Kerkenwerk. Uitgave van de Protestantse Gemeente te Winterswijk Verschijnt één keer in de drie weken PAGINA 4 PAGINA 11 PAGINA 12

Kerkenwerk 10e jaargang nummer 157 • Donderdag 13 december

Uitgave van de Protestantse Gemeente te Winterswijk • Verschijnt één keer in de drie weken Sociaal Steunpunt Winterswijk bestaat 5 jaar

Hoe gaat het toch met ....

Doelen van de Diaconie

PAGINA

PAGINA

PAGINA

Start de persen!

Daar ga ik weer. Autootje volladen met spulletjes. Djembé, schudeitje, stemvork, laptop, beamer en - last but not least - de boekjes om uit te zingen. Een waar proefbundeltje zelfs, veertig liederen dik, opgemaakt in de bladspiegel van het ‘blijde vooruitzicht dat ons streelt’. Inclusief een kek kaftje. Dit winterseizoen wordt stad en land afgereisd om plaatselijke gemeentes bij te beamen en te laten proeven van het boek dat over ruim een halfjaar in kerkbanken, op nachtkastjes en keukentafels prijkt. Dit najaar rondde de redactie haar vierenhalfjaar durende redactionele klus af. Momenteel zijn zetters en correctoren doende. Op zaterdag 25 mei 2013 zal de bundel landelijk worden gepresenteerd in Monnickendam. Deo volente! De verrassende titel van de nieuwe bundel wordt: ‘Liedboek’. Langer werd er nagedacht over de subtitel: ‘zingen en bidden in huis en kerk’. De volgorde van werkwoorden en zelfstandige naamwoorden van deze quote is bepaald door doorgestudeerde en ongetwijfeld goedbetaalde marketingjongens en –meisjes. Het ‘bekt lekker’ zeggen ze dan. Wat wil je nog meer bij een zangbundel dan dat het lekker je mond uitrolt? Nog iets: dat het hanteerbaar is! Ook daar wordt natuurlijk aan gewerkt. Juiste papierdikte, letter, lettergrootte en hopelijk veel kleurige lintjes in plaats van dat enkele vale stukje textiel uit 1973. Ook aan begeleiders, koren en bands wordt gedacht: tegelijkertijd met de basiseditie zullen koorcantor- en begeleidingsbundels verkrijgbaar zijn. Zonder gaat het niet! Tot slot nog een open marketingdeur: het moet een betaalbare bundel worden, óók in tijden van crises. Een ware ‘BV Liedboek’ is opgericht om deze mega-klus te klaren. Drie grote uitgeverijen op het protestantse erf maakten daarvoor de gang naar de Kamer van Koophandel. Honderdduizenden bundels zullen aan de ‘mensch’ gebracht worden. Het huidige Liedboek voor de Kerken was sinds zijn verschijnen in 1973 lange tijd het best verkochte boek in Nederland, tot Harry Potter kwam, zag en overwon. Potter c.s. zullen niet wijken, maar dat het product gretig aftrek zal vinden, staat buiten kijf. En reken maar dat er komende zomer veel oud papier is te recyclen. Start de persen! Wim Ruessink

4

11

12

Met de herders op kraamvisite Lucas 2 is bij uitstek het Bijbelgedeelte dat op elk kerstfeest in de kerkdiensten en in allerlei kerstvieringen wordt gelezen. Op een eenvoudige en ingetogen wijze vertelt het ons het grootse gebeuren in de stal van Bethlehem en de wijze waarop dit wereldkundig is gemaakt. Voor componisten en tekstdichters was/is het een bron van inspiratie. In tegenstelling tot de andere evangelisten vertelt Lucas het geboorteverhaal van Jezus in de volgorde van de tijd en tegen de achtergrond van de toenmalige politieke omstandigheden. Het gebeuren is als het ware op de voet te volgen. De kern van het kerstgebeuren is het kind in de kribbe. Het geboortekaartje Lucas heeft zijn evangelie ongeveer 60 jaar na de geboorte van Christus geschreven en voor de verwoesting van de stad Jeruzalem in het jaar 70 na Chr. Hij is de verhalenverteller rondom het leven en werken van Jezus. Lucas besteedt veel aandacht aan de mensen aan wie men in die tijd weinig waarde hechtte zoals vrouwen, armen, kinderen en mensen die als onrein werden beschouwd. Hij betrekt hen in de kring rondom Jezus. Zijn boodschap vormt een tegenwicht t.o.v. de wereldlijke en politieke leiders van die dagen. De herders vormen hiervan het levende bewijs. Zij worden binnen de lichtkring van Gods liefde en genade gebracht. Lucas’ verhaal over de geboorte van Jezus (hoofdstuk 2) bestaat uit drie gedeelten, te weten een inleiding op het kerstgebeuren (vers 1-5), een beschrijving van het feitelijke gebeuren (vers 6-14) en de reacties erop (vers 15-20) en dan vooral de reactie van de herders in het veld van Efrata op de engelenboodschap. Op onverklaarbare wijze weet God hen in de stilte en de eenzaamheid en – niet in de laatste plaats – in de onbelangrijkheid van hun maatschappelijke positie te bereiken. Hij bezorgt hen via de engel het geboortekaartje van Zijn Zoon. ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de Messias, de Heer.’ Na het aanhoren van deze vreugdevolle boodschap en de lofprijzing van het engelenkoor keren ze niet terug tot de orde van de dag, maar volgen de stem van hun hart en gaan op weg naar Bethlehem. Het gezegde: ‘Waar het hart vol van is stroomt de mond van over’, was ook op hen van toepassing. Voordat ze het grote wonder in hun hart een plek kunnen geven, zijn ze al op weg naar de geboren Koning. ‘Laten we naar Bethlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons heeft bekendgemaakt’, zo luidt hun conclusie.

Het wonder Het allergrootste wonder is de geboorte van het Kind in de stal van Bethlehem, maar daarnaast is het een wonder dat herders in het geheim van God worden betrokken. Niet de rijken, niet de politici, niet de geestelijk leiders van die dagen zijn het aan wie God het geboortekaartje van zijn zoon afgeeft, maar aan eenvoudige herders. In de moderne westerse wereld kennen wij het beroep van herder vrijwel niet meer. In het Midden-Oosten en in onherbergzame streken komen we ze nog wel tegen. Ze leiden een hard bestaan en in weer en wind blijven ze verantwoordelijk voor de kudde. In de dagen van Jezus genoten herders een lage status. Ze mochten bv. niet optreden in een rechtsgeding. Kennelijk is de geboorte van Jezus een boodschap voor mensen die op de laagste trede van de maatschappelijke ladder staan. Herders roepen bij ons gedachten op aan het Oude Testament. David was aanvankelijk herder in de velden van Efrata. Telkens vinden we in het Oude Testament het motief terug van de herder die zorgt voor de schapen. God zorgt voor zijn volk als een herder voor zijn schapen. Aan de herders wordt voor het eerst hier op aarde de blijde boodschap van de komst van de Messias gebracht. Gevolgd door een kerstzangdienst in de open lucht: een optreden

van een Engelenkoor te midden van dit verbaasde herdersvolkje! Hoe is het mogelijk!

De herders in de stal bij Maria en het Kind  Tekening door: Anne Westerduin

Het kraamcadeau God maakt het onmogelijke mogelijk. Hij draait de rollen om. Als wij op kraamvisite gaan nemen we iets mee voor moeder en kind. Een hartversterking of een bloemetje voor de jonge ouders, speelgoed of een kledingstuk voor het pasgeboren kind. De herders hebben geen toonbare en tastbare cadeaus bij zich. Ze kunnen het zich niet permitteren met dure geschenken hun opwachting bij Jozef en Maria te maken. Ze kunnen alleen hun hart laten spreken over de geboorte van dit kind. Ze gaan na afloop van de kraamvisite God loven en prijzen over alles wat ze gezien en gehoord hebben. Het wonder van de Messias heeft zich niet alleen voltrokken in het eenzame en duistere veld van Efrata maar bovenal in hun hart. In het Lam van Bethlehem is de Goede Herder gekomen. Hij schrijft mensen niet af. Hij ziet naar ons om. Hij is niet uit op macht. Hij is gekomen om te dienen. Hij wil niets liever dan dat zijn schapen een groene weide vinden, ruimte en overvloed. Het is Kerst. God dank, wij hebben een Goede Herder. In de nacht gekomen kind, zo kwetsbaar klein wat ons wordt ontnomen, licht, wil bij ons zijn – kom in onze dagen, kom in onze nacht, licht terneergeslagen kind, uw liefde lacht! (A.F. Troost) Steven Kuijt

Colofon Kerkenwerk wordt uitgegeven door de Protestantse Gemeente te Winterswijk. De redactie is verantwoordelijk voor het al dan niet plaatsen van artikelen en kan besluiten tot aanpassing/ inkorting. Overname van artikelen uit Kerkenwerkis mogelijk na toestemming van de eindredactie en met bronvermelding.

Redactiesamenstelling: • Naomi van der Linden: kerkdiensten, kerkelijke en kerkgerelateerde activiteiten (agenda) en mutaties • Annie de Ruijter: sectieberichten en in memoriam • Henk Vis: columns, hoofdartikelen, algemene kopij en jeugdnieuws • Ans ter Horst: speciale projecten • Eindredacteur: Henk Vis

HE R S T E L onjuiste gegevens - op de website via [email protected] - in Kerkenwerk via www.pgwinterswijk.nl link Kerkenwerk, kopij eindredacteur

Hoe staat het met uw bijdragen aan de kerk? Toegezegd bij de Actie Kerkbalans 2012: € 541.052,=

Kerkenwerk verschijnt weer op 17 januari 2013. Advertenties: [email protected] Dick Wensink, '06-14 53 41 54

Klachten over de bezorging: Graag melden bij het Kerkelijk Bureau.

Abonnementen niet-leden Informatie bij het Kerkelijk Bureau.

Kerkgebouwen en kosters Jacobskerk: Markt 1, Winterswijk, '52 23 03 Koster: Mevr. T. ten Dolle-Kempink, '06-23 53 05 08 Hulpkosters: Mevr. J.B. HoitinkRemmerts, Mevr. I. Ruesink, mevr. B. Wijnveen-Oonk en dhr. H. Aalbers ([email protected])

Zonnebrinkkerk:

Zonnebrink 61, '51 22 04 Koster en hulpkosters: zie Jacobskerk

Kerkelijk Bureau PGW Zonnebrink 61, 7101 NB Winterswijk '51 23 95, www.pgwinterswijk.nl ([email protected])

Kerkenraad PGW [email protected] Zonnebrink 61, 7101 NB Winterswijk

College van Kerkrentmeesters ([email protected]) Bankrekening 69.99.46.557 Voorz. mevr. B.J.A. SchreursSchunselaar, '51 42 58

College van Diakenen ([email protected]) Bankrekening 37.12.03.759

Jeugdwerkleider Vacant, p/a Markt 46, ' 53 05 69

Kindernevendienstcommissie Elsbeth Hennink, '51 57 12 Voor de groepen 1 t/m 8 basisschool.

Kinderoppasdienst Anita Jentink, '56 23 87

Grafische verzorging www.beeld-en-ontwerp.nl

2

Wat wordt er veel gepraat binnen de muren van onze gemeente en dat zal allemaal best wel nuttig zijn; natuurlijk moet je met elkaar in gesprek blijven, ook als het moeilijk is.

De bommen zijn stil Zij vieren feest. Vieren de overwinning, Feest van verwachten.

Maar Gemeente-zijn is vooral een werkwoord, geen spreekwoord!

Wanneer zullen we weer Vallen in de nacht? Zielen laten vallen, Zij verwachten.

Tijd voor de doden. De levenden zijn stil. Zij gedenken De geboorte.

Inmiddels ontvangen per 4 december 2012: € 527.868,=. Dat is 97,5%. Alle gevers: hartelijk dank! Laten we met elkaar volhouden tot het toegezegde bedrag bereikt is. Ten bate van ons kerkenwerk! De kerkrentmeesters

Als de stilte weg sterft Valt de eerste sterveling. Voor het eeuwige kind Is hier geen herberg. Richard van der L aan-Toebes

Van de redactie U hebt het kerstnummer van Kerkenwerk in handen. We hebben er met elkaar weer heel wat uren aan gewerkt om er een mooi blad van te maken. We hopen dat u geniet van de diverse artikelen, mooie platen en mooie foto’s. Namens de redactie: goede dagen toegewenst! Dit blad is voor 5 weken. Kopij voor het eerste nummer van in 2013 moet een dag eerder worden ingeleverd, nl. op maandag 7 januari voor 12.00 u. Dat geeft de nieuwe redactieleden wat extra tijd om het blad goed te redigeren. De redactie

Gemeente-zijn is een werkwoord!

Er heerst stilte Doodse stilte. De tijd van verwachten Is voorbij.

Feest van de vrede. Hij zou vrede brengen. Er is alleen geween En stilte…

Inleverdatum van kopij: uiterlijk 7 januari 2013 vóór 12.00 uur. Inlevering kopij alleen als volgt: Als bijlage in Word 5.0 of hoger, uitsluitend via www.pgwinterswijk.nl Geen e-mail? Handgeschreven kopij? Neem dan contact op met dhr. Jan Hartemink, Jasmijnlaan 10, '51 33 69 of met mevr. Ini Helmink, H. Mulierweg 38, '51 90 09. Meegeleverde foto’s dienen minimaal 1 Mb te zijn.

Kerst in 't midden oosten

Of om het anders te zeggen: laten we de handen uit de mouwen steken en weer lekker met z’n allen aan het (kerken)werk gaan! Er is nog zo ontzettend veel te doen! Er zijn talloze adressen in onze gemeente die niet jaarlijks worden bezocht, terwijl dat wel de bedoeling is; alle secties zijn op zoek naar bezoekouderlingen en bezoekmedewerkers. Het kan toch niet waar zijn dat we in zo’n grote gemeente er niet in slagen om voor het bezoekwerk voldoende mensen te vinden? En dat wij als gemeente het dus accepteren dat het bezoekwerk niet meer gedaan kan worden zoals we dat allemaal graag willen? Soms hoor je de kerkmensen wel eens klagen over de kerk: ik krijg nooit bezoek! Maar als je niet ook zelf de handen uit de mouwen steekt, dan blijft er altijd wel wat te klagen. Beter is het om te besluiten mee te gaan doen met het bezoekwerk of op een andere plaats te helpen de gemeente levend en levendig te houden. Bel uw predikant of de voorzitter van uw sectie en doe mee, help de gemeente, gemeente te zijn... En weet u: als er één schaap over de dam is, volgen er meer. Cees F. de With (op persoonlijke titel)

Spreekuur kerkvisitatoren In het kader van de buitengewone visitatie aan de PGW zal op dinsdag 15 januari door de visitatoren een spreekuur voor gemeenteleden worden gehouden. Gemeenteleden die met visitatoren willen spreken kunnen zich aanmelden bij de scriba van de kerkenraad. Omdat wij graag zoveel mogelijk gemeenteleden willen horen, is het belangrijk dat u zich van tevoren opgeeft, dan kan er een rooster gemaakt worden en kunnen we zo effectief mogelijk werken. Wilt u uiter-

lijk 31 december laten weten of u van het spreekuur gebruik wilt maken? Het is in principe mogelijk dat visitatoren er voor kiezen meer gemeenteleden tegelijk te horen. Wanneer u beslist een vertrouwelijk gesprek wilt hebben, kunt u dat laten weten aan de scriba van de visitatoren: mail [email protected] U hoort zo spoedig mogelijk op welk tijdstip u verwacht wordt. Ds. F. B uitink, scriba visitatoren generaal

AKTIE KERKBALANS 2013: 13 januari t/m 27 januari 2013 Deze maand vieren we weer de geboorte van Jezus Christus. En, hoewel de kerk het hele jaar door een baken en een lichtpunt in ons bestaan vormt, lijkt dat nu nog meer dan anders het geval. Juist in dit donkere seizoen ontmoeten we elkaar in de vieringen rondom kerstmis, in ons (onze) helder verlichte en sfeervol gedecoreerde kerkgebouw(en), vaak nog met veel meer familie, vrienden en bekenden dan in de reguliere eredienst. De volgende maand gaat de actie Kerkbalans weer van start. We vragen u dan om een toezegging als bijdrage voor het plaatselijk kerkenwerk voor het jaar 2013. De actie heeft als thema “Wat is de Kerk jou waard?” We vragen u op de man/vrouw/ meisje/jongen af om over die vraag na te willen denken. Want de kerk is het waard om je voor in te zetten. Voor iedereen om

zijn/haar eigen redenen. De vraag ‘Wat is de kerk jou waard’ kan ook worden omgekeerd en luidt dan: ‘Wat kan ik voor de kerk betekenen?’ Misschien een brutale vraag maar we durven hem tóch te stellen. Want u kunt veel voor onze kerk doen. Door aanwezig te zijn in de eredienst. Door u in te zetten als vrijwilliger in het plaatselijk kerkenwerk, waarin iedereen naar beste kun-

nen welkom is, met handen en hoofd. En natuurlijk door uw geldelijke bijdrage aan de plaatselijke kerk! Zodat onze kerk van waarde kan blijven, voor ons allemaal, voor onze omgeving, nu en in de toekomst. Namens het college van kerkrentmeesters, Deeltaakgroep Geldwerving

Gevraagd: reservelopers voor kerkbalans 2013 De voorbereidingen voor kerkbalans 2013 zijn al weer in volle gang. De lopers van 2012 is gevraagd of ze ook in 2013 weer hun medewerking willen verlenen. Een aantal heeft afgehaakt om allerlei

redenen, maar wij zijn er in geslaagd om alle vacatures op te vullen. Wij willen echter graag wat reserves achter de hand hebben want op het laatste moment kunnen nog mensen afhaken door ziekte of anderszins.

Dus meld u aan op het Kerkelijk Bureau, tel. 512395, als reserve kerkbalansloper. Bij voorbaat dank! Deeltaakgroep Geldwerving

Bijbelrubriek Normaal mag ik 400 woorden gebruiken in deze rubriek. Maar als het over zoveel bijzondere dagen gaat, van 3e Advent t/m de Zondag na Driekoningen, dan wordt dat toch wel lastig. Dus zijn het er nu precies 700. En dan nog, het zijn maar wat losse aantekeningen bij de Kerstcyclus van vieringen, verhalen en liederen, geen uitgebreide bespreking van de lezingen. De 3e Advent draagt vanouds de naam ‘Gaudete’ (=verheug je!). Een tekst uit Filippenzen 4. Gemakkelijk gezegd natuurlijk. Maar blij zijn, je verheugen, dat lukt niet altijd. In alle donker van je leven is dat wel ongeveer het laatste, waar je mee bezig bent. Juist daarom mag de kerk laten zien, dat we kunnen uitzien naar het licht en de liefde van God. Leest u gezang 448 er maar eens op na, dat lied van een door veel depressies geplaagde dichter. Vanuit de diepten en dan toch “verheug je”. Eén van de geheimen van het geloof. De 4e Advent heet, met ook al zo’n mooie Latijnse naam, ‘Rorate coeli’, ‘dauwt hemelen!’ Kerst is een tijd van feest en cadeaus, begrijp ik uit alle reclame. Nou, voor veel mensen niet. We hebben van kerst wel een erg romantisch verhaal gemaakt, over een kindje en herdertjes en engeltjes. Heel lief. Maar daar zit de wereld niet op te wachten! Wat werkelijk hout snijdt, is gerechtigheid. Een hoop ellende in deze wereld komt voort uit onrecht. We lezen deze zondag de ‘Lofzang van Maria’, het ‘Magnificat’, ook al zo’n tegendraadse tekst. Hoog en laag, machtig en niet-in-tel, vanuit Gods oogpunt ligt dat toch allemaal anders dan bij ons. Moedgevend voor wie zich inzet voor meer gerechtigheid. Kerstavond. Geen romantischer avonddienst dan deze. Kaarslicht, mooie muziek, bekend verhaal. Maar de boodschap is toch wat diepgaander. De heilbrenger is een kind, de Davidszoon (=koning) ligt in een voerbak. Geloof en kerk zijn er niet om de baas te spelen, maar om te dienen. Kerstdag. ‘Kerst’ is afgeleid van ‘Christus’, dat geeft dus wel een bepaalde kleur. Niet terug te vinden in reclame en commercie, wel in het Woord dat mens geworden is (Johannes 1:1-12). Waar het in het Kerstgegeven om draait, vertelt Johannes. Hij kent geen verhaal over een stal enz., maar hij geeft wel een essentieel punt. Wat hoogdravend misschien. Een lastige tekst, maar heel wezenlijk. 30 december. Dan is het opnieuw zon-

dag. Weer naar de kerk? Het hoeft niet, het mág. Alweer liederen, nu in de Tempel. Simeon en Hanna. ‘Nunc Dimittis’, (Nu laat Gij, Heer, uw dienstknecht gaan in vrede). Klinkt wat somber, maar wie iets van het licht, van Gods werk in deze wereld, heeft ‘gezien’, weet ook van een blijvende vrede. Oudjaarsavond, vanouds dé gelegenheid om ter kerke te gaan. Volgens sommigen zelfs de enige dag om dat te doen. Uren dagen maanden jaren… Je kunt er bij stilstaan. Beter is het, om vooruit te kijken. Daarom is er op dinsdag alweer een dienst, het kan niet op dit jaar.

Verhaal voor de kinderen Jezus wordt geboren Naar Lucas 2:1-21 In de tijd dat Johannes, de zoon van Zacharias en Elisabeth, net geboren is geeft keizer Augustus in Rome het bevel tot een volkstelling: ‘Iedereen in het Romeinse rijk moet zich laten inschrijven!’ Dat moet gebeuren in de plaats waar je familie vandaan komt. Zo moeten Maria en haar man Jozef op reis, helemaal vanuit Nazareth naar Bethlehem. Want daar komt de familie van Jozef vandaan. Daar is zijn verre voorvader, koning David, geboren. In Bethlehem krijgt Maria haar kind. In een stal, want in de herberg hadden ze geen plaats kunnen krijgen. Ze wikkelt haar kindje in doeken en legt het in de voerbak op wat hooi en stro. In het veld buiten het stadje zijn herders die in de nacht op hun schapen passen. Ineens staat er een engel van de Heer, in een stralend licht. Ze schrikken en worden bang. Maar de engel zegt: ‘Wees niet bang. Ik heb goed nieuws voor jullie. Vandaag is in

Bethlehem een kind geboren: Jezus. Hij is de redder, Christus de Heer. Ga naar hem toe. Hij ligt in een voerbak en is in doeken gewikkeld’. Plotseling zijn er nog veel meer engelen. Ze zingen: ‘Geef God in de hemel eer. De mensen op aarde geeft Hij vrede. Want hij heeft ze lief’. Dan zijn de engelen weg. ‘Kom’, zeggen de herder tegen elkaar, ‘laten we naar Bethlehem gaan. Kijken wat er gebeurd is’. Vlug lopen naar de stad. Ze vinden Maria en Jozef en het kindje, dat in de voerbak ligt. Ze vertellen alles wat de engel hen gezegd heeft. Iedereen is verbaasd over wat de engelen tegen de herders hebben gezegd. Maria is stil en kijkt naar haar kind. Als het kindje acht dagen oud is, wordt het besneden en krijgt het de naam: Jezus. De naam die door de engel genoemd was. Tekst: Kijkbijbel NBG/VBG Illustraties op deze pagina : Brian Wildsmith

Nieuwjaarsdag. We lezen dan de zegen uit Numeri 6:22-27 en het verhaal uit Lukas 2:21. Jezus zal leven in de gemeenschap van de Thora, de Geboden, een gezegend mens. Een gezegend nieuw jaar mogen we niet alleen elkaar toewensen, we mogen daar ook op vertrouwen. Zegen is natuurlijk nog wat anders dan welvaart of gezondheid. Mooi, als die er ook bij zijn, maar je gedragen mogen weten door de liefde van de Heer (en daarom ook de liefde van de gemeente), dat is een rijk geschenk. 6 januari, Epifanie, (‘verschijning’) of Driekoningen. Matteus 2 lezen we. Het lijkt mosterd na de maaltijd, maar het is een heel belangrijk toetje in alle kerstsfeer. De volkeren, de heidenen (waar ook wij bij geteld worden) mogen er bij zijn. Het heil is uit Israël, maar mag wereldwijd worden aanvaard als een geschenk. En (het kan niet op) op 13 januari de doop van de Heer. Wat we lazen in deze kersttijd is vooral een door de evangelisten geconstrueerd verhaal, bedoeld om ons een beetje wegwijs te maken in wat er komt. Het leven van Jezus begint voor ons als lezers immers toch eigenlijk pas, als Hij 30 jaar is en wordt gedoopt door Johannes. Vanaf dat moment gaat Hij zijn weg. Gezegende diensten toegewenst! Ds. Fokko Helder

Kerstcollecte 'Kinderen in de knel' Zij zijn met kerst ook het liefst lekker thuis Iedere gemeente wil juist tijdens de kerstdagen een plaats zijn waar mensen verbondenheid voelen en zich thuis weten. Die verbondenheid uit zich ook in ons geven om een ander die geen thuis heeft. In de kerstcollecte staat het project ‘Dwelling Places’ in Uganda centraal, een organisatie die straatkinderen opvangt in de hoofdstad Kampala. Hier leven duizenden kinderen zonder thuis. Ze komen uit de regio Karamoja, waar ze de onveiligheid, droogte en honger zijn ontvlucht. Nu zwerven ze dag in dag uit door de straten, op zoek naar eten. ’s Avonds slapen ze in portieken of leeg-

staande huizen. In de stad zijn ze echter slechter af dan waar ze vandaan komen. ‘Dwelling Places’ biedt aan deze kinderen een thuis: een veilige plaats om te slapen, te eten en naar school te gaan. Uiteindelijk hoopt ‘Dwelling Places’ de kinderen weer een thuis te geven bij hun eigen familie, als het kan in Karamoja. Deze kerstcollecte van ‘Kerk in Actie’ is bestemd voor het project ‘Dwelling Places’ en andere projecten van het programma ‘Kinderen in de Knel’. Steun dit werk via de collecte in de kerk. Namens de ZWO, Tineke Derksen

3

Inclusief lezen Daar oefenen we ons in op de ‘Spitgroep’, in ‘inclusief lezen’. Het is een term die ik heb afgeleid van de titel van een boekje door dr. Feitse Boerwinkel: ‘Inclusief denken’. De centrale boodschap van dat in 1971(!) geschreven boekje is: het kàn mij niet goed gaan als het de ander niet goed gaat. Aan actualiteit heeft deze boodschap in 2012 nog niets ingeboet. Zie o.a. het verslag over het Sociaal Steunpunt Winterswijk dat hierna volgt in dit kerstnummer van Kerkenwerk. Onder ‘inclusief lezen’ verstaan we het mee laten klinken van namen, woorden en begrippen als we lezen in of luisteren naar de verhalen uit de bijbel. Dat mee-resoneren is van wezenlijk belang voor het beter begrijpen van het verhaal. Sterker gezegd (en daarmee parallel aan het inclusieve denken van Boerwinkel): ik kàn het verhaal niet goed begrijpen als ik de namen, woorden en begrippen uit andere verhalen niet laat meeklinken. Tè sterk gezegd misschien? Een paar voorbeelden.

Kaïn en Abel Het verhaal van Kaïn en Abel kun je lezen als het verhaal over de twee zonen van Adam en Eva waarvan de één de ander vermoordt, zoals je een verhaal over Teun en Gerrit, de zonen van Jan en Alie kunt lezen. Daarmee lees je dat verhaal één-dimensionaal, want: ‘wat heb ik met Teun en Gerrit te maken?’ Terwijl de bedoeling van het bijbelverhaal nu juist is dat je doorhebt dat het om jou gaat, dat het oude verhaal ook jouw verhaal is! De naam ‘Kaïn’ betekent ‘de gegrondveste’, de ‘man die er stààt’, naar de woorden die Eva spreekt bij zijn geboorte: ‘met de Heer heb ik een man gegrondvest’. Na Kaïn wordt broer Abel geboren. Hij wordt meteen ‘broer’ genoemd! De naam ‘Abel’ betekent ‘ademtocht’ of ‘zuchtje wind’. Het verhaal tekent dus een ‘gegrondveste’, een sterke vent, tegenover ‘een zuchtje wind’, de man die bijna niets voorstelt. En als zij een dank-

Op wie lijk ik? Wie ben ik? Een gegrondveste of een zuchtje wind? En als ik een ‘sterke’ ben, hoe ga ik dan om met een ‘zwakke’? Wat antwoord ik als mij gevraagd wordt: waar is je broer?

En als Hij later brood vermenigvuldigd uitdeelt, dan gaat het om het uitdelen en daarmee vermenigvuldigen van de Woorden van de Eeuwige. De mensen hangen aan zijn lippen, vooral zij die zwak zijn, aan de onderkant van de samenleving, de ‘Abels’ van de wereld. Want hier wordt hoop gewekt op beloofd land. ‘Vraag niet wie je broer, je naaste, is maar wordt broer, wordt naaste’, vertelt Jezus later als iemand hem vraagt naar een weg die eigenlijk zó bekend is.

Denken en lezen en doen Een paar voorbeelden maar. ‘Inclusief den-

Bethlehem De naam van dat stadje in de buurt van Jeruzalem kende ik al vroeg uit de kinderbijbelverhalen. Ik heb het als kind vaak geschreven als ‘Bedlehem’ omdat Jozef en Maria er immers geen bed vonden om te slapen. Kinderlogica. ‘Bethlehem’ (beth-lehem) betekent ‘broodhuis’ of ‘huis van het leven’. ‘Brood’ staat in de bijbelverhalen niet alleen symbool voor fysiek voedsel, maar ook voor de Woorden van de Eeuwige. Het zijn de ‘Woorden van de Eeuwige’ die, als ze gedààn worden, je land tot ‘beloofd land’ maken waar iedereen tot zijn recht komt, waar iedereen voluit mens kan zijn zoals ‘van den beginne’ bedoeld. Als er in het verhaal van Naomi dan ook verteld wordt dat ze Bethlehem, samen met haar man en haar zoons, moet verlaten, is er meer aan de hand dan alleen gebrek aan eten. Zoals er ook later in het verhaal méér gebeurt rondom schoondochter Ruth als zij aren opraapt op de akker van Boaz: er komt niet alleen brood, er geschiedt ook gerechtigheid naar de ‘Woorden van de Eeuwige’. ‘Beth-lehem’ wordt weer ‘huis van het leven’.

Stichting Sociaal Steunpunt Winterswijk 'viert' vijfjarig bestaan Het niet gewenste lustrum’, zo werd onze viering aangekondigd en dat roept meteen vragen op en dat is ook onze bedoeling. Vijf jaar geleden begon het Sociaal Steunpunt met haar activiteiten in de hoop dat deze van tijdelijke aard zouden zijn, in de hoop dat de sociale wetgeving verbeterd zou worden, in de hoop dat er minder werkloosheid zou zijn, in de hoop dat er minder scheidingen zouden zijn, met alle gevolgen van dien, in de hoop dat er minder verslaafden zouden zijn, in de hoop dat er minder psychisch zieken zouden zijn, in de hoop dat er minder pechvogels zouden zijn, in de hoop dat… veel zich ten goede zou keren… Valse hoop helaas. En over 5 jaar? Dan moeten er vanuit Den Haag totaal andere geluiden komen dan die wij nu horen.

Een helpende hand en meer

Ruth en Naomi in Bethlehem-broodhuis offer brengen om de Heer te zegenen, ziet de Heer naar…? Naar Abel, naar degene die is ‘als een ademtocht’. Daar komt geen neerslaande en opstijgende rook van de offergaven aan te pas, zoals sommige bijbeltekenaars ons willen doen geloven. In dit verhaal uit het begin van de bijbel komt ons het ‘zien van de Heer’ tegemoet: Hij kijkt naar de zwakke!

4

ken’ en ‘inclusief lezen’ hebben van alles met elkaar te maken. De oude verhalen blijven verrassen en zetten ons op sporen naar gerechtigheid. En, om nog even heel concreet te worden, wat denk u er van om de Pakketzegels die de Plus-supermarkt op dit moment uitgeeft, te sparen voor het Sociaal Steunpunt/Voedselbank? Of dat te doen met uw Koopzegels? Gerechtigheid moet je tenslotte ook gewoon doen. Al doende ben je in Goed Gezelschap. Henk Vis

Tekenaar Kees de Kort De evangelieschrijvers Matteus en Lukas laten Jezus in Bethlehem (Naomi, Boaz, Ruth, David…) geboren worden. Het gaat bij deze mededeling in de verhalen in wezen niet om de speldenprik op de landkaart van Israël. Het gaat wél om dat kleine kind van Jozef en Maria dat, geboren in het ‘broodhuis’, de Woorden van de Eeuwige volgt, de Eeuwige ‘Vader’ noemt en zo ‘Kind van God’ is.

In de afgelopen vijf jaar hebben we veel kunnen betekenen voor onze medemens. Als ik de jaarverslagen bekijk, dan kan ik met recht trots op onze organisatie zijn. Heel wat mensen hebben we blij kunnen maken met een helpende hand, met geld, met goederen, met de juiste doorverwijzingen met bemiddelingen: een mooie aanvulling op de inspanningen van de reguliere instellingen. Verschil met de professionele hulpverlening is dat de drempel wat lager is en dat bij ons tijd geen geld kost. En daarnaast is de voedselbank een belangrijke tak van ons werk. Honderden mensen zijn in- en uitgelopen met een vaak rijk gevulde tas, een mooie weekaanvulling als je maar € 45,= per week te besteden hebt. We zijn in dit opzicht veel dank verschuldigd aan enkele plaatselijke supermarkten, aan enkele bakkers en aan een groente- en fruitleverancier. Ook zorgen incidentele acties van bedrijven of instellingen soms voor een aangename verrassing. Momenteel is men bezig met een geweldig initiatief voor 5 december, waarbij de voedselbankklanten en hun kinderen groots in het zonnetje worden gezet.

Naar een gedragen ‘professionele’ vrijwilligersorganisatie In 5 jaar tijd zaten wij op 3 locaties, prettige ruimten waar we ons thuis voelden. Helaas werd de eerste locatie, Steunpunt West, opgeheven, de tweede het Rode Kruisge-

bouw werd te klein en in de derde bevinden wij ons nu, ’t Kreil, een heel plezierig werkterrein. Onze werkzaamheden hebben zich uitgebreid. Nadat we aanvankelijk druk waren met het opstellen van allerlei protocollen, belangrijk om een organisatie goed te laten verlopen, gingen we vervolgens aan de slag met nieuwe plannen. Hoe kunnen we de minima tegemoet komen met iets extra’s? Dat is gelukt in de vorm van uitgifte van toegangskaarten voor de bioscoop, voor het Sevink Avonturenpark en voor zwembadarrangementen. Voor de volwassenen zijn er eens per jaar cadeaubonnen, zodat men zichzelf eens iets kan verwennen. Ook worden de kinderen van de minima met Sinterklaas verrast met een cadeau. Sinds enkele maanden delen wij cadeauboxen uit aan de ouders van kinderen die jarig zijn. Met deze box kan elke kinderverjaardag op een gezellige manier worden gevierd, op crèche, school en thuis. Kinderen moeten immers niet de dupe worden van de slechte financiële situatie van hun ouders? Hoe voelt het om buitengesloten te worden en wie voelt dat niet beter aan dan een kind? Het springkussen bij het AZC geeft jaarlijks de kinderen daar een onvergetelijk weekend. Tevens stellen we minima-kinderen in de gelegenheid om ‘Winkiestad’ te bezoeken. Dank aan instellingen als Caritas en de Diaconie die ons financieel in staat stellen om dit geweldige werk te doen. Veel goede contacten hebben gelegd met velerlei instellingen zoals de Sociale Dienst, Humanitas, Hier, Leger des Heils, GGNet, Sensire, Stadsbank enz.

Wat is armoede? Eigenlijk draait alles om armoede, wat is armoede? Armoede is wanneer mensen om financiële redenen niet in staat zijn om dingen te kopen of te doen die in onze samenleving gebruikelijk of minimaal aanvaardbaar zijn. In artikel 25 van de Mensenrechten (1948) staat: Een ieder heeft recht op een levensstandaard die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zijn gezin (waaronder: voeding, kleding, huisvesting en geneeskundige verzorging en de noodzakelijke sociale diensten: bij ziekte, werkloosheid, invaliditeit). (Lees verder op pag. 5)

(Vervolg pag. 4) Onlangs hield het weekblad Margriet een geld-enquête onder 500 lezers en de uitslag is alarmerend: 54 % gaf aan ’s nachts wakker te liggen en te piekeren over geldproblemen. Daaruit blijkt dat de economische crisis steeds merkbaarder wordt voor heel veel mensen in Nederland. De een heeft geen werk meer, de ander moet zijn huis verkopen en een derde kan zijn schulden niet meer afbetalen. Het is een pijnlijke realiteit. Voor velen is het leven een rekensom aan het worden waarvan de uitkomst onzeker blijft. Toevalligerwijs is de week van 25 november tot 2 december uitgeroepen als de week van de armoede, onder de naam ‘Hoezo armoede?’ Veel radio- en t.v. programma’s brengen die week indringende en hoopgevende verhalen over dit urgente onderwerp. De week is een onderdeel van het internationale project ‘Why poverty’, waaraan ruim 70 landen meedoen. Ook wij leverden een bijdrage aan een radioprogramma op Radio 5.

De toekomst Hoe ziet de toekomst van het Steunpunt eruit? We weten het niet. Winterswijk is relatief gezien een arme gemeente. De gemeente moet alle zeilen bijzetten om een oplossing te zoeken voor het ontoereikend budget voor de bijzonder bijstand en het minimabeleid. Hoe groot is de schaamte om aan te kloppen voor hulp? Hoe groot is die stille armoede? Hoe staat het met het aantal werkende armen? Hoe sporen wij deze groep op, zodat we hun situatie enigszins kunnen verlichten? Vragen waar we helaas geen antwoord op kunnen vinden. Tijdens onze lustrumviering op 16 november jl. gaf dr. René Gabriëls, werkzaam aan de universiteit van Maastricht en gespecialiseerd in armoedevraagstukken, een boeiende lezing over met name ‘stille armoede’. Hij benadrukte hoe groot de aantasting van het zelfrespect van arme mensen is. Schaamte speelt een heel grote rol. Daar-

naast zijn er de vele vooroordelen van de niet-arme, die getuigen van weinig respect naar de arme. Tenslotte speelt de politiek een grote rol: eigen falen etaleren schaadt immers. De beelden die over de minima worden gevormd, doen geen recht aan de werkelijkheid, zijn vaak vernederend en getuigen geenszins van solidariteit met hun lot. Men zal de koek eerlijker moeten verdelen en dat lukt alleen als we (hulpverleners) vertrouwen uitstralen en op lokaal niveau een netwerk van perspectieven creëren, weliswaar hulp onder luid protest, aldus de heer Gabriëls.

rolstoel te beschikken. Als u het nodig hebt, zorg dan voor voldoende incontinentiemateriaal.

Tentoonstelling in SKB

Voor gasten die voor de week kiezen met 1 dag korter, zal dit in mindering worden gebracht.

In het Koningin Beatrixziekenhuis is in de komende tijd de tentoonstelling ‘Onzeker bestaan, leven aan de rafelrand van de arbeidsmarkt’ te zien. Deze prachtige tentoonstelling van het FNV laat twintig portretten zien van ‘werkende armen’: mensen die hard werken en desondanks de eindjes nauwelijks aan elkaar weten te knopen. Met deze tentoonstelling vragen we aandacht voor de positie van werknemers en zelfstandigen met een krap inkomen, veelal alleenstaande ouders, vooral moeders. Het is zeker de moeite waard om deze te bezichtigen (poli 8).

IKA is een commissie, in het leven geroepen door de diaconieën van de PKN-kerken in de Achterhoek en Liemers. Het doel van de IKA is het organiseren van een aantal vakantieweken voor lichamelijk minder valide mensen, al of niet samen met hun partner.

www.sociaalsteunpuntwinterswijk.nl Bezoekadres: 't Kreil, Dingstraat 25, 7101 GX Winterswijk

Openingstijden: Vrijdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Telefoonnummer tijdens deze openingsuren: 06-33 81 70 54. De stichting is van maandag t/m zaterdag bereikbaar op telefoonnummer 06-23 50 08 18.

Verder kan het programma bestaan uit optredens van zang-, toneel- of dansverenigingen, zijn er soms speldagen en wordt met de bus een uitstapje gemaakt. Regelmatig staan vrijwilligers klaar om de rolstoelen te duwen om een wandeling te maken.

Waarom IKA vakantieweken

Is er verzorging/verpleging aanwezig

Om u een vakantie te bieden, waarin u met mensen uit uw eigen regio, in een ongedwongen gemoedelijke sfeer, een week hartelijk kunt genieten.

Alle vakantieverblijven zijn volledig aangepast voor de verzorging van minder valide mensen. In alle weken is voldoende deskundige verpleging aanwezig.

Waar gaan we naar toe in 2013

Wie gaan er mee

-Doorn, F.D. Roosevelthuis, za. 9 maart t/m za. 16 maart 2013 Leiding; Jenny te Brake -Ommen, Het Laarhuis, za. 25 mei t/m za. 1 juni 2013 Leiding; Annelies Westerveld -Lemele, De Imminkhoeve, za. 15 juni t/m vr. 21 juni 2013 Leiding; Hermien Hinkamp

Behalve de ± 45 gasten die per week meekunnen, gaan er ca.25 vrijwilligers mee, waaronder een pastoraal medewerker, verpleegkundigen, verzorgenden en een aantal mensen voor de huishoudelijke dienst.

Wat doen we daar De vakantieweken lopen van zaterdag tot zaterdag behalve de laatste die eindigt al op vrijdag. We proberen een zo gevarieerd mogelijk programma samen te stellen. In deze week is een kerkdienst en een Avondmaalsviering opgenomen.

De kosten zijn in 2012 voor gasten die lid zijn van een PKN-kerk en boeken via de plaatselijke diaconie: -voor alleenstaanden: € 475,-voor echtparen: € 850,Particuliere gasten voor zo ver er plaats is: -voor alleenstaanden: € 625,-voor echtparen: € 1050,-

Boekingen Uitsluitend via het aanmeldformulier dat vergezeld moet gaan van een verklaring van de huisarts. Aanmeldingen moeten vóór 31 december 2012 binnen zijn. Bij te veel aanmeldingen wordt er geloot. Formulieren zijn verkrijgbaar via uw contactpersoon. Contactadres : Mevr. A Schonewille tel. 0543 517442

Bestuur Sociaal Steunpunt Winterswijk

Interkerkelijke vakantieweken Achterhoek/Liemers Wat is IKA

Wat zijn de kosten

Deze kosten zijn inclusief volpension en alle activiteiten. Bij annulering binnen 14 dagen voor het begin van een vakantie wordt € 50,- in rekening gebracht. Bij annulering binnen 7 dagen € 100,-

Op de rolstoelfiets, een prachtige ervaring!

Diaconie en ZWO organiseren Inloop op Eerste Kerstdag Om een oude gewoonte weer nieuw leven in te blazen, organiseert de Diaconie en ZWO een Inloop en wel op Eerste Kerstdag van 15.00 uur tot 18.00 uur in centrum de Zonnebrink, Zonnebrink 61. Een gezellig samenzijn om de kerstgedachte vorm te geven. Voor kerstversnaperingen wordt gezorgd in de vorm van koffie, thee en soep met broodjes. Eenvoudige tafelspelen kunnen gespeeld worden. Tevens kan men naar een kerstverhaal luisteren. We kijken naar u uit. Voor de orga-

nisatie is het makkelijk dat u zich opgeeft. Dit kan bij Sannie van den Brink tel: 514233. Namens de Diaconie, Hermien Boeijink

Wie zorgt voor het vervoer Het vervoer naar en van uw vakantieverblijf moet u zelf regelen. In veel gevallen stelt ook de plaatselijke diaconie vervoer beschikbaar. Informeer bij uw contactpersoon.

Wat heb ik verder nodig Als u beschikt over een rolstoel, neemt u die mee, anders moet u er één lenen bij de Thuiszorgwinkel. Iedereen dient over een

Barmhartigheid moet je doen

Foto: Henk Vis

5

Fr. van Keulen Zuilenesstraat 46 7101 BC Winterswijk tel. 51 23 34 e-mail: [email protected] Secties: De Hazelder, Miste/Corle

Sectie Hazelder en Miste/Corle Laat ik beginnen met een goed bericht: de heer Houwers, Sibbinkweg 15, is inmiddels geopereerd en weer als herboren thuis gekomen. Omdat het thuis niet goed meer ging, is mevrouw Leis Hietkamp-Ruessink, Misterweg 101, opgenomen in de Hoge Weide in Lochem, afdeling De Nettelhorst. Een zware beslissing voor haar man, Gerrit Hietkamp. So-wie-so moeilijk voor hen beiden en voor allen om hen heen. Een tegenvaller is ook de ziekmelding van collega Van Gooswilligen. Vanuit onze secties wensen we hem rust toe, die kan leiden tot herstel. Alle mensen die tobben met hun gezondheid, alle mantelzorgers erom heen: moge de Eeuwige zich over je ontfermen, en in Zijn spoor ook je medemensen. Als u dit leest, is Sinterklaas weer platzak teruggekeerd naar het zonnige en armere Spanje. We maken ons op voor de Kerstdagen. Overal in het dorp verschijnen de kaarsen, de lichtjes, de kerstbomen. Kaarten worden massaal rondgestuurd. In de kerk leven we in de tijd van Advent. Het uitzien naar de komst en de wederkomst van Jezus loopt in elkaar over. Vier weken lang leven we verwachtingsvol toe naar het feest van Zijn geboorte. In de diensten plukken we de sterren van de hemel. Helaas lopen we vaak te hard van stapel en komt de adventstijd in de schaduw te staan. De meeste kerstvieringen worden immers al ver vóór Kerst gehouden. Maar ik wens u allen zondermeer een goede Kersttijd toe! Moge het Licht dat God doet schijnen in onze wereld ook u verlichten en warmen.

àlle betrokkenen in het conflict. Dat er eindelijk gewerkt gaat worden aan herstel van vertrouwen – in elkaar en in de veelkleurige gemeente die we willen zijn. Dat vraagt van ons allemaal openheid en de bereidheid om samen een nieuwe weg in te slaan. Of we dat kunnen opbrengen hangt af van de mate waarin we ons met elkaar verbonden weten in Christus èn van de mate waarin we van elkaar willen leren wat het betekent om Zijn leerlingen te zijn. In deze donkere tijd van het jaar hebben we het in de kerk veel over licht, al of niet met een hoofdletter. Licht dat verheldert en verwarmt, licht dat donker verdrijft. Zelf heb ik in het afgelopen jaar mogen ervaren dat dit licht op de meest onverwachte momenten doorbreekt. Soms door een woord of gebaar van een medemens, soms juist òndanks alles waarmee wij mensen het licht verduisteren of onder de korenmaat zetten. Het bracht mij het besef dat wij als mensen leven van en in een niet te doven Licht. En voor mij is de gemeente daar waar mensen het niet kunnen laten om dat Licht aan elkaar door te geven, met Advent en Kerst, in de Paasnacht en op alle andere dagen dat wij leven mogen. Mag dat Licht voor u schijnen, in het bijzonder voor wie ziek zijn of eenzaam. We denken ook aan collega Evert van Gooswilligen en zijn vrouw Ans, nu hij even niet meer verder kon en rust moet nemen. Goede Kerstdagen gewenst, en een gezegend nieuw jaar! Met hartelijke groet, Ds. Berdie Marsman

Tuunterstraat 26-1 7101 EG Winterswijk tel. 53 49 81 e-mail: [email protected] Secties: Windmolenveld, Woold

Vertrouwen Na een vrij lange periode van voorzichtige stappen – steeds een kwart gemeentewerk erbij – ben ik per 1 december volledig hersteld gemeld. Dat wil zeggen dat ik weer de volle 50% van mijn aanstelling invul en de werkzaamheden doe die binnen die tijd van gemiddeld 20 uur per week passen. Over het algemeen heb ik daar (delen van) de maandag, dinsdag en donderdag voor beschikbaar. Ik ervaar het als positief dat het nu zover is. De afgelopen tijd dacht ik bij elk klein stapje soms verwonderd: ik kan het nog! En in de contacten met gemeenteleden deden het vertrouwen en de hartelijkheid me heel goed. Nu ik dit schrijf ligt de eerste keer voorgaan in kerkdiensten nog voor me, maar de preek is klaar en nu denk ik maar met paus Johannes de 23ste : Heer, het is toch ook Úw kerk?! Velen met mij zullen de tijd die achter ons ligt als een zwarte bladzijde in de geschiedenis van onze nog zo jonge Protestantse Gemeente hebben beleefd. En helaas is de inkt daarvan ook nog lang niet droog, zo lijkt het. Ik hoop van harte dat er onder leiding van de Visitatoren die onze gemeente bezoeken een echt gesprek kan ontstaan tussen

6

Ds.Theo Parmentier

Giften Via Siny Jentink € 3,= voor het jeugdwerk en € 10,= voor de wijkkas; Ook voor de wijkkas: via Henk Prinsen € 10,=; via Jan Hijink € 10,=; via Jannie Dunnewold € 5,= en € 20,=; via Fieke Holleman € 5,= en € 10,= en via Gerrie Jansen € 10,=.

C. de Jonge

Via bezoekmedewerkster Gerrie Grievink hebben we uit de wijk de volgende giften mogen ontvangen: 2x € 10,= voor de wijkkas en 1x € 10,= voor Trefpunt. Hartelijk dank hiervoor! Met vriendelijke groet,

W. Dreeslaan 44 7103 JG Winterswijk tel. 53 07 76

e-mail: [email protected]

Mieke Hermsen

Secties: Centrum, Huininkmaat/ Bomenbuurt, Kotten/Brinkheurne en Pelkwijk en Huize de Rikker

E. van Gooswilligen Meijerink 27 7101 VZ Winterswijk tel. 53 63 61 e-mail: [email protected] Secties: Balinkes, Zuilenes, De Pas, Bargerbosch en Meddo, inclusief Huize Roetendael

Giften

B.W. Marsman

Met een hartelijke groet,

Giften

Ds. Fransien van Keulen In de afgelopen weken hebben we de volgende giften uit de wijken mogen ontvangen: Via Willy te Winkel € 15,= en via Fransien € 50,=. Beiden voor de Kerk. Via Willemien de Roos € 10,= en via Nomke Esselink € 5,=. Beiden voor de wijkkas. Hartelijk dank voor deze giften! Met vriendelijke groet, Mieke Hermsen

al weer met ‘sneltreinvaart’ richting de Kerstdagen en het einde van het jaar 2012. Het is een jaar geweest dat op het kerkelijk erf van onze gemeente niet echt rustig genoemd kan worden. Ik hoop van harte dat het volgende kalenderjaar voorspoediger mag verlopen voor onze gemeente. Als kerkenraad en predikanten willen we, bescheiden en naar onze mogelijkheden, ter opbouw van het gemeentewerk binnenkort enige stappen voorwaarts proberen te zetten. Dat betekent voor mij persoonlijk dat ik (tijdelijk) zal meehelpen ten behoeve van het jeugdwerk. Ik zeg met nadruk ‘naar onze mogelijkheden’, want naast mijn wijkwerk en bestuurswerk kan ik alleen maar roeien met de riemen die ik heb en dat geldt voor alle mensen van goede wil die hun best doen binnen de gemeente. Het begroot mij intussen dat mijn collega ds Evert van Gooswilligen nu met ziekteverlof is. Hij heeft veel voor anderen opgevangen, nu zullen wij dat voor hem moeten doen. Ik beëindig deze rubriek met u allen een gezegende Kerstdagen toe te wensen!

Geboren Op 29 november 2012 werd Annabell Eline geboren dochter van Sebastiaan Hemink en Eveline Goldsweer, Bargerslat 24, zusje van Rose-Lynn en Madelief. We willen jullie van harte feliciteren met deze blijde gebeurtenis. Evert van Gooswilligen

Giften Voor de wijkkas ontvangen: Via Hetty Smits € 10,=; via Aline Nijman € 10,=; via Betty te Loo € 5,=; via Siny Kruisselbrink € 10,=; via Grietje Rouw € 15,= en via Gerry Geessink € 20,=. Alle gevers hartelijk dank voor uw bijdrage. Ini Helmink

J.T. Parmentier Tuunterstraat 26-1 7101 EG Winterswijk tel. 53 49 81 e-mail: [email protected] Secties: Oostervoort/De Rikker Consulent voor: Scholtenenk/ Hakkelerkamp

De ontmoetingsavond die wij eind november in de Zonnebrinkkerk hielden voor mensen uit de sectie Scholtenenk/Hakkelerkamp is een zeer geslaagde avond geworden. Er was een goede opkomst en de leeftijd van de aanwezigen was redelijk gevarieerd. Met behulp van het kaartspel ‘Samenspraak’ hebben wij op ontspannen wijze over verschillende zaken van gedachten gewisseld. Agaath van Ommen had, in de traditie van de ons ontvallen Herman Trip, voor alle bezoekers een mooie Kerstwenskaart gemaakt. In de sectie Oostervoort/De Rikker willen wij eind februari, begin maart een soortgelijke avond organiseren. Over de precieze datum en het onderwerp hoort u later meer. Zo snellen wij inmiddels dan

Consulent voor: Huppel/Henxel/ Ratum

Kerstgroet Meestal komen de ‘brieven’ er in onze kerkdiensten wat bekaaid af, maar als het even kan lees ik in de kerstnachtdienst altijd Titus 2:11-14. Ik vind dat de uitspraak waarmee dit gedeelte begint precies verwoordt waar het met Kerst om draait: ‘Gods genade is openbaar geworden tot redding van alle mensen.’ Waarschijnlijk zullen niet veel mensen dat gemerkt hebben toen Jezus ergens achteraf in Bethlehem werd geboren. Maar gelukkig wijzen de engelen in het geboorteverhaal ons erop dat dit kind uit naam van God Israël en heel de mensheid heil en vrede zal brengen. Het lijkt mij goed om dat vast te houden, vooral als het in ons eigen leven anders loopt dan wij hadden gehoopt, als alle ellende in de wereld ons benauwt of als de spanning in onze gemeente ons teveel wordt. Wat er ook gebeurt: Jezus heeft ons laten zien dat God om ons geeft. In hem is Gods genade openbaar geworden tot redding van alle mensen. Ook namens Sylvia wens ik u allen bemoedigende kerstdagen en veel heil en zegen in het nieuwe jaar.

Uit de sectievergaderingen Uit de vergadering van de sectie Huppel/Henxel/Ratum kan allereerst worden gemeld dat Fieke Holleman (Masterveldweg 25, tel. 56 22 08) de adressen van Henk Prinsen heeft overgenomen: Waliënseweg, Dwarsweg 1-17, Vredenseweg 174-188 en 125-139. Verder willen wij u nog eens laten weten dat giften uit deze sectie worden verantwoord in het sectiebericht van ds. Parmentier. In de vergadering van de vier andere secties hebben wij uitvoerig gesproken over de ontmoetingen die wij in het voorjaar (januari-maart) willen organiseren. Het plan is om u uit te nodigen voor een eenvoudige maaltijd, gevolgd door een gesprek aan de hand van een DVD. De bedoeling is dat gemeenteleden die bij elkaar in de buurt wonen elkaar op een ongedwongen manier wat beter leren kennen, zodat het gemakkelijker wordt om naar elkaar om te zien als dat nodig mocht zijn. Pastoraat, het meeleven met elkaar, is immers niet alleen de taak van ouderlingen en bezoekmedewerkers, maar van iedereen in de kerk. Een klein comité is bezig dit plan verder uit te werken. U hoort binnenkort meer. (Lees verder op pagina 5)

(Vervolg van pagina 4)

Kerstvieringen Maandag 17 december vanaf 19.00 uur: kerstfeest in Ratum in gebouw ‘Emma’. Dinsdag 18 december van 14.00-16.30 uur (let op de datum en tijd!): gezamenlijke viering van Advent en Kerst van de senioren van ‘het Trefpunt’, ‘de Vrees’ en ‘de Zonnehoek’ in de Zonnebrinkkerk. Gert Oplaat vertelt een Kerstverhaal in het dialect (‘Mirreweenter op het platteland’). De koffie staat klaar vanaf 14.00 uur; aanvang programma ±14.40 uur. Donderdag 20 december vanaf 19.30 uur: kerstfeest in Kotten in gebouw ‘Wilhelmina’. Zaterdag 22 december vanaf 20.00 uur: kerstfeest in Huppel/Henxel/Dorpbuurt in ‘Het Wieskamp’. Zondag 13 december vanaf 19.00 uur: kerstfeest in Brinkheurne in zalencentrum Reuselink.

Agenda Maandag 7 januari om 20.00 uur: vergadering van sectieteam Huppel/Henxel/Ratum bij Fieke Holleman. Donderdag 10 januar1 om 20.00 uur: gezamenlijk vergadering van de sectieteams van Centrum, Huininkmaat/ Bomenbuurt, Kotten/Brinkheurne en Pelkwijk in de Zonnebrinkkerk. Hartelijke groeten, Chris de Jonge

Giften Wij mochten weer een aantal giften in ontvangst nemen, waarvoor onze hartelijke dank. Tenzij anders vermeld, zijn ze bestemd voor de wijkkas. Margriet Nauta: € 5,= en € 10,=: beiden voor het onderhoud van de kerk en € 10,= voor de wijkkas; Siny Wikkerink: €5,=; Gerda Goorman € 5,= en daarnaast € 10,= voor het jeugdwerk en € 10,= voor de kerk; Rikste Mechielsen € 5,= en tot slot Hannie Lutjekossink € 15,=. Annie Klein Brinke

Sectie Ouderenpastoraat Voorzitter: Erica Hijink-Elferdink Masterveldweg 17 7105 CN Winterswijk Huppel tel. 56 22 41 e-mail:[email protected]

Ouderenpastoraat in de tehuizen vanaf juni 2010 -Sleeswijk: Ds. Fransien van Keulen tel.51 23 34 - Berkhof THV, Berkhof aanleunwoningen, Pronsweide en Huize Roetendael, Meddo: Ds. Evert van Gooswilligen, tel. 53 63 61 - Vredense Hof, Huize De Rikker en Pelkwijk: Ds. Chris de Jonge, tel. 53 07 76 - Molenaar, St. Elisabethgaarde en Homansbos: ds. Theo Parmentier, tel. 53 49 81 - Wamelinkhof: ds. Berdie Marsman, tel. 53 49 81 Voor de gemeenteleden in de verzorgingstehuizen is het mogelijk om de predikant van hun oude wijk aan te houden of om een nieuwe keuze te maken. Het is wel van belang dat u dat doorgeeft aan de betreffende predikant en ook aan uw naaste familie. Begeleiding van de sectie Ouderenpastoraat: ds. Fransien van Keulen. ’t Is al weer december; wi’j bunt alweer in de donkere dage veur karsmissen. ’s nachts vrus ’t al weer een betken en de dèèkens bunt weer heerlijk warm. Sonterklaos is weer oet beeld, zien onbenullige neave, ’t karstmenneken probeert uns no te verleiden. Maor ik heb ’t neet zo op den dommen dikzak; hee wet niks anders te zeggen dan: “ho, ho…” En toch trökke andacht. Ik mot um maor as een vervelend kind zeen, zonder andacht höldt ’t vanzelf op en spaor ik mi’jzelf de argernisse. Laot ik miene andacht maor richten op dat echte Karstkind en deur Um op kindere in oorlogsgebieden; bv in Syrië, naoberkindere van ’t Kind van Bethlehem. Kindere en eure olders dee zich moet doeken veur ’t scheten, veur de bommen en dat is gin ni’jjaors knapperi’je. Dit is maor een veurbeeld van alle leed in de wald, heel vake kö’w daor zelf neet völle an verandern, maor wi’j könt wal naor unzen naosten umme zeen, dee wont soms bie unszelf naost de deure. Wi”j zollen de deure veur eur los könn’n doon. Op earsten karsdag is ’s meddags de deure van de Zunnebrinkkarke los en d’r is koffie en meer.

Op 26 november had de sectie Ouderenpastoraat de laatste vergadering van dit jaar. De geestelijk verzorgers van de verzorgings/verpleeghuizen waren ook aanwezig; jaarlijks hebben we een informeel overleg en dat is altijd heel plezierig. Mw Antoinette Menting, RK geestelijk verzorger beëindigt per 1 januari 2013 haar dienstverband. De samenwerking met mw Menting is altijd heel goed geweest en vele bewoners van Vredensehof, Pronsweide en Rikker hadden met haar een bijzondere band. Mw Menting zal nog niet helemaal uit het beeld verdwijnen, ze zal als vrijwilliger nog wel kerkdiensten leiden. Het Ouderenpastoraat van de PGWinterswijk spreekt de hartelijke dank uit voor alle goede dingen die we met elkaar mochten doen en beleven. Wij wensen haar, met haar gezin alle goeds toe. We zijn ook blij dat er een opvolger gezocht wordt, een RK geestelijk verzorger. Gelukkig wordt die functie door de Stichting Marga Klompé niet wegbezuinigd. Dat is een heel positief signaal in deze tijden van verzakelijking en bezuiniging. In de laatste vergadering mochten wij ook mevrouw Diny Huijsman welkom heten, zij zal bezoekwerk gaan doen in de Elisabethgaarde. We hopen dat ze vreugde zal beleven in dat werk. De collecten in november waren bestemd voor de voedselbank en hebben € 363,= opgebracht. Samen met een eerdere collecte is het totale bedrag € 735,=. Het is een mooi bedrag, dat zeker goed besteed zal worden. Momenteel worden er zo’n 50 voedselpakketten per week uitgereikt. Het is fijn dat ook voor de ontvangers wat extra’s gedaan kan worden. In december wordt er gecollecteerd voor Amnesty International, in januari zijn de collecten bestemd voor de Raad van Kerken en daarmee ondersteund u ook de diensten in de verzorgingshuizen. In de afgelopen periode mocht het Ouderenpastoraat de volgende giften ontvangen: in Wamelinkhof 1x € 50,=, 1x € 20,=, 3x € 5,= in de Berkhof 4x € 10,=; in Pronsweide 1x € 2,= en in de Sleeswijk 3x € 5,= en 1x € 10,=. Wij danken alle gulle gevers van harte. Dit is ut leste bericht van 2012 en daorumme wens ik en alle medewarkers van ’t Older’npastoraat, owleu goeie karsdage too en völle heil en zegen in ’t ni’je jaor. Erica Hijink-Elferdink

Kerkenwerk

Geïnspireerd door verschillende columns/artikelen uit Kerkenwerk van 25 okt. jl., begon ik aan dit schrijven. Ben ik religieus, gelovig, religieus gelovig of gelovig religieus…? Ik weet het (nog) niet. Wel ervaar ik elke keer weer rijkdom in het kunnen putten uit de verhalen in de bijbel waarin ons steeds weer duidelijk gemaakt wordt dat God en Zoon, dóór de Geest, zoveel ruimte geven aan juist ons, mensen. Een ruimte die voelt zonder gebonden te hoeven zijn tussen harde kaften die je de adem benemen of gebonden aan dogma’s en aan die ene juiste geloofsopvatting. Ruimte voor, zoals Ramses Shaffy bezingt: Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder… Kernwoorden die passen bij het bestaan van een Gemeente op een Levensechte manier. Kernwoorden die intense Levensbeelden oproepen. En één beeld zegt meer dan duizend woorden! In de bijbel staan vele woorden. Echter zonder beelden bij deze woorden/verhalen komt er niets tot Leven. Opgegroeid in een kerkelijke omgeving waarin Het Woord als belangrijkste gegeven gold en waar dan heftige discussies en kerkscheuringen door ontstonden, voelt dat soms als een complete omwenteling in mijn leven. En om bij omwenteling door Levensbeelden te blijven… Voor mij zie ik nu nog geregeld het ene beeld van dat moment op de snelweg, dat we op weg waren naar het ziekenhuis om te horen te krijgen wat, na diagnose van lymfeklierkanker, mijn eigen levenskansen en die van ons nog ongeboren kind zouden zijn. Verkeer dat doorraasde, zich prima houdend aan de regels. Van de kernwoorden, als boven beschreven, viel in het doorrazen van het verkeer weinig te bespeuren. Ergernis aan elkaars rijstijl was zeker wel waar te nemen. En toen opeens dat besef dat je eigenlijk op weg bent naar ‘welke?’ zeer belangrijke levenskans? Liederen (zing), het willen doorstaan van de zwaarste behandelingen (vecht), het verdriet om deze situatie (huil), schietgebedjes (bid), vreugde om het kind in mij (lach), het bergen willen verzetten voor een goede toekomst (werk) en grote bewondering voor het Leven, schoten als flitsen-

de beelden door mij heen. Vanaf dat moment ook het besef dat het niet gaat om het doorrazen van je leven, zoals dat eeuwige verkeer op de snelweg, maar om wat er in de kern aan Leven (bewondering) te bespeuren is. Daarnaast noem ik graag het beeld dat onze zoon onlangs opriep met de vraag: “Hoe communiceerden Adam en Eva eigenlijk met elkaar?” “Tja”, dacht ik, “Welke taal spraken Adam en Eva?” Als antwoord gaf ik hem: “Waarschijnlijk wel elkaars taal.” Tegelijkertijd me realiserend: “Spreken wij in de PGW nog elkaars taal en voelen we nog beelden van bewondering of verwondering daarbij, of razen we door zónder te communiceren, een ieder zijn eigen weg gaand, af en toe stilstaand op eigen voorsorteerstroken?” Naar welke Levenskans zijn wij gezamenlijk op weg? Durven we daarbij te putten uit de beelden bij de eeuwenoude verhalen en durven we daarin ons eigen belang (voorsorteerstrook) ondergeschikt te maken aan het belang van de Levenskansen van de Eeuwige in de rest van ons gemeenteleven? En onze toekomst, de jeugd? Moeten we de jeugd tegemoet komen zonder grenzen te stellen in het ik-gerichte van deze tijd, met alleen willen consumeren naar eigen wens? Of durven we het nog aan om ogen te openen voor de verwondering in die volgens velen zo oude materie waarin de Eeuwige centraal staat, en waarbij beeldende communicatie, ons door de Zoon op een voortreffelijke wijze voorgedaan, een heel belangrijk gegeven is? Waar gaan wij hen zelf in voor, met onze eigen vele verschillende consumptie-eisen wat betreft erediensten? “Geef dat het van ons leert te kijken Naar Hem die ’t Licht der wereld is En altijd meer op Hem gaat lijken: Een lichtglans in de duisternis.” Zo zongen wij, samen met de gemeente, bij de doop van onze kinderen. Een doop die werd beaamd door de gemeente met een bevestigend antwoord op de vraag of de gemeente daarbij wilde helpen. “Helaas” (voor ons) richtte het jongerenwerk zich steeds meer op consumptie naar eigen wens, bekering en jongeren “vissen” die buiten de kerk opgroeien. (zie cijfers jeugdwerk) Bepaalde kinderen uit onze gemeente zelf, voelden zich steeds meer buiten de boot vallen. Het zijn bepaald geen schreeuwers, deze groep jeugdigen, maar figuurlijk schreeuwen ze (net als iedere puber) om erbij te mogen horen op welk niveau, op welke manier en met welke voorkennis ze ook denken en beelden hebben uit die eeuwenoude verhalen vol Levenskansen in het hier en nu. De wereld van het jongerenwerk van de afgelopen tijd was helaas hun wereld niet meer. Zo zijn we heel wat jongeren kwijtgeraakt, misschien wel zonder dat we ons dat bewust waren. Kinderen die, jaren geleden, in grote groepen kindernevendienst volgden, en zelfs startten met catechisatie. Kinderen die opgroeien vanuit een kerkelijk meelevende wereld thuis, in een wetenschappelijke wereld van tegenwoordig, soms snakkend naar een wereld gevoed door verhalen uit de bijbel. Verhalen die al vele malen aan hen verteld zijn in kindernevendienst, op school, thuis of waar dan ook. Helaas voelden zij in het jeugdwerk heel weinig ruimte om vanuit deze achtergrond te “stoeien” mét en te communiceren óver het Leven. Wat voor een rol is er voor hen in het nieuw op te starten jongerenwerk, de toekomst van onze gemeente, weggelegd? Een rol met Levenskansen voor iedereen? Zullen we samen met hen zingen, bidden, vechten, huilen, werken, lachen en bewonderen…? Als we dat als PGW nu eens als gemeenschappelijk motto nemen, want waar bewondering/verwondering is, bestaat geen ruimte voor onenigheid. “Elkaar zijn wij gegeven tot kleur en samenklank…”. (uit het lied: Zolang wij ademhalen…) Beeldender kunnen we het niet uitzingen! Ik zie een heel kleurenpalet voor me en hoor prachtige harmonieën daarin. “De lofzang om het leven, geeft stem aan onze dank”, zo gaat hetzelfde lied verder. Een utopie? Religieus, gelovig, gelovig religieus, religieus gelovig...? ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft. Vuur dat nooit meer dooft’. (Bron: Taizé) Anne-Mieke Tijselink

7

Andere diensten Verpleeghuis Pronsweide

Zonnebrinkkerk zondag 16 december 3e advent 8.45 uur ds. F. van Keulen, m.m.v. KWOV-symfonie

zondag 23 december 4e advent 8.45 uur ds. C. de Jonge

maandag 24 december 22.30 uur ds. C. de Jonge, m.m.v. gemengd koor HZW

dinsdag 25 december 1e kerstdag

10.00 uur ds. F. van Keulen, Kerstgezinsdienst m.m.v. Music Teenz, Met kinderoppas en kindernevendienst

zondag 30 december

8.45 uur ds. J.T. Parmentier, Avondmaal

maandag 31 december oudejaarsdag 19.00 uur ds. C. de Jonge

zondag 6 januari

Jacobskerk zondag 16 december 3e advent 10.00 uur ds. F. van Keulen

zondag 23 december 4e advent 10.00 uur ds. C. de Jonge

maandag 24 december 21.00 uur ds. J.T. Parmentier, m.m.v. muziek ver. Eendracht 23.00 uur ds. J.T. Parmentier, m.m.v. Jacobscantorij

dinsdag 25 december 1e kerstdag

10.00 uur ds. C. de Jonge, m.m.v. Soli Deo Gloria, Geen kinderoppas en kindernevendienst

zondag 13 januari

Kindernevendienst Elke zondagmorgen om 10.00 uur, tenzij anders vermeld

Kinderoppasdienst Nijntje

dinsdag 25 december (1e kerstdag) 10.00 uur: Lieke en Renske Ruessink zondag 6 januari 10.30 uur: Greetje en Emma Kraan

Inlichtingen mevr. J. Wassink, tel. 51 68 34 Volkskerstzang gaat niet door De Raad van Kerken organiseert tradi-tioneel op de zondag vóór Kerst de Volkskerstzang met voorgangers uit de lidkerken. Het lag in de bedoeling om ook dit jaar weer deze Volkskerstzang-viering te organiseren, maar om een aantal redenen heeft het bestuur van de Raad van Kerken besloten om dit jaar de Volkskerstzang niet door te laten gaan. Er wordt nog wel overwogen om een eventuele doorstart te maken, maar op dit moment is nog niet duidelijk hoe we daar invulling aan gaan geven. De komende tijd zullen we ons daarover beraden en met voorstellen komen. R aad van Kerken Winterswijk

8

Vredense Hof dinsdag 8 januari 18.30 uur dhr. S. Kuijt

Pelkwijk zaterdag 5 januari 19.00 uur dhr. S. Kuijt

Wooncomplex Wamelink zaterdag 5 januari 18.00 uur dhr. S. Kuijt

9.30 uur ds. C. de Jonge, Geen kinderoppas en kindernevendienst

Rondom de Jacobskerk

Autodienst Zonnebrinkkerk

dinsdag 8 januari 19.30 uur dhr. S. Kuijt

zondag 6 januari

zondag 13 januari

Kinderoppasdienst

Berkhof

10.00 uur ds. J.T. Parmentier

10.00 uur voorganger nog niet bekend 19.00 uur Musica Jacobi, Muziekvesper m.m.v. Ton Haket, gitaar

Rondom de Zonnebrinkkerk

Verzorgingshuizen

zondag 30 december

8.45 uur geen dienst 10.30 uur ds. F. van Keulen, Young&heart-dienst Met kinderoppas en kindernevendienst

8.45 uur voorganger nog niet bekend

zondag 16 december 10.45 uur ds. C. de Jonge zondag 23 december 10.45 uur pastor F. Trieschnigg dinsdag 25 december 1e kerstdag 10.45 uur ds. J.H. Wassink-Pluimers zondag 30 december 10.45 uur mevr. A. Menting-Hendriksen zondag 6 januari 10.45 uur ds. M.A. Andela-Hofstede, Aalten zondag 13 januari 10.45 uur ds. J.H. Wassink-Pluimers

Elke zondagmorgen om 10.00 uur in Den Angang, tenzij anders vermeld zondag 16 december Lia Eeltink en Chistine van Ens zondag 23 december Simone ter Haar, Anita Jentink zondag 30 december Carin Esselink, Nicolette Westrum zondag 13 januari Susan en Ezra te Paske

Autodienst Jacobskerk Inlichtingen mevr. S.H.G. van den Brink tel. 51 42 33

Om een oude gewoonte weer nieuw leven in te blazen, organiseert de Diaconie en ZWO een Inloop en wel op dinsdag 25 december (eerste kerstdag) van 15.00 tot 18.00 uur in centrum de Zonnebrink, Zonnebrink 61. Een gezellig samenzijn om de kerstgedachte vorm te geven. Voor kerstversnaperingen wordt gezorgd in de vorm van koffie, thee en soep met broodjes. Eenvoudige tafelspelen kunnen gespeeld worden. Tevens kan men naar een kerstverhaal luisteren. We kijken naar u uit. Voor de organisatie is het makkelijk dat u zich opgeeft. Dit kan bij Sannie van den Brink tel, 51 42 33. Namens de Diaconie, Hermien Boeijink

Kerstdienst voor jong en oud In het adventsproject van dit jaar gaan we met de sterren op weg naar Kerst. Sterren zijn bedoeld om de donkere nacht te verlichten. Eén ster is wel heel bijzonder, dat is de Morgenster. Jezus heeft licht in deze donkere wereld gebracht als een stralende Morgenster.Komt u ook op Eerste Kerstdag om samen met ons de geboorte van Jezus te vieren?! Aan deze dienst werken mee: ds. F. van Keulen, de Music Teenz, Wim Ruessink en kinderen en leiding van de kindernevendienst. De dienst begint om 10.00 uur in de Zonnebrinkkerk. Er is kinderoppas en een leuke kindernevendienst. De kindernevendienstcommissie

Zaterdag 15 december om 17.00 uur zingt het vrouwenkoor Musica uit Dinxperlo een prachtige kerstcompositie. De uitvoering maakt deel uit van de adventsmuziekserie ‘Muziek voor de Zondag’ uit. Een raadsel waarom het werk, ‘Grande Messe de Noël’ van de laat-19e-eeuwse Belgische componist François-Auguste Gevaert zo onbekend is gebleven. Het is een feest om dit werk voor vrouwenkoor en orgel te beluisteren én uit te voeren. Musica staat onder leiding van Elske te Lindert, Wim Ruessink bespeelt het orgel. Zaterdag 22 december om 17.00 uur wordt het ‘Klein Kerstoratorium’ van Huub Oosterhuis en Antoine Oomen gezongen. Het is een werk voor koor, solisten, gemeente, piano, fluit, hobo en spreekstem. Oosterhuis en Oomen componeerden het werk in 1979. Sindsdien is het altijd populair gebleven. De Zonnebrinkcantorij studeerde de compositie in. Solisten zijn Janneke Vis (alt) en Peter Arink (bariton). Even voor 17.00 uur wordt de gemeentezang gerepeteerd. Wim Ruessink

Musica Jacobi

Kerkdiensten Winterswijk

Nog tweemaal ‘Muziek voor de zondag uit’

Protestantse Gemeente Winterswijk

Muziekvesper met gitaarmuziek bij Musica Jacobi

Na alle drukte van de kerst belanden we op zondag 13 januari in de tijd van de Epifanie. In deze tijd van het kerkelijk jaar vieren we de ‘verschijning’ van de Morgenster, Gods Zoon. De eerste Musica Jacobi van het nieuwe jaar is een muziekvesper. Aan de vesper wordt medewerking verleend door gitarist Ton Haket. Samen met Wim Ruessink op orgel speelt hij een concerto van Antonio Vivaldi. Daarnaast worden solowerken gespeeld in de muziekvesper. Verder maken psalmen, liederen, lezingen, gebeden en verstilling deel uit van de muziekvesper. Henk Vis is lector/liturg bij de muziekvesper. De aanvang is 19.00 uur. Wim Ruessink

Oecumenische dienst

Op 20 januari (kerkendag) zal er om 10.00 uur een oecumenische dienst plaatsvinden in de Jacobskerk. Nader bericht in het volgende nummer van kerkenwerk. R aad van Kerken Winterswijk

Kerkelijk Bureau PGW Zonnebrink 61, 7101 NB Winterswijk tel.: 51 23 95 – fax: 53 29 31 E-mail: [email protected] Openingstijden: alle werkdagen van 10.00 tot 12.30 uur. U kunt hier terecht voor: - alle wijzigingen betreffende de ledenadministratie en Kerkenwerk - informatie over tarieven en het bespreken van de kerken voor huwelijken, uitvaarten en concerten - vragen betreffende de kerkelijke bijdragen - bestellen van collectebonnen - bespreken van de aangepaste stacaravan van de diaconie voor mindervaliden - al uw overige vragen op kerkelijk gebied Op www.pgwinterswijk.nl vindt u veel basisinformatie; op de pagina Laatste Nieuws de actuele informatie.

Collectebonnen Door collectebonnen te gebruiken (verkrijgbaar in de waarden € 0,50, € 1,= en € 2,=) zijn ook deze giften in veel gevallen aftrekbaar van de belasting. U helpt er bovendien de kerk mee, want de administratieve lasten nemen daardoor af. Kortom: collectebonnen zijn een goed idee! Het bestelformulier is verkrijgbaar bij het kerkelijk bureau, maar ook te downloaden van: www.pgwinterswijk.nl Uw bestelling collectebonnen wordt gratis thuisbezorgd!

Weekenddiensten 15 en 16 december Ds. F. van Keulen, tel. 51 23 34 22 en 23 december Ds. C. de Jonge, tel. 53 07 76 29 en 30 december Ds. T.J. Parmentier, tel 53 49 81 5 en 6 januari Ds. F. van Keulen, tel. 51 23 34 12 en 13 januari Ds. C. de Jonge, tel. 53 07 76

Collecterooster

zondag 16 december 1 kerk 2 jeugdwerk zondag 23 december 1 diaconie 2 bloemencommissie maandag 24 december 1 kerk 2 plaatselijk missionair werk dinsdag 25 december 1 kerk 2 kerkinactie/kinderen in de knel zondag 30 december 1 diaconie 2 orgelfonds maandag 31 december 1 diaconie 2 eindejaarscollecte zondag 6 januari 1 kerk 2 jeugdwerk zondag 13 januari 1 diaconie 2 orgelfonds

Senioren Actief Het Trefpunt, de Vrees en de Zonnehoek Op dinsdag 18 december zal er om 14.30 uur een gezamenlijke Kerstviering zijn in de Zonnebrinkkerk.

Trefpunt Dinsdag 15 januari van 14.30 – 16.45 uur in de Zonnebrinkkerk: Deze nieuwjaarsmiddag houden we een ouderwetse slachtvisite met zang en sketches van mevrouw Johanna Reurink. Ook mogen we volop proeven van de hapjes die worden gemaakt. We verheugen ons er nu al op. (ouderwetse slacht proeven!).

De Zonnehoek Woensdag 9 januari van 14.30 – 16.30 uur: Mevr. Ida Voerman leest voor.

Zacharia 13:7-9 Zacharia 14:1-11 Zacharia 14:12-21 Lucas 1:1-25 Lucas 1:26-38 Lucas 1:39-56 Lucas 1:57-66 Lucas 1:67-80 Lucas 2:1-14 Lucas 2:15-21 1 Johannes1:1-2:2 1 Johannes2:3-11 1 Johannes 2:12-17 Lucas 2:22-35 Lucas 2:36-40 Lucas 2:41-52 Psalm 75 1 Samuel 1:1-20 1 Samuel 1:21-2:11 1 Samuel 2:12-26 1 Samuel 2:27-36 1 Samuel 3:1-4:1a 1 Samuel 4:1b-22 1 Samuel 5:1-12 1 Samuel6:1-7:1 1 Samuel7:2-17 Psalm 76 Lucas 3:1-9 Lucas 3:10-22 Lucas 3:23-38 Habakuk 1:1-11 Habakuk 1-12-2:4 Habakuk 2:5-20 Habakuk 3:1-19 1 Korintiërs 11:17-34

Het is alweer tijd voor het omruilen van de busjes en het uitdelen van de kaarten voor het eerste kwartaal van 2013. Hiervoor zit ik donderdag 20 december in de Zonnebrinkkerk van 10.00 – 11.30 uur en van 18.30 – 20.00 uur. Het vorige kwartaal heeft toch weer een mooi bedrag opgeleverd van ruim € 2.500,= ! Graag zie ik jullie op donderdag 20 december in de Zonnebrinkkerk. Tot dan! Jacqueline Luiten w.luiten 8@ chello.nl 0543-52 43 72

Kopij voor de Zondagsbrief uiterlijk donderdags vóór 17.00 uur inleveren, per e-mail: [email protected] Voor digitale ontvangst van de Zondagsbrief kunt u zich aanmelden op www.pgwinterswijk.nl (via de knop Zondagsbrief; ook kunt u hier wijzigingen in uw e-mailadres doorgeven, zie de instructies aldaar).

Giften kunnen gedaan worden op giro 456 t.n.v. KerkinActie onder vermelding ‘Bestemming werelddiaconaat’ en ‘Lid PKN Winterswijk’

December 2012 Zondag 16 Maandag 17 Dinsdag 18 Woensdag 19 Donderdag 20 Vrijdag 21 Zaterdag 22 Zondag 23 Maandag 24 Dinsdag 25 Woensdag 26 Donderdag 27 Vrijdag 28 Zaterdag 29 Zondag 30 Maandag 31 Januari 2013 Dinsdag 1 Woensdag 2 Donderdag 3 Vrijdag 4 Zaterdag 5 Zondag 6 Maandag 7 Dinsdag 8 Woensdag 9 Donderdag 10 Vrijdag 11 Zaterdag 12 Zondag 13 Maandag 14 Dinsdag 15 Woensdag 16 Donderdag 17 Vrijdag 18 Zaterdag 19

Verjaardagsactie

Zondagsbrief

Giro Werelddiaconaat

Vandaag lezen wij

Kerstviering PCOB

De maandelijkse bijeenkomst van de PCOB staat woensdagavond 19 december in het teken van advent en kerst. De aanvang is om 19.00 uur in zorgcentrum ‘de Pelkwijk’ Laan van Hilbelink 95 te Winterswijk. Deze kerstviering wordt geheel verzorgd door het Eibergs Vocaal Ensemble. Dit koor van ongeveer zes personen zal onder begeleiding van een pianist prachtige kerstliederen zingen.Het bestuur nodigt tevens gasten uit deze kerstbijeenkomst mee te vieren. Diny L amers Hijink

Musical David en Goliath

Op zondag 17 februari verzorgt theatergroep ‘De Vliegende Speeldoos’ een bijzonder programma in de Zonnebrinkkerk. In één dag gaan zij met alle kinderen in de basisschoolleeftijd die zich hebben opgegeven een musical instuderen. Nadere informatie volgt in Kerkenwerk nr. 158. Inge Wiggers

Op dinsdag 18 december geeft de werkgroep Amnesty International u weer de gelegenheid om een petitie te tekenen in de bibliotheek van 19.00 tot 20.30 uur. Gegevens over de personen voor wie de handtekeningactie wordt gehouden, zullen worden gepubliceerd in de Weekkrant die op de schrijfdag uitkomt.

Ontmoeting op zondag 13 januari 2013

Het thema is die zondag: ‘Jezus - de weg, de waarheid en het leven’. De lezing is uit Johannes 13:31-14:14. In dit bijbelgedeelte kondigt Jezus aan dat Hij naar de Vader gaat. Jezus geeft in dit bijbelgedeelte de leerlingen een opdracht mee: heb elkaar lief! Wat betekent dat nu voor ons? Van harte welkom! We beginnen om 11.30 u. met inloop en koffie. Inge Wiggers

Er is gelegenheid tot bediening van de Heilige Doop in overleg met uw predikant. Vriendelijk verzoek: wilt u a.u.b. wel tijdig contact opnemen, zodat de gemeente deelgenoot kan worden gemaakt van dit feestelijk gebeuren. Een doopdienst heeft een plechtig karakter en om die reden ziet de kerkenraad het liefst slechts één fotograaf aan het werk. Er is een professioneel fotograaf bereid (mits beschikbaar op de doopdatum) om tegen geringe kosten op gepaste wijze mooie foto’s te verzorgen. Neem contact op met Cees F. de With via email [email protected] of telefonisch via 06-53 76 20 19

Winterhard worden “Het leven van christenen in Nederland heeft vandaag veel van planten die zijn opgegroeid in een kas. Maar die, sinds de ruiten zijn ingegooid, winterhard moeten worden.” Dit zegt dr. Sjaak van den Berg, missionair predikant in Groningen, in het winternummer van het blad Tijding. Via de site www.izb.nl kun je het hele artikel lezen of downloaden. www.gelovenindekerk.nl

Passage Kerstavond m.m.v. het Eibergs Vocaal Ensemble

Maandag 17 december vieren we weer Kerst met elkaar. Aan deze avond wordt medewerking verleend door het Eibergs Vocaal Ensemble. De avond wordt gehouden in de Zonnezaal van de Zonnebrinkkerk en begint om 19.45 uur. Gasten zijn van harte welkom. Irene Grotenhuis-Dorst

9

prijs. Met verrassende ideeën en details. Uitvaartverzekering

Uitvaartverzorging Te vinden in onze showroom !!! Crematorium

- 5 jaar volledige garantie - eigen montage- en servicedienst - ook sloop-, installatieen tegelwerk

www.tolkamp-keukens.nl

Uitgesproken

Vanadis

CHRISTELIJKE BOEKHANDEL

Uitvaartverzorging

DE FAKKEL

Misterweg 169 7102 EN Winterswijk Dag en Nacht bereikbaar

Tel: 535020

Hogestraat 21 Aalten 0543-471218

-Wij verzorgen uitvaarten voor iedereen ongeacht levensovertuiging of religie. hèt adres voor -Voor al onze diensten kunt u evangelische boeken en muziek! vooraf prijsopgave krijgen. - Waar afscheid nemen echt mogelijk36 is - Winterswijk - Tel. 0543-512403/512367 Misterade

Fa. Timmermans & Mulder

B l o e m e n s p e c i a a l z a a k

De f leur igs te z aak van Wintersw ijk !!

Installatietechniek

Innovatief in Techniek, Ouderwets in vakmanschap

Alle installatiewerken voor woning en bedrijf zoals gas-, water-, elektra-, cv-, airco-, brand-& inbraakbeveiliging en sanitaire installaties. Ook voor advies, inspectie en engineering op het gebied van elektrische veiligheid, energiegebruik en legionella.

NCIB

STICHTING NEDERLANDS CHRISTEN INSTALLATEURS BERAAD

Rondweg-Zuid 91 Winterswijk tel. 51 34 89 www.htw.net

Adverteren in Kerkenwerk? • professioneel circa 9.000 lezers bereiken • kerkelijk Winterswijk grotendeels binnen uw bereik • omzet in economisch moeilijke tijden Uw advertentie kan hier staan als u nu belt! Wim Bosma

10

 0543-520994 Genieten van de winter: warm adverteren? Voor informatie en opgave : [email protected]

10

Een passend afscheid van uw dierbare, met veel persoonlijke Misterweg 132, Winterswijk aandacht. Tel: 0543 515200 De betrokken medewerkers van GUV begeleiden u daarbij. Dag en nacht!

Kloetenseweg Zoon van 49 Winterswijk Tel. 0543 - 513363

Ook als de overledene elders, bij Dela of Monuta een verzekering heeft, blijft GUV de beste én de goedkoopste keus.

Mijn moeder is gestorven, een- goed en zeven maanden. Misterweg 65 Winterswijk Tel.na 0543 536030leven van zevenennegentig Bel GUV,jaar GUV helpt!

Tweeëntwintig jaar heeft Tel. ze mijn overleefd.“Nu ben0900 je dus geen zoon meer,” zeiden Willinkstraat 2 Winterswijk 0543vader 51 92 92 - 700 7000

sommigen bij het condoleren. Dat verbaasde me. Houdt zoon-WWW.GUV.NL en dochterschap met de dood van je ouders op? Zo ervaar ik dat niet. Ik blijf de zoon van mijn ouders. Niet tot hun dood, maar tot de mijne. Zoals mijn moeder tot haar dood ook altijd dochter-van bleef. GUV_Kerkenwerk20110422_ 62x94.indd 1 22-4-2011 In haar afscheidsdienst hebben we zeven lichtjes ontstoken. Eén voor elk van haar levenskringen: haar kinderen, klein- en achterkleinkinderen, de kerk, de mensen om haar heen. Maar het eerste lichtje was voor haar ouders en haar gezin van herkomst, en daarbij klonken de namen van al die allang gestorvenen: dochter van Anthony van der Worp en Janna Alberdina Foks, zuster van Bernard, Jan en Hendrik. Nee, ik houd niet op met zoon-zijn nu mijn beide ouders dood zijn. Net zomin als ik daarmee ophield toen mijn kinderen geboren werden. Eerder voelt het alsof mijn zoon-zijn door allebei die ervaringen wordt bevestigd. “Gecondoleerd, want nu zijn jullie wezen,” zei een ander op de begrafenis. Ik keek naar mijn  broers en zussen in de rij.Weeskinderen? Kom nou. Maar misschien werd met “wees” en “geen zoon meer” wel vooral gedoeld op die andere ervaring, die ik deze dagen van heel  wat volwassen kinderen-van-gestorven-ouders hoorde. Je rugdekking is weg. Nu loopt  jouw generatie op kop.  “Je ouders waren altijd een muur geweest tussen jou en de dood, en die muur was nu weg”.  Zo interpreteert Nicolaas Matsier in Gesloten huis de uitspraak van zijn broer die hij na  de begrafenis van hun moeder hoort zeggen: “Wij zijn nu wezen.” En verder was het een goed afscheid.  Ik wilde zelf wel voorgaan in de dienst. Daar had ik bij de dood van mijn vader nog niet aan moeten  denken. Maar nu, tweeëntwintig jaar later, had ik veeleer het gevoel: dit geef ik niet dat was pas een uit handen. Op het moment dat ze de laatste adem uitblies wist ik ook wat ik in elk geval mooie  mee zou nemen. Haar oude broodplank.Vier jaar geleden, toen ze naar het verzorgingshuis uitvaart hoe regel je zoiets? ging, op het laatste moment uit haar oude huis gered.maar Afgesleten door veelvuldig gebruik. Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens Ik nam hem aan het begin van de dienst in mijn handen. “Geef ons heden ons dagelijks kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak. brood.” En plaatste hem toen op de avondmaalstafel. Was het dat plechtige gebaar of de ronde vorm van die plank, waardoor een vriend na afloop zei:“Net alsof je aan een artieste Bij Monuta in Winterswijk zijn we er als u ons nodig haar gouden plaat uitreikte.” heeft. bel 0543 - 51 46 07 Monuta Weeninkpad 49, Winterswijk

ARTIKEL VAN HENK VELTKAMP IN WOORD EN DIENST VAN MAART 2004. www.monuta.nl

Tijd

Neem de tijd om te denken, het is de bron van kracht. Neem de tijd om te lezen, het is de grondslag van wijsheid. Neem de tijd om te spelen, het is het geheim van jong blijven. Neem de tijd om stil te zijn, het is de gelegenheid om God te zoeken. Neem de tijd om je van je omgeving bewust te zijn, dan kun je anderen helpen. Neem de tijd om lief te hebben en geliefd te zijn, het is Gods mooiste geschenk. Neem de tijd om te lachen, het is de muziek van de ziel. Neem de tijd om vriendelijk te zijn, het is de weg naar geluk. Neem de tijd om te dromen, daar is de toekomst van gemaakt. MISTERSTRAAT I WWW.OXENER-WINTERSWIJK.NL Neem de tijd29-31 om teWINTERSWIJK bidden, het isTde0543-512285 grootste kracht die op aarde bestaat.

10:26:12

Hoe gaat het toch met Ds. G.W. van Dunnewold predikant van de Hervormde Gemeente (1981 - 1986) In onze serie Hoe gaat het toch met …. een nieuwe aflevering over mensen, die ooit betrokken waren bij de (huidige) PG Winterswijk Met een ‘Welkom, dominee Van Dunnewold” begroette ds. G.J.T. van Dijk destijds op de kerkpagina van de Hervormde Gemeente de opvolger van ds. J.J. Saraber. Op 1 februari 1981 zou de van Doetinchem komende voorganger in de Jacobskerk worden bevestigd ’tot herder en leraar van wijkgemeente 5’. Dat betroffen toen Woold en een deel van Miste. Bij een nieuwe indeling werden dat na het vertrek van ds. K.G. de Noord in 1982 Woold, Kotten en Brinkheurne. Dat de nieuwe dominee en zijn echtgenote Dinie hier geen onbekenden waren, werd meteen uit de doeken gedaan. Naast hun geboorteplekken werd vermeld, dat zij in Kotten een vakantiewoning hadden. Met huisnummer 64, een eindje van de Kottenseweg af. De karakteristieke boerderij was inmiddels verbouwd en geschikt gemaakt als pastorie: ‘Bemers an de baeke’. Daar namen ze samen met zoon Gert-Jan hun intrek. Bovendien was ds. Van Dunnewold bekend in het Wenterse vanwege zijn kerkdiensten in de streektaal, zoals die toen ook door de RONO werden uitgezonden. Hij kwam met een bijzondere voorgeschiedenis vanuit Doetinchem. Hij diende nl. niet alleen de Evangelisch-Lutherse gemeente Doetinchem en Twente, maar tegelijk de Gereformeerde Kerk. Consulent Van Dijk stelde, dat er zo vanwege diens stap naar Hervormd Winterswijk niet alleen een brug wordt geslagen in het leven van ds. Van Dunnewold, maar

de jaren 80 als lid van de werkgroep Dialect en Religie van het Staringinstituut (onderdeel van het Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers), die vertalingen verzorgt. Bijv. van Bijbelboeken, Psalmen en Gezangen (in ’t Achterhooks en Liemers). Nieuwste uitgave is ‘t Leedbook in ’t Achterhooks en Liemers. Namen als Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Riek Beskers, Jantje Hendriksen en Hans Hinkamp komen voorbij.

Verhoudingen vroeger scherp Gerhard van Dunnewold aanschouwde op 14 mei 1932 het levenslicht op boerderij Borninkhof. Van dichtbij merkte hij al het verschil tussen geloofsrichtingen. In zijn buurt stonden een Chr. Nationale en een hervormde lagere school -waar de jonge Gerhard naar toe ging. Hij had meester Hopman en juffrouw Ode. Daar is nu jongerencentrum Atlantic. ‘De verhoudingen lagen destijds erg scherp. Men was niet zo vriendelijk tegenover elkaar’. Volgens de Aaltenaren was het meer vrijzinnige Winterswijk ‘Sodom en Gomorra’ en het calvinistische Aalten werd ‘het Jeruzalem van de Achterhoek’ genoemd.

Liefde voor talen Door de oorlogsomstandigheden en de brugklas kwam Gerhard pas in 1948 op het lyceum aan de Zonnebrink. ‘Als je mij vraagt of het roeping was om predikant te worden, dan zeg ik direct nee. Daar ben ik heel nuchter in. Thuis waren ze niet eens zo kerkelijk betrokken. Ik was meer van de talenkant’. En met o.a. juffrouw Smits voor Grieks en Latijn, de heren Kamman voor Nederlands (wars van germanismen) en Duppen voor Duits en ds. J. van Rossum voor Hebreeuws

doende. Tot de leraar vanwege dezelfde fouten in de gaten kreeg dat er onderling werd overlegd. ‘Toen bleef hij er bij zitten…’ . In 1954 slaagden de drie en gingen in Amsterdam theologie studeren. Z’n klasgenoten aan de Vrije Universiteit en Gerhard aan de Universiteit van Amsterdam, waar Doopsgezinden, Lutheranen en Hervormden studeerden. De latere Winterswijkse predikant (dr. Lodewijk) Ort was assistent van prof. Bleeker bij een tentamen van Gerhard. ‘Ik heb er in totaal tien jaar over De 80-jarige G.W. van Dunnewold gedaan’, aldus de gastheer, die eerst de meteen op. De verhuizing naar Kotten Hervormde opleiding bijna helemaal volvan het gezin - inmiddels uitgebreid met tooide en toen zijn hart volgde en overzoon Gert-Jan - werd een feit. stapte naar de opleiding tot Luthers pre‘We woonden er hartstikke mooi’, kijkt dikant. Het Lutherse gedachtengoed echtgenote Dinie terug, die door intisprak hem dusdanig aan, dat hij 4 jami al jaren Polly wordt genoemd. ‘Het ren extra studeerde. Drijfveren o.a. de mooiste waar we ooit gewoond hebben.’ kleinschalige kerkgemeenschap, waar de ’Menig preek is er uit het varkenshok gediensten samen voorbereid en gedragen komen’, aldus Gerhard. Het goedlachse worden. De mensen zijn er zelf meer bij echtpaar kijkt met veel genoegen terug betrokken. In de 70-er jaren was ds. Van op de Winterswijkse periode, hoewel er Dunnewold een van de oprichters van de ook best nare dingen gebeurden. Lutherstichting. Dinie zong in die tijd bij de Cantorij o.l.v.

In Winterwijk getrouwd Dinie, geboren op boerderij Blekkink in ‘t Woold, en Gerhard werden in 1964 in Winterswijk in de echt verbonden door de Lutherse predikant Van Teylingen uit Monnickendam. In dezelfde week, dat hij was bevestigd als predikant van de Lutherse gemeente van Doetinchem, gecombineerd met die van Doesburg. De diensten waren in de Driekoningenkapel. Een ‘hemelse consistorie’ vanwege het slechte dak… De combinatie Doetinchem-Doesburg werd in 1969 verbroken en er was maar voor drie dagen werk. De Geref. Kerk had destijds eveneens een parttime predikant nodig. Na het raadplegen van kerkordespecialist prof. Plomp uit Kampen kreeg ds. Van Dunnewold die baan - twee dagen per week. ‘Dat was uniek voor die tijd. De Geref. Kerk van Doetinchem was heel vooruitstrevend. Eén en ander heeft prima gefunctioneerd tot 1981.’ Toen kwam het beroep vanuit Winterswijk. In de kleine gemeenschap viel de commissie (met o.a. mevrouw Schoonman en de heer Sellink)

Koos Kramer en ging bij toerbeurt bij Pronsweide zingen met de bewoners. Een dankbare bezigheid. Mooi om te zien hoe deze bij het horen van de oude liedjes loskwamen en meededen.

Midden in de gemeenschap Een dik plakboek met op de voorkant een kaart van de Jacobskerk met foto’s, krantenknipsels en gedichten herinnert aan de 5,5 jaar hier. Allerlei herinneringen komen boven: bijv. aan de geweldig goed bezochte buurtschapsdiensten - in lunchroom Huiskamp in Brinkheurne en in het feestgebouw van Kotten en Woold. Vele gemeenteleden uit zijn wijk gingen vaker naar die diensten, dan naar de Jacobskerk in het dorp. Ds. Van Dunnewold kan dat wel enigszins verklaren. 'Ik denk omdat het in de gemeenschap zelf was. Er is een grote band. Naar het dorp ga je als je naar de dokter moet, of boodschappen doet. De kerk stond verkeerd! Het merkwaardige was, dat er nooit vacatures waren in de wijkkerkenraad.' (Lees verder op pag. 12)

Geïnteresseerd in Kerkenwerk

ook tussen twee kerken, die elkaar zo na staan en toch zoveel van elkaar kunnen leren. Om een antwoord op onze vraag te krijgen hadden we een aangenaam avondvullend gesprek met de 80-jarige emeritus predikant en zijn vrouw, die aan de Holtmate in Doetinchem wonen. Uiteraard werd er ‘plat epraot’. Want iemand, van wie de vader is geboren op boerderij De Jonker in Meddo en de moeder (een Van Eerden) op boerderij Borninkhof in De Haart onder Aalten, groeit op met de streektaal. Daar heeft Gerhard van Dunnewold zich steeds voor ingezet. Naast kerkdiensten in het dialect ook al sinds

kon Gerhard zijn hart ophalen. ‘Dominee Van Rossum had me wel wat te zeggen. Hij was de eerste vrijzinnige predikant in Winterswijk, maar ik had hem zeer hoog zitten. Lees wat er staat, zei hij altijd. Ik ben vòòr de schriftuitleg’. Drie Aaltense leerlingen waren de eerste alpha’s: Gerhard en zijn klasgenoten Radstake en Nusselder - beiden gereformeerd. Van Dunnewold moet nog lachen als hij aan de proefwerken van ds. Van Rossum denkt. Deze ging intussen altijd naar de lerarenkamer. Met twee bijbelkenners bij uitstek naast zich waren de bijbelvertalingen altijd ruim vol-

Nieuwjaarsvisites bij het domineesechtpaar thuis. Links de heer Smit.(eigen foto)

11

(Vervolg pag. 11)

Plat praoten Hetzelfde kon ds. Van Dunnewold overal constateren bij de kerkdiensten in het dialect. De kerken zitten dan vaak vol. Met jong en oud. Het dialect leeft nog steeds. Tijdens huisbezoeken en vergaderingen van de wijkkerkenraad werd ongemerkt steevast ‘plat epraot’. Zoals tijdens de oergezellige nieuwjaarsvisites op Bemers met de ambtsdragers en hun partners. Veel energie werd gestoken in het maken van -soms hilarische - cadeaus voor het domineesechtpaar en in gedichten. Een bijzonder verhaal was over de geboorte van Wouter, die zich bij de kraamvisite door de predikant ontpopte als biggetje….

Grote soezen ‘Ik heb het er heel goed naar de zin gehad’, kijkt ds. Van Dunnewold terug, die in Winterswijk o.a. met ds. P.J. Schotanus nog deel heeft uitgemaakt van de Raad van Samengaan en het Samen op weg-proces meemaakte. Toch was Winterswijk een tussenstation. Want het gezin Van Dunnewold ging midden

1986 weer terug naar de kleinere Lutherse gemeente van Doetinchem e.o. De predikant kreeg hier langzaam het gevoel, dat hij alleen maar begrafenissen leidde, soms wel drie in de week, bruidsparen trouwde en zieken in het ziekenhuis bezocht. Hij miste mede door de grootte van de wijk - het pastorale contact met de gemeenteleden. Ging regelmatig - met Dinie - naar recepties, alleen al om het ongedwongen bij elkaar zijn. ‘En niet vanwege de grote, overigens heerlijke soezen’, zegt hij lachend. In 1997 werd ds. Van Dunnewold 65 en ging hij met emeritaat. Diensten in de streektaal heeft hij nog tot enkele jaren terug geleid; hij stopte omdat hij vanwege oogproblemen minder mobiel werd. Dankzij hulpmiddelen kan hij bezig blijven voor de dialectwerkgroep. Inmiddels is ‘zijn’ Lutherse kerk eveneens opgegaan in de Protestantse Kerken Nederland. Een goede zaak wanneer met respect voor elkaars overtuiging en mening wordt gehandeld. Dan is er plaats voor iedereen, vindt de emeritus predikant. TEKST: ANS TER HORST FOTO’S: MARINUS TER HORST

‘het verlengen van de levensverwachting en uiteindelijk het vergroten van de overlevingskansen van kinderen die getroffen zijn door kanker, meer in het bijzonder hersenstamkanker’. Deze stichting financiert de opstart van onderzoek naar hersenstamtumoren bij kinderen.

Edukans

Edukans is een ontwikkelingsorganisatie die zich helemaal richt op het onderwijs. Omdat onderwijs écht helpt. Voor haar werk is Edukans afhankelijk van giften en subsidies. Edukans wordt vooral gesteund door bijdragen van particulieren en acties van scholen. De begroting van Edukans bedroeg voor 2008 ongeveer 14 miljoen euro. Edukans bezit het CBF-keurmerk (van het Centraal Bureau Fondsenwerving) voor verantwoorde fondsenwerving en besteding en het ISO-certificaat. Edukans is 1 juli 2002 opgericht door de Unie voor Christelijk Onderwijs. Edukans werkt altijd samen met lokale organisaties. Het motto is: ‘Samen werken we aan beter onderwijs voor kinderen in ontwikkelingslanden’.

Kinderhospice De Glind

Gerhard en Dinie van Dunnewold-te Winkel

Doelen van de Diaconie Evenals andere jaren heeft ook dit jaar de Diaconie gelden beschikbaar gesteld voor goede doelen. Jaarlijks zijn er vaste doelen of instanties, waar giften aan geschonken worden. Dit zijn o.a. Stichting Sociaal Steunpunt Winterswijk, WACR, de Wereldwinkel, ouderenpastoraat en ZWO. Daarnaast wordt elk jaar door de Commissie ‘Bijdrage Advies’ van de Diaconie bekeken, welke instanties of doelen nu aan de beurt zijn. Deze commissie heeft voor 2012 de volgende uitgezocht: ting op scholen door het hele land over alStichting Voorkom cohol, drugs, gokken, roken en internet. Deze lessen worden gegeven door een preventiewerker in samenwerking met een ervaringsdeskundige, die zelf verslaafd is geweest. Doel is jongeren weerbaar te maken tegen het gebruik van verslavende middelen. Zij willen door voorlichting jongeren hun eigen mening laten vormen over deze middelen en ze helpen voor deze mening uit te komen.

Stichting Nina

Stichting Voorkom zet zich in voor het voorkomen van verslaving. Dit doen zij door het geven van preventieve voorlich-

12

Stichting Nina is opgezet na het overlijden, anderhalf jaar geleden, van Nina Olthof, een Winterswijks meisje van 11 jaar. Ze overleed aan hersenstamkanker. Kinderen met de diagnose ‘hersenstamtumor’ hebben geen enkele kans op genezing, omdat de neurochirurg de tumor in de hersenstam niet kan verwijderen. Opereren is te risicovol. Het doel van de stichting Nina is als volgt omschreven:

Kinderhospice De Glind in Barneveld is een huis, net als thuis, voor ernstig zieke kinderen. Een huis waar zieke kinderen kortere of langere tijd kunnen verblijven, zodat de ouders en het gezin even op adem kunnen komen, terwijl de zorg voor hun kind in goede handen is. Na negen jaar zorg wordt het tijd voor een nieuw pand. Hiervoor worden op dit moment de voorbereidingen getroffen. Dit pand wordt niet alleen ruimer en beter toegerust op de zorg van de kinderen, maar ook nog centraler en nog beter bereikbaar. Tal van mensen zetten zich in om dit nieuwe pand op zo kort mogelijke termijn te realiseren.

Nederlands Bijbelgenootschap

Het Nederlands Bijbelgenootschap werd op 29 juni 1814 te Amsterdam opgericht. Het waren de Engelsen die aandrongen op een dergelijk genootschap; zijzelf richtten al in 1804 hun bijbelgenootschap op: the British and Foreign Bible Societies (BFBS). Eerder waren al in verschillende Europese landen bijbelgenootschappen opgericht door het BFBS, dat zich tot doel had gesteld over de hele wereld de bijbelverspreiding te bevorderen. Maar pas na de val van Napoleon kon dat in Nederland. Daar verschenen ook in andere plaatsen spoedig bijbelgenootschappen, die vanaf 1815 samenwerkten in het ene Nederlandse Bijbelgenootschap. Deze plaatselijke genootschappen werden ‘afdelingen’ genoemd. De opkomst van de bijbelgenootschappen wereldwijd

loopt parallel met de totstandkoming van de verschillende zendingsgenootschappen. Met recht is de 19e eeuw de eeuw van de zending genoemd. Het NBG is in 2010 een bijzondere samenwerking aangegaan met de bijbelgenootschappen in Burkina Faso, Benin en Togo. Deze bijbelgenootschappen werken met man en macht aan bijbelvertalingen in drie lokale talen. In 2014 moet het werk klaar zijn. En dat is nog niet alles. In West-Afrika is grote behoefte aan ‘aangepaste’ bijbels. Denk aan braille- en luisterbijbels, bijbelboekjes voor alfabetiseringslessen en bijbels voor kinderen. Om deze bijzondere uitgaven van de bijbel te produceren, is een goede vertaling nodig.

Schuldhulpmaatjes

SchuldHulpMaatje is een samenwerkingsverband van de kerken in Nederland, een bond voor ouderen en bureaus voor schuldhulpverlening. Iedereen kan een beroep doen op de hulp van een maatje, ongeacht geloof, geslacht, ras of levensovertuiging. De schuldhulpmaatjes volgen een driedaagse cursus over schuldhulp en hoe je iemand daarin met wijsheid kunt ondersteunen. Daarnaast volgen zij geregeld bijscholing. Uiteraard zijn zij gescreend op betrouwbaarheid. Een schuldhulpmaatje neemt niet het werk over van professionele hulpverleners, maar vult het aan en ondersteunt het. Indien nodig zal het maatje doorverwijzen naar de juiste instantie. De grote meerwaarde van een maatje is dat hij/zij tijd heeft voor een kop koffie aan de keukentafel en een goed gesprek, voor hulp bij het invullen van ingewikkelde formulieren en eventueel voor het meegaan naar de rechtbank of de Sociale Dienst van de gemeente. De tussenkomst van een maatje doorbreekt een vicieuze cirkel van onmacht, schaamte, schuld, angst en ten slotte wanhoop. Hij of zij zorgt ervoor dat iemand weer licht ziet aan het eind van de tunnel. Want een maa tje veroordeelt en preekt niet, maar helpt weer orde op zaken te stellen. Daardoor kunnen mensen ontdekken dat het in de toekomst anders kan en dat ze er niet alleen voor staan. Dan gloort er weer hoop. Want samen lukt ‘t.

A.L.S. (Amyotrofische Lateraal Sclerose)

Het is een zeer ernstige spier/zenuwziekte, waardoor de zenuwcellen in het ruggenmerg en de hersenen langzaam afsterven. Spiergroep voor spiergroep valt uit. Gemiddeld leeft iemand nog maar drie jaar nadat de diagnose gesteld is. Over de oorzaak is nog steeds weinig bekend. Daarom werft Stichting A.L.S. Nederland fondsen voor onderzoek en zetten zij zich in voor een grotere bekendheid van de ziekte en voor een betere kwaliteit van zorg voor de (Lees verder op pag. 13)

(Vervolg van pag. 12) 500 mensen, die jaarlijks door A.L.S. getroffen worden. Er is nog een lange weg te gaan om ervoor te zorgen, dat we A.L.S. ooit kunnen genezen of zelfs maar vertragen.

Energy4all

In Nederland worden per week 1 tot 2 kinderen geboren met een energiestofwisselingsziekte ook wel mitochondriële ziekte genoemd. Het wordt dan wel een ‘zeldzame ziekte’ genoemd. Slechts 50% van deze kinderen haalt de leeftijd van 10 jaar. Heel simpel gezegd, hebben ze een defecte batterij: hij laadt heel langzaam op, is maximaal halfvol, snel weer leeg en beschadigt het lichaam met zijn afvalstoffen. Bij de mildste vorm betekent het dat patiënten vaak erg moe zijn en verschillende lichamelijke klachten hebben. Vanuit de farmaceutische industrie is relatief weinig belangstelling voor (financiële) ondersteuning van onderzoek naar energiestofwisselingsziekten. Hoofddoelstelling van de Stichting Energy4All is: ‘Inzamelen van geld om het onderzoek naar een medicijn voor energiestofwisselingsziekten uit te breiden en te versnellen’. Energy4All zet zich in om ervoor te zorgen dat binnen een paar jaar energiestofwisselingsziekten algemeen bekend zijn in Nederland en dat er een medicijn komt om deze ziekten zo snel mogelijk te kunnen stoppen.

Operation Hand in Hand

Het is een organisatie, die zich het lot heeft aangetrokken van geestelijk gehandicapte kinderen in Nkoranza, Ghana. Het begon met een droom. De Nederlandse tropenarts Ineke Bosman had ooit een bijzondere droom: het creëren van een veilige en liefdevolle leefomgeving voor geestelijk (en vaak meervoudig) gehandicapte kinderen in Ghana. Deze kinderen worden in Ghana helaas nog vaak miskend en in de steek gelaten, o.a. door de wijdverbreide angst voor ‘boze geesten’. Deze zouden, volgens een in Ghana moeilijk te ontkrachten bijgeloof, de oorzaak zijn van de handicap van deze kinderen. Hun geschiedenissen zijn dan ook vaak ongelooflijk triest, vol mensonterende verhalen over afwijzing, ernstige verwaarlozing, verlating en zelfs mishandeling of erger. Door in 1992 de ‘Hand in Hand Community’ in Nkoranza te stichten, heeft Ineke Bosman haar droom om kunnen zetten in een unieke, tastbare en zichtbare realiteit.

Oikocredit

Al ruim dertig jaar gaat Oikocredit de strijd aan tegen armoede door ondernemende mensen in ontwikkelingslanden in staat te stellen een lening af te sluiten om zelf een beter bestaan op te bouwen. Zowel particulieren als organisaties en bedrijven kunnen investeren in Oikocredit. Schenken, nalaten en lid worden is ook mogelijk. Bij Oikocredit gaat het vooral om het grote sociale rendement: ontwikkelingskansen voor mensen. Oikocredit is één van de grootste particuliere financiers van de microkredietsector ter wereld. Daarnaast financieren zij coöperaties, kleine en middelgrote ondernemingen, fair trade- en overige organisaties. Wij geven geen geld, maar lenen geld uit. Oikocredit gelooft namelijk dat dit zorgt voor meer zelfvertrouwen en economische productiviteit. Zij geloven dat arme mensen in staat zijn met een lening hun lot in eigen hand te nemen. Door te lenen ontstaat bovendien een gelijkwaardige relatie tussen de betrokken partijen. Namens de diaconie, H. Abbink

Het zebrapad Eindelijk is het zo ver, het zebrapad bij onze Zonnebrinkkerk is klaar. Persoonlijk ben ik best een beetje trots, want ik heb behoorlijk mijn nek uitgestoken in de raadsvergadering van december 2011. Mijn betoog heeft resultaat gehad. Er waren weinig mensen die er heil in zagen, dat het dit jaar nog klaar zou komen. Ik heb er altijd in geloofd omdat het raadslid mevrouw De Leeuw mij de zekerheid had gegeven dat het dit jaar nog zou gebeuren. Toen Maar voor ik verder ga met het zebrapad ga ik even terug in de tijd (65 jaar). U kunt het geloven of niet, maar ik behaalde toen mijn eerste diploma: een verkeersdiploma. Zonder stoplichten, zonder zebrapaden, zonder verkeersborden. Met je hand naar links of rechts uitsteken kwam je een heel eind. Op de fiets wel te verstaan. Het verkeer bestond alleen maar uit fietsers, een enkele auto of een paard-en-wagen. Mijn diploma moest in de praktijk worden gebracht en toen ging het mis. Op 16 jarige leeftijd reisde ik af naar Haarlem voor een studie. Ik fietste voor het eerst in een grote stad met stoplichten en verkeersborden. Zo gebeurde het: niets vermoedend fietste ik midden in het centrum van de stad over ‘Het grote Houtplein’. Een politieagent hield mij staande. Hij vroeg: “Meisje weet je wel, dat je in de verkeerde richting rijdt?” Na een ontkennend antwoord zei hij: “Heb je dat bord niet gezien (eenrichtingsverkeersbord)? Waar kom je eigenlijk vandaan?” Ik zei: “Uit Roodeschool.” Daarna vroeg hij mij of ze daar geen verkeersborden hadden. Met een gerust hart kon ik zeggen dat wij die niet hadden. Ik kreeg geen bekeuring. Dat was toen.

aantal witte stroken in de lengterichting van de weg. Een zebrapad is genoemd naar een zebra. Heeft u weleens een zebra bekeken? Allemaal hebben ze witte en zwarte strepen, maar ze zijn allemaal verschillend, er is niet één gelijk. Toch zijn ze een eenheid. Ze leven in een kudde en komen voor elkaar op als er gevaar dreigt. Is het niet symbolisch dat juist nu het zebrapad er ligt? Een tijdje geleden was er een kerkdienst in het dialect. Het thema was ‘Kroelzand’. Als je een fietstochtje maakt en je komt op een zandweggetje terecht, kan het gebeuren dat je in ‘kroelzand’ terecht komt. Dan moet je flink trappen om er uit te komen of je loopt vast. Wij als kerkgemeenschap zitten momenteel ook in ‘kroelzand’. Maar wij hebben een zebrapad gekregen. Wij kunnen nu samen veilig over het zebrapad naar onze kerk lopen. Maar pas op: Kijk eerst naar links en dan naar rechts en weer naar links. Moeten we zo ook niet naar onze PGW-kerk kijken? Wij hebben allemaal verschillende witte en zwarte streepjes en toch zijn we één. Samen veilig over het zebrapad, zonder ongelukken. Wat zou dat fijn zijn. Met het oog op Kerstmis, is ons ook een zebrapad gegeven, waar we allemaal over heen mogen gaan, zonder voorwaarde vooraf. Wij zingen dan van ‘een kind is ons geboren’ en van ‘vrede op aarde en in de mensen een welbehagen’. Als we dit eens waar konden maken in het jaar 2013. Wat zou dat een goed gevoel geven. Zullen we het proberen? Ik wens u een gezegend Kerstfeest en veel heil en zegen toe in het nieuwe jaar. Met een vredegroet van Jantje Lodder

K.W.W. Wi’j bunt al waer met ‘n ‘man’of twaalfne. De meesten vrouwleu. Jammer genog is veur ’n tiental wentersen ’n drömpel van de Zunnebrinkkarke te hoge um daor op woensdagmorgen met mekare ’n köpken koffie te drinken. En… wi’j mist de jongeleu dee tussen de schooluren zo is ’n kaere binnenvalt. De deure van Den Angang is nog dichte. A’k der langs lope zee’k dat ’t gebouw waer strak in de varve steet. Maor ik zee lever dat der e-laefd wordt. En… waor bedrievigheid is daor kriei-j dutten en krassen. Dat is deurlaefd en zee zegt dat wi’j daor wiezer van wordt. In december mo’k altied denken an leu dee lange gelaene gin plaatse vonden. Twee doezend jaor later praote wi’j daor nog van. En der wordt an uns harte e-klopt of wi’j ut lef hebt umme los te doon. Ik geleuve da’k in januari 2013 ok maor bi’j Den Angang an de deure kloppe. Kieken of daor los-e-daone wordt. K.W.W./kieken wat ’t wodt. Minus Jentink

Kerst met 'Sonrise!' gospelmuziektheater ‘Thank God it’s Christmas!’ Kerst 2012 is voor ‘SonRise!’ de aanleiding voor een gospeltheateravond. De regionale groep jongvolwassen christelijke muzikanten organiseert meerdere malen per jaar een muzikaal christelijk feest. Het christelijke kerstfeest gaf aanleiding naar Gendringen te gaan voor de perfecte locatie voor een kerstviering. Een gesprek met organisatoren Patrick Meutstege en Saman Vinke. “Kerst is ook feest van familie, gezelligheid en warmte,” start muzikaal leider Vinke het gesprek. “Maar voor christenen is het overduidelijk het feest van de geboorte van Jezus Christus en dat gaan we vieren.” De groep liet zich inspireren door het bijbelverhaal geschreven door Lucas. “Een prachtverhaal dat vraagt om een vertelling aan de hand van muziek, toneel en entourage. We laten een vrouw aan het woord die onverwacht zwanger werd. Zij vertelt wat er door haar heen ging en hoe de omgeving hierop reageerde”, aldus Patrick Meutstege, gitarist van de band en medeorganisator. “En vergeet die simpele herder niet, vult Saman Vinke aan: “Een nachtdienst in het veld en dan een engelenkoor. Dat is toch schrikken!” “Normaal zijn wij een gospelband met een boodschap, nu zijn wij een band die zangers en vertellers begeleiden in hun verhaal. Het publiek zit op tribunes zodat ze in alle rust het verhaal kunnen volgen”. Voor de muzikale omlijsting wordt gezorgd door een achtkoppige zanggroep en een gospelband van vier personen. Gitarist Meutstege verheugt zich het meest op zijn rol als rockgitarist Brian May van Queen: “Bohemian Rapsody zal door ons in een kerstversie worden gespeeld. Voor ons als band is dit een huzarenstukje waar we al een flinke tijd voor aan het repeteren zijn. Ook bekende kerstmelodieën komen aan bod.” ‘Jeugdkerk SonRise’ bestaat uit een grote groep jongvolwassenen uit de Achterhoek die zich verbonden voelen door het christelijk geloof. Ze doen hun werk voor ‘SonRise!’ op vrijwillige basis. De entree voor de avond in Gendringen is gratis. Alles wordt bekostigd uit giften en opbrengsten uit optredens. “We hopen dan ook dat het publiek ons waardeert en dit ook in een vrije gift uit wil drukken,” besluit het duo. ‘Jeugdkerk SonRise’ speelt haar voorstelling op zondag 23 december vanaf 20.00 uur op het adres Bringenborg 58 in Gendringen. De zaal is open vanaf 19.30 uur. Leander Grooten

Terug naar nu! Het verkeer is inmiddels heel druk geworden met veel verkeersregels, waar we ons aan moeten houden. Soms levensgevaarlijk. Dat werd het ook bij onze Zonnebrinkkerk. Verschillende ongelukken zijn hier al gebeurd. Het is een druk punt, vooral omdat er in de Zonnebrinkkerk vele activiteiten plaats vinden. Het werd tijd voor een zebrapad. Maar wat is een zebrapad? Een zebrapad is een gedeelte van de straat waar voetgangers voorrang krijgen bij het oversteken van de weg. Het wordt aangegeven met een

13

Mijn naam is... Hans Evers en vanaf nu ben ik voorzitter van de kerkenraad van de Protestante Gemeente Winterswijk. Wie had dat ruim 13 jaar geleden kunnen voorzien? Ik weet het zeker: niemand! Maar laat ik beginnen bij het begin. Opgegroeid, gepokt en gemazeld in het Gooi, om precies te zijn in Bussum. Via de middelbare school naar de Hervormde Kweekschool in Amsterdam. In november 1970 werd ik gevraagd om in te vallen voor een zieke leerkracht op mijn vroegere lagere school. Dat invallen werd een langdurige invalperiode uitmondend in een vaste aanstelling. Na drie jaar werd ik door het schoolbestuur gevraagd om, wegens ernstige ziekte van het hoofd der school, waarnemend hoofd te worden. Een waarneming die na 2 jaar werd omgezet in een definitieve aanstelling als hoofd der school. Ik heb daar een mooie tijd gehad. Van alles meegemaakt: verbouwingen, scholenfusies, besturenfusies, fusie van enkele samenwerkingsverbanden, vestigen van dislocaties en nevenvestigingen, enz. Ook heb ik eind jaren tachtig als een van de eersten een schoolleiderscursus gevolgd. Een goede mogelijkheid om het beroep van schooldirecteur (want zo was de benaming inmiddels) te professionaliseren. Na bijna 28 jaar in Bussum werkzaam te zijn geweest begon de wens naar verandering toch te kriebelen. Met het gezin brachten we sinds 1989 onze vakanties en vrije weekenden door bij een kampeerboer in Winterswijk-Meddo, waar wij een seizoenplaats hadden. En zo ontstond het ‘Achterhoekgevoel’. Een mooie streek om t.z.t. te gaan vutten of nog eerder en mooier - als de gelegenheid zich voordoet er te gaan werken. Die laatste mogelijkheid bood zich aan toen er een advertentie in Trouw verscheen, waarin een directeur werd gevraagd voor de Kon. Wilhelminaschool en de Pr. Willem Alexanderschool in Winterswijk. Een uitgelezen kans en met aanmoediging en steun van het ‘thuisfront’ schreef ik een sollicitatiebrief. Die sollicitatie leidde ertoe dat ik per 1 au-

Boekentafel Jacobskerk Nog één keer, op de valreep naar het nieuwe kalenderjaar, een nieuwe oogst aan prachtige boeken. -‘Inkeer – gebeden’, door Jaap Zijlstra. Dominee/dichter Jaap Zijlstra schreef voor tal van situaties gebedsteksten. Sommige samenhangend met het kerkelijk jaar, andere samenhangend met de praktijk van het dagelijks geloof. Een welkome bron als je zelf om woorden verlegen zit. -‘In een ander licht – Kijken naar iconen’, door Jaap Zijlstra. Voor het kijken naar iconen moet je de tijd nemen. Dan vertellen ze meer dan bij een eerste, vluchtige beschouwing. Jaap Zijlstra schreef een ‘kijkleiding’ bij 29 prachtige schilderijen. -‘De weg van het licht – Iconen en het bijbelverhaal’, door Nelleke Beimers en Liesbeth van Es. Bijbelvertellers vertellen het verhaal van God en de mensen in woorden. Iconenschilders doen dat in beelden en kleuren. De auteurs vertaalden in

14

gustus 1999 benoemd werd als meerschools baasd en mij ook zorgen gemaakt. directeur in Winterswijk. Dat meerschoolse werd al snel bovenschools directeur van En toen kwam daar het verzoek: “Zou jij de christelijke basisscholen in Winterswijk voorzitter willen worden van de kerkenen Groenlo. De laatste jaren tot aan mijn raad?” Over dat verzoek heb ik lang moeten pensionering in augustus 2011 was ik werknadenken. U kunt zich wellicht voorstellen, zaam in het bovenschools management van dat ik niet stond te trappelen van enthouAccentscholengroep voor christelijk basissiasme. Immers van de omstandigheden onderwijs in de Achterhoek. waarin wij als gemeente momenteel verkeDe woorden ‘gezin’ en ‘thuisfront’ zijn hierren, word je nu niet bepaald vrolijk. Ik heb voor gevallen. Ik ben getrouwd met Til en mijn aarzeling overwonnen en uiteindelijk we hebben twee kinderen. Sinds ruim een positief gereageerd op het verzoek. Hoewel jaar ben ik met pensioen. Mijn vrouw is nog ik nog steeds een beetje het gevoel heb, dat werkzaam in het onderwijs en staat voor ik mij in een ongewis avontuur stort, heb ik groep 8 van een basisschool in Dinxperlo. toch het vertrouwen dat we onze gemeente De kinderen staan inmiddels op eigen beweer op de juiste koers kunnen krijgen. Ik nen en zijn het huis uit. De dochter is ook zeg: “WE”, omdat ik het beslist niet alleen als leerkracht werkzaam in het onderwijs kan. De vele positieve en bemoedigende reen de zoon is werkzaam in de ICT-sector. acties die ik de afgelopen weken mocht ontSinds ruim een jaar zijn mijn vrouw en ik de vangen naar aanleiding van mijn benoeming trotse oma en opa van Pepijn. als voorzitter van de kerkenraad hebben dat Van jongs af aan is sport, en met name korfvertrouwen alleen maar versterkt! bal, mijn hobby. Ik heb gespeeld, getraind en Met een hartelijke groet, gecoacht. Ik ben actief geweest in diverse bestuurlijke functies binnen de sport, zowel Hans Evers, voorzitter kerkenraad op verenigings- als op districts- en landelijk niveau. Momenteel ben ik nog secretaris van de landelijke tuchtcommissie van de korfbalbond. Ook ben ik secretaris van een sportstichting in Winterswijk. Een andere hobby is fotograferen. En er zijn nog vele andere dingen waarmee ik mijn vrije tijd met veel plezier invul. Ik ben sinds ruim een jaar ook beleidsouderling in sectie De Pas. Voor die tijd stond ik toch wel op ruime afstand van het kerkelijk gebeuren. Wat er het afgelopen jaar aan gebeurtenissen en zaken voorbij kwam was toch wel erg nieuw voor mij en bovendien iets, waarvan ik nu niet direct vrolijk werd. Ik heb vooral veel geluisterd, mij verDe nieuwe voorzitter van de Kerkenraad: Hans Evers Foto: Henk Vis 27 meditaties n.a.v. Nieuwtestamentische verhalen de taal van de iconenschilders weer in woorden. -‘Bijbelverhalen voor kleuters’, door Vrouwke Klapwijk. Honderdveertien verhalen uit de bijbel, in korte teksten verteld en geïllustreerd met vrolijke tekeningen. -‘De kloosterhof – Geen plek is het, maar leegte’, door Catharina Visser (tekst) en Hans Luyten (foto’s). Een mooi kijk- en leesboek met prachtige foto’s uit diverse kloosters en poëtische teksten. Voor wie de sfeer van het klooster kent, een feest! -‘Prediker’. De Hebreeuwse tekst en de Nederlandse vertaling naast elkaar, door het NBG/KBS en de Sociëtas Hebraïca Amstelodamensis. Een vertaling die, in de traditie van de befaamde Statenvertaling, zo nauw mogelijk aansluit bij de Hebreeuwse tekst. -‘Wandelen in de schrift – Genesis’, door Lex Koot en Cees Tromp. De auteurs schreven in de jaren ’70 van de vorige eeuw de bijbelmethode ‘Naderen om te Horen’ voor leerlingen van de middelbare school. (Konden we die eens op de kop tikken als uitgangspunt voor de catechisaties in onze kerk…!) De schrijvers vertellen op aanstekelijke wijze over de verhalen van Genesis. Een aanrader voor wie echt met de brontekst aan de slag wil!

Lectors in de Eredienst Vanaf zondag 6 januari a.s. zal in de 10-uur dienst in de Jacobskerk één van de Schriftlezingen worden verzorgd door een lector. Daarmee gaat een langgekoesterde wens van de Taakgroep Eredienst en predikanten in vervulling.

Neem eens een kijkje op de rijk gevulde boekentafel, bv. voor of na ‘Muziek voor de zondag uit’, en verras iemand met een mooi cadeau.

Vanuit de liturgiegeschiedenis weten we dat de lezing van de Schrift een veel grotere plaats innam in de christelijke eredienst dan tegenwoordig. Zijn er in onze diensten tegenwoordig meestal twee lezingen, de oudchristelijke kerk kende er maar liefst vier: twee oudtestamentische en twee nieuwtestamentische, waaronder een Evangelielezing. Zeker sinds het jaar 150 heeft de lector een vaste plaats in de christelijke liturgie. Van oorsprong was de lector meer zanger dan lezer. De Schrift werd op verhoogde toon gereciteerd, zij werd als het ware ‘gezonglezen’. Na de Reformatie bleef de voorlezer bestaan, een ouderling, diaken of “iemant anders der gemeente” (Convent van Wezel, 1568) vervulde deze rol. Ook de lezing van de Tien Geboden was in het calvinisme aan de lector voorbehouden. Aan het begin van de 19e eeuw was de rol van de prediking zelfs zó groot geworden dat de Wetslezing, de Schriftlezing en het Credo alle vóór aanvang van de ‘Eeredienst’ werden gelezen door de lector. Onderwijl luidden klokken en namen de kerkgangers plaats. Voorwaar geen dankbare taak dat lectorschap toentertijd! Abraham Kuyper wijst er in ‘Onze eredienst’ (1911) op, dat ‘als de hele kerkdienst door één persoon wordt opgedragen, de dienst letterlijk ééntonig wordt en het aanzien van een gehoorzaal gaat vertonen waar iemand een rede houdt. Een éénmansoptreden. Maar dat is een kerkdienst niet. Het is een samenkomst’. Tegenwoordig wordt veelvuldig gepleit voor meer participatie van de gemeente. Als gevolg daarvan is in verschillende protestantse kerken de voorlezer, de lector, opnieuw geïntroduceerd. Zo maken we ook zichtbaar dat het Woord aan de gemeente gegeven is. We doen aan de schriftlezingen tekort als we ze zien als opstapje voor de preek, ze mogen tot hun recht komen als zelfstandige onderdelen van de eredienst in het algemeen en de Dienst van het Woord in het bijzonder. Om dit te markeren is er een speciale ‘kansel/ lezenaar’editie van de Nieuwe Bijbelvertaling aangeschaft. Behalve dat zo’n editie ‘toont’, heeft het ook een prettige lettergrootte om uit voor te lezen. Bijbels gezien is het lectoraat onder de ‘gaven’ te rangschikken, in dit geval de gave om een tekst voor een groot gehoor verstaanbaar voor te lezen. Dat is lang niet ieder gegeven. Ook wie deze gave heeft zal zich keer op keer moeten voorbereiden, zowel geestelijk als ‘technisch’ (ademhaling, articulatie, leestekens, klemtonen). Onder leiding van Henk Vis en ondergetekende werden de afgelopen tijd acht gemeenteleden toegerust voor hun taak als lector in de eredienst. Het zijn Bruus van Ast, Annemarie Bruggemann, Ria van der Graaf, Hetty Hijink, Anita Kolkman, Susan te Paske, Jan Schreurs en Ida Voerman. Zij zullen per toerbeurt één van de Schriftlezingen verzorgen. We wensen hen veel succes met deze eredienstvaardige taak. Dat het tot zegen strekke! Namens de taakgroep eredienst,

Annemarie de Boer en Henk Vis

Wim Ruessink

-‘Beter dan het leven’, door Dietrich Bonhoeffer. Bonhoeffer schrijft in de jaren 1931-1933 preken die in het teken staan van de wereldwijde crisis. En daarmee is deze bundel, 80 jaar na dato, weer helemaal actueel. Mooie beschouwingen over diverse bijbelgedeelten, met telkens weer lijnen naar de actualiteit in Bonhoeffers tijd en… naar de onze. -‘Wat is wezenlijk?’ door Emmi Bonhoeffer. De vraag die als titel op de kaft van dit boek staat, was voor Emmi Bonhoeffer de belangrijkste vraag in de tijd dat zij leed en verlies moest proberen om te smeden tot iets goeds. Emmi verloor zowel haar man Klaus Bonhoeffer als haar zwager Dietrich, die vanwege hun verzet tegen de nazi’s werden omgebracht. Emmi stelde na de oorlog haar leven in dienst van de zwakken in de samenleving en de mensen die zwaar geleden hadden onder de oorlog. Zo begeleidde en bemoedigde zij mensen die getuigden in de processen rond het vernietigingskamp Auschwitz.

In memoriam Johanna Grevers-Ros 19 april 1926 - 5 november 2012 Hoewel ze de laatste tijd sterk aan huis was gebonden kwam het overlijden van Jo Grevers-Ros nog vrij plotseling. Samen met Henk Grevers had ze een goed leven en ook in de tijd dat haar geheugen haar steeds meer in de steek liet konden ze zich samen toch nog redden. Jo was een wijze en zorgzame vrouw, een gesprekspartner aan wie je merken kon dat ze diep over de dingen nadacht. Ze had oog voor mensen, accepteerde ieder in zijn eigenheid en bood waar ze kon de helpende hand, ook buitenshuis. Ze bezocht allerlei mensen die dat wel konden gebruiken en was lang actief in de vrouwenbond, een tijd als algemeen-adjunct. In het gezin (met 4 kinderen en een bedrijf aan huis) was ze de stabiele factor. Haar geloof was steeds het laatste houvast, en ze wees dan ook nog wel eens op de trouwtekst die Henk en zij meekregen voor hun weg samen: ‘Wentel uw weg op de Here en vertrouw op Hem en Hij zal het maken.’ Die tekst (uit Psalm 37) lazen we in de dankdienst voorafgaande aan haar uitvaart. De geborgenheid die uit deze Psalm spreekt wensen we Henk Grevers, de kinderen en kleinkinderen toe nu ze moeten leven met het gemis van Jo. Ds. Berdie Marsman

Janna Geertruida Klomps-Grevers In de vroege morgen van zondag 18 november kwam het lange leven van Truus Klomps-Grevers, bij velen bekend als Truus van de Kemper, ten einde. Haar leven begon op 2 april 1922 op boerderij de Kemper in Huppel, in een gezin met zeven dochters. In 1946 trouwde Truus met Jan Klomps, samen kregen ze vier zonen, waarvan de oudste levenloos is geboren en naamloos is begraven, Truus was daar gesloten over. Haar leven lang is ze dienstbaar geweest aan alle mensen met wie zij op en om die boerderij geleefd heeft. Ze werkte mee in het boerenbedrijf en had de zorg voor haar

ouders, man en kinderen en ook voor haar kleinkinderen stond ze altijd klaar. Truus was een hartelijke en gastvrije vrouw; ze had een groot hart. Bijna twee jaar geleden verhuisde Truus naar de Berkhof, want ze had meer zorg nodig dan thuis kon worden geboden en ze woonde daar met plezier, ze kreeg zelfs nieuwe vriendinnen. In de dankdienst is haar leven en de dienstbaarheid die zij betoonde aan de mensen om haar heen in het licht van Gods liefde gesteld. We hebben de tekst uit de Romeinenbrief gelezen: ‘Niemand leeft voor zichzelf; niemand sterft voor zichzelf. Hetzij wij leven, hetzij wij sterven; wij zijn altijd van de Heer.’ Zo leefde Truus Klomps-Grevers haar leven in verbondenheid met God en haar medemensen. Na de dienst hebben we Truus Klomps op de Algemene Begraafplaats ter ruste gelegd bij haar man. Mogen haar nabestaanden getroost worden door Gods liefde en nabijheid en de dierbare herinneringen. Erica Hijink-Elferdink

Johanna Nijhof-van Boven Op 23 november is Johanna Nijhof-van Boven op 92-jarige leeftijd zacht en kalm overleden in verpleeghuis ‘Pronsweide’ waar zij sinds enkele maanden verbleef. Annie Nijhof was een flinke en doortastende vrouw, lief en zorgzaam voor haar familieleden en vrienden, hartelijk voor haar medemensen. Velen kennen haar nog als zuster Van Boven uit het Algemeen Ziekenhuis, waar zij hoofdverpleegster was op de afdeling chirurgie. Via haar werk leerde zij Jan Nijhof kennen, een weduwnaar zonder kinderen. Zij trouwden in 1967 en nog bijna 28 jaar, tot zijn overlijden in 1995, hebben zij samen volop van het leven kunnen genieten. Met haar buren uit de Spoorstraat waar zij woonden, heeft zij tot het eind een innig contact gehad, ook nadat zij in 2007 naar de Vredensehof was verhuisd. Dat het geloof voor haar veel betekende, blijkt uit de wensen die zij had

opgeschreven voor haar afscheidsdienst. Samen met familieleden, buren en kennissen hebben wij op woensdag 28 november in de Balinkes liederen gezongen die getuigen van haar vertrouwen op de Heer, geluisterd naar Psalm 23 en God gedankt voor zijn nabijheid in haar leven. Daarna hebben wij haar lichaam ter ruste gelegd op de Algemene Begraafplaats te Winterswijk. C. de Jonge

Jan Derk Nijenhuis Op 30 november overleed op de leeftijd van 91 jaar Jan Derk Nijenhuis, Sikkinkweg 6, in verpleeghuis ‘Pronsweide’, waar hij sinds augustus verbleef. Jan Nijenhuis, bij velen beter bekend als Jan van de Sikker, was een markante persoonlijkheid, zowel door zijn gestalte als door de wijze waarop hij zijn mening naar voren bracht, zorgzaam voor zijn gezin, hartelijk voor zijn familieleden en vele kennissen, bewogen met ieders wel en wee. Na zijn schooltijd ging hij in de houthandel, zijn lust en zijn leven. Later is hij daarmee gestopt om samen met zijn vrouw Marietje, zijn jongste zoon en diens vrouw op ‘Sikkink’ het boerenbedrijf van zijn ouders voort te zetten. Tot op hoge leeftijd is hij bezig gebleven, ook na het overlijden van Marietje in 2008. Op woensdag 5 december hebben wij in crematorium Berkenhove in Aalten met een dienst afscheid van hem genomen. Daarin haalden kleinzoons met ons herinneringen op aan hun grootvader en lazen wij een gedeelte uit Psalm 25 waarin wij horen dat het goed is om je leven op God te richten en de wegen te gaan die hij wijst. Dat de kinderen, klein- en achterkleinkinderen troost mogen vinden in de vele goede herinneringen die Jan Nijenhuis hen heeft nagelaten. C. de Jonge

Die mij draagt ‘O God die droeg ons voorgeslacht…’ begon ik mijn gebed aarzelend want het gemis van mijn dierbare de mens naast mij tegenover mij valt mij zo zwaar als ik alleen ben de organist speelt om mij heen verheffen mensen hun stem zingen het uit over trouw en macht eeuwig tehuis… en ik voel mij opgetild gedragen door Uw armen barmhartigheid Henk Vis

15

Ik kom mij even melden Een priester liep eens midden op de dag door zijn kerk. Hij besloot bij het altaar stil te staan om te zien wie er was gekomen om te bidden. Juist op dat moment werd de achterdeur geopend en kwam er een man het gangpad oplopen. De priester fronste zijn wenkbrauwen toen hij zag dat de man zich een tijd niet geschoren had. Zijn hemd was nogal gehavend en zijn jas was afgedragen en gerafeld. De man knielde neer en boog zijn hoofd. Daarna stond hij op en liep de kerk weer uit. In de dagen die volgden kwam deze man elk middaguur en knielde dan enkele minuten neer, met een lunchpakketje op zijn knie. De priester begon hem nu echt te verdenken en diefstal leek hem het meest waarschijnlijk. Hij besloot de man aan te spreken en vroeg: “Wat doet u eigenlijk hier?” De oude man antwoordde dat hij in de fabriek aan het eind van de straat werkte. Hij kreeg een half uur om zijn brood te eten en dat halve uur was zijn gebedstijd waarin hij sterkte en kracht vond voor de rest van de dag. “Ik blijf maar een korte tijd bij het altaar, ziet u, omdat de fabriek zo ver weg is. Ik kniel hier neer en spreek tegen de Heer. Ik zeg dan ongeveer dit tegen Hem: “Hier ben ik weer Heer, om U even te zeggen hoe gelukkig ik ben sinds U en ik vriendschap hebben gesloten en U mijn zonden hebt weggenomen. ‘k Weet niet goed hoe ik moet bidden, maar ik denk elke dag aan U. Dus Jezus, hier is Jim, ik kom me vandaag weer melden”. De priester, die zich nogal dwaas voelde, vertelde Jim dat het goed was en dat hij, wanneer hij ook maar wilde, altijd welkom was om te komen bidden. Omdat het tijd was om te vertrekken glimlachte Jim en zei: “bedankt” en haastte zich naar de deur. De priester knielde bij het altaar, iets wat hij gewoonlijk niet deed. Zijn koude hart smolt, verwarmd door liefde en hij ontmoette Jezus daar. Terwijl de tranen over zijn wangen vloeiden, herhaalde hij in zijn hart het gebed van oude Jim: “Hier ben ik weer Heer, om U even te zeggen hoe gelukkig ik ben sinds U en ik vriendschap hebben gesloten en U mijn zonden hebt weggenomen. Ik weet niet zo goed hoe te bidden, maar ik denk elke dag aan U. Dus Jezus, hier ben ik, ik kom me vandaag weer melden”. Op een dag merkte de priester dat Jim tijdens het middaguur niet gekomen was. Toen er meer dagen zonder Jim voorbijgingen, begon hij zich zorgen te maken. Hij informeerde naar hem in de fabriek en hoorde daar dat Jim ziek was. Het ziekenhuispersoneel was bezorgd over hem, maar hij was wel tot zegen geweest voor hen. Tijdens de week waarin hij bij hen was, hadden er veranderingen in de ziekenzaal plaatsgevonden door zijn warme glimlach en zijn aanstekelijke blijdschap. Veranderde mensen waren zijn loon. De hoofdverpleegkundige begreep maar niet dat hij geen bloemen, bezoek of kaarten kreeg. De priester ging bij zijn bed zitten en vertelde Jim dat de verpleegster zich er zorgen over maakte dat er geen enkele vriend bij hem kwam om te tonen dat hij om hem gaf. Jim keek verbaasd en zei toen met een innemende glimlach: “De verpleegster vergist zich, zij weet niet dat zolang ik hier ben Hij elke dag om twaalf uur bij me komt. Hij is een geliefde vriend van mij, weet u. Hij gaat zitten, neemt mijn hand in de Zijne, buigt Zich naar mij toe en zegt tegen me: “Hier ben ik weer Jim, om je te zeggen hoe gelukkig het me maakt dat wij deze vriendschap voor elkaar voelen, en ik je zonden heb weggenomen. Ik

16

hoor je heel graag bidden en denk elke dag aan je. Daarom Jim, dit is Jezus die zich vandaag komt melden”. Ingezonden door W. Droppers

Wat anders ’t Is argens begin jaoren zeuventig as Jacco en Leen, twee Zeeuwse kameraö, zich prakkizeert dat ze dén winter wal is iets anders wilt as anders. Noo hef Jacco ’s winters altied vakantie - hee dut nog ne studie - én hee hef kennissen in d’n Achterhook. En Leen, den bouwvakker is, hef ’s winters meestal vorstverlet én hee hef een tweedehands auteuken. Dus dat kump allemaole mooi uut. ’t Auteuken is wal een old bötjen, maor ut glömp en ut rit. Dus geet ut op ne mooien zunnigen en vrusterigen wintermorgen richting Achterhook. Ze doot ut röstig an en an ‘t ende van de middag pröttelt ze ut pad in bi-j ‘t huus waor Anky met eur moder Gerda en jongere breurken Teun wont. Dee kiekt verrast op. Wat ne aangename afleiding, zo in dee donkere winterdage. En afleiding könt ze wal een betjen gebruken, want ut is wat stille in huus. Vader is een jaor of wat geleaden ovverleaden en Herma, dee altied wal gekkigheid hef, studeert al vanaf de zommer in de grote stad. Ut is natuurluk machtig interessant um daor veur de eerste kere de feestdage met te maken, dus eur zölt ze dizze dage neet zeen. Jacco en Leen veult zich metene thuus. D’r wordt heel wat af ‘epraot en ‘elachene. De kameraö holt wal van spannende dinge en könt smakeluk vertellen van wat ze zoal samen hebt met’emaakt. Wat ok veur heel wat lachböjen zorgt is de spraakverwarring dee af en too tooslöt: ut Achterhooks en ut Zeeuws liekt noo neet bepaold op mekare. En gin van allen lig ut Hooghollands noo reg veur in de mond. Iederene vermek zich opperbest. Veural kleinen Teun is haost neet bi-j d’n auto weg te slaon. Hee was d’r al gek van ton ‘e nog maor net kon lopen en praoten. En ton ‘e een jaor of dree was kreg ‘e van een familielid een echt autostuur! Hee hef ut nog steeds. Allene mot d’r nog ‘n auto an… Wieter doot ze samen spellekes (sjoelen, en daorb-j gin koffie, want: ‘dat verstoort de concentratie’…), de jongens trekt d’r op uut um de streek te verkennen en moder Gerda begunt an de veurbereidingen veur Kasmisse. Dan inens bedech moder zich wat. De jongens hebt joh ne auto! Wat zol ut geweldig wean as ze is met z’n allen ne middag naor eur zuster en zwaoger konden. Dee wont zo’n vieftig kilometer wieterop en dee zeet ze neet zo vake, want zelf hebt ze jammer genog gin auto. De jongens vindt ut prima. Maor, uutgereakend dén dag hef d’n auto d’r ’s morgens gin zin in! Ze kriegt ‘em neet an de praot. De motorkappe geet umhoge en samen duukt ze d’r onder. Hier veulen, daor trekken, ne klap d’r op en jao, hee dut ut weer. ’t Kost Leen wal ’n brillenglas, maor gin nood: Jacco hef ok nog twee ogen… Met z’n vieven geet ut naor Twente. ’t Zunneken schient. De stemming zit ‘r good in, ondanks dat ut wat krap is met dree man op de achterbanke. Oom en tante vindt ut natuurluk ok heel gezellig zonne grote visite en dan deels ok nog van zo wiet weg. De middag vlög umme.

Anky is d’n eersten dee markt dat ut weer verandert: ’t wordt duuster en ’t begunt warempel te sni-jen – dat was neet veurspeld. As dat wal zo was ‘ewest, was ze vast neet met’egaone, want ze is neet zonnen held in zukke umstandigheden en dan ok nog is met zonnen olden auto. Ut wordt een betjen een oaverhaost afscheid, en achteraf maor good ok… De motor dut ut gelukkig metene, dus dat völt met. En ze bunt ok aardig vlot de stad uut. ‘t Zicht wordt d’r ondertussen neet beater op – de roeten beslaot van binnen umdat de verwarming ut neet dut. Ut krappe zitten op de achterbanke zol noo dus een veurdeel motten wean, maor Anky – dee in ’t midden zit – zit zo wied naor veuren ‘eleund dat ze bi-jnao tussen de beide jongens in zit. Ze is doodsbange en dat wordt d’r neet beater op as ze zut dat Leen zien heufd steeds dichter op de roete krup. Met zien ene oge zut ‘e haost niks en an de twee van Jacco hef ‘e ok neet wat, want allene de roetenwisser an ziene kante warkt… De snee völt steeds dichter en met steeds grotere vlokken en de snelheid zakt steeds wieter. Um de haverklap mot ze stoppen um de roete an de kante van Jacco wat schone te veagen. Af en too veult ze d’n auto schoeven. Noo wordt ut natuurluk nog glad ok! Anky kan niks anders meer denken as: a’w maor thuus komt, a’w maor góód thuus komt. Dat ut kold is markt ze neet ens meer. Ze dech d’r ok neet an dat ze normaal noo eigenluk in de karke had ‘ezeaten – ’t is joh Karstaovend. Dan steet d’r ne prachtig versierden boom in ’t mooie olde kerksken. De bekende ledere wordt ‘ezongen – ’t veult echt as vrede op eerde. Nao afloop wacht thuus dan warme chocolademelk en brent d’n open heerd. Nea, daoran dech ze noo in

de wietste wiete neet. Ze zut soms tut euren groten schrik de rooie lechten van andere auto’s wal van heel dichtebi-j… Hoo lange ze oaver de terugreise ‘edaone hebt? Anky zol ut later neet meer können naovertellen, maor ut lek wal ne eeuwigheid. Toch wordt ut d’n anderen dag gewoon Kasmisse, wal ne Kasmisse waorop ze heel wat anders te praoten hebt as gewoonluk. De dage daornao bunt Leen en Jacco drok um nao de jaorwisseling wear zonder problemen naor huus te können rieden. Ut brillenglas mot ‘emaakt worden en an d’n auto bunt ze ok nog wal zo’n hörtjen bezig. En as klap op de vuurpiele bedenkt ze zich dat zee dizze kere de olliebollen zölt bakken. Dat schelt moder Gerda mooi een hoop wark. D’r wordt van alles in’eslagen: meal, appels, melk, eier, ollie, krinten en neet te vergeaten: gist. Ze weart ich duftig, maor wat ze ok probeert: ut beslag kriegt ze neet an ’t riezen. Op ut laatst zit d’r zowat net zo völle gist in as meal, maor riezen? Vergeat ut maor. Ut is gewoon ene klajeri-je ‘eworden. As ze ne leapel d’r in stekt om te zeen of ‘t toch misschien nog…, dan trekt ze d’n helen kladden met emmer en al umhoge. Op d’n knepper dan nog maor effen naor de bakker. Den hef gelukkig nog een paar beignets en olliebollen, zodat old en ni-j toch nog évierd kan worden zoas ’t heurt. Wat ‘r met ut beslag en d’n emmer gebeurd is, dat wet Anky neet meer. Misschien hef d’n vuulniswagen alles wal met’enommen of misschien hebt de voggels dee winter wal wat lekkers extra ‘ehad. Hoo dan ok, ut was allemaole heel anders as anders. En dat zal ze eur leaven lang neet vergeaten. Greta Kuijt