KOMMUUN Afdeling Heuvelrug – Krommerijn Jaargang 32 nr. 5 november 2005 Verschijnt 6 keer per jaar Secretariaat:
Otto Laureijs Frederik Hendriklaan 40 3708 VD Zeist
Tel. 0306923149
Redactie:
Paul Mercken Kampweg 32 3981 KK Bunnik
[email protected] Tel. 030-6562753 Fax 030-6562753 (tel. eerst)
DE KUNST VAN HET VERZAMELEN VAN KUNST Evert Bouws vertelt op zondagmiddag 27 november om 14.30 in de recreatiezaal van Grote Koppel te Zeist over een bijzondere hobby Kunst verzamelen gaat verder dan het verzamelen van postzegels, sigarenbandjes en dergelijke. Een kunstverzameling is vergelijkbaar met een verzameling van vrienden en kennissen: beide vormen een ‘spiegel van de ziel’. In beide gevallen is in de loop van de tijd een evolutie waarneembaar. Aldus Evert Bouws, die ook het volgende hierover met ons wil delen. De meeste musea zijn ooit begonnen met een meestal omvangrijke particuliere verzameling. In Nederland zijn de meest bekende voorbeelden hiervan het Kröller-Müller museum, het van Gogh-museum en het Museum Boymans van Beuningen. Met het verdwijnen van de Sovjet Unie kwamen ook in Rusland enige bijzondere collecties tevoorschijn, die een plaats hebben gekregen in het nieuwe “Museum voor Particuliere Collecties” in Moskou, verbonden met het Pushkin-museum. Een aanrader, als u daar toevallig bent! Belangrijke verzamelingen van mensen als Becht, maar ook van kunstenaars als bijvoorbeeld Lucassen en Tom Lenders hebben een bijzonder karakter, altijd net wat spannender dan presentaties die door de musea worden samengesteld. Een recent voorbeeld is de tentoonstelling van de verzameling van eigen werk van de Engelse beeldend kunstenaar Helen Frik van de afgelopen twintig jaar in het Haagse Gemeentemuseum: “The Frik Collection” (tot 4 december), met een knipoog naar het museum met (bijna) dezelfde naam in New York: the Frick Collection, trouwens ook een voorbeeld van een museum ontstaan vanwege een prachtige particuliere collectie. Op zondag 27 november vertelt Evert aan de hand van een aantal dia’s (de originelen zijn uiteraard veel mooier, maar die kan men beter bij hem thuis komen bekijken) over zaken als • Wat kost het; is het een dure hobby (ook in verhouding tot wat je voor terugkrijgt)? • Verschillende soorten verzamelaars (de patsers met te veel geld, mensen met een klein inkomen zoals de meeste kunstenaars, mensen met wat geld op de bank). • Wat bepaalt de prijs van een kunstwerk (is het een uniek werk of is er een oplage)? • Hoe bekend c.q. beroemd is de kunstenaar en bij welk publiek; wat brengt soortgelijk werk op bij veilingen? • De rol van galeries: heb je die wel nodig of kun je beter rechtstreeks bij de kunstenaar terecht? • Kunst als belegging. Goede kunst stijgt meestal in waarde, maar is anderzijds niet erg waardevast, vooral niet als je moet verkopen omdat je direct geld nodig hebt.
VERSLAG BIJEENKOMST GROTE KOPPEL OP 2 OKTOBER 2005
14 leden aanwezig. De voorzitter opent de vergadering met ‘Het is een onderonsje’. Mededelingen: • Miep Kroese – de Vries was in het ziekenhuis opgenomen met hartklachten. Inmiddels weer thuis. Moet nog aansterken voordat verdere behandeling mogelijk is. • Piet Wiersema, lid van de Bunnikse gesprekgroep, is overleden. Wij hebben afscheid van hem genomen op 23 september in het crematorium te Bilthoven. • Annie is op vakantie geweest op Curaçao en heeft daar Erwin Kamp ontmoet: zie de website. • Website is ingericht. De voorzitter vraagt de gespreksgroepen informatie te sturen (kan met foto) • De voorzitter heeft aan een ontbijt met GIDS (God in de samenleving) met als thema ‘Wat inspireert leiders’ deelgenomen. Missie werd ontleend aan ‘In de Ban van de Ring’ van Tolkien. Met betrekking tot welk personage als voorbeeld diende, te melden dat het niet Frodo was. • De voorzitter vertelt verder over de en zijn ontwikkeling op zijn vakgebied Manuele therapie. Behandeling van baby’s met, als gevolg van de geboorte, afwijkingen aan de nek, is nu mogelijk. De penningmeester behandelt de begroting voor 2006. Hij stelt voor de subsidie van het Vormingsonderwijs ongewijzigd te handhaven. Volgend jaar moet dat opnieuw worden bezien, dit in verband met veranderingen in de structuur van het Vormingsonderwijs. Rietje vraagt: • waarom geestelijke verzorging geen middelen worden begroot? Het bestuur geeft aan dat er heeft geen • leden zijn die dat op zich willen / kunnen nemen. Op geestelijke bij-
stand bij overlijden kan per regio een beroep worden gedaan. Telefoonnummer wordt in de volgende Kommuun opgenomen. • of Walkart verenigingbijeenkomsten weer in de Kommuun kunnen worden aangekondigd. Vanochtend heeft bijvoorbeeld de heer Wijffels gesproken. Het bestuur zegt toe deze bijeenkomsten te vermelden op de website. • is de post attenties niet te laag? Het bestuur zegt alle attenties die nodig zijn te zullen verstrekken. Annie wijst in dit verband op het vroegere bestaan van contactpersonen die in staat waren een nauwer contact te houden met de leden als het bestuur nu. De begroting wordt door de vergadering goedgekeurd. Na de pauze vertelt Paul Mercken over de kunst van de Japanse Haiku dichtvorm. Onder embargo krijgen allen een exemplaar van de vernieuwde brochure van de Haiku Kring Nederland, met Haiku historie en regels. Wij worden vervolgens aan het werk gezet. Paul wil een stappenplan volgen, maar alle aanwezigen bieden meteen een of meer ‘afgewerkte producten’ aan en helaas, Paul zwicht tegen beter weten in! Als te verwachten blijken wij, tijdens de deskundige beoordeling door Paul, nog dilettanten. Wel komt er een toepasselijke senryu (een haiku die niet over de natuur gaat maar, met enige humor, over de mens) uit de pen van Nico Hemsens:
eerst is er pauze dan vloeien de dichtaders de meester blijkt streng Paul nodigt ons uit verder te oefenen. Resultaten mogen naar hem gestuurd worden. De voorzitter besluit de bijeenkomst even over vijven. Ab Blaas
Eerste jaar
PLATFORM VOOR LEVENSBESCHOUWING EN RELIGIE
Doelstelling
Op initiatief van onze afdeling heeft de gemeente Zeist het nut onderzocht van een eventueel Platform voor levensbeschouwing en religie en er zich positief over uitgesproken. Samen met kerken en andere religieuze organisaties wordt er nu aan het oprichten van zo’n platform gewerkt. De volgende doelstelling wordt hiermee nagestreefd.
Het doel van het Platform voor Levensbeschouwingen en Religies te Zeist is, binnen de regio Zeist, de kennis over en het begrip voor de verscheidene levensbeschouwingen en religies bij elkaar en naar de maatschappij te vergroten en de solidariteit van de leden ten aanzien van de pluriformiteit in zake levensbeschouwingen en religies te bevorderen.
Middelen
Het Platform wil dit doel bereiken door: • Actief kennis te nemen van elkaars levensbeschouwing en deze kennis ook gezamenlijk uit te dragen naar de maatschappij. • Aanspreekpunt te zijn voor de leden en de gemeentelijke overheid. • Advies uit te brengen aan plaatselijke instanties en particuliere organisaties t.a.v. het zorgvuldig omgaan met de pluriformiteit van levensbeschouwingen en religies. • Gezamenlijk optreden door middel van persverklaringen, publicaties, symposia etc. ten behoeve van het bijdragen aan de publieke meningsvorming of als uiting van protest tegen voorvallen die naar de mening van het Platform blijk geven van levensbeschouwelijke of religieuze intolerantie. • Gezamenlijke aanwezigheid en presentatie bij publieke evenementen.
Door middel van onderstaande activiteiten kan het Platform gedurende het eerste jaar concrete invulling geven aan de realisatie van de doelstellingen: • 3 bijeenkomsten waarin wij ons naar elkaar toe presenteren (zonder een vergadercultuur te creëren) • Eerste externe presentatie van het Platform • Ad hoc bij elkaar komen al naar gelang de actualiteit daartoe aanleiding geeft. OP BEZOEK BIJ HET HINDOE LICHTFEEST TE ZEIST
Zaterdagavond 29 oktober waren Evert Bouws en Paul Mercken namens ons bestuur aanwezig op de Divali-viering (Lichtfeest) van de Hindoese stichting Shakti te Zeist. Ze werden er gastvrij ontvangen en mochten genieten van traditionele en gemoderniseerde versies van de fameuze Hindoese dansen, uitgevoerd door mooie en prachtig uitgedoste danseressen, en werden getrakteerd op drankjes en hapjes. Ook kregen ze kaarsjes mee met de woorden SUBH DIVALI (gelukkig lichtfeest) erop, om thuis het licht verder te verspreiden. COALITIE VAN DE MENSENRECHTEN: ‘SAMEN VERDER’
Zaterdag 26 september bracht de vijfde discussie-avond van de Bunnikse Coalitie voor de mensenrechten meer dan tachtig mensen bijeen in het gemeentehuis net als thema ‘Samen verder’. Respect ‘Samen verder betekent ook respect voor elkaar hebben’, opende burgemeester Van Rijnbach. Gespreksleider Khalid Boutachekourt, afkomstig uit Marokko, vroeg daarop de forumleden of zij respect hadden ondervonden in Nederland.‘Ja’, zei Andrea
Abarca, afkomstig uit Costa Rica, docente Spaans. ‘Men houdt rekening met elkaar, maar Nederlanders zijn wel een beetje afstandelijk.’ Hanan Shamoun uit Syrië, van oorsprong journaliste, is positiever: ‘Ik krijg veel respect en ik voel me thuis in Bunnik’. Bill Foko uit Kameroen, werkzaam in de automatisering: ‘Je hóórt soms van situaties dat er geen respect is. Maar in mijn omgang met mensen voel ik wel respect’. Hamid Ouali uit Marokko, werkzaam in de gezondheids- en jeugdzorg zegt dat er de laatste twee jaar wel veel veranderd is: ‘In het begin was ik verliefd op dit land, maar nu word ik in een stad als Utrecht soms twee keer op een avond gefouilleerd. Achterstand In de loop van de avond raakt ‘respect’ een beetje naar de achtergrond, ‘vertrouwen’ komt ervoor in de plaats. Allochtonen moeten wel de taal leren, dar is ieder het over eens. Maar er moet vertrouwen en erkenning bij komen. Want ondanks de beheersing van de Nederlandse taal is er het grimmige probleem van de sociaal-economische discriminatie. Bill Foko: ‘Met het leren van de taal ben je er als allochtoon niet. Er is vaak geen uitzicht op een baan, vooroordelen blijven bestaan. Nederlanders behouden de goede banen voor zichzelf. Hamid Ouali: ‘Onze ouders waren gastarbeiders, later werden ze migranten genoemd, toen allochtoon, weer later etnische minderheid. Nu moeten we vaststellen dat er een hele groep is ontstaan met een lage sociaal-economische status. in die samenleving met lage inkomens en achterstand is er nogal wat agressie. Veel criminele jongeren blijken gewoon gedragsstoornissen te hebben. Als kind groeiden ze op in de stadsgetto’s waar hun ouders, de eerste generatie allochtonen, wonen. Ze zijn belast met dat beeld van weinig vooruitzichten’. Voor de nieuwe asielzoekers geldt een andere valse start. Hanan Shamoun: ‘Ik zat vijf jaar in een asielzoekerscentrum. Er was geen mogelijkheid om te werken, in te burgeren of naar school te gaan. Ik probeerde zelf Nederlands te leren, maar het duurde jaren voor ik toege4
laten werd. Dat wekte zo verlammend, nu pas, na mijn toelating twee jaar geleden, ben ik bezig het allemaal op te halen’. Afronding “Er is meer respect, vertrouwen, erkenning en herkenning nodig’, vatte Khalid Boutachekourt de avond samen. Rob de Coole rondde namens de Coalitie af: ‘Zo’n discussie is niet altijd gemakkelijk, maar we hebben open met elkaar gesproken. De Coalitie zal doorgaan met deze bijeenkomsten.’
KOERSWIJZIGING/REORGANISATIE HUMANISTISCH VERBOND
Op 1 september 2005 kregen alle kaderleden een brief over de voorgenomen koerswijziging en reorganisatie van de vereniging. Dit heeft een financiële en een inhoudelijke oorzaak: het HV moet bezuinigen en wil zichtbaarder worden in de samenleving. Dat betekent het terugbrengen van het Landelijk Bureau van 14 naar 10 fte. en concentratie op • prominenter deelnemen aan de levensbeschouwelijke, maatschappelijke discussie • versterken van de humanistische diensten, zoals het geestelijk raadswerk, uitvaartbegeleiding en vieringen. In een recente e-mail werd medegedeeld dat de Afdeling Regionale Activering ophoudt te bestaan. De consulenten verdwijnen. Pieter de Vrijer blijft als aanspreekpunt verenigingszaken, verantwoordelijk voor goede communicatie. Belangrijkste middel daarvoor is de website www.humanistischverbond.nl, daarnaast HUMUS, landelijke bijeenkomsten, zoals penningmeesteroverleg, en de ALV. De eerstkomende algemene ledenvergadering heeft plaats op zaterdag 19 november a.s. te Utrtecht (zie HUMUS). Op zaterdag 4 februari wordt een cursusdag georganiseerd over websites te Amersfoort.
CURIOSA RELIGIOSA Interessante aspecten van regionale religie
Onze Lieve Vrouw van Banneux opgenomen in Hindoe Pantheon Volgens een zegsvrouw van de SMSO (StichtingMulticulturele Samenlevingsopbouw) Zeist vond een Utrechtse pastoor een aantal jaren geleden een groep radeloos wenende Tamil vluchtelingen uit Sri Lanka in zijn kerk. Op zijn vraag of zij hulp nodig hadden, antwoordden zij dat zij een moeder zochten. De pastoor wees op het beeld van O.L.V. van Banneux en zei: ziedaar uw moeder. Sedertdien gaat een grote groep Tamils jaarlijks op bedevaart naar Banneux. Slechts een kwart daarvan is katholiek, maar de overigen, die Hindoe zijn, hebben O.L.V. van Banneux in hun uitgebreide godenwereld opgenomen als hun moedergodin. Bunnikse viering voor twijfelaars Onder de naam Thomasviering – bedoeld is de ‘ongelovige’ Thomas – wordt er in Bunnik elke vijfde zondag van de maand (dat gebeurt dus vier of vijf maal per jaar) een dienst gehouden voor mensen die het allemaal niet zo zeker (meer) weten en even op deze aarde ‘een pas op de plaats’ willen maken. Het element aarde is namelijk het uitgangspunt van deze bezinningsavond. Dit kwam in het nieuws doordat in oktober TV-coryfee Jacobine Geel (‘Schepper en Co’) haar medewerking verleende. Sedert jaar en dag bestaat er hier een groep voormalige gelovigen die
het liturgisch ritueel missen en waarvan er sommigen al met een soortgelijke begrafenisdienst deze aarde hebben verlaten. HUMANISTISCHE WEBSITES HV Landelijk: www.humanistischverbond.nl Afd. Heuvelrug/Krommerijn: klik op Regio Noord-West, vervolgens op onze afdeling. Klik ook eens op de site van de Humanistische Alliantie en andere links Rolf W. Budding Het verheugt ons ten zeerste dat Rolf W. Budding uit Bilthoven onze oproep in de vorige Kommuun heeft beantwoord en zich bereid verklaard heeft onze website te verzorgen. Onze dank bij voorbaat HUMANISTISCHE DIENSTEN Nu het HV zich gaat concentreren op diensten is het goed te weten dat informatie over geestelijke verzorging en begeleiding, relatieviering en diverse cursussen kan gevraagd worden op het LB 020-5219000 of
[email protected] of voor emaildiensten
[email protected]. Voor sprekers bij het afscheid nemen van een overledene is de coördinator voor onze provincie die van Gelderland 024-3234021. Vergoeding (organisatiekosten) max. € 175,-.
BILTSE BERICHTEN VAN HV-AFDELING UTRECHT E.O. Bijlage van Kommuun met mededelingen uit De Bilt e.o., i.h.b. bestemd voor de leden van de HV-afdeling Utrecht met postcodes 3721 - 3739 Adres: Groenlinglaan 108, 3722 VC Bilthoven Interneteditie (wordt regelmatig vernieuwd): http://home.planet.nl/~e.bouws/Kommuun-BB.html of http://www.humanistischverbond.nl/utrecht/BiltseB.htm l Internet afdeling Utrecht e.o.: http://www.humanistischverbond.nl/utrecht/index.html
Redactie: Evert Bouws
Tel: 030-2283475 e-mail:
[email protected] voor eerdere edities neem contact op met Evert Bouws (
[email protected]) datum: 31 oktober 2005
Agenda Open gespreksgroep in Utrecht, op maandagavond 14 november vanaf 19.30 uur: Praten over dingen die ons beroeren, bij Kees du Gardijn, IJsvogelhof 6, Utrecht (omgeving Gansstraat; de naam IJsvogelhof is nieuw; op oudere plattegronden staat Brilduikerhof; tel 2311014). Van gedachten wisselen over een onderwerp dat opkomt en dat ons allen beroert, bijvoorbeeld over geloven in ongeloof, zie de inleidende tekst van Kees du Gardijn hieronder. Het is wel prettig als je van tevoren meldt dat je komt (bijv. per e-mail:
[email protected]) maar nodig is het niet.
Berichten Ter inleiding op open gespreksgroep op 14 november aanstaande in Utrecht: “Geloven in ongeloof”, door Kees du Gardijn. Terugdenkend aan die bespreking bevangt mij nog altijd een gevoel van verbijsterende verbazing. Niet dat die zichtbaar was, want een vergadering met mijn collega's verliep steeds beheerst keurig. In het hele bedrijf gonsde de vraag:' hoe handhaaf je je als onderneming in de plotseling verslechterde marktsituatie?'. Voorzichtig deed ik enkele suggesties. Mijn collega's reageerden wat paniekerig en weerden ze af: "Als we die kant uitgaan komen we in conflict met ons eigen beleid en verliezen we als de afdeling personeelszaken ons gezicht". Hoewel uiterlijk kalm blijvend, steeg mijn verbijstering ten top toen ze er aan toe voegden: "bovendien is het in tegenspraak met wat je zelf schreef in je uitstekende nota, waarop de laatste jaren ons beleid is gestoeld". Ik begreep die reactie in het geheel niet. Kwamen zij niet geregeld op de werkvloer? Beseften ze niet dat, ook al zijn de vragen dezelfde, de veranderde situatie andere antwoorden vereist? In het hele bedrijf waarde de vrees voor de toekomst rond in dat ene woord: 'inkrimpen?!' Mijn collega's gingen te rade bij een externe autoriteit, het Beleid, en met hun lof voor mijn aandeel daarin probeerden ze mij daarin mee te trekken. Ik moest delen in hun illusie, dat mijn vroegere geesteskind ook nu houvast zou bieden bij de aanpak van problemen. Achteraf was ik trouwens ook verbaasd over mijn onnozelheid. Op grond van mijn ervaring had ik de reactie van mijn collega's kunnen voorzien. Ik liet mij dus ook leiden door een illusie, namelijk dat mijn collega's de veranderde omstandigheden op de zelfde wijze hadden waargenomen als ik. Mijn bedoeling was de eerder gemaakte 'afspraken' met het oog op de veranderde situatie in onderling overleg opnieuw te bezien en zo nodig aan te passen aan de nieuwe realiteit. Ik wilde zeker niet worden vastgenageld aan mijn vijf jaar oude tekst. Toen geloofde ik in wat ik in de nota schreef. Nu wilde ik in het licht van de nieuwe omstandigheden de beleidsnota, dus wat ik toen geloofde, ter discussie te stellen. Daarmee dacht ik ruimte te kunnen maken om de verandering in de situatie open en zonder vooringenomenheid (als ongelovige) onder ogen te zien. Het geschetste voorval illustreert de geneigdheid van ons mensen om zich in tijden van onzekerheid vast te klampen aan oude en vertrouwde zekerheden. De vraag naar de houdbaarheid wordt niet gesteld, want dat roept de onzekerheid op die men juist vermijdt door in de vertrouwde, mogelijk illusoire, zekerheid te blijven geloven. Het toont ook de neiging anderen hierin te betrekken; immers hoe talrijker de aanhang van de illusie is, des te sterker ervaart men deze als realiteit. Bovendien geeft het een gevoel van saamhorigheid waaraan de mens als sociaal wezen behoefte heeft. Voor de gespreksgroep de volgende vragen:
• • •
Wat is geloof? Wat is ongeloof? Hoe gaan we als humanisten met geloof en ongeloof om?
Open gespreksgroep op 19 september in De Bilt
Het hoofdonderwerp was een voorstel van Kees du Gardijn om een nieuwe aanpak te proberen als (open) gespreksgroep. Zijn voorstel komt in het kort neer op het volgende. Om wat meer structuur te brengen in een groepsgesprek, kan gewerkt worden met een vooraf geselecteerde tekst met een filosofische inhoud, die voorafgaand aan de gespreksbijeenkomst naar de deelnemers en belangstellenden wordt gezonden. Als voorbeeld noemde Kees een bundel van Joep Dohmen (Red.): “Over Levenskunst, de grote filosofen over het goede leven”, AMBO. De consequentie daarvan is mogelijk, dat de gespreksgroep minder 'open' is, want je gaat uit van een reeds bestaand gezelschap, die vooraf gekozen heeft voor deze manier van gespreksgroep organiseren. Anderzijds vonden de aanwezigen het een interessant idee, dat in elk geval eens moest worden uitgeprobeerd. We hebben daarvoor al een datum vastgesteld en een plaats van samenkomst, zie de agenda hierboven. Behalve over het organiseren van een groepsgesprek hebben de deelnemers ook gesproken over de ontwikkelingen rond het HV als vereniging. Door de financiële nood op het landelijk bureau moet men daar het personeelsbestand inkrimpen, waardoor Lotte Wouters haar aanstelling van consulent verliest. Patrick, die net als Evert in De Bilt woont en als gevolg daarvan het afdelingsblad Kommuun van de afdeling Heuvelrug-Krommerijn ontvangt, bracht ter sprake, dat die afdeling overweegt om het hoofdbestuur van het HV te vragen om De Bilt bij die afdeling in te delen. Evert die lid is van het bestuur van de afdeling Heuvelrug-Krommerijn legt uit, dat zijn ervaring is, dat leden in De Bilt met belangstelling voor afdelingsactiviteiten meestal de voorkeur geven aan Zeist in plaats van Utrecht, als men moet kiezen tussen twee mogelijkheden om ergens aan mee te doen. Bovendien kan de huidige grensoverschrijdende aanpak gewoon blijven bestaan. (Het is overigens opvallend, dat geen enkel lid uit Zeist zich heeft aangesproken gevoeld om aan deze open gespreksavond deel te nemen, terwijl zij via het afdelingsblad daarvan hebben kunnen kennisnemen.) Evert Bouws
6
