Wij spreken uw taal.
Wordt u de eigenaar van een woning? Dan is deze KBC-Woongids uw onmisbare leidraad. Eigenaar van een woning worden is een complex proces. Maar met goede informatie hebt u alle troeven in handen om de juiste keuzes te maken. KBC wil u daarbij helpen. Met actueel en volledig advies. In deze KBC-Woongids vindt u procedures die u voor, tijdens en na de aankoop van een bouwgrond of woning het best kunt volgen. Van het contract met de architect en de veiligheidscoördinator, over de bouwaanvraag, de aansprakelijkheid van de aannemer en de leningaanvraag tot de verzekering van uw onroerend goed. U vindt hierin ook een handig kostenoverzicht. En een antwoord op specifieke vragen als: Hoe zit het met samenwonenden en onroerend goed? Wat als een bouwgrond in landpacht is gegeven? U merkt het: een woning bouwen of kopen is meer dan een lening aangaan of een verzekering sluiten. Er zijn talrijke juridische, financiële en fiscale aspecten waarmee u rekening moet houden. Met een gids als deze kunt u dan veel geld besparen.
SAP 11192, 01-2014 D/2013/7434/05
www.kbc.be
KBC-Woongids Editie 2014
KBC Bank & Verzekering
3
KBC Bank & Verzekering
Koestert u koop-, bouw- of renovatieplannen? Dan komt deze KBC-Woongids u ongetwijfeld goed van pas. Hij staat niet alleen boordevol informatie, maar vormt ook een stijlvol inspiratieboek dankzij de mooie architectuur- en interieurfoto’s. Het informatieve luik begeleidt u bij een van de belangrijkste investeringen die u in uw leven doet: de aankoop, bouw of verbouwing van een woning. U verneemt hoe u die plannen kunt financieren en op welke fiscale tegemoetkomingen u daarbij eventueel kunt terugvallen. U ontdekt ook hoe u zich afdoende kunt beschermen tegen risico’s van brand en inbraak, van (ver)bouwschade bij uzelf of bij uw buren tijdens de werkzaamheden, van ongevallen op de bouwplaats of daarbuiten, van schade die u of uw gezinsleden zonder dat te willen berokkenen aan derden. De gids loodst u ook op een heel concrete en praktische manier door de processen van aankoop, bouw en verbouwing. Wat doet de notaris precies voor u? Welke kosten zijn daaraan verbonden? Hoe gaat u om met de vastgoedmakelaar? Hoe pakt u de samenwerking aan met de architect en de aannemer? Met welke verplichtingen, opgelegd door de overheid, moet u rekening houden? Via verhalen van lotgenoten verneemt u ook hoe anderen dat hebben aangepakt. Gewapend met al die kennis en inspiratie kunt u uw woonwensen volledig realiseren. Want daar is het u uiteindelijk toch om te doen.
4
Inhoudsopgave
Een woning huren 1 Huren: de voor- en nadelen 2 Het huurcontract 3 De huurwaarborg 4 Huren met twee 5 Hoe beschermt u uw huurwoning? 6 Spaar alvast fiscaal voordelig voor een eigen woning 7 Expert aan het woord: Wat bij een keukenbrand in uw huurappartement? 8 Inspiratie: Uw eerste woning inrichten met een klein budget – Praktische tips
10 11 11 11 12 12 12 13 14
De financiering van uw eerste woning 1 Hoeveel kunt u lenen? • Hoeveel kunt u terugbetalen? • Wat is de kostprijs van uw woning? • Hoeveel hebt u zelf al gespaard? • Welke waarborgen kunt u de bank geven? 2 Wegwijs in het hypothecaire krediet • Voor welke looptijd kiest u? • Voor welk type van aflossingsplan (systeem van terugbetaling) kiest u? U betaalt maandelijks altijd hetzelfde bedrag terug U betaalt maandelijks altijd hetzelfde bedrag aan kapitaal terug U betaalt maandelijks altijd een iets hoger bedrag terug U wilt een tijdelijke vrijstelling van kapitaalaflossingen U wilt het kapitaal eenmalig terugbetalen Wat als u uw vorige woning nog moet verkopen? • Welke rentevoet kunt u krijgen? U kiest voor een vaste rentevoet U kiest voor een jaarlijkse, driejaarlijkse of vijfjaarlijkse renteherziening U kiest voor een onveranderlijke rentevoet gedurende de eerste tien of twintig jaar • Hoe sterk kan de rentevoet stijgen of dalen bij een renteherziening? U krijgt gratis een extra bescherming bij een variabele rentevoet U kunt de looptijd aanpassen Mogelijkheid 1 Mogelijkheid 2 Mogelijkheid 3 U kunt de periode van renteherziening aanpassen U kunt de manier van terugbetalen aanpassen U kunt uw woningkrediet spreiden over verschillende formules Ook de hypotheek kan een invloed hebben op uw rentevoet • Wat kost een hypothecair krediet? Uw familie geeft u een financieel steuntje in de rug 3 Welke fiscale voordelen kan een hypothecair krediet u opleveren? • De woonbonus Kunt u de woonbonus genieten? Hoeveel bedraagt uw belastingvermindering? Komen beide partners in aanmerking voor de woonbonus? Wat is een ‘enige woning’? Wat is een ‘eigen woning’? Hebt u recht op de vermindering in de volgende situaties? Hebt u nog recht op de verhoging in de volgende situaties? Wat is ‘verwerven en behouden’?
18 19 19 19 19 19 20 20 21 21 21 22 22 22 23 24 24 24 24 24 25 25 25 25 26 26 26 26 27 28 29 30 30 30 30 30 30 31 31 32 32
6
Wat als u een bouwgrond koopt? Wat als u de woning gebruikt voor beroepsdoeleinden? Wat als u de woning gedeeltelijk verhuurt? Lenen voor privé- en beroepsgedeelten Voorbeeld van fiscale besparing. Het verhaal van Jef en Els Maakt u nog aanspraak op de belastingvermindering voor langetermijnsparen? • De ‘oude’ fiscale regeling Welk fiscaal voordeel geeft de premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering? Welk fiscaal voordeel geeft het terugbetaalde kapitaal? In hoeverre bepaalt uw lening uw fiscaal voordeel? In hoeverre bepaalt uw beroepsinkomen uw fiscaal voordeel? Welk fiscaal voordeel geeft de terugbetaalde interest? Gewone interestaftrek Bijkomende interestaftrek Wat met verbouwingen? 4 Wat is voordeliger, de ‘oude’ regeling of de woonbonus? Het verhaal van Matthias en Karen • Berekening van het belastingvoordeel volgens de oude regeling • Berekening van het belastingvoordeel volgens de woonbonus 5 De fiscale voordelen van uw hypothecair krediet: een overzicht 6 Het stappenplan voor uw woningkrediet 7 De troeven van het KBC-Woningkrediet 8 Expert aan het woord: Uw KBC-adviseur. De snelste weg naar een woningkrediet op maat 9 Inspiratie: Een starterswoning – Renovatie – Een budgetwoning Een woning kopen 1 Kopen: de voor- en nadelen 2 Koopt u uit de hand, openbaar of via een veilingsite? • U koopt uit de hand U neemt een optie U sluit een onderhandse verkoopovereenkomst af Kopen via een vastgoedmakelaar. • U koopt op een openbare verkoop Hoe verloopt een openbare verkoop? • U koopt via een veilingsite • Het bodemattest Vlaanderen Brussel Wallonië • De notariële akte 3 Hoeveel registratierechten moet u betalen? • Wanneer maakt u aanspraak op het klein beschrijf? • Wat als de fiscus de aankoopprijs betwist? Btw in plaats van registratierechten? 4 Hoeveel notariskosten moet u betalen? • Het honorarium van de notaris • De algemene kosten 5 Expert aan het woord: Hoe zit het als u een tweede verblijf koopt? 6 Inspiratie: Een openbare verkoop – Een geslaagde aankoop dankzij goed advies
7
32 32 32 33 34 34 35 35 35 36 36 36 36 36 37 38 39 41 42 43 44 45 46 52 53 53 53 53 53 54 55 55 55 56 57 57 58 59 61 61 62 63 63 63 65 66
Inhoudsopgave
Een woning verbouwen 1 Verbouwen: de voor- en nadelen 2 Hoe financiert u uw verbouwing? • Lening op afbetaling • Hypothecair krediet • Lening op afbetaling of hypothecair krediet? 3 Hoeveel btw betaalt u op een verbouwing? 4 Expert aan het woord: Bescherm uw werf met een verzekering voor de bouwer 5 Inspiratie: Een kangoeroewoning – Een lowbudgetverbouwing
70 71 72 72 72 72 74 75 76
Een bouwgrond kopen 1 Hoe financiert u een bouwgrond? 2 Hoe weet u of u uw droomwoning mag bouwen op het perceel? 3 Hoe weet u of de grond geschikt is om probleemloos te bouwen? • De draagkracht van de grond • De watergevoeligheid van de grond 4 Hoe zit het met de kosten als u een bouwgrond koopt? 5 Expert aan het woord: Een bouwgrond schenken: wat zijn de gevolgen? 6 Inspiratie: Een drie-/viergevelwoning
80 81 81 81 81 81 82 83 84
Een woning bouwen 1 Bouwen: de voor- en nadelen 2 Voor welke bouwformule kiest u? • Voor een architect en afzonderlijke aannemers? • Voor een architect en een algemeen aannemersbedrijf? • Voor een sleutelklare woning? • Voor zelfbouw? 3 De samenwerking met de architect • Hoe kiest u een architect? • Wat doet de architect? • Wat omvatten de ontwerpen en de bouwaanvraag? • Wat houdt de controle op de werkzaamheden in? • Hoeveel kost de architect? 4 De samenwerking met de aannemer • Hoe kiest u een aannemer? • Waarop moet u letten bij de prijsoffertes en het contract? • Wat met de prijzen, prijsaanpassing en betaling? • Wat bij niet-tijdige uitvoering van de werkzaamheden? De Verzoeningscommissie Bouw De tienjarige aansprakelijkheid • Hoe verloopt de oplevering? De voorlopige oplevering De definitieve oplevering 5 Met welke verplichtingen moet u rekening houden als u bouwt? • De stedenbouwkundige vergunning • De verplichte tussenkomst van een architect • De veiligheidscoördinatie • De energieprestatieregelgeving • Andere verplichtingen 6 Welke fiscale gevolgen heeft bouwen? • Btw Hoe moet u de btw-aangifte doen? • Kadastraal inkomen 7 Expert aan het woord: Huren en tegelijkertijd bouwen: hoe redt u het financieel? 8 Inspiratie: Levenslang wonen: denk nu al aan hoe u later wilt wonen
86 87 87 87 87 87 88 88 88 89 89 90 90 90 90 90 91 91 92 92 93 93 93 94 94 94 94 94 95 95 95 96 96 97 98
8
Uw woning en uw gezin beschermen 1 Wat met de terugbetaling van uw lening als u of uw partner overlijdt? • Lening op afbetaling • Hypothecair krediet 2 Hoe beschermt u uw woning tegen brand en andere risico’s? • Bent u standaard verzekerd tegen natuurrampen? • Bent u standaard verzekerd tegen diefstal? • Geldt de verzekering alleen voor uw woning? • Bent u voor de juiste waarde verzekerd? Nooit onderverzekerd • Welke extra dekkingen zijn mogelijk? De verzekering voor de bouwer De verzekering waardevolle voorwerpen tegen alle risico’s De verzekering bodemsanering voor wie met stookolie verwarmt De verzekering bedrijfsschade 3 Hoe beschermt u uw gezin tegen onverwachte gebeurtenissen? • Wie en wat zijn verzekerd in de KBC-Gezinspolis? • Wat als u zelf schade lijdt? • Wat als uw hond de beest uithangt? • Wat als u wel eens hulp bij u thuis krijgt? 4 Hoe beschermt u uzelf en uw gezin tegen ongevallen? 5 Hoe beschermt u uzelf en uw onbezoldigde helpers tijdens uw (ver)bouwproject? 6 Expert aan het woord: Wat als u af te rekenen krijgt met een zware brand? 7 Inspiratie: Een veilige keuken
100 101 101 101 102 102 102 102 103 104 105 105 105 105 105 105 105 106 106 106 107 107 108 110
Checklists 1 U koopt een woning 2 U bouwt of verbouwt een woning 3 U verhuist 4 Premies en andere financiële tussenkomsten 5 U komt praten met uw KBC-adviseur Woningkredieten en Verzekeringen 6 Vastgoed, schenking en successie
112 113 113 113 115 115 115
Nuttige adressen 1 Ruimtelijke Ordening en Huisvesting • Vlaanderen • Brussel • Wallonië 2 Architecten 3 Aannemers en diensten van het bouwbedrijf 4 Andere beroepsverenigingen uit de bouwbranche 5 Kopen en verkopen van een onroerend goed 6 Fiscale aspecten 7 Milieuaspecten 8 Energie 9 Diversen 10 Interessante websites
116 117 117 117 117 117 118 118 119 119 119 120 121 121
9
EEN WONING HUREN Tip Op www.belgium.be vindt u onder ‘Publicaties – Huisvesting – Federaal’ een brochure over de huurwetgeving. Standaardcontracten die beantwoorden aan de wettelijke vereisten, vindt u op www.vob-vzw.be.
Een woning huren
• 1 Huren: de voor- en nadelen Voordelen
Nadelen
1 Financieel
• U moet alleen de huurprijs en uw verbruikskosten betalen en de huurwaarborg (normaal gezien twee maanden huur) voorschieten. • U betaalt geen onroerende voorheffing. • U draagt alleen de kosten van het onderhoud en bepaalde in de Woninghuurwet vermelde herstellingen. De overige uitgaven zijn ten laste van de verhuurder. • U hoeft geen geld te reserveren of te lenen voor de aankoop van een bouwgrond of woning en voor bouw- of renovatiewerkzaamheden.
• U bent de maandelijkse huurprijs definitief kwijt. Als u daarentegen een woning koopt, bouwt of renoveert en u daarvoor een lening aangaat, leveren de terugbetalingen van die lening u dikwijls een fiscaal voordeel en aan het einde van de rit een onroerend goed dat vrij is van schulden. • Dikwijls mag u niet zomaar werkzaamheden uitvoeren aan een huurwoning. Als dat toch is toegestaan, is het niet duidelijk of u aan het einde van de huurovereenkomst recht hebt op een vergoeding daarvoor, tenzij dat uitdrukkelijk is bepaald in de huurovereenkomst.
2 Praktisch
• U kunt inspelen op wijzigingen in uw financiële, werk- of gezinssituatie door te verhuizen. U bent daarin alleen beperkt door de wet en de bepalingen van de huurovereenkomst.
• De verhuurder kan een einde maken aan de huurovereenkomst. Hij is wel beperkt door de wet en de bepalingen van het huurcontract. Eventueel moet hij een schadevergoeding betalen.
tie krijgt het huurcontract een vaste
aan de hand waarvan u ruwweg uw
datum. Dat wil zeggen dat het kan
toekomstige energieverbruik in de
Als u een huis of appartement huurt,
worden tegengeworpen aan derden.
huurwoning kunt inschatten. Verder
moet u met de verhuurder een huur-
Vanaf de vaste datum bent u als huur-
gelden er regels voor de huurwaarborg
contract sluiten. Om een geldige huur-
der bijvoorbeeld wettelijk beschermd
(zie verder), de indexering van de huur-
overeenkomst te kunnen sluiten, moet
tegen uitzetting door de nieuwe eige-
prijs, de verdeling van de kosten voor
u 18 jaar of ouder zijn. Als het om uw
naar als de gehuurde woning wordt
onderhoud en herstellingen, de duur
hoofdverblijfplaats gaat, laat u dat het
verkocht. De registratieplicht maakt
van het contract, de mogelijkheden tot
best in het contract opnemen om elke
dat er minstens drie exemplaren van
vervroegde opzegging, huuroverdracht
betwisting achteraf te voorkomen.
het contract nodig zijn: een voor u,
en onderverhuring, de staat van de
De huurovereenkomst valt dan onder
een voor de verhuurder en een voor
woning, de verandering van eigenaar
de Woninghuurwet en moet beant-
de registratie.
en de behandeling van geschillen. Een
• 2 Het huurcontract
woorden aan een aantal wettelijke vereisten.
plaatsbeschrijving is verplicht. De Woninghuurwet zegt dat de huurprijs en de eventuele lasten vermeld
Huurcontracten voor een hoofdver-
moeten worden in elke publieke
blijfplaats, die zijn afgesloten vanaf 15
mededeling (affiche, advertentie). De
juni 2007, moeten schriftelijk zijn en
verhuurder moet u ook een energie-
de verhuurder moet het huurcontract
prestatiecertificaat kunnen voorleggen,
laten registreren. Door de registra11
• 3 De huurwaarborg Een waarborg is wettelijk niet verplicht, maar de verhuurder zal er waarschijnlijk op aandringen. Betaal nooit een huurwaarborg cash. Als huurder en
Een woning huren
verhuurder kiezen voor een waarborg in
samenwonenden die een verklaring van
zaken en u daarvoor een vergoeding
de vorm van geld, zijn er twee mogelijk-
wettelijk samenwonen hebben afgelegd
wilt vorderen, kunt u terugvallen op
heden.
voor de ambtenaar van de burgerlijke
uw gezinspolis als u ook gekozen hebt
stand van de gemeenschappelijke woon-
voor de dekking rechtsbijstand. Meer
Ofwel wordt er een (geblokkeerde) reke-
plaats. Die verklaring moet schriftelijk
informatie vindt u in de bijlage achteraan
ning geopend op uw naam, bijvoorbeeld
gebeuren en beantwoorden aan een
in deze gids.
de gratis KBC-Huurwaarborgspaarreke-
aantal formele vereisten. Voorwaarden
ning. De waarborg mag in dat geval niet
zijn verder dat geen van beide partners
hoger zijn dan twee maanden huur. De
getrouwd is of wettelijk samenwoont
Tip
rente wordt op de huurwaarborgreke-
met iemand anders, en dat beide part-
Huurt u een appartement? Dan
ning gestort.
ners bekwaam zijn om contracten aan te
kunt u gebruikmaken van KBC-
Ofwel geeft de bank een bankwaarborg.
gaan. In alle andere gevallen spreken we
Daarmee stelt hij zich borg voor een
van feitelijk samenwonenden.
Start2Rent. Daarmee kunt u
bedrag dat maximaal drie maanden huur mag bedragen. U moet dan het bedrag van de huurwaarborg opbouwen met maandelijkse stortingen in een periode van maximaal drie jaar, bijvoorbeeld via de KBC-Opbouwrekening Huurwaarborg.
online in één keer alles in orde brengen voor de woningpo-
• 5 Hoe beschermt u uw huurwoning? Als er in uw huurhuis of -appartement brand uitbreekt, kunt u aansprakelijk worden gesteld en moet u de schade vergoeden. U sluit dus het best een
lis, de gezinspolis en de gratis huurwaarborgspaarrekening en geniet u een optimale bescherming. Geïnteresseerd? Surf naar www.kbc.be/start2rent.
goede woningpolis af, zodat u afdoende
• 4 Huren met twee
verzekerd bent in geval van brand of
Als u samen met uw partner huurt,
diefstal. In de meeste huurcontracten
maakt het een groot verschil uit of
wordt dit trouwens verplicht opgelegd.
u feitelijk samenwoont enerzijds of
Om helemaal op beide oren te slapen,
wettelijk samenwoont of gehuwd bent
kunt u de woningpolis aanvullen met
anderzijds. Neem bijvoorbeeld Matthias
een aanvullende dekking rechtsbijstand
en Sheira.
voor huurders. Daarmee krijgt u
1 Zij wonen feitelijk samen. Als alleen
juridische bijstand als er geschillen rijzen
Matthias het huurcontract heeft
met de verhuurder, bijvoorbeeld over de
ondertekend, is hij de enige huurder.
opzegging van het huurcontract of over
Alleen hij moet de huurprijs betalen.
een slecht functionerende verwarming.
De verhuurder moet alleen aan hem
Voor huurders van een appartement die
de huur opzeggen. Sheira heeft geen
de formule KBC-Start2Rent nemen (zie
plichten, maar ook geen rechten. Zij kan
de bijgaande tip) is de juridische bijstand
achteraf alleen medehuurder worden
zelfs automatisch inbegrepen.
als zowel Matthias als de verhuurder
Meer informatie over de woningpolis
daarmee akkoord gaan.
vindt u in de bijlage achteraan in deze
2 Zij wonen wettelijk samen of zij
KBC-Woongids.
zijn gehuwd. Om het even wie het
Een andere onmisbare verzekering is de
huurcontract heeft ondertekend, zij zijn
gezinspolis. Die komt tussenbeide als
allebei medehuurder. Zij moeten allebei
uzelf of een van de medebewoners van
bijdragen in de huurprijs. De verhuurder
uw huurwoning schade berokkenen
moet de huur aan beiden opzeggen.
aan derden. Wie door zijn fout iemand anders schade berokkent, moet die
Goed om te weten: wettelijk samen-
schade immers vergoeden.
wonenden zijn twee (en niet meer)
Ook als anderen bij u schade veroor-
• 6 Spaar alvast fiscaal voordelig voor een eigen woning Als u een woning koopt of bouwt, strijkt u via het hypothecair woningkrediet jaarlijks een mooie belastingbesparing op. Lees meer op pagina 30 onder fiscale voordelen. Daarop kunt u uiteraard geen aanspraak maken voor de huurprijs die u maandelijks betaalt. Toch kunt u ook als huurder al een belastingvoordeel genieten met het oog op de latere aankoop of bouw van een eigen woning. Dat kan met het KBC-Life Home Plan1. De premies voor deze levensverzekering kunnen in aanmerking komen voor een belastingvoordeel onder het fiscale stelsel individueel leven of pensioensparen. Zo spaart u op een fiscaal vriendelijke manier een kapitaal bij elkaar. En als u later een woningkrediet aangaat, kunt u het opgebouwde bedrag gebruiken voor uw kredietgebonden overlijdensdekking bij KBC. Zo houdt u meer over voor de aankoop of bouw van uw droomwoning.
KBC-Life Home Plan is een tak 21-levensverzekering van KBC Verzekeringen NV, Professor Roger Van Overstraetenplein 2, 3000 Leuven, België, RPR 0403.552.563, FSMA 038571 A. Meer informatie vindt u op de financiële infofiche die beschikbaar is bij uw KBC-verzekeringsagent of KBC-adviseur. 1
12
Expert aan het woord Wat bij een keukenbrand in uw huurappartement? U zet een pan met olie op het vuur. Op dat ogenblik gaat de bel. Als u open doet, staat er een vriend voor uw neus met een uitnodiging om de volgende dag mee naar een concert te gaan. U bekijkt samen het programma en u vergeet compleet dat u van plan was om te koken. Tot er een zwarte walm uit de keuken komt … Resultaat: het keukenmeubel en diverse toestellen zijn zwaar beschadigd, uw inboedel heeft rookschade opgelopen en de achtergevel van het aanpalende appartement heeft ook te lijden gehad van de rook. Wie moet nu wat betalen?” “Uw eigen inboedel is in dit geval alleen verzekerd als u zelf een woningpolis hebt gesloten. Zonder zo’n verzekering moet u dus op eigen kosten uw beschadigde spullen vervangen.”
“Als de beschadigde keuken aan
“Soms heeft een verhuurder een
vervanging toe is, zal in eerste instantie
brandverzekering met afstand van
de woningpolis van de verhuurder de
verhaal. Dat houdt in dat hij zich
kosten vergoeden. Die verzekeraar zal
niet tegen u kan keren als zijn eigen
de kosten trachten te recupereren bij
woningpolis tussenbeide komt om
degene die aan de oorzaak ligt van de
schade te vergoeden. Maar ook dan
brand, bij u dus. U wordt automatisch
moet u voorzichtig zijn. De afstand van
aansprakelijk gesteld, tenzij u kunt
verhaal vervangt namelijk niet altijd
bewijzen dat het om overmacht ging.
volledig uw eigen woningpolis. Uw
Maar dat is hier duidelijk niet het geval,
eigen spullen zijn daarmee bijvoorbeeld
want de brand is veroorzaakt door uw
niet verzekerd. U blijft ook aansprakelijk
onoplettendheid, niet door bijvoorbeeld
voor de schade die u aanricht bij derden
een blikseminslag. Als u een woningpolis
als het bij u brandt. Ten slotte is de
hebt, zal uw eigen verzekeraar die
verhuurder misschien onderverzekerd,
schade regelen. Anders dreigt u er zelf
en tracht hij het deel van de schade dat
voor op te draaien.”
daardoor niet wordt vergoed door zijn
“Ook tegenover uw buurman bent u
verzekeraar, alsnog bij u te recupereren.”
automatisch aansprakelijk voor schade
“De conclusie is duidelijk: sluit uw eigen
door brand bij u, tenzij u kunt bewijzen
woningpolis af om uw aansprakelijkheid
dat de brand niet aan u te wijten
als huurder en uw eigen spullen te
is. Opnieuw zal de buurman of zijn
verzekeren.”
verzekeraar bij u komen aankloppen om de schade te vergoeden.”
Inspiratie
Een woning huren
Uw eerste woning inrichten met een klein budget Een rijwoning hervindt haar charme met brocante Een oude en kleine rijwoning krijgt van de bewoners een facelift tot een charmante en praktische woonst, mede doordat de bewoners heel creatief gebruikmaken van brocantespullen. Oude meubeltjes, hergebruikte losse en vaste verlichtingsarmaturen, kussentjes her en der zorgen voor een unieke sfeer. De beperkte oppervlakte compenseren de eigenaars met onverwachte oplossingen. Een zitbank verbergt een opbergruimte en oude voorzetluiken maken van een verloren nis een tv-kast. Een dubbele kastenwand creëert in de slaapkamer zowaar een dressing. Een gezin met drie kinderen wilde een woning budgetvriendelijk verbouwen en kocht op aanraden van hun architect een woning waar nog een tweede gebouw bij hoorde, een voormalige schrijnwerkerij. Het opzet van de verbouwing was om
en de bovenverdieping. Ook in het
nent de hand op de knip gehouden
een verbinding met het voorhuis te
achterhuis werd de originele balk-
werd. Hier en daar mocht het zeker
maken. Dat schept ruimte voor de
structuur behouden
ietsje meer zijn. Zo zijn een aantal
opgroeiende kinderen.
wensen van de bouwheer, zoals een Door veel werk zelf op te knappen
inloopdouche en het gebruik van
Budgetvriendelijk verbouwen doe
bespaarden ze ook heel wat op de
natuursteen in keuken en badkamer
je eerst en vooral natuurlijk door
kosten.
ook ingewilligd.
te kijken wat er nog aan bruikbare
De afbraakwerken deden ze zelf
De slaapkamers zijn allemaal in het
materialen voorhanden is. De origi-
en ook het opwaarderen van
voorhuis aan de voorkant geplaatst.
nele keramische tegels in de gang en
bepaalde elementen, bijvoorbeeld
De inrichting van de leefruimtes is vrij
de houten vloeren konden zo blijven
het opschuren van de oude deuren.
strak, maar de combinatie met oude
liggen. De houten vloeren werden
Vooral de kosten van de verbouwing
elementen en bijvoorbeeld ook kelim-
ofwel gelakt met witte bootlak,
van het achterhuis speelden een rol
kussens, zorgt voor een bijzonder
zoals in de badkamer, ofwel donker
in het budget, hier was bijvoorbeeld
warm effect.
gebeitst, zoals op de benedenver-
ook isolatie naar hedendaagse
dieping. De geverfde houten deuren
normen nodig. Die werd aan de
werden afgebrand en kregen hun
binnenkant geplaatst, afgewerkt met
originele houtlook terug. Het oude
gipskartonplaten. De architect nam
zolderdak bleef ook behouden als
alles op voorhand grondig door zodat
artefact, er ligt nu een glasplaat op.
de bouwheer niet voor verrassingen
Dat zorgt voor meer lichtinval in de
kwam te staan.
VIAZ Architecten
woonkamer. Het zorgt ook voor meer
Budgetvriendelijk betekent in dit
[email protected]
contact tussen de benedenverdieping
supergezellige huis niet dat perma-
www.viaz-architecten.be
15
Inspiratie
Een woning huren
Praktische tips
TIP 2: Plan een dagje
TIP 4: Ga naar de lokale
kringwinkeltrippen. Kringwinkels vindt
garageverkoop. Steeds vaker
Praktische tips om goedkope of zelfs
u altijd wel in uw buurt. Sommige
organiseren buurt- of wijkcomités
gratis decoratieve elementen op de kop
zijn inmiddels gespecialiseerd in echte
particuliere garageverkopen. Op die
te tikken waarmee je zelf een uniek
retrospullen en brengen alle redelijk
dagen halen bewoners hun zolders en
interieur creëert: waar vindt u ze, wat
waardevolle spulletjes van de andere
bergruimtes leeg, en zijn er vaak echte
kunt u er zoal mee doen?
kringwinkels in de buurt samen onder
koopjes te doen. U kunt zo makkelijk
TIP 1: Zoek het niet te ver. Waarom
één dak. Die zijn dan wel wat duurder
meerdere verkopers bezoeken op een
vraagt u niet eens aan familie en
dan de gewone oude spullen.
beperkte afstand van elkaar.
of in andere bergruimtes mag gaan
TIP 3: Volkse antiekmarkten verrassen
TIP 5: Pas op met oude elektrische
snuisteren. Vaak staan die vol met
bijna altijd. De Vogeltjesmarkt in
toestellen. Denk bij de ingebruikname
spullen die ooit niet weggegooid
Antwerpen, de vlooienmarkt in de
van oude elektrische toestellen, zoals
werden vanwege hun sentimentele
Marollen of de zondagsmarkt op
bijvoorbeeld verlichtingsarmaturen,
waarde of om een andere reden.
de Quai de la Batte in Luik zijn de
aan uw eigen veiligheid en die van
De eigenaar is nu misschien net blij
bekendste, maar in Brussel bijvoorbeeld
uw gezin. Kijk de bedradingen en
dat die een nieuwe bestemming
kunt u op een weekend makkelijk vijf
de behuizingen na. Doe dat eerst op
krijgen, of gewoon dat hij ervan af is.
tot zes rommelmarkten bezoeken als u
een veilige plaats en controleer of het
Niemand begint namelijk graag aan
daar zin in heeft. De website
toestel niet te veel hitte afgeeft.
een zolderopruiming en vaak weten
www.rommelmarkten.be kan ook een
mensen helemaal niet precies wat er
inspiratiebron zijn om het niet te ver
TIP 6: Goedkoop moet ook verzekerd
allemaal staat.
van huis te gaan zoeken.
zijn. Ook al richt u uw woning in met
kennissen of u eens op hun zolder
goedkope spulletjes, denk eraan dat u als huurder toch door uw huurcontract verplicht bent een brandverzekering te nemen. Die verzekert u trouwens vaak voor meer dan voor brand alleen. Een gezinspolis, in de volksmond familiale verzekering genoemd, is niet verplicht, maar ook zeker aan te raden.
17
DE FINANCIERING VAN UW EERSTE WONING
Hoeveel kunt u lenen als u maandelijks x euro terugbetaalt? Het bedrag van de maandelijkse terugbetaling is afhankelijk van de rentevoet en de looptijd. Hoe lager de rentevoet en hoe langer de looptijd, hoe meer u kunt lenen. Om te weten welke rentevoet u kunt krijgen, kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor. Een voorbeeld Uw netto maandelijks gezinsinkomen bedraagt 3 600 euro. Maandelijks kunt u dan 1 440 euro terugbetalen. Met een rentevoet van 4%, een looptijd van twintig jaar en gelijkblijvende maandelijkse terugbetalingen kunt u ongeveer 239 000 euro lenen.
De financiering van uw eerste woning
• 1 Hoeveel kunt u lenen?
Wat is de kostprijs van uw woning?
Hoeveel u kunt lenen, hangt af
Een tweede factor die bepaalt hoeveel
van drie factoren: hoeveel kunt u
u kunt lenen, is de kostprijs van uw
terugbetalen, wat is de kostprijs van
onroerend goed. U kunt nooit meer
uw woning en hoeveel hebt u zelf
lenen dan de totale kostprijs van uw
al gespaard, en hoe zit het met de
woning.
waarborgen?
Als u zelf al een bedrag gespaard hebt, hoeft u minder te lenen en
Hoeveel kunt u terugbetalen?
achteraf maandelijks ook minder terug
Een eerste factor die bepaalt
te betalen. KBC verwacht ook dat u
hoeveel u kunt lenen, is uw
minimaal 10% van uw project met
terugbetalingscapaciteit: hoeveel kunt
eigen middelen financiert. Sparen is
en wilt u per maand terugbetalen? Een
dus de eerste stap naar een woning
goede vuistregel is dat het totaal van
bouwen of kopen.
Welke waarborgen kunt u de bank geven? Als u leent voor de aankoop, bouw of verbouwing van een woning, zal de bank waarborgen vragen om zich in te dekken tegen het risico dat u uw krediet niet meer terugbetaalt. Dikwijls wordt er een hypotheek gevestigd. Naast die hypotheek is het soms mogelijk om bijkomende waarborgen te verstrekken. Hoe groter het totaal aan waarborgen, hoe groter het kredietbedrag dat u kunt lenen, uiteraard rekening houdend met uw
uw maandelijkse kredietverplichtingen
terugbetalingscapaciteit en met de
niet hoger mag zijn dan 40% van het
totale kostprijs van uw woning.
netto maandelijks gezinsinkomen.
Hoeveel kunt u lenen? (in euro) Maandelijkse aflossing
500
750
1 000
1 250
1 500
Rentevoeten
Looptijd in jaren
3%
4%
5%
6%
51 882,01
49 550,53
47 383,12
45 361,05
10
72 608,87
67 923,25
63 693,20
59 857,08
15
90 488,34
83 024,05
76 472,68
70 689,07
20
105 911,57
95 435,61
86 485,80
78 783,14
25
119 216,00
105 636,85
94 331,40
84 831,34
30
77 823,01
74 325,79
71 074,68
68 041,58
10
108 913,31
101 884,87
95 539,81
89 785,62
15
135 732,51
124 536,07
114 709,01
106 033,60
20
158 867,36
143 153,42
129 728,70
118 174,71
25
178 824,00
158 455,28
141 497,11
127 247,01
30
103 764,01
99 101,06
94 766,24
90 722,10
10
145 217,75
135 846,49
127 386,41
119 714,16
15
180 976,68
166 048,09
152 945,35
141 378,13
20
211 823,14
190 871,22
172 971,60
157 566,28
25
238 432,01
211.273,71
188 662,81
169 662,67
30
129 705,02
123 876,32
118 457,80
113 402,63
10
181 522,18
169 808,12
159 233,01
149 642,70
15
226 220,85 264 778,93 298 040,01
207 560,12 238 589,03 264 092,13
191 181,69 216 214,50 235 828,51
176 722,66 196 957,84 212 078,34
20 25 30
155 646,02
148 651,58
142 149,36
136 083,15
10
217 826,62
203 769,74
191 079,61
179 571,24
15
271 465,02
249 072,14
229 418,03
212 067,20
20
317 734,71
286 306,83
259 457,40
236 349,41
25
357 648,01
316 910,56
282 994,21
254 494,01
30
19
Tip Als jonge starter denkt u al snel dat een eigen woning niet haalbaar is. Maar maandelijks sparen levert relatief snel een mooi bedrag op dat een prima basis vormt voor het verwerven van een eerste woning. Met een automatische spaaropdracht kunt u bijvoorbeeld stap voor stap een kapitaal opbouwen op de KBCStart2Save-spaarrekening waarop u een hoge getrouwheidspremie krijgt. Wist u dat u door maandelijks 300 euro te sparen tegen een rente van 2% (1% basisrente + 1% getrouwheidspremie), na 10 jaar een bedrag van 39 604 euro hebt opgebouwd? Of u kunt nu al sparen voor uw toekomstige kredietgebonden overlijdensverzekering bij KBC en intussen een gewaarborgde rente en een fiscaal voordeel genieten met het KBC-Life Home Plan*. KBC-Life Home Plan is een tak 21-levensverzekering van KBC Verzekeringen NV, Professor Roger Van Overstraetenplein 2, 3000 Leuven, België. RPR 0403.552.563, FSMA 038571 A. Meer informatie vindt u op de financiële infofiche die beschikbaar is bij uw KBC-verzekeringsagent of KBC-adviseur. *
• 2 Wegwijs in het hypothecaire krediet Een hypothecair krediet kunt u aangaan voor diverse doeleinden: de aankoop, bouw of renovatie van een woning of de aankoop van een bouwgrond. Er bestaan heel veel formules, zodat u gegarandeerd een krediet op maat vindt. Essentieel zijn de looptijd, het terugbetalingssysteem en de rentevoet.
Voor welke looptijd kiest u? Een eerste knoop die u moet doorhakken, is de looptijd van het hypothecaire krediet. Bij KBC gaat die van drie tot dertig jaar. In principe betaalt u in die periode zowel kapitaal als rente terug. U kunt bij KBC ook terecht voor een KBC-Woningkrediet waarbij u maandelijks alleen rente terugbetaalt (zie ook pagina 22). Als u voor een maandelijkse betaling van kapitaal en rente kiest, geldt het principe: hoe langer de looptijd, hoe lager de maandelijkse terugbetalingen. Uiteraard betaalt u dan in totaal wel meer rente, zoals u ziet in het volgende voorbeeld.
Lening van 75 000 euro tegen 4%* Maandelijkse terugbetaling
10 jaar
20 jaar
756,81 euro
451,68 euro
Verschil per maand Totaal terug te betalen aan kapitaal en rente
305,13 euro 90 817,20 euro
Totaal verschil
108 403,20 euro 17 586 euro
*De rentevoet is fictief.
Hieruit mag u zeker niet besluiten dat een kortere looptijd altijd voordeliger is. Om belangrijke fiscale voordelen te kunnen genieten, moet uw lening voor de bouw, aankoop of verbouwing een looptijd van minstens tien jaar hebben. Spreiding over een langere looptijd kan soms een grotere fiscale besparing met zich meebrengen. Voor de precieze berekeningen, die nogal ingewikkeld zijn, zal uw KBC-bankkantoor u graag helpen.
20
De financiering van uw eerste woning
Voor welk type van aflossingsplan (systeem van terugbetaling) kiest u? Bij KBC kunt u kiezen tussen verschillende types van aflossingsplan: een vast bedrag per maand, een afnemend bedrag per maand, maandelijks altijd een iets hoger bedrag, of maandelijks alleen rente met een eenmalige terugbetaling van kapitaal. U betaalt maandelijks altijd hetzelfde bedrag terug (gelijkblijvende maandelijkse terugbetalingen) In de gelijkblijvende maandelijkse terugbetaling zit een deel rente en een deel kapitaal. Aan het begin van de looptijd betaalt u meer rente dan kapitaal terug, aan het einde is dat net andersom. De meeste mensen kiezen voor die oplossing.
U leent 25 000 euro over 20 jaar tegen 4%* Looptijd
*
Totaal maandelijkse terugbetaling
Rentebestanddeel
Kapitaalbestanddeel
1e terugbetaling
150,56 euro
81,85 euro
68,71 euro
229e terugbetaling
150,56 euro
5,79 euro
144,77 euro
De rentevoet is fictief.
In de tabel ziet u dat een gelijkblijvende maandelijkse terugbetaling van 150,56 euro de eerste maand is samengesteld uit 81,85 euro rente en 68,71 euro kapitaal. Voor de laatste terugbetalingen is de verhouding omgekeerd. Opgelet: natuurlijk kan de gelijkblijvende maandelijkse terugbetaling hoger of lager uitvallen bij een renteherziening (zie ook pagina 24). U betaalt maandelijks altijd hetzelfde bedrag aan kapitaal terug (gelijkblijvende maandelijkse kapitaalaflossing) De maandelijkse terugbetaling omvat een vast deel kapitaal en een deel rente dat elke maand kleiner wordt. Uw maandelijkse terugbetaling zal dan ook geleidelijk verminderen, zoals blijkt uit de grafiek.
U leent 25 000 euro over 20 jaar tegen 4%*
*
Looptijd
Totaal maandelijkse terugbetaling
Rentebestanddeel
Kapitaalbestanddeel
1e terugbetaling
186,01 euro
81,85 euro
104,16 euro
229e terugbetaling
108,26 euro
4,10 euro
104,16 euro
De rentevoet is fictief.
Het voordeel van dit aflossingsplan is dat u minder rente betaalt. Het nadeel is dat u in het begin met de zwaarste maandelijkse terugbetalingen zit. Dat is net de periode waarin u meestal wordt geconfronteerd met allerlei extra kosten voor de afwerking en de inrichting van uw woning.
21
Tip KBC rekent geen hogere rente aan als u de lening wilt afbetalen met gelijkblijvende maandelijkse kapitaalaflossingen.
U wilt het kapitaal eenmalig
U wilt een tijdelijke vrijstelling van
terugbetalen (eenmalige
kapitaalaflossingen
terugbetaling van kapitaal op de
Loopt de terugbetaling van uw
eindvervaldag en maandelijkse
lening al, terwijl uw woning wordt
rentebetalingen)
gebouwd en u nog een huurwoning
Bij een krediet met eenmalige terug-
betrekt? Bij KBC kunt u gedurende
betaling van kapitaal betaalt u tij-
maximaal 24 maanden uitstel van
dens de looptijd van het krediet
terugbetaling van kapitaal vragen.
maandelijks rente. U betaalt het
Gedurende die periode betaalt u
kapitaal volledig terug aan het einde
alleen rente.
van de looptijd. U betaalt maandelijks altijd een iets
De terugbetaling van kapitaal voor
hoger bedrag terug (progressieve
De looptijd van een KBC-
een bepaalde periode uitstellen is
maandelijkse terugbetalingen)
Woningkrediet met eenmalige
niet altijd nodig. Bij de bouw of ver-
Bij het aflossingsplan met progressieve
terugbetaling van kapitaal op de
bouwing van een woning hebt u
betalingen start u met een lagere
eindvervaldag kan variëren van
immers zelden het geleende bedrag
kredietlast die maand na maand toe-
drie maanden tot twintig jaar. Als
ineens nodig, maar neemt u het in
neemt met een vast bedrag. Die
u bijvoorbeeld over twee jaar een
schijven op. Omdat u alleen rente
maandelijkse stijging wordt vooraf
belangrijk geldbedrag verwacht (bij-
op het opgenomen kapitaal betaalt,
vastgelegd aan de hand van het pro-
voorbeeld door de uitkering van een
wegen de terugbetalingen minder
gressiepercentage. U hebt de keuze
belegging), maar voordien al een
zwaar op uw budget.
uit 1%, 1,50% of 2%.
woning wilt kopen of bouwen, is
Vraag bij uw KBC-bankkantoor welke
het woningkrediet met eenmalige
formule het beste bij u past.
Met de progressieve maandelijkse
terugbetaling van kapitaal de ide-
terugbetalingen kunt u de kredietlast
ale oplossing. Na twee jaar betaalt
afstemmen op de ontwikkeling van de
u dan met het vrijgekomen bedrag
inflatie, alsook op uw stijgende inko-
in één keer al het kapitaal terug. In
men. Bijkomend kan dat systeem ook
afwachting daarvan hebt u alleen
Tip
fiscaal interessant zijn, doordat u de
rente betaald.
Bij KBC weet u exact waar u aan
korf van de woonbonus, die jaarlijks
Bij een lening met eenmalige terug-
toe bent. U krijgt een volledige
wordt geïndexeerd, optimaal kunt vul-
betaling van kapitaal betaalt u meer
terugbetalingstabel met uitsplit-
len door de stijgende terugbetalingen.
rente dan bij een lening met gelijk-
sing van rente en kapitaal vanaf
Dit aflossingsplan is alleen mogelijk bij
blijvende maandelijkse terugbetalin-
kredieten met maandelijkse aflossin-
gen/kapitaalaflossingen. Uw KBC-
gen en een vaste rentevoet. Mocht de
bankkantoor kan u zeggen welke
rentevoet variabel zijn, dan kan een
formule het voordeligst is voor u.
de eerste tot de laatste terugbetaling. Bij elke wijziging van de rentevoet krijgt u een nieuwe en volledige aflossingstabel.
mooi uitgewerkt opbouwschema toch doorkruist worden door stijgingen en dalingen van de rente.
22
De financiering van uw eerste woning
WAT ALS U UW VORIGE WONING NOG MOET VERKOPEN? U wilt de aankoop of bouw van uw nieuwe woning geheel of gedeeltelijk financieren met de verkoop van uw huidige woning? Om de eventuele tussenperiode te overbruggen, is het KBC-Overbruggingskrediet een interessante oplossing. Bij deze speciale vorm van krediet met eenmalige terugbetaling van kapitaal op de eindvervaldag kunt u kiezen tussen een maandelijkse rentebetaling of betaling van de rente en het kapitaal op einddatum. In dat laatste geval bedraagt de looptijd van het overbruggingskrediet maximaal twaalf maanden. U kunt de looptijd van het KBC-Overbruggingskrediet afstemmen op de periode waarin u uw woning hoopt te verkopen. Als de woning na die periode nog niet is verkocht, kunt u KBC vragen een nieuw overbruggingskrediet toe te staan. Als er geen bijkomende hypothecaire waarborg is vereist, kan de vernieuwing zonder tussenkomst van een notaris gebeuren. In dat geval moet u geen notariële kosten voor de nieuwe lening betalen en betaalt u aan KBC alleen de dossierkosten. Als uw woning sneller dan verwacht is verkocht, wordt de lening meteen aangezuiverd en bent u niet langer rente verschuldigd. Bij een vervroegde terugbetaling is het gebruikelijk dat de financiële instellingen een herbeleggingsvergoeding aanrekenen. Dat is niet het geval bij KBC als uw KBC-Overbruggingskrediet bij het toestaan een looptijd van hoogstens vijftien maanden heeft en de vervroegde terugbetaling gebeurt met de opbrengst van de verkoop van het onroerend goed.
23
sing als u volledige zekerheid wilt, of als u denkt dat de rente ongeveer op
Tip Bij een vervroegde terugbetaling van een hypothecair krediet is het gebruikelijk dat de financiële
haar laagste punt staat. De maximumlooptijd is beperkt tot dertig jaar. U kiest voor een jaarlijkse, driejaarlijkse of vijfjaarlijkse renteherziening
Tip Als u samen met het KBCWoningkrediet ook een KBC-
Bij een variabele rentevoet wordt uw
Woningpolis en een krediet-
instellingen een herbeleggings-
rentevoet na een bepaalde periode
gebonden levensverzekering
vergoeding vragen. KBC doet
herzien. De nieuwe rente kan stijgen
bij KBC afsluit en bijkomend
dat in de volgende gevallen niet:
of dalen, afhankelijk van de renteont-
uw loon op een rekening bij
• als u een KBC-Overbruggings-
wikkeling op de markt. De hoogte van
KBC laat storten, krijgt u het
krediet hebt met een initiële looptijd van hoogstens vijftien maanden en de vervroegde
de rentevoet hangt af van hoe dikwijls de rente tijdens de looptijd wordt herzien. Hoe vaker dat gebeurt (bijvoor-
KBC-Comforttarief, of anders gezegd een rentevoet met
beeld jaarlijks), hoe lager de rente-
een voorwaardelijke korting.
terugbetaling gebeurt met de
voet waarmee het krediet in normale
Die korting blijft verworven
opbrengst van de verkoop van
omstandigheden van start gaat.
gedurende de volledige loop-
een onroerend goed; • als u een bestaand hypothecair krediet, aangegaan voor de aankoop van een bouwgrond, vervroegd terugbetaalt
tijd van het krediet zolang u U kiest voor een onveranderlijke rentevoet gedurende de eerste tien of twintig jaar Met die formule combineert u het voor-
aan de voorwaarden voldoet. Met de KBC-Woningpolis en een KBC-kredietgebonden
deel van een variabele rentevoet (een
levensverzekering beschermt
om het te vervangen door een
lagere rentevoet) met dat van een vaste
u zich voldoende tegen on-
nieuwe lening voor een nieuw-
rentevoet (zekerheid). De terugbetalin-
voorziene gebeurtenissen
bouw op die grond;
gen blijven de eerste tien of twintig jaar
(zie ook pagina 102 en de
• als de vervroegde terugbeta-
van het krediet ongewijzigd. Daarna
bijlage over de KBC-Woning-
ling gebeurt via de uitkering van een kredietgebonden overlijdensverzekering (meestal een schuldsaldoverzekering).
wordt de rentevoet in het tiende of twintigste jaar en vervolgens om de vijf jaar aangepast. U krijgt een interessante rentevoet, zodat u voor een beperkte meerprijs beschermd bent tegen mogelijke rentestijgingen gedurende de eerste periode van uw krediet.
Welke rentevoet kunt u krijgen?
polis achteraan in deze gids).
Hoe sterk kan de rentevoet stijgen of dalen bij een renteherziening? De wetgeving bepaalt dat renteherzieningen niet willekeurig mogen gebeuren. Bij elke herziening moet rekening
De rentevoet hangt in grote mate af
worden gehouden met twee elemen-
van de keuze die u maakt tussen een
ten: de indexering van de rentevoet en
vaste of een variabele rentevoet. Op de
de maximale renteschommelingen.
vraag welke oplossing het voordeligst is, bestaat geen pasklaar antwoord.
De indexering van de rentevoet bete-
Niemand kan immers voorspellen hoe de renteontwikkeling zal verlopen.
kent dat de kredietverstrekker de ren-
U kiest voor een vaste rentevoet
herziening mag aanpassen afhankelijk
tevoet op het ogenblik van de rentevan de ontwikkelingen op de kapitaal-
Als u kiest voor een formule met een
markt. Zijn de tarieven op die kapitaal-
vaste rentevoet, blijft uw rentevoet
markt gestegen, dan komt ook uw
heel de looptijd van de lening dezelfde.
rentevoet hoger te liggen. Als de tarie-
Rentestijgingen kunnen u niet deren,
ven op de kapitaalmarkt daarentegen
maar u kunt ook niet profiteren van
gedaald zijn, moet de kredietverstrekker
rentedalingen. Dat is de ideale oplos24
De financiering van uw eerste woning
u een gunstigere rentevoet aanreke-
ode van renteherziening of de manier
euro betalen. Bij de eerste rente-
nen. De nieuwe rentevoet wordt altijd
van terugbetaling aan te passen. Die
herziening is de rente gestegen tot
berekend volgens officiële normen, die
drie opties zijn de variabele duur, de
5,50%. Uw maandelijkse terugbe-
wettelijk zijn vastgelegd. Wilt u daar-
optionele variabiliteit en het wijzigen
taling blijft gelijk, maar uw looptijd
over meer weten? U vindt alle details
van het aflossingsplan.
wordt verlengd van twintig jaar tot
in het prospectus, dat u gratis kunt
De rentevoeten in de voorbeelden op
21 jaar en vier maanden. Zonder de
krijgen in elk KBC-bankkantoor.
deze en de volgende pagina zijn louter
variabele duur zou u 679,27 euro
fictief. U kunt de actuele rentevoeten
moeten betalen. Uw looptijd kan
navragen in uw KBC-bankkantoor.
maximaal met vier jaar worden ver-
Wat als de rentevoeten de pan uit rijzen? Dan staat er een wettelijke rem
lengd.
op de indexering. De kredietverstrek-
U kunt de looptijd aanpassen
ker moet u vóór het sluiten van de
Dankzij de gratis optie variabele duur
Mogelijkheid 2
lening de schommelingsmarge mee-
kunt u op het ogenblik van renteher-
U kunt op het ogenblik van de ren-
delen. Die marge geeft aan hoeveel
ziening de looptijd verlengen of inkor-
teherziening zelf het bedrag van uw
de rentevoet maximaal kan stijgen of
ten. Daarvoor betaalt u geen extra
terugbetaling aanpassen door de
dalen. Een schommelingsmarge van
kosten.
looptijd van het krediet in te korten
+5/-5 betekent bijvoorbeeld dat de
Mogelijkheid 1
of te verlengen. Dat is een handige
rentevoet hoogstens met 0,4074% op
Op het ogenblik van de renteherzie-
formule als een van de partners bij-
maandbasis (of 5% op jaarbasis) kan
ning kunt u vragen om de maande-
voorbeeld loopbaanonderbreking wil
stijgen of dalen ten opzichte van de
lijkse terugbetalingen niet te veran-
nemen. U kunt de lening maximaal
initiële rentevoet. Er bestaan ook for-
deren, ook als de rente stijgt of daalt.
verlengen met 20% van de aanvan-
mules waarbij de rentevoet beperkt
De stijging of daling van de rente
kelijke looptijd (en met in totaal een
kan stijgen en onbeperkt kan dalen.
wordt dan opgevangen door een ver-
maximumlooptijd van dertig jaar).
Meer informatie vindt u op onze tarie-
lenging of verkorting van de looptijd.
Later kunt u eventueel het maande-
venkaart, een onderdeel van onze
Een verlenging of verkorting bedraagt
lijkse bedrag verhogen en zo de loop-
prospectus.
maximaal 20% van de initiële loop-
tijd weer inkorten.
tijd, bekeken over de volledige loopU krijgt gratis een extra bescherming
tijd van het krediet. De totale looptijd
Een voorbeeld
bij een variabele rentevoet2
van het krediet kan bovendien nooit
We nemen dezelfde situatie van hier-
Als u een hypothecair krediet met een
meer bedragen dan dertig jaar.
boven, maar u beslist om na een jaar
variabele rentevoet aangaat bij KBC,
de terugbetaling tot de volgende ren-
krijgt u gratis drie opties waarmee u
Een voorbeeld
teherziening (een jaar lang dus) naar
bij elke renteherziening de hoogte van
U leent 100 000 euro over twintig
620 euro te verlagen. De looptijd
uw maandelijkse terugbetalingen kunt
jaar tegen 5% met een jaarlijkse her-
wordt dan verlengd van twintig jaar
beïnvloeden door de looptijd, de peri-
ziening. Maandelijks zult u 653,83
tot 21 jaar en negen maanden.
2
Voor kredieten met eenmalige terugbetaling van kapitaal op de eindvervaldag is alleen de optie optionele variabiliteit van toepassing.
25
Mogelijkheid 3
kiezen voor een andere variabele for-
over van gelijkblijvende maandelijkse
U kunt een lening aangaan met een
mule die de bank op dat ogenblik
terugbetalingen naar gelijkblijvende
beginlooptijd van 25 of zelfs dertig
aanbiedt. Dat is de optionele varia-
maandelijkse kapitaalaflossingen. Bij
jaar, waardoor de maandelijkse terug-
biliteit.
elke renteherziening kunt u zonder
betalingen relatief laag zijn. Voor
Als de rente bijvoorbeeld flink is
problemen en zonder kosten over-
jonggehuwden die over weinig spaar-
gedaald na één jaar, hebt u er alle
schakelen van het ene aflossingsplan
geld beschikken, is dat een manier
belang bij om een formule met een
naar het andere.
om voor het bedrag van de huur een
onveranderlijke rentevoet gedu-
eigen woning te verwerven.
rende de eerste tien jaar te nemen.
U kunt uw woningkrediet spreiden
Als u later meer inkomsten hebt,
Omgekeerd kunt u bij een lage rente-
over verschillende formules
kunt u bij elke renteherziening de
stand starten met een rentevoet die
Hoe meer formules, hoe moeilijker
looptijd van de lening inkrimpen met
vast blijft gedurende tien jaar. Na die
de keuze: wordt het een jaarlijkse of
in totaal maximaal 20% van de oor-
tien jaar kunt u een eventuele ren-
vijfjaarlijkse herziening, kiest u voor
spronkelijke looptijd. Om de fiscale
testijging opvangen door te kiezen
een onveranderlijke periode van tien
voordelen verder te kunnen genieten,
voor een jaarlijkse of vijfjaarlijkse ren-
jaar of geeft u de voorkeur aan een
moet de looptijd wel op ten minste
teherziening. En dat zonder extra
volledig vaste rentevoet? Om het
tien jaar behouden blijven.
kosten. Dankzij die gratis optie kunt
uzelf gemakkelijker te maken, kunt
u uw maandelijkse terugbetalingsbe-
u bij KBC het geleende bedrag ver-
dragen (nagenoeg) stabiliseren.
delen over verschillende formules. Als
Een voorbeeld. U leent 100 000 euro tegen 5% met
u bijvoorbeeld 125 000 euro leent,
een jaarlijkse herziening, maar deze
Een voorbeeld.
kunt u in dezelfde krediet- en waar-
keer met een looptijd van dertig jaar.
U leent 75 000 euro tegen 6% met
borgakte 75 000 euro tegen een
Maandelijks moet u 530,05 euro
een renteherzieningsperiode van
vaste rentevoet lenen en 50 000 euro
terugbetalen (tegenover 653,83 euro
vijf jaar. Als de rente na vijf jaar
met een vijfjaarlijkse renteherziening.
op een looptijd van twintig jaar).
gestegen is tot 8%, kunt u over-
Andere samenstellingen zijn natuur-
Als u bijvoorbeeld na drie jaar meer
stappen naar een jaarlijkse rente-
lijk ook mogelijk. Hoe de rentevoeten
inkomsten hebt, kunt u de totale
herziening, waarvoor de rentevoet
zich ook ontwikkelen, u kunt nooit
looptijd inkorten door de maande-
lager ligt, bijvoorbeeld 6%. Daardoor
een uitgesproken verlies lijden. Stijgt
lijkse terugbetaling te verhogen. In
blijven uw terugbetalingen voor het
de rente, dan hebt u zekerheid voor
totaal kunt u de looptijd van het kre-
volgende jaar op hetzelfde niveau.
het gedeelte dat u leende tegen een
diet op dertig jaar inkorten met zes jaar (= 20% van de initiële looptijd).
vaste rentevoet. Daalt de rente, dan U kunt de manier van terugbetalen
zit u goed voor het gedeelte met vijf-
aanpassen
jaarlijkse renteherziening. En uiter-
U kunt de periode van renteherziening
Bij KBC kunt u onder andere kiezen
aard kunt u bij elke renteherziening
aanpassen
tussen gelijkblijvende maandelijkse
de gratis opties voor de kredieten
Bij hoge rentevoeten kunt u een
terugbetalingen en gelijkblijvende
met een variabele kredietformule
lening met een jaarlijkse renteherzie-
maandelijkse kapitaalaflossingen.
gebruiken.
ning overwegen omdat u dan bij het
Beide aflossingsplannen hebben hun
afsluiten van de lening meestal de
voordelen (zie ook pagina 21).
laagste rentevoet krijgt. Die rentevoet
U kunt ook één lening aangaan met twee verschillende looptijden.
verandert jaarlijks naargelang van de
Door het aflossingsplan te wijzigen,
U betaalt dan bijvoorbeeld het ene
renteontwikkeling op de markt. De
kunt u de voordelen van die twee
gedeelte terug over twintig jaar en
jaarlijkse aanpassing van uw rente-
formules combineren.
het andere over vijftien jaar. Of u
voet kan dus zowel tot een stijging
U start bijvoorbeeld met gelijkblij-
betaalt voor een gedeelte van de
als tot een daling leiden. Die rente-
vende maandelijkse terugbetalingen.
lening maandelijks altijd hetzelfde
ontwikkeling is vooraf niet te voor-
Na verloop van tijd kunt u maan-
bedrag terug, en voor het andere
spellen.
delijks een groter bedrag terugbe-
gedeelte maandelijks hetzelfde
Om u toch enige zekerheid te geven,
talen omdat uw financiële situatie
bedrag aan kapitaal. Kortom: alles is
hebt u bij KBC de mogelijkheid om
intussen verbeterd is. U schakelt dan
mogelijk.
bij elke renteherziening gratis te
op de datum van de renteherziening 26
De financiering van uw eerste woning
OOK DE HYPOTHEEK KAN EEN INVLOED HEBBEN OP UW RENTEVOET De rang van de hypotheek bepaalt meestal mee de rentevoet van het krediet. Hoe komt dat? Meerdere kredietgevers kunnen een hypotheek vestigen op hetzelfde onroerend goed. Wie zijn hypotheek het eerst laat inschrijven op het hypotheekkantoor, krijgt voorrang bij de verkoop. Hij komt in eerste rang of heeft, in juridische termen uitgedrukt, de hoogste rang. Wie als tweede zijn hypotheek laat inschrijven, komt dan in tweede rang, enz. Die schuldeisers hebben een lagere rang. Hoe lager de rang, hoe groter het risico voor de kredietgever, want de opbrengst van de verkoop bij niet-terugbetaling van het krediet wordt bij voorrang gebruikt om de schulden van de hypotheek in eerste rang aan te zuiveren. Pas als er iets overblijft, gaat dat naar de kredietgever in tweede rang, enz. Een voorbeeld. Twee kredietgevers vestigen een hypotheek op dezelfde woning. Kredietgever A heeft een hypotheek in eerste rang (hoogste rang) voor een uitstaande schuld van 50 000 euro. Kredietgever B heeft een hypotheek in tweede rang (lagere rang). Hier bedraagt de uitstaande schuld 25 000 euro. Als de woning nu wordt verkocht wegens wanbetaling en 60 000 euro opbrengt, zal kredietgever A daarvan 50 000 euro krijgen. B moet zich echter tevreden stellen met de resterende 10 000 euro. Er blijven dus 15 000 euro onbetaald. Vanwege dat grotere risico heeft een hypotheek in tweede rang meestal een hogere rentevoet.
27
Wat kost een hypothecair krediet?
borgakte een voorlopige provisie
bestemd voor de kredietgever.
te betalen. De meeste notarissen
U verdient het beschrijf van de
Bij het verlijden van de krediet- en
rekenen een forfaitair minimumbe-
krediet- en waarborgakte op korte
waarborgakte moet u aan de
drag aan dat tussen 600 en 1 000
termijn terug omdat een hypothecair
notaris de volgende kosten betalen:
euro ligt. Als de notaris een paar
krediet voor de aankoop, bouw
registratierechten, hypotheekrech-
maanden later de precieze kosten
of verbouwing van een woning
ten, zegelrechten en de eigenlijke
van elk onderdeel kent, maakt hij de
belangrijke fiscale voordelen geeft.
notariskosten. Die laatste omvatten
definitieve afrekening. Meestal is de
Daardoor moet u tijdens de looptijd
naast het honorarium ook de kosten
voorlopige provisie iets te ruim bere-
van de lening heel wat minder
die de notaris maakt voor het verza-
kend en krijgt u het te veel betaalde
belastingen betalen.
melen van allerhande inlichtingen bij
bedrag terug. Op de prestaties van
Een simulatie van de berekening van
de verschillende officiële instanties.
notarissen is bovendien 21% btw
de aktekosten voor het afsluiten van
Omdat die laatste kosten uit diverse
verschuldigd.
een krediet vindt u op www.notaris.be.
elementen bestaan, zijn ze moeilijk
Het bedrag aan registratierechten,
op voorhand te berekenen. Daarom
hypotheekrechten en zegelrechten
vraagt de notaris u om bij het
stort de notaris door aan de fiscus.
verlijden van de krediet- en waar-
Geen enkel deel van de kosten is
Kredietbedrag (in euro)
Benaderende kosten in euro, inclusief hypotheekkosten, ereloon van de notaris, de diverse kosten en de verschuldigde btw
12 500
1 205,78 tot 1 689,78
25 000
1 572,13 tot 2 056,13
50 000
2 159,99 tot 2 643,99
75 000
2 647,42 tot 3 131,42
100 000
3 095,98 tot 3 579,98
125 000
3 544,53 tot 4 028,53
150 000
3 993,07 tot 4 477,07
175 000
4 441,63 tot 4 925,63
200 000
4 890,18 tot 5 374,18
225 000
5 338,72 tot 5 822,72
250 000
5 809,36 tot 6 293,36
275 000
6 202,93 tot 6 686,93
300 000
6 596,30 tot 7 080,30
325 000
6 989,69 tot 7 473,69
350 000
7 383,06 tot 7 867,06
28
De financiering van uw eerste woning
UW FAMILIE GEEFT U EEN FINANCIEEL STEUNTJE IN DE RUG Misschien willen uw ouders, grootouders of andere familieleden u financieel een handje helpen. Zij kunnen u bijvoorbeeld een onderhandse lening geven. Houd er rekening mee dat u dan op de rente die u eventueel betaalt roerende voorheffing moet inhouden. Een andere mogelijkheid is dat zij u een bepaald bedrag schenken via een notariële schenkingsakte of via een bankgift. Een bankgift houdt in dat de schenker gelden of effecten giraal overschrijft naar een rekening op naam van de begiftigde(n), en aan die laatste(n) tegelijkertijd een aangetekende brief stuurt waarin hij vermeldt dat het om een schenking gaat. Dat laatste is belangrijk als bewijs. Aan een bankgift kunnen een aantal voorwaarden worden verbonden. Voor meer informatie over een bankgift of voor modelbrieven om een bankgift te begeleiden, kunt u zich wenden tot uw KBC-bankkantoor. De bankgift biedt het voordeel dat er geen schenkingsrechten verschuldigd zijn, voor zover er geen akte ter registratie wordt aangeboden waaruit de schenking kan worden afgeleid. Toch moet u weten dat er wel successierechten worden geheven op bankgiften die binnen drie jaar voor het overlijden van de schenker werden gedaan als die bankgiften niet aan het schenkingsrecht werden onderworpen. Als erfgenaam moet u die schenking dan in de successieaangifte opnemen.
29
• 3 Welke fiscale voordelen kan een hypothecair krediet u opleveren? Als u een woning koopt, bouwt of verbouwt en u daarvoor een hypothecair woningkrediet aangaat, geniet u meestal een aantal fiscale voordelen. Er is een onderscheid tussen de regeling voor de enige eigen woning (de woonbonus) en de ‘oude’ fiscale regeling voor het hypothecaire krediet.
De woonbonus De woonbonus is een aftrek van het totale netto-inkomen voor de enige, eigen woning. Die aftrek wordt berekend op de som van de interesten en kapitaalaflossingen van een hypothecaire lening die u specifiek hebt afgesloten voor het verwerven, behouden of verbouwen van uw eigen en enige woning, plus de premies van een kredietgebonden overlijdensverzekering.
De informatie over de woonbonus is gebaseerd op gegevens geldig tot einde 2014. Welke regels
zijn op 31 december van het jaar waarin
Komen beide partners in
de kredietovereenkomst is gesloten.
aanmerking voor de woonbonus?
• U hebt de hypothecaire lening en de
Als bij gehuwden of wettelijk samenwo-
kredietgebonden overlijdensverzeke-
nenden een gemeenschappelijke aanslag
ring gesloten bij een instelling die in de
wordt gevestigd, mogen ze de aftrek voor
Europese Economische Ruimte is geves-
de enige, eigen woning volledig vrij onder-
tigd, met de bedoeling in een lidstaat van
ling verdelen, in zoverre ze het fiscale
de Europese Economische Ruimte uw
maximum per persoon niet overschrijden.
enige, eigen woning te verwerven of te
Om die vrije verdeling te kunnen toepas-
behouden.
sen, moet voldaan zijn aan de volgende
• De hypothecaire lening heeft een loop-
voorwaarden:
tijd van ten minste tien jaar.
• Elke echtgenoot of partner moet mede-
• U bent de kredietgebonden overlijdens-
eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachter of
verzekering aangegaan:
opstalhouder zijn. Uitzonderlijk wordt de
− voor uzelf met uitsluitend uzelf als ver-
belastingvermindering toegestaan aan
zekerde;
beide echtgenoten als ze gehuwd zijn
− vóór uw 65e verjaardag.
onder het wettelijke stelsel, ook als de
De voordelen van het verzekeringscon-
woning eigendom is van slechts één van
tract bij overlijden zijn bedongen ten gun-
hen.
ste van de personen die als gevolg van
• Beide echtgenoten of partners moeten
uw overlijden de volle eigendom of het
kredietnemer zijn.
3
vruchtgebruik van de woning verwerven. Als gehuwden of samenwonenden allebei Hoeveel bedraagt uw
in aanmerking komen voor de aftrek voor
belastingvermindering?
de enige, eigen woning, hebben ze ook
Per belastingplichtige en per belastbaar
allebei recht op de verhogingen. Toch is
tijdperk komt een te indexeren basisbe-
het mogelijk dat één van beide partners
drag van 1 500 euro (2 260 euro voor het
de verhoging verliest tijdens de eerste tien
aanslagjaar 2014 – inkomstenjaar 2013) in
jaar van de looptijd van de lening, terwijl
aanmerking voor de aftrek. Dat basisbe-
de andere partner de toeslag behoudt.
van toepassing zullen zijn op het
drag geldt tot de lening is terugbetaald en
moment dat deze bevoegdheid
is onafhankelijk van het beroepsinkomen.
Wat is een ‘enige woning’?
Het fiscale voordeel is gelijk aan het mar-
Het moet gaan om de enige woning
ginale tarief, dat wil zeggen het tarief voor
waarvan u (mede-)eigenaar, vruchtgebrui-
uw hoogste belastingschijf.
ker, erfpachter of opstalhouder bent op 31
overgedragen wordt naar de Vlaamse gemeenschap was op
december van het jaar waarin de krediet-
het moment van de publicatie nog niet bekend. Voor actuele informatie kunt u altijd terecht bij uw KBC-bankkantoor.
Het maximumbedrag voor de berekening
overeenkomst werd afgesloten. De voor-
van de aftrek wordt verhoogd met 500
waarde ‘enige woning’ wordt beoordeeld
euro (geïndexeerd tot 750 euro voor het
per echtgenoot en niet per fiscaal gezin.
aanslagjaar 2014) gedurende de eerste tien jaar van de looptijd van de lening.
Kunt u de woonbonus genieten? De woonbonus is alleen van toepassing als voldaan is aan de volgende voorwaarden: • De hypothecaire lening en de eventuele kredietgebonden overlijdensverzekering zijn aangegaan op of na 1 januari 2005. • De woning waarvoor de uitgaven zijn gedaan, moet uw enige en eigen woning 3
Er wordt geen rekening gehouden met: • andere woningen waarvan u door erfe-
Dat bedrag wordt gedurende de eerste
nis mede-eigenaar, blote eigenaar of
tien jaar van de lening nog eens verhoogd
vruchtgebruiker bent;
met 50 euro (geïndexeerd tot 80 euro
• een andere woning die op 31 december
voor het aanslagjaar 2014) als u drie of
van het jaar waarin de kredietovereen-
meer kinderen ten laste hebt op 1 januari
komst wordt afgesloten op de vastgoed-
volgend op het jaar waarin de kredietover-
markt te koop wordt aangeboden, onder
eenkomst werd afgesloten.
voorwaarde dat ze uiterlijk 31 december
De Europese Economische Ruimte omvat de EU-lidstaten plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.
30
De financiering van uw eerste woning
van het jaar nadien effectief is verkocht.
Wat is een ‘eigen woning’?
een nog lopende huurovereenkomst nako-
Als dat niet is gebeurd, zult u vanaf dat
U moet de enige woning ook zelf betrek-
men, u koopt een woning en de vorige
tweede jaar geen belastingvermindering
ken. Als u bijvoorbeeld met vijf mensen
eigenaar blijft er nog enkele maanden
enige, eigen woning meer krijgen;
gezamenlijk een woning koopt, komt u
wonen in afwachting dat zijn nieuwe huis
• andere onroerende goederen die niet
alle vijf elk voor uw deel van de lening in
is voltooid).
het karakter van een woning hebben
aanmerking voor de belastingvermindering
In die situaties verleent de wet twee jaar
(bijvoorbeeld bouwgrond, garage, han-
enige, eigen woning, voor zover iedereen
uitstel. Als u nog niet in de woning woont
delspand).
voldoet aan de basisvoorwaarden.
op 31 december van het tweede jaar volgend op het jaar waarin het krediet
Er wordt wel rekening gehouden met:
Op de vereiste dat u de woning moet
is aangegaan, verliest u het recht op de
• andere woningen waarvan u door erfe-
betrekken, bestaan twee uitzonderingen.
woonbonus, en valt u terug op het lange-
nis voor 100% volle eigenaar wordt;
• U kunt om professionele of sociale
termijnsparen. U verkrijgt het recht op de
• andere woningen waarvan u door
redenen de woning niet bewonen (bij-
woonbonus weliswaar opnieuw als u de
schenking volle eigenaar, mede-eigenaar,
voorbeeld de afstand tot de plaats waar
woning bewoont op 31 december van het
blote eigenaar of vruchtgebruiker wordt.
u werkt is te groot, u zorgt voor een
jaar waarin de werkzaamheden beëindigd
zieke ouder en woont daar in). Als u een
zijn, of waarin de contractuele belemme-
Elk jaar op 31 december wordt nagegaan
woning bouwt of koopt en ze enkele
ringen zijn opgeheven. Houd wel rekening
of het om uw enige woning gaat. Als de
jaren verhuurt aan een derde om andere
met het feit dat het verhoogde bedrag
eigen woning achteraf haar karakter van
dan beroepsredenen of redenen van soci-
waarop u gedurende de eerste tien jaar
enige woning verliest, blijft het basisbe-
ale aard, mag u de aftrek enige, eigen
recht hebt, loopt vanaf de aktedatum van
drag bestaan (de toestand op 31 decem-
woning dus niet toepassen.
het krediet. Die termijn wordt niet opge-
ber van het jaar van de lening is daarvoor
• U kunt de woning nog niet onmiddel-
schort als u gedurende bepaalde jaren niet
bepalend), maar verliest u definitief het
lijk bewonen wegens de stand van de (ver)
in aanmerking komt voor de woonbonus.
recht op de verhogingen van het basisbe-
bouwwerkzaamheden of omwille van
drag.
wettelijke of contractuele redenen (u moet
Hebt u recht op de vermindering in de volgende situaties?
Tweede woning op 31 december van het jaar waarin u het krediet bent aangegaan
Aankoop
Schenking
Erfenis
100% volle eigendom
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Mede-eigendom
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Ja
Vruchtgebruik
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Ja
Blote eigendom
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna.
Ja
31
Hebt u nog recht op de verhoging in de volgende situaties?
Tweede woning op 31 december van om het even welk jaar na het jaar waarin u het krediet bent aangegaan
Aankoop
Schenking
Erfenis
100% volle eigendom
Nee
Nee
Nee
Mede-eigendom
Nee
Nee
Ja
Blote eigenaar
Ja
Ja
Ja
Erfpachter
Nee
Nee
Nee
Opstalhouder
Nee
Nee
Nee
Vruchtgebruiker
Nee
Nee
Ja
Wat is ‘verwerven en behouden’?
verwerven, komt ze niet in aanmerking
overlijdensverzekering komen wel volle-
Met verwerven wordt zowel de aankoop
voor de woonbonus. De interesten van
dig in aanmerking voor de belastingver-
van een bestaande woning als de bouw
die lening mag u wel aftrekken van het
mindering enige, eigen woning.
van een nieuwe woning bedoeld. Ook
onroerend inkomen van de bouwgrond
De interesten die verband houden met
een lening voor het betalen van succes-
en van eventuele andere onroerende
de financiering van het beroepsgedeelte
sierechten met betrekking tot de enige
goederen in uw bezit. Zolang er geen
kunt u fiscaal als beroepskosten in min-
en eigen woning komt in aanmerking,
woning op de grond staat, moet u dat
dering brengen.
met uitzondering van nalatigheidsinte-
kadastraal inkomen immers aangeven.
rest bij laattijdige betaling.
Als u een lening aangaat om zowel de
Wat als u de woning gedeeltelijk
aankoop van de grond als de bouw
verhuurt?
Behouden betekent dat de lening
van de woning te financieren, komt die
Als u een deel van uw enige, eigen
bedoeld moet zijn om de waarde van de
lening wel in aanmerking voor de woon-
woning verhuurt, is de aftrek enige,
woning te verhogen of op hetzelfde peil
bonus.
eigen woning niet toegestaan voor het
te houden door verbouwings-, verbete-
deel van de interest dat betrekking heeft
rings-, aanpassings-, moderniserings- of
Wat als u de woning gebruikt voor
op het verhuurde deel van de woning.
onderhoudswerkzaamheden, of om de
beroepsdoeleinden?
Voor die interest is wel een gewone inte-
woning in bezit te houden (bijvoorbeeld
Als u een deel van de woning voor
restaftrek mogelijk.
door inkoop in geval van een echtschei-
beroepsdoeleinden gebruikt, komen
De terugbetaling van kapitaal en de
ding).
alleen de hypothecaire interesten die
premies van de kredietgebonden over-
geen betrekking hebben op het voor
lijdensverzekering en gemengde levens-
Wat als u een bouwgrond koopt?
beroepsdoeleinden gebruikte deel
verzekering komen wel volledig in aan-
Omdat de lening voor de aankoop van
van de woning in aanmerking voor de
merking voor de woonbonus.
een bouwgrond niet wordt gesloten
woonbonus. De kapitaalaflossingen en
met de bedoeling een eigen woning te
de premies van de kredietgebonden
32
De financiering van uw eerste woning
LENEN VOOR PRIVÉ- EN BEROEPSGEDEELTEN Als u leent voor een woning die u zowel beroepsmatig als privé gebruikt, valt u onder twee verschillende fiscale regelingen. De rente van een lening om het beroepsgedeelte te financieren, is aftrekbaar als werkelijke bedrijfskosten. De fiscale aftrek van de rente van een lening voor het privégedeelte daarentegen is beperkter. Tegenover de fiscus moet u daarom de waarde van het beroepsgedeelte aantonen. Voor die waardebepaling kunt u een beroep doen op een expert in vastgoed (landmeter, architect, makelaar, enz.) die bereid is bij mogelijke betwistingen op te treden in een rechtsgeding. Hij maakt een gedocumenteerd rapport op waarin hij rekening houdt met de oppervlakte, de afwerking en het nut van respectievelijk het privé- en het beroepsgedeelte. Zo komt hij tot een verhouding tussen die twee gedeelten, die ook wordt gehanteerd om de waarde van de gemeenschappelijke lokalen te verdelen. Gemeenschappelijke lokalen zijn ruimten (bijvoorbeeld hal, trappenhuis, toilet) die zowel door uw gezin als door uw cliënten of patiënten worden gebruikt. Waarde beroepsgedeelte = waarde van het gedeelte dat uitsluitend voor beroepsdoeleinden wordt gebruikt + waarde van het onverdeelde beroepsaandeel in de gemeenschappelijke delen Besteed de nodige aandacht aan die waardebepaling. De weerslag ervan op de personenbelasting wordt pas duidelijk nadat de plannen en de financieringswijze werden vastgelegd, dus in de maanden daarna. U moet immers rekening houden met de duur van de werkzaamheden, het indienen van de belastingaangifte, het berekenen van de belastingen, enz. Als de fiscus achteraf een niet-objectieve waardebepaling verwerpt, zult u meer belastingen moeten betalen dan voorzien. Alleen met een gedocumenteerde aanpak kunt u de waardebepaling tegenover de fiscus verdedigen. Meer zelfs: die aanpak is beter dan voorzichtigheidshalve het beroepsgedeelte te laag in te schatten. Laat een expert de waarde van het privé- en het beroepsgedeelte bepalen voor u een krediet aanvraagt. Voor een nieuwbouwwoning kan die expert zich baseren op de plannen die worden ingediend voor de bouwaanvraag. Voor een koopwoning gaat hij uit van de indeling van de ruimten. Aan de hand van de waardebepaling stelt u vast hoeveel u het best leent voor respectievelijk het privé- en het beroepsgedeelte. Als uw investering hoofdzakelijk voor privédoeleinden zal dienen, zal de bank u een woningkrediet aanbieden. Als u de bouw of aankoop van een woning voor gemengd gebruik gedeeltelijk met eigen middelen betaalt, aanvaardt de fiscus dat die eigen middelen uitsluitend werden gebruikt voor de financiering van het privégedeelte. Laat de aannemingsfacturen voor de bouw of verbouwing altijd uitsplitsen voor het beroeps- en het privégedeelte.
33
Voorbeeld van fiscale besparing Het verhaal van Jef en Els Jef en Els zijn gehuwd en hebben twee kinderen. Ze hebben nog geen woning en willen nu graag een eigen woning bouwen. Zij vragen een krediet van 100 000 euro met een looptijd van twintig jaar en gelijkblijvende betalingen tegen een rentevoet van 4%. Het krediet wordt volledig gewaarborgd door een hypotheek. De maandelijkse terugbetaling bedraagt 602,22 euro. Hoe wordt hun fiscale voordeel berekend? In het stappenplan gebruiken we de geïndexeerde bedragen voor het aanslagjaar 2014, inkomsten van het jaar 2013. De 45% die we in dit voorbeeld hanteren, is het marginale tarief op basis van de beroepsinkomsten.
Stap 1
Bepaal het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag per echtgenoot: 2 260 euro basisbedrag per echtgenoot + 750 euro verhoogde korf gedurende de eerste 10 jaar = 3 010 euro Totaal: 3 010 euro x 2 = 6 020 euro
Stap 2
Bepaal de effectief betaalde bedragen die voor aftrek in aanmerking komen. Dat zijn de bedragen die effectief op het hypothecair gewaarborgde krediet terugbetaald worden. In dit voorbeeld is het volledige krediet (namelijk 100 000 euro) hypothecair gewaarborgd. Het volledige maandbedrag komt dus in aanmerking voor fiscale aftrek. Effectief jaarlijks betaald bedrag: 602,22 euro x 12 = 7 226,64 euro
Stap 3
Bepaal het effectief maximaal fiscaal aftrekbare bedrag. In deze stap vergelijken we het maximaal aftrekbare bedrag per kredietnemer met de effectief betaalde bedragen die voor aftrek in aanmerking komen. Effectief jaarlijks betaald bedrag: 7 226,64 euro Maximaal aftrekbaar bedrag: 6 020 euro Concreet: het eerste jaar kan de fiscale pot van 6 020 euro volledig benut worden.
Stap 4
Verdeel het effectief maximaal fiscaal aftrekbare bedrag tussen beide belastingplichtigen. In dit voorbeeld is dat eenvoudig: beiden kunnen elk hun maximaal aftrekbare bedrag (namelijk 3 010 euro) inbrengen.
Stap 5
Bereken het belastingvoordeel. Man: 3 010 euro x 45% = 1 354,50 euro Vrouw: 3 010 euro x 45% = 1 354,50 euro Totaal = 2 709 euro Op dat bedrag is bovendien geen gemeentebelasting verschuldigd.
Maakt u nog aanspraak op de
van 1 250 euro (1 880 euro voor
aanmerking voor de verhoogde
belastingvermindering voor
aanslagjaar 2014) van uw totale
aftrek van 2 260 + 750 euro enige,
langetermijnsparen?
bedrijfsinkomen, en 6% van alles
eigen woning. U hebt daarnaast
Als u recht hebt op de woonbonus,
daarboven, met een algemeen
een individuele levensverzekering
kunt u daarnaast nog in beperkte
maximum van 1 500 euro (2 260 euro
waarvoor u een premie van
mate de belastingvermindering
voor aanslagjaar 2014).
300 euro betaalt. In welke mate
voor het langetermijnsparen genie-
Dat bedrag (de oude korf) wordt
kunt u die premie nog fiscaal in
ten. Het kan bijvoorbeeld gaan om
verminderd met de woonbonus.
mindering brengen?
premies van een individuele levens-
Voor die vermindering wordt alleen
De berekening gebeurt als volgt.
verzekering die niet dienen voor de
rekening gehouden met het basis-
Stap 1. U berekent eerst de oude
wedersamenstelling of tot waar-
bedrag, niet met de eventuele
korf, dat wil zeggen het bedrag
borg van een hypothecaire lening
verhogingen. Het verschil dat u ver-
dat u, rekening houdend met uw
enige, eigen woning.
krijgt, is het maximale bedrag dat
belastbare inkomen, maximaal in
nog recht kan geven op de vermin-
rekening kunt brengen. Stel dat dit
dering voor het langetermijnsparen.
1 700 euro is.
Eerst wordt berekend hoeveel u, rekening houdend met uw netto
Stap 2. U berekent de basiskorf
belastbaar beroepsinkomen, in
Een voorbeeld.
enige, eigen woning. Dat is het
rekening kunt brengen. Dat is
U betaalt 2 260 euro aan kapitaal
bedrag dat fiscaal in mindering
maximaal 15% van de eerste schijf
en interesten in 2013 en komt in
werd gebracht voor de enige, eigen
34
De financiering van uw eerste woning
woning, maar zonder rekening te
Voor nieuwe hypothecaire leningen
de lening waaraan de verzekering
houden met de verhoogde korf. In
en kredietgebonden overlijdensver-
verbonden is, recht geeft op een
dit geval is dat 2 260 - 750 =
zekeringen die werden afgesloten
belastingvermindering voor het
1 510 euro.
op of na 1 januari 2005, die niet
bouwsparen. In dit geval moet de
Stap 3. Van de oude korf trekt u de
voldoen aan de voorwaarden voor
premie wel verbonden zijn aan het
basiskorf enige, eigen woning af.
de woonbonus en die niet zijn
toepasselijke grensbedrag van de
In dit geval is dat 1 700 - 1 510 =
opgesomd hierboven, geldt een
lening (zie verder). Als u een groter
190 euro.
andere regeling.
kapitaal verzekert dan het grens-
U kunt de levensverzekeringspre-
De terugbetalingen van kapitaal en/
bedrag dat van toepassing is voor
mie nog voor 190 euro in minde-
of de premies voor de kredietge-
uw lening onder bouwsparen, komt
ring brengen voor de oude korf.
bonden overlijdensverzekeringen
de premie die betrekking heeft op
Daardoor betaalt u 190 x 30% =
van die leningen komen in aanmer-
het deel boven het grensbedrag
57 euro minder belastingen. De
king voor de belastingvermindering
slechts in aanmerking voor een
resterende 110 euro creëert geen
langetermijnsparen.
belastingvermindering onder het
bijkomend fiscaal voordeel.
De interesten komen in aanmerking
langetermijnsparen.
voor de gewone interestaftrek
De ‘oude’ fiscale regeling Sommige leningen vallen nog onder de ‘oude’ fiscale regelgeving voor het hypothecaire krediet. Er zijn twee mogelijkheden. Voor onderstaande leningen, afgesloten voor het verwerven, bouwen of verbouwen van de woning, komen de kapitaalaflossingen en de premies van de kredietgebonden overlijdensverzekering in aanmerking voor de belastingvermindering langetermijnsparen of bouwsparen. De betaalde interesten komen in aanmerking voor de gewone interestaftrek en eventueel voor de bijkomende interestaftrek voor: • leningen aangegaan vóór 2005; • leningen afgesloten vanaf 1 januari 2005 voor de herfinanciering van een lening, aangegaan vóór 1 januari 2005; • leningen aangegaan vanaf 1 januari 2005, terwijl voor dezelfde woning nog een hypothecaire lening in aanmerking komt voor de belastingvermindering langetermijnsparen of bouwsparen (het gaat onder andere om verbouwleningen) en die laatste lening verder in mindering wordt gebracht in de personenbelasting.
Welk fiscaal voordeel geeft het Welk fiscaal voordeel geeft de
terugbetaalde kapitaal?
premie voor de kredietgebonden
De terugbetaling van kapitaal voor
overlijdensverzekering?
een woningkrediet kan recht geven
De premie voor de kredietgebon-
op een belastingvermindering. Als
den overlijdensverzekering komt
u meer dan één woning bezit, gaat
alleen in aanmerking voor een
het om een vermindering langeter-
fiscaal voordeel als voldaan is aan
mijnsparen. Die bedraagt 30% van
de volgende voorwaarden:
de terugbetalingen.
• U bent zowel de verzekeringnemer als de verzekerde.
Als u maar één woning hebt, wordt
• U moet jonger zijn dan 65 jaar op
een verhoogde belastingvermin-
het ogenblik dat u een kredietge-
dering bouwsparen (het marginale
bonden overlijdensverzekering sluit.
tarief voor de terugbetalingen)
• De begunstigde(n) van de polis
verleend. Er zijn wel voorwaarden:
moet(en), voor het deel dat dient
• Het moet gaan om een lening die
als waarborg voor de lening, de
is aangegaan tussen 1 januari 1993
persoon of personen zijn die door
en 31 december 2004, of om een
het overlijden de volle eigendom
herfinancieringslening of verbouw-
of het vruchtgebruik van de enige,
lening aangegaan vanaf 1 januari
eigen woning verwerft(ven). Voor
2005 voor de enige woning.
het saldo moeten dat de echt-
• Het krediet moet bestemd
genoot/wettelijk samenwonende
zijn voor de bouw, aankoop of
partner of bloedverwanten tot en
verbouwing van een woning in de
met de tweede graad zijn.
Europese Economische Ruimte. • Bij een verbouwlening mag de
De belastingvermindering wordt
belastingvermindering enige, eigen
berekend:
woning niet worden gevraagd.
• tegen 30% van de betaalde
• Het krediet moet een looptijd
premie als de lening waaraan
hebben van minstens tien jaar.
de verzekering verbonden is, in
• Er moet een hypotheek worden
aanmerking komt voor het lange-
genomen – een hypothecaire
termijnsparen;
volmacht is niet voldoende.
• tegen het marginale tarief als 35
In hoeverre bepaalt uw lening uw
In dat bedrag zitten niet alleen de
voor de bijkomende interestaftrek. Die
fiscaal voordeel?
terugbetalingen van kapitaal, maar
aftrek impliceert dat u een bepaald
Het fiscale voordeel wordt berekend
ook de premies voor de kredietge-
percentage van die interesten mag
op basis van het kapitaal dat u in één
bonden overlijdensverzekering en
aftrekken van uw totale belastbaar
kalenderjaar terugbetaalt en op basis
voor eventuele andere levensverze-
inkomen. De eerste vijf jaren, te
van het totale bedrag van de lening.
keringen.
rekenen vanaf het jaar waarin u het
Voor leningen aangegaan vóór 2005,
Gehuwden en wettelijk
kadastraal inkomen voor het eerst bij
of voor herfinancieringsleningen of
samenwonenden die samen een
uw belastbaar inkomen hebt geteld,
verbouwleningen waarbij de oude
woningkrediet aangaan voor de
mag u 80% aftrekken van de rente
fiscale regeling van toepassing is, zijn
gemeenschappelijke woning, mogen
die u hebt betaald op de respectieve
de terugbetalingen beperkt tot een
het terugbetaalde kapitaal dat in
grensbedragen. Voor het zesde jaar is
bepaald grensbedrag. Het gaat om het
aanmerking komt voor belasting-
dat nog 70%, voor het zevende jaar
grensbedrag dat van toepassing is in
vermindering naar goeddunken
60%, enz. In totaal hebt u gedurende
het jaar van het afsluiten van de lening.
verdelen over de twee partners. Met
maximaal twaalf jaar recht op de
Voor een krediet, aangegaan in 2013,
andere woorden: wat de ene niet
bijkomende interestaftrek.
bedraagt dat grensbedrag 75 270 euro.
in mindering mag brengen, kan de
Als het om de enige woning gaat,
andere in mindering brengen, zij het
kan het grensbedrag hoger liggen als
zonder dat het toepasselijke maxi-
u kinderen ten laste hebt. Het gaat
mum bij elke partner overschreden
om het aantal kinderen ten laste op 1
mag worden.
Tip Als u aanspraak maakt op de
januari van het jaar volgend op het jaar
woonbonus en de lening slechts
waarin de krediet- en waarborgakte
Welk fiscaal voordeel geeft de
werd verleden.
terugbetaalde interest?
gedeeltelijk wordt gewaarborgd
Het grensbedrag wordt niet verhoogd
Er wordt een onderscheid gemaakt
door een hypothecaire inschrij-
voor kinderen ten laste in de mate
tussen de gewone interestaftrek en
ving, komt het deel van de
dat de terugbetalingen slechts in
de bijkomende interestaftrek.
interesten dat niet onder deze
aanmerking komen voor de belastingvermindering langetermijnsparen.
Gewone interestaftrek
De gewone interestaftrek geldt
waarborg valt, in aanmerking voor de gewone interestaftrek. Daardoor kan de woonbonus
In hoeverre bepaalt uw beroepsinkomen
zowel bij aankoop als bij de bouw
uw fiscaal voordeel?
of verbouwing van een woning, en
samengaan met de gewone
Naast een beperking van het
blijft beperkt tot het bedrag van de
interestaftrek.
leningsgedeelte dat recht geeft op
onroerende inkomsten. Die aftrek
belastingvermindering, is er nog
wordt vooral interessant als u meer-
een tweede beperking. Die varieert
dere onroerende goederen bezit.
al naargelang het bedrag van uw
Als u naast het eigen woonhuis ook
De bijkomende interestaftrek is pas
netto belastbaar beroepsinkomen.
nog andere onroerende goederen
mogelijk als u een woning bouwt
De belastingvermindering wordt
bezit, worden die laatste namelijk
of koopt onder het btw-stelsel, of
berekend op maximaal 15% van de
zwaarder belast, en wel tegen het
verbouwt. Bijkomende voorwaarden:
eerste 1 880 euro (bedrag voor het
marginale tarief (maximaal 50% +
• U mag geen andere woning bezitten.
aanslagjaar 2014) van het beroeps-
bijkomende gemeentebelasting). Als
• U moet een hypotheek nemen.
inkomen van elke partner + 6% van
u een tweede woning wilt aanschaf-
• Uw krediet moet een looptijd van
het gedeelte daarboven. Bovendien
fen, wordt het dankzij de gewone
minstens tien jaar hebben.
is er een algemeen maximum
interestaftrek dikwijls interessant om
vastgesteld, dat op 2 260 euro (aan-
daarvoor opnieuw een lening aan te
Voor leningen aangegaan vanaf 1
slagjaar 2014) per jaar ligt. Voor een
gaan.
januari 2005 is de bijkomende interes-
gezin bedraagt het maximale bedrag
taftrek nog alleen van toepassing voor
dat voor de belastingvermindering in
Bijkomende interestaftrek
verbouwleningen. Voor verbouwingen
aanmerking komt dus tweemaal
De interesten die nog overblijven na
komen daar nog een paar voorwaar-
2 260 euro of 4 520 euro.
de toepassing van de gewone interest-
den bovenop:
aftrek, kunnen in aanmerking komen 36
De financiering van uw eerste woning
• De woning moet minstens vijftien
aftrekken op maximaal 37 640 euro
maximaal het grensbedrag dat van
jaar oud zijn.
van het geleende bedrag. Dat maxi-
toepassing is in het jaar waarin het
• U moet voor minstens 29 810
mum ligt hoger naargelang u meer
krediet werd afgesloten.
euro (btw inbegrepen, bedrag voor
kinderen ten laste hebt.
Leningen aangegaan vanaf 1
het aanslagjaar 2014) facturen van
januari 2005 voor het bouwen van een
(geregistreerde) aannemers kunnen
Interesten van leningen aangegaan
nieuwe woning of het kopen van een
voorleggen. Bovendien is de bijko-
vóór 1 januari 2005 voor een nieuw-
woning met btw geven geen recht
mende interestaftrek slechts mogelijk
bouw (inclusief de aankoop van een
meer op bijkomende interestaftrek.
voor het bedrag waarvoor facturen van
woning onder het btw-stelsel) kunnen
Voor die leningen geldt in principe de
(geregistreerde) aannemers kunnen
in aanmerking komen voor bijkomende
regeling van de woonbonus als alle
worden voorgelegd.
interestaftrek. Voor een nieuwbouw-
voorwaarden vervuld zijn.
Voor een verbouwlening kunt u rente
lening kunt u interest aftrekken op
WAT MET VERBOUWINGEN? Voor verbouwingen van uw enige woning mag u ook de premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering, het terugbetaalde kapitaal en de gewone interestaftrek in rekening brengen. Voor de bijkomende interestaftrek wordt het af te trekken bedrag berekend op een lening van maximaal 37 640 euro in plaats van 75 270 euro. Dat bedrag kan hoger liggen als u meer kinderen ten laste hebt: • 1 kind ten laste
39 520 euro
• 2 kinderen ten laste
41 400 euro
• 3 kinderen ten laste
45 160 euro
• 4 kinderen of meer ten laste
48 930 euro
Kinderen die gehandicapt zijn, tellen dubbel. Voorwaarden zijn wel dat de werkzaamheden minstens 29 810 euro kosten, btw inbegrepen, dat ze worden uitgevoerd door een geregistreerde aannemer en dat de woning minstens vijftien jaar oud is. Ook hier wordt de bijkomende interestaftrek geleidelijk afgebouwd van 80% voor de eerste vijf jaren naar 70% in het zesde jaar, 60% in het zevende jaar, enz.
37
• 4 Wat is voordeliger, de ‘oude’ regeling of de woonbonus?
bedraagt 25 000 euro.
niet nodig: ze konden de bestaande
• De premie voor de kredietgebon-
hypotheek van het oude krediet her-
den overlijdensverzekering bedroeg
gebruiken.
250 euro voor Matthias en 150 euro
• De maandelijkse kredietlasten voor
Het verhaal van Matthias en Karen
voor Karen. Omdat het inkomen van
dat tweede krediet bedragen 457,70
Matthias en Karen zijn gehuwd en
Matthias hoger ligt, is hij voor een gro-
euro. De eerste twaalf maanden
hebben twee kinderen.
ter kredietbedrag (75 000 euro) verze-
betaalden ze dus 3 375,14 euro rente
kerd dan Karen (50 000 euro).
en 2 117,32 euro kapitaal terug.
• In 2000 hebben ze een bestaande
• In 2009 besloten Matthias en Karen
• Het geïndexeerde kadastraal inko-
woning gekocht, oorspronkelijk
hun keuken en badkamer volledig te
men van de woning bedraagt 1 800
gebouwd in 1984. Daarvoor zijn ze
vernieuwen en enkele bijkomende
euro.
een krediet van 100 000 euro aange-
renovatiewerkzaamheden te laten
• Matthias heeft een netto belastbaar
gaan met een looptijd van vijftien jaar.
uitvoeren. Daarvoor gingen ze een
beroepsinkomen van 45 000 euro,
• In 2013 hebben ze 4 000 euro
bijkomend krediet van 70 000 euro
Karen van 25 000 euro.
kapitaal en 2 000 euro rente terugbe-
aan, waarvan de akte in 2009 werd
taald. Het nog terug te betalen saldo
verleden. Een nieuwe hypotheek was
38
De financiering van uw eerste woning Berekening van het belastingvoordeel volgens de oude regeling De 45% die we in dit voorbeeld hanteren, is het marginale tarief op basis van de beroepsinkomsten.
1 Premie kredietgebonden overlijdensverzekering en terugbetaald kapitaal Stap 1 Welk is het maximaal in te brengen bedrag per belastingplichtige, afhankelijk van het inkomen? Matthias 15% op het eerste deel van 1 880 euro van zijn netto belastbaar beroepsinkomen = 282 euro + 6% op het gedeelte daarboven (43 120 euro) = 2 587,20 euro
Karen 15% op het eerste deel van 1 880 euro van haar netto belastbaar beroepsinkomen = 282 euro + 6% op het gedeelte daarboven (23 120 euro) = 1 387,20 euro
Totaal = 2 869,20 euro. Dat bedrag wordt beperkt tot het maximumbedrag van 2 260 euro.
Totaal = 1 669,20 euro
Stap 2 Welk kredietbedrag komt effectief in aanmerking voor een belastingvoordeel? Het geïndexeerde grensbedrag bedraagt voor 2000 (het jaar waarin het krediet werd aangegaan) en met twee kinderen ten laste 61 229,70 euro. Het nieuwe krediet komt niet in aanmerking voor een belastingvermindering omdat het kredietbedrag van 2000 hoger is dan het grensbedrag. Omdat het bedrag volledig wordt gewaarborgd door een hypotheek, is het kredietbedrag dat in aanmerking komt gelijk aan het grensbedrag, dus 61 229,70 euro. Stap 3 Welk bedrag komt in aanmerking voor belastingvermindering? Formule: terugbetaald kapitaal van het oude krediet x grensbedrag / totaal kredietbedrag 4 000 x 61 229,70 / 100 000 = 2 449,19 euro. Stap 4 Welk premiebedrag van de kredietgebonden overlijdensverzekering komt per belastingplichtige in aanmerking voor een belastingvoordeel bouwsparen? Formule: premiebedrag x grensbedrag (beperkt tot het verzekerde bedrag) / verzekerd kapitaal Opmerking: het deel van de premie dat boven het grensbedrag ligt, kan worden gebruikt om een belastingvermindering voor het langetermijnsparen te verkrijgen. Matthias Bouwsparen 250 x 61 229,70 / 75 000 = 204,10 euro Langetermijnsparen 250 - 199,97 = 50,03 euro
Karen Bouwsparen 0 euro Langetermijnsparen 150 euro
Stap 5 Hoe verdelen we optimaal het belastingvoordeel? Matthias Maximaal 2 260 euro Bouwsparen • Premie kredietgebonden overlijdensverzekering (kov): 199,97 euro (zie stap 4) • Terugbetaald kapitaal maximumbedrag - premie kov 2 260 - 250 = 2 010 euro Langetermijnsparen • Premie kov (rest): 50,03 euro
Karen Maximaal 1 669,20 euro Bouwsparen • Premie kredietgebonden overlijdensverzekering (kov): 0 euro • Terugbetaald kapitaal effectief kredietbedrag uit stap 2 terugbetaald kapitaal dat al bij Matthias wordt ingebracht 2 399,61 - 2 010 = 389,61 euro Langetermijnsparen • Premie kov 150 euro
Stap 6 Hoe berekenen we het belastingvoordeel? Matthias Maximaal 2 260 euro Bouwsparen • Premie kov: 204,10 x 45% = 91,85 euro • Terugbetaald kapitaal 2 010 x 45% = 904,50 euro Langetermijnsparen • Premie kov: 50,03 x 30% = 15,01 euro
Karen Maximaal 1 669,20 euro Bouwsparen • Premie kov: 0 euro • Terugbetaald kapitaal 389,61 x 45% = 175,32 euro Langetermijnsparen • Premie kov: 150 x 30% = 45 euro
Totaal belastingvoordeel: 91,85 + 904,50 + 15,01 + 175,32 + 45 = 1 231,68 euro 39
2 Gewone interestaftrek Stap 1 Hoeveel bedraagt het totaal belastbaar onroerend inkomen? = 1 800 euro Stap 2 Welk bedrag aan rente komt in aanmerking voor de gewone interestaftrek? = 1 800 euro (dat bedrag vullen we op met de rente van het oude krediet) Stap 3 Hoeveel bedraagt het belastingvoordeel van de gewone interestaftrek, waarmee de onroerende voorheffing voor 12,50% wordt gerecupereerd? Voor de eigen woning (Matthias en Karen hebben geen andere woning in eigendom) 12,50% x 1 800 = 225 euro
3 Bijkomende interestaftrek De 45% die we in dit voorbeeld hanteren, is het marginale tarief op basis van de beroepsinkomsten. Stap 1 Welk bedrag komt in aanmerking voor de bijkomende interestaftrek? De interest, betaald voor het oude krediet, komt niet in aanmerking omdat het niet om een bouw, verbouwing of aankoop onder het btw-stelsel ging. De interest, betaald voor het nieuwe krediet, komt wel in aanmerking: 3 375,14 euro. Stap 2 Welk grensbedrag komt in aanmerking voor de bijkomende interestaftrek? Formule: bedrag dat in aanmerking komt voor de bijkomende interestaftrek x grensbedrag / kredietbedrag 3 375,14 x 38 070 / 70 000 = 1 835,59 euro Stap 3 Tot welk bedrag is de fiscale aftrek begrensd? De fiscale begrenzing van de aftrek bedraagt de eerste vijf jaar 80%. 1 835,59 x 80% = 1 468,47 euro Stap 4 Hoe verdelen we de bijkomende interestaftrek over de belastingplichtigen, afhankelijk van hun inkomen? Matthias 1 468,47 x 45 000 / 70 000 = 944,02 euro
Karen 1 468,47 x 25 000 / 70 000 = 524,45 euro
Stap 5 Hoeveel bedraagt het belastingvoordeel? Matthias 944,02 x 45% = 424,81 euro
Karen 524,45 x 45% = 236,00 euro
Totaal = 660,81 euro
4 Overzicht van het belastingvoordeel met de oude regeling Terugbetaald kapitaal en premies
1 231,68 euro
Gewone interestaftrek
225,00 euro
Bijkomende interestaftrek
660,81 euro
Totaal
2 117,49 euro 40
De financiering van uw eerste woning
Berekening van het belastingvoordeel volgens de woonbonus De 45% die we in dit voorbeeld hanteren, is het marginale tarief op basis van de beroepsinkomsten. Stap 1 Hoeveel bedraagt het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag? Basisbedrag: 2 260 (Matthias) + 2 260 (Karen) = 4 520 euro Verhoogde aftrek: 750 (Matthias) + 750 (Karen) = 1 500 euro Totaal = 6 020 euro Stap 2 Welke effectief betaalde bedragen komen voor aftrek in aanmerking? Jaarlijkse kredietlasten: 457,70 x 12 = 5 492,40 euro Premies kredietgebonden overlijdensverzekering: 0 euro (er is geen levensverzekering voor het nieuwe krediet) Totaal = 5 492,40 euro Stap 3 Hoeveel bedraagt het effectieve maximaal fiscaal aftrekbare bedrag? Het effectief betaalde bedrag dat voor aftrek in aanmerking komt, ligt lager dan het fiscaal aftrekbare maximumbedrag. Daarom wordt dat effectief betaalde bedrag genomen. = 5 492,40 euro Stap 4 Hoe verdelen we het effectieve maximaal fiscaal aftrekbare bedrag tussen Matthias en Karen? Maximumbedrag: 5 492,40 euro Matthias: 3 010 euro Karen: 2 482,40 euro Stap 5 Hoeveel bedraagt het belastingvoordeel? Matthias: 3 010 x 45% = 1 354,50 euro Karen: 2 482,40 x 45% = 1 117,08 euro Totaal = 2 471,58 euro Omdat de nieuwe regeling (woonbonus) voordeliger is dan de oude, namelijk een belastingvoordeel van 2 471,58 euro tegenover 2 117,49 euro, kiezen Matthias en Karen voor de woonbonus. Ze brengen dus hun oude krediet fiscaal niet langer in.
41
• 5 De fiscale voordelen van uw hypothecair krediet: een overzicht 1 Uw hypothecair krediet dateert van vóór 2005 Zolang de lening loopt, behoudt u de vroegere belastingverminderingen en/of aftrekken (bouwsparen, interestaftrek en eventueel bijkomende interestaftrek). 2 U hebt een hypothecair krediet van vóór 2005 én een hypothecair krediet vanaf 1 januari 2005 voor de enige, eigen woning U hebt de keuze. U kunt beide kredieten inbrengen volgens de oude regeling of u kunt alleen het nieuwe krediet aangeven. 3 Uw hypothecaire krediet dateert vanaf 1 januari 2005
Voor de enige, eigen woning
Voor een tweede woning of een niet-eigen woning
Aftrek
Kapitaal, interesten en premies kredietgebonden overlijdensverzekering tot 2 260 euro + gedurende de eerste tien jaar: 750 + 80 euro
• Kapitaal en premies kredietgebonden overlijdensverzekering: belastingvermindering maximaal 2 260 euro (afhankelijk van het inkomen) • Interestaftrek op het kadastraal inkomen van de nieteigen woning(en) en andere onroerende goederen • Nooit bijkomende interestaftrek
Fiscaal voordeel
Marginale tarief
• Kapitaal en kredietgebonden overlijdensverzekering: 30% • Rente: marginaal tarief
Wie?
Volle eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachthouder of opstalhouder
• Kapitaal en kredietgebonden overlijdensverzekering: volle eigenaar • Rente: volle eigenaar, vruchtgebruiker, opstalhouder, erfpachter
Hypotheek
Voldoende om de woonbonus in te vullen en de indexatie op te vangen
Tot 75 270 euro
Kredietgebonden overlijdensverzekering
• Begunstigde: degene die de woning verkrijgt bij overlijden in volle eigendom of in vruchtgebruik • Nooit voor meer dan het hypothecaire deel van de lening
Begunstigde 1 De levensverzekering dient als waarborg voor een lening voor een onroerend goed a voor het gedeelte dat dient als waarborg voor de lening: degene die de woning in volle eigendom of vruchtgebruik verwerft; b voor het saldo: de echtgenoot/wettelijke samenwonende partner of bloedverwanten tot en met de 2e graad. 2 In alle andere gevallen: de echtgenoot/wettelijk samenwonende partner of bloedverwanten tot en met de 2e graad
42
De financiering van uw eerste woning
• 6 Het stappenplan voor uw woningkrediet Doel
Aankoop van een bestaande Nieuwbouw of grote woning of van een bouwgrond verbouwingen
U weet al hoeveel u moet lenen?
• Dan kunt u al een aantal simulaties maken op de KBC-website. Surf naar www.kbc.be/simulatie_woningkrediet. U hoeft maar enkele schermen in te vullen en u krijgt meteen het resultaat. • U kunt op onze website met de module ‘maximaal woonbudget’ ook berekenen welk bedrag u aan uw woning kunt spenderen, rekening houdend met uw maandelijkse uitgaven en uw spaargelden.
U komt informatie inwinnen.
• Wij bezorgen u een prospectus en een tarievenkaart. • U deelt ons de vraagprijs van de woning of de bouwgrond mee of u geeft ons bij nieuwbouw of verbouwingen een raming van de kosten. • Wij gaan na hoeveel u kunt lenen. • Wij delen u de rentevoet en het maandelijks terug te betalen bedrag mee. • U krijgt gratis en vrijblijvend een kredietadvies.
U vraagt het krediet aan. Breng meteen een aantal documenten mee: de meest recente loonstroken, het meest recente aanslagbiljet, de onderhandse verkoopovereenkomst, de bestekken van de architect, eigendomstitels of bewijzen van schenkingen.
U bezorgt KBC Bank de onderhandse verkoopovereenkomst of de stedenbouwkundige vergunning, de raming van de totale kosten, de plannen van de architect, enz. Vervolgens zal uw kredietadviseur u helpen het aanvraagformulier in te vullen.
KBC schat de aankoopwaarde.
De meegedeelde aankoopprijs volstaat meestal.
Bevestiging van de goedkeuring van uw kredietaanvraag
U krijgt doorgaans binnen de tien dagen na uw aanvraag de bevestiging of uw kredietaanvraag al dan niet werd goedgekeurd.
De verzekeringen worden in orde gebracht.
Voor een kredietgebonden overlijdensverzekering en/of een woning- en gezinspolis kunt u terecht bij KBC Bank en KBC Verzekeringen.
Bij de ondertekening (verlijden) van de notariële akte stelt KBC Bank u het krediet ter beschikking.
De bank bezorgt het geld aan de notaris, die op zijn beurt het geld aan de verkoper overmaakt.
Een externe schatting is niet altijd nodig. Het bedrag wordt bepaald aan de hand van het bestek en de plannen van de architect.
Naargelang de werkzaamheden vorderen, neemt u het kredietbedrag op. U bezorgt KBC de facturen en KBC bezorgt u het kapitaal om die facturen te betalen.
U betaalt de eerste keer aan KBC De eerste terugbetaling doet u op de Als u bij het verstrijken van de opneBank. eerste vervaldag volgend op het verlij- mingsperiode niet het volledige bedrag hebt opgenomen, zal uw nieuwe maanden van de notariële akte. delijks te betalen bedrag vanaf dan herberekend worden op basis van het bedrag dat u tot dan toe had opgenomen.
43
• 7 De troeven van het KBC-Woningkrediet Er zijn heel veel redenen om uw licht te komen opsteken bij KBC als u op zoek bent naar de voordeligste lening. We zetten ze hieronder op een rij. Zelfs als u nog geen cliënt bent bij ons, bent u altijd welkom.
KBC
Andere financiële instellingen
KBC rekent zelden schattingskosten aan. Tijdens de vordering van de werkzaamheden is er nooit een schatting nodig.
Is uw financiële instelling ook zo soepel? Misschien moet u zelfs schattingskosten betalen als u geld wilt opnemen om uw aannemer(s) te betalen.
KBC baseert zich op de normale verkoopwaarde om te berekenen hoeveel u kunt lenen.
Misschien baseert uw financiële instelling zich op de minder gunstige executiewaarde.
Bij (ver)nieuwbouw wordt er pas een reserveringsprovisie aangerekend als het geleende bedrag bij het begin van de zesde maand nog niet is opgenomen.
Doet uw financiële instelling dat ook? Misschien rekent zij u een reserveringsprovisie aan vanaf de eerste maand.
Biedt uw financiële instelling deze soepele formules aan KBC biedt u gratis de volgende voordelen: en, zo ja, wat moet u daarvoor betalen? • de mogelijkheid om bij een variabele rentevoet op elk ogenblik van renteherziening de looptijd van uw krediet in te korten of te verlengen (maximaal 20% van de initiële looptijd en nooit meer dan dertig jaar); • de mogelijkheid om bij een variabele rentevoet op elk ogenblik van renteherziening over te schakelen naar een andere variabele renteformule; • spreiding van het woningkrediet over verschillende formules; • een periode van vrijstelling van kapitaalaflossing bij het aangaan van het krediet; • de mogelijkheid om bij een variabele rentevoet op elk ogenblik van renteherziening over te schakelen van gelijkblijvende maandelijkse betalingen naar gelijkblijvende maandelijkse kapitaalaflossingen en omgekeerd. U kunt uw nabestaanden beschermen door een kredietgebonden overlijdensverzekering aan te gaan. Bijkomende voordelen: lage premies en – wanneer is voldaan aan de fiscale vereisten – een belastingvermindering via de premies van de kredietgebonden overlijdensverzekering.
Als u leent bij een verzekeringsmaatschappij, moet u misschien een gemengde levensverzekering aangaan. De premies liggen hoger dan voor een kredietgebonden overlijdensverzekering. In dat geval betaalt u in de loop van uw lening geen kapitaal terug, maar uitsluitend rente en premies voor de gemengde levensverzekering. Gedurende die periode zult u dus veel geld uitgeven. Op de eindvervaldag van het krediet of bij voortijdig overlijden wordt het krediet aangezuiverd met het kapitaal dat vrijkomt in het kader van de gemengde levensverzekering.
Bij KBC krijgt u vooraf uitgebreid advies. U weet precies hoeveel minder belasting u moet betalen en hoeveel u aan de notaris moet betalen. Het KBCKredietadvies is gratis en volledig vrijblijvend.
Beperkt uw financiële instelling zich tot het berekenen van de terugbetaling?
44
Expert aan het woord
Uw KBC-adviseur De snelste weg naar een woningkrediet op maat “Een huis of appartement verwerven is altijd een belangrijke investering, om het even of u een jonge starter bent, een nieuw samengesteld gezin, of een koppel op zoek naar een minder grote woning nu de kinderen het huis uit zijn. Gericht advies dat geënt is op uw persoonlijke situatie, is daarom onmisbaar. Het gaat immers om uw nieuwe thuis, de toekomst van uw gezin en de financiële reserves waarover u morgen kunt beschikken. Stuk voor stuk elementen die u wilt veiligstellen voor mogelijke problemen en tegenslagen.” “Een woonadviesgesprek beperkt zich
dan ook niet tot een babbel over ren-
teren naar uw verhaal en bekijken uw
tevoeten. Het vormt een totaalaanpak
huidige situatie en de te verwachten
en een complete begeleiding voor de
wijzigingen. Daarna maken ze samen
financiering en bescherming van uw
met u simulaties die rekening houden
woning en gezin. Dat alles handelt
met uw toekomstplannen. Zo kunt u
u niet zomaar af in tien minuten. Er
de verschillende simulaties en moge-
moeten heel veel vragen beantwoord
lijke voorstellen met elkaar vergelijken
worden. Om er maar enkele te noe-
en tot een gefundeerde keuze komen.
men: hoeveel wilt en kunt u lenen?
Wij doen alle ingewikkelde berekenin-
Kiest u voor een vaste of voor een
gen, rekening houdend met alle wette-
variabele rentevoet? Hoe beïnvloedt
lijke en andere bepalingen en mogelijk-
uw krediet uw belastingaangifte? Hoe
heden. Dat doen we op een correcte
beschermt u uw gezin tegen brand,
en betrouwbare manier, altijd met oog
inkomensverlies en andere risico’s?
voor uw voordeel. Het resultaat is een
Wat als u uw vorige woning nog moet
maatwerkoplossing die maakt dat u
verkopen?”
niet langer hoeft te dromen van een
“Op deze en tal van andere vra-
woning, maar werk kunt maken van
gen krijgt u tijdens een KBC-
uw droomwoning.”
Woonadviesgesprek een persoonlijk antwoord. Onze ervaren adviseurs luis-
Inspiratie
De financiering van uw eerste woning
Een starterswoning
niet veel mogelijkheden hadden. Het
Zelfs de interieurinrichting volgt
‘probleem’ van de ongunstige oriëntatie
hetzelfde kleurenpalet: witte muren,
Een zwart-witte doos op een klein
heb ik bijvoorbeeld opgelost door voor
zwarte metaalconstructie. Alleen enkele
perceel
de woning een witte tuinmuur aan
zitelementen en de houten tafel, in
Een jong en kinderloos koppel legt de
te brengen, waardoor er een patio
combinatie met de grijze vloer, zorgen
architect een zware uitdaging op: het
ontstaat tussen leefruimte en straat. Zo
voor een verzachting van dat zwart-
maximale halen uit een beperkt budget
kunnen de bewoners toch van de zon
witte contrast.
en een ongunstige ligging. Het resultaat
genieten, zonder dat voorbijgangers te
is een zwart-witte strakke woning,
veel inkijk hebben.”
De woning kon voor een redelijke
verrassend licht en ruim. Het huis
De bouwheer koos zelf voor een
prijs gebouwd worden doordat de
werd gebouwd in staalskelet en ook
staalbouwconstructie en wilde
staalbouw casco werd afgeleverd, die
afgewerkt met materialen die u eerder
daarnaast veel licht in de woning. Qua
dan door de bouwheren verder werd
in de industriebouw terugvindt. Het
materialen of stijl wilden de eigenaars
afgewerkt binnenin.
contrast tussen zwart en wit herhaalt
absoluut een combinatie van zwart
Ze plaatsten de binnenwanden uit
zich in het interieur, dat heel simpel
en wit voor buitengevel én interieur.
gipskarton zelf, alleen de afwerking
werd afgewerkt. De binnenruimte van
De architect hield zijn bouwconcept
van de voegen hebben ze overgelaten
145 m² oogt dan ook veel groter dan
compact en simpel maar zorgde toch
aan een ervaren stukadoor. Schilder- en
ze in werkelijkheid is. Een opvallende
voor een groot ruimtegevoel dankzij het
elektriciteitswerken zijn ook zelf
nieuwbouwwoning die haalbaar is voor
open grondplan en de vele ramen.
gedaan. Het sanitair is geplaatst door
modale tweeverdieners.
Op de eerste verdieping liggen achter-
een vakman. De keuze viel ook meestal
aan drie slaapkamers, vooraan de
op budgetvriendelijke materialen, zoals
De eigenaars van deze zwart-witte doos
badkamer. De overige ruimte boven
gepolierd beton, ruwe welfsels en een
zijn nog jong en kinderloos.
wordt ingenomen door de vide en de
rudimentair afgewerkte betonnen trap.
“Ze beschikten over een bouwperceel
nachthall met wc en trap. “Die vide
Qua concept hield de architect zich
met een vrij ongunstige ligging”,
zorgt voor een aangenaam contact
van zijn kant rigoureus aan een erg
vertelt architect Jan De Brabandere.
tussen de gelijkvloerse en eerste verdie-
compacte, kubusvormige woning, wat
“In een bocht, met aan drie zijden
ping”, vindt architect De Brabandere.
de kostprijs ook sterk drukt.
van ongeveer 4 are. De zuidkant zit
Wat materialen betreft, vallen vooral
Architect
bovendien aan de voorzijde. Al die
de zwarte en witte gevelpanelen, het
Group O-Architecten De Brabandere
elementen – samen met een beperkt
zwarte aluminium schrijnwerk en de
[email protected]
bouwbudget – zorgden ervoor dat we
gepolijste betonvloer op.
http://web.mac.com/jandebrabandere
buren én een relatief kleine oppervlakte
47
Inspiratie
De financiering van uw eerste woning
Renovatie
houtskelet aangebouwd om de leefruimte
budget van 100 000 euro. “Budgetbeheer
gevoelig te vergroten. Dat is een snelle
gebeurt al in de ontwerpfase”, aldus
Een smal rijtjeshuis verbouwd tot ruime
en droge constructiemethode die de
de architect. De bouwheer heeft van in
stadswoning
renovatietermijn erg kan verkorten. De
het begin ook zelf meegedacht over het
Met minder dan 100 000 euro verbouwde
inkom van de woning is een functioneel
budget. Wat laten we uitvoeren en wat
een kinderloos koppel een donker en
voorportaaltje. Achter een wand met
kunnen we in principe zelf?”
gesloten rijtjeshuis van nauwelijks vijf
raam kom je de eigenlijke leefruimtes
meter breed tot een ruime woonst met
binnen. De voorzetwand staat parallel
studio en logeerruimte van maar liefst
met een gemene muur, waarin deels
Architect
228 m². De inrichting gebeurde sober,
keuken, bergruimte, toilet en twee
As! Architektuur en Stedelijkheid
met warme elementen en een betonnen
trappen verwerkt zijn. Die liggen elk
[email protected]
vloer. De combinatie van goedkope en
aan een uiteinde van de lange wand en
www.architektuurenstedelijkheid.be
toch kwalitatieve materialen, en het vele
geven apart toegang tot de bovenver-
werk van de eigenaar zelf, zorgden voor
diepingen. De oude trap brengt je naar
een stadswoning met een waarde die de
de logeerkamers, en de nieuwe vertrekt
aankoopprijs en de verbouwingskosten
vanuit de keuken naar de badkamer en
allicht ver overstijgt.
de slaapkamer van de bouwheer. De
Een stadswoning werd door architect
badkamer is een vide zodat er contact
Dirk De Schepper van As! Architectuur
blijft tussen die ruimte en de woonruimte
en Stedelijkheid stevig onder handen
beneden. De achtergevel kan helemaal
genomen. De opdrachtgevers, een
opengeschoven worden zodat de grens
kinderloos koppel, wensten ruimte voor
met buiten vervaagt.
hun drukke leven. Omdat een van hen
Het gerealiseerde woonvolume van 228
organisator en muziekfanaat is, werd
m² staat helemaal haaks op het beperkte
gekozen voor een tweeledige indeling. De leefruimte met keuken bevindt zich in het hart van de woning. De opdrachtgevers ontvangen graag gasten en wensten een scheiding tussen hun slaapkamer en badkamer en de logeerkamers. Architect Dirk De Schepper: “Door de beperkte breedte van de woning van nog geen vijf meter, was die heel erg donker en gesloten. Het was aan ons om het huis zo open en toegankelijk mogelijk te maken.” De structuur op de benedenverdieping mocht heel open worden, maar de mogelijkheid tot afzonderen moesten we behouden. Achteraan wilde de bouwheer een nieuwe studio die goed toegankelijk moest zijn vanuit de woning. De opdrachtgevers zagen liefst een minimalistische stijl met warme, leefbare elementen en een betonnen vloer. Eerst werden de bijgebouwen achter de woning afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe uitbreiding in de tuin. Tegen de benedenverdieping en de eerste verdieping werd een constructie in 49
Inspiratie
De financiering van uw eerste woning
Een budgetwoning
leefruimtes staan nu in een open
Mijn visie op architectuur heb ik
verbinding met elkaar. Boven de
perfect kunnen vertalen in dit
Keuken centraal: een verbouwing met
woonruimte is dan een duplexthuis-
ontwerp: een zo groot mogelijke
respect voor gebouw en budget
kantoor geplaatst.
ruimtelijke beleving, maximale toetreding van daglicht en lucht
Een smalle stadsrijwoning opwaarderen
Hoe heb je het budget onder controle
en optimale benutting van de
met ruimte en licht, en een betere
gehouden?
toegemeten oppervlakte. We hebben
relatie met de tuin: architect Jan Van
De achterbouw is in houtstructuur
met een beperkt budget een woning
Rooy slaagde erin met een budget van
opgetrokken tussen de bestaande
opnieuw ruimtelijk gemaakt. Met een
130 000 euro, inclusief afwerking.
muren op een betonplaat op volle
minimum aan ingrepen hebben we
grond en het oorspronkelijke volume
een maximum aan resultaat bereikt.
Met welke vraag kwam de bouwheer
is intact gebleven. De duplexkantoor-
naar je toe?
ruimte op de eerste verdieping is zo
Architect
Het ging in de eerste plaats over de
geplaatst dat we de trap konden
Jan Van Rooy
verbouwing van de keuken maar hij
behouden. In de badkamer zijn alle
[email protected]
wilde ook advies over de indeling van
zichtbare delen van ter plaatse geverfd
de woning. Het uiteindelijke doel van
MDF. De vloer is een PU-gietvloer,
het ontwerp was niet het programma
geplaatst op de bestaande
van de woning te veranderen, wel om
plankenvloer. In de eetkamer en de
de woonkwaliteit te verbeteren. Dan
keuken is de bestaande plankenvloer
kom je al vlug terecht bij de vraag
opgeschuurd en gekleurd. Badkamer
naar meer ruimtelijkheid en uiteraard
en keuken zijn nu boven elkaar in
ook meer daglicht. Ook de stadstuin
het bestaande pand ondergebracht,
hield veel meer potentieel in, en
met de nieuwe condensatieketel net
werd uiteindelijk opgewaardeerd en
eronder in de kelder. In het bestaande
betrokken bij de woonervaring. Een
deel werden leidingen en radiatoren
uitbouw aan de achterkant met een
behouden. Ventileren gebeurt op
vide naar de eerste verdieping zette
natuurlijke wijze, en we kozen ook
de initieel donkere en onpraktische
voor energiezuinige vloerverwarming
woonbeleving op zijn kop.
en verlichting in de aanbouw.
Hoe heb je deze opdracht aangepakt?
Wat maakt dit project voor jou als
We beslisten al snel de toegevoegde
architect precies zo geslaagd?
koterij aan de achterzijde volledig te slopen en het bestaande hoofdgebouw te respecteren. Aan de achterkant kwam een nieuwe achterbouw van twee verdiepingen hoog. Daarmee kan de zon tot diep in de woning binnendringen. De traditioneel donkere middelste plaats in de rijwoning wordt zo een centrale keuken met toch veel daglicht. Die maakt gelijkwaardig gebruik van de woning over de volledige diepte mogelijk. Daardoor kwam de volledige breedte van de achterbouw vrij en kon er een ruime woonkamer worden gerealiseerd in relatie met het stadstuintje. De eetkamer kwam vooraan en de 51
EEN WONING KOPEN
Tip Er zijn verschillende manieren om een huis of een appartement te kopen. De belangrijkste zijn de onderhandse en de openbare verkoop. Sinds kort kan de verkoop ook op een veilingsite plaatsvinden.
Een woning kopen
• 1 Kopen: de voor- en nadelen Voordelen
Nadelen
Uw wensen
U weet exact hoe de woning eruitziet, wat bij een nieuwbouw niet altijd het geval is.
De woning is niet volgens uw wensen ontworpen. U moet dus tevreden zijn met wat u krijgt, tenzij u meteen gaat verbouwen.
Planning
Een bestaande woning kan niet meteen zichtbare U verliest minder tijd en u kunt alles beter plannadelen of gebreken hebben. Dikwijls moet ze nen. U krijgt met een beperkt aantal mensen te maken. De datum waarop de akte wordt verleden, worden aangepast aan uw eisen. kunt u bijna tot op de dag bepalen. Na de verkoop kunt u de woning in principe meteen betrekken, tenzij anders is bepaald in de koopovereenkomst.
Kostprijs
De kostprijs van de woning ligt vast, zodat er achteraf geen verrassingen kunnen opduiken.
U moet registratierechten en notariskosten betalen. Later moet u jaarlijks de onroerende voorheffing betalen.
Waarde
Onroerend goed is op langere termijn een interessante belegging.
U hebt vlugger onderhouds- en herstellingskosten dan bij een nieuwe woning.
• 2 Koopt u uit de hand, openbaar of via een veilingsite? Er zijn verschillende manieren om een huis of een appartement te kopen. De belangrijkste zijn de onderhandse en de openbare verkoop. Van recente datum is
of notaris) afspreekt dat hij het goed niet
Als u een woningkrediet moet aangaan,
aan iemand anders verkoopt binnen een
kunt u in de onderhandse verkoopover-
bepaalde overeen te komen termijn: een
eenkomst de koop afhankelijk maken
week, veertien dagen, een maand. Als u
van het verkrijgen van de lening. Ook het
binnen die periode beslist om te kopen,
uitreiken van een stedenbouwkundige
laat u dat weten aan de verkoper op de
vergunning kunt u als opschortende
manier die met hem is overeengekomen.
voorwaarde laten opnemen in de onder-
De optie wordt dan gelicht en de verkoop
handse verkoopovereenkomst.
de verkoop via een veilingsite.
is definitief. Als de optie niet wordt gelicht binnen de bepaalde termijn, is
Een onderhandse verkoopovereenkomst
U koopt uit de hand
er geen verkoop en kan de eigenaar
moet binnen vier maanden na de onder-
Bij een verkoop uit de hand sluit u met
het onroerend goed aan iemand anders
tekening worden geregistreerd.
de verkoper een akkoord over de verkoop
verkopen. Eventueel moet u voor een
van een onroerend goed tegen een
optie een vergoeding betalen. Als u de
welbepaalde prijs. Meteen komt u een
optie dan niet licht, vormt die vergoeding
aantal lasten en plichten overeen, onder
een compensatie voor de eigenaar.
andere over het tijdstip van levering van het onroerend goed, de wijze en het tijdstip van betaling, de opschortende voorwaarden, enz. Maar voor het zover is, doorloopt u meestal verschillende stappen. U neemt eventueel een optie, u sluit een onderhandse verkoopovereenkomst en ten slotte laat u een notariële akte opstellen. Waarop moet u bij al die stappen letten?
U sluit een onderhandse verkoopovereenkomst af Als u het met de verkoper eens raakt over
Tip Zodra u een onderhandse verkoopovereenkomst ondertekent,
de prijs, wordt meestal een onderhandse
is de verkoop een feit. U moet
verkoopovereenkomst of zogenoemd
nu binnen de vier maanden de
compromis opgesteld. Die overeenkomst
registratierechten betalen. Dat
is bindend voor beide partijen. De notaris,
kan heel vervelend zijn als u zich
die in een latere fase de authentieke akte
achteraf bedenkt. Gelukkig kunt
opstelt, is gebonden door de bepalingen die zijn opgenomen in de onderhandse
u in Vlaanderen en in Wallonië een onderhandse verkoopover-
U neemt een optie
verkoopovereenkomst. Stel de verkoop-
Als u de aankoop overweegt van een
overeenkomst daarom zo duidelijk en
eenkomst weer minnelijk laten
huis of appartement, kunt u er een optie
volledig mogelijk op. Om zeker te zijn,
ontbinden tegen een beperkte
op nemen. Dat betekent dat u met de
kunt u de notaris bij het opmaken van
prijs. De belangrijkste voor-
eigenaar-verkoper of zijn vertegenwoor-
de onderhandse verkoopovereenkomst
waarde is dat er nog geen nota-
diger (bijvoorbeeld een vastgoedmakelaar
betrekken. Doorgaans rekent hij daarvoor
riële akte verleden is.
geen extra kosten aan. 53
KOPEN VIA EEN VASTGOEDMAKELAAR Vastgoedmakelaars die als tussenpersoon optreden tussen de koper en de verkoper van vastgoed, moeten een aantal strikte regels in acht nemen. Ze mogen de beroepstitel van vastgoedmakelaar alleen gebruiken als ze officieel aangesloten zijn bij het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV). De opdrachtgever van de makelaar is hen een honorarium verschuldigd. Meestal is dat de verkoper, maar het kan ook de koper zijn. In zijn reclame voor te koop aangeboden panden mag een vastgoedmakelaar geen misleidende informatie opnemen over de essentiële kenmerken van het onroerend goed of de beschikbaarheid ervan. Hij moet in die reclame een aantal gegevens vermelden, zoals de meest recente stedenbouwkundige bestemming, de uitreiking van een stedenbouwkundige vergunning, het bestaan van een dagvaarding of herstelvordering, de aanwezigheid van een verkavelingsvergunning. Een vastgoedmakelaar mag met een kandidaat-koper geen bindende overeenkomst sluiten, tenzij hij daarvoor een mandaat heeft. Als hij geen exclusieve opdracht heeft, moet de makelaar kandidaat-kopers daarvan eerst in kennis stellen voor hij geld van hen ontvangt. Enkele tips als u koopt via een vastgoedmakelaar. Onderteken geen eenzijdige aankoopbelofte. Door die belofte zijn makelaar en verkoper tot niets gebonden, maar u bent dat wel. U kunt de belofte wel ondertekenen onder de opschortende voorwaarde dat de verkoper binnen een bepaalde termijn (bijvoorbeeld tien dagen) een beslissing moet nemen. Geef geen voorschot zolang er geen verkoopovereenkomst op tafel ligt. Neem voldoende tijd voor het analyseren van de overeenkomst.
54
Een woning kopen
U koopt op een openbare verkoop
Hoe verloopt een openbare verkoop?
bod uitbrengt, verwerft hij alsnog zijn
Er is een onderscheid tussen vrijwillige
premie.
Een openbare verkoop wordt aangekon-
openbare verkopen (waar het initiatief
digd via aanplakbrieven en advertenties.
tot openbare verkoop uitgaat van de
De definitieve prijs wordt bepaald
verkoper) en gedwongen openbare
door opbod. De meestbiedende wordt
verkopen, die opgelegd zijn door een
eigenaar van het onroerend goed, tenzij
rechtbank (bv. ingevolge uitvoerend
de verkoper zijn bod weigert.
beslag). De notaris heeft een zekere vrijheid
In overleg met de notaris legt de
bij de organisatie van een openbare
verkoper op voorhand de lasten en de
verkoop en bij de keuze om al dan
voorwaarden vast, rekening houdend
niet te werken met een instelprijs,
met de wettelijke voorschriften. De
een premiestelsel en, althans voor
notaris neemt die voorwaarden op
vrijwillige openbare verkopen, de
in het bestek. Daarin bundelt hij alle
mogelijkheid tot hoger bod na de
gegevens over erfdienstbaarheden, het
eerste zitdag.
recht van voorkoop, de lasten, belastin-
Als basisprincipe geldt dat de notaris
gen, het kadastraal inkomen, enz. Als
een openbare verkoop in één enkele
u geïnteresseerd bent in de openbare
zitdag organiseert. Om die enige
verkoop van een woning, kunt u het
zitdag aantrekkelijker te maken en de
best op voorhand bij de notaris het
potentiële kopers ertoe aan te zetten
bestek inkijken. Die informatie en de
snel een bod uit te brengen, kan de
kosten deelt de notaris ook mee bij de
notaris een instelprijs bepalen, en kan
aanvang van de verkoop.
hij een premie van 1% toekennen aan
U koopt via een veilingsite U kunt ook een woning kopen op een veilingsite zoals www.eenmaalandermaal.be. U vraagt een login en wachtwoord aan en kunt op een op voorhand aangekondigd moment bieden op de woning die u interesseert. De veiling start met een lage prijs maar met de verkoper wordt op voorhand een minimumverkoopprijs (startprijs of vanafprijs) vastgelegd. Na elke biedronde ziet u het hoogste bod, de plaats die u bekleedt en of de minimumverkoopprijs al is bereikt. Wie twee opeenvolgende biedrondes het hoogste bod heeft, wordt gecontacteerd door de makelaar om de koopovereenkomst te tekenen. De veiling gebeurt in samenwerking met vastgoedmakelaars en staat onder het
de definitieve koper.
toezicht van een gerechtsdeurwaarder.
betalen binnen de termijn die is
In combinatie met een instelprijs
bare verkoop. Er is dus geen openbare
vastgesteld in het bestek. Meestal is dat
wordt de premie toegekend aan
een tot twee maanden na de definitieve
degene die als eerste bieder een bod
toewijzing. Voor de betaling van de
gelijk aan of hoger dan het bedrag
kosten varieert die termijn van een tot
van de instelprijs uitbrengt, op voor-
acht dagen na de definitieve toewijzing.
waarde dat die bieder uiteindelijk als
Als u de koopprijs niet binnen de
definitieve koper wordt aangewezen.
gestelde termijn betaalt, bent u
De premie, toegekend in de vorm van
nalatigheidsinterest verschuldigd. Als de
een vermindering van de aankoopprijs,
betaling er niet komt, wordt de verkoop
bedraagt 1% van het bedrag van het
ontbonden en wordt het goed opnieuw
eerste bod.
openbaar te koop gesteld.
Zonder instelprijs wordt de premie
U moet de koopsom en de kosten
toegekend aan de persoon die het hoogste bedrag biedt op de zitdag. Na die zitdag heeft iedereen het recht om
Tip Informeer tijdig bij uw bank hoeveel u kunt lenen en wan-
binnen twee weken een hoger bod uit te brengen. Als niemand dat recht van hoger bod uitoefent, is de koop definitief en de premie verworven. Als wel iemand een hoger bod uitbrengt,
neer u het geld kunt krijgen. Zo
is de premie niet verworven en komt
voorkomt u vervelende verras-
er een nieuwe zitdag. Als de hoogste
singen.
bieder van de eerste zitdag op die tweede zitdag het laatste en hoogste 55
Let wel: het gaat niet om een opentoewijzing en de biedingen zijn niet bindend. De veilingsite verbindt er zich alleen toe de hoogste bieder in contact te brengen met de verkoper met het oog op verdere onderhandelingen. De bovenstaande beperkingen gelden niet voor het onlineplatform voor openbare verkopen www.notaclick.be, dat wordt beheerd door de notarissenfederatie. Op die site moet u zich eenmalig inschrijven met behulp van uw elektronische identiteitskaart. Als u in de aanbiedingen een huis of appartement ziet dat u bevalt, kunt u de notaris in kwestie de toestemming vragen om te bieden. Als u zijn fiat krijgt, kunt u meteen de andere biedingen volgen. De verkoop wordt op een bepaald ogenblik afgesloten, hetzij traditioneel in een verkoopzaal, hetzij volledig elektronisch.
HET BODEMATTEST 1 Vlaanderen Voor de verkoop van een grond of woning is een bodemattest nodig. Neem de inhoud van het bodemattest al in de onderhandse verkoopovereenkomst op. Als het attest op dat ogenblik niet voorhanden is, kunt u het verkrijgen ervan laten opnemen als opschortende voorwaarde. Betaal nooit een voorschot voor u inzage hebt gekregen in het bodemattest. De verkoper of de notaris vraagt het attest aan bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Dat kost hem 50 euro per kadastraal perceel of 200 euro wanneer het bodemattest wordt aangevraagd voor een deel van een kadastraal perceel. Als de grond geen perceelnummer heeft, betaalt u 50 euro voor aaneensluitende delen grond binnen dezelfde kadastrale afdeling en sectie. De OVAM reikt binnen een maand het gevraagde attest uit. Als de OVAM niet beschikt over gegevens betreffende de bodemkwaliteit en er nog geen bodemonderzoek werd uitgevoerd, krijgt u een blanco bodemattest. Om in dat geval meer zekerheid te hebben dat de grond zuiver is, kunt u het gemeentebestuur of de buurtbewoners vragen wat er vroeger met de grond is gebeurd. Bij de verkoop van risicogronden moet de verkoper op zijn kosten vooraf een oriënterend bodemonderzoek laten uitvoeren. Risicogronden zijn gronden waarop inrichtingen zijn of waren gevestigd die voorkomen op een lijst. Die lijst omvat onder andere drukkerijen, garages en stookolietanks van meer dan 20 000 liter. Om te weten of een bepaalde grond een risicogrond is, kunt u het best bij de gemeente nagaan of in het verleden milieuvergunningen voor dergelijke inrichtingen werden uitgereikt. Ook de notaris kan dat nagaan. Voor appartementsgebouwen waar op de gelijkvloerse verdieping een risicoactiviteit zoals een benzinestation of een wasserij werd of wordt uitgeoefend, of waar zich een stookolietank van meer dan 20 000 liter bevindt, is niet voor elke verkoop van een appartement in het gebouw een oriënterend bodemonderzoek vereist. Het onderzoek is alleen verplicht als er een risico-inrichting aanwezig is/was in het over te dragen kavel, of als er in het gemeenschappelijk deel een risico-inrichting is/was die uitsluitend wordt gebruikt voor het privatieve deel van het over te dragen kavel. In alle andere gevallen volstaat ofwel een eenmalig ofwel een periodiek bodemonderzoek.
56
Een woning kopen
2 Brussel Wie een zakelijk recht overdraagt zoals bij een verkoop, erfpacht of opstal, moet bij Leefmilieu Brussel (BIM) een bodemattest aanvragen. Het BIM kijkt dan de inventaris van de bodemtoestand na, een register dat alle gegevens over bodemverontreiniging en het beheer ervan bevat waarover het BIM beschikt met betrekking tot elk erin opgenomen perceel. Wanneer het perceel in het register van het BIM staat gecatalogeerd als een mogelijk verontreinigde grond (opgenomen in categorie 0 van de inventaris), dan zal de houder van het zakelijke recht eerst een verkennend bodemonderzoek moeten uitvoeren. Binnen twintig dagen reikt het BIM dan het bodemattest uit dat alle informatie bevat die over het perceel is opgenomen in de inventaris, geactualiseerd op de datum van afgifte. Als sanering noodzakelijk is, vermeldt het bodemattest ook de verplichtingen van degene die de sanering moet uitvoeren. De overdrager (bijvoorbeeld verkoper) moet het bodemattest bezorgen aan de overnemer vóór de overeenkomst tot stand komt. Zowel in de onderhandse verkoopovereenkomst als in de notariële akte moet een aantal vermeldingen worden opgenomen met betrekking tot de bodemtoestand van het terrein. Het bodemattest kost 33 euro per kadastraal perceel en per attest. 3 Wallonië Wallonië heeft een bodemregelgeving, maar het artikel dat omschrijft welke feiten aanleiding geven tot beheer en sanering, is nog niet in werking getreden. Er bestaat dus nog veel onduidelijkheid. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de directie Bodembescherming (dps.environnement.wallonie.be).
57
De notariële akte Om de verkoop tegenstelbaar te maken aan derden, is er een notariële akte nodig. U en de verkoper kunnen dezelfde notaris nemen of u kunt allebei uw eigen notaris inschakelen. In dat laatste geval delen de twee notarissen het honorarium en hoeft u dus geen hogere kosten te betalen voor de opmaak van de akte. Na het verlijden van de akte zorgt de notaris voor de registratie op het registratiekantoor, met betaling van de verschuldigde registratierechten. Hij zorgt ook voor de overschrijving van een afschrift van de verkoopakte op het hypotheekkantoor van het arrondissement waar het onroerend goed gelegen is.
Tip Tussen de ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst voor de aankoop van een grond, een huis of een appartement, en het verlijden van de notariële akte verlopen er over het algemeen vier maanden. Tijdens die periode kan er veel gebeuren. Daarom bieden zowel de Confederatie van Immobiliënberoepen van België (CIB) als de Verzekeringen van het Notariaat onder bepaalde voorwaarden een gratis verzekering tegen overlijden door ongeval aan. Meer informatie hierover krijgt u bij de notaris of de CIB-makelaar.
Tip Bent u van plan om een woning te kopen en onmiddellijk te verbouwen? Dan gaat u het best een lening aan voor de aankoop en de verbouwing samen. Daardoor moet u minder dossierkosten betalen dan wanneer u twee leningen zou aangaan.
Tip Als u een woning koopt waaraan werkzaamheden zonder stedenbouwkundige vergunningen zijn uitgevoerd, of waaraan werkzaamheden zijn uitgevoerd die in strijd zijn met de stedenbouwkundige vergunningen, maakt u zich schuldig aan een bouwmisdrijf wegens instandhouding van de bouwovertreding. In Vlaanderen wordt dit bouwmisdrijf evenwel meestal niet meer gesanctioneerd. Alleen als de woning in een ruimtelijk kwetsbaar gebied ligt, is de instandhouding van een bouwmisdrijf nog strafbaar.
Tip Sluit meteen een brand- en kredietgebonden overlijdensverzekering af zodra u de onderhandse verkoopovereenkomst hebt ondertekend. Vanaf dat ogenblik draagt u immers het risico. Reken niet op de brandverzekering van de vorige eigenaar. U bent niet verplicht de bestaande brandverzekering van de vorige eigenaar over te nemen als u een woning koopt.
58
Een woning kopen
• 3 Hoeveel registratierechtEN moet u betalen? Als u een woning of een bouwgrond koopt, moet u registratierechten betalen. De tarieven van de registratierechten en de precieze regels voor de berekening verschillen naargelang het onroerend goed in Vlaanderen, Brussel of Wallonië ligt. Normaal betaalt u het groot beschrijf. Soms wordt dat recht beperkt tot het klein beschrijf. In bepaalde gevallen kunt u een woning en eventueel zelfs het bijhorende terrein kopen met toepassing van btw in plaats van de registratierechten.
Vlaams Gewest
Brussels Gewest
Waals Gewest
Tarief
Groot beschrijf: 10% Klein beschrijf: 5%
12,50%
Groot beschrijf: 12,50% Klein beschrijf: 6%
Vermindering/ vrijstelling
Meeneembaarheid Als u een bouwgrond of woning verkoopt, mag u de registratierechten die u daar vroeger op hebt betaald, in mindering brengen op de aankoop van een andere grond of woning. Hoe lang het geleden is dat u die registratierechten hebt betaald, speelt geen rol. U kunt de meeneembaarheid niet cumuleren met het abattement.
Abattement Als u een woning koopt om er uw hoofdverblijfplaats te vestigen, kunt u onder bepaalde voorwaarden aanspraak maken op een vrijstelling van registratierechten op een eerste schijf van de aankoopwaarde.
In een Ruimte voor Versterkte Ontwikkeling van Huisvesting en Stadsvernieuwing (RVOHS-zones) bedraagt die schijf 75 000 euro, elders in Brussel 60 000 euro. In de Voorwaarden. praktijk levert dat een • Het nieuwe onroerend goed moet bestemd zijn tot hoofdverblijfplaats, en belastingvermindering van respectievelijk 9 375 euro en 7 500 dat binnen twee jaar na de aankoop euro op. van een woning en binnen vijf jaar na aankoop van een bouwgrond. Voorwaarden • De belastingvermindering geldt • De vorige woning moest dienen als voor natuurlijke personen die een uw hoofdverblijfplaats. Tussen de verkoop van de vorige en de aankoop woning in volle eigendom kopen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van de nieuwe woning mogen niet en binnen twee jaar (drie jaar voor meer dan twee jaar verstrijken. appartementen op plan of in Bepalend zijn de dateringen van de onderhandse verkoopovereenkomsten aanbouw) hun hoofdverblijfplaats in de aangekochte woning vestigen. of, als die er niet zijn, die van de notariële aankoopakten. • U moet minstens vijf jaar ononderbroken uw • U kunt maximaal 12 500 euro (te indexeren) meenemen. Als u eerst uw hoofdverblijfplaats in de aangekochte woning behouden. vorige woning verkoopt, wordt het bedrag van de registratierechten • U mag geen andere woning in volle verrekend bij de aankoop van uw eigendom bezitten op de datum van nieuwe woning. Als u uw vorige de aankoopovereenkomst. woning pas na de aankoop van een andere verkoopt, krijgt u de • De vrijstelling geldt niet bij de meeneembare registratierechten aankoop van een bouwgrond of van achteraf terugbetaald. een huis op plan of in aanbouw. Als de registratierechten voor uw nieuwe woning lager liggen dan wat u • Bij de aankoop van een appartement op plan is de voor uw vorige woning hebt betaald, krijgt u geen geld terug, maar blijft het vermindering van toepassing op de te betalen registratierechten op het verschil meeneembaar voor een gedeelte van de prijs dat toegewezen volgende aan- en verkoop. wordt aan de grond. Voor het appartement in opbouw betaalt u • De regeling geldt alleen voor btw op de facturen. natuurlijke personen. 59
Vlaams Gewest Vermindering/ vrijstelling
Brussels Gewest
Waals Gewest
Als u een onroerend goed binnen twee jaar na aankoop opnieuw verkoopt, kunt u 36% van de registratierechten terugvorderen.
Als u een onroerend goed binnen de twee jaar na aankoop opnieuw verkoopt en u het groot beschrijf hebt betaald, kunt u drie vijfde van de betaalde registratierechten terugvorderen.
Abattement U moet op de eerste schijf van 15 000 euro geen registratierechten betalen. Daardoor bespaart u 1 500 euro voor een groot beschrijf en 750 euro voor een klein beschrijf. Voorwaarden. • Het aangekochte onroerend goed moet dienen tot hoofdverblijfplaats. Een woning moet u binnen twee jaar na de aankoop betrekken, op een bouwgrond moet u binnen vijf jaar na de aankoop een hoofdverblijfplaats bouwen en betrekken. • Geen van de kopers mag op het ogenblik van de aankoop (volle) eigenaar zijn van een ander in België gelegen onroerend goed. • De regeling geldt alleen voor natuurlijke personen. Bij-abattement Onder bepaalde voorwaarden is een bij-abattement mogelijk als u een woning of bouwgrond koopt. Het bij-abattement bedraagt 10 000 euro (20 000 euro als u verlaagde registratierechten van 5% betaalt) zodat u 1 000 euro bespaart. Voorwaarden. • Het moet gaan om de enige, eigen woning of om een bouwgrond waarop u uw enige, eigen woning bouwt. U moet de woning binnen de twee jaar na de aankoop betrekken (vijf jaar voor de aankoop voor een bouwgrond). • U moet een hypothecaire inschrijving nemen op de woning. • U moet volle eigenaar worden van de volledige eigendom. U mag geen volle eigenaar zijn van een andere woning of bouwgrond. • De regeling geldt alleen voor natuurlijke personen.
Teruggave bij wederverkoop
Als u een onroerend goed binnen de twee jaar na aankoop opnieuw verkoopt en u het groot beschrijf hebt betaald, kunt u drie vijfde van de betaalde registratierechten terugvorderen. U mag de teruggave cumuleren met de meeneembaarheid.
60
Een woning kopen
Wanneer maakt u aanspraak op het klein beschrijf? U en uw partner mogen geen andere woning in België in volle of blote eigendom bezitten. Een uitzondering is soms mogelijk als u een woning koopt en u voordien al een andere woning hebt geërfd van een bloedverwant in de rechte lijn. Bovendien mag het niet-geïndexeerde kadastraal inkomen van alle onroerende goederen die u en uw partner in gemeenschap bezitten niet hoger zijn dan een wettelijk vastgelegd bedrag dat varieert afhankelijk van het aantal kinderen ten laste.
Aantal kinderen ten laste
Maximaal toegestaan niet-geïndexeerd kadastraal inkomen (in euro)
0–2
745
3–4
845
5 – 6
945
7 of meer
1 045
Als u in aanmerking komt voor een klein beschrijf, moet u binnen drie jaar de aangekochte woning bewonen en er uw domicilie vestigen. U moet er ook drie jaar ononderbroken blijven wonen. Uw inschrijving in het bevolkingsregister geldt als bewijs. Als u niet tijdig verhuist of geen drie jaar ononderbroken in de woning blijft wonen, moet u achteraf aanvullende registratierechten (groot beschrijf min klein beschrijf) betalen, eventueel verhoogd met een boete. Bij de aankoop van een bouwgrond betaalt u altijd een groot beschrijf. Als later blijkt dat het kadastraal inkomen van de gebouwde woning lager is dan de gestelde grenzen, kunt u het verschil tussen groot en klein beschrijf terugvragen.
Wat als de fiscus de aankoopprijs betwist? Als de fiscus een tekortschatting of een prijsbewimpeling vaststelt, beschikt hij over een termijn van twee jaar, te rekenen vanaf de registratie, om de betaalde rechten te betwisten. We spreken van een tekortschatting als de overeengekomen prijs niet overeenstemt met de verkoopwaarde. De verkoop- of handelswaarde dient altijd als minimumbasis voor de berekening van de registratierechten. Bij het bepalen van de verkoopwaarde houdt de fiscus rekening met de prijzen die voor vergelijkbare goederen werden betaald. Als u niet tot een minnelijke schikking komt met de fiscus, kan de ontvanger een omvangrijke controleschatting instellen, waarbij het uiteindelijk te betalen bedrag merkelijk hoger kan liggen. Een minnelijke schikking verdient dus de voorkeur. Als u een goede zaak heeft gedaan, kunt u een tekortschatting voorkomen door in de akte een aanvullende verklaring te laten opnemen dat de verkoopwaarde hoger is dan de overeengekomen prijs. De registratierechten worden dan berekend op de opgegeven verkoopwaarde. Als u en de verkoper in de notariële akte bewust een lagere dan de effectief overeengekomen verkoopprijs laten opnemen met de bedoeling registratierechten te ontduiken, spreken we van prijsbewimpeling. Dat wordt door de fiscus harder bestraft. Wie aan prijsbewimpeling doet, riskeert niet alleen een boete gelijk aan het ontdoken recht, maar ook correctionele straffen. 61
BTW IN PLAATS VAN REGISTRATIERECHTEN? In bepaalde gevallen betaalt u btw in plaats van registratierechten bij de aankoop van een nieuwe woning. Beroepsverkopers zijn verplicht om nieuwe gebouwen met toepassing van de btw-regeling te verkopen. Iedere andere verkoper, zoals een particulier, moet zelf uitmaken of hij voor de btw-regeling kiest. Als hij dat niet doet, gebeurt de verkoop onder registratierechten. Het voordeel van de btw-regeling is dat de verkoper de btw die hij heeft betaald, kan terugkrijgen en zodoende de verkoopprijs kan drukken. Belangrijk is natuurlijk dat de prijs voldoende laag is om het hogere btw-percentage te compenseren. De verkoop van een nieuw gebouw onder de btw-regeling kan tot uiterlijk 31 december van het tweede jaar volgend op het jaar waarin het gebouw in gebruik of in bezit is genomen. Na die termijn kan een gebouw alleen nog met toepassing van de btw-regeling worden verkocht als het dermate ingrijpend is verbouwd dat het weer als nieuw moet worden beschouwd. Als een gebouw onder de btw-regeling wordt verkocht, valt ook het bijhorende terrein onder de regeling, onder voorwaarde dat gebouw en grond tegelijkertijd en door dezelfde verkoper worden verkocht. Als u met andere woorden grond en gebouw op verschillende tijdstippen koopt of als u grond en gebouw van verschillende partijen aankoopt, zal de verkoop van de grond onder registratierecht gebeuren. Ook op de verkoop van louter grond (zoals bouwgrond) is de btw-regeling nooit van toepassing.
62
Een woning kopen
• 4 Hoeveel notariskosten moet u betalen? De notariskosten bestaan uit twee delen: het honorarium van de notaris dat wettelijk is vastgelegd, en de algemene kosten die kunnen verschillen van dossier tot dossier. Op de notariskosten bent u ook 21% btw verschuldigd.
Het honorarium van de notaris Het honorarium van de notaris is een wettelijk vastgelegd percentage op de verschillende schijven van de verkoopprijs van het onroerend goed. Op dat bedrag betaalt u nog eens 21% btw.
Schijf in euro
Onderhandse verkoop in %
Openbare verkoop in %
Tot 7 500
4,56
5,70
Van 7 500,01 tot 17 500
2,85
5,13
Van 17 500,01 tot 30 000
2,28
4,56
Van 30 000,01 tot 45 495
1,71
3,99
Van 45 495,01 tot 64 095
1,14
2,85
Van 64 095,01 tot 250 095
0,57
1,34
Vanaf 250 095,01
0,057
0,10
Op een verkoop van 100 000 euro wordt het honorarium als volgt berekend:
Bedrag per schijf
Onderhandse verkoop
Openbare verkoop
7 500 euro
x 4,56% = 342 euro
x 5,70% = 428 euro
10 000 euro
x 2,85% = 285 euro
x 5,13% = 513 euro
12 500 euro
x 2,28% = 285 euro
x 4,56% = 570 euro
15 495 euro
x 1,71% = 265 euro
x 3,99% = 618 euro
18 600 euro
x 1,14% = 212 euro
x 2,85% = 530 euro
35 905 euro
x 0,57% = 205 euro
x 1,34% = 481 euro
Totaal: 1 594 euro + 21% btw = 1 928,74 euro
Totaal: 3 140 euro + 21% btw = 3 799,40 euro
De algemene kosten De notaris moet een aantal kosten maken om de akte correct op papier te kunnen zetten. Hij moet de exacte kadastrale gegevens opzoeken, nagaan of er geen hypotheek rust op het onroerend goed, controleren of de verkoper geen belastingschulden heeft, het zegelrecht betalen, in sommige gevallen aangetekende brieven versturen, opmetingskosten en een aandeel in de kosten van een basisakte betalen, enz. De meeste notarissen rekenen een forfaitair minimumbedrag aan dat normaal tussen 800 en 1 100 euro + btw ligt. Sommige notarissen vragen u om bij het verlijden van de aankoopakte een voorlopige provisie te betalen. Een paar maanden later, als ze de precieze kosten van ieder onderdeel kennen, maken ze een definitieve afrekening. Meestal is de voorlopige provisie iets te ruim berekend en krijgt u het overschot terug. Houd dat in de gaten. Bij een openbare verkoop moet u kosten betalen die er bij een verkoop uit de hand niet zijn, bijvoorbeeld de kosten die de notaris heeft gemaakt om de verkoop aan te kondigen en te organiseren. De notaris vermeldt die kosten bij het begin van de verkoopzitting.
63
Benaderende kosten voor het verlijden van de akte bij een onderhandse verkoop (in euro)
Aankoopprijs
6%
50 000
2 500
3 000
5 000
6 250
2 819
62 500 75 000
3 125 3 750
3 750 4 500
6 250 7 500
7 813 9 375
2 989 3 091
87 500
4 375
5 250
8 750
10 938
3 176
100 000
5 000
6 000
10 000
12 500
3 261
112 500
5 625
6 750
11 250
14 063
3 346
125 000
6 250
7 500
12 500
15 625
3 436
137 500
6 875
8 250
13 750
17 188
3 521
15 000
18 750
3 606
16 250
20 313
3 691
162 500 175 000
Woningen die voor die prijs worden verkocht, hebben doorgaans een kadastraal inkomen dat boven de vermelde grenzen ligt.
10%
12,50%
17 500
21 875
3 775
18 750
23 438
3 866
20 000
25 000
3 951
212 500
21 250
26 563
4 035
225 000
22 500
28 125
4 120
237 500
23 750
29 688
4 211
250 000
25 000
31 250
4 296
187 500 200 000
2
Honorarium notaris2, inclusief 21% btw en de forfaitaire aktekosten van 1 100 euro + 21% btw
5%
150 000
1
Registratierechten1
262 500
26 250
32 813
4 308
275 000
27 500
34 375
4 314
287 500
28 750
35 938
4 326
300 000
30 000
37 500
4 331
312 500
31 250
39 062
4 338
325 000
32 500
40 625
4 350
337 500
33 750
42 188
4 356
350 000
35 000
43 750
4 368
Er wordt geen rekening gehouden met een eventuele vrijstelling van registratierechten of met de meeneembaarheid van al betaalde registratierechten. Het precieze cijfer kan lichtjes verschillen. Bespreek dat met uw notaris.
64
Expert aan het woord
Hoe zit het als u een tweede verblijf koopt?
toepassing is. Als u het tweede verblijf
de toeslag van 750 euro (geïndexeerd
verhuurt aan een vennootschap of een
bedrag voor inkomstenjaar 2013) voor de
andere rechtspersoon, of aan iemand die
enige woning.”
"Een tweede verblijf wordt fiscaal niet op
het voor beroepsdoeleinden gebruikt,
“Een mogelijk alternatief voor een lening
dezelfde manier behandeld als de gezins-
wordt u belast op de netto huurinkom-
is dat u de aankoop van het tweede
woning. Waarmee moet u rekening
sten. Die zijn gelijk aan de bruto huurin-
verblijf financiert met een voorschot
houden?”
komsten, verminderd met 40% lasten.
op uw groepsverzekering. In dat geval
“Een: op vastgoed betaalt u altijd een
Die lasten kunnen bovendien nog eens
betaalt u alleen interest en uiteraard
onroerende voorheffing, die wordt
beperkt worden tot een plafond van
geen kapitaal af. Die interest kunt u
berekend op basis van het kadastraal
twee derden van het geherwaardeerde
bovendien aftrekken in uw personenbe-
inkomen. Voor een tweede verblijf zijn
kadastraal inkomen.”
lasting tot het bedrag van het kadastraal
er geen verminderingen mogelijk op de
“Drie: een lening voor een tweede
inkomen.”
onroerende voorheffing. Voor de gezins-
verblijf biedt minder voordelen dan de
“Vier: als u uw tweede verblijf binnen
woning is dat soms wel het geval, onder
woonbonus. De interest geeft alleen
vijf jaar na de aankoop weer verkoopt,
andere als het gaat om een bescheiden
maar recht op de gewone interestaftrek
betaalt u een meerwaardebelasting
woning of als u een persoon met een
en het kapitaal dat u afbetaalt geeft
van 16,5% op de gerealiseerde meer-
handicap of minstens twee kinderen ten
recht op de belastingvermindering voor
waarde. Die meerwaarde omvat het
laste hebt.”
het langetermijnsparen. Let wel, dat kan
verschil tussen de aankoopprijs en de
“Twee: u moet ook nog eens belasting
nog altijd fiscaal erg interessant zijn,
verkoopprijs, verminderd met bepaalde
betalen op de onroerende inkomsten die
bijvoorbeeld als het kadastraal inkomen
correcties en kosten. U mag bijvoor-
u uit uw tweede verblijf haalt, wat voor
van het tweede verblijf relatief hoog is
beeld de aankoopprijs verhogen met
een gezinswoning niet altijd het geval is.
of als u meerdere eigendommen bezit.
de werkelijke aankoopkosten of met
Daartoe moet u in de belastingaangifte
Als u over voldoende eigen middelen
een forfait van 25%. Per verstreken jaar
het niet geïndexeerd kadastraal inkomen
voor de aankoop van het tweede verblijf
tussen aankoop en verkoop mag u deze
van de woning opnemen. Als u het
beschikt, bekijkt u daarom het best
verhoogde aankoopprijs nog eens met
tweede verblijf uitsluitend zelf gebruikt
samen met uw KBC-adviseur wat voor
5% verhogen. U mag ook facturen van
of het verhuurt aan een privépersoon die
u de meest voordelige oplossing is:
een aannemer voor uitgevoerde werk-
het louter voor privédoeleinden gebruikt,
die eigen middelen gebruiken voor de
zaamheden in mindering brengen.”
wordt dit onroerend inkomen bij de
aankoop, of een lening aangaan en uw
“Opgelet: als uw tweede verblijf in het
andere inkomsten gevoegd, waardoor u
eigen middelen beleggen. Een belang-
buitenland ligt, zijn de spelregels anders.
belast wordt tegen het marginale tarief
rijke opmerking hierbij: als u een tweede
Voor informatie daarover kunt u terecht
op het geïndexeerde kadastraal inkomen,
verblijf koopt en u voor uw gezinswo-
in uw KBC-bankkantoor.”
vermeerderd met 40%. Dat marginale
ning een lening afbetaalt die valt onder
tarief is het hoogste tarief dat voor u van
de woonbonus, verliest u het recht op
Inspiratie Getuigenis “Toen de notaris met de verkoop startte, gierden de zenuwen door onze lichamen.”
Een woning kopen
Een openbare verkoop
binnen ons budget. Twee zaterdagvoor-
Iedereen krijgt dan immers nog het recht
middagen konden we het appartement
om een hoger bod uit te brengen. “De
Een jong koppel dat een eerste kindje
bezichtigen. De tweede keer werden
openbare verkoop is voor ons een heel
verwacht, kan bij zijn eerste openbare
we nog meer enthousiast dan de eerste.
gunstige manier van kopen gebleken:
verkoop onverwacht een appartement
We zagen er ons al echt wonen met ons
na vijftien dagen kregen we bericht dat
op de kop tikken. De bank begeleidt hen
kindje. Het is een rustige buurt met veel
we ons de trotse eigenaars van een leuk
in het traject met financieel en praktisch
jonge gezinnen. Een groot terras om
appartement mochten noemen. De instel-
advies.
buiten van het zonnetje te genieten gaf
prijs van de notaris wordt dan wel bepaald
Tim en Evie wonen al drie jaar samen
echt de doorslag!
door de vraagprijs van de eigenaar, maar
in een studio in Antwerpen. Hun eerste
is meestal, mee door het advies van de
kindje is op komst en daarom willen
"Met een klein hartje gingen we naar de
notaris, een meer accurate en realistische
ze graag een eigen appartement, liefst
zitdag voor de openbare verkoop in het
weergave van de marktwaarde. Onze
zonder al te veel werk. Evie: “Toen we
buurtcafé”, vertelt Evie.
bank heeft ons ook goed begeleid in
wisten dat ik zwanger was, besloten we
“Ons budget was immers niet zo rekbaar.
het hele proces. Een goede tip voor
om uit te kijken naar een eigen woonst.
Tot onze verbazing waren er niet zo veel
toekomstige kopers? Hou op de zitdag
We gingen langs bij onze bank om te
gegadigden. Toen de notaris met de
zeker je budget in de gaten, want als je op
vernemen hoeveel geld we konden lenen
verkoop startte, gierden de zenuwen
een bepaald eigendom gebrand bent en
en daarna ging onze zoektocht van start.”
door onze lichamen. Een oudere man riep
je verwikkeld geraakt in een spannende
een hoger bod uit, wij volgden daarop
biedingsstrijd, sta je uiteindelijk misschien
De bank vertelt het koppel via welke
met een nieuw bod. Onze bank had ons
voor een aankoop die je helemaal niet kan
kanalen ze hun pijlen op de perfecte thuis
immers verzekerd dat we een bepaald
betalen. En ja, een portie geluk, zoals bij
kunnen richten: kopen met een makelaar,
bedrag konden lenen. Met dat getal in
ons, komt er ook bij kijken: hoe minder
een onderhandse of openbare verkoop.
ons achterhoofd en rekening houdend
geïnteresseerden, hoe groter je kansen.”
Als jong koppel en met een kindje op
met de registratierechten en de notariële
komst is het immers niet evident om veel
kosten bij een openbare verkoop, deden
geld neer te tellen. Een onderhandse of
we het definitieve bod en haalden we
openbare verkoop vergroot hun kans op
onze eerste grote aankoop binnen!”
een betaalbare woning. Tim: “We moesten niet al te lang zoeken.
Tim en Evie moeten na de zitdag nog
Toevallig kwamen we via een notariële
rekening houden met een termijn van
advertentie uit op een klein, maar recent
vijftien dagen om het appartement
appartement met twee slaapkamers in
definitief op hun naam te schrijven.
Berchem. De geafficheerde instelprijs viel
67
Inspiratie
Getuigenis “Ook als je niet van plan bent om je huis te verkopen, kan een energieaudit nuttig zijn.”
Een woning kopen
Een geslaagde aankoop dankzij goed
dacht te hebben. De vraagprijs van het
de auditeur helpt je bij het bepalen van de
advies
huis blijkt zo onhaalbaar te zijn, hun eigen
meest dringende aanpassingen.
berekeningen hadden met onvoldoende Een koppel verwacht zijn tweede kindje
factoren rekening gehouden.
enkele jaren voor het appartement dat
Architect
ze bewonen afbetaald is. Ze beseffen
Dan krijgt het koppel zelf in zijn
dat ze vroeg of laat groter moeten
appartement een energieauditeur over
gaan wonen, en plots staat het huis in
de vloer met het oog op een mogelijke
hun buurt te koop dat op vlak van stijl,
verkoop.
grootte en ligging perfect aansluit bij hun
Het appartement scoort slechts 68 punten,
wensen. Ze staan wel even stil bij het
zeer energiezuinig dus. Ze beslissen daarop
energieprestatiecertificaat dat een erg hoge
de raad van hun adviseur bij de bank te
en dus slechte score van 608 vermeldt. Dat
volgen en een bod te doen op het huis
kaarten ze aan bij hun gesprek over de
dat 15% onder de vraagprijs ligt. Na een
mogelijke financiering van de aankoop bij
korte onderhandeling gaat de verkoper
de bank. De bankmedewerker vertelt hun
er tot hun verbazing mee akkoord. De
dat een dergelijke slechte score op korte
verkoop gaat door en het koppel verhuist.
termijn investeringen vraagt om blijvende
Ondanks recente dubbele beglazing is
torenhoge energiekosten te vermijden. Hij
de nog aanwezige voorraad van 500
raadt hun aan rekening te houden met de
liter stookolie er op goed anderhalve
nodige investeringen vooraleer een bod
maand door. De nieuwe eigenaars laten
uit te brengen. Ze krijgen verder ook de
dan de spouwmuur vullen met isolatie,
raad mee dat een overbruggingskrediet,
vragen een aardgasaansluiting aan en
dat nodig is om de periode te overbruggen
laten een condensatieketel installeren.
tussen de aankoop van het huis en de
Nu moet er met het uitgespaarde geld
verkoop van het appartement, ook
nog geïnvesteerd worden in dakisolatie.
maandelijkse of eenmalige kosten met
Ze beseffen inmiddels maar al te goed
zich meebrengt. Bovendien moet de
dat het verschil tussen een goed en een
resterende hypotheek op het appartement
slecht energieprestatiecertificaat enkele
ook meteen afbetaald worden. Dat begint
duizenden euro’s per jaar bedraagt.
allemaal zwaar te gaan wegen op het
Ook voor wie niet van plan is zijn huis te
budget dat het koppel ter beschikking
verkopen kan een energieaudit nuttig zijn:
69
An Van Den Abeele
EEN WONING VERBOUWEN
Tip Laat u verbouwingswerkzaamheden uitvoeren waarvoor u een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt? Bezorg dan altijd een kopie van die vergunning aan uw bank als u een lening aangaat. Zo weet de bank dat u wettelijk in orde bent en kunt u vlotter over het krediet beschikken.
Een woning verbouwen
• 1 Verbouwen: de voor- en nadelen Voordelen
Nadelen
Mogelijkheden
U kunt renoveren met respect voor het authentieke karakter van de woning. Daardoor krijgt u een huis met een ziel. Als u uw eigen woning verbouwt, weet u in welke toestand ze zich bevindt. U kent ook de omgeving en de buren.
Als u tijdens de werkzaamheden in de woning blijft wonen, kan dat een serieuze belasting worden. Als u elders een onderkomen huurt en het werk vertraging oploopt, zit u misschien met de huurprijs én de terugbetaling van de lening.
Budget en timing
U kunt de werkzaamheden spreiden in de tijd en de woning geleidelijk laten meegroeien met uw financiële mogelijkheden en uw gezinstoestand. Als u handig bent, kunt u een aantal werkzaamheden zelf uitvoeren.
Een exacte kostprijs opstellen is moeilijk, tenzij u de woning door en door kent. De werkzaamheden spreiden over verschillende jaren, heeft een weerslag op uw financiële situatie. De werkzaamheden slorpen al snel al uw vrije tijd op. Op termijn kan dat funest zijn voor uw motivatie, de verstandhouding binnen het gezin en uw prestaties op het werk. Als u zelf werken uitvoert, kunt u of een van uw helpers een ongeval krijgen. U kunt problemen krijgen met de btw-controleur, de sociale inspectie of de dienst voor werkloosheidscontrole.
71
• 2 Hoe financiert u uw verbouwing? Voor de financiering van een verbouwing hebt u de keuze tussen een hypothecair krediet en een lening op afbetaling.
Lening op afbetaling1 Een lening op afbetaling is ideaal als u de lening op een vrij korte periode wilt terugbetalen. Er zijn wel wettelijke beperkingen, onder andere voor de maximale terugbetalingstermijn.
Geleend bedrag in euro
Maximale terugbetalingstermijn in maanden*
Van 1 250 tot 2 500
24
Van 2 500,01 tot 3 700
30
Van 3 700,01 tot 5 600
36
Van 5 600,01 tot 7 500
42
Van 7 500,01 tot 10 000
48
Van 10 000,01 tot 15 000
60
Van 15 000,01 tot 20 000
84
Vanaf 20 000,01
120
Opmerking: Als de lening voor een verbouwing over tien jaar of langer moet lopen, is een hypothecair krediet dikwijls een betere oplossing. *Dat zijn de maximale wettelijke terugbetalingstermijnen bij het ter perse gaan van deze KBC-Woongids. Vraag in uw KBC-bankkantoor de terugbetalingstermijnen bepaald volgens de laatste wetswijzigingen.
De lening op afbetaling wordt
thecair krediet nemen. Dat biedt
terugbetaling van kapitaal vragen.
meestal toegekend zonder zakelijke
soms ook fiscaal interessantere voor-
Gedurende die periode betaalt u
waarborgen, zoals een hypotheek of
delen. Voor een hypothecair krediet
alleen rente, zodat uw maandelijkse
een effectenpand. De administratieve
bestaat er een aangepaste verzeke-
aflossingen flink lager liggen.
formaliteiten kunnen daardoor vlot
ring: de kredietgebonden overlijdens-
worden afgehandeld. Er is geen tus-
verzekering (zie ook pagina 101).
senkomst van een notaris vereist. Sluit in elk geval een gepaste verzekering af zodat uw erfgenamen de lening niet verder moeten terugbetalen als u overlijdt. Voor een lening op afbetaling is de facultatieve verzekering Financiële Bescherming Lening op Afbetaling het meest aangewezen
bij KBC? Dan kunt u uw verbou-
Hypothecair krediet Alle informatie over het hypothecair krediet vindt u op pagina 20. Toch willen we hier kort wijzen op enkele mogelijkheden die specifiek voor verbouwers interessant zijn. Weegt de terugbetaling van uw kre-
(zie ook pagina 101).
diet tijdelijk zwaar omdat u middelen
Voor grotere bedragen of langere
Dan kunt u bij KBC Bank gedurende
nodig hebt voor uw verbouwing?
looptijden kunt u het best een hypo-
U hebt al een hypothecair krediet
maximaal 24 maanden uitstel van
wing met een KBC-Woningkrediet financieren, meestal zonder nieuwe hypotheekkosten. Een hypothecaire inschrijving blijft immers dertig jaar geldig. Doordat de meeste leningen over twintig jaar lopen, blijft de hypothecaire inschrijving heel de looptijd geldig en is er in de meeste gevallen geen vernieuwing van de hypothecaire inschrijving nodig.
Lening op afbetaling of hypothecair krediet? U wilt minstens 12 500 euro lenen voor een verbouwing? Nee
Ja U wilt de lening terugbetalen over minstens 120 maanden?
KBC-Lening op Afbetaling
Nee KBC-Lening op Afbetaling
Ja KBC-Woningkrediet*
*Op basis van persoonlijke elementen kan KBC Bank & Verzekering ook een KBC-Woningkrediet voorstellen dat terugbetaalbaar is over een kortere periode. 1
Kredietgever: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel.
72
Een woning verbouwen
73
• 3 Hoeveel btw betaalt u op een verbouwing?
• U moet de aannemer een attest
tarief zowel op de materialen als de
bezorgen waarin u verklaart dat de
werkuren van toepassing voor zover
Normaal betaalt u voor verbou-
woning minstens vijf jaar oud is en
de woning minstens 15 jaar oud is.
wingswerkzaamheden op alle
zal worden gebruikt voor privédoel-
Voor woningen tussen 5 en 15 jaar
materialen en werkzaamheden 21%
einden.
oud geldt de verlaging niet voor
btw. Maar bepaalde werkzaam-
• De werkzaamheden moeten
de materialen, maar wel voor de
heden (materialen + werkuren) aan
betrekking hebben op de omvor-
werkuren (over de aangifte die u bij
woningen die minstens vijf jaar oud
ming, renovatie, rehabilitatie, verbe-
de btw-diensten moet doen, vindt u
zijn, komen in aanmerking voor een
tering, herstelling of onderhoud van
meer op pagina 96).
verlaagd tarief van 6% btw. Het
(een gedeelte van) een woning of
doet er niet toe of de eigenaar of
een gebouw dat nadien overwegend
een huurder het werk laat uitvoeren,
als privéwoning wordt gebruikt.
en evenmin of het om de enige of
De regeling geldt dus niet voor
om de tweede, derde, enz. woning
reiniging, voor kantoorgebouwen of
gaat. Op het honorarium van de
winkels of als u een oude woning op
architect blijft het btw-tarief van
enkele muren na volledig afbreekt
21% verschuldigd.
en heropbouwt. • Vallen niet onder de toepassing
Voorwaarden voor de toepassing
van het verlaagde btw-tarief:
van het verlaagde btw-tarief:
mobiele verwarmingstoestellen, lampen, gordijnen, elektrische
• De woning moet minstens vijf jaar
huishoudtoestellen, materialen
in gebruik zijn op het ogenblik dat
en werkzaamheden die geen
de btw verschuldigd wordt. Die ter-
betrekking hebben op de eigenlijke
mijn moet niet dag op dag berekend
woning (tuinaanleg, tuinpaden,
worden.
tuinhuisjes, plaatsen van afslui-
Als de woning in de loop van het
tingen, parkeerruimtes, vijvers,
vijfde voorafgaande jaar in gebruik
fonteinen), zwembaden, sauna’s,
is genomen, is voldaan aan de
tennisterreinen. Opritten komen wel
voorwaarde. Voor de gemeenschap-
in aanmerking als ze de verbinding
pelijke delen van een appartements-
leggen tussen de openbare weg en
gebouw begint de ingebruikneming
de woning. Een garage bijbouwen
van zodra het eerste appartement
tegen het verlaagde tarief kan ook,
werd betrokken.
zelfs als ze niet tegen de woning
• Na de werkzaamheden moet u de
staat – ze moet er wel een geheel
met een verzekering voor de
woning overwegend als privéwoning
mee vormen. Uw woning uitbreiden
bouwer (zie ook pagina 105).
gebruiken. Werkzaamheden die
kan ook, maar de oppervlakte
worden uitgevoerd aan het geheel
van het oude gedeelte moet wel
van een woning die wordt aange-
altijd groter zijn dan die van de
wend voor een gemengd gebruik,
uitbreiding, anders wordt het werk
kunnen volledig tegen 6% btw als
beschouwd als een nieuwbouw.
de privéaanwending overwegend is.
Afbraak valt buiten de regeling,
Als het beroepsgedeelte groter is
tenzij die noodzakelijk is om de
Een verbouwing kan tot ge-
dan het privégedeelte, moet de fac-
renovatie te kunnen uitvoeren.
volg hebben dat uw kadastraal
tuur worden gesplitst en is er 21%
• Bij de levering en plaatsing van
inkomen wordt herzien. Meer
btw verschuldigd op de materialen
verwarmingsketels in appartements-
en werkzaamheden die betrekking
gebouwen en bestanddelen van
hebben op het beroepsgedeelte.
liftinstallaties is het verlaagde btw-
74
Tip Gaat u verbouwen? Sluit dan vanaf het begin van de werkzaamheden een woningpolis
Tip
daarover leest u op pagina 96.
Expert aan het woord
Bescherm uw werf met een
die de bouwheer, onbezoldigde helpers
voor de Bouwer aanvullen met twee
verzekering voor de bouwer
of bezoekers op de werf overkomen. Ook
belangrijke opties. U kunt ook schade en
als u zelf de werkzaamheden uitvoert
hinder bij de buren, veroorzaakt door de
“Op een werf kan heel wat fout lopen.
en door een foute inschatting schade
werkzaamheden, mee opnemen in de
Een toevallige bezoeker struikelt over een
oploopt, is dat in sommige gevallen
polis. Zo voorkomt u lang aanslepende
losliggende plank en bezeert zich. Een
verzekerd. Omdat bouwplaatsen moeilijk
geschillen als graafwerken bijvoorbeeld
vriend die een handje komt toesteken,
te beschermen zijn, gebeuren er veel
tot verzakkingen bij de buren leiden.
valt van de ladder. Een niet-gestutte gevel
diefstallen, volgens de beroepsvereniging
De zekerheid dat eventuele schade zal
waait om tijdens een storm. Dieven gaan
van aannemers Confederatie Bouw maar
worden vergoed, komt ook de burenre-
aan de haal met bouwmaterialen.”
liefst 15 000 tot 20 000 per jaar. Als
latie ten goede. Als tweede optie kunt
“Tegen al die risico’s kunt u zich verze-
er zich bepaalde problemen voordoen,
u de verzekering uitbreiden met een
keren met de KBC-Verzekering voor de
komt de verzekering ook tussenbeide als
dekking, die u toestaat te voldoen aan
Bouwer. Die verzekering dekt standaard
u tijdelijk een ander onderkomen moet
een aantal verplichtingen uit het lasten-
diefstal van bouwmaterialen, beschadi-
zoeken."
boek.”
ging van de bouwwerken en ongevallen
“Bovendien kunt u de Verzekering
Inspiratie
Een woning verbouwen
Een kangoeroewoning
deelte, afgesloten van de rest van de woning met schuifdeuren. Die studio
Een nest voor het gezin: levenslang kan-
kan worden bewoond door onze kinde-
goeroewonen
ren in de beginfase van hun gezinnetje en later ook door onszelf op latere
Architect Geert Devolder bouwde zijn
leeftijd, als een van de kinderen in het
eigen gezinswoning als nest in een
huidige woongedeelte intrekt.
natuurlijke setting: een toevluchtsoord voor zijn gezin met als kernwoorden
Welke voorzieningen zijn daar nu al
privacy, rust en een open woonsfeer. En
voor getroffen?
afschermt, kunnen we inderdaad nog
met het oog op de toekomst …
Om te beginnen zijn de ruimtes
een zwevend element toevoegen, een
voldoende groot. Het huidige bureau
metalen frame dat met trekkers wordt
Wat vond je zelf belangrijk?
kan gemakkelijk leef- en slaapruimte
opgehangen aan de huidige dakcon-
In eerste instantie moest de woning een
herbergen. Beneden kan bijvoorbeeld
structie. Op die manier wordt de totale
showcase-woning met conceptbureau
een tv-ruimte worden ingericht. Er zijn
bovenruimte ongeveer 65 m2 groot.
zijn. De woning geldt als visitekaartje
ook al twee trappen in de woning en
voor klanten en huisvest tegelijk het
de nodige schuifdeuren beneden en
Welke wijze lessen heb je uit het ont-
architectenbureau. We wilden op
boven, die een afzonderlijke circulatie en
werpen van je eigen woning getrokken?
energie-efficiëntie hoog scoren en
afzonderlijke bewoning mogelijk maken.
Stick to the basic idea! Laat een project
tegelijk duurzaam zijn afhankelijk van
Aan het bureau op de verdieping zijn
niet verwateren door te veel te twijfelen
aanpasbaarheid. De woning moest ook
sanitaire faciliteiten (toilet, lavabo en
eenmaal onderweg. Een uitgeschreven,
volledig worden ingepast in de natuur-
douche) en een kitchenette verbonden.
gedetailleerd, weloverwogen en in detail
lijkheid van de site. Vandaar de com-
Nu staan wasmachine en droogkast ook
met de architect doorgesproken pro-
pacte vormgeving met een inspirerende
geïntegreerd in de kitchenette, maar
gramma is een must vooraleer er maar
architectuur in een prachtige natuurlijke
die kunnen dan naar de bijkeuken in
één lijn op papier wordt gezet. Zo zijn
setting die dienst doet als beschutting
de garage beneden. Dankzij de brede
alle elementen direct mee opgenomen in
voor een gezin.
deuropeningen en de rechte steektrap
‘Het Ontwerp’.
die gemakkelijk kan worden voorzien Op welke manier is het een kangoeroe-
van een traplift is de woning geschikt
woning?
voor levenslang wonen.
De inkom- en ontvangstruimte kunnen
Architect De Volder Architecten Bvba
samen met het bureau boven worden
Kan de studio nog worden uitgebreid?
[email protected]
omgevormd tot een apart woonge-
Boven de betonnen wand die de tuin
www.devolderarchitecten.be
77
Inspiratie
Een woning verbouwen
Een lowbudgetverbouwing
de straatkant. Aan de achterkant is er
aan de oorspronkelijke indeling en
dan een overdekt houten terras. Op
circulatie. Ook bij de materialen kozen
Metamorfose voor een beperkt budget
de bel-etage ligt het salon met open
ze voor budgetvriendelijke oplossingen.
Een Brussels artiestenkoppel wilde zijn
haard aan de straatkant, de keuken en
Ze geven sowieso de voorkeur aan
rijwoning uitbreiden om er de klein-
de aanbouw grenzen aan de tuin. Alle
traditionele materialen die ze op
kinderen te laten logeren en om voor
kamers werden ten opzichte van elkaar
een originele manier gebruiken. Zo
zichzelf een werkruimte te maken: hij
opengetrokken.
zijn de trapleuningen niet meer dan
is fotograaf en zijn echtgenote grafica.
De studio op de eerste verdieping ligt
zwart geschilderde metalen roosters.
Hun zoon, Nicolas Vanden Eeckhoudt,
aan de straatzijde. In het midden staat
De keuken komt van 'een gekende
is architect en ging aan de slag.
een grote dressing en aan de achter-
Zweedse keten', maar de plaatsing
De uitdaging voor de architect bestond
kant ligt de slaapkamer. De badkamer
van de verschillende elementen doet
er dus in om een bel-etage te renoveren
bevindt zich op een tussenverdieping.
het lijken alsof hier een professionele
voor zijn ouders in Brussel. De kinderen
Die is aan de kleine kant, nauwelijks
keukenbouwer aan de slag was. Het
waren het huis uit, maar de bewoners
groter dan het bad zelf, spiegels waren
marmer van de badkamer was een
wilden graag hun kleinkinderen comfor-
dus meer dan welkom. Op een hoger
restlot dat we konden aankopen
tabel laten logeren. Beiden werken
gelegen tussenverdieping vind je een
tegen 25 euro per vierkante meter.
van thuis uit en wilden dus ook elk
bergruimte, een toilet en douche
De onregelmatigheden erin zijn geen
een eigen werkruimte. De verbouwing
voor de gasten. Nog hoger is dan de
probleem in een oud en doorleefd huis.
diende te gebeuren met respect voor de
logeerkamer gelegen met een groot
De bibliotheek is van gewone houten
originele woning.
terras met zicht op de tuin. De zolder
planken die op een geverfde mdf-
De buitenkant is dan ook vrijwel
aan de voorzijde hebben ze gelaten
structuur geplaatst werden. Door niet
ongewijzigd gebleven. Er zijn alleen
zoals die was.
tegen de geschiedenis van het huis in te
nieuwe ramen geplaatst in de
Om de prijs per vierkante meter zo laag
gaan, krijgt alles zijn natuurlijke plaats.
bestaande raamopeningen. Ook aan de
mogelijk te houden werd niet geraakt
Het huis heeft dankzij deze aanpak
oorspronkelijke indeling werd nauwe-
zijn oorspronkelijke verhaal behouden,
lijks geraakt. Aan de achterkant kwam
ook al oogt de aanbouw in houtskelet
wel een driehoekige aanbouw die de
modern.
keuken vergroot en toeliet de eetkamer open te trekken. Een van de werk-
Architecte
ruimtes met donkere kamer bevindt
Vanden Eeckhoudt - Creyf - Architectes
zich in de half ondergrondse kelder die
[email protected]
toch voldoende licht binnenlaat aan
www.vandeneeckhoudtcreyf.be 79
EEN BOUWGROND KOPEN
Tip Of de grond die u op het oog hebt in een risicozone ligt, kunt u nagaan op http://geovlaanderen.agiv.be (Vlaanderen) en http://cartographie.wallonie.be (Wallonië).
Een bouwgrond kopen
een stedenbouwkundige vergun-
alleen een grondonderzoek zeker-
ning is uitgereikt of eventueel
heid geven. Het grondonderzoek
een stedenbouwkundig attest
geeft de architect en/of de ingeni-
Voor de financiering van een bouw-
dat aantoont dat de koper een
eur inzicht in het draagvermogen
grond kunt u kiezen tussen een
stedenbouwkundige vergunning
van de grond. Op basis van die
lening op afbetaling of een hypo-
kan krijgen. Als beide inlichtingen
gegevens worden de aangepaste
thecair krediet. Over de lening op
ontbreken, staat in de akte vermeld
funderingen berekend en wordt
afbetaling vindt u alles op pagina
dat er geen zekerheid kan worden
nagegaan of de zettingen van het
72. Voor het hypothecaire krediet
gegeven over de mogelijkheid tot
gebouw binnen de grenzen van
bladert u het best naar pagina 20.
bouwen.
het toelaatbare vallen. Soms zijn
• 1 Hoe financiert u een bouwgrond?
scheuren en barsten in woningen
• 2 Hoe weet u of u uw droomwoning mag bouwen op het perceel? Als u al een heel concreet project in gedachten hebt, kunt u een stedenbouwkundig attest aanvragen. Op basis van uw schetsontwerp
het gevolg van fouten bij de funderingen of van te grote zettingsver-
Tip
schillen. Met een grondonderzoek kunt u onherstelbare schade
Voor de verkoop van een grond is een bodemattest nodig. Meer informatie
wordt beslist of de voorgenomen
daarover vindt u op pagina 56
werkzaamheden in aanmerking
Bodemattest.
voorkomen. Er bestaan verschillende vormen en methoden van grondonderzoek. De keuze is vaak afhankelijk van de aard van de opdracht, de
komen voor een vergunning.
karakteristieken van het terrein,
U kunt het attest aanvragen bij de
de beschikbare apparatuur en
gemeente, die u daarvoor meestal een klein bedrag zal aanrekenen. Houd er rekening mee dat het een tijdje kan duren voor u het attest
• 3 Hoe weet u of de grond geschikt is om probleemloos te bouwen?
ontvangt. Een stedenbouwkundig
andere factoren. Heel frequent is het grondonderzoek dat bestaat uit twee of drie sonderingen, eventueel aangevuld met een boring. Richtprijs: 500 euro + btw.
attest ontslaat u niet van de wet-
Er zijn twee belangrijke zaken die
telijke verplichting om een steden-
u zeker moet nakijken: de draag-
bouwkundige vergunning aan te
kracht en de mogelijke watergevoe-
vragen.
ligheid.
Bij de aankoop van een perceel
De draagkracht van de grond
lijke watergevoeligheid van het
Omdat er de laatste jaren intens
gebied waarin u een bouwgrond
werd gebouwd, is het aanbod
wilt kopen. Nogal wat regio’s zijn
van goede bouwgronden kleiner.
gevoelig voor wateroverlast bij
Bovendien worden almaar zwaar-
extreme weersomstandigheden.
dere woningen opgetrokken.
Het loont dus zeker de moeite dat
Hoe kunt u voorkomen dat na de
op voorhand te checken.
grond kunt u eisen dat de verkoper een stedenbouwkundig attest voorlegt. Als zo’n attest niet voorhanden is, kunt u in de onderhandse verkoopovereenkomst een clausule laten opnemen dat het attest binnen een bepaalde termijn moet worden uitgereikt. Als de verkoper na die periode geen zekerheid kan geven over de mogelijkheid tot
De watergevoeligheid van de grond Een ander element is de moge-
aankoop van een grond blijkt dat u speciale en peperdure funderings-
In bepaalde zones, de zogenaamde
technieken nodig hebt?
risicozones, riskeert u dat de dekking tegen overstroming in
bouwen, vervalt de overeenkomst.
Bij twijfel over de kwaliteit van de
uw woningverzekering wordt
ondergrond raadpleegt u voor de
geschrapt. Soms wordt de schrap-
De notaris zal in de verkoopakte
aankoop het best een architect
ping niet toegepast als u bepaalde
of aannemer die oog heeft voor
maatregelen treft en bijvoorbeeld
de topografische kenmerken en
hoger bouwt, de kelder schrapt of
ervaring heeft met constructies uit
bepaalde systemen voor het afvoe-
de buurt. Als ook hij twijfelt, kan
ren of afweren van water plaatst.
van een onroerend goed dat geen deel uitmaakt van een goedgekeurde verkaveling vermelden of er
81
• 4 Hoe zit het met de kosten als u een bouwgrond koopt? U betaalt registratierechten en de notariskosten. Een overzicht daarvan vindt u op pagina 59 en volgende. Bij de aankoop van een bouwgrond betaalt u altijd een groot beschrijf. Als later blijkt dat het kadastraal inkomen van de gebouwde woning lager is dan de gestelde grenzen, kunt u het verschil tussen groot en klein beschrijf terugvragen.
Kosten voor de onderhandse aankoop van een bouwgrond (in euro) 1 Algemene kosten (honorarium notaris, registratierechten, diverse aktekosten, enz.) voor het verlijden van de akte bij onderhandse aankoop Aankoopprijs
Registratierechten 12,50%
Registratierechten 10%
Honorarium notaris, inclusief btw en de forfaitaire aktekosten (800 tot 1 100 euro + btw)
50 000
6 250
5 000
2 819
62 500
7 813
6 250
2 989
75 000
9 375
7 500
3 091
87 500
10 938
8 750
3 176
100 000
12 500
10 000
3 261
112 500
14 063
11 250
3 346
125 000
15 625
12 500
3 436
2 De vergoeding van de landmeter Als het perceel nog moet worden afgepaald, kost u dat al snel 500 euro. 3 Schadevergoeding voor de landbouwer Als de grond in landpacht is gegeven, moet u wellicht een schadevergoeding (prijzij) betalen aan de landbouwer. 4 Eventuele kosten voor een grondonderzoek Een grondonderzoek dat bestaat uit twee of drie sonderingen, eventueel aangevuld met een boring, kost naar schatting 500 euro + btw.
82
Expert aan het woord
Een bouwgrond schenken: wat
krijgt, en dat u binnen vijf jaar na de
pelijke gelden gedane investeringen. De
zijn de gevolgen?
schenkingsakte er uw hoofdverblijf-
hoogte van de vergoeding zal afhangen
plaats vestigt. Het kan gaan om een
van de vraag of u gehuwd bent of
“Als uw ouders of een ander familielid
schenking van de volle eigendom, de
niet en, in geval van een huwelijk, van
u een bouwgrond schenken, moet
blote eigendom of het vruchtgebruik.
het gekozen huwelijksstelsel. Voor
u schenkingsrechten betalen op de
Ook een schenking in onverdeeldheid,
de echtgenoot of partner, die geen
waarde van de grond. Tot 31 december
bijvoorbeeld aan u en aan uw broer of
eigenaar is van de grond, is het daarom
2014 gelden in Vlaanderen onder
zus, komt in aanmerking voor de lagere
altijd beter om mede-eigenaar in de
bepaalde voorwaarden lagere tarieven.
tarieven. Het volstaat dat een of meer
grond te worden. Bij een echtpaar dat
Voor de schenking van een bouwgrond
van de begiftigden zich ertoe verbinden
gehuwd is onder het wettelijk stelsel
in de rechte lijn en tussen echtgenoten
om de hoofdverblijfplaats te vestigen
of onder een gemeenschapsstelsel kan
worden, tot de schijf van 150 000 euro,
op het adres van het verkregen goed.”
dit door de grond te laten inbrengen
de normale tarieven met 2% verlaagd.
“Wat als u op die grond achteraf
in de huwelijksgemeenschap. Voor
Voor schenkingen tussen andere
samen met uw partner een woning
samenwoners kan dat door inkoop
personen worden op de eerste schijf
bouwt? In dat geval geldt het recht van
van de onverdeelde helft van de
van 150 000 euro forfaitair 10% aan
natrekking en wordt u als eigenaar van
eigendomsrechten in de grond. Op die
schenkingsrechten geheven. Daarboven
de grond ook eigenaar van het huis. Bij
wijze worden beide echtgenoten of
blijven de bestaande tarieven gelden.”
een eventuele echtscheiding of stopzet-
partners eigenaar van de grond én van
“De voorwaarden zijn dat de bouw-
ting van de samenwoning heeft uw
de woning die achteraf op die grond
grond in Vlaanderen ligt, dat u als
partner wel recht op een vergoeding
wordt gebouwd.”
natuurlijke persoon de schenking
van de met eigen of gemeenschap-
Inspiratie
Een bouwgrond kopen
Een drie-/viergevelwoning
beneden, daardoor biedt de open
gekost, maar door gebruik te maken
woning intern toch voldoende privacy.
van industrieel glas geplaatst door een
Een uitdagend perceel
De bewoners hadden zeker niet de
serrebouwer hebben ze daarvoor maar
Het verhaal van deze woning is op zijn
bedoeling een statussymbool te maken
20 000 euro uitgegeven. De trap is dan
minst apart te noemen. Niet alleen het
van hun nieuwe woning. Hun budget
weer gekocht in een doe-het-zelfzaak.
ontwerp valt op. Ook het bouwperceel
was beperkt omdat ze hun apparte-
De afwerking is niet wat ze in gedach-
doet wenkbrauwen fronsen. Het gaat
ment in Brussel niet wilden opgeven.
ten hadden, maar ze zijn wel binnen
namelijk om een restperceel. Architect
Daarom maakten ze keuzes die ze
het budget gebleven.
Jan Demuynck zegt zelfs: “Je zou er bij
zeker niet aan hun klanten zouden
wijze van spreken geld voor toegestopt
aanraden. De voor- en achtergevel
krijgen als je het koopt.” Toch ging hij
werden in isolerende snelbouwsteen
de uitdaging aan.
opgetrokken en afgewerkt met een
Architect
De architect bouwde het huis voor
dunne laag goedkope kalk. Ook de
Jan Demuynck
zijn vriendin, ook architect, en hun
betonnen vloer is nauwelijks afgewerkt
[email protected]
twee kinderen. Voor haar waren leuke
en soms nog ruw gelaten. De gemeen-
kinderkamers het belangrijkste. Voor de
schappelijke gevel in cellenbeton is
rest waren er eigenlijk geen vooraf-
gewoon zwart geverfd aan de binnen-
gaande ideeën. Luxe of uiterlijk vertoon
kant. Er is nog geen vierkante centime-
zijn onbelangrijk voor hen. Ze konden
ter pleister of gipskarton gebuikt. Het
dus vertrekken van een eenvoudig
enige wat iets meer kostte, waren de
programma. Alleen het terrein had zo
graafwerken om op een lager niveau te
zijn beperkingen, er moest eigenlijk
kunnen beginnen bouwen. De glazen
een gesloten woning gebouwd worden
gevel had normaal ook 45 000 euro
tegen de gevels van de buren en bovendien helt het perceel achteraan sterk naar beneden. De belangrijkste beslissing was wellicht om niet tegen de wachtgevel van de buren aan te bouwen, maar er precies van weg te blijven. Daardoor creëerden ze een soort steegje. Het niveauverschil in het perceel werd opgelost door een betonnen plateau met enkele treden aan te brengen. Het laagste niveau van de woning bevindt zich deels ondergronds. De glazen gevel zorgt voor lichtinval en uitzicht naar de tuin en de straat. Door het huis meer naar achteren te plaatsen dan dat van de buurman, is diens gevel geen obstakel om de tuin te zien aan die kant. Op elke verdieping is er een leefruimte aan de glazen gevelzijde. Tegen de andere gevel kwamen de kamers die een beetje als compacte cabines zijn opgevat. De kinderkamers zijn boven, de ouderlijke slaapkamer 85
EEN WONING BOUWEN
Tip Als het bouwbedrijf u een lening aanbiedt, raadpleegt u het best toch nog even uw financiële instelling. Als kredietspecialist kan zij u wellicht een interessantere kredietformule voorstellen.
Een woning bouwen
• 1 Bouwen: de voor- en nadelen Voordelen
Nadelen
Uw wensen
Als u geen bouwtekening kunt lezen of ruimtes U kiest zelf uw toekomstige leefomgeving. Uw niet kunt inschatten, kan het eindresultaat van architect ontwerpt een woning op maat die in principe perfect beantwoordt aan uw eisen, ver- de werkzaamheden tegenvallen. wachtingen en leefgewoonten.
Eigen werk
Om geld uit te sparen, kunt u de coördinatie van de werkzaamheden zelf in handen nemen. Als u handig bent en over voldoende vrije tijd beschikt, kunt u zelf de handen uit de mouwen steken.
Als u zelf werkzaamheden uitvoert, kunt u of een van uw helpers een ongeval krijgen. U kunt problemen krijgen met de btw-controleur, de sociale inspectie of de dienst voor werkloosheidscontrole. De afwerking en inrichting van uw woning spreiden over verschillende jaren, heeft een weerslag op uw wooncomfort en financiële situatie. De werkzaamheden slorpen al snel al uw vrije tijd op. Op termijn kan dat funest zijn voor uw motivatie, de verstandhouding binnen het gezin en uw prestaties op het werk.
Kostprijs en waarde
U wordt minder snel geconfronteerd met zware onderhouds- en herstellingskosten. Over een langere periode neemt de waarde van vastgoed sneller toe dan de algemene prijsontwikkeling (inflatie).
De bouwprijs kan hoger oplopen dan de geraamde kostprijs. Wellicht moet u langer dan gepland in uw huidige huurwoning blijven en naast de terugbetaling van de lening ook nog een huurprijs betalen.
• 2 Voor welke bouwformule kiest u? Welke bouwformule voor u het meest is aangewezen, hangt onder andere af van uw verwachtingspatroon, uw financiële middelen, de bouwtermijn die u voor ogen hebt en de inspanningen die u zelf wilt leveren bij de uitvoering van de werkzaamheden.
Voor een architect en afzonderlijke aannemers? Als u zelf graag de handen uit de mouwen steekt, zal de formule met architect en afzonderlijke aannemers u vlugger aanspreken. U doet prijsaanvragen voor de verschillende werkzaamheden en sluit met elke aannemer apart een contract. Daardoor krijgt u een duidelijker inzicht in de kostprijs en kunt u de voordeligste offerte voor elk onderdeel kiezen. Kies wel niet lukraak de goedkoopste offerte maar weeg prijs en kwaliteit goed af. Informeer ook altijd naar de referenties en de ervaring.
Door een aantal werkzaamheden en
aannemer blijft verantwoordelijk
de coördinatie zelf te doen, kunt u
voor de totaliteit van het werk, ook
nog meer geld besparen. Maar een
als hij niet alle werkzaamheden laat
slechte coördinatie is wel een mogelijk
uitvoeren door zijn eigen vaklui,
nadeel bij deze formule. Soms volgen
maar sommige taken in onderaan-
de werkzaamheden elkaar niet goed
neming geeft.
op en brengen vertragingen extra kosten met zich mee. Plan daarom geen te krappe bouwtermijn en leg die vast in duidelijke en zo volledig mogelijke contracten, waarin ieders verantwoordelijkheid duidelijk is
Voor een sleutelklare woning? Als u weinig tijd wilt besteden aan het bouwproces en veel belang hecht aan een vaste bouwtermijn
aangegeven.
en kostprijs, is een sleutelklare
Voor een architect en een algemeen aannemersbedrijf?
ondertekent dan één contract met
Een van de grote voordelen van
bouwer van de sleutelklare woning,
deze formule is dat u weinig of geen
en een afzonderlijk contract met
tijd verliest met de coördinatie, want
de architect. Let wel: bouwen met
daar zorgt de aannemer voor. De
een projectontwikkelaar of een
architect schrijft prijsaanvragen uit
sleutelklarewoningbedrijf is niet
en wijst, in overleg met u, het totale
noodzakelijk goedkoper.
pakket toe aan één aannemer. Die
Een projectontwikkelaar besteedt
voert de bouw uit tegen een welom-
het werk dikwijls uit aan ver-
schreven prijs die wordt opgenomen
schillende aannemers. Aanbieders
in het aannemingscontract. De
van sleutelklare woningen
architect begeleidt en controleert
daarentegen werken dikwijls als
de werkzaamheden. De algemene
aannemersbedrijf en staan zelf
woning misschien een oplossing. U
87
de projectontwikkelaar of met de
in voor de realisatie. Meestal
Voor zelfbouw?
nemen ze de ruwbouw voor hun
U kunt zelf (een deel van) het werk
rekening en doen ze voor bepaalde
uitvoeren in de hoop dat de uitein-
afwerkingsklussen een beroep op
delijke kostprijs zo een stuk lager
onderaannemers.
zal komen te liggen. Materialen zijn
Sommige bedrijven doen hun best
goedkoper als u ze zelf aankoopt
om voor hun klanten een geper-
en u hoeft geen dure werkuren te
sonaliseerde woning te bouwen.
betalen. Maar als u aan het einde
Andere stellen woningen voor
van de rit berekent hoeveel u per
u zelf uw woning optrekt, met
die zijn gebaseerd op een aantal
werkuur verdiend hebt, is het resultaat
of zonder begeleiding van het
standaardplannen. Nog andere zijn
vaak bedroevend. Ook moet u een
bedrijf. Het gevolg is dat u ook
gespecialiseerd in een bepaalde
heleboel – meestal verrassend duur –
bouwstijl.
de verantwoordelijkheid draagt
gereedschap aanschaffen. Een absolute must is dat u over
Bekijk op voorhand een aantal
voldoende tijd en over twee rechter-
realisaties, liefst zonder een verte-
handen beschikt, anders dreigt het
genwoordiger van het bouwbedrijf,
een zware ontgoocheling te worden.
en praat met de bewoners over
Houd er rekening mee dat u ver-
de samenwerking met de firma.
plichtingen aangaat: de vrienden en
Informeer ook naar de financiële
familieleden die u een handje helpen,
situatie van de bouwfirma.
verwachten een wederdienst.
Het contract met het sleutel-
Tip Het is oppassen geblazen met zelfbouwpakketten. U krijgt dan een pakket geleverd waarmee
voor de werkzaamheden.
• 3 De samenwerking met de architect Voor elke bouw of ingrijpende verbouwing hebt u een architect nodig. Zijn tussenkomst geldt zowel voor het concept als voor de controle op de uitvoering van de werkzaamheden.
klarewoningbedrijf omvat het
Een ander probleem is dat u alle
geheel van de bouw, vanaf de
verantwoordelijkheid voor de goede
grondwerkzaamheden tot en met
uitvoering van de werkzaamheden
de afwerking. U mag het werk dat
draagt. Bij gebreken en problemen
u zelf wilt uitvoeren, uit het totale
achteraf draait u dus zelf op voor de
pakket lichten. Maar dikwijls is het
kosten. Als u het er toch op waagt,
financiële voordeel daarvan gering
loont het zeker de moeite het werk te
omdat projectontwikkelaars altijd
Hoe kiest u een architect?
laten begeleiden door een architect.
Als u afgaat op projecten in publi-
met dezelfde aannemers en onder-
Maar de inbreng van een architect is groter dan dat. Hij ontwerpt voor u een woning die is aangepast aan uw prioriteiten, behoeften, wensen, persoonlijkheid en budget.
caties of op websites, kunt u het
aannemers werken en zo de meest
Verder riskeert u allerlei betwistingen
interessante prijzen kunnen krijgen.
best kennismaken met twee of drie
met overheidsdiensten. De btw-dienst
Let op de kleine lettertjes en
verschillende architecten. U kunt ook
kan moeilijk doen over de materialen
clausules van het contract. Aarzel
aanbellen bij een huis dat u bevalt,
die u zelf hebt gekocht en over het
niet om verduidelijking te vragen
vragen wie de architect is en peilen
eigen werk. De vrienden die u een
over vakjargon of onduidelijkheden
naar de samenwerking, de commu-
handje toesteken kunnen last krijgen
in verband met supplementen.
nicatie, de wijze waarop de architect
met de sociale of arbeidsinspectie.
zijn taak heeft vervuld, de mate waarin
Dikwijls valt uw bouwproject
hij controle op de werkzaamheden
onder de wet-Breyne. Die wet is
Het laatste en eigenlijk belangrijkste
bedoeld om de kandidaat-bouwer
heeft uitgeoefend en toezicht hield op
risico is de veiligheid. Een ongeval is
die met een bouwbedrijf in zee
het budget, de werkzaamheden en de
snel gebeurd. Als u zichzelf of uw
gaat voor de bouw van een sleu-
bouwtermijn. Voor een verbouwing
helpers niet voldoende hebt verzekerd,
telklare woning, of mensen die een
verdient een architect uit de omgeving
dreigt zo’n ongeval catastrofale
woning of appartement op plan
de voorkeur omdat hij gemakkelijker
dimensies te krijgen. Een verzekering
kopen, beter te beschermen. De
kan langskomen op de bouwplaats.
lichamelijke ongevallen privéleven en
wet-Breyne geldt niet als u het vol-
Maak voldoende tijd vrij voor de
een verzekering onbezoldigde helpers
ledige bedrag pas betaalt nadat de
eerste verkennende gesprekken. Door
zijn dan ook onmisbaar. Daarvoor kunt
woning is voltooid.
naar uw wensen te luisteren en uw
u terecht in uw KBC-bankkantoor of
leefpatroon te leren kennen, kan de
bij uw KBC-verzekeringsagent.
architect zich inleven in uw woon- en
88
Een woning bouwen
Wat omvatten de ontwerpen en de bouwaanvraag?
leefsfeer. Geef hem zo veel mogelijk informatie. Het eerste gesprek met de architect is vrijblijvend. De meeste architecten rekenen niets aan voor die eerste contactlegging. Anderen verrekenen een uurloon of een vast tarief.
Tip
Het voorontwerp bevat de voornaamste afmetingen en geeft u
Als u geen beroep doet op een architect en dat wettelijk wel
een klaar beeld van de woning. Het aantal voorontwerpen blijft meestal beperkt tot drie. Op basis van het
Wat doet de architect?
verplicht is, riskeert u een straf-
De Orde van Architecten beveelt aan
rechtelijke vervolging en een
ontwerp maakt de architect de
dat de architect altijd een volledige
geldboete. Als een aannemer
definitieve plannen op. Afhankelijk
opdracht moet aanvaarden. Dat omvat
bepaalde werkzaamheden niet
van de moeilijkheidsgraad van
correct uitvoert, loopt u boven-
het project of de specifieke
onder andere de opmaak van het voorontwerp, de kostenraming, de samenstelling van het dossier voor
dien het risico dat u geen (vol-
door u goedgekeurde voorlopige
eisen, beslist hij of en hoeveel detailtekeningen er nodig zijn. Die
de bouwaanvraag, de opstelling van
ledige) schadevergoeding kunt
een bestek, de beschrijving van de
eisen als blijkt dat de verplichte
uit te voeren werkzaamheden, indien
controle door een architect die
beter inzicht in de uitvoering van de
nodig een meetstaat, de coördinatie
schade had kunnen voorkomen.
ruwbouw en de afwerking.
van de gespecialiseerde studies, de
Gespecialiseerde technische stu-
De architect werkt ook de
dies over stabiliteit, sanitaire in-
bestekken en de kostenraming uit.
samenstelling van de aanbestedingen voor de verschillende werkzaamheden, de medewerking bij aanbesteding
richtingen, verwarming, bodem-
tekeningen verduidelijken bepaalde constructie-elementen en geven een
Het algemene bestek omvat de algemene bepalingen van de aan-
en toewijzing, de uitwerking van
onderzoeken en andere maken
eventuele detailplannen, de controle op
geen deel uit van de opdracht
de uitvoering van de werkzaamheden,
van een architect. Voor bodem-
werking. Het bijzondere bestek
de bijstand bij de voorlopige en de
onderzoeken moet u een beroep
geeft gedetailleerde informatie over
definitieve oplevering en de controle
doen op een ingenieur of een
de ligging van de bouwplaats, de
gespecialiseerd bureau, waar-
leveringen, de aard van de werk-
van de rekeningen. De architect moet u ook advies en begeleiding geven zodat het resultaat van de werkzaamheden voldoet aan alle wettelijke voorschriften.
mee u een afzonderlijk contract afsluit.
neming en de algemene beschrijving van de materialen en hun ver-
zaamheden, de uitvoering, enz. De meetstaten of beschrijvende opmetingen stipuleren de hoeveelheden
89
van de verschillende materialen.
Als alle werkzaamheden zijn
Aan de hand daarvan kan een
beëindigd, volgen de voorlopige
• 4 De samenwerking met de aannemer
nauwkeurige kostenraming worden
en de definitieve oplevering. De
De aannemer vervult een sleutelrol
gemaakt.
architect kijkt de rekeningen na
bij de bouw van uw woning, want
De architect stelt het administratieve
en controleert of de opgegeven
hij is verantwoordelijk voor de
dossier samen voor het verkrijgen
en geleverde hoeveelheden en
correcte uitvoering van de werk-
van de stedenbouwkundige
materialen werden verwerkt en
zaamheden binnen de vastgestelde
vergunning en het aanvragen
overeenstemmen met de offertes.
bouwtermijn.
van de lening. Ook dient hij een
Ook de prijsaanpassingen en de
prijsaanvraag in bij de verschillende
kostprijs van het gepresteerde
Hoe kiest u een aannemer?
aannemers. Hij controleert en
extra werk onderwerpt hij aan een
De meeste architecten stellen
vergelijkt samen met u de offertes
kritische analyse.
zelf enkele aannemers voor met wie ze al hebben samengewerkt.
en houdt daarbij rekening met de vakbekwaamheid, de referenties en
Hoeveel kost de architect?
Voordeel is dat de architect op de
de solvabiliteit van de aannemer.
Het honorarium van de architect
hoogte is van de vakbekwaamheid
bestaat uit een forfaitaire prijs of
en de werkwijze van die aan-
Wat houdt de controle op de werkzaamheden in?
uit een percentage van de totale
nemers. Een ander pluspunt is
kostprijs van de woning. Voor een
dat hij de aannemer kent en
De architect begeleidt en con-
expertiseopdracht hanteren de
bepaalde problemen gemakkelijker
troleert de werkzaamheden en ver-
meeste architecten een uurloon.
kan bespreken of op moeilijke
dedigt uw belangen. Hij gaat na of
Sommigen doen dat ook bij een
momenten een extra inspanning
het werk wordt uitgevoerd volgens
adviserende opdracht. Vraag vooraf
kan vragen.
de plannen en de richtlijnen van
aan uw architect het concrete
Nadeel is dan weer dat de architect
de bestekken. Hij moet aanwezig
bedrag van zijn honorarium en
onafhankelijk moet zijn ten
zijn op de bouwplaats als er
welke prestaties hij voor dat bedrag
opzichte van de aannemer om uw
werkzaamheden op het programma
levert. De wijze van betaling wordt
belangen optimaal te kunnen ver-
staan die achteraf niet meer te
bepaald in het contract.
dedigen. Als architect en aannemer
controleren zijn of bij opdrachten
té goede maatjes zijn, kan de
die een bijzondere technische uitleg
objectiviteit in het gedrang komen.
vergen. Uiteraard hangt zijn aanwe-
Vul daarom zijn lijst altijd aan met
zigheid ook af van de bepalingen
een eigen keuze van aannemers
De controlerende taak mag u niet
Tip
verwarren met het bestendige
Heel wat bouwers proberen te
toezicht. Dat laatste betekent dat
besparen op het honorarium
er altijd iemand op de bouwplaats
van de architect door hem een
van de overeenkomst.
aanwezig is en brengt een supplementaire opdracht en een bijkomende vergoeding met zich mee. De wekelijkse bouwplaatsverga-
of vaklui die heel degelijk werk gepresteerd hebben bij vrienden,
minimumopdracht te geven. Als u niet vertrouwd bent met het bouwgebeuren, kunt u zich
familie of kennissen.
Waarop moet u letten bij de prijsoffertes en het contract? Vóór de aanbesteding van het werk vraagt u een prijsofferte bij verschillende aannemers. Op basis
deringen met bouwheer, architect
daarmee heel wat problemen
van algemene en gedetailleerde
en aannemer zijn belangrijk om
op de hals halen. Een architect
informatie over ligging, materialen,
de stand van zaken te evalueren.
die een behoorlijk honorarium
werkwijze, leveringen en plannen
Een bondig verslag van die bij-
ontvangt, zal zich trouwens
maken ze hun beste prijs op. Die
eenkomsten wordt opgenomen in het bouwplaatsboek. U moet erop toezien dat zo’n bouwplaatsboek nauwkeurig wordt bijgehouden
beter inzetten voor uw bouw. Alleen al door de offertes nauwkeurig te bestuderen, kan
prijzen zijn maar voor een bepaalde periode geldig. Na verloop van tijd veranderen de prijzen immers ook voor hen. De architect controleert
want bouwplaatsverslagen kunnen
hij u een degelijk prijsvoordeel
of de offertes beantwoorden aan
in geschillen soms als bewijsstuk
bieden.
de bepalingen van de plannen en de bestekken. Daarna vergelijkt hij
dienen. 90
Een woning bouwen
Wat met de prijzen, prijsaanpassing en betaling?
bepalen in het contract. Meestal is
alleen rekening met de kostprijs, maar ook met aspecten als vakbe-
Een totaalprijs is beter dan een-
huurprijs die u zou krijgen als u uw
kwaamheid, reputatie, referenties,
heidsprijzen. Bij de totaalprijs weet
huis zou verhuren. Stel de aannemer
kwaliteit van het uitgevoerde
u wat de aanneming u zal kosten.
bij vertragingen die aan hem te
werk, respect voor de timing en de
Bij eenheidsprijzen is het moeilijk te
wijten zijn per aangetekend schrijven
solvabiliteit van het bedrijf. Bezoek
controleren of de verwerkte hoe-
in gebreke en herinner hem aan zijn
realisaties van de aannemer en
veelheden overeenstemmen met de
verplichtingen.
praat met de bewoners.
opmetingen.
Vertragingen door overmacht zoals
De samenwerking met de
De aannemer kan zichzelf indekken
weersomstandigheden, stakingen,
aannemer wordt vastgelegd in een
tegen eventuele prijsverhogingen
ongevallen en ziekte geven geen aan-
contract. Als die overeenkomst is
van materialen en aanpassingen van
leiding tot een boete. Als u tijdens de
onderworpen aan de wet-Breyne,
uurlonen door de mogelijkheid van
uitvoering van de werkzaamheden
moet ze heel wat verplichte
een prijsherziening op te nemen
nog wijzigingen doorvoert of sup-
vermeldingen bevatten. Is de wet-
in het contract. De herziening van
plementaire werkzaamheden eist,
Breyne niet van toepassing, dan
de prijs gebeurt bij iedere betaling
heeft de aannemer het recht om,
kunnen bouwheer en aannemer vrij
van een schijf en op basis van een
na overleg met de architect, de
bepalen wat er in de overeenkomst
prijsaanpassingsformule, gebaseerd
oorspronkelijk vastgestelde termijn
komt.
op officiële schalen en percentages.
te verlengen. Die verlenging wordt
U hebt er alle belang bij zoveel
De prijsaanpassing kan dus niet
schriftelijk vastgelegd. U kunt in de
mogelijk afspraken concreet vast te
willekeurig gebeuren. U moet ook
overeenkomst bepalen dat wijzi-
leggen in de overeenkomst. Neem
geen prijsherziening aanvaarden als
gingen en de gevolgen daarvan voor
als het even kan de volgende
bepaalde werkzaamheden door de
de uitvoeringstermijn in onderling
elementen op:
schuld van de aannemer niet klaar
akkoord moeten worden vastgelegd.
• een totaalprijs of een prijs op
zijn binnen de vastgestelde uitvoe-
Anderzijds zal de aannemer in het
basis van vaste eenheidsprijzen;
ringstermijn.
contract laten stipuleren dat ook hij
vermeld in de bij de overeenkomst
Normaal wordt bepaald dat de
een schadevergoeding kan vorderen.
gevoegde opmetingsstaat;
betaling gebeurt naar verhouding
Hij gaat er immers van uit dat ook
• de prijsaanpassingsformule;
van het werkelijk uitgevoerde werk
u verantwoordelijk kunt zijn voor
• de uitvoeringstermijn in werk- of
en naarmate de werkzaamheden
de onderbreking van de werk-
kalenderdagen met datum van
effectief vorderen. De grootte van
zaamheden. Soms eist een vakman
aanvang van de werkzaamheden
het voorschot kunnen de partijen
een schadevergoeding omdat hij
en eventueel de einddatum;
vrij bepalen. Als de wet-Breyne van
het werk niet kan aanvatten op het
• de verwijlvergoeding ingeval de
toepassing is op de overeenkomst,
geplande tijdstip. Als die vertraging
werkzaamheden te laat worden
mag de verkoper bij het sluiten van
te wijten is aan de voorgaande ploeg,
beëindigd;
de overeenkomst een voorschot van
dan zal die de schadevergoeding
• de wijze van betaling;
maximaal 5% vragen. Het saldo van
moeten betalen.
• de wijze, plaats en datum van de
de prijs is opeisbaar in gedeelten
Vertragingen en eisen tot schade-
oplevering van de werkzaamheden.
die telkens niet hoger mogen zijn
vergoedingen verstoren vaak de
Het contract kan nog andere bepa-
dan de prijs van de al uitgevoerde
goede verstandhouding. De beste
lingen bevatten, zoals informatie
werkzaamheden.
oplossing is bijna altijd een minnelijke
samen met u de prijzen. Houd niet
over de eventuele waarborg;
die vergoeding gelijk aan de normale
schikking. Betwistingen en juridische
uitvoering en de wijziging van de
Wat bij niet-tijdige uitvoering van de werkzaamheden?
werkzaamheden, de opsomming
De aannemer moet de vastgestelde
het contract altijd een realistische
van het werk dat de opdrachtgever
termijn van de werkzaamheden
aanvangs- en beëindigingsdatum
zelf zal uitvoeren, de gegevens van
respecteren en zorgen dat uw
van het werk vast waarmee alle
het bouwterrein met vermelding
woning tijdig wordt opgeleverd.
bouwpartners het eens kunnen
van oppervlakte en kadastersectie,
Als hij de timing in het honderd
zijn. Voorzie ook in een voldoende
de naam van de architect.
doet lopen, kan hij worden beboet.
ruime marge, want bouwen is een
Laat de verwijlvergoeding duidelijk
complexe aangelegenheid.
clausules in verband met de
91
procedures kosten geld en zorgen voor nog meer vertragingen. Leg in
DE VERZOENINGSCOMMISSIE BOUW De Verzoeningscommissie Bouw wil technische geschillen tussen particulieren en professionelen in de bouw voorkomen of oplossen. Daartoe stelt zij een deskundige aan die de bouwparticipanten tracht te verzoenen. Als dat niet lukt, brengt die deskundige een technisch advies uit dat bindend is voor de bouwparticipanten. De commissie behandelt uitsluitend technische geschillen die zich voordoen tussen een particuliere bouwheer, zijn architect en de aannemers. Bij uitbreiding komen ook technische geschillen met projectontwikkelaars in aanmerking. Geschillen met een veiligheidscoördinator, vastgoedmakelaar, fabrikant van bouwmaterialen of verzekeringsmaatschappij worden niet door de Verzoeningscommissie behandeld. Voorwaarde voor de behandeling door de Verzoeningscommissie Bouw is dat alle partijen die betrokken zijn bij het bouwproces zich er door een standaardclausule in het aannemings- of architectencontract toe verbinden om een eventueel probleem voor te leggen aan en te laten beslechten door de Verzoeningscommissie Bouw. Ook als die standaardclausule ontbreekt, kunnen de betrokkenen ook achteraf nog de Verzoeningscommissie inschakelen. In dat geval moeten ze wel allemaal hun toestemming geven. Het grote voordeel is dat de procedure relatief kort is en geen handenvol geld kost. De kosten worden bovendien evenredig verdeeld onder alle betrokkenen. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan een van de partijen vragen om van dat principe af te wijken, bijvoorbeeld als blijkt dat hij ten onrechte bij de zaak is betrokken. DE TIENJARIGE AANSPRAKELIJKHEID Na de oplevering zijn de aannemer en de architect gedurende tien jaar aansprakelijk voor ernstige gebreken waardoor de structuur en de stevigheid van het gebouw in het gedrang komen. De tienjarige aansprakelijkheid begint te lopen op de dag van de voorlopige oplevering als dat zo werd bepaald in het contract. Zo niet start ze op de dag van de definitieve oplevering. Een duidelijke beschrijving van wat die gebreken zijn, is er niet. Algemeen bekeken is de architect verantwoordelijk voor het concept van het gebouw. De aannemer is aansprakelijk voor de uitvoering van het concept, de zichtbare en de verborgen gebreken in de materialen, de verwerking van de materialen, enz. Bij gebreken waar de conceptiefout moeilijk van de uitvoeringsfout te onderscheiden valt, worden architect en aannemer meestal samen aansprakelijk gesteld. Als de bouwheer zelf een aantal werkzaamheden wil uitvoeren die een zeker risico inhouden, kan de aannemer zich bevrijden van de verantwoordelijkheid daarvoor. Als de architect en/of de opdrachtgever de aannemer dwingen bepaalde materialen te verwerken, mag de aannemer schriftelijk voorbehoud maken voor de kwaliteit van dat werk, zodat hem later geen schuld kan worden aangewreven. De tienjarige aansprakelijkheid is geen wondermiddel. Het is niet altijd gemakkelijk om bepaalde gebreken na de definitieve oplevering onder de tienjarige aansprakelijkheid te doen vallen. Bovendien slepen juridische procedures vaak heel lang aan. Ga dus bij de eindoplevering zo kritisch mogelijk te werk. Op dat ogenblik kunnen nog heel wat scheve zaken worden rechtgetrokken. Later is dat niet meer mogelijk.
92
Een woning bouwen
Hoe verloopt de oplevering? Als de werkzaamheden (nagenoeg) beëindigd zijn, levert de aannemer het resultaat op en aanvaardt de bouwheer het. Dat noemen we de oplevering. Hoe de oplevering en aanvaarding moeten gebeuren, is niet vastgelegd, tenzij de wetBreyne van toepassing is. Gebruikelijk is een opsplitsing in een voorlopige oplevering en een definitieve oplevering. De voorlopige oplevering De voorlopige oplevering houdt in dat u de werken in ontvangst neemt. Meestal vraagt de aannemer de voorlopige oplevering schriftelijk aan en wordt ze betekend in een proces-verbaal. Daarmee wordt vastgesteld dat de werkzaamheden beëindigd zijn en gaat het risico van tenietgaan van het bouwwerk door toeval of overmacht over op u. Als er geen problemen zijn, verklaart u in het proces-verbaal dat de aannemer de werkzaamheden heeft uitgevoerd overeenkomstig de plannen en het bestek, en dat er geen zichtbare fouten en ernstige gebreken zijn. Bij tekortkomingen adviseert de architect of die aanleiding geven tot herstellingen of tot weigering van de oplevering. Hij zal ook de eventuele opmerkingen noteren evenals de termijnen waarbinnen de herstellingen moeten worden uitgevoerd. Na de voorlopige oplevering mag u de woning betrekken. Als u het huis bewoont vóór de voorlopige oplevering, kan dat worden geïnterpreteerd als een stilzwijgende aanvaarding van de voorlopige oplevering. Dat kunt u voorkomen door de aannemer schriftelijk te laten weten dat u voorbehoud maakt voor niet of slecht uitgevoerde werkzaamheden. De definitieve oplevering De definitieve oplevering houdt in dat u erkent dat de werken volgens de overeenkomst en de regels van de kunst zijn uitgevoerd. Daarmee is de aannemer ontslagen van al zijn verplichtingen, met uitzondering van de tienjarige aansprakelijkheid. Over het algemeen vindt de definitieve oplevering ongeveer een jaar na de voorlopige oplevering plaats. In de tussenperiode kunnen bepaalde, niet meteen zichtbare gebreken aan het licht komen die te wijten zijn aan een tekortkoming van de bouwfirma of aannemer(s): waterinsijpeling, lekken in het dak, vochtproblemen, beschadigde dakpannen, enz. Meestal vraagt de aannemer de eindoplevering schriftelijk aan. U kunt ze aanvaarden of weigeren. Bij weigering zal de eindoplevering pas worden aanvaard nadat de aannemer de nodige herstellingen heeft uitgevoerd en de gebreken zijn verholpen. Als u alle facturen van de aannemer betaalt zonder opmerking of protest, kan dat worden beschouwd als een aanvaarding van de werken. De definitieve oplevering is dan een feit.
93
• 5 Met welke verplichtingen moet u rekening houden als u bouwt? Bij de bouw of verbouwing van een huis komen heel wat verplichtingen
wel nuttig zijn. Houd er rekening mee dat in heel wat gevallen nog
Tip
altijd een stedenbouwkundige vergunning vereist is.
Voor meer informatie kunt u terecht bij uw architect, de
De veiligheidscoördinatie Om het aantal arbeidsongevallen
dienst stedenbouw van uw
in de bouwsector te verminderen,
bouwkundige vergunning nodig.
gemeente of de websites van de
is de tussenkomst van een veilig-
De tussenkomst van een architect
gewestelijke overheden:
heidscoördinator verplicht voor
is vaak wettelijk verplicht. U moet
www.ruimtelijkeordening.be (VL)
alle bouwplaatsen waar meer dan
rekening houden met de veilig-
www.stedenbouw.irisnet.be (BRU)
kijken. Dikwijls hebt u een steden-
heidscoördinatie en de reglementering met betrekking tot de ener-
http://dgo4.spw.wallonie.be (WALL)
één aannemer tegelijkertijd of achtereenvolgend aan het werk zal zijn. Dat geldt zowel voor een nieuwbouw als voor een
giezuinigheid van uw bouwproject. Stookoliereservoirs moeten aan een
Wie werkzaamheden aan een
verbouwing. De term aannemer
aantal voorwaarden voldoen. U mag
woning uitvoert zonder vergunning,
moet ruim worden geïnterpreteerd,
niet altijd zomaar aarde aan- of weg-
of werkzaamheden uitvoert die
namelijk als elke werkgever of
voeren. U moet eventueel rook-
in strijd zijn met de stedenbouw-
zelfstandige die werkzaamheden
melders plaatsen.
kundige vergunningen, begaat een
uitvoert tijdens de uitvoering van
bouwmisdrijf. Hij riskeert dat de
het bouwproject. Het kan dus ook
De stedenbouwkundige vergunning
werkzaamheden worden stilgelegd
gaan om nutsbedrijven die leidingen
en dat de zaak voor de correctionele
voor water, gas of elektriciteit
Voor een nieuwbouw en voor de
rechtbank wordt gebracht. De
plaatsen. Zelfbouwers worden
meeste verbouwingen hebt u een
rechter kan hem dan de betaling van
niet als aannemers beschouwd.
stedenbouwkundige vergunning
een meerwaarde, aanpassingswerken
Werkzaamheden die door één
nodig. De reglementering en de
of een herstel in de oorspronkelijke
enkele algemene aannemer
aanvraagprocedure zijn verschillend
staat opleggen.
zonder onderaannemers worden
in Vlaanderen, Brussel en Wallonië.
In Vlaanderen verjaart een bouw-
uitgevoerd, vallen niet onder de
Naast het gewest kunnen ook
overtreding in principe na vijf jaar
verplichting.
gemeenten en provincies altijd de
(tien jaar in openruimtegebieden, bv.
Voor particuliere bouwprojecten
vergunningsplichtige handelingen
landelijke en recreatiegebieden). De
moet meestal de architect de veilig-
aanvullen.
overheid kan daarna niet langer naar
heidscoördinator aanstellen.
Heel wat kleine werkzaamheden
de correctionele rechtbank stappen
zijn vrijgesteld van de vergun-
om het herstel te eisen. In ruimtelijk
ningsplicht. Daarnaast bestaan er
kwetsbare gebieden (groengebieden,
meldingsplichtige werken. Vrijstelling
natuurgebieden, bosgebieden,
zowel van de vergunningsplicht
bepaalde landbouwgebieden, enz.)
als van de meldingsplicht is niet
is een bouwovertreding in stand
geldig als dat in strijd is met andere
houden op zich al een bouwmisdrijf.
regelgeving. Wij denken dan
De energieprestatieregelgeving Om het energieverbruik te beperken en de opwarming van het klimaat tegen te gaan, hebben de gewesten elk hun energieprestatieregelgeving (epb) ingevoerd. De epb legt eisen op met betrekking tot het primaire
ruimtelijke uitvoeringsplannen,
De verplichte tussenkomst van een architect
verkavelingsvoorschriften, bijzondere
In principe moet u voor bouw-
(E-peil), het totale warmte-isola-
plannen van aanleg, regelgeving
werkzaamheden een beroep doen
tiepeil (K-peil), de warmtetrans-
over beschermde monumenten
op een architect. Heel wat kleinere
missiewaarde van de constructie-
en andere. Informeer daarom op
werkzaamheden zijn vrijgesteld van
onderdelen (U-waarde van dak,
voorhand bij uw gemeentebestuur
die verplichting. De regeling ver-
vloer, wanden), de ventilatievoor-
of voor de bouwsels of het gebruik
schilt van gewest tot gewest. Ook
zieningen, de technische installaties
ervan dat u hebt gepland een ste-
als de tussenkomst van de architect
en het gebruik van hernieuwbare
denbouwkundige vergunning vereist is.
niet verplicht is, kan ze misschien
energie.
bijvoorbeeld aan gemeentelijke
94
energieverbruik van het gebouw
Een woning bouwen
Elk gewest hanteert een eigen regeling, waarvan de precieze vereisten verschillen afhankelijk van de bestemming van het gebouw, de aard en de omvang van de werkzaamheden.
Tip
Tip U sluit het best vanaf het begin van de werkzaamheden
Tip Voor meer informatie kunt u terecht op: www.energiesparen.be (VL) www.leefmilieubrussel.be (BRU) http://energie.wallonie.be (WAL)
een woningpolis met een verzekering voor de bouwer. Hebt u een stookolietank, neem dan zeker ook de dekking bodemsanering.
Een
stookolielek
merkt u dikwijls niet meteen op en het kan uw grond en die van de buren sterk vervuilen. Met de verzekering bodemsanering saneren wij uw grond
Andere verplichtingen
en vergoeden wij de schade,
• Als u naar aanleiding van een
veroorzaakt door de sanering.
nieuwbouw of verbouwing een
woorden aan specifieke vereisten. Soms is ook een aangifte verplicht. De reglementering voor de drie gewesten vindt u terug in de brochure Stookolietank bij particulieren van KBC Verzekeringen. • In Vlaanderen is de plaatsing van rookmelders verplicht voor nieuwbouw en voor renovatiewerkzaamheden waarvoor een stedenbouwkundige vergunning is vereist. In Wallonië is het plaatsen van rookmelders verplicht voor nieuwbouwwoningen en voor bestaande woningen. In Brussel geldt de verplichting uitsluitend voor huurwo-
telijk op de hoogte van het werk dat u zelf wilt uitvoeren. Doe dat vóór de aanvang van het werk, en houd daarna een verslag bij met de begin- en einddatum van het eigen werk en de namen van de personen die gratis hebben geholpen. Uw verklaring krijgt meer draagkracht als ze werd ondertekend door een officiële getuige, zoals een schepen, de burgemeester, de veldwachter of een politieagent. Ook de facturen waaruit blijkt dat gereedschap en materialen werden aangekocht, versterken de
nieuwe stookolietank plaatst, moet die in bepaalde gevallen beant-
Breng de btw-controleur schrif-
• 6 Welke fiscale gevolgen heeft bouwen?
verklaring. Als u zelf werkzaamheden uitvoert,
Een nieuwbouw heeft fiscale
moet u daarop geen btw betalen.
gevolgen. U moet btw betalen op
Hetzelfde geldt voor kosteloze
de werkuren en de materialen.
hulp van bloedverwanten tot de
Het normale btw-tarief bedraagt
tweede graad (ouders, grootou-
21%. Dat tarief geldt altijd voor de
ders, broers, zussen). U moet wel
bouw van een woning of appartement. Bij een renovatie komen heel wat werkzaamheden in aan-
21% btw betalen als u bouwmaterialen koopt, en op de facturen van
merking voor het verlaagde btw-
materialen die door de aannemer
tarief van 6%. Achteraf moet u een
worden geleverd, maar niet door
jaarlijkse belasting (de onroerende
hem worden verwerkt.
voorheffing) betalen en moet u in
Als u voor eigen rekening werk-
de personenbelasting een onroerend
zaamheden uitvoert die tot uw
inkomen aangeven.
zelfstandige
beroep
behoren,
ningen.
Btw
moet u daarop wel btw betalen.
• In Vlaanderen moet u soms
U moet 21% btw betalen op alle
Een zelfstandige metselaar die zijn
rekening houden met de Vlaamse
facturen van de aannemer, de
eigen woning bouwt, moet dus op
milieuwetgeving met betrekking
architect en andere bouwpartners.
tot uitgegraven bodem, de zoge-
het metselwerk btw betalen, maar
Ook op materialen betaalt u 21%
naamde grondverzetmaatregel. Die
btw. Nadat de werkzaamheden
niet op werk dat niets te maken
maatregel heeft tot doel verdere
zijn beëindigd, moet u een btw-
bodemverontreiniging tegen te
aangifte indienen.
heeft met zijn bouwambacht, zoals het leggen van de elektrische
gaan, en geldt zowel voor particu-
leidingen of het installeren van de
lieren als voor bedrijven.
verwarming.
Voor meer informatie: www.ovam.be 95
worden op de eerstvolgende eerste januari. Die liggen immers meer dan
Tip Als u in bepaalde stadsgebieden* een verkrotte woning koopt, sloopt en op dezelfde
waarschijnlijk hoger. Als de prijzen na 1 januari te sterk zouden stijgen, zullen de btw-ambtenaren zich wel milder opstellen. De geschatte normale waarde van de woning kan hoger liggen dan
plek een nieuwe woning
het totaal van de gefactureerde
bouwt, betaalt u maar 6%
aannemingsprijzen, aangevuld met
btw. De werkzaamheden
de waarde van het eigen werk en de
moeten worden uitgevoerd
zelf verwerkte materialen. In dat geval
door een aannemer en de nieuwe woning moet uitsluitend of hoofdzakelijk
moet u niet alleen btw bijbetalen, maar krijgt u ook nog een boete. Er is geen boete verschuldigd als het verschil minder is dan een achtste van
voor privédoeleinden worden
het bedrag waarop u btw betaalde.
gebruikt.
Als u niet tot overeenstemming
Hoe moet u de btw-aangifte
komt met de btw-controleur, kan de
onroerend inkomen bepaald dat u in
procedure voor de controleschatting
de personenbelasting moet aangeven.
op gang gebracht worden.
Als u een woning hebt gebouwd
doen? Als u een stedenbouw-
of verbouwd, moet u dat binnen
kundige vergunning aanvraagt
Kadastraal inkomen
voor een nieuwbouw of voor grote
Het kadastraal inkomen is een fictief
(nieuwbouw) of de beëindiging van
verbouwingen, zal de gemeente de
inkomen dat weergeeft wat de
de werkzaamheden melden aan het
btw-dienst daarvan op de hoogte
woning u zou opbrengen als u ze
controlekantoor van het kadaster.
brengen. U krijgt automatisch een
bijvoorbeeld zou verhuren. Op basis
Het kadaster stelt dan het kadastraal
aangifteformulier van de btw-dienst.
van het kadastraal inkomen gebeurt
inkomen vast (nieuwbouw) of gaat
Op het ogenblik dat u uw nieuwe
de inning van de onroerende voor-
over tot een herziening van het oude
kadastraal inkomen meegedeeld
heffing (grondbelasting) en wordt het
kadastraal inkomen (verbouwing) als
dertig dagen na de ingebruikname
krijgt, hebt u drie maanden de tijd
de werkzaamheden de huurwaarde
om uw aangifte in te dienen bij de
van de woning hebben beïnvloed. Het
btw-dienst. U moet facturen kunnen
(nieuwe) kadastraal inkomen wordt u
voorleggen voor een totaalbedrag
meegedeeld met een aangetekende
dat minstens overeenkomt met de
brief.
normale waarde van uw woning. Die
Als u het niet eens bent met de
facturen moet u vijf jaar bewaren.
beslissing van het kadaster, hebt
De btw-dienst bepaalt de normale
u twee maanden de tijd om het
waarde van de woning op grond
kadastraal inkomen te betwisten. U
van de prijzen die van kracht zijn
moet binnen die periode in een aan-
tijdens de januarimaand van het
getekende brief een ander kadastraal
jaar waarin u het gebouw geheel of
inkomen voorstellen. Als u niet tot
gedeeltelijk in gebruik nam. U hebt
een vergelijk komt met de dienst van
er dus alle belang bij de woning
het kadaster, kan een externe expert
uiterlijk in december te betrekken
worden ingeschakeld om de knoop
om te voorkomen dat de btw-dienst
door te hakken.
de prijzen hanteert die van kracht *Het gaat om Aalst, Anderlecht, Antwerpen, Bergen, Brugge, Brussel, Charleroi, Dendermonde, Doornik, Elsene, Etterbeek, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, La Louvière, Leuven, Luik, Mechelen, Moeskroen, Namen, Oostende, Roeselare, Schaarbeek, Seraing, Sint-Gillis, Sint-JansMolenbeek, Sint-Joost-ten-Node, Sint-Niklaas, Ukkel, Verviers en Vorst.
96
Expert aan het woord
Huren en tegelijkertijd
kapitaal niet volledig is opgenomen,
veringsprovisie moet betalen. Dat komt
bouwen: hoe redt u het
betaalt u dus niet het volle bedrag terug
doordat er bij het begin van de lening
financieel?
bij KBC. Zo beperkt u de maandelijkse
nog maar weinig kapitaal is opgenomen.
terugbetaling in de periode dat u nog
Bij KBC betaalt u pas reserveringsprovisie
“Bij de bouw of verbouwing van een
huur moet betalen.
op het kapitaalgedeelte dat vanaf het
U geniet bovendien een bijkomend
begin van de zesde maand nog niet is
voordeel. Financiële instellingen rekenen
opgenomen.
op niet-opgenomen bedragen vaak een
Als u eventueel de terugbetaling van
reserveringsprovisie aan als vergoeding
kapitaal voor een paar maanden wilt
voor het feit dat zij geld voor u reser-
uitstellen, kunt u voor maximaal 24
veren. U betaalt dus kosten omdat u het
maanden uitstel van terugbetaling van
geleende bedrag niet meteen nodig hebt.
kapitaal vragen.”
woning kunt u het kredietbedrag pas opnemen naargelang de werkzaamheden vorderen en u facturen moet betalen. De standaardopnemingsperiode bedraagt twaalf maanden vanaf de ondertekening van de krediet- en waarborgakte, maar kan eenvoudig worden verlengd tot maximaal twee jaar. Zolang het geleende
De kostprijs van het krediet loopt flink op als u vanaf de eerste maanden die reser-
Inspiratie
Een woning bouwen
Levenslang wonen: denk nu al aan
opengetrokken naar de tuin. Het
de vloerverwarming te krijgen. Het
hoe u later wilt wonen
geheel voelt ruimer aan dan dat het in
resultaat is een K-peil van 28. Een
werkelijkheid is.
luchtdichte woning moet natuurlijk
Een huis voor nu en in de toekomst
Deze constructie bood ook de moge-
geventileerd worden. De keuze hier-
De bouwheer vroeg aan zijn broer,
lijkheid de carport en de tuinberging
voor viel op systeem C met mechani-
architect Thibault Ryckebosch,
in het concept te integreren. Zonder
sche luchtafvoer. De bovenverdieping
uitdrukkelijk een strakke hedendaagse
die houten blokken bleef er anders
wordt helemaal niet verwarmd.
woning te ontwerpen die flexibel in
amper plaats over voor de tuin. Ook
de tijd is. “De woning moet nu en
met het oog op de toekomst komt dat
in de toekomst geschikt zijn voor
perfect uit, want nu moet er nooit nog
Architect
de bouwheer en zijn gezin. Ze moet
worden bijgebouwd.
Thibault Ryckebosch
kunnen dienen als er kinderen komen,
De voorgevel bevindt zich aan de
[email protected]
maar ook nog functioneel zijn als de
noordkant en de achtergevel op de
bouwheer een dagje ouder wordt.”
zuidkant. De ruimtes waarin het
Het grotere kader was zo dus
meest geleefd wordt (de leefruimte,
geschetst, maar er dienden ook een
keuken en slaapkamers) zijn dan ook
aantal niet onbelangrijke details inge-
aan de warmere tuinzijde gelegen.
vuld te worden. Zo was bijvoorbeeld
De centrale inkomhal bedient alle
een garage of een carport een must,
andere ruimtes. De circulatieruimte
en verder was er vraag naar een open
wordt zo beperkt. “Alle ruimtes
haard. Aanvullend dacht de bouwheer
zijn nu al in gebruik, maar kunnen
aan het milieu. ”Hij had zich verdiept
eenvoudig aangepast worden.
in deze materie en wenste een
Het gelijkvloers kan op zichzelf als
lage-energiewoning. Het gebruikte
volwaardige woning gebruikt worden.
materiaal moest voorts kwalitatief
Een douchecel en dergelijke zijn al
en duurzaam zijn.” Binnenin moest
aanwezig”, aldus de ontwerper.
er een ruime kantoorruimte komen.
Om een energiezuinige woning te
“De bouwheer en zijn partner, beiden
bouwen diende er vooral goed geïso-
jonge dertigers, hebben dat nodig
leerd en gewerkt te worden aan de
voor hun beroep. De man schrijft
luchtdichtheid. Dak en muren kregen
computerprogramma’s die het leven
12,5 cm isolatie en de vloer zelfs nog
van mindervaliden eenvoudiger
meer, om zo optimaal rendement van
moet maken. De vrouw is lerares en heeft heel wat verbeterwerk.” Deze kantoorruimte is meteen ook voldoende groot om later nog dienst te doen als slaapkamer. De woning is opgebouwd uit drie volumes: een metselwerkvolume en twee houten volumes (de carport en de tuinberging). Het metselwerkvolume steunt op de andere twee. “Vormelijk lijkt dat zo, maar natuurlijk zit er een metselwerkmuur onder.” Je ziet twee houten blokken. Die worden ook naar binnen doorgetrokken. Tussen de twee houten blokken zit er een volledig glasraam waaraan de leefruimte en de keuken zijn gekoppeld. Zo worden die twee ruimtes 99
UW WONING EN UW GEZIN BESCHERMEN
Tip Als u een hypothecaire lening sluit op uw naam en op die van uw partner, gaat u het best allebei een kredietgebonden overlijdensverzekering aan voor het totale kredietbedrag. Als een van u beiden overlijdt, is de overlevende partner dan volledig vrijgesteld van de leninglast en van verdere terugbetalingen.
Uw woning en uw gezin beschermen
• 1 Wat met de terugbetaling van uw lening als u of uw partner overlijdt?
beschermen door een kredietgebonden
Los van de zware emotionele klap moet
gedeeltelijk terug.
uw gezin het plots met een inkomen minder zien te stellen. Op zo’n ogenblik kan de aflossing van een lening financieel heel zwaar wegen. Het noodlot kunt u niet bezweren, maar u kunt wel de gevolgen verzachten.
Lening op afbetaling Als u een lening op afbetaling sluit, kunt u bij KBC Bank de verzekering Financiële Bescherming Lening op Afbetaling nemen. Na de betaling van een maandelijkse aansluitingsbijdrage zorgt die verzekering ervoor dat uw partner en uw kinderen ingeval u overlijdt uw lening op afbetaling niet meer verder moeten betalen. De uitstaande schuld van de lening, dat wil zeggen zowel het nog niet terugbetaalde kapitaal als de interesten, wordt volledig kwijtgescholden. De verzekering volgt perfect de terugbetaling van uw lening, zodat u nooit over- of onderverzekerd bent. Bovendien bent u automatisch verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Vanaf het ogenblik dat u gedurende minstens negentig opeenvolgende dagen volledig arbeidsongeschikt bent, betaalt de verzekering zowel de maandelijkse terugbetalingen van uw lening op afbetaling als de maandelijkse aansluitingsbijdrage voor de verzekering, en dat zolang u arbeidsongeschikt bent. U kunt de verzekering Financiële Bescherming Lening op Afbetaling eenvoudig en snel afsluiten.
overlijdensverzekering te sluiten. De verzekeringsmaatschappij betaalt dan het nog verschuldigde bedrag geheel of Bij de klassieke kredietgebonden overlijdensverzekering, de KBC-
Tip Uw kredietgebonden overlijdensverzekering bij KBC Ver-
Schuldsaldoverzekering Klassiek, vindt
zekeringen voorziet standaard
u in de polis een aflossingstabel met de
in een gratis dekking overlij-
verzekerde kapitalen. Voor de betaling
den door ongeval. Zodra u uw
van de premie kunt u kiezen tussen een
aanvraag voor deze overlij-
eenmalige premie, vaste jaarpremies of
densverzekering indient, bent
variabele premies.
u, tot u de akte ondertekent
Als u op elk moment verzekerd
of tot uw kredietgebonden
wilt zijn voor exact het nog terug
overlijdensverzekering
te betalen kapitaal, is de KBC-
tief in werking treedt, gratis
Schuldsaldoverzekering Comfort voor u
verzekerd wanneer u of uw
een goede oplossing. U betaalt dan elke
partner door een ongeval om
drie maanden een premie die telkens
het leven zou komen, en dat
opnieuw wordt berekend op basis van het nog openstaande leningbedrag en het gekozen dekkingspercentage. Ook
effec-
voor maximaal drie maanden. Zo kan de overlevende partner
als u de lening vervroegd terugbetaalt
de
of bij een tussentijdse renteverlaging
ook in dat geval voortzetten.
verzekert de kredietgebonden overlij-
Huurders kunnen hun toekom-
densverzekering precies de openstaande
stige kredietgebonden overlij-
schuld, vermenigvuldigd met het dek-
densverzekering bij KBC nu al
kingspercentage van de lening. De premie die u betaalt, hangt af van een aantal factoren, zoals leeftijd,
bouw-
of
koopplannen
bijeen sparen met de spaarverzekering KBC-Life Home Plan*.
rookgedrag, enz. Met de aanvullende dekking arbeidsongeschiktheid in de KBC-Schuldsaldoverzekering Comfort kunt u zich bovendien beschermen tegen ziekte of een ongeval in het privéleven, waardoor u uw beroepsactiviteit geheel of gedeeltelijk moet stopzetten. In dat geval neemt KBC Verzekeringen de leninglasten op zich in verhouding tot de graad van arbeidsongeschiktheid. Als u uw
Hypothecair krediet
beroepskosten bewijst, kunt u doorgaans
Als u een hypothecair krediet aangaat,
ook de premies voor die aanvullende
kunt u zich tegen een plots overlijden
dekking fiscaal in mindering brengen.
*KBC-Life Home Plan is een tak 21-levensverzekering van KBC Verzekeringen NV, Professor Roger Van Overstraetenplein 2, 3000 Leuven, België. RPR 0403.552.563, FSMA 038571 A. Meer informatie vindt u op de financiële infofiche die beschikbaar is bij uw KBC-verzekeringsagent of KBC-adviseur.
101
Tip In theorie kunt u bijna altijd een fiscaal voordeel op de premies van de kredietgebonden overlij-
Bent u standaard verzekerd tegen natuurrampen?
waarvan uzelf, uw man of vrouw,
Zowel uw woning als de inboedel
slachtoffer worden, en dat
zijn in de KBC-Woningpolis, over-
wereldwijd;
eenkomstig de wet, standaard
• diefstal op reis, bijvoorbeeld van
verzekerd tegen een aantal natuur-
bagage of van uw inboedel die
rampen zoals aardbevingen, over-
tijdelijk is verplaatst naar de vakan-
of inwonende gezinsleden het
stromingen en grondverzakkingen.
tiewoning. Daarvoor geldt wel dat
densverzekering genieten, maar
Voor woningen in overstromings-
de diefstal gepaard moet gaan met
in de praktijk is de beschikbare
gebieden gelden de wettelijke
inbraak, geweld of bedreiging.
fiscale korf voor de enige, eigen
minimumvoorwaarden, maximum-
Als u sleutels kwijt bent of als ze
woning meestal volledig opge-
tarieven en maximumfranchise
gestolen werden, worden de sloten
die zijn vastgelegd door het
van uw buitendeuren of van uw
Tariferingsbureau Natuurrampen.
safe vervangen.
vuld met de kapitaalaflossingen en de interestbetalingen van uw krediet. Vraag daarom of het
Voor woningen die niet in overstro-
zinvol is de premies van uw kre-
mingsgebieden liggen of de laatste
dietgebonden
tien jaar geen overstromingsschade
overlijdensver-
zekering fiscaal in mindering te
opliepen, biedt de KBC-Woningpolis
brengen onder het fiscale stelsel
een ruimere dekking dan de bij wet
van de woonbonus. Is dat niet het geval, dan kunt u ze misschien onderbrengen onder het fiscale stelsel pensioensparen.
verplichte minimumvoorwaarden. Zo verzekert KBC iedere vorm van overstroming en overstromingsschade, onder andere aan tuinhuisjes en schuurtjes en hun eventuele inhoud. Bovendien geldt ook voor
• 2 Hoe beschermt u uw woning tegen brand en andere risico’s? Zonder een degelijke brandverzekering kan een fikse najaarsstorm u financieel zuur opbreken, om maar te zwijgen van een woningbrand. Een goede woningpolis zoals de KBC-Woningpolis is dan ook een absolute aanrader. De KBCWoningpolis is een alle-risico’sverzekering. Dat betekent dat elke onverwachte beschadiging van uw woning verzekerd is, tenzij die uitdrukkelijk wordt uitgesloten in de polis. Als de verzekeraar een uitsluiting wil inroepen, moet hij aantonen dat hij dat terecht doet. Een ander voordeel is dat ook schadegevallen waaraan nog niet werd gedacht toen de polis werd opgesteld, gedekt zijn. Geen onzekerheden voor de toekomst dus.
natuurrampen alleen de standaardfranchise. Op die manier biedt de KBC-Woningpolis u een zeer ruime bescherming tegen de risico’s van overstroming en aardbeving.
Bent u standaard verzekerd tegen diefstal? Ook het risico van diefstal is standaard gedekt in de KBCWoningpolis. De diefstalverzekering dekt het financiële verlies dat u lijdt als u het slachtoffer wordt van een (poging tot) diefstal, met uitzondering van diefstal of verdwijning van bouwmateriaal. Ook vandalisme dat gepaard gaat met de diefstal is verzekerd. De diefstalverzekering voorziet bovendien in een vergoeding tot maximaal 7 406 euro (geïndexeerd) voor de volgende risico’s: • diefstal uit uw tuin, bijvoorbeeld van tuinmeubelen; • diefstal met geweld op straat, 102
Geldt de verzekering alleen voor uw woning? Met een KBC-Woningpolis verzekert u meer dan alleen uw woning. Die brandverzekering dekt ook uw aansprakelijkheid voor schade aan een vakantiewoning (hotelkamer, chalet, enz.), aan een lokaal of een tent die u huurt voor familiefeesten, aan de studentenkamer van uw kinderen, aan uw individuele garage, ook als die zich op een andere plaats bevindt. Ook de inboedel die u tijdelijk verplaatst (bijvoorbeeld uw bagage tijdens uw vakantie), blijft altijd verzekerd. Zelfs in uw tuin is uw volledige inboedel (bijvoorbeeld dure tuinmeubelen en speeltuigen) verzekerd tegen storm, vallende bomen en aanrijding door voertuigen. Bovendien is aan de KBCWoningpolis bijstand met een ruime dienstverlening verbonden bij schade. Zo wordt er bijvoorbeeld tijdelijk onderdak voor u gezocht (hotel of andere tijdelijke huisvesting), wordt uw huis bewaakt en wordt wat overblijft van uw inboedel veilig opgeslagen. Ook kunt u rekenen op gezinshulp als u als gevolg van een schadegeval moet worden opgenomen in het ziekenhuis.
Uw woning en uw gezin beschermen
Bent u voor de juiste waarde verzekerd?
gesteld evaluatiesysteem, zowel
uw kinderen, …? Dan hoeft u ons
voor uw woning als voor de
dat zelfs niet te laten weten. Dat
Het is heel belangrijk dat u uw
inboedel. Als u dat systeem volgt,
is allemaal automatisch verzekerd.
woning voor de juiste waarde
vermijdt u dat u onderverzekerd
Doet u evenwel uitbreidingen aan
verzekert. Maar die waarde
bent. Bovendien garandeert de
uw woning (u bouwt bijvoorbeeld
berekenen is niet zo gemak-
KBC-Woningpolis u een volledige
een deel bij of u laat een veranda
kelijk. Ook de nieuwwaarde
vergoeding, want in de KBC-
plaatsen), dan moet u ons dat wel
van de inboedel wordt dikwijls
Woningpolis is geen sprake van
laten weten, zodat wij uw verze-
onderschat. Neem de proef op
een beperking van het verzekerde
kering kunnen actualiseren.
de som en ga eens na wat de
bedrag. Er is met andere woorden
aankoop van een nieuw bankstel,
geen bovengrens voor de woning
kasten, televisie, huishoudtoe-
of voor de inboedel. Ook op
stellen, enz. u zou kosten.
dat vlak hebt u dus geen onze-
Het voordeel van de KBC-
kerheden.
Woningpolis is dat de schatting
Koopt u later meubels, een grotere
van de waarde gebeurt aan de
televisie, schilderijen, een nieuwe
hand van een door KBC voor-
tuinset, de uitzet voor het kot van
103
NOOIT ONDERVERZEKERD Als u onderverzekerd bent voor brand, vermindert de vergoeding die u na een schadegeval krijgt. Die wordt dan berekend volgens de verhouding tussen de waarde van het verzekerde goed zoals die door de verzekeraar wordt vastgesteld, en de waarde die effectief is verzekerd. Bij KBC loopt u geen risico op onderverzekering. Volgt u het door ons voorgestelde evaluatiesysteem, dan garanderen wij u dat u altijd voldoende verzekerd bent en volledig vergoed wordt voor uw schade.
104
Uw woning en uw gezin beschermen
Welke extra dekkingen zijn mogelijk?
De verzekering bodemsanering
wielen van een motorrijder die
voor wie met stookolie verwarmt
daardoor zwaar ten val komt.
De KBC-Woningpolis bevat een
Met de verzekering bodemsanering
Voor al die risico’s kunt u zich ver-
aantal extra dekkingen die u nog
binnen de KBC-Woningpolis ver-
zekeren met de KBC-Gezinspolis
meer bescherming bieden tegen
zekert KBC Verzekeringen in ruil
die lichamelijke schade tot meer
allerlei ongevallen.
voor een lichtjes hogere premie
dan 23 miljoen euro en stoffelijke
uw wettelijke verplichting om de
schade tot meer dan 6,5 miljoen
De verzekering voor de bouwer
bodem te saneren bij stookoliever-
euro vergoedt.
De facultatieve verzekering voor
ontreiniging door een lek in uw
de bouwer in de KBC-Woningpolis
verwarmingsinstallatie voor privé-
vergoedt de schade die tijdens
gebruik. Ook uw aansprakelijkheid
bouw- of renovatiewerkzaamheden
voor schade aan derden door de
aan uw woning wordt berokkend.
uitvoering van de sanering is ver-
Bovendien worden in die verze-
zekerd.
u kosteloos komen helpen of de
De verzekering bedrijfsschade
bouwplaats bezoeken. Gedekt zijn
Als u in uw woning een vrij beroep
zowel hun aansprakelijkheid bij een
uitoefent, kunt u met de KBC-
ongeval als de lichamelijke schade
Woningpolis ook bedrijfsschade
die ze daarbij zouden kunnen
verzekeren. Die verzekering dekt
oplopen.
de bedrijfsschade die het gevolg is
Facultatief kunt u zich in de verze-
van een onderbreking of vermin-
kering voor de bouwer ook laten
dering van de beroepsactiviteit na
verzekeren voor uw aansprake-
brand of een ander verzekerd scha-
lijkheid voor schade aan goederen
degeval. Per werkdag inactiviteit
van uw buren bij het uitvoeren van
is een vooraf bepaalde vergoeding
de werkzaamheden.
vastgesteld.
Het verzekerde bedrag van uw
• uw minderjarige kinderen die bij uw ex-partner wonen; • uw kinderen op kot; • de personen die al eens op uw kinderen passen; • de personen die voor uw dieren zorgen; • minderjarige kinderen van anderen als ze onder uw toezicht staan; • uw huisdieren; • uw inwonende ouders, zelfs als in een rusthuis of verzorgingsin-
• 3 Hoe beschermt u uw gezin tegen onverwachte gebeurtenissen?
stelling;
Als u een fout begaat of nalatig
De KBC-Gezinspolis biedt nog een
gebouw moet wel lager zijn dan 963 000 euro (geïndexeerd).
alleen u en alle personen die bij u
ze permanent opgenomen worden
Als optie kunt u ook de plichten tenboek krijgt opgelegd.
De KBC-Gezinspolis beschermt niet inwonen, maar ook:
kering de mensen verzekerd die
laten verzekeren die u in het las-
Wie en wat zijn verzekerd in de KBC-Gezinspolis?
bent en daardoor bij iemand De verzekering waardevolle voor-
anders schade veroorzaakt, moet
werpen tegen alle risico’s
u die schade vergoeden. U fietst
In de KBC-Woningpolis kunnen uw
bijvoorbeeld verstrooid door een
waardevolle voorwerpen worden
rood licht en veroorzaakt zo een
verzekerd tegen alle risico’s. Die
ongeval waarbij iemand gewond
waardevolle voorwerpen worden
raakt. Die aansprakelijkheid geldt
dan beschreven in de polis, en per
ook voor de daden van personen
voorwerp moet een te verzekeren
voor wie u instaat: uw kinderen,
bedrag worden opgegeven. Dat
uw babysitter, enz. Uw kind gooit
bedrag is meteen de maximum-
bijvoorbeeld met stenen naar voor-
vergoeding die voor dat voorwerp
bijrijdende auto’s. Verder kunt u
wordt uitgekeerd. Voor sommige
aansprakelijk worden gesteld voor
voorwerpen wordt een attest
schade die uw dieren aanrichten,
gevraagd.
en voor schade veroorzaakt door gebouwen die u bewoont. Uw hond loopt bijvoorbeeld voor de 105
U en uw gezin zijn wereldwijd beschermd.
paar extra’s. • Zolang uw kinderen kinderbijslag genieten als student, is hun aansprakelijkheid ook verzekerd voor schade die ze veroorzaken tijdens een betaald klusje (babysitten, vakantiejob, enz.). • Als iemand u of uw goederen wil redden en daardoor zelf schade lijdt, is voorzien in een vergoeding tot 65 000 euro. • Bij een onrustwekkende verdwijning van een gezinslid (uw kind, uw partner, uw inwonende ouder, enz.), betaalt KBC Verzekeringen de opsporingskosten terug tot 12 500 euro.
Wat als u zelf schade lijdt?
bescherming voor aankopen,
verzekeren tegen arbeidsonge-
Als u zelf slachtoffer bent,
maar ook voor reizen.
vallen en ongevallen op de weg naar en van uw huis. Er hoeft
probeert de rechtsbijstandsverzekering van uw gezinspolis (als u die gesloten hebt) voor u een schadevergoeding te verkrijgen. Dat kan via een minnelijke regeling of via de rechtbank. Uw verzekering neemt de onderhandeling, de bemiddeling en alle kosten die daarvoor moeten worden gemaakt, op zich. Als de aansprakelijke voor het schadegeval insolvabel is en de door de rechtbank toegekende schadevergoeding niet kan betalen, betaalt KBC Verzekeringen tot 12 500 euro in zijn plaats. Voor lichamelijke schade is voorzien in nog eens 12 500 euro extra. Als u dat wilt, kunt u uw rechtsbijstandsverzekering uitbreiden. • De Verzekering rechtsbijstand omnicontract verleent juridische bijstand in tal van contractuele geschillen: discussies bij de aankoop van nieuwe meubels, geschillen over een geboekte reis (ook via het internet), over de aankoop van uw huis of bouwgrond, problemen bij het plaatsen van een nieuwe keuken, een verkeerde reservering van uw feestzaal, enz. • De Uitbreiding rechtsbijstand voor koop- en reisgeschillen geeft juridische bijstand bij contractuele geschillen over koop- en reiscontracten en werd speciaal ontwikkeld voor jongeren tot en met 30 jaar. Nieuwe meubels, een tv, een koelkast, een nieuwe pc, de reservatie van een reis: ze nemen een grote hap uit het budget. Daarom is een goede bescherming in geval van discussies belangrijk. We geven trouwens niet alleen juridische
Wat als uw hond de beest uithangt? Als uw hond iemand bijt, vergoedt uw KBC-Gezinspolis de schade meteen als u die optie in uw polis hebt afgesloten. Het maakt niet uit wie hij bijt: iemand van het gezin, het kleinkind, de babysitter, de postbode, het buurmeisje dat geregeld met uw hond gaat wandelen, een vreemde. Bijt een vreemde hond iemand van uw gezin? Ook dan vergoedt de KBC-Gezinspolis de lichamelijke letsels, zelfs als de eigenaar van de hond niet te vinden is of de schade niet kan betalen. Als uw hond het slachtoffer wordt van een verkeersongeval betaalt de KBC-Gezinspolis uw dierenartskosten tot 2 000 euro en gedurende maximaal vijf maanden na het ongeval. Mocht
zelfs geen geschreven arbeidsovereenkomst te bestaan. Deze verzekering voor hulp bij u thuis kunt u afsluiten als een optie in uw KBC-Gezinspolis. Zo verzekert u meteen ook de mensen die gratis en voor niets helpen in uw huishouden: uw moeder die u helpt met strijken, de dochter van vrienden die af en toe op uw kinderen past, uw vader die uw tuin onderhoudt, enz. Krijgen uw betaalde of onbetaalde helpers een ongeval? Dan vergoedt de verzekering voor hulp bij u thuis hun medische kosten, en hun tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid. Bij een dodelijk ongeval betaalt de verzekering voor hulp bij u thuis onder meer een lijfrente aan de weduwe of weduwnaar, een rente aan de kinderen en de begrafeniskosten.
uw hond overlijden als gevolg van het verkeersongeval, dan betaalt de verzekering de cremanieuwe pup als u dat wilt.
Tip
Als uw hond opvang nodig
Als u iemand betaalt met
heeft omdat u plots naar het
dienstencheques, dan bent u
ziekenhuis moet en niemand
niet verplicht om haar of hem
tiekosten tot 350 euro en een
voor het dier kan zorgen, betaalt de KBC-Gezinspolis de kosten voor opvang in het honden-
te verzekeren tegen arbeidsongevallen. Dat geldt ook
pension tot 300 euro. Dat komt
als uw babysitter ingeschre-
gemiddeld overeen met 20 tot
ven is bij de Gezinsbond. De
25 dagen opvang.
erkende ondernemingen die hen
Wat als u wel eens hulp bij u thuis krijgt? Als u tegen betaling iemand bij u thuis laat helpen, zoals een poetsvrouw, babysitter of tuinman, dan bent u wettelijk verplicht om die personen te 106
tewerkstellen,
zorgen
voor de nodige verzekeringen.
Uw woning en uw gezin beschermen
• 4 Hoe beschermt u uzelf en uw gezin tegen ongevallen?
het aanpassen van het huis, de
daarbij risico’s. Zij verrichten
aankoop van een assistentiehond,
arbeid waarmee ze meestal niet
enz.
vertrouwd zijn. De kans op een
De KBC-Ongevallenverzekering
Bent u grootouder en past u
ongeval met blijvend letsel of op
biedt u en uw gezinsleden
geregeld op uw kleinkinderen?
tijdelijke arbeidsongeschiktheid
bescherming bij een ongeval
Dan kunt u ook voor hen een
is dan ook niet te onderschatten.
in uw privéleven (thuis, in het
KBC-Ongevallenverzekering
Om te vermijden dat zo’n ongeval
verkeer, op school, op vakantie,
sluiten.
dramatische financiële gevolgen
tijdens het sporten, enz.) én
Goed om te weten is ook dat er
heeft, kunt u uw helpers ver-
tijdens het uitvoeren van bouw-
geen medische acceptatie nodig
zekeren tijdens de bouw- of
of verbouwingswerken aan uw
is om die verzekering te sluiten
verbouwingswerken. De KBC-
eigen woning.
en dat u korting krijgt als u ook
Verzekering voor de Bouwer
U kunt kiezen uit verschillende
een ziekenhuiskostenverzekering
dekt zowel de ongevallen op het
vergoedingsformules. Afhankelijk
hebt.
bouwterrein van de bouwheer als die van onbezoldigde helpers
van de formule vergoeden we u in geval van blijvende invaliditeit en overlijden, en vergoeden we de medische en begrafeniskosten. Bent u het slachtoffer van een zwaar ongeval? Dan krijgt u een extra vergoeding voor bijvoorbeeld het plaatsen van een lift, de aankoop van een rolstoel,
• 5 Hoe beschermt u uzelf en uw onbezoldigde helpers tijdens uw (ver)bouwproject? Kennissen of familieleden die onbezoldigd een handje toesteken bij de bouw of verbouwing van uw woning lopen 107
of van toegelaten bezoekers. In specifieke gevallen is maatwerk vereist. Spreek erover met uw KBC-verzekeringstussenpersoon.
Expert aan het woord
Wat als u af te rekenen krijgt
naar de bijstandscentrale van KBC
de brand in uw woning, moet die buur
met een zware brand?
Verzekeringen bellen op het gratis
zich tot zijn eigen verzekering wenden.
telefoonnummer 0800 964 64. Uw
Zodra KBC Verzekeringen op de
“Een zware woningbrand zet uiteraard
KBC-verzekeringsagent is niet alleen
hoogte is van het schadegeval, scha-
uw hele leven overhoop. Toch moet
uitstekend geplaatst om uw eerste,
kelt het een schade-expert in. Die
u zo snel mogelijk een aantal admi-
dringende vragen te beantwoorden,
neemt telefonisch contact met u op
nistratieve stappen zetten. Niet alleen
maar zorgt er ook voor dat de verzeke-
om een afspraak te maken. Die expert
om snel de schade vergoed te krijgen,
ringsmaatschappij op de hoogte wordt
is de klok rond beschikbaar en kan
maar ook om bijvoorbeeld een tijdelijk
gebracht. Hij kan u ook helpen om
dus indien nodig onmiddellijk naar u
onderkomen voor uw gezin te vinden.
foto’s van de schade te maken. Als u
toekomen. Ga intussen nooit op eigen
Gelukkig kunt u daarvoor terugvallen
vermoedt dat de brand is veroorzaakt
houtje zelf al opruimen. Vermits de
op een uitgebreide dienstverlening
door de schuld van iemand anders,
schade nog moet worden bewezen,
vanwege KBC Verzekeringen.
kunt u hem dat het best meteen
verplaatst u het best geen voorwerpen
Wat moet u zelf zeker doen?
vertellen. Uiteraard kunt u dat achteraf
of brengt u geen andere wijzigingen
Neem onmiddellijk contact op
ook altijd aan de schade-expert laten
in de woning aan zonder dat vooraf te
met uw KBC-verzekeringsagent. In
weten. Goed om te weten: als uw
bespreken met de schade-expert.
urgente gevallen kunt u ook altijd
buurman schade heeft geleden door
De schade-expert maakt een inventaris
op van de beschadigde goederen en
u of uw gezinsleden door naar iemand
na een brand wordt u gemakkelijk
begroot de schade. Maar hij doet
die gespecialiseerd is in psychologische
gecontacteerd door privé-experts. Ga
veel meer dan dat. Samen met u
bijstand na een zware brand. Ten
niet zomaar in op hun voorstellen en
zoekt hij naar noodopvang voor uw
slotte treedt hij op als uw adviseur en
onderteken zeker geen documenten
gezin en voor eventuele huisdieren.
begeleider voor alle verdere admini-
en overeenkomsten die u niet eerst
Hij bekommert zich om de goederen
stratieve formaliteiten.
zorgvuldig hebt gelezen. Bespreek
die de brand doorstaan hebben en
Als u dat wilt, mag u ook zelf
dergelijke zaken eventueel eerst met
waakt erover dat die tijdelijk een veilig
een schade-expert kiezen. KBC
uw KBC-verzekeringsagent.
onderkomen vinden. Hij zorgt voor
Verzekeringen betaalt dan de kosten
Een probleem dat dikwijls opduikt na
de beveiliging en bewaking van uw
voor zijn tussenkomst terug. Houd er
een brand, is dat u dringende beta-
getroffen woning, zodat u niet ook
wel rekening mee dat er in dat geval
lingen moet doen. KBC Verzekeringen
nog eens het slachtoffer wordt van
een plafond van toepassing is. Maak
stelt u daarvoor een voorschot ter
onverlaten die aan de haal gaan met
tijdig de nodige afspraken met de
beschikking, zodat u zich daarover
sanitaire toestellen, keukenuitrusting
privé-expert zodat zijn ereloon, btw
alvast geen zorgen hoeft te maken. U
of andere zaken. Ook organiseert hij
inbegrepen, niet hoger is dan het in
hebt immers al meer dan genoeg aan
een eerste, voorlopige opruiming en
uw verzekeringscontract vastgelegde
uw hoofd.”
reiniging. Als dat nodig is, verwijst hij
maximumbedrag. Een tip hierbij:
Inspiratie
Uw woning en uw gezin beschermen
Een veilige keuken
horen achterin de lade, onbereikbaar
een koude ovendeur en houd bij het
voor kinderen. Een dieper werkblad
opbergen rekening met de bereikbaar-
Voorkomen is beter dan genezen
geeft u de mogelijkheid om toestellen
heid van uw voorraad en uw keuken-
De keuken is zonder twijfel de
als een frituurpan, waterkoker of
gerei, niet alleen voor uzelf, maar ook
gevaarlijkste plek in huis, zowel
broodrooster verder naar achteren te
voor hen, want ze willen zo graag
voor volwassenen als voor kinderen.
zetten. Daar kunt u dan meteen ook
helpen.
Nergens liggen in zo’n kleine ruimte
uw messenblok kwijt. Diepe laden zijn
meer gevaarlijke spullen voor het
een veel overzichtelijker en veiliger
Zeker met kinderen is een ongeval-
grijpen en staan er zoveel elektrische
opbergplaats dan kasten.
lenverzekering en/of een gezinspolis
toestellen samen die hitte produceren.
Heeft u kleine kinderen, wees er u dan
een must.
Tel daarbij nog de aanwezigheid van
van bewust dat zij graag bij u zijn als
Maar zorg er zelf voor dat u er geen
(heet) water en u heeft een gevaarlijke
u kookt, en dat net die bezigheid dan
beroep op hoeft te doen!
cocktail. Het gevaarlijkste element van
al uw aandacht opslorpt. Kies daarom
die cocktail is: rommel! Hoe beter uw
voor toestellen met een kinderslot,
keuken georganiseerd is, en hoe meer u zelf let op het clean houden van die werkomgeving, hoe minder kans op ongevallen. Een goed begin is bewustwording: weet u wel met welke gevaarlijke toestellen en materiaal u eigenlijk aan de slag gaat? Neem nu de frituurpan. Vetstof van 180°C in een toestel waar vaak geen aparte en veilige plaats voor is voorzien, meestal gezet vlakbij een stopcontact. En weet u dat als die vuur vat u een branddeken moet gebruiken om te blussen en zeker geen water? Hoe heet wordt uw ovendeur? Die staat vaak op de ideale hoogte om met zijn verlichting nieuwsgierige kinderhandjes te lokken. Maakt u bewust gebruik van de achterste kookplaten omdat die voor diezelfde kinderhandjes onbereikbaar zijn? En als u de voorste kookplaten gebruikt, let u er dan altijd op dat de steel van de pan niet uitsteekt, zodat u er ook zelf niet tegenaan kunt lopen? Weet u dat de stoom van een stoom- of waterkoker diepe brandwonden kan veroorzaken zonder dat u daar initieel iets van merkt? Ook de inrichting van de keuken speelt een rol. Let er bij het ontwerp vooral op dat u geen overbodige meters moet overbruggen, zeker niet met potten kokend water. Messen 111
Checklists
Checklists
• 1 U koopt een woning 1 Win vooraf het advies van uw KBC-adviseur in.
2 Onderhandse verkoop: u neemt eventueel een optie – later ondertekent u een onderhandse verkoopover-
eenkomst. Vergeet niet een opschortende voorwaarde met betrekking tot het bodemattest te bedingen.
Openbare verkoop: u koopt de woning op de zitdag(en).
3 Zodra u de verkoopovereenkomst gesloten hebt, hebt u er alle belang bij een eigen brandverzekering te nemen.
Misschien is er nog een dekking door de verzekering van de vorige eigenaar, maar daarover hebt u geen zekerheid.
Als u uw KBC-Woningpolis sluit op het ogenblik dat u de onderhandse verkoopovereenkomst ondertekent, geniet
u bovendien gedurende het eerste jaar mooie kortingen op de verzekering van het gebouw en de inboedel én op
uw diefstalverzekering.
4 De aankoopakte en krediet- en waarborgakte worden verleden.
5 U kunt verhuizen, tenzij er eerst verbouwingen nodig zijn.
6 U kunt verhuizen, tenzij er eerst verbouwingen nodig zijn.
• 2 U bouwt of verbouwt een woning 1 Win vooraf het advies van uw KBC-adviseur in.
2 Neem contact op met een architect. Hij tekent voor u een ontwerp. Zodra u daarover een akkoord bereikt,
maakt de architect de meetstaten op. De meetstaten of beschrijvende opmetingen stipuleren de hoeveelheden
van de verschillende materialen. Aan de hand daarvan kan een nauwkeurige kostenraming worden gemaakt.
3 De architect vraagt een stedenbouwkundige vergunning aan, terwijl u een kredietaanvraag doet.
Tegelijkertijd kunt u in gezamenlijk overleg een aannemer en eventueel een veiligheidscoördinator en epb-
verslaggever (energieprestatie en binnenklimaat) zoeken.
4 De stedenbouwkundige vergunning is in orde. De krediet- en waarborgakte wordt verleden. Het werk kan
beginnen. Denk er wel aan dat u een tijdelijke elektriciteitsaansluiting en water nodig hebt op de bouw-
plaats. Voorzie ook in de nodige verzekeringen, bijvoorbeeld tegen de bouwplaatsrisico’s, de risico’s in
verband met tijdelijke helpers en inbraak.
5 De woning is klaar. U kunt verhuizen. Vergeet uw woningverzekering niet.
6 Stuur binnen een maand na de installatie van uw stookolietank een kopie van het conformiteitsattest en
het meldingsformulier naar de bevoegde dienst.
7 Binnen de dertig dagen nadat u de woning hebt betrokken, moet u het kadaster op de hoogte brengen.
U krijgt dan automatisch een kadastraal inkomen (KI) toegekend. U kunt binnen de twee maanden na de
betekening bezwaar indienen tegen het toegekende KI en een ander bedrag voorstellen. Als u geen overeen-
stemming bereikt, zal een scheidsrechterlijke beslissing de knoop doorhakken.
8 Binnen drie maanden, te rekenen vanaf de dag van de mededeling van het kadastraal inkomen, moet u
een aangifte doen bij de btw-diensten.
• 3 U verhuist
1 Zeg tijdig en in overeenstemming met de contractuele verplichtingen uw huurovereenkomst op. Maak
afspraken over de terugbetaling van de huurwaarborg, eventueel vermeerderd met rente. Wellicht moet
er eerst een plaatsbeschrijving bij vertrek worden opgemaakt. Als u een schadevergoeding moet betalen,
wordt die afgetrokken van de huurwaarborg.
2 De overname van de aansluitingen voor water, gas en elektriciteit in uw vorige woning kunt u regelen met de
nieuwe huurders of eigenaars. Daarvoor moet u samen de diverse meterstanden invullen op een speciaal formulier.
3 Vraag in uw nieuwe woning tijdig de aansluitingen aan voor water, gas, elektriciteit, televisiedistributie,
internet, telefoon en fax. De gegevens die u daarvoor nodig hebt, kunt u krijgen op het gemeentehuis van uw nieuwe woonplaats.
4 Zoek zo nodig op voorhand een school voor uw kinderen. Breng uw huisarts en tandarts op de hoogte van
uw verhuisplannen. Eventueel kunnen zij u helpen bij de zoektocht naar geschikte collega’s in uw nieuwe buurt.
5 Controleer elke dag de post en stel een lijst samen van de correspondenten die een bericht van adresveran-
dering moeten ontvangen.
6 Bereid de eigenlijke verhuizing goed voor. Als u alles zelf klaart, moet u over een voldoende ruime wagen, 113
het vereiste rijbewijs en een aantal helpers beschikken. Als u een bestelwagen huurt, moet u letten op de
dag- en kilometerprijs, de verzekeringsvoorwaarden, het aantal vrije kilometers en de staat van het voertuig.
Laad de bestelwagen tijdens de verhuizing nooit te zwaar, want bij een ongeval kunt u dan aansprakelijk
worden gesteld. Vraag indien nodig parkeerborden aan bij de politie. Denk ook aan de verzekering. Is uw
inboedel gedekt door uw brandverzekering? Sluit een dekking tijdelijke helpers af voor de vrienden en fami-
lieleden die u een handje komen helpen.
7 Houd er rekening mee dat uw woning misschien nog niet volledig af of verbouwd is op de dag van de
verhuizing. Alternatieve logeeradressen en meubelbewaring zijn op dat ogenblik welkom.
8 Als u naar een bestaande woning verhuist, moet u nagaan wanneer de schoorsteen daar voor het laatst is
geveegd. Als dat langer dan een jaar geleden is, kunt u hem het best vóór de verhuizing laten vegen.
Zo vermijdt u dat uw huis na de verhuizing opnieuw onder het stof zit. Laat ook de verwarmingsinstallatie en
eventuele gastoestellen op voorhand nakijken.
9 Als u met een verhuisfirma werkt, moet u daar tijdig contact mee opnemen. De prijzen zijn vrij, zodat de
verschillen hoog kunnen oplopen. Geen waterdichte, maar toch een zekere waarborg voor kwaliteit is het
lidmaatschap van de Belgische Kamer der Verhuizers (BKV vzw), tel. 02 240 45 70. Die federatie hanteert een
gemiddeld aanbevolen tarief voor haar leden en raadt iedereen aan om bij enkele firma’s een offerte te
vragen. De firma zelf is uiteraard verzekerd voor de vrachtwagen, maar de klant moet een verzekering nemen
voor de inboedel. Verhuisfirma’s beschikken over heel handige dozen die zelfs volgeladen nog te tillen zijn.
Informeer wel eerst naar de kostprijs. Ga ook na of u misschien een verhuislift nodig hebt.
10 Meet op voorhand alle ruimten op, zodat u weet welke meubels waar kunnen staan.
11 Zet uw diepvriezer de nacht voor de verhuizing op de hoogste stand. Isoleer hem tijdens de verhuizing
met dekens. Zo hoeft u hem niet te ontdooien.
12 Breng kleine kinderen als het even kan elders onder op de dag van de verhuizing. Uw huisdieren kunnen
voor een dag bij vrienden, familieleden of het dierenasiel terecht. Katten vergen achteraf extra aandacht. Ze
zijn heel gehecht aan hun woonomgeving. Houd ze daarom drie weken binnen om te voorkomen dat ze op
zoek gaan naar hun oude stek, beginnen te zwerven en niet meer terugkeren.
13 Geef de verschillende ruimten een nummer, en vermeld dat ook op de meubels en de dozen. Zo komt
alles meteen op de juiste plaats terecht. Begin altijd met de installatie van de bad- en de slaapkamer. Ook
als de rest niet klaar is, kunt u nu een bad nemen en slapen. Zorg voor voldoende drank en eten voor de
verhuisdag. Houd altijd EHBO-spullen, zeep, handdoeken, een hamer en een handige tang binnen handbereik.
14 Maak uw vorige woning pas schoon na de verhuizing, anders is het verspilde moeite.
15 Meld binnen 8 werkdagen na de verhuizing uw nieuwe adres bij de dienst bevolking (van uw nieuwe
gemeente, als u van gemeente verandert). Op de dienst bevolking van uw nieuwe woonplaats wordt ook de
inschrijving van uw auto of motor in orde gebracht. Automatisch wordt ook een aantal andere instanties op
de hoogte gebracht.
16 Breng uw bank op de hoogte. U kunt desgewenst cliënt worden bij een ander bankkantoor.
17 Het spreekt voor zich dat u ook uw werkgever op de hoogte brengt van uw verhuizing. Dat is niet alleen nood-
zakelijk voor alle officiële papieren, maar het kan ook een invloed hebben op een eventuele kilometervergoeding.
Andere instanties die u op de hoogte moet brengen zijn:
• de RVA en de dienst voor arbeidsbemiddeling (VDAB, Actiris, FOREM) als u werkloos bent en de
Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen als die u de werkloosheidsuitkering uitbetaalt;
• het kinderbijslagfonds;
• het Ondernemingsloket en de Nationale Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen, als u zelfstandige bent;
• uw ziekenfonds;
• de vakbond;
• de bibliotheek;
• de onderwijsinstelling van uw kinderen;
• de verenigingen waarvan u lid bent;
• verdelers van kranten, tijdschriften en andere publicaties waarop u een abonnement hebt. 114
18 Wellicht zult u nieuwe adreskaartjes moeten laten drukken. Denk ook aan het nieuwe naambordje voor
uw huisbel en brievenbus.
19 Bespreek met uw verzekeraar of er, behalve het adres, nog iets moet worden aangepast in uw
verzekeringspolissen. Voor de brandverzekering van de woning zal dat meestal nodig zijn.
20 De belastingdiensten weten u normaal wel te vinden. Als u echter niet tijdig (vóór 1 juni) een aangifte-
formulier hebt ontvangen, moet u er zelf een aanvragen bij de belastingen. Breng hen ook op de hoogte van
uw adreswijziging als u voordien een bezwaarschrift hebt ingediend.
21 Bij bpost kunt u uw correspondentie gedurende een bepaalde periode laten bewaren of tot vier maanden
na uw verhuizing laten nasturen. Via speciale kaarten van bpost kunt u ook tegen een voordelig tarief
berichten van adresverandering versturen.
22 Een handige dienstverlening is DoMyMove, een initiatief van bpost. Met die dienst kunt u de partners van
dat initiatief vrij goedkoop op de hoogte brengen van uw verhuizing. Formulieren vindt u in het postkantoor.
• 4 Premies en andere financiële tussenkomsten
1 Bent u van plan om energiebesparende investeringen te doen? Kijk dan na of u aanspraak kunt maken op
gewestelijke tussenkomsten (zie pagina 117). Ook de Vlaamse netbeheerders geven premies. Verder zijn er
eventueel tussenkomsten van de provincie, de gemeente of bepaalde sector-verenigingen.
2 Er bestaan nog tal van andere premies en voorzieningen. Via de websites van de gewesten vindt u daarvan
een handig overzicht en alle informatie met betrekking tot de voorwaarden (zie pagina 117).
3 Bent u van plan om investeringen te doen om uw woning brand- en inbraakveiliger te maken? Dan komt u
wellicht in aanmerking voor een fiscaal voordeel. Zie op www.besafe.be onder ‘burgers’ en ‘mijn huis’.
• 5 U komt praten met uw KBC-ADVISEUR WONINGKREDIETEN EN VERZEKERINGEN
1 Uw huiswerk. Denk op voorhand na over een aantal beslissingen en randvoorwaarden.
Op welke looptijd wilt u lenen? Welk maandelijks bedrag kunt/wilt u spenderen aan de terugbetaling van het
krediet? Op www.kbc.be/simulatie_woningkrediet kunt u de oefening al eens maken. Breng de simulaties
gerust mee naar het kantoor.
Staan er op korte of iets langere termijn grote wijzigingen in uw gezinssituatie op het programma?
We denken dan aan gezinsuitbreiding, meer of minder gaan werken, kinderen die hogere studies gaan
beginnen, enz. Zulke wijzigingen kunnen tot gevolg hebben dat ook uw financiële situatie verandert. Die
informatie is belangrijk om het krediet op uw maat uit te werken en om de juiste verzekeringen te kunnen
aanbieden.
2 Inkomstenbewijzen. Breng de meest recente loonstroken en het meest recente aanslagbiljet mee. Dat
laatste is handig om een fiscale simulatie te maken en zo de financiële weerslag van een woningkrediet in te
schatten.
3 Investeringsbewijzen. Dat zijn de onderhandse verkoopovereenkomst bij een aankoop, of het door de
architect opgemaakte bestek bij een bouw of verbouwing.
4 Eigendomstitels of bewijzen van schenkingen. Die zijn belangrijk als u al eigenaar bent van de bouwgrond
waarop u wilt bouwen, of van de woning die u wilt verbouwen.
5 Een overzicht van de eventuele premies of subsidies.
6 Plannen van de woning. De plannen kunnen van pas komen voor de berekening van de woningpolis.
• 6 Vastgoed, schenking en successie
Alles over erven en schenken vindt u in de gratis KBC-brochure Gids erfrecht en successieplanningen.
Vraag hem in het KBC-bankkantoor.
115
Nuttige adressen
• 1 Ruimtelijke Ordening en Huisvesting
1 VLAANDEREN
• Vlaamse Infolijn 1700
BELEIDSDOMEIN RUIMTELIJKE ORDENING, WOONBELEID EN ONROEREND ERFGOED (RWO)
www.rwo.be (onder ‘contact’ vindt u alle adressen voor uw provincie)
www.wonenvlaanderen.be (premies, woningkwaliteit)
www.ruimtelijkeordening.be (vergunningen)
www.onroerenderfgoed.be (premies, fiscale aftrek, vergunningen)
2 BRUSSEL
MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
BESTUUR RUIMTELIJKE ORDENING EN HUISVESTING
• Stedenbouw
www.stedenbouw.irisnet.be (vergunningen)
Tel. 0800 40 400
www.huisvesting.irisnet.be
• Stedenbouw
Tel. 02 204 17 68/69
• Huisvesting
Tel. 02 204 23 77
www.stedenbouw.irisnet.be
• Monumenten en Landschappen
Tel. 02 204 25 75
www.monument.irisnet.be (subsidies, fiscale voordelen)
DE STADSWINKEL VZW & HET BRUSSELS ENERGIE AGENTSCHAP (ABEA)
Sint-Gorikshallen
Sint-Goriksplein 1, 1000 Brussel
Tel. 02 219 40 60
3 WALLONIË
• Infolijn 0800 11 901
MINISTERIE VAN HET WAALS GEWEST
www.stadswinkel.be (renovatie, energie, premies)
AFDELING RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW, HUISVESTING EN MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN
http://dgo4.spw.wallonie.be /dgatlp
• 2 Architecten
ORDE VAN ARCHITECTEN
www.ordredesarchitectes.be
www.architect.be
KONINKLIJKE FEDERATIE VAN DE ARCHITECTENVERENIGINGEN VAN BELGIË – FAB
Ernest Allardstraat 21 bus 1, 1000 Brussel
Tel. 02 512 34 52
www.fab-arch.be
NAV – DE VLAAMSE ARCHITECTENORGANISATIE
Willebroekkaai 37, 1000 Brussel
Tel. 02 238 07 70
www.nav.be
117
BOND VAN VLAAMSE ARCHITECTEN – BVA
Ernest Allardstraat 21, 1000 Brussel
Tel. 02 512 25 78
www.bondvlaamsearchitecten.be
UNION WALLONNE DES ARCHITECTES – UWA
Rue de l’Ange 48, 5000 Namur
Tel. 081 28 05 43
www.uwa.be
NEDERLANDSTALIG COLLEGE VAN DESKUNDIGEN ARCHITECTEN VAN BELGIË – NCDAB
Leuvensesteenweg 613, 1930 Zaventem
Tel. 0471 22 11 91
www.ncdab.be
Collège des Experts Architectes de Belgique – CEAB
Louizalaan 203 bus 3, 1050 Brussel
Tel. 02 649 50 66
www.expertsarchitectes.info
• 3 Aannemers en diensten van het bouwbedrijf CONFEDERATIE BOUW
Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
Tel. 02 545 56 00
www.confederatiebouw.be
VLAAMSE CONFEDERATIE BOUW – VCB
Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
Tel. 02 545 57 49
www.vcb.be
CONFEDERATIE BOUW BRUSSEL-HOOFDSTAD – CBBH
Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
Tel. 02 545 58 29
www.confederatiebouw.be/brusselhoofdstad
CONFEDERATION CONSTRUCTION WALLONNE – CCW
Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
Tel. 02 545 56 68
BOUWUNIE – UNIE VAN HET KMO-BOUWBEDRIJF
Maria Theresialaan 35, 1800 Vilvoorde
Tel. 02 588 11 00
www.ccw.be
www.bouwunie.be
WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF – WTCB
Lozenberg 7, 1932 Sint-Stevens-Woluwe
Tel. 02 716 42 11
www.wtcb.be
• 4 Andere beroepsverenigingen uit de bouwbranche CONTACTVERENIGING VOOR VEILIGHEIDSCOÖRDINATOREN – VC-CS
Louizalaan 216 bus 292, 1050 Brussel
Tel. 016 80 81 81
www.vccs.be
BELGISCH INSTITUUT VAN VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSCOÖRDINATOREN
Vorstlaan 47 bus 2, 1160 Brussel
Tel. 02 660 92 69
www.bib-co.com 118
KONINKLIJKE CONFEDERATIE DER LANDMETERS-EXPERTEN – KCLE
Brusselsesteenweg 323a bus 11, 1410 Waterloo
Tel. 02 644 94 69
www.kcle-crge.org
ASSOCIATIE VAN BELGISCHE EXPERTEN – ABEX
Frans Van Kalkenlaan 1 bus 104, 1070 Brussel
Tel. 02 523 73 33
www.abex.be
ASSOCIATIE VAN INTERIEURARCHITECTEN VAN BELGIË – AINB
Willebroekkaai 37, 1000 Brussel
Tel. 02 212 26 20
www.ainb.be
BELGISCHE FEDERATIE GROENVOORZIENERS – BFG
www.bfg-fbep.org
BELGISCHE VERENIGING VAN TUINARCHITECTEN EN LANDSCHAPSARCHITECTEN – BVTL
Leopold II-laan 53, 1080 Brussel
Tel. 0496 06 63 36
www.bvtl.be
• 5 Kopen en verkopen van een onroerend goed
KONINKLIJKE FEDERATIE VAN HET BELGISCH NOTARIAAT
Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
Tel. 02 505 08 11
BEROEPSINSTITUUT VAN VASTGOEDMAKELAARS – BIV
Luxemburgstraat 16b, 1000 Brussel
Tel. 02 505 38 50
www.notaris.be
www.biv.be
CONFEDERATIE VAN IMMOBILIËNBEROEPEN VAN BELGIË – CIB
www.cibweb.be
• 6 Fiscale aspecten FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN
Contact Center
Tel. 02 572 57 57
• Algemene administratie van de patrimoniumdocumentatie AAPD (kadaster, registratie en domeinen)
Tel. 02 576 35 98
• 7 Milieuaspecten
PORTAALSITE VLAAMSE OVERHEID
www.milieuinfo.be
OPENBARE AFVALSTOFFENMAATSCHAPPIJ VOOR HET VLAAMSE GEWEST – OVAM
Stationsstraat 110, 2800 Mechelen
Tel. 015 28 42 84
www.ovam.be
119
LEEFMILIEU BRUSSEL – BIM
Gulledelle 100, 1200 Brussel
Tel. 02 775 75 75
www.leefmilieubrussel.be
PORTAALSITE WAALS GEWEST
http://environnement.wallonie.be
ARGUS – HET MILIEUPUNT VAN KBC EN CERA
Eiermarkt 8, 2000 Antwerpen
Tel. 03 202 90 70
www.argusmilieu.be
CENTRUM DUURZAAM BOUWEN
Marktplein 7 bus 1, 3550 Heusden-Zolder
Tel. 011 79 97 51
www.centrumduurzaambouwen.be
• 8 Energie WEBSITES OVERHEID
Vlaanderen: www.energiesparen.be
Brussel: www.leefmilieubrussel.be
Wallonië: http://energie.wallonie.be
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE – CONTACT CENTER
Tel. 0800 120 33
www.mineco.fgov.be
COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS – CREG
www.creg.be
VLAAMSE REGULERINGSINSTANTIE VOOR DE ELEKTRICITEITS- EN GASMARKT – VREG
Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert II-laan 20 bus 19, 1000 Brussel
Tel. 1700
www.vreg.be
COMMISSION WALLONNE POUR L’ENERGIE – CWAPE
Route de Louvain-la-Neuve 4 boîte 12, 5001 Namur
Tel. 081 33 08 10
DE BRUSSELSE REGULATOR VOOR ENERGIE – BRUGEL
Kunstlaan 46, 1000 Brussel
Tel. 0800 97 198
BELSOLAR – BEROEPSFEDERATIE VOOR ACTIEVE THERMISCHE ZONNE-ENERGIE
p/a ATTB Sectie 5
Frans Geldersstraat 7 bus 4, 1800 Vilvoorde
www.cwape.be
www.brugel.be
www.belsolar.be
120
• 9 Diversen VERZOENINGSCOMMISSIE BOUW
Espace Jacqmotte
Hoogstraat 139, 1000 Brussel
Tel. 02 504 97 86
www.bouwverzoening.be
ALIA SECURITY – BEROEPSVERENIGING VAN DE ELEKTRONISCHE BEVEILIGING
Marlylaan 15, 1120 Brussel
www.aliasecurity.be
VENTIBEL – SECTORORGANISATIE VOOR VENTILATIE
Volkstraat 57, 2000 Antwerpen
Tel. 0478 56 21 23
BELGIAN CENTRE FOR DOMOTICS AND IMMOTICS – BCDI
www.ventibel.be
www.bcdi.be
• 10 Interessante websites • Bouwen en verbouwen
• Duurzaam (ver)bouwen
• Fiscaliteit
www.habitos.be (informatie over
www.energiebewustarchitect.be
www.onroerendevoorheffing.be
bouwen en renoveren)
www.passiefhuisplatform.be
(belastingportaal Vlaanderen)
• Inspiratiedagen
www.bouwteam.be
http://fiscalite.wallonie.be (belasting-
www.mijnhuismijnarchitect.com
www.duurzameenergie.org
portaal Wallonië)
www.devlaamserenovatiedag.be
www.vibe.be
www.brussel.irisnet.be
• Beurzen
www.gidsvoorduurzameaankopen.be
www.batibouw.be
www.energie-habitat.be
• Subsidies
www.bisbeurs.be
www.energies-renouvelables.org
www.premiezoeker.be
www.cocoon.be
www.energies-renouvelables.org
www.stadswinkel.be
www.bouwreno.be
www.apere.org
http://dgo4.spw.wallonie.be /dgatlp
www.bouwinnovatie.be
• Vastgoed
www.bois-habitat.be
www.pap.be
www.batireno.be
www.woneninbrussel.be
www.tendancesmaison.be
www.notarimmo.be
www.energie-habitat.be
www.notaclick.be www.eenmaal-andermaal.be
121
Denkt u aan bouwen, een woning kopen of verbouwen? Dan geven we u graag persoonlijk kredietadvies. Gratis en zonder enige verbintenis. Bovendien kunnen we u uitgebreid advies geven over de verzekering van uw eigendom. Om u concrete informatie te kunnen geven, hebben we enkele gegevens nodig. Op basis daarvan werken we een voorstel voor u uit. U hoeft daarvoor alleen het bijgevoegde formulier in te vullen en af te geven in een KBCbankkantoor. Onze medewerkers helpen u graag om alles correct in te vullen. Het is namelijk belangrijk voor u dat we ons een juist beeld van uw situatie kunnen vormen. Enkel zo kunnen we u in een persoonlijk gesprek advies op maat geven met exacte cijfers. Het gaat tenslotte om uw centen en uw toekomst.
Colofon Hoofdredactie Staf Bellens en Colette Demil, CD Media Productions, Geraardsbergen Redactie Elke Beten, An Budo, Lut de Lombaerde, Yvette Lauwers, Frederik Goegebeur, Geert Goetschalckx, Ann Motet, Gerben Pauwels, Robrecht Peeters, Els Saenen, Katleen Troch, Lot Van Damme, Rita Verhaegen, Diane Vermeulen, Hans Vlasselaerts, Vincent Windels, Steven Wittemans KBC Marketing en Communicatie, Leuven At Home Publishers, Mechelen Concept, vormgeving, zetwerk en fotografie At Home Publishers, Mechelen Fotoverantwoording Coverfoto Architect Asterisk − p. 5: Architect Tom Van Biervliet − pp. 10-11: Architect Annelies Geens − pp. 13-14: Architect Henk Van Aelst – p. 15: VIAZ Architecten – p. 16: Architect Lander Van Wassenhove – p. 17: Architecten Verdickt & Verdickt / Denc! Architecten / Hulpia-Desmet Architecten / Architect Tom Van Biervliet – p. 18: Architect De Ruyck Lieven en Tine Brits – p. 21: Stam Architecten – p. 22: Architect Koen Dergent / Architecten Wouters & Wambeke / Architecten Lammens en Desmet – p. 24: Architect Peter Vlaminck – p. 25: A2D architecten / HVH Architecten – p. 28: Architect HC Demyttenaere / Architecte Lie Ulenaers / Renson – p. 32: Architect Egide Meertens / Architecten Lammens en Desmet – p. 38: Architect Saidja Heynickx – p. 40: Architect Danny Vandervoort – p. 41: Architect Bart Coenen – p. 42: Architect Lieselotte Steurbaut – p. 44: CTRL V Architecten / Architect Ann Huysmans – p. 45: Atelier D’architecture Grondal – pp. 46-47: Group O Architecten – pp. 48-49: AS Architecten – pp. 50-51: Architect Jan Van Rooy / Fotografie Bieke Claessens – p. 52: Architecten Hans De Beenhouwer – p. 61: Interieurarchitect Arjaan De Feyter – p. 64: Dimitri Van den Bossche – p. 65: Debeenhouwer Leonard Architecten – pp. 68-69: Architect An Van den Abeele – pp. 70-71-73: Architect Louis Martens – pp. 76-77: Architect Geert Devolder – pp. 78-79: Vanden Eeckhoudt-Creyf Architecten – p. 80: Architect Jan Demuynck – p. 82: Architect Heremans Manshoven – p. 83: Areal Architecten / Fotografie Thomas de Bruyne – p 84-85: Architect Jan Demuynck – p. 86: Hulpia-Desmet Architecten – p. 89: Architect Wim Dams – p. 93: KP Architect voor ISM Architecten – p. 94: Architect Peter Jannes – p. 96: Crepain-Binst Architecten – p. 97: Architect Stefan Cuyvers – pp. 98-99: Architect Thibault Ryckebosch – pp. 100-101: Hippo Architecten – p. 103: Architect Benoit Callens – p. 107: Denc-Studio Architecten – p. 110: Interieurarchitect Johan Van Staeyen – p. 112: Cuypers & Q Architecten – p. 116: Architecte Lie Ulenaers Tekstcorrectie, vertaling en proeflezen KBC Marketing en Communicatie, Leuven Druk Van der Poorten, Leuven Redactie beëindigd op 1 oktober 2013. De meest recente versie vindt u op www.kbc.be\woongids. 122
• KBC-Woningpolis 1 BRANDVERZEKERING De eigenaar. Een brandverzekering beschermt u tegen het verlies van eigendom. Bij een verzekerd schadegeval moet dan hetzelfde gebouw met dezelfde kwaliteit van afwerking opnieuw worden opgebouwd. Omdat we werken met specifieke evaluatiesystemen, hebt u de zekerheid dat uw gebouw én de inboedel onbeperkt verzekerd zijn. De eigenaar-verhuurder. U kunt ook het best een woningverzekering afsluiten, zelfs als uw huurder al verzekerd is. Verzekert u zich niet, dan loopt u het risico dat u bij een schadegeval geen vergoeding krijgt. Dat kan als de huurder niet aansprakelijk is, bijvoorbeeld bij een rechtstreekse blikseminslag. Bovendien verzekert de woningverzekering ook uw eigen aansprakelijkheid. Zo kunt u aansprakelijk zijn voor de lichamelijke en stoffelijke schade aan derden, veroorzaakt door uw gebouw, de binnenplaats, de aangrenzende tuinen en de belemmering op de stoepen voor het verzekerde gebouw. De huurder. U bent contractueel aansprakelijk ten opzichte van de eigenaar voor schade die u veroorzaakt aan het gebouw tijdens de duur van de huurperiode. Die aansprakelijkheid vloeit voort uit de huurovereenkomst. U kunt ook extracontractueel aansprakelijk zijn voor schade aan derden door uw schuld. Huurders verzekeren dikwijls hun huuraansprakelijkheid voor het gebouw niet zelf omdat er een zogenaamde afstand van verhaal op de huurder in de huurovereenkomst is opgenomen. Dat is niet zonder gevaar. Zo is in dat geval uw extracontractuele aansprakelijkheid voor schade aan derden door toedoen van het gebouw niet verzekerd. GEBOUW • Bouwdatum ____-____-____ of Gebouw in opbouw ❑ Vrijstaand ❑ Niet-vrijstaand • Pas aangekochte woning ❑ Ja ❑ Nee • Het gebouw is ouder dan vijftien jaar, maar werd in de laatste vijftien jaar volledig gerenoveerd ❑ Ja ❑ Nee • Liggingsadres_________________________________________________________________________ • Hoedanigheid ❑ Eigenaar ❑ Huurder ❑ Gebruiker als ❑ Bewoner Niet-bewoner van Het volledige gebouw Een gedeelte van het gebouw • Gebruik Als privéwoning Voor de uitoefening van een vrij beroep • Bewoning Regelmatig bewoond (maximaal negentig volledige dagen per jaar onbewoond) Onregelmatig bewoond (meer dan negentig volledige dagen per jaar onbewoond) • Soort gebouw Appartement Rijhuis Driegevelwoning Vrijstaande woning • Constructie Rieten dakbedekking INBOEDEL WaardevoIIe voorwerpen____________________________________________________________ ter waarde van ________________________euro WaardevoIIe voorwerpen____________________________________________________________ ter waarde van ________________________euro WaardevoIIe voorwerpen____________________________________________________________ ter waarde van ________________________euro (Bijvoorbeeld juwelen, verzamelingen, kunst, antiek, audiovisuele apparatuur)
2 KBC-Gezinspolis en KBC-Ongevallenverzekering Een ongeluk zit in een klein hoekje. Daarom kunt u zich maar beter voldoende beschermen tegen de gevolgen ervan. Want u bent wettelijk verplicht de schade te vergoeden die u, uw kinderen of uw huisdier bij iemand anders veroorzaken. Omgekeerd zijn derden verplicht u te vergoeden als zij u schade toebrengen. Soms moet u dan enkele stappen ondernemen om die vergoeding te krijgen. Maar voor de meeste ongevallen is niemand aansprakelijk: u glijdt van de trap, een van de kinderen valt tijdens het spelen, enz. GEZIN • Hebt u kinderen? Ja Nee • Blijven er geregeld vriendjes van uw kinderen logeren? Ja Nee • Hebt u huisdieren? Ja Nee • Doet u regelmatig een beroep op huispersoneel (bijvoorbeeld poetsvrouw, tuinman, babysitter)? Ja Nee • Is een van de gezinsleden actief in een jeugdbeweging, een sociaal-culturele vereniging, een sportclub, een vzw of een andere vereniging? Ja Nee • Kan uw gezin rekenen op juridische bijstand in het privéleven? Ja Nee (Bijvoorbeeld huurgeschillen, geschillen in verband met de aankoop van goederen.) • Bent u geregeld een zwakke weggebruiker in het verkeer (voetganger, fietser, skeeler, enz.)? Ja Nee • Gaat u geregeld op reis naar het buitenland en/of hebt u studerende kinderen in het buitenland? Ja Nee Ja, ik ben geïnteresseerd in gratis en vrijblijvend persoonlijk advies. Naam__________________________________________________________Voornaam________________________________________________ Straat_____________________________________________________________________________________________Nr.________Bus________ Postcode________________ Gemeente_______________________________________________________________________________________ TeI._________________________________________________________Fax.________________________________________________________ Gsm__________________________________________________E-mailadres_________________________________________________________ Uw KBC-zichtrekeningnummer (eventueel)_______________________________________________________________________________________
• KBC-Woningkrediet en KBC-Schuldsaldoverzekering
• Gehuwd Ja Nee • Samenwonend Ja Nee • Doel van de lening Aankoop bouwgrond Nieuwbouw of aankoop nieuwe woning Aankoop bestaande woning Verbouwing • In welk gewest ligt het onroerend goed? Vlaams Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest • Prijs Aankoop bouwgrond_____________________________________________________________euro Onderhandse aankoop Openbare aankoop Nieuwbouw of aankoop nieuwe woning _________________________euro Onderhandse aankoop Openbare aankoop Aankoop bestaande woning __________________________________euro Onderhandse aankoop Openbare aankoop Verbouwing_______________________________________________euro • Te lenen bedrag Aankoop bouwgrond________________________________________________________________euro Nieuwbouw of aankoop nieuwe woning_________________________________________________euro Aankoop bestaande woning___________________________________________________________euro Verbouwing_______________________________________________________________________euro • (Verwacht) kadastraal inkomen (van de zelfbewoonde woning) _______________________________________________________euro (Maak eventueel een schatting.) • Andere belastbare onroerende inkomsten ________________________________________________________________euro per jaar • Belastingplichtige (diegene met het hoogste inkomen) Rookt Geslacht Man Vrouw Netto jaarlijks beIastbaar bedrijfsinkomen___________________________________________________________________________euro Geboortedatum____-____-19____ • Partner Rookt Geslacht Man Vrouw Netto jaarlijks belastbaar bedrijfsinkomen ___________________________________________________________________________euro Geboortedatum ____-____-19____ • AantaI kinderen (ten laste op 1 januari e.k.)___________________________________________________________________________ • (Gezamenlijk) netto belastbaar inkomen van het voorlaatste jaar ___________________________________________________euro (Alleen in te vullen in geval van nieuwbouw, aankoop nieuwe woning of verbouwing in Vlaanderen.) • Kredietgebonden levensverzekering Belastingplichtige Ja, dekkingspercentage ......% Nee Partner Ja, dekkingspercentage ......% Nee (Het dekkingspercentage geeft het gedeelte van het te lenen bedrag aan dat u wilt verzekeren.) Misschien hebt u vroeger een lening gesloten die u nu nog terugbetaalt. Of betaalt u jaarlijks een levensverzekeringspremie. Als dat het geval is, bezorg ons dan uw laatste belastingaangifte zodat we de fiscale besparingen van een nieuw KBC-Woningkrediet voor u nauwkeuriger kunnen berekenen, rekening houdend met alle bestaande aftrekposten. Om de afhandeling van een eventuele aanvraag voor een KBC-Woningkrediet sneller te doen verlopen, mag u ons nu al alle nuttige documenten bezorgen, zoals de verkoopovereenkomst, het bestek, de plannen, recente loonstrookjes, enz. Kruis dit vakje aan als u in de toekomst persoonlijk op de hoogte wenst gehouden te worden van de financiële diensten en producten van KBC via de door u opgegeven contactgegevens. (U kunt deze toestemming later altijd op eenvoudige wijze herroepen.) KBC verwijst voor de verwerking van persoons- en cliëntengegevens naar zijn algemene privacyverklaring. U vindt ze op www.kbc.be/privacy of kunt ze opvragen in elk kantoor of agentschap van KBC Bank en KBC Verzekeringen of via KBC-Telecenter (078 152 153). NB: in deze context verwijst KBC naar KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV. www.kbc.be
Verantwoordelijk uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.
Hebt u nog vragen? Hebt u nog vragen over uw bankzaken of verzekeringen? Praat er dan over met een medewerker van uw KBC-bankkantoor of met uw KBC-verzekeringsagent. U kunt ook bellen naar KBC-Telecenter op het nummer 078 152 153. Op werkdagen van 8 tot 22 uur en op zaterdag en banksluitingsdagen van 9 tot 17 uur. U kunt ook schrijven, faxen, mailen of surfen naar: KBC-Telecenter Schoenmarkt 35 2000 Antwerpen Fax 03 283 29 50
[email protected] www.kbc.be Deze gids bevat alleen marketinginformatie en is louter informatief. Hij is niet exhaustief maar alleen een samenvatting van kenmerken van de erin aan bod komende producten. Aan de informatie in deze gids kunt u geen specifieke rechten ontlenen en de gids kan de contractuele bepalingen die de rechten en plichten van de partijen met betrekking tot de verschillende producten vastleggen, niet aanvullen, tegenspreken of wijzigen. Alle KBC-verzekeringsproducten die in deze gids worden vermeld, worden aangeboden door KBC Verzekeringen NV, Professor Roger Van Overstraetenplein 2, 3000 Leuven, België, BTW BE 0403.552.563, RPR Leuven, FSMA 038571 A. KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België, BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel, FSMA 026256 A, en de KBCverzekeringsagenten treden hiervoor op als verzekeringstussenpersoon van KBC Verzekeringen NV. Een onderneming van de KBC-groep Alle KBC-kredieten die in deze gids worden vermeld, worden aangeboden door KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België, BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel, FSMA 026256 A. Een onderneming van de KBC-groep
Alle verrichtingen van KBC Bank NV zijn onderworpen aan de Algemene Bankvoorwaarden, waarvan de tekst verkrijgbaar is in alle KBC-bankkantoren. Verantwoordelijk uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.
Wij spreken uw taal.
Wordt u de eigenaar van een woning? Dan is deze KBC-Woongids uw onmisbare leidraad. Eigenaar van een woning worden is een complex proces. Maar met goede informatie hebt u alle troeven in handen om de juiste keuzes te maken. KBC wil u daarbij helpen. Met actueel en volledig advies. In deze KBC-Woongids vindt u procedures die u voor, tijdens en na de aankoop van een bouwgrond of woning het best kunt volgen. Van het contract met de architect en de veiligheidscoördinator, over de bouwaanvraag, de aansprakelijkheid van de aannemer en de leningaanvraag tot de verzekering van uw onroerend goed. U vindt hierin ook een handig kostenoverzicht. En een antwoord op specifieke vragen als: Hoe zit het met samenwonenden en onroerend goed? Wat als een bouwgrond in landpacht is gegeven? U merkt het: een woning bouwen of kopen is meer dan een lening aangaan of een verzekering sluiten. Er zijn talrijke juridische, financiële en fiscale aspecten waarmee u rekening moet houden. Met een gids als deze kunt u dan veel geld besparen.
SAP 11192, 01-2014 D/2013/7434/05
www.kbc.be
KBC-Woongids Editie 2014