Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen

Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen

Onderzoeksrapport

Inge Bos

1

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen

Onderzoeksrapport Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen

2

Student

Inge Bos - 08046670 Van de Leckestraat 15B 3061 PA Rotterdam [email protected]

Opleiding

Sportmanagement De Haagse Hogeschool Hoofdfase 2 – S3A

Opdrachtgever

Watersportverbond Wattbaan 31-49 3439 ML Nieuwegein

Stage

Ledenbehoud en Ledenwerving bij watersportverenigingen

Stageperiode

November 2010 – April 2011

Stagebegeleider

Frank Jibben Senior districtconsulent

Stagedocent

Erwin Sengers

Inge Bos, Sportmanagement


SAMENVATTING Het doel van dit onderzoek is dat het Watersportverbond een helder beeld krijgt van de huidige situatie omtrent het ledenverloop bij watersportverenigingen en dat de watersportverenigingen inzicht krijgen betreft ledenbehoud en ledenwerving. Het eerste deel van het onderzoek bestaat uit een kwantitatief bureauonderzoek binnen het Watersportverbond. In dit deel wordt er onderzocht hoe de ledenverloop is bij watersportverenigingen. In de rest van het onderzoek wordt er gebruik gemaakt van een kwalitatieve onderzoeksmethode. Het tweede gedeelte bestaat uit een telefonisch interview met verschillende watersportverenigingen. Het derde gedeelte is een literatuur onderzoek naar zowel het ledenverloop, het ledenbehoud als de ledenwerving bij watersportverenigingen. Het aantal watersportvereniging met een stabiel ledenaantal neemt in de loop van de jaren af. Steeds meer watersportverenigingen hebben een daling in het ledenaantal. Er is geen verschil in het ledenverloop tussen de verschillende groottes van de watersportverenigingen te zien. Er is wel een verschil in het ledenverloop tussen de verschillende segmenten Recreatie, Sportief, Sport, en Lifestyle. Veel watersporters worden lid van een vereniging vanwege de ligplaatsen. Het ledenaantal bij watersportverenigingen groeit vooral in jeugdleden. De groei in het ledenaantal kan komen door enthousiast bestuur, professionalisering, goede locatie en bereikbaarheid en gezellige activiteiten. In het segment Recreatie en Sportief speelt de vergrijzing een rol bij de afname in het ledenaantal. In het segment Sport en Lifestyle neemt het ledenaantal af omdat mensen stoppen met de (water)sport. Ledenwervingsactiviteiten moeten goed voorbereid worden. Van te voren moet er bedacht worden wie de watersportvereniging wil werven en hoe ze te bereiken zijn. De eventuele activiteiten moeten een helder beeld van de vereniging weergeven en niet iets totaal anders zijn. Belangrijk is hierbij de informatievoorziening naar de nieuwe leden toe. Voorafgaande over de activiteit, maar ook over de vereniging en hoe leden lid kunnen worden. Bij jeugdleden is het belangrijk dat de ouders deze informatie krijgen.


3


INHOUD Samenvatting .................................................................................................................................................................... 3 Inhoud .............................................................................................................................................................................. 4 1

Inleiding ................................................................................................................................................................. 5 1.1

Aanleiding ................................................................................................................................................................. 5

1.2

Doel van het onderzoek ............................................................................................................................................ 5

1.3

Probleemstelling en deelvragen ............................................................................................................................... 5

1.4

Begripsafbakening .................................................................................................................................................... 5

1.5

Theoretische ondersteuning ..................................................................................................................................... 6

2

Methode ................................................................................................................................................................ 7 2.1

Populatie en steekproef............................................................................................................................................ 7

2.2

Onderzoeksontwerp ................................................................................................................................................. 7

2.3

Meetinstrumenten ................................................................................................................................................... 8

2.4

Analysemethoden ..................................................................................................................................................... 8

2.5

Telefonische Interviews .......................................................................................................................................... 10

3

Resultaten ........................................................................................................................................................... 11 3.1

Kwantitatief Bureauonderzoek ............................................................................................................................... 11

3.2

Telefonische Interviews .......................................................................................................................................... 16

3.3

Literatuuronderzoek ............................................................................................................................................... 27

4

Conclusie ............................................................................................................................................................. 32 4.1

Wat is de huidige situatie wat betreft het ledenverloop bij verenigingen? ............................................................ 32

4.2

Waarom neemt het ledenaantal toe bij watersportverenigingen? ........................................................................ 33

4.3

Waarom neemt het ledenaantal af bij watersportverenigingen? .......................................................................... 33

4.4

Wat doen verenigingen aan ledenwerving en welke activiteiten hebben het meeste resultaat? .......................... 33

4.5

Waar liggen de kansen omtrent ledenbehoud en ledenwerving bij sportverenigingen? ....................................... 34

4.6

Hoofdvraag: Wat kunnen de watersportverenigingen doen aan ledenbehoud en ledenwerving per segment? ... 35

5

Discussie & Evaluatie ........................................................................................................................................... 36

6

Tips Ledenbehoud & Ledenwerving ..................................................................................................................... 37

7

Bronnen & Literatuurlijst ..................................................................................................................................... 38

8

Bijlage 1 Format Interview ................................................................................................................................... 39

9

Bijlage 2: Brief aan verenigingen .......................................................................................................................... 40

10

Bijlage 3 Overzicht ledenaantallen 2007-2010 ...................................................................................................... 41

4



1 1.1

INLEIDING AANLEIDING

Het Watersportverbond zag in 2010 het ledenaantal teruglopen. Dit komt onder andere door de ‘Nederlandse Kitesurfvereniging’ die met iets meer dan 2.000 leden sinds 2010 niet meer aangesloten is bij het Watersportverbond. Daarnaast is het Watersportverbond in 2010 overgestapt op een andere meetmethode voor de contributie. Het ledenaantal wordt sindsdien op 1 juli van het jaar gemeten. Voorheen werd gedurende dat jaar het aantal nog aangepast. Dit kan mogelijk ook voor een verschil in de cijfers hebben gezorgd. De terugloop in het ledenaantal bij watersportverenigingen kan op langer termijn voor problemen zorgen. Ook is het voor het Watersportverbond belangrijk dat verenigingen aan ledenbehoud en ledenwerving doen.

1.2

DOEL VAN HET ONDERZOEK

Het Watersportverbond constateert dat het ledenaantal bij verenigingen terugloopt. Uiteraard ziet het Watersportverbond liever dat het ledenaantal stabiel blijft of zelfs groeit. In dit onderzoek wordt er onderzocht of er een ledenterugloop is bij watersportverenigingen en wat ze kunnen doen aan ledenbehoud en ledenwerving. Het doel van het onderzoek is dat het Watersportverbond een helder beeld krijgt van de huidige situatie omtrent het ledenverloop bij watersportverenigingen en dat de watersportverenigingen inzicht krijgen wat betreft ledenbehoud en ledenwerving.

1.3

PROBLEEMSTELLING EN DEELVRAGEN

Hoofdvraag: Wat kunnen de watersportverenigingen doen aan ledenbehoud en ledenwerving per segment? 1. 2. 3. 4. 5.

1.4

Wat is de huidige situatie wat betreft het ledenverloop bij verenigingen? Waarom neemt het ledenaantal toe bij watersportverenigingen? Waarom neemt het ledenaantal af bij watersportverenigingen? Wat doen verenigingen aan ledenwerving en welke activiteiten hebben het meeste resultaat? Waar liggen de kansen omtrent ledenbehoud en ledenwerving bij sportverenigingen?

BEGRIPSAFBAKENING

Alle watersportverenigingen die aangesloten zijn bij het Watersportverbond zijn door het Watersportverbond ingedeeld in segmenten. RECREATIEF Dit is een segment met verenigingen die weinig tot geen jeugdleden hebben, niet mee doen met het CWO opleidingssysteem en geen open wedstrijden organiseren. Het zijn verenigingen die gericht zijn op de recreatieve uitvoer van de watersport, denk hierbij aan toertochten, klusweekenden, en barbecues. De gezelligheid staat voorop. SPORTIEF Dit segment met verenigingen is recreatief bezig met de sport, maar is hier wel actiever in. Denk hierbij aan (meer) opleidingen, en (meer) jeugdactiviteiten. Deze verenigingen doen mee met het CWO opleidingssysteem en/of hebben jeugdleden in de vereniging. Ze organiseren geen open wedstrijden, maar wel club/onderlinge wedstrijdjes.


5

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen SPORT Dit segment kenmerkt zich door het feit dat ze open wedstrijden organiseren, ze zijn dus actief met de watersport bezig. Natuurlijk zitten er binnen deze verenigingen ook leden die recreatief gebruik maken van de watersport. Deze verenigingen doen deels mee met het CWO opleidingssysteem en hebben wisselend aantal jeugdleden. LIFESTYLE Dit laatste segment is een klein maar wel specifiek segment. Deze verenigingen bieden watersporten aan waarbij de beleving en de kick voorop staan (surfen, catamaranzeilen). De verenigingen passen minder in het vaste stramien van de opbouw in de sport dan dat bij zeilen. KLEINE VERENIGING: een watersportvereniging met 0-100 leden in 2010. MIDDELGROTE VERENIGING: een watersportvereniging met 101-300 leden in 2010. GROTE VERENIGING: een watersportvereniging met meer dan 300 leden in 2010.

1.5

THEORETISCHE ONDERSTEUNING

Het onderzoeksrapport is geschreven volgend de methode uit het boek ‘Wat is onderzoek?’ (Verhoeven, 2007). De bronvermelding wordt verwezen via de APA-methodiek.

6



2

METHODE

2.1

POPULATIE EN STEEKPROEF

In totaal is het ledenverloop bij 340 watersportverenigingen geanalyseerd. Hiervan zijn 40 verenigingen schriftelijk benaderd en 34 watersportverenigingen telefonisch geïnterviewd. Dit is 10% van alle geanalyseerde verenigingen. De verenigingen zijn opgedeeld per segment en het ledenverloop. Uit elke categorie zijn twee verenigingen aselect gekozen om te interviewen, zie tabel 1.

2.2

ONDERZOEKSONTWERP

In het onderzoek is er gebruik gemaakt van drie onderzoeksmethoden. Het eerste deel bestond uit een kwantitatief bureauonderzoek binnen het Watersportverbond. In dit deel wordt het ledenverloop bij watersportverenigingen onderzocht. In het vervolg van het onderzoek wordt er gebruik gemaakt van een kwalitatieve onderzoeksmethode. Het tweede gedeelte bestaat uit een telefonisch interview met verschillende watersportverenigingen. Als interviewmethode is er gekozen voor een halfgestructureerd interview. Het derde gedeelte is een literatuur onderzoek naar zowel ledenverloop, ledenbehoud als ledenwerving bij sportverenigingen.

2.2.1

Kwantitatief bureauonderzoek

In het kwantitatief bureauonderzoek zijn de gegevens over de ledenaantallen bij watersportverenigingen van 2007, 2008, 2009 en 2010 gebruikt. Deze aantallen worden ieder jaar door de watersportverenigingen aan het Watersportverbond doorgegeven. In 2007, 2008 en 2009 werden de ledenaantallen meerdere keren per jaar doorgegeven, sinds 2010 is er maar een meetpunt per jaar. Hier is in het onderzoek rekening meegehouden door niet alleen naar de groei- of dalingspercentages te kijken tussen 2007 en 2010, maar naar het verloop van de leden tussen alle jaren. Dit gedeelte van het onderzoek geeft de huidige situatie van de watersportverenigingen weer op het gebied van ledenverloop. De vraag die hierbij beantwoord wordt, is ‘Is er een terugloop bij het aantal watersportverenigingen die aangesloten zijn bij het Watersportverbond?’ Om het beeld van ledenverloop helder te krijgen zijn er classificaties aangebracht. De verenigingen zijn onderverdeeld in de bestaande segmenten van het Watersportverbond: Recreatie, Sportief, Sport en Lifestyle. Daarnaast is er gekeken naar een verband tussen het ledenverloop van de watersportvereniging en hun aantal leden. Hiervoor is het ledenaantal van 2010 gebruikt.

2.2.2

Telefonische Interviews

Na het kwantitatieve onderzoek is er besloten een kwalitatief onderzoek uit te voeren onder de watersportverenigingen. Er is gekozen voor een telefonisch interview met bestuursleden van watersportverenigingen over ledenbehoud en ledenwerving binnen de vereniging. De geïnterviewde watersportverenigingen zijn geselecteerd via een gestratificeerde steekproef. 40 Verenigingen hebben een aankondigingbrief gekregen dat ze in januari een telefoontje konden verwachten. In totaal hebben er 34 telefonische interviews plaatsgevonden. Dit is 10% van alle watersportverenigingen uit het onderzoek. De overige watersportverenigingen konden niet op korte termijn bereikt worden. Uit elk segment zijn er watersportverenigingen benaderd die zowel een sterke daling, een lichte daling, een sterke groei, een lichte groei als een stabiel ledenaantal hadden.


7

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen Tabel 1 Keuze interviews

Recreatie Sportief Sport Lifestyle

2.2.3

Sterke daling

Lichte daling

Stabiel

Lichte groei

Sterke groei

2 3 3 2

2 3 3 2

2 2 2 2

2 2 2 2

2 0 0 2

Literatuur Onderzoek

Via een literatuur onderzoek wordt er gekeken wat de trends zijn omtrent het ledenverloop bij sportverenigingen. Ook wordt er onderzocht of er succesvolle ledenwervingsactiviteiten zijn van toepassing op watersportverenigingen en wat er bekend is over ledenbehoud.

2.3 2.3.1

MEETINSTRUMENTEN Kwantitatief bureauonderzoek

De watersportverenigingen zijn gecategoriseerd in het verloop van de leden. Zo kan een vereniging een ‘sterke daling’, een ‘lichte daling’, een ‘stabiel aantal’, een ‘lichte groei’, of een ‘sterke groei’ in het aantal leden hebben. Het aantal leden over 2007 tot en met 2010 zijn in grafieken verwerkt. Ook is er gekeken naar de groei- of dalingspercentages van het aantal leden tussen 2007 en 2010. Deze twee meetinstrumenten komen redelijk met elkaar overeen. Er is in het onderzoek verder gewerkt met de grafieken.

2.3.2

Telefonische Interviews

In de telefonische interviews zijn open vragen gesteld. De antwoorden zijn tijdens het interview in steekwoorden opgeschreven en vervolgens uitgewerkt. De vragen die zijn gesteld gingen over de onderwerpen: ledenverloop, ledenbehoud, ledenwerving en algemene zaken binnen de watersportverenigingen. 2.3.3

Literatuur onderzoek

De digitale literatuur is gevonden via het zoekprogramma Google met de zoekwoorden: ‘ledenverloop sportverenigingen’, ‘ledenbehoud sportverenigingen’ en ‘ledenverloop sportverenigingen’. Vervolgens is er geselecteerd op de relevantie en de bruikbare inhoud.

2.4 2.4.1

ANALYSEMETHODEN Kwantitatief Bureauonderzoek

De gegevens over de ledenaantallen van de watersportverenigingen van 2007 t/m 2010 zijn overzichtelijk weergegeven in Excel. Vervolgens is per segment het ledenverloop in lijngrafieken weergegeven en opgedeeld in de grootte van de watersportverenigingen, gebaseerd op het ledenaantal in 2010. Een vereniging kan in de loop van de jaren een sterke daling, lichte daling, sterke groei, lichte groei of een stabiel aantal leden hebben.

8


Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen 2.4.2  

Sterke daling Als een vereniging elk jaar minder leden heeft. Bij een percentageverschil met minder dan 20% geldt dit niet. Dan wordt het bij ‘lichte daling’ of ‘stabiel’ ingedeeld. Als een vereniging het laatste jaar, of laatste twee jaar enorm is gekrompen in ledenaantal.

Figuur 1 Sterke Daling

2.4.3  

Lichte daling Als een vereniging elk jaar een paar leden minder heeft. Als een vereniging in de loop van de jaren is gekrompen in ledenaantal, kan eventueel een (kleine) groei hebben gehad.

3 Lichte daling Daling Figuur 2

2.4.4  

Stabiel Als een vereniging elk jaar ongeveer hetzelfde ledenaantal heeft Als een vereniging in totaal niet gekrompen of gegroeid is in ledenaantal, er kan verschil zijn per jaar.

Figuur 3 Stabiel

2.4.5 Lichte groei  

Als een vereniging elk jaar een paar leden meer heeft. Als een vereniging in de loop van de jaren is gegroeid in ledenaantal. Kan eventueel een (kleine) daling hebben gehad.

Figuur 4 Lichte Groei


9

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen 2.4.6  

Sterke Groei Als een vereniging elk jaar mee leden heeft. Bij een erg klein percentage geldt dit niet. Als een vereniging het laatste jaar, of laatste twee jaar een enorme groei heeft in ledenaantal.

Vanuit 5de lijngrafieken is het ledenverloop per watersportvereniging geconstateerd. Deze zijn Figuur Sterke Groei Vanuit de lijngrafieken is het ledenverloop per watersportvereniging geconstateerd. Deze zijn vervolgens weergegeven in cirkel- en staafdiagrammen.

2.5

TELEFONISCHE INTERVIEWS 1.

2. 3.

10

De antwoorden uit de telefonische interviews zijn gestructureerd en per vraag in schema’s weergegeven. Dit is met behulp van steekwoorden en afkortingen gedaan. Hierin is een onderscheid gemaakt in de verschillende segmenten van de watersportverenigingen en in het ledenverloop van de watersportverenigingen. De inhoud van de schema’s worden beschreven. De vragen worden onderverdeeld in de topics: ‘ledenverloop’, ‘ledenbehoud’, ‘ledenwerving’ en ‘algemeen’. Per topic wordt een analyse gegeven.



3 3.1

RESULTATEN KWANTITATIEF BUREAUONDERZOEK

Van het totaal aantal verenigingen aangesloten bij het Watersportverbond blijkt slechts 6% te groeien. De meeste verenigingen hebben een stabiel ledenaantal. Meer dan één derde van de verenigingen heeft een daling in het aantal leden. Bij 12% procent van alle verenigingen is er zelfs een sterke daling, 27% heeft een lichte daling.

Figuur 6 Totale ledenverloop watersportverenigingen

Figuur 6 laat het ledenverloop bij de watersportverenigingen zien. Het ledenverloop is gebaseerd op de ledenaantallen die in lijndiagrammen zijn weergegeven. Hierbij is rekening gehouden met de nieuwe contributieregeling die sinds 2010 in werking is gegaan. Ter controle is er ook naar het verschil in percentage gekeken tussen het ledenaantal in 2007 en het ledenaantal in 2010 van de verenigingen. Hierbij gelden de volgende definities: Tabel 2 definities percentage ledenverloop

Sterke daling Lichte daling Stabiel Lichte groei Sterke groei

Percentage verschil over 3 jaar meer dan -25% Percentage verschil over 3 jaar van -11% tot -25% Percentage verschil over 3 jaar van -10% tot +10% Percentage verschil over 3 jaar van +11% tot +25% Percentage verschil over 3 jaar meer dan 25%


11


Totaal verenigingen percentage 2007-2010 3% 6%

15%

sterke daling lichte daling stabiel

27%

lichte groei sterke groei

49%

Figuur 7 Totale ledenverloop in percentages

De cirkeldiagrammen van de verschillende methodes verschillen niet veel van elkaar. In het onderzoek is er verder gewerkt met de bovenste methode. In de onderste methode met percentages kan een vereniging dat in 1 jaar veel leden heeft verloren, maar alle andere jaren wat leden erbij krijgt, als ‘sterke daling’ getypeerd worden. Dit verklaart waarom er uit de lijngrafieken methode meer verenigingen ‘stabiel’ zijn.

3.1.1

Ledenverloop per jaar

In figuur 8 is er gekeken naar het ledenverloop per jaar. De definities van het ledenverloop in percentages zijn e hierop aangepast. Voor de definities is nu 1/3 van de percentage gebruikt omdat er niet meer over drie jaar gemeten wordt maar over een jaar. Echter geeft het ledenverloop over meerdere jaren een realistischer beeld van de watersportverenigingen.

Figuur 8 Ledenverloop per jaar in percentages

In figuur 9 is te zien dat het ledenverloop in 2008 en in 2009 vrijwel gelijk is gebleven. In 2010 neemt het aantal watersportverenigingen met een dalend ledenaantal toe. Het aantal watersportverenigingen dat een groei in het aantal leden heeft doorgemaakt neemt behoorlijk af. Of het nieuwe meetsysteem van 2010 de oorzaak van deze verandering is, zal pas blijken in Juli 2011, wanneer de nieuwe ledenaantallen worden doorgegeven.

12



3.1.2

Ledengroei in verschillende groottes watersportverenigingen

De grootte van de watersportvereniging maakt weinig verschil wat betreft het ledenverloop. In de verenigingen van 201-300 leden zijn er iets meer verenigingen met een sterke daling, maar ook iets meer met een sterke groei. Totaal watersportverenigingen 100%

80%

percentage

sterke groei 60%

lichte groei stabiel

40%

lichte daling 20%

sterke daling

0% 0-50

51-100

101-200

201-300

301-800

>800

aantal leden

Figuur 9 Totaal ledenverloop watersportverenigingen in verschillende groottes

3.1.3

Ledengroei in verschillende segmenten

Het segment Recreatie heeft de minste verenigingen met een daling in ledenaantal. Ook zijn hier verenigingen te vinden die een lichte of sterke groei in het ledenaantal hebben. Het segment Sportief kent veel verenigingen met een stabiel ledenaantal of met een lichte daling. 9% van de verenigingen heeft een sterke daling. Maar een paar verenigingen hebben een lichte groei. Meer dan de helft van de verenigingen in het segment Sport kent een daling in het ledenaantal. Ongeveer 19% heeft een sterke daling. Maar een paar verenigingen hebben een lichte groei in het ledenaantal. Het segment Lifestyle kent de meeste verenigingen met een lichte of sterke groei, maar ook de meeste met een sterke daling (32%). In totaal heeft ongeveer 49% van de Lifestyle verenigingen een daling in het aantal leden.

Percentage

Ledengroei Verenigingen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Sterke Groei Lichte Groei Stabiel Lichte Daling Sterke Daling

Recreatief

Sportief

Sport

Lifestyle

Vereniging

Figuur 10 Ledenverloop per segment


13


3.1.4

Recreatie

Het aantal verenigingen met een groei in aantal leden neemt toe naarmate de verenigingen groter worden. Het aantal stabiele verenigingen is vrijwel gelijk in alle groottes. Het aantal verenigingen met een daling in aantal leden neemt iets af naarmate de vereniging groter wordt, alleen de verenigingen in de categorie 201-300 leden hebben met 14% een sterke daling. Echter betreft het aantal verenigingen dat meer dan 200 leden heeft slechts 10% van het totale segment. Recreatie is het segment met de meeste stabiele verenigingen. Recreatie Ledengroei 100%

percentage ledengroei

90% 80%

sterke groei

70%

lichte groei

60% 50%

stabiel

40%

lichte daling

30%

sterke daling

20% 10% 0% 0-50

51-100

101-200

201-300

301-800

aantal leden

Figuur 11 Ledengroei Recreatie

3.1.5

Sportief

Het aantal verenigingen met een daling in het aantal leden neemt af naarmate de vereniging groter wordt. Alleen in de groep 101-200 leden zijn de meeste verenigingen met een stabiel aantal leden. In het segment Sportief is er maar 1 watersportvereniging met een ledenaantal hoger dan 800.

Sportief Ledengroei 100%


90% 80%

sterke groei

70%

lichte groei

60% stabiel

50% 40%

lichte daling

30%

sterke daling

20% 10% 0% 0-50

51-100 101-200 201-300 301-800 aantal leden

>800

Figuur 12 Ledengroei Sportief

14



3.1.6

Sport

In het segment Sport is er een sterke daling bij de verenigingen met 101-300 leden. Naarmate de vereniging kleiner of groter wordt neemt dit aantal af.


Sport Ledengroei 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

sterke groei lichte groei stabiel lichte daling sterke daling

0-50

51-100

101200

201300

301800

>800

aantal leden

Figuur 13 Ledengroei Sport

3.1.7

Lifestyle

Er zijn maar 30 verenigingen onder het segment Lifestyle vallen. De grootste groep (47%) heeft een ledenaantal tussen de 51-100 leden. Vergeleken met de andere segmenten kent Lifestyle veel verenigingen met een groeiend ledenaantal, maar ook veel verenigingen met een sterke daling.

Lifestyle Ledengroei 100%


90% 80%

sterke groei

70%

lichte groei

60%

stabiel

50% lichte daling

40% sterke daling

30% 20% 10% 0% 0-50

51-100

101-200

201-300

aantal leden Figuur 14 Ledengroei Lifestyle


15


3.2 3.2.1

TELEFONISCHE INTERVIEWS De interview vragen per topic:

Tabel 3 Topiclijst Interviews

Topic Ledenverloop Ledenbehoud

Ledenwerving

Algemeen

Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

3.2.2

Vraag Hoe is de in- en uitstroom van leden bij uw vereniging? Hoe komt het denkt u dat het ledenaantal toeneemt/afneemt? Om welke reden worden nieuwe leden lid, of zijn ze lid geworden, van uw vereniging? Waarom zeggen leden hun lidmaatschap op? Welke ledenwervingsactiviteiten organiseert de vereniging? Waarom doet de vereniging niet actief aan ledenwerving? Welke ledenwervingsactiviteiten leveren het meeste resultaat? Welke ledenwervingsactiviteiten leveren het minste resultaat? Heeft uw vereniging een groeiambitie en een groeimogelijkheid? (vraag gekoppeld) Zou u wat willen veranderen binnen uw vereniging als dat mogelijk was? Heeft u verder nog vragen of opmerkingen over dit interview?

In- en uitstroom van leden

Een van de eerste vragen in het telefonisch interview ging over de in- en uitstroom van de leden. Deze vraag werd moeilijk beantwoord, mogelijk omdat deze aan het begin van het interview gesteld werd en veel watersportverenigingen op dat moment geen cijfers bij de hand hadden. Tabel 4 In- en uitstroom leden

Recreatie

Sportief

Sport

Sterke groei

+/- 4 per maand

Lichte groei

weinig

Stabiel

weinig, 3 overleden

+/- 15

weinig

onbekend, gemiddeld? 2009-2010 +2 -27 ong. 20 p/j

Lichte daling

valt mee, stabiel ong. 30 weg p/j nee, wel grote wachtlijst +/- 20

10 per jaar weg/ 3 a 5 nieuw

Paar weinig Sterke daling

2 per jaar 10 per jaar

Lifestyle

weinig instroom, vooral oude mensen lid +/- 100 leden Steeds minder instroom

opzeggingen senioren, jeugd groeit (10% verloop) per cwo niveau hoger, halveert aantal cursisten

stabiel

uitstroom wanbetaling

wachtlijst wordt korter

p/j -6 +2 paar bij maar ook weer af weinig instroom geen inzicht in

p/j +20

-15

p/j +8 -4

weinig verloop

weinig instroom

Veel watersportverenigingen geven aan dat de leden in- en uitstroom per jaar ‘weinig’ is. Een exact aantal konden ze niet direct noemen. Volgens de watersportverenigingen zeggen dus ‘weinig’ mensen hun lidmaatschap op maar komen er ook ‘weinig’ nieuwe leden bij. Bij watersportverenigingen met een daling is er vooral weinig instroom.

16



3.2.3

Hoe komt het denkt u dat het ledenaantal toeneemt/ afneemt?

Tabel 5 Waarom ledenaantal toeneemt of afneemt

Sterke groei

Recreatie jonge vereniging (2004) sinds 2009 haven, toen veel opgezegd want kwamen op wachtlijst, nu weer gelijk

Lichte groei

Stabiel

Kleine vereniging met grote wachtlijst

Lichte daling

Sterke daling

hebben laatste jaren uitgezocht wie lid moeten zijn, geen roeiers

Sportief

Sport

Lifestyle enthousiast bestuur

laatste jaren ook jongeren aantrekken nieuw jeugdbeleid = veel nieuwe leden afneemt door crisis, alleen mensen met boot zeggen op

jeugd groeit, senioren krimpt

stukje profesionalisering cwo

Beperkt aantal ligplaatsen, eerst donateur

minder leden uit commerciële haven geen eigen haven meer

wachtlijst opgeschoond + schepen groter en minder plekken

veel vergrijzing

minder ligplaatsen en minder watersporters

alleen schippers nog maar lid

weersafhankelijk bij Opti’s (goede zomer = veel leden)

laatste 5 jaar jeugd windsurfen promoten op scholen groeien door parkeergelegenheid, herintreders en jeugd

Veel oudere leden, jongeren zien nut van vereniging niet in

Aan de verenigingen is ook een algemene vraag gesteld over waarom het ledenaantal toe- of waarom het afneemt. Ook verenigingen met een stabiel ledenaantal gaven hierop antwoord. GROEI IN LEDENAANTAL De reden dat het ledenaantal toeneemt komt vooral door een toenemend aantal jeugdleden. Dit kwam bijvoorbeeld door een jeugdbeleid . Dit geldt niet voor de recreatieverenigingen, deze hebben meestal geen jeugdleden en ook geen ambitie om jeugdleden te werven. Ook werd een enthousiast bestuur en een stukje professionalisering als reden genoemd dat het ledenaantal steeg. Voor de jonge jeugdzeilers is goed weer in de zomer een belangrijke factor dat ze lid worden. DALING IN LEDENAANTAL Uit de interviews bleek dat het ledenaantal onder andere is afgenomen doordat watersportverenigingen hebben uitgezocht wie er precies lid moeten zijn van het Watersportverbond of omdat de wachtlijsten zijn opgeschoond. Ook wordt de vergrijzing meerdere keren als reden gegeven. Een andere reden is dat er minder leden uit de commerciële haven lid worden of dat er minder ligplaatsen zijn. Ook werd de crisis eenmaal genoemd, opmerkelijk hieraan is dat alleen de leden met een eigen boot hun lidmaatschap opzeggen.


17


3.2.4

Om welke reden worden nieuwe leden lid of zijn ze lid geworden, van uw vereniging?

Tabel 6 Waarom leden lid zijn

Sterke groei

Recreatie Ligplaats

Sportief

Sport

Lifestyle voor startlicencie watersport verbond veel surflessen gegeven

ligplaats ligplaats + gezellig ligplaats

ligplaats jachthaven = mooie locatie goed bereikbaar

Surflessen enthousiaste vereniging parkeergelegenheid aan water

goedkoop! Zowel ligplaats, consumpties en gezellig activiteiten

weinig kosten

kinderen doen 3 a 4 sporten, ook zeilen

sfeer, gezellig ligplaats

ligplaats zeilen + gezellig ligplaats gezellig en activiteiten

gezelligheid Lichte groei Stabiel

Lichte daling

Sterke daling

Ligplaats familietraditie

goede + leuke(re) vereniging goedkoop ligplaats

wedstrijdzeilen ‘ergens lid van willen zijn’ ligplaats + wedstrijden Jeugdwedstrijden aangesloten bij watersportverbond cursussen Zeilwedstrijden Jeugdtraining Gezelligheid

ligplaats, goed gelegen

enthousiast wedstrijd zeilers recreatie ligplaats, clubhuis

Aan de watersportverenigingen is ook de vraag gesteld waarom leden lid worden van de vereniging. Elke vereniging zit anders in elkaar en daarom wordt er een onderscheidt gemaakt per segment. RECREATIE VERENIGINGEN De reden dat leden lid worden bij een Recreatie vereniging is voornamelijk voor een ligplaats. Ook gezelligheid en sfeer binnen een vereniging is een belangrijke reden. Verder wordt familietraditie en de verenigingsactiviteiten genoemd. Hoewel ligplaats bij alle segmenten als belangrijke reden worden opgegeven, wordt dit bij het segment Recreatie het meest genoemd. SPORTIEF VERENIGINGEN Ook bij Sportief verenigingen werd een ligplaats het meest genoemd. Daarnaast speelt gezelligheid en activiteiten een grote rol. De nadruk ligt hier iets meer op de gezelligheid dan bij Recreatie verenigingen. SPORT VERENIGINGEN De grootste reden dat leden lid worden bij een Sport vereniging is voor de sport. Wedstrijdzeilen werd het meest genoemd, maar ook cursussen en trainingen. Ook de locatie en de bereikbaarheid spelen een rol. Verder wordt ook een ligplaats, ‘ergens lid van willen zijn’ en de gezelligheid van een vereniging genoemd. Eenmaal werd het lidmaatschap bij het Watersport genoemd als reden. LIFESTYLE VERENIGINGEN Leden van een Lifestyle vereniging zijn vooral lid vanwege wedstrijden of lessen. Een goede locatie is ook belangrijk. Ook worden leden lid door een enthousiaste vereniging, het krijgen van een ligplaats of doordat er een clubhuis is. Ligplaats is een minder belangrijke reden om lid te worden bij Lifestyle verenigingen dan bij de andere segmenten.

18



3.2.5

Waarom zeggen leden hun lidmaatschap op?

Tabel 7 Waarom redden hun lidmaatschap opzeggen

Sterke groei

Lichte groei

Recreatie geen ligplaats op korte termijn kunnen krijgen

Sportief

Sport

overlijden

ouderdom

teleurgesteld, geen plek in haven ergens anders varen

bootverkoop

Stabiel

Lichte daling

na cursus zelf verder

verhuizen stoppen watersport

stoppen surfen leeftijd jeugd

leeftijd

boot verkocht

overlijden stoppen varen (leeftijd)

stoppen surfen

scheiding (financiële situatie) stoppen watersport

bang in boot op grote plas (optimist) veel wind & regen in zomer willen andere sport

verhuizing boot verkocht jeugd 18, moet zelf lid worden verhuizen stoppen zeilen

andere haven

stoppen varen

andere sport

boot weg

boot verkopen

school bootverkoop van wachtlijst af (niet actief) boot verkoop kinderen uitgelest

verhuizen geen wedstrijden meer geen wedstrijden

verhuizen haven dichterbij

omdat ze nooit naar activiteiten gaan andere haven stoppen varen Sterke daling

geen interesse meer watersport

ouderdom/ overlijden

overlijden

andere haven (zonder brug) overlijden, te oud verhuizen

Lifestyle stoppen wedstrijd surfen verhuizen andere act. stoppen na lessen klein vaarwater

geen ligplaats als kinderen stoppen ouders ook zeilen niet interessant

boot verkopen

boot weg

geen vereniging gevoel kinderen stoppen = ouders ook minder watersporters

willen groter vaarwater Stoppen varen

overlijden

boot verkocht

willen grotere boot student –af

vergrijzing overlijden/ziek

ween interesse in sport leeftijd andere haven (dichterbij)

leeftijd


verhuizen

privé verhuizen stoppen zeilen

19

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen Tabel 8 Waarom leden lidmaatschap opzeggen per categorie

Categorie Leeftijd

Sport

Locatie

Financieel Onbekend Overig

Reden Overlijden Ouderdom Jeugd/ student te oud Stoppen varen Stoppen na cursus Andere sport Geen wedstrijden Ander vaarwater

Recreatie 4 2

Andere haven Verhuizen Nieuwe (te) grote boot Boot verkopen Scheiding Boot verkoop Geen tijd Wachtlijst/ geen plek haven Willen geen vereniging

1 1

1

Sportief 2 3 2

Sport 1 1 1

Lifestyle

1

Totaal 7 6 4 17

4

5 1 2 2 1

4 2 1 1 1

14 3 4 3 3

1

1 4

3 8 1

1 1 1 2 1 1 1 2 1 1

1 1

2

1 1 6 1 4

1

1

2

percentage waarom leden lidmaatschap opzeggen per segment 60% leeftijd

50%

sport 40% aantal

locatie 30%

financieel onbekend

20%

overig 10%

0% recreatie

sportief

sport

lifestyle

segment Figuur 15 Waarom leden lidmaatschap opzeggen per segment

20


1

24

15

2 6

6 70


waarom leden lidmaatschap opzeggen 9% 9%

24%

leeftijd sport

3%

locatie financieel onbekend 21%

overig

34%

Figuur 16 Waarom leden lidmaatschap opzeggen

De door de watersportverenigingen gegeven redenen dat leden hun lidmaatschap opzeggen zijn in categorieën ingedeeld. De eerste categorie zijn redenen die met leeftijd te maken hebben. De tweede categorie zijn redenen die met de watersport als sport te maken hebben, de derde categorie met de locatie en de vierde categorie zijn financiële redenen. De reden ‘boot verkocht’ wordt vaak genoemd maar of dit komt doordat ze stoppen met varen of door financiële redenen is niet bekend. Daarom hoort dit bij de categorie onbekend. Andere redenen horen bij de categorie overig. Volgens de watersportverenigingen zeggen leden hun lidmaatschap vooral op vanwege de sport. Ze stoppen met varen of wedstrijden of stoppen na een cursus. Daarnaast zijn leeftijd en locatie veel voorkomende redenen dat leden hun lidmaatschap opzeggen. De reden ‘verhuizen’ wordt het meest gegeven van de locatie redenen. Daarnaast willen leden ander vaarwater, bijvoorbeeld groter, of gaan leden naar een andere haven. Leeftijd wordt bij Recreatie het meest genoemd en bij Sportief het minst. Sport redenen komen in het segment Sport en Lifestyle het meeste voor. De locatie is vooral bij het segment Lifestyle belangrijk.


21


3.2.6

Welke ledenwervingsactiviteiten organiseert de veren iging?

Tabel 9 Ledenwervingsactiviteiten van watersportverenigingen

Sterke groei

Recreatie aanwezig op festival in de buurt

Lichte groei

Sportief

Sport

jeugdbeleid+ jeugdboten

Lifestyle flyers surflessen opstapdagen presentaties door jongeren bij scholen flyers uitdelen scholen website Liso evenementen schoolevenementen zomersurfen opstapdagen

Stabiel

clubpromotiedag (8 basisscholen kiezen 3 sporten) actieve ouder (schaatst in winter) zichtbaarheid tijdens avond 4-daagse

Lichte daling

Sterke daling

1x per jaar in haven flyer

advertentie krantje posters op scholen

schoolzeilen evenementen mailing naar ligplaats houders

infopakket over vereniging voor nieuwe ligplaatshouder

vlaggen en aanplakbiljetten in haven flyers in alle boten advertenties in jachthaven nieuwsbrief website krantje markten in dorp scholen hiswa langs deuren in nieuwe wijk

zeilkampen

site up-to-date bij dealers bekend actief in wedstrijden

post poster/flyers op sportverenigingen

Weinig Recreatie verenigingen doen actief aan ledenwerving. Bijna alle ledenwervingsactiviteiten zijn gericht op jeugdleden.

22



3.2.7

Waarom doet de vereniging niet actief aan ledenwerving?

Tabel 10 Waarom watersportverenigingen niet aan ledenwerving doen

Sterke groei Lichte groei Stabiel

Lichte daling Sterke daling

Recreatie zijn al grote club

Sportief

Sport

geen plaats meer

geen ligplaats meer

leden komen vanzelf

niet nodig, wijzen 10 per jaar af nee, maar vrienden of familieleden mogen altijd meekomen

niet nodig

Geen ruimte nieuwe leden Geen ruimte Geen animo voor activiteiten

Lifestyle geen groeiambitie niet genoeg planken stallingen

stroomt wel binnen

nee niet meer, weinig animo voor in verleden niet nodig, liever ledenstop Geen idee

Niet nodig Kost teveel tijd

Beperkt ligplaatsen

Niet nodig

Er zijn veel verenigingen die niet actief aan ledenwerving doen. Behalve dat sommige verenigingen geen reden konden aangeven waarom ze niet aan ledenwerving doen, hebben de meeste verenigingen geen ambitie om te groeien of kunnen niet meer groeien. Andere verenigingen vinden dat ledenwerving niet nodig is omdat er vanzelf wel nieuwe leden komen. Ook werden er geen ledenwervingsactiviteiten meer georganiseerd omdat het geen resultaat opleverde in het verleden, doordat er bijvoorbeeld niemand kwam opdagen en/of niemand lid werd.

3.2.8

Welke ledenwervingsactiviteiten leveren het meeste r esultaat?

Tabel 11 Ledenwervingsactiviteiten met meeste resultaat

Recreatie

Sportief Flyers en posters op hockeyclubs en andere sportverenigingen  jeugd

Sport Actieve ouder die o.a. in winter op schaatsclub mensen enthousiast maakt  jeugd

Mond op mond reclame, door jeugd en voor  jeugd

Elke dag bootjes varen= zichtbaarheid, avond 4-daagse loopt erlangs  jeugd

Lifestyle Wedstrijden organiseren  wedstrijdzeilers Opstapdagen (gratis proefles) er komen ook echt mensen op af die willen windsurfen

Lezingen? Weinig inzicht in Actief bestuurslid praatje met nieuwe ligplaatshouders

Clubpromotiedag ook wel jeugd 15% korting bootverzekering vroeger wel nieuwe leden

Jongeren (leden) op scholen langs gaan, praatje voor de klas + flyers uitdelen  jeugd Surflessen!

Sommige ledenwervingsactiviteiten worden door watersportverenigingen genoemd als goede wervingsactiviteiten terwijl andere watersportverenigingen aangaven dan die activiteiten geen resultaat opleverden. Het succes van ledenwervingsactiviteiten hangt niet alleen van het soort activiteit af maar van meerdere factoren.


23


3.2.9

8. Welke ledenwervingsactiviteiten leveren het minste resultaat?

Tabel 12 Ledenwervingsactiviteiten met minste resultaat

Recreatie * Aanwezig op festival in de buurt  geen nieuwe leden

Sportief * Open dag  maar 1 a 2 bezoekers * Instructiedagen + pers (jeugd) 1 bezoeker

Sport *Evenementen schoolzeilen, niet, maar 1 of 2 leden

Lifestyle *Schoolsport werkt niet *Opstapdag werkt niet *Schoolevenementen levert weinig leden op

3.2.10 Heeft uw vereniging een groeiambitie en een groeimogelij kheid? Tabel 13 De groeiambitie en mogelijkheden van de watersportverenigingen

Sterke groei

Lichte groei

Stabiel

Recreatie ja / ja, niet qua ligplaatsen

Sportief

Sport

nee / nee

ja/ rivier met jachthaven met beperkt wateroppervlakte moeten verhuizen groter water nee niet echt, wachtlijst van 3 a 5 jaar nee/ nee

nee niet echt/ maar 60 ligplaatsen

lifestyle niet echt, door Natura 2000, verhuizen in toekomst nee / op zich wel beperkt/ tekort vrijwilligers met groeien

nee/ nee, niet echt

beetje / beperkt door kleine plas niet echt / ja

nee, evt. kleine ver. Overnemen die stukje van haven pachten (ong. 10 leden) beetje, eventueel statuten aanpassen en donateurs lid laten worden

Lichte daling

niet echt

Sterke daling

nee / nee

nee/ te duur

24

ja! 30 ligplaatsen vrij op dit moment nieuwe jachthaven 2012 nee alleen winterstalling vergroten/ niet qua ligplaatsen ja / nee, te kort vrijwilligers meer betrokken leden maar niet meer ledenaantal nee, beperkt haven kan niet groeien

voorlopig niet / geen ruimte (liggen in centrum) nee / niet echt, zitten vast aan vakanties TU

ja beetje, vooral niet kleiner/ ja nieuwe haven in Hoorn commercieel ja / ja, maar lukt niet

niet echt / haven vol, al groot en kan niet groeien

ja / ja ja!!/ kan makkelijk niet echt/ beperkt, alleen leden met ligplaats, ziet geen doel in lidmaatschap zonder ligplaats ja / onbeperkt


ja! Als in actieve zeilers + jeugdleden, niet als in boten of haven / kan groeien in jeugdleden

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen Veel watersportverenigingen zijn beperkt in groeimogelijkheden door het aantal ligplaatsen in de haven. Vaak kunnen ze wel nog groeien in leden die geen eigen ligplaats nodig hebben maar niet alle verenigingen hebben hier de groeiambitie voor. Er wordt ook genoemd dat de vereniging niet kan groeien door een tekort aan vrijwilligers. Sommige verenigingen verwachten in de toekomst wel weer te kunnen groeien. Uit de interviews blijkt dat er in het segment Sport de meeste verenigingen zijn die willen en kunnen groeien.

3.2.11 Zou u wat willen veranderen binnen uw vereniging als dat mog elijk was? Tabel 14 Gewenste verandering van watersportvereniging

Sterke groei

Recreatie meer ligplaatsen

Sportief

Sport

bestuur / kader

meer actieve leden

meer actieve leden Lichte groei Stabiel

duidelijk over wie eigenaar is accommodatie (vereniging of gemeente)

Lichte daling

meer verjonging actieve leden

clubhuis

Sterke daling

goede winterberging

input leden bij klusdagen

goede nuts voorzieningen jonger bestuur met meer motorbootvaarders meer ligplaatsen

meer vaarwater in het oosten Accommodatie verbeteren Meer administratie

Lifestyle nieuw clubhuis met veel stallingen clubhuis niet meer op en af breken (strand) verder professionaliseren

betere voorzieningen (riool etc.)

willen weten wat mensen willen, wat wij moeten organiseren locatie aan voorkant van haven, zichtbaar meer leden eigen plek boten te water laten technische verbeteringen

ambitie meer verenigingsgevoel

meer schouders/ vrijwilligers en niet select groepje

mensen voor bestuur, sneller wisselen bestuur

Veel watersportverenigingen willen iets aan hun accommodatie veranderen maar worden tegengehouden door de Gemeente of door het beperkte budget. Ook zouden de verenigingen meer actieve leden en vrijwilligers willen. Hetzelfde geldt voor het kader en het bestuur.


25


3.2.12 Heeft u verder nog vragen of opmerkingen? Overig Tabel 15 Overige zaken uit het interview

Recreatie

Sportief

Sport

op dit moment probleem met gemeente

uitslag onderzoek

Sterke groei

Lichte groei

lifestyle wordt weinig voor surfers of kitesurfers gedaan vanuit watersportverbond zijn alleen lid watersportverbond omdat verplicht door wedstrijd licenties vrijwilligers tekort, bestuur blijft te lang zitten ledenwerving was groot succes watersportverbond doet te weinig voor surfverenigingen willen geen post over zeilen meer krijgen beter kleine vereniging en goed geregeld dan grote met te weinig vrijwilligers

Stabiel

Lichte daling

Sterke daling

zijn verenigingen nog wel verenigingen en niet te commercieel geworden? Koninklijke ver. Krijgen teveel subsidie

voor mensen is cwo geen reden om te komen zeilen

Zien graag voorbeeld statuten over lidmaatschappen

veel vergrijzing

bestuursleden opvullen steeds moeilijker

liever onderzoek hoe vrijwilligers werven ong. 25 leden vrije vaart, huren zelf valk speciaal lidmaatschap

graag resultaten onderzoek uitslag onderzoek

te weinig vrijwilligers met te weinig werk

graag kennisbank ervaringen andere verenigingen op zoek naar havens met ervaring ‘drijvende haven’ met stukpalen en hoge waterstanden

watersportverbond ons helpen met waarom mensen lid moeten zijn van vereniging

uitslag onderzoek

Veel watersportverenigingen zien graag de uitslag van het onderzoek terug. Ook zijn ze benieuwd naar ervaringen van andere watersportverenigingen.

26



3.3

LITERATUURONDERZOEK

De analyse van het literatuuronderzoek bestaat uit korte samenvattingen van de relevante literatuur, onderzoeken of artikelen. Deze worden gebruikt ter ondersteuning van de conclusies en de adviezen.

3.3.1 WEDSTRIJDZEILEN, WEL KE KOERS ZETTEN WE UIT? Onderzoeksrapportage over waarom wedstrijdsporters stoppen met wedstrijdzeilen (Vat, 2009). Voor een wedstrijdzeiler is het belangrijkste motief om deze sport te beoefenen: de competitie, het meten met anderen het belangrijkste. Het plezier komt op de tweede plaats. De belangrijkste reden om te stoppen voor een sporter is dat hij de sport niet meer leuk vindt, bij wedstrijdzeilen is de belangrijkste reden dat hij te weinig tijd heeft door werk, studie of gezin. Beschikbare tijd is het sleutelwoord bij ex-zeilers van 19 tot en met 40 jaar. Voor 32% van de stoppers heeft het ontbreken van geschikte bemanning er toe bijgedragen te stoppen met wedstrijdzeilen.

3.3.2 SPORT: EEN LEVEN LANG e

Rapportage Sport 2010. 4 editie rapportage sport van Sociaal Cultureel Planbureau in samenwerking met W.J.H. Mulier Instituut in opdracht van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (Rapportage Sport, 2010) De deelname aan sport in de leeftijd van 35-79 jarigen groeit. Het motief om aan sport deel te nemen is vooral de gezondheid. Ook iemands lifestyle is een belangrijker motief geworden om voor een sport te kiezen. Jeugd Kinderen beginnen vaak met zwemmen. Het motief om te sporten voor jeugd is vooral het speelplezier, spanning en avontuur, lichamelijk effect (middelbare scholieren) en sociaal contact. Aanzien speelt een minder belangrijke rol, maar iets groter in het verenigingsleven. Er zijn veel beleidsprogramma’s over de jeugd die meer moet gaan sporten. De focus ligt hierbij op dat sport en (beweging)onderwijs elkaar moeten aanvullen. Volwassenen Ouders van gezinnen met jonge kinderen besteden minder tijd aan sport en zijn ook minder vaak lid van een sportvereniging. ‘De sportdeelname van ouders met (jonge) kinderen kan toenemen door rekening te houden met hun tijdgebrek, zoals sport aanbieden op plaats en tijdstip dat de kinderen ook sporten of sport op het werk organiseren’ (p65). De belangrijkste motieven om te sporten van volwassen tussen 18 en 34 jaar zijn gezondheid, conditie en daaropvolgend plezier. In de leeftijd 35 tot 74 jaar zijn de motieven gezondheid, plezier en conditie. De groep van 75 jaar en ouder hebben gezelligheid als derde belangrijkste motief. Ouderen Het aantal mensen dat lid is van een sportvereniging neemt iets toe in de leeftijd van 65 jaar en ouder. Rond de 70 jaar neemt de wil om te sporten af. Door de vergrijzing neemt de druk toe om langer door te werken en er komen steeds meer andere vrijetijdsbestedingen. Oudere sporters hechten veel waarde aan een kwalitatief goed aanbod zoals vriendelijk personeel, advies, netheid en voelen zich sneller onveilig en zijn kostenbewust. Mensen die in hun jeugd of als jong volwassene aan sport deden hebben een grotere kans om op late leeftijd ook sportief te blijven.

3.3.3 VERENIGINGSMONITOR 2009 Vragenlijst die jaarlijks wordt verspreidt onder 27.000 sportverenigingen in opdracht van het NOC*NSF (W.J.H. Mulier Instituut, 2009). Uit de vragenlijst blijkt dat de helft van de verenigingen zijn ledental heeft zien stijgen. Bij een derde van de verenigingen daalde het aantal leden. Met name de kleine verenigingen, de binnensportverenigingen en de verenigingen zonder eigen accommodatie constateerden een dalend ledental. Een stijgend ledental is vooral terug te vinden bij de grote verenigingen, de buitensportverenigingen en de verenigingen met een eigen accommodatie. De meeste verenigingen (62%) hebben vacatures voor vrijwilligers, 9% van de verenigingen heeft vacatures voor betaalde medewerkers. Het zijn met name de (middel)grote verenigingen, buitensportverenigingen en de verenigingen met een eigen accommodatie die vacatures hebben. Inge Bos, Sportmanagement

27


3.3.4

GOUDEN TIPS LEDENWERVING

Sportservice Midden-Nederland heeft tips van sportverenigingen verzameld en is het servicebureau van sport en bewegen in provincie Utrecht (Sportservice Midden-Nederland, 2010). Zwemdiploma Vele kinderen mogen pas een nieuwe sport kiezen als zij hun zwemdiploma's hebben gehaald. Op de dag dat de kinderen hun zwemdiploma uitgereikt krijgen, krijgen zij van Victum IGCN de hartelijke felicitaties, een oorkonde in de Victum clubkleuren, een versnapering en een uitnodiging om kennis te maken met de Korfbalsport. Per keer zwemmen er 30 à 40 kinderen af. Dit kan wel vijf tot tien nieuwe leden opleveren. Verjaardagsfeestje op maat bij sportclub In vorm van een clinic. Kan bijvoorbeeld uitgevoerd worden door een student. Opstapdag Maak het een vast onderdeel van uw verenigingstrategie. Kies een rustig moment in uw kalender uit zodat iedereen er alle aandacht aan kan geven. En laat mensen gratis en laagdrempelig meedraaien geheel zonder verplichtingen. Lok ze met of een gratis gadget of met een extra informatie, of organiseer het in combi met andere sportvereniging in uw buurt. Kies het juiste moment Bijvoorbeeld tijdens Oplympische Zomerspelen of wereldkampioenschappen. Naschoolse opvang bij sportclubs Kennismakingstrajecten op scholen e Gratis deelname aan toernooi: 1 prijs gratis lidmaatschap

3.3.5 HOE KUNNEN WE LEDEN BEHOUDEN? Verenigingen en Stichtingen is onderdeel van Small Business Publishing B.V. en heeft een stuk geschreven over hoe verenigingen hun leden kunnen behouden (Verenigingen en Stichtingen, 2010). In het behoud van leden zijn twee zaken van groot belang: - Ledenverlies tegengaan (de daling van het ledenaantal een halt toe roepen) - Leden die hebben opgezegd, weer terughalen. Versla de concurrentie, benadruk uw pluspunten, bijvoorbeeld dat: - Lidmaatschap vaak leidt tot vriendschap - Het altijd gezellig is - De contributie relatief laag is - Uw aanbod overeenstemt met de verwachting - Uw vereniging voor de meeste leden beter bereikbaar is - U meer activiteiten organiseert dan anderen Zorg voor een goed imago: - Organiseer altijd voldoende activiteiten (ook buiten seizoenen). - Toon als bestuur uw blijdschap over de vereniging en het aantal leden. - Bevestig leden continue in de keuze die ze maakten om lid te worden. - Zorg voor positieve aandacht in de media Los acute probleemsituaties op: - Zorg dat het probleem zich niet onder leden verspreid. - Los het snel en discreet op. Kijk goed naar de 'opzegmomenten': - Is dit bijvoorbeeld net voordat het nieuwe jaar ingaat en er (hogere) contributie betaald moet worden? Kijk dan wat u hier aan kunt doen, bijvoorbeeld contributie in gedeeltes innen of een opzegtermijn inbouwen. Verhelp sluimerende problemen: - Waarom zeggen sommige leden op?

28



3.3.6 AMSTERDAM.NL - LEDENWERVING EN –BEHOUD De Gemeente Amsterdam heeft op zijn website onder Toerisme&Vrije tijd wat over ledenwerving en –behoud staan (Borrias, 2009). Ledenbehoud is minstens zo belangrijk als ledenwerving. Het is belangrijk dat de vereniging weet wat er leeft onder de leden. Peil regelmatig de meningen van leden. Voordat er nieuwe leden geworven worden, moet er een gedegen plan opgesteld worden. Daarin wordt enerzijds gekeken naar het aanbod van de vereniging en anderzijds naar relevante ontwikkelingen in de omgeving van de vereniging. Mond tot mond reclame werkt vaak het beste. De eerste opvang en begeleiding van een nieuw lid (intake) is vaak bepalend voor het verdere lidmaatschap. Organiseer bijvoorbeeld een voorlichtingsavond, waarin wordt uitgelegd hoe de vereniging te werk gaat en welke afspraken, normen en waarden er gelden. Organiseer leuke nevenactiviteiten waarbij het sociale aspect centraal staat. Hierdoor ontstaat binding tussen leden onderling en met de club. Vraag leden die hun lidmaatschap opzeggen waarom ze dit doen. Dit levert veel belangrijke informatie op die gebruikt kan worden om de andere leden te behouden. Streef naar meer flexibiliteit in de openingstijden, het inhalen van trainingen en contributiebetalingen. Werk samen met andere sportaanbieders om uw 'productassortiment' te vergroten. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Maak een duidelijke omschrijving van de doelstelling. Stel een commissie samen die de verantwoording draagt voor het organiseren van ledenwervingsactiviteiten. Bepaal het budget. Maak een beschrijving van de geplande activiteiten om de doelstelling te bereiken. Zorg voor goed en voldoende materiaal. Kwaliteit en enthousiasme van de begeleiding zijn vereist. Benader de doelgroep en zorg voor publiciteit rondom de geplande activiteit en de vereniging. Bereik organisaties via een (juiste) 'ingang'. Draag zorg voor opvang en begeleiding van nieuwelingen (vooral jeugdleden). Benader de ouders van (potentiële) nieuwe leden en betrek hen bij de vereniging. Zorg voor sfeermakers rondom de activiteiten. Besteed nazorg aan potentiële leden. Evalueer iedere activiteit.

Voorbeelden Ledenwervingsactiviteiten            

Open dag Kennismaking met de vereniging (hoe wordt er getraind en gespeeld, wat kan er verwacht worden van de vereniging etc.) Clinic Open trainingen (bijv. jeugdleden mogen twee keer per jaar vriendje meenemen naar training) Instuif voor leden en niet-leden op een vaste dag en tijd (evt. betalen niet-leden per keer) Strippenkaart / knipkaart Vriendjes en vriendinnetjesdag: een ochtend of middag voor jeugdleden en hun vriendjes en vriendinnetjes Vriendentoernooi of Open toernooi, waaraan zowel leden als niet leden mogen meedoen Demonstratiewedstrijd Feestavond Een schoolsporttoernooi Diversiteit in lidmaatschap aanbieden (bijvoorbeeld dalurenlid of trainingslid)


29


3.3.7 SPORTSERVICE.NET - LEDENWERVING EN –BEHOUD Sportservice.Net informeert en adviseert sportverenigingen (Sportservice.Net, 2010). Sporters stellen zich steeds meer op als kritische consumenten die waar voor hun geld willen. Ze wensen een luxueuzer aanbod, een meer klant- en servicegerichte houding en een grotere verscheidenheid aan sportvormen dan alleen maar wedstrijden en competitie. Ook willen ze sporten op momenten dat het hen uitkomt en lang niet altijd voor de duur van een jaar. Ledenwerving en –behoud begint dan ook met het kiezen van een of meer heldere doelgroepen. Tips voor het werven van (jeugd)leden   

   



Deelname aan de Jeugdsportpas. Het uitnodigen van andere verenigingen/clubs voor een introductieavond (bijvoorbeeld vrouwengilde, koor, sportverenigingen). Jezelf uitnodigen bij andere instanties voor het geven van een introductieles (bijvoorbeeld in de klas op school, tijdens bijeenkomsten van andere clubs, op de camping). Er zijn veel clubs die zoeken naar activiteiten die zij kunnen organiseren voor hun leden. Mensen proberen te confronteren met de sport. Tijdens bijvoorbeeld een jaarlijkse rommelmarkt kan men laten zien hoe het spel werkt en mensen laten proberen. Het uitnodigen van de krant tijdens een activiteit. Wanneer een artikel kant en klaar wordt aangeleverd (eventueel met digitale foto) wordt dit sneller geplaatst in weekbladen en andere huis aan huis bladen. Als u zeer gericht leden wil werven is het soms mogelijk om met het plaatselijke zwembad contact te houden over het afzwemmoment. Veel ouders redeneren: eerst je zwemdiploma, dan mag je op een sport. Voor u als clubbestuurder dus zinvol om te weten wanneer dit is. Bij het afzwemmen met een presentje en een schrijven (voor de ouders apart) aanwezig zijn levert nog wel eens resultaat op. Om het potentieel te bepalen van mogelijke nieuwe jeugdleden is het belangrijk getallen te kennen. Getallen van de afdeling bevolking van gemeente of leerlingaantallen van toeleverende scholen. Bereken de percentages van de nu lid zijnde leerlingen of leeftijdsgroepen; bereken de toekomstige winst en bepaal zo nodig de groeigetallen rekening houdend met de acties die ondernomen gaan worden.

3.3.8 MOVISIE – TRENDS IN VERENIGINGSLAND Movisie is het jaarlijkse kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijk trends (Movisie, 2010). Nederlanders zijn nog steeds bereid van allerlei organisaties lid te worden, maar ze kiezen zelf van welke organisatie en voor welke issues. Ook stellen ze – meer dan vroeger – grenzen aan de intensiteit en de duur van hun betrokkenheid. De volgende trends zijn zichtbaar binnen de verenigingen:

30



dalende ledenaantallen;



vergrijzende lokale afdelingen;



weinig animo voor het vervullen van bestuurlijke of organisatorische taken;



geringe belangstelling voor deelname aan de verenigingsdemocratie;



fricties tussen de professionele en de bestuurlijke poot van de vereniging.



3.3.9 ROTTERDAM SPORTSUPPORT – HANDBOEK LEDENWERVING Het handboek ledenwerving beschrijft hoe verenigingen in 8 stappen nieuwe leden kunnen werven (Rotterdam Sportsupport, 2010). Stap 1: Ledenwervingsbeleid In eerste plaats is het belangrijk te bepalen waarom leden geworven moeten worden. Wil de vereniging de bestaande leeftijdsgroep vergroten, een nieuwe leeftijdsgroep werven of allebei? Ten tweede is het van belang dat de vereniging doelstellingen SMART formuleert (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden). Daarnaast moet de vereniging inventariseren welk budget er is voor ledenwerving en hoeveel vrijwilligers er beschikbaar en nodig zijn. Het beleid moet goedgekeurd worden in de ALV (algemene ledenvergadering). Stap 2: Vrijwilligers Hierna moeten er vrijwilligers gezocht worden die het beleid gaan uitvoeren. Belangrijk is dat de vrijwilligers hiervoor beloond en gewaardeerd worden. Stap 3: Kenmerken van uw vereniging Breng de algemene kenmerken van de vereniging, het ledenbestand (=huidige doelgroep), de bereikbaarheid en (groei)mogelijkheden van de accommodatie, de organisatie, de financiële mogelijkheden, het imago van de sport en de sterke en zwakke punten van de vereniging in kaart. Stap 4: Uw omgeving Het is handig om te weten hoe de gemeentelijke bevolking eruit ziet. De vereniging kan inspelen op de trends en ontwikkelingen binnen het sportaanbod. Ook is het belangrijk dat de vereniging weet wie zijn concurrenten zijn. De vereniging kan nu zijn kansen en bedreigingen in kaart brengen. Stap 5: Wie zijn uw potentiële leden? Om uw potentiële leden in kaart te brengen worden de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen met elkaar vergeleken. Stap 6: Hoe bereikt u uw potentiële leden? Het is belangrijk dat de sterke punten van de vereniging worden gecommuniceerd tijdens de promotie. Maak een keuze met welk communicatiekanaal de vereniging de doelgroep wil bereiken. Dit kan verschillen per doelgroep. Stap 7: Ondersteunende organisaties De vereniging kan gebruik maken van de diensten of deelnemen aan projecten van de deelgemeenten via sportstimuleringsprogramma’s. Stap 8: De ledenwervingsactiviteit Verzin leuke, nieuwe activiteiten en zorg voor een goede gastheer- of vrouw die de sfeer kan overdragen. Let er bij het plannen op dat er geen andere grote activiteiten zijn voor de potentiële leden. Neem in de planning ook de communicatie mee. Maak ook een begroting en een draaiboek. Na de ledenwervingsactiviteit moet een evaluatie plaatsvinden.


31


4

CONCLUSIE

Het doel van het onderzoek is dat het Watersportverbond een helder beeld krijgt van de huidige situatie omtrent het ledenverloop bij watersportverenigingen en dat de watersportverenigingen inzicht krijgen wat betreft ledenbehoud en ledenwerving. Hieronder worden de deelvragen beantwoord waarna vervolgens de hoofdvraag wordt beantwoord.

4.1

WAT IS DE HUIDIGE SITUATIE WAT BETREFT HET LEDENVERLOOP BIJ VERENIGINGEN?

In 2010 zijn het aantal verenigingen met een daling in het ledenaantal toegenomen. Het aantal verenigingen met een groei in het ledenaantal is ten opzichte van 2009 gehalveerd. Of het nieuwe meetsysteem van 2010 de oorzaak van deze verandering is zal pas blijken in juli 2011, wanneer de nieuwe ledenaantallen worden doorgegeven. In 2010 heeft 39% van de aangesloten watersportverenigingen een daling in het aantal leden, waarvan 12% een sterke daling. De grootste groep (55%) zijn de watersportverenigingen met een stabiel ledenaantal. Maar 6% van alle watersportverenigingen hebben een groeiend ledenaantal. Er is geen verschil in het ledenverloop tussen de kleine en grote watersportverenigingen. Er is wel een verschil in het ledenverloop tussen de verschillende segmenten. Het segment Recreatie kent de minste watersportverenigingen met een dalend ledenaantal. De grootste daling in dit segment vind plaats bij de kleine watersportverenigingen. De meeste Recreatie verenigingen zijn echter stabiel. Dit komt omdat het ledenaantal vaak gelijk loopt met het aantal ligplaatsen dat de vereniging biedt. Het aantal ligplaatsen neemt niet tot nauwelijks toe of af. De daling in het ledenaantal zit hem vaak in de wachtlijst die kleiner wordt. In het segment Sportief kent 43% van de watersportverenigingen een daling in het ledenaantal, waarvan 9% een sterke daling is en 34% een lichte daling. Deze daling bevindt zich vooral in de kleine verenigingen, meer dan de helft van de kleine watersportverenigingen heeft hiervan een dalend ledenaantal. Het segment Sport heeft procentueel gezien de meeste verenigingen met een daling in het ledenaantal. Er is een sterke daling in de middelgrote watersportverenigingen. De kleine of grote watersportverenigingen hebben minder verenigingen met een dalend ledenaantal. Het segment Lifestyle kent de meeste verenigingen met zowel een lichte en een sterke groei, maar ook de meeste met een sterke daling (32%). Dit komt waarschijnlijk omdat de lifestylesporten erg trendgevoelig zijn. In totaal heeft ongeveer 49% van de Lifestyle verenigingen een daling in het aantal leden. Uit ‘Verenigingsmonitor 2009’ blijkt dat een derde van de sportverenigingen hun ledenaantal hebben zien dalen. Dit is vergelijkbaar met de watersportverenigingen. Ook in veel andere berichten komt naar voren dat het ledenaantal bij verenigingen terugloopt. Het is niet bekend welke definities en methodes andere organisaties hebben gebruikt bij deze onderzoeken.

32



4.2

WAAROM NEEMT HET LEDENAANTAL TOE BIJ WATERSPORTVERENIGINGEN?

De reden dat het ledenaantal toeneemt bij watersportverenigingen komt vooral door een toename in het aantal jeugdleden. Voor de jongste zeilers is goed weer in de zomer een belangrijke factor om lid te worden. Professionalisering binnen de vereniging helpt ook, bijvoorbeeld door een nieuw (jeugd)beleid te schrijven of door aan te sluiten bij de CWO. Een enthousiast bestuur blijkt ook belangrijk om nieuwe leden te werven. Veel watersporters worden lid van een watersportvereniging om de ligplaatsen. Een goede locatie en bereikbaarheid spelen ook een rol in hun keuze. Ook sociale en gezellige activiteiten zorgen voor meer leden.

4.3

WAAROM NEEMT HET LEDENAANTAL AF BIJ WATERSPORTVERENIGINGEN?

De kleinere wachtlijsten is een van de redenen dat het ledenaantal bij de watersportverenigingen is afgenomen. Verenigingen hebben uitgezocht welke leden wel en welke leden geen contributie moeten betalen bij het Watersportverbond. Deze watersportverenigingen zien de terugloop in het ledenaantal niet als een probleem. In het segment Recreatie en Sportief speelt de vergrijzing een belangrijke rol bij de afname in ledenaantal. Oudere leden stoppen en er is weinig nieuwe aanwas. Het ledenaantal neemt in het segment Sport en Lifestyle af, omdat mensen stoppen met de watersport. Ook zeggen leden hun lidmaatschap op vanwege de locatie van de vereniging. De leden willen bijvoorbeeld ander vaarwater of verhuizen naar een ander gebied. Waarschijnlijk zullen deze watersporters lid worden bij een andere watersportvereniging. Er zijn maar weinig leden bekend die om financiële redenen hun lidmaatschap hebben opgezegd.

4.4

WAT DOEN VERENIGINGEN AAN LEDENWERVING EN WELKE ACTIVITEITEN HEBBEN HET MEESTE RESULTAAT?

Veel watersportverenigingen houden zich niet zo bezig met ledenwerving. Een groot gedeelte van deze verenigingen heeft geen groeiambitie of zien geen mogelijkheden om te groeien. Zeker in het segment Recreatie zijn er weinig verenigingen die iets aan ledenwerving doen. De ledenwervingsactiviteiten die door watersportverenigingen georganiseerd worden zijn bijna allemaal gericht op de jeugd, terwijl bij veel verenigingen de grootste groep leden senioren zijn. Uit de interviews is gebleken dat een actieve en enthousiaste ouder of bestuurslid voor veel nieuwe leden kan zorgen. Mond-tot-mondreclame werkt erg goed. Voor potentiële jeugdleden werkt het goed als andere jeugdleden of jongeren een praatje houden. Ook werkt het om bij andere sportverenigingen, zoals hockeyverenigingen, te flyeren. Verder organiseren watersportverenigingen kennismakingsactiviteiten zoals opstapdagen, schoolsport of clubpromotiedagen. Toch levert dit niet bij alle verenigingen nieuwe leden op. Misschien heeft dit te maken met de organisatie van de activiteiten of met de communicatie. Bij jeugdactiviteiten is het belangrijk om ook de ouders erbij te betrekken en te informeren. Enkele Lifestyle watersportverenigingen geven aan dat het geven van (surf)lessen of het organiseren van wedstrijden de meeste leden oplevert.


33


4.5

WAAR LIGGEN DE KANSEN OMTRENT LEDENBEHOUD EN LEDENWERVING BIJ SPORTVERENIGINGEN?

ACTIEVE LEDEN EN VRIJWILLIGERS Veel watersportverenigingen geven aan dat er een tekort is aan actieve leden, vrijwilligers en kader binnen de vereniging. Dit is ook een reden dat de watersportverenigingen niet aan ledenwerving doen. Door (nieuwe) leden te benaderen voor extra activiteiten binnen de vereniging zullen ze meer binding met de vereniging krijgen en langer lid blijven. Een aanbeveling is om iemand te laten bijhouden welk lid er bereidt is vrijwillig aan de slag te gaan voor de vereniging en welke kennis en ervaring het lid heeft. Dit kan door (nieuwe) leden een formulier in te laten vullen waarin ook gevraagd wordt naar het beroep en opleiding van het lid of vraag naar visitekaartjes. TIJDGEBREK Het aanbod om te sporten is tegenwoordig erg groot en er is veel keus aan vrijetijdsbestedingen. Vooral jonge gezinnen geven aan weinig tijd te hebben om te sporten. De sportdeelname van ouders met (jonge) kinderen kan toenemen door rekening te houden met hun tijdgebrek, zoals sport aanbieden op een plaats en tijdstip dat de kinderen sporten. Ook kan de watersportvereniging doordeweeks een simpele maaltijd aanbieden zodat de hele familie op de vereniging kan blijven. KRITISCHE CONSUMENTEN Sporters stellen zich steeds meer op als kritische consumenten die waar voor hun geld willen. Ze wensen een luxueuzer aanbod, een meer klant- en servicegerichte houding en een grotere verscheidenheid aan sportvormen dan alleen maar wedstrijden en competitie. Voor de watersportverenigingen ligt hier een kans om zich op een nieuwe doelgroep te richten; de potentiële leden die geen boot hebben. Een ligplaats is dan ook niet nodig. Watersportverenigingen kunnen bijvoorbeeld verenigingsboten aanschaffen (ook voor volwassenen) en een nieuwe lidmaatschapsvorm opstellen. VERGRIJZING Door de vergrijzing zullen er meer oudere sporters komen. Mensen die in hun jeugd of als jong volwassene aan sport deden hebben een grotere kans om op late leeftijd ook sportief te blijven. Oudere sporters hechten aan een kwalitatief goed aanbod (vriendelijk personeel, advies, netheid), voelen zich sneller onveilig en zijn kostenbewust. Een watersportvereniging met veel oudere leden moet op deze punten extra letten. TEVREDENHEIDENQUÊTE Voor het ledenbehoud is het belangrijk dat de vereniging weet wat er leeft onder de leden. Peil regelmatig de meningen van leden. Dit kan o.a. door middel van een tevredenheidsenquête. Om het invullen van de enquête nog aantrekkelijker te maken kan de watersportvereniging hier een prijs(vraag) aanhangen.

34



4.6

HOOFDVRAAG: WAT KUNNEN DE WATERSPORTVERENIGINGEN DOEN AAN LEDENBEHOUD EN LEDENWERVING PER SEGMENT?

Het ledenaantal van watersportverenigingen neemt af. Dit kan op lange termijn voor problemen zorgen bij de watersportverenigingen. Het is daarom belangrijk dat watersportverenigingen bewust omgaan met ledenbehoud en ledenwerving. Voor het ledenbehoud zijn een aantal zaken belangrijk. Ten eerste is het belangrijk dat de vereniging weet waarom leden lid zijn (geworden) van de vereniging. Hierop moet de focus liggen. Zijn leden lid vanwege de zeilwedstrijden? Organiseer dan goede zeilwedstrijden. Daarnaast kan de vereniging een tevredenheidsonderzoek houden om inzicht te krijgen in en of er behoefte is aan andere activiteiten. Leden komen niet altijd vanzelf op activiteiten af. De drempel om deel te nemen aan activiteiten moet zo laag mogelijk zijn. De sportdeelname van ouders met (jonge) kinderen kan toenemen door rekening te houden met hun tijdgebrek, zoals sport aanbieden op plaats en tijdstip dat de kinderen ook sporten of sport op het werk organiseren. Een watersportvereniging met veel oudere leden moet extra letten op vriendelijk personeel, lage kosten en veiligheid. Voor volwassenen geldt dat gezondheid, conditie en plezier een motief zijn om te gaan sporten. In de watersport is gezelligheid ook een belangrijke factor. Sporters zijn tegenwoordig steeds kritischer naar de vereniging toe, dit komt onder andere door het ruime aanbod. Professionalisering binnen de watersportvereniging, zoals het schrijven van nieuw en toekomstgericht beleid, kan hierbij helpen. Ook vinden leden een goede locatie belangrijk. Voorbeelden zijn een gezellig clubhuis, goede bereikbaarheid en voldoende parkeergelegenheid. Uiteraard is het vaarwater ook erg belangrijk. Hoewel er in eerste instantie vaak niet aan gedacht wordt kunnen watersportverenigingen ook groeien in de leden die geen boot of ligplaats hebben. Hierbij kan aan andere lidmaatschapsvormen gedacht worden of aan verenigingsboten waar leden gebruik van kunnen maken. Ledenwervingsactiviteiten moeten goed voorbereid worden. Van te voren moet er bedacht worden wie de watersportvereniging wil werven en hoe ze te bereiken zijn. De eventuele activiteiten moeten een helder beeld van de vereniging weergeven en niet iets totaal anders representeren. Belangrijk is hierbij de informatievoorziening naar de nieuwe leden toe, voorafgaande over de activiteit, maar ook over de vereniging en hoe mensen lid kunnen worden. Bij jeugdleden is het belangrijk dat de ouders deze informatie krijgen.


35


5

DISCUSSIE & EVALUAT IE

Deze discussie paragraaf is toegevoegd om het onderzoek kritisch te bekijken, te evalueren en hier leerpunten uit te halen. De opzet van het onderzoek stond van tevoren niet vast. Om een helder beeld te krijgen is voorafgaand een Plan van Aanpak opgesteld dat na overleg nog meerdere malen is aangepast. Het kwantitatief bureauonderzoek is vlot verlopen. Door alle gegevens in Excel te bewaren kon ook later in het onderzoek nieuwe analyses worden toegepast. De termen ‘lichte, sterke groei/daling of stabiel ledenaantal’ zouden de volgende keer met hardere kenmerken kunnen worden gedefinieerd, bijvoorbeeld een groeimarge in percentages. Door de telefonische interviews is er een helder beeld geschept van wat de watersportverenigingen doen aan ledenbehoud en ledenwerving. De interviews werden per brief aangekondigd en de watersportverenigingen hebben de interviews positief ervaren en zijn geïnteresseerd in de uitkomst. Echter is de manier waarop een ledenwervingsactiviteit georganiseerd wordt, en de vraag waarom de ene activiteit wel succesvol is en de andere niet, nauwelijks aan de orde gekomen. Hoewel deze vraag misschien moeilijk in korte tijd te beantwoorden is, had het de conclusie over hoe ledenwervingsactiviteit georganiseerd moet worden, meer inhoud gegeven. Ook zijn in dit onderzoek alleen de bestuursleden van de watersportverenigingen benaderd. Het zou voor het onderzoek ook interessant zijn om de leden zelf te benaderen of eventueel oud- of potentiële leden. Dit kost wel extra tijd, maar zou eventueel in een vervolg onderzoek gedaan kunnen worden. De interviews zijn per vraag en per segment geanalyseerd. Er is weinig gekeken naar het verband tussen de verschillende vragen. Voor dit onderzoek werd dat niet van groot belang geschat. Ik ben van mening dat 10% van alle watersportverenigingen een representatief aantal is voor de interviews. Ook zijn er per segment meerdere watersportverenigingen geïnterviewd. Om de conclusies per segment harder te maken zou naar aanleiding van de interviews een enquête rondgestuurd kunnen worden naar alle watersportverenigingen. Dit zal echter de zoveelste enquête voor de verenigingen zijn en het kost veel tijd en werk voor de onderzoeker. Helaas zijn er in de conclusies geen concrete voorbeelden tevoorschijn gekomen. Watersportverenigingen hadden graag gezien dat er in de conclusies stond wat een watersportvereniging moet doen betreft het ledenbehoud en ledenwerving per segment. Echter is het succes hiervan afhankelijk van meer factoren die niet onderdeel van dit onderzoek uitmaken.

36



6

TIPS LEDENBEHOUD & LEDENWERVING

Het ledenaantal van watersportverenigingen neemt af. Dit kan op lange termijn voor problemen zorgen bij de watersportverenigingen. Het is daarom belangrijk dat watersportverenigingen bewust omgaan met ledenbehoud en ledenwerving. Helaas bestaat er geen gouden tip voor watersportverenigingen die garantie biedt voor nieuwe leden. Elke watersportvereniging is anders en uniek en daarom moet iedereen zelf uitvinden wat voor de eigen vereniging werkt. Wel zijn er wat tips die men op weg kan helpen.

LEDENBEHOUD WEET WAT ER SPEELT BINNEN DE WATERSPORTVERENIGING  Houd een enquête onder de leden over wat ze willen en wat ze van de vereniging vinden. Lage response? Koppel er een prijsvraag aan!  Houd bij waarom leden hun lidmaatschap opzeggen en welke leden dit zijn (hoe lang lid geweest, welke leeftijd etc.). DREMPEL VAN ACTIVITEITEN ZO LAAG MOGELIJK  Koppel nieuwe leden aan een actief lid binnen de watersportvereniging, het zogenaamde ‘buddysysteem’. Neem het lid mee naar activiteiten en stel het nieuwe lid aan iedereen voor.  Laat leden (zonder boot) eens meevaren met andere leden.  Vraag leden persoonlijk om mee te doen met een activiteit, misschien willen ze wel helpen organiseren! (Juist ook de leden die je niet zo vaak ziet  vergroot betrokkenheid)

LEDENWERVING EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK  Bedenk van te voor wie je doelgroep is!  Wat wil je uitstralen en overbrengen? (Wat zijn de pluspunten van de veren iging?)  Wie gaan het organiseren, en wat ga je doen? COMMUNICEREN & INFORMEREN  Betrek de ouders van je jeugdleden! Ook tijdens ledenwervingactiviteiten.  Nieuwe Leden = Nieuwe vrijwilligers! Vraag naar visitekaartjes (wie weet zit er een geschikte penningmeester tussen of kan iemand een interessante lezing geven).  Mond-tot-mondreclame werkt vaak het beste. Zorg voor veel persoonlijk contact met (nieuwe) leden. BUITEN HET KADER DENKEN  Jongeren, studenten, gezinnen, ouderen, leden zonder boot? Schaf verenigingsboten aan!  Biedt (doordeweeks) een simpele maaltijd aan, een uitkomst voor leden en gezinnen met tijdgebrek.  Nieuwe bestuursleden hebben nieuwe ideeën! (Veel jeugdleden? Richt een jeugdbestuur op!)


37


7

BRONNEN & LITERATUURLIJST

Borrias, A. (2009, Juni 19). Ledenwerving en -behoud. Retrieved from Gemeente Amsterdam: http://www.amsterdam.nl/toerisme-vrijetijd/sport/item_186927/onze_diensten/overzicht_alle/ledenwerving_en/ Movisie (2010). Trends in verenigingsland. Retrieved from Movisie: http://www.movisie.nl/117232/def/home_/verenigingsmanagement/trends_in_verenigingsland/ Rapportage Sport (2010). Sport: een leven lang. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. Rotterdam Sportsupport (2010). Handboek Ledenwerving. Rotterdam. Sportservice Midden-Nederland (2010). Gouden Tips Ledenwerving. Utrecht: Sportservice. Sportservice.Net. (2010). Ledenwerving en -behoud. Nieuwegein. Vat, E. (2009). Wedstrijdzeilen, welke koers zetten we uit? Utrecht: Hogeschool Utrecht, Watersportverbond. Verenigingen en Stichtingen (2010). Hoe kunnen we leden behouden? Retrieved from Verenigingen en Stichtingen: http://www.verenigingen.nl/renderer.do/menuId/12301/clearState/true/sf/12301/returnPage/12301/itemId/ 14913/realItemId/14913/pageId/1002/instanceId/12305/ Verhoeven, N. (2007). Wat is onderzoek? Boomonderwijs. W.J.H. Mulier Instituut. Verenigingsmonitor 2009. Den Haag.

38



8

BIJLAGE 1 FORMAT INTERVIEW

Naam vereniging Tel. nr. Naam Segment Leden verloop

Ledengroei

Overeenkomst met beeld vereniging? In- en uitstroom leden Waarom ledenaantal toeneemt/ afneemt

Ledenbehoud

Waarom leden lid zijn van vereniging Waarom leden lidmaatschap opzeggen

Ledenwerving

Doet vereniging actief aan ledenwerving Welke activiteiten leveren meeste resultaat? Wat kosten deze activiteiten geld/tijd/mankracht? Waarom doet uw vereniging niet aan ledenwerving?

Algemeen

Groeiambitie Mogelijkheid groeien Samenwerking met andere partijen Gewenste veranderingen

Overig

Vragen, etc.


39


9

BIJLAGE 2: BRIEF AAN VERENIGINGEN

Nieuwegein, 23 december 2010

Kenmerk

: 101030-259/10

Betreft

: stage-onderzoek ledenontwikkeling

Geacht bestuur, Inge Bos loopt stage op het kantoor van het Watersportverbond. Haar stageopdracht is om onderzoek te doen naar de ledenontwikkeling bij onze verenigingen, om goede voorbeelden van ledengroei te inventariseren en om vervolgens adviezen te op te stellen voor verenigingen, die bezig zijn met ledenwerving. Voor haar onderzoek heeft zij een aantal verenigingen geselecteerd, die zij wil benaderen voor een nader telefonisch gesprek. Uw vereniging is daar één van. U kunt derhalve in de eerste weken van het nieuwe jaar een telefoontje van haar verwachten. Wij hopen dat u bereid bent uw medewerking aan dit onderzoek te verlenen. Met vriendelijke groet, Frank Jibben, Senior districtsconsulent.

40



10 BIJLAGE 3 OVERZICHT LEDENAANTALLEN 2007-2010 ver.nr.

Segment

Vereniging WV DE PELIKANEN

leden 2007 25

leden 2008 21

leden 2009 21

leden 2010 17

4

sport

5

lifestyle

SV DRECHTSTREEK

25

15

15

24

6

recreatie

WSV DE REMMING

134

122

139

122

8

recreatie

WSV ATLANTIQUE

40

35

41

42

12

sport

KON. WV SNEEK

1.292

1.259

1.313

1.298

13

sport

KON. WV DE KAAG

1.855

1.829

1.834

1.743

14

sport

WV NIEUWE MEER

357

334

565

521

15

recreatie

WV WESTEND

70

71

69

65

16

sport

ROTTERDAMSCHE ZEILVEREENIGING

300

367

401

373

17

sport

HAARLEMSCHE JACHTCLUB

303

291

283

263

18

recreatie

WSV AEOLUS

64

64

63

54

19

sport

AR ZV PANTA RHEI

25

12

12

12

20

sport

WV BRAASSEMERMEER

987

1.030

1.019

971

21

sportief

WV AMSTERDAM

316

337

348

311

22

recreatie

WV HET NIEUWE DIEP

147

167

163

154

23

sport

WV AEGIR

501

468

477

486

24

sportief

BAARNSCHE WV DE EEM

74

93

94

70

25

sportief

WV DE SCHINKEL

244

253

253

246

26

recreatie

JACHTCLUB SCHIEDAM

69

69

70

59

27

sport

KRALINGSCHE ZEILCLUB

309

325

332

328

29

recreatie

WV DE WATERGEUZEN

219

233

229

205

30

sportief

HAARLEMSE ZV

424

439

434

428

31

recreatie

WATERSPORTVERENIGING HWN

95

95

100

111

32

sport

WV DE KOENEN

480

484

467

478

33

sportief

ALKMAARSCHE R&ZV

676

680

634

643

34

sport

GOOISE WV DE VRIJBUITER

570

569

558

587

35

recreatie

WV VRIENDSCHAP ZIJ ONS DOEL

37

37

35

39

36

sport

R & ZV GOUDA

645

438

711

624

37

recreatie

WV VLAARDINGEN

147

142

158

145

38

sportief

ZV DE ONDERLINGE

524

526

521

496

39

sportief

Z & WV UITGEEST

873

866

866

797

40

sport

WV ROTTERDAM

246

240

232

214

41

sport

WV HET WITTE HUIS

392

373

373

341

42

sport

GOUDSE WV ELFHOEVEN

699

696

712

675

43

sport

WSV HOORN

674

727

704

600

45

sport

WSV DE VECHT

270

296

284

260

46

recreatie

WSV DE MEENT

245

230

234

222

47

sport

R & ZV JASON

341

282

266

222

48

sport

WV NOORD-ZUID NIEUWKOOP

383

378

407

412

50

recreatie

WV DE MERWEDE

385

381

385

376


41

Onderzoeksrapport – Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen 52

sport

'S-HERTOGENBOSSCHE WV NEPTUNUS

188

174

161

160

53

sportief

WV DE BOMMEER

355

343

358

341

54

sport

WV DE DOORDRIJVERS

134

131

129

128

55

sport

WV AALSMEER

474

466

453

440

56

sport

WV VINKEVEEN-ABCOUDE

375

374

349

318

57

sport

WV DE BREEK

80

82

86

80

58

recreatie

ZV DORDRECHT & OMSTREKEN

159

159

201

156

59

sportief

JACHTVERENIGING WATERVRIENDEN

229

228

229

227

60

sport

NED. VER. VAN KUSTZEILERS

824

841

835

793

61

recreatie

WV DE AMER

197

204

206

180

62

recreatie

WV 'T NECKERHOP

93

98

97

97

63

recreatie

WSV DE OUDE IJSSEL

103

105

108

107

64

recreatie

WV HET SPUI

167

177

160

160

67

recreatie

VER. WATER TOER. SCHELDE

182

171

170

169

68

sport

RR & ZV MAAS EN ROER

675

631

612

598

69

sportief

WV FLEVO

782

768

818

772

70

recreatie

WSV GELRE

127

126

125

125

71

recreatie

ROTTERDAMSCHE WV AEOLUS

35

42

42

42

75

recreatie

DELFTSE WATERSPORTVERENIGING

300

327

313

354

76

sport

WV ALMERE

328

333

353

341

77

sportief

AMSTERDAMSE WV ONDINE

116

120

102

102

78

sport

Z & MV DE ZUIDWAL

504

513

449

439

79

sport

WV SCHIPHOL

643

675

631

583

80

sport

WIJKSE ZV TRIDENT

207

191

184

173

81

sportief

WV DE SCHELDE

300

267

255

256

82

sport

WSV VADA

345

350

331

309

83

sportief

CULEMBORGSE WV DE HELLING

392

379

389

388

84

recreatie

SPORTCLUB AVGA

62

62

57

57

85

lifestyle

WV DE WATERVOGELS

215

218

218

208

88

recreatie

WV ALBLASSERDAM

40

40

53

51

89

sportief

WV DE ANK

363

335

335

305

90

sportief

WV ADMIRAAL VAN KINSBERGEN

303

297

289

293

92

sportief

WV HEUSDEN

186

193

184

184

93

sportief

DSZV DE BRIELSE MAAS

254

513

577

328

95

sportief

WV SLIEDRECHT

705

727

744

741

96

recreatie

WSV DE ZUIDERZEE

85

83

86

83

98

sport

WV BRESKENS

440

419

418

364

99

recreatie

WV HET KOGGESCHIP

187

194

194

187

100

recreatie

ZV DE LEK

51

50

50

53

101

sport

WV WOLPHAARTSDIJK

889

886

916

917

102

recreatie

WV MAAS EN WAAL

108

97

94

97

103

sportief

WV DE STUW

120

115

115

115

104

recreatie

WV DE FUNTUS

37

36

34

34

105

sportief

WV VELUWEMEER

60

59

55

48

42



sport

WV ARNE

1.404

1.427

1.386

1.351

107

sport

WV BESTEVAER

303

253

321

271

109

sportief

WV HARINGVLIET

550

531

504

488

110

sport

WV DE MAASKANT

327

313

289

276

112

recreatie

WV STRIJENSAS

86

35

35

38

113

sport

WV NEUSEN

238

251

244

239

114

recreatie

ZALTBOMMELSE WV GOLFBREKER

97

100

97

96

115

recreatie

WV OVERSCHIE

51

53

50

47

117

recreatie

WV HEERJANSDAM

45

42

37

34

119

sport

WV OOSTVOORNE

323

311

268

260

120

sportief

WV DE ZUIDERZEE

229

219

214

209

121

recreatie

WV DE ZILVERVLOOT

154

152

150

146

122

sportief

WV MONNICKENDAM

198

213

186

151

123

recreatie

WSV HANSSUM

68

65

65

65

124

recreatie

WV PAPENDRECHT

264

233

233

230

125

sport

WV VREMDIJCK

42

50

58

56

126

sportief

WV RIJN EN LEK

311

339

329

312

127

sport

WV DE SPIEGEL

269

285

322

301

128

recreatie

WV SINT ANNALAND

496

492

511

493

129

sport

WV YERSEKE

209

195

210

186

131

sportief

WV ZIERIKZEE

236

238

246

225

132

sportief

WV WORMER

279

286

272

256

133

sport

WV ASCLOA

169

176

176

116

134

sportief

WV BRIELLE

115

129

121

121

135

sportief

WSV DE ZEEVANG

293

292

293

292

137

recreatie

WV BRU

159

159

180

152

139

sport

WV GOOIERHAVEN

354

342

335

289

140

sport

WV WILLEMSTAD

98

95

93

93

141

sport

WV DE EENDRACHT

320

315

312

300

142

recreatie

WV SAEFTINGHE

132

132

172

150

143

sport

WV BIESBOSCH

389

356

386

370

144

recreatie

WV FLACQUEE

116

117

117

117

145

sport

WV NOORD BEVELAND

679

706

741

738

146

sportief

DRIENERLOSE ZV EUROS

113

162

140

137

149

recreatie

WEESPER WV DE ZEEMEERMIN

84

85

80

79

150

sport

WSV GIESBEEK

1.385

1.477

1.374

1.345

152

recreatie

WV SLOTERPLAS

145

151

151

146

154

sportief

WV NUMANSDORP

155

150

154

144

155

sportief

WV AMSTELMEER

359

346

354

327

157

recreatie

WV GEERTRUIDENBERG

149

151

149

159

158

recreatie

WV HET BOMMELSE GORS

136

140

129

121

159

recreatie

WV DE ARK

67

52

47

49

160

sport

WV RANDMEER

60

41

51

48

161

recreatie

WV ALBATROS

49

43

48

42


43


recreatie

WV DE VLIETSTREEK

172

167

160

153

163

sport

ZV OOSTERPLAS

107

100

95

91

164

recreatie

WV HERTHA

107

92

92

92

165

sport

WV DE PETTELAER

159

201

304

243

166

sportief

THORNER ZEILCLUB

187

183

191

174

167

sport

WV DEA BREUKELEN

100

101

92

89

169

sportief

WV DE BROEKERHAVEN

179

162

175

169

170

sportief

WV BROUWERSHAVEN

495

479

469

475

174

sportief

WV WOUDRICHEM

215

213

225

203

175

sport

JACHTCLUB SCHEVENINGEN

490

496

542

504

176

recreatie

DRIELSE WV DE ZANDMEREN

150

148

132

131

177

sportief

WV SPAKENBURG

297

304

293

269

178

recreatie

WV AKERSLOOT

88

87

83

79

179

recreatie

WV DE HOLLANDSE IJSSEL

114

109

111

90

183

sport

WV DE KREUPEL

275

276

278

261

184

sport

WV DE HONTE

44

47

47

46

185

recreatie

JACHTCLUB REEUWIJK

25

23

21

21

186

sportief

WV HELLEVOETSLUIS

487

474

438

418

187

sport

WV SCHARENDIJKE

800

896

890

837

188

recreatie

WV ONKLAAR ANKER

158

169

154

154

189

sportief

WV BLINCKVLIET

256

266

265

260

190

recreatie

WV MUIDERBERG

122

120

123

93

193

recreatie

WV LEKKERKERK

88

90

82

75

195

sport

ROEI & ZEILVERENIGING NAARDEN

293

296

286

266

196

recreatie

'S-HERTOGENB. WV DE WATERPOORT

25

23

23

23

197

recreatie

WV VOLENDAM

138

137

137

129

198

sport

ZV WESTERGO

119

113

109

120

199

sportief

SCOUTING NEDERLAND

11.100

11.100

11.065

11.065

201

sport

WV LELYSTAD

939

948

929

883

202

sport

WSV DE OOSTERSCHELDE

116

136

108

125

203

recreatie

WV 'T SAS

149

145

127

119

204

recreatie

WV ONS BUITEN

206

214

201

201

205

recreatie

WV OOSTVAARDERS

36

36

36

38

206

recreatie

WV 'T OUDE MAASJE

55

47

45

40

208

recreatie

WV DE GOUDEN HAM

163

135

136

136

211

recreatie

WV VAN MERLENHAVEN

148

151

143

144

212

sportief

WV SCHARDAM

112

118

117

117

214

recreatie

WV MOOK MIDDELAAR

25

24

23

10

215

sport

ZEILCLUB KURENPOLDER

79

73

65

65

216

recreatie

WV DE NIEUWE SCHANS

46

37

33

33

217

recreatie

WV AQUADELTA

79

81

77

70

220

recreatie

WV DE KRAAIJENBERGSE PLASSEN

158

156

166

163

221

sport

WV NOORD AA

340

259

211

193

222

recreatie

WV OUDE TONGE

123

122

124

117

44



recreatie

WSV HERKINGEN

519

528

528

495

224

sport

WSV PETER HENSEN

124

77

136

70

225

sport

VW DE TWEE PROVINCIEN

840

1.047

1.030

1.016

226

recreatie

AMSTERDAMSE WV LYCEUMBRUG

25

16

16

16

227

recreatie

PVV DE KULK

66

66

59

70

228

recreatie

WV GOUDA

81

79

70

63

229

sportief

WRV HET TWISKE

139

104

105

99

231

recreatie

WV BRUYNZEEL

99

48

45

33

234

sportief

WV MARKEN

124

123

122

121

235

recreatie

WV ERMELO

134

128

137

138

236

sportief

WV DE KOGGE

321

269

263

243

238

recreatie

WV GOEREE

197

196

151

151

239

recreatie

WV DE HITSERT

179

176

172

167

240

recreatie

WSV DRONTEN

101

100

98

102

241

recreatie

WV DE PUT

321

291

280

267

242

sport

WV HELIUS

334

357

360

364

245

recreatie

WV WATERMAN HEENVLIET

85

85

96

92

246

sport

JOLLENHAVEN DE WAOLENWIERT

111

116

103

96

248

recreatie

WV SMIT KINDERDIJK

38

38

39

31

251

lifestyle

WV DE ENKHUIZER HARDZEIL COMM.

25

5

6

5

254

lifestyle

WINDSURFCLUB AALSMEER

87

82

84

51

255

lifestyle

PZV AMSTERDAM WINDSURFING

194

220

243

243

258

lifestyle

WSV ZEGERPLAS

89

76

82

80

259

lifestyle

WINDSURFING DELFT PLANE

97

97

75

69

260

lifestyle

WSC REEUWIJK

166

175

235

244

265

lifestyle

WSV ZUIDWEST 7

40

37

37

39

271

lifestyle

VOORNSE WINDSURFERS

28

29

28

30

275

lifestyle

WSC DE BEEKSE BERGEN

68

57

53

49

277

lifestyle

WSV KOERS ZUID

52

52

52

52

286

lifestyle

WSV ALMERE CENTRAAL

100

117

119

121

287

recreatie

WSC DE PAESPLAS

48

48

62

45

288

recreatie

WV HET KLEINE ROND

35

39

36

35

289

sportief

WV DE MARS

88

102

102

93

291

sportief

WV LEIDSCHENDAM & OMSTREKEN

548

584

562

481

293

recreatie

WV DE ENGEL (RHEDEN)

246

239

239

236

295

recreatie

WV DOK EN SCHEEPSBOUW

107

107

109

107

296

recreatie

WV DEN OEVER

105

106

100

90

297

recreatie

WV 'T BLAAUE HOOFT

52

48

52

52

300

recreatie

WV POSEIDON

44

44

53

57

301

recreatie

WV ZWIJNDRECHT

56

57

58

59

302

sport

SZ EN WV UITDAM

30

30

35

33

308

lifestyle

SURFCLUB GOOIMEER HUIZEN

125

107

111

94

309

lifestyle

WSC TEXEL

53

46

37

37

312

sport

WV ZEEWOLDE

187

179

185

142


45


lifestyle

WV DE PEILER

213

205

202

194

315

sportief

KZV WESTERSLAG

50

30

20

19

318

recreatie

WV BOXMEER

98

117

148

140

320

sportief

WV BOUDEWINA

30

30

30

30

321

sportief

MWR REEUWIJK

155

163

168

159

324

sportief

WSV ALMERE HAVEN

607

604

624

591

325

recreatie

WV DE MUYEN

92

89

89

89

326

sportief

WV 'T STIK

119

83

76

71

327

lifestyle

WS HARGEN

47

58

66

72

331

sport

ZV BELTERWIEDE

194

168

156

138

333

recreatie

WV OOLTGENSPLAAT

118

104

98

86

334

lifestyle

ZV DE ROERKONING

157

115

106

110

337

recreatie

WV HENDRIK IDO AMBACHT

67

59

61

62

338

sportief

WSV DE BLOCQ VAN KUFFELER

186

215

182

186

340

sportief

ZWOLSCHE R EN ZV

98

62

83

88

341

recreatie

WSV HET ESMEER

128

135

124

125

343

sport

WV HET BOVENWATER

524

435

333

308

351

recreatie

WV ZWARTEWAAL

179

163

159

153

352

recreatie

WV DE NIEUWE HAVEN

87

82

82

83

354

recreatie

WV PLETTENBURG

107

116

113

111

355

recreatie

WV DE GREFT

154

154

186

185

357

recreatie

WWSV DE IJSSLOOT

33

33

33

33

359

lifestyle

COCKSDORPER KZ

94

94

94

94

361

recreatie

WSV NUMANSGORS

120

109

107

113

362

recreatie

WV BURGHSLUIS

154

155

151

151

363

recreatie

WSV LOOWAARD

25

25

19

21

364

sport

WV AVOH

130

150

149

129

365

sportief

ENSCHEDESE W.V.

252

265

241

235

366

recreatie

WSV DE BIJLAND

93

93

88

78

370

recreatie

WV UNION

33

31

33

32

371

recreatie

HWS DE SPORTHAVEN

88

84

106

96

372

lifestyle

SC TER AAR

53

66

59

70

373

lifestyle

CAT CLUB NOORDZEE

80

77

68

47

374

sport

WV FLEVOMARE

180

170

171

153

375

sport

WATERSP VER DE YZEREN MAN

43

27

31

39

379

recreatie

WV WATERMAN HELLEVOET

119

118

129

126

380

sport

KZV OOSTERGOO

334

334

334

341

382

sport

KWV FRISIA

399

456

454

393

384

sport

KWV LANGWEER

444

443

447

423

385

sport

WV BERGUMERMEER

354

336

303

296

387

sport

IJS EN ZV DE KRUISWATERS

158

102

97

78

389

sport

W.S.V. DE ZEVENWOLDEN

513

519

516

517

391

sport

AKKRUMER WATERSPORT/EENDRACHT

363

347

337

298

392

sport

ZV EENDRACHT MAAKT MACHT

62

54

55

55

46



sport

JOUSTER WATERSPORT

666

624

680

613

395

sport

WV DE MEEUWEN

615

567

532

515

397

sport

VERENIGING GROUWSTER WATERSP.

688

664

624

611

398

sport

ZV ZUIDLAARDERMEER

135

143

103

102

400

sport

ZV WORKUM

204

198

196

180

402

sport

ZV NEPTUNUS

233

237

224

117

403

recreatie

ZV ZWOLLE

139

133

129

128

406

sport

HEERENVEENSE WV NANNEWIJD

678

651

637

596

407

sport

HARLINGER WV

556

554

459

464

409

recreatie

TWENTSE WATERSPORTVERENIGING

158

172

179

156

410

sportief

Z & MV DEVENTER

274

278

268

288

411

sportief

ALMELOSCHE WATERSPORTVERENIGING

186

153

143

132

412

recreatie

WV ZWARTSLUIS

247

240

327

384

413

recreatie

BOLSWARDER WV

58

64

64

64

414

recreatie

FRANEKER WV

265

277

245

231

415

recreatie

ZV 'T WIEDE

44

44

44

38

416

sport

WS HEEG

449

443

413

404

417

sport

WV GOINGARIJP

161

180

181

159

418

recreatie

WARGASTER WV

67

67

67

69

419

sport

WV MAKKUM

247

269

244

283

420

sport

WV LAUWERSZEE

382

361

375

338

421

recreatie

WV GOARREKRITE

97

94

89

89

426

recreatie

WV DE RIETTE

120

120

105

105

432

recreatie

WV BOVEN HAVEN

62

78

60

59

433

recreatie

JACHTHAVEN VER. DE NADORST

87

84

84

76

434

recreatie

WV IJSSELMUIDEN

70

68

85

86

436

recreatie

WV GENEMUIDEN

85

64

64

64

440

recreatie

ZEILCLUB 1937

265

265

265

244

446

recreatie

WSV VLIELANDIA

49

47

45

56

452

recreatie

WSV LYTJE POLE

65

65

65

65

455

recreatie

WV KRAGGENBURG

79

79

79

79

462

lifestyle

WINDSURFING OOSTMAHORN

59

69

67

65

857

recreatie

WV ROZENBURG

48

58

48

45

886

recreatie

WV WASSENAAR

260

269

259

257

903

recreatie

WV DE NOORD

43

46

46

40

919

sportief

JACHTCLUB VEERE

390

393

433

439

3189

sport

WV DE VLIETZEILERS

51

48

43

39

3211

sport

960

974

978

969

3212

lifestyle

KON NED ZEIL & ROEIVEREENIGING MUIDEN KON AMST R&ZV DE HOOP

25

20

19

19

3213

sport

KR & ZV DE MAAS

1.000

1.000

1.000

1.000

3214

sport

KZ&RV HOLLANDIA

45

45

42

43

3215

sportief

ZAANLANDSCHE ZEIL VEREENIGING

622

549

579

548

3216

sport

ZV HET Y

511

514

463

481


47


sport

KONINKLIJKE MARINE JACHT CLUB

771

767

741

736

3218

sportief

KON. DORDRECHTSCHE R&ZV

235

233

228

218

3219

sport

KON. WV LOOSDRECHT

2.375

2.422

2.478

2.356

3430

recreatie

WSV OLDEMARKT

51

47

45

44

3500

recreatie

WV 'T OOSTEN

36

36

38

34

3501

recreatie

S.V.G.T. WATERSPORT

69

63

62

60

3502

recreatie

WV GOUDSWAARD

119

119

111

104

3503

recreatie

WV DE RIJD

17

27

33

36

3548

sportief

GSZV MAYDAY

319

328

244

262

3647

sport

YACHTCLUB SEAPORT YMUIDEN

161

157

157

157

3795

recreatie

WSV DE VLIET

39

39

42

39

3822

recreatie

CEV JACHTHAVEN KAAGDORP

185

168

166

166

3824

recreatie

WV WESTLAND

73

77

82

80

3912

recreatie

WSV ANNA PAULOWNA

271

261

251

243

4007

sport

'T OLLE SCHILD-STEENDAM

129

139

121

103

4014

sportief

ZEIL-EN KAMPVER. ZULTHERMEER

60

41

40

36

4017

recreatie

WV WOUDSEND

138

124

127

123

4018

recreatie

WV KONTERMANS

63

61

61

60

4188

recreatie

TILBURGSE WATERSPORTVERENIGING

135

138

146

144

4220

recreatie

WSV LELYSTAD HAVEN

57

60

40

40

4354

recreatie

NEDERLANDSE KITESURFVERENIGING

1.222

1.696

2.179

732

4355

recreatie

WV DOESHAVEN

773

757

756

732

4360

sportief

ZV NESSELANDE

136

135

39

37

4361

recreatie

WV MARINA STELLENDAM

78

78

120

115

4362

recreatie

MAASTRICHTSCHE WATERSPORTCLUB

93

71

50

30

4368

recreatie

CJ ORANJEPLAAT/ARNEMUIDEN

407

411

409

422

4399

recreatie

VERENIGDE LIGGERS DELFSHAVEN

63

55

47

59

4400

recreatie

ST WATERSPORTCENTRUM VLIETLAND

93

101

94

93

4401

recreatie

WV BLIJDORP

119

122

123

123

4403

lifestyle

CATAMARANVERENIGING HELLECAT

158

98

89

86

4406

sportief

WV BREDA

46

44

43

41

4414

sportief

WV KROMME STRIJNE

63

64

68

55

4001632

recreatie

WV ALPHEN AAN DEN RIJN

194

210

205

205

4005298

lifestyle

WV WARDER

55

51

52

52

4011749

recreatie

WSV LUNEGAT

121

114

115

106

4012871

recreatie

WSV SWIFT

83

85

71

69

4014595

recreatie

WV MAARTENSGAT

42

41

42

42

4015554

sportief

DSWZ BROACH

80

102

119

97

4018236

recreatie

WSV DE VIJFSLUIZEN

350

357

356

331

4018238

sportief

JEUGDZEILVERENIGING BERKENDONK

84

73

128

98

4023198

recreatie

ROTTERDAM OCEANWIDE YACHTCLUB

25

11

11

10

4023200

recreatie

RHOONSE GRIENDEN

192

175

161

155

4023745

recreatie

WV HET JACHT

57

57

57

52

4034388

recreatie

WV WAALWIJK

179

180

173

175

48



sportief

WV BINNENMAAS

240

250

228

242

4037910

sportief

KR&ZV HET SPAARNE

145

144

144

130

4040677

recreatie

WV IJBURG

25

23

23

252

4040679

recreatie

WV ROGGEBOT

25

24

23

23

4042706

recreatie

WV KORTGENE

30

81

111

117

Totaal

95.868

96.494

98.121

91.696


49

Ledenbehoud & Ledenwerving bij watersportverenigingen

Recommend Documents