Laserbehandeling van spataderen
LASERBEHANDELING VAN SPATADEREN De klassieke behandeling van spataderen is een operatie waarbij de ‘lekke’ oppervlakkige bovenbeensader óf onderbeenader via een kleine snee in de lies of knieholte wordt afgebonden en vervolgens (deels) wordt verwijderd. Sinds enige tijd is er een nieuwe techniek voor de behandeling van de spatader in het bovenbeen (Vena Saphena Magna) of onderbeen (Vena Saphena Parva) door met behulp van laser de spatader dicht te branden. Deze techniek wordt EVLT (EndoVeneus Laser Therapy) genoemd, kortweg laserbehandeling. Met de laserbehandeling wordt de beenader dus niet meer verwijderd maar dichtgebrand. Er wordt ook geen snee in de lies of knieholte gemaakt, maar de ‘lekke’ beenader wordt ter hoogte van de knie of enkel aangeprikt waarbij de duplex (echo-apparaat) de ader in beeld brengt. Een voerdraad wordt opgeschoven door de beenader richting de lies in geval van de bovenbeenader en richting de knieholte in geval van de onderbeenader. Over deze voerdraad wordt een canule ingebracht en door deze canule wordt de laserdraad opgevoerd tot aan de lies of knieholte. Hier wordt de ligging van de canule en laserdraad gecontroleerd met het duplexapparaat. Vervolgens wordt met behulp van de laser de ader dichtgebrand, nadat eerst langs de laserdraad de plaatselinge verdoving en/of (koel) vloeistof is ingespoten. Het voordeel van deze behandeling is, dat u geen snee in de lies of knieholte krijgt en u onder plaatselijke verdoving (dus geen narcose, geen ruggenprik) geholpen kan worden. Voor welke patiënten? In het Kennemer Gasthuis passen we deze laserbehandeling toe bij patiënten met beginnende spataderen, vastgesteld middels een duplexonderzoek en wanneer u niet opziet tegen de plaatselijke verdoving. Belangrijk is dat u, na de behandeling, gedurende een week dag en nacht een elastische steunkous of zwach1
tel moet dragen tot in de lies of tot aan de knie. U begrijpt dus dat de behandeling alleen maar kan doorgaan wanneer u de kous of zwachtel ook daadwerkelijk mee heeft. Niet elke spatader is echter geschikt voor deze behandeling. Het kan zijn dat de ader te klein is of juist te wijd of dat er teveel kronkels in de ader zitten of dat er teveel uitgezette aderen zijn. Ook bij mensen waarbij de spataderen zijn teruggekomen kan niet altijd een laserbehandeling gedaan worden. De (vaat) chirurg zal met u bespreken of uw spataderen wel of niet voor laserbehandeling in aanmerking komen op grond van het lichamelijk onderzoek en aanvullend duplex-onderzoek. Vanzelfsprekend heeft u zelf ook een stem in het geheel. Werkwijze Op de dag van behandeling moet u zich een uur van tevoren melden bij de afdeling opname die u verwijst naar de dagverpleging, waar u wordt opgenomen. De behandeling zelf vindt plaats op de operatiekamer of soms op het vaatlaboratorium. Bij opname op de dagverpleging krijgt u 1000 mg Paracetamol (zetpil) om de napijn te bestrijden. U wordt met een bed naar de operatieafdeling of het vaatlaboratorium gebracht. U komt op een bed te liggen, waarbij het gehele onderlichaam ontbloot moet zijn. Het bed wordt dan schuin geplaatst met de benen wat naar beneden. Na desinfecteren en afdekken van het te behandelen been, wordt met gel op het been de gehele ader onderzocht en bekeken met het duplexapparaat. In geval van een ‘lekke’ bovenbeenader ligt u op de rug en wordt de ader ter hoogte van de knie aangeprikt (eventueel na plaatselijke verdoving) en wordt een voerdraad door de ader naar de lies opgevoerd. In geval van een lekke onderbeenader ligt u op de buik en wordt de ader op het onderste deel van de kuit aangeprikt en wordt de voerdraad tot aan de knieholte opgevoerd. De ligging van de voerdraad wordt met de duplex 2
gecontroleerd over het gehele traject. Over deze voerdraad wordt de laser opgevoerd en ook nu wordt met de duplex de draad en de laser gecontroleerd. Als de ligging van de laser in de ader goed is, wordt het gehele gebied (vanaf lies tot knie of van kuit tot knieholte) plaatselijk verdoofd. Dit gebeurt via meerdere prikken (circa 10 prikken), waarbij de verdovingsvloeistof rondom de ader wordt gespoten. Dit ervaren de meeste patiënten als het vervelendste van de ingreep, maar is over het algemeen goed te verdragen. Na de verdoving krijgt u een laserbril op en wordt de laser met een bepaalde snelheid door de ader getrokken (circa 1 cm/5 sec). U kunt soms een wat verbrande smaaksensatie in de mond en/of een wat branderig gevoel in het been ervaren en moet dat ook zeggen. Na verwijderen van de laser wordt er een pleister geplakt en soms een hechting geplaatst en krijgt u de hoge steunkous aan (tot aan de lies) bij een bovenbeenader en een lage steunkous bij een onderbeenaderlaserbehandeling. Deze steunkous moet een week dag en nacht blijven zitten. Tijdens de behandeling bent u bij kennis en kunt u vragen stellen en aangeven hoe het met u gaat en aangeven of u de behandeling volhoudt. Wanneer de laserbehandeling op verzoek van u onder algehele of spinale (ruggenprik) verdoving plaatsvindt, wordt er ook vloeistof rondom de ader ingespoten om te zorgen dat de laser niet het weefsel rondom de ader beschadigt. Na de behandeling wordt u met bed opgehaald en weer teruggebracht naar de afdeling dagverpleging. U mag naar huis wanneer u zich goed voelt en weer zelfstandig kunt lopen. U mag niet alleen naar huis en die dag niet aan het verkeer deelnemen. U moet dus opgehaald worden. Een controleafspraak op de poli wordt voor u gemaakt. Bij uw polibezoek waar de laserbehandeling wordt besproken krijgt u al een recept met pijnstilling mee
3
(3 x 50 mg diclofenac). Deze moet u standaard 3 x per dag gebruiken, tenzij u bekend bent met nierproblemen (dan paracetamol 3 x 1000 mg) of maagproblemen (dan 3 x 50 mg arthrotec). De pijnklachten na een laserbehandeling zijn hetzelfde als na een operatie. Sommige mensen denken dat het minder pijnlijk is, omdat het onder plaatselinge verdoving gaat en er geen snee gemaakt wordt, maar dat is niet zo. Na de behandeling De steunkous of zwachtel dient u een week lang dag en nacht te dragen. Ongeveer 1 tot 2 weken na de behandeling komt u terug op de polikliniek. Soms moet een hechting verwijderd worden bij het insteekgaatje. Na de behandeling kunt u soms een trekkend tot strak en branderig tot pijnlijk gevoel ervaren in het been. Er kunnen wat blauwe plekken ontstaan. Bij heftige pijn kunt u altijd contact met de polikliniek opnemen. U dient ongeveer een week rustig aan te doen, maar u mag gewoon bewegen en lopen. Vaak geeft beweging juist verlichting van de ‘stijve’ klachten. Samenvattend Belangrijkste voor- en nadelen van een operatie versus een laserbehandeling: Voor-/nadeel operatie - slechts 24 uur zwachtel soms langer steunkous - uitgezette aderen kunnen direct verwijderd worden - altijd onder algehele of spinale (ruggenprik) verdoving - litteken lies en ter hoogte van knie of litteken in knieholte Voor-/nadeel laser - in principe onder plaatselijke verdoving - kan en mag wel onder algehele of spinale (ruggenprik) verdoving - geen litteken lies of knieholte - 7 dagen steunkous of zwachtel dag én nacht - niet geschikt voor elke spatader - resultaat is pas na langere tijd zichtbaar
4
Vragen Mocht u nog vragen hebben, schroom dan niet om met één van uw behandelende artsen of met de afdeling opname contact op te nemen. U kunt deze bereiken via het planbureau chirurgie in het KG onder telefoonnummer (023) 545 3100 of de polikliniek chirurgie (023) 545 3020.
5
www.kg.nl
Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem Telefoon: (023) 545 35 45 e-mail:
[email protected]
1085841-06-2009
