Richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen
Karlijn van Beurden - Evelien Brouwers - Monique Loo – Frank Moret 19 juni 2015 BG-dagen
Project team • • • • • • •
Karlijn van Beurden Margot Joosen Marjolein Lugtenberg Evelien Brouwers Jac van der Klink Jaap van Weeghel Berend Terluin
Workshop • •
Monique Loo Frank Moret 19 juni 2015 BG-dagen
Disclosure belangen sprekers
Dienstverband(en)
• Evelien en Karlijn werken bij Tilburg University – Tranzo • Frank is verzekeringsarts i.o. bij UWV
Eigen onderneming(en) en aandelen
• Monique is zelfstandig organisatieadviseur, bedrijfsarts en NHGsupervisor – (team)coach • Frank is zelfstandig bedrijfsarts
Adviseurschappen en honoraria incl. sprekersvergoedingen > €500
Geen
Sponsoring en onderzoeksgelden
ZonMw
19 juni 2015 BG-dagen
Programma Deel 1 • Doel onderzoek • Hoe zag de training eruit? • Ervaring bedrijfsarts Deel 2 • Groepswerk • Ervaring bedrijfsarts Deel 3 • Resultaten onderzoek • Discussie 19 juni 2015 BG-dagen
DEEL 1 Doel onderzoek Hoe zag de training eruit? Ervaring bedrijfsarts
19 juni 2015 BG-dagen
19 juni 2015 BG-dagen
Aanwijzingen voor positieve relatie tussen richtlijngebruik en verzuimduur (Nieuwenhuijsen e.a. 2003; Rebergen e.a. 2006 en 2009)
19 juni 2015 BG-dagen
Implementatie en evaluatie NVAB richtlijn 1. Welke barrières staan richtlijngebruik door bedrijfsartsen in de weg en hoe kunnen die worden verholpen? 2. Leidt richtlijngebruik tot snellere en duurzamere werkhervatting van werknemers met psychische problemen?
19 juni 2015 BG-dagen
Design onderzoek Bedrijfsartsen (BA) werkzaam bij ArboUnie in Zuid NL Interventiegroep (n=32)
Controlegroep (n=34)
Richtlijn training
Geen training
Registratie ziekteverzuim en werkhervatting (n>3000)
Werknemers van BAs interventiegroep (n=62)
Werknemers van BAs controlegroep (n=66)
Vragenlijsten •Baseline, 3, 6, 12 mnd
Vragenlijsten •Baseline, 3, 6, 12 mnd (van Beurden e.a. (2013) BMC Public Health)
19 juni 2015 BG-dagen
Opzet richtlijn training Begeleide leergroepen: 6 groepen van 4 à 6 BAs In 1 jaar 8 bijeenkomsten a 2 uur
Richtlijn stap voor stap doorlopen Bedrijfsartsen zoeken zelf oplossingen voor bestaande barrieres* *Lugtenberg e.a. (2009) Implementation Science
19 juni 2015 BG-dagen
Ervaring Frank Moret
19 juni 2015 BG-dagen
DEEL 2 Groepswerk Ervaring bedrijfsarts
19 juni 2015 BG-dagen
Opbouw richtlijn Randvoorwaarden 1. Probleemoriëntatie en diagnose 2. Interventies 3. Terugvalpreventie 4. Evaluatie en afsluiting
19 juni 2015 BG-dagen 13
chronologie van de training 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Kennismaking Probleemoriëntatie Diagnostiek Interventies en procesmatig handelen Interventies en procesmatig handelen (Terugval)Preventie, Evaluatie en afsluiting Procesmatig handelen Evaluatie training 19 juni 2015 BG-dagen
Cyclisch kwaliteit • • • •
Plan Do Check Act Circel van Deming
19 juni 2015 BG-dagen
Ziekteverzuim door psychische problemen 3e bijeenkomst
check - act
1. Terugblik vorige bijeenkomst 2. Bespreking van de onderdelen Diagnostiek • Inhoudelijke bespreking/opdrachten • Inventarisatie barrières per kernaanbeveling • Inventarisatie mogelijke oplossingen 3. Plan van aanpak maken (toepassing in de praktijk) 4. Programma volgende keer plan
19 juni 2015 BG-dagen
Probleemoriëntatie en diagnose 1. Richtlijn toepassen? 2. Procesdiagnose? 3. Probleemdiagnose? 4. Dimensionale/ categorale diagnose? 5. Risicosituaties/ complicaties? 6. Werkhypothese?
19 juni 2015 BG-dagen 17
1.4 Diagnose (dimensioneel en categoriaal) 1. Stress- en kwetsbaarheidscomponent
2. Dimensies: distress, somatisatie, depressie, angst (4DKL)
3. Klachtenbeloop bij stagnatie 4. Classificatie: Stressgerelateerde stoornis, Depressieve stoornis, Angststoornis, Overige psychiatrie 19 juni 2015 BG-dagen 18
hier en nu • groepjes 6 personen • thema; 4 DKL • uitwisseling
15 min
– bekend? praktijk? – barrières & oplossingen? noteer
• plenair – oogsten jullie inbreng – voorbeeld inbreng interventie artsen 19 juni 2015 BG-dagen
Dimensies van klachten – 4 DKL • Screenings instrument • Normering • Gebruik
depressiescore > 5 kans op stoornis verder vlgs DSM IV angstscore > 12 kans op stoornis verder vlgs DSM IV
ondersteuning diagnostiek monitoring motivator
19 juni 2015 BG-dagen
19 juni 2015 BG-dagen
Dimensies van klachten – 4 DKL • Screenings instrument • Normering • Gebruik
depressiescore > 5 kans op stoornis verder vlgs DSM IV angstscore > 12 kans op stoornis verder vlgs DSM IV
ondersteuning diagnostiek monitoring motivator
19 juni 2015 BG-dagen
• lezen • e-tool xls
• aanpassen • oefenen
DO
PLAN
DO
CHECK PLAN ACT
• • • •
kennis toegang nut tijd, ervaring
CHECK ACT
• toegang • tijd, ervaring
19 juni 2015 BG-dagen
Ervaring Frank Moret
19 juni 2015 BG-dagen
19 juni 2015 BG-dagen
19 juni 2015 BG-dagen
DEEL 3 Resultaten onderzoek Discussie
19 juni 2015 BG-dagen
Onderzoeksvragen bedrijfsartsen • Welke barrières ervaren bedrijfsartsen?
• Helpt de richtlijntraining om barrières te verminderen? En wat zijn de ervaringen van de bedrijfsartsen?
• Werken bedrijfsartsen na de training ook beter volgens de richtlijn?
19 juni 2015 BG-dagen
Ervaren barrières bedrijfsartsen Kennis:
• Op alle gebieden van richtlijn gebrek aan kennis Attitude: • Moeite met / weerstand om te veranderen bv. uitvoeren van diagnostiek
• Gebrek aan ‘self-efficacy’ bv. niet goed weten hoe men de werkomgeving kan activeren (Lugtenberg e.a., in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Ervaren barrières bedrijfsartsen Extern: (Werk)omgevingsfactoren • Gebrek aan tijd • Organisatorisch bv. verschillende locaties, gebruiksonvriendelijke systemen • Beleid/samenwerking derden bv. (Conflicterend) beleid van huisarts of psycholoog, samenwerking andere zorgverleners
(Lugtenberg e.a., in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Impact op ervaren barrières N= 31
Kennis
Barrières Kennis ↑
Extern
Attitude Self-efficacy
↑
Tijdgebrek
Motivatie
↑
Organisatorisch = Beleid derden
* Vragenlijst voor en na de training * Analyses met McNemar test voor ‘paired samples’ (Joosen e.a., geaccepteerd, BMC Medical Education)
19 juni 2015 BG-dagen
=
=
Ervaringen van bedrijfsartsen Gemiddeld cijfer voor de training = 8,4 Ervaren effectieve trainingselementen: • Kleine groepjes en herhaling van inhoud richtlijn • Gericht op barrières en oplossingen in praktijk Andere ervaringen:
• Bewustwording • Empowerment (Joosen e.a., geaccepteerd, BMC Medical Education)
19 juni 2015 BG-dagen
Richtlijngebruik obv dossieronderzoek • Beoordeling van de dossiers Verschillende onderdelen van de richtlijn beoordeeld • Bij nog geen 20% van de 114 dossiers wordt de totale richtlijn toegepast • Interventiegroep doet het significant beter dan de controlegroep, op 4 van de 5 onderdelen van de richtlijn • Geen verschil te zien bij ‘Zorgcontinuïteit’
(Joosen e.a., in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Conclusie bedrijfsartsen Een implementatie strategie gericht op ervaren barrières…
• …wordt door bedrijfsartsen als zeer waardevol ervaren • …heeft een positief effect op daadwerkelijk richtlijngebruik
Echter… • …richtlijngebruik is nog beperkt
• …bedrijfsartsen ervaren nog veel externe barrières 19 juni 2015 BG-dagen
Dus… •
De richtlijntraining heeft een positieve invloed op richtlijngebruik door bedrijfsartsen
Maar…
•Heeft het nu ook impact op de werknemer?
19 juni 2015 BG-dagen
Onderzoeksvragen werknemers Welke invloed heeft de interventie op: •
herstel werknemers met psychische problemen
•
werkhervatting werknemers met psychische problemen
19 juni 2015 BG-dagen
Herstel werknemers →Beïnvloedt de interventie het herstel van werknemers?
Vragenlijsten op baseline, 3 mnd, 6 mnd 12 mnd: •depressie, angst, stress, somatisatie (4DKL) •uitputting, competentie, distantie (UBOS) •ervaren werkvermogen (WAI) •werk gerelateerde self-efficacy (RTW-SE)
Linear mixed models analyse (N = 128) 19 juni 2015 BG-dagen
Herstel werknemers N = 128 (baseline) Interventie heeft geen invloed op afname symptomen
Interventie leidt tot: • toename werk gerelateerde self-efficacy werknemer gedurende eerste 3 mnd (t= -2.6, p = .01) • toename ervaren werkvermogen werknemer gedurende 1 jaar (t= 3.6, p = .01)
(Van Beurden et al., 1x submitted en 1x in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Werkhervatting werknemers →Leidt interventie tot snellere werkhervatting?
• tijd tot volledige en duurzame werkhervatting • tijd tot eerste werkhervatting
Cox regression analysis met frailty random effect
19 juni 2015 BG-dagen
Werkhervatting werknemers N = 3228
hazard ratio = 0.96 (95%BI 0.81 -1.15) 154 dagen (median) tot volledige werkhervatting 92 dagen (median) tot eerste werkhervatting (Van Beurden et al., in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Waarom geen effect interventie? Ligt het aan de bedrijfsarts? •richtlijngebruik is verbeterd, maar wordt niet optimaal Ligt het aan de training? •blijvende externe barrières
Ligt het aan de richtlijn? •richtlijn, hoewel evidence-based, niet effectief voor verminderen ziekteverzuimduur?
19 juni 2015 BG-dagen
Waarom geen effect interventie? Ligt het aan de onderzoeksopzet?
Training bedrijfsarts
Verbetert Beter richtlijngebruik bedrijfsarts? bedrijfsarts
Verbetert begeleiding werknemers ?
19 juni 2015 BG-dagen
Sneller(e) herstel en werkhervatting werknemers
Mate van richtlijngebruik en werkhervatting →Is het richtlijngebruik door bedrijfsartsen gerelateerd aan de tijd tot werkhervatting werknemers?
• audit medische dossiers werknemers • tijd tot werkhervatting
Cox regressie analyse met frailty random effect 19 juni 2015 BG-dagen
Mate van richtlijngebruik en werkhervatting N = 114 Frequent contact tussen werkomgeving en bedrijfsarts → snellere volledige werkhervatting werknemer (HR = 1.87, 95%BI 1.10–3.16, p = .02)
Beter richtlijngebruik bedrijfsarts geen associatie met snellere werkhervatting werknemer
(Van Beurden et al., in ontwikkeling)
19 juni 2015 BG-dagen
Concluderend werknemers Onvoldoende bewijs gevonden dat interventie bijdraagt aan sneller(e) herstel en werkhervatting werknemer Positief effect interventie op: •ervaren werkvermogen werknemer •werk gerelateerde self-efficacy werknemer
Frequent contact tussen werkomgeving en bedrijfsarts → snellere volledige werkhervatting
19 juni 2015 BG-dagen
Dilemma’s en discussie •
Bedrijfsartsen zeer enthousiast, meer empowered, meer kennis en positievere attitude na training. Richtlijngebruik is significant verbeterd, maar nog niet optimaal.
•
Blijvende externe barrières voor uitvoeren richtlijn na training; andere interventies/oplossingen nodig?
•
Bij optimaal richtlijngebruik mogelijk wel vermindering ziekteverzuimduur werknemers
•
Samenwerking werkomgeving, bedrijfsarts, arbodienst en andere behandelaars om externe barrières op te lossen. Kansen voor verbetering 19 juni 2015 BG-dagen
Informatie & Aanknopingspunten richtlijnmakers
richtlijn-updaters
wetenschappers
arbodiensten
werkgevers behandelaars
werknemers richtlijnimplementeerders
(beroepsvereniging) bedrijfsartsen 19 juni 2015 BG-dagen
Discussie
19 juni 2015 BG-dagen
Hartelijk bedankt voor uw aandacht!
[email protected] [email protected] [email protected] 19 juni 2015 BG-dagen