KORTE BERICHTEN BOEK: TAAL LEREN OP MAAT
INBURGERING Verbetering van de
DIK STROBAND
kwaliteit van de
Na bijna 12 intensieve jaren bij het (vroe-
Dit voorjaar kwam het boek Taal leren op
inburgering is een belangrijk doel van het
gere Arbeidsvoorziening en) CWI , nam hij
maat, effectief lesgeven aan NT2-cursis-
beleidsprogramma
Kabinet Balkenende
op 29 maart jl. afscheid: Dik Stroband.
ten uit. De auteurs, Margreet Verboog en
IV 2007-2011. Hiertoe is het project
Voor de redactie van de nieuwsbrief Taal
Damayanti Gunawan, bieden met dit boek
‘Deltaplan Inburgering’ in het leven
en Arbeidsmarkt was hij een belangrijk
handvatten aan docenten NT2 van hetero-
geroepen. Het streven is dat in 2011 80%
aanspreekpunt in zijn functie van manager
gene groepen cursisten met een verschil-
van de inburgering duaal wordt uitge-
Minderheden en (later) manager Diversiteit
lend uitstroomdoel. Het boek komt op het
voerd (onder andere met gecombineerde
bij de beleidsafdeling Arbeidsmarktkennis
juiste moment: door de Wet Inburgering
re-integratie- en inburgeringsvoorzienin-
en Advies. Hij had het versterken van de
zal een grote groep oudkomers deelnemen
gen). In het Deltaplan Inburgering wordt
positie van etnische minderheden en laag-
aan inburgeringstrajecten en deze groep
gewerkt aan een persoonlijke benadering,
geletterden hoog op de agenda staan en liet
vraagt om een heel nieuwe invulling van
aansluitend bij iemands kennis en kunde.
geen kans onbenut zich daarvoor in te zet-
het NT2-onderwijs. NT2-docenten leren
Gemeenten, ROC’s en andere onderwijs-
ten. Ter gelegenheid van zijn afscheid werd
hoe ze gedifferentieerd les kunnen geven,
instellingen, en welzijnsinstellingen moe-
een speciale uitgave van de nieuwsbrief Taal
gericht op de leervragen van individu-
ten aan de slag met het nieuwe Deltaplan
en Arbeidsmarkt uitgegeven. Exemplaren
ele cursisten en op de opdrachten in het
Inburgering en krijgen te maken met
van deze uitgave kunt u bestellen bij:
inburgeringsexamen. Ook klantmanagers
ingrijpende veranderingen. Op de vraag
het ITTA, (020) 5253844,
van gemeenten die nieuwkomers en oud-
hoe zij dit het beste kunnen doen, kunnen
[email protected] - www.itta.uva.nl.
komers doorverwijzen naar inburgerings-
ze antwoord krijgen tijdens het Nationaal
trajecten vinden er bruikbare informatie,
Congres ‘Deltaplan Inburgering’, op 22
zoals bijvoorbeeld bij de vraag: Wat is er
november aanstaande. Het volledige pro-
mogelijk voor oudkomers zonder diploma’s
gramma en sprekersoverzicht zijn te vin-
van wie de taalvaardigheid blijft steken op
den op www.sbo.nl/deltaplaninburgering.
niveau A2? Is werken de enige optie voor
htm. Hier kunt u zich ook inschrijven.
deze klant, of is het toch nog mogelijk een beroepskwalificatie te behalen? Prijs: € 19,50 173 pagina’s ISBN 9789046900383
c o l o f o n
Dik Stroband
De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt wordt
Redactie:
Inge van Meelis, Monique Hummel,
Reacties, suggesties, adreswijzi-
uitgegeven door het ITTA in opdracht van het
Yolande Timman en Femmy Witte
gingen, opzeggingen of aanvragen
CWI. Het ITTA is onderdeel van de Faculteit der
Redactieadres:
ITTA, Spuistraat 210
voor extra exemplaren kunt u
Geesteswetenschappen van de Universiteit van
1012 VT Amsterdam
doorgeven aan het secretariaat
Amsterdam en houdt zich bezig met taalbeleid
Telefoon (020) 525 3844
van het ITTA.
Nederlands voor anderstaligen.
Fax (020) 525 2911
De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt verschijnt 3 keer
[email protected] - www.itta.uva.nl
per jaar.
Vormgeving:
dSigned - Schürfeld & Brandt
Drukwerk:
Drukkerij Koopmans Zwanenburg
Eindredactie:
12
Femmy Witte
nr. 48 augustus 2007
voorheen Nederlands op de Werkvloer René Paas, voorzitter van de CNV Vakcentrale
De CNV zal hardnekkig de problemen op de CAO-tafel blijven leggen
O
p 27 juni vond de participatietop
En verder in deze editie
tussen overheid en sociale part-
In het MBO gaan de docenten flink aan
ners plaats. Hoofdonderwerp was arbeidsparticipatie, waarbij het doel was: zoveel mogelijk mensen aan het werk helpen die nog aan de kant staan. Onder de werkzoekenden zijn de (eerste generatie) allochtonen oververtegenwoordigd. Ook vinden jongere, minder taalvaardige allochtonen die een beroepsopleiding volgen moeilijk een stageplaats. Wat heeft de top opgeleverd voor deze groepen? Hierover spraken we met de voorzitter van de CNV Vakcentrale, René Paas. ‘Samen met de andere vakcentrales heeft het CNV
volgende initiatieven:
een zevental punten neergelegd bij het kabinet en
- Voorlichting aan werkgevers
daar is in de uitkomst van de top veel van terug
- Een landelijk meldpunt voor discriminatie
te zien, stelt René Paas vast: ‘We hebben behoor-
- Afspraken met werkgevers over leer- en werktra-
lijk goed onze zin gekregen.’ Er zijn afspraken gemaakt over het opplussen van deeltijdbanen (meer ouderschapsverlof, meer kinderopvang),
jecten - Stimuleren van werkgevers om stages te bieden aan allochtonen en jongeren.
betere scholing (een startkwalificatie voor iedere jonge starter), binnenhouden en binnenhalen
5 miljard erbij
van oudere werknemers, het beschermen van
Bij kansen vergroten voor de doelgroep laagtaal-
gedeeltelijk arbeidsgeschikten tegen baan- en
vaardige allochtone werkzoekenden is het sleu-
inkomensverlies, stimuleren van het opzetten van
telwoord scholing zegt René Paas: ‘En daar moet
eigen bedrijven én meer kwalitatief goede banen
je zo vroeg mogelijk mee beginnen. Dus eigenlijk
voor etnische minderheden en jongeren.
al op de consultatiebureaus, met testen en signaleren. Met kinderopvang en peuterspeelzalen. En
Grove lijnen
natuurlijk met goed onderwijs. Het CNV vindt dat
Tot in detail uitgewerkt zijn de plannen nog niet.
er 5 miljard bij moet, om het Nederlands onder-
‘Op zo’n top wordt vastgesteld wat belangrijk is
wijs op Europees niveau te krijgen. Die ene miljard
en daar worden budgetten voor gereserveerd. Er
die het kabinet uittrekt voor verbetering van het
worden grove lijnen uitgezet. De uitwerking volgt
onderwijs is niet genoeg. En daarbinnen moeten
later,’ aldus Paas. Zo moet het punt van meer
niet de universiteiten prioriteit krijgen, maar het
kwalitatief goede banen voor etnische minder-
basis- en beroepsonderwijs.’
de slag met de Nederlandse taal, zodat zij straks leerlingen kunnen afleveren die het taalniveau hebben dat bij hun toekomstig beroep past. (pag.8) Voor wie wil inburgeren hoort werk zoeken er ook bij. Het CWI draagt een steentje bij aan succesvolle inburgering en helpt meteen ook de werkzoekenden die geen inburgeringsexamen moeten doen. Praatwijzers op en over het CWI moeten ervoor zorgen dat niemand straks woorden tekort komt om met het zoeken van werk aan de slag te kunnen gaan. (pag.10) De emancipatie en integratie van allochtone vrouwen is in volle gang. Een conferentie in Amsterdam maakt duidelijk dat er op tal van fronten initiatieven worden ontplooid. Een beeldverslag van een succesverhaal dat verteld werd in een sfeervolle entourage. (pag.3) Het FVN wil dat cursussen Nederlands op de Werkvloer een structurele plek gaan veroveren in de bedrijven. Zij bieden voor dit en volgend jaar vijftien cursussen aan in diverse branches. De bestuurders van de bonden worden nauw betrokken bij het initiatief, zodat zij straks een actievere rol gaan spelen bij signaleren en oppakken van problemen met taalvaardigheid. (pag. 6)
heden en jongeren gestalte gaan krijgen in de Lees verder op pagina 2
1
Paas wijst erop dat in beleidskringen allemaal
Wat maakt ons bedrijf bijzonder? Waarom zijn wij
blijven. Versobering van de hypotheekrenteaftrek
hoog opgeleiden rondlopen, die vaak het eigen
kampioen? Hoe willen we als bedrijf omgaan met
bijvoorbeeld of fiscalisering van de AOW…..’
opleidingsniveau en de ambitie die zij voor hun
maatschappelijke problemen? Een werkgever is
kinderen hebben als referentiekader nemen. ‘Je
ook wel gek als hij alleen witte, jonge mannen
Tegengestelde signalen
moet onderaan beginnen stelt hij, ‘bij de aller-
wil aannemen. Het bedrijf doet zichzelf tekort
Terug naar de scholing van jongeren. Extra
jongsten. Niet dweilen met de kraan open. En
door zo eenzijdig te kiezen. Bovendien zijn de
(taal)ondersteuning voor anderstalige MBO-leer-
daarna de jongeren. Jongeren horen geen uitke-
witte jonge mannen op! We zien ook steeds
lingen zou hun slagingskansen aanzienlijk kunnen
ring te hebben; die moet je werk of een opleiding
meer bedrijven die allochtone groepen opzoeken,
vergroten. En hoe kan gezorgd worden dat er
Als er geen stages zijn, dan komt er geen diploma. En gediplomeerde
genoeg stageplekken zijn? Zouden stimuleringsmaatregelen voor werkgevers en overheid als
mensen, dat is toch wat we zo hard nodig hebben! Stages bieden is
stagebieders een idee zijn?
investeren in eigen toekomst.
Hoe het met extra (taal)ondersteuning precies moet, weet Paas nog niet goed. Wat hij wel weet,
bieden. En dan kan er wel over enige vergoeding,
die vrouwvriendelijker worden, meer deeltijd-
is dat de werkgevers zich gecommitteerd hebben
over zakgeld gesproken worden.’
werk aanbieden. Die oudere werknemers willen
aan de doelstellingen van de Stichting Lezen en
Hij refereert aan zijn tijd als wethouder in
behouden. Wat je bij bedrijven ziet is een niet
Schrijven. ‘Misschien dat daar wat ruimte zit. En
Groningen, een van de vele gemeenten die Work
te onderscheiden mix van idealen en zakelijke
misschien moet niet alleen gedacht worden aan
First als benadering hebben: ‘Als je als jongere om
motieven.’
de werktijd. In de avonduren of op zaterdag is
een uitkering komt, leggen ze je eerst uit wat je
ook een mogelijkheid misschien.’
daarvoor moet doen: elke ochtend komen werken
De overheid wil in 2016 de arbeidsparticipatie
Over het tekort aan stageplekken bestaan ver-
aan een baan.’
met 10% verhoogd hebben. De SER had in haar
schillende meningen, zijn er tegengestelde sig-
advies de deadline op 2040 gezet. Wat vindt
nalen, zo weet Paas te melden: ‘De lezing van
(te) groen plukken
René Paas van de kabinetsambitie? ‘Dat gaat niet
COLO is bijvoorbeeld dat er voor veel sectoren
‘Hier zijn de werkgevers en werknemers ook aan
lukken. Wij hebben dit plan op de top dan ook
voldoende stageplekken zijn. Laatst sprak ik ook
zet,’ meent Paas: ‘Zij zullen moeten nadenken
nadrukkelijk verworpen. De SER baseerde zich op
iemand uit de metaalbranche. Die vertelde dat
over hoe er ruimte kan worden gecreëerd voor
cijfers rond de vergrijzing. Die is pas over ruim 35
als hij hoort dat er geen stageplek te vinden is,
het afmaken van de scholing voor werknemers
jaar op z’n top. Zo’n krappe planning is niet nodig.
een telefoontje naar een paar bedrijven voldoen-
die nog geen diploma hebben. Dat is lastig in
Dat dwingt alleen maar tot nare maatregelen,
de is om het probleem op te lossen.’
tijden van hoogconjunctuur. Dan is er altijd het gevaar van (te) groen plukken. Dus direct uit de
Een werkgever is ook wel gek als hij alleen witte, jonge mannen wil
schoolbanken weghalen omdat er genoeg werk
aannemen. Het bedrijf doet zichzelf tekort door zo eenzijdig te kie-
is. Maar men moet zich wel realiseren dat het
zen. Bovendien zijn de witte jonge mannen op!
hier gaat om kwetsbare groepen die het eerste hun baan verliezen als de economie weer tegen-
waar wij mét de werkgevers niet achterstaan.’ En
Aan de andere kant is er de hardnekkige melding
zit. Het is beter voor iedereen als jonge werkne-
mocht de nood toch (eerder) aan de man komen,
dat allochtone cursisten maar zeer moeizaam
mers hun opleiding afmaken. Werkgevers hebben
dan zijn er nog wel wat gereedschappen achter
een stageplek vinden. Paas wil deze geluiden
hier een morele plicht.’
de hand, zo memoreert Paas: ‘al zijn dat wel
ook serieus nemen: ‘We moeten investeren in
In afdwingen en meer verplichtingen voor werk-
‘instrumenten’ waar het kabinet perse vanaf wil
een goede structuur van een makelaarsrol naar
gevers ziet Paas niet zoveel. ’Bij verplichting zit je ook met het probleem hoe dat te registreren. Allochtonen worden niet op het kenmerk alloch-
Van de redactie
toon geregistreerd. Wat wij als vakbond wel kunnen doen, is hardnekkig de problemen op de
Het lijkt erop dat overal in den lande organisaties zich de noodzaak van een goede taalvaardigheid
CAO-tafel blijven leggen. De werkgevers blijven
steeds meer gaan realiseren. In het beroepsonderwijs, bij de vakbonden en in tal van projecten rond
aanspreken.’
(her)intredende vrouwen staat het werken aan verbetering en verbreding van de taalcompetenties centraal. Los van de initiatieven in het veld is er natuurlijk het beleid van de overheid. Daarover spra-
Witte, jonge mannen
ken we met de voorzitter van de CNV, die natuurlijk deelnam aan de participatietop over arbeidspar-
Paas ziet veel meer in een aanhoudende dialoog:
ticipatie. Voor, na of midden in de vakantie: wij wensen u veel leesgenoegen.
‘Op elke werkvloer moet discussie ontstaan.
2
bedrijven. Dat zouden de scholen moeten doen.
den, omdat er geld uit diverse potjes bij elkaar
plan zijn met een heel specifiek doel en dat moet
Soms willen bedrijven niet meer verder met een
gegooid kan worden.
ook gerealiseerd worden. Pas dan krijgt men het
school, omdat ze slechte ervaring hebben met
geld uitgekeerd. Dat is allemaal niet zo makkelijk
de begeleiding van de stagiaires. Dat is ook een
Ontschotting van budgetten is al jaren een ‘hot
punt.’
item’, maar Paas ziet het probleem niet zo: ‘De
Cadeautje voor werkgevers
als het klinkt.’
Er kunnen lijsten gemaakt worden van gemeenten die het goed doen,
‘Werkgevers moeten ook meer oog hebben voor
goede resultaten hebben, en gemeenten die het niet goed doen:
het eigen belang van stages,’ voegt Paas toe:
‘Benchmarking dus.’
‘ Zo’n stagiair is toch eigenlijk een cadeautje voor de werkgever. Je krijgt mensen in huis die
landelijke overheid is altijd bang dat men dan de
Stevige ambitie bij overheid
zich verbazen over jouw bedrijf, die met een
greep verliest op wat er met geoormerkte gelden
Wanneer we kijken naar de mogelijkheden die er
nieuwe blik kijken naar hoe jij het doet. Daar
gebeurt. Dat is het schrikbeeld van gemeenten
zijn om de arbeidsparticipatie en het diversiteits-
moet je gebruik van maken. Bovendien; als er
die lantaarnpalen gaan kopen van geld waar
management een impuls te geven, dan vindt René
geen stages zijn, dan komt er geen diploma. En
eigenlijk taallessen mee moeten worden gefinan-
Paas het voornemen van de overheid om in 2011
gediplomeerde mensen, dat is toch wat we zo
cierd. Ik heb groot vertrouwen in de gemeenten.
zo’n vijftig procent meer allochtonen in de publie-
hard nodig hebben! Stages bieden is investeren
Gemeentebesturen handelen doorgaans uiterst
ke sector werkzaam te willen hebben positief. De
in eigen toekomst.’ Daarbij wil René Paas stimu-
verantwoordelijk. We moeten de gemeenten
overheid gaat 2000 structurele stageplaatsen bij
lering of compensatie van werkgevers die stages
meer vrijheid geven. De winst is dat er lokaal
het rijk realiseren, de helft voor mbo/hbo/wo-
bieden zeker niet uitsluiten. ‘Het CNV heeft
maatwerk kan worden gerealiseerd. De neiging in
niveau en de helft voor kansarme doelgroepen
er in het verleden als eerste op aangedrongen
Nederland om regeltjes bij regelingen te maken
zonder startkwalificatie. In beide trajecten geldt
compensatie te bieden aan stagebieders. Toen
kan wat losser.’
dat 50% van de plekken bezet moet worden door
wilden de werkgevers dat niet; zij vonden het
Paas vindt wel dat er zicht moet blijven op
allochtone vrouwen en mannen. In 2011 moe-
niet nodig. Nu lijkt er wel weer interesse voor
wat er met de gelden gebeurt. Hij stelt zich
ten bovendien 50 medewerkers van allochtone
te zijn.’ Bij compensatie denkt Paas vooral aan
voor dat er lijsten gemaakt kunnen worden van
afkomst een managementpositie hebben bij de
belastingvoordeel bij het in dienst nemen van
gemeenten die het goed doen, goede resultaten
Algemene Bestuursdienst. Paas vindt dat een
stagiaires.
hebben, en gemeenten die het niet goed doen:
stevige ambitie: ‘Bij de Algemene Bestuursdienst
‘Benchmarking dus.’
gaat het om zware functies. De overheid zou zich-
Schrikbeeld van de lantaarnpalen
zelf een plezier doen met een goede afspiegeling
Op dit moment wordt hard gewerkt aan de uit-
Niet zo makkelijk als het klinkt
van de bevolking in al haar gelederen. Juist het
werking van het Deltaplan Inburgering. Het stre-
Minder duidelijk is voor hem op dit moment, in
management heeft veel invloed op de ruimte die
ven is in 2011 de inburgering voor 80% duaal
hoeverre de brancheopleidingsfondsen een rol
allochtone Nederlanders krijgen’.
‘Gemeentebesturen handelen doorgaans uiterst verantwoordelijk. We
En tot besluit komt nog een – naar verluid suc-
moeten de gemeenten meer vrijheid geven. De winst is dat er lokaal
cesvol – instrument om de diversiteit in bedrijven
maatwerk kan worden gerealiseerd.’ te laten uitvoeren. Daarmee wordt bedoeld
zouden kunnen en moeten spelen bij gerichte
dat een combinatie van inburgeren (taalleren
inburgeringsactiviteiten binnen de sectoren. Om
en kennis van de samenleving verwerven) en
daar meer over te kunnen zeggen, vindt Paas dat
(re)integratie (toeleiden naar werk of opvoe-
hij eerst een completer beeld van de inburgering
dingtaken) zal worden aangeboden aan de inbur-
moet krijgen. Wat hij nog wel kwijt wil is: ‘Er
geraar. Gemeenten, die met de uitvoering van de
wordt wel altijd geroepen dat de O&O-fondsen
inburgering zijn belast, zouden enorm gebaat zijn
veel geld hebben, maar dat is ook niet bij alle
bij ontschotting van de beschikbare budgetten
fondsen het geval. En dan wordt er ook gezegd,
voor inburgering en re-integratie én scholing.
dat zij ESF-gelden kunnen binnenhalen. Als een
Dan zouden immers inburgeringsactiviteiten die
fonds daar aanspraak op wil maken, dan moet
gericht zijn op het behalen van een startkwa-
het wel gaan om scholing van werknemers, dus
lificatie makkelijker gefinancierd kunnen wor-
mensen met een baan. En dan moet er een goed
en overheidsorganisaties te vergroten ter sprake. Paas: ‘Ik ben wel gecharmeerd van wat minister Guusje ter Horst onlangs in het Algemeen Dagblad poneerde. Zij wil meer kansen geven aan het anoniem solliciteren. Dat vind ik een goed idee. Dan wordt er niet eerst gekeken of je kleine zwarte krulletjes hebt. Je bent dan in elk geval de eerste ronde discriminatie voor. Voor sommige mensen is (de kans op) een gesprek voldoende.’
Femmy Witte
3
Landelijk beleid en locale initiatieven op sfeervolle conferentie
Emancipatie en integratie allochtone vrouwen in volle gang
E
en belangrijk doel van het huidige overheidsbeleid is (meer) economische zelf-
en integratiebeleid is de oprichting van lokale
standigheid van allochtone vrouwen. Dat betekent het krijgen van een betaalde
P-teams: participatieteams van actieve alloch-
baan. Maar hoe doe je dat als er een grote afstand tot de arbeidmarkt bestaat? Wij gin-
tone vrouwen. Deze P-teams zijn een klankbord voor de gemeente. P-teamleden bespraken in een
gen voor u op zoek naar lichtende voorbeelden op de conferentie ‘Thuis in Nederland?
workshop hun ervaringen: Wij fungeren nu ook
Doe mee!’. De conferentie vond plaats in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam, waar
als spreekbuis voor een grotere groep allochtone
de Grote Zaal op donderdag 24 mei voor deze gelegenheid was omgetoverd tot een
vrouwen, zo stelden zij vast. Op dit moment zijn er in ongeveer 15 gemeenten P-teams actief en
sprookjesachtige scène uit Duizend-en-één Nacht. Beleidsmakers en maatschappelijke
binnenkort worden nog zeker 10 P-teams geïn-
organisaties (uitvoerders van projecten), bespraken daar tussen kleurige kussens en
stalleerd.
pastelkleurige gordijnen de voortgang van emancipatie en integratie van allochtone
‘Oemni’
vrouwen in het kader van de nationale campagne .
Samira Boucetta, oprichtster van de Amsterdam-
1
se organisatie Oemnia (Arabisch voor ‘wens’) liet zien hoe ze allochtone vrouwen ondersteunt bij tie en Integratie hebben we 10% van deze vrou-
het opstarten van een eigen onderneming. ‘Kern
wen op één of andere manier bereikt.’ Het kan
is uitgaan van de eigen kracht en de eigen wensen
dan gaan om bijvoorbeeld activering door vrijwil-
van de vrouwen’. Organisaties die opgericht zijn
ligerswerk of het volgen van een duaal traject.
door succesvolle allochtone vrouwen weten de doelgroep beter te bereiken dan ‘witte’ werkge-
Lokale P-teams
vers. De zorginstelling Unal Zorg, opgericht door
Een belangrijk wapenfeit van het emancipatie-
Aysel Disbudak, biedt in samenwerking met het
Ferdi Licher
Tien procent bereikt Ferdi Licher, Directeur Coordinatie Emancipatiebeleid (Ministerie OCW): ‘Er zijn in Nederland ongeveer 300.000 kansarme allochtone vrouwen. Hoewel dat een betrekkelijk kleine groep is, zijn ze van groot belang voor de samenleving. Met het Plan van Aanpak Emancipa-
4
P-teamleden wisselen ervaring uit in workshop
Samira Boucetta (Oemnia) en Peter Jansen (J&OO) ROC leerwerktrajecten aan: ‘Op dit moment zijn
van maximaal 15 uur niet zien zitten om mensen uit
delingenzaken en Integratie) en de Commissie
er 6 BBL’ers (Beroepsbegeleidende Leerweg) bij
een uitkering te halen. Bel pleitte voor ‘stapelbanen’
PaVEM (Participatie Vrouwen uit Etnische Minder-
ons aan de slag’. Dat Unal Zorg een succesvolle
of ‘gezinsbanen’: ‘Als je drie of vier parttime banen
heidsgroepen), dat in 2005 werd gestart. Tegen-
werkgever is voor allochtone vrouwen heeft vol-
combineert, kom je wél uit de uitkering.’ Er werden
woordig valt het emancipatie- en integratiebeleid
gens Disbudak ook te maken met haar eigen ach-
voornemens gemaakt dit verder uit te werken.
onder de Ministers Plasterk (OCW) en Vogelaar
tergrond. ‘Vrouwen kennen je en weten dat ze je kunnen vertrouwen’.
(Wonen, Wijken en Integratie/VROM).
Het ZZ-Top model Bij de CWI-stand werd informatie gegeven over
Stapel- of gezinsbanen?
hoe kansarme allochtone vrouwen geholpen wor-
Peter Jansen van Chauffeursservice J&OO was een
den bij het vinden van werk: ‘Ga uit van de com-
van de weinige aanwezigen die zich bezig houdt
petenties die een vrouw al heeft, breng deze in
met duale trajecten. De chauffeursopleiding biedt
kaart en gebruik dit als startpunt voor integratie
uitkeringsgerechtigden een geïntegreerd traject
op de arbeidsmarkt,’ licht Greet Arts de activitei-
aan waarin taallessen en een opleiding tot chauf-
ten van CWI toe. Het CWI ontwikkelde hiervoor
feur gecombineerd worden. Jansen: ‘Vijftig procent
het ZZ-Top model. Door middel van groepstrai-
van de mensen in onze chauffeursopleidingen is
ningen en een individueel vervolgtraject wordt
vrouw.’
gewerkt aan vergroting van de zelfredzaamheid
Interesse van bedrijven voor het aannemen van
en zelfwerkzaamheid van deze doelgroep (Over
allochtone vrouwen is er wel. ‘Maar gemeenten
deze aanpak in de volgende nieuwsbrief).
maken het met de vele regels en voorwaarden wel moeilijk,’ aldus Simone Bel (Diversity Manager TNT
Monique Hummel
Post), ‘Vaak is het niet eens duidelijk bij welke afde-
fotografie: Mieke Schlaman
ling we moeten zijn: inburgering, educatie, of werk en inkomen. Dat maakt het lastig.’ Een ander pro-
1
bleem van werkgevers is dat gemeenten een baan
Minister de Geus (SZW), Minister Verdonk (Vreem-
‘Thuis in Nederland? Doe mee!’ is een initiatief van
Tips 1. Maak inzichtelijk over wie het gaat in uw gemeente. Om hoeveel vrouwen gaat het? Waar is behoefte aan? 2. Inventariseer wat er allemaal gebeurt voor de doelgroep in de gemeente, en probeer verbindingen te leggen. 3. Stel een integrale visie op: van inburgering via maatschappelijke participatie tot arbeidsparticipatie. 4. Werk samen met collega’s op het gebied van werk en inkomen, economische zaken, emancipatie, inburgering, etc. 5. Betrek in een vroeg stadium de allochtone vrouwen zelf, bijvoorbeeld via het lokale P-team. 6. Betrek in een vroeg stadium werkgevers. 7. Start geen tijdelijke projecten zonder mogelijkheden voor inbedding of perspectief. 8. Ga uit van de competenties die een vrouw al heeft.
5
ONDERWIJS Taalcursussen moeten structurele plek gaan veroveren
FNV initieert Nederlands op de Werkvloer in 15 bedrijven
D
e FNV biedt in 2007 en 2008 vijftien cursussen Nederlands op de Werkvloer aan in verschillende bedrijven en verschillende branches. De Stichting Instituut
Gak, die vernieuwing op het gebied van sociale zekerheid steunt, subsidieert het project. Door het project hopen de organisatoren in verschillende bedrijfstakken een nieuwe impuls te geven aan Nederlands op de werkvloer. De stichting zorgt ervoor dat bestuurders van de bonden van meet af aan een actieve rol hebben. Zo hoopt men dat Nederlands op de werkvloer een meer structurele plek zal veroveren in de bedrijven, in Er wordt hard gewerkt tijdens de lesuren
de cao’s en bij scholingsfondsen.
Taallessen op de werkvloer zijn voor veel werknemers een uitkomst. ‘Gewone’ taallessen sluiten niet altijd aan op de werktijden of behoefte van werknemers. Nederlands op de Werkvloer is specifiek gericht op de taalvaardigheid die nodig is in het bedrijf. Hiervan profiteren nieuwkomers op de arbeidsmarkt, zoals Poolse bouwvakkers. Maar ook werknemers die willen doorstromen naar een andere functie of die willen deelnemen aan een interne opleiding, bijvoorbeeld in de schoonmaakbranche. Initiatiefneemster Jetty Becking, beleidsmedewerkerster bij de FNV vakcentrale verwoordt het zo: ‘We hopen dat de mensen na het volgen van de cursus steviger in hun schoenen staan in hun werk. Dat ze hun zegje kunnen doen en weten waar ze terechtkunnen als ze iets willen. Een cursus Nederlands op de werkvloer moet ook de basis leggen voor verdere ontwikkeling en loopbaankansen creëren. De taal beheersen en voorschriften kunnen lezen is onontbeerlijk voor de veiligheid in bijvoorBuiten de les oefenen met praktijkopdrachten en door veel te praten met taalmaatjes.
beeld de bouw.”
kunnen vinden. Zij volgen de lessen in het weekend.
De Polen zijn veelal beginners wat het Nederlands
Oefenen met taalmaatjes
Buiten de lessen oefenen de deelnemers met hun
betreft. Maar ook voor anderen kan de cursus be-
Dit geldt bijvoorbeeld voor de Polen die hier nog niet
taalmaatjes. Vertegenwoordigers van de bonden
langrijk zijn.
zo lang, of tijdelijk, wonen. De eerste groep Polen
zoeken voor de deelnemers een maatje. Dit is ie-
volgt inmiddels een cursus. Zij krijgen niet letterlijk
mand uit het bedrijf of een vakbondslid uit de woon-
Opstaptraject
op de werkvloer les, maar treffen elkaar in een lokaal
plaats, waarmee zij dingen ondernemen, passend bij
Projectcoördinator Lucelle Timmermans vertelt:
op een centrale plaats in Hoofddorp. Deelnemers
hun interesse en tijdsschema. Samen praten over het
‘Werknemers in de schoonmaakbranche kunnen
maken lange werkdagen op verschillende bouwloca-
werk, een formulier invullen of voetbal kijken, zolang
deelnemen aan vakgerichte scholingen en parallel
ties, waardoor zij moeilijk een passende taalcursus
er maar Nederlands bij gesproken wordt.
daaraan, aan cursussen Nederlands. Maar er is een
6
ONDERWIJS drachten worden uitgebreid voorbesproken en de gesprekken worden geoefend tot iedereen voldoende kennis én moed heeft verzameld. In de volgende les komt de opbrengst van de praktijkopdrachten natuurlijk uitgebreid aan de orde.
Gratis voor deelnemer Timmermans: ‘De ervaring leert dat een taalcursus het meeste rendement biedt wanneer de lessen gegeven worden in een omgeving waar mensen de vers verworven taalvaardigheid direct in praktijk kunnen en moeten brengen. De werksituatie is daarom bij uitstek een geschikte omgeving om snel taaldrempels te slechten. Iedere anderstalige werknemer binnen een bedrijf, die de Nederlandse taal nog onvoldoende beheerst om goed te functioneren kan in principe meedoen. Het bedrijf geeft aan wie in Taallessen die aansluiten op de werktijden.
aanmerking komt. De cursus is gratis voor de deel-
groep werknemers die de Nederlandse taal nog te
doen bij particulieren. De zelforganisatie van deze
nemers. De kosten van de lessen worden betaald uit
weinig beheerst om profijt te hebben van deze cur-
werkers hebben zich aangesloten bij de FNV en is
de subsidie, de bedrijven betalen de verzuimkosten
sussen. De FNV gaat daarom aan deze werknemers
via deze weg bij het project betrokken. Ook bij deze
als de cursus in werktijd wordt gehouden.’
een “opstaptraject” Nederlands op de werkvloer
groep vindt de cursus niet direct op de werkvloer zelf
De lessen zijn toegespitst op wat het bedrijf en de
aanbieden. Dit gebeurt onder meer bij de schoon-
plaats, maar is er wel veel aandacht voor taalgebruik
deelnemers willen, dat kan dus per branche ver-
maakbedrijven Asito en Kluh.’
op het werk. De deelnemers werken vaak bij meer-
schillen. Ze worden gegeven door freelance docen-
Na afloop van de taalcursus krijgen de deelnemers
dere huishoudens tegelijk en spreken over het alge-
ten Nederlands als tweede taal. In de meeste geval-
een certificaat. Becking: ‘Als het aan de FNV ligt
meen Engels met hun werkgevers. In de lessen komen
len gaan de docenten naar de bedrijven toe.
gaat dit certificaat meetellen bij het bepalen van
thema’s aan bod als: (klok)tijd, een afspraak maken,
EVC, erkennen van verkregen competenties, wat
boodschappen, eten, familie. Onder leiding van do-
Voorbeeldfunctie
belangrijk is voor de verdere loopbaan.’
centen, als Patricia Bergink, werken de deelnemers
Becking: ‘Een belangrijk doel van dit project is dat
aan een portfolio met praktijkopdrachten, een me-
Nederlands op de Werkvloer beter wordt opgepakt
thodiek die ook bij de inburgering wordt toegepast.
in de bedrijven,
Iets nieuws brengen De bonden hebben bedrijven gezocht die mee wil-
onder andere door de bestuur-
ders van de bonden. De cursussen bij bedrijven in
den werken. Tot nu is dat gelukt in de bouw, de
‘Echte’ gesprekken voeren
dit project hebben een voorbeeldfunctie. De be-
schoonmaak, sociale werkvoorziening, de industrie
De praktijkopdrachten kunnen worden uitgevoerd
stuurders zijn betrokken bij de opzet van het pro-
en persoonlijke dienstverlening. Timmermans: ‘Dit
met hun taalmaatjes, maar ook bij de werkgever
ject, bij het organiseren van de randvoorwaarden,
project moet iets nieuws brengen voor het bedrijf
of op straat. Zo was er bij het thema “tijd” de op-
als aanspreekpunt voor cursisten of als lid van de
of de bedrijfstak en niet een herfinanciering zijn
dracht om aan verschillende mensen te vragen hoe
begeleidingsgroep. Als de bestuurders een goed
van bestaande projecten. In de schoonmaakbran-
laat het is. Dit leidde soms tot leuke gesprekken, die
beeld krijgen van de aanpak en de resultaten van
che is al ervaring opgedaan met Nederlands op de
verder gingen dan de opdracht. Bij het thema “een
Nederlands op de werkvloer, kunnen zij deze kennis
werkvloer als ondersteuning bij de vakopleiding. Dit
afspraak maken” is op verzoek van de deelnemers
gebruiken bij hun werk in de hele bedrijfstak. De
wilden we niet opnieuw doen. Wel zijn we ingegaan
veel aandacht besteed aan het maken van afspra-
bonden kunnen dan een actievere rol gaan spelen
op de vraag vanuit enkele schoonmaakbedrijven
ken over werktijden en vrije dagen. Het uitvoeren
bij het signaleren en oppakken van problemen met
om een cursus op te zetten voor echte beginners,
van de praktijkopdrachten leidde er onder andere
taalvaardigheid.’
omdat dat nog niet was ontwikkeld.’
toe dat één van de werkgevers heeft afgesproken
Het project moet een overdraagbare methodiek
regelmatig Nederlands te oefenen met de deelne-
opleveren, een handreiking voor bestuurders en be-
Filippijnse vrouwen
mer.
drijven, zodat het inzetten van cursussen een struc-
Een heel specifieke groep die een taalcursus volgt in
Het portfolio en de praktijkopdrachten worden
turele activiteit wordt.
dit project is de groep “migrant domestic workers”,
heel serieus besproken, omdat ‘echte’ gesprekken
veelal Filippijnse vrouwen die huishoudelijk werk
zo waardevol zijn voor de taalverwerving. De op-
Inge van Meelis
7
ONDERWIJS Streven naar bevorderen van doorstroom naar hogere niveaus en voorkomen van uitval
MBO flink aan de slag met Nederlandse taal
I
n de politiek en in de kranten krijgt het uitgebreid aandacht: het niveau Nederlands van scholieren en studenten. Leren ze nog wel een goede brief schrijven? Kunnen de
scholieren van nu straks wel voldoende lezen om bij te blijven in hun vak? Wordt de spelling in gevaar gebracht door sms-taal? In dit artikel leest u over de inspanningen in het mbo om alle leerlingen op de arbeidsmarkt af te leveren met een taalniveau dat past bij hun toekomstige beroep.
Docenten werken aan verbreding van hun deskundigheid rond taal in de beroepsopleiding.
Niet in een apart uurtje
kunnen handelen in beroepssituaties. Daarbij
meer betrokken bij het ontwerpen, aanleveren
In veel opleidingen in het mbo wordt het vak
maak je gebruik van verschillende vaardighe-
en beoordelen van de ‘levensechte’ opdrachten.
Nederlands niet meer als apart vak aangebo-
den tegelijkertijd, in samenhang met de ken-
Kortom, er wordt nogal wat overhoop gehaald
den. Toch betekent dit niet dat er geen aan-
nis die je bezit. Ook taalkennis en taalvaardig-
op de opleidingen.
dacht is voor taalontwikkeling. Deze keuze is
heid horen daarbij. Doelen van de omslag naar
gemaakt omdat de opleidingen graag wilden
competentiegericht leren zijn onder meer het
Eindniveau taal vastgelegd
werken aan beroepsgerichte taalvaardigheid.
voorkomen van uitval en het bevorderen van
Hebben al die veranderingen nu een positief
In ieder beroep wordt de Nederlandse taal op
doorstroom naar hogere niveaus. Een ander
effect op de taalvaardigheid van de leerlin-
een andere manier gebruikt. In de zorg voeren
belangrijk streven van het herontwerp van de
gen? Natuurlijk zal dat nog moeten blijken
werknemers gesprekken met zorgvragers om
beroepsopleidingen is door meer maatwerk en
als de opleidingen eenmaal draaien. Nieuw
hun zorgbehoefte vast te stellen en schrijven zij
flexibiliteit een betere aansluiting te bereiken
is, dat per opleiding landelijk is vastlegt wat
hierover een verslag. In de techniek overleggen
op de regionale arbeidsmarkt.
minimaal het taalniveau aan het eind van de
werknemers met een klant over de kosten van
opleiding moet zijn. Bij de beschrijving van het
een reparatie en leggen zij de afspraken vast op
Nogal wat overhoop gehaald
taalniveau wordt aangesloten bij de termino-
een werkbon. De taalvaardigheid gaat samen
De overgang naar competentiegericht leren
logie uit het Common European Framework
op met de vakvaardigheden zoals het goed
vergt nogal wat van de roc’s. Zowel in de orga-
of Reference for Languages (CEF). In dit docu-
kunnen inschatten van de zorgbehoefte of het
nisatie als in lesmateriaal, gebouwen én de rol
ment wordt taalvaardigheid zodanig beschre-
kunnen maken van een calculatie. Daarom is er
van de docenten zijn aanpassingen nodig. De
ven, dat internationaal duidelijk is wat je kunt
voor gekozen het werken aan taalvaardigheid
nadruk op vakken en lessen verdwijnt. Er gaat
in een taal. Het laagste niveau is A1 (“ik kan
onder te brengen bij andere vakken en niet te
gewerkt worden met realistische, zoveel mo-
eenvoudige, vertrouwde woorden en zinnen
concentreren in een apart uurtje Nederlands.
gelijk de praktijk van het vak benaderende, op-
begrijpen”) en het hoogste niveau heet C2 (“ik
drachten. De docenten zullen bij de uitvoering
kan een vloeiend lopende tekst in een gepaste
Doelen van herontwerp opleidingen
daarvan vooral optreden als coach en begelei-
stijl schrijven”). In het mbo gaat het vooral om
Op dit moment is het mbo druk bezig een om-
der. Daarnaast krijgen de leerlingen workshops
de tussenliggende niveaus B1 en B2. Op deze
slag te maken naar competentiegericht leren.
over specifieke onderwerpen. De leerlingen zijn
niveaus ben je wat men noemt ‘een onafhan-
Per 2010 moeten alle opleidingen op die ma-
veel meer dan voorheen in de praktijk aan het
kelijk taalgebruiker’: je bent goed te begrijpen
nier zijn ingericht. Hierbij wordt de samenhang
werk, deels in de opleiding (praktijksimulatie)
en kunt je in de meeste situaties goed redden,
tussen verschillende vaardigheden nog sterker
en deels op de werkvloer. Er worden meer prak-
maar een foutje of een licht accent kan zeker
benadrukt. Het gaat uiteindelijk om competent
tijklokalen ingericht en het bedrijfsleven wordt
voorkomen.
8
ONDERWIJS Hoog op prioriteitenlijst
Taalcoaches
methodiek, bijvoorbeeld een beoordelings-
Mede door deze uitstroomeisen voor het taal-
Om te zorgen dat de taalontwikkeling in over-
instrument schrijfvaardigheid dat door alle
niveau staat de Nederlandse taal binnen de
gang naar het competentiegericht leren niet
docenten gebruikt kan worden bij het beoor-
competentiegerichte opleidingen bij de roc’s
ondersneeuwt, zijn in de deelnemende roc’s taal-
delen van de praktijkopdrachten. Een ander
hoog op de prioriteitenlijst. Dit blijkt uit de
coaches aangesteld. Zij zijn de aanjagers op het
team werkt een manier uit om de beroeps-
groeiende belangstelling voor studiedagen over
gebied van taalontwikkeling Nederlands binnen
gerichte woordenschat systematisch uit te
dit onderwerp. Zo was de opkomst groot op de
hun opleidingsteams. Zo is bij het Deltion Colle-
breiden. Maar natuurlijk kunnen de teams
conferentie ‘Taal is cruciaal’, die het ITTA dit
ge in Zwolle een team taalcoaches samengesteld
ook van elkaar leren en (deel)producten uit-
voorjaar in samenwerking met het procesma-
bij het cluster Zorg en Welzijn. Deze taalcoaches
wisselen. Daarom voorziet het project in twee
nagement mbo organiseerde. Hier werd onder
maken ieder deel uit van een opleidingsteam. Zij
uitwisselingsdagen, waarin de ruim vijftig
andere gesproken over de borging van taalni-
werken samen aan een manier om de taalontwik-
taalcoaches samenkomen om hun produc-
veaus in de examinering, over het beoordelen
keling binnen die teams te verankeren. Er wordt
ten te presenteren, ideeën op te doen en met
van taalvaardigheid in praktijkopdrachten en
bijvoorbeeld gekeken naar de manier waarop
elkaar te bespreken. Hiermee hopen de vijf
het teambreed aan taalontwikkeling werken.
taalvaardigheid in de “proeve van bekwaamheid”,
deelnemende roc’s in de toekomst taalvaar-
Door het initiëren van en deelnemen aan in-
een praktijkexamen, wordt beoordeeld. De “taal-
dige leerlingen af te leveren, die zich op de
novatieprojecten proberen de roc’s de taalont-
taken” die worden uitgevoerd in het praktijkexa-
arbeidsmarkt goed kunnen redden en zich be-
wikkeling binnen de eigen opleidingstakken een
men, en dus ook op de werkvloer, moeten in de
hoorlijk zelfstandig in het werk verder kunnen
extra stimulans te geven. Een voorbeeld is het
opleiding voldoende aandacht krijgen. Het lesma-
ontwikkelen. De deelnemende teams
project ‘Taalontwikkeling in het mbo’, een ini-
teriaal wordt hiertoe bijgesteld en uitgebreid. De
senteren zich ook op landelijke studiedagen.
tiatief van het ITTA in samenwerking met het
cursisten kunnen zo door veel oefening en goede
En als afsluiting van het project wordt een
procesmanagement herontwerp mbo, waarin
feedback gericht werken aan de verbetering van
boekje uitgegeven met ‘portretten’, waarin
vijf roc’s zich hebben verenigd. In dit project
hun beroepsgerichte taalvaardigheid.
de visie, de methodiek en de producten van
werken acht teams van docenten aan de plaats
pre-
de teams worden opgenomen. Op die manier
die het taalonderwijs Nederlands binnen de
Inspireren en van elkaar leren
inspireren zij anderen te blijven werken aan
competentiegerichte opleiding moet gaan krij-
De verschillende teams werken ieder produc-
taalvaardigheid voor het beroep.
gen.
ten uit die passen bij hun eigen onderwijsInge van Meelis
Twee mbo-ers buigen zich samen over de lesstof
9
Cruciale praktijksituaties over werk zoeken in beeld gebracht
Aan de slag met de Praatwijzers van het CWI
G
oed nieuws voor wie op zoek is naar een baan en daarbij een taalsteuntje in de rug kan gebruiken. Er is een splinternieuw leerpakket NT2 & werk zoeken beschikbaar.
Wat biedt dit leerpakket en waar en hoe kun je ermee werken? Dat wordt uit de doeken gedaan in dit artikel. Wat voor manieren zijn er om aan een baan te
melijk precies toegesneden op de eisen die
buurt, vragen informatie, kijken op de vaca-
komen? Hoe schrijf je je in bij het CWI? Wat is
in het Inburgeringsexamen gesteld worden.
tureborden en schrijven zich in bij de advi-
er belangrijk als je je voorbereidt op een sol-
Het aanvangsniveau voor het leren met de
seur In het derde en laatste fragment wordt
licitatiegesprek? Wat komt er allemaal bij kij-
Praatwijzers ligt rond A1.
teruggekeken op de praktijksituatie waarbij
ken als je praat over arbeidsvoorwaarden? En
de belangrijke woorden herhaald worden.
wat betekenen woorden als vacature, functie-
Zoektocht naar een nieuwe baan
Ook wordt dan vooruitgekeken naar de vol-
eisen en arbeidsvoorwaarden?
Vaste hoofdpersonen in de serie films zijn
gende film: beide hoofdpersonen blijken in-
Dit zijn allemaal vragen die centraal staan in
twee vrouwen, Anna en Behia. Zij werken in
middels een uitnodiging voor een sollicita-
de drie Praatwijzers die onlangs in opdracht
een buurthuis. Iedere film bestaat uit drie
tiegesprek te hebben ontvangen.
van het CWI ontwikkeld zijn. Een Praatwijzer
delen en begint met de aankondiging van
is een film over een concrete situatie met
de betreffende praktijksituatie. In de eerste
In gesprek met de werkgever
daarbij aansluitende oefeningen om de taal te
CWI Praatwijzer, getiteld Op zoek naar werk
In de volgende Praatwijzer bereiden de da-
leren, die in die situatie nodig is. Aan de orde
zien we de beide hoofdpersonen, Anna en
mes zich eerst voor op hun sollicitatiege-
zijn hier drie cruciale praktijksituaties (CP’s)
Behia, ermee geconfronteerd worden dat
sprek waarbij begrippen als gemotiveerd,
van het domein Toeleiding naar Werk van het
hun functies in het buurthuis zullen ver-
flexibel en een goede indruk maken aan de
nieuwe inburgeringsexamen, te weten:
dwijnen. De vrouwen moeten dus op zoek
orde komen. Vervolgens zien we het sol-
• Op zoek naar werk • Solliciteren • In gesprek over het arbeidscontract
naar een nieuwe baan. Anna, zoekt naar va-
licitatiegesprek van Anna naar een functie
catures in de krant. Naar aanleiding daar-
aan de balie van een ROC. Behia sollici-
van praten Anna en Behia over manieren
teert naar een functie bij een reisbureau.
om werk te zoeken, zoals kijken op internet,
We zien haar in de derde Praatwijzer in
Opstapje
netwerken, naar het CWI gaan. Daarbij be-
gesprek met haar nieuwe werkgever over
Het materiaal is in de eerste plaats be-
spreken zij de betekenis van begrippen als
de arbeidsvoorwaarden.
stemd voor alle bezoekers van de CWI-
de opleiding, de functie-eisen, de werkerva-
beursvloer die een opstapje op het gebied
ring. Al doende bereiden zij zich voor op de
Oefenen en verder kijken
van NT2 nodig hebben, mannen en vrou-
praktijkopdracht. In dit geval gaat het om
Deze Praatwijzers worden sinds mei dit jaar uit-
wen, oudkomers en nieuwkomers, lager- en
een bezoek aan het CWI. Behia bekijkt op
gezonden door ETV en zijn vanaf medio septem-
hogeropgeleiden. Ook voor wie zich voor-
internet de website Werk.nl.
ber 24 uur per etmaal te bekijken op de website
bereidt op het Inburgeringsexamen zijn de
In het tweede deel van de film lopen Anna
Samenoppad.nl. Op dat moment is ook het mul-
Praatwijzers interessant. De leerstof is na-
en Behia rond op de CWI-vestiging in hun
timediale oefenprogramma beschikbaar waar-
10
mee online geoefend kan worden.
uitgewerkte lessen op het gebied van Burger-
Zelf filmen in eigen buurt
Op de website zijn bij iedere film tien op-
schap en Kennis van de Nederlandse samen-
De projectgroep van Samen op pad zocht
drachten opgenomen die helpen de inhoud
leving ontwikkeld, over verzekeringen, het
voor een pilot aansluiting bij het project
van de film te begrijpen.
milieu, politiek enzovoort.
Ouders bij de les, een traject Taal en Ouderbetrokkenheid van basisschool het Mozaïek
Uiteraard worden ook belangrijke woorden
Een waaier van doelstellingen
in de Amsterdamse buurt De Pijp, dat een
geoefend, bijvoorbeeld:
De algemene doelstelling van Samen op
jaar eerder startte. De deelnemende ouders
Wat betekent het woord?
pad is het toeleiden van moeilijk bereik-
volgden naast het lopende taalprogramma
Zoek bij elkaar. Tr ek een lijn.
bare groepen migranten naar allerlei maat-
ook lessen met de Praatwijzers. Daarbij be-
• De vacature
Het werk dat je doet
schappelijke activiteiten met buurtgenoten
reidden ze praktijkopdrachten voor op het
• De functie • De functie-eisen
Een baan die vrij is
en zo mogelijk naar opleiding en betaald
gebied van Burgerschap en Toeleiding naar
Wat gevraagd wordt
werk. Daaronder valt een waaier van meer
Werk. Tevens kregen ze instructie voor het
voor een baan
specifieke doelstellingen: stimuleren van
omgaan met een videocamera. Vervolgens
In iedere film staan ongeveer acht cruci-
samenwerkingsverbanden
verschil-
trokken zij buurt en stad in om praktijkop-
ale woorden centraal.
lende groepen in de buurt, versterking van
drachten uit te voeren en daarvan een rap-
het zelfvertrouwen en het zelfstandig en
portage te maken met de videocamera.
van
Samen op pad
vrij handelen van de deelnemers, de ver-
Op de website zijn nog andere Praatwijzers te
hoging van hun praktische en functionele
Aldus ontstond hun eigen digitale verhaal,
bekijken. De CWI-Praatwijzers maken name-
taalvaardigheid, het bieden van kennis en
een zogenaamde digitale. Zo is er een digi-
lijk deel uit van het overkoepelende project
informatie over de samenleving op het ge-
tale van een gesprek met een Nederlandse
Samen op pad, een initiatief van het ITTA en
bied van Burgerschap en Werk zoeken, het
buurtgenoot die vertelt over hoe het vroe-
ETV.nl Amsterdam. In het project wordt sa-
vertrouwd raken met audiovisuele midde-
ger in de straat was. Een andere deelnemer
mengewerkt met SIPI (Stichting Interculture-
len en last ‘but not least’: voorbereiding op
houdt een interview over Anna Frank en
le Participatie en Integratie), basisschool het
het inburgeringsexamen Burgerschap en
weer een ander maakt een reportage over
Mozaïek in Amsterdam, Stadsdeel Oud Zuid
Toeleiding naar werk. Om dit alles te be-
haar toekomstplan om in de kinderopvang
en het Gilde. Het project is in de herfst van
reiken is in het project Samen op pad een
te gaan werken. Deze digitales zijn ook op de
2006 van start gegaan en heeft een looptijd
multimediale, praktijkgerichte methodiek
website beschikbaar als praktijkvoorbeelden
van twee jaar. Behalve de hierboven beschre-
ontwikkeld waarin de Praatwijzers een gro-
voor andere groepen.
ven drie Praatwijzers zijn er negen films met
te rol spelen.
Terug naar de Praatwijzers van het CWI. Hoe gaat het verder met Anna en Behia? Is het sollicitatiegesprek van Anna goed verlopen? En hoe staat het met de arbeidsvoorwaarden van Behia? Lukt het hen beiden aan een nieuwe baan te komen? Kijk voor het antwoord op www.samenoppad.nl Heeft u thuis (even) geen internet: ga dan naar het dichtstbijzijnde CWI. In het najaar zullen de drie Praatwijzers ook op alle CWI’s op DVD beschikbaar komen voor klanten die ter plekke aan hun arbeidsmarktgerichte inburgering willen werken en net dat kleine opstapje nodig hebben om met het werk zoeken succesvol aan de slag te gaan. Yolande Timman
Uit praatwijzer ‘Werk zoeken’: Anna bekijkt vacatures op het CWI.
11
