PROVINCIAL^ STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr.
f^ Itoi/6>(
Vanalle LEADERgebieden uit Overijsse (bestaandeuit NoordoostOverijssel,Noordoost NoordwestOverijssel,ZuidTwente,WestTwente en
LEADER mag niet stoppen! "LEADER betekent lef en leefbaarheid" Aan de leden van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van de Provincie Overijssel, In deperiode 2007-2010 zijn in Overijssel eenhonderdtal LEADERprojecten gerealiseerd. Nogeen groot aantal projecten staat in de wacht of is in voorbereiding. LEADER staat voor LiaisonsEntreActions de Development de I'Economie Rural enstaat vrij vertaald voorplattelandsontwikkeling door samenwerking. Viaeenbottom-up methode zijn projecten voor de versterking van de leefbaarheid en economie van het platteland tot uitvoering gekomen met Europees,provinciaal en lokaal geld. LEADER Overijssel had in totaal bijna 12 miljoen Europeesgeld tot haar beschikking. Dit geld werd vervolgens verdubbeld door cofinanciering vandeprovincie Overijssel en de deelnemende gemeenten. Totnu toe heeft dat al een investering opgeleverd van32 miljoen, waarvan ook 8 miljoen aanprivaat geld. In 2009 washet totale budget in twee Overijsselse LEADERgebieden volledig benut, maar desondanks bleven er van onderop projecten komen. Dankzij de inzet vandeprovincie Overijssel is er in 2010 al een miljoen extra geld beschikbaar gesteld, maar dit budget is eind 2010 volledig uitgeput. Enwezouden zo graag nog drie jaar dit enthousiasme willen vasthouden. LEADER Overijssel mag niet stoppen!! Dezes LEADERgebieden vanOverijssel doenhierbij een oproep om nieuw budget beschikbaar te stellen zodat LEADER ook de komendejaren door kan gaan. Wat is ook al weer LEADERen hoe is de financiering geregeid? LEADERmaakt onderdeel uit van het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2007-2013 (POP2).ViaPOP2 wordt in de periode 2007-2013 voor circa € 2 miljard in het Nederlandse platteland ge'investeerd in de volgende 4 doelstellingen cq.assen: • • • •
versterking van de concurrentiekracht van de land- en bosbouwsector; verhogen van de kwaliteit van natuur en landschap; verbetering van de leefbaarheid op het platteland envan de plattelandseconomie; uitvoering van de LEADERaanpak (plattelandsontwikkeling door lokale actiegroepen).
Het merendeel van het budget is gereserveerd voor as 1en as 2. Halverwege de looptijd van POP2is het budget in as 3 en 4 bijna tot geheel uitgeput. Zowel landelijk als regionaal worden er naar mogelijkheden gezocht voor nieuw budget. Ook onze gedeputeerde voor het Landelijk Gebied, PietJansen, zoekt actief mee naar middelenvoor Leader. Opzijn weblog van 3 decemberjongstleden schrijft hij dat hij landelijk tijdens het ComitevanToezicht POP,aandacht heeft gevraagd voor extra Leaderbudget. Welke andere oplossingsrichtingen bestaan er? a) Herschikking POP2 Het Regiebureau POPheeft in opdracht van het ministerie van LIW onderzocht in hoeverre het mogelijk is om geld, dat nog niet is uitgegeven in as 1(ruilverkaveling landbouw) en as 2 (natuurontwikkeling), over
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011, pagina 1 van6
a.d.
Bijl.:
te hevelen naar as 3en 4. As 1,waarin intotaliteit 200 miljoen omgaat, heeft na 3jaar amper 10% van het budget ultgegeven. Door optijd budget over te hevelen naar as 3 en 4, kan worden voorkomen dat geld terug moet worden betaald aan de Europese Unie (automatische decommittering). b) Extra budget vandeprovincie Overijssel Provinciale Staten kan extra geld beschikbaar stellen,om ter overbrugging van de periode tussen nu en het moment van herverdeling, de LEADERactiviteiten en projecten doorgang kunnen vinden. In 2009 heeft Provinciale Staten dit ook gedaan, mede dankzij een met overtuigende meerderheid aangenomen CDA motie van 25 november 2009. c) Zelfandere financieringsmogelijkheden zoeken voor de projecten DePlaatselijke Groepen zijn actief op zoek naar andere financieringsmogelijkheden voor de projecten. Ook de initiatiefnemers van de projecten zijn creatief en actief in het vinden van andere oplossingen. Zelfwerkzaamheid, sponsoring, aanschrijven van fondsen en ludieke acties om geld inte zamelen, zijn kenmerkend voor LEADERprojecten. LEADERstimuleert zelfredzaamheid en eigen initiatief. In tijden van krappe overheidsbudgetten zijn dit belangrijke vaardigheden om het platteland leefbaar te houden. Wat maakt de LEADERstrategie zo bijzonder? 1. LEADER maakt gebruik van sleutelfiguren in een gebied die beschikken over een breed netwerk op het platteland. 2. Deze sleutelfiguren zitten in een plaatselijke groep die bottom up ingediende projecten beoordeelt. Het oordeel van de plaatselijke groep is bindend, de gemeenten committeren zich hieraan. De ultieme vorm van "burgerparticipatie". 3. LEADERzorgt voor een actieve en gelijkwaardige samenwerking tussen overheden, maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgers op zowel lokaal, regionaal als internationaal niveau. 4. De LEADERstrategie is laagdrempelig en schept mogelijkheden die anders veel moeilijker te bereiken zijn voor mensen die niet gewend zijn aan"ambtelijke molens". 5. Projecten hebben veel draagvlak onder de bevolking: doordat de gemeenten niet zelf projecten ontwikkelen, draagt LEADERbij aan het ontplooien van zelfinitiatief bij de bevolking. Hierdoor wordt zelfredzaamheid en ondernemerschap op het platteland bevorderd 6. Efficiente besteding: omdat projecten bottum uptot stand komen, wordt met relatief weinig overheidsgeld veel gerealiseerd 7. Groot spin off effect voor Overijssel: de financiele bijdragen van gemeenten en provincie worden verdubbeld door Europa. Daarnaast leveren de projecten ook vervolgprojecten en vervolgactiviteiten op. 8. Er isveel behoefte aan LEADERin Overijssel. De uitvoering van LEADER loopt zeer voorspoedig, vergeleken met andere LEADERgebieden in Nederland en de Europese Unie. Een aantal concrete resultaten in Overijssel 1 Versterkina economie Voorbeelden van door LEADERgesubsidieerde economieversterkende projecten: • Sallandse Landbierbrouwerijte Raalte • Paardenmelkerij 't Schanebroek te Luttenberg • Ivoor Raalte
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 2van 6
Twentetipi te Mander Erve Fakkert te Rossum Herterij Peddemors te Geesteren Belevingsboulevard Erve Kaamps te Deurningen Zuivelverwerking landgoed Twickel te Delden Sortimentstuin Weleveld te Zenderen Theeschenkerij Jordaan te Haaksbergen Wijngaard De Tappenmars Den Ham Opleidingscentrum Hoefsmid Den Ham Kinderboerderij Dondertman te Holten Centrumplan Zwartsluis Netwerk Kleine Zelfstandigen Steenwijkerland
Voorbeeldproject "ErveFakkert" teRossum: Noordoost Twente is aangewezen als Nationaal Landschap en dit betekent dat het veel potenties heeft om toerisme en recreatie in het gebied verder te versterken. LEADER NOTstreeft in haar ontwikkelingsplan naar vernieuwende ideeen voor het toeristisch product ter versteviging van de lokale economie. In 2009 is met LEADERsubsidie in Noordoost Twente een nieuw toeristisch bedrijf opgericht: Erve Fakkert. Op Erve Fakkert kunnen "creatieve gasten" ovemachten entegelijkertijd workshops volgen varierend van fotografie, beeldhouwen tot aan dichten. Deworkshops worden gegeven door lokale kunstenaars in samenwerking met de initiatiefnemers Cor enAnne-Marie Weusthof. Deze nieuwe onderneming is landelijk niet onopgemerkt gebleven want Erve Fakkert was genomineerd voor deV W award 2010, een aanmoedigings- en innovatieprijs voor binnenlands toerisme"
2 Versterkinq leefbaarheid: Voorbeelden van door LEADER gesubsidieerde leefbaarheidsprojecten: •
Infocentrum IJssel den Nul
«
Buurthuis Elshof te Wijhe
•
Sport en Ontmoeting Luttenberg
•
Heeten in beweging
•
Omniveld te Lettele
•
Samenlevingsveld Laag Zuthem
•
Kulturhus Overdinkel
•
Dorpsplein Reutum
•
Plan Kerkebos de Lutte
•
BinnensteBuitenBos te Diepenheim
•
Herinneringscentrum Canadese begraafplaats
•
Digitaal tafelen Rijssen Holten
•
Groene Wensboot Weerribben-Wieden
Voorbeeldproject "Treffen in t Trefpunt" te Balkbrug: Inwoners van Balkbrug hebben samen gewerkt aan de herbestemming van een authentiek kerkgebouw. Door een financiele bijdrage van LEADER iseen naoorlogs kerkgebouw met cultuurhistorische architectonische waarde, bewaard gebleven voor de kern van Balkbrug. Denieuwe bestemming als Multifunctioneel dorpscentrum geeft een belangrijke impuls aan de leefbaarheid van deze plattelandskern en versterkt in belangrijke mate de sociale cohesie. Ruim 80 vrijwilligers waren betrokken bij de totstandkoming en ontwikkeling van MFC't Trefpunt.
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 3van 6
3. Overiisselse samenwerkinqsproiecten Samenwerking tussen gemeenten en LEADER gebieden onderling Voorbeelden van door LEADER gesubsidieerde samenwerkingsprojecten: •
Met Salland de boer op
•
(intemationale) Streekmarkt Twente in Delden
9
Langs Heilige Huisjes (Twents Bureau voor Toerisme)
•
Ons Kanaal Lemelerveld
•
Beleef het boerenlandschap (koepelproject ommetjes)
•
Sallands Erf en Goed
•
Historische begraafplaatsen Overijssel
Voorbeeldproject "Hilbertad" te Hardenberg: In Hardenberg wordt een bedrijfspand gebouwd van ruim 2000 m2. In dit energieneutrale gebouw worden (nieuwe) duurzame materialen toegepast en het gebouw is energieneutraal. In het gebouw komt de stichting Hibertad,die met behulp van LEADERsubsidie kennisdeling en bewustwording over duurzaamheid wil bevorderen bij bedrijven en de jeugd. Hilbertad werkt in dit project nauw samen met (kennis)instellingen zoals Universiteit Twente, Hogeschool Windesheim, zorginstelling Baaldenborg, bedrijven en overheden.
4. Internationale samenwerkingsprojecten Voorbeelden van lopende samenwerkingsprojecten tussen intemationale leadergebieden: •
Grensbeleving/Grenze-Erlebnis; een Duits - Nederlandse samenwerking
•
Local Food; een samenwerkingsproject met 8 intemationale LEADER gebieden (uit Polen, Frankrijk, Frans Guyana, Hongarije en Finland)
•
A lovely Place; een samenwerkingsproject met 3 intemationale LEADER gebieden (uit Engeland,
•
Leader Noordoost Twente en Northumberland (UK) "kennisuitwisseling kulturhus"
»
Vier samenwerkingsprojecten tussen Leader Noordwest Overijssel en een Duits en twee Poolse
Zweden en Spanje)
Leadergebieden Voorbeeldproject "Internationale streekmarkt" te Delden: In de periode 30 September t/m 3oktober jongstleden bezochten verschillende Europese LocalAction Groups uit Finland, Hongarije, Polen en Frankrijk op uitnodiging van LEADERZuid Twente de Internationale Streekmarkt in Delden. Doelstelling van deze intemationale ontmoeting was de kennisuitwisseling over het vermarkten van "local food". Naast het bezoeken van de Streekmarkt in Delden werden er ook lokale streekproducenten bezocht. De Internationale Streekmarkt krijgt in detoekomst een vervolg want alle landen hebben hun handtekening geplaatst onder een Memorandum of Understatement.
W a t w a g e r s w i j aart y ? LEADER Overijssel wil doorgaan met het subsidieren van innovatieve projecten op het platteland. Wij doen daarom een klemmend beroep op u: 1. LEADER Overijssel wil graag dat u de succesvolle LEADERaanpak meeneemt als verkiezingsthema in de aanloop naar de Statenverkiezingen. Ook vragen wij u LEADER te betrekken bij de onderhandelingen van het nieuwe collegeprogramma. Een leefbaar platteland betekent namelijk een
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 4van 6
goede sociale structuur, voldoende voorzieningen, werkgelegenheid en recreatiemogelijkheden. Een gezonde plattelandseconomie is belangrijk voor de leefbaarheid. Nu het budget voor LEADER in 2010 al besteed is,ontstaat er een stilstand in de bottom-up plattelandsontwikkeling. Mededaarom is het belangrijk dat de LEADERaanpak wordt voortgezet tot en met 2013. Na 2013 zal een nieuw plattelandsontwikkelingsprogramma van start gaan. 2. Aan het college van Gedeputeerde Staten vragen wij of uzich, bij onderhandelingen met het Rijk, wilt inzetten voor het overhevelen van budget tussen deassen. In maart 2011zijn er de provinciale Statenverkiezingen. Namens alle LEADERgebieden in Overijssel doen wij een beroep op u als Statenlid. Wij willen niet stoppen met LEADERen streven naar een voortzetting van onze succesvolle strategie in het realiseren van bottom up leefbaarheidprojecten! Deze brief isopgesteld en ondertekend door alle voorzitters van de LEADERgebieden uit Overijssel.
LEADERNoordoost Overijssel
Voorzitter mw. J. Biewenga
LEADERNoordwest Overijssel
Voorzitter dhr. J. Ensing
LEADER Salland
LEADERZuid Twente
Voorzftter dhr. C. van den Berg Voorzitter drrrrFI.M.J. Diepenmaat
LEADER Noordoost Twente
itterdhr. J. F. Hassink
LEADERWest Twente
Voorzitter dhr. H. Slijkhuis
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011, pagina5 van6
Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met de LEADERcoordinatoren uit uw gebied: Jan Boxum, coordinator in Noordwest Overijssel,telefoonnummer 06-13517347 Antje Grolleman, coordinator in Zuid- en WestTwente,telefoonnummer 06-11479552 Mireille Groot Koerkamp, coordinator in Salland,telefoonnummer 06-22466131 Anja Cats,coordinator in Noordoost Overijssel,telefoonnummer 06-33567419 Jolanda Kemna,coordinator in Noordoost Twente,telefoonnummer 06-13443166
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011,pagina6 van6
