Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
Kroegentocht Albrandswaard 2006 Startpunt: Eindpunt:
Oudheidkamer Rhoon en Poortugaal, Dorpsstraat 27 te Poortugaal Café De Gouden Arend
Start vanaf de Oudheidkamer. (1) (1) Oudheidkamer - Dorpsstraat 27 Dit oude raadhuis is gebouwd in 1911 op de plaats van het voormalige raadhuis. In dit raadhuis was tot 1835 de school gevestigd. Het slop naast het raadhuis draagt nog steeds de naam Schoolstraat. Thans is hier de Oudheidkamer in gevestigd.
Ga tegenover huisno. 27 de Kerkstraat in. Aan uw linkerhand restaurant “Iets Leuks”. (2). (2) Restaurant ”Iets Leuks” – Achterweg 21 Dit was de voormalige wagenmakerij. Het bijhorende woonhuis is in de zestiger jaren afgebroken toen de Achterweg werd omgelegd. De wagenmakerij is gesticht in ca 1847 door Bastiaan in ’t Veld. De laatste wagenmakers waren de broers Bastiaan en Paulus in ’t Veld.
Sla links af, de Achterweg in, en nogmaals links, langs de bibliotheek weer naar de Dorpsstraat. Rechts de eerste verdwenen “kroeg”: café Van Staalen, Dorpsstraat 42.(3) (3) Café van Staalen - Dorpsstraat 42 In deze voormalige rentenierwoning begint van Hendrik van Staalen een café.Hij komt in december 1910 uit Duivendijke naar Poortugaal. Hendrik van Staalen vertrekt juli 1914 naar Druten. Opvolger is Bastiaan van Staalen, hij komt in 1914 uit den Haag en is hier herbergier tot hij in1920 naar Apeldoorn vertrekt. Vervolgens heeft hier dokter C.H. Greup zijn huisartsen praktijk, hij komt in 1924 uit Groningen en vestigt zich in Poortugaal als arts. Na zijn overlijden wordt het in 1968 door Phul Bergwerf omgebouwd tot slagerij. Als hij zijn bedrijf beëindigt wordt er het Chinees-Indisch afhaalcentrum Kam Do gevestigd.
Pagina 1
Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
Volg de Dorpsstraat en neem de eerste straat links, de Kikkerstraat. Na ca. 100 m. bij kruising Dorpsstraat rechtsaf, hier is “Het Wapen van Poortugaal en Albrandswaard” te vinden. (4) (4) “Het Wapen van Poortugaal en Albrandswaard” Deze voormalige herberg is gebouwd rond 1634 als boerderij. Van 1856 tot 1920 was de herberg in het bezit van de familie van der Schee. In 1920 koopt Jacob Johannes Jonker het café. Jonker bouwde er ca. 1926 een feestzaal aan. In 2000 is het grondig verbouwd tot Restaurant café.
Na 100 m. ziet u aan uw rechterhand de “Portugale”, een kloek nieuw gebouw met appartementen en winkels. Op deze plaats was rond 1905 een café gevestigd. (5) (5) Café - Dorpsstraat (afgebroken) Op 30 maart 1905 koopt Cornelis de Vries huis en tuin voor 1500 gulden van Elisabeth Groenendijk weduwe van Jan van der Sluis. Cees de Vries vestigt er een koffiehuis annex café. Vervolgens begint Piet van der Schee hier een fietsenzaak, opgevolgd door garage bedrijf Wim den Ouden. Thans is hier in het nieuwe winkelcentrum de drogist gevestigd.
Ga rechtdoor op de F. v.d. Poest Clementlaan. Op nummer 23 was vroeger café “Rust Wat” te vinden. (6) (6) Café “Rust Wat” - F. van der Poest Clementlaan 23 Dit café werd rond 1923 gebouwd door Piet van Looijen. Op 5 april 1923 krijgt hij vergunning tot de verkoop van sterke drank. Het gedeelte waarin het café gevestigd was is in 1937 afgebroken. Voor het huis is nog het betonnen terras te zien. (NIET te bezichtigen)
Vervolg de F. v.d. Poest Clementlaan en steek de Groene Kruisweg over bij de stoplichten. Aan de overzijde rechts was vroeger café “Tramzicht” gevestigd. (7) (7) Café “Tramzicht” - Kruisdijk 8 Jan van Luijk bouwde met de komst van de R.T.M rond 1904 dit café annex wachtlokaal. Zoon Pleun van Luijk was een bekende kastelein in Poortugaal. Later werd het café “De Viersprong” genoemd. Thans is hier eetcafé de Magneet gevestigd.
Pagina 2
Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
Ga linksaf op het fietspad langs de Groene Kruisweg. Bij de kerk rechtsaf de Zwaardijk op. Aan uw rechterhand de “Kerk van de N.H. gemeente”. (8)
(8) Kerk van de N.H.-gemeente van Poortugaal – Kerkstraat 90 Omstreeks 1200 stond hier een houten kerkje. Tussen 1210 en 1220 werd dit kerkje vervangen door een bakstenen kerk. De huidige vorm e van de kerk is ontstaan in de 14 eeuw. Het altaar was gewijd aan de heilige maagd Maria. Tijdens de grote restauratie in 1923-24 werd een muurschildering blootgelegd, voorstellende het Laatste Oordeel. De kerk heeft 3 gebrandschilderde ramen.
Onder het metroviaduct door en rechtsaf (Zwaardijk). De weg vervolgen (Jan van Almondestraat). Na de rotonde rechtsaf het fietspad op, linksaf het fietspad volgen. Het 1e fietspad linksaf (Slotvalkensteinsedijk). Links ziet u “Boerderij Oostdorp” met de restanten van een hooischelf. De kruising oversteken en de Slotvalkensteinsedijk vervolgen. Aan het einde van de weg rechtsaf (Rhoonsedijk). De Rhoonsedijk blijven volgen, deze wordt Dorpsdijk. Op de Dorpsdijk zijn diverse bijzondere panden:, “Kasteel van Rhoon” (9), “Kerk van de N-H” (10), “Pastorie” (11), “Wapen van Rhoon” (12). (9) Het kasteel van Rhoon - Dorpsdijk 63 Het kasteel is gebouwd in ca 1430 door de Van Duijvelands, heren van Rhoon en Pendrecht. In 1683 werd de Heerlijkheid met kasteel etc. in het openbaar verkocht. Koper was Hans Willem Bentinck, heer van Drimmelen tot Diepenheim. Pieter de IX van Rhoon vertrok toen met zijn gezin naar Utrecht. Het kasteel bleef tot 1830 in het bezit van het geslacht Bentinck, het werd toen verkocht aan de Rotterdamse reder Antonie van Hoboken. In 1916 werd het eigendom van de vennootschap tot exploitatie van onroerende goederen Rhoon, Pendrecht en Cortgene. In 1971 werd de stichting Kasteel van Rhoon opgericht. Het kasteel werd geheel gerenoveerd en in 1975 feestelijk geopend. In het kasteel, thans nog eigendom van de stichting, is een restaurant gevestigd. Verder wordt het gebruikt voor diverse culturele activiteiten. (NIET te bezichtigen) (10) De kerk van de N.H.-gemeente Rhoon - Dorpsdijk 65 De kerk is rond 1430 gebouwd. In de kerk is een prachtig monument naar een ontwerp van Daniel Marot te zien en een aantal rouwborden ter nagedachtenis aan de Bentincks. In 1905 werd tijdens een grote brand de toren verwoest en pas in 1912 gerestaureerd. In 1939 is de kerk grondig gerestaureerd. In 1993 volgde, nadat de bonte knaagkever zijn werk had gedaan, opnieuw een grote restauratie, zodat de kerk er nu weer prachtig bij staat.
Pagina 3
Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
(11) De oude Pastorie - Dorpsdijk 36 Na de brand van 1660 herbouwd op de oude fundamenten. In 1879 werd een nieuwe pastorie gebouwd in de tuin van de pastorie. De eerste steen werd gelegd op 30 juli 1879 door Bastiaan Dekker. Thans woont in de oude pastorie Anne-Marie van Es, de kosteres. Let u eens op de prachtige deur. Op huisno. 38 was vanouds het “Regthuis”, hier vergaderde de kleine Vierschaar. (NIET te bezichtigen) (12) Herberg “Het Wapen van Rhoon” – Dorpsdijk 42 Het Wapen van Rhoon is gebouwd in 1625 als “Huijs te Pendrecht” door Pieter de VII van Rhoon als huwelijksgeschenk voor zijn dochter Jacobina. Zij verkoos echter om het klooster in te gaan. Op 1 september 1683 werd het door Pieter VIII verkocht aan Sebastiaan van der Coux. Vele bekende families zoals Tromer en van de Hoboken hebben het Huis te Pendrecht in bezit gehad, tot het een herberg annex café restaurant werd. Bekende uitbaters waren Van der Hilt, Henk Evers senior en Henk Evers junior. Sinds 2003 is Ad Janssen van restaurant het Kasteel van Rhoon eigenaar van het Wapen van Rhoon.
Einde Dorpsdijk voor de metro linksaf. Hier stond vroeger café “Tramzicht”. (13) Café “Tramzicht” - Stationsstraat (t.o. het metrostation Rhoon, afgebroken) Met de komst van de R.T.M stoomtram werd hier in 1904 door Gerrit de Reus, landbouwer aan de Molendijk te Rhoon, een koffiehuis met vergunning en wachtlokaal gebouwd. Zoon Bas de Reus volgde hem als kastelein op. Bij de aanleg van de Metro werd het café afgebroken.
De weg vervolgen (Stationsstraat). Op de T-splitsing linksaf de Viaductweg op. De weg omhoog vervolgen, over het viaduct van de metro en de Groene Kruisweg. De weg vervolgen. Aan uw rechterhand ziet u het voormalige gemeentehuis van Albrandswaard in Rhoon. Aan het einde van de weg rechtsaf (Rijsdijk). Bij de T-kruising weer rechtsaf. U komt nu op de Dorpsdijk. Tegenover de Werkersdijk kon men vroeger uitrusten bij de Nelly bar. (14)
(14) De “Nelly bar” - Dorpsdijk (afgebroken) Dit café lag vlak naast bakkerij Moonen tegenover de Werkersdijk, eigenaar was Hendrik Dits (thans ongeveer ter hoogte van de Dorpsdijk 151-153). (NIET te bezichtigen)
Pagina 4
Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
U rijdt nu de Dorpsdijk op tot aan de Groene Kruisweg. Bij Snackresto ERVO keert u om. Aan de rechterkant, ter hoogte van Dorpsdijk 72 en 74 stond vroeger Herberg Centraal. (15) (15) Herberg “Centraal” - Dorpsdijk 74 (afgebroken) In het pand van voormalig schoenmaker Wessing was begin 1900 herberg Centraal gevestigd. Zeer vermoedelijk was hier ook de halte van de diligencedienst “Centraal” gevestigd. Het pand is in de jaren negentig van de vorige eeuw afgebroken en stond op de plek van de huidige woningen Dorpsdijk 72 en 74. (NIET te bezichtigen)
Bij de kruising met de Rijsdijk is de volgende stop. Daar was café “De Rijzende Zon” gevestigd. (16) (16) Café “De Rijzende Zon” - Dorpsdijk 130 (afgebroken) Dit café was begin 1900 gevestigd in een voormalige boerderij. Doen Rietdijk koopt het pand in 1911 en begint tevens een winkel. In 1931 komt het pand in bezit van Do Cense sr. die er een timmerbedrijf in vestigt, hij wordt opgevolgd door zoon Cees Cense. In december 2005 is het pand afgebroken en zal er een appartementen complex worden gebouwd.
Op Dorpsdijk 142A was de volgende kroeg te vinden. (17) (17) Café de Landman - Dorpsdijk 142/A Dit café ook wel genaamd “de Vergenoegde Landman” was van Jan Heezen, Hij had tevens een Logement. Thans is hier kapsalon Hagenaars gevestigd. (NIET te bezichtigen)
U gaat verder op de Dorpsdijk. Huisnummer 192 was vroeger ook een café. (18) (18) Café “Tijs Heezen” - Dorpsdijk 192 Dit café was gevestigd in een voormalige boerderij. In 1932 verkoopt Hendrik van der Linden, landbouwer, de boerderij aan Tijs Heezen, die het verbouwde tot café. Tijs was eerst kastelein geweest in het café van schoonvader Dits op het Veer .Na zijn overlijden wordt door Willem Kaptein hier een meubelzaak annex woninginrichting gevestigd. Thans is hier meubelhandel Bogaard Classic Style gevestigd. (NIET te bezichtigen)
Na huisno. 222 rechtsaf de parkeerplaats van de RK parochie “van den Heiligen Willibrordus” op. (19) (13) R.K. Willibrorduskerk – Dorpsdijk 236 In 1684 stond hier een ’schuurkerk’, gewijd aan de Heilige Willebrordus. Heer Hans Willem Bentinck, de toenmalige heer van Rhoon, en zelf protestant, had geen bezwaren tegen een katholieke kerk. Rond het Rhoonse Veer ontstond een gemeenschap van katholieken die min of meer losstond van de rest van het dorp Rhoon. De huidige neogotische kerk is in 1894 gebouwd door de architect Bleijs uit Amsterdam. In de zijmuren bevinden zich twee hardstenen grafzerken van de geslachten Grijp van Valckensteijn van der Duin en Oem te zien.
Pagina 5
Comité Open Monumentendag Albrandswaard 2006
De laatste kroeg in deze tocht is café “De Gouden Arend”. (20)
(20) Café Herberg de Gouden Arend - Dorpsdijk 248 Deze herberg is in 1688 gebouwd en was tevens bakkerij. Op 4 april 1860 koopt Hendrik Dits, landbouwer, op de Tol de herberg van Hugo Koelewijn.De familie Dits is tot 1960 uitbater, dan komt Henk Heezen in het café dan genaamd Havenzicht. In 1993 neemt Jan Verheij het café over en wordt het “De Gouden Arend “genoemd.
Hier eindigt de “kroegentocht” Open Monumentendag 2006. Alle in de route vermeldde panden/objecten met de aanduiding (NIET te ezichtigen) kunnen alleen vanaf de openbare weg worden bekeken.
Pagina 6