PNL VERKIEZINGSPROGRAMMA 2014 – 2018 “Laarbeek een kern(en)gezonde gemeente”
Inleiding Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 heeft PNL haar verkiezingsprogramma geactualiseerd en vastgesteld in de algemene ledenvergadering van 9 januari 2014. De raadsperiode 2014 – 2018 zal in het teken staan van grote veranderingen in het sociale domein, voorzichtig economisch herstel en de omschakeling van initiatieven van de gemeente naar initiatieven van de burger, oftewel de participerende samenleving. Tegelijk met deze omschakelingen, op velerlei terrein, wordt van de gemeente verwacht dat ze de nieuwe taken in het sociale domein minstens op peil houdt voor minder geld. Deze nieuwe taken van de gemeente vereisen een samenwerking met partners en inwoners, zodat de inwoners van Laarbeek verzekerd kunnen blijven van zorg dicht bij huis én passend bij de individuele situatie. PNL onderstreept daarom het belang van de samenwerking in Peel 6.1: uitvoering op Peelniveau, maar het beleid, de vragen om hulp en faciliteiten blijft bij de gemeente, blijft lokaal. Ook de democratische legitimatie dient gewaarborgd te worden. Sterk financieel beleid. Uitgangspunt van PNL is en blijft dat alles staat of valt met behoud van de sterke financiële positie en gezonde begroting. De ambities van Laarbeek worden altijd bepaald door deze sterke positie en niet omgekeerd. Dit beleid heeft zijn vruchten afgeworpen en nut bewezen. Je moet als partij pas iets beloven als je weet dat je het ook waar kunt maken! Vooral in de afgelopen periode waar de crisis in menig gemeente heeft huisgehouden hebben wij onze ambities gestaag kunnen verwezenlijken en hebben Rijksbezuinigingen weinig tot geen invloed gehad op het voorzieningenniveau. Sterker nog, deze zijn fors vernieuwd en verbeterd. Ook de Laarbeekse verenigingen en vrijwilligers hebben in financieel opzicht via de gemeente weinig gemerkt van de economische crisis. Sterker nog, met subsidies van derden hebben wij juist veel extra zaken kunnen realiseren. Ook de woonlasten zijn de afgelopen periode maar zeer beperkt gestegen. Dit financieel beleid willen wij door blijven zetten en is de rode draad van ons programma. Dit betekent blijven uitgaan van een slank en efficiënt werkend ambtenarenapparaat, voorzichtigheid met nieuw beleid, sterke focus op de voortgang in het grondbedrijf.
Gemeenteraad Via de gemeenteraadsverkiezingen heeft de burger rechtstreeks invloed op de samenstelling van de gemeenteraad, dus invloed op het beleid wat de komende jaren gevoerd wordt. Op de kieslijst van PNL staan mensen die uit alle kernen komen, die werken en leven in Laarbeek, die betrokken zijn bij het lokale verenigingsleven; mensen die sociaal betrokken zijn, met verschillende
1
achtergronden en levenservaring; mensen die met inhoudelijke kennis, enthousiast en gedreven zich in willen zetten voor de gemeente en de inwoners. De gemeenteraad is de vertegenwoordiging van de inwoners; het hoogste orgaan in de gemeente. De gemeenteraad stelt het beleid vast én controleert de uitvoering van dat beleid onder meer via de Rekenkamercommissie en het recht van onderzoek. PNL heeft de overtuiging dat de huidige raadscommissies moeten blijven bestaan. Wel zal kritisch gekeken worden naar de taken en samenstelling. In deze commissies, waar ook niet-raadsleden zitting in kunnen nemen, kunnen ook onderwerpen besproken worden die nog niet voor raadsbesluiten rijp zijn. Denk daarbij aan opiniërende commissiebijeenkomsten waar ook belangenorganisaties een rol in kunnen spelen. Samenwerken met de burger Meer dan nu het geval is komt de verantwoordelijkheid steeds meer bij de inwoners zelf te liggen. Dit legt een grote verantwoordelijkheid op schouders die zij niet altijd kunnen dragen. Wij steunen de inwoners om de nieuwe rol vorm te geven. Dit kan door samenwerken met de burger en participatie door de burgers. Dit is een steeds belangrijker onderwerp waarbij al diverse stappen gezet zijn, denk aan de diverse dorpsfora, maar ook aan bijvoorbeeld de WMO-raad. Het parool is: samen beleid maken dat aan beide kanten werkt, samen verantwoordelijk zijn. Samenwerken met de burger betekent in de ogen van PNL ook dat de burger goed geïnformeerd is en vroegtijdig, vanaf de eerste ideevorming betrokken moet worden bij het maken van plannen. Zo kan de burger daadwerkelijk inbreng hebben in die plannen. Samenwerken met de burger vereist ook een cultuuromslag: van gemeentezijde en van de zijde van de burger. Een cultuuromslag van eerder, beter en meer luisteren naar de inwoners. Samenwerking met de burger begint bij betrokkenheid van de burger bij de eigen straat, wijk, kern en de eigen gemeente, met Laarbeek. PNL wil zich deze raadsperiode inzetten voor meer participatie van de burger: betrokken zijn bij de eigen gemeente om van daaruit samen te werken met de gemeente én om eigen initiatieven te ontplooien om zo de leefbaarheid, sociaal en maatschappelijk, te vergroten. Want mee – kunnen – doen is belangrijk; zo wordt de gemeente een gemeenschap met oog en verantwoordelijkheid voor elkaar. Waarbij dus niemand in de steek wordt gelaten. Regionale samenwerking Laarbeek werkt al op veel terreinen samen: Veiligheid (Veiligheidsregio), Infrastructuur en Economie (SRE), werkvoorzieningschap (Atlant), gezondheidszorg (GGD), sociale uitkering (Werkplein), inkoop (Bizob), milieutaken (Odzob) enzovoort. Samenwerken op regionaal niveau wordt de komende tijd steeds belangrijker. De komende periode krijgt de gemeente taken van het Rijk overgeheveld waarbij tegelijk een flinke korting op de financiële middelen wordt toegepast. Een grote uitdaging, maar ook een uitdaging die een gemeente niet alleen aankan. Daarom onderstreept PNL het belang van de samenwerking binnen Peel 6.1: samenwerken bij de uitvoering van de Participatiewet, Jeugdzorg en delen van de AWBZ die naar de WMO overgeheveld worden. Samenwerken op Peelniveau houdt voor ons in: een samenwerkingsverband dat groot genoeg is om te gaan voor kwaliteit, kennis en kunde zonder dat men daarbij de menselijke maat uit het oog verliest, en waarbij we er voor waken dat de lokale verwevenheid behouden en verstevigd wordt.
2
Samenwerken om de uitvoering zo efficiënt mogelijk te laten verlopen (kostenreductie) en tegelijk om zorg en faciliteiten dicht bij huis te blijven leveren zonder dat dit ten koste gaat van kwaliteit. Samenwerken waarbij de eigen kernenidentiteit niet verloren mag gaan. Kernenbeleid De gemeente Laarbeek is een gemeente met vier kernen. Elke kern, elk dorp, heeft basisvoorzieningen die nodig zijn voor de leefbaarheid in dat dorp. Scholen, een gemeenschapshuis, sportvelden, openbaar vervoer, maar ook winkels, gezondheidszorg, buitengebied en verenigingen zijn nodig om prettig te kunnen wonen en leven in je eigen kern. PNL zet de komende periode in om ook de laatste voorzieningenclusters te realiseren. In stand houden wat we hebben en in samenwerking met de betrokkenen te komen tot het uitbouwen van die voorzieningen die veelal afhankelijk zijn van particulier ondernemerschap. Bijvoorbeeld met het stimuleren van centramanagement en het beleid op het gebied van industrieterreinen. Elke kern verdient vaak ook specifiek aandacht, elke kern is belangrijk, de vier kernen maken Laarbeek. De leefbaarheid en uitstraling van elke kern dient bewaard te worden. Laarbeek heeft prachtige voorzieningen in de vorm van fraaie openbare ruimte en vele zeer goed geëquipeerde speelplaatsen voor onze jeugd en ontmoetingsplekken voor senioren. Vrijwilligersbeleid Laarbeek heeft een groot en divers verenigingsleven. Voor het overgrote deel stoelt dit verenigingsleven op de vele vrijwilligers die zich belangeloos inzitten voor hun vereniging of organisatie. PNL wil deze raadsperiode, evenals de voorbije periode, al deze vrijwilligers dan ook zo veel als mogelijk ontzien bij de noodzakelijke bezuinigingen die nog steeds op ons af komen. Want het staat buiten kijf dat vrijwilligers de smeerolie van de maatschappij zijn, dat de leefbaarheid in een dorp mede afhankelijk is van vrijwilligers. En niet alleen vrijwilligers bij organisaties en verenigingen maar ook mantelzorgers (familie, vrienden of buren) en mensen die spontaan iets organiseren voor de buurt, dorp of de hele gemeente. Want er zijn veel initiatieven, die Laarbeek op de kaart zetten, vanuit de inwoners en organisaties; denk aan WiSH, Kwizut, Zo, de Meifeesten in Aarle-Rixtel, enzovoort. Maar ook Kindervakantieweek, Juni-Watermaand en andere evenementen zijn niet mogelijk zonder de inzet van de vele vrijwilligers. PNL wil deze initiatieven, maar ook nieuwe initiatieven vanuit de bevolking, positief benaderen en waar mogelijk ondersteunen en medewerking geven. Mee doen PNL staat een gemeente voor waarin iedereen de mogelijkheid en de kansen heeft om mee te doen. Bij de meeste inwoners gaat dit zonder problemen, andere inwoners hebben wat hulp nodig. Met lokale organisaties als Vierbinden, WMO-raad, KBO’s maar ook dorpsfora blijven wij in gesprek om knelpunten te signaleren en naar oplossingen te zoeken. Voor inwoners die hulp nodig hebben blijft het lokale WMO-loket bereikbaar voor de noodzakelijke hulp en hulpmiddelen. Zodat iedereen mee kan blijven doen, op de eigen manier en eigen tempo met soms hulp uit de omgeving.
3
Armoede is een hardnekkig, moeilijk te bestrijden probleem. Zeker in deze tijd van economische stagnatie. Ook voor kinderen willen wij voorkomen dat zij met achterstanden worden geconfronteerd. Daarom wil PNL net als in het verleden waar mogelijk maatregelen voorstellen zodat iedereen mee kan blijven doen en er bij blijft horen. Jeugd en jongeren Ook de jeugd en de jongeren moeten mee kunnen doen in de eigen kern, in de eigen gemeente. PNL vindt het daarom van belang dat in iedere kern sportvelden zijn, jeugd- en jongerenverenigingen en andere mogelijkheden voor de jongeren om elkaar te ontmoeten. Naast de school, moet de jeugd de kansen krijgen om zich ook op andere vlakken verantwoord te kunnen ontwikkelen: bibliotheek, sport en spel, muzikaal en creatief. Wij staan dan ook een beleid voor dat verenigingen stimuleert om de jeugd aan zich te binden, door middel van het subsidiëren en faciliteren van juist die jeugdafdelingen. Ook voor de jongeren moeten er voldoende mogelijkheden zijn om zich in onze gemeente bezig te houden en wel te voelen: jongerencentrum, sportverenigingen, muziekverenigingen maar ook ruimtes voor ontmoeting. PNL pleit ervoor om in de komende periode een jongerenraad (leeftijd 16-21 jaar) op te zetten die de gemeente, gevraagd en ongevraagd, advies geeft op het vlak van jongerenbeleid. Met de komende transitie Jeugdzorg in 2015 krijgen wij er een grote uitdaging bij en mogelijk ook kansen. Ons jeugd- en jongerenbeleid zal hierop afgestemd moeten worden. Het huidige beleid wordt onderdeel van een totaalbeleid en met de samenwerking van de jongerenwerker, sociale partners en de jongeren zelf zijn er mogelijkheden en kansen om, nog meer dan nu, preventief en effectief beleid te voeren. Gezondheid Gezondheid is een groot goed: het belangrijkste wat een mens heeft. Ook Laarbeek voert een gezondheidsbeleid: directe zorg, maar ook preventieve zorg. Een goed initiatief is de buurtsportcoach die in de gemeente, op scholen en bij verenigingen, sport promoot en initieert. PNL vindt dat sport, maar ook cultuur, belangrijke vormen van vrijetijdsbesteding zijn die bijdragen aan de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de inwoners. PNL heeft dan ook de overtuiging dat iedere inwoner de mogelijkheid moet hebben om te kunnen sporten. Sporten niet alleen in verenigingsverband, maar ook individueel, zoals wandelen en fietsen. Bedrijvigheid Laarbeek is een gemeente aan de rand van Brainport met velerlei bedrijvigheid: ambachtelijke bedrijven, maar ook hightechbedrijven, agrarische bedrijven, transport, detailhandel, food en ga zo maar door. Ook al verkeren we nu – nog – in economisch mindere tijden, is het toch van belang dat we direct uit te geven bedrijventerrein hebben. Met Bemmer IV heeft onze gemeente een mooi, goed gesitueerd bedrijventerrein waar ook grotere bedrijven gevestigd kunnen worden, wat goed is voor de lokale werkgelegenheid en een aantrekkende werking heeft op andere bedrijven.
4
Tegelijk vindt PNL dat de bestaande bedrijventerreinen niet vergeten moeten worden. Verouderde terreinen moeten gerevitaliseerd worden en de al gevestigde bedrijven kunnen samen met het parkmanagement voor een facelift zorgen, waarbij de gemeente ook een partner kan zijn. Ook onderstreept PNL het belang van centramanagement in de kernen, om zo ook de detailhandel in elke kern meer samen te laten werken en daardoor te zorgen voor een levendig en florerend winkelbestand in de dorpen waar de inwoners graag inkopen doen. Een bedrijfstak waar volgens PNL nog een slag te maken is, is toerisme en recreatie. PNL wil deze komende raadsperiode werk maken van een inventarisatie van wat er allemaal is in Laarbeek. Om daarna, samen met deze sector, de lokale VVV en de gemeente een plan van aanpak op te stellen en uit te voeren om Laarbeek ook hiermee op de kaart te zetten. Wonen PNL is voorstander van bouwen voor alle doelgroepen in alle kernen. In Beek en Donk zijn volop bouwmogelijkheden in de Beekse Akkers en de Hoge Regt, in Mariahout zijn in uitbreidingsplan de Hoge Suute bouwmogelijkheden. Hoge prioriteit heeft Lieshout. Daar moet vol ingezet worden op het nieuwe bestemmingsplan Nieuwenhof-Noord, invulling terrein Fontei, inbreiding Baverdestraat en Mooreeshof zodat na jaren ook in Lieshout weer gebouwd kan gaan worden. Daarna moet ook in Aarle-Rixtel een nieuw plan ontwikkeld worden zodat ook in deze kern weer gebouwd kan worden voor de inwoners. De huidige inbreidingslocaties moeten een dusdanige invulling krijgen dat gevarieerde woningbouw mogelijk is voor alle doelgroepen: seniorenwoningen, starterswoningen en levensloopbestendige woningen. Daarnaast moet de gemeente zich ook inzetten voor voldoende sociale huurwoningen in alle kernen. Hiervoor moeten harde afspraken gemaakt worden met de woningstichting om voldoende betaalbare huizen te bouwen en te renoveren om zo de benodigde kernvoorraad op peil te houden en beschikbaar te hebben voor de doelgroep. Bij alle woningen hoort aandacht te worden geschonken aan energiezuinige maatregelen met duurzaamheid als uitgangspunt. Groene gemeente Laarbeek is een landelijke gemeente met veel buitengebied. Wat PNL betreft moet er een goede balans zijn tussen de kernen en het groen van het buitengebied. Er moet een afweging gemaakt worden tussen respect voor de natuur en voldoende mogelijkheden voor de land- en tuinbouw, die immers ook onderdeel zijn van het buitengebied. Duurzame ontwikkelingen in de land- en tuinbouw moeten mogelijk blijven en kunnen ook ingepast worden in de omgeving zonder daar afbreuk aan te doen. Schaalvergroting van de landbouw is mogelijk in het LOG-gebied. De bestaande natuurelementen moeten we behouden en verstevigen; ook uitbreiding van de natuur door het uitvoeren van projecten uit het Landschap Ontwikkeling Plan is voor PNL noodzakelijk om het buitengebied aantrekkelijk te houden voor alle inwoners van Laarbeek. Een groene gemeente is een gemeente die bewust omgaat met het klimaat, het leefmilieu (inclusief gezondheid), en die duurzaamheid ook meeweegt bij investeringen.
5
PNL wil deze periode bewerkstelligen dat duurzaam omgaan met het leefmilieu een vanzelfsprekendheid wordt bij het opstellen van plannen en doen van investeringen. Transities Deze komende raadsperiode komen vele veranderingen op ons af: de Jeugdzorg wordt overgeheveld naar de gemeente, taken uit de AWBZ worden ondergebracht bij de door de gemeente uit te voeren WMO en de Participatiewet staat op stapel. Grote veranderingen die veel mensen raken. Hoe deze zaken er precies uit komen te zien, is nu nog onbekend, daar wordt nog over gesproken. Wel bekend is dat er een flinke korting op de financiële middelen komt om deze taken door de gemeente uit te laten voeren. Het zal “passen en meten” worden om te zorgen dat de mensen, die gebruik moeten maken van deze regelingen, geen nadelige gevolgen ondervinden van deze overhevelingen. Daarom is PNL ook voorstander van het samen met de Peelgemeenten uitvoeren van deze regelingen. Want samen sta je sterker; verhoogd het de efficiëntie en is meer kennis voorhanden op die specifieke en complexe terreinen. Tegelijk zet PNL zich ervoor in om de afstand tot het zorgloket voor de inwoners klein te houden, lokaal te houden. Infrastructuur Leidend voor de Ruit is het Bereikbaarheidsakkoord; een akkoord waar ook de gemeente Laarbeek haar handtekening onder gezet heeft. Indien, uiteindelijk, toch gekozen wordt voor een Oost-Westverbinding is PNL van mening dat de bestaande woon- en natuurgebieden zo min mogelijk mogen worden aangetast en doorsneden. Ook de doorsnijding van Laarbeeks grond- en leefgebied vanwege de voorgenomen verbreding van de N 279 moet zo veel mogelijk worden voorkomen. Compensatiegelden in het kader van de NoordOostCorridor moeten besteed worden in hetzelfde gebied waarvoor de compensatie bedoeld is. Nochtans blijft het nodig om huidige verkeersknelpunten op te lossen om zo het verkeer beter te laten doorstromen. Ook alternatieven om het auto- en vrachtverkeer over de weg terug te dringen juichen wij toe, zoals het aantrekkelijker maken van openbaar vervoer, goede verbindende fietspaden, flexibele werktijden en meer vrachtvervoer over het water. Net als de afgelopen jaren wil PNL de goed onderhouden infrastructuur zoals wegen, riolering en openbaar groen op peil houden. Dit is het visitekaartje van de gemeente. De onderhoudsvoorzieningen en –reserves moeten op peil blijven Financiën Een goed, gedegen financieel beleid is zoals eerder gezegd, de basis van het goed functioneren van onze mooie gemeente Laarbeek. Eerst de middelen dan de beloftes! PNL heeft bewezen dat ze hiervoor staat en ook heeft gerealiseerd. Ook deze komende raadsperiode willen wij ons inzetten om dit beleid te continueren en verantwoord met het geld van de gemeente, van de inwoners, om te gaan, zodat Laarbeek een financieel gezonde gemeente blijft.
6
Kostendekkende rioolrechten en afvaltarieven blijven voor ons uitgangspunt, waarbij we niet uit het oog willen verliezen dat de totale woonlasten voor onze inwoners niet te hoog moeten worden. Een belangrijk instrument om de afvaltarieven deze periode niet te laten stijgen is om nog meer faciliteiten te bieden voor het gescheiden aanbieden van diverse afvalstromen. Want afval is geen afval meer, maar afval is grondstof; en daar kan de inwoner van onze gemeente op twee manieren van profiteren: beter voor het milieu en beter voor de portemonnee. Ook loopt deze periode het contract af van de verbrandingsoven waar nu het restafval van Laarbeek heen gaat. PNL is van mening dat bij nieuwe contractbesprekingen een financieel voordeel te behalen is voor onze inwoners. Ook zal de komende periode de grondexploitatie verder moeten worden doorontwikkeld. De gronden en bestemmingsplannen zijn er, nu nog een gestage realisatie. Het economisch tij lijkt ons op dit moment voorzichtig gezind in deze. Het dieptepunt lijkt voorbij. Als gevolg van de tientallen miljoenen die er in Laarbeek in voorzieningen zijn geïnvesteerd zullen de komende periode minder investeringen en vervangen nodig zijn. Kapitaallasten kunnen worden gebruikt om onze relatief beperkte leningenportefeuille af te bouwen naar het begin van de vorige periode. Aangezien het economisch tij voorzichtig begint te keren verwachten wij niet veel extra bezuinigen en willen ons sterk gaan maken voor hervatting van nieuw beleid in de begroting.
7
