KBC Bank & verzekering jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Inhoud
4
Risicobeheer
18
Groepsstructuur
22
Corporate Governance
32
Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV en commentaar
118
Vennootschappelijke jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV en beknopte commentaar
127
Algemene gegevens
128
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
Het boekdeel “Activiteitenverslag 1999” en het boekdeel “Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999” vormen samen het jaarverslag 1999 van KBC Bankverzekeringsholding NV. Als u slechts een van beide boekdelen hebt ontvangen, maar ook het andere wenst, kunt u dat aanvragen op het adres dat achteraan in elk boekdeel is vermeld.
Op 11 april 2000 heeft de Commissie voor het Bank- en Financiewezen de KBC Bankverzekeringsholding NV de toestemming verleend om onderhavig jaarverslag te gebruiken als referentiestuk voor elk openbaar beroep dat de KBC Bankverzekeringsholding NV zou doen op het openbaar spaarwezen, in het kader van Titel II van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935, door middel van de procedure van de gescheiden informatieverstrekking en dit tot op het ogenblik waarop de KBC Bankverzekeringsholding NV haar volgend jaarverslag publiceert. In het kader van deze procedure moet dit jaarverslag vergezeld zijn van een verrichtingsnota teneinde een prospectus te vormen in de zin van artikel 29 van voornoemd Koninklijk Besluit. Dit prospectus zal ter goedkeuring aan de Commisie voor het Bank- en Financiewezen worden voorgelegd overeenkomstig artikel 29ter §1, eerste lid van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935.
KBC Bank & verzekering jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
1
Risicobeheer KBC Bank
Risicobeheer KBC Verzekeringen
Y2K-overgang
2
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
15.00 uur, KBC International, Brussel
Risicobeheer
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
3
Risicobeheer
Risicobeheer
B
ank- en verzekeringsactiviteiten brengen typische risico’s met zich mee. Voor de bank gaat het voornamelijk om het tegenpartijrisico, het landenrisico, diverse marktrisico’s en het liquiditeitsrisico. Voor de verzekeraar betreft het in essentie het beleggingsrisico en diverse verzekeringstechnische risico’s. Het beheersbaar en zoveel mogelijk beperkt houden van deze risico’s vormt een van de meest cruciale opdrachten voor het management van de Groep en verantwoordt ten volle de directe betrokkenheid van de hoogste leiding van KBC Bank en KBC Verzekeringen bij het risicobeheer.
RISICOBEHEER KBC BANK Tegenpartijrisico en landenrisico Het tegenpartijrisico of kredietrisico is, algemeen gesproken, het risico van niet-terugbetaling dat is te wijten aan de insolvabiliteit of de betalingsonwil van de tegenpartij zelf. Het landenrisico is het risico van niet-terugbetaling dat niet zijn oorzaak vindt in de insolvabiliteit of de betalingsonwil van de tegenpartij, maar in gebeurtenissen of maatregelen van politieke of monetaire autoriteiten in een bepaald land. Bewaking van het tegenpartijrisico ¶ Binnenlands netwerk Zolang terugbetalingsmoeilijkheden verband houden met kortstondige liquiditeitsproblemen, blijft in de fase van eerste risicobewaking, die in het netwerk zelf gebeurt, de cliëntenrelatie prioritair. Pas in de tweede fase, bij een structureel ongunstige ontwikkeling van het kredietrisico, wordt het beheer van de kredietrelatie ondersteund, gestuurd en voor de grote risico’s overgenomen door de Directie Bijzonder Kredietbeheer, met als doel het risico te beheersen en te verminderen en de positie van de bank zoveel mogelijk te vrijwaren. In de loop van 1999 werd de risicobewakingsmethodiek vernieuwd. De belangrijkste principes zijn enerzijds een snelle detectie van verhoogde risico’s door middel van een performant knipperlichtensysteem en een adequate bewaking van langdurige overschrijdingen en achterstallen. Anderzijds wordt de herzieningsfrequentie van kredietdossiers afhankelijk gemaakt van de risicoklasse van de kredieten. Deze nieuwe procedures werden getest en zullen in 2000 worden toegepast in het binnenlands netwerk. ¶ Buitenlands netwerk Net zoals in het binnenland, gebeurt de eerstelijnsrisicobewaking in het netwerk zelf. Elke substantiële verandering in een dossier die een invloed kan hebben op de terugbetalingscapaciteit dient, onverminderd de verplichting tot het nemen van onmiddellijke bewarende maatregelen, daarenboven aan een kredietcomité in het hoofdkantoor te worden voorgelegd. Naast deze continue bewaking gedurende het jaar worden alle effectieve maar ook potentiële probleemdossiers halfjaarlijks onderworpen aan een collectieve herziening. Bij deze gelegenheid wordt ook het bedrag van de vereiste voorzieningen geval per geval beoordeeld. Daarenboven worden, zoals in het binnenland, alle dossiers periodiek herzien, waarbij de frequentie van deze herziening wordt bepaald aan de hand van de risicoklasse van het krediet. Kredieten met een middelmatig tot hoog risico worden minstens jaarlijks herzien; kredieten met een laag risico worden minstens om de twee jaar herzien. Kwaliteit van de kredietportefeuille Met betrekking tot haar tegenpartijrisico’s volgt de bank een voorzichtige waarderingspolitiek. Voor alle risico’s ten aanzien van tegenpartijen met (nakende) betalingsproblemen worden, op basis van het geschatte verlies en rekening houdend met onder meer de waarborgen, tijdig de nodige waardeverminderingen toegepast en voorzieningen aangelegd. Uit voorzichtigheidsoverwegingen worden zogenaamde specifieke waardeverminderingen niet alleen geboekt voor non-performing kredieten, maar ook voor debiteuren met bepaalde moeilijkheden die hun
4
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
verplichtingen vooralsnog wel naleven (de “performing” kredieten). Voor speciale gebeurtenissen die in de (nabije) toekomst een negatieve invloed kunnen hebben op de kredietkwaliteit, zoals de dioxinecrisis, worden bijkomende (algemene) voorzieningen aangelegd. Voor de buitenlandse kredietrisico’s wordt daarenboven een algemene voorziening voor (onverwachte) kredietverliezen en een voorziening voor landenrisico’s aangelegd. Zoals uit de tabel blijkt, blijft de kwaliteit van de kredietportefeuille goed. Slechts 2,1 % van de kredietportefeuille is “non-performing”, waarvan 64,0 % is gedekt (*) door specifieke waardeverminderingen. Inclusief de investeringsportefeuille is slechts 1,3 % van de portefeuille “nonperforming”, waarvan 63,8 % is gedekt (*) door specifieke waardeverminderingen. Het niet door specifieke voorzieningen gedekte gedeelte van de non-performing kredieten is volledig inbaar, rekening houdend met de waarborgen.
NON-PERFORMING PORTEFEUILLE EN DEKKING DOOR WAARDEVERMINDERINGEN (1) 31-12-1998
31-12-1999 excl. C{ SOB
31-12-1999 incl. C{ SOB (2)
2,0 % 1,3 % 1,8 %
2,1 % 1,9 % 2,0 %
2,1 % 2,1 % 2,1 %
69,3 % 60,9 % 67,2 %
64,5 % 62,9 % 64,0 %
64,5 % 63,2 % 64,0 %
1,2 % 0,9 % 1,1 %
1,4 % 1,0 % 1,2 %
1,4 % 1,2 % 1,3 %
69,3 % 60,5 % 67,1 %
64,5 % 62,1 % 63,7 %
64,5 % 62,5 % 63,8 %
Kredieten Non-performing t.o.v. totale portefeuille + binnenland + buitenland Totaal Bank Dekking non-performing door waardeverminderingen + binnenland + buitenland Totaal Bank Kredieten en investeringsportefeuille Non-performing t.o.v. totale portefeuille + binnenland + buitenland Totaal Bank Dekking non-performing door waardeverminderingen + binnenland + buitenland Totaal Bank
(1) Non-performing: faillissementen en opgezegde kredieten in het binnenland, kredieten of papier uit de investeringsportefeuille waarvan hoofdsom- of interestbetalingen meer dan negentig dagen achterstallig zijn in het buitenland. (2) Exclusief de “historische portefeuille” van C { SOB, die volledig is afgedekt door waarborgen en waardeverminderingen.
Wat de andere kredietgerelateerde voorzieningen betreft, werd in de eerste helft van het jaar een speciale voorziening voor de gevolgen van de dioxinecrisis aangelegd, die per einde 1999 ongeveer 48 miljoen EUR dekte (*). Ook werd de algemene voorziening voor “emerging markets” aanzienlijk verhoogd, hetgeen de totale voorziening voor landenrisico’s op 215 miljoen EUR bracht, tegenover 138 miljoen EUR einde 1998 (*).
(*) Inclusief toekomstige belastingsbesparing (dossier per dossier berekend).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
5
Risicobeheer
Interne kredietrisicomodellen Als antwoord op de onmiskenbare trend in de internationale bankwereld naar interne kredietrisicomodellering, inclusief het gebruik van interne ratingmodellen, later bevestigd door de voorstellen van het Bazelcomité, startte de Directie Risicobeheer een project op met betrekking tot kwantitatief kredietrisicobeheer. De bank streeft er hierbij naar het kredietrisico te berekenen op basis van verschillende componenten, zoals de kans dat de tegenpartij in gebreke blijft, het uitstaande kredietbedrag en de waarde van eventuele waarborgen na faillissement. Sinds de tweede helft van 1998 werkt een projectgroep, bestaande uit medewerkers van de binnenlandse en de internationale kredietdirecties en van Risicobeheer, aan het opzetten van een dergelijk kader, waarbij veel aandacht gaat naar de bouw van een aantal ratingmodellen. Op basis van een aantal kwantitatieve en kwalitatieve factoren beogen deze modellen tot een statistisch geobjectiveerde inschatting van de kredietwaardigheid van de tegenpartijen te komen. Via een dergelijk model dat de verschillende elementen van het kredietrisico evalueert, kan een raming worden gemaakt van het verwachte verlies, dat beschouwd wordt als een courante bedrijfskost en logischerwijze aanleiding geeft tot doorberekening in de kostprijs van het krediet en tot het boeken van voorzieningen voor kredietverliezen. De onzekerheid rond het verwachte verlies (het onverwachte verlies) vormt een indicatie van het benodigde economische kapitaal. Ook voor dit kapitaal moet een vergoeding worden gezocht. Deze benadering is toepasbaar zowel op een individuele transactie als op (een deel van) de kredietportefeuille. Uiteindelijk zal zij leiden tot de bepaling van een Credit-Value-at-Risk, analoog aan de methodologie die in de marktomgeving al ruime bekendheid heeft verworven. Dankzij de geleverde inspanningen zijn al enkele segmenten van de kredietportefeuille van de bank via de beschreven techniek van ratingbepaling en berekening van verwacht verlies afgedekt. In de loop van 2000 zullen die inspanningen worden voortgezet. Hierbij zal de bank een optimaal evenwicht betrachten tussen de bouw van interne ratingmodellen, het gebruik van ratings toegekend door erkende ratingbureaus en de integratie van kredietinformatie of -modellen van diverse andere instanties (adviesbureaus, softwarebureaus, kredietinformatieverstrekkers, e.d.). De bank heeft ook een gelijkaardig project beëindigd voor de beoordeling van het landenrisico, als aanvulling op haar traditionele benadering (zie verder) terzake. Het landenrisico Het landenrisico wordt beperkt door het instellen van limieten per land, die verder worden onderverdeeld in sublimieten voor “transferrisico’s”, “performancerisico’s” en “IFC B-leningen”. Per land wordt, volgens een voorzichtige methodiek (zie kader), het landenrisico berekend. Dit landenrisico bevat bijgevolg risico’s die effectief veeleer beperkt zijn, zoals vorderingen op overheden, vorderingen op kredietinstellingen, performancerisico’s en IFC B-leningen. Voor elke nieuwe transactie moet worden nagegaan of er voldoende beschikbare ruimte is op de landenlimiet en, indien relevant, de betrokken sublimieten. Eventuele overschrijdingen moeten vooraf aan vastgelegde beslissingsechelons worden voorgelegd. In 1999 werd het landenrisico met betrekking tot Azië met meer dan 25 % afgebouwd tot 4,6 miljard EUR. Tegenover medio 1997, net voor het uitbreken van de crisis, werd het landenrisico met betrekking tot Azië zelfs met bijna 60 % verminderd. Door het opnemen van C { SOB in de consolidatiekring verdrievoudigde het landenrisico met betrekking tot Centraal- en Oost-Europa tot 2,7 miljard EUR.
6
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
Berekening van landenexposure in KBC Bank: De volgende risico’s (*) worden opgenomen in de berekeningsbasis: ¶ kredieten, zoals uitbetalingskredieten, verbinteniskredieten en credit derivatives, inclusief zogenaamde “IFC B-leningen” (het bij commerciële banken doorgeplaatste deel van leningen toegestaan door maatschappijen uit de Wereldbank-groep), “performancerisico’s” (kredieten waarbij de terugbetaling niet door de debiteur, maar door diens afnemer, gelegen in een OESO-land, gebeurt; het risico ten aanzien van de debiteur bestaat erin dat die vanwege de toestand in zijn land, niet kan leveren) en middellangetermijnexportfinancieringen (zoals koperskredieten en leverancierskredieten) ¶ obligaties en aandelen in de beleggingsportefeuille van de bank ¶ plaatsingen en andere professionele transacties, zoals wisselverrichtingen, swaps, opties e.d. ¶ commerciële kortetermijntransacties, zoals documentaire kredieten, pre-exportfinancieringen en post-importfinancieringen Met uitzondering van de “andere professionele transacties” worden alle transacties voor 100 % van hun bedrag opgenomen. De “andere professionele transacties” worden berekend overeenkomstig de BIS-reglementering terzake (mark-to-market + add-ons). In principe worden individuele transacties volgens onderstaande regels aan de landenlimieten toegewezen: ¶ Volwaardige garanties verleggen het landenrisico naar het land van de garant. ¶ Transacties met een buitenlands kantoor van een hoofdzetel worden aan het land van het kantoor toegewezen, tenzij de rating van het land van de hoofdzetel lager is dan die van het land van het kantoor (dan: toewijzing aan het land van de hoofdzetel). ¶ Risico’s in de nationale munt van de tegenpartij en risico’s met betrekking tot landen behorend tot de eurozone worden niet opgenomen. De landenrisico’s van KBC Bank ten aanzien van de zogenaamde probleemlanden (een aantal landen die in de voorbije jaren werden getroffen door onrust op de financiële markten, maar waarvan de meeste ondertussen een herstelbeweging hebben ingezet - Zuid-Korea, Thailand, Indonesië, Maleisië, Brazilië, Argentinië, Venezuela en Rusland) bedroegen eind 1999 1,1 miljard EUR, een daling met 7 % tegenover einde 1998. Het landenrisico met betrekking tot deze probleemlanden is, inclusief de algemene voorziening voor landenrisico’s, voor 25 % gedektdoorvoorzieningen.Wanneerdeactiviteitenmeteenbeperktlandenrisico(performancerisico’s, IFC B-leningen en commerciële kortetermijnkredieten) buiten beschouwing worden gelaten, dan bedraagt de dekking 39 %.
Marktrisico en liquiditeitsrisico De marktrisico’s omvatten de kansen op verlies ingevolge ongunstige wijzigingen in de waarde van posities die door de bank worden aangehouden op de rente-, wissel- en aandelenmarkten en de daarvan afgeleide markten. Dergelijke posities kunnen voortvloeien uit verrichtingen voor rekening van cliënten en uit verrichtingen voor rekening van de bank. Het liquiditeitsrisico omvat de moeilijkheden die kunnen optreden bij de financiering van de courante werkzaamheden van de bank tegen aanvaardbare voorwaarden. (*) Consolidatiekring: KBC Bank, CBC Banque, KBC Bank Deutschland, KBC Bank Nederland, Irish Intercontinental Bank, KBC Finance Ireland, C { SOB.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
7
Risicobeheer
LANDENRISICO AZIË :
ONTWIKKELING EN OPSPLITSING
2,7 % 5,1 %
1,7 %
5,7 %
0,5 %
(in miljoenen EUR)
Totaal landenrisico
17,4 %
6,1 % 7,4 %
17,4 %
9,1 % 13,1 %
13,8 %
Singapore Taiwan Japan Hongkong China India Zuid-Korea Filippijnen Thailand Maleisië Indonesië Rest
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
LANDENRISICO’S KBC BANK - TOESTAND PER 31-12
West-Europa zonder eurozone Azië Noord-Amerika Latijns-Amerika Oceanië Centraal- en Oost-Europa Afrika Midden-Oosten Internationale instellingen Totaal (in miljoenen EUR)
(in miljoenen EUR)
10 000
1999
12 033 6 086 3 547 1 108 912 873 469 436 330 25 793
10 889 4 557 3 579 1 081 1 001 2 685 348 747 289 25 175
Uitsplitsing naar restlooptijd <12M >12M Kredieten Obligaties en aandelen
West-Europa zonder eurozone Azië Noord-Amerika Latijns-Amerika Oceanië Centraal- en Oost-Europa Afrika Midden-Oosten Internationale instellingen Totaal landenrisico
12 000
1998
5 592 2 749 1 233 467 386 1 287 132 217 212 12 274
5 274 1 729 2 345 402 606 1 194 71 301 77 11 998
4 656 2 740 1 729 622 412 2 097 160 219 49 12 685
1 011 513 598 30 376 167 0 0 123 2 818
IFC Bleningen
Performancerisico
19 64 0 51 0 38 14 13 0 198
5 15 1 160 10 167 131 216 0 705
Transferrisico Uitsplitsing naar transactietype ProfesMLT sioneel export fin. 5 156 998 1 244 2 203 129 10 26 65 7 832
27 11 0 2 0 22 14 6 0 81
KT comm. 16 216 6 214 1 66 19 267 51 855
8 000
Risicobewustzijn en -organisatie
6 000 4 000 2 000
JAN 97 MAR 97 JUN 97 SEP 97 DEC 97 MAR 98 JUN 98 SEP 98 DEC 98 MAR 99 JUN 99 SEP 99 DEC 99
0
■ KBC exposure
Ook inzake marktrisico’s wordt het belang van risicobeheer bewezen door de betrokkenheid van de hoogste bankleiding. Via de jaarlijkse limietherzieningen en bijkomende uiteenzettingen terzake wordt de Raad van Bestuur ingelicht omtrent het risicoprofiel en de limietsystemen voor marktrisico’s. Verder rapporteert de directeur van de Directie Risicobeheer op kwartaalbasis aan het Auditcomité (een subcomité van de Raad van Bestuur). Hierbij verschaft hij informatie over de ontwikkeling van de door de bank gelopen marktrisico’s, wijzigingen in limietsystemen, aanbevelingen door officiële en semi-officiële instanties, e.d. Ook behandelt hij speciale aandachtspunten waaromtrent het Auditcomité nadere uitleg wenst. Het Directiecomité van de bank is van zeer nabij betrokken bij het risicobeheer. Twee leden van het Directiecomité maken deel uit van het Thesauriecomité en het Marktcomité die toezien op de door de bank gelopen marktrisico’s. Alle leden van het Directiecomité worden bovendien ingelicht via de aan deze comités voorgelegde syntheserapporten en discussienota’s, en via de verslagen van de vergaderingen. Het risicoprofiel van de bank wordt op die manier wekelijks door het Directiecomité besproken. Het Marktcomité en het Thesauriecomité blijven op actieve wijze hun toezichtstaak vervullen. Het Marktcomité ziet toe op de diverse risico’s in de dealingrooms van de bank en haar dochters, terwijl het Thesauriecomité de bewaking en het beheer van de structurele renterisico’s en van de obligatie- en aandelenportefeuilles van de bank verzekert.
8
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
(in miljoenen EUR) Zuid-Korea Thailand Indonesië Maleisië Brazilië Argentinië Venezuela Rusland Algemene voorziening voor “emerging markets” Totaal
1998
Totaal landenrisico 1999
Dekking (1)
307 261 113 82 195 166 26 81 1 230
277 234 76 124 139 145 30 122 1 146
2 45 65 2 11 4 0 28 132 289
(1) Totaal van de specifieke voorzieningen m.b.t. tegenpartijen uit de betrokken landen, de aan de betrokken landen toegewezen voorzieningen voor landenrisico’s en de algemene (d.i. niet aan specifieke landen toegewezen) voorziening voor “emerging markets”, telkens inclusief toekomstige belastingbesparing.
(in miljoenen EUR)
Zuid-Korea Thailand Indonesië Maleisië Brazilië Argentinië Venezuela Rusland Totaal
Uitsplitsing van het landenrisico naar tegenpartij Overheid Banken Bedrijven
49 52 0 16 1 0 0 0 117
147 3 6 20 67 84 0 35 362
82 180 70 88 71 61 30 86 667
Uitsplitsing van het landenrisico naar transactietype IFC BPerleningen formancerisico 0 19 3 0 7 19 6 0 54
0 0 0 0 31 35 0 100 166
Kredieten
Oblig. en aandelen
Professioneel
MLT exportfin.
KT comm.
160 210 72 71 40 18 24 18 614
19 3 0 51 1 1 0 0 75
54 0 0 0 0 0 0 0 54
0 1 0 0 0 0 0 1 2
43 2 1 2 60 72 0 2 182
De onafhankelijke Directie Risicobeheer die rechtstreeks aan de voorzitter van de bank rapporteert, vervult een cruciale rol in het beheersproces van de marktrisico’s. In haar organisatie werden in de loop van 1999 geen wijzigingen doorgevoerd. De investeringen door de bank in een stevig risicobeheer en de inspanningen van deze directie werden het hele jaar door onverdroten voortgezet. Begin 2000 werd door het Directiecomité een globaal kader inzake risicobeheer goedgekeurd, wat de bank moet in staat stellen een uniforme benadering te realiseren voor de diverse leden van de KBC Bank-groep. Deze kring werd recent sterk uitgebreid door de integratie van onder meer C { SOB (Tsjechië), K&H Bank (Hongarije), Kredyt Bank (Polen) en KBC Financial Products (VS, VK, Hongkong en Japan).
LANDENRISICO MIDDEN- EN OOST-EUROPA : ONTWIKKELING EN OPSPLITSING 3,8 %
2,3 % 3,7 % 4,5 % 8,9 %
46,9 %
10,7 % 19,2 %
Tsjechië Slovakije Hongarije Polen Rusland Kroatië Slovenië Rest
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
(in miljoenen EUR)
3 000
2 000
1 000
0 JAN 97 MAR 97 JUN 97 SEP 97 DEC 97 MAR 98 JUN 98 SEP 98 DEC 98 MAR 99 JUN 99 SEP 99 DEC 99
LANDENRISICO’S EN VOORZIENINGEN M.B.T. PROBLEEMLANDEN - TOESTAND PER 31-12
■ excl. CSOB ■ incl. CSOB
Asset-Liability Management Onder deze term (verder “ALM”) verstaat de bank hoofdzakelijk het beheer van het structurele renterisico dat tot uiting komt in de klassieke bankiersactiviteiten in EUR, zoals de kredietverlening en de depositowerving. Daarnaast loopt de bank ook een rente- en een aandelenrisico bij het beheer van haar beleggingsportefeuilles in obligaties en aandelen. De EUR-ALM-activiteiten van de KBC Bank-groep worden beheerd via een benchmarkingmethodiek. Die bestaat erin dat voor elk van de niet-looptijdgebonden producten (zicht- en spaarrekeningen, eigen vermogen) een representatieve looptijd en een kernbedrag worden vastgelegd. Hierdoor wordt een aangrijpingspunt gecreëerd voor een consequente interne prijsstelling en voor risicometing. De opdeling van het globale boek in diverse subboeken maakt
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
9
Risicobeheer
bovendien een gedetailleerde analyse mogelijk met het oog op de uitstippeling van een commercieel en rentebeleid. De relevante dochtermaatschappijen CBC Banque en Centea zijn nu in deze systematiek opgenomen. Voor de meting van haar kwetsbaarheid maakt de bank gebruik van technieken zoals Basis-Point-Value, Value-at-Risk, gapanalyse, durationbenadering en scenarioanalyse. Bij het beheer van haar posities legt de bank de nadruk op het inkomensperspectief. In de loop van 1999 heeft de aandacht van het Thesauriecomité, dat verantwoordelijk is voor het beheer van het ALM-renterisico, zich toegespitst op het te voeren rentebeleid. Het jaar werd immers gekenmerkt door een sterke rentestijging, wat bijzondere eisen stelt aan de alertheid van het beheer. Zo heeft de bank hoofdzakelijk vanaf het tweede kwartaal haar exposure drastisch teruggeschroefd door de afdekking van een aantal langlopende verbintenissen. In een latere fase werd de obligatieportefeuille weer opgebouwd. Wegens de intussen opgetreden verschuiving in de rentecurve is de bank erin geslaagd daardoor haar renteinkomsten opnieuw op te voeren tot het niveau van bij het begin van het jaar, dit alles bij een substantieel lager risicoprofiel. Op de situatie per einde 1999 zou een parallelle stijging van de volledige rentecurve met 1 % de rente-inkomsten van de bank voor het eerstkomende jaar negatief beïnvloeden voor een bedrag van 24 miljoen EUR (69 miljoen EUR einde 1998). Het beleid inzake de aandelenbeleggingsportefeuille werd in de loop van 1999 grondig hertekend. Door een aantal beursoperaties (onder meer in verband met Tractebel), de verkoop van minder strategisch geachte deelnemingen en een Europese sectorale diversificatie werd de aandelenportefeuille enerzijds gedeeltelijk afgebouwd en anderzijds fundamenteel geheroriënteerd. Hierbij werden substantiële meerwaarden gerealiseerd. De beleidsdoelstellingen zijn intussen in grote mate gerealiseerd. De activiteit in de dealingrooms De KBC Bank-groep beschikt over een aantal dealingrooms, verspreid over drie geografische activiteitsgebieden, namelijk Europa, de Verenigde Staten en het Verre Oosten. Deze dealingrooms beheren uitsluitend rente- en wisselrisico’s over een brede waaier van munten. Via de gespecialiseerde dochtermaatschappijen KBC Securities, KBC Derivatives en KBC Financial Products is de Bank-groep actief in de handel in aandelen en hun afgeleide producten. De bank is niet actief op de grondstoffenmarkten en loopt slechts beperkte wisselrisico’s. In tegenstelling tot de op de rente- en wisselmarkten actieve vennootschappen, worden de aandelendochters gekenmerkt door een grote mate van optiegebonden risico’s. Voor de meting en bewaking van de rente- en wisselrisico’s doet de bank hoofdzakelijk een beroep op de Value-at-Risk-methodologie (VAR). Die beoogt binnen een bepaald betrouwbaarheidsinterval een raming te verstrekken van het potentiële verlies waaraan de bank blootstaat over een bepaalde houdperiode en binnen de beperkingen van de gehanteerde hypothesen inzake marktgedrag. De bank gaat hierbij uit van de BIS-normen (10 dagen houdperiode en 99 % eenzijdig betrouwbaarheidsinterval, gegevensachtergrond van minstens 250 dagen). Het rente-VAR-systeem wordt echter aangevuld door andere instrumenten zoals gapanalyse, BasisPoint-Value, concentratielimieten, looptijdbeperkingen, stop-losses, onderzoek van meer extreme scenario’s, e.d. Het FX-VAR-systeem wordt hoofdzakelijk aangevuld via concentratielimieten. Mede als gevolg van de volatiliteit op de markten tijdens de tweede helft van 1998 en de sterke rentestijging in de loop van 1999, werd het risicobeheer gekenmerkt door een verdere verfijning van de hiërarchie van limieten in de dealingrooms, het opleggen van aanvullende limieten en limietverminderingen. Via een intranetmodule werd ook de rapportering en bewaking inzake gevoeligheidsmaatstaven en limietgebruik grondig verfijnd. Deze module stelde de bank ook in staat om, gebruikmakend van de bouwstenen van de VAR-methodiek, substantiële besparingen aan reglementair kapitaal te realiseren. Met het oog op een verdere verfijning van haar risicobeheer, heeft de bank enkele softwareprojecten lopen. Die beogen de opbouw van een omstandige database van marktgegevens en bijbehorende berekeningsmodules en de implementatie van een geavanceerde analysesoftware. Een belangrijk deel van de opleveringen terzake zal al in de loop van 2000 kunnen plaatsvinden.
10
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
BASIS-POINT-VALUE VAN DE OBLIGATIEPORTEFEUILLE (EEN SHIFT VAN DE RENTECURVE MET 10 BASISPUNTEN) EN VAN DE VALUE-AT-RISK IN DE DISCRETIONAIRE AANDELENPORTEFEUILLE (99 % BETROUWBAARHEIDSINTERVAL, HOUDPERIODE VAN 10 DAGEN) (in miljoenen EUR) Eind 1998 1ste kwartaal 1999 2de kwartaal 1999 3de kwartaal 1999 4de kwartaal 1999 Eind 1999 Maximum Minimum
Basis-Point-Value
Value-at-Risk
56,2 54,1 37,4 28,4 30,0 28,0 57,5 19,4
45,8 42,4 38,9 28,4 16,9 8,5 47,2 8,5
Deze inspanningen moeten uiteindelijk bijdragen tot de realisatie van een door de regelgever erkend intern model. Voor de niet-lineaire aspecten van optiegebonden producten hanteert de bank een methodologie waarbij het potentiële verlies wordt geraamd op basis van een scenarioanalyse over een brede waaier van koers- en volatiliteitsschokken, waarbij het meest negatieve scenario wordt in aanmerking genomen. Daarnaast worden de posities ook bewaakt op basis van de zogenaamde “Greeks”, eendimensionale maatstaven voor risico’s inherent aan koerssprongen, volatiliteitsschokken en tijdsverloop. De optieactiviteiten op wissel- en rentemarkten zijn veeleer beperkt te noemen. Daarentegen is de activiteit in aandelenopties en aandelenderivaten sterk toegenomen, vooral nu KBC Financial Products zich bij de Groep heeft gevoegd. Bovendien heeft de bank sinds 1 januari 2000 de volledige controle over KBC Derivatives verworven. De bank biedt aan deze verschuiving in haar risicoprofiel het hoofd door een intense investering in knowhow, door de inzet van extra personeel voor de risicobewaking en door een volgehouden softwarematige ondersteuning. Liquiditeitsrisico KBC Bank beschikt voor haar activiteiten op de thuismarkt over een ruime pool van werkmiddelen. Bij de bepaling van de kernbedragen voor de niet-looptijdgebonden producten in de benchmarkingmethodiek hanteert de bank voorzichtige hypothesen. Zo wordt een belangrijk deel (20 tot 30 %) van de beschikbare bedragen op korte termijn belegd om het hoofd te kunnen bieden aan plotselinge opvragingen door de cliënteel. Op die manier wordt de liquiditeit van de bank bewaakt. Op internationaal vlak beschikt de bank, dankzij haar zeer solide reputatie en zeer ruime naambekendheid, over een vlotte toegang tot de kapitaalmarkten via diverse programma’s van depositocertificaten, achtergestelde certificaten en Euro Medium Term Notes. Een en ander garandeert een stabiele en brede cliëntendepositobasis over een brede waaier van looptijden, munten, doelgroepen, landen, instrumenten en intermediatiekanalen. Naast de programma’s van de bank dienen ook de thesauriebewijzen- en Euro Medium Term Note-programma’s van de Holding te worden vermeld, die er indirect ook toe bijdragen de bank van liquiditeiten te voorzien. Wat de actiefzijde van de balans betreft, beoogt de bank een voorzichtige spreiding van haar beleggingsportefeuille over een waaier van instrumenten. De laatste jaren werd ook actief en substantieel belegd in verhandelbare effecten, wat in vergelijking met directe kredietverlening eveneens liquiditeitsverruimend werkt. Ook als marktmaker op de repomarkt kan de bank een belangrijke bron van liquiditeit aanboren.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
11
Risicobeheer
RISICOINDICATOREN VAN DE DEALINGROOMACTIVITEITEN (in miljoenen EUR) Eind 1998 1ste kwartaal 1999 2de kwartaal 1999 3de kwartaal 1999 4de kwartaal 1999 Eind 1999 Maximum Minimum
Rente-VAR
Value-at-Risk FX-VAR
KBC Derivatives
Scenarioanalyse KBC Securities
23,0 30,0 28,2 22,1 19,4 21,0 40,2 13,7
1,1 1,8 2,1 1,9 1,4 2,1 7,2 0,5
7,1 8,7 0,7 0,2 0,0 0,0 14,2 0,0
5,1 4,2 4,6 4,8 7,7 7,1 9,0 3,7
De bank ziet eveneens actief toe op de door haar aan derden verstrekte liquiditeitsgaranties, die worden afgedekt via de nodige stand-by-faciliteiten. Een bescherming tegen een mogelijke illiquiditeit van de markten wordt verkregen door het opleggen van concentratielimieten per munt en door een zorgvuldig toezicht op de hypothesen inzake houdperiodes. Derivaten Zie toelichting 36: “Posten buiten balanstelling” p. 93.
RISICOBEHEER KBC VERZEKERINGEN KBC Verzekeringen beschikt over een gespecialiseerd team, Actuariaat en Risicobeheer, dat verantwoordelijk is voor de bewaking van de risico’s en het vastleggen van de beleidslijnen omtrent de beheersing hiervan. Dat gebeurt in overleg met de Interne Audit, de personen die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse leiding, de revisoren en de externe controleautoriteiten.
Beleggingsrisico De beleggingsrisico’s omvatten het tegenpartijrisico, het liquiditeitsrisico en de marktrisico’s (zoals het valutarisico) verbonden aan het beleggingsaspect van het verzekeringsbedrijf. Aangezien de financiële prestaties van de verzekeringsmaatschappijen een belangrijke bijdrage leveren tot het resultaat, is een geïntegreerd financieel risicobeleid en risicobeheer een strategische competentie geworden. Daarom werkt KBC Verzekeringen, in nauwe samenwerking met risicospecialisten en assetmanagers van het bankbedrijf, een geïntegreerd financieel risicobeleid en -beheer uit. Asset-Liability Management Het ALM-Comité is verantwoordelijk voor de permanente bewaking van de balansrisico’s en voor het adviseren van het Directiecomité bij de uittekening van de globale beleggingsstrategie. De modellering van het verzekeringsbedrijf werd versneld en professionele software wordt geïmplementeerd die zowel de ontwikkeling van de “Embedded Value” van het levenbedrijf als de samenhang tussen de waardeontwikkeling en de beleggingsstrategie, en de hieraan verbonden risico’s, bewaakbaar maakt. In overleg met KBC Asset Management werden ook strategische beleggingsrichtlijnen opgesteld, die samen met de beleidslijnen omtrent debiteuren-, valuta-, mismatch-, en liquiditeitsrisico’s werden omgezet in vermogensbeheersmandaten. Het Beleggingscomité, onder voorzitterschap van een lid van het Directiecomité, en met een sterke betrokkenheid van KBC Asset Management, vult de beleggingsstrategie concreter in en ziet toe op de uitvoering van de richtlijnen. Vanzelfsprekend worden alle voorschriften van de controle-autoriteiten gerespecteerd.
12
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
Debiteurenrisico, valutarisico en liquiditeitsrisico Als interne regel geldt dat obligaties waarin wordt belegd, minimaal een “AA”-rating moeten hebben. Slechts uitzonderlijk en met de goedkeuring van het Beleggingscomité kan hiervan worden afgeweken. KBC Verzekeringen loopt geen noemenswaardig valutarisico. Alle verplichtingen worden volledig afgedekt en van de vrije beleggingsportefeuille is het overgrote deel in EMU-munten belegd. KBC Verzekeringen streeft naar een hoge mate van liquiditeit in de beleggingsportefeuille. Daartoe worden enkel liquide obligaties, die binnen veertien dagen verhandelbaar zijn, aangehouden. De voorziening voor financiële risico’s Met het oog op het opvangen van de risico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta’s, in effecten of in andere financiële instrumenten, legt KBC Verzekeringen vanaf het boekjaar 1999 op consistente wijze een voorziening voor financiële risico’s aan. Aan deze voorziening worden jaarlijks toevoegingen gedaan tot een bepaald normbedrag is bereikt. Het normbedrag fluctueert naar gelang van de financiële risicopositie en de graad van risicoblootstelling zoals vooropgesteld door de Raad van Bestuur. Het normbedrag zal grotendeels worden bepaald als de kapitaalsbehoefte die bovenvermelde risicoposities met zich meebrengen.
Verzekeringstechnische risico’s De verzekeringstechnische risico’s omvatten het tariferings- en acceptatierisico, het risico van ontoereikendheid van de reserves en verzekeringsfraude. Tariferings- en acceptatierisico De acceptatie- en tarificatiepolitiek is gebaseerd op eigen technische analyses en marktgegevens. Concreet bestaat deze politiek in de bepaling van de doelgroep, van de risico’s die men wenst te benaderen en van het tarief waartegen men deze risico’s wenst te accepteren. Om de op deze manier verkregen risicoposities verder te beperken, wordt eveneens een politiek van adequate medeverzekering en herverzekering uitgewerkt. Om tot een juiste inschatting van en tarificatie voor een concreet risico te kunnen komen, is het noodzakelijk om over alle relevante informatie te beschikken. De agent en het bankkantoor spelen hierbij een belangrijke rol, omdat zij immers het dichtst bij de kandidaat-verzekeringsnemer staan. Ter ondersteuning van het acceptatie- en tarificatieproces van haar bemiddelaars, stelt KBC Verzekeringen daarenboven tal van werkinstrumenten ter beschikking, zoals productgidsen, diverse publicaties en een permanent opleidingsprogramma. Voor een aantal standaardrisico’s maken de verkopers gebruik van een on-line-acceptatietoepassing die verifieert of het voorgestelde risico voldoet aan de gestelde acceptatievoorwaarden en, bij een positief resultaat, het mogelijk maakt de polis onmiddellijk te tekenen. Bij een negatief resultaat wordt de automatische acceptatie geblokkeerd en worden de gegevens naar de polisdiensten van KBC Verzekeringen verzonden om een aangepaste acceptatie en tarificatie te verkrijgen. Ook de niet-standaardrisico’s kunnen enkel worden geaccepteerd door de polisdiensten van KBC Verzekeringen. Het verdere beheer gebeurt voor particulieren en kleine ondernemingen door gedecentraliseerde, provinciale kantoren en voor grote ondernemingen en specifieke risico’s door gespecialiseerde, centrale afdelingen. Ten slotte beschikt KBC Verzekeringen ook nog over een mobiel team van specialisten die het verkoopsnet ondersteunen en het acceptatie- en tarificatieproces bevorderen. Naast een correcte acceptatie is een permanente bewaking van het technisch rendement van de verzekeringsportefeuille een absolute noodzaak. Zo hanteert KBC Verzekeringen een verzekeringstechnisch model om jaarlijks de rendabiliteit van de schadeverzekeringsactiviteiten te evalueren en worden via portefeuillebewaking de verzekerden gedetecteerd die jaar na jaar
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
13
Risicobeheer
een beroep doen op hun verzekering en systematisch afwijken van de gemiddelde “kans” op schade. Via een analyse per verkooppunt speurt KBC Verzekeringen ook naar distributiepunten met een verbeteringspotentieel inzake verzekeringstechnisch rendement. Daarenboven bewaakt elke productbeheerder het rendement van de hem toegewezen producten. Hierbij wordt een beroep gedaan op de informatie die in een aantal datawarehouses is opgeslagen en worden statistische onderzoekstechnieken gehanteerd. Op basis hiervan kan de productbeheerder voorstellen formuleren tot bijsturing van tarief, polisvoorwaarden en acceptatierichtlijnen. Om na te gaan of KBC Verzekeringen een verantwoorde acceptatie- en tarificatiepolitiek voert, bestudeert de certificerend actuaris op basis van technische analyses en modellen op een onafhankelijke wijze of de maatschappij een blijvend gezond evenwicht behaalt. Daarnaast ziet ook de afdeling Audit, Controle en Compliance erop toe dat de acceptatie en tarificatie conform alle richtlijnen verloopt. Toereikendheid technische voorzieningen ¶ Schadebedrijf Bij de bepaling van de technische voorzieningen wordt een systematische en geïndividualiseerde schade-evaluatie toegepast. Gespecialiseerde schadebeheerders per schadetak, bijgestaan door technische, juridische en medische adviseurs, zorgen dat deze schattingen permanent worden gecorrigeerd voor de inflatie. ¶ Levenbedrijf Al jaren wordt een politiek gevoerd die rekening houdt met de mogelijke negatieve gevolgen van een rentedaling: zo werden in het verleden belangrijke supplementaire voorzieningen aangelegd door systematisch met een technische rentevoet van 4 % in plaats van 4,75 % voorzieningen aan te leggen voor die productcategorieën die het meest aan het mismatchrisico blootstaan. ¶ Vergrijzingsreserves Er worden vergrijzingsvoorzieningen aangelegd voor de ziekteverzekeringsproducten die niet tegen risicopremies werden gesloten. Bij de bepaling van deze vergrijzingsvoorzieningen wordt rekening gehouden met de verzwaring van het risico naarmate de leeftijd van de verzekerde hoger is. ¶ Voorzieningen in het herverzekeringsbedrijf De schadevoorzieningen voor lopende contracten in de geaccepteerde herverzekering worden op individuele basis geschat. De voorzieningen voor schadegevallen van het huidige jaar worden berekend op basis van de verwachte technische resultaten. De voorzieningen voor schadegevallen van vorige jaren worden gebaseerd op de schattingen van de maatschappijen die het risico laten herverzekeren. Bij al deze berekeningen gaat KBC Verzekeringen voorzichtig te werk en houdt zij expliciet rekening met buitengewone schadeontwikkelingen en rentefluctuaties. Zware ongevallen en catastrofes ¶ Herverzekeringsprogramma De verzekeringsportefeuilles worden door herverzekering beschermd tegen de invloed van zware schadegevallen. Deze herverzekering verloopt in nauwe samenwerking met Secura, de herverzekeringsdochter van KBC Verzekeringen, die hierbij vooral de rol van consulent op zich neemt. De herverzekeringsprogramma’s zijn opgesplitst in drie grote blokken: zaakschadeverzekeringen, ongevallenverzekeringen en levensverzekeringen. Het overgrote deel van de herverzekeringscontracten zijn op niet-proportionele basis afgesloten, waardoor de impact van zeer zware schadegevallen of schadegebeurtenissen wordt afgedekt. Waar nodig qua capaciteit of aard van het risico wordt het algemene of “verplichte” herver-
14
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Risicobeheer
zekeringsprogramma aangevuld met facultatieve contracten, dat zijn herverzekeringscontracten voor individuele risico’s. KBC Verzekeringen NV richtte in 1993 een herverzekeringsmaatschappij onder de naam Lucare op in Luxemburg. Deze maatschappij herverzekert vooral catastroferisico’s van KBC Verzekeringen. ¶ Egalisatievoorziening De verzekeringsondernemingen van KBC Verzekeringen leggen egalisatievoorzieningen aan volgens de richtlijnen van hun respectieve controle-autoriteiten. Schadebeheersing en fraudebestrijding Inzake het schadebeheer streeft KBC Verzekeringen naar een beheersing van de omvang van de schadelast. Daartoe beschikt de maatschappij over systemen en gespecialiseerde medewerkers. Zo wordt gewerkt met schade-experts om schadegevallen te onderzoeken en te regelen en met externe raadgevers op technisch, juridisch en medisch vlak. De werkzaamheden van deze schade-experts en externe medewerkers worden daarenboven bewaakt door middel van een zelf ontwikkeld systeem dat niet enkel de doorlooptijden en kosten verifieert, maar ook de kwaliteit van de uitgevoerde opdracht nagaat. Daarnaast doet KBC Verzekeringen voor de regeling van de schadegevallen ook nog een beroep op “geconventioneerde” garages en herstellers. Aan alle interne schadediensten en schade-experts wordt een lijst van “knipperlichten” ter detectie van mogelijke fraude bezorgd. Aanwijzingen van mogelijke fraude die op basis van deze knipperlichten aan het licht komen, worden onderzocht door gespecialiseerde experts die hiervoor een beroep kunnen doen op de cel Fraudebestrijding. Deze cel voert bovendien een actief fraudebestrijdingsbeleid. Ook omtrent de uitkeringen in de tak Leven heeft de maatschappij de nodige procedures ontwikkeld, rekening houdend met de voorschriften van de antiwitwaswetgeving. Ten slotte dient nog te worden gewezen op het bestaan van een permanent systeem van steekproefcontroles op schadedossiers. Die controles dienen als instrument voor de sturing en bewaking van de schadebehandeling. Het resultaat ervan kan leiden tot bijsturingen in het schadebehandelingsproces of andere correctieve maatregelen zoals aangepaste opleidingsprogramma’s voor interne medewerkers. De afdeling Audit, Controle en Compliance ziet toe op het correct uitvoeren van de steekproefcontroles en de correcte behandeling van de schadedossiers.
Y2K-OVERGANG Dankzij een volgehouden inspanning, waarvoor trouwens al in 1995 de eerste stappen werden ondernomen, hebben KBC Bank en KBC Verzekeringen de overgang naar het jaar 2000 zonder noemenswaardige problemen doorstaan. Hetzelfde geldt trouwens voor de binnen- en buitenlandse dochterondernemingen. Tijdens de voorbereidende fases werden alle facetten van het probleem geïnventariseerd en onderzocht. Zo werd alle programmatuur gecontroleerd, aangepast waar nodig en opnieuw grondig getest. Ook de computerapparatuur en de ingebouwde processoren in alle gebouwenbeheerssystemen werden onderzocht en zo nodig aangepast of vervangen. Ook de noodplannen werden aan een grondig onderzoek onderworpen. De intensieve testen die tijdens het overgangsweekend zelf werden uitgevoerd, verzekerden ons ervan dat de eerste werkdag van 2000 computertechnisch probleemloos zou verlopen. Ten slotte kan eveneens worden gesteld dat de vernieuwing van een deel van het computerpark, het grondig testen van de programmatuur en de actualisatie van diverse noodplannen niet alleen de millenniumbom zelf hebben geneutraliseerd, maar de bank en de verzekeraar ook in een performantere uitgangspositie hebben gebracht om de nieuwe uitdagingen van de toekomst aan te kunnen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
15
KBC Bankverzekeringsholding
KBC Bank
KBC Verzekeringen
KBC Bank en KBC Verzekeringen
16
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
15.35 uur, Bedrijvenkantoor, Diegem
Groepsstructuur
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
17
Groepsstructuur
Groepsstructuur
A
ls financiële holding overkoepelt KBC Bankverzekeringsholding NV de activiteiten van KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV. Binnen deze groepsstructuur geldt de hierna beschreven taak- en bevoegdheidsverdeling.
KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING KBC Bankverzekeringsholding treedt op als actieve aandeelhouder. Dat houdt in dat hij bevoegd is voor de algemene strategie van de Groep, de kapitaalallocatie, de rendabiliteitseisen, de grote strategische investeringen van de Groep, de omvang en het beheer van risico′s in ruime zin en het algemene balansbeleid. Hij waakt verder over de coherentie van de budgetten en winstplannen van de bank- en de verzekeringsdochter. Hij oefent tevens de auditfunctie uit op overkoepelend niveau. Daarnaast vervult de Bankverzekeringsholding een stuwende rol bij de integratie van de banken de verzekeringsdochter. Dat behelst onder meer het geven van impulsen tot oprichting van een aantal comités voor overleg tussen de bank- en de verzekeringsdochter en het specifiek tussenbeide komen in: ¶ de benoemingspolitiek: de Bankverzekeringsholding formuleert een eensluidend advies bij de benoeming van de bestuurders en algemeen directeuren van de bank- en de verzekeringsdochter en over de samenstelling van de onderscheiden comités; ¶ de vergoedingspolitiek: de Bankverzekeringsholding komt actief tussenbeide in het op elkaar afstemmen van de vergoedingssystemen van de bestuurders en algemeen directeuren binnen de bank- en de verzekeringsdochter.
KBC BANK KBC Bank oefent alle bevoegdheden uit die eigen zijn aan het bankbedrijf. Het betreft met name: ¶ alle bancaire materies zoals de kredietfunctie, het effectenbedrijf, corporate- en investmentbankingactiviteiten en dealingroomactiviteiten; ¶ de interne organisatie en het toezicht op deze bancaire materies, zoals het risicobeheer, de audit- en compliance-functie, de informatietechnologie, de controlling en boekhouding, het human-resourcesbeleid (onverminderd de hiervoor vermelde rol van de Bankverzekeringsholding op het vlak van benoemingen en vergoedingen) en de logistieke ondersteuning; ¶ het uitstippelen en uitvoeren van de commerciële politiek binnen het strategische kader vastgelegd door de Bankverzekeringsholding.
KBC VERZEKERINGEN KBC Verzekeringen oefent alle bevoegdheden uit die eigen zijn aan het verzekeringsbedrijf. Het betreft onder meer: ¶ alle verzekeringsmateries en in het bijzonder alle aangelegenheden die inherent zijn aan het verzekeringstechnische beleid zoals tarifering en acceptatie van verzekeringen, het schaderegelingsbeleid, het beleggingsbeleid en de aanwending van het resultaat om het bedrijfseconomisch vereiste eigen vermogen van de verzekeringsonderneming op te bouwen; ¶ de interne organisatie en het toezicht op deze verzekeringsmateries, zoals het rendementsbeheer (onder meer rendabiliteit van het verzekeringsbedrijf en van de verzekeringsproducten), het financieel beheer (rekening houdend met onder meer de beleggingsnormen die de wetgever oplegt), de bescherming van de rechten van verzekerden en begunstigden, de audit- en compliance-functie, de informatietechnologie, de controlling en de boekhouding, het human-resourcesbeleid (uitgezonderd de hiervoor vermelde rol van de Bankverzekeringsholding op het vlak van benoemingen en remuneratie) en de logistieke ondersteuning; ¶ het uitstippelen en uitvoeren van het commercieel beleid binnen het strategische kader dat de Bankverzekeringsholding heeft vastgelegd.
18
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Groepsstructuur
KBC BANK EN KBC VERZEKERINGEN KBC Bank en KBC Verzekeringen kunnen bepaalde van hun bevoegdheden, zoals de distributie, het asset management en de logistiek, delegeren aan gemengde comités waarin vertegenwoordigers van de verzekeringsonderneming en van de bankdochter zitting hebben. Deze bevoegdheidsdelegaties gebeuren in voorkomend geval evenwel steeds onder de verantwoordelijkheid van de verzekeringsonderneming respectievelijk de bank.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
19
Bestuursstructuur
Raad van Bestuur
Werking van de Raad van Bestuur
Comités opgericht door de Raad van Bestuur
Directiecomité
Beleid in verband met de resultaatsbestemming
Relaties met de dominerende aandeelhouders
Statutaire benoemingen
Perspectieven van KBC Bankverzekeringsholding
Bestuur KBC Bankverzekeringsholding NV
Bestuur KBC Bank NV
Bestuur KBC Verzekeringen NV
20
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
16.10 uur, KBC Bank en KBC Verzekeringen, Schepdaal
Corporate Governance
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
21
Corporate Governance
Corporate Governance
BESTUURSSTRUCTUUR De bestuursstructuur van KBC Bankverzekeringsholding is gebaseerd op een onderscheid tussen ¶ enerzijds het bepalen van de algemene strategie, het houden van toezicht op het beheer en het uitoefenen van specifieke bevoegdheden vastgelegd in de vennootschapswetgeving en de statuten, taken die behoren tot de bevoegdheid van de Raad van Bestuur; ¶ anderzijds het beheer van de Bankverzekeringsholding dat autonoom wordt gevoerd door het Directiecomité, dat is samengesteld uit gedelegeerd bestuurders en optreedt in het kader van de door de Raad van Bestuur uitgestippelde algemene strategie. Deze dualistische bestuursstructuur werd vastgelegd in de statuten, in de overeenkomst over de autonomie in de bankfunctie die tussen KBC Bankverzekeringsholding, KBC Bank en de Commissie voor het Bank- en Financiewezen werd gesloten en in de gelijklopende overeenkomst over de autonomie in de verzekeringsfunctie die werd ondertekend tussen KBC Bankverzekeringsholding, KBC Verzekeringen en de Controledienst voor de Verzekeringen.
RAAD VAN BESTUUR De Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding bestaat uit 26 leden die door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden benoemd. Benevens de gedelegeerd bestuurders die samen het Directiecomité vormen, hebben vertegenwoordigers van de dominerende aandeelhouders en onafhankelijke bestuurders zitting in de Raad van Bestuur. De samenstelling van de Raad van Bestuur en van het Directiecomité, de kwalificatie van de bestuurders als vertegenwoordiger van de dominerende aandeelhouders of als onafhankelijk bestuurder, de hoofdfunctie van elke bestuurder en de datum waarop zijn mandaat vervalt, worden vermeld op het einde van dit hoofdstuk. De kwalificatie van onafhankelijk bestuurder is gebaseerd op de definitie die terzake door de Brussels Exchanges wordt gehanteerd. De statuten bepalen dat de duur van het mandaat ten hoogste zes jaar bedraagt en eindigt na de gewone jaarvergadering. Aftredende bestuurders zijn herbenoembaar door de Algemene Vergadering. Voorstellen tot benoeming van niet-uitvoerende bestuurders worden bij de Raad van Bestuur ingeleid door het Bureau dat terzake fungeert als Benoemingscomité. Als criterium voor de benoeming van bestuurders en voor de verlenging van hun mandaat geldt een evenwichtige spreiding tussen bancaire en verzekeringstechnische knowhow, aandeelhoudersbelangen en externe managementexpertise. Voor de niet-uitvoerende bestuurders en de gedelegeerd bestuurders geldt een leeftijdsgrens van respectievelijk 70 en 65 jaar. Er zijn geen bestuurders-rechtspersonen. Het aantal leden van de Raad van Bestuur ligt hoger dan in de aanbevelingen van de Brussels Exchanges en de Commissie voor het Bank- en Financiewezen inzake Corporate Governance omdat de elf leden van het Directiecomité deel uitmaken van de Raad van Bestuur en zowel in de voormelde overeenkomsten over de autonomie in de bankfunctie en in de verzekeringsfunctie als in de aanbevelingen met betrekking tot Corporate Governance bepaald wordt dat de Raad van Bestuur dient samengesteld te zijn uit een meerderheid van niet-uitvoerende bestuurders. KBC Bankverzekeringsholding staat geen kredieten toe aan bestuurders. KBC Bank kan dit wel doen met naleving van artikel 28 van de Wet van 22 maart 1993 betreffende het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen, dat wil zeggen dat kredieten kunnen worden verleend tegen de cliëntenvoorwaarden.
22
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Corporate Governance
Per 31 december 1999 bezaten de leden van de Raad van Bestuur (niet-uitvoerende bestuurders en leden van het Directiecomité) persoonlijk 16 175 aandelen KBC Bankverzekeringsholding.
WERKING VAN DE RAAD VAN BESTUUR De Raad van Bestuur vergaderde in 1999 elfmaal. Deze vergaderingen werden steeds door vrijwel alle raadsleden bijgewoond. Naast de vastlegging van de winstplanning 1999 en het toezicht op de maandelijkse resultaten van KBC Bank, KBC Verzekeringen en hun respectieve dochtervennootschappen, ging de aandacht van de Raad van Bestuur voornamelijk uit naar de verdere uitvoering van de binnenlandse fusie, naar de realisatie van de internationale strategie van KBC, met de verwerving van participaties in C { SOB (Tsjechië), K&H Bank (Hongarije), Kredyt Bank (Polen), D.E. Shaw Financial Products (VS), Irish Intercontinental Bank (Ierland), Crédit Commercial de France (Frankrijk) en naar de overname van Antwerpse Diamantbank en van KBC Derivatives op de binnenlandse markt. Verder besliste de Raad van Bestuur tot een aantal kapitaalmarktoperaties ter versterking van de eigen middelen van de KBC Groep. Krachtens artikel 16 van de statuten worden de beslissingen bij gewone meerderheid van stemmen aangenomen en is bij staking van stemmen de stem van de voorzitter van de vergadering beslissend. In de praktijk treedt de Raad van Bestuur collegiaal op en worden beslissingen steeds bij consensus aangenomen. In de gevallen waar de wet dit toestaat, kunnen de besluiten van de Raad van Bestuur worden aangenomen met de eenparige, schriftelijke instemming van de bestuurders. De Raad van Bestuur vergadert in principe tienmaal per jaar; bijkomende vergaderingen worden gehouden telkens wanneer het belang van de vennootschap het vereist. Om de Raad van Bestuur in staat te stellen zijn taak van toezicht te vervullen, wordt hem door het Directiecomité geregeld verslag uitgebracht over de resultatenontwikkeling in KBC Verzekeringen en KBC Bank. De Raad bewaakt deze ontwikkeling aan de hand van de door hem goedgekeurde winstplanning. Verder neemt de Raad kennis van de algemene gang van zaken in KBC Verzekeringen en KBC Bank en van alle belangrijke gebeurtenissen of projecten sinds de vorige Raadsvergadering. De Raad kan ook op elk ogenblik aan het Directiecomité of aan de revisor bijzondere verslagen vragen over alle aspecten die een belangrijke invloed kunnen hebben op de vennootschap. De Raad en de voorzitter van de Raad kunnen zich alle dienstige inlichtingen of stukken doen verstrekken en elk nazicht doen uitvoeren. Het sluitstuk van het toezicht door de Raad van Bestuur wordt gevormd door het Auditcomité (zie infra). Bestuurders kunnen op kosten van de vennootschap het advies inwinnen van een onafhankelijke expert wanneer een meerderheid van niet-uitvoerende bestuurders instemt met een gemotiveerd verzoek in die zin. Binnen de Raad van Bestuur werd een procedure vastgelegd waarbij alle nota’s die de agendapunten toelichten ten laatste drie dagen vooraf (behoudens in gevallen van materiële onmogelijkheid) aan de raadsleden worden opgestuurd, zodat zij vóór de Raadsvergadering eventueel gewenste bijkomende informatie kunnen inwinnen bij de voorzitter van de Raad van Bestuur of de leden van het Directiecomité. De Raad van Bestuur kiest onder zijn leden een voorzitter uit de bestuurders die geen lid zijn van het Directiecomité. Aangezien KBC Bankverzekeringsholding een financiële holding is met een zeer beperkte staf van een tiental medewerkers, waarvan het maatschappelijk doel is het rechtstreeks en onrechtstreeks houden en beheren van haar participaties in KBC Bank, KBC Verzekeringen en hun
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
23
Corporate Governance
respectieve dochtervennootschappen, zijn de besprekingen in de Raad van Bestuur per definitie toegespitst op het toezicht op de activiteiten en de resultaten van deze dochtervennootschappen en deelnemingen (naast de algemene strategiebepaling van de KBC Groep, het toezicht op het Directiecomité en het uitoefenen van de bijzondere bevoegdheden vastgelegd in de Vennootschappenwet en de statuten). De Raad van Bestuur ziet toe op de ontwikkelingen in de kleindochtervennootschappen in het kader van de rapportering over de geconsolideerde resultaten per 30 juni en 31 december. Telkens wanneer er zich belangrijke ontwikkelingen voordoen bij deze vennootschappen, wordt de Raad daarvan op ad-hocbasis ingelicht. Het risicobeheer voor de KBC Groep gebeurt op geconsolideerde basis. Bij het voorgaande valt nog op te merken dat de samenstellingen van de Raden van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding, KBC Verzekeringen en KBC Bank in grote mate met elkaar overeenstemmen. In beide dochters functioneert eveneens een Auditcomité. De voorzitter van het Auditcomité van KBC Bankverzekeringsholding neemt het voorzitterschap waar van de beide andere Auditcomités. De uitoefening van de bestuursfunctie door de niet-uitvoerende bestuurders en de leden van het Directiecomité gebeurt binnen het kader van de dualistische bestuursstructuur die in het begin van dit hoofdstuk werd uiteengezet. Voor het overige heeft de Raad van Bestuur geen verdere regels vastgelegd over de uitoefening van de bestuursfunctie De vergoeding voor de niet-uitvoerende bestuurders bestaat uitsluitend uit een door de Algemene Vergadering vastgesteld presentiegeld per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur en uit een deel van de tantième die in de winstverdeling jaarlijks aan de Raad van Bestuur wordt toegekend. Overeenkomstig artikel 37 van de statuten kan maximaal 5 % van de als dividend uitgekeerde bedragen als tantième aan de Raad van Bestuur worden toegekend. De verdeling van deze tantième gebeurt volgens een door de Raad van Bestuur uitgewerkte regeling, waarvan de jaarlijkse toepassing behartigd wordt door het Vergoedingscomité. De voorzitter van de Raad van Bestuur ontvangt tevens een vaste maandvergoeding. Het totale bedrag van de in 1999 aan de niet-uitvoerende bestuurders uitbetaalde vergoedingen komt uit op (bruto vóór belastingen) 1 791 754 EUR.
COMITÉS OPGERICHT DOOR DE RAAD VAN BESTUUR Om de werkzaamheden van de Raad van Bestuur voor te bereiden en hem bij de uitoefening van zijn opdrachten bij te staan, werden binnen de Raad van Bestuur drie bijzondere comités opgericht, waarvan de samenstelling wordt vermeld op het einde van dit hoofdstuk. ¶ Bureau van de Raad van Bestuur Het Bureau van de Raad van Bestuur, voorgezeten door de voorzitter van de Raad en verder bestaande uit de voorzitter en de ondervoorzitter van het Directiecomité en vier nietuitvoerende bestuurders, bereidt de agenda en de beraadslagingen van de Raad voor. Het Bureau fungeert tevens als Benoemingscomité dat voorstellen formuleert met betrekking tot de benoeming van bestuurders. ¶ Auditcomité Het Auditcomité bestaat uit zeven niet-uitvoerende bestuurders, waarvan twee onafhankelijke bestuurders. Het feit dat deze laatsten niet de meerderheid vormen, zoals aanbevolen door de Brussels Exchanges, is gesteund op de wens dat de samenstelling van het Auditcomité
24
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Corporate Governance
een afspiegeling zou zijn van die van de Raad van Bestuur en in grote mate zou overeenkomen met die van de Auditcomités van KBC Verzekeringen en KBC Bank. Het Auditcomité staat de Raad bij in zijn toezichtstaak. Zijn opdracht bestaat er met name in de naleving van wettelijke en regelgevende voorschriften en van de door de Raad van Bestuur goedgekeurde beleidslijnen en procedures te bewaken, en toe te zien op de risicobeheersing en interne controle van de Bankverzekeringsholding. Met dit doel keurt het Auditcomité het jaarlijkse auditplan van de erkende Commissarissen-Revisoren en van de interne auditor goed en bespreekt het hun verslagen. Het Auditcomité neemt ook vooraf kennis van de ontwerpen van jaarrekeningen en van de zesmaandelijkse persberichten omtrent de resultaten vooraleer ze ter goedkeuring aan de Raad worden voorgelegd. Het Auditcomité kan verder elk onderwerp dat binnen zijn bevoegdheid valt onderzoeken en zich daartoe alle relevante informatie laten voorleggen. Het Auditcomité kan een beroep doen op het advies van externe experts wanneer zijn voorzitter een gemotiveerd verzoek daartoe formuleert en de Raad van Bestuur hiermee instemt. Het Auditcomité vergadert vijfmaal per jaar in aanwezigheid van de voorzitter van het Directiecomité, de interne auditors, het management van Controlling en Boekhouding van KBC Bank en KBC Verzekeringen en de erkende Commissarissen-Revisoren, en brengt daarover verslag uit bij de Raad van Bestuur. ¶ Vergoedingscomité Het Vergoedingscomité, bestaande uit de voorzitter van de Raad van Bestuur en twee vertegenwoordigers van de dominerende aandeelhouders, legt binnen de door de Raad bepaalde delegaties het vergoedingsstatuut van de leden van het Directiecomité vast en bereidt de beslissingen voor met betrekking tot de statutaire tantième van de leden van de Raad. De frequentie van vergaderen wordt ad hoc bepaald. Jaarlijks brengt dit comité verslag uit over zijn werking bij de Raad van Bestuur.
DIRECTIECOMITÉ De Raad van Bestuur stelt uit zijn leden een Directiecomité samen. De voorzitter en de leden van het Directiecomité worden door de Raad van Bestuur benoemd en verkrijgen door hun benoeming de hoedanigheid van gedelegeerd bestuurder. Het Directiecomité is samengesteld uit de leden van de Directiecomités van KBC Bank en KBC Verzekeringen. Op dit ogenblik bestaat het Directiecomité uit elf leden. Hun naam en de datum waarop hun mandaat vervalt, worden vermeld op het einde van dit hoofdstuk. Voor de leden van het Directiecomité geldt een leeftijdsgrens van 65 jaar. Het Directiecomité is belast met het beheer van KBC Bankverzekeringsholding binnen de door de Raad van Bestuur uitgestippelde algemene strategie, zoals uiteengezet in het begin van dit hoofdstuk. Het Directiecomité vormt een college. Het kan zijn taken onder zijn leden verdelen. Deze taakverdeling doet evenwel geen afbreuk aan hun collegiale verantwoordelijkheid. Beslissingen worden bij consensus aangenomen. Het Directiecomité vergadert in principe eenmaal per week. Wanneer het belang van de vennootschap dat vereist, worden bijkomende vergaderingen gehouden. De Raad van Bestuur bepaalt naast het financieel statuut van de leden van het Directiecomité ook hun stelsel van rust- en overlevingspensioenen, op voorstel van het Vergoedingscomité.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
25
Corporate Governance
De leden van het Directiecomité worden vergoed deels met een vaste maandvergoeding en deels met een jaarlijkse variabele vergoeding die wordt bepaald op basis van de winst van de vennootschap. De vergoedingen die ze ontvangen uit hoofde van in opdracht vervulde mandaten in andere maatschappijen, worden verrekend met voormelde vergoedingen. Het totale bedrag van de vergoedingen aan de leden van het Directiecomité, uitbetaald in 1999, komt uit op (bruto vóór belastingen) 5 242 531 EUR waarvan 1 472 250 EUR als variabele vergoeding. Deze vergoedingen van de leden van het Directiecomité vallen ten laste van KBC Bank of van KBC Verzekeringen, afhankelijk van welk Directiecomité ze lid zijn.
BELEID IN VERBAND MET DE RESULTAATSBESTEMMING Het ligt in de bedoeling van de Raad van Bestuur om aan de Algemene Vergadering voor te stellen ongeveer 40 % van de geconsolideerde jaarwinst in de vorm van dividenden uit te keren. Behoudens bijzondere omstandigheden zal deze politiek in de toekomst worden voortgezet. Indien zich een inzinking van de jaarwinst zou voordoen en deze daling naar het oordeel van de Raad van Bestuur een veeleer tijdelijk karakter heeft, dan zal het uitkeringspercentage eventueel worden verhoogd om een relatief stabiel verloop van het dividend te verzekeren.
RELATIES MET DE DOMINERENDE AANDEELHOUDERS Almanij NV (met zetel te Antwerpen, Schoenmarkt 33) bezat op 31 december 1999 een controledeelneming van 68 % in KBC Bankverzekeringsholding NV. Zoals in het vorige jaarverslag aangekondigd, werd in december 1999 een overeenkomst gesloten tussen een aantal vaste aandeelhouders van Almanij NV, met name tussen de coöperatieve vennootschap CERA Holding enerzijds en andere vaste aandeelhouders van Almanij anderzijds. KBC is niet op de hoogte van het bestaan van aandeelhouders- of bestuurscomités. Commerciële verrichtingen tussen KBC en Almanij vinden niet plaats op het niveau van KBC Bankverzekeringsholding, maar op het niveau van de werkmaatschappijen, voornamelijk KBC Bank, en gebeuren “at arm’s length”. De controle daarop wordt uitgeoefend door de bestuursorganen van de betrokken werkmaatschappijen.
STATUTAIRE BENOEMINGEN Op de jaarvergadering van 2000 loopt het bestuursmandaat van Herman Agneessens ten einde. Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld om Herman Agneessens opnieuw te benoemen voor een statutaire periode van zes jaar.
PERSPECTIEVEN VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING De Raad van Bestuur ziet de toekomst van de KBC Groep met vertrouwen tegemoet, onder meer vanwege de positieve effecten van de fusie, waaronder een verruiming van de cliëntenbasis en een grotere activiteitenwaaier. Daarnaast vormt ook de uitbreiding van de activiteiten van de Groep tot Centraal-Europa, zeker op enige termijn, een versteviging van de Groep en van haar expansiemogelijkheden. De algemene doelstellingen van KBC, zoals een rendement op eigen middelen van minstens 15 % en een jaarlijkse winstgroei van minimaal 10 %, blijven dan ook geheel binnen bereik. Het jaar 2000 zal een inspanning vergen inzake de realisatie van de fusie van de kantoren en van een KBC-computerplatform voor alle KBC-cliënten. Niettemin is het redelijk aan te nemen dat, behoudens onvoorziene omstandigheden, de stijging van de winst per aandeel in 2000 conform zal zijn met de langetermijnperspectieven van de KBC Groep, zijnde minstens 10 % groei per jaar.
26
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Corporate Governance
BESTUUR KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING NV Raad van Bestuur Willy Breesch
voorzitter van de Raad van Bestuur onafhankelijk bestuurder
Remi Vermeiren
voorzitter van het Directiecomité
Jan Huyghebaert
ondervoorzitter van de Raad van Bestuur vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (voorzitter Almanij NV)
Alfons Wouters
ondervoorzitter van het Directiecomité
Herman Agneessens
gedelegeerd bestuurder
Rudy Broeckaert
gedelegeerd bestuurder
Jozef Cornu
onafhankelijk bestuurder (gedelegeerd bestuurder Alcatel NV)
Jos Daniëls
onafhankelijk bestuurder (voorzitter Raad van Bestuur KBC Verzekeringen NV)
Rik Donckels
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (lid van het Directiecomité CERA Holding CV)
Willy Duron
gedelegeerd bestuurder
Frans Florquin
gedelegeerd bestuurder
John Goossens
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Belgacom NV van publiek recht)
Herwig Langohr
onafhankelijk bestuurder (professor INSEAD)
Thomas Leysen
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (directeur-generaal Union Minière NV)
Xavier Liénart
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (directeur marketing Information Group BVBA)
Ghunald Loyaerts
gedelegeerd bestuurder
Theo Peeters
gedelegeerd bestuurder
Luc Philips
gedelegeerd bestuurder
Theo Roussis
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (voorzitter Ravago Plastics NV)
Clément Selleslagh
gedelegeerd bestuurder
Paul Tanghe
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (lid van het Directiecomité CERA Holding CV)
Patrick Vanden Avenne
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Vanden Avenne - Ooigem NV)
Jan Vanhevel
gedelegeerd bestuurder
Guido Van Roey
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (directeur Groep Interbrew NV)
Ferdinand Verdonck
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Almanij NV)
Marc Wittemans
vertegenwoordiger dominerende aandeelhouders (directeur Maatschappij voor Roerend Bezit van de Belgische Boerenbond CV)
Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Johan Deron
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
27
Corporate Governance
De bestuursmandaten van de leden van de Raad van Bestuur vervallen als volgt 2000 Herman Agneessens 2001 John Goossens Herwig Langohr Remi Vermeiren 2002 Jozef Cornu Jan Huyghebaert Thomas Leysen Theo Roussis 2003 Rudy Broeckaert Jan Vanhevel
2004 Willy Breesch Jos Daniëls Rik Donckels Willy Duron Frans Florquin Xavier Liénart Ghunald Loyaerts Theo Peeters Clément Selleslagh Paul Tanghe Guido Van Roey Ferdinand Verdonck Patrick Vanden Avenne Marc Wittemans Alfons Wouters 2005 Luc Philips
Bureau Willy Breesch (voorzitter), Jos Daniëls, Jan Huyghebaert, Paul Tanghe, Ferdinand Verdonck, Remi Vermeiren, Alfons Wouters
Directiecomité Remi Vermeiren (voorzitter), Alfons Wouters (ondervoorzitter), Herman Agneessens, Rudy Broeckaert, Willy Duron, Frans Florquin, Ghunald Loyaerts, Theo Peeters, Luc Philips, Clément Selleslagh, Jan Vanhevel
Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Willy Breesch, Jos Daniëls, Rik Donckels, Jan Huyghebaert, Theo Roussis, Paul Tanghe
Vergoedingscomité Willy Breesch (voorzitter), Rik Donckels, Jan Huyghebaert
Commissarissen-Revisoren PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door F. Hendrickx KPMG Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door F.L. Theeuwes en L. Van Couter.
28
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Corporate Governance
BESTUUR KBC BANK NV Raad van Bestuur Willy Breesch Remi Vermeiren Jan Huyghebaert
voorzitter van de Raad van Bestuur voorzitter van het Directiecomité ondervoorzitter van de Raad van Bestuur
Herman Agneessens Rudy Broeckaert Rik Donckels Frans Florquin Ghunald Loyaerts Eric Mertens Luc Philips Hubert Plouvier Clément Selleslagh Paul Tanghe Jan Vanhevel Olivier Vanneste Valère Vanschoenbeek Herman Van Thillo Ferdinand Verdonck. Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Johan Deron
Directiecomité Remi Vermeiren (voorzitter), Frans Florquin, Ghunald Loyaerts, Clément Selleslagh, Rudy Broeckaert, Herman Agneessens, Jan Vanhevel, Luc Philips
Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Willy Breesch, Jan Huyghebaert, Paul Tanghe, Hubert Plouvier
Commissarissen-Revisoren Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door E. De Lembre en J.P. Romont PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door F. Hendrickx
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
29
Corporate Governance
BESTUUR KBC VERZEKERINGEN NV Raad van Bestuur Jos Daniëls Alfons Wouters
voorzitter van de Raad van Bestuur voorzitter van het Directiecomité
Ann Collin Noël Devisch Rik Donckels Carla Durlet Willy Duron Jan Huyghebaert Theo Peeters Paul Tanghe Harold Vanden Avenne Ferdinand Verdonck Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Dirk Verdonckt
Directiecomité Alfons Wouters (voorzitter), Willy Duron, Theo Peeters
Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Paul Tanghe, Jos Daniëls, Harold Vanden Avenne
Commissarissen-Revisoren Deloitte & Touche Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door J. Vlaminckx en F. Mas KPMG Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door L. Van Couter en P. Coox
30
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
16.45 uur, KBC Hoofdkantoor, Brussel
Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
31
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
1 Geconsolideerde balans en resultatenrekening
1.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA (in duizenden EUR) BANKBEDRIJF I Vorderingen op kredietinstellingen II Vorderingen op cliënten III Effecten en waardepapier A Vastrentend B Niet-vastrentend IV Financiële vaste activa V Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen VI Materiële vaste activa VII Overige activa
Toelichting
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
1
143 802 488
139 763 219
146 483 052
4,8 %
2, 4 3, 4 5
42 935 001 47 427 443 45 871 131 44 027 283 1 843 848 492 399 90 318 921 408 6 064 788
29 639 697 53 412 201 48 471 107 46 175 533 2 295 574 468 454 120 331 1 114 293 6 537 135
17 189 064 64 633 988 52 086 750 48 884 880 3 201 870 1 188 417 142 080 1 510 163 9 732 590
-42,0 % 21,0 % 7,5 % 5,9 % 39,5 % 153,7 % 18,1 % 35,5 % 48,9 %
6 925 275
8 526 228
10 217 270
19,8 %
9 8 8
63 792 6 146 923 30 285
92 625 7 457 809 211 043
83 426 8 188 137 1 195 446
-9,9 % 9,8 % 466,4 %
19 9 9
221 198 228 448 234 628
229 611 274 419 260 722
221 414 258 996 269 851
-3,6 % -5,6 % 3,5 %
0
45 624
347 209
661,0 %
10
0 0 0
0 0 45 624
285 435 41 320 20 453
-55,2 %
22
-53 880
-609 695
-829 085
36,0 %
150 673 883
147 725 376
156 218 445
5,7 %
6 7 7 7
VERZEKERINGSBEDRIJF VIII Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen IX Beleggingen X Beleggingen betreffende verrichtingen “Leven” waarvan de polishouders het risico dragen XI Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen XII Vorderingen XIII Overige activa HOLDINGACTIVITEITEN XV Financiële vaste activa XVI Geldbeleggingen en liquide middelen XVII Overige activa ELIMINATIES (1) TOTAAL ACTIVA
(1) De eliminaties activa en passiva zijn niet gelijk vanwege rechtstreekse eliminatie in de achtergestelde schulden
32
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR)
Toelichting
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Kapitaal Uitgiftepremie Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Consolidatieverschillen (badwill) Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen
11 11 11 11 11 11 11
576 987 1 858 121 12 495 2 247 700 16 959 0 3 609
580 697 1 901 582 11 620 2 721 678 16 659 0 -9 695
582 397 1 927 629 11 115 3 209 692 16 805 -1 520 067 -11 397
0,3 % 1,4 % -4,3 % 17,9 % 0,9 % 17,6 %
Totaal eigen vermogen
11
4 715 871
5 222 542
4 216 174
-19,3 %
12 13 14
188 139 3 973 998 900 657
100 372 4 559 554 1 604 057
1 750 936 5 944 740 1 825 476
1 644,5 % 30,4 % 13,8 %
9 778 665
11 486 524
13 737 326
19,6 %
134 917 151
128 851 649
132 395 644
2,8 %
50 091 280 54 977 411 23 542 487 365 611 5 940 361
36 066 983 63 516 382 21 445 942 509 548 7 312 795
28 871 450 71 882 057 21 237 183 609 661 9 795 294
-20,0 % 13,2 % -1,0 % 19,6 % 33,9 %
6 012 734
7 326 257
8 957 401
22,3 %
19 19
5 617 204 30 285
6 598 366 210 779
7 045 410 1 195 446
6,8 % 467,2 %
17 20
109 853 35 697 219 694
104 022 108 490 304 600
106 964 177 266 432 316
2,8 % 63,4 % 41,9 %
21
0
627 736
1 660 514
164,5 %
0 0
301 166 326 570
1 275 714 384 800
323,6 % 17,8 %
-34 666
-566 791
-532 440
-6,1 %
150 673 883
147 725 376
156 218 445
5,7 %
RISICODRAGEND VERMOGEN I II III IV V Vbis VI
VIII Belangen van derden (incl. preferente aandelen) IX Achtergestelde schulden X Fonds voor Algemene Bankrisico′s Totaal risicodragend vermogen BANKBEDRIJF XI XII XIII XIV XV
Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan cliënten In schuldbewijzen belichaamde schulden Voorzieningen en uitgestelde belastingen Overige passiva
15 16 16 17 18
VERZEKERINGSBEDRIJF XVI Technische voorzieningen XVII Technische voorzieningen betreffende verrichtingen “Leven” waarvan de polishouders het risico dragen XVIII Deposito′s herverzekeraars XIX Voorzieningen en uitgstelde belastingen XX Overige passiva HOLDINGACTIVITEITEN XXI Financiële schulden XXIII Overige passiva ELIMINATIES (1) TOTAAL PASSIVA
22
(1) De eliminaties activa en passiva zijn niet gelijk vanwege rechtstreekse eliminatie in de achtergestelde schulden
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
33
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
PASSIVA
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
1.2 RESULTATENREKENING RESULTATENREKENING (in duizenden EUR)
Toelichting 31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
2 056 647 8 437 037 -6 380 391
10,3 % 2,0 % -0,5 %
100 248 75 203 25 045
4,6 % -2,4 % 33,4 %
BANKBEDRIJF A Nettorente-inkomsten 1 Rente- en soortgelijke opbrengsten 2 Rente- en soortgelijke kosten
23, 28
1 828 049 8 026 792 -6 198 743
B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 1 Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 2 Deelnemingen en aandelen die tot de FVA behoren
24, 28
84 636 59 559 25 077
C Winst (Verlies) uit financiële transacties 1 Uit het wissel- en handelsbedrijf 2 Uit de realisatie van beleggingseffecten
25, 28
508 116 197 389 310 727
731 486 (*) 153 162 (*) 578 325
636 182 170 561 465 621
-13,0 % 11,4 % -19,5 %
D Nettoprovisie-inkomsten en overige bedrijfsopbrengsten 1 Nettoprovisie-inkomsten 2 Overige bedrijfsopbrengsten
26, 28
531 252 441 223 90 029
731 668 (*) 609 940 121 728 (*)
974 415 756 396 218 018
33,2 % 24,0 % 79,1 %
E Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
27, 28
-385
100 456
725,2 %
F Algemene beheerskosten en overige lasten 1 Personeelskosten 2 Afschrijvingen vaste activa 3 Overige bedrijfskosten
29
-1 875 378 -1 117 078 -176 174 -582 126
-2 060 226 (*) -1 178 642 -206 782 -674 801 (*)
-2 524 449 -1 369 274 -245 366 -909 809
22,5 % 16,2 % 18,7 % 34,8 %
G Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico′s
30
-164 043
-178 797
-341 618
91,1 %
-221 053 (*)
-206 958 (*)
-238 839
15,4 %
H Nettotoevoeging aan de voorzorgsfondsen
95 859 77 082 18 777
12 174
I Waardecorrecties op effecten
31
-3 314
-39 353
21 470
-
J Voorzieningen voor andere risico’s en kosten
17
-18 907
-23 842
3 564
-
-12 650
-11 312
-9 190
-18,8 %
778 886
-14,9 %
K Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen I Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening bankbedrijf
34
1 864 144 (*) 8 273 861 (*) -6 409 717 (*)
656 325 (*)
914 843 (*)
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Toelichting
VERZEKERINGSBEDRIJF
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
32
A Netto verdiende premies 1 Bruto verdiende premies 2 Deel herverzekeraars
1 512 434 1 596 708 -84 274
1 801 048 (*) 1 869 447 (*) -68 399
2 095 168 2 144 513 -49 345
16,3 % 14,7 % -27,9 %
B Netto technische lasten wrv. wijziging voorziening voor egalisatie en catastrofes
-1 425 186 (*) -13 976 (*)
-1 727 603 (*) -10 866 (*)
-2 125 665 -3 321
23,0 % -69,4 %
391 818 (*) 43 381 (*) 559 (*)
476 532 (*) 86 145 (*) 13 632 (*)
676 889 134 957 118 751
42,0 % 56,7 % 771,1 %
4 372
4 211
11 495
173,0 %
E Algemene beheerskosten en overige lasten
-295 290 (*)
-317 644 (*)
-344 171
8,4 %
F Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen
-484 (*)
-322 (*)
-1 735
-438,8 %
236 222
311 981
32,1 %
342 157 (*)
257 602
-24,7 %
-174 565 (*)
-241 638
38,4 %
260 890
403 814
327 944
-18,8 %
A Nettorente-inkomsten
0
-6 138
-10 371
69,0 %
B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 2 Deelnemingen en aandelen die tot de FVA behoren
0 0
37 37
0 0
-100,0 % -100,0 %
C Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
0
0
1 421
-
D Overige bedrijfsopbrengsten
0
2
2
-
E Algemene beheerskosten en overige lasten
0
-1 847
-2 230
20,7 %
III Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening holdingactiviteiten
0
-7 947
-11 179
40,7 %
C Beleggingsopbrengsten en -lasten wrv. gerealiseerde meer- en minderwaarden wrv. waardecorrecties tak 23 D Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
187 663
G Niet-recurrente opbrengsten
73 226 (*)
H Niet-recurrente kosten
0
II Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening verzekeringsbedrijf HOLDINGACTIVITEITEN
33
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
35
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
(in duizenden EUR)
Toelichting
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
IV Uitzonderlijke opbrengsten
34
102 189
98 612
238 790
142,1 %
V Uitzonderlijke kosten
34
-32 981
-215 079
-43 848
-79,6 %
986 423
1 194 243
1 290 593
8,1 %
VI Winst van het boekjaar vo´o´r belastingen VII A Onttrekking aan de uitgestelde belastingen B Overboeking naar de uitgestelde belastingen
35 35
1 185 -1 357
1 428 -3 025
1 632 -1 924
14,3 % -36,4 %
VIII Belastingen op het resultaat A Belastingen B Regularisering van belastingen en terugnemingen van belastingvoorzieningen
35
-256 697 -267 722 11 025
-380 362 -406 075 25 713
-228 371 -265 701 37 329
-40,0 % -34,6 % 45,2 %
729 554 22 471 707 082
812 284 14 515 797 768
1 061 930 92 183 969 746
30,7 % 535,1 % 21,6 %
IX Geconsolideerde winst A Aandeel van derden B Aandeel van de Groep
Ingevolge aanpassingen aan de boekingswijze in 1999 van leasingproducten van KBC Lease en van de producten van KBC Derivates in het bankbedrijf, en ingevolge de introductie van de begrippen “Niet-recurrente opbrengsten” en “Niet-recurrente kosten” in het verzekeringsbedrijf, werden de cijfers per 31 december 1997 en 31 december 1998 aangeduid met een (*) aangepast, teneinde de transparantie en de vergelijkbaarheid te verhogen. ¶ KBC Lease: de huuropbrengsten van operationele leasing door KBC Lease worden sinds boekjaar 1999 geboekt onder “Overige bedrijfsopbrengsten” terwijl de onderhoudskosten worden geboekt onder “Overige bedrijfskosten”. In het verleden werd het saldo van deze beide resultaatscomponenten in het renteresultaat geboekt. De cijfers per 31 december 1998 werden retroactief aangepast voor de volgende bedragen: - renteresultaat: -14 227 EUR - overige bedrijfskosten: +18 270 EUR - overige bedrijfsopbrengsten: +32 497 EUR De cijfers per 31 december 1997 dienden niet te worden aangepast omdat KBC Lease in 1997 niet tot de consolidatiekring behoorde. ¶ KBC Derivatives: dit betreft een verschuiving van renteresultaten naar tradingresultaten (winst uit het wissel- en handelsbedrijf). De cijfers per 31 december 1998 werden aangepast ten belope van 40 060 EUR; de cijfers van 31 december 1997 worden niet beïnvloed. ¶ Niet-recurrente resultaten: zie Toelichting 32: “Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening”.
36
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
2.1 PRO-FORMACIJFERS 31-12-1997 De pro-formacijfers per 31 december 1997 werden opgesteld op basis van een toestand alsof de fusieverrichtingen die leidden tot van het ontstaan van de Groep hadden plaatsgevonden per 1 januari 1997. De pro-formacijfers voor het bankbedrijf zijn bepaald op basis van de aggregatie van de geconsolideerde cijfers ex-Kredietbank NV en ex-CERA Bank CV waarin een aantal correcties werden aangebracht: ¶ fusieboekingen Bank van Roeselare NV ¶ fusieboeking CERA Investment Bank NV ¶ eliminatie vermogensmutatiewaarde Omniver NV en Omniver Leven NV ¶ eliminatie vermogensmutatiewaarde ABB en VVF tegenover kapitaal aangezien beide participaties geen deel uitmaakten van de inbreng van de bankactiviteiten van CERA Bank CV in KBC Bank NV ¶ eliminatie evenredige consolidatie VITIS Life Luxembourg SA aangezien deze participatie in de nieuwe Groep voor 100 % onder KBC Verzekeringen NV is ondergebracht De pro-formacijfers voor het verzekeringsbedrijf zijn opgesteld door het consolideren van de vennootschappelijke rekeningen per 31 december 1997 van de ondernemingen die per 31 december 1998 deel uitmaakten van de Groep. Aangezien voor de opstelling van de pro-formacijfers is uitgegaan van de boekhoudkundige continuïteit, worden afwijkingen inzake waarderingsregels tussen KB en CERA onderling en ABB, Fidelitas, Omniver en Omniver Leven onderling in het boekjaar 1998 verwerkt.
2.2 CRITERIA VOOR CONSOLIDATIE EN OPNEMING VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE 1 Integrale en evenredige consolidatie De methode van de integrale consolidatie wordt toegepast voor alle dochter- en kleindochterondernemingen waarover de consoliderende vennootschap een exclusieve controle uitoefent hetzij in rechte (deelnemingen van meer dan 50 %) of in feite. Ondernemingen waarover, samen met een beperkt aantal vennoten, in rechte of in feite een gezamenlijke controle wordt uitgeoefend, worden geconsolideerd volgens de methode van de evenredige consolidatie.
2 Vermogensmutatiemethode De vermogensmutatiemethode wordt gehanteerd voor verbonden ondernemingen waarin de Groep een aanzienlijke invloed op het beleid uitoefent. De vermogensmutatiemethode wordt ook toegepast op ondernemingen in vereffening.
3 Waardering tegen aanschaffingsprijs Participaties in niet-verbonden ondernemingen worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening tegen de aanschaffingsprijs (na aftrek van een eventuele waardevermindering).
4 Gevallen waarin van deze criteria wordt afgeweken Een onderneming die in aanmerking komt voor consolidatie wordt ook werkelijk in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen als twee van de volgende criteria worden overschreden: ¶ het deel van de Groep in het eigen vermogen: 1,25 miljoen EUR ¶ het deel van de Groep in het resultaat: 0,5 miljoen EUR (in absolute waarde) ¶ balanstotaal + rechten en verplichtingen buiten balanstelling die in aanmerking komen voor de berekening van de CAD-ratio: 6,25 miljoen EUR Het gezamenlijke balanstotaal van de uitgesloten vennootschappen mag niet meer bedragen dan het kleinste van de volgende bedragen: 1 % van het geconsolideerd balanstotaal of 1 miljard EUR. Wanneer een eerder geconsolideerde maatschappij niet langer aan de vermelde criteria voldoet, blijft ze in principe verder geconsolideerd, behalve als deze situatie duurzaam is. Verbonden maatschappijen die vastgoedcertificaten uitgeven, worden niet geconsolideerd, aangezien het economisch risico van de activa van deze maatschappijen bij de certificaathouder ligt.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
37
Consolidatie- en waarderingsregels
2 Pro-formacijfers 31-12-1997, consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
Consolidatie- en waarderingsregels
5 Overzicht van de voornaamste maatschappijen in de consolidatiekring Hierna volgt een beknopt overzicht van de voornaamste maatschappijen in de consolidatiekring. De volledige lijst kan worden geraadpleegd in de neergelegde jaarrekening en is ook verkrijgbaar op aanvraag. Maatschappij (in duizenden EUR)
Zetel
Participatiepercentage
Balanstotaal 31-12-1999
Nettowinst Eigen vermogen 31-12-1999 31-12-1999
87,17 100,00 100,00 99,56 99,48 82,35 100,00 100,00 100,00 99,34 100,00 100,00 99,92 100,00
1 440 364 175 529 8 345 971 10 599 390 991 931 7 155 112 3 097 370 6 658 742 117 605 343 489 652 1 492 263 2 222 189 104 654 1 741 464
76 067 0 32 590 53 750 5 832 78 193 50 553 30 282 427 062 11 0 8 750 523 -20 444
102 947 13 100 277 864 320 490 49 555 873 113 713 994 221 202 4 898 679 52 395 10 99 061 76 601 69 144
KBC International Finance NV KBC Lease NV (Groep) KBC Securities NV KBC Securities (France) SA
Antwerpen - BE Luxemburg - LU Brussel - BE Antwerpen - BE Antwerpen - BE Praag - CZ Dublin - IE Dublin - IE Brussel - BE Bremen - DE New York - US Rotterdam - NL Mechelen - BE Londen - UK New York - US Curaçao - NA Diegem - BE Antwerpen - BE Parijs - FR
100,00 100,00 100,00 100,00
5 146 640 1 600 498 727 116 565 088
946 3 519 61 483 5 046
2 434 70 402 92 198 13 354
Verzekeringsbedrijf ADD NV Almarisk NV Argosz Insurance Corp. Ltd. Delphi NV Fidea NV KBC Life Invest SA KBC Verzekeringen NV Lucare Captive SA Maatschappij voor Brandherverzekering CV Secura NV Securlux SA VITIS Life Luxembourg SA
Heverlee - BE Brussel - BE Boedapest - HU Antwerpen - BE Antwerpen - BE Brussel - BE Leuven - BE Luxemburg - LU Leuven - BE Brussel - BE Luxemburg - LU Luxemburg - LU
100,00 100,00 95,40 100,00 100,00 99,72 100,00 99,95 90,91 52,51 52,51 94,32
28 368 3 199 19 666 37 679 1 258 018 1 445 7 372 433 51 956 5 044 595 862 26 733 1 384 549
-2 144 64 -2 205 5 759 12 780 1 292 236 874 0 302 8 347 0 3 778
10 734 1 286 6 228 35 532 263 686 0 1 264 235 1 239 3 800 98 881 1 239 36 481
Brussel - BE
100,00
5 935 184
628 135
4 274 670
Bankbedrijf International Factors NV Kereskedelmi és Hitelbank Rt. (K&H Bank) KBC Derivatives NV (2)
Brussel - BE Boedapest - HU Brussel - BE
50,00 32,62 60,00
293 107 2 244 806 1 204 416
2 329 -32 587 111 372
11 909 79 545 140 868
Verzekeringsbedrijf K&H Életbiztosito´ Rt.
Boedapest - HU
25,00
4 707
-179
4 176
INTEGRALE CONSOLIDATIE Bankbedrijf Antwerpse Diamantbank NV Assurisk SA CBC Banque SA Centea NV Krefima NV C{ eskoslovenska´ Obchodní Banka AS (C{ SOB) (1) KBC Finance Ireland Unltd. Irish Intercontinental Bank Ltd. (Groep) KBC Bank NV KBC Bank Deutschland AG KBC Bank Funding LLC & Trust (Groep) KBC Bank Nederland NV KBC Exploitatie NV KBC Financial Products Group
Holdingactiviteiten KBC Bankverzekeringsholding NV EVENREDIGE CONSOLIDATIE
38
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Zetel
Participatiepercentage
Balanstotaal 31-12-1999
Nettowinst Eigen vermogen 31-12-1999 31-12-1999
OPGENOMEN VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE Bankbedrijf Bank Card Company NV (3) Banksys NV (3) Crédit Commercial de France SA Kredyt Bank SA (4)
Brussel - BE Brussel - BE Parijs - FR Warschau - PL
21,54 20,04 16,13 48,59
540 338 108 589 69 292 445 2 937 355
14 765 42 100 449 208 35 958
6 149 38 807 3 136 571 156 218
Verzekeringsbedrijf Agropolisa SA Crédit Commercial de France SA Chmelarˇska AS (5) FBD Ltd. FBD Holdings Plc. Groep VTB-VAB NV
Warschau - PL Parijs - FR Zatec - CZ Dublin - IE Dublin - IE Antwerpen - BE
23,30 1,60 75,77 19,30 23,30 24,36
5 814 69 292 445 11 789 97 140 677 152 4 591
-373 449 208 -1 878 1 157 23 193 1 388
1 832 3 136 571 10 399 80 649 136 932 3 399
Holdingactiviteiten Crédit Commercial de France SA
Parijs - FR
0,32
69 292 445
449 208
3 136 571
(1) (2) (3) (4)
De deelneming in C{ SOB is ad 71,25 % ondergebracht in KBC Bank NV, ad 5,55 % in KBC Verzekeringen NV en ad 5,55 % in KBC Bankverzekeringsholding NV Ingevolge de overname van de resterende aandelen in januari 2000 werd de naam “KBC-Petercam Derivatives NV” gewijzigd in KBC Derivatives NV Cijfers per 31 december 1998 Aangezien Kredyt Bank beursgenoteerd is, kan geen financie¨le informatie over het boekjaar 1999 worden vrijgegeven vo´o´r 16 juni 2000. De in de tabel vermelde cijfers hebben betrekking op 31 december 1998. (5) In 2000 wordt de naam veranderd in C{ SOB Pojisˇt’ovna AS.
6 Wijzigingen in de consolidatiekring in 1999 De balans en de resultatenrekening werden in het boekjaar 1999 substantieel beïnvloed door wijzigingen in de consolidatiekring. Hierna volgen de voornaamste wijzigingen; de volledige lijst kan worden geraadpleegd in de neergelegde jaarrekening en is ook verkrijgbaar op aanvraag. Wijzigingen in de consolidatiekring in 1999
Motivering
Consolidatiemethode
Opgenomen vanaf
Bankbedrijf C{ eskoslovenská Obchodnı´Banka AS
Nieuwe deelneming
Integrale methode
KBC Bank Funding LLC + Trust (groep) KBC Exploitatie NV KBC Financial Products (groep) Crédit Commercial de France SA Kredyt Bank SA
Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming
Integrale methode Integrale methode Integrale methode Vermogensmutatie Vermogensmutatie
30-06-1999 voor 65,7 % 31-12-1999 voor de rest De start (verschillende data) 01-04-1999 De start (+/- eind oktober) 01-01-1999 01-01-1999
Verzekeringsbedrijf KBC Life Invest SA Agropolisa SA Crédit Commercial de France SA
Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming Nieuwe deelneming
Integrale consolidatie Vermogensmutatie Vermogensmutatie
De start (september 1998) 30-06-1999 voor 23,3 % 01-01-1999
Holdingactiviteiten Crédit Commercial de France SA
Nieuwe deelneming
Vermogensmutatie
01-01-1999
TOEVOEGINGEN
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
39
Consolidatie- en waarderingsregels
Maatschappij (in duizenden EUR)
Consolidatie- en waarderingsregels
Wijzigingen in de consolidatiekring in 1999
Motivering
Consolidatiemethode
Opgenomen vanaf
WEGLATINGEN Bankbedrijf KBC Bank Luxembourg SA KBC Bank (Suisse) SA
Deelneming verkocht Deelneming verkocht
Deconsolidatie op 01-01-1999 Deconsolidatie op 01-01-1999
NAAMWIJZIGINGEN Bankbedrijf Kredietbank-Bankverein AG werd KBC Bank Deutschland AG KBC-Petercam Derivatives NV werd KBC Derivatives NV VOORNAAMSTE WIJZIGINGEN IN HET PARTICIPATIEPERCENTAGE
31-12-1998
31-12-1999
Bankbedrijf Antwerpse Diamantbank NV Irish Intercontinental Bank Ltd. (groep) Kereskedelmi és Hitelbank Rt.
36,94 75,00 23,13
87,17 verhoging vanaf 30-06-1999 100,00 verhoging vanaf 30-06-1999 32,62 verhoging vanaf 10-09-1999
Verzekeringsbedrijf Chmelarˇska´ AS Argosz Insurance Corp. Ltd.
34,01 89,76
75,77 vanaf 31-12-1999 95,40 vanaf 01-01-1999
WIJZIGING VAN CONSOLIDATIEMETHODE Antwerpse Diamantbank NV
Van evenredige naar integrale consolidatie ingevolge de stijging van het belang tot boven 50 %
2.3 BOEKHOUDPRINCIPES EN WAARDERINGSREGELS: ALGEMENE PRINCIPES 1 Algemeen De boekhoudprincipes en waarderingsregels zijn in overeenstemming met de Belgische boekhoudwetgeving en de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de kredietinstellingen, het Koninklijk Besluit van 13 februari 1992 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de verzekerings- en herverzekeringsondernemingen en het Koninklijk Besluit van 1 september 1986 over de portefeuillemaatschappijen, zoals gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 25 november 1991 (voor de holdingactiviteiten), met uitzondering evenwel van het gehanteerde afwijkende schema. De holdingvennootschap KBC Bankverzekeringsholding NV heeft het karakter van een financieel conglomeraat en groepeert de activiteiten van KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV. Het schema toepasselijk voor de portefeuillemaatschappijen is niet geschikt om het vermogen, de financiële positie en het resultaat van KBC Bankverzekeringsholding NV op een getrouwe wijze voor te stellen. Bij de vastlegging van het schema werd geopteerd voor een functionele benadering aan de hand van een indeling per activiteitsgebied (bankbedrijf, verzekeringsbedrijf en holdingactiviteiten). Deze voorstelling respecteert de eigenheid van de activiteiten en biedt flexibiliteit ten aanzien van de verschillen in regelgeving en waardering. De CBF heeft als toezichthouder op beursgenoteerde portefeuillemaatschappijen de nodige afwijkingen toegestaan om het KBC Bankverzekeringsholding NV mogelijk te maken haar geconsolideerde jaarrekening op te stellen op basis van een functioneel schema dat met het uitoefenen van een gemengde activiteit van een financiële dienstengroep rekening houdt.
40
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De geconsolideerde jaarrekening wordt afgesloten per 31 december, de afsluitdatum van de moedermaatschappij en van de grote meerderheid van de geconsolideerde vennootschappen. Voor de vennootschappen die een andere afsluitdatum hebben, wordt een tussentijdse rekening per 31 december opgesteld met het oog op de consolidatie. De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld na winstverdeling van KBC Bankverzekeringsholding NV. De jaarrekeningen van de andere geconsolideerde ondernemingen worden verwerkt vóór winstverdeling. Conform de toepassing van artikel 63 van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de ondernemingen worden waarderingsregels van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode niet herwerkt naar die van de consoliderende onderneming. Bij wijze van uitzondering hierop worden de resultaten van FBD Holdings, een verbonden onderneming van KBC Verzekeringen, aangepast door de nietgerealiseerde meer- en minderwaarden uit de resultaten te elimineren. De activa en passiva behorende tot dezelfde activiteit worden in beginsel op uniforme wijze gewaardeerd. Tussen de activiteiten blijven er verschillen bestaan ten gevolge van de specifieke regels toepasselijk voor de sector. Deze verschillen worden evenwel niet geharmoniseerd gezien de eigenheid van de activiteitsdomeinen en betreffen voornamelijk de effectenportefeuille. In de resultatenrekening worden de wederzijdse opbrengsten en kosten tussen de verschillende activiteitsgebieden (bankbedrijf, verzekeringsbedrijf en holdingactiviteiten) en die ressorteren onder de gewone bedrijfsuitoefening niet geëlimineerd. De hiermee samenhangende wederzijdse balansposities worden evenwel gecorrigeerd via de rubriek “Eliminaties”. Door deze behandeling wordt een beter bedrijfseconomisch inzicht verschaft in de resultaten van elke bedrijvigheid. Binnen de activiteitsgebieden worden minimaal de wederzijdse saldi van de balans en de resultatenrekening geëlimineerd vanaf een bedrag van 2,5 miljoen EUR. In Toelichting 22 wordt bovendien een indicatie gegeven van de wederzijdse verrichtingen tussen het bankbedrijf, het verzekeringsbedrijf en de holdingactiviteiten. De intragroepsmeerwaarden of -minderwaarden worden geëlimineerd naar verhouding van het procentueel belang (rechtstreeks en onrechtstreeks) aangehouden door de consoliderende onderneming in elk van de betrokken dochterondernemingen. Interne winsten en verliezen beneden 0,5 miljoen EUR worden niet geëlimineerd. Opmerking bij de vergelijkende cijfers van het boekjaar 1998: De verrichtingen inzake fusie, inbreng van een algemeenheid van goederen en inbreng van een bedrijfstak, werden overeenkomstig de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 8 oktober 1976 betreffende de jaarrekening van de ondernemingen ook in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt conform het continuïteitsbeginsel. Dat betekent dat de vermogenscomponenten eigen aan de consolidatie en afkomstig van de inbrengende vennootschappen op basis van hun boekwaarde werden toegevoegd aan de overeenstemmende posten van de ontvangende vennootschappen.
2 Waarderingsregels a) Omrekening van vreemde valuta’s Alle monetaire bestanddelen uitgedrukt in vreemde valuta worden omgerekend in hun tegenwaarde in EUR tegen de contantkoers op balansdatum. ¶ Bankbedrijf De negatieve en positieve waarderingsverschillen, met uitzondering van die welke betrekking hebben op de financiering van aandelen en deelnemingen in vreemde valuta, worden opgenomen in het resultaat. De niet-monetaire bestanddelen worden gewaardeerd op basis van de historische koers bij de aanschaffing. In vreemde valuta uitgedrukte opbrengsten en kosten worden in het resultaat verwerkt tegen de koers die gold op het tijdstip van hun erkenning. De bij voorbaat gedekte kosten en opbrengsten in vreemde valuta worden geboekt in EUR op basis van de vaste koers.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
41
Consolidatie- en waarderingsregels
Tegenover 1998 werden de volgende kleine wijzigingen doorgevoerd: (zie ook punt 4: “Wijziging in de voorstelling van de resultatenrekening”) ¶ Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast, wordt gesplitst per activiteitsgebied en wordt opgenomen onder de bruto-opbrengsten van ieder activiteitsgebied. ¶ Er wordt een post “Niet-recurrente opbrengsten” en een post “Niet-recurrente kosten” toegevoegd aan het schema onder het activiteitsdomein verzekeringen. Deze elementen houden verband met de bedrijfsuitoefening maar zijn niet wederkerend.
Consolidatie- en waarderingsregels
¶ Verzekeringsbedrijf De saldi van de positieve en negatieve verschillen uit de omrekening van de technische voorzieningen, uitgedrukt in vreemde valuta, zijn begrepen in de overeenkomstige posten “Wijziging van de technische voorzieningen” van de resultatenrekening. Het saldo van de negatieve verschillen uit de omrekening van monetaire bestanddelen, andere dan de technische voorzieningen, uitgedrukt in vreemde valuta, wordt als kostenpost toegewezen aan de resultatenrekening. Het positieve saldo wordt opgenomen in de overlopende rekeningen als over te dragen opbrengst, behoudens de positieve verschillen op EMU-munten die reeds in het resultaat van het boekjaar 1998 zijn opgenomen aangezien ze definitief gerealiseerd zijn. Voor de niet-monetaire bestanddelen waarvan de aanschaffingsprijs is uitgedrukt in vreemde valuta, wordt de tegenwaarde in EUR waarvoor deze bestanddelen in de jaarrekening zijn opgenomen, berekend op basis van de wisselkoers die geldt op het einde van de maand die voorafgaat aan de aanschaffing van de niet-monetaire bestanddelen. Kosten en opbrengsten uitgedrukt in vreemde valuta worden driemaandelijks omgerekend en in de resultatenrekening opgenomen tegen de contantkoers die op het einde van het kwartaal van toepassing is. ¶ Holdingactiviteit De negatieve omrekeningsverschillen worden verwerkt via de rubriek “Niet-gerealiseerde wisselkoersverschillen” van de resultatenrekening. De positieve omrekeningsverschillen worden in de balans opgenomen onder de overlopende rekeningen op de passiefzijde, behoudens de positieve verschillen op EMU-munten die reeds in het resultaat van het boekjaar 1998 zijn opgenomen aangezien ze definitief gerealiseerd zijn. b) Omrekening van de financiële staten van de buitenlandse dochterondernemingen De balansen van de buitenlandse dochterondernemingen worden omgerekend in EUR tegen de contantkoers op balansdatum (uitgezonderd het eigen vermogen dat tegen de historische koers wordt omgezet). De resultatenrekening wordt omgerekend tegen de gemiddelde koers van het boekjaar. De verschillen die voortvloeien uit het gebruik van een verschillende koers voor de activa en passiva enerzijds en de elementen van het eigen vermogen anderzijds, worden (samen met de koersverschillen op de leningen die werden afgesloten ter financiering van deelnemingen in vreemde valuta) voor het aandeel van de Groep opgenomen onder de passivarubriek “Omrekeningsverschillen”. De tot einde 1998 geaccumuleerde omrekeningsverschillen afkomstig van de omrekening van financiële staten uitgedrukt in een EMU-munt blijven behouden in deze rubriek. Omrekeningsverschillen worden in het resultaat opgenomen bij gehele of gedeeltelijke overdracht van de deelneming. c) Vorderingen ¶ Bankbedrijf Op voorhand geïnde rentes en soortgelijke opbrengsten (waaronder de bijkomende vergoedingen zoals de fees bij buitenlandse kredieten), voor de hele periode van het krediet, kunnen niet onmiddellijk in het resultaat worden opgenomen, en worden daarom geboekt op een overlopende rekening. Per einde maand wordt het verworven gedeelte overgeboekt naar het resultaat. Aangerekende dossierkosten worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen bij aanvang van de desbetreffende kredieten, kredietverzekeringspremies worden jaarlijks bij betaling in het resultaat opgenomen. De provisies verschuldigd op de verleende bankgaranties (vooraf betaalbaar) worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen. De door KBC Bank toegekende provisies voor bemiddeling inzake kredieten worden in het resultaat opgenomen op het ogenblik van uitbetaling van het krediet. Vorderingen uit voorschotten of gelddeposito’s worden in de balans opgenomen volgens het ter beschikking gestelde bedrag. Het verschil tussen de ter beschikking gestelde gelden en de nominale waarde (disconto) wordt lineair en pro rata temporis als renteopbrengst in aanmerking genomen via de overlopende rekeningen. Langlopende kredieten, afbetalingskredieten en leasingvorderingen worden in de balans opgenomen voor het nietafgeloste kapitaalsaldo verhoogd met de vervallen doch niet-betaalde rente en de door cliënten nog te betalen diverse kosten. Verworven, niet-vervallen rente (op voorhand geïnde rente) wordt pro rata temporis in het resultaat geboekt via een overlopende rekening. De overige vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde.
42
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Voor kredieten met onzeker verloop worden globale waardeverminderingen, geïndividualiseerde waardeverminderingen en waardeverminderingen voor economisch samenhangende dossiers toegepast. Alle renten en diverse tegoeden die gedurende drie maanden nadat ze eisbaar zijn geworden onbetaald blijven, worden gereserveerd. De berekening van de niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen voor kredieten met onzeker verloop is gebaseerd op het onzeker kapitaal, het doorstroompercentage (het gedeelte van de portefeuille onzeker verloop dat ooit dubieus kan worden) en het verliespercentage. De percentages zijn gevormd op basis van hun voortschrijdend gemiddelde over de laatste twaalf maanden. Voor dubieuze en oninbare kredieten worden specifieke waardeverminderingen op individuele basis aangelegd en toegerekend aan de actiefpost van de jaarrekening waarin de risico’s voorkomen, teneinde de verliezen te dekken die als vaststaand of waarschijnlijk worden beschouwd met betrekking tot de uitstaande kredieten, inclusief de vervallen rente en diverse tegoeden. Worden als oninbaar en dubieus aangemerkt, die kredieten waarvan de saldi eisbaar zijn en waarvoor men overgaat tot minnelijke of gerechtelijke uitwinning. Het bedrag van de eventuele waarborg is gelijk aan het bedrag van de inschrijving in hoofdsom. De persoonlijke borgstelling wordt voor het uitwinbare bedrag opgenomen in de boekhouding voor het uitwinbaar bedrag. Telkens de kredietnemer een aflossing doet, dient het actuele waarborgbedrag te worden aangepast. Ingeval van onvoldoende waarborg bij kredieten wordt er een risicopremie aangerekend. Dat gebeurt via de aanrekening van een verhoogde rentevoet. Deze opbrengst wordt pro rata temporis in het renteresultaat geboekt. Voor landenrisico’s worden de voorzieningen aangelegd die voldoen aan de door de CBF opgelegde norm terzake. Daarbovenop legt de bank aanvullende voorzieningen aan die zij in het kader van het beheer van de landenrisico’s nodig acht. Het betreft risico’s met betrekking tot landen of groepen van landen waarvan de economische, financiële, juridische of politieke toestand van die aard is dat de boeking van een waardevermindering uit voorzichtigheidsoverwegingen aangewezen is. De totale waardevermindering voor landenrisico’s is als correctiepost opgenomen onder de rubriek “Vorderingen op kredietinstellingen”. ¶ Verzekeringsbedrijf De vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. De verworven, niet-vervallen rente, het verschil tussen aanschaffingswaarde en nominale waarde en het disconto op abnormaal laagrentende of renteloze vorderingen worden in de overlopende rekeningen van het actief geboekt en pro rata temporis in het resultaat opgenomen op grond van de samengestelde rente. Wanneer op het einde van het boekjaar de realisatiewaarde van een vordering lager ligt dan haar boekwaarde en deze minderwaarde als reëel en blijvend mag worden beoordeeld, wordt hierop een waardevermindering toegepast ten belope van de vastgestelde minderwaarde. ¶ Holdingactiviteiten De vorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
43
Consolidatie- en waarderingsregels
De in het kader van effectiseringsoperaties overgedragen kredieten, waarbij de overdracht van de activa kan beschouwd worden als verkoop in overeenstemming met de richtlijnen van de CBF, behoren niet langer tot de activa van de bank en mogen bijgevolg ook niet op de balans van KBC Bank voorkomen. In de orderekeningen dient dit bedrag wel geregistreerd te worden. Gedurende de looptijd van de effectiseringstransactie dient per einde maand de registratie in de orderekeningen aangepast te worden volgens de terugbetalingen van de kredieten door de cliënten. De eventueel gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van de geëffectiseerde vorderingen wordt onmiddellijk in het resultaat opgenomen op het moment van de verkoop. Indien de verkoopprijs geheel of gedeeltelijk bestaat uit een variabel gedeelte, afhankelijk van de bedrijfswinst van de koper, zal dat gedeelte pas in het resultaat worden opgenomen wanneer deze bedrijfswinst bekend is en dat gedeelte bijgevolg vast komt te staan.
Consolidatie- en waarderingsregels
d) Effecten De effecten zijn vervat in de rubrieken III, IX en X van het actief. De effecten worden bij aankoop geboekt tegen de aanschaffingsprijs exclusief de kosten en onder aftrek van de intekenprovisie. De aanschaffingskosten worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen. ¶ Beleggingsportefeuille Vastrentende beleggingseffecten worden geboekt tegen hun aanschaffingswaarde, verminderd of vermeerderd met het verlopen gedeelte van het agio of disagio. Het verschil tussen de aanschaffingswaarde en de terugbetalingswaarde wordt pro rata over de resterende looptijd van de effecten als renteopbrengst in het resultaat opgenomen. De opname in het resultaat gebeurt op geactualiseerde basis, uitgaande van het reële rendementspercentage bij aankoop. Perpetuele leningen worden gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs of de beurswaarde indien deze lager is. Wanneer de terugbetaling van een effect onzeker of dubieus is, wordt een waardevermindering geboekt overeenkomstig de principes die gelden voor de waardering van vorderingen. In geval van verkoop wordt de boekwaarde van de verkochte effecten bepaald volgens een systeem van individualisatie van effecten. Winsten of verliezen worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen, uitgezonderd in geval van meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van bepaalde arbitrageverrichtingen. ¶ Bankbedrijf Overeenkomstig artikel 35ter §5 van het Koninklijk Besluit betreffende de jaarrekening van de kredietinstellingen worden de meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van arbitrageverrichtingen binnen het door het Directiecomité jaarlijks besliste kader gespreid in het resultaat opgenomen samen met de toekomstige opbrengsten uit de arbitrage. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs of tegen marktwaarde indien deze lager is. Op aandelen die tegen een koersdaling zijn afgedekt door een optie, worden geen waardeverminderingen geboekt. ¶ Verzekeringsbedrijf Op vastrentende thesaurie-effecten die als liquiditeitssteun dienen, worden waardeverminderingen geboekt wanneer hun marktwaarde lager ligt dan de waarde verkregen door toepassing van de overige bepalingen van deze waarderingsregels en wanneer er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag. Meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van arbitrageverrichtingen worden gespreid in het resultaat opgenomen samen met de toekomstige opbrengsten uit de arbitrage. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs, waarbij in geval van duurzame minderwaarde een waardevermindering wordt toegepast. ¶ Handelsportefeuille Beleggingen betreffende verrichtingen “Leven” waarbij de polishouders het risico dragen: De effecten die behoren tot de handelsportefeuille en de beleggingen betreffende de verrichtingen “Leven” waarbij de polishouders het risico dragen, worden gewaardeerd tegen marktwaarde. De waarderingsverschillen die hieruit voortvloeien, worden in de resultatenrekening geboekt in respectievelijk de rubrieken “Winst (Verlies) uit financiële transacties” (voor het bankbedrijf) en “Beleggingsopbrengsten en -lasten” (voor het verzekeringsbedrijf). e) Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn vervat in de rubrieken IV, IX en XV van het actief en bevatten afhankelijk van het activiteitsgebied deelnemingen, (achtergestelde) vorderingen en effecten in portefeuille. De deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast, worden gewaardeerd volgens het aandeel in hun eigen vermogen. Niet-geconsolideerde deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren, worden geboekt tegen hun aanschaffingsprijs. Bijkomende kosten bij aanschaffing worden onmiddellijk ten laste van het resultaat van het boekjaar gebracht. Waardeverminderingen worden uitsluitend toegepast in geval van een duurzame minderwaarde of waardeverlies, vastgesteld op basis van de financiële positie, de rendabiliteit en de vooruitzichten van de desbetreffende vennootschap.
44
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De al dan niet in effecten belichaamde achtergestelde vorderingen op verbonden ondernemingen en ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat, worden gewaardeerd volgens dezelfde principes als de niet-achtergestelde vorderingen. ¶ Holdingbedrijf Financiële vaste activa bevatten ook vorderingen. Deze worden tegen nominale waarde opgenomen. Vorderingen vertegenwoordigd door vastrentende effecten worden evenwel gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, verminderd of vermeerderd met het verlopen gedeelte van het agio of disagio, dat pro rata over de resterende looptijd in het resultaat wordt opgenomen. Wanneer de terugbetaling van een effect onzeker of dubieus is geworden, wordt een waardevermindering geboekt overeenkomstig de principes die gelden voor de waardering van niet in effecten belichaamde vorderingen. f) Oprichtingskosten en immateriële vaste activa De oprichtingskosten en immateriële vaste activa zijn vervat in de rubrieken V, VIII en XIV van het actief. Alle oprichtingskosten worden als beheerskosten onmiddellijk ten laste van het boekjaar gebracht. Interne ontwikkelde software wordt onmiddellijk in de kosten opgenomen. Systeemsoftware volgt het afschrijvingsritme van de hardware. Standaardsoftware en door een derde partij ontwikkelde maatsoftware worden geactiveerd en lineair afgeschreven over de economische levensduur. Geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over een periode van vijf jaar, tenzij anders wordt beslist door de Raad van Bestuur: naar aanleiding van de fusie in 1998 werd er tussen KBC Bank en KBC Verzekeringen enerzijds en HBB (Boerenbond) anderzijds een samenwerkingsovereenkomst voor acht jaar gesloten waardoor KBC Bank en KBC Verzekeringen een over een periode van acht jaar af te schrijven immaterieel vast actief verwierven. g) Consolidatieverschillen De consolidatieverschillen zijn vervat in de rubrieken V, VIII en XIV van het actief en rubriek V en Vbis van het passief. ¶ Algemeen principe Consolidatieverschillen zijn de verschillen tussen enerzijds de aanschaffingsprijs van de verwerving en anderzijds het overeenstemmende aandeel in het eigen vermogen op het tijdstip van verwerving. Voorzover deze verschillen hun oorzaak vinden in een over- of onderwaardering van bepaalde posten van het actief of het passief, worden ze daaraan toegewezen. Dat leidt tot een herwerking van de jaarrekening van de in de consolidatie opgenomen deelneming. Het overblijvende verschil - veroorzaakt door verwachtingen inzake de toekomstige rendabiliteit van de Groep - vormt het consolidatieverschil. Indien de aanschaffingsprijs groter is dan het aandeel in het (eventueel herwerkt) eigen vermogen, dan is er een positief consolidatieverschil (goodwill). Is de aanschaffingsprijs kleiner dan het aandeel in het (eventueel herwerkt) eigen vermogen, dan wordt een negatief consolidatieverschil (badwill) verkregen. ¶ Verwerking van consolidatieverschillen m.b.t. verwervingen vóór 01-01-1999 Positieve of negatieve consolidatieverschillen tot 0,5 miljoen EUR worden onmiddellijk in het resultaat geboekt. Consolidatieverschillen vanaf 0,5 miljoen EUR worden in de geconsolideerde rekeningen opgenomen onder de post “Consolidatieverschillen” op het actief of passief van de balans. Geactiveerde consolidatieverschillen worden in beginsel afgeschreven over een periode van tien jaar voor bank- en andere financiële instellingen en over een periode van vijf jaar voor de overige vennootschappen, tenzij de Raad van Bestuur er anders over beslist. Op deze verschillen worden aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen toegepast wanneer het ingevolge wijzigingen in de economische omstandigheden niet langer economisch verantwoord is ze tegen die waarde te handhaven in de geconsolideerde balans. De gepassiveerde verschillen blijven ongewijzigd, behalve bij de latere verkoop van de deelneming of bij compensatie van een later vastgesteld positief verschil op deze deelneming. ¶ Uitzonderlijke afwijking voor het boekjaar 1998 Het ontstaan van de KBC Bankverzekeringsgroep had een groot aantal verschuivingen van participaties tot gevolg. Deze verschuivingen resulteerden vaak in de uitdrukking van een meerwaarde aangezien de transacties tegen marktwaarde gebeurden. Anderzijds creëerde de hogere aanschaffingsprijs een eersteconsolidatieverschil bij de koper.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
45
Consolidatie- en waarderingsregels
De deelnemingen, aandelen en deelbewijzen die behoren tot de financiële vaste activa kunnen worden geherwaardeerd indien zij, uit het oogpunt van hun nut voor de onderneming, een vaststaande en duurzame meerwaarde vertonen.
Consolidatie- en waarderingsregels
Voor 1998 werd het volgende principe gehanteerd: alle meerwaarden en eersteconsolidatieverschillen die ten gevolge van verschuivingen binnen de Groep zijn ontstaan in het kader van de totstandkoming van de KBC Bankverzekeringsholding NV, werden volledig opgenomen in het resultaat van 1998 als uitzonderlijke opbrengsten respectievelijk kosten. Bovenstaand principe werd meer bepaald toegepast op: ¶ de meerwaarde verworven op de overdracht van aandelen MRBB CV ¶ de aankoop van aandelen Fidea NV (voorheen Fidelitas NV) door KBC Verzekeringen NV De impact van bovenstaande elementen op het geconsolideerde resultaat van KBC Bankverzekeringsholding NV voor het boekjaar 1998 bedroeg 11,8 miljoen EUR en kwam tot uiting in de volgende posten van de resultatenrekening: ¶ post IV “Uitzonderlijke opbrengsten”: 72,5 miljoen EUR ¶ post V “Uitzonderlijke kosten”: 60,7 miljoen EUR ¶ Verwerking van consolidatieverschillen m.b.t. verwervingen na 01-01-1999 (zie ook punt 3: “Wijziging van de waarderingsregels”) ¶ Positieve consolidatieverschillen Door de CBF werd een tijdelijke derogatie verleend om voor verwervingen vanaf 1 januari 1999 de positieve consolidatieverschillen in mindering te brengen op het geconsolideerd eigen vermogen, meer bepaald via de rubriek “Vbis Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen” op het passief. Deze verschillen worden periodiek overgeboekt naar de reserves naar rata van de theoretische afschrijvingen ervan (in casu over tien jaar). Ingevolge deze werkwijze wordt bij verkoop van een deelneming binnen de tien jaar na verwerving de meerwaarde gecorrigeerd met de nog aanwezige goodwill in de rubriek “Vbis Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen” binnen het eigen vermogen. De Raad van Bestuur beslist individueel over de toepassing van deze, door de CBF verleende derogatie. ¶ Negatieve consolidatieverschillen Het consolidatieverschil wordt in de geconsolideerde rekeningen opgenomen onder de post “Consolidatieverschillen (badwill)” op het passief van de balans. De gepassiveerde verschillen blijven ongewijzigd, behalve bij de latere verkoop van de deelneming of bij compensatie van een later vastgesteld positief verschil op deze deelneming. h) Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn vervat in de rubrieken VI, XIII en XVII van het actief. Alle materiële vaste activa worden opgenomen tegen aanschaffingswaarde, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen. De afschrijvingspercentages zijn berekend op basis van de verwachte economische levensduur en worden lineair toegepast. Bij verkoop van materiële vaste activa worden de gerealiseerde winsten of verliezen onmiddellijk in het resultaat opgenomen. Bij een vernietiging wordt het resterende af te schrijven bedrag onmiddellijk ten laste van de resultatenrekening gebracht. Materiële vaste activa die een zekere en duurzame waardevermeerdering vertonen ten opzichte van de boekwaarde kunnen worden geherwaardeerd. Deze meerwaarde wordt afgeschreven over de gemiddelde residuele gebruiksduur van de betrokken activa. ¶ Bankbedrijf en holdingactiviteiten In de aanschaffingswaarde worden de niet-recupereerbare belastingen opgenomen, maar zij worden in het jaar van aanschaffing afgeschreven. Honoraria van architecten en ingenieurs worden in de kosten geboekt. ¶ Verzekeringsbedrijf In de aanschaffingswaarde worden naast de aankoopprijs de bijkomende kosten opgenomen, zoals de nietrecupereerbare belastingen. De niet-aftrekbare BTW en de overige bijkomende kosten volgen het afschrijvingsritme van het betrokken actief, uitgezonderd die met betrekking tot de onroerende goederen die in het jaar van aanschaffing volledig worden afgeschreven.
46
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
j) Fonds voor Algemene Bankrisico’s Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s heeft als doel latente toekomstige risico’s binnen het bankbedrijf die bij het afsluiten van de jaarrekening nog niet effectief te onderkennen zijn, op te vangen. k) Voorzieningen voor risico’s en kosten De voorzieningen voor risico’s en kosten zijn vervat in de rubrieken XIV, XIX en XXII van het passief. Voorzieningen voor risico’s en kosten zijn bedoeld om naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten te dekken die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, maar waarvan het bedrag niet vaststaat. ¶ Pensioenen Betreft de verplichtingen inzake rust- en overlevingspensioenen, brugpensioenen en andere gelijkaardige pensioenen of renten. ¶ Belastingen De voorziening dekt de verplichtingen die kunnen voortkomen uit een wijziging van de belastbare basis of van de berekening van de belastingen. De gevormde voorziening stemt minstens overeen met het geschatte bedrag van de uiteindelijke kosten van de op balansdatum bekende fiscale geschillen en betwistingen. ¶ Overige risico’s en kosten Voorzieningen worden gevormd voor onder meer: ¶ kosten voor de invoering van de euro en voor het jaar-2000-probleem ¶ juridische betwistingen en geschillen ¶ groot onderhoud en herstellingswerken ¶ verbinteniskredieten ¶ herstructureringen in het kader van de fusie ¶ Verzekeringsbedrijf Bij het verzekeringsbedrijf wordt een voorziening voor financiële risico’s aangelegd met het oog op het opvangen van de verlies- en kostenrisico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta, in effecten of in andere financiële instrumenten, zoals het beurskoersrisico, het wisselrisico, en andere marktrisico’s. Aan deze voorziening worden op consistente wijze toevoegingen gedaan tot een bepaald normbedrag bereikt is. Het normbedrag zelf fluctueert naar gelang de financiële risicopositie en de graad van risicoblootstelling door de Raad van Bestuur. Onttrekkingen aan de voorziening wordt bepaald door het zich voordoen van verliezen en kosten voortvloeiend uit de des betreffende risico’s. Zo wordt onder meer het niet realiseren van de verwachte recurrente opbrengsten op de (genoteerde) aandelenportefeuille beschouwd als de realisatie van een financieel risico. De verwachte recurrente opbrengsten op de (genoteerde) aandelenportefeuille worden berekend op basis van een historisch genormaliseerd rendement en de historisch genormaliseerde marktwaarde van de (genoteerde) aandelenportefeuille. l) Latente belastingen De latente belastingen zijn opgenomen in de rubrieken XV, XX en XXIII van het passief. In de geconsolideerde balans en resultatenrekening wordt rekening gehouden met het verschil dat bij de consolidatie blijkt tussen de aan het boekjaar en de vorige boekjaren toe te rekenen belastingen en de met betrekking tot deze boekjaren betaalde of nog te betalen belastingen, voorzover mag worden aangenomen dat daaruit voor een van de geconsolideerde ondernemingen in de afzienbare toekomst inderdaad kosten zullen voortvloeien. Deze regel wordt toegepast bij de aanpassingen van waarderingsregels van dochtermaatschappijen aan die van de moederonderneming in de consolidatie en waaruit per dochtermaatschappij per saldo passieve belastinglatenties met een tijdelijk karakter voortvloeien.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
47
Consolidatie- en waarderingsregels
i) Schulden Schulden uit ontvangen voorschotten of gelddeposito’s worden in de balans opgenomen ten belope van de ter beschikking gestelde gelden, in voorkomend geval vermeerderd of verminderd met het verschil tussen deze waarde en de terugbetalingsprijs voor het reeds gelopen gedeelte. Het verschil tussen de ter beschikking gestelde gelden en de nominale waarde wordt pro rata temporis in het resultaat opgenomen.
Consolidatie- en waarderingsregels
m) Technische voorzieningen De technische voorzieningen zijn opgenomen in de rubrieken XVI en XVII van het passief. De voorziening voor niet-verdiende premies wordt voor het rechtstreekse bedrijf waar mogelijk berekend volgens de methode van de driehonderdvijfenzestigsten, zoniet wordt de methode van de vierentwintigsten toegepast. De voorziening wordt berekend op basis van uitgegeven premies netto van commissieloon. Voor de afgestane herverzekering wordt de voorziening voor niet-verdiende premies berekend volgens de contractuele bepalingen. Voor ontvangen herverzekering en retrocessies gebeurt de berekening naar rata van 50 % op de in aanmerking komende premies van het lopende boekjaar. De voorziening voor de activiteitengroep “Leven” wordt berekend volgens de geldende actuariële principes op geconsolideerd vlak zijn de volgende regels van toepassing: ¶ Voor (i) de klassieke levensverzekeringen in tak 21 en (ii) de moderne levensverzekeringen in tak 21 met tariefgarantie op toekomstige stortingen, worden de technische voorzieningen berekend volgens de prospectieve actuariële formules steunend op de technische basissen van de contracten. Voor polissen afgesloten vóór 1 januari 1999 en voor schuldsaldoverzekeringen afgesloten vóór 1 oktober 1999 wordt dezelfde regel gehanteerd, met uitzondering van de rentevoet, waarvoor 4 % wordt toegepast. ¶ De technische voorzieningen voor de moderne levensverzekeringen in tak 21 zonder tariefgarantie op toekomstige stortingen, worden berekend volgens de retrospectieve formules steunend op de technische basissen van de contracten. Voor de polissen afgesloten vóór 1 januari 1999 wordt dezelfde regel gehanteerd, met uitzondering van de rentevoet waarvoor 4 % wordt toegepast. ¶ De technische voorzieningen voor de levensverzekeringen in tak 23 worden berekend door het aantal eenheden per fonds te vermenigvuldigen met de koers per eenheid van het desbetreffende fonds. ¶ De voorziening voor te betalen schaden wordt berekend per schadegeval of per contract op basis van de bekende elementen van het dossier. ¶ In de voorziening voor egalisatie en catastrofes worden alle bedragen gereserveerd met de bedoeling om in de komende jaren het niet-terugkerend technisch verlies te compenseren, de schommelingen van de schaderatio te nivelleren en bijzondere risico’s af te dekken. Op geconsolideerd niveau werd vanaf boekjaar 1998 het normbedrag, zijnde het bedrag dat de voorziening dient te bereiken, aangelegd. Dit normbedrag is berekend op basis van de forfaitaire methodes zoals bepaald in mededeling CDV nr. D. 151 “Voorziening voor egalisatie en catastrofes”. n) Geconsolideerde reserves De Groepsreserves omvatten de reserves en de overgedragen resultaten van de consoliderende onderneming, verhoogd met het aandeel van de Groep in de gereserveerde resultaten van de andere integraal en evenredig geconsolideerde vennootschappen en de vennootschappen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast vanaf de opname in de consolidatie o) Belangen van derden Deze omvatten het aandeel van derden in het eigen vermogen en in het resultaat van de integraal geconsolideerde vennootschappen. De belangen van derden bevatten ook de via KBC Bank uitgegeven preferente aandelen. Deze aandelen komen in aanmerking voor opname in het Tier-1-vermogen voor de berekening van de solvabiliteitsratio. p) Financiële instrumenten ¶ Waarderingsregels voor trading- en niet-tradingactiviteiten Ingeval van tradingactiviteiten gebeurt minstens per einde maand een erkenning van het niet-gerealiseerde revaluatieresultaat. Deze revaluatie houdt rekening met de eventueel reeds erkende, pro rata temporis gerealiseerde resultaten van toekomstige kasstromen. Bij verkoop, liquidatie of expiratie is er steeds een onmiddellijke erkenning van het positieresultaat. Ingeval van illiquide munten of effecten worden geen positieve revaluatieresultaten erkend. De bestaande autonome directionele of strategische posities die de dealingroom via derivaten inneemt met het oog op het realiseren van resultaten via meerwaarden of rentemarges op lange termijn, worden overeenkomstig de principes van illiquide renteposities gewaardeerd.
48
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
¶ Waardering van derivaten Alle derivaten worden steeds in de daartoe bestemde posten buiten balanstelling geregistreerd op de transactiedag. De buitenbalansposten worden uitgeboekt zodra de resultaten op de transactie definitief gekend zijn, ook al vangt bij bepaalde renteproducten de onderliggende looptijd pas op dat moment aan (bv. FRA). ¶ Waardering van OTC-producten Producten die zowel een OTC-karakter als een beursgenoteerd karakter kunnen hebben, worden in beide gevallen op identiek dezelfde wijze gewaardeerd. Producten
Pro-rata-erkenning van gekende (eventuele toekomstige) kosten of opbrengsten
Opname in het resultaat van effectieve ontvangsten of uitgaven
Additionele “mark to market”-waardering of “lower of cost and market”-waardering (globaal LT rentebeheer)
IRS CIRS FX-swaps FX-outright Interestfutures FRA Interest optie Caps and floors Valutaoptie Aandelenoptie Equity swap
Hedging + trading + globaal beheer KT + LT Hedging + trading + globaal beheer KT + LT Hedging + trading + globaal beheer KT Hedging + trading + globaal beheer KT Hedging + globaal beheer KT + LT Hedging + globaal beheer KT + LT Hedging + globaal beheer KT + LT Hedging + globaal beheer KT + LT Niet van toepassing Niet van toepassing Hedging + trading
Trading Trading Trading Trading Trading + hedging Hedging + trading -
Trading + globaal LT beheer valuta Trading + globaal LT beheer valuta Trading Trading Trading + globaal LT beheer valuta Trading + globaal LT beheer valuta Trading + globaal LT beheer valuta Trading + globaal LT beheer valuta Trading + hedging Trading Trading
¶ Hedging criteria voor rentetermijnverrichtingen De algemene criteria zijn beschreven in artikel 36bis van het Koninklijk Besluit op de jaarrekening van de kredietinstellingen van 23 september 1992: ¶ Het gedekte bestanddeel of het gedekte homogeen geheel moet de instelling blootstellen aan een renteschommelingsrisico. ¶ De dekkingsverrichtingen moeten van bij het begin als zodanig in de boeken zijn gekwalificeerd. ¶ Er moet een nauwe correlatie zijn vastgelegd tussen de waardeschommelingen van het gedekte bestanddeel en van de als dekking bestemde verrichting; voor de als dekking bestemde opties moet de correlatie tussen de variaties van het gedekte en die van de onderliggende waarde vaststaan. Daarbovenop zijn er nog specifieke eigen criteria. Al deze criteria zijn cumulatief: zodra aan één criterium niet langer is voldaan, krijgt de hedgingverrichting het karakter van een tradingverrichting en een dusdanige boekhoudkundige verwerking.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
49
Consolidatie- en waarderingsregels
Ingeval van niet-tradingactiviteiten gebeurt voor de rente-instrumenten alleen een pro-rata-erkenning van de gerealiseerde resultaten over de overeenstemmende looptijd. Niet-rente-instrumenten (bv. premies van aandelenopties) worden symmetrisch met de afgedekte positie gewaardeerd. Niet-tradingactiviteiten in het kader van het globale valutarentebeheer op lange termijn (macro-hedging) worden bijkomend gewaardeerd volgens het “lower of cost and market”-principe, en dit gezamenlijk met de bijhorende balansproducten. Resultaten van gelijkaardige verrichtingen in het kader van het globale EUR-ALM-rentebeheer worden uitsluitend op proratabasis erkend. Vooraf betaalde optiepremies worden pas op de vervaldag of bij liquidatie in het resultaat opgenomen, met uitzondering van de optiepremies in verband met caps, floors en collars afgesloten vanuit een hedgingoptiek (pro-rataerkenning). In tussentijd worden zij geboekt onder de overige activa of passiva. Optiepremies van tradingactiviteiten worden minstens per einde maand gerevalueerd.
Consolidatie- en waarderingsregels
Vervroegd beëindigde hedgingcombinaties met afgeleide producten krijgen het karakter van tradingverrichting zodra de onderliggende in te dekken positie verdwijnt. Toekomstige renteposities kunnen worden gehedged indien er een redelijke zekerheid bestaat dat de toekomstige positie zich effectief zal voordoen. Bovendien dienen bedrag, looptijd en rentevoorwaarden reeds voldoende vast te staan. ¶ Berekening van niet-gerealiseerde herwaarderingsresultaten De waardering van derivaten is steeds op contractniveau; positieve en negatieve waarderingsverschillen worden niet boekhoudkundig gecompenseerd. Enkel voor de berekening van het vereist eigen vermogen met betrekking tot marktrisico’s gebeurt er een “netting” van het marktrisico per tegenpartij. Voor rentetermijnproducten en hiermee gelijkgestelde (namelijk valutatermijnproducten) bestaat de waardering in een berekening van de netto actuele waarde van de toekomstige, gekende kasstromen op basis van één unieke rentecurve per munt; deze rentecurve wordt bankwijd gehanteerd. Eventuele correcties met betrekking tot operationele en liquiditeitsrisico’s worden in mindering gebracht op de initiële revaluatieberekening. Opties worden gewaardeerd conform de gangbare waarderingsmodellen. Voor rentetermijnproducten buiten balanstelling wordt steeds van een liquide markt uitgegaan, in zoverre de onderliggende munten liquide zijn. De catalogering van een tegenpartij als dubieus of oninbaar in het kader van de kredietverlening wordt doorgetrokken naar de vorderingen en verplichtingen uit buitenbalansproducten ten opzichte van deze tegenpartijen. Voor de vorderingen worden eventueel waardeverminderingen toegepast; voor de verplichtingen worden voorzieningen aangelegd.
3 Wijziging van de waarderingsregels ¶ Positieve consolidatieverschillen In afwijking van de bepalingen van de artikelen 51 en 52 van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de ondernemingen worden positieve consolidatieverschillen naar aanleiding van verwervingen vanaf 1 januari 1999 onmiddellijk in mindering gebracht op het geconsolideerd eigen vermogen. Deze derogatie werd toegestaan door de Commissie voor het Bank- en Financiewezen, op grond van de mogelijkheid waarin artikel 30.2 van de Zevende Richtlijn voorziet. Er werd voor het direct in mindering brengen van de positieve consolidatieverschillen ten laste van het geconsolideerd eigen vermogen geopteerd, gelet op de toepassing van deze methode in die landen (o.a. Nederland en Duitsland) die bij de omzetting van de Zevende Richtlijn hebben geopteerd voor de rechtstreekse aftrek van goodwill van het eigen vermogen. Deze afwijking werd gemotiveerd door het concurrentieel nadeel dat (zonder deze afwijking) resulteert uit de vergelijking van de gepubliceerde gegevens met deze van sectorgenoten in de vermelde landen. De goodwill betreffende acquisities van het boekjaar 1999 bedraagt in totaal 1 634,3 miljoen EUR, vooral op CCF (728 miljoen EUR) en C { SOB (667 miljoen EUR). Dit bedrag werd integraal in mindering gebracht van het eigen vermogen. In 1999 bedroeg de theoretische afschrijving hierop 114,3 miljoen EUR. Indien de CBF deze derogatie niet had verleend, dan zou de ROE 15,6 % hebben bedragen. ¶ Voorziening voor de activiteitengroep “Leven” Ter berekening van de technische voorzieningen voor de klassieke producten hanteerde ex-ABB, met uitzondering voor klassieke groepsverzekeringen in medeverzekering, reeds verscheidene jaren een discontovoet van 4 % in plaats van de in de sector gebruikelijke 4,75 % die overeenkomt met de gegarandeerde tariefrente. Om de technische voorziengen “Leven” van Fidea in overeenstemming te brengen met de groepswaarderingsregel werd op geconsolideerd niveau op 31 december 1998 een extra voorziening “Leven” aangelegd ten belope van 56,7 miljoen EUR. De berekening van het eigen vermogen ter bepaling van het eerste consolidatieverschil op Fidea hield echter rekening met deze verwijzing.
50
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Voor moderne levensverzekeringen met tariefgarantie op toekomstige stortingen, meer bepaald voor de polissen afgesloten vóór 1 januari 1999, worden per 31 december 1999 de technische voorzieningen berekend volgens de prospectieve methode met een discontovoet van 4 %. Hierdoor werden extra kosten van 76,5 % miljoen EUR geboekt. Per 31 december 1999 zijn de technische voorzieningen voor alle moderne levensverzekeringen zonder tariefgarantie, meer bepaald voor de polissen afgesloten vóór 1 januari 1999, berekend volgens de retrospectieve methode met een discontovoet van 4 %. Dit komt neer op een negatieve resultaatsimpact ten belope van 45,3 miljoen EUR. Eveneens werden per 31 december 1999 de technische voorzieningen aangepast voor de klassieke groepsverzekeringen in medeverzekering, ten belope van 9,3 miljoen EUR (negatieve resultaatsimpact).
4 Wijziging in de voorstelling van de resultatenrekening In vergelijking met vorig jaar werd de voorstelling van de resultatenrekening aangepast op de volgende punten: ¶ Wijziging rubricering van het resultaat uit ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode De CBF heeft aan KBC Bank & Verzekering een derogatie verleend om de rubriek “Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode” voortaan voor te stellen als een afzonderlijke rubriek van de resultaten uit de gewone bedrijfsuitoefening en dit voor elke activiteit. Deze voorstellingswijze bevordert de coherentie en de transparantie van de verslaggeving als bankverzekeringsgroep en komt overeen met de voorstellingswijze gehanteerd door sectorgenoten die op dezelfde markten actief zijn, vooral in Nederland. Bovendien leidt deze voorstellingswijze tot een betere overeenstemming tussen de baten en de lasten verbonden aan de investeringen in ondernemingen die worden opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. ¶ Invoering van twee bijkomende rubrieken in de resultaten uit de gewone bedrijfsuitoefening van het verzekeringsbedrijf Er worden twee rubrieken toegevoegd, namelijk “Niet-recurrente opbrengsten” en “Niet-recurrente kosten”. Dit zijn resultaatscomponenten die verband houden met de gewone bedrijfsuitoefening, doch niet wederkerend zijn (zie ook Toelichting 31: “Waardeverminderingen op effecten”).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
51
Consolidatie- en waarderingsregels
Voor de moderne levensverzekering van ex-Omniver Leven met flexibele premiebetaling en met rentegarantie op toekomstige premies werd op geconsolideerd niveau per 31 december 1998 een extra voorziening aangelegd ten belope van 51,5 miljoen EUR voor het retrospectieve gedeelte van de reserve.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
3 Commentaar en gedetailleerde cijfers
Dit hoofdstuk bevat de gedetailleerde toelichtingstabellen en commentaar bij de voornaamste rubrieken van de geconsolideerde balans en van de resultatenrekening van KBC Bank & Verzekering. Voor een beknopte bespreking van de activiteits- en resultaatsontwikkeling wordt verwezen naar het “Activiteitenverslag 1999”.
3.1 BALANSONTWIKKELING Het balanstotaal van KBC Bank & Verzekering neemt met 5,7 % toe tot 156,2 miljard EUR tegenover het balanstotaal eind 1998. Bij een ongewijzigde consolidatiekring zou het balanstotaal nagenoeg ongewijzigd zijn gebleven, wat verband houdt met de strikte beheersing van de groei van het risicogewogen volume in het bankbedrijf.
Toelichting 1: Geografische en monetaire uitsplitsing van de totale activa - bankbedrijf GEOGRAFISCHE EN MONETAIRE UITSPLITSING VAN DE TOTALE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
79 452 689 64 349 799 -
79 397 850 60 365 368 -
79 244 666 67 238 386 31 010 215
-0,2 % 11,4 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
79 525 944 64 276 545
75 328 537 64 434 681
106 033 783 40 449 269
40,8 % -37,2 %
143 802 488
139 763 219
146 483 052
4,8 %
Totaal activa, bankbedrijf
De activa van het bankbedrijf vertegenwoordigen 93,8 % van het balanstotaal van de Groep. De binnenlandse activa vertegenwoordigen ruim de helft van de totale activa van het bankbedrijf. De binnenlandse activa betreffen vooral vorderingen op cliënten en effecten van de Belgische overheid; de buitenlandse activa bevatten naast de vorderingen op cliënten en effecten van zowel publieke als niet-publieke emittenten ook het grootste gedeelte van de vorderingen op kredietinstellingen. De buitenlandse activa hebben voor 46,1 % betrekking op tegenpartijen binnen de eurozone. Het aandeel van vreemde munten op de balans is als gevolg van de invoering van de euro fors teruggelopen, namelijk van 46,1 % eind 1998 tot 27,6 % eind 1999.
Toelichting 2: Vorderingen op kredietinstellingen - bankbedrijf VORDERINGEN OP KREDIETINSTELLINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal wrv. handelspapier dat in aanmerking komt voor herfinanciering bij de centrale bank van het land van vestiging van de instelling
42 935 001 24 601
29 639 697 49 847
17 189 064 50 716
-42,0 % 1,7 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
11 292 087 31 642 914 -
5 394 553 24 245 145 -
3 622 683 13 566 381 5 563 124
-32,8 % -44,0 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
12 797 518 30 137 484
3 662 943 25 976 754
8 293 535 8 895 529
126,4 % -65,8 %
52
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
4 142 778 38 792 223 25 347 366 11 936 812 1 003 196 257 474 247 376
8 008 290 21 631 407 14 552 635 4 300 849 1 131 794 265 032 1 381 097
2 098 366 15 090 698 9 453 590 2 801 027 1 301 508 186 585 1 347 988
-73,8 % -30,2 % -35,0 % -34,9 % 15,0 % -29,6 % -2,4 %
Kwaliteit en waardeverminderingen (mutatietabel waardeverminderingen: zie Toelichting 4)
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Uitstaand brutobedrag Waardeverminderingen voor vorderingen met een onzeker verloop Voorziening voor landenrisico′s Uitstaand nettobedrag
5 396 308 -1 755 0 5 394 553
24 319 720 -202 -74 374 24 245 145
3 622 683 0 0 3 622 683
13 695 931 -7 976 -121 575 13 566 381
De vorderingen op kredietinstellingen dalen met 42 % tot 17,2 miljard EUR en betreffen vooral vorderingen met een korte looptijd op buitenlandse kredietinstellingen. De verdere afbouw van de vorderingen op kredietinstellingen houdt, net als in 1998, verband met het beleid om de risicogewogen activa te beperken en het rendement in verhouding tot het ingezette kapitaal te verbeteren. De voorziening voor landenrisico’s wordt volledig ten laste van de vorderingen op kredietinstellingen gebracht. Voor commentaar bij deze voorziening wordt verwezen naar Toelichting 4: “Mutatietabel waardeverminderingen en voorzieningen voor vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op cliënten”.
Toelichting 3: Vorderingen op cliënten - bankbedrijf VORDERINGEN OP CLIE¨NTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal wrv. handelspapier dat in aanmerking komt voor herfinanciering bij de centrale bank van het land van vestiging van de instelling wrv. achtergestelde vorderingen
47 427 443 211 009
53 412 201 259 762
64 633 988 266 292
21,0 % 2,5 %
0
1 239
1 239
0,0 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
33 401 117 14 026 326 -
36 762 010 16 650 190 -
43 144 693 21 489 295 8 080 745
17,4 % 29,1 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
32 274 353 15 153 090
35 609 512 17 802 688
48 766 624 15 867 364
36,9 % -10,9 %
Indeling naar restlooptijd Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
47 247 443 9 370 199 6 033 572 15 104 369 13 369 614 3 549 689
53 412 201 11 217 825 5 056 192 17 376 022 15 618 534 4 143 628
64 635 988 13 924 325 7 143 016 18 861 697 19 496 212 5 208 738
21,0 % 24,1 % 41,3 % 8,6 % 24,8 % 25,7 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
53
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR) Indeling naar krediettype Disconto- en acceptkredieten Leningen op afbetaling Hypothecaire leningen Termijnkredieten > 1 jaar Termijnkredieten < 1 jaar Voorschotten in rekening-courant Overige vorderingen Dubieuze vorderingen en waardeverminderingen Geografische indeling Disconto- en acceptkredieten Leningen op afbetaling Hypothecaire leningen Termijnkredieten > 1 jaar Termijnkredieten < 1 jaar Voorschotten in rekening-courant Overige vorderingen Dubieuze vorderingen en waardeverminderingen Totaal Kwaliteit en waardeverminderingen (mutatietabel waardeverminderingen: zie Toelichting 4) Uitstaand brutobedrag Normaal verloop Onzeker verloop Dubieus en oninbaar Waardeverminderingen Voor dubieuze en oninbare vorderingen Voor vorderingen met een onzeker verloop + Geïndividualiseerde waardeverminderingen + Niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen Uitstaand nettobedrag (1) Waarvan gewaarborgd door de Tsjechische overheid
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
757 317 2 212 742 11 092 789 21 227 807 7 282 019 3 092 102 2 196 925 -434 256
723 498 2 574 313 11 467 633 24 411 240 7 163 135 3 671 727 3 491 163 -90 508
848 868 3 012 224 14 646 511 25 846 866 10 431 621 4 978 311 4 391 129 478 456
17,3 % 17,0 % 27,7 % 5,9 % 45,6 % 35,6 % 25,8 % -
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
381 055 2 532 768 10 089 749 14 563 179 5 018 894 2 163 363 2 021 799 -8 796 36 762 010
342 443 41 545 1 377 885 9 848 062 2 144 240 1 508 364 1 469 364 -81 712 16 650 190
349 092 2 976 433 12 429 931 14 372 497 6 936 764 3 833 021 2 209 297 37 658 43 144 693
499 776 35 791 2 216 580 11 474 369 3 494 857 1 145 290 2 181 832 440 799 21 489 295
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
37 502 973 36 070 516 700 291 732 167
16 888 747 16 549 627 256 414 82 705
43 945 120 42 660 630 446 406 838 085
22 313 913 20 090 267 958 229 1 265 417 (1)
-740 963 -586 541
-238 556 -74 139
-800 427 -614 057
-824 619 -338 429
-97 997 -56 425
-102 907 -61 511
-103 372 -82 998
-396 914 -89 275
36 762 010 -
16 650 190 -
43 144 693 -
21 489 295 864 385
De kredietverlening in het bankbedrijf neemt met 21 % toe tot 64,6 miljard EUR en steunt zowel op de binnenlandse als op de buitenlandse kredieten. De autonome kredietgroei, dit is exclusief de impact van de acquisities in 1999, bedraagt 14,4 %. Binnenlandse kredieten Op de binnenlandse markt kan KBC Bank de gestage marktaandelenwinst van voorgaande jaren in de meeste segmenten verder uitbouwen. Eind 1999 bedraagt het aandeel van KBC in de totale binnenlandse kredietverlening 21,3 % tegenover 20,2 % eind 1998. Zowel in het retailsegment (hypothecaire leningen en leningen op afbetaling) als in het bedrijvensegment (termijnkredieten en voorschotten in rekening-courant) was de kredietvraag in 1999 onder impuls van de gunstige conjunctuur beduidend sterker dan in voorgaande jaren. Dit leidt tot een groei van de binnenlandse kredieten met 17,4 %. De hypotheekleningen op de binnenlandse markt nemen met 23,2 % toe tegenover vorig boekjaar. Het aandeel van de herfinancieringen in de nieuwe productie van hypothecaire leningen blijft in het licht van de lage langetermijnrente relatief hoog (ongeveer 30 % tegenover ongeveer 25 % in 1998). De terugval van de binnenlandse hypothecaire leningen
54
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Wat de kwaliteit van de binnenlandse kredietverlening betreft, is 1,9 % van de kredieten opgenomen als dubieus. Dat zijn kredieten waarvan de saldi eisbaar zijn en waarvoor men overgaat tot minnelijke of gerechtelijke uitwinning. Tegenover deze kredieten staan ruime waardeverminderingen die 73,3 % van de binnenlandse dubieuze en oninbare vorderingen dekken; het saldo wordt gedekt door waarborgen of de verwachte liquidatiewaarde. Daarnaast is 1 % van de binnenlandse portefeuille voorzichtigheidshalve geboekt als onzeker: dat zijn kredieten op tegenpartijen van wie is vastgesteld of wordt voorzien dat ze moeilijkheden ondervinden of zullen ondervinden om hun verplichtingen na te komen, maar waarvan het onvermogen niet vast staat. Voor deze onzekere kredieten worden de waardeverminderingen zowel op geïndividualiseerde als niet-geïndividualiseerde basis bepaald, waarbij onder meer rekening wordt gehouden met de historisch gemiddelde doorstroom- en verliespercentages (zie ook waarderingsregels). Buitenlandse kredieten De groei van de buitenlandse kredietverlening (29,1 %) wordt enerzijds afgeremd door een effectiseringsoperatie ad 1,5 miljard USD in de New Yorkse vestiging in april 1999, maar wordt anderzijds vertekend door de opname van C { SOB in de consolidatiekring. Wanneer deze beide elementen buiten beschouwing worden gelaten, neemt de buitenlandse kredietverlening met 14 % toe. De minder uitgesproken autonome groei van de buitenlandse kredieten houdt verband met de strategie om de groei van de risicogewogen activa te beperken. Eind 1999 vertegenwoordigen de buitenlandse kredieten een derde van de totale kredietverlening. De autonome groei van de internationale kredieten viel vooral buiten de “emerging markets” op te tekenen, in het bijzonder in de VS en in West-Europa, en is gespreid over de meeste sectoren met uitzondering van de vastgoedsector. In Ierland wordt een forse toename van de kredietverlening geboekt dankzij de sterke economische groei van Ierland, de uitbreiding van Project Finance en de toename van financiering met effecten als waarborg. De ontwikkeling van de dubieuze buitenlandse kredieten wordt vertekend door de opname van C { SOB in de consolidatiekring. Indien de wijzigingen in de consolidatiekring buiten beschouwing worden gelaten, dan was iets minder dan 1 % van de kredietportefeuille dubieus. Eind 1999 is 2,6 % van de buitenlandse kredieten (exclusief de acquisities) daarnaast voorzichtigheidshalve geboekt als onzeker (voor definitie “onzeker”: zie binnenland). De totale dubieuze en oninbare buitenlandse kredieten ad 1 265 miljoen EUR bevatten voor 864 miljoen EUR dubieuze kredieten van C { SOB die door de Tsjechische overheid zijn gewaarborgd. Na aftrek van deze waarborg bedragen de totale buitenlandse dubieuze kredieten 1,8 % van de buitenlandse kredietportefeuille. Daarvan is 84,4 % gedekt door voorzieningen; het saldo wordt gedekt door waarborgen of door de verwachte liquidatiewaarde.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
55
Commentaar en gedetailleerde cijfers
in 1998 tegenover het pro-formacijfer einde 1997 is te verklaren door twee effectiseringsoperaties voor een totaal bedrag van ruim 600 miljoen EUR die KBC Bank in 1998 doorvoerde. De groei van de binnenlandse leningen op afbetaling bedraagt 17,5 % dankzij de commerciële inspanningen voor dit product en de impact van Batibouw (heel wat verbouwingen worden gefinancierd via een lening op afbetaling). In 2000 wordt de eerste effectisering van autoleningen gepland. In het bedrijvensegment gaat de voorkeur uit naar kortlopende kredietvormen (vaste voorschotten en voorschotten in rekening-courant, wat onder meer in verband kan worden gebracht met de steile rentecurve en de gunstige conjunctuur, waardoor ook investeringen soms op relatief korte termijn worden gefinancierd.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 4: Mutatietabel waardeverminderingen vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op cliënten - bankbedrijf MUTATIETABEL WAARDEVERMINDERINGEN VORDERINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Waardeverminderingen en voorzieningen Voor vorderingen op kredietinstellingen Voor vorderingen op cliënten
742 718 1 755 740 963
313 132 74 576 238 556
800 427 0 800 427
954 169 129 550 824 619
Waardeverminderingen en voorzieningen Voor dubieuze en oninbare vorderingen Voor vorderingen met onzeker verloop, individueel gewaardeerd Voor vorderingen met onzeker verloop, niet individueel gewaardeerd Voor landenrisico′s
742 718 586 541 99 752 56 425 0
313 132 74 139 103 108 61 511 74 374
800 427 614 057 103 372 82 998 0
954 169 338 429 404 890 89 275 121 575
Vorderingen met onzeker verloop Individueel Niet individueel gewaardeerd gewaardeerd
Landenrisico′s
MUTATIETABEL WAARDEVERMINDERINGEN EN VOORZIENINGEN (in duizenden EUR)
Vorderingen op binnenlandse tegenpartijen Begintoestand 01-01-1999 + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand 31-12-1999 Vorderingen op buitenlandse tegenpartijen Begintoestand 01-01-1999 + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand 31-12-1999 Vorderingen op kredietinstellingen en cliënten Begintoestand 01-01-1999 + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand 31-12-1999
56
Dubieuze en oninbare vorderingen 586 541
99 752
56 425
0
116 587 -36 383
37 467 -12 311
27 757 -5 042
0 0
-113 536 2 643 58 205 614 057
-3 234 0 -18 301 103 372
-1 955 1 241 4 572 82 998
0 0 0 0
74 139
103 108
61 511
74 374
177 049 -65 910
180 905 -100 264
15 045 -1 919
37 251 -3 240
-157 654 10 734 300 071 338 429
-29 656 33 614 217 184 404 890
-1 223 6 551 9 311 89 275
0 1 889 11 299 121 575
660 680
202 861
117 936
74 374
293 636 -102 292
218 371 -112 575
42 802 -6 960
37 251 -3 240
-271 189 13 376 358 276 952 486
-32 890 33 614 198 882 508 262
-3 178 7 792 13 883 172 273
0 1 889 11 299 121 575
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De van de vorderingen op cliënten in mindering gebrachte waardeverminderingen voor geïndividualiseerde onzekere debiteuren nemen toe van 202,9 miljoen EUR eind 1998 tot 508,3 miljoen EUR eind 1999. Tegenover buitenlandse tegenpartijen werden in 1999 waardeverminderingen geboekt voor onder meer Trade Finance, Zuidoost Azië en KBC Bank Deutschland (zie Toelichting 30). Daarnaast is de toename tegenover buitenlandse tegenpartijen ook het gevolg van wijzigingen in de consolidatiekring. De waardeverminderingen voor niet-geïndividualiseerde onzekere debiteuren nemen toe van 117,9 miljoen EUR eind 1998 tot 172,3 miljoen EUR eind 1999. Dat is hoofdzakelijk te wijten aan de voorziening voor de dioxinecrisis ad 32,9 miljoen EUR die per 30 juni op portefeuillebasis werd gevormd en waarvan op het einde van het boekjaar reeds 18,7 miljoen EUR kon worden teruggenomen gezien het uitblijven van belangrijke kredietverliezen. De voorziening voor landenrisico’s wordt integraal ten laste van de vorderingen op kredietinstellingen gebracht en nam in 1999 met 47,2 miljoen EUR toe tot 121,6 miljoen EUR. De toename van de voorziening voor landenrisico’s betreft enerzijds wijzigingen in de consolidatiekring en omrekeningsverschillen ad 13,2 miljoen EUR en anderzijds een toevoeging via de resultatenrekening van 34,0 miljoen EUR (zie Toelichting 30: “Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s”).
Toelichting 5: Effecten en waardepapier - bankbedrijf EFFECTEN EN WAARDEPAPIER - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal
45 871 131
48 471 107
52 086 750
7,5 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
30 922 169 14 948 962 -
33 116 961 15 354 146 -
26 161 580 25 925 169 14 909 717
-21,0 % 68,8 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
30 539 616 15 331 515
31 785 838 16 685 269
40 290 959 11 795 791
26,8 % -29,3 %
Indeling naar soort effect Vastrentende effecten en waardepapier + Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier + Obligaties en andere vastrentende effecten Aandelen en andere niet-vastrentende effecten
44 027 283 2 493 166 41 534 117 1 843 848
46 175 533 1 940 869 44 234 664 2 295 574
48 884 880 2 440 283 46 444 597 3 201 870
5,9 % 25,7 % 5,0 % 39,5 %
Handelsport.
31-12-1998 Beleggingsport.
Handelsport.
31-12-1999 Beleggingsport.
4 310 766 6 937 4 303 829 3 713 979 3 281 431 432 548
41 864 767 1 933 932 39 930 835 28 822 644 25 249 341 3 573 303
3 774 980 91 508 3 683 473 3 025 639 2 413 940 611 699
45 109 900 2 348 775 42 761 125 29 405 110 20 374 903 9 030 207
Indeling naar soort effect en portefeuille Totaal vastrentende effecten en waardepapier Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier Obligaties en andere vastrentende effecten + Publiekrechtelijke emittenten - Belgische overheid - Andere overheden
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
57
Commentaar en gedetailleerde cijfers
De van de vorderingen op cliënten in mindering gebrachte waardeverminderingen voor dubieuze debiteuren nemen toe van 660,7 miljoen EUR eind 1998 tot 952,5 miljoen EUR eind 1999. De toename situeert zich voornamelijk bij de buitenlandse kredieten als gevolg van wijzigingen in de consolidatiekring.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Indeling naar soort effect en portefeuille
Handelsport.
31-12-1998 Beleggingsport.
Handelsport.
31-12-1999 Beleggingsport.
+ Andere emittenten a) - Belgische emittenten - Andere emittenten b) - Kredietinstellingen - Andere
589 850 66 700 523 150 305 619 284 231
11 108 191 1 487 865 9 620 326 6 961 637 4 146 554
657 834 14 476 643 358 274 780 383 054
13 356 015 1 513 959 11 842 056 9 587 281 3 768 734
Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Belgische emittenten Andere emittenten
877 255 419 289 457 966
1 418 318 939 717 478 602
1 973 781 527 334 1 446 448
1 228 089 646 774 581 314
5 188 021
43 283 086
5 748 761
46 337 988
131 167
-
573 501
-
-
145 286 1 947 992
-
486 518 1 376 036
35 116
-
264 299
-
Obligaties
31-12-1998 Aandelen
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Indeling naar restlooptijd + tot één jaar + meer dan één jaar
7 695 317 36 539 347
-
10 833 380 35 561 217
-
Notering en marktwaarde Boekwaarde niet-genoteerde effecten Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden
5 054 563 39 180 101 40 982 729 1 802 627
122 701 2 172 873 2 822 784 649 911
5 250 860 41 193 737 41 256 240 62 503
17 943 3 183 927 3 564 861 380 934
Bruto, netto en waardeverminderingen Uitstaand brutobedrag Waardeverminderingen Uitstaand nettobedrag
39 954 354 -23 519 39 930 835
1 448 388 -30 070 1 418 318
42 778 605 -17 480 42 761 125
1 244 533 -16 445 1 228 089
Totaal effectenportefeuille Obligaties en andere vastrentende effecten Handelsportefeuille + Positive verschillen tussen marktwaarde en aanschaffingswaarde Beleggingsportefeuille + Agio′s (het positieve verschil tussen terugbetalingswaarde en boekwaarde) + Disagio′s (het negatieve verschil tussen terugbetalingswaarde en boekwaarde) Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Handelsportefeuille + Positive verschillen tussen marktwaarde en aanschaffingswaarde Beleggingsportefeuille
58
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Aanschaffingswaarde beleggingsportefeuille Begintoestand 01-01 + Aanschaffingen + Boekwaarde overdrachten + Pro-rataopgave (dis)agio’s (art. 35ter §4 en 5 - K.B. van 23-09-1992) + Omrekeningsverschillen + Overboeking naar een andere rubriek + Wijzigingen consolidatiekring + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12 Waardeverminderingen beleggingsportefeuille Begintoestand 01-01 + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand 31-12
Obligaties
1998 Aandelen
Obligaties
1999 Aandelen
38 415 356 26 784 091 -25 095 874 -165 276
1 022 570 1 139 332 -742 431 0
39 954 354 28 201 135 -25 537 506 -89 472
1 448 388 614 924 -812 313 0
-26 785 0 43 090 -249 39 954 354
-6 24 29 470 -571 1 448 388
1 051 729 -5 912 -795 723 0 42 778 605
-704 -1 302 -4 467 7 1 244 533
6 371
6 926
23 519
30 070
19 354 -2 792
24 265 -1 475
7 172 -16 816
11 997 -23 824
-724 -456 1 766 23 519
-583 -23 959 30 070
-4 604 1 912 6 296 17 480
-2 923 32 1 093 16 445
De effectenportefeuille vertoont een toename met 7,5 % tot 52,1 miljard EUR, waarvan grosso modo 90 % behoort tot de beleggingsportefeuille en het saldo tot de handelsportefeuille. De portefeuille vastrentende effecten laat een gematigde groei zien, wat onder meer verband houdt met het beperken van de balansgroei. Verder is ook de duration van de portefeuille, vooral in het eerste halfjaar, licht afgebouwd om het risicoprofiel van de bankbalans te beperken in het licht van de stijgende langetermijnrente. Binnen de portefeuille is er een duidelijke verschuiving van Belgische overheidseffecten naar effecten van andere publieke en niet-publieke emittenten in de eurozone, wat uiteraard verband houdt met de aanpassing van de portefeuille aan de introductie van de euro. De kwaliteit van de portefeuille vastrentende effecten is uitstekend: afgerond 98,5 % van de portefeuille is in effecten van landen met minstens een “AA-”-rating. De aanwezige waardeverminderingen blijven beperkt tot minder dan 1 basispunt van de portefeuille. De aandelenportefeuille stijgt met 39,5 % tot 3,2 miljard EUR; deze toename situeert zich voornamelijk bij KBC Derivatives (468 miljoen EUR) en KBC Financial Products (645 miljoen EUR), dat voor het eerst in de consolidatiekring is opgenomen. De aandelenportefeuille is grotendeels geconcentreerd bij KBC Bank, Centea, CBC Banque voor wat betreft de beleggingsportefeuille en KBC Securities, KBC Derivatives en KBC Financial Products voor wat betreft de handelsportefeuille. Eind 1999 bedragen de latente meerwaarden op aandelen in de beleggingsportefeuille 380,9 miljoen EUR.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
59
Commentaar en gedetailleerde cijfers
MUTATIETABEL
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 6: Financiële vaste activa - bankbedrijf FINANCIËLE VASTE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal Deelnemingen Achtergestelde vorderingen
492 399 488 888 3 510
468 454 427 671 40 782
1 188 417 1 174 745 13 672
153,7 % 174,7 % -66,5 %
Samenstelling deelnemingen Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Deelnemingen in kredietinstellingen + Deelnemingen in andere financiële instellingen + Andere deelnemingen Andere deelnemingen + Deelnemingen in kredietinstellingen + Andere deelnemingen
3 533 0 3 273 261 485 355 187 237 298 118
64 133 0 63 937 197 363 538 188 238 175 301
741 978 676 361 65 543 74 432 767 113 779 318 988
1 056,9 % 2,5 % -62,3 % 19,0 % -39,6 % 82,0 %
3 510 0 358 3 152
40 782 18 407 22 376 0
13 672 0 13 672 0
-66,5 % -100,0 % -38,9 % -
163 094 325 794 708 965 383 171
202 565 225 106 731 734 506 628
279 785 894 960 1 433 644 538 684
38,1 % 297,6 % 95,9 % 6,3 %
Samenstelling achtergestelde vorderingen Andere deelnemingen + Kredietinstellingen + Andere financiële instellingen + Andere deelnemingen Notering en marktwaarde (1) Boekwaarde niet-genoteerde effecten Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden
(1) Marktwaarde na aftrek van de nog aanwezige (niet-afgeschreven) goodwill in de rubriek Vbis “Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen op het passief (zie Waarderingsregels).
MUTATIETABEL DEELNEMINGEN (in duizenden EUR)
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
1998 Andere
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
1999 Andere
Aanschaffingswaarde deelnemingen Begintoestand brutobedrag 01-01 + Aanschaffingen + Boekwaarde overdrachten + Aandeel in het resultaat van het boekjaar + Omrekeningsverschillen + Overboeking naar een andere rubriek + Mutatie niet-opgevraagde bedragen + Andere wijzigingen Eindtoestand brutobedrag 31-12
3 533 2 606 0 -151 -3 0 58 149 64 133
502 133 83 725 -15 026 -210 -187 046 3 156 -6 108 380 624
64 133 522 088 -4 845 100 456 3 800 74 329 -17 983 741 978
380 624 138 323 -15 428 -1 -74 329 9 410 17 131 455 730
Bruto, netto en waardeverminderingen deelnemingen Uitstaand brutobedrag Waardeverminderingen Uitstaand nettobedrag
64 133 0 64 133
380 624 17 086 363 538
741 978 0 741 978
455 730 22 963 432 767
60
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De belangrijkste overige bewegingen in de financiële vaste activa zijn de verkoop van de helft van de participatie van 7,27 % in Kredietbank SA Luxembourgeoise aan Almanij (impact 5 miljoen EUR), de uitdrukking van de geboekte meerwaarden op Irish Life naar aanleiding van de omruiling tegen aandelen Irish Life & Permanent (impact 66 miljoen EUR) en de kapitaalverhoging bij Telenet. Eind 1999 bedragen de niet-gerealiseerde meerwaarden op financiële vaste activa 538,7 miljoen EUR; de voornaamste posten hierin zijn Crédit Commercial de France, Istituto Bancario San Paolo IMI di Torino en de overblijvende deelneming in Kredietbank SA Luxembourgeoise.
Toelichting 7: (Im)materiële vaste activa, consolidatieverschillen en overige activa - bankbedrijf (IM)MATERIE¨LE VASTE ACTIVA, CONSOLIDATIEVERSCHILLEN EN OVERIGE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Oprichtingskosten immateriële vaste activa Consolidatieverschillen (1) Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en voertuigen Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Overige activa Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque en girodiensten Overlopende rekeningen Overige activa
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
90 318 28 465 61 853
120 331 57 568 62 763
142 080 89 016 53 064
18,1 % 54,6 % -15,5 %
921 408 691 549 101 050 47 352 2 051 74 299 5 107
1 114 293 700 693 98 265 45 389 1 206 266 513 2 227
1 510 163 960 470 123 420 66 114 2 974 346 813 10 372
35,5 % 37,1 % 25,6 % 45,7 % 146,6 % 30,1 % 365,6 %
6 064 788 349 416 5 159 132 556 240
6 537 135 367 531 5 284 248 885 357
9 732 590 582 505 8 438 112 711 972
48,9 % 58,5 % 59,7 % -19,6 %
(1) Zie ook “Wijziging waarderingsregels” en Toelichting 11: “Eigen vermogen”.
De toename van de oprichtingskosten en immateriële vaste activa met 54,6 % is vooral te verklaren door de wijzigingen in de consolidatiekring. De materiële vaste activa stijgen met 35,5 % tot 1 510 miljoen EUR, wat hoofdzakelijk verband houdt met de uitbreiding van de consolidatiekring en de toegenomen operationele-leasingactiviteiten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
61
Commentaar en gedetailleerde cijfers
De financiële vaste activa van het bankbedrijf nemen als gevolg van de expansie van de Groep sterk toe. De toename van de deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, houdt verband met de verhoging van de participatie in Crédit Commercial de France tot 18,05 % (waarvan 16,13 % in het bankbedrijf is ondergebracht) en in Kredyt Bank (tot 48,6 %) en de opname van de beide deelnemingen (die op 31 december 1998 tot de andere financiële vaste activa behoorden) in de consolidatiekring.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
MUTATIETABEL (IM)MATERIËLE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR)
Oprichtingskosten en immaterie¨le vaste activa
Totaal materie¨le vast activa
Activa in Overige Terreinen Installaties, Meubilair en Leasing en materiële aanbouw en en machines en voertuigen soortgelijke vooruitrechten vaste activa gebouwen uitrusting betalingen
Aanschaffingswaarde Begintoestand 01-01-1999 + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12-1999
92 480 29 587 -19 546
1 940 549 491 644 -384 409
1 012 171 103 860 -38 572
399 363 80 429 -181 923
150 746 24 462 -9 504
1 835 1 102 -262
374 207 248 926 -131 037
2 227 32 865 -23 111
0 3 262 30 318 136 101
33 709 13 643 385 439 2 480 575
36 401 6 310 273 847 1 394 017
-3 649 4 505 85 726 384 451
3 439 2 001 24 490 195 634
0 30 1 550 4 255
251 607 -1 108 491 846
-2 733 190 934 10 372
Meerwaarden Begintoestand 01-01-1999 + Geboekt + Afgeboekt + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen Eindtoestand 31-12-1999
-
116 284 249 -25 059 -33 709 -12 57 753
116 242 249 -25 059 -33 709 -12 57 711
-
42 42
-
-
-
Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand 01-01-1999 + Geboekt + Teruggenomen want overtollig + Afgeboekt + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12-1999
34 911 21 685 0 -19 140 0 889 8 740 47 085
942 541 237 816 -622 -243 449 0 5 254 86 626 1 028 166
427 720 64 971 0 -21 848 0 385 20 030 491 258
301 099 88 787 0 -187 039 -1 284 3 666 55 803 261 032
105 399 18 046 -255 -6 523 -1 059 969 10 867 129 562
629 347 -86 -55 0 -11 457 1 281
107 694 65 665 -281 -27 984 225 245 -531 145 033
-
Nettoboekwaarde einde boekjaar
89 016
1 510 162
960 470
123 419
66 114
2 974
346 813
10 372
62
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
BELEGGINGEN - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Boekwaarde Beleggingen + Terreinen en gebouwen + Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Andere deelnemingen + Aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen + Hypothecaire leningen en andere kredieten + Deposito′s bij cederende ondernemingen + Andere Beleggingen in het kader van tak 23 Totaal boekwaarde beleggingen
6 146 923 151 296 43 568 320 661 682 361 4 318 044 31 593 372 516 101 610 125 274 30 285 6 177 209
7 457 809 150 324 47 074 28 013 1 686 356 4 939 140 38 260 341 846 110 314 116 483 211 043 7 668 851
8 188 137 144 854 111 176 42 163 2 103 373 5 344 861 38 971 206 914 110 503 85 320 1 195 446 9 383 582
9,8 % -3,6 % 136,2 % 50,5 % 24,7 % 8,2 % 1,9 % -39,5 % 0,2 % -26,8 % 466,4 % 22,4 %
Marktwaarde Beleggingen + Terreinen en gebouwen + Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Andere deelnemingen + Aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen + Hypothecaire leningen en andere kredieten + Deposito′s bij cederende ondernemingen + Andere Beleggingen in het kader van tak 23 Totaal marktwaarde beleggingen
7 733 025 228 381 42 760 1 015 306 1 091 033 4 724 431 31 593 372 516 101 610 125 395 30 285 7 763 311
9 802 370 237 380 69 899 117 853 3 192 816 5 574 414 39 114 341 846 110 314 118 733 211 043 10 013 412
10 061 378 235 674 204 514 113 395 3 519 520 5 543 060 39 480 206 914 110 503 88 318 1 195 446 11 256 824
2,6 % -0,7 % 192,6 % -3,8 % 10,2 % -0,6 % 0,9 % -39,5 % 0,2 % -25,6 % 466,4 % 12,4 %
Latente meerwaarden + Deelnemingen, aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Overige Totaal latente meerwaarden
1 102 508 406 387 77 207 1 586 102
1 619 126 635 274 90 162 2 344 561
1 580 716 198 199 94 327 1 873 242
-2,4 % -68,8 % 4,6 % -20,1 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
63
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 8: Beleggingen - verzekeringsbedrijf
Commentaar en gedetailleerde cijfers
MUTATIETABEL BELEGGINGEN (in duizenden EUR)
Aanschaffingswaarde Begintoestand 01-01-1999 + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Overboeking naar een andere rubriek + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12-1999
Bons, Deelnemingen Terreinen en Deelnemingen Deelnemingen in onderin onder- obligaties en gebouwen in verbonden nemingen nemingen vorderingen op onderopgenomen ondernemingen waarmee een volgens de nemingen deelnemingsvermogensverhouding waarmee een mutatiebestaat deelnemingsmethode verhouding bestaat
Aandelen, deelnemingen en andere nietvastrentende effecten
Obligaties en andere vastrentende effecten
261 405 4 562 -6 414
7 688 390 -10
25 243 12 883 -947
7 936 0 2 979
47 074 101 427 0
1 755 492 1 956 749 -1 465 913
4 954 435 987 816 -635 085
0 9 259 562
802 0 8 871
-676 0 36 503
-4 641 0 6 273
65 662 -53 573 160 589
-97 427 917 2 149 818
35 272 8 915 5 351 352
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
1 586 -63 -1 522
0 0 0
0
0
0
0
0
0
0
Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand 01-01-1999 111 081 + Geboekt 8 493 + Teruggenomen -482 + Afgeboekt -4 077 + Overboeking naar een andere rubriek 0 + Andere wijzigingen -309 Eindtoestand 31-12-1999 114 707
1 179 0 -9 0 -967 0 203
705 0 -1 3 967 0 1 674
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
21 661 566 -3 249 -1 377 -401 0 17 201
23 230 1 835 -2 309 -9 991 0 0 12 764
0 0 0
0 0 0
3 034 -1 700 1 334
0 0 0
0 0 0
2 014 310 2 324
0 0 0
144 854
8 667
33 495
6 273
160 589
2 130 294
5 338 588
Meerwaarden Begintoestand 01-01-1999 + Afgeboekt + Overboeking naar een andere rubriek Eindtoestand 31-12-1999
Niet-opgevraagde bedragen Begintoestand 01-01-1999 + Mutaties tijdens het boekjaar Eindtoestand 31-12-1999 Nettoboekwaarde einde boekjaar
Het belegd vermogen van het verzekeringsbedrijf groeit aan met 22,4 % tot 9,4 miljard EUR en vertegenwoordigt 92 % van de verzekeringsactiva. De toename doet zich vooral voor bij beleggingen voor tak-23-produkten dankzij het commerciële succes van deze laatste. Het aandeel van de beleggingen voor tak-23-producten in de totale beleggingen is daardoor toegenomen van 2,75 % eind 1998 tot 12,7 % eind 1999. De toename van de post “Beleggingen in deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode” met 64 miljoen EUR wordt in hoofdzaak verklaard door de consolidatie van de participatie van 1,6 % in CCF. In het kader van de integratie ten gevolge van de fusie werd per 1 juli 1999 de portefeuille annuïteitenleningen van KBC Verzekeringen verkocht aan KBC Bank, waardoor het bedrag van de hypothecaire leningen van 319,3 miljoen EUR in 1998 terugviel tot 195,7 miljoen EUR per einde 1999. Eind 1999 bedragen de overige kredieten 11,2 miljoen EUR.
64
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Toelichting 9: (Im)materiële vaste activa, consolidatieverschillen, vorderingen en overige activa verzekeringsbedrijf VORDERINGEN EN OVERIGE ACTIVA - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Vorderingen Uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen Uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Overige vorderingen en opgevraagd, niet-gestort kapitaal
228 448 138 538 36 037 53 873
274 419 139 660 51 065 83 694
258 996 135 311 58 947 64 739
-5,6 % -3,1 % 15,4 % -22,6 %
Overige activa Overlopende rekeningen Overige activa
234 628 169 539 65 088
260 722 194 409 66 313
269 851 203 883 65 968
3,5 % 4,9 % -0,5 %
63 792 3 675 60 117
92 625 78 597 14 027
83 426 71 146 12 280
-9,9 % -9,5 % -12,5 %
Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Oprichtingskosten immateriële vaste activa Consolidatieverschillen (zie Toelichting 11: “Eigen vermogen”)
MUTATIETABEL OPRICHTINGSKOSTEN EN IMMATERIE}LE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR) Aanschaffingswaarde Begintoestand 01-01-1999 + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12-1999
109 401 5 425 -4 179 115 000
Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand 01-01-1999 + Geboekt + Teruggenomen + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12-1999
30 803 14 703 -521 -1 132 43 854
Nettoboekwaarde
71 146
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
65
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Het aandeel van de “Obligaties en andere vastrentende effecten” in de boekwaarde van de beleggingsportefeuille (exclusief tak 23) blijft nagenoeg stabiel op 65 %. De stijging van de langetermijnrente resulteert echter in een daling van de niet-gerealiseerde meerwaarden op vastrentende effecten van 635,3 miljoen EUR eind 1998 tot 198,2 miljoen EUR eind 1999. Een grondige rendements- en risicoanalyse ging vooraf aan de herziening van de beleggingsstrategie, waarbij het gewicht van aandelen (inclusief deelnemingen) in de boekwaarde van de portefeuille (exclusief tak 23) met 3,94 procentpunten is verhoogd tot 27,56 % en de portefeuille sterker Europees wordt gespreid. Eind 1999 bedragen de niet-gerealiseerde meerwaarden op aandelen (inclusief deelnemingen) 1 580,7 miljoen EUR, dit is een lichte daling tegenover eind 1998.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 10: Financiële vaste activa - holdingactiviteiten FINANCIËLE VASTE ACTIVA - HOLDINGACTIVITEITEN (in duizenden EUR)
31-12-1999
Totaal Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Deelnemingen Andere deelnemingen + Achtergestelde vorderingen
285 435 10 443 10 443 274 993 274 993
Samenstelling deelnemingen Deelnemingen in kredietinstellingen
10 443
Notering en marktwaarde Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden
10 443 14 588 4 145
De financiële activa van de holdingactiviteiten bevatten hoofdzakelijk de participatie van 0,32 % in CCF en de Automatisch Converteerbare Obligatielening (ACO) van KBC Bankverzekeringsholding aan KBC Bank ad 250 miljoen EUR. Deze laatste lening is geëlimineerd in de post “Eliminaties” op het actief. Op het passief komt deze lening terecht in de achtergestelde schulden van het bankbedrijf en wordt ze geëlimineerd in de post “Eliminaties” bij de rubriek “Achtergestelde schulden” (zie Toelichting 13: “Achtergestelde schulden”). Per saldo komt deze achtergestelde lening dus niet voor op het actief, noch op het passief.
Toelichting 11: Eigen vermogen - Groep a) Aansluiting van het eigen vermogen van KBC Bank, KBC Verzekeringen en KBC Bankverzekeringsholding Het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bankverzekeringsholding is lager dan de som van het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bank en van KBC Verzekeringen dat is vermeld onder “4 Solvabiliteit” vanwege onder meer de eliminatie van intragroepsverrichtingen, de eliminatie van eigen aandelen en het niet-geconsolideerd resultaat van KBC Bankverzekeringsholding. b) Consolidatieverschillen De goodwill die is betaald op de acquisities vanaf 1 januari 1999, wordt rechtstreeks in mindering gebracht op het eigen vermogen (zie “Wijziging waarderingsregels”). Het bedrag van de afgetrokken goodwill, na aftrek van de theoretische afschrijving daarop, is opgenomen onder de passiefrubriek “Vbis Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen”. De in mindering gebrachte positieve consolidatieverschillen bedragen 1 634 miljoen EUR, waarvan 1 520 miljoen EUR wordt uitgedrukt op de post “Vbis Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen” en 114 miljoen EUR in mindering is gebracht op de reserves. Dit laatste bedrag is de theoretische afschrijving op deze consolidatieverschillen die in 1999 zou zijn geboekt indien de CBF de bovenvermelde derogatie niet had verleend (voor toelichting bij deze werkwijze wordt verwezen naar de waarderingsregels). De in mindering gebrachte consolidatieverschillen hebben voornamelijk betrekking op Crédit Commercial de France (728 miljoen EUR), C { eskoslovenska´ Obchodnı´ Banka (C { SOB, 667 miljoen EUR), Kredyt Bank (85 miljoen EUR), IIB en ILFG (65 miljoen EUR), en KBC Financial Products (61 miljoen EUR). De positieve consolidatieverschillen op het actief hebben betrekking op de nog niet afgeschreven goodwill naar aanleiding van acquisities voor 1 januari 1999. Het bedrag dat in deze rubriek onder “Stijging deelnemingspercentage” is opgenomen, heeft betrekking op bijkomende goodwill op acquisities voor 1 januari 1999 waarbij de prijs gespreid wordt betaald naar gelang de prestaties van de onderneming. De passiefrubriek “Consolidatieverschillen” heeft betrekking op badwill.
66
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Afschrijvingen
Daling Stijging Begintoestand deelnemings- deelnemings01-01-1999 percentage percentage
(in duizenden EUR)
BANKBEDRIJF Consolidatieverschillen Positieve (actief), geactiveerde goodwill Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill
Andere Eindtoestand wijzigingen 31-12-1999
62 763 6 526 0
1 250 -7 -816 056
-1 759 0 0
-9 190 0 32 717
0 -4 513 0
53 064 2 006 - 783 339
Verschillen na toepassing van de vermogensmutatiemethode Negatieve (passief), badwill 0 Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill 0
0 -780 029
0 0
0 78 002
4 684 0
4 684 - 702 027
11 701 4 783 0
0 0 -1 568
0 0 0
-1 494 0 157
0 0 0
10 207 4 783 -1 411
Verschillen na toepassing van de vermogensmutatiemethode Positieve (actief), geactiveerde goodwill 2 326 Negatieve (passief), badwill 5 350 Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill 0
0 0 -21 200
0 -17 0
-254 0 1 842
0 0 0
2 073 5 333 -19 358
HOLDINGACTIVITEITEN Verschillen na toepassing van de vermogensmutatiemethode Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill 0
-15 480
0
1 548
0
-13 932
1 250 0 -7 -1 634 333
-1 759 0 -17 0
-9 190 -1 748 0 114 266
0 0 171 0
53 064 12 280 16 806 -1 520 067
VERZEKERINGSBEDRIJF Consolidatieverschillen Positieve (actief), geactiveerde goodwill Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill
TOTAAL Positieve (actief), bankbedrijf Positieve (actief), verzekeringsbedrijf Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geı¨mputeerde goodwill
62 763 14 027 16 659 0
c) Mutatietabel eigen vermogen
MUTATIETABEL GECONSOLIDEERD EIGEN VERMOGEN (in duizenden EUR)
Mutatietabel 1998 Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves en overgedragen resultaat Consolidatieverschillen(badwill) Omrekeningsverschillen Eigen vermogen
Begintoestand 01-01
Kapitaalverhoging en omzetting ATO’s
Winstreservering
Afboeking positieve geı¨mputeerde consolidatieverschillen
Omrekeningsverschillen
Andere wijzigingen
Eindtoestand 31-12
576 987 1 858 121 12 495 2 247 700 16 959 3 609 4 715 871
3 962 49 495 0 0 0 53 457
0 0 0 473 721 0 473 721
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 -13 304 -13 304
-251 -6 034 -875 257 -300 -7 203
580 697 1 901 582 11 620 2 721 678 16 659 -9 695 5 222 542
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
67
Commentaar en gedetailleerde cijfers
MUTATIETABEL CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Begintoestand 01-01
Kapitaalverhoging en omzetting ATO’s
Winstreservering
Afboeking positieve geı¨mputeerde consolidatieverschillen
Omrekeningsverschillen
Andere wijzigingen
Eindtoestand 31-12
580 697 1 901 582 11 620 2 721 678 16 659 0
1 699 26 047 -
602 735 -
-114 266 -1 520 067
-
-505 -454 146 -
582 397 1 927 629 11 115 3 209 692 16 805 -1 520 067
-9 695 5 222 542
27 746
602 735
-1 634 333
-1 702 -1 702
-814
-11 397 4 216 174
(in duizenden EUR)
Mutatietabel 1999 Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves en overgedragen resultaat Consolidatieverschillen(badwill) Geı¨mputeerde positieve consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Eigen vermogen
Ingevolge de toepassing van de door de CBF verleende derogatie (zie “Wijziging van de waarderingsregels”), waarbij positieve consolidatieverschillen voor verwervingen vanaf 1 januari 1999 in mindering kunnen worden gebracht op het geconsolideerd eigen vermogen, daalt het geconsolideerd eigen vermogen in strikte zin met 1 miljard EUR tot 4,2 miljard EUR, en dit ondanks de traditioneel belangrijke winstreservering. Het vanuit solvabiliteitsoogpunt voor het bankbedrijf belangrijke Tier-1-kapitaal wordt niet beïnvloed door de derogatie van de CBF aangezien positieve consolidatieverschillen daarbij sowieso in mindering worden gebracht. Ondanks de negatieve impact van de belangrijke positieve consolidatieverschillen neemt de Tier-1-ratio van het bankbedrijf licht toe tot 7,4 % (zie “4 Solvabiliteit”). Voor een gedetailleerd overzicht van de ontwikkeling van het kapitaal, de uitgiftepremies en het aandeelhouderschap wordt verwezen naar de toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening. d) Staat van de reserves en het overgedragen resultaat
STAAT VAN DE RESERVES EN HET OVERGEDRAGEN RESULTAAT (in duizenden EUR)
1999
Begintoestand 01-01 Resultaat van de groep Dividenden Bestuurders Theoretische afschrijving consolidatieverschillen Overige Eindtoestand 31-12
2 721 678 969 746 -365 650 -1 362 -114 266 -454 3 209 692
e) Staat van de eigen aandelen
STAAT VAN DE EIGEN AANDELEN 31-12-1999 In portefeuille bij KBC Verzekeringen NV Fidea NV Centea NV KBC Derivatives NV (trading portefeuille) Secura NV KBC Securities NV (trading portefeuille) Maatschappij voor Brandherverzekering CV VITIS Life Luxembourg SA
68
Aantal
In % van de uitgegeven aandelen
Boekwaarde (in duizenden EUR)
7 082 060 1 240 178 817 380 1 035 255 92 570 281 275 2 690 38 000
2,38 % 0,42 % 0,27 % 0,35 % 0,03 % 0,09 % 0,0009 % 0,01 %
83 234 517 59 960 648 12 577 063 55 386 143 3 837 589 15 048 212 39 381 1 435 576
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Toelichting 12: Belangen van derden - Groep BELANGEN VAN DERDEN - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal Belangen van derden Preferente aandelen
188 139 188 139 0
100 372 100 372 0
1 750 936 258 683 1 492 253
1 644,5 % 157,7 % -
De balansrubriek “Belangen van derden” stijgt in 1999 fors als gevolg van de uitgifte van vijf emissies van nietcumulatieve preferente aandelen door KBC Bank voor een totaal bedrag van 1,5 miljard EUR waarvan twee tranches werden geplaatst op de Europese retailmarkten (voornamelijk Nederland en Spanje) en drie tranches bij Europese en Amerikaanse institutionele beleggers. De belangen van derden in strikte zin namen met 158,3 miljoen EUR toe tot 258,7 miljoen EUR, wat per saldo grotendeels overeenkomt met de impact van de consolidatie van C { SOB enerzijds (17,65 % belangen van derden) en de verhoging van de participatie in Irish Intercontinental Bank van 75 % tot 100 % anderzijds.
Toelichting 13: Achtergestelde schulden - Groep ACHTERGESTELDE SCHULDEN - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal Converteerbaar Niet-converteerbaar
3 973 998 244 895 3 729 103
4 559 554 890 323 3 669 231
5 944 740 886 451 5 058 289
30,4 % -0,4 % 37,9 %
Maatschappij Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf Eliminaties
3 972 636 20 575 -19 214
4 580 643 21 815 -42 904
6 219 570 21 815 -296 644
35,8 % 0,0 % 591,4 %
Geografische indeling (bankbedrijf) Binnenland Buitenland wrv. eurozone
390 541 3 582 096 -
682 419 3 898 224 -
2 482 545 3 737 025 306 955
263,8 % -4,1 % -
Monetaire indeling (bankbedrijf) In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
390 541 3 582 096
631 892 3 948 751
5 986 269 233 302
847,4 % -94,1 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
69
Commentaar en gedetailleerde cijfers
De aandelen KBC Bankverzekeringsholding (voorheen ex-Kredietbank) die in handen zijn van KBC Verzekeringen NV en enkele van haar dochters maakten deel uit van de beleggingsportefeuille van KBC Verzekeringen op het ogenblik van de fusie die tot KBC Bank & Verzekering leidde. Einde 1998 bezaten KBC Verzekeringen en haar dochters 2,97 % van het aantal aandelen KBC Bankverzekeringsholding; einde 1999 is dat teruggelopen tot 2,84 %. Het is de bedoeling dat KBC Verzekeringen en Centea zich te gelegener tijd van hun aandelen KBC Bankverzekeringsholding ontdoen.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR) Indeling naar restlooptijd (vervaljaar)
2000 350 711
2001 268 156
2002 799 563
2003 494 438
2004 838 214
2005 1 367 480
2006 422 297
2007 145 543
2008 296 812
2009 238 611
2010 0
2011 166 778
2012 0
2013 0
2014 6 037
perpetueel 824 930
De toename van de achtergestelde schulden deed zich uitsluitend voor in het bankbedrijf en beoogde de versterking van het Tier-2-kapitaal en het Tier-3-kapitaal. Voor een overzicht van de nieuwe uitgiften wordt verwezen naar “4 Solvabiliteit”. De toename in de post “Eliminaties” houdt verband met de achtergestelde in aandelen terugbetaalbare lening van KBC Bankverzekeringsholding aan KBC Bank ad 250 miljoen EUR (zie Toelichting 10: “Financie¨le vaste activa”).
Toelichting 14: Fonds voor Algemene Bankrisico′s - bankbedrijf FONDS VOOR ALGEMENE BANKRISICO’S - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Begintoestand 01-01 + Toevoegingen via de resultatenrekening + Overboeking uit het Intern Zekerheidsfonds + Wijziging consolidatiekring + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand 31-12
1998
1999
900 657 206 958 405 447 93 166 -282 -1 888 1 604 057
1 604 057 238 839 0 38 906 -231 -56 096 1 825 476
Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s is een voorzorgsfonds ter beveiliging van de solvabiliteit van de instelling tegen toekomstige risico’s die, hoewel nog niet te onderkennen, eigen zijn aan de aard van het bankbedrijf. Het betreft dus een voorzorgfonds dat wordt aangelegd boven op de nodige geïndividualiseerde en niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen en voorzieningen met betrekking tot vorderingen, effecten, risico’s en kosten. In de berekening van de wettelijk opgelegde solvabiliteitsratio wordt het Fonds voor Algemene Bankrisico’s beschouwd als Tier-1-kapitaal.Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s wordt hoofdzakelijk opgebouwd door het toevoegen via de resultatenrekening van een deel van de gerealiseerde meerwaarden op aandelen en financiële vaste activa, in plaats van deze te laten doorstromen naar het geconsolideerd resultaat. Daarnaast nam het Fonds voor Algemene Bankrisico’s in 1998 uitzonderlijk sterk toe dankzij de toevoeging van een groot deel van het Intern Zekerheidsfonds, een vergelijkbaar maar voorheen niet-zichtbaar voorzorgfonds (zie ook Toelichting 30: “Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s”). De impact van de wijzigingen in de consolidatiekring op het Fonds voor Algemene Bankrisico’s betreft vooral de Antwerpse Diamantbank; de volledige consolidatie van de “Andere wijzigingen” bevatten vooral de toewijzing van goodwill op Irish Intercontinental Bank en op Antwerpse Diamantbank aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s.
70
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal wrv. mobiliseringsschulden wegens herdiscontering van handelspapier
50 091 280 230 916
36 066 983 131 364
28 871 450 144 274
-20,0 % 9,8 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
14 263 608 35 827 672 0
4 069 619 31 997 364 0
3 191 064 25 680 386 5 008 042
-21,6 % -19,7 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
15 083 369 35 007 912
6 882 344 29 184 639
11 672 737 17 198 713
69,6 % -41,1 %
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
3 539 365 46 551 916 34 001 360 10 251 175 2 153 822 105 505 40 054
3 855 015 32 211 968 25 922 258 5 419 209 649 150 120 376 100 976
1 436 909 27 434 541 20 610 177 4 018 228 819 880 1 924 562 61 694
-62,7 % -14,8 % -20,5 % -25,9 % 26,3 % -38,9 %
De schulden aan kredietinstellingen dalen met 20 % tot 28,9 miljard EUR, wat uiteraard samenhangt met de verdere afbouw van de vorderingen op kredietinstellingen om de risicogewogen activa te beperken en het rendement in verhouding tot het ingezet kapitaal te verbeteren.
Toelichting 16: Schulden aan cliënten en in schuldbewijzen belichaamde schulden - bankbedrijf SCHULDEN AAN CLIËNTEN EN IN SCHULDBEWIJZEN BELICHAAMDE SCHULDEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal Schulden aan cliënten In schuldbewijzen belichaamde schulden
78 519 898 54 977 411 23 542 487
84 962 323 63 516 382 21 445 942
93 119 240 71 882 057 21 237 183
9,6 % 13,2 % -1,0 %
Schulden aan cliënten
54 977 411
63 516 382
71 882 057
13,2 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
39 676 745 15 300 666 -
44 220 666 19 295 716 -
50 817 409 21 064 647 7 186 869
14,9 % 9,2 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
38 687 212 16 290 199
42 830 869 20 685 512
58 134 913 13 747 144
35,7 % -33,5 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
71
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 15: Schulden aan kredietinstellingen - bankbedrijf
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
13 393 447 41 583 964 13 592 932 5 792 615 2 830 171 820 249 18 547 997
18 361 216 45 155 166 16 085 247 7 084 746 1 274 749 331 301 20 379 122
15 998 538 55 883 519 22 695 517 10 744 343 2 383 424 250 649 19 809 586
-12,9 % 23,8 % 41,1 % 51,7 % 87,0 % -24,3 % -2,8 %
In schuldbewijzen belichaamde schulden
23 542 487
21 445 942
21 237 183
-1,0 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
14 604 136 8 938 351 -
13 062 967 8 382 974 -
12 445 745 8 791 438 2 475 737
-4,7 % 4,9 % -
Monetaire indeling In euro’s (31-12-1997 en 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
14 296 494 9 245 993
13 108 937 8 337 004
14 363 527 6 873 656
9,6 % -17,6 %
Indeling naar restlooptijd Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
23 542 487 6 671 140 5 161 025 10 681 418 972 168 56 736
21 445 941 6 568 547 4 280 700 9 750 124 648 964 197 606
21 237 183 8 999 712 3 722 131 8 082 220 377 778 55 342
-1,0 % 37,0 % -13,0 % -17,1 % -41,8 % -72,0 %
Schulden aan cliënten en schuldbewijzen, indeling naar type
78 519 898
84 964 323
93 119 240
9,6 %
Totaal schulden aan cliënten Zichtdeposito′s Termijndeposito′s Depositoboekjes Deposito′s van bijzondere aard Overige deposito′s
54 977 411 9 622 219 24 837 672 17 785 058 593 674 2 138 787
63 516 382 12 205 510 28 620 213 18 353 149 593 398 3 744 112
71 882 057 13 752 615 30 509 108 20 109 841 625 569 6 884 923
13,2 % 12,7 % 6,6 % 9,6 % 5,4 % 83,9 %
Totaal schuldbewijzen Kasbons Obligaties Depositocertificaten
23 542 487 13 620 581 4 833 493 5 088 413
21 445 942 11 941 831 3 290 063 6 214 048
21 237 183 9 890 143 3 489 079 7 857 961
-1,0 % -17,2 % 6,0 % 26,5 %
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Totaal schulden aan cliënten en schuldbewijzen
57 283 633
27 678 690
63 263 155
29 856 085
Totaal schulden aan cliënten Zichtdeposito′s Termijndeposito′s Depositoboekjes Deposito′s van bijzondere aard Overige deposito′s
44 220 666 7 688 581 15 307 584 17 938 659 543 492 2 742 350
19 295 716 4 516 929 13 312 629 414 490 49 906 1 001 762
50 817 409 10 901 549 17 382 204 19 457 026 581 677 2 494 953
21 064 647 2 851 066 13 126 904 652 815 43 892 4 389 970
Totaal schuldbewijzen Kasbons Obligaties Depositocertificaten
13 062 967 11 896 840 35 734 1 130 394
8 382 974 44 991 3 254 329 5 083 654
12 445 745 9 872 213 436 154 2 137 378
8 791 438 17 930 3 052 925 5 720 583
Geografische indeling
72
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Buitenlandse werkmiddelen De toename van de buitenlandse cliëntenwerkmiddelen (+7,9 %) is uitsluitend te danken aan de opname van C { SOB in de consolidatiekring.
Toelichting 17: Mutatietabel voorzieningen en uitgestelde belastingen - Groep MUTATIETABEL VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN - GROEP (in duizenden EUR)
Bankbedrijf Pensioenen Toekomstige kosten voor gebouwen Betwiste zaken (BTW, juridisch, andere) Operationele risico′s Herstructureringskosten EUR/“jaar 2000” Autoleasing IT-dochters Andere voorzieningen Subtotaal voorzieningen risico’s en kosten Belastingen Verbinteniskredieten Totaal voorzieningen Uitgestelde belastingen Totaal voorzieningen en uitgestelde belastingen Verzekeringsbedrijf Belastingen Herstructureringskosten EUR/“jaar 2000” Financie¨le risico’s Andere voorzieningen Totaal
Begintoestand 01-01-1999
Toevoegingen
Bestedingen en terugnemingen
Totaal mutaties met resultaatsimpact
Wijziging consolidatiekringen herklassering
Eindtoestand 31-12-1999
85 910 30 208 64 428 37 184 97 508 3 458 4 479 49 747 53 237 426 159
16 705 5 000 5 486 45 594 0 0 3 530 0 29 971 106 287
-29 933 -10 816 -10 039 0 -30 347 -3 279 -1 160 -243 -24 034 -109 851
-13 228 -5 816 -4 553 45 594 -30 347 -3 279 2 370 -243 5 937 -3 564
-141 0 0 0 25 649 0 0 -28 075 88 -2 479
72 542 24 392 59 875 82 778 92 810 179 6 849 21 429 59 262 420 115
52 066 24 491 502 716
3 056 38 337 147 680
-82 -63 713 -173 646
2 974 -25 375 -25 966
704 123 963 122 188
55 743 123 079 598 938
6 832 509 548
1 924 149 604
-1 358 -175 004
566 -25 400
3 325 125 513
10 723 609 661
60 003 24 432 9 998 0 14 056 108 490
15 11 788 0 71 769 389 83 961
-2 690 -7 295 -488 0 -4 713 -15 186
-2 675 4 494 -488 71 769 -4 324 68 776
0 0 0 0 0 0
57 329 28 925 9 510 71 769 9 733 177 266
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
73
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Binnenlandse werkmiddelen De voorkeur van de spaarder voor aandelenbeleggingen onder invloed van de lage rente en het internationaal gunstig beursklimaat bepaalt net als in voorgaande jaren de ontwikkeling van de binnenlandse cliëntenwerkmiddelen (+10,4 %). In deze marktomgeving fungeren de zichtdeposito’s, die met 41,8 % toenemen, meer dan ooit als wachtrekening in afwachting van beleggingsmogelijkheden. Bovendien is het renteverschil met kortlopende termijndeposito’s relatief klein, waardoor ook bedrijven minder snel liquiditeiten op een termijnrekening plaatsen. De spaardeposito’s nemen nog met 8,5 % toe, maar de afvloeiing van middelen uit kasbons (-17 %) zette zich onverminderd voort. Door de lage rente worden kasbons die hun vervaldag bereiken weinig in kasbons herbelegd, maar grotendeels in beleggingsfondsen of in spaarboekjes. De middelen die in beleggingsfondsen met kapitaalgarantie worden geplaatst, keren in de vorm van termijndeposito’s grotendeels naar KBC Bank terug. Deze beleggingsfondsen zijn technisch gezien meestal een combinatie van afgeleide producten en termijndeposito’s, die gedeeltelijk bij KBC worden geplaatst.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Eind 1999 bedragen de op het passief uitgedrukte voorzieningen en uitgestelde belastingen 786,9 miljoen EUR tegenover 618 miljoen EUR een jaar voordien. In het bankbedrijf is de toename hoofdzakelijk te verklaren door de wijzigingen in de consolidatiekring. De toevoegingen en de terugnemingen van voorzieningen voor risico’s en kosten via de resultatenrekening zijn per saldo nagenoeg verwaarloosbaar. De voornaamste elkaar compenserende bedragen zijn de terugneming van voorzieningen voor herstructureringskosten (30,3 miljoen EUR), de terugneming van voorzieningen voor vervroegde uitdiensttreding (17 miljoen EUR) en de vorming van een voorziening voor operationele risico’s van 45,6 miljoen EUR. In het verzekeringsbedrijf is de in 1998 aangelegde belastingvoorziening van 59,5 miljoen EUR voor de betwiste fiscale aanslag met betrekking tot de rentebuffer in de technische voorzieningen Leven van ex-ABB geactualiseerd. De voorziening voor fusie- en herstructureringskosten neemt licht toe met 4,5 miljoen EUR tot 28,9 miljoen EUR. Deze toename is de resultante van bestedingen ad 7,3 miljoen EUR, voornamelijk ter compensatie van de kosten van externen die zijn ingezet voor IT, en een toevoeging ad 11,8 miljoen EUR voor uitstapregelingen op basis van de definitieve gegevens. Het overschot op de voorziening voor de overgang naar het jaar 2000 werd overgeboekt naar de voorziening voor de overschakeling op de euro, die nu 9,5 miljoen EUR bedraagt. Voor het eerst werd een voorziening voor financiële risico’s ad 71,8 miljoen EUR aangelegd. Deze voorziening werd ingevoerd om de verlies- en kostenrisico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta, in effecten of in andere financiële instrumenten op te vangen. Het is de bedoeling deze voorziening in de loop van de volgende jaren op te trekken tot een nog te bepalen normbedrag wordt bereikt. Dit normbedrag zal uiteraard van jaar tot jaar fluctueren naar gelang van de aangehouden financiële risicopositie.
Toelichting 18: Overige passiva - bankbedrijf OVERIGE PASSIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Totaal Overlopende rekeningen Overige
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
5 940 361 4 370 355 1 570 006
7 312 795 5 334 264 1 978 531
9 795 294 7 837 987 1 957 307
33,9 % 46,9 % -1,1 %
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
5 617 204 231 535 3 413 150 1 839 157 25 302 63 226 44 835 30 285 5 647 490
6 598 366 202 309 4 162 741 1 974 404 22 199 187 928 48 785 210 779 6 809 145
7 045 410 198 839 4 467 156 2 083 340 22 321 191 248 82 505 1 195 446 8 240 856
6,8 % -1,7 % 7,3 % 5,5 % 0,5 % 1,8 % 69,1 % 467,2 % 21,0 %
Toelichting 19: Technische voorzieningen - verzekeringsbedrijf TECHNISCHE VOORZIENINGEN - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR) Bruto Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s + Voorziening voor verzekering “Leven” + Voorziening voor te betalen schade + Voorziening voor winstdeling en ristorno′s + Voorziening voor egalisatie en catastrofes + Andere technische voorzieningen Tak 23 Totaal bruto technische voorzieningen
74
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Deel van de herverzekeraar Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s + Voorziening voor verzekering “Leven” + Voorziening voor te betalen schade + Voorziening voor winstdeling en ristorno′s + Andere technische voorzieningen Totaal deel van de herverzekeraar Netto Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s + Voorziening voor verzekering “Leven” + Voorziening voor te betalen schade + Voorziening voor winstdeling en ristorno′s + Voorziening voor egalisatie en catastrofes + Andere technische voorzieningen Tak 23 Totaal netto technische voorzieningen wrv. gewaarborgd door zakelijke zekerheden op de activa van de onderneming
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
221 198 6 399 4 130 206 991 41 3 637 221 198
229 611 3 516 4 991 219 314 0 1 791 229 611
221 414 3 529 4 255 210 666 0 2 964 221 414
-3,6 % 0,4 % -14,7 % -3,9 % 65,5 % -3,6 %
5 396 006 225 136 3 409 020 1 632 166 25 261 63 226 41 197 30 285 5 426 292 372 987
6 368 755 198 793 4 157 750 1 755 090 22 199 187 928 46 995 210 779 6 579 534 364 758
6 823 996 195 310 4 462 901 1 872 674 22 321 191 248 79 542 1 195 446 8 019 442 345 921
7,1 % -1,8 % 7,3 % 6,7 % 0,5 % 1,8 % 69,3 % 467,2 % 21,9 % -
Exclusief tak 23, waarvoor de technische voorzieningen met 985 miljoen EUR toenemen, is aan de netto technische voorzieningen 455 miljoen EUR of 7,1 % toegevoegd. Met een laatste toevoeging van 131,1 miljoen EUR heeft KBC Verzekeringen de rentebuffer in het levenbedrijf, dat wil zeggen het verschil verkregen door de technische voorzieningen voor levensverzekeringen met een gegarandeerde tariefrente van 4,75 % te berekenen tegen een verdisconteringsvoet van 4 % in plaats van 4,75 %, op 366,9 miljoen EUR gebracht. De nettovoorziening voor te betalen schaden neemt, volledig in overeenstemming met de stijging van de netto verdiende premies, met 6,7 % toe. Ondanks de ontrekking van 3,0 miljoen EUR in het herverzekeringsbedrijf omwille van de decemberstormen in Frankrijk, is de voorziening voor egalisatie en catastrofes nog met 3,3 miljoen EUR verhoogd. De forse toename van de andere technische voorzieningen (+ 69 %) houdt verband met het aanleggen van de “jaar 2000”-voorziening ad 29,6 miljoen EUR.
Toelichting 20: Overige passiva - verzekeringsbedrijf OVERIGE PASSIVA - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR) Schulden Uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen Uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Overige schulden wrv. gewaarborgd door zakelijke zekerheden op de activa van de onderneming Overlopende rekeningen
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
193 582 49 301 14 912 129 369 1 401
293 722 66 569 6 212 220 942 1 291
420 576 68 614 22 596 329 366 0
43,2 % 3,1 % 263,8 % 49,1 % -100,0 %
26 112
10 878
11 739
7,9 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
75
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 21: Financie¨le schulden - holdingactiviteiten In de loop van het boekjaar 1999 heeft KBC Bankverzekeringsholding commercial paper uitgegeven dat grotendeels werd aangewend voor de financiering van de kapitaalverhoging bij KBC Bank NV en de opname van een ACO die eveneens door KBC Bank NV werd uitgegeven. Op 31 december 1999 bedroeg het uitstaande saldo van commercial paper 1 015,7 miljoen EUR, hetgeen grotendeels de wijziging van de post “Financiële schulden holdingactiviteiten” verklaart.
Toelichting 22: Eliminaties en betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en die niet in de consolidatie zijn opgenomen of niet geëlimineerd - Groep ELIMINATIES EN BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT EN DIE NIET IN DE CONSOLIDATIE ZIJN OPGENOMEN OF NIET GEËLIMINEERD - GROEP (in duizenden EUR)
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Eliminaties Niet geëlimineerd Niet geëlimineerd 31-12-1998 31-12-1999 31-12-1998 31-12-1999 31-12-1998 31-12-1999 Tussen bankbedrijf, verzekeringsbedrijf en Holding
Verbonden ondernemingen
ACTIVA BANKBEDRIJF I Vorderingen op kredietinstellingen II Vorderingen op cliënten III A Vastrentend IV Financiële vaste activa VII Overige activa
356 355 13 138 1 274
372 497 10 659 912
671 938 107 780 11 717 0 -
813 650 82 545 16 950 0 -
3 98 263 0 0 -
2 595 158 825 0 3 013 -
VERZEKERINGSBEDRIJF IX Beleggingen XII Vorderingen XIII Overige activa
114 471 78 930
5 215 106 582
684 14 271 -
14 940 2 316 -
161 -
33 495 1 513 -
HOLDINGACTIVITEITEN XV Financiële vaste activa XVII Overige activa
45 527
274 993 58 226
-
-
-
-
609 695
829 085
806 390
930 401
98 427
199 441
42 904
296 644
54 741
-
-
-
204 527 4 635
203 777 13 308
801 769 270 237 351 980 -
277 756 28 194 651 339 -
182 143 112 0 -
159 42 423 0 -
55 712
54 896
3 900
64 678
864
4 101
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA IX Achtergestelde schulden BANKBEDRIJF XI Schulden aan kredietinstellingen XII Schulden aan cliënten XIII In schuldbewijzen belichaamde schulden XV Overige passiva VERZEKERINGSBEDRIJF XX Overige passiva
76
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
301 166 751
259 980 481
-
-
-
-
Subtotaal exclusief achtergestelde schulden
566 791
532 441
1 427 886
1 021 968
144 158
46 683
TOTAAL PASSIVA
609 695
829 085
1 482 627
1 021 968
144 158
46 683
44 614
43 858
-
-
-
-
RESULTATENREKENING BANKBEDRIJF C Nettoprovisies
3.2 RESULTATEN UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VAN HET BANKBEDRIJF Toelichting 23: Nettorente-inkomsten - bankbedrijf NETTORENTE-INKOMSTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Nettorente-inkomsten
1 828 049
1 864 144
2 056 647
10,3 %
Rente- en soortgelijke opbrengsten Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op cliënten Vastrentende effecten en waardepapier, handelsportefeuille Vastrentende effecten en waardepapier, beleggingsportefeuille
8 026 792 2 182 272 3 270 415 183 089 2 391 016
8 273 861 1 968 298 3 641 784 223 025 2 440 753
8 437 037 1 753 744 4 054 561 294 616 2 334 116
2,0 % -10,9 % 11,3 % 32,1 % -4,4 %
Rente- en soortgelijke kosten Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan cliënten Schuldbewijzen Achtergestelde schulden Netto resultaat dekkingsverrichtingen
-6 198 743 -2 676 049 -1 776 689 -1 402 101 -283 228 -60 676
-6 409 717 -2 620 284 -2 085 844 -1 269 310 -251 703 -182 576
-6 380 391 -2 585 330 -2 292 752 -1 067 776 -290 461 -144 072
-0,5 % -1,3 % 9,9 % -15,9 % 15,4 % -21,1 %
Toelichting 24: Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten - bankbedrijf OPBRENGSTEN UIT NIET-VASTRENTENDE EFFECTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Totaal opbrengsten uit niet-vastrentende effecten Aandelen en niet-vastrentende effecten, handelsportefeuille Aandelen en niet-vastrentende effecten, beleggingsportefeuille Overige opbrengsten uit financiële vaste activa
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
84 636 20 731 38 828 25 077
95 859 20 521 56 561 18 777
100 248 28 090 45 285 26 874
4,6 % 36,9 % -19,9 % 43,1 %
De trend van voorgaande jaren in de ontwikkeling van de nettorente-inkomsten en dividenden (+10 % tot 2 157 miljoen EUR) heeft zich in 1999 voortgezet. De binnenlandse rentewinst inclusief dividenden stijgt slechts met 1,1 % tot 1 574 miljoen EUR wat vooral het gevolg is van de aanhoudende druk op de rentemarge. De buitenlandse rentewinst inclusief dividenden neemt daarentegen met ruim 60 % toe tot 646 miljoen EUR dankzij de opname van C { SOB in de consolidatiekring en de groei van de rentewinst in de branches met bijna 29 %. De autonome buitenlandse groei wordt grotendeels verklaard door de groei van de kredietverlening in New York, Londen en Ierland. Ten slotte wordt de rentewinst negatief beïnvloed door de fundingkosten van de acquisities ad 63 miljoen EUR (vooral op CCF en C { SOB).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
77
Commentaar en gedetailleerde cijfers
HOLDINGACTIVITEITEN XXII Financiële schulden XXIII Overige passiva
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 25: Winst uit financiële transacties - bankbedrijf WINST UIT FINANCIËLE TRANSACTIES - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal
508 116
731 486
636 182
-13,0 %
Uit het wissel- en handelsbedrijf
197 389
153 162
170 561
11,4 %
Uit de realisatie van beleggingseffecten Vastrentende effecten en waardepapier Uit effectisering van vorderingen Niet-vastrentende effecten + Generale Bank + Generale Maatschappij + Royale Belge + Almanij en KBC Holding + ING + UCB + Electrabel + Fortis + PetroFina + Tractebel + Delhaize De Leeuw + CBR + Aegon + Solvay + Colruyt + Dexia + Andere
310 727 150 025 0 160 702 -
578 325 196 767 0 381 558 74 102 61 543 25 702 3 722 55 914 34 343 33 916 18 120 3 385 5 125 7 551 58 135
465 621 54 540 4 408 406 674 0 0 0 20 591 131 481 13 914 24 225 42 430 36 263 90 045 13 739 2 504 7 020 6 093 5 454 5 837 7 079
-19,5 % -72,3 % 6,6 % -100 % -100 % -100 % 453,2 % 135,1 % -59,5 % -28,6 % 134,2 % 971,2 % 1 656,9 % 82,0 % -87,8 %
Het resultaat uit financiële transacties daalt met 13 % als gevolg van de fors lagere gerealiseerde meerwaarden op obligaties (54,5 miljoen EUR tegenover de relatief hoge 196,8 miljoen EUR in de referentieperiode). Het ongunstige renteklimaat beperkt de mogelijkheden om meerwaarden te realiseren op de obligatieportefeuille en bovendien tast de realisatie van dergelijke meerwaarden de toekomstige rentewinst aan. De gerealiseerde meerwaarden op aandelen nemen nog licht toe (+6,6 %) tot 406,7 miljoen EUR. Het resultaat uit het wisselbedrijf en trading stijgt met 11,4 % dankzij het herstel van de resultaten in de dealingroom van KBC Bank in het tweede halfjaar, de sterke groei van de activiteiten van KBC Securities en KBC Derivatives en de opname van C { SOB en KBC Financial Products.
78
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
NETTOPROVISIE-INKOMSTEN EN OVERIGE OPBRENGSTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal nettoprovisie-inkomsten en overige opbrengsten
531 252
731 668
974 415
33,2 %
Ontvangen provisies Effecten en vermogensbeheer Verbinteniskredieten Betalingsverkeer Verzekeringen Andere
590 723 369 597 73 090 85 325 33 496 29 215
838 855 548 995 75 593 88 052 43 421 82 795
1 050 236 653 827 85 381 106 571 43 858 160 600
25,2 % 19,1 % 12,9 % 21,0 % 1,0 % 94,0 %
Betaalde provisies Acquisitiekosten Andere betaalde provisiekosten
-149 499 -65 005 -84 494
-228 915 -86 779 -142 137
-293 840 -120 159 -173 681
28,4 % 61,1 % 12,5 %
Overige bedrijfsopbrengsten
90 029
121 728
218 018
79,1 %
De aanhoudend sterke groei van de nettoprovisie-inkomsten en overige bedrijfsopbrengsten, in het bijzonder in het tweede halfjaar, ligt ten grondslag aan de gunstige ontwikkeling van de brutobedrijfsopbrengsten. Het marktleiderschap van KBC Bank op de sterk groeiende markt van de beleggingsfondsen en het succes van de tak-23producten spelen een belangrijke rol in de stijging van de recurrente provisie-inkomsten. De operationele-leasingactiviteiten van KBC Lease zien een sterke volumegroei die 45 miljoen EUR bijdraagt tot de groei van de overige bedrijfsopbrengsten. De opbrengsten voor het bankbedrijf uit de verkoop van tak-23-producten via de kantoren worden geneutraliseerd door de lagere inkomsten uit koopsomcontracten, die in 1998 erg succesvol waren. De toename van de ontvangen provisies voor betalingsverkeer komt volledig op rekening van de uitbreiding van de consolidatiekring. De inkomsten uit het internationaal betalingsverkeer dalen als gevolg van de introductie van de euro en de lagere betalingsprovisies. De groei van de nettoprovisie-inkomsten wordt afgeremd door betaalde provisies ad 19,6 miljoen EUR met betrekking tot de uitgifte van 1,5 miljard EUR aan preferente aandelen.
Toelichting 27: Aandeel in het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode - bankbedrijf AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN DEELNEMINGEN OPGENOMEN VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Totaal wrv. Crédit Commercial de France
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
-385 0
12 174 0
100 456 72 560
725,2 % -
Het aandeel van het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, wordt voortaan opgenomen onder de brutobedrijfsopbrengsten (zie waarderingsregels). Deze rubriek bevat vooral de resultaten van CCF, Kredyt Bank, Bank Card Company en Banksys.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
79
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 26: Nettoprovisie-inkomsten en overige opbrengsten - bankbedrijf
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 28: Gegevens met betrekking tot de resultaten - bankbedrijf GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE RESULTATEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
Belgische vestigingen
31-12-1998 Buitenlandse vestigingen
Belgische vestigingen
31-12-1999 Buitenlandse vestigingen
5 922 342
2 351 519
5 097 542
3 339 495
71 725 17 394
5 356 1 383
70 144 22 745
5 059 2 300
154 873 575 758
-1 711 2 567
24 909 468 192
145 652 -2 571
D1 Ontvangen provisies
701 370
137 485
793 680
256 556
D2 Overige bedrijfsopbrengsten
106 465
15 263
164 602
53 416
A Rente- en soortgelijke opbrengsten B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 1 Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 2 Deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren C Winst uit financiële transacties 1 uit het wissel- en handelsbedrijf 2 uit de realisatie van beleggingseffecten
GEOGRAFISCHE UITSPLITSING VAN DE POST B2 “DEELNEMINGEN EN AANDELEN DIE TOT DE FINANCIËLE VASTE ACTIVA BEHOREN” VAN DE RESULTATENREKENING (in duizenden EUR)
België 3 916
Duitsland 25
Frankrijk 1 135
VK 113
Ierland 1 317
Italie¨ 7 586
Luxemburg 8 709
Nederland 1 747
Panama 26
Portugal 390
Tsjechie¨ 81
Totaal 25 045
Toelichting 29: Algemene beheerskosten en overige lasten - bankbedrijf ALGEMENE BEHEERSKOSTEN EN OVERIGE LASTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Algemene beheerskosten en overige lasten
-1 875 378
-2 060 226
-2 524 449
22,5 %
Personeelskosten Bezoldigingen Werkgeversbijdragen Andere personeelskosten Rust- en overlevingspensioenen
-1 117 078 -795 846 -279 624 -37 041 -4 567
-1 178 642 -833 647 -288 085 -47 232 -9 678
-1 369 274 -1 002 167 -303 416 -52 223 -11 469
16,2 % 20,2 % 5,3 % 10,6 % 18,5 %
Overige beheerskosten BTW en andere heffingen Andere kosten
-582 126 -67 892 -514 324
-674 801 -84 179 -590 623
-909 809 -112 312 -797 497
34,8 % 33,4 % 35,0 %
Afschrijvingen vaste activa
-176 174
-206 782
-245 366
18,7 %
63,6 %
60,0 %
65,3 %
-
Kostendruk
80
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De binnenlandse personeelskosten stijgen met 8,4 % als gevolg van de uniformisering van de lonen, het stijgend personeelsaantal (+3,3 % in voltijdbaanequivalenten, voornamelijk in Asset Management en IT) en de zwaardere classificatiestructuur. Dat laatste houdt verband met de vervanging per saldo van de natuurlijke afvloeiing van uitvoerende personeelsleden door hoger geschoolde kaderleden. Het aandeel van kaderleden in het personeelsbestand van KBC Bank NV is toegenomen tot 35 % tegenover minder dan 30 % in 1998. De buitenlandse personeelskosten stijgen, afgezien van de acquisities, met 24 % ingevolge de verdere expansie in het buitenlands netwerk, in het bijzonder in New York en Londen. De binnenlandse overige bedrijfskosten, inclusief de afschrijvingen op materiële vaste activa, stijgen met 147 miljoen EUR of 19,8 %. Dat is ten belope van 93 miljoen EUR te wijten aan KBC Bank NV en betreft vooral fusiekosten ad 35,7 miljoen EUR (waarvan de impact op het resultaat wordt gecompenseerd via een terugneming van voorzieningen), hogere automatiseringskosten, een ongunstiger BTW-verhoudingsgetal en de honoraria met betrekking tot de acquisities. Ook bij CBC Banque nemen de overige bedrijfskosten met 15 miljoen EUR toe als gevolg van automatiserings- en fusiekosten en bedrijfstaxen. In het licht van de sterke volumegroei van de operationele leasingactiviteiten stijgen de daarmee verbonden bedrijfskosten en afschrijvingen op materiële vaste activa met 29 miljoen EUR. Ook bij KBC Securities (France) vertaalt de forse uitbreiding van de activiteiten zich niet alleen in een sterke opbrengstengroei, maar ook in een toename van de bedrijfskosten. Afgezien van de acquisities stijgen de buitenlandse overige bedrijfskosten en afschrijvingen op materiële vaste activa met 10 %, waarvan de kosten voor de effectisering van bedrijfskredieten in New York een belangrijk deel uitmaken.
Toelichting 30: Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s - bankbedrijf WAARDEVERMINDERINGEN EN VOORZIENINGEN KREDIETRISICO’S - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Waardeverminderingen kredietrisico′s
-164 043
-178 797
-341 619
91,1 %
Binnenland Algemene voorziening voor de dioxinecrisis Andere waardeverminderingen en voorzieningen
-109 095 0 -109 095
-64 878 0 -64 878
-128 455 -25 230 -103 225
98,0 % 59,1 %
Buitenland Voorziening voor landenrisico′s Andere waardeverminderingen en voorzieningen
-54 948 -20 887 -34 061
-113 919 -41 993 -71 927
-213 164 -34 012 -179 152
87,1 % -19,0 % 149,1 %
-221 053
-206 958
-238 839
15,4 %
Nettotoevoeging aan de voorzorgfondsen
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
81
Commentaar en gedetailleerde cijfers
De beheerskosten in het bankbedrijf nemen met 22,5 % toe en veroorzaken een toename van de kostendruk met 5 procentpunten tot 65 % in 1999. De stijging van de kosten houdt onder meer verband met de uitbreiding van de consolidatiekring en met de fusiekosten. De stijging van de kostendruk was reeds zichtbaar in de resultaten per 30 juni 1999. Naar aanleiding daarvan is strikt toegezien op de budgetten voor 2000 en worden allerhande nietstrategische activiteiten zonder voldoende winstbijdrage afgebouwd.
Commentaar en gedetailleerde cijfers
SPECIFICATIE TOEVOEGINGEN EN TERUGNEMINGEN VAN WAARDEVERMINDERINGEN (in duizenden EUR)
Binnenland
31-12-1998 Buitenland
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Totaal waardeverminderingen
-64 878
-113 919
-128 455
-213 164
Dubieuze en oninbare vorderingen Waardevermindering Terugnemingen waardevermindering
-22 987 -103 686 80 699
-17 643 -31 641 13 999
-80 204 -116 587 36 383
-111 140 -177 049 65 910
Vorderingen met onzeker verloop, individueel gewaardeerd Waardevermindering Terugnemingen waardevermindering
-25 974 -72 729 46 755
-40 041 -46 792 6 751
-25 155 -37 467 12 311
-80 641 -180 905 100 264
Vorderingen met onzeker verloop, niet individueel gewaardeerd Waardevermindering Terugnemingen waardevermindering
-13 631 -27 687 14 056
-12 143 -13 318 1 175
-22 715 -27 757 5 042
-13 126 -15 045 1 919
-2 286 -2 648 362
-2 100 -4 809 2 709
-380 -952 573
25 755 -37 385 63 140
0 0 0
-41 993 -41 993 0
0 0 0
-34 012 -37 251 3 240
Verbinteniskredieten Voorziening Terugnemingen voorziening Voorziening voor landenrisico′s Voorziening Terugnemingen voorziening
De waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s in het binnenlands bankbedrijf stijgen met 63,6 miljoen EUR of 98 % tot 128,5 miljoen EUR. Deze stijging is te wijten aan de voorziening voor de dioxinecrisis ad 25,2 miljoen EUR (van de in het eerste halfjaar aangelegde voorziening van 43,9 miljoen EUR werd in het tweede halfjaar 18,7 miljoen EUR teruggenomen gezien het uitblijven van ernstige schadegevallen) en het wegvallen van de terugneming van 48 miljoen EUR waardeverminderingen ingevolge de harmonisering van de waarderingsregels binnen KBC Bank in 1998. Bij een ongewijzigde consolidatiekring stijgen de waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s in het buitenlands bankbedrijf met 41 miljoen EUR tot 213 miljoen EUR. De voornaamste elementen hierin zijn Trade Finance, KBC Bank Deutschland en Zuidoost Azië. De voorziening voor landenrisico’s bedraagt 34 miljoen EUR (tegenover 42 miljoen EUR in 1998) en bevat vooral een algemene waardevermindering voor de emerging markets (zie ook Toelichting 4: “Waardeverminderingen vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op clie¨nten”). De opname van C { SOB in de consolidatiekring (impact 53 miljoen EUR) verklaart grotendeels de resterende toename van de globale rubriek “Waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s”.
82
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
WAARDEVERMINDERINGEN OP EFFECTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Totaal
-3 314
-39 353
21 470
-
Vastrentende effecten Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen
-3 935 -4 260 326
-16 562 -19 354 2 792
9 643 -7 172 16 816
-62,9 % 502,2 %
Niet-vastrentende effecten Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen
621 -4 214 4 835
-22 791 -24 265 1 475
11 827 -11 997 23 824
-50,6 % 1 515,4 %
3.3 RESULTATEN UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VAN HET VERZEKERINGSBEDRIJF Toelichting 32: Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening - verzekeringsbedrijf Zoals reeds vermeld in de waarderingsregels is een belangrijke wijziging doorgevoerd de voorstelling van de resultaten uit de gewone bedrijfsuitoefening van het verzekeringsbedrijf. Er worden twee rubrieken toegevoegd, namelijk “Nietrecurrente opbrengsten” en “Niet-recurrente kosten”. Dat zijn resultaatscomponenten die verband houden met de gewone bedrijfsuitoefening, doch niet wederkerend zijn. De pro-formaresultaten van 31 december 1997 en de resultaten van 31 december 1998 zijn retroactief aangepast aan de gewijzigde voorstelling. De niet-recurrente opbrengsten bevatten de als niet-recurrent beschouwde gerealiseerde meerwaarden op aandelen en de desbetreffende aanwending in (meestal) extra niet-recurrente voorzieningen. In het kader hiervan worden de begrippen “historisch genormaliseerd rendement” en “historisch genormaliseerde marktwaarde” ingevoerd om de niet-recurrente meerwaarden te berekenen. Het historisch genormaliseerd rendement is het gemiddeld verwachte rendement van de aangehouden aandelenportefeuille over de afgelopen tien jaar. De genormaliseerde marktwaarde wordt berekend als de gemiddelde marktwaarde van de aangehouden aandelenportefeuille over de voorbije tien jaar. Het product van het historisch genormaliseerd rendement en de historisch genormaliseerde marktwaarde wordt beschouwd als de recurrente opbrengst van de aandelenportefeuille. In geval de som van de ontvangen dividenden en de gerealiseerde meerwaarden groter is dan de recurrente opbrengst wordt het surplus geboekt als niet-recurrente opbrengst. Als het tegenovergestelde zich voordoet, dan zal het tekort worden onttrokken aan de voorziening voor financiële risico’s. a) Overzicht De onderstaande tabellen bevatten een aansluiting van de beknopte cijfers in de geconsolideerde resultatenrekening van KBC Bankverzekeringsholding (dat zijn de cijfers van rubriek A, B, etc. in de rechterkolom) met de gedetailleerde resultatenrekening van het verzekeringsbedrijf, opgenomen onder “6 Bijdrage KBC Verzekeringen overeenkomstig het wettelijke rapporteringschema voor Belgische Verzekeringsondernemingen p. 109”.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
83
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 31: Waardeverminderingen op effecten - bankbedrijf (zie Toelichting 5 voor commentaar)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
WINST UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING - VERZEKERINGSBEDRIJF Technische rekening “Leven”
Technische rekening “Niet-leven”
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies Netto verdiende premies (rubriek A) wrv. recurrent
832 828 -6 252 826 576 826 576
763 880 -78 022 685 858 685 858
0 0 0 0
1 596 708 -84 274 1 512 434 1 512 434
Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en ristorno′s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten Netto technische lasten (rubriek B) wrv. recurrent
-134 825 1 209 -7 634 791 -1 924 -768 083 -2 108 -912 574 -912 574
-443 683 47 424 -81 148 -7 282 -437 -19 130 -8 356 -512 612 -512 612
0 0 0 0 0 0 0 0 0
-578 507 48 633 -88 783 -6 490 -2 362 -787 214 -10 464 -1 425 186 -1 425 186
Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten (1) Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) wrv. recurrent wrv. niet-recurrent
0 559 0 0 219 995 220 553 220 553 0
0 0 0 0 152 767 152 767 152 767 0
535 561 0 -55 065 -16 010 -372 762 91 724 18 498 73 226
535 561 559 -55 065 -16 010 0 465 044 391 818 73 226
0
0
4 372
4 372
-54 918 -13 338 -68 256
-185 759 -41 275 -227 034
0 0 0
-240 677 -54 613 -295 290
0
0
-484
-484
66 299 66 299 0
98 979 98 979 0
95 612 22 386 73 226
260 890 187 663 73 226
31-12-1997, pro forma (in duizenden EUR)
Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Netto-acquisitiekosten Administratiekosten Algemene beheerskosten (rubriek E) Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F) Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening wrv. recurrent wrv. niet-recurrent (1) Exclusief afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen
84
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Technische rekening “Niet-leven”
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies Netto verdiende premies (rubriek A) wrv. recurrent wrv. niet-recurrent
1 110 330 -4 907 1 105 423 1 105 423 0
793 798 -63 492 730 306 695 626 34 680
0 0 0 0 0
1 904 128 -68 399 1 835 729 1 801 048 34 680
Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en ristorno′s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten Netto technische lasten (rubriek B) wrv. recurrent wrv. niet-recurrent
-398 980 4 451 -25 658 11 -1 680 -850 015 -1 892 -1 273 764 -1 212 555 -61 209
-434 992 40 663 -111 087 17 172 -508 -129 355 -10 298 -628 404 -515 048 -113 356
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
-833 973 45 114 -136 745 17 183 -2 188 -979 370 -12 190 -1 902 168 -1 727 603 -174 565
0 13 632 0 0 338 146 351 777 209 569 61 209
0 0 0 0 249 996 249 996 171 320 78 676
856 204 0 -67 806 -18 020 -588 142 182 236 14 644 167 592
856 204 13 632 -67 806 -18 020 0 784 010 476 532 307 477
0
0
4 211
4 211
-66 434 -16 227 -82 662
-187 211 -47 772 -234 983
0 0 0
-253 645 -63 999 -317 644
0
0
-322
-322
100 775 100 775 0
116 915 116 915 0
186 124 18 532 167 592
403 814 236 222 167 592
Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten (1) Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) wrv recurrent wrv. niet-recurrent Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Netto-acquisitiekosten Administratiekosten Algemene beheerskosten (rubriek E) Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F) Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening wrv. recurrent wrv. niet-recurrent (1) Exclusief afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
85
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Technische rekening “Leven”
31-12-1998 (in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Technische rekening “Leven”
Technische rekening “Niet-leven”
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies Netto verdiende premies (rubriek A) wrv. recurrent
1 357 721 -3 578 1 354 143 1 354 143
786 792 -45 767 741 025 741 025
0 0 0 0
2 144 513 -49 345 2 095 168 2 095 168
Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en ristorno′s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten Netto technische lasten (rubriek B) wrv. recurrent wrv. niet-recurrent
-399 803 891 -9 532 1 583 -8 -1 292 673 -2 801 -1 702 343 -1 571 237 -131 106
-468 854 32 026 -91 752 -17 675 -517 -36 797 -9 621 -593 190 -554 427 -38 763
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
-868 657 32 918 -101 284 -16 093 -525 -1 329 470 -12 422 -2 295 533 -2 125 664 -169 869
0 118 751 0 0 442 732 561 483 430 377 131 106
0 0 0 0 227 853 227 853 189 090 38 763
893 487 0 -132 245 -17 271 -670 586 73 385 57 421 15 964
893 487 118 751 -132 245 -17 271 0 862 722 676 888 185 833
0
0
11 495
11 495
-75 646 -20 772 -96 418
-201 735 -46 018 -247 753
0 0 0
-277 381 -66 790 -344 171
0
0
-1 735
-1 735
116 864 116 864 0
127 935 127 935 0
83 145 67 181 15 964
327 944 311 981 15 964
31-12-1999 (in duizenden EUR)
Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten (1) Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) wrv. recurrent wrv. niet-recurrent Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Netto-acquisitiekosten Administratiekosten Algemene beheerskosten (rubriek E) Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F) Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening wrv. recurrent wrv. niet-recurrent (1) Exclusief afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen.
86
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
SAMENSTELLING BRUTO VERDIENDE PREMIES “LEVEN” (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
832 828
1 110 330
1 357 721
22,3 %
15 714
15 099
15 741
4,3 %
Rechtstreekse zaken Individuele premies Premies betreffende groepsverzekeringsovereenkomsten
817 114 744 025 73 089
1 095 231 1 013 654 81 578
1 341 980 1 251 266 90 714
22,5 % 23,4 % 11,2 %
Periodieke premies Koopsommen
343 645 473 469
328 836 766 396
343 673 998 307
4,5 % 30,3 %
Premies van overeenkomsten zonder winstdeling Premies van overeenkomsten met winstdeling Premies van overeenkomsten waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (tak 23)
228 623 558 999 29 492
282 727 641 746 170 758
89 221 318 258 934 502
-68,4 % -50,4 % 447,3 %
299
725
-800
-
41 002
51 202
50 695
-1,0 %
Totaal Aangenomen zaken
Herverzekeringssaldo Commissielonen
De netto verdiende premies in het levenbedrijf groeien met 22,5 % aan tot 1 354,1 miljoen EUR. De verkoop van levensverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen in 1999 heeft het commerciële succes van de koopsompolissen in 1998 ruim overschreden. Na een vrij trage start in het eerste halfjaar, liet de tak-23-productie een bijzonder sterke stijging zien in de tweede helft van het jaar. De introductie van een aantal nieuwe fondsen, waaronder een “frequent click”-fonds, gaf de nodige impulsen waardoor het premie-inkomen van de tak-23-producten uiteindelijk 934,5 miljoen EUR bereikt. De daling van de gegarandeerde tariefrente van 4,75 % naar 3,25 % in zowel de klassieke als de moderne producten “Leven” resulteert, zoals verwacht, in een terugval van de productie in tak 21. Een uitzondering hierop vormden de schuldsaldoverzekeringen, waarvan het premie-inkomen stijgt met meer dan 20 %. Het hogere premievolume doet ook de technische voorzieningen sterk toenemen, wat uitmondt in een stijging van de netto technische lasten met 29,6 %. Teneinde een buffer voor het renterisico te vormen, werd in 1998 beslist om de technische voorzieningen van alle contracten met een gegarandeerde tariefrente van 4,75 % te herrekenen tegen een verdisconteringsvoet van 4 %. Deze regel was overigens reeds vóór 1998 van toepassing op een gedeelte van de portefeuille. Met extra toevoegingen van 61 miljoen EUR in 1998 en 131 miljoen EUR in 1999 werd deze operatie afgerond. Het resultaat werd hierdoor niet beïnvloed aangezien voor dezelfde bedragen meerwaarden op aandelen werden gerealiseerd. Deze beide elementen zijn in de geconsolideerde resultaten van de Groep geboekt in het niet-recurrent resultaat. Het technisch resultaat van het levenbedrijf sluit af op 116,9 miljoen EUR, dat is 16 % meer dan in 1998.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
87
Commentaar en gedetailleerde cijfers
b) Levenbedrijf
Commentaar en gedetailleerde cijfers
c) Schadebedrijf
RESULTATEN PER SUBTAK (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Overzicht Bruto verdiende premies Brutoschaden (1) Brutobedrijfskosten (2) Herverzekeringssaldo (3) Subtotaal, resultaat “Niet-leven” (verdere indeling: zie hieronder)
763 880 -524 831 -245 765 -19 148 -25 865
793 798 -546 079 -246 858 6 218 7 079
786 792 -560 606 -255 724 -23 445 -52 982
-0,9 % 2,7 % 3,6 % -
Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten Beleggingsopbrengsten en -lasten Resultaat van de technische rekening “Niet-leven”
-19 568 -8 356 152 767 98 979
-129 863 -10 298 249 996 116 915
-37 315 -9 621 227 853 127 935
-71,3 % -6,6 % -8,9 % 9,4 %
(1) Betaalde brutobedragen + voorziening te betalen schaden (2) Algemene administratiekosten en acquisitiekosten (onder aftrek van herverzekering en winstdeling) (3) Deel van de herverzekeraars in de schadelasten - uitgaande herverzekeringspremies + provisies ontvangen van herverzekeraars en winstdeling
RESULTATEN PER SUBTAK Bruto verdiende premies
Brutoschaden
Bruto- Herverzekeringssaldo bedrijfskosten
Totaal
Totaal
793 798
-546 079
-246 858
6 218
7 079
Aangenomen zaken
125 621
-117 905
-39 977
15 821
-16 441
Rechtstreekse zaken 1 Ongevallen en ziekte (takken 1 en 2 excl. arbeidsongevallen) 2 Arbeidsongevallen (tak 1) 3 Motorrijtuigen burgerl. aansprakelijkheid (tak 10) 4 Motorrijtuigen andere takken (takken 3, 7) 5 Scheepvaart, luchtvaart, transport (takken 4, 5, 6, 7, 11, 12) 6 Brand en andere schade aan goederen (takken 8, 9) 7 Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13) 8 Kredieten en borgtochten (takken 14, 15) 9 Diverse geldelijke verliezen (tak 16) 10 Rechtsbijstand (tak 17) 11 Hulpverlening (tak 18)
668 177 60 528 72 087 195 373 67 203 1 372 186 400 53 832 25 2 377 26 586 2 394
-428 173 -35 100 -40 153 -179 518 -34 257 -924 -83 622 -34 376 26 -683 -17 895 -1 672
-206 880 -18 656 -16 162 -54 729 -20 653 -783 -66 310 -19 793 -4 -649 -8 519 -624
-9 603 -1 608 -61 1 839 -1 139 -44 -5 985 -650 0 -1 933 -23 0
23 520 5 164 15 710 -37 035 11 155 -378 30 483 -987 47 -888 150 99
(in duizenden EUR)
1998
88
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Brutoschaden
Bruto- Herverzekeringssaldo bedrijfskosten
Totaal
Totaal
786 792
-560 606
-255 724
-23 445
-52 983
Aangenomen zaken
152 390
-121 690
-43 428
-16 060
-28 788
Rechtstreekse zaken 1 Ongevallen en ziekte (takken 1 en 2 excl. arbeidsongevallen) 2 Arbeidsongevallen (tak 1) 3 Motorrijtuigen burgerl. aansprakelijkheid (tak 10) 4 Motorrijtuigen andere takken (takken 3,7) 5 Scheepvaart, luchtvaart, transport (takken 4, 5, 6, 7, 11, 12) 6 Brand en andere schade aan goederen (takken 8, 9) 7 Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13) 8 Kredieten en borgtochten (takken 14, 15) 9 Diverse geldelijke verliezen (tak 16) 10 Rechtsbijstand (tak 17) 11 Hulpverlening (tak 18)
634 402 61 074 70 471 185 279 65 263 1 395 169 659 50 750 92 2 496 25 200 2 724
-438 916 -36 741 -33 004 -192 467 -37 926 -1 023 -74 894 -37 768 10 -1 623 -21 201 -2 280
-212 296 -21 458 -14 027 -57 821 -21 652 -799 -66 698 -20 311 -19 -668 -8 022 -821
-7 385 -258 -2 849 -573 -56 -35 -2 000 -1 587 -7 0 -21 0
-24 194 2 617 20 591 -65 582 5 630 -462 26 067 -8 916 76 206 -4 043 -377
1999
De recurrente netto verdiende premies in het schadebedrijf groeien met 6,5 % tot 741,0 miljoen EUR, voornamelijk als gevolg van herschikkingen van het herverzekeringsprogramma in het kader van de nieuwe verzekeringsgroep maar ook dankzij de toename van de brutopremies met 2,2 %. Anderzijds had het schadebedrijf in 1999 af te rekenen met de gevolgen van dioxinecrisis, waarvan de uiteindelijke schade voor de verzekeringssector in het algemeen en voor KBC Verzekeringen in het bijzonder echter vrij beperkt bleef, en met de gevolgen van diverse stormen in Europa. Dat laatste beïnvloedde vooral Secura, de herverzekeringsonderneming van de KBC Groep. Dankzij de herverzekeringsafstand en de in het verleden opgebouwde voorziening voor catastrofes blijft de impact op de winst vóór belastingen evenwel beperkt. Deze schadegebeurtenissen en de groepsgewijze toepassing van de voorzichtige reserveringsnormen resulteren in een stijging van de netto schaderatio met 2,3 procentpunten tot 72,5 %. In 1998 werd de voorziening voor egalisatie en catastrofes met 113,4 miljoen EUR opgetrokken tot het normbedrag, dat wil zeggen de maximale waarde zoals bepaald door de controlerende overheid. Nog in hetzelfde jaar werd de voorziening voor niet-verdiende premies voor het eerst berekend op de premies exclusief commissieloon, waardoor een opbrengst van 34,7 miljoen EUR ontstond (vermeld onder “Wijziging premiereserve”). Deze beide elementen zijn in de geconsolideerde resultaten van de Groep geboekt in het niet-recurrent resultaat. Alhoewel de overgang naar het jaar 2000 blijkbaar zonder ophefmakende problemen is verlopen, wordt de “jaar 2000”-voorziening van 29,6 miljoen EUR die medio 1999 (als niet-recurrente post) was aangelegd, uit voorzichtigheidsoverwegingen behouden. De extra voorziening schade bij Fidea houdt verband met het harmoniseren van de waarderingsregels binnen de Groep met betrekking tot de interne beheerskosten. Aangezien zowel in 1998 als 1999 een voldoende surplus aan meerwaarden op aandelen is gerealiseerd, hebben deze niet-recurrente kosten geen effect op het resultaat. In acht genomen de buitengewone schadevoorvallen en de sterke concurrentiedruk op de tarieven kon het schadebedrijf het jaar 1999 afsluiten met een zeer behoorlijke winst van 127,9 miljoen EUR, wat een stijging van 9,4 % tegenover 1998 betekent.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
89
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Bruto verdiende premies
(in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
d) Niet-technische resultaten Het recurrent niet-technisch resultaat stijgt van 18,5 miljoen EUR in 1998 tot 67,2 miljoen EUR in 1999, dankzij hogere recurrente beleggingsopbrengsten. In 1999 bedragen de niet-recurrente gerealiseerde meerwaarden op aandelen 257 miljoen EUR. Deze zijn aangewend voor de vorming van een “jaar 2000”-voorziening (29,6 miljoen EUR) in het schadebedrijf, een extra toevoeging ad 131,1 miljoen EUR aan de technische voorzieningen “Leven” ter afdekking van het renterisico en een toevoeging van 71,8 miljoen EUR aan de voorziening voor financiële risico’s. Deze voorziening werd ingevoerd om de verlies- en kostenrisico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta, in effecten of in andere financiële instrumenten op te vangen. Het niet-recurrent resultaat daalde in 1999 met 151,6 miljoen EUR doordat enerzijds een kleiner bedrag aan nietrecurrente meerwaarden op aandelen werd gerealiseerd en anderzijds voor het eerst een voorziening voor financiële risico’s werd aangelegd.
RESULTATEN UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
66 299 98 979 22 386 187 663 73 226 260 890
100 775 116 915 18 532 236 222 167 592 403 814
116 864 127 935 67 181 311 981 15 964 327 944
16,0 % 9,4 % 262,5 % 32,1 % -90,5 % -18,8 %
Opbrengsten en lasten (1)
Waardecorrecties
Meer- en minderwaarden
Totaal
1998 Totaal zonder beheerskosten Terreinen en gebouwen Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Obligaties en andere vastrentende effecten Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen Hypothecaire leningen en andere kredieten Deposito’s bij cederende ondernemingen Overige beleggingen Beheerskosten Totaal met beheerskosten
435 603 22 338 88 117 311 646 2 568 26 812 4 768 -20 646 -
-14 593 -10 326 -13 915 8 062 0 1 738 0 -151 -
393 621 1 180 368 243 23 801 54 -95 0 438 -
814 631 13 191 442 445 343 509 2 621 28 455 4 768 -20 359 -8 713 805 918
1999 Totaal zonder beheerskosten Terreinen en gebouwen Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Obligaties en andere vastrentende effecten Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen Hypothecaire leningen en andere kredieten Deposito’s bij cederende ondernemingen Overige beleggingen Provisies tak 23 Beheerskosten Totaal met beheerskosten
381 016 21 557 12 747 331 573 2 569 19 321 3 966 -12 008 1 292 -
124 286 -8 379 127 048 2 175 0 233 0 3 210 0 -
392 556 5 517 370 729 11 642 4 3 079 0 1 586 0 -
897 858 18 695 510 524 345 389 2 574 22 632 3 966 -7 213 1 292 -8 106 889 753
Recurrent technisch resultaat “Leven” Recurrent niet-technisch resultaat “Niet-leven” Recurrent niet-technisch resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Niet-recurrent resultaat Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
SAMENSTELLING VAN DE TOTALE BELEGGINGSOPBRENGSTEN EN -LASTEN (in duizenden EUR)
(1) Inclusief het resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode.
90
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR) Almanij Generale Bank Generale Maatschappij Royale Belge Tractebel Fortis ING PetroFina ST Microelectronics Electrabel UCB CBR Guardian Royal Exchange Banque Paribas Mannesmann Mobistar KBC Equity Fund/World Overige
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
31-12-1998
31-12-1999
96 678 92 410 29 970 16 445 0 0 0 0 0 34 705 27 268 0 0 0 0 0 0 70 766
122 460 0 0 0 48 810 29 670 24 120 22 240 14 550 12 740 10 860 10 470 10 540 7 260 8 970 8 750 4 160 35 129
91
Commentaar en gedetailleerde cijfers
SAMENSTELLING MEERWAARDEN OP AANDELEN
Commentaar en gedetailleerde cijfers
3.4 RESULTATEN UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING HOLDINGACTIVITEITEN, UITZONDERLIJKE RESULTATEN EN BELASTINGEN
Toelichting 33: Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening - holdingactiviteiten De holdingactiviteiten leveren een licht negatief resultaat als gevolg van de kosten van schuldfinanciering enerzijds en de bedrijfskosten met betrekking tot acquisities en externe communicatie voor de Groep anderzijds.
Toelichting 34: Uitzonderlijke resultaten - Groep UITZONDERLIJKE RESULTATEN - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Uitzonderlijk resultaat
69 208
-116 467
194 941
-
Opbrengsten en kosten n.a.v. de fusie Herstructureringskosten bankbedrijf Herstructureringskosten verzekeringsbedrijf Afschrijvingen van goodwill Gerealiseerde meerwaarden op financie¨le vaste activa + Bankbedrijf + Verzekeringsbedrijf
-1 859 0 -1 859 0 0 0 0
-126 341 -111 552 -26 863 -60 376 72 450 37 184 35 266
-11 788 0 -11 788 0 0 0 0
-90,7 % -100,0 % -56,1 % -100,0 % -100,0 % -100,0 % -100,0 %
Overige uitzonderlijke resultaten bankbedrijf Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen (en terugnemingen van) op materiële vaste activa Gerealiseerde minder- en meerwaarden op materiële vaste activa Gerealiseerde minder- en meerwaarden op financie¨le vaste activa + ING + Kredietbank (Suisse) + GIMV + KBC Bank Luxembourg + Kredietbank SA Luxembourgeoise + Irish Life + KBC Bank (Suisse) + Andere Overige voorzieningen voor uitzonderlijke risico′s en kosten Andere uitzonderlijke opbrengsten en kosten
70 327 -16 983
14 136 -7 989
206 645 -13 995
1 441,4 % 75,2 %
3 739 86 892 49 209 8 081 3 684 0 0 0 0 25 917 -3 065 -256
2 281 17 502 0 0 0 0 0 0 0 17 502 0 2 343
7 378 211 091 0 0 0 49 441 72 676 65 839 4 996 18 140 -1 203 3 374
223,5 % 1 106,1 % 3,6 % 109,2 %
741
-3 532
84
-
Overige uitzonderlijke resultaten verzekeringsbedrijf
Tegenover een belangrijk negatief uitzonderlijk resultaat in 1998 als gevolg van per saldo vooral de voorziening voor herstructureringskosten met betrekking tot de fusie ad 138,4 miljoen EUR staat in 1999 een positief uitzonderlijk resultaat van 194,9 miljoen EUR. Dat laatste is niet enkel te danken aan het grotendeels wegvallen van de vermelde voorziening voor herstructureringskosten (in het verzekeringsbedrijf is deze voorziening nog met 11,8 miljoen EUR verhoogd), maar ook aan de belangrijke meerwaarden op financiële vaste activa in het bankbedrijf, waaronder 49,4 miljoen EUR gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van KBC Lux, 72,7 miljoen gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van de helft van de deelneming ad 7,26 % in KBC Bank Luxembourg en 65,8 miljoen EUR geboekte meerwaarden op Irish Life naar aanleiding van de omruiling tegen aandelen Irish Life Permanent. Deze uitzonderlijke meerwaarden werden integraal overgeboekt naar het Fonds voor Algemene Bankrisico’s en hebben derhalve geen nettoresultaatsimpact.
92
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De sterke daling van de belastingen in het bankbedrijf doet zich uitsluitend voor bij KBC Bank NV en houdt verband met de gewijzigde samenstelling van de winst op het vlak van gerealiseerde meerwaarden (hogere niet-belaste meerwaarden op aandelen en financiële vaste activa in 1999 tegenover 1998) en aangelegde voorzieningen (minder belaste voorzieningen in 1999 tegenover 1998). In 1998 werd in het verzekeringsbedrijf een belastingsvoorziening ten bedrage van 59,5 miljoen EUR geboekt voor de betwiste fiscale aanslag van de rentebuffer in de technische voorzieningen van ex-ABB. Afgezien van deze voorziening dalen de belastingen in 1999 toch nog met 16,6 miljoen EUR, voornamelijk als gevolg van het hoger bedrag aan definitief belaste inkomsten (DBI).
3.5 POSTEN BUITEN BALANSSTELLING Toelichting 36: Posten buiten balanstelling - bankbedrijf POSTEN BUITEN BALANSTELLING - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
8 145 526 130 273 3 691 733 3 635 823 650 705 36 992
9 741 988 48 605 4 027 931 5 068 476 512 992 83 984
13 338 013 36 558 5 996 201 6 584 326 620 200 100 728
36,9 % -24,8 % 48,9 % 29,9 % 20,9 % 19,9 %
2 Verplichtingen met een potentieel kredietrisico A Vaste verplichtingen tot fondsverstrekking B Verplichtingen wegens contantaankopen van effecten en andere waarden C Beschikbare marge op betekende kredietlijnen D Verplichtingen tot vaste opneming en plaatsing van effecten
31 284 950 2 635 240 965 752
38 846 439 3 087 195 216 340
43 654 727 231 556 88 765
12,4 % -92,5 % -59,0 %
27 547 818 136 140
35 445 090 97 814
43 316 753 17 654
22,2 % -82,0 %
3 Aan de in de consolidatie opgenomen ondernemingen toevertrouwde waarden A Waarden gehouden onder fiducieregeling B Open bewaring en gelijkgestelde
51 158 703
74 107 795
79 003 407
6,6 %
591 444 50 567 259
847 903 73 259 892
1 113 433 77 889 973
31,3 % 6,3 %
33 159
30 003
20 593
-31,4 %
1 Eventuele passiva A Niet-genegotieerde accepten B Kredietvervangende borgtochten C Overige borgtochten D Documentaire kredieten E Activa bezwaard met zakelijke zekerheden voor rekening van derden
4 Te storten op aandelen
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
93
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 35: Belastingen - Groep
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Maatschappij (in duizenden EUR)
Verbonden Ondernemingen ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Bankbedrijf Gemma Frisius-Fonds KU Leuven NV IT-Partners NV Resiterra NV Secretariaat voor Roerende Waarden CV B.EPSYS SV BEM NV Rendex NV Wendelen-Fonds NV African Export-Import Bank NV Europees Investeringsfonds Euro Synergies Investments SC Telenet Holding NV IDETA SC Aquaplus Aquafin NV
4 214 124 3 718 372 -
Andere
Totaal
15 308 597 3 200 2 216 2 355 1 447 6 492
20 593 124 3 718 372 2 15 93 775 186 597 3 200 2 216 2 355 1 447 6 492
1 071 2 15 93 775 186 -
5 Buiten-balansverrichtingen op termijn in effecten, vreemde valuta’s en andere financiële instrumenten 31-12-1998 (in duizenden EUR)
Waarvan trading
Gecontracteerde bedragen
Resterende looptijd < 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
Vervangingswaarde Potentieel kredietpositieve negatieve risico
Derivaten
658 908 905 237 365 660 470 115 717 128 354 260 60 436 491 7 032 417 -6 898 703
5 781 398
In vreemde valuta’s + Termijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
232 521 006 8 332 614 2 131 6 875 843
In andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswap overeenkomsten 266 077 223 + Rentetermijncontracten 57 192 291 + Rentefutures 41 084 966 + Renteopties 23 983 119 Andere contracten + Aandelenopties 18 539 570 + Futuresverrichtingen 711 327 + Andere termijnaankopen 3 588 815 en -verkopen
1 713 217 3 059 403 0 6 338 662
231 281 312 2 834 514 0 6 867 791
1 239 691 3 633 747 0 8 032
0 1 864 333 0 0
686 070 176 599 0 56 396
-200 372 -524 072 0 -46 877
2 374 795 349 852 0 69 063
140 737 731 31 187 187 12 199 485 23 943 936
121 768 919 53 256 701 37 356 811 10 848 812
97 654 407 3 935 558 3 728 120 9 513 162
46 653 859 0 0 3 621 080
5 082 710 106 495 19 237 150 397
-4 969 968 -120 799 -7 858 -127 839
1 188 079 19 658 18 617 101 859
17 219 477 711 306 255 256
2 374 770 711 306 2 814 781
8 264 473 0 377 071
7 900 292 0 396 927
717 999 24 789 11 725
-882 303 -3 471 -15 146
1 593 658 42 662 23 153
-
-
25 731 -9 569 - 5 763 252 -5 821 928 - 1 243 508 -1 067 330 - 7 032 491 -6 898 827
16 460 5 146 939 618 098 5 781 497
Totaal derivaten: indeling naar soort tegenpartij + 0verheid 1 850 674 + Financiële instellingen 558 305 796 + 0verige 98 752 401 Totaal 658 908 872
94
-
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Gecontracteerde bedragen
Resterende looptijd
Vervangingswaarde
Potentieel kredietrisico
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
positieve
negatieve
279 117 244 251 709 248
20 376 498
7 031 497
3 185 522
-3 094 078
1 338 184
NIET-TRADING Derivaten In vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Opties In andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten + Rentetermijncontracten + Rentefutures + Renteopties Andere contracten + Aandelenopties + Futuresverrichtingen
60 258 888 3 118 183 354 062
59 684 824 1 497 839 310 830
574 064 1 399 132 43 232
0 221 212 0
1 322 517 127 781 0
-1 256 494 -210 677 -11 277
625 551 101 500 5 270
181 115 570 5 074 773 22 800 517 786 850
161 358 565 4 956 433 22 692 942 385 137
13 344 300 118 339 107 576 364 059
6 412 705 0 0 37 654
1 248 303 13 008 236 359 0
-777 061 -31 173 -56 186 0
162 912 592 538 2 385
5 457 800 150 601
672 077 150 601
4 425 798 0
359 926 0
236 090 1 465
-611 699 -139 512
430 400 9 036
437 438 309 235 524 699 124 482 764
77 430 846
5 873 261
-5 443 560
3 587 351
TRADING Derivaten In vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
62 804 984 5 601 026 360 081 6 335 135
62 113 377 1 690 033 360 081 5 633 185
691 606 2 531 273 0 701 106
0 1 379 720 0 844
905 101 229 104 0 34 333
-805 051 -159 329 0 -38 539
655 714 246 943 3 601 91 450
220 316 235 68 415 154 23 497 025 38 703 020
67 835 190 66 517 947 20 410 446 8 280 135
84 583 468 1 857 207 3 086 580 25 403 768
67 897 577 40 000 0 5 019 118
4 285 462 91 087 8 877 275 385
-4 065 909 -83 109 -20 656 -252 114
1 441 381 9 886 15 433 202 306
10 347 787 1 057 862
1 794 536 889 769
5 459 664 168 092
3 093 587 0
43 913 0
-18 852 0
853 804 66 834
Derivaten
716 555 553 487 233 948 144 859 262
84 462 343
9 058 783
-8 537 638
4 925 536
In vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
123 063 872 8 719 208 360 081 6 689 197
121 798 202 3 187 872 360 081 5 944 015
1 265 670 3 930 405 0 744 338
0 1 600 931 0 844
2 227 618 356 885 0 34 333
-2 061 546 -370 006 0 -49 815
1 281 266 348 443 3 601 96 720
401 431 805 73 489 927 46 297 542 39 489 870
229 193 756 71 474 380 43 103 387 8 665 272
97 927 767 1 975 547 3 194 155 25 767 826
74 310 282 40 000 0 5 056 772
5 533 765 104 095 245 236 275 385
-4 842 970 -114 282 -76 842 -252 114
1 604 293 10 478 15 971 204 691
15 805 588 1 208 463
2 466 613 1 040 371
9 885 462 168 092
3 453 513 0
280 002 1 465
-630 551 -139 512
1 284 204 75 870
In andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswap overeenkomsten + Rentetermijncontracten + Rentefutures + Renteopties Andere contracten + Aandelenopties + Futuresverrichtingen TOTAAL
In andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswap overeenkomsten + Rentetermijncontracten + Rentefutures + Renteopties Andere contracten + Aandelenopties + Futuresverrichtingen
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
95
Commentaar en gedetailleerde cijfers
31-12-1999 (in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
31-12-1999 (in duizenden EUR)
Resterende looptijd
Vervangingswaarde
Gecontracteerde bedragen
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
positieve
negatieve
Totaal derivaten: indeling naar soort tegenpartij + Overheid 51 354 183 + Financiële instellingen 593 585 776 + Overige 71 615 593 Totaal 716 555 553
-
-
-
328 163 6 929 739 1 800 880 9 058 783
-257 072 -6 360 342 -1 920 225 -8 537 638
Potentieel kredietrisico
190 910 4 091 774 642 859 4 925 542
Tradingverrichtingen Tradingverrichtingen (verrichtingen uit de handelsportefeuille) hebben als doel op korte termijn winst te maken uit de schommelingen van prijzen of rente. Dergelijke verrichtingen worden naar de markt gewaardeerd. Operaties afgesloten als gevolg van het stellen van prijzen door de bank op de markt worden onder meer beschouwd als verrichtingen uit de handelsportefeuille. Verrichtingen uit de handelsportefeuille zijn onderworpen aan de eigen-vermogensvereisten voor de dekking van het renterisico. Niet-tradingverrichtingen ¶ Dekkingsverrichtingen Dekkingsverrichtingen hebben als doel het renterisico of het valutarisico van een afgedekte positie te verminderen. Gelijksoortige verrichtingen mogen worden beschouwd als een homogeen geheel van af te dekken bestanddelen, in zoverre de afwijking van de duration niet meer bedraagt dan 10 %. De classificatie is onherroepelijk, bij het afsluitenvaneendekkingsverrichtingmoetduidelijkwordengespecificeerdwelkepositiewordtafgedekt.Eendekkingsverrichting die niet meer voldoet aan de daarvoor geldende criteria wordt beschouwd als een verrichting uit de handelsportefeuille. Partiële afdekking is toegestaan. Om effectief te zijn, gebeurt de afdekking in dezelfde munt als die van de af te dekken positie. De Basis-Point-Value van de afdekking mag maximaal 20 % afwijken van die van de af te dekken positie. ¶ Asset Liability Management in euro’s. Verrichtingen in financiële instrumenten afgesloten in het kader van het ALM in euro’s zijn macro-dekkingsverrichtingen (voldoen dus niet aan de criteria voor micro-dekkingsverrichtingen) waarbij conform het kaderbesluit van 14 juni 1994 van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen de resultaatsverwerking op pro-ratabasis gebeurt. ¶ Thesauriebeheer Rentetermijnverrichtingen die de normale termijn van geldmarktverrichtingen niet overstijgen en die zijn afgesloten in het kader van het thesauriebeheer (in vreemde valuta’s) worden conform de kaderbeslissing van 14 juni 1994 van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen op pro-ratabasis in de resultatenrekening opgenomen. ¶ Directionele posities in vreemde valuta’s Het betreft posities die enkel de dealingroom in Brussel door middel van derivaten inneemt met het oog op het realiseren van resultaten via meerwaarden of rentemarges op langere termijn. De bank waardeert deze portefeuille naar de markt, maar waarbij integenstelling tot latente minderwaarden, latente meerwaarden uit voorzichtigheid niet worden geboekt. Als deze latente meerwaarden wel zouden worden geboekt, zou een bijkomende winst van 22 miljoen EUR zijn behaald. Termijnverrichtingen van de directionele portefeuille voldoen niet aan de definitie van verrichtingen uit de handelsportefeuille voor de vereisten voor het eigen vermogen. ¶ Globaal beheer in vreemde valuta’s De andere rentetermijnverrichtingen in vreemde valuta’s, die het voorwerp uitmaken van een algemeen beheer van balans- en buiten-balansverrichtingen per munt, worden op pro-ratabasis in de resultatenrekening verwerkt. Het eventuele verlies per munt dat voortvloeit uit de marktwaardering van deze rentetermijnverrichtingen moet in de resultatenrekening worden opgenomen na compensatie van de eventuele latente meerwaarde van balansproducten in dezelfde munt. Deonderstaandetabelgeeftdebedragenopafsluitdatumvandeverrichtingenafgesloteninhetkadervanhetthesauriebeheer en in het kader van het ALM (ALM in euro’s + Globaal beheer vreemde valuta’s). Indien de thesaurieverrichtingen naar de markt zouden zijn gewaardeerd, zou een bijkomend verlies van 18,7 miljoen EUR zijn geboekt. Als de ALM verrichtingen naar de markt zouden zijn gewaardeerd, zou een bijkomende winst van 358 miljoen EUR zijn geboekt. Deze latente meerwaarden moeten worden geplaatst tegen latente verliezen op balansposten die evenmin in de resultaten werden geboekt.
96
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR)
Bedrag op afsluitdatum van de rekeningen
Verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde
217 793 303 18 497 373
-18 731 358 718
Categorieën rentetermijnverrichtingen In het kader van het thesauriebeheer In het kader van het ALM
Toelichting 37: Te storten op aandelen - verzekeringsbedrijf TE STORTEN OP AANDELEN - VERZEKERINGSBEDRIJF Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere
Totaal
Totaal
1 334
2 324
3 658
BEM NV Premaz CV Gemeenschap. Motorwaarborgfonds Huis der Verzekering CV Telenet Holding NV IT-Partners NV Banque des Règl. internationaux Aquafin NV Capricorn Venture Fund aandelen A
93 2 1 59 1 178 -
1 239 143 496 446
93 2 1 59 1 178 1 239 143 496 446
Maatschappij (in duizenden EUR)
Toelichting 38: Zakelijke zekerheden die door het geconsolideerd geheel worden gesteld of onherroepelijk beloofd op zijn eigen activa - Groep BOEKWAARDE VAN DE VERPANDE ACTIVA - GROEP (in duizenden EUR) Als waarborg voor schulden en verplichtingen van het geconsolideerd geheel Passiefposten + Mobiliseringen + Vast pand voorschotten NBB + Vast pand kredietfaciliteit EIB + Asset pledge requirement KBC New York + Andere Posten buiten balanstelling + Marges futuresverrichtingen + Marges opties Als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Passiefposten + Andere Posten buiten balanstelling + Opties
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
5 270 458 4 221 691 614 032 220 983 41 261 364 854 2 886
113 943 13 651
97
Commentaar en gedetailleerde cijfers
BECIJFERING IN DE TOELICHTING BIJ DE JAARREKENING VAN DE IMPACT OP DE RESULTATEN VAN DE DEROGATIE AAN DE WAARDERINGSREGEL VAN 36BIS §2, MET BETREKKING TOT DE RENTETERMIJNVERRICHTINGEN
ARTIKEL
Commentaar en gedetailleerde cijfers
3.6 DIVERSE Toeliching 39: Kasstromentabel KASSTROMENTABEL VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING NV (GECONSOLIDEERD) (in duizenden EUR)
1998
1999
Geconsolideerde winst
812 283
1 061 929
Bankbedrijf Nettowaardeverminderingen op vorderingen, verbintenissen, beleggingseffecten en financiële vaste activa Afschrijvingen op vaste activa Nettowijziging van de voorzieningen
893 199 225 852 152 583
564 862 268 691 3 300
Verzekeringsbedrijf Afschrijvingen op vaste activa Afschrijvingen op beleggingen Nettowijziging van de voorzieningen niet-levensverzekeringen Nettowijziging van de voorzieningen levensverzekeringen Nettowijzigingen van andere voorzieningen
106 023 2 306 844 096 309 146 72 793
25 510 1 835 418 200 1 021 707 68 776
3 418 280 -1 514
3 434 810 -1 362
493 372 -27 923 423 25 809 017 165 276 838 793 3 924 116 186 720
582 340 -28 816 059 26 349 883 89 472 -650 141 -3 581 503 5 378
Verzekeringsbedrijf Aanschaffing beleggingseffecten Verkoop van beleggingseffecten Wijzigingen van de overlopende rekeningen Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
-2 573 925 1 052 288 -40 104 46 131 93 360
-4 048 230 2 322 604 -8 613 149 178 -80 788
Holdingactiviteiten Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
582 112 -256 390
1 057 949 329 148
Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten
5 814 109
-2 865 934
-127 113 18 536
-674 083 61 055
KASSTROOM UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN
Subtotaal interne financiering Uitkeringen aan bestuurders Bankbedrijf Invloed wijziging consolidatiekring op waardeverminderingen op vorderingen Aanschaffing beleggingseffecten Verkoop van beleggingseffecten Actuariële spreiding agio/disagio beleggingseffecten Wijzigingen van de overlopende rekeningen Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Bankbedrijf Aanschaffing van financiële activa Overdracht van financiële vaste activa
98
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
1998
1999
Aanschaffing van (im)materiële vaste activa Overdracht van (im)materiële vaste activa
-465 475 150 014
-522 481 405 714
Verzekeringsbedrijf Aanschaffing van (im)materiële vaste activa Overdracht van (im)materiële vaste activa
-108 122 5 364
-5 425 -517
0
-285 436
-526 796
-1 021 173
Opbrengst van de uitgifte van aandelen Betaalde dividenden Opbrengst van de uitgifte van preferente aandelen Uitgifte van achtergestelde obligaties en doorleningen Terugbetaling van achtergestelde obligaties en doorleningen Eliminaties bij consolidatie van achtergestelde obligaties Uitgifte van niet-achtergestelde obligaties en doorgeplaatse leningen Terugbetaling van niet-achtergestelde obligaties en doorgeplaatste leningen Afboeking consolidatieverschil Overige wijzigingen
47 171 -324 047 0 966 885 -381 329 0 311 114 -1 854 796 0 -23 694
27 747 -365 650 1 492 253 3 789 692 -2 150 765 -253 740 1 853 231 -1 654 265 -1 520 067 -68 074
Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten
-1 258 696
1 150 362
Kas en kasmiddelen bij de aanvang van het boekjaar Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten
2 657 427 5 814 109 -526 796 -1 258 696
6 686 044 -2 865 934 -1 021 173 1 150 362
Kas en kasmiddelen op het einde van het boekjaar
6 686 044
3 949 299
Bankbedrijf Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque en giro Bij de centrale bank herfinancierb. overheidspapier Vorderingen op kredietinstellingen zicht Schulden aan kredietinstellingen zicht Mobiliseringsschulden herdiscontering handelspapier
367 531 2 250 478 8 008 290 -3 855 015 -131 364
582 505 2 757 291 2 098 366 -1 436 909 -144 274
46 124
51 000
0
41 320
6 686 044
3 949 299
Holdingactiviteiten Aanschaffing van financiële vaste activa Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITETEN
Verzekeringsbedrijf Beschikbare waarden verzekeringsbedrijf Holdingactiviteiten Geldbeleggingen en liquide middelen Totaal
De kasstromentabel van KBC Bankverzekeringsholding NV (geconsolideerd) geeft een beeld van de wijzigingen van de beschikbare kasmiddelen van de Groep in de loop van het boekjaar 1999. Vergelijkbare cijfers zijn alleen beschikbaar voor 1998 en daarbij moet rekening worden gehouden met de invloed in 1998 van de fusieverrichtingen en in 1999 van de uitbreiding van de consolidatiekring (voornamelijk C { SOB Bank). Tenzij
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
99
Commentaar en gedetailleerde cijfers
(in duizenden EUR)
Commentaar en gedetailleerde cijfers
anders aangegeven, wordt de invloed van de kringschommelingen niet afgezonderd, maar ondergebracht in de wijzigingen van het bedrijfskapitaal. Hetzelfde geldt voor de omrekeningsverschillen en de overboekingen. De kasstromen zijn onderverdeeld in de kasstromen van respectievelijk het bankbedrijf, het verzekeringsbedrijf en de Holding, behalve voor de financieringsactiviteiten. De indirecte methode, die hier is toegepast, gaat uit van de geconsolideerde winst van de Groep. Het resultaat wordt vervolgens aangepast voor de posten die geen kasontvangsten of -uitgaven vormen, zodat men het cijfer van de interne financiering verkrijgt. Samen met de inkomende en uitgaande kasstromen van het bedrijfskapitaal vormt dit de kasstroom uit bedrijfsactiviteiten. Daarnaast zijn de kasstromen uit de investeringsactiviteiten en uit de financieringsactiviteiten afgezonderd. Al de kasstromen samen geven per saldo de mutatie van de kas en de kasmiddelen weer tussen het begin en het einde van het boekjaar. De kas en kasmiddelen van de Groep verminderden in 1999 met 2 737 miljoen EUR tot 3 949 miljoen EUR, vooral bij de vorderingen op zicht op kredietinstellingen, hetgeen verband houdt met het beleid om de risicogewogen activa te beperken. De interne financiering verhoogde van 3 418 miljoen EUR tot 3 435 miljoen EUR. Deze lichte verbetering wordt verklaard door het hogere Groepsresultaat. In het bankbedrijf daalden de waardeverminderingen en de voorzieningen. In het verzekeringsbedrijf was er een beduidende verhoging van de voorzieningen, terwijl de afschrijvingen op vaste activa verminderden. De nettokasmiddelen uit het gewone bedrijf daalden met 2 866 miljoen EUR vergeleken met een toename van 5 814 miljoen EUR in 1998. De sterke daling van de behoefte aan bedrijfskapitaal in het bankbedrijf is het gevolg van enerzijds het bovengenoemde beleid om de risicogewogen vorderingen op kredietinstellingen te beperken en anderzijds de sterke toename van de beleggingen en de vorderingen op cliënten, die de groei van de cliëntenwerkmiddelen overtrof. De kasstroom uit investeringsactiviteiten was in 1999 negatiever dan in 1998. Dit betekent dat er in 1999 1 021 miljoen EUR meer investeringen gebeurden dan realisaties, tegenover 527 miljoen EUR in 1998. De brutoinvesteringen in financiële vaste activa bedroegen in 1999 in het bankbedrijf 674 miljoen EUR, waarvan het leeuwendeel betrekking heeft op de verhoging van de participatie in CCF. De financieringsactiviteiten leverden 1 150 miljoen EUR aan nieuwe middelen op in 1999, vooral door uitgifte van 1 492 miljoen EUR aan niet-cumulatieve preferente aandelen. Door nieuwe uitgiften droegen de achtergestelde en niet-achtergestelde obligaties - na eliminaties voor consolidatie - 1 584 miljoen EUR bij tot de financiering. Anderzijds slorpte de betaling van dividenden op gewone aandelen 366 miljoen EUR op en werden er voor 1 520 miljoen EUR positieve consolidatieverschillen in mindering gebracht.
Toelichting 40: Financiële relaties met bestuurders en zaakvoerders - Groep FINANCIËLE RELATIES MET BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS - GROEP (in duizenden EUR)
1999
A Bedrag van de bezoldigingen van bestuurders (*) of zaakvoerders van de consoliderende onderneming op grond van hun werkzaamheden in de consoliderende onderneming, haar dochterondernemingen en verbonden ondernemingen, met inbegrip van het bedrag van aangewezen bestuurders of zaakvoerders op die grond toegekende rustpensioenen (*) wrv. leden van het Directiecomité B Voorschotten en kredieten toegekend aan de bestuurders en zaakvoerders waarvan sprake in punt A
8 125 5 405 1 507
De in deze toelichting vermelde bedragen liggen hoger dan de bedragen vermeld in het hoofdstuk “Corporate Governance” p. 22 omdat in deze toelichting ook de bezoldigingen van de bestuurders van KBC Bankverzekeringsholding NV die zijn betaald door andere groepsmaatschappijen dan KBC Bankverzekeringsholding NV, KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV zijn opgenomen.
100
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Aan het college van Revisoren werden in 1999 de volgende gewone vergoedingen betaald: ¶ KBC Bankverzekeringsholding NV: 23 054 EUR voor de periode lopende van de Algemene Vergadering van 29 april 1999 tot 26 april 2000 ¶ KBC Bank NV: 495 787 EUR ¶ KBC Verzekeringen NV: 88 250 EUR Naast het door de Algemene Vergaderingen van KBC Bankverzekeringsholding NV, KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV vastgelegde honorarium werden in 1999 de volgende bijkomende vergoedingen aan de CommissarissenRevisoren toegekend: ¶ KBC Bankverzekeringsholding NV: 13 916 EUR ingevolge de uitzonderlijke werkzaamheden voor de uitgifte van preferente aandelen door KBC Bank NV onder de garantie van KBC Bankverzekeringsholding NV, de kapitaalverhoging voor het personeel en de werkgroep belast met de uitwerking en harmonisering van de waarderingsregels binnen de Groep ¶ KBC Bank NV: 233 454 EUR ingevolge bijzondere opdrachten voor onder meer de uitgifte van de preferente aandelen en het EMTN-programma, de speciale verslaggeving aan de CBF met betrekking tot de erkenning van bilaterale nettingovereenkomsten en de auditwerkzaamheden omtrent KBC Bank Nederland ¶ KBC Verzekeringen NV: 88 535 EUR ingevolge bijzondere opdrachten (bijzondere verslagen en de waardering van de kredietportefeuille) en de uitzonderlijke werkzaamheden bij de afsluiting van het boekjaar 1998 en 1999, aangezien de administratie van KBC Verzekeringen NV en die van Fidea nog niet over een gemeenschappelijk systeem lopen
Toeliching 42: Personeel - groep PERSONEEL Gemiddeld pesoneelsbestand (in voltijdbaanequivalenten) Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf Andere Totaal wrv. werkzaam in Belgie¨ Personeelskosten en kosten voor pensioenen (in duizenden EUR) Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf Holding Totaal
31-12-1998
31-12-1999
19 751 2 496 0 22 247 19 333
25 680 2 677 5,3 28 362 20 063
31-12-1998
31-12-1999
1 178 642 116 190 0 1 294 832
1 369 274 137 775 444 1 507 493
Voor uitgebreide cijfers over het personeel wordt verwezen naar het betrokken hoofdstuk in het „Activiteitenverslag 1999”.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
101
Commentaar en gedetailleerde cijfers
Toelichting 41: Vergoeding van het College van Commissarissen-Revisoren
Solvabiliteit
4 Solvabiliteit
4.1 KBC BANK SOLVABILITEIT KBC BANK (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Reglementair eigen vermogen KBC Bank (na winstverdeling)
8 448 718
9 462 258
11 950 738
26,3 %
Tier-1-kapitaal Eigen vermogen Herwaarderingsmeerwaarden Fonds voor Algemene Bankrisico′s Oprichtingskosten en immateriële activa Eigen aandelen Consolidatieverschillen Preferente aandelen (1) Belangen van derden
4 875 773 3 988 269 -12 495 900 657 -28 484 -55 269 -56 703 0 139 799
5 932 068 4 464 647 -11 620 1 604 057 -57 568 -55 269 -57 653 0 45 475
6 926 924 3 966 436 -11 115 1 825 476 -89 016 -55 269 -48 684 1 039 039 300 058
16,8 % -11,2 % -4,3 % 13,8 % 54,6 % 0,0 % -15,6 % 559,8 %
Tier-2-kapitaal Herwaarderingsmeerwaarden Intern Zekerheidsfonds Upper-Tier-2-instrumenten + Verplicht converteerbare lening (1993-2003) + Verplicht converteerbare lening (1998-2008) + Perpetuele leningen Achtergestelde schulden
3 593 655 12 495 512 195
3 593 825 11 620 0
5 433 108 11 115 0
51,2 % -4,3 % -
253 449 0 385 494 2 430 021
244 722 185 920 511 001 2 640 562
244 467 185 920 1 278 144 3 463 462
-0,1 % 0,0 % 150,1 % 31,2 %
0
0
339 589
-
-20 710
-63 634
-748 884
1 076,9 %
73 113 979 67 132 381 1 156 316 2 469 163 471 414 1 884 704
82 599 732 74 282 987 1 991 028 3 833 447 746 155 1 746 115
93 537 922 87 170 659 2 822 588 1 954 738 1 447 850 142 088
13,2 % 17,3 % 41,8 % -49,0 % 94,0 % -91,9 %
6,67 % 11,56 %
7,18 % 11,46 %
7,41 % 12,78 %
-
Tier-1-ratio
CAD-ratio
Toestand op 01-01-1999
7,18 %
11,46 %
Acquisities
-1,80 %
-2,89 %
Nieuwe middelen en interne vermogenscreatie Preferente aandelen Toevoegingen aan het Fonds voor Algemene Bankrisico′s Achtergestelde leningen en perpetuele leningen Winstreservering Kapitaalverhoging Overige
1,19 % 0,28 % 0,00 % 0,42 % 0,74 % -0,07 %
1,71 % 0,28 % 2,05 % 0,42 % 0,74 % -0,08 %
Autonome groei gewogen risicovolume
-0,53 %
-0,91 %
Toestand op 31-12-1999
7,41 %
12,78 %
Tier-3-kapitaal Aftrekposten (deelnemingen) Totaal gewogen risicovolume Kredietrisico, belegging Kredietrisico, handel Renterisico, handel Positie handelsportefeuille aandelen Wisselrisico Solvabiliteitsratio′s Tier-1-ratio CAD-ratio Verklaring ontwikkeling solvabiliteitsratio′s
(1) De preferente aandelen worden in de balans geboekt onder de minderheidsbelangen.
102
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Solvabiliteit
Het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bank daalde in 1999 met 498,2 miljoen EUR tot 3 966,4 miljoen EUR. De voornaamste bewegingen hierin waren: ¶ de kapitaalverhoging ad 650 miljoen EUR, voltekend door KBC Bankverzekeringsholding NV; ¶ de winstreservering van 362,6 miljoen EUR; ¶ de afboeking van 1 509,7 miljoen EUR positieve consolidatieverschillen op verwervingen vanaf 1 januari 1999 (zie Toelichting 7: “(Im)materie¨le vaste activa, consolidatieverschillen en overige activa”). Ondanks de daling van het eigen vermogen nam het Tier-1-kapitaal met 994,9 miljoen EUR of 16,8 % toe tot 6 926,9 miljoen EUR dankzij de belangrijke toevoeging aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s en de uitgifte van preferente aandelen ad 1 492 miljoen EUR, waarvan 1 039 miljoen EUR in het Tier-1-kapitaal is opgenomen. Het Tier-1-kapitaal mag slechts ten belope van 15 % bestaan uit preferente aandelen; het saldo van de preferente aandelen is opgenomen in het Tier-2-kapitaal. Ter versterking van de CAD-ratio werden in 1999 verder nog de volgende uitgiften doorgevoerd: ¶ een achtergestelde converteerbare obligatielening van 250 miljoen EUR, waarop KBC Bankverzekeringsholding NV heeft ingetekend; ¶ achtergestelde certificaten en termijnrekeningen ad 1 535 miljoen EUR die via de kantoren worden geplaatst, waarvan 380 miljoen EUR is bestemd voor Tier-3-kapitaal; ¶ 1 297 miljoen EUR via de uitgifteprogramma’s van KBC International Finance. De risicogewogen activa nemen met 13,2 % toe; bij een ongewijzigde consolidatiekring zou de toename 7,6 % hebben bedragen. De autonome toename doet zich vooral voor bij de binnenlandse kredietinstellingen en de Ierse dochtermaatschappijen. De toename van het gewogen risicovolume wordt volledig verklaard door de stijging in de kredietverlening (zowel op de balans als buiten de balans) die enigszins wordt gedrukt door de verlaging van de marktrisico’s. Ondanks de belangrijke acquisities in 1999 handhaafden de solvabiliteitsratio’s van KBC Bank zich dan ook boven de interne doelstelling van 7 % en 11 % voor respectievelijk de Tier-1-ratio en de CAD-ratio. Via een strakke beheersing van de autonome groei van de risicogewogen activa, interne kapitaalgroei en een betere spreiding van het ingezette kapitaal, rekening houdend met de risico-rendementverhouding van de activiteiten, streeft KBC Bank naar het behoud van de huidige, beduidend hogere dan wettelijk vereiste, solvabiliteitsratio’s in de komende jaren.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
103
Solvabiliteit
4.2 KBC VERZEKERINGEN SOLVABILITEIT KBC VERZEKERINGEN (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
Gestort maatschappelijk kapitaal Uitgiftepremies Reserves Consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Totaal eigen vermogen van de Groep
28 531 35 112 769 660 11 315 -4 138 840 481
28 531 35 112 1 103 110 10 133 -6 169 1 170 719
28 955 121 743 1 167 291 -53 838 -7 215 1 256 935
1,5 % 246,7 % 5,8 % 17,0 % 7,4 %
Dividenduitkering KBC Verzekeringen Belang van derden Totaal eigen vermogen
0 51 484 891 966
-117 692 54 896 1 107 923
-126 172 57 453 1 188 216
7,2 % 4,7 % 7,2 %
Achtergestelde schulden Totaal aansprakelijk vermogen
20 575 912 541
21 815 1 129 738
21 815 1 210 030
0,0 % 7,1 %
Af te trekken a) oprichtingskosten b) immateriële vaste activa c) consolidatieverschillen Subtotaal
-22 -3 653 -60 117 -63 792
0 -78 597 -14 027 -92 625
0 -71 146 -12 280 -83 426
-9,5 % -12,5 % -9,9 %
TOTAAL
848 749
1 037 113
1 126 604
8,6 %
1 586 102 0 2 434 850
2 344 561 0 3 381 674
1 873 242 16 422 3 016 268
-20,1 % -10,8 %
Bedrag vereiste solvabiliteitsmarge uit hoofde van de activiteiten “Niet-leven” Activiteitsgroepen “Niet-leven” en arbeidsongevallen-wet 113 139 Renten 4 751 Totaal 117 890
109 722 4 981 114 703
122 240 5 405 127 645
11,4 % 8,5 % 11,3 %
Bedrag vereiste solvabiliteitsmarge uit hoofde van de activiteiten “Leven” Eerste berekening 136 361 Tweede berekening 46 717 Totaal tak 21 183 077 Tak 23 303 Totaal 183 380
166 310 50 774 217 084 2 108 219 192
178 516 59 951 238 467 11 954 250 422
7,3 % 18,1 % 9,9 % 467,2 % 14,2 %
TOTAAL VEREISTE SOLVABILITEITSMARGE
301 270
333 894
378 066
13,2 %
282 % 808 %
311 % 1013 %
298 % 798 %
-
547 478 2 133 580
703 219 3 047 780
748 538 2 638 201
6,4 % -13,4 %
Niet gerealiseerde meerwaarden + niet afgeschreven gedeelte van de consolidatieverschillen CCF Totaal inclusief niet-gerealiseerde meerwaarden
Expliciete solvabiliteitsratio Impliciete solvabiliteitsratio Surplus expliciet Surplus impliciet
Het totaal aansprakelijk vermogen van KBC Verzekeringen nam in 1999 met 80,3 miljoen EUR tot 1 210 miljoen EUR. De voornaamste bewegingen hierin waren: ¶ de winstreservering ad 145,2 miljoen EUR ¶ de afboeking van 66 miljoen EUR positieve consolidatieverschillen op verwervingen vanaf 1 januari 1999 De niet gerealiseerde meerwaarden namen af met 438 miljoen EUR tengevolge van de stijging van de langetermijnrente. De expliciete solvabiliteitsratio, berekend als de verhouding tussen het solvabiliteitskapitaal exclusief de latente meerwaarden enerzijds en de vereiste solvabiliteitsratio anderzijds, daalt licht van 311 % in 1998 tot 298 % ultimo 1999. Het overeenkomstige solvabiliteitssurplus bereikt 748,5 % miljoen EUR.
104
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Hierna volgt de bijdrage van KBC Bank tot KBC Bankverzekeringsholding overeenkomstig het bancair rapporteringsschema voor wat betreft de activa, de passiva en de resultatenrekening. Deze cijfers verschillen van de geconsolideerde jaarrekening van KBC Bank, zoals die per einde boekjaar wordt neergelegd bij de Nationale Bank van België, wat verband houdt met de eliminatie van intragroepsverrichtingen bij de consolidatie op het niveau van KBC Bankverzekeringsholding NV.
ACTIVA (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
349 416
367 531
582 505
58,5 %
II Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier
2 493 166
1 940 869
2 440 283
25,7 %
III Vorderingen op kredietinstellingen A Onmiddellijk opvraagbaar B Overige vorderingen (op termijn of met opzegging)
42 935 001 4 142 778 38 792 224
29 639 697 8 008 290 21 631 407
17 189 064 2 098 366 15 090 698
-42,0 % -73,8 % -30,2 %
IV Vorderingen op cliënten
47 427 443
53 412 201
64 633 988
21,0 %
V Obligaties en andere vastrentende effecten A Van publiekrechtelijke emittenten B Van andere emittenten
41 534 117 30 086 045 11 448 072
44 234 664 32 536 623 11 698 041
46 444 597 32 430 749 14 013 849
5,0 % -0,3 % 19,8 %
1 843 848
2 295 574
3 201 870
39,5 %
492 399
468 454
1 188 417
153,7 %
3 533
64 133
741 978
1 056,9 %
485 355 3 510
363 538 40 782
432 767 13 672
19,0 % -66,5 %
VIII Oprichtingskosten en immateriële vaste activa
28 465
57 568
89 016
54,6 %
IX Consolidatieverschillen
61 853
62 763
53 064
-15,5 %
X Materiële vaste activa
921 408
1 114 293
1 510 163
35,5 %
556 240
885 357
711 972
-19,6 %
5 159 132
5 284 248
8 438 112
59,7 %
143 802 488
139 763 218
146 483 052
4,8 %
I Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque- en girodiensten
VI Aandelen en andere niet-vastrentende effecten VII Financiële vaste activa A Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 1 Deelnemingen B Andere ondernemingen 1 Deelnemingen, aandelen 2 Achtergestelde vorderingen
XII Overige activa XIII Overlopende rekeningen TOTAAL ACTIVA BANKBEDRIJF
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
105
Bijdrage KBC Bank
5 Bijdrage KBC Bank overeenkomstig het wettelijk rapporteringsschema voor Belgische kredietinstellingen
Bijdrage KBC Bank
PASSIVA (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
I Schulden aan kredietinstellingen A Onmiddellijk opvraagbaar B Mobiliseringsschulden wegens herdiscontering van handelspapier C Overige schulden (op termijn of met opzegging)
50 091 280 3 539 365 230 916 46 321 000
36 066 983 3 855 015 131 364 32 080 604
28 871 450 1 436 909 144 274 27 290 267
-20,0 % -62,7 % 9,8 % -14,9 %
II Schulden aan cliënten A Spaargelden / spaardeposito′s B Andere schulden 1 Onmiddellijk opvraagbaar 2 Op termijn of met opzegging 3 Wegens herdiscontering van handelspapier
54 977 411 17 785 058 37 192 353 11 093 204 26 088 287 10 863
63 516 382 18 353 149 45 163 232 13 641 895 31 514 839 6 499
71 882 057 20 109 841 51 772 216 15 700 539 36 071 677 0
13,2 % 9,6 % 14,6 % 15,1 % 14,5 % -100,0 %
III In schuldbewijzen belichaamde schulden A Obligaties en andere vastrentende effecten in omloop B Overige schuldbewijzen
23 542 487 18 454 074 5 088 413
21 445 942 15 231 894 6 214 048
21 237 183 13 379 222 7 857 961
-1,0 % -12,2 % 26,5 %
IV Overige schulden
1 570 006
1 978 531
1 957 307
-1,1 %
V Overlopende rekeningen
4 370 355
5 334 264
7 837 987
46,9 %
VI Voorzieningen en uitgestelde belastingen A Voorzieningen voor risico′s en kosten 1 Pensioen- en soortgelijke verplichtingen 2 Belastingen 3 Overige risico′s en kosten B Uitgestelde belastingen
360 459 19 070 37 316 304 072 5 152
502 716 85 910 52 066 364 740 6 832
598 938 72 542 55 743 470 653 10 723
19,1 % -15,6 % 7,1 % 29,0 % 57,0 %
VII Fonds voor Algemene Bankrisico′s
900 657
1 604 057
1 825 476
13,8 %
3 972 636
4 580 643
6 219 570
35,8 %
134 917 151
128 851 650
132 395 644
2,8 %
VIII Achtergestelde schulden TOTAAL PASSIVA BANKBEDRIJF (exclusief eigen vermogen)
106
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Bijdrage KBC Bank
RESULTATENREKENING (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
I Rente- en soortgelijke opbrengsten wrv. uit vastrentende effecten
8 026 792 0
8 273 861 2 663 428
8 437 037 2 628 732
2,0 % -1,3 %
II Rente- en soortgelijke kosten
-6 198 743
-6 409 717
-6 380 391
-0,5 %
84 636 59 559 25 077
95 859 77 082 18 777
100 248 75 203 25 045
4,6 % -2,4 % 33,4 %
-385
12 174
100 456
725,2 %
IV Ontvangen provisies
590 723
838 855
1 050 236
25,2 %
V Betaalde provisies
-149 499
-228 915
-293 840
28,4 %
VI Winst (Verlies) uit financiële transacties A Uit het wissel- en handelsbedrijf B Uit de realisatie van beleggingseffecten
508 116 197 389 310 727
731 486 153 162 578 325
636 182 170 561 465 621
-13,0 % 11,4 % -19,5 %
-1 623 342 -1 117 078 -506 264
-1 752 869 -1 178 642 -574 227
-2 124 439 -1 369 274 -755 165
21,2 % 16,2 % 31,5 %
VIII Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
-188 824
-218 094
-254 556
16,7 %
IX Terugneming van waardeverminderingen (Waardeverminderingen) op vorderingen en terugneming van voorzieningen (Voorzieningen) voor de posten buiten balanstelling “I Eventuele passiva” en “II Verplichtingen met een potentieel kredietrisico”
-142 121
226 649
-341 618
91,1 %
X Terugneming van waardeverminderingen (Waardeverminderingen) op de beleggingsportefeuille in obligaties, aandelen en andere vastrentende of niet-vastrentende effecten
-3 314
-39 353
21 470
-
XI Besteding en terugneming van voorzieningen voor andere risico′s en kosten dan die vervat in de posten buiten balanstelling “I Eventuele passiva” en “II Verplichtingen met een potentieel kredietrisico”
105 453
98 757
109 851
11,2 %
XII Voorzieningen voor andere risico′s en kosten dan die vervat in de posten buiten balanstelling “I Eventuele passiva” en “II Verplichtingen met een potentieel kredietrisico”
-124 360
-122 599
-106 287
-13,3 %
XIII Onttrekking (Toevoeging) aan het Fonds voor Algemene Bankrisico′s
-242 974
-612 405
-238 839
15,4 %
XIV Overige bedrijfsopbrengsten
90 029
121 728
218 018
79,1 %
XV Overige bedrijfskosten
-75 861
-100 575
-154 643
53,8 %
XVI Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen van de geconsolideerde ondernemingen
656 325
914 843
778 886
-14,9 %
III Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten A Aandelen en andere niet-vastrentende effecten B Deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren IIIbis Aandeel in het resultaat van de deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
VII Algemene beheerskosten A Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen B Overige beheerskosten
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
107
Bijdrage KBC Bank
(in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
XVII Uitzonderlijke opbrengsten A Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa B Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa C Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico′s en kosten D Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa E Andere uitzonderlijke opbrengsten
94 525 42
63 120 85
238 285 622
277,5 % 627,9 %
0 0 93 652 830
0 0 60 692 2 343
2 471 846 227 386 6 961
274,7 % 197,1 %
XVIII Uitzonderlijke kosten A Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B Waardeverminderingen op financiële vaste activa C Voorzieningen voor uitzonderlijke risico′s en kosten D Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E Andere uitzonderlijke kosten
-24 198 -258
-124 082 -7 757
-31 640 -14 135
-74,5 % 82,2 %
-16 767 -3 065 -3 021 -1 087
-317 -97 508 -3 725 -14 774
-2 932 -1 203 -8 936 -4 434
824,1 % -98,8 % 139,9 % -70,0 %
XIX Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belastingen van de geconsolideerde ondernemingen
726 651
853 881
985 531
15,4 %
-1 357 1 102
-3 025 1 385
-1 924 1 358
-36,4 % -1,9 %
XX Belastingen op het resultaat A Belastingen B Regularisatie van belastingen en terugneming van belastingvoorzieningen
-201 562 -212 569 11 006
-263 516 -289 229 25 713
-182 192 -212 154 29 963
-30,9 % -26,6 % 16,5 %
XXI Geconsolideerde winst (Geconsolideerd verlies)
524 835
588 724
802 773
36,4 %
18 744
9 691
88 045
808,5 %
506 091
579 033
714 728
23,4 %
XIXbis A Overboeking naar de uitgestelde belastingen B Onttrekking aan de uitgestelde belastingen
XXII Aandeel van derden in het resultaat XXIII Aandeel van de Groep in het resultaat
108
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Hierna volgt de bijdrage van KBC Verzekeringen tot KBC Bankverzekeringsholding overeenkomstig het rapporteringsschema voor verzekeringsmaatschappijen voor wat betreft de activa, de passiva en de resultatenrekening. Deze cijfers verschillen van de geconsolideerde jaarrekening van KBC Verzekeringen, zoals die per einde boekjaar wordt neergelegd bij de Nationale Bank van België, wat verband houdt met de eliminatie van intragroepsverrichtingen bij de consolidatie op het niveau van KBC Bankverzekeringsholding.
ACTIVA (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
3 675 22 3 653 1 798 1 855 0
78 597 0 78 597 1 549 77 466 1 131
71 146 0 71 146 66 476 4 163 508
-9,5 % -9,5 % 4 192,2 % -94,6 % -
60 117
14 027
12 280
-12,5 %
6 146 923 151 296 43 483 107 813 375 737
7 457 809 150 324 42 365 107 958 83 022
8 188 137 144 854 38 113 106 742 159 611
9,8 % -3,6 % -10,0 % -1,1 % 92,3 %
68 563 68 563 0 263 606 252 098 11 508 43 568 43 568 5 518 280 682 361 4 306 536 31 593 346 421 26 096 121 539 3 735 101 610
6 508 6 508 0 29 440 21 504 7 936 47 074 47 074 7 114 149 1 686 356 4 931 205 38 260 319 317 22 529 112 863 3 620 110 314
14 940 8 667 6 273 33 495 33 495 0 111 176 111 176 7 773 168 2 103 373 5 338 588 38 971 195 686 11 228 78 740 6 580 110 503
129,6 % 33,2 % 13,8 % 55,8 % -100,0 % 136,2 % 136,2 % 9,3 % 24,7 % 8,3 % 1,9 % -38,7 % -50,2 % -30,2 % 81,8 % 0,2 %
30 285
211 043
1 195 446
466,4 %
221 198 6 399 4 130 206 991 41 3 637
229 611 3 516 4 991 219 314 0 1 791
221 414 3 529 4 255 210 666 0 2 964
-3,6 % 0,4 % -14,7 % -3,9 % 65,5 %
B Immateriële activa I Oprichtingskosten II Immateriële vaste activa 1 Goodwill 2 Overige immateriële vaste activa 3 Vooruitbetalingen Bbis Consolidatieverschillen C Beleggingen I Terreinen en gebouwen 1 Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden 2 Overige II Beleggingen in deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode - Verbonden ondernemingen 1 Deelnemingen 2 Bons, obligaties en vorderingen - Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 3 Deelnemingen 4 Bons, obligaties en vorderingen - Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 5 Deelnemingen III Overige financiële beleggingen 1 Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten 2 Obligaties en andere vastrentende effecten 3 Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen 4 Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten 5 Overige leningen 6 Deposito′s bij kredietinstellingen 7 Overige IV Deposito′s bij cederende ondernemingen D Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten “Leven” en waarbij het beleggingsrisico niet wordt gedragen door de onderneming Dbis Deel van de herverzekeraar in de technische voorzieningen I Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s II Voorziening voor verzekering “Leven” III Voorziening voor te betalen schaden IV Voorziening voor winstdeling en ristorno′s V Andere technische voorzieningen
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
109
Bijdrage KBC Verzekeringen
6 Bijdrage KBC Verzekeringen overeenkomstig het wettelijk rapporteringsschema voor Belgische verzekeringsondernemingen
Bijdrage KBC Verzekeringen
(in duizenden EUR) E Vorderingen I Vordering uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1 Verzekeringsnemers 2 Tussenpersonen 3 Overige II Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III Overige vorderingen F Overige activabestanddelen I Materiële activa II Beschikbare waarden IV Overige G Overlopende rekeningen I Verworven, niet-vervallen rente en huurgelden II Overgedragen acquisitiekosten 2 Verzekeringsverrichtingen “Leven” III Overige overlopende rekeningen TOTAAL ACTIVA VERZEKERINGSBEDRIJF
110
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
228 448 138 538 46 540 65 227 26 771 36 037 53 873
274 419 139 660 46 823 65 832 27 006 51 065 83 694
258 996 135 311 49 915 59 131 26 264 58 947 64 739
-5,6 % -3,1 % 6,6 % -10,2 % -2,7 % 15,4 % -22,6 %
65 088 19 100 42 946 3 043
66 313 17 896 46 124 2 293
65 968 14 462 51 000 506
-0,5 % -19,2 % 10,6 % -77,9 %
169 539 165 132 2 013 2 013 2 394
194 409 188 831 1 695 1 695 3 883
203 883 200 138 1 477 1 477 2 267
4,9 % 6,0 % -12,8 % -12,8 % -41,6 %
6 925 275
8 526 228
10 217 270
19,8 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
5 617 204 231 535 3 413 150 1 839 157 25 302 63 226 44 835
6 598 366 202 309 4 162 741 1 974 404 22 199 187 928 48 785
7 045 410 198 839 4 467 156 2 083 340 22 321 191 248 82 505
6,8 % -1,7 % 7,3 % 5,5 % 0,5 % 1,8 % 69,1 %
D Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten “Leven” en waarbij het beleggingsrisico niet wordt gedragen door de onderneming
30 285
210 779
1 195 446
467,2 %
E Voorzieningen voor overige risico′s en kosten I Voorziening voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen II Voorziening voor belastingen III Andere voorzieningen
35 697 3 053 892 31 752
108 490 2 974 60 003 45 513
177 266 6 494 57 329 113 443
63,4 % 118,4 % -4,5 % 149,3 %
F Deposito′s ontvangen van herverzekeraars
109 853
104 022
106 964
2,8 %
G Schulden I Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen II Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III Niet-achtergestelde obligatieleningen 2 Niet-converteerbare leningen IV Schulden t.a.v. kredietinstellingen V Overige schulden 1 Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten a) belastingen b) bezoldigingen en sociale lasten 2 Overige
193 582 49 301 14 912 302 302 7 948 121 119 68 523 50 239 18 284 52 596
293 722 66 569 6 212 50 50 81 753 139 139 105 402 84 116 21 286 33 737
420 576 68 614 22 596 0 0 165 563 163 803 113 557 92 211 21 346 50 246
43,2 % 3,1 % 263,8 % -100,0 % -100,0 % 102,5 % 17,7 % 7,7 % 9,6 % 0,3 % 48,9 %
26 112
10 878
11 739
7,9 %
6 012 734
7 326 257
8 957 401
22,3 %
C Technische voorzieningen I Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s II Voorziening voor verzekering “Leven” III Voorziening voor te betalen schaden IV Voorziening voor winstdeling en ristorno′s V Voorziening voor egalisatie en catastrofes VI Andere technische voorzieningen
H Overlopende rekeningen TOTAAL PASSIVA VERZEKERINGSBEDRIJF
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
111
Bijdrage KBC Verzekeringen
PASSIVA
Bijdrage KBC Verzekeringen
TECHNISCHE REKENING “NIET-LEVEN” (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
1 Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies c) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s, zonder aftrek van herverzekering d) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico′s, deel van de herverzekeraars
685 858 764 132 -74 146 -252
730 306 765 443 -62 479 28 355
741 025 782 523 -45 787 4 270
1,5 % 2,2 % -26,7 % -84,9 %
-3 876
-1 013
20
-
2 Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgebracht van de niet-technische rekening
152 767
249 996
227 853
-8,9 %
566
1 167
2 522
116,1 %
-484 689 396 259 443 683 -47 424 88 430
-488 244 394 329 434 992 -40 663 93 915
-546 255 436 828 468 854 -32 026 109 427
11,9 % 10,8 % 7,8 % -21,2 % 16,5 %
81 148
111 087
91 752
-17,4 %
7 282
-17 172
17 675
-
-5 154
-5 133
-33 476
552,2 %
-437
-508
-517
1,8 %
-227 034 204 490 41 275 -18 731
-234 983 199 086 47 772 -11 875
-247 753 209 706 46 018 -7 971
5,4 % 5,3 % -3,7 % -32,9 %
8 Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering
-8 922
-11 465
-12 143
5,9 %
9 Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofes, onder aftrek van herverzekering
-13 976
-124 222
-3 321
-97,3 %
98 979
116 915
127 935
9,4 %
3 Overige technische opbrengsten, onder aftrek herverzekering 4 Schadelast, onder aftrek van herverzekering a) Betaalde nettobedragen aa) Brutobedragen bb) Deel van de herverzekeraar b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering aa) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering bb) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars 5 Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering 6 Winstdeling en ristorno′s, onder aftrek van herverzekering 7 Nettobedrijfskosten a) Acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen provisies en winstdeling
10 Resultaat van de technische rekening “Niet-leven”
112
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
1 Premies, onder aftrek van herverzekering a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies
826 576 832 828 -6 252
1 105 423 1 110 330 -4 907
1 354 143 1 357 721 -3 578
22,5 % 22,3 % -27,1 %
2 Opbrengsten van beleggingen e) Toegekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt van de niet-technische rekening
219 995 219 995
338 146 338 146
442 732 400 737
30,9 % 18,5 %
559
14 000
126 660
804,7 %
0
221
183
-16,9 %
5 Schadelasten, onder aftrek van herverzekering a) Betaalde nettobedragen aa) Brutobedragen bb) Deel van de herverzekeraars b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering aa) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering bb) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars
-140 458 133 616 134 825 -1 209 6 843
-420 177 394 529 398 980 -4 451 25 647
-406 862 398 912 399 803 -891 7 950
-3,2 % 1,1 % 0,2 % -80,0 % -69,0 %
7 634
25 658
9 532
-62,8 %
-791
-11
-1 583
14 087,2 %
6 Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering a) Wijziging van de voorziening voor verzekering “Leven”, onder aftrek van herverzekering aa) Wijziging van de voorziening voor verzekering “Leven”, zonder aftrek van herverzekering bb) Wijziging van de voorziening voor verzekering “Leven”, deel van de herverzekeraars b) Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering
-768 083
-850 015
-1 292 673
52,1 %
768 021
669 632
307 510
-54,1 %
769 210
669 872
307 677
-54,1 %
-1 190
-240
-167
-30,4 %
63
180 383
985 163
446,2 %
-1 924
-1 680
-8
-99,5 %
-68 256 57 714 564 13 338 -3 361
-82 662 67 069 295 16 227 -930
-96 418 75 566 217 20 772 -137
16,6 % 12,7 % -26,4 % 28,0 % -85,3 %
0
-368
-7 909
2 049,9 %
11 Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering
-2 108
-2 112
-2 984
41,3 %
13 Resultaat van de technische rekening “Leven”
66 299
100 775
116 864
16,0 %
3 Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D 4 Overige technische opbrengsten, onder aftrek herverzekering
7 Winstdeling en ristorno′s, onder aftrek van herverzekering 8 Nettobedrijfskosten a) Acquisitiekosten b) Wijziging van het bedrag van de geactiveerde acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen provisies en winstdeling 10 Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
113
Bijdrage KBC Verzekeringen
TECHNISCHE REKENING “LEVEN”
Bijdrage KBC Verzekeringen
NIET-TECHNISCHE REKENING (in duizenden EUR)
31-12-1997 Pro forma
31-12-1998
31-12-1999
Verschil
1 Resultaat van de technische rekening “Niet-leven”
98 979
116 915
127 935
9,4 %
2 Resultaat van de technische rekening “Leven”
66 299
100 775
116 864
16,0 %
3 Opbrengsten van beleggingen a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) Opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) Opbrengsten van andere beleggingen c) Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d) Realisatiemeerwaarden e) Aandeel in het resultaat van de deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode Winst Verlies
539 933 22 794
860 415 21 639
904 982 1 489
5,2 % -93,1 %
381 417 21 053 360 364 11 921 119 429 4 372
428 545 21 889 406 656 3 008 403 012 4 211
467 127 21 544 445 583 17 639 407 232 11 495
9,0 % -1,6 % 9,6 % 486,4 % 1,0 % 173,0 %
4 526 -154
4 211 0
12 285 -790
191,8 % -
5 Beleggingslasten a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Realisatieminderwaarden
-55 549 40 419 12 309 2 821
-68 129 27 506 31 233 9 390
-133 980 107 203 12 104 14 673
96,7 % 289,7 % -61,2 % 56,3 %
-152 767
-249 996
-227 853
-8,9 %
-219 995
-338 146
-442 732
30,9 %
7 Overige opbrengsten
12 938
13 155
18 600
41,4 %
8 Overige kosten
-28 948
-31 175
-35 871
15,1 %
260 890
403 814
327 944
-18,8 %
11 Uitzonderlijke opbrengsten
7 664
35 492
504
-98,6 %
12 Uitzonderlijke kosten
-8 782
-90 997
-12 208
-86,6 %
13 Uitzonderlijk resultaat van de geconsolideerde ondernemingen Winst Verlies
0 -1 118
0 -55 505
-11 704 0
-78,9 % -
-55 135
-116 846
-41 039
-64,9 %
83
44
274
529,1 %
204 719
231 506
275 476
19,0 %
3 727
4 824
4 138
-14,2 %
200 992
226 682
271 337
19,7 %
6 a) Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de technische rekening “Niet-leven” b) Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de technische rekening “Leven”
8bis Geconsolideerd resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening, vo´o´r belastingen
15 Belastingen op het resultaat 15bis Uitgestelde belastingen 16 Geconsolideerd resultaat 16bis Aandeel van derden in het resultaat 16ter Aandeel van de Groep in het resultaat
114
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
VERSLAG VAN HET COLLEGE VAN ERKENDE COMMISSARISSEN-REVISOREN VOORGELEGD AAN DE GEWONE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 1999 met een balanstotaal van 156 218 445 000 EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een geconsolideerde winst van het boekjaar (aandeel van de Groep) van 969 746 000 EUR. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de controle van het jaarverslag uitgevoerd.
Verklaring zonder voorbehoud over de geconsolideerde jaarrekening Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijke functionarissen van de vennootschap de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatie-grondslagen, de boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. De jaarrekeningen van de vennootschappen die in de consolidatie zijn vervat, werden gecontroleerd door de CommissarissenRevisoren voor de Belgische ondernemingen en door externe auditors voor de buitenlandse ondernemingen; wij hebben ons gesteund op hun verklaringen. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden en die van de confraters en de externe revisoren die de rekeningen van de dochters hebben gecontroleerd, een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV afgesloten op 31 december 1999, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de Groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting.
Bijkomende verklaringen Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende verklaringen, die niet van die aard zijn dat zij de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening van het boekjaar 1999 wijzigen: • Het geconsolideerde jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. • Zoals aangegeven in de waarderingsregels bij de geconsolideerde jaarrekening werden de positieve consolidatieverschillen op de deelnemingen verworven vanaf 1 januari 1999 rechtstreeks in mindering gebracht op het geconsolideerd eigen vermogen, op basis van een derogatie verleend door de Commissie voor het Bank- en Financiewezen krachtens artikel 8 van het Koninklijk Besluit van 1 september 1986 betreffende de geconsolideerde jaarrekeningen van portefeuillemaatschappijen. De goodwill betreffende de tijdens het boekjaar 1999 verworven deelnemingen bedraagt in totaal 1 634,3 miljoen EUR. Dit bedrag werd integraal in mindering gebracht op de consolidatieverschillen, met uitzondering van de theoretische afschrijvingen van 114,3 miljoen EUR die werden afgetrokken van de reserves. • Onderhavig verslag slaat niet op de pro forma vergelijkende cijfers van 1997. Brussel, 16 maart 2000
BCV Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door Frans L. Theeuwes Luc Van Couter
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
BCV PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door Felix Hendrickx
115
Verklaring van het College van Commissarissen-Revisoren
7 Verslag van het College van Commissarissen-Revisoren
De vennootschappelijke jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV wordt hierna voorgesteld in een verkorte versie. Overeenkomstig de wettelijke voorschriften worden de statutaire jaarrekening, het verslag van de Raad van Bestuur en het verslag van de Commissarissen-Revisoren neergelegd bij de Nationale Bank van België. Deze documenten zijn op aanvraag beschikbaar bij: KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Strategie en Expansie Havenlaan 2, B-1080 Brussel De Commissarissen-Revisoren hebben de statutaire jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV zonder voorbehoud goedgekeurd.
116
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
18.30 uur, Sporthal, Erps-Kwerps
Vennootschappelijke Jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
117
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
1 Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
1.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
4 568 006
5 873 410
4 568 006 4 568 006 4 568 006 0 0 0
5 873 410 5 848 908 5 573 915 274 993 24 502 24 502
55 505
61 774
VII Vorderingen op ten hoogste één jaar B Overige vorderingen
18 077 18 077
13 107 13 107
IX Liquide middelen
37 428
41 320
0
7 347
4 623 511
5 935 184
Vaste activa IV Financiële vaste activa A Verbonden ondernemingen 1 Deelnemingen 2 Vorderingen C Andere financiële vaste activa 1 Deelnemingen Vlottende activa
X Overlopende rekeningen Totaal activa
118
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
(in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
3 985 896
4 274 670
580 697 580 697
582 397 582 397
II Uitgiftepremies
1 901 581
1 927 629
IV Reserves A Wettelijke reserve B Onbeschikbare reserves C Belastingvrije reserves D Beschikbare reserves
1 501 862 58 070 1 339 192 616 1 249 837
1 761 937 58 240 1 339 192 522 1 509 836
1 754
2 707
637 617
1 660 514
636 607
1 659 861
301 166 0
259 980 1 015 734
9 881 0 325 560
15 220 52 368 875
1 010
653
4 623 511
5 935 184
Eigen vermogen I Kapitaal A Geplaatst kapitaal
V Overgedragen winst Schulden IX Schulden op ten hoogste één jaar B Financiële schulden 1 Kredietinstellingen 2 Commercial paper E Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1 Belastingen 2 Bezoldigingen en sociale lasten F Overige schulden X Overlopende rekeningen Totaal passiva
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
119
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
PASSIVA
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
1.2 RESULTATENREKENING KOSTEN (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
6 724
16 691
0
4
1 846
1 781
D Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
0
444
E Diverse lopende kosten
1
1
K Belastingen
0
5 140
492 837
628 041
501 408
652 102
492 895
628 135
31-12-1998
31-12-1999
37
388 551
585
545
2
2
500 784
263 004
501 408
652 102
59
94
A Kosten van schulden B Andere financiële kosten C Diensten en diverse goederen
L Winst van het boekjaar Totaal kosten N Te bestemmen winst van het boekjaar
OPBRENGSTEN (in duizenden EUR) A Opbrengsten uit financiële vaste activa B Opbrengsten uit vlottende activa E Andere lopende opbrengsten I Realisatiemeerwaarden Totaal opbrengsten M Onttrekking aan de belastingvrije reserves
120
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
RESULTAATVERWERKING (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
A Te bestemmen winstsaldo 1 Te bestemmen winst van het boekjaar 2 Overgedragen winst van het vorige boekjaar
494 299 492 895 1 404
629 889 628 135 1 754
C Toevoegingen aan het eigen vermogen 1 Aan de wettelijke reserve 2 Aan de overige reserves
-166 984 23 206 143 778
-260 170 170 260 000
-1 754 1 754
-2 707 2 707
-325 561 324 047 1 514
-367 012 365 650 1 362
D Over te dragen resultaat 1 Over te dragen winst F Uit te keren winst 1 Vergoeding van het kapitaal 2 Bestuurders of zaakvoerders
Dividend De Raad Van Bestuur zal aan de Algemene Vergadering voorstellen een brutodividend van 1,2300 EUR uit te keren. Dit komt overeen met een nettodividend per gewoon aandeel van 0,9225 EUR en een nettodividend per aandeel met VV-strip van 1,0455 EUR.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
121
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
1.3 RESULTAATVERWERKING
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
2 Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Toelichting 1: Financiële vaste activa FINANCIËLE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR)
Boekwaarde 01-01-1999 + Aanschaffingen + Overdrachten + Andere wijzigingen Boekwaarde 31-12-1999
Verbonden ondernemingen
Vorderingen
Deelnemingen in ondernemingen met deelnemingsverhouding
4 568 006 1 042 284 -36 375 5 573 915
256 916 18 077 274 993
24 502 24 502
De deelnemingen in verbonden ondernemingen betreffen vooral de participatie van KBC Bankverzekeringsholding NV in KBC Bank NV enerzijds en KBC Verzekeringen NV anderzijds. De aandeelhoudersstructuur van KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV ziet er als volgt uit:
Aantal aandelen
KBC Bank NV (in %)
361 775 623 1 2 354 483 364 130 107
99,35 0,65 100,00
KBC Bankverzekeringsholding NV KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV Centea NV Totaal
KBC Verzekeringen NV Aantal aandelen (in %) 467 857 1 467 858
100,00
De toename van de boekwaarde van de deelnemingen in verbonden ondernemingen is te verklaren door de kapitaalverhoging ad 650 miljoen EUR bij KBC Bank NV waarop KBC Bankverzekeringsholding NV intekende, de overdracht van de deelneming in Fidea aan KBC Verzekeringen NV in ruil voor aandelen KBC Verzekeringen (299 miljoen EUR) en de verwerving van 5,55 % in C { eskolovenska´ Obokodní Banka (C { SOB) voor 92,9 miljoen EUR. Verder heeft KBC Bankverzekeringsholding NV ook ingetekend op de uitgifte van een ACO (Automatisch Converteerbare Obligatielening) door KBC Bank voor een bedrag van 250 miljoen EUR en met vervaldag in 2006. Deze verrichting verklaart de toename van de “Vorderingen op verbonden ondernemingen”. De post “Andere financiële vaste activa” bevat enkel de participatie van KBC Bankverzekeringsholding NV in Crédit Commercial de France (0,32 %).
Toelichting 2: Eigen vermogen en aandeelhouders - vennootschappelijk a) Mutatietabel eigen vermogen - vennootschappelijk
MUTATIETABEL EIGEN VERMOGEN - VENNOOTSCHAPPELIJK (in duizenden EUR)
Kapitaal Uitgiftepremies Reserves Overgedragen resultaat Eigen vermogen
122
Begintoestand 01-01-1999
Kapitaalverhoging voor het personeel
Omzetting ACO’s
Winstreservering
Andere wijzigingen
Eindtoestand 31-12-1999
580 697 1 901 581 1 501 862 1 754 3 985 896
972 19 859 20 831
728 6 189 6 915
260 170 953 261 123
-95 -
582 397 1 927 629 1 761 937 2 707 4 274 670
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
¶ Aandelen Het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding NV bestaat uitsluitend uit gewone aandelen. Er zijn geen winstbewijzen of aandelen zonder stemrecht uitgegeven. De aandelen zijn genoteerd op de Eerste Markt van de Effectenbeurs van Brussel. ¶ Maatschappelijk kapitaal en uitgiftepremies
ONTWIKKELING VAN HET KAPITAAL EN UITGIFTEPREMIES (in duizenden EUR)
Datum
Kapitaal
Uitgiftepremies
Aantal aandelen
Kapitaalverhoging ingevolge fusie door overneming van Fidelis NV
03-06-1998
22 841 478
74 009 265
28 950 530
Kapitaalverhoging ingevolge inbreng van participaties door Almanij NV
03-06-1998
23 307 530
75 010 578
29 541 229
Splitsing van de aandelen: 10 nieuwe voor 1 oud aandeel
03-06-1998
23 307 530
75 010 578
295 412 290
Stripping van de VV-aandelen
03-06-1998
23 307 530
75 010 578
295 412 290
Kapitaalverhoging voor het personeel: Creatie van 520 000 aandelen van het VV-type Conversie of inbreng van 142 520 ATO’s in aandelen van het VV-type
29-12-1998
23 425 272
76 709 608
296 904 610
01-01-1999 t.e.m. 31-03-1999
23 428 536
76 737 371
296 945 980
29-04-1999
580 778 244
1 902 269 748
296 945 980
29-04-1999 t.e.m. 28-12-1999
581 424 791
1 907 769 163
297 276 550
30-12-1999
582 396 543
1 927 628 544
297 772 342
Conversie of inbreng van ATO’s Omzetting van het kapitaal in EUR Conversie of inbreng van ATO’s Kapitaalverhoging voor het personeel en de gepensioneerden
Op 31 december 1999 bereikte het geplaatst maatschappelijk kapitaal van de vennootschap een bedrag van 582 396 543,25 EUR, verdeeld in 297 772 342 aandelen, waarvan 24 395 602 van het VV-type. Van deze laatste zullen 495 792 aandelen pas dividendgerechtigd zijn vanaf het boekjaar 2000. Het maatschappelijk kapitaal is volgestort. In de loop van het boekjaar steeg het maatschappelijk kapitaal met 1 699 213,06 EUR. Er werden 495 792 nieuwe aandelen van het VV-type uitgegeven ingevolge een kapitaalverhoging waartoe de Raad van Bestuur besliste in het kader van het toegestane kapitaal en die voorbehouden werd aan de personeelsleden en bepaalde gepensioneerden van KBC Bankverzekeringsholding en haar dochtervennootschappen. Het voorkeurrecht van de bestaande aandeelhouders werd derhalve opgeheven. De aandelen werden uitgegeven tegen de gemiddelde beurskoers van het aandeel KBC Bankverzekeringsholding gedurende de periode van 13 tot 26 oktober 1999 verminderd met 9 % voor de personeelsleden en 7 % voor de gepensioneerden. Een dergelijke korting is in overeenstemming met de wettelijke voorschriften en is gekoppeld aan een blokkeringsperiode van respectievelijk vijf en twee jaar. Met deze kapitaalverhoging beoogt KBC Bankverzekeringsholding de band met haar personeel en dat van haar dochterondernemingen nauwer aan te halen. Gezien de geringe omvang van de kapitaalverhoging zijn de financiële gevolgen voor de bestaande aandeelhouder uiterst beperkt. Verder werden in de loop van het boekjaar 371 940 nieuwe aandelen gecreëerd door inbreng van 37 194 achtergestelde in Aandelen (KBC Bankverzekeringsholding) Terugbetaalbare Obligaties (ATO’s).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
123
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
b) Ontwikkeling van het kapitaal en de uitgiftepremies
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Op 31 december 1999 waren er in totaal 1 184 079 ATO’s 1993/1996-2003 (voor een nominaal bedrag van 8 880 592 500 BEF of 220 144 137,69 EUR) in omloop (met een basisrente van 5,75 % en vervaldag 30 november 2003) die nog niet werden ingebracht in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding. De houders hebben tot 20 november 2003 het recht inbreng te vragen van hun ATO’s in de verhouding van 10 nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding voor 1 ATO. De door de houders niet ingebrachte ATO’s zullen op de eindvervaldag automatisch worden omgezet in nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding. Hierdoor zal het aantal aandelen van het VV-type van KBC Bankverzekeringsholding met 11 840 790 toenemen. Op 29 oktober 1998 besliste de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding tot een kapitaalverhoging in het kader van een nieuwe uitgifte door KBC Bank van 2 654 867 ATO’s (met een basisrente van 3,5 % en vervaldag 30 november 2008) voor een bedrag van 185 920 125,6 EUR. Deze ATO’s werden bij voorrang aangeboden aan de bestaande aandeelhouders van KBC Bankverzekeringsholding en de bestaande houders van ATO’s van KBC Bank. De kapitaalverhoging zal worden doorgevoerd hetzij bij de tussentijdse inbreng door de ATO-houders van de ATO’s, hetzij bij de inbreng door de ATO-houders van de schuldvordering uit hoofde van de al dan niet vervroegde terugbetaling van de ATO’s. De ATO-houders kunnen hun ATO’s inbrengen in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding vanaf 1 december 2000 tot 20 september 2008 in een verhouding van 1 nieuw aandeel KBC Bankverzekeringsholding voor 1 ATO. De door de houders niet ingebrachte ATO’s zullen op de eindvervaldag automatisch worden omgezet in nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding. Hierdoor zal het aantal aandelen van het VV-type van KBC Bankverzekeringsholding met 2 654 867 toenemen. Op 16 november 1998 nam de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding de beslissing (zoals gewijzigd bij beslissingen van 26 november en 9 december 1998) tot een uitgifte van warrants die aan de houders van de door KBC International Finance (Curaçao) uitgegeven obligaties (voor een bedrag van 950 000 000 DEM en met vervaldag 10 december 2005) het recht geven deze gedurende de looptijd in te brengen in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding tegen een inschrijvingsprijs die initieel is vastgesteld op 3 225 BEF (opgerekend 79,95 EUR) per nieuw uit te geven aandeel. Het op basis van deze initiële inschrijvingsprijs uit te geven aantal nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding bedraagt maximaal 6 077 261, zijnde 2,05 % van het totale aantal op het ogenblik van de uitgifte uitstaande aandelen. Deze obligaties werden geplaatst via de internationale kapitaalmarkt. Op 31 december 1999 staan er ook nog 20 warrantrechten uit die opgenomen zijn door Almanij NV. Deze warrants geven het recht om tot 30 juni 2001 in te schrijven op 20 000 000 aandelen KBC Bankverzekeringsholding. ¶ Toegestaan kapitaal De machtiging inzake het toegestane kapitaal kan nog tot 24 april 2002 worden aangewend ten belope van 203 032 489,93 EUR.
124
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
De structuur van het aandeelhouderschap, zoals die blijkt uit de kennisgevingen ontvangen in het kader van enerzijds de Wet van 2 maart 1989 op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen en tot reglementering van de openbare overnamebiedingen en anderzijds de artikelen 52quinquies en 52sexies van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen, ziet eruit als volgt: ¶ Wet van 2 maart 1989: Op 11 juni 1998 gaf Almanij NV, optredend in eigen naam en als lasthebber van een aantal verbonden ondernemingen, kennis van een participatie van 71,28 %. Op dat ogenblik waren er 295 412 290 aandelen KBC Bankverzekeringsholding en 1 318 505 ATO′s 1993/1996-2003 (die bij conversie recht geven op 10 aandelen KBC Bankverzekeringsholding per ATO) in omloop. Deze participatie was samengesteld als volgt: Almanij NV KBC Verzekeringen NV HSA-Spaarkrediet NV Fidelitas NV Secura NV Delphi NV Delphi Leven NV AVM NV Maatschappij voor Brandherverzekering CV CBC Banque SA
Schoenmarkt 33 B-2000 Antwerpen Waaistraat 6 B-3000 Leuven Mechelsesteenweg 176-178 B-2018 Antwerpen Van Eycklei 14 B-2018 Antwerpen Montoyerstraat 12 B-1040 Brussel Van Eycklei 14 B-2018 Antwerpen Van Eycklei 14 B-2018 Antwerpen Zwartzustersvest 21 B-2800 Mechelen Minderbroedersstraat 8 B-3000 Leuven Grote Markt 5 B-1000 Brussel
202 051 390 aandelen (68,34 %) 458 216 ATO′s (34,75 %) 7 082 060 aandelen (2,40 %) 43 410 ATO′s (3,29 %) 817 380 aandelen (0,28 %) 8 663 ATO′s (0,66 %) 484 180 aandelen (0,16 %) 2 500 ATO′s (0,19 %) 70 290 aandelen (0,02 %) 100 ATO′s (0,01 %) 10 000 ATO′s (0,76 %) 37 980 aandelen (0,01 %) 18 950 aandelen (0,01 %) 2 690 aandelen (0,001 %) 11 ATO′s (0,001 %) 430 ATO′s (0,03 %)
Deze kennisgeving was een gevolg van de vorming van de KBC Bankverzekeringsgroep binnen de Almanij Groep. ¶ Gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen: Uit de overeenkomstig de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen ontvangen kennisgevingen blijkt dat per 31 december 1999 de volgende aantallen aandelen in het bezit waren van: KBC Verzekeringen NV Centea NV Fidea NV Secura NV VITIS Life Luxembourg SA Maatschappij voor Brandherverzekering CV KBC Securities NV KBC Derivatives
Waaistraat 6 B-3000 Leuven Mechelsesteenweg 176-178 B-2018 Antwerpen Van Eycklei 14 B-2018 Antwerpen Montoyerstraat 12 B-1040 Brussel Rue Schiller 1 L-2519 Luxembourg Minderbroedersstraat 8 B-3000 Leuven Vondelstraat 15 B-2060 Antwerpen Sinter-Goedeleplein 14 B-1000 Brussel
7 082 060 (2,38 %) 817 380 (0,27 %) 1 240 178 (0,42 %) 92 570 (0,03 %) 38 000 (0,01 %) 2 690 (0,0009 %) 281 275 (0,09 %) 1 035 255 (0,35 %)
Op een totaal van 287 772 342 aandelen in omloop vertegenwoordigt dit samen 10 589 408 aandelen of 3,56 %.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
125
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
c) Aandeelhouders
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Toelichting 3: Schulden In de loop van het boekjaar 1999 heeft KBC Bankverzekeringsholding NV commercial paper uitgegeven dat grotendeels werd aangewend voor de financiering van de kapitaalverhoging bij KBC Bank NV en de opname van een ATO die eveneens door KBC Bank NV werd uitgegeven (zie Toelichting 1 bij de vennootschappelijke jaarrekening). Op 31 december 1999 bedroeg het uitstaande saldo van commercial paper 1 015,7 miljoen EUR; het renterisico op dit commercial paper werd begin 2000 grotendeels via afgeleide producten afgedekt. KBC Bankverzekeringsholding NV zal in 2000 via de uitgifte van Euro Medium Term Notes het uitstaande commercial paper afbouwen.
Toelichting 4: Kosten De kosten betreffen enerzijds de kosten van schuldfinanciering en anderzijds de werkingskosten van de Holding. Deze bedrijfskosten houden verband met de activiteiten inzake acquisities en externe communicatie van de KBC Groep en betreffen voornamelijk personeelskosten, erelonen, reiskosten en publicaties.
Toelichting 5: Opbrengsten De inkomsten van KBC Bankverzekeringsholding NV bestaan overwegend uit dividenden, die in 1999 als volgt zijn samengesteld: KBC Bank 265 084 643 EUR KBC Verzekeringen 103 095 598 EUR Fidea 14 595 938 EUR Daarnaast werd in 1999 een meerwaarde van 263 miljoen EUR geboekt op de inbreng in KBC Verzekeringen NV van de deelneming in Fidea.
126
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
Algemene gegevens
Algemene gegevens
ALGEMENE INFORMATIE KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING Naam
KB ABB CERA Bankverzekeringsholding NV, verkort KBC Bankverzekeringsholding NV
Oprichting
9 februari 1935 als Kredietbank NV; huidige naam vanaf 4 juni 1998
Zetel van de vennootschap Havenlaan 2, 1080 Brussel H.R. Brussel
77 445
Rechtsvorm
naamloze vennootschap naar Belgisch recht die een publiek beroep doet of heeft gedaan op het spaarwezen; de vennootschap is een financiële holding ingeschreven als portefeuillemaatschappij bij de Commissie voor het Bank- en Financiewezen
Duur
onbepaald
Doel
de vennootschap is een financiële holding die tot doel heeft het rechtstreeks of onrechtstreeks houden en beheren van participaties in andere ondernemingen, waaronder - doch niet beperkt tot - kredietinstellingen, verzekeringsondernemingen en andere financiële instellingen (artikel 2 van de statuten)
Plaatsen waar de voor het publiek toegankelijke documenten kunnen worden ingezien De statuten van de vennootschap liggen ter inzage op de Griffie van de Rechtbank van Koophandel van Brussel. De jaarrekeningen worden bij de Nationale Bank van België neergelegd. De beslissingen inzake de benoeming en afzetting van leden van de Raad van Bestuur worden in de “Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad” bekendgemaakt. De financiële berichten over de vennootschap en de oproepingen voor de Algemene Vergaderingen verschijnen eveneens in de financiële dagbladen, kranten en informatieperiodieken. De jaarverslagen van de vennootschap zijn verkrijgbaar op haar zetel. Ze worden elk jaar verstuurd naar de houders van aandelen op naam en naar de personen die daarom hebben gevraagd.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Jaarlijks wordt op de zetel van de vennootschap of op een andere in de oproeping vermelde plaats een Algemene Vergadering gehouden op de laatste donderdag van april of, indien die dag een wettelijke feestdag is, op de laatste daaraan voorafgaande werkdag, om elf uur. Om tot de Algemene Vergadering te worden toegelaten, moeten de houders van aandelen of obligaties aan toonder deze ten minste vier werkdagen voor de Vergadering neerleggen op de zetel van de vennootschap of op een andere in de oproeping vermelde plaats. Ook de eigenaars van aandelen of obligaties op naam moeten binnen dezelfde termijn op de zetel van de vennootschap schriftelijk hun voornemen te kennen geven de Algemene Vergadering bij te wonen. De houders van obligaties hebben het recht om de Algemene Vergadering bij te wonen, doch slechts met raadgevende stem.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999
127
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
Cliënten Inlichtingen over producten, diensten en publicaties van de KBC Groep kunt u telefonisch of per fax aanvragen bij het KBC-Telecenter; van maandag tot vrijdag van 7 tot 22 uur en op zaterdagen van 8 tot 17 uur: Tel.: 078-15 21 53 (Nederlands) E-mail:
[email protected] Tel.: 078-15 21 54 (Frans) Tax: (03) 206 62 08 Alle informatie over de KBC Bankverzekeringsholding NV vindt u ook op het internet: http://www.kbc.be. Het jaarverslag van de KBC Bankverzekeringsholding wordt uitgegeven in het Nederlands, het Frans, het Engels en het Duits. Het is verkrijgbaar via het Telecenter of op het volgende adres: KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Corporate Affairs Havenlaan 2, B-1080 Brussel. Het jaarverslag vindt u ook op de internetsite: http:www.kbc.be. Bij problemen inzake dienstverlening of als uw kantoor u moeilijk kan helpen, kunt u zich wenden tot: KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV Centrale Dienst Cliëntenservice Ombudsdienst Brusselsesteenweg 100 Waaistraat 6 B-3000 Leuven B-3000 Leuven Tel.: 078-15 20 45 Tel.: (016) 24 37 38 Fax: (016) 30 30 38 Fax: (016) 24 37 37 E-mail:
[email protected] E-mail:
[email protected]
Aandeelhouders Inlichtingen over de strategie en de resultaten van de KBC Groep kunt u verkrijgen bij: KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Strategie en Expansie Dorette Webers, Investor Relations Manager Havenlaan 2 B-1080 Brussel Tel.: (02) 429 55 94 Fax: (02) 429 44 16 E-mail:
[email protected] ofwel
[email protected]
Financiële kalender
Hoofdredactie: Sven Everaert Coo¨rdinatie en lay-out: Nancy Van der Auwermeulen
Algemene Vergadering Dividenduitkering Bekendmaking halfjaarresultaten 2000 Bekendmaking jaarresultaten 2000 Algemene Vergadering
27 april 2000 11 mei 2000 7 september 2000 eerste helft van maart 2001 26 april 2001
Taalcoo¨rdinatie: Kathleen De Decker Taaladvies: Leo Segers Revisie: Tine Delaplace Drukwerkbegeleiding: Denis Breynaert Fotografie: Fotokoncept Druk: Van der Poorten DIT BOEKDEEL IS GEDRUKT OP MILIEUVRIENDELIJK PAPIER
128
Verantwoordelijk uitgever: Piet Jaspaert, Havenlaan 2, B-1080 Brussel
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 1999