in Oostenrijk ter meer voorbij, dat is alle», maar dat is vooi zijde als juridisch en politiek adviseur. Op grond van deze arbeid werd dr. Winnner in Jai-'k van geen beteekenis. 1938 benoemd tot Staatssecretaris bij Maart De schrijver vervolgt: ..Drie van onze vliegers zijn gesneuveld; de Nationaal-Socialistische Oostenrijksche reAnceaux, Steenbeek en Groen. Ze waren geering voor aangelegenheden betreffende jongeren in ons corps, maar zij hadden toch het uitvaardigen van wetten en verordeningen, liet staatsrecht, de organisatie van het binnen niet vele jaren als gezagvoerders onzer toekomstvliegtuigen in Jask moeten lan- algemeen bestuur en binnenlandsche zaken. den. Dat heeft niet zoo mogen zijn. Commissaris-Generaal Hanns Rauter. En de anderen, de vloot, het werk? NieSS. Brigadefiihrer en leidende Polizei;n mand kan nu onze toekomst bepal of met führer Hanns Rauter werd 4 Februari 1895 eenige zekerheid de mogelijkheid tot verweiv Klagenfurt geboren. Na middelbaar onzenlijking der nieuwe werkplannen voorspellen. Maar die plannen bestaan alweer, en derwijs genoten te hebben studeerde hij aan er zijn nog menschen voor, en nog materiaal, de technische hoogeschool. Bij het uitbreken en nog moed. Die moed is dezelfde als die, van de wereldoorlog nam hij dienst als vrijwelke na den vorigeti oorlog de K.L.M, deed williger en werd in de loop van de oorlog ontstaan. Wie in deze dagen het voorrecht oberieutnant der reserve. Aan verschillende heeft gehad om den directeur van het be- veldslagen nam hij deel en hij keerde met drijf te ontmoeten, heelt daarvan het gevoel zware verwondingen uit de oorlog terug. meegekregen, weer wat tuasohen zijn vingers Verschillende onderscheidingen, onder welte dragen, waarmee iedere toekomst tege- ke de zilveren Tapferkeitsmedaille eerste moet getreden kan worden. klasse getuigen van zijn dappere houding Plesman! Hij heeft „de zaak" opgericht en tegenover den vijand. groot gemaakt. Hij heeft in de vijf dagen van Na de oorlog werd hij leider van een stuNederlands strijd, van het eerste vroege lucht- dentencorps. Hij nam ook deel als leider van alarm in Den Haag, dat zijn beide zoons naai een vrijkorps aan de strijd in Boven-Silezië, gevaarlijke poëten der militaire luchtvaart welke in het voorjaar van 1921 werd geriep, in overleg met hel Opperbevel zonder voerd. In 1921 stichtte hij mede de Steiriophouden gearbeid en verloren wat allen schen Heimatschutz, welke groep zich door verloren hebben. Hij kent beter dan een van heftige strijd tijdens de jaren 1921-"26 tegen ons de kostbaarheid en de onvervangbaarhet toen heerschende systeem verzette. Hij heid vau verloren medewerkers en vliegtui- was het die in 1921 de opmarsch van de gen maar wie hem ontmoet, weet, dat hij Groot-Duitschers tegen de marxisten in met een man spreekt, die zal olijven handleidde. Later werd hij behaven: een taaie Nederlander. d;e zijn kracht Wiener-Neustadt chef van de staf van de noemd tot tweede en geloof in ..de zaak" behield. geheele Stc iris-rhen HeimatWehr. Toen het liet bedrijr iifWest-Tmttë werkt óhgeirofgroep tol een breuk kwam. fen door. Aan den anderen kant van Jask of later in dezeRauter ©teéds de zijde kiezen elders buiten Nederland bevindt zich een bleef Hanns aanhangers der Groot-Duitsche gevoornaam deel van de vloot met bekwame van de dachte. Van 1934 tol 1936 leidde hij de vliegers. Ten plotte is het in Nederland ge- Duitech-Oostenrjjkeche weer-groep. Later spaard gebleven deel van de vloot nog volhij vertegenwoordiger voor de hulji werd ej'kele reorganisatie doende oni aan de van Richtlijnen in Europa te mog;n denken. De aan vluchtelingen. In 1937 werd hij chef van de staf bij de moeilijkheden zijn hier natuurlijk enorm, do Oberabschnitt Sud-Ost in .Breslau. SS. treffen afspraken inzake luchlbescher Hij bekleedde nog deze functie toen de miug, brandstof voorziening, pass»agierscontrôle enz. uiterst gecompliceerd. Maar daar- 'Rijkscommissaris hem naar 's-Gravenhage aan, en aan plannen voor nog andere Werk- riep. mogelijkheden, wordt gewerkt, en met Commissaris-Generaal Fritz Schmidt. energie gewerkt. Reichsamtleiter Fritz Schmidt, drager van In de directiekamer van ~de zaak", Holis op weg 9, Den Haag. staat dezelfde man, die het gouden eereteeken der N.S.D.A.P., Min(kreis Eisbergen November 1903 te 19 Nederlandsche vliegtuigen reeds naar alle vijf werelddeelen heeft kunnen zenden, zoo den-Westfalenl geboren. Na te Rintem a.d. beraden en krachtig voorde wereldkaart als Weser het gymnasium te hebben bezocht, in de jaren van den grooteten voorspoed. diende hij van 1922-1926 bij het 6e bataljon Nadrukkelijk toekent er een roode lijn den pioniers te Minden. Voor zijn diensttijd was weg. naar Java. Hij kijkt er naar met een hij als jeugdleider bij de volksbeweging glimlach. „Je zult zien..", zegt hij, „je zult werkzaam geweest. In 1929 werd hij bezien. .". ledere stip langs die Mj-n heeft voor noemd tot plaatselijk groepsleider der hem de beteekenis van een werkmogelijk- N.S.D.A.P. te Barkhaueen a.d. Porta en in heid gehouden, en een plaatje van Jask is 1932 tot kringleider in Minden. In 1933 werd hier geen beeld uit het verleden, maar voor- hij kring-afgevaardigde en plaatsvervanger al een blik op een wereld, waarin doorgevan de Landraad te Minden. Sedert die tijd werkt zal worden". is hij ook leider van de binnen- en buitenlandsche pers bij de organisatieleiding der Rijksjiartijdagen. Een jaar later volgde zijn benoeming tot leider van het rijks-propaFAILLISSEMENTEN. gandabureau Westfalen-Noord te Munster. Het faillissement van Sietze van der Werf, In de personeelunie bekleedde hij tegelijkerreiziger te Huizum, is geëindigd door het tijd de functie van kringleider van de kring verbindend worden der eenige uitdeelings- Munster-stad. Sedert 1936 is kringleider lijst. Schmidt lid van de Rijksdag. Op 1 October
Onze K.L.M.
—
—
—
—
ZIJ, DIE VIELEN 10-19 MEI 1940 De C.J.V. „Samuël" te Oppenhuizen cJr geeft kennis van het sneuvelen op 10 N van haar lid Catharinus S. Faber, uit w wellingerga, op de leeftijd van 20 jaar. De familie uit Delfstrahuizen deelt n*6 het sneuvelen te Rhenen van haar schoo»', zoon Tiemen Pees, op de leeftijd VH 27 jaar. Gesneuveld is Jaap Jongbloed te Soest' berg. afkomstig van Joure. Sabe van Wijngaarden uit Joure is op ", leeftijd van 32 jaar bij Rhenen gesneUTtjS Willem Schurer uit Makkinga is op slagveld "bij Wassenaar gevallen. Mededeelir.g wordt gedaan van het ov'f lijden van Maria F. L. Heinrich—Scbeßi en daar dochters Theresia Heinrich. Mar ', Heinrich, Caroline Heinrich en Josepfc'Jp Heinrich te Rotterdam; en van Cornclis }fv en Maria Lap—van Heyningen, beid". 71 jaar, te Rotterdam.
*
I
*
,
<j'
1938 werd hij opgenomen in de staf van plaatsvervanger van den Fiihrer, in well' hoedanigheid hij aan den gouwleider t rijkestadhouder Konrad Henlein in he £Ï detenland werd toegevoegd. Sedert het »Jj gin van de oorlog is hij onder rijksini**'* dr. Goebbels werkzaam bij de staf vaü <> Fiihrer voor de oorlogspropaganda. Commissaris-Generaal minister Fischböek. Minister Fischböck ie in 1893 te Geias de Beneden-Donau geboren. Hij is j'"\, lang in het Oostenrijksche bankbedrijf ve m zaam geweest en heeft op dit gebied financieel deskundige naam verworvenpolitiek opzicht bewoog hij zich sleed8 het nationale kamp en na het aceoord *Jj Berchtesgaden werd hij in het voorjaar 1938 tot Staatsraad benoemd. Toen de na", naal-socialistische beweging in het bewind in handen nam, werd hij "'"j, Rijksminister Seyss-Inquart, die de aari?.„4 ting bij het Duitsche Rijk had bewerkstel' 1? als minister van handel in de regeering genomen. Later keerde hij terug tot het VS ticuliere bedrijfsleven en nam hij de le'/1 op zich van de Kredit-Anstalt-Bankvere'O Weenen. Als voorzitter van de Kamer Koophandel hield hij zich o.a. bezii economische vraagstukken dn Oost-E ur<ïj. Hij werd daarop na de bezetting van > derland door Rijkscommissaris Seyes-ln-l'L, benoemd tot Coniniissaris-generaal voor ?? nomie en financiën in het civiele best
'
" ' ■
'
"
van de bezette Nederlandsche gebieden.
KERKNIEUWS NED. HERV. KERK. Beroepen te ziim cand. J. S. Postma, hulpprediker
Surïjjj,
t-aar.
DE NED. HERV. GEMEENTE TE ROTTERDAM. Opheffing van vijf predikautsplaatsen. Door de gebeurtenissen der laatsto *<-% verkeert in het bijzonder de Ned. Ij.*, gemeente van Rotterdam in groote heden. In verband hiermee wordt thau9 <* de kerkeraad dezer gemeente overv.'OS,' het aantal predikantsplaatsen, dat thaO9 bedraagt, tot 12 of 13 terug te breng*"ll ' Op welke wijze de „afvloeiing" van vijftal predikanten zal plaats hebben,} 9 j*. niet geheel te zeggen, aldus de „St""Lt Reeds was het bekend, dat gecommitte''r >| aan de Kerkeraad hadden medegedeeld. om financieele redenen, niet zou voorzien in de vacature-dr. F. J. Krop- * y zal nu evenmin het geval zijn met ture-dr. H. J. Olthuis. Voorts zal d schijnlijk in het najaar als ds. M. van l ken met emeritaat gaat opnieuw een r*%. ture ontstaan welke niet vervuld zal wO Legt dan in het voorjaar 1941, zooals 0 bedoeling ligt, ook ds. J. van Duyveiib'' het ambt neer, dan zouden reeds vier V kantsplaatsen onbezet zijn. Ten slotte wordt nog gerekend met e ,ftt gelijkheid, dat één der andere Rotte"" sche Hervormde predikanten elders pen zal worden, of in een andere gelDe hulpdiensten zal kunnen verrichten.
j
.l .
-
1'
DR. J.H. GUNNING JHzn
-
Naar de Stand, verneemt, laat de heidstoestand van dr. J. 11. Gunnin in de laatste weken weer veel te co< over. De ongesteldheid liet zich aan*8 j,'! lijk zeer ernstig aanzien. Thans i ,1,1 oogenblikkelijk gevaar vrijwel gewek'*11 tf ie de 82-jarige als altijd goedsmoeds? £ j heeft het vaak zwaar en ie lichamelijk
*
geestelijk afgemat.
\!\
'
ZELDZAAM PREDIKANTENJUBILEUM.
6 Juli a.s. viert d6. G. Boersma, N e< vormd predikant te Silvolde, zijn €° ambtsjubileum. $ Ds. Boersma, die 81 jaar oud ie, , osi vaardde het predikambt te Heenise- *$, van 1893 tot 189Cte Nijehaeke-Haskerd*.\i daarna te Hollandechevel-d (Dr.), Goe° sedert eind 1909 te Silvolde.
" * *
25-JARIG JUBILEUM. Woensdag -herdacht do heer J.
■
'
te Tzummarum zijn 25-jarige werkzaak als evangelist. z jj' De heer Molenkamp behaalde in lfl diploma voor godsdienstonderwijzer eO \i achtereenvolgens werkzaam le Beer' ai Roden en vanaf 1929 te Tzummarum» BEROEPBAAR.
Cand. J. 11. Velema, te 's afkomstig van Drachten, waar zijn v 9 j' predikant was, stelt zich thans beroep iv de Chr. Geref. Kerk in Nederland.
.
BENOEMINGEN, BESLUITEN
—
Op de resten
der spooibrug bij Goor is door Nederlandsche spoorwegarbeiders een voetbrug aangelegd, welke van groot gemak is voor de treimeizigers op het herstelde traject Zulten
Hengelo
-
ENZ.
"* J
Aanbeveling voor secretaris d el .? u.eer.te Opsterland: 1. J. 11. Klaseiu'"; '\ meente-secretaris van Medeniblik; '"„o"' Schurink, idem van Wonseradeel. ming Diii6dag 11 Juni a.s. Geslaagd te Amsterdam voo vroedvrouwenexamen (theor. gedeelte A. Klijnstra, te Warna.
—
Zaterdag 8 Juni 1940
LEEUWARDER Rechten De
van gemobiliseerden op pensioen.
voornaamste bepalingen voor pensioen wegens
invaliditeit of voor weduwen. 6 lis irant peelt een overzicht van de middellijk, hetzij binnen één jaar tia het 'oornaa mste bepalingen betreffende de ontstaan van de ziekte, de verwonding of w e <e personen, die gedurende de het gebrek. De termijn van één jaar kan y "tohv'Sa e en ce oor geheel of gedeel- verlengd worden, mits zeker is, dat het over-
' "' "
lelii-
l-ii jj\
'°S
mvalide zijn geworden of zijn gesneu- lijden het onmiddellijk gevolg was van de (of hun nabestaanden) kunnen doen ziekte, verwonding, verminking of het ge°P pensioen. Wij nemen deze hier brek. ft. De nabestaanden, die recht op pensioen e hieronder volgende regelen hebben kunnen doen gelden, zijn in de eerste plaats de weduwen, de wettige en natuurlijke kinktv e betrekking op het personeel der re-oo], ls °P vrijwilligers bij de landstorm. deren. Doch voorts ook de ouders, grootbij deze uiteenzetting geen rekening ouders, ouderlooze kleinkinderen en schoon«j. Jouden met de bijzondere rechten van ouders, indien de overledene hun kostwinner was. Kinderen hebbea recht op pensioen, , 2°ogenaamde beroepspersoneel. zoolang zij geen 21 jaar oud zijn en ongeInvaliditeitspensioen. Recht op ie zijn. Pleegkinderen kunnen met wethuwd dit op invali liteitspensioen kan m?n tige kinderen worden gelijk gesteld. Het e ((j ! algemeen hebben, wanneer men voor kind, waarvan de echtgenoote zwanger wae v «Unste 10 ?/o invalide is geworden en toen haar man overleed, wordt als reeds ge1 door: boren aangemerkt (mits het levend ler weof verminking opgeloopen reld komt). e strijd of veroorzaakt door gevorderde dj Indien een militair bij de uitoefening van militaire diensten; de militaire dienst is vermist geraakt, krijo| j 'iekte of gebreken, veroorzaakt door gen de nabestaanden voorloopig pensioen, gekomen onder de overwefeiirt uiting als ware de militair overleden. n verrichtingen of ver%op ? v'oed van Een weduwe krijgt 50 pet. van de peneit,jr lenissen in de uitoefening van de mili- oetigrcndslag, een kind dat ouderloos is of c ens °f van de bijzondere omstanwordt 20 pet. Elk ander kind 10 pet. Ouders, ledf 'n *> of toestanden, die zich bij de grootouders of schoonouders krijgen niet tC flSjening van de dienst hebben voorge- meer, dan de overledene tot hun levensonderhoud bijdroeg, tot ten hoogste 40 pet. van y e riekten of gebreken, die weliswaar de pensioengrondelag. Zoo ook ouderlooze Kaneel aan de dienst te wijten kleinkinderen tot ten hoogste 20 pet. van % niet welke toch tot uiting zijn gekomen de pensioengrondslag. 01 ve Vatl e ''gerd zijn geworden door inwerking De gezamenlijke pensioenen der nabeVj a "Rondere, zeer nadeelige invloeden, staanden mogen niet meer bedragen dan k !'aa *i men in verband met de dienst is 80 °/o van de pensioengrondslag. Bij de toegeweest. gesteld kenning van pensioen komen eerst de wePb invaliditeitspensioen wordt voorloo- duwen en weezen aan de beurt. Zijn die er yOf levenslang toegekend. niet, of blijft er nog iets over van de 80 °/o wordt het in het algemeen nadat zij het volle hun toekomende gehad toe e°?rlooPigwanneer vooruitzicht hebben, dan komen aan de beurt: er nog , dan komen aan de beurt: "■iny kneden de ran K van officier ten 2. de ouderlooze kleinkinderen; en daarna Pracli ''ch zal vet voor gewone 3. de schoonouders. ""ld»! nf 70 niet boven dit bedrag uitkomen, De pensioenen gaan in daags na het \i onQer pensioengrondslag worden lijden, mits de aanvraag binnen twee overjaren lita aan de inkomsten, welke men als mi- is ingediend. Het weduwenpensioen eindigt e P r jaar genoot. jji" bij opvolgend huwelijk, ook bij het gaan P en""ioen beloopt bij algeheele inva- leven in concubinaat. fo(,ei t "0 % van de pensioengrondslag. De aanvragen om pensioenen worden gee f 490, behoudens in het geval. richt tot het ministerie %h Ven Defensie, afdeeon^er c genoemd, waarin het ling 111 13, Heerengrachtvan e s 38a, Den Haag. de bedraagt. helft daarvan Uj. Deze afdeeling stelt zich na ontvangst der j>eJ. gedeeltelijke invaliditeit wordt het aanvrage in verbinding met den burgeoe n naar evenredigheid geteekend. meester van de plaats van inwoning van den aanvrager. Door middel van den burgemeesVerhooging van het pensioen. ter worden de betrokkenen dan ingelicht Ui, "r'll Pensioen wordt met 20 V» van het over de 6tukken, die zij moeten overleggen. Uln in de "* pensioen verhoogd van *o'2 De aanvrage om pensioen kan op ongezegevallen, te weten wanneer: der ledematen (handen of voeten) geld papier gesteld worden. Aan de familie is van militairen, die tijdens de dienst geen f" e "aan of voorgoed geheel on""Uikv, ar is geworden, dan wel een tos- wond werden of ziek werden, en inmiddels s ontstaan, die met een zoodanig nog niet herstelden, wordt de kostwinnersVli gewoon doorbetaald, omdat be&liit S*e een zoodanige onbruikbaarheid is vergoeding doelde militairen nog niet met groot verlof j-* stellen. zijn gezonden. in eoï meer ledematen dermate '""We sil] , e glijkheid of bruikbaarheid zijn verleh()ei'd, dat de toestand van den belangLOOISTOFFEN. met die onder 1 beschreven is, Wilgen schilhout en eiken bast. stellen, 3,'ye gezic organische Bast van wilgenschilteen en -schilhout door btsvermogen " '"■"«ak Zoo(lan 'g s beperkt, dat het vermoet worden beschouwd als looistof in de zictl 1 813110 '? te bewegen er zin van de looistoffenbeschikking 1939 no. 1. 'ftist'$11 ora door wordt getroffen. Voor deze soorten bast geldt dus, evenals "4livj p n toestand is ontstaan, die op de voor andere looistoffen het geval is, een in verhouding tot de levensom- algemeen vervoerverbod. Ook het verbranvan den belanghebbende den van wilgenbast is verboden. 6 verPl e gin S oï behandeling verVoorts is het lot nader aankondiging verboden ongeschild eikenhout van inlandgat e a ngrijke misvorming van het ge- sche oorsprong te vervoeren. Alle eikendie door hulpmiddelen niet hout, dat hier te lande wordt gekapt, moet Nd0 on9tstaan, te verbergen is, zoodat den be- dientengevolge ter plaatse van de kap van "gli e °bende de omgang met zijn mede- de schors worden ontdaan. De eikenschors lij et6i ernstig wordt bemoeilijkt. wordt beschouwd als looistof in de zin van gevallen, hierboven onder c be- de looistoffenbeschikking 1939. Vui bedraagt «le c ook de peneioenverhooging W*" de helft (dua 10 pet. van het maxiI .Pensioen). W 'pi dus iemand zijn hand verloren «lo 0(rBln de strijd, kan voor hem een ver't invaliditeitspensioen worden aan?üVfa Stel, dat zijn invaliditeit bijv. 40 H gt > dan krii§t bij 60 pCt " Va 49
'-
°'
'
' '"
h'
,
gestand.
--
°'
W-
cht°
"
'
-
'
.
v
°'
Nte
.
''
'^ht^ ;^
'
6^ "^
NIEUWSBLAD
HET LIED ZWEEG
...
„Waarom schrijf je niet? Ben je de kluts óók al kwijt?” Aan mij werd deze vraag gedaan, En ik reik hier het antwoord aan, Een woord, dat U de waarheid biedt: Bij puin en graven zing je niet Wij hebben allen, U en ik, Een tijd doorleefd van schok en schrik, Veel wat ons denken dierbaar was Is puin geworden, stof en asch Dat wat ons onaantastbaar leek, Maar voos tot in zijn wortels bleek, Zien wij met wee of weerzin aan, Terwijl wij bij de scherven stafan Er brak zoo veel: Vertrouwen, leer, Geluk, Geloof, en zooveel meer, Wij voelden ons bij puin en pijn Precies alsof wij weezen zijn Dat is aan U en mij geschied, Men vraagt nu: ~W aarom schrijf je niet?" Maar zeg mij, waar de zanger leeft Die bij het puin een lofzang heeft? Ik zag de oogst der dwaasheid aan; Ik zag de kleine kruisjes staan, Ik zag den mensch die alles gaf,
ln 't kleine kille oorlogsgraf Ik zag het volk dat alles bood, Verlaten in de grootste nood, Verdeeld, verscheurd door haat en list, Ten prooi aan nijd en broedertwist
Dat waj de greep van leed en nood Die om mijn hart zijn vingers sloot Daarin verkilde drang en lied, Bij puin en graven zing je niet T. SWART.
int
van
Inafwachting dekomst deNrederlandschekrijgsgevangenen Duitschland verzamelen zich vele belangstellenden aan de 9. insplaatsert
■
BENOEMING VAN HOOFDAMBTENAREN. De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied heeft ingevolge zijn decreet betreffende de organisatorische opbouw van de bureaux van het rijksconiniiswriaat benoemd: tot vertegenwoordiger van het ministerie van buitenlandsche zaken den gezant O'.to F. en e; tot gevolmachtigde voor de Nederlandsche Bank den ministerial-direktor voor bijzondere aangelegenheden, staatsrat H. C. De verjongingskuur. H. Wohlthat; „Ik sei teugen de frou,'' zei Krist Sr., tot chef van de hoofdafdeeling op het „nou't met de bensinenoad de auto's fan 'e bureau van den Rijkscommissaris den miniswech binne," ik sei „nou wudt it o n 9 gouden terialrat dr. Hans Piesbergen. uur. Nou mutte wy ons slach slaan, want PLUNDERAARS VOOR DE RECHTBANK. nou wurre wy aensens baas op 'e dyk. Ast' nou idé heste," sei ik, „late we dan tegare Strenge straffen geëischt en opgelegd. met de stive ruch op in panier sitten gaen, De Zutfensche rechtbank heeft een aantal en lytse nae Fierferlaten.'' zaken van plunderaars, die tijdens de 001„Op in wat?" zei Lindert? -logsnood nebben geopereerd, behandeld. Ze „Op in gedurende hadden de evacuatie van de o né.... haha, wat sei ik, in buurtschap „De Hoven" te Zutfen op 11 en panter? ik bedoel in tante a né ju toe 12 Mei allerlei goederen gestolen uit win- hoe hyt it nou?" kels, café's en particuliere huizen. Alle ver„In tanter," zei Rikus, „hewwe wij oek dachten bekenden. De officier van justitie, mr. Stam, was al es op fut weest nik 9weard man, op 'e van meening, dat tegen deze hyena's van hoeke fan 'e Bleeklaan doe plofte ik fan 'e het slachtveld niet streng genoeg kon worden opgetreden. Hij eischte tegen den dertig- durosadel of met in klap, en myn neef Arend jarigen landbouwersknecht J. van 8., tegen dy reed deur na© de tweede Hoogebrug, den 47-jarigen G. J. 8., tegen den 28-jarigen wylst twee mannen fan de Ouwegeleien my koopman I. J. en tegen den los-werkman J. K., allen uit Zutfen, twee jaar gevangenis- nae hús droegen." „Dat w a e r niet op in tandem," zei Krist, straf. Tevens werden eenige plunderingszaken „dat waar op in stoomfyts. Mar dy bestane uit Voorst behandeld. Tegen J. W. aldaar op 't heden niet. Just daarom wuden de frou werd een jaar geëischt, tegen den 69-jarigen en ik " landbouwer D. J. D. anderhalf jaar en tegen „O, dust se nou wel?" W. H. J. v. d. M., een los-werkman, een jaar gevangenisstraf. „Ja, mar se wú foarst sitte." De rechtbank wees in enkele zaken on„Waarom?" middellijk vonnis. De Zutfenaar J. van B. „Ja, waarom, om de heldhaftichheid hé werd veroordeeld tot 2A jaar, diens stadgenoot G. J. B. tot anderhalf jaar gevangenis- se seit: „Astou foor sitste, dan hew ik niks straf, J. J. tot 1 jaar en H. K. tot KA jaar te sêggen. Nou, daar hè we earst al fiks heibel om had, want se wú gelyk hewwe. gevangenisstraf. De uitspraak in de andere zaken zal over Ik sei, nou allé, buten 'e stad," sei ik, „daar kanne jou wel foorride. Mar as we starle," veertien dagen geschieden. sei ik, „laat m ij dan an 'e kop." „Myn kop is Een jaar geëischt wegens heling. oek niet een fan in false gulden," seit ;j. In de zaak' tegen een 60-jarigen winkelier Wat in kynderachtige heibel, nou?" uit Voorst, verdacht van heling van geplun„Ja," zei Blok, „se begreep de heele sitederde goederen, eischte de Officier van Jus- waesje niet, hé?" titie een jaar gevangenisstraf. „Welné man, dwarsbongele, ik sei: „Kan-
GESPREKKEN OP DE BRUG
—
—
"'
—
°
wordt met 40 pet. van het m verhoogd, wanneer: Pensioen le e°t ledematen (handen of meer \ e 6n] zi Jn verloren gegaan of voorgoed *eu Onbruikbaar zijn geworden, dan wel oetstan d. is ontstaan, die met een zool'ei(<""*.verliee of een zoodanige onbruikbaarls gelijk te stellen; Wr tiet gezichtsvermogen in beide oogen Sc heel verloren ie gegaan of een feliiW 11?te te ontstaan, die met blindheid ie «tellen; 3e. on herstelbare krankzinnigheid isont"Hîk Û*e een toestand die daarmee is geIn bellen. gevatlen hierboven bedoeld onder c, k 'tfaa ook de peneioenverhooging slechts
,
\tè
*Sioüe ,
,2e.
'
vWa.ii
bij'
. °'
*"*-
v
'686
iemand
beide voeten verloren en 100 pet. invalide, dan zal hij dus Bioen ontvangen van 140/100 X 490
een invaliditeitspensioen wordt
an
vlaken
"
—
—
— —
„O jonkje wúst daarop út" zei B. W., „dat ik nou weenliks omswaaid bin —, nou mar dat skaam ik mij niet hur daar durf ik wel rejaal foar út te kommen ■Maar daar het myn húd niks met te maken, mar myn geest o soa." „Stil dochs mannen stil dochs" zei Lindert. „Jimme mutte elkander wat toegeve, it het niks om 'e hakken. Krist kon et stuur niet houwe mar sukken binne er ommers nou in heele pusje. Se skrive er wel stukken over inne krante. Stuurlooze lieden noeme sij dat." „Smoesjes" zei Krist —, ik weet wel wat ikant as ik út wil." „En dou hast in groate lap fel fan 'e knibbel". „Ja, mar dat is de heele húd niet, né, Lindert dou hoechst niet as in brodske hm om ons heen ie klokken it is hier niet in bewaarskoaltsje Lindert zei: „ik was myn hannen" fan dy
—
Pens ioen van nabestaanden. 611
—
— —
% eertccrt of gewijzigd, vindt een geneeskunBinnen zes maanden stWde erz°ekvanplaats. het eerste onderzoek kan r "'opu rzoeken dat tiet geneeskundig onCX ' wordt. herhaald
jj't'eri
Ne wy nou niet eens es foor één kear hier foor it ooch fan alle meensen tegare fan hus gaen in eendrachtichheid? Nou, ik huur met leul lijen dat ding en avens tefoaren, daar komt it fabryk foor de deur, want dy ferhuurder seit: „Jimme mutte earst mar es proefrije, want slaagt it niet," seit hy, „dan ferhuur ik 'm morgen an in ander. It is roversgúd," seit hy „se flige my it hús er om fan it sté. Dus prebeare mar. Wat astrant fan su'n fent hé?" „Jawis," zei Sint, „se binne daelks al niet mear te bruken hé, se kanne de weelde niet ferneare, nou, hoe gong dat?" „Nou," zei Krist, „ik sei teugen hur, nou mutte de tannen opmekander, want as wy in misslag make dan is dy kearel in staat en ryd er spoarslags met nae hús toe. „Biste bereid?" sei ik, „súst it andurve?" Se sei: „Waar mvt it dan weze, op 'e Nijstad soms'? daar't dy jonkjes met pofbroeken an 'e kant stane te sjaansen daar hew ik gyn sm an!" „Welné" seit dy fytsplakker, „hier mar patteklier op 'e streek fris op en licht er over. Jou man foorop en jou recht achter hem." En, it is er fan komen...." „Binne jimme starten?" „Ja man en it gong best. Soa út 'e hage weg opstappe en doe dwars over 'e dyk. Met in fikse guil mar parmantich Niks te redden en oek om it eilandtsje heene met in wide swaei en alles hadde goed gongen, mar doe beginne sij op it streekje te roepen fan „frou Krist, hou je taai en dit en dat en doe flycht daar in gekke blei fan in buurwyf toe de deur út en it straetsje del en sy kan hur niet weerhouwe en ik krij se foor my. Bats, in kroeme trapper en sij in bloedplak op 'e knibbel a 9in gulden en ik in skilde han. Onkosten, in kwaad sm en hoera over de heele lynje. De kearel fut met de panter." „Dus," zei Rikus, „it waer al fan 'e han eardat it begonnen waer. Hoe gong it met hur, flooch se over de duro?" „Niks te redden, se het dy fytsferhuurder it een en ander ferteld en doe wú se in boatsje hure bij Appeldoarn. Mar daar had i k gyn sm an. Want dat is swaar werk mannen. Roeie roeie, en as je einliks fredich in 'e Murk drive, en je wille even an 'e wal, dan staat er in boer foor je met de lurk teugen it bust an. „Foart, fen it lân ôf, as ik stek dy de foarke yn 'e bealch." Dat is niks foor mij. Dan blive wy mar thús." „It had dy anders su'n goed deen," zei B. Wallendal, „en de frou oek. Jimme mutte nou jimm' trekken waernimme soalang as de bensinenoad duurt. Nou mvt de mindere man de wech in it besit hewwe." „Dat hoecht niet," zei Krist, ~ik gtm in ander oek syn plak wel, hoar! Om mij mach elk ride, as se hur fatsoen mar beware." „Weenliks," zei Wallendal, „as sukken as jimnie weer op 'e tandem komme, dan make sij in soart ferjongingskuur deur.'' „Steekst' my de gek nou an?" „Né, ik mien it." „Ja, dat sien ik wel, denk mar om jou eigen ferjongingskuur." „Myn ferjongingskuur?" „Jawis, dou bist omniers alheel in in nije húd kropen," zei Krist Sr. „Nou, as je daar nou niet fan ferjonge, dan weet ik it
niet."
helft'
**"«)
—
—
'
"'"taxi'294Pensioen
Derde blad
No. 9660
Weer thuis.
—
Inwoonsters van Spakenburg nemen bij terugkeer in haar feedjegc-jd ejrjs t^jjej ftïanuaUe,
h*t
flink
woonplaats na de.
—
Ao 1830 DE TIEN-,
Ao 1940 DE VIJFDAAGSCHE VELDTOCHT EN HOE DE FRIESCHE SOLDAAT DAAROP REAGEERDE
Z_oo ie dam na ruim een eeuw van vrede de nog steeds durende faam van den Tiendaagschen veldtocht van de overgrootvaders
door den Vijfdaagechen in 1940 grandioos geslagen. Er liggen honderd-en-tien jairen tusschen en de achterkleinkinderen waren van den beginne af in een verdedigend© positie gedrongen. En wij, die niet meer midden in den opgang der jaren zijn, wij kennen de strijders van beide veldtochten, w|j kenden den man van 1830 toen hij al zeer oud was, en het waren onze zonen, die deelnamen aan de landsverdediging in 1940. Wij hebben de voornaamste wapenfeiten uit den Tiendaagechen hooren vertellen en weten, dat de bescheiden voldoening, hieraan meegeholpen te hebben, een menechenleeftijd duurde. En ontegenzeggelijk zal het onzen jongens ook zoo vergaan, die allen iete hebben gevoeld van de ontzaglijke dreiging, die over de landen voer. Het zullen de merkwaardigste uren van hun leven blijven. Het verhaal van hun avonturen, het uittrekken uit de kazerne naar het oorlogster-rein, het spieden in d* lucht naar den vijand, de eerste aanval van den naar den grond dwkenden bommenwerper en het ratelen van de geweren, het za! altijd spannend blijven voor de leden van het eigen huisgezin. Wal er ook veranderen mag, ze zullen luisteren naar het oorlogeverhaal van den vader en nooit laten van tijd tot tijd te vragen: „Vertel het nog eens" Immers, de soldaat van 1830 had zoo goed als niets beleefd en toch vond men hem een eeuw lang een man, dde veel tot den roem van de familie had bijgedragen. Louter reeds door het feit, dat hij dwars door h>M land getrokken was en over de grene. Dit is, niemand zal het ontkennen, een heel goede prestatie. Een verbeterde vierdaagsche en zonder de hulp van extra posten en de geestdrift van opgewonden sport beminnaars langs de wegen. En nu is het wel eigenaardig, maar den eportieven kant van deze, aan het uithoudingsvermogen zware eischen atellendtprestatie hebben de voorvaderen nooit bekeken. Zij wijden er in- hun brieven geen woord aan, maar bepalen zich met eimpelen ernst louter tot de uren van vertrek en aankomst en wat hun voorts trof va de aanschouwing van het landschap en het bedrijf. „Onderweegs zagen wij aardappels en weet en vlas, dat er goed voorstond, de vruchten zijn hier lichter dan bij ons, maar de landaard is ook zoo goed niet, de boeren hebben het vee 't geheele jaar op stal staan met de koppen naar voren en het achtereind naar den muur toe. Zij drinken daags driemaal koffie en het brood ie tweekeer zoo lang ale bij ons en spijkerhard". In deze kalme, beschouwende weergave der feiten is geen ruimte voor den lofzang op eigen roem. Het ie louter 't goede woord om precies datgene weer te geven, waarin de eigen huisger.ooten belang zullen stellen.
L/E
interesse stijgt naarmate de mareen wordt voortgezet, die gaat over rivieren en door heuvelachtige 6treken. Maar nergens, noch op het eerste traject van Leeuwarden naar Heerenveen, noch als het gaat van plaats tot plaats in het Belgenland, schrijft bij bijvoorbeeld over blaren onder de voeten, zoodat men moet aannemen, dat hij deze kwelling niet gekend heeft. En ook niet over den ruwen kant van het soldatenleven. Hij drinkt het gewone kwantum jenever, dat heilzaam geacht wordt voor de instandhouding van het lichaam en het op peil blijven van den geeet van een man te velde, die het huiselijke leven ontbeert. Maar niet, dat hij uitgekafferd is door een meerdere, dat hij mee gedaan heeft aan een geduchte etoeipartij of neergezeten was in een kroeg, te dobbelen of te spelen, hij meldt van Wijntje noch Trijntje; het goede is hem steeds nabij. De echoenen goed im 't vet en een klein rantsoen „genever", voorts een schrale, maar niet te karig toebedeelde kost, ziedaar de voorwaarden, waaronder deze boerensoldaat een langen en zeer zeker moeilijken tocht zonder morren volbracht. Onverschillig of hij zijn marechroute afsluit na zee of acht hij eindigt met het of tien uren loopens, simpele: „Toen kwamen wij daar 's avonds aan (te IJ.) en vertrokken de andere morgens verder naar Z " Over den oorlog niets; later blijkt, dat hij een moment toch iets „gevoeld" heeft, namelijk toen de officieren elkander vóór den slag de hand gaven, maar dit openbaart hij niet eerder dan tien jaar na dato. Want hij bleef voorshands nog negen jaar in het grensgebied en keerde toen pas huiswaarts; trouwde en nam het landwerk weer op zooals voorheen. En voor zoover het ons bekend is, heeft de stroom van heldengedichten, aan den Frieechen soldaat gewijd, dan ook eiechte traag gevloeid. Wij weheelemaal
—
ten op dlit moment waarlijk niets andere aan gen en parachutisten in waarheid dood en te wijzen dan uit „Rimen en Teltsjes" het verderf zaaiden, kortom een oord der verschrikking, zoo als onze mannen het hopelijk welkom van de Fryeke fa mm en: nooit weer zullen meemaken. En dat dan Heare, Saske, hwet in nocht! één hunner onder een koebeest neerhurkt Hear ik dêr de trommen net? en even later terugkomt met de lachende Blinke de geweren net? mededeelimg: „Ik haw dy kou mar efkes Ljeat It Skutlersfotk is thúg, molken yn 'e veJdfleech". Daelk is 't keamerop mei us. Den springst' mei hjar yn 'e bocht; Wel, dan spreekt daaruit toch een zekere Heare Saske, hwet in nocht! geesteeverwantschap met de mannen van 1830, die ook iin kalme onaandoenlijkheid Saske, binn' dy redens klear? opmarcheerden om hun plicht te doen, ook Al de Skutten» út it lân offer te brengen, als dat bereid het uiterste Nimme in famke by de hân. van hen g»veTgd mocht worden. Saske, heele boaske, ljea? O, dyn Skutter is net dea, Fiel, dou haet ham by de hftn, Dy syn trou dy joech ta pân. waartoe? Immers, dlit is de vraag, die zich altijd Ryd den, det it guit en giet: opdringt bij het lezen vam die weer aam ons Nin faem dy allinne stiet; sobere, maar aangrijpende levensschetsen Allee eit wer pear oan pear, van iederea gevallene. Saske, ie dyn ark al klear? Liz nou oan, in tútsje ta, Soms ie het een boerenknecht, of een winNin poepinne scil turn ha! kelier of een schoolmeester, maar allen geFoi, det wier nin wacht* jen, lea! acht en gezien im hun omgeving, eerlijke, Sûnder ekutters wier 'k ljeaver dea trouwe werkere. Allen, hetzij jong en in dea En hun was uitgeleide gedaan met een aanvang yan hun loopbaan, of bekwame en gerijpte talenten in de kracht van het leven; bierpealm in de volgende trant: de maatschappij had van hen nog veel te Hwer moast dou hinne, myn skutter? wachten. Nei Brabân ta, myn Ijeave Nynke, Op dit waarom en waartoe vermag nieNei Brabân ta, myn Ijeave Tryn. mand een bevredigend antwoord te geven. Kom, taepje ris yn. Eén ding staat echter vast. Na dit procee Hwa scil dêr dyn postrou koai.tsje? van vernietiging en ontbinding zullen menDe kok, de kok, myn Ijeave Nynfce, schen trachten een nieuwe wereld op te Enz. bouwen. En pas dan zal kunnen blijken, of deze al dan niet vergeefs zijn gebracht. IIU ie het, ook voor den leek, duidelijk, Vrij dan, in den zin van eervol, dat tusschen den Tiendaageche en den Vijfbouwend, scheppend voortbestaan, daagsche vrijwel alle punten van vergelij- Op de plaats tusschen de volken, king ontbreken. Een min of meer genoegeals verdiend door onze daân; lijke wandeling door het land mei een niet Eene toch zal de tijd weer komen, dat, geleerd door smart en pijn, al te heftige bataille als slot ie niet in één Alle menschen zullen voelen, gebeuradem te noemen met de catastrofale dat zij allen broedere zijn. tenissen in de nooit te vergeten Meimaand van 1940. Zoo zegt een onbekend d'chter in een tijdHet leger was reeds maanden onder d« schrift en men mag het alledaafisch en gewapens en paraat en ook al bepaalde de te- woon vinden, maar het wijst d é goede rich genpartijd door forsch en onverhoeds optre- ling. det. de punten waar gestreden zou worden, het behoefde niet tot een algemeene op8....a. marech le komen. Van plaats tot plaats en met genoegzame ruetpoozen om de familie op de hoogte te houden. KORFBAL Ach né, de oorlogsvoering ie zoo geheel HET PROGRAMMA VOOR ZONDAG anders en het wapengeweld zoodanig, dat Klasse IA: men niet kan en niet wil vergelijken. Maar Lekkum: blijven menschen Meeuwen—Leeuwarden. meneohen, en allee wat n ú Friesch sprak te velde, dat waren de Makkum: Makkum—Wêz Fluch nakomelingen van de mannen uit 1830. Klasse 1B: En men mag aannemen, zonder anderen Siegerswoude: VKC—Hermes. te kort te doen, dat zij hun best gedaan heb- Boornbergum: Oda—Wêz Handich ben en dat de ure des gevaar» hun bereid Klasse IC: vond en hun flegma niet doofde, maar deed Hemrik: WWMD 2—Sportclub. aangloeien tot den onbedwingbaren lust om Oosterwolde: Dio—LDO. krachtig hun man te staan. Knijpe: Kinea—Advendo 2. Wie zich daarvan wil overtuigen, kan een macht van bewijzen winnen, overal wel, Klasse 2A: waar soldaten samen reizen mei trein of Birdaard: Blauw-Wit I— Friso 2 (Zaterdag 8 uur) boot of waar de afgezwaaiden bijeen zijn of Lekkum: Meeuwen 2— Blauw-Wit 2 de meesten onzer ook wel in de eigen huis8 uur) (Zaterdag kamer. Wleuwerd: Dy—Leeuwarden War 2. Wie putten wij uit deze bronnen, zou de Klasse 2B: kranten kunnen volschrijven, maar in de»wi ie strenge schifting aanbevolen.; men dient Hottevalle: Wêz Handich 2—Surhuisterveen de sprekers eenigszine te kennen. En ook Wijnjeterp: ODK—Oda 2. legt de kwestie van het bezette gebied ver- Oudega (Sm.): Quick-VKC 2. plichtingen op, die nagekomen moeten worKlasse 2C: den. Makkinga: Sportclub 2— VZK. Maar waarom bijvoorbeeld dat aardige ge- Donkerbroek: HDT—Dio 2. zegde van dlien sergeant te verzwijgen, die Klasse 2D: met zijn mannen een zware mitraiMeur be- De Hoeve: De Hoeve 2—Kinea 2. diende tot aan het moment, dat de tegen- De Hoeve: De Hoeve I—De Hoeve S. partij het hen al te benauwd maakte en de helpende manschappen dekking zochten in de nabijzijnde sloot. En tot de schouders in ONGELUKKEN het water stonden. Wat zeer menschelijk ie en het is niet om hiervan melding te maken, Het ongeveer tweejarig maar wel van den sergeant, die bleef door- zoontje van de familie Gomes te Den Burg, vuren. Niet alleen dat, maar ook nog ver- is bij het achteruitloopen in een pan mst kokend water gevallen. De kleine overleed vuld van zorg bleef voor de manschappen. spoedig aan de hevige brandwonden. Waarvan hij getuigde met deze woorden: „Jonges, jonges, jimme moalte út dy sleat Woensdagmorgen is in de komme. Hwent vs mem sei adtyd: dy wiete ondergrondsche werken van staalsmijn Wilkjedd dy lûkt sa yn 't lichum op, toe, jimme helmina te Terwinselen de 42-jarige houwer J. L. Janssene bekneld geraakt tueschen een moatte der út komme". kolenschop, door een schraperband weri afspeelde op En dat andere, dat zich een meegevoerd die en de zijwand van de daling, felbestookt terrein, waar de lucht zwart was waar hij werkte. Hij overleed vrijwel onvan rook, veroorzaakt door explosies, die middellijk. J. was gehuwd en vader van een groote stad verwoestten, waar vl'egtui- vijf kinderen.
VACANTIE-ADRESSEN voor Pensions, Weekends en Uitstapjes
—
4
— —
ELECTRISCHE LIFT-INSTALLATIE SCHITTEREND VERGEZICHT VERRASSEND PANORAMA Kaarten bij den Torenwachter
Limchroom-Restaurant „DE OUDE WAAG" Nieuwestad 130 boven
UfFERS —
—
LEEUWARDEN - Toren DE OLDEHOVÜ
- LeeuwardeiJ
Zeer voordeelig per abonnen* en Aanbevelend, 0.
voor uw twaalfuurtje, lunch en diner
DEVRI^,
natuurbad „kleine wielen" aan de groningerstraatweg bij leeuwarden, tel. Leeuwarden 6941; tel. tietjerk *>*1 op het zuiden gelegen. helder water. het ide* harde, slikvrije bassins. heerlijk zitje bet terras op groteske inrichting natuurbad. een met uitzien g. kano's en bootenverhuur. over geheele omgeving
——
——
—
—
Bl^
Juist nu naar APPELSGA
Het ontspanningsoord bij uitnemendheid: Café Rest. „DUINEN ZATHE". Telef. # Bosch, bejde, natuurt"1 Zalen voor groote en kleine gezelschappen. Tevens in expl theehuis „DE BOSCHBERG" Uitzichttoren op bet hoogste punt v»' J. VAN HUIZEE, Friesland.
IHATTEM
'
(Veluwe)
*I
Ru9tig, degelijk Pen6ion, in de nabijheid der bosschen. Vrije zit- en slaapkarß'' 1 „ Ook gedeelte huis te huur. met gebruik van keuken Condities billijk. B. WIJNEN, Eierdijk B
I°JJ
MENSCHELIJKHEID. De soldaat on de hond. In de rubriek „Van Dag toi Dag" in de N". Rt. Ct. lezen wij: Hij was afgezwaaid, even gezond en wel als hij in dienst was gegaan en zijn eenvoudige plicht had gedaan. Vader, andere niet zoo teerhartig en moeder waren hem een eindweegs tegemoet gereisd. Met wat luchtige branie want zoo was hij nou eenmaal had hij de al te groote gevoeligheid van „oudje'" weggeschertst en met zn drietjes, zoo echt, waren zij hmstoe gegaan. En ook daar. ook toen hij zus, die thuis gebleven was, weer zag en de oude meubelen en platen aan de wand en de oude geuren weer rook, had hij zich goed gehouden. Want hij wAs een lefjociuen, al was hem ook een brok in de keel geschoten toen hij de kippen zag waarom nou juist in de ren in de tuin bij die stomme kippen? Maar nu zaten ze knus als altijd vroeger mei hun viertjes om de etenstafel en hij hâd trek. Zelfs de poes, die zich natuurlijk als iemand, die zich respecteert, gereserveerd had gehouden, werd het nu te machtig, zij sprong buiten in het vensterkozijn en schurkte zich koket aanhalerig als ze wae tegen de ruit. De jongen zag op, herkende de kat en tuurde een oogenblik in gedachten voor zich uit. Moeder zag dat natuurlijk en vroeg: „Wat is er, m'n jongen?" Waarop hij, nog altijd voor zich uitstarend: „Ik zou wel eens willen weten, hoe het nou met Keesje is." Keesje was een etraatterrier, die bij de compie was komen aanloopen en daar liefderijk was- opgenomen. Mooi wae hij niet en alle raseen waren in het edele dier vertegenwoordigd. Maar als je hem met medelijden over zooveel leelijkheid aankeek, zag hij je zoo trouwhartig aan en blonk er intellect in zijn goedige oogen; het was, als raadde hij je gedachten en een tikje malicieus vertrok zich zijn onderlip ale wilde hij zeggen: „En uwé, mijnheer?" Zoo was hij gebleven en de lieveling van de heele compagnie geworden Dieren bedriegen niet. Dieren weten, wat dankbaarheid ie. Dieren stellen niet zoo teleur. Ook in het ruige soldatenleven, ook in het harde soldatenhart leeft innigheid en de behoefte aan warmte en liefde. Ook den soldaat zijn dingen heilig. Waar is kameraadschap als daar? Keesje voorzag in een behoefte, Keesje kon geen kwaad doen en Keesje maakte daar geen misbruik van. Want het was niet zijn ecbuld, dat dezer dagen de soldaten, als zij afzwaaiden, zich beroerd voelden worden ale zij van Keesje afscheid moesten nemen en haast afgunstig werden op de achterblijvers, die te steviger Keesje vasthielden In alle tijden is er meuschelijkheid geweest. Metisehelijkbeid, ook daar, waar men ze misschien niet zoo zou verwachten of haar etem onduidelijk werd in het gedreun van onvermijdelijk geweld. Zij wae er en zij zal er blijven ook. Eeren wij haar, zoeken wij haar, vertrouwen wij baar.
-
—
TOERISME KAMPEEREN. In de gemeenten Amersfoort en "" ui venhage (kampeei terrein Kijkduin) lS pj kampeeren tot nader order verbodeßj f geldt ook voor het plaatsen van kleedtenten van zonsopgang tot zon9"B j gang op het strand onder de ge*-' 's Gravenhage. J^ Op de volgende gemeenten kan worden gekampeeid: Beekbergen Gld), bij boerderij 't tje, Arnhemscbeweg 388. u Driebergen, gemeentelijk terrein i" Driebergsche bosch Dwingelo (Dr.), alle kampeerterrein Eexta (Dr.) gymuastiekterrein bil nadinrichting. a Epen (L.), terrein van P. Knops, C°L sen 9 en van E. v.d. Voort, hotel De B ' Hattem, Kampeercentrum Molecate*"Junne bij Ommen, Kampeercentrum Lunteren, kampeercentrum De Lepe 1 Nijverdal, Achter het kampeerge I>('1>( o.d. Nijverdalschebcrg. J Hilversum, kampeerplaatsen Witte en Egelshoek. ( Oudemirdum (Fr.) aan Z.W. kant .j gemeentebosschen. Rijs (Fr.) aan de Mirnserlaan b\ Rijsterbosch. Schaarsbergen (Gld.) boerderij RÜ" Heide a.d. Amsterdamscheweg. j Schin op Geul (L.) Krekelsbosch. Steendam (Gr.), tusschen de Proven het Schildmeer. Terheyden (N. Rr ) Bergvliet A 16Valkenburg (L.) Walramplein 11. jj Venlo, a.d. weg Venlo—Nijmegen, km.steen 74. Voorthuizen (G.) terrein van M. de vf Appelscheweg 8. m Wijlre (L.) bij de bron onder de K eU berg, tusschen Strucht en Wijlre. WijmbritseradeeL Sneek bij het paviljoen Sneekernieer' Zeist in het Zeisterboseh. /,1 Zoutelande, Duinweg 49 (het is nog bekend of het strand vrij zal zijn). j Swolle, a.d. rechteroever van bet tewater.
*>*lft
.
"
,'
.j
Oosterhout
(N. Br.) Seterscheweg
*
**
'
3
A
Kamer van Koophandel Mededeelingen. Meegedeeld werd, dat onder de ge.'JV seerde zakenlieden in Friesland deètijd „jr enquête is gehouden in verband met voering van artikel 11a der Vestig' Kleinbedrijf 1937 bij demobilisatie. Ve> e V demobiliseerden hebben aan de Kaoie middels bericht gestuurd, dat zij m*' verlof zijn en hun zaken hebben ''{Ur Voor zoover deze zaken onder de gings-wet vallen, ie hun jen vergunniW l v(f gestuurd. Aan de hand van dJ destiF* jf kregen gegevens zal de uitvoering v Jrr" tikel 11a van genoemde Wet worden v gezet. (T Ten einde zooveel mogelijk van defl)) staande vervoersgelegenheden te k". ft«* gebruik maken, is met bet Secretaris" 1 ft Bevrachtingscommissie overeengekom eDflpj»l daar vervoer kan worden aangemeld ~>ftt door combinatie van ladingen de velTf|e* middelen zoo economisch mogelijk worden gebruikt. Ingekomen stukken. Ingekomen is een mededeeling v
'
Bruintje Beer en Wim Das ontdekken een
smokkelaarshol Nieuwsgierig bekljker 13. Bruintje en Wim den grooter steen. Als re er mee klaar zijn merken ze, dat Big stilletjes Ie verdwenen. Vliegensvlug holt hij langs den weg en spottend roept Bruintje hem na: „Wat een held. Zonder lets te zeggen, neemt hij de heenen!" Met zn tweeën bulgen zij zich dan voorover. „Moet Je kijken", fluistert Brulntje, „ln de diepte loopt een pad. O, Wim, ik geloof zeker, dat dit lets met de smokkelaars heeft uit te staan. Kom, laten wij naar veldwachter Hector gaan en hem vertellen, dat wij hun schuilplaats hebben ontdekt." „Neen", antwoordt Wim, „nog niet Ik geloof, dat het verstan iiger zou zijn, als wij hier nog wat bleven. Hoe zou je het vindei Bruintje om eerst even een hee klein eindje dat pad af te loopen"1 Misschien kunnen wij dan onge merkt tets van die smokkelaars schuilplaats zien."
MARKTBERICHTEN Groenten.
Aardbeien per kg. et.; d.w. slaboontjes 52—53 et.; peulen 40—47 et.; postelein 14—16 et.; bloemkool per stuk 7—25 et.; sjalotten per lo bos 24—32 et.; worte-ls per kg. 11 et.; andijvie per kg. 13—14 et.; rabarber per bos 10—26 et.; kropsla per 10 krop 12 —3o et.; komkommers per stuk 10—16 et.; asperges per bos 13—21 et.; wortels 6—17 et. DOKKTJM, 7 Juni.
$o—B2
iJlO
vtf
*
BERLIKUM, 7 Juni. Aardbeien 84—92 et. per kg.; aardappelen 12—16 et.; bloemkool le soort 13—24 et. per stuk; idem 2e soort 4—12 et.; komkommers 6—12 et.; prei 3—4 et. per kg.; rabarber 16—17 et. per lo bos; sla 10—26 et. per 10 krop; spinazie 14 et. per kg.; bospeen 9—16 et. per bos; tomaten 29—40 et. per kg. HARIJXGEN, 7 Juni. Coöp. Fruit- en Groenteveiling Harlingen e.o. Rabarber per 100 bos f2,40—3,10; bospeen f 10—18; sla te Leeuw» per 100 krop f 1,10—3.60; komkommers per Arrondissementsrechtbank 1 100 stuks f 11—12; bloemkool le soort f 14 van de toelating tot de makelaarsree* | f 18; idem 2e soort fB—l3; Prlnsesse- P. Metskes te Leeuwarden en D. J. Qe boonen f 63; peulen f4 5—49; doperwten te Drachten. 6,10 if 26—27; postelein f 13—15; prei f10—11; f 11—15; uien f Rondvraag. Î15.50; andijvie nieuwe aardappelen per kg. 2 6 et.; aardDe heer A. Postma vroeg boe bc} jbeien 84—98 et.; Mad. Lefèmre 01—92 et. t»
*
f
—
—
Tomaten.
HARIJNGEN, 7 Juni. Tomaten exrta A lon kg. f37 —41; B f39—40; C f3 138; le soort: A f 36—39; B f 35—39 C 139; alles per
per
6—
Visch.
Gemeentelijke HARLJNGEN, 6 Juni. Vischafslag. Heden aangevoerd: 353 kg. kuilansjovis f 34,15 —34,65 per 100 kg.; 4155 kg. komansjovis f 33 —36,15.
MAKKUM, 6 Juni. Gemeentelijke Visch!afslag. Heden aangevoerd: 850 pond zij-
dennettenbot f22,20; 30 pond snoekbaars
'f23,50.
de Duitsche pasmunten komt, welke' land zijn uitgegeven. \nitis Dr. R. Kuperus deelde in a<* hierop mee, gelezen te hebben dat eto nadere regeling van inwisseling zou v** getroffen. i' De heer E. W e 1 m a merkte op, úLtf' scheepvaart over de Greuns nog geS \$ is, daar er een locomotief in het water gen Deze toestand noemde spr. onhoudbaar ft Iweede nadeel is, dat de spoorbrug plaatse niet kan open gedraaid worde*1 ' jgt Den heer Weima werd toegezegdpjjr de Kamer aan deze kwestie haar volle dacht zal besteden.
*
.,