Leerplan HBO OPLEIDING. Assistent in de Psychologie. BO SA 001 Modulair. Studiegebied Sociaal-agogisch werk

VSKO

Leerplan HBO OPLEIDING

Assistent in de Psychologie BO SA 001 Modulair

Studiegebied Sociaal-agogisch werk Goedkeuringscode Voorlopige goedkeuring 08-09/1943/N/V10

30 maart 2009

Leerplan Assistent in de psychologie

30/03/2009

2

Meewerkend centrum voor volwassenenonderwijs PCVOA Laageind 19 2940 Stabroek Brialmontlei 45, 2018 Antwerpen [email protected]


30/03/2009

3

Inhoudstafel 1

Inleiding ___________________________________________________________________________ 9

2

Beginsituatie _______________________________________________________________________ 11

3

Algemene doelstellingen van de opleiding ________________________________________________ 12

4

Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen ______________________________________ 13

5

Evaluatie van de cursisten ____________________________________________________________ 14

5.1

Evaluatie in het volwassenenonderwijs___________________________________________________ 14

5.2

Doel van de evaluatie ________________________________________________________________ 14

5.3

Kwaliteit van de evaluatie _____________________________________________________________ 14

6

Modules __________________________________________________________________________ 15

6.1

M SA 001, Algemene psychologie, 40 LT _________________________________________________ 15

6.1.1

Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 15

6.1.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 15

6.1.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 15

6.2

M SA 002, Ontwikkelingspsychologie, 40 LT ______________________________________________ 18

6.2.1


6.2.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 18

6.2.3


6.3

M SA 003, Differentiële en sociale psychologie, 40 LT _______________________________________ 21

6.3.1


6.3.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 21

6.3.3


6.4

M SA 004, Neurowetenschappen, 60 LT _________________________________________________ 23

6.4.1


6.4.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 23

6.4.3


6.5

M SA 005, Sociologie, 40 LT __________________________________________________________ 25

6.5.1


6.5.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 25

6.5.3


6.6

M SA 006, Filosofie, 40 LT ____________________________________________________________ 27

6.6.1


6.6.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 27

6.6.3


6.7

M SA 007, Economie, 40 LT ___________________________________________________________ 28

6.7.1


6.7.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 28

6.7.3


6.8

M SA 008, Pedagogiek, 40 LT _________________________________________________________ 31

6.8.1


6.8.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 31

6.8.3



30/03/2009

4

6.9

M SA 009, Recht, 40 LT ______________________________________________________________ 34

6.9.1


6.9.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 34

6.9.3


6.10

M SA 010, Deontologie en wetenschappelijk denken, 40 LT __________________________________ 36

6.10.1


6.10.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 36

6.10.3


6.11

M SA 011, Gezondheidspsychologie, 40 LT _______________________________________________ 37

6.11.1


6.11.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 37

6.11.3


6.12

M SA 012, Interculturele communicatie, 40 LT _____________________________________________ 39

6.12.1


6.12.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 39

6.12.3


6.13

M SA 013, Statistiek I, 40 LT __________________________________________________________ 41

6.13.1


6.13.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 41

6.13.3


6.14

M SA 014, Statistiek II, 40 LT __________________________________________________________ 43

6.14.1


6.14.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 43

6.14.3


6.15

M SA 015, Psychodiagnostische methoden I, 80 LT ________________________________________ 45

6.15.1


6.15.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 45

6.15.3


6.16

M SA 016, Psychodiagnostische methoden II, 40 LT ________________________________________ 48

6.16.1


6.16.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 48

6.16.3


6.17

M SA 017, Practicum psychodiagnostische methoden, 40 LT _________________________________ 51

6.17.1


6.17.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 51

6.17.3


6.18

M SA 018, Gesprekstechnieken, 60 LT __________________________________________________ 53

6.18.1


6.18.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 53

6.18.3


6.19

M SA 019, Geïntegreerd werkcollege, 80 LT ______________________________________________ 56

6.19.1


6.19.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 56


30/03/2009

5

6.19.3 6.20

Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 56 M SA 020, Arbeids- en organisatiepsychologie: theorie en thema, 60 LT_________________________ 58

6.20.1


6.20.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 58

6.20.3


6.21

M SA 021, Arbeids- en organisatiepsychologie: practicum, 40 LT ______________________________ 60

6.21.1


6.21.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 60

6.21.3


6.22

M SA 022, School- en pedagogische psychologie:theorie en thema, 60 LT ______________________ 62

6.22.1


6.22.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 62

6.22.3


6.23

M SA 023, School- en pedagogische psychologie: practicum, 40 LT ___________________________ 65

6.23.1


6.23.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 65

6.23.3


6.24

M SA 024, Klinische psychologie: theorie en thema, 60 LT ___________________________________ 67

6.24.1


6.24.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 67

6.24.3


6.25

M SA 025, Klinische psychologie: practicum, 40 LT _________________________________________ 69

6.25.1


6.25.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 69

6.25.3


6.26

M SA 026, Capita Selecta in HRM, 40 LT _________________________________________________ 71

6.26.1


6.26.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 71

6.26.3


6.27

M SA 027, Marketing en management, 40 LT _____________________________________________ 73

6.27.1


6.27.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 73

6.27.3


6.28

M SA 028, Vorming, training en opleiding, 40 LT ___________________________________________ 74

6.28.1


6.28.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 74

6.28.3


6.29

M SA 029, Marktonderzoek, 40 LT ______________________________________________________ 76

6.29.1


6.29.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 76

6.29.3


6.30 6.30.1

M SA 030, Begeleiding gedragsproblemen, 40 LT __________________________________________ 78 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 78


30/03/2009

6

6.30.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 78

6.30.3


6.31

M SA 031, Schoolloopbaanbegeleiding, 40 LT _____________________________________________ 80

6.31.1


6.31.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 80

6.31.3


6.32

M SA 032, Interculturele diagnostiek en begeleiding, 40 LT ___________________________________ 82

6.32.1


6.32.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 82

6.32.3


6.33

M SA 033, Preventie en educatie op school, 40 LT _________________________________________ 85

6.33.1


6.33.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 85

6.33.3


6.34

M SA 034, Psychotherapeutische technieken, 40 LT ________________________________________ 87

6.34.1


6.34.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 87

6.34.3


6.35

M SA 035, Capita Selecta: kinderen, 40 LT _______________________________________________ 89

6.35.1


6.35.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 89

6.35.3


6.36

M SA 036, Chronische ziekten, 40 LT____________________________________________________ 91

6.36.1


6.36.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 91

6.36.3


6.37

M SA 037, Capita selecta: volwassenen en senioren, 40 LT __________________________________ 93

6.37.1


6.37.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 93

6.37.3


6.38

M SA 038, Verkenning werkvelden, 40 LT ________________________________________________ 95

6.38.1


6.38.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 95

6.38.3


6.39

M SA 039, Stage, 200 LT _____________________________________________________________ 97

6.39.1


6.39.2

Beginsituatie _____________________________________________________________________ 97

6.39.3


6.40

M SA 040, Supervisie scriptie, 40 LT ___________________________________________________ 101

6.40.1

Algemene doelstelling van de module _________________________________________________ 101

6.40.2

Beginsituatie ____________________________________________________________________ 101

6.40.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden _______________________________________________ 101

6.41

M SA 041, Projectwerk diagnostiek en begeleiding, 60 LT ___________________________________ 104


30/03/2009

7

6.41.1

Algemene doelstelling van de module _________________________________________________ 104

6.41.2

Beginsituatie ____________________________________________________________________ 104

6.41.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden _______________________________________________ 104

7

Bibliografie _______________________________________________________________________ 107


30/03/2009

8

1

Inleiding

Deze opleiding behoort tot het Hoger beroeps onderwijs, Sociale Agogiek, sinds 1988 en het Provinciaal Centrum voor VolwassenenOnderwijs Antwerpen (PCVOA) is de enige aanbieder. Wij onderscheiden verschillende groepen cursisten:     

Volwassenen die een diploma hoger onderwijs buiten het sociaal hoger onderwijs hebben behaald en die zich in hun beroepsleven willen heroriënteren. Volwassenen die reeds een diploma sociaal hoger onderwijs hebben behaald (o.a. orthopedagogie, maatschappelijk werk) en aansluitend een diploma Assistent in de Psychologie willen behalen. Volwassenen die geen diploma hoger onderwijs hebben behaald en die zich professioneel wensen bij te scholen om zo tegemoet te komen aan de eisen van de snel evoluerende arbeidsmarkt. Volwassenen die geen secundair diploma hebben en ontdekken dat ze daardoor op de arbeidsmarkt moeilijkheden ondervinden. Volwassenen die (tijdelijk) werkloos zijn en hun kansen op werk willen vergroten

Een groot gedeelte van de cursisten heeft al behoorlijk wat werkervaring. 1

Deze opleiding werd uitgebouwd op basis van het beroepsprofiel van Assistent in de Psychologie en op basis van het zeer recent ontwikkeld opleidingsprofiel van de Bachelor Toegepaste Psychologie door de Lessius Hogeschool in samenwerking met Katho-Ipsoc (beide behorende tot de Associatie Leuven).

Visie en beroepsgerichtheid

Vanuit de beroepscontext gezien, worden een drietal werkvelden onderscheiden: 

Het psycho-pedagogisch werkveld: schoolpsychologisch en orthopedagogisch. Concreet kan dit zich vertalen in tewerkstelling in CLB‟s, diensten voor studieadvies en begeleiding van leerlingen. Andere mogelijkheden van tewerkstelling zijn hier te vinden in vb. de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg, de justitiehuizen of als intercultureel medewerker.

 

Het klinisch- psychologisch werkveld: Assistenten in de Psychologie kunnen een deskundige bijdrage leveren in de psychologische hulpverlening zowel in eerste als in tweede en derde lijn. Het arbeids- en organisatiepsychologisch werkveld en het consumentenwerkveld: Assistenten in de psychologie kunnen o.a. werken in de HRM- diensten van een bedrijf, in ontwikkeling en vorming, werving en selectie, sociale secretariaten, vakbonden en organisaties als vb. Syntra.

Opleidingsconcept

De vele werkdomeinen, brede problematiek en de interdisciplinaire samenwerking vereisen een ruime algemene vorming en adequate beroepsattitudes. De opleiding bevat een aantal ondersteunende modules zoals filosofie, recht, sociologie, economie en deontologie naast psychologische basismodules zoals algemene psychologie, pedagogie, ontwikkelingspsychologie, differentiële psychologie en sociale psychologie. Er wordt gezorgd voor een degelijke methodiek door het aanbrengen van modules zoals statistiek, psychodiagnostische methoden en gesprekstechnieken.

1

Beroepsprofiel AP D/1997/6356/7


30/03/2009

9

Er wordt een ruime kennis van de hoofdwerkvelden voorzien beginnend met de module werkvelden en de modules „theorie en thema‟ en practicum respectievelijk voor arbeid- en organisatiepsychologie, voor school- en pedagogische psychologie en voor klinische psychologie. Aansluitend kunnen de studenten uit een twaalftal keuzemodules kiezen en zo hun interesse in een werkveld verdiepen. ( Uit deze keuzemodules moeten er minstens drie gekozen worden om een graduaatdiploma te behalen.) De laatste verdieping komt in de integratievakken en vooral in de gekozen stages en de keuze van het onderwerp van de scriptie.

Opleidings- en competentieprofielen Deze graduaatopleiding werd vernieuwd en aangepast aan de eisen van de hogescholen om zo de cursisten via een aanvullend programma de kans te bieden een Bachelor Toegepaste Psychologie te behalen. De opleiding vindt zijn grondslag in het opleidingsprofiel HBO, Sociale Agogiek, Assistent in de Psychologie (BO SA 001) Deze graduaatopleiding is ook gebaseerd op het competentiegericht denken in de hogescholen en is 2 gebaseerd op het competentieprofiel dat door de hogescholen werd ontwikkeld. Dit opleidingsprofiel bepaalt naast de algemene en beroepsgerichte competenties ook de beroepsspecifieke competenties eigen aan het beroep van Assistent in de Psychologie. Deze beroepsspecifieke competenties en attitudes worden vertaald naar gedragsindicatoren die overeenstemmen met de verschillende rollen die een Assistent in de Psychologie kan aannemen wanneer hij actief is in de verschillende werkvelden. In totaal worden vanuit het werkveld acht rollen gedistilleerd: die van psychodiagnosticus, psychologische dienstverlener, trainer-coach, organisator en communicator, preventie-actor, interculturele actor, professionele teamspeler en reflector.

Door de ombouw van deze opleiding naar een modulaire structuur geven wij de cursist de mogelijkheid om op een meer flexibele manier zijn leertraject af te leggen. Anderzijds biedt deze omvorming de mogelijkheid om een samenwerking te realiseren met de hogeschool waarbij de cursisten via een aanvullend programma een Bachelor Toegepaste Psychologie kunnen behalen. Dit laatste kadert in de hedendaagse visie op levenslang leren die ons niet alleen vanuit het Vlaams ministerie en departement onderwijs wordt voorgesteld, maar ook vanuit de Europese visie op onderwijs wordt opgedragen. Deze opleiding leidt binnen het HBO tot het diploma van Gegradueerde Assistent in de Psychologie

2 Opleidingsprofiel Bachelor in de Toegepaste Psychologie, Lessius Hogeschool -departement Psychologie,

Katho- departement Ipsoc, 2006.


30/03/2009

10

2

Beginsituatie

De cursisten moeten voldoen aan de instapvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs vermeld in het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs


30/03/2009

11

3

Algemene doelstellingen van de opleiding

Het graduaat assistent in de psychologie leidt cursisten op tot deskundigen in de psychodiagnostiek en de psychologische hulpverlening (analyse en probleemvermindering) en anderzijds ook tot vb. coaching-training, begeleiding,preventie en facilitator (verbetering van wat al goed gaat). Dit gericht zowel op individuen als op groepen en /of organisaties. De Assistent in de Psychologie zal meestal werken in een multidisciplinaire setting, waarbij hij/zij vooral actief is op het gebied van preventie, diagnose, ondersteunende en adviserende begeleiding, opleiding en vorming. Hij/zij werkt vooral samen met psychologen, (para-)medici, (ortho)pedagogen, sociaal werkers en leerkrachten, HRM-verantwoordelijken, marketingmensen en bedrijfsmanagers.

In de eerste plaats wordt een grondige kennis van het psychologisch vakgebied nagestreefd, maar in het werk zijn ook bepaalde competenties onontbeerlijk om individueel en in team te kunnen werken. Wetenschappelijk inzicht in het menselijk gedrag en het psychisch functioneren en de kennis van wetenschappelijk verantwoorde psychologische onderzoeks- en begeleidingsmethoden zijn fundamenteel voor de beroepsuitoefening. Voor probleemanalyse en probleemoplossing is vaardigheid in het selecteren en toepassen van adequate psychologische methoden en technieken noodzakelijk. Even belangrijk is vaardigheid in het interpreteren van de ingewonnen informatie en het rapporteren aan collega‟s en cliënten. Vertrekkende vanuit de cursisten wordt een aangepaste onderwijsmethodiek gehanteerd voor volwassenen die vaak beschikken over een onderbouwde levens- en werkervaring. Het leerproces verschuift van doceren over leergesprekken naar het zelfstandig verwerken en toepassen van leerinhouden die toegespitst zijn op de geschetste werkvelden. Persoonlijkheidskenmerken zoals zelfstandigheid, flexibiliteit, creativiteit, communicatieve vaardigheden en een analytisch en synthetisch denkvermogen worden hier belangrijker. Denk- en redeneervaardigheid, informatie verwerven en verwerken, kritisch reflecteren, methodisch handelen, leidinggevende taken uitvoeren, communicatie van informatie, problemen en oplossingen, teamgericht werken en vooral ook oplossingsgericht werken worden zijn vaardigheden die doorheen de verschillende modules aan bod komen.


30/03/2009

12

4

Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen

Ruime lokalen met PC ,beamer en internetverbinding en scherm TV met Video en DVD-aansluiting. Een testotheek die voorbeelden van relevante testvormen bevat (ter illustratie en ook voldoende exemplaren van de tests die grondig ingeoefend worden).


30/03/2009

13

5

Evaluatie van de cursisten

Het leerplan voorziet niet in concrete opdrachten. Opgaven moeten opgesteld worden in functie van de te bereiken doelstellingen.

5.1

Evaluatie in het volwassenenonderwijs

In de laatste decennia hebben zich belangrijke ontwikkelingen voorgedaan in het denken over evaluatie. Evaluatie wordt niet louter meer als een afzonderlijke activiteit beschouwd die enkel gericht is op de beoordeling van de cursisten, maar wordt ook een inherent deel van het onderwijsleerproces. Didactische evaluatie geeft informatie aan de cursisten en leraren over het succes van het doorlopen leerproces en biedt zo kans om het rendement van cursisten en lesgevers te optimaliseren.

5.2

Doel van de evaluatie

In de eerste plaats worden sterke en zwakke kanten van de cursist opgespoord. Indien nodig kan remediëring en bijkomende begeleiding voorzien worden. De cursist wordt door de evaluatie immers ook aangezet tot reflectie over zijn eigen leerproces. Een evaluatie verschaft ook duidelijkheid over wat van de cursist verwacht wordt en in welke mate hij beantwoordt aan de vooropgestelde criteria. In overleg met de cursist kunnen evaluatiegegevens gebruikt worden om beslissingen te nemen over het verdere traject. Het is aanbevolen om de evaluatiecriteria vooraf aan de cursisten mee te delen. De basiscompetenties die opgenomen zijn bij elke module moeten geëvalueerd worden.

5.3

Kwaliteit van de evaluatie

Een relevante evaluatie beantwoordt aan een aantal criteria. Validiteit, betrouwbaarheid, standaardisatie, transparantie en didactische relevantie zijn criteria die bijdragen tot de kwaliteit van de evaluatie. Validiteit geeft aan in welke mate de evaluatiescores een maat zijn voor de beheersing van de beoogde doelstellingen. Betrouwbaarheid slaat op het feit dat de scores correct en juist zijn. Evaluatie is transparant indien de cursisten over alle nodige informatie beschikken zowel voor een degelijke voorbereiding als voor de concrete uitvoering van de evaluatietaak (examen, toets, opdracht, paper). De evaluatie is didactisch als zij bijdraagt tot het leerproces. Niet elke modulecomponent moet afzonderlijk geëvalueerd worden. Voor de meer praktische modules wordt aangeraden de beoordeling zo objectief en valide mogelijk te organiseren door o.a. gebruik te maken van bij voorkeur dezelfde evaluatoren, die eenzelfde visie en evaluatiecriteria hanteren.


30/03/2009

14

6

Modules 6.1

M SA 001, Algemene psychologie, 40 LT

Administratieve code: 9165

6.1.1 

In deze module wordt de psychologie als wetenschap gesitueerd. De term wordt gedefinieerd en er wordt kort op de geschiedenis van de psychologie ingegaan. De verschillende onderzoeksmethoden in de psychologie komen aan bod. Belangrijke pijlers zoals de waarneming, het geheugen, de klassieke en operante conditionering, emoties en de menselijke motivatie worden uitgewerkt.

6.1.2 

Algemene doelstelling van de module

Beginsituatie

Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

6.1.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden

Leerplandoelstellingen

B/U

Leerinhouden

Methodologische wenken

Kennismaking met de psychologie

Doceren, interactief vraaggesprek, casusanalyse

met inbegrip van basiscompetenties (B), uitbreidingsdoelstellingen (U)

De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 002 BC 01

B

-

wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 002 BC 02 kennis hebben van een aantal basiselementen van de wetenschappelijke psychologie gedrag evalueren


Bibliografisch opzoekwerk en boekbespreking

U Waarneming -

30/03/2009

Eigenheid van wetenschappelijke informatie Onderzoeksmethoden Geschiedenis van de psychologie Onderzoeksdomeinen in de psychologie Raakvlakken met andere disciplines

Eigenheid van het waarnemingsproces

15


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen -

wetenschappelijk leren denken het eigen leerproces leren sturen

Waarnemen van ongestructureerde prikkels : selectie Waarneming van structuren Waarnemen als betekenis geven

Geheugen -

Eigenheid van het geheugen en het geheugenonderzoek Zintuiglijk geheugen Korte termijn geheugen Lange termijn geheugen Vervorming in geheugen

Leerproces -

Eigenheid leerprocessen Klassieke conditionering: kenmerken en toepassingen Operante conditionering : kenmerken en toepassingen Sociaal leren : kenmerken en toepassingen

Denkprocessen -

Eigenheid van denkprocessen Bouwstenen van denken: taal en concepten Rol van denken en taal Fasen in probleemoplossing Functies van verbeelding Gevaren van verbeelding

Motivatie -


30/03/2009

Kenmerken van het motivatieproces Motivatietheorieën

16


B/U

Leerinhouden




Bespreking van een aantal basismotieven

Emoties -


30/03/2009

Eigenheid emoties Theorieën over ontstaan emoties Autonome lichaamsveranderingen en emoties Gelaatsexpressie en lichaamshoudingen bij emoties

17

6.2

M SA 002, Ontwikkelingspsychologie, 40 LT


6.2.1 

In deze module komen de methoden van de ontwikkelingspsychologie aan bod evenals enkele ontwikkelingspsychologische theorieën. Binnen de opeenvolgende levensfasen komen de volgende thema‟s aan bod: de lichamelijke en psychomotorische ontwikkeling, de persoonlijkheids- en psychosociale ontwikkeling, de taalontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling.

6.2.2 


Beginsituatie


6.2.3



B/U

Leerinhouden


Inleiding tot de ontwikkelingspsychologie: terreinverkenning

Werken met voorbeelden van de cursisten



B

-

wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 002 BC 02 theorie linken aan voorbeelden uit de praktijk.

Een korte historiek De indeling in fasen Ontwikkelingsfactoren

inzicht verwerven door middel van discussie

Enkele ontwikkelingstheorieën U

-

De psychosociale identiteitstheorie van Erikson De cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget

observatie oefening

De prenatale ontwikkeling Leerplan Assistent in de psychologie

30/03/2009

Ontwikkeling van de vrucht in de moederschoot Psychisch functioneren Prenatale omgevingsinvloeden De geboorte 18


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen De babytijd -

Uitrusting van de pasgeborene De verdere motorische ontwikkeling Ontwikkelingen in de waarneming en mentaal functioneren Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

De peuterjaren -

Lichamelijke en motorische ontwikkeling Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

De kleuterjaren -

Lichamelijke en motorische ontwikkeling Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

De schoolperiode -

Lichamelijke en motorische ontwikkeling Ontwikkeling in de waarneming en het mentaal functioneren Sociale en persoonlijkheidsontwikkelingen

De adolescentie -

Lichamelijke ontwikkeling en psychische welbevinden Cognitieve ontwikkeling Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

De volwassenheid -


30/03/2009

Lichamelijke ontwikkeling en psychisch welbevinden Cognitieve ontwikkeling Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling 19


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen De oudere volwassenheid -


30/03/2009

Lichamelijk en psychisch welbevinden Cognitieve ontwikkeling Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

20

6.3

M SA 003, Differentiële en sociale psychologie, 40 LT


6.3.1




Binnen de differentiële psychologie wordt vooral aandacht geschonken aan de differentiatie van het individueel menselijk gedrag, intelligentie en persoonlijkheid en de bronnen van deze verschillen.



Naast een inleiding in de sociale psychologie wordt ook de verwantschap met andere disciplines en onderzoeksmethoden aangetoond.

6.3.2 

Beginsituatie


6.3.3



B/U

Leerinhouden


Inleiding

Werken met voorbeelden van de studenten en discussie en daardoor linken leggen naar de actualiteit


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 003 BC 01 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: weten) M SA 003 BC 02 psychologisch onderzoek uitvoeren in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 003 BC 03 rapporteren in functie van wetenschappelijke opdrachten. (niveau: integreren) M SA 003 BC 04


30/03/2009

B

-

Definitie Opdrachten (doel) van de differentiële psychologie Positie binnen de psychologie Geschiedenis en psychologie Methoden en modellen

Differentiële psychologie van de intelligentie -

Definitie van de intelligentie Resultaten van factoranalyse op intercorrelaties De experimentele benadering Het erfelijkheid – milieu debat betreffende de intelligentie

21


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 003 BC 05 factoranalyse begrijpen van

Differentiële psychologie van de persoonlijkheid

U

communiceren over info, ideeën, problemen en oplossingen (geen psychotechnisch rapport en psychologisch advies)

-

Definitie van persoonlijkheid Impliciete persoonlijkheidstheorieën Trektheorieën Samenhang tussen individuele verschillen betreffende gedrag en trekbeoordelingen

theorie linken aan actuele voorbeelden


30/03/2009

22

6.4

M SA 004, Neurowetenschappen, 60 LT


6.4.1 

Algemene structuur en werking van het zenuwstelsel evenals de verschillende onderdelen van de hersenen en hun functies worden besproken.

6.4.2 


Beginsituatie


6.4.3



B/U

Leerinhouden


Inleiding Situering van de neurofysiologie binnen de gedragswetenschappen Indeling in het zenuwstelsel Vanuit anatomisch oogpunt (centraal – perifeer) Vanuit fysiologisch oogpunt (willekeurig – autonoom)

Doceren



B

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: integreren) M SA 004 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 004 BC 03 U

informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)


30/03/2009

De cellen van het zenuwstelsel Structuur van een zenuwcel (neuronen – gliacellen) Zenuwgeleiding (rustpotentiaal – actiepotentiaal – axongeleiding – alles-of-niets-wet – synaptische overdracht – postsynaptisch potentiaal) Beïnvloeding van de synapswerking Receptoren (extroreceptoren – proprioreceptoren) Voeding en bescherming

23


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Verschillende onderdelen in het centrale zenuwstelsel en hun functie Grote hersenen Basale kernen Ruggenmerg Kleine hersenen Hersenstam Tussenhersenen Het autonoom zenuwstelsel en de relatie met het endocrien stelsel Het sympathische systeem Het parasympathische systeem Het endocrien stelsel


30/03/2009

24

6.5

M SA 005, Sociologie, 40 LT


6.5.1 

Deze module vormt een inleiding in de sociologie waarin zoveel mogelijk gewerkt wordt met interculturele thema‟s zoals: de sociologie als kritische wetenschap die relativerend en relaterend te werk gaat, de sociologie als empirische wetenschap. Specifieke sociologische topics zoals: sociaal gedrag, socialisatie, groeperingen, cultuur, macht, sociale ongelijkheid en sociale verandering komen aan bod.

6.5.2 


Beginsituatie


6.5.3



B/U

Leerinhouden


B

Wat is sociologie?

Ex cathedra en voordrachten van de cursisten; beide leiden tot begripsverdiepende discussies


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 005 BC 01 onderzoeksresultaten verwerken in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 005 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 005 BC 03

Hoofdthema‟s uit de sociologie -

Cultuur, samenleving en individu Globalisering Cultuur en interpersoonlijke relaties in onze samenleving Gezinstypes, familie en familiale verbanden Deviant en misdadig gedrag Sociale stratificatie Ras en etniciteit, diaspora Sociaal gedrag en het probleem van de socialisatie De begrippen „groepering‟, „macht‟, „sociale ongelijkheid‟, „sociale verandering‟

De cursisten worden voortdurend actief bij de lessen betrokken Permanente evaluatie

Enkele grote sociologen en hun theorieën over de ontwikkeling van


30/03/2009

25


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen de maatschappij: K. Marx, M. Weber, E. Durkheim, A. Schütz, J. Habermas (en eventuele anderen)


30/03/2009

26

6.6

M SA 006, Filosofie, 40 LT


6.6.1 

De module biedt een inzicht in een aantal progressieve filosofische modellen over het wetenschappelijk en kritisch denken. Onder andere Verworn wordt behandeld.

6.6.2 


Beginsituatie


6.6.3



B/U

Leerinhouden


Het objectivistische perspectief

Ex cathedra én begripsverdiepende discussie


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 006 BC 01 onderzoeksresultaten verwerken in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 006 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau:integreren) M SA 006 BC 03


30/03/2009

B

-

Materialisme Spiritualisme Het subjectivistische perspectief Idealisme Fenomenologie Toepassing De zijnsvraag De morele vraag De existentiële vraag De maatschappelijke vraag De kennisvraag

De cursisten worden actief bij de lessen betrokken Permanente evaluatie

27

6.7

M SA 007, Economie, 40 LT


6.7.1 

In deze module komen aan de hand van recente economische modellen het consumenten- en producentengedrag en de overheidsrol aan bod. Verder worden de verschillende vormen en niveaus van werkloosheid besproken en zal ingegaan worden op het internationaal economisch gebeuren naast de internationale instellingen

6.7.2 


Beginsituatie


6.7.3



B/U

Leerinhouden


Inleiding:

Overdracht van informatie (doceren)



B

-

Wat is economie?

-

Uitleggen + situeren van de begrippen:

de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: weten) M SA 007 BC 02

-

informatie inwinnen bij andere bronnen of opdrachtgevers. (niveau: weten) M SA 007 BC 03

-

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 007 BC 04

zelfstandig werken


30/03/2009

Micro-, meso- en macro-economie

Consumenten (=vraagzijde) U

oplossingsgericht werken

Behoeften Middelen Keuzeprobleem of hoe mensen met beperkte middelen maximaal hun behoeften bevredigen.

-

Welke elementen bepalen de keuze van de consument? preferenties budgetlijn wet van het afnemend grensnut

Illustratief en onderzoekend demonstreren Klasgesprek Groepsdiscussie Parallel en complementair groepswerk Brainstorming Cases

28


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen zinvolle samenwerkingsverbanden toepassen

-

prijzen vraagcurve elasticiteit van de vraag, prijsgevoeligheid

Zelfstudie en zelfontdekkingsmethode

Het consumentengedrag in België Gezinsbudget-enquête gemiddeld inkomen bestedingen index van de consumptieprijzen sparen typologie: geldattitude actualiteit: beinvloeden de stijgende prijzen uw koopgedrag?

Producenten (=aanbodzijde) -

Welke elementen bepalen de keuze van de producent? -

Opbrengst Kosten Winst en winstmaximalisatie Wet van de afnemende meeropbrengst Aanbodcurve Elasticiteit van het aanbod

Prijsvorming -

Wet van vraag en aanbod (evenwichtsprijs) Marktvormen volkomen & onvolkomen concurrentie monopolies oligopolie

Economisch beleid -


30/03/2009

Inleiding het belang van welvaart voor het welzijn

29


B/U

Leerinhouden




demografische ontwikkelingen moment waarop je geboren wordt bepaalt je kansen vergrijzing

-

De magische vijfhoek doelstellingen van het economisch beleid kerndefinities overzicht van de belangrijkste parameters: “meten is weten” Bruto nationaal product Inkomensspreiding Tewerkstellingsgraad Inflatie en indexering Import – export

-

Onderlinge afhankelijkheden / uitdagingen voor het beleid

Uitdiepen van de magische vijfhoek -


30/03/2009

Maximale economische groei en welvaart Rechtvaardige inkomensverdeling Volledige werkgelegenheid Prijsstabiliteit Evenwicht op de betalingsbalans

30

6.8

M SA 008, Pedagogiek, 40 LT


6.8.1 

Deze module behandelt de opvoedingsprocessen in al zijn aspecten, zowel theoretische omkadering als praktische toepassingen komen aan bod.

6.8.2 


Beginsituatie


6.8.3



B/U

Leerinhouden


Definitie van opvoeding

Gebruik van audio-visueel materiaal (o.a. serie Millenium baby‟s)


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie verwerven en verwerken op een zelfstandige en kritische wijze. M SA 008 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: weten) M SA 008 BC 02 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau: weten) M SA 008 BC 03 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 008 BC 04

B

Analyse van de pedagogische situatie Beschrijving van de relaties en de interacties tussen deze actoren (opvoeder – kind – milieu/cultuur) + contextuele visie Het belang van de opvoeding Opvoedingsmodellen De vijf opvoedingstaken (acceptatie, communicatie, responsiviteit/sensitiviteit, opvoedingsklimaat, hechting, veiligheid/geborgenheid) Opvoedingsnood en opvoedingshulp: opvoedingsproblemen en spanningen: factoren die daaraan ten grondslag liggen de POS


30/03/2009

31


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Opvoedingsadvies en hulpverlening Methodische aanpak bij systematische opvoedingshulp: gedragsobservatie S-RC schema pedagogische adviesgesprekken Opvoedingsspanning en opvoedingsproblemen: hoe wordt gedrag (+/-) aangeleerd? het coërcief proces antisociaal gedrag volgen Patterson Pedagogische hulpverlening bij een tekort aan ouderlijke vaardigheden middelen om gewenst gedrag aanleren: middelen om ongewenst gedrag af te leren: Ouderlijke vaardigheid: problemen oplossen (visies van Gordon, Barkley, Compernolle)

De problematische opvoedingssituatie van naderbij bekeken: -

oorzaken gelegen bij de ouder oorzaken gelegen bij het kind DSM-IV criteria tekort aan veiligheid en geborgenheid loyaliteitsconflicten

Autoritaire opvoedingsstijl (OS) Verwennende (OS) Verwaarlozende OS


30/03/2009

32


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Vier opvoedingstaken worden besproken: het aangaan van een opvoeder–kind relatie de ouderlijke vaardigheden de opvoedingsstijl een ontwikkelingsstimulerende vormgeving van de sociale en materiële leefomgeving Het gezin met een gehandicapt kind


30/03/2009

33

6.9

M SA 009, Recht, 40 LT


6.9.1 

In deze module komen naast een inleiding tot het recht en grondwettelijk recht ook personen- en familierecht evenals sociaal recht aan bod.

6.9.2 


Beginsituatie


6.9.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een kritische kijk verwerven op het recht als maatschappelijk verschijnsel met de nadruk op de verhouding tot het werkveld van de assistent in de psychologie. (niveau: weten) M SA 009 BC 01

B

de basisbeginselen van het privaatrecht situeren in de actuele context (doornemen en opzoeken wetenschappelijke publicaties en opvolgen actualiteit via de media). (niveau: weten) M SA 009 BC 02 De opdracht en werking van instellingen (o.a. jeugdbescherming en bijzondere jeugdzorg) situeren, de cliënt op dit vlak adviseren. (niveau:toepassen) M SA 009 BC 03 analyseren van complexe probleemsituaties in de


U

30/03/2009

Ontstaan, ontwikkeling, definitie, indeling en bronnen van het recht Tijdens de hoorcolleges wordt de theoretische basiskennis aangevuld De grondrechten, staatsstructuur (federale instellingen, de hoven met actuele gevallenstudies uit het en rechtbanken, gemeenschappen en gewesten, provincies en sociaal-juridisch werkveld. Deze gemeenten) gevallenstudies geven aanleiding tot Burgerlijk recht : Basisbegrippen (rechtsbekwaamheid, interactieve leergesprekken. handelingsbekwaamheid…) -

Ontstaan van de persoon Afstamming Nationaliteit Ouderlijke rechten en plichten Voogdij Hoorrecht van minderjarigen Verwantschap en huwelijk Echtelijke moeilijkheden en echtscheiding Ongehuwd samenwonen Einde van de persoon

Regelmatig wordt verwezen naar betekenisvolle literatuur in de media. Door het doornemen hiervan kan de student zijn sociale en juridische basiskennis verruimen. Op deze manier moet de student erin slagen om op een professionele manier naar de maatschappelijke realiteit te kijken.

34


B/U

Leerinhouden


-

Het tweede gedeelte van de leerstof (arbeidsrecht) wordt geïllustreerd aan de hand van een aantal documenten (o.a. arbeidsovereenkomst) en bezoek aan sociaal secretariaat en/ of uitnodiging gastspreker.


De cursisten kunnen beroepspraktijk

Het jeugdbeschermingsrecht – de bijzondere jeugdbijstand

De werking van het O.C.M.W Het arbeidsrecht Het sociale zekerheidsrecht


30/03/2009

35

6.10

M SA 010, Deontologie en wetenschappelijk denken, 40 LT


6.10.1 

In deze module komen naast de verschillende Deontologische Codes voor psychologen ook de verschillende gebruikte wetenschappelijke methodes en theorieën aan bod..

6.10.2 


Beginsituatie


6.10.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen de deontologische regels voor psychologen kritisch bekijken, zodat hun toepassing met meer inzicht en kritische zin gebeurt . M SA 010 BC 01

B

U

zelfstandig werken

Poppers falsificatietheorie; Kuhns paradigmatheorie en Lakatos‟ theorie van de onderzoeksprogramma‟s De Deontologische Code voor Belgische Psychologen (2004) én vorige versies; confrontatie met enkele controversiële psychologische en therapeutische ideeën (o.m. de zinvol geweldmethode, V.I.S.A.)

zelfstandig definiëren


Ex cathedra en discussie Actieve deelname is verplicht

Wetenschappelijke of objectivistische methode? De centrale vraag luidt: aan welke criteria beantwoordt een theorie die aanspraak kan maken op wetenschappelijkheid?

een besef ontwikkelen van wat ethisch handelen is. M SA 010 BC 02 teamgericht werken

Centrale begrippen zijn hierbij: „natuurwet‟, „theorie‟, „noodzakelijke voorwaarde‟ en „voldoende grond‟ of „oorzaak‟. Er wordt stilgestaan bij een bijzondere filosofische benadering van deze problemen: het conditionalisme (Verworn).

30/03/2009

36

6.11

M SA 011, Gezondheidspsychologie, 40 LT


6.11.1 

In deze module komen de voornaamste gezondheidspsychologische inzichten aan bod.

6.11.2 


Beginsituatie


6.11.3



B/U

Leerinhouden


De rol van het gedrag bij het in stand houden, bevorderen en herwinnen van lichamelijke gezondheid

Ex cathedra en discussie Actieve deelname is verplicht

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren M SA 011 BC 02

De voornaamste gezondheidspsychologische inzichten worden uitgediept. Behavioral medicine (invloed van psychologische factoren op hormonaal en immunologisch functioneren in verschillende richtingen), psycho-immunologie

een advies formuleren. (niveau: toepassen) M SA 011 BC 03

Het meten van gezondheid (operationalisatie van het concept gezondheid, maten van somatische, psychische en sociale gezondheid, meetinstrumenten).

brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen (niveau: toepassen) M SA 011 BC 04

De gezondheidspsychologische modellen (de naïeve modellen, de individugerichte modellen, de omgevingsgerichte modellen, recente modellen van sociale marketing).


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier, verwerven en verwerken. M SA 011 BC 01

Groepsdiscussies Groepsopdrachten

Een aantal problematieken waarin de gezondheidspsycholoog duidelijk kan interveniëren zoals stress – burn out - slaap – obesitas – depressie - worden behandeld.

ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)veranderingen. (niveau: toepassen) M SA 011 BC 05


B

30/03/2009

37


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen U

Inzichten in “moderne” chronische ziekten (obesitas, cvs)


Pijn- en symptoomperceptie

preventief handelen

Preventie, vooral via modellen die gedragsverandering bevorderen (vaak meer bewegen, gezonde voeding…)

adequaat doorverwijzen feedback geven en ontvangen


30/03/2009

38

6.12

M SA 012, Interculturele communicatie, 40 LT


6.12.1 

In deze module komt een overzicht van verschillende vormen van communicatie doorheen de belangrijkste culturen aan bod waarbij de visie op interculturele communicatie zo ruim mogelijk wordt gezien en evenzeer gericht is op de communicatie met kansarmen, doven, mensen met een handicap, …

6.12.2 


Beginsituatie


6.12.3



B/U

Leerinhouden


Een overzicht van verschillende vormen van communicatie doorheen de belangrijkste culturen waarbij de verschillende theoretische modellen aan bod komen.

Doceren


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier verwerven en verwerken. M SA 012 BC 01

B

De visie op interculturele communicatie wordt zo ruim mogelijk aangeboden en is evenzeer gericht op de communicatie met kansarmen, doven, mensen met een handicap, …

een beeld krijgen van de verschillende vormen van interculturele communicatie. (niveau: weten) M SA 012 BC 02

Gebruik van audiovisueel materiaal Groepsgesprekken over eigen ervaringen

kennis van interculturele communicatie toepassen in professionele situaties. (niveau: toepassen) M SA 012 BC 03 U

informatie verzamelen vraagstelling analyseren onderzoekstrategie opstellen en toepassen


30/03/2009

39


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen integratief werken preventief handelen teamgericht werken oplossingsgericht werken


30/03/2009

40

6.13

M SA 013, Statistiek I, 40 LT


6.13.1 


In deze module wordt de plaats van de statistiek in het sociaal-wetenschappelijk onderzoek besproken. Hierbij wordt het begrip variabele (eigenschap) geïntroduceerd. Een belangrijk onderdeel bij het onderzoek is het operationaliseren en meten van variabelen. Er wordt hierbij een overzicht gegeven van de soorten variabelen en van de verschillende meetniveaus.

6.13.2

Beginsituatie






Elementaire rekenvaardigheid en wiskundige voorkennis wordt aangeraden.

6.13.3



B/U

Leerinhouden


Basisbegrippen : populatie, steekproef, variabele, meetniveau en meetschalen

In het leervak psychologische statistiek wordt de theorie gedoceerd. (bordschema en transparanten)


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een kritische en zelfstandige manier verwerven en verwerken. M SA 013 BC 01

B

Frequentieverdelingen : tabellen, grafieken

de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: weten) M SA 013 BC 02

Centrummaten : Modus, mediaan, gemiddelde, gebruik van centrummaten en beperkingen U


Spreidingsmaten : Variatiebreedte, interkwartielafstand, gemiddelde absolute afwijking, variantie, standaardafwijking, lineaire transformaties De normale verdeling, vorm van de verdeling en invloed van transformaties (z-score) Correlatie en regressie : Spreidingsdiagram en


30/03/2009

De verworven theoretische inzichten worden aan de hand van veelvuldige oefeningen getoetst. (oefeningen tijdens en buiten de lesuren Studenten kunnen op vrijwillige basis bijkomende oefeningen aanvragen. Zij kunnen hun werkwijze en oplossing ter

41


B/U

Leerinhouden


correlatiecoëfficiënt. Lineaire regressie

verbetering aan de lesgever voorleggen


De cursisten kunnen Steekproeftechnieken en steekproeffout Univariate analyse De studie van één enkele variabele Er wordt aandacht besteed aan methoden om gegevens te verzamelen. Eenmaal de onderzoeker over zijn gegevens beschikt kan de analyse starten. Voor de beschrijving van één variabele omvat dit de volgende technieken: -


30/03/2009

frequentieverdeling opstellen percentielen definiëren en berekenen, centrummaten definiëren en berekenen, spreidingsmaten definiëren en berekenen, scheefheidscoëfficiënt en kurtosis

42

6.14

M SA 014, Statistiek II, 40 LT


6.14.1 


In deze module wordt voornamelijk de inductieve statistiek behandeld -

het onderscheid tussen populatie en steekproef, soorten steekproeven de normale en standaard normale verdeling als kansverdelingen de steekproevenverdeling van het gemiddelde hypothesetoetsing (formuleren van hypothesen, fouten bij toetsen, 1- en 2-zijdige hypothesen) toetsingsgrootheid, verwerpingsgebied Betrouwbaarheidsintervallen theorie wordt ook aangevuld met oefeningen Z-toets en T-toets voor gemiddelde Z-toets en T-toets voor verschil tussen twee gemiddelden T-toets voor afhankelijke steekproeven F-toets voor twee varianties toets voor correlatie.

 Naast bovenvermelde parametrische toetsen worden ook enkele niet-parametrische technieken uitgewerkt

6.14.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Statistiek I”

6.14.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen


30/03/2009

43


B/U

Leerinhouden


Correlatie ( Pearson, Spearman, Kendalls tau, Cramers V)

In het leervak psychologische statistiek wordt de theorie gedoceerd.


De cursisten kunnen de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 01

B

Kansen en kansverdelingen Toetsende statistiek: parametrische toetsen

conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 02

Variantieanalyse Non-parametrische toetsen voor één populatie Non-parametrische toetsen voor twee of meer populaties

psychologisch onderzoek uitvoeren in het kader van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 03

Effectgrootte en onderscheidingsvermogen van een toets

wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: inzien) M SA 014 BC 04 U



30/03/2009

De verworven theoretische inzichten worden aan de hand van veelvuldige oefeningen getoetst. (oefeningen tijdens en buiten de lesuren, gebruik van SPSS binnen diverse leervakken). Studenten kunnen op vrijwillige basis bijkomende oefeningen aanvragen. Zij kunnen hun werkwijze en oplossing ter verbetering aan de lesgever voorleggen

44

6.15

M SA 015, Psychodiagnostische methoden I, 80 LT


6.15.1 

In deze module wordt ingegaan op definities en doelen van de psychodiagnostiek. Bovendien komen ook volgende items aan bod: geschiedenis van de psychodiagnostiek, aspecten van het meten in de psychologie, betrouwbaarheid van meetinstrumenten, validiteit van meetinstrumenten, betekenis van validiteit, verschillende manieren om validiteit te onderzoeken, problemen met betrekking tot de validiteitscoëfficiënten, vuistregels voor de beoordeling van validiteit. Uiteindelijk komt ook de kwaliteit van psychologische diagnostiek aan bod aan de hand van specifieke thema‟s.

6.15.2 


Beginsituatie


6.15.3



B/U

Leerinhouden


Herhalingen wiskunde (voornaamste eigenschappen uit de ste algebra 1 graad)) Definitie: situering van de psychometrie

Praktische oefeningen, papier- en bordoefeningen; mondelinge evaluatie

(hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 02

-

Doceren

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren (niveau: weten) M SA 015 BC 03

Meten in de psychologie: ordinaal, ratio, interval en nominaal meetniveau


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier verwerven en verwerken. M SA 015 BC 01

klinische versus statistische predictie wetenshapstheoretisch en maatschappelijk

Herhalingen (summier) van statistiek: spreidingsmaten, …cumulatieve frequentie, ogive, PR, de normaalcurve, standaardscores, zie verder onder normering

een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: inzien) M SA 015 BC 04


B

30/03/2009

Praktische oefeningen, docerend en oefeningen met materiaal (audiometer, visuele cards, toestellen, …) Groepsoefeningen met concreet diagnostisch materiaal

45


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: weten) M SA 015 BC 05

Geschiedenis van het begaafdheidsonderzoek, met kritiek

psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 015 BC 06

Validiteit

psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: weten) M SA 015 BC 07

IJking en normering

Eigenschappen van een test Wetenschappelijke constructie

Betrouwbaarheid

IQ, MQ, PQ, SOQ en SQ, EQ (historiek reeds behandeld) Doel onderzoek: BKB, JRB, VAPH, Inval. Bepaling, BO en G.ON, CAO26, B.W.,…

de testgegevens scoren en quoteren (niveau: inzien) M SA 015 BC 08

Foutcoëfficiënt, overgeslagencoëfficiënt, NG-coëfficiënt.

de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 09

Itemanalyse -

wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 10 integratief werken

de validiteitindex van een item de discriminatieve waarde van een item

De diagnostische cyclus de diverse vormen van bias U

De afname

rapporteren (psychotechnisch rapport)

COTAN


Power vs. Speeds tests

begeleiden van veranderingsprocessen

Performale, verbaal aangeboden, paper pencil tests

motiveren

Observatietests, self report tests

ontwerpen van een actieplan

overzicht tests

adequaat doorverwijzen

-

professioneel samenwerken

-

projectmatig werken


Persoonlijke inbreng: bespreking tests (betrouwbaarheid, normering, validiteit,…)

30/03/2009

Klinische versus statistische predictie wetenshapstheoretisch en maatschappelijk Cognitieve tests Sensoriële tests

46


B/U

Leerinhouden





30/03/2009

Reactietests Psychotechnische tests Logopedische tests Psychomotorisch onderzoek LVS Organisatie Administratie Forensisch onderzoek : leugendetector Testbatterijen (bv. vorkliftvoerder, treinbestuurder, manager,…) Clinimetrie Persoonlijkheidsonderzoek

47

6.16

M SA 016, Psychodiagnostische methoden II, 40 LT


6.16.1


 In deze module wordt de psychodiagnostiek omschreven, foutenbronnen in het diagnostisch proces en een korte beschrijving van de diagnostische cyclus. Actuele thema‟s worden behandeld zoals diagnostiek bij allochtonen en computerondersteunde diagnostiek. Er wordt ingegaan op kenmerken die de kwaliteit van het diagnostisch materiaal bepalen. Een overzicht van de beperkingen van de klassieke testtheorie wordt gegeven alsook mogelijke alternatieven.

6.16.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Psychodiagnostische methoden I”

6.16.3



B/U

Leerinhouden


Overzicht van de meest gebruikte tests

Docerend en groepsdiscussie


De cursisten kunnen een gesprek voeren: - intake - erkennend - onthalend (niveau: weten) M SA 016 BC 01

B

Inleiding Interculturele diagnostiek: bias Inleiding projectieve methoden

de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 016 BC 02

Bevolkingspsychometrie

Docerend, praktisch, discussie Paper

Enquêtemethodes

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 016 BC 03

Begrippen van factoranalyse: ASEBA  DSM IV TR

Groepsdiscussies

Ethiek: besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk via groepsgesprekken

een psychodiagnostisch gesprek voeren. (niveau: weten) M SA 016 BC 04 verslag uitbrengen (schriftelijk en mondeling) over het


30/03/2009

48


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen psychodiagnostisch gesprek. (niveau: weten) M SA 016 BC 05 conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: inzien) M SA 016 BC 06 een eindrapport opstellen in functie van de diagnose. (niveau: weten) M SA 016 BC 07 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau: weten) M SA 016 BC 08 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: weten) M SA 016 BC 09 informatie verzamelen

U

analyseren vraagstelling opstellen en toepassen onderzoekstrategie integratief werken rapporteren (psychotechnisch rapport) informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) advies verlenen begeleiden van veranderingsprocessen motiveren preventief handelen adequaat doorverwijzen


30/03/2009

49


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen bewust zijn van diversiteit contextueel handelen professioneel samenwerken relaties opbouwen en onderhouden aan netwerking doen handelingen evalueren empathisch inschatten kritisch bevragen feedback geven en ontvangen actualiseren van het beroep ethisch handelen verwerven en verwerken van informatie (geen psychologische vraag/probleem) uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken teamgericht werken oplossingsgericht werken zelfstandig werken besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk


30/03/2009

50

6.17

M SA 017, Practicum psychodiagnostische methoden, 40 LT


6.17.1 

In deze module worden tests en wetenschappelijk verantwoorde observaties als belangrijke tools in een psychologisch onderzoek behandeld.

6.17.2 


Beginsituatie


6.17.3



B/U

Leerinhouden


Observatiemethoden:

Doceren; groepsdiscussie, praktische oefeningen, gebruik van ICT, observatie en verslag,


De cursisten kunnen de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 01 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 02

B

-

planning en afspraken verzorgen in functie van het onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 03

Testmethoden: de basisvaardigheden worden getraind om op verantwoorde wijze een (intelligentie)test af te nemen, te scoren en te rapporteren.

observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 04

-

psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 017 BC 05

-


Voorwaarden waaraan wetenschappelijk verantwoord observeren moet voldoen de doelstelling van observeren en de diverse observatiesystemen in relatie met de onderzoeksvraag ruime aandacht wordt besteed aan het rapporteren waarbij een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen rapporteren en interpreteren.

30/03/2009

de testen van Wechsler een voorbeeld van een aandachtstest, technische-ruimtelijke test, schoolrijpheidstest, verbale papier-potlood test,… observatiemethoden (volwassenen, jongeren, kinderen…

51


B/U

Leerinhouden




psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 06

een verslag opstellen adhv de Wechsler tests computergestuurd onderzoek (ASEBA)

een observatierapport opstellen. (niveau: toepassen) de testgegevens scoren en quoteren (niveau: toepassen) M SA 017 BC 07 de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 08 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 09 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers en/of de opdrachtgever. (niveau: inzien) M SA 017 BC 10 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 11 U

opstellen en toepassen onderzoekstrategie rapporteren (psychotechnisch rapport) kritisch bevragen teamgericht werken oplossingsgericht werken


30/03/2009

52

6.18

M SA 018, Gesprekstechnieken, 60 LT


6.18.1 

In deze module komen zowel theorie als vaardigheidstraining in verband met alle vormen van gesprekstechnieken aan bod

6.18.2 


Beginsituatie


6.18.3



B/U

Leerinhouden


B

Theoretische basis

Ex cathedra uitleggen wat achterliggende modellen zijn


De cursisten kunnen een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: integreren) M SA 018 BC 01 samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: inzien) M SA 018 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: toepassen) M SA 018 BC 03 de gewenste (gedrags) veranderingen ondersteunen. (niveau: integreren) M SA 018 BC 04 een gesprek voeren met de hulpvrager, in het kader van: intake, psychodiagnostiek, crisisopvang, advies- en


30/03/2009

Gespreksvaardigheden: -

niet-selectieve luistervaardigheden zoals non-verbaal gedrag, aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen

-

selectieve luistervaardigheden vragen stellen, parafraseren, gevoelsreflecties, concretiseren en samenvatten.

Regulerende vaardigheden zoals een situatie verduidelijken, de techniek van het hardop denken en het openen en afsluiten van een gesprek; waaronder ook het sluiten van een begincontract en het leren terugkoppelen naar (begin)doelen valt.

Groepsdiscussies rond het gebruiken de noodzaak van bepaalde technieken Rollenspel bij het oefenen van bepaalde vaardigheden

Inleiding -

Het achterliggende communicatiemodel Axioma‟s rond communicatie (Watzlawick) Basisomgangsvormen (aanvaarden, verwerpen, negeren)

53


B/U

Leerinhouden




informatieverstrekking (niveau: toepassen). M SA 018 BC 05 U

coachen interpersoonlijke sensitiviteit

De basisvaardigheid van het luisteren -


Communicatiestops

De deur openzetten: passief luisteren Actief luisteren : samenvatten, parafraseren, doorvragen, empathisch luisteren

relaties opbouwen en onderhouden empathisch inschatten

Non-verbale communicatie

kritisch bevragen

-

feedback geven en ontvangen

Rol van de non-verbale communicatie Soorten en verschijningsvormen

besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk De assertieve communicatie

advies verlenen

-

analyseren vraagstelling

-

informatie geven

Communicatieve stijlen (subassertieve, agressieve en assertieve) Denkprocessen (zelfbeeld en “rechten”) Emotionele processen (E.Q.) Gedragsprocessen

Het interview -

Doel Methode Verloop

Conflictbemiddeling -


30/03/2009

Cognitieve tests Sensoriële tests Hoe ontstaan conflicten?

54


B/U

Leerinhouden




Aanpak van conflicten

Het slecht nieuws gesprek -

De valkuilen Het adequate gesprek

Het functioneringsgesprek -

Doel Methode Verloop

Vergadertechnieken -

Is vergaderen nodig? Soorten vergaderingen Tips en afspraken

Presentatietechnieken -


30/03/2009

Voorbereiding De presentatie zelf Nabespreking

55

6.19

M SA 019, Geïntegreerd werkcollege, 80 LT


6.19.1 

In deze module vormt het schrijven van een wetenschappelijke paper de rode draad van het werkcollege.. Als introductie wordt er een korte theoretische achtergrond gegeven over wetenschappelijke artikels en het lezen ervan.

6.19.2 


Beginsituatie


6.19.3



B/U

Leerinhouden


Het leren opstellen van een 'bouwplan' voor het eigen paper aandachtpunten:

Ex cathedra

-

Er wordt ook gewerkt in kleine groepjes;


De cursisten kunnen databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: integreren) M SA 019 BC 01 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen in functie van wetenschappelijke opdrachten. (niveau: integreren) M SA 019 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 03 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 04


B

-

kritisch reflecteren niet-selectieve luistervaardigheden zoals non-verbaal gedrag, aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen literatuur leren opzoeken kennismaking met verschillende databases zoekstrategieën opstellen gevonden literatuur kritisch leren beoordelen schriftelijke rapporteringvaardigheden

Mondelinge rapporteringvaardigheden

Alle cursisten worden voortdurend actief betrokken bij de lessen, o.m. door oefeningen die klassikaal worden verbeterd Gecombineerd onderwijs (o.a. opzoekwerk)

Van keuze-onderwerp tot afronding van het schrijven van wetenschappelijke tekst

30/03/2009

56


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een mondelinge voorstelling voorbereiden. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 05

-

een rapport presenteren aan collega‟s, opdrachtgever, derden, supervisor, … (niveau: integreren). M SA 019 BC 06

-

keuze-onderwerp opstellen van bouwplan Literatuur zoeken, op relevantie onderzoeken, samenvatten en verwerken/interpreteren (kritisch lezen); databases Schrijven/herschrijven Verbeteren/voltooien Refereren en citeren

Nederlands : Correcte spelling Oefeningen


30/03/2009

57

6.20

M SA 020, Arbeids- en organisatiepsychologie: theorie en thema, 60 LT


6.20.1 

In deze module bestuderen we de omgeving van de organisatie en zijn basisbegrippen. Individuele psychologische processen in de organisatie zoals: perceptie, motivatie, emoties komen aan bod evenals groepsprocessen in de organisatie zoals: werkteams, leiderschap en conflicten. Ook het systeem van de organisatie, met hierbij o.m. de organisatiestructuur en –cultuur + HRM-beleid worden besproken.

6.20.2 


Beginsituatie


6.20.3



B/U

Leerinhouden


Het ontstaan van het organisatiedenken

Doceren

-

Groepsdiscussies


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een kritische en zelfstandige basis verwerven en verwerken. M SA 020 BC 01

B

de opvattingen over management en organiseren doorheen de tijd weergeven en herkennen. (niveau: weten) M SA 020 BC 02 een verband leggen tussen structuur, cultuur en beleid en anderzijds producten, markten en personen. (niveau: toepassen) M SA 020 BC 03 een gevalsstudie analyseren en suggesties voor verbetering geven (niveau: toepassen). M SA 020 BC 04


30/03/2009

Scientific management Human Relations Contingentietheorieën Huidige visies

Cases

Het individu in de Organisatie -

Gedrag Persoonlijkheid Besluitvorming Motivatie

58


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Groepen in de organisatie een beeld schetsen van de algemene doelstellingen en methoden van personeelsbeleid


30/03/2009

U

-

Teams Leiderschap (macht) Conflicten Organisatiestructuren Organisatieculturen Veranderingen Marketing Markt

59

6.21

M SA 021, Arbeids- en organisatiepsychologie: practicum, 40 LT


6.21.1 

In deze module komt het instrumentarium rond selectie en zelf-assessment aan bod.

6.21.2 


Beginsituatie


6.21.3



B/U

Leerinhouden


Instrumentarium rond selectie en zelf-assessment waaronder:

Tests: afnemen, scoren en interpreteren


De cursisten kunnen beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: integreren) M SA 021 BC 01

B

-

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: inzien) M SA 021 BC 02 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: inzien) M SA 021 BC 03 een psychodiagnostisch gesprek voeren (niveau: inzien) M SA 021 BC 04 observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 05


30/03/2009

De vraagstelling en daaraan gekoppeld de voorbereidende informatieverzameling en het vooronderzoek op basis van gegevens uit CV‟s, sollicitatiebrieven en –formulieren. De cursisten maken het eigen CV op, schrijven een sollicitatiebrief en toetsen de eigen door andere aangeboden gegevens, aan vooropgestelde criteria / competenties.

-

Verschillende instrumenten en beoordelingsmethoden.

-

Enkele (psychologische) tests en vragenlijsten, al dan niet computergestuurd, worden besproken.

-

Testen worden gelinkt aan informatie verzameld uit gesprekken / interviews, uit observatie en uit assessment technieken. Hiervan wordt een analyse en synthese gemaakt wat in een rapport resulteert.

-

Begrip van wat (on)betrouwbare, (on)valide testen zijn om

Groepsdiscussie en –beoordeling Reflexie op eigen functioneren

60


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen nieuwe testen te ondersteunen. psychologische onderzoekstechnieken hanteren. Hij kan psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 06

-

Begrip van wat (on)meetbaar is. Kennis van het bestaan van modellen als de Big Five, sign- en sampletests, power vs. Speed,…

verslag uitbrengen (schriftelijk en mondeling) over het psychodiagnostisch gesprek. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 07 opstellen en toepassen onderzoekstrategie

U

rapporteren (psychotechnisch rapport)


30/03/2009

61

6.22

M SA 022, School- en pedagogische psychologie:theorie en thema, 60 LT


6.22.1 


In deze module komt aan bod: -

verschillende instrumenten en beoordelingsmethoden

-

kennismaking met verschillende databases

-

enkele (psychologische) tests en vragenlijsten, al dan niet computergestuurd worden besproken.

-

leren en studeren

-

onderwijsloopbaan

-

preventieve gezondheidszorg

-

psychisch en sociaal functioneren.



Theoretische modellen relevant voor de beroepspraktijk worden toegelicht.



De meest voorkomende zorgvragen komen aan bod. Ook de (ortho)pedagogische invalshoek wordt benadrukt.



Modellen van leerlingenbegeleiding op schoolniveau. De rol van de school en het CLB wordt hierin gesitueerd.

6.22.2 

Beginsituatie



30/03/2009

62

6.22.3



B/U

Leerinhouden


Onderwijspedagogiek

Debat, dialoog


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 022 BC 01

B

-

Historiek en basistheorieën over de 4 domeinen CLB werking -

een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 022 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: weten) M SA 022 BC 03

-

informatie verzamelen U


-

opstellen en toepassen onderzoekstrategie analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk -

Leren en studeren: Verschillende leertheorieën en hun toepassing in de onderwijssituatie. Factoren die leren beïnvloeden vb. cognitieve stijl, leerstrategieën, motivatie. Basisbegrippen uit de algemene didactiek. Voorwaarden aanvankelijk lezen, schrijven en rekenen Onderwijsloopbaan: Differentiëring en gelijke kansenonderwijs. Studiebegeleiding en beroepskeuzebegeleiding: achtergrond en taken CLB Preventieve gezondheidszorg: Gezondheidseducatie en –bevordering op school. Preventieve gezondheidszorg door CLB Psychisch en sociaal functioneren: Welbevinden en betrokkenheid in de schoolcontext. Begeleiding van psycho sociale problemen

Gebruik van videomateriaal Gastspreker CLB

Leerlingbegeleiding -

Vormen van leerlingbegeleiding Band met schoolcultuur Leerlingbegeleiding en CLB

Ortho)pedagogische en psychologische hulpverlening -


30/03/2009

Behandeling van een aantal specifieke zorgvragen waarbij telkens ingegaan wordt op achtergrond, diagnose en aanpak (zowel in het gezin, school en eventuele instellingscontext) Verstandelijke handicap Hoogbegaafdheid Functiebeperkingen: lichamelijke handicap, visuele en auditieve beperkingen Concentratie- en aandachtsproblemen Gedragsstoornissen

63


B/U

Leerinhouden





30/03/2009

Autismespectrumstoornissen Kindermishandeling Leerproblemen en leerstoornissen, problemen van schoolrijpheid Faalangst en stress op school Pesten en pestgedrag

64

6.23

M SA 023, School- en pedagogische psychologie: practicum, 40 LT


6.23.1 

In deze module wordt diagnostiek gesitueerd in het school- en (ortho-)pedagogisch psychologisch werkveld. Het praktijkmodel van handelingsgerichte diagnostiek en advisering bij onderwijsleer- en opvoedingsproblemen wordt toegelicht. De diagnostiek met betrekking tot zorgvragen in het domein van ontwikkelen, leren en studeren, wordt uitgewerkt.

6.23.2 


Beginsituatie


6.23.3



B/U

Leerinhouden


Kennismaking met het praktijkmodel van handelingsgerichte diagnostiek

Casussen

-

Rollenspelen


De cursisten kunnen een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: toepassen) M SA 023BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 02 beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 03 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 04


30/03/2009

B

Dit leren toepassen aan de hand van cases en oefeningen in gesimuleerde en reële situaties.

Uitgaande van verschillende probleemgebieden wordt de diagnostische cyclus doorlopen nl. intakefase, strategiefase, onderzoeksfase, integratie en indicatiestelling en adviesfase. Mogelijke onderzoeks- en probleemgebieden: -

Intelligentie onderzoek

-

Leesvoorwaardenonderzoek

-

Leerproblemen

65


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 023BC 05

-

Ontwikkelingsachterstand en vertraging

-

Aandachtsproblemen

-

Autismespectrum stoornissen

conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 023BC 06

-

Aandacht wordt besteed aan:

samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: weten) M SA 023BC 07 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau: weten) M SA 023BC 08

-

een analyse van de klachten

-

het psychodiagnostisch instrumentarium en de interpretatie van onderzoeksresultaten

-

de gewenste interventies met oog voor de afstemming kind-, school-, gezins-, leefgroepkenmerken

-

hulpverleningsinstanties.

U

informatie verzamelen analyseren vraagstelling opstellen en toepassen onderzoekstrategie informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) adequaat doorverwijzen bewust zijn van diversiteit contextueel handelen kritisch bevragen feedback geven en ontvangen oplossingsgericht werken zelfstandig werken zelfstandig kunnen definiëren


30/03/2009

66

6.24

M SA 024, Klinische psychologie: theorie en thema, 60 LT


6.24.1




In deze module wordt de klinische psychologie vanuit historisch perspectief bekeken en wordt in het licht daarvan uitgebreid stilgestaan bij de huidige stand van zaken. Hierbij wordt vooreerst stil estaan bij de verschillende visies op psychisch lijden en de oorzaken ervan. Bestaande indelingscategorieën als DSM worden grondig besproken. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van veel voorkomende symptomen en worden een aantal stoornissen uitgebreid besproken ( basis van DSMclassificatie) waarbij zowel op kenmerken, verloop, diagnostiek als behandeling wordt ingegaan. Tot slot worden persoonlijkheidsstoornissen belicht.



In een tweede deel wordt ingegaan op het veld van de psychotherapie. De eigenheid, beperkingen en recente ontwikkelingen hiervan worden belicht. Vervolgens worden vier grote therapiestromingen belicht (psychodynamische, persoonsgerichte (cognitieve en gedragsstroming en systeemvisie) waarbij wordt aandacht besteed aan het ontstaan, de basisideeën en de huidige evoluties

6.24.2 

Beginsituatie


6.24.3



B/U

Leerinhouden


B

Psychopathologie

Doceren, interactief vraaggesprek, casusanalyse en teamwerk Bibliografisch opzoekwerk en boekbespreking


De cursisten kunnen een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 024 BC 01

-

een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: weten) M SA 024 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: weten) M SA 024 BC 03 meewerken aan interventies. (niveau: weten) M SA 024 BC 04


-

30/03/2009

Geschiedenis van de visie en omgang met geestelijke stoornissen Beschrijven versus classificeren Classificatiesystemen met nadruk op DSM Problemen op symptoomniveau Klinische syndromen (met ruime aandacht voor de subklinische vormen). Telkens wordt ingegaan op ontstaan, kenmerken, verloop, diagnose en behandeling. Zowel stoornissen bij volwassenen als hun uitingsvormen en voorkomen bij kinderen en jeugdigen worden behandeld - Cognitieve stoornissen - Stemmingsstoonissen

67


B/U

Leerinhouden




uit beschrijvingen tekst/video ziektebeelden herkennen en een behandeling voorstellen. (niveau: toepassen) M SA 024 BC 05 samenwerken en deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg in functie van: - de (hulp)vraag - de diagnose het advies - probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau: weten, toepassen) M SA 024 BC 06 U

teamgericht werken analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk

-

Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Nagebootste stoornis Dissociatieve stoornissen Stoornissen in de impulscontrole Angststoornissen Somatoforme stoornissen Eetstoornissen Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen Slaap- en waakstoornissen Stoornissen door middelengebruik Aanpassingsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen Eigenheid van kinderen jeugdpsychiatrie Problemen specifiek bij kinderen en jeugdigen - Hechtingsstoornissen - Autisme - Mishandeling en verwenningsproblematieken

Psychotherapie -


30/03/2009

Visies op psychotherapie vroeger en nu Spanningsveld psychotherapie en farmacologische therapie Werkzame factoren in psychotherapie Eigenheid van de therapeutische relatie Grote stromingen binnen de psychotherapie. Telkens worden zowel het ontstaan, de achterliggende visie en referentiekader, technieken en procedures, recente tendensen en onderzoeksgegevens rond effectiviteit behandeld. - Psychodynamische stroming - Gedrags- en cognitieve stroming - Ervaringsgerichte stroming - Systeemgerichte stroming

68

6.25

M SA 025, Klinische psychologie: practicum, 40 LT


6.25.1 

In deze module komen de studie van de diagnostische cyclus, inhoud en vormgeving, uitgewerkt aan de hand van oefeningen en cases. Studie van de (semi)directe en indirecte onderzoeksmethoden, telkens gerelateerd aan een bepaalde problematiek worden besproken.

6.25.2 


Beginsituatie


6.25.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: toepassen) M SA 025BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 02 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 025BC 03

Doorlopen van de verschillende fasen van de diagnostische cyclus. Interactief doceren, vraaggesprek, casusanalyse. Intake en anamnese Oplossen en bespreken van Klachtenanalyse casussen en opdrachten in groep Probleemanalyse Hypothesevorming Simulatieoefeningen Toetsing van hypothesen: opstellen onderzoeksbatterij Teamwerk Afname, scoring en synthese van resultaten Advisering en verslaggeving Dit alles wordt in de praktijk gebracht aan de hand van simulatieoefeningen waarbij cursisten zelf ervaring kunnen opbouwen.

psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 025BC 04 de testgegevens scoren en quoteren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 05


B

30/03/2009

Naast volwassenen wordt ook ingegaan op de eigenheid van het onderzoek met kinderen en jeugdigen en het belang van informatieverzameling vanuit de omgeving van het kind.

69


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 025BC 06 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 07 U

handelingen evalueren

Tevens worden een aantal overkoepelende cases aangeboden waarbij het doorlopen van de diagnostische cyclus geïllustreerd zal worden. Hiervoor zal een selectie worden gemaakt uit problematieken die in het theoretisch luik werden behandeld. Hierbij zal telkens aandacht worden geschonken aan het gebruik van een specifieke onderzoekstechnieken en -materialen (vb. klachtenlijsten, MMPI, projectief materiaal), dit in functie van de onderzoeksvraag. Ook wordt aandacht besteed aan de mogelijke invloeden van de eigenheid van het doelpubliek en van de onderzoekssetting (vb. onderzoek op eigen vraag of in opdracht van anderen).

kritisch bevragen analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk teamgericht werken


30/03/2009

70

6.26

M SA 026, Capita Selecta in HRM, 40 LT


6.26.1


Dit is een keuzemodule. Om een graduaatdiploma te behalen moet de cursist van drie van de twaalf keuzemodules de basiscompetenties hebben bereikt. 

In deze module verwerft de cursist inzicht in het systeem van arbeidsverhoudingen en (groeps)processen die van belang zijn binnen de organisatie. Dit moet de cursist in staat stellen om te anticiperen op eventuele problemen die ontstaan bij (verandering van) bepaalde processen binnen de organisatie:

6.26.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Arbeids- en organisatiepsychologie theorie en thema” en voor de module “Arbeids- en organisatiepsychologie practicum”.

6.26.3



B/U

Leerinhouden


In deze module verwerft de cursist inzicht in het systeem van arbeidsverhoudingen en (groeps)processen die van belang zijn binnen de organisatie. Dit moet de cursist in staat stellen om te anticiperen op eventuele problemen die ontstaan bij (verandering van) bepaalde processen binnen de organisatie:

Doceren

-

Verslaggeving


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 026 BC 01

B

beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 026 BC 03

-

schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 04


-

30/03/2009

structuren en onderlinge verhoudingen binnen de organisatie vanuit de sociale en organisatiepsychologie identificeren vanuit relevante intergroepsprocessen conflict management, onderhandelingsprocessen, change management, loopbaanplanning en nieuwe werkvormen en de invloed van deze aspecten op de arbeidsverhoudingen andere topics in functie van de interesse van de groep

Groepsdiscussies

71


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een mondelinge voorstelling voorbereiden. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 05 de effecten van multiculturele en multidisciplinaire samenwerking inschatten en de voordelen ervan bevorderen. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 06 bewust zijn van diversiteit

U

oplossingsgericht werken besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk


30/03/2009

72

6.27

M SA 027, Marketing en management, 40 LT


6.27.1



Deze module is gericht op aspecten van marketingstrategie en marketingmix en op het ontwikkelen van een marketingstrategie en marketingplan.

6.27.2 

Beginsituatie


6.27.3



B/U

Leerinhouden


Aspecten van marketingstrategie:

Doceren


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 027 BC 01

B

opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen i. f. v. (praktijkgerichte) opdrachten. M SA 027 BC 02 projectmatig en methodisch handelen in functie van creatieve kennisontwikkeling. M SA 027 BC 03 kritisch reflecteren op het beroepsspecifiek functioneren. M SA 027 BC 04


30/03/2009

-

Klantgerichtheid Swot-analyse doelgroepanalyse en doelgroepbepaling segmentatieanalyse en definitie van te bewerken segment formuleren van marketingdoelstellingen.

Cases Opdrachten

Aspecten van de marketingmix: -

product : kernfuncties, faciliteiten, ontwikkeling promotie : diverse vormen (reclame, p.r., sales promotie, persoonlijke verkoop) prijs: soort prijs en prijsstrategieën plaats: distributie, inrichting van de verkoopplaats people: kwaliteit en aard van dienstverlening.

73

6.28

M SA 028, Vorming, training en opleiding, 40 LT


6.28.1



Deze module gaat dieper in op de behoefteanalyse, programmatie, het leerproces, de transfer, de kosten/baten analyse die inherent zijn aan vorming training en opleiding.

6.28.2 

Beginsituatie


6.28.3



B/U

Leerinhouden


B

Behoeftenanalyse

Ex cathedra verstrekken van informatie en inzicht bijbrengen in de sector van vorming, training en opleiding


De cursisten kunnen beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 028 BC 01 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen i. f. v. (praktijkgerichte) opdrachten. M SA 028 BC 02 projectmatig en methodisch handelen in functie van creatieve kennisontwikkeling. M SA 028 BC 03 kritisch reflecteren op het beroepsspecifiek functioneren. M SA 028 BC 04


30/03/2009

-

doelgroepen definiëren analysemethode: client-centered, implementatie, integratie alternatieve mogelijkheden naast VTO leerdoelen VTO verschillende functies (ook bv. Teambuilding).

Zoek opdrachten uitvoeren en rapporteren

Programmatie: -

Prioriteiten strategieën (individu, groep) planning (doorloop, netto) criteria voor de keuze van instructoren en trainers.

Presentaties van voorbeelden Probleemoplossende groepsdiscussie

74


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Het leerproces: inzicht verwerven in het brede aanbod van mogelijkheden op dit domein. (niveau: weten) M SA 028 BC 05

-

advies verlenen aan de organisatie wat betreft de meest optimale mogelijkheden in de markt rond de gestelde problematiek. (niv. Toep.) M SA 028 BC 06

De transfer: U


gewenste werkvormen en media samenstelling van de cursusgroep plaats van opleiding voorbereiding, screening.

-

hoe deze transfer bevorderen? Werken in teams, oefeningen, supervisie, toepassingsprojecten evaluatie en bijsturing.

integratief werken Kosten/baten analyse:


-

handelingen evalueren feedback geven en ontvangen


30/03/2009

definitie van functies vastleggen en berekenen van kosten vastleggen en berekenen van baten rendement: hoe verbeteren?

75

6.29

M SA 029, Marktonderzoek, 40 LT


6.29.1



Deze module biedt een inzicht in de manier waarop gegevens verzameld en geanalyseerd worden om onder meer toegepast te worden in een onderzoek naar klantentevredenheid.

6.29.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Arbeids- en organisatiepsychologie theorie en thema” en voor de module “Arbeids- en

organisatiepsychologie practicum”. 6.29.3



B/U

Leerinhouden


Inleidende begrippen en ingaan op de wijze van gegevensverzameling.

De onderwijsmethode bestaat uit hoorcolleges waarbij de theoretische bespreking aangevuld wordt met praktische cases.


De cursisten kunnen beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 02

In het kader van deze gegevensverzameling besteden we aandacht aan de wijze van steekproeftrekking en het opstellen van een survey-onderzoek. Analyse van de gegevens: hierbij komen zowel univariate als (zij het in beperkte mate) multivariate analyse-methoden aan bod.

een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau toepassen) M SA 029 BC 03

Deze praktische cases geven aanleiding tot zelfwerkzaamheid en vormen de basis voor interactieve leergesprekken met de studenten

Toepassing onderzoek naar de klantentevredenheid.

individuen, groepen en/of organisaties screenen op verzoek


B

30/03/2009

Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar interessante en 76


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen van doorverwijzers en/of opdrachtgevers. (niveau toepassen) M SA 029 BC 04

relevante maar niet verplichte lectuur. Door het doornemen van deze gevalstudies kan de student zijn basiskennis toetsen en aanvullen.

de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 05

Gespecialiseerde organisaties die op het terrein van marktonderzoek actief zijn, kunnen bezocht worden.

de onderzoeksresultaten verwerken. (niveau toepassen) M SA 029 BC 06 rapporteren in functie van de specifieke opdracht. (niveau toepassen) M SA 029 BC 07 U

realiseren van een actieplan oplossingsgericht werken


30/03/2009

77

6.30

M SA 030, Begeleiding gedragsproblemen, 40 LT


6.30.1



In deze module worden de verschillende aspecten van de psychopedagogische begeleiding van kinderen met gedragsproblemen en hun ouders besproken.

6.30.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “School en pedagogische psychologie: theorie en thema” en voor de module “School- en pedagogische psychologie practicum”

6.30.3



B/U

Leerinhouden


In deze module worden de verschillende aspecten van de psychopedagogische begeleiding van kinderen met gedragsproblemen en hun ouders besproken

Doceren


De cursisten kunnen brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen. (niveau:weten) M SA 030 BC 01

oorzaken en bepalende factoren van gedragsproblemen bij kinderen en jongeren vanuit een orthopedagogische en vanuit een systeemgerichte benadering

informatiesessies, avonden, organiseren en geven. (niveau:weten) M SA 030 BC 02 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: weten) M SA 030 BC 03 ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)


B

30/03/2009

Cases Opdrachten

problematiek van kinderen met gedragsproblemen en hun gezinnen worden beschreven zoals die vorm krijgt in het buitengewoon onderwijs, de bijzondere jeugdbijstand en de klinische jeugdhulpverlening. De verschillende preventie-initiatieven tav. gedragsproblemen bij kinderen zullen eveneens besproken worden

78


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen veranderingen. (niveau:weten) M SA 030 BC 04

psychopedagogische behandeling van kinderen met gedragsproblemen o.a. de noodzaak van en de verschillende vormen van samenwerking tussen de (residentiële) instelling en het gezin kunnen besproken worden

meewerken aan interventies. (niveau: toepassen) M SA 030 BC 05

kinderen en jongeren met delinquent gedrag.

de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau: weten) M SA 030 BC 06 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau: weten) M SA 030 BC 07 U informatie verzamelen analyseren vraagstelling opstellen en toepassen onderzoekstrategie analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk


30/03/2009

79

6.31

M SA 031, Schoolloopbaanbegeleiding, 40 LT


6.31.1



In deze module staat het thema „leren kiezen‟ centraal. Een goed uitgebouwde schoolloopbaanbegeleiding is noodzakelijk om mislukkingen te vermijden en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidswereld te optimaliseren.

6.31.2 

Beginsituatie


6.31.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 01

B

In deze module staat het thema „leren kiezen‟ centraal. Een goed uitgebouwde schoolloopbaanbegeleiding is noodzakelijk om mislukkingen te vermijden en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidswereld te optimaliseren.

beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 02

Korte schets van de loopbaanbenaderingen.

een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau:toepassen) M SA 031 BC 03

Begeleidingsaanbod:

een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in

-


Cases

De visie, noden en voorzieningen inzake schoolloopbaanbegeleiding. -

30/03/2009

Doceren

wat kan er gekozen worden: kennis van de onderwijs- en opleidingswereld wie ben ik: vaardigheden, belangstelling, waarden,

80


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 04 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 05

-

persoonlijkheidskenmerken hoe kan ik worden wat ik wil worden (dialoog tussen externe haalbaarheid en interne wenselijkheid – loopbaanplanning en

–sturing).

een advies formuleren.(niveau: toepassen) M SA 031 BC 06 databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 07 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: integreren) M SA 031 BC 08 samen met de cliënt / opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau:integreren) M SA 031 BC 09


30/03/2009

81

6.32

M SA 032, Interculturele diagnostiek en begeleiding, 40 LT


6.32.1



Deze module legt de nadruk op het ontwikkelen van een gevoeligheid tegenover culturele diversiteit op wat betreft diagnostiek en begeleiding.

6.32.2 

Beginsituatie


6.32.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen teamgericht werken – met anderen in een internationale, multiculturele en /of multidisciplinaire beroepsomgeving samenwerken. (niveau:integreren) M SA 032 BC 01 besef hebben van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk. (niveau:weten) M SA 032 BC 02 begrip en betrokkenheid hebben ontwikkeld m.b.t. ethische, normatieve en maatschappelijke vragen samenhangend met de toepassing van beroepsspecifieke inzichten en gebruiken. (niveau:integreren)


30/03/2009

B

In een multiculturele samenleving (in de ruime betekenis) wordt het Doceren meer en meer belangrijk een gevoeligheid te ontwikkelen voor culturele diversiteit, ook wat betreft diagnostiek en begeleiding. Dit Cases betekent dat men als diagnosticus en begeleider in een interculturele context op de hoogte moet zijn van de culturele elementen die vaak gebruikte diagnostische instrumenten in zich dragen, om zo op een juiste manier resultaten op dergelijke instrumenten te interpreteren: overzicht van mogelijke culturele factoren die het diagnostisch proces in interculturele context bemoeilijken een verantwoorde diagnostiek toelaten inzake cognitieve vaardigheden, persoonlijkheid, opvoedings- en gedragsproblemen en taalontwikkeling focussen op Gelijke Kansen (GOK) en zorgverbreding.

82


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen M SA 032 BC 03 U

informatie verzamelen analyseren vraagstelling opstellen en toepassen onderzoekstrategie integratief werken rapporteren (psychotechnisch rapport) begeleiden van veranderingsprocessen motiveren opleiden trainen coachen ontwerpen van een actieplan realiseren van een actieplan communiceren van een actieplan professioneel samenwerken relaties opbouwen en onderhouden aan netwerking doen handelingen evalueren empathisch inschatten kritisch bevragen feedback geven en ontvangen actualiseren van het beroep ethisch handelen


30/03/2009

83


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen verwerven en verwerken van informatie (geen uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken teamgericht werken oplossingsgericht werken zelfstandig werken zelfstandig kunnen definiëren toepassen van zinvolle samenwerkingsverbanden analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk


30/03/2009

84

6.33

M SA 033, Preventie en educatie op school, 40 LT


6.33.1



In deze module bekijkt men hoe men scholen en leerkrachten kan ondersteunen in het voeren van preventieve acties ten aanzien van problemen met betrekking tot opvoeding, leren, sociaal-emotioneel functioneren, schoolloopbaan en gezondheidszorg.

6.33.2 

Beginsituatie


6.33.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:weten) M SA 033 BC 01

B

brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen. (niveau:weten) M SA 033 BC 02 Informatiesessies, -avonden organiseren en geven. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 03 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 04


30/03/2009

In deze module bekijkt men hoe men scholen en leerkrachten kan Doceren ondersteunen in het voeren van preventieve acties ten aanzien van problemen met betrekking tot opvoeding, leren, sociaal-emotioneel Cases functioneren, schoolloopbaan en gezondheidszorg: verantwoordelijkheid van school en CLB in het preventief optreden van bovengenoemde problemen Opdrachten welke mogelijkheden en beperking kent de school als setting voor preventieve interventies? hoe kunnen we een effectief preventieproject uitwerken of een bestaand project evalueren op zijn effectiviteit en haalbaarheid? In groepjes wordt er kennis gemaakt met bestaande preventieprogramma‟s en er worden suggesties ter verbetering

85


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags) veranderingen. (niveau:weten) M SA 033 BC 05

geformuleerd (bijv. preventie van geweld op school, preventie van druggebruik, pestactieplannen, preventie van delinquentie, preventie van spijbelgedrag,…).

meewerken aan interventies. (niveau: weten) M SA 033 BC 06 de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 07 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau: weten). M SA 033 BC 08 informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) U

advies verlenen begeleiden van veranderingsprocessen motiveren coachen professioneel samenwerken handelingen evalueren feedback geven en ontvangen ethisch handelen teamgericht werken oplossingsgericht werken


30/03/2009

86

6.34

M SA 034, Psychotherapeutische technieken, 40 LT


6.34.1



Deze module geeft een zicht op de verschillende therapierichtingen binnen de psychotherapie.

6.34.2 

Beginsituatie

De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Klinische psychologie: theorie en thema” en voor de module “Klinische psychologie practicum”.

6.34.3



B/U

Leerinhouden


Deze module geeft een zicht op de verschillende therapierichtingen binnen de psychotherapie.

Doceren


De cursisten kunnen databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau:inzien) M SA 034 BC 01 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 02 samen met de cliënt / opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen.(niveau:toepassen) M SA 034 BC 03

B

Richtingen worden kritisch besproken en er wordt stilgestaan bij de Cases volgende vragen: -

(hoe goed) werkt psychotherapie? waarom heeft psychotherapie al of niet effect? wanneer is psychotherapie zinvol? hoe cliënten informeren over de verschillende therapierichtingen?

Opdrachten

samen met de cliënt / opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: integreren) M SA 034 BC 04 Leerplan Assistent in de psychologie

30/03/2009

87


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)veranderingen. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 05 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 06 contacten leggen met andere (hulpverleners) instanties en deze werkrelatie onderhouden. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 07 deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg in functie van : de (hulp)vraag – de diagnose – het advies – probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau:toepassen) M SA 034 BC 08 zich een therapeutische basishouding eigen maken. M SA 034 BC 09 U

empathisch inschatten feedback geven en ontvangen


30/03/2009

88

6.35

M SA 035, Capita Selecta: kinderen, 40 LT


6.35.1



In deze module worden essentiële thema‟s in psychotherapeutische technieken bij kinderen uitgewerkt.

6.35.2 

Beginsituatie


6.35.3



B/U

Leerinhouden


Thema‟s worden theoretisch en praktisch uitgewerkt:

Doceren

-

Cases


De cursisten kunnen de hulpvraag uit een concreet beginnend dossier erkennen en analyseren. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 01 hypothetisch denken rond meerdere alternatieve onderzoeksvragen. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 02 diagnostische denkpisten voorstellen. (niveau: toepassen) M SA 035 BC 03

B

gehechtheid en psychopathologie het brede spectrum van antisociaal gedrag somatoforme stoornissen (pathologisch) rouwen en aanpassingsgedrag/-stoornis.

Opdrachten Rollenspel aan de hand van de ervaringen van de cursisten

begeleidingsroutes afwegen. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 04 methodisch relevante informatie opzoeken. (niveau: toepassen) Leerplan Assistent in de psychologie

30/03/2009

89


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen M SA 035 BC 05 verzamelde informatie structureren en duidelijk voorstellen. (niveau: toepassen). M SA 035 BC 06 informatie verzamelen

U

analyseren vraagstelling opstellen en toepassen onderzoekstrategie integratief werken rapporteren (psychotechnisch rapport) informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) professioneel samenwerken handelingen evalueren empathisch inschatten kritisch bevragen zelfstandig kunnen definiëren analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk


30/03/2009

90

6.36

M SA 036, Chronische ziekten, 40 LT


6.36.1


Dit is een keuzemodule. Om een graduaatdiploma te behalen moet de cursist van drie van de twaalf keuzemodules de basiscompetenties hebben bereikt.



In de module “chronische ziekten” worden een aantal medische problematieken en chronische aandoeningen belicht vanuit een bio-psycho-sociaal model:

6.36.2 

Beginsituatie


6.36.3



B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 01

In de module “chronische aandoeningen” worden een aantal medische problematieken en chronische aandoeningen belicht vanuit een bio-psycho-sociaal model, zoals: -

een advies formuleren. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 02 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 03 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau:toepassen)


B

30/03/2009

kindgericht <=> oudergericht gezaghebbende opvoedingsstijl epilepsie oncologie palliatieve hulpverlening en euthanasie voorbereiding op chirurgische ingrepen.

Doceren Cases Brochures

Er komen ook een aantal wisselende thema‟s aan bod zoals: -

medische beeldvormingtechnieken 91


B/U

Leerinhouden




M SA 036 BC 04 ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags) veranderingen. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 05 informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)

placebo (de neurowetenschappelijke betekenis ervan) multiple sclerose orgaantransplantatie brandwonden.

U

advies verlenen begeleiden van veranderingsprocessen projectmatig werken


30/03/2009

92

6.37

M SA 037, Capita selecta: volwassenen en senioren, 40 LT


6.37.1



In deze module worden essentiële thema‟s in psychotherapeutische technieken bij volwassenen en senioren uitgewerkt.

6.37.2 

Beginsituatie


6.37.3



B/U

Leerinhouden


In deze module worden thema‟s uit het klinisch-psychologisch werkveld uitgediept. Zoals:

Doceren

-

Cases


De cursisten kunnen een gesprek voeren: intake – erkennend – onthalend. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 02 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 03

B

-

de verslavingszorg het omgaan met agressie en crisissituaties (incl. suïcide), er wordt telkens vertrokken vanuit een theoretisch kader om gaandeweg meer praktijkgerichte vaardigheden in te oefenen pensionering dementie

Gastdocenten Excursie(s)

beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 04 een hypothese in verband met de vraag (het probleem)


30/03/2009

93


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen formuleren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 05 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 06 in overleg (met team of onder supervisie) interventies plannen en organiseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 07 meewerken aan interventies. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 08 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 09 informatie verzamelen

U

integratief werken rapporteren (psychotechnisch rapport) informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) projectmatig werken oplossingsgericht werken analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk


30/03/2009

94

6.38

M SA 038, Verkenning werkvelden, 40 LT


6.38.1 

In deze module worden de nodige handvatten aangereikt om in het doolhof van voorzieningen en informatie een wegwijzer te kunnen bieden aan de cursist. De verschillende werkvelden: het schoolpsychologische werkveld, het orthopedagogische werkveld, het klinisch-psychologische werkveld en het arbeids- en organisatiepsychologische werkveld komen uitgebreid aan bod.

6.38.2 


Beginsituatie


6.38.3



B/U

Leerinhouden


Kennismaking met de drie grote werkvelden van de AIP, nl. het klinische, het schoolpedagogische en het arbeids- en organisatorische werkveld

Doceren, interactief vraaggesprek, opdrachten en teamwerk

Klinisch-psychologische werkveld

Zelfstandig opzoekwerk en voordrachten


De cursisten kunnen databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 038 BC 01

B

-

contacten leggen met allerlei instanties. M SA 038 BC 02 beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier kunnen verwerven en verwerken. M SA 038 BC 03 U

informatie verzamelen Inzicht verwerven van de structuur van en de werking van organisaties binnen de drie werkvelden


30/03/2009

Kort overzicht van het werkveld en recente evoluties Echelons binnen de geestelijke gezondheidszorg Informatie over een aantal specifieke voorzieningen zowel ambulant als residentieel zoals centra voor geestelijke gezondheidszorg, psychiatrische ziekenhuizen, enz.

School pedagogische werkveld -

Organisatie van het onderwijs in Vlaanderen Kennismaking met een aantal specifieke organisaties en instellingen voor personen met een handicap zoals VAPH enz.

95


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen Arbeids- en organisatiepsychologische werkveld -


30/03/2009

Kennismaking met een aantal specifieke instellingen zowel overheids- als privé instellingen, zoals VDAB, uitzend- en interimkantoren, selectiediensten, …

96

6.39

M SA 039, Stage, 200 LT


6.39.1 


De stage-inhoud is afhankelijk van het werkveld waar de cursist stage loopt. Arbeid- en organisatiepsychologisch werkveld, klinische psychologisch werkveld en school- en pedagogisch psychologisch werkveld. In elk werkveld wordt de cursist ingeschakeld in de werking van de organisatie. Dit betekent dat de stagiair deel uitmaakt van een team en mee functioneert in de werking hiervan.

6.39.2

Beginsituatie



De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module“Verkenning Werkvelden”



De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de modules: -

6.39.3

Arbeids- en organisatie: theorie en thema Arbeids- en organisatie: practicum School- en pedagogische psychologie: theorie en thema School- en pedagogische psychologie: practicum Klinische psychologie: theorie en thema Klinische psychologie: practicum.



B/U

Leerinhouden


De stage-inhoud is afhankelijk van het werkveld waar de cursist stage loopt. Arbeid- en organisatiepsychologisch werkveld, klinische psychologisch werkveld en school- en pedagogisch psychologisch werkveld.

Ex cathedra en voortdurende, ook buiten de lesuren vallende feedback Bij problemen of op eenvoudig verzoek van de betrokkenen bij de stage wordt er overlegd gepleegd


De cursisten kunnen beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor


B

In elk werkveld wordt de cursist ingeschakeld in de werking van de organisatie. Dit betekent dat de stagiair deel uitmaakt van een team en mee functioneert in de werking hiervan. Er wordt informatie verstrekt wat betreft de eisen, het verloop en

30/03/2009

Er is minstens één stagebezoek van de stagementor (school)

97


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen uitvoering van onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 03

de te volgen procedures

een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 04

-

Het takenpakket van de stagiair omvat vooral:

-

een psychodiagnostisch gesprek voeren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 05

Psychodiagnostische taken en/of psychologische begeleiding Organisatorische taken die eigen zijn aan de uitoefening van het beroep zoals o.a. administratie, research, deelname aan studiedagen De cursist maakt een stageverslag dat na het beëindigen van de stage bij de supervisor wordt ingediend.

observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 06 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. Hij kan psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 07 de testgegevens scoren en quoteren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 08 conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 09 een advies formuleren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 10 databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 11 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers en/of de opdrachtgever. (niveau: toepassen)


30/03/2009

98


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen M SA 039 BC 12 informatiesessies, avonden, organiseren en geven. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 13 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/ M SA 039 BC 14 opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: toepassen) samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 15 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 16 meewerken aan interventies. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 17 de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 18 problemen signaleren aan hulpverlenende instanties. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 19 informatieactiviteiten organiseren (voordrachten, voorlichting, training, vorming, ...). (niveau: toepassen) M SA 039 BC 20 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 21 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 22


30/03/2009

99


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen een rapport presenteren aan collega's, opdrachtgever, derden, supervisor, ... (niveau: toepassen) M SA 039 BC 23 dossiers aanleggen en bijhouden. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 24 onderhandelen en bemiddelen in functie van de (hulp)vraag. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 25 contacten leggen met andere (hulpverlenings) instanties en deze werkrelatie onderhouden. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 26 zich situeren binnen de structuur van de organisatie. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 27 deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg. M SA 039 BC 28 vanuit de (hulp)vraag - de diagnose - het advies probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau: toepassen). M SA 039 BC 29


30/03/2009

100

6.40

M SA 040, Supervisie scriptie, 40 LT


6.40.1 

In deze module wordt door de cursist een psychologisch georiënteerd onderwerp, onder begeleiding van een promotor (+ eventueel een extern deskundige als copromotor) grondig uitgewerkt in een schriftelijk werkstuk. In de module wordt verder ingegaan op de belangrijkste aspecten van de modele Geïntegreerd werkcollege, in functie van het maken van één specifiek, meeromvattend werk: het eindwerk.

6.40.2 


Beginsituatie


6.40.3




B/U

Leerinhouden


In deze module wordt door de cursist een psychologisch georiënteerd onderwerp, onder begeleiding van een promotor (+ eventueel een extern deskundige als copromotor) grondig uitgewerkt in een schriftelijk werkstuk.

Ex cathedra


De cursisten kunnen beroepsspecifiek redeneren. M SA 040 BC 01

B

beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 040 BC 02 kritisch reflecteren op het beroepsspecifieke functioneren. M SA 040 BC 03 projectmatig en methodisch handelen in functie van


30/03/2009

Het gekozen thema wordt vertaald in een concrete en actuele onderzoeksvraag. Die vraag wordt benaderd via een empirisch onderzoek, literatuurstudie of methodologische studie. Het geheel resulteert in een gestructureerd, coherent en verzorgd schriftelijk

Studenten stellen vrijwillig het verloop van en de problemen bij hun eindwerk klassikaal voor; discussie en gezamenlijk zoeken naar oplossingen van vastgestelde problemen Individuele begeleiding bij het 101


B/U

Leerinhouden


creatieve kennisontwikkeling. M SA 040 BC 04

eindrapport, opgebouwd volgens de APA-norm

oplossen van formele aspecten van het eindwerk

geconfronteerd met „nieuwe‟ beroepsspecifieke problemen door combinatie van bestaande oplossingen planmatig een eigen oplossing genereren /tot stand brengen of op externe deskundigheid een beroep kunnen/willen doen. M SA 040 BC 05

Het werkstuk (het eindwerk) wordt mondeling verdedigd voor een eindwerkcommissie


De cursisten kunnen

beschikken over het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken. M SA 040 BC 06 in het Nederlands mondeling en schriftelijk over beroepsspecifieke onderwerpen communiceren met vertegenwoordigers van het eigen beroepenveld en met vertegenwoordigers van andere beroepenvelden. M SA 040 BC 07 een ingesteldheid tot levenslang leren hebben. M SA 040 BC 08 inzicht hebben in de beperktheden van de eigen beroepsspecifieke competenties en de bereidheid om deze via het volgen van opleiding weg te werken. M SA 040 BC 09 teamgericht werken. M SA 040 BC 10 met anderen in een internationale, multiculturele en / of multidisciplinaire beroepsomgeving samenwerken. M SA 040 BC 11 oplossingsgericht werken in de zin van het zelfstandig


30/03/2009

102


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle M SA 040 BC 12 beroepsspecifieke inzichten gebruiken bij het planmatig oplossen van een grote variëteit aan authentieke (en dus complexe) professionele problemen:het uitvoeren van uiteenlopende en authentieke beroepsopdrachten in overeenstemming met beroepsspecifieke vereisten. M SA 040 BC 13


30/03/2009

103

6.41

M SA 041, Projectwerk diagnostiek en begeleiding, 60 LT


6.41.1 

In deze module wordt getoond hoe diagnostiek en begeleiding twee belangrijke peilers zijn in het psychologische werkveld. De cursisten kunnen op deze manier ervaren hoe nauw diagnostiek en begeleiding met elkaar verweven zijn en hoe complex dat samenspel wel kan zijn. De diagnostische cyclus vormt hierbij de rode draad in een gekozen werkveld en problematiek.

6.41.2 


Beginsituatie


6.41.3




B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen De (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau weten) M SA 041 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formulieren. (niveau weten) M SA 041 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau toepassen) M SA 041 BC 03 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in


30/03/2009

B

In deze module wordt getoond hoe diagnostiek en begeleiding Groepswerk twee belangrijke peilers zijn in het psychologische werkveld. De cursisten kunnen op deze manier ervaren hoe nauw diagnostiek en Cases begeleiding met elkaar verweven zijn en hoe complex dat samenspel wel kan zijn. De diagnostische cyclus vormt hierbij de rode draad. De verschillende stappen van deze cyclus worden stap voor stap toegepast op een gekozen thematiek: -

Opzoekwerk Opstellen en verwoorden

klachtenanalyse: cursisten formuleren op basis van het aangeboden thema een concrete vraagstelling

104


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau toepassen) M SA 041 BC 04

-

psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 041 BC 05 psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau toepassen) M SA 041 BC 06 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau integreren) M SA 041 BC 07 een eindrapport opstellen in functie van de diagnose. (niveau toepassen) M SA 041 BC 08

Doceren probleemanalyse: cursisten brengen aan de hand van literatuur de hulpvraag en de context verder in kaart verklaringsanalyse: de diagnostische verklaringen worden uitgewerkt. De cursisten toetsen de hypothesen aan de hand van een onderzoeksinstrument, verwerken en interpreteren de resultaten. indicatiestelling en begeleidingsplan. In deze fase volgt de uitwerking van het behandelingsplan, dit bestaat uit zowel een theoretisch gedeelte als een praktisch gedeelte.

Coaching en begeleiding -

klachtenanalyse: cursisten formuleren op basis van het aangeboden thema een concrete vraagstelling Kenmerken Ontwikkelingsgericht werken Emancipatorisch werken

een advies formuleren. (niveau toepassen) M SA 041 BC 09 in overleg (met team of onder supervisie) interventies plannen en organiseren. (niveau toepassen) M SA 041 BC 10 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen in functie van M SA 041 BC 11 wetenschappelijke opdrachten.(niveau toepassen) schriftelijk rapporteren.(niveau weten) M SA 041 BC 12 een rapport presenteren aan collega‟s, opdrachtgever, derden, supervisor. (niveau toepassen) M SA 041 BC 13


30/03/2009

105


B/U

Leerinhouden



De cursisten kunnen U ontwerpen van een actieplan handelingen evalueren empathisch inschatten kritisch bevragen feedback geven en ontvangen ethisch handelen oplossingsgericht werken


30/03/2009

106

7

Bibliografie

BAARDA B., DE GOEDE M., DIJKMAN C.J., Basisboek Statistiek met SPSS., Noordhoff-uitgevers, 2007. BAERT H., DE WITTE K., STERCK G., Vorming, training en opleiding .Handboek voor kwaliteitsvol VTO beleid in welzijnsvoorzieningen, Garant, 2000. BERLAGE L., DECOSTER A. ea., Inleiding tot de Economie, Universitaire Pers Leuven, 2005. BILSEN R., LAGASSE L., VAN WATERSCHOOT W., Marketingbeleid, Uitgeverij De Boeck, 2004. BOONEN J., Decock G. e.a. Recht voor welzijnswerkers, Kluwer, 2008. BRUG J., SCHAALSMA H., KOK G., MATENS R.M., Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering, Van Gorcum, 2000. BRYAN, B., GOODMAN, M. en SCHAVELING J., Systeemdenken. Ontdekken van onze organisatiepatronen. SDU uitgevers, 2006. BURNS A. en BUSH R., Principes van marktonderzoek, Pearson Education Uitgeverij, 4de druk, 2006, ISBN-13 9789043011303, ISBN-10 9043011304 Catalogis (2008), Pearson Assessment and Information B.V., Postbus 78, 1000 AB Amsterdam CRAEYNEST P., Psychologie van de levensloop: Inleiding in de ontwikkelingspsychologie, Acco, 2005. CRAEYNEST: P., Sociale psychologie, een inleiding, Acco, 2008. CUYVERS, G., Psychopathologie, Wolters Plantyn, Mechelen, 2005 CUYVERS, G., Psychopathologie, Wolters Plantyn, 2005. D‟HERTEFELT, F., LAUREYSENS, L., DE KLERCK, B. en VERHAEGHE D., Praktisch sociaal recht, De Boeck, 2008. DE BRUYN E.E.J., RUIJSSENAARS A.J.J.M., PAMEIJER N.K. & VAN AARLE E.J.M. De diagnostische cyclus: een praktijkleer, Acco, 2003. DE BRUYN E.E.J., RUIJSSENAARS A.J.J.M., PAMEIJER N.K., en VAN AARLE E.J.M., De diagnostische cyclus: een praktijkleer, Acco, 2003 DE CNUYDT I., DE VELDER S., Economie Vandaag 2008, Academia Press, 2008. DE LAET M., OFFERMANS P. en TOYE P., Marktonderzoek, De Boeck, 2007. DE PELSMACKER P., VAN KENHOVE P., Marktonderzoek,Methoden en toepassingen, Pearson Education Uitgeverij, 2006. De Schampheleire, W. (1991), De techniek van de enquête, een inleiding, Leuven, Acco, DE ZEEUW J., Algemene Psychodiagnostiek I. Testmethoden, Swets & Zeitlinger, 1995. DE ZEEUW J., De Zeeuw J., Algemene psychodiagnostiek III. Testpraxis, Swets & Zeitlinger, 1985. DECEUNINCK F., Hou je huishoudbudget in evenwicht, De Standaard, 17 september 2007. DELAPLACE F., HENS E., HUYLENBROECK P. e.a., De magische vijfhoek, uit: Wegwijs in Financiën en Economie, De Tijd, 2000. DRENTH, P.J.D. en SIJTSMA K., Testtheorie. Inleiding in de testtheorie van de psychologische test en zijn toepassingen, Bohn Stafleu van Loghum, 2006. DURNEZ E., 7 drogredenen om niet te sparen voor uw pensioen, Netto, 20 mei 2006. ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 1 Verdeling van een variabele - samenhang tussen twee variabelen, Boom, 2007. ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 2 : Toetsen voor twee gemiddelden en toetsingstheorie, Boom, 2007. ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 3 : Variantieanalyse, Boom, 2006. Fanchamps N. (2005), Nederlandse intelligentie- en persoonlijkheidstesten in intercultureel perspectief, onuitgegeven scriptie U. Utrecht FOD, Algemene directie statistiek en economische informatie, Armoede in België, persbericht 17 oktober 2008. FREDERIX, L., Wereld: over objctivisme, subjectivisme en naïviteit, Garant, 2005. HENDRIX, H., Werkboek sociologie. Nelissen, 2006.


30/03/2009

107

HOWITT D. en CRAMER D., Statistiek in de sociale wetenschappen, Pearson Education Uitgeverij, 2007. HUIZINGH, E., Inleiding SPS 16.0 voor Windows en Data Entry, Academic Service, 2008. ISEBAERT, L., Praktijkboek oplossingsgerichte cognitieve therapie, De Tijdstroom, 2007. KLUYTMANS, F. Leerboek personeelsmanagement. Groningen: Wolters-Noordhoff, 2005. KONINGSVELD H., Het verschijnsel wetenschap: een inleiding tot de wetenschapsfilosofie. Boom Meppel, 2006. KOTLER P., ARMSTRONG G., SAUNDERS J., WONG U., Principes van marketing, Pearson Education, 2005. LAGASSE L., Sociale marketing. Instrument voor duurzame gedragsverandering bij grote groepen. Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, 2004. LESAFFER P., Hoe zwaar wegen stijgende prijzen op het gezinsbudget?, De Standaard, 14 december 2007. LIEVENS, F., Handboek Human Resources Management. Back to basics, Lannoo Campus 2006. MAGEZ W. en STINISSEN H. ,Faire diagnostiek, VCLB VC en Kul, Centrum schoolpsychologie,2004 MANDOUR Y., BEKKERS M. & WAALEWIJN P., Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008. MANDOUR Y., BEKKERS M. en WAALEWIJN P., Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008. MANDOUR, Y., BEKKERS M. en WAALEWIJN P,. Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008. MATHIEU F., De waarde van uw budget, Netto, 14 juni 2008. MOOIJMAN R., Waarom de voedselprijzen zullen blijven stijgen, De Standaard, 30 juli 2007. MOORE D.S. en MCGABE G.P., Statistiek in de praktijk, Academic Service, 2006. MORRISON V., BENNETT P., An introduction to health psychology. Pearson Education Uitgeverij, 2006. PADMOS B., De scriptiesupporter. Een doeltreffende aanpak van je scriptie. Maklu, 2005. PADMOS B., De scriptiesupporter. Een doeltreffende aanpak van je scriptie, Maklu, 2005. PEETERS T., De logica van irrationeel gedrag, De Tijd, 3 mei 2008. PEUTEMAN A., PIRONET E., JAGERS J. ea. Mensen van het jaar. Arm Vlaanderen, Knack, 12 december 2007. PEUTEMAN A., PIRONET E., Voedselprijzen: Betalen wat de pot schaft, dossier Knack, 28 mei 2008. PIRONET E., Wat zijn de gevolgen van de bankencrisis voor ons?, Knack, 18 februari 2009; PUT J., Handboek Jeugdbeschermingsrecht, Die Keure, 2006. RASKING J., Allemaal iets langer gaan werken,. De Standaard, 16 maart 2006. RASKING J., Nu recruteren om in 2015 te overleven, De Standaard, 16 oktober 2007. ROBBINS S.P., Gedrag in organisaties. Pearson Education Uitgeverij, 2008. de

ROBBINS, S.P. (2008), Gedrag in organisaties. (9

druk) Amsterdam: Pearson Education Benelux.

SASSEN B., Gezondheidsvoorlichting voor paramedici, Reed business, 2007. Studiedienst van de Vlaamse regering, De gezinsbudgetenquête 2005 per gewest, 31 juni 2007. SWINNEN F., Familierecht in kort bestek, Intersentia, 2008. SWINNEN F., Personenrecht in kort bestek, Intersentia, 2008. TEGENBOS G., De babyboomers zijn altijd al de pineut geweest, De Standaard, 12 oktober 2006. TEGENBOS G., Vlaming ondanks laag pensioen toch welvarend, De Standaard, 4 maart 2009. VAN CALSTER K. Communicatie en gesprekstechnieken. Niet uitgegeven cursus. Provinciale Centrum voor Volwassenen Onderwijs Antwerpen, richting Assistent in de Psychologie. 2008 VAN DAELE I., Waarom is de olie zo duur?, dossier Knack, 13 augustus 2008. VAN DALEN J., en DE LEEDE E., Statistisch onderzoek met SPSS voor Windows, Boom, 2009. VAN DER HULST M., Praktijkgericht marktonderzoek, Boom, 2007. VAN DER MALEN H., KLUYTMANS F., Gespreksvoering . Basisvaardigheden en gespreksmodellen. Noordhoff Uitgevers, 2005.


30/03/2009

108

VAN MEER, K., van Neijenhof, J., Bouwens, M. Elementaire sociale vaardigheden. Bohn Stafleu van Loghum, 2001 VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., Hox J., e.a. Toegepaste Statistiek, Beschrijvende Statistiek, Stenfert Kroese, 2003. VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., Hox J., e.a. Toegepaste Statistiek, Beschrijvende statistiek werkboek, Stenfert Kroese, 2003 VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., HOX, J., Inductieve Statistiek, Stenfert Kroese, 2005. VANDAMME, R., Handboek ontwikkelingsgericht coachen. Een hefboom voor zelfsturing, Nelissen, 2003. VANDEREYCKEN W. en VAN DETH R., Psychotherapie, Bohn Stafleu Van Loghum, 2003. VANDEREYCKEN W. en VAN DETH R., Psychotherapie, Bohn Stafleu Van Loghum, 2003. VERMEREN, P., De HR-Ballon. 10 populaire praktijken doorprikt, Academia Press, 2007. VUM-research, Gegradueerden. Onderzoek naar motieven om van job te veranderen, PersoneelsGids, Vlaamse Uitgevers Maatschappij, 1994. WECHSLER, tests WPPSI-R (aanpassing A. Bos) – WISC III (aanpassing R. Schittecatte), WAIS III handleidingen. Xx, Geldattitude. Onderzoek naar de factoren die geldattitude bepalen, Netto, 21 oktober 2006. ZALTMAN G., Hoe consumenten denken, Business Contact, 2008. http://www.nji.nl/gedragsstoornissen/ http://www.nji.nl/nji/dossierDownloads/WatWerkt_Gedragsproblemen.pdf http://www.provant.be/welzijn/samenleven/opvoedingsondersteun/


30/03/2009

109

Leerplan HBO OPLEIDING. Assistent in de Psychologie. BO SA 001 Modulair. Studiegebied Sociaal-agogisch werk

Recommend Documents