Justitie Begrotingsspecial 2010

Ministerie van Justitie

Justitie Begrotingsspecial 2010 04 INZETTEN OP JONGEREN 05 INterview minister Hirsch ballin 07 interview staatssecretaris Albayrak 09 Bronnen GEORGANISEERDE MISDAAD AANPAKKEN

NEDERLAND VEILIGER Inspanningen blijven nodig Bij aantreden heeft het kabinet Balkenende IV zich voorgenomen Nederland veiliger te maken. Halverwege de regeerperiode kan worden vastgesteld dat de cijfers aangeven dat we daarmee op de goede weg zijn. Het aantal geweldsdelicten is in 2008 ten opzichte van 2006 met 14,5% afgenomen. Het aantal vermogensdelicten daalde in die periode met maar liefst 20%. Steeds minder mensen werden slachtoffer van een misdrijf. Eind 2008 gaf één op de vier burgers aan de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van een misdrijf. In 2005 was dit nog bijna één op de drie. Toch blijven inspanningen nodig om alle doelen te bereiken. In 2010 streeft Justitie naar 20% minder overvallen dan in 2008. “We moeten blijven werken aan een samenleving waarin mensen zich veilig, vertrouwd en met elkaar verbonden voelen”, aldus minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Albayrak. Het ministerie van Justitie blijft ook het komend jaar volgens afspraak fors investeren in vermindering van (jeugd)criminaliteit, het terugdringen van recidive, de nazorg van en het toezicht op gedetineerden en ex-tbs’ers. De investeringen voor deze programma’s bedragen voor 2010 ruim 17 miljoen euro. Veiligheid blijft voorop staan. Eind 2010 wil Justitie 25% minder geweldsdelicten in vergelijking met 2002. Die daling wordt onder meer gerealiseerd door de bestrijding van eerwraak, geweld in huiselijke kring en geweld in het (semi-)publieke domein. Verder zet Justitie in op verlaging van de recidive binnen zeven jaar onder ex-gedetineerden met tien procentpunt in de periode 2002-2010. Daarnaast stijgt in 2010 het aantal toeleidingen naar verslavingszorg onder justitiële titel naar 5.000 (3.000 bij de start van deze kabinetsperiode).

Een ander belangrijk aandachtspunt is het Masterplan Gevangeniswezen 2009-2014 als onderdeel van de modernisering van het gevangeniswezen, waarvan de persoonsgerichte aanpak op basis van de levensloopbenadering de kern is. Eind 2009 is er een landelijk dekkend netwerk van ruim veertig Veiligheidshuizen. Ook zullen komend jaar het verbeteren en versnellen van de asielprocedure en de terugkeer van vreemdelingen die geen rechtmatig verblijf hebben, hoog op de agenda staan. Bovendien moet Nederland aantrekkelijker worden voor kenniswerkers. Voor heel Justitie is (afgerond) 6 miljard euro beschikbaar. Aan de begroting zijn extra middelen toegevoegd om de stijging van de gemiddelde bezetting van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers en de tijdelijke noodvoorzieningen voor vreemdelingen te bekostigen. Daar staat tegenover dat de Justitiebegroting meevallers kent in de vorm van een daling van de behoefte aan capaciteit in het gevangeniswezen en de justitiële jeugdinrichtingen: komend jaar in totaal ruim 61 miljoen euro. Minder geld is nodig voor de behandeling van zaken door de Raad van de Kinderbescherming omdat de groei lager is dan verwacht. Om de brandveiligheid in de justitiële inrichtingen verder te verbeteren zijn extra middelen gereserveerd. Het gaat om 5 miljoen euro voor 2010. Met het oog op de staatkundige veranderingen op de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) is Justitie begonnen met voorbereidingen om met ingang van 1 januari 2010 de verantwoordelijkheid voor een aantal taken op het gebied van rechtspleging, rechtshandhaving, detentie en vreemdelingen over te nemen. Daar is een bedrag van 11,5 miljoen euro mee gemoeid.

www.justitie.nl/veiligheid www.veiligheidbegintbijvoorkomen.nl

Foto: Hollandse Hoogte

Belangrijke nieuwsfeiten 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

Overvallen terugdringen van 2.400 (in 2008) naar 1.900 in 2010 Diefstallen detailhandel terugdringen van 1,7 miljoen (in 2008) naar 1,1 miljoen in 2010 Waarschuwingsregister voor het midden- en kleinbedrijf voor criminele werknemers Campagne terugdringen wapenbezit, verbod op stiletto’s, val- en vlindermessen Alcoholcontrole bij geweldsdelicten uitgaansleven 5.000 plaatsen bij verslavingszorg onder justitiële titel 300 projecten voor gedragscodes en bemiddeling; 150 gemeenten gebruiken buurtbemiddeling Nieuw uniform identificatiesysteem in gehele strafrechtsketen Resocialisatieplan voor alle gedetineerden Landelijk dekkend netwerk van ruim veertig Veiligheidshuizen Invoering landelijk deskundigenregister in strafzaken op 1 januari 2010 Einde procesvertegenwoordigende taken Centrale Autoriteit Internationale Kinderontvoering Start JBZ-meerjarenprogramma 2010-2014 (Stockholm-programma) 2.797 regelingen minder in periode 2004-2009

Justitie Begrotingsspecial 2010

Ministerie van Justitie | 2

GEWELD EN OVERVALLEN TERUGDRINGEN

HELING VAN COMPUTER GEGEVENS STRAFBAAR

Een ambitieus programma is opgezet om in 2010 te bereiken dat er een kwart minder criminaliteit in Nederland is ten opzichte van 2002. Het gaat hierbij om de aanpak van diefstal, geweld en agressie, overlast en verloedering en vormen van zware en georganiseerde misdaad.

Minister Hirsch Ballin werkt aan een wetsvoorstel dat heling van computergegevens strafbaar stelt. Nu is het nog zo dat criminelen die digitaal gestolen informatie doorsluizen naar een derde niet vervolgd kunnen worden. Die maas in de wet wil de bewindsman dichten.

De resultaten tot nu toe zijn hoopgevend. Het aantal geweldsdelicten is de afgelopen jaren fors gedaald. Maar teveel burgers krijgen nog steeds te maken met bedreigingen en worden soms ook geconfronteerd met fysiek geweld. In 2010 krijgt de aanpak van geweld in combinatie met alcoholgebruik bijzondere aandacht. Ongeveer 39.000 geweldsdelicten vinden plaats onder invloed van alcohol. Daarom start Justitie met gericht alcoholonderzoek bij geweldsdelicten. Op die wijze kan bij het bepalen van de strafmaat gericht een interventie plaatsvinden om het alcoholgebruik terug te dringen. Bijvoorbeeld door de dader naast het opleggen van een straf ook verplicht op cursus te sturen. Mensen die onder invloed van alcohol een geweldsdelict plegen worden zwaarder bestraft. Verder komt er volgend jaar een landelijke campagne om het wapenbezit terug te dringen. Deze campagne wordt gevolgd door een verbod op stiletto’s, vlinder- en valmessen. Een in Almere ontwikkelde dadergerichte aanpak van geweldplegers zal landelijk worden ingevoerd. Om geweld in het (semi-) publieke domein te reduceren wil Justitie in 2010 meer gedragscodes en bemiddelingsprojecten in buurten en op scholen.

In de praktijk worden regelmatig computer gegevens gebruikt die door misdrijf verkregen zijn. Bijvoorbeeld door het hacken van een computer of door het listig afhandig maken van wachtwoorden en toegangscodes van gebruikers. Heling van computerdata is nu niet strafbaar omdat dergelijke informatie – juridisch gezien – geen ‘goed’ is. Een wezenlijke eigenschap van een ‘goed’ is dat je er niet meer over kunt beschikken als een ander ermee vandoor gaat, zoals bij diefstal van je fiets. Dat ligt anders als een hacker een kopie van een computerbestand maakt en doorverkoopt. De eigenaar raakt de gegevens feitelijk niet kwijt omdat ze nog in de computer staan. Als de gestolen informatie later opduikt, is vervolging voor heling daarom niet mogelijk. Het wetsvoorstel van de minister brengt daar verandering in. Straks is het niet meer vereist dat de eigenaar van de computergegevens deze feitelijk kwijt moet zijn om later een derde te kunnen vervolgen voor heling. Voor een veroordeling blijft het van belang dat de verdachte wist of kon vermoeden dat de bewuste informatie afkomstig is van een misdrijf. Er komt een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op de heling van computergegevens te staan. Het wetsvoorstel dat eind juni in een brief aan de Tweede Kamer werd aangekondigd, gaat in het najaar voor advies naar instanties als de Raad voor de rechtspraak en het Openbaar Ministerie.

In 2010 ligt de nadruk bij de uitvoering van het ‘plan van aanpak huiselijk geweld’ op de preventie en gezinsgerichte aanpak. Om huiselijk geweld en kindermishandeling tijdig te kunnen signaleren, komt er voor alle professionals een verplichte meldcode. Verder loopt in 2011 het programma ‘Eergerelateerd geweld’af. Daarin ontwikkelde methoden en instrumenten komen in een werkboek dat gemeenten en andere ketenpartners ondersteunt bij een integrale aanpak van eergerelateerd geweld. Ook staat bevordering van deskundigheid bij professionals op de agenda en herhaalt Justitie de voorlichtingscampagne ‘Achterlating en huwelijksdwang’. Veiligheidshuizen Eind 2009 is er een landelijke dekking van ruim veertig Veiligheidshuizen. In deze centra werken alle diensten die betrokken zijn bij de lokale veiligheid. Dat zijn politie, Openbaar Ministerie, gemeente, jeugdzorg, reclassering en de Raad voor de Kinderbescherming. De resultaten van de eerste Veiligheidshuizen zijn positief. In 2010 start er een landelijke evaluatie om zicht te krijgen op de bijdrage die de Veiligheidshuizen leveren aan het terugdringen van criminaliteit. Criminaliteit bedrijfsleven De totale schade van criminaliteit tegen het bedrijfsleven is de afgelopen jaren gedaald. Het aantal diefstallen is echter nog onaanvaardbaar hoog, met name bij enkele grote winkelketens. Het aantal diefstallen moet dalen van 1,7 miljoen in 2008 naar 1,1 miljoen in 2010. Er komt een waarschuwingsregister binnen het midden- en kleinbedrijf. Dit register biedt toekomstige werkgevers de mogelijkheid om na te gaan of een sollicitant zich eerder schuldig heeft gemaakt aan criminaliteit. Verder volgt er in 2010 een evaluatie van een proef met overlastdonatie, waarbij de ondernemer een vergoeding krijgt voor de tijd die het hem of haar heeft gekost om aangifte te doen van criminaliteit. Deze vergoeding (151 euro) wordt betaald door de dader. Als de evaluatie positief is volgt er een landelijke invoering. Ook het aantal overvallen blijft te hoog. De minister wil de overvalcriminaliteit harder aanpakken en komt met nieuwe, aanvullende maatregelen. Daartoe zal de Taskforce Overvallen, die binnenkort met haar werkzaamheden begint, in oktober met een plan van aanpak komen. In 2010 wordt een reductie van 20% beoogd ten opzichte van 2008. Maar het werk heeft niet stilgelegen. In de politieregio’s krijgt de aanpak van overvallen onverminderd prioriteit. Er zijn speciale onderzoeksteams geformeerd. Burgers worden steeds vaker ingeschakeld om de pakkans te vergroten. Dit heeft ertoe geleid dat in de eerste vijf maanden van 2009 51% meer zaken zijn opgelost en het aantal verdachten met 62% is toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2008. Daarnaast bundelen ondernemers, gemeenten, de politie en Justitie de krachten om (preventieve) maatregelen tegen overvallen te treffen. Gestart zijn de deelprojecten ‘Vroegsignalering en versnelde aanpak’ en ‘Analyse’ (met een verdiepingsslag voor overvallen op woningen en op geld- en waardetransporten).

Na een explosieve stijging van het aantal overvallen in Tilburg eind 2008, sloegen politie, gemeente en het Openbaar Ministerie de handen ineen. Met succes. Binnen enkele maanden werd deze zware vorm van criminaliteit fors teruggebracht. “Opsporing doe je vooral aan de achterkant”, vertelt officier van justitie Nicole Hermes. “Maar we willen juist het aantal misdaden verlagen. Daarom hebben we ons bij deze aanpak vooral op preventie geconcentreerd. De gemeente probeert ondernemers voor te lichten over de gevaren van een overval en hoe zij dit kunnen voorkomen. De politie surveilleert meer en wij proberen rechters ervan te overtuigen dat hogere straffen noodzakelijk zijn.” Het viel de betrokkenen op dat overvallers vaak jong zijn. Hermes: “Daarom betrekken we hier ook

Openbaar Ministerie Rechtbankzaken Kantonzaken Raad voor de rechtspraak Aantal zaken

www.justitie.nl/cybercrime

Succesvolle aanpak overvallen in Tilburg

www.justitie.nl/veiligheid www.justitie.nl/wapens www.justitie.nl/huiselijkgeweld

Infobalk begroting 2010

De nieuwe maatregel is onderdeel van een breder programma om cybercrime harder aan te pakken. De brief meldt ook dat expliciet in de wet wordt geregeld dat de officier van justitie de bevoegdheid krijgt om informatie van het internet te laten verwijderen, het zogeheten bevel voor notice and take down (NTD). De praktijk laat zien dat de huidige regeling daarvoor – artikel 54a van het Wetboek van Strafrecht – niet eenvoudig en snel toepasbaar is. Dit vanwege de combinatie van een vervolgingsuitsluitingsgrond voor de internetprovider, die alleen als tussenpersoon optreedt, en de bevoegdheid van de officier van justitie om onrechtmatige informatie van het internet te verwijderen. Door de bevelsbevoegdheid apart te regelen in het Wetboek van Strafvordering, hoeft toepassing van het bevel voor notice and take down geen vragen meer op te roepen. Verwijdering van de informatie op basis van vrijwilligheid blijft het uitgangspunt. Een groot aantal internetproviders heeft inmiddelsde in het kader van de Nationale Infrastructuur Cybercrime ontwikkelde NTD-code ondertekend. Onlangs heeft minister Hirsch Ballin het startsein gegeven voor de publiekscampagne ‘Veilig Internetten’. Doel van de campagne is dat mensen op internet bewuster omgaan met hun persoonsgegevens. Cybercriminaliteit komt immers steeds vaker voor, neemt telkens andere vormen aan, en kan daardoor iedereen raken. Verder werken politie en Openbaar Ministerie samen aan de inrichting van een kennis- en expertisecentrum dat online en via telefonische raadpleging uitleg kan geven over weten regelgeving en over de toepassing van (bijzondere) opsporingsbevoegdheden op het internet. De Raad voor de rechtspraak heeft in samenspraak met het ministerie van Justitie voor de zittende magistratuur al een kenniscentrum ingericht bij het gerechtshof in Den Haag.

2008 264.900 261.900

2010 269.000 329.800

2008 1.826.650

2010 1.893.843

Capaciteit Dienst Justitiële Inrichtingen Gevangeniswezen Jeugdinrichting TBS

Nicole Hermes

de scholen bij. Een overval is in veel gevallen een impulsieve actie. Jongeren zijn zich onvoldoende bewust van de consequenties. Ze krijgen niet alleen zelf een forse straf, maar ook hun slachtoffers kampen vaak lange tijd met angstgevoelens. Daar proberen we hen op te wijzen.” Al deze inspanningen moeten uiteindelijk de overvalcriminaliteit met 20% verlagen in de periode 2008-2010.

2008 14.840 2.207 1.947

2010 12.230 1.482 2.190



WETGEVINGSPROGRAMMA Foto: Hollandse Hoogte

Justitie werkt verder aan de modernisering van het onder nemingsrecht om beter aan te sluiten bij de behoeften van het bedrijfsleven, zowel nationaal als internationaal. Voor Nederland als vestigingsplaats is het van belang dat aantrekkelijke rechtsvormen worden aangeboden en dat de rechtspleging goed werkt. Nog dit jaar komt er een wetsvoorstel voor aanpassing van het enquêterecht: een belangrijk middel voor beslechting van geschillen. Een wetsvoorstel dat de zogeheten one tier board en besluitvorming bij tegenstrijdige belangen regelt, ligt inmiddels bij de Tweede Kamer. In 2010 wordt ook gewerkt aan een regeling voor bevordering van langer termijn aandeelhouderschap. Daarnaast krijgt de vereenvoudiging van het bv-recht zijn beslag: meer ruimte voor afspraken tussen aandeelhouders en afschaffing van het minimumkapitaal. Komend jaar wordt de parlementaire behandeling afgerond van het wetsvoorstel over de maatschappelijke onderneming. Daarmee kunnen woningcorporaties, zorginstellingen, scholen en verder alle andere instellingen die een maatschappelijk belang nastreven, slagvaardiger optreden door gebruik te maken van nieuwe toezicht- en besluitvormingsregels. Ook is een regeling in de maak voor buitengerechtelijke incassokosten. Daarmee kan de schuldenaar beter weten wat hij kan verwachten wanneer hij nalaat een vordering tijdig te voldoen en welk bedrag aan incassokosten dan van hem mag worden gevraagd. Maar ook voor de schuldeiser is duidelijker omschreven welke buitengerechtelijke incassokosten hij in rekening mag brengen.


In het auteursrecht wordt het toezicht op grote collectieve beheersorganisaties verscherpt. Op het terrein van het familierecht zal in 2010 de aandacht uitgaan naar nieuwe regels over interlandelijke adoptie, kinderbeschermings maatregelen en internationale kinderontvoering. Volgend jaar treedt ook de regeling voor deelgeschillen in werking. Het is een eenvoudige en snelle toegang tot de rechter als partijen in een letsel- en overlijdensschadezaak er door onenigheid over een deelgeschil zelf niet meer uitkomen. Een rechterlijke uitspraak stelt partijen in staat de onderhandelingen weer op te pakken en de schade verder buiten de rechter om af te ronden. Voor massaschades wordt de parlementaire behandeling verwacht van het wetsvoorstel prejudiciële procedure, waarbij rechtsvragen versneld aan de Hoge Raad kunnen worden voorgelegd. In het strafprocesrecht krijgt de herziening van het Wetboek van Strafvordering volop aandacht. Verruiming van de ontnemingwetgeving, betrokkenheid van een raadsman bij het politieverhoor, uitbreiding van de mogelijkheden van DNA-onderzoek en versterking van de positie van de rechter-commissaris lopen volgens schema en zullen naar verwachting op 1 januari 2011 in werking kunnen treden. Daarnaast werkt Justitie aan een wetsvoorstel dat de mogelijkheden verruimt om internationale misdrijven op te sporen en te vervolgen. De nieuwe regeling wordt vermoedelijk nog dit jaar ingediend. Voor Prinsjesdag zijn twee wetsvoorstellen naar de Tweede Kamer gestuurd over de herzieningsregeling in strafzaken (herziening ten voordele en herziening ten nadele van de verdachte).

Nederland is veiliger geworden: Vermogenscriminaliteit (bijv. diefstal) Geweldscriminaliteit Fietsendiefstal

Daling afgelopen twee jaar 20 % 14,5 % 110.000

Verder rondt Justitie het wetsvoorstel af dat rechters de mogelijkheid geeft een wijkverbod als zelfstandige maatregel op te leggen aan probleemjongeren om de overlast effectief te bestraffen. Hierdoor kan het strafrecht bijdragen aan de leefbaarheid in steden. Voor het eind van 2009 zullen de wetsvoorstellen over de forensische zorg en de verplichte geestelijke gezondheidszorg bij de Tweede Kamer worden ingediend. Datzelfde geldt voor de regeling van het verschoningsrecht voor journalisten. De wetsvoorstellen over maatregelen voor de bestrijding van ernstige overlast en voetbalvandalisme en de verplichte medewerking aan een bloedtest in strafzaken treden op 1 januari 2010 in werking. Bij de Tweede Kamer is in juli van dit jaar een voorstel tot wijziging van de Wet op de rechterlijke organisatie ingediend om meer samenwerking tussen de gerechten mogelijk te maken. Aanpassingen van het bestuursprocesrecht leiden tot efficiëntere procedures, hogere kwaliteit van de uitspraken, meer eenheid tussen uitspraken van de verschillende hoogste bestuursrechters en snellere geschilafdoening. Hierdoor neemt de doorlooptijd van procedures af. Politiekorpsen Naar verwachting bespreekt het parlement in 2010 een voorstel voor een betere samenwerking tussen de regionale politiekorpsen en een slagvaardiger aansturing van de politie op landelijk niveau om zo de prestaties verder te verbeteren. Nieuwe wetgeving voor het notariaat en de advocatuur, onder meer gericht op versterking van toezicht en tuchtrecht, kan volgend jaar voor een belangrijk deel worden afgerond. Regels over de uitwisseling van luchtpassagiers gegevens tussen de EU-lidstaten en de Verenigde

Migratie Asielinstroom Opvangplaatsen asielzoekers

Staten om terreur en ernstige criminaliteit te bestrijden, zullen in 2010 in werking kunnen treden. Bovendien past Justitie de privacyregelgeving aan om meer samenwerking tussen toezichthouders mogelijk te maken en om strengere handhaving door het College bescherming persoonsgegevens mogelijk te maken. In 2010 is er ook aandacht voor vernieuwing van het wetgevingsbeleid. Nut en noodzaak van wetgeving, ruimte voor burgers en bedrijven om zich te ontplooien en gebruik van informatie- en communicatietechnologie staan daarbij centraal. Heldere en uitvoerbare wetten zijn noodzakelijk voor een rechtsorde waarin mensen vertrouwen stellen. Dat stelt hoge eisen aan de kwaliteit van wetgeving. Zo komt er een gemeenschappelijke voorziening voor de uitwisseling van voortgangsgegevens van wetgeving tussen ministeries en voor de informatievoorziening aan het parlement, burgers en bedrijven. Daarnaast is het startsein gegeven voor een rijksbrede proef met internetconsultatie om burgers, bedrijven en belangengroepen via internet mee te laten praten over nieuwe wetten en regels. In dit experiment zullen alle ministeries minimaal 10% van hun wetten en algemene maatregelen van bestuur consulteren via internet. Verder brengt het zogeheten clearinghouse voor systematische wetsevaluatie informatie samen over de werking van weten regelgeving. Het programma ‘Versterking Juridische Functie Rijk’ investeert in de juridische kwaliteit van de rijksoverheid en richt zich bijvoorbeeld op werving en selectie van juristen en op meer samenwerking bij de uitvoering van taken tussen juristen, beleidsmedewerkers en uitvoerders.

2008 15.300 20.279

2010 17.000 19.405



TERUGDRINGEN RECIDIVE AAN DE BASIS VAN MODERN GEVANGENISWEZEN De bewindslieden van Justitie willen de recidive onder ex-gedetineerden fors laten dalen. Om dat te bereiken wordt de aanpak en begeleiding tijdens de detentie en erna sterk gewijzigd. Het streven is om de recidive onder ex-gedetineerden in de periode 2002-2010 met tien procentpunt te laten dalen in de eerste zeven jaar na vrijlating. Dat vraagt veel van instanties als de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), het Openbaar Ministerie, reclassering, politie en gemeenten. Bij DJI is een fundamentele wijziging nodig. De basis hiervoor is in 2009 gelegd met het programma Modernisering Gevangeniswezen, waarbij een persoonsgerichte aanpak op basis van de levensloopbenadering de kern is. In 2010 moet een groot gedeelte van dit programma zijn ingevoerd, zodat nieuwe gedetineerden bij binnenkomst worden gescreend en geselecteerd op hun capaciteiten, problemen en zorgbehoefte. Hierop worden onderwijs, arbeid en zorg afgestemd. De bedoeling is dat al tijdens detentie zo goed mogelijk wordt gewerkt aan de voorbereiding op de terugkeer in de samenleving. Eind 2010 is het nieuwe dagprogramma in de penitentiaire inrichtingen ingevoerd, zodat onderwijs en arbeid aan nieuwe eisen voldoen. Daarnaast gaat Justitie door met de uitwerking van het Masterplan Gevangeniswezen, dat de beschikbare

cellen beter over het land verdeeld. De bedoeling is dat gedetineerden zoveel mogelijk worden geplaatst in de regio waar zij na afloop van hun detentie ook weer zullen terugkeren. Voordeel van die regionale plaatsing is onder meer dat maatschappelijke trajecten voor, tijdens en na detentie door dezelfde instanties in de regio behartigd kunnen worden. Ook kunnen contacten met familie en vrienden beter onderhouden worden, wat een belangrijke voorwaarde is voor het voorkomen van recidive. Nazorg Wanneer de gedetineerde het einde van zijn gevangenisstraf nadert, moet hij zich gaan voorbereiden op de terugkeer in de samenleving. Belangrijke voorwaarden om niet meteen terug te vallen in crimineel gedrag zijn huisvesting, inkomen en eventuele voortgezette geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg. De praktijk leert dat gedetineerden deze zaken vaak niet zelfstandig (kunnen) regelen voordat zij vrij komen. Daarom zorgt DJI ervoor dat in 2010 80% van de gedetineerden bij het verlaten van de detentie beschikt over de volgende basisvoorzieningen: een identiteitsbewijs, huisvesting of tenminste maatschappelijke opvang, een inkomen, een plan voor schuldhulpverlening en noodzakelijke geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg.

Om dit te bereiken, zijn in alle penitentiaire inrichtingen zogeheten Medewerkers Maatschappelijke Dienstverlening aangesteld. Deze MMD ’ers inventariseren binnen tien dagen na binnenkomst de situatie van de gedetineerde. Al in een vroeg stadium wisselen gemeenten en Justitie informatie uit. Zonodig wordt al vanuit de penitentiaire inrichting een identiteitsbewijs geregeld, worden uitkering en huisvesting aangevraagd en wordt eventueel contact gelegd met een zorginstelling. Voordat de gedetineerde de inrichting verlaat, gaat zijn dossier naar de gemeente waar hij komt te wonen. In 2010 zal 90% van de gemeenten in Nederland een coördinatiepunt nazorg hebben, dat de dossiers van DJI ontvangt en ermee aan de slag gaat om te zorgen dat de ex-gedetineerde in zijn vijf basisbehoeften is of wordt voorzien. Op die manier helpen DJI en gemeenten voorkomen dat ex-gedetineerden in hun oude gedrag vervallen. De regionale plaatsing van gedetineerden maakt het voor gemeenten bovendien eenvoudiger om contact te houden met ‘hun’ inwoner. Justitiële voorwaarden Omdat veel veroordeelden te kort in detentie zitten om daadwerkelijk een gedragsverandering teweeg te brengen, zet het ministerie van Justitie voor deze groep in op het gebruik van straffen met bijzondere

voorwaarden. Dat is een voorwaardelijke straf met een relatief lange proeftijd waarbij bijzondere voorwaarden worden gesteld. Gebleken is dat een straf met voorwaarden de juiste combinatie kan zijn om iemands (criminele) gedrag in de kern te raken en te veranderen. In dit kader kan bijvoorbeeld aan verslaafde delinquenten, die juist vanwege hun verslaving telkens de fout ingaan, de bijzondere voorwaarde worden gesteld om na vrijlating een behandeling in een kliniek te ondergaan. Met als stok achter de deur een gevangenisstraf als de behandeling niet wordt gevolgd. Het is van belang dat de reclassering goed controleert of de veroordeelde zich strikt houdt aan de voorwaarden die de rechter hem heeft opgelegd. Daarom zal de reclassering in 2010 intensiever toezicht houden, maar ook gerichter aan de rechter adviseren. Om deze toepassing van voorwaardelijke straffen beter mogelijk te maken, wordt in 2010 de wet gewijzigd.Daarbij wordt ook mogelijk gemaakt dat de veroordeelde die zich niet aan de voorwaarden houdt onmiddellijk op bevel van het Openbaar Ministerie kan worden aangehouden en ingesloten.

www.justitie.nl/recidive www.dji.nl

INZETTEN OP JONGEREN

Justitiële Jeugdinrichtingen Annemarie Fongers

De afgelopen jaren zijn belangrijke verbeteringen in gang gezet bij de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI's), gericht op kwaliteit en veiligheid. Het netwerk- en trajectberaad zijn inmiddels in alle JJI’s ingevoerd. Een blikvanger voor 2010 is de verdere invoering van de basismethodiek Youturn, waarbij jongeren leren om zelfstandig te leven, beter leren om te gaan met moeilijke beslismomenten en gemotiveerd raken voor later in te zetten gedragsinterventies. Ook op de agenda staan verdere scholing van het personeel in gedragsinterventies en de certificering van alle JJI's. De werving van extra personeel (groepsleiders en gedragsdeskundigen) wordt voortgezet. Naar verwachting treedt de gewijzigde Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen in de loop van volgend jaar in werking. Daarin worden nachtdetentie, een time-outregeling en gedwongen nazorg geregeld. Per 1 januari 2010 wordt de scheiding tussen de strafrechtelijke en civielrechtelijke jeugdigen afgerond. Jeugdcrimininaliteit Ook voor de jeugdcriminaliteit geldt dat de recidive met tien procentpunt dient te verminderen in de periode 2002-2010. Speerpunten zijn vroegtijdig ingrijpen, een persoonsgerichte aanpak, een snelle en consequente jeugdketen en passende nazorg. Justitie ondersteunt de gemeenten bij het ontwikkelen en uitwisselen van best practices bij de aanpak van overlast door twaalf-minners. Vanaf 1 januari 2010 zullen alle jeugdigen die worden verdacht van een crimineel feit worden aangemeld bij Bureau Jeugdzorg. In aanvulling daarop zal ook met de ouders een (verplicht) gesprek worden gevoerd. Kinderen die met de politie in aanraking komen, zullen op eenduidige wijze worden geregistreerd. Verder wordt in 2010 besloten over de landelijke uitrol van Pro-Kid, een methode om twaalf-minners te signaleren bij wie het risico bestaat dat zij op het verkeerde pad raken. www.justitie.nl/jeugdcriminaliteit


Regelingen Wetten AMVB’s Ministeriële regelingen

2004 1.793 2.654 7.796

2009 1.759 2.483 5.350

Nazorg start al tijdens detentie Om de recidive verder terug te brengen, werkt Justitie samen met gemeenten aan verbetering van de nazorg. Gemeentelijke hulpverleners konden vroeger voor gedetineerden pas na een vrijlating een nazorgtraject starten. Hierdoor belandde een enkeling tussen wal en schip, met als gevolg dat die opnieuw in de fout ging. De samenwerking tussen gemeente en Justitie blijkt in Rotterdam erg vruchtbaar. Door onder andere goede afspraken te maken met de penitentiaire inrichtingen (PI’s) in de regio, hoopt Rotterdam het aantal ex-gedetineerden dat recidiveert te verkleinen. Na het uitzitten van hun straf helpt de gemeente hen - indien nodig - aan een baan, woonruimte en tal van andere zaken. “We kunnen nu al met de nazorg beginnen als een gedetineerde nog zijn straf uitzit”, zegt beleidsadviseur Annemarie Fongers namens de gemeente. “De PI’s melden bij ons wanneer een gedetineerde vrijkomt, zodat wij het een en ander in gang kunnen zetten. We hebben bijvoorbeeld afspraken gemaakt met woningcorporaties om ervoor te zorgen dat gedetineerden onderdak hebben na hun vrijlating. Bij korte straffen betalen we in sommige gevallen zelfs de huur door.”

Criminaliteit Geweldsdelicten onder invloed alcohol Overvallen Diefstallen detailhandel

2008 38.600 2.395 1.727.000

2010 36.670 1.900 1.125.000



‘WE ZIJN OP DE GOEDE WEG’ Voor de rechtsstaat is in tijden van crisis een centrale rol weggelegd. Minister Hirsch Ballin legt uit hoe Justitie kan bijdragen om uit het economische dal te komen. Er is ook goed nieuws: Nederland wordt veiliger. Voor welke vragen ziet Justitie zich gesteld, nu de economie in een crisis verkeert? “We krijgen er op verschillende fronten mee te maken. Mensen en bedrijven komen financieel in de knel. Dat zal betekenen: meer faillissementen, ontslagzaken en schuldsaneringen.”

Zal de criminaliteit door de crisis toenemen? “Dat is moeilijk te voorspellen. In tijden van grote welvaart kan de misdaad ook toenemen, hebben we gezien. Een andere onzekere factor waaruit spanningen kunnen voortkomen, is een mogelijk toenemende migratie vanuit ontwikkelingslanden. De crisis komt daar veel harder aan. We moeten over de hele linie alert blijven”

Kan de rechtsstaat in gevaar komen onder druk van de crisis? “De rechtsorde is het fundament van de samenleving. Recht en rechtshandhaving geven juist in tijden van nood het vertrouwen dat we in vrede en veiligheid kunnen samenleven. En dat er een overheid is om de burger te beschermen en de schaarse middelen eerlijk te verdelen. Justitie moet ervoor zorgen dat conflicten fair worden behandeld.”

Welke bijdrage kan Justitie leveren om uit het economische dal te komen? “Een van de maatregelen is het voorstel om tot een Crisis- en herstelwet te komen. Die wet maakt het mogelijk om tot snelle besluitvorming te komen bij nieuwe projecten in bijvoorbeeld de wegen- en woningbouw. Dat betekent dat bezwaar - en beroepsprocedures in tijd worden beperkt. We kiezen ervoor te investeren in plaats van te bezuinigen. Daarom willen we de procedures vlotter laten verlopen, zodat men sneller aan de slag kan met projecten. Dat alles om straks, als we uit de crisis komen, een goede startpositie te hebben.”

In de toelichting op de begroting wordt een lans gebroken voor respect voor elkaar en de overheid. Waarom speciale aandacht daarvoor, respect verdien je toch door daden te stellen? “Helemaal mee eens. Als wij als Justitie, ook in moeilijke tijden, blijven staan voor onze principes en ernaar handelen, dan krijg je respect. Voor Justitie trekken we die taak breed. Geweld en respect sluiten elkaar uit. Daarom richten we ons in het bijzonder op bepaalde vormen van geweld, zoals huiselijk geweld, kindermisbruik, prostitutie en mensenhandel. Allemaal zaken waar het respect jegens de ander volledig ontbreekt. In dit soort criminaliteit willen we het verschil maken. En dat is ons aan het lukken, wijzen de cijfers uit.”


Over cijfers gesproken. De ambitie om volgend jaar 20% minder geweldsdelicten te hebben dan in 2006 lijkt te slagen. Tevreden? “Ja, we zijn op de goede weg. Ik zou als motto op deze begroting voor Justitie kunnen zetten: ‘Werk in uitvoering’. We zijn nog hard bezig. De gewenste daling van het aantal geweldsdelicten hebben we bijna gehaald. Het aantal vermogensdelicten is in de periode 2006-2008 zelfs teruggebracht met maar liefst 20%. Ook willen we een daling van de 7-jaarsrecidive met tien procentpunt in vergelijking met 2002.”

Een hardnekkig probleem is de groep jongeren die al vroeg de criminaliteit ingaat en die zich vaak in groepen in het openbaar dreigend opstellen. Wat is daarop het antwoord van Justitie? “Deze categorie jongeren kun je de harde kern noemen. Jongeren van Marokkaanse en Antilliaanse afkomst zijn oververtegenwoordigd. Dat is een vaststelling en niet bedoeld om een hele bevolkingsgroep als zondebok aan te wijzen. Bij het aanpakken van deze jongeren verwacht ik veel van de persoonsgerichte aanpak. Dat is zeker geen synoniem voor soft, het is eerder streng en robuust. Wie in de fout gaat, wordt gericht op de persoon bestraft en tijdens de detentie wordt hun stoornis, als ze die hebben, betrokken bij het programma om terug te keren.”

Er dienen zich steeds weer nieuwe jongeren aan met probleemgedrag. Hoe breek je die criminele carrières in de knop? “Door resoluut op te treden en jongeren uit de groep te pikken. Daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Het is de bedoeling 12-minners uit zulke groepen te halen. Ouders worden op hun gedrag aangesproken. Werken die niet mee, dan schakelen we de jeugdzorg in. We gaan bij dit soort zaken voortaan ook achter de voordeur, als dat nodig is.”

Gaat dat niet ver, een overheid die zich ook achter de voordeur met het gezin bemoeit? “Ja, dat is zo, dat is een hele stap. Maar als ouders/verzorgers het erbij laten zitten, dan zal de overheid moeten ingrijpen. De voordeur is ter bescherming van het huis prima, maar als een minderjarige ontspoort dan is het voor die jongere én de samenleving niet te accepteren om dat op z’n beloop te laten. Privacy moet niet te strikt opgevat worden. Die mag zich niet keren tegen maatregelen die een veilige samenleving opleveren. Daarom vinden we ook dat leerkrachten en medici voortaan verplicht aanwijzingen van mishandeling moeten melden, ook al hebben ze een geheimhoudingsplicht.”

Verklaring omtrent gedrag Aanvragen Geweigerde aanvragen BIBOB-adviezen

2008 2010 474.751 500.000 2.951 3.000 2008 261

2010 400

‘Geweld en respect sluiten elkaar uit’

Minister Hirsch Ballin

Er zullen volgend jaar ruim veertig Veiligheidshuizen zijn. U verwacht dat ze een belangrijke bijdrage gaan leveren om criminaliteit en overlast in buurten en wijken te bestrijden. Hoe gaan de bewoners van de Veiligheidshuizen dat doen? “Even een misverstand voorkomen: in een Veiligheidshuis wonen niet écht mensen. Het is een plek waar politie, Openbaar Ministerie, gemeente, reclassering, verslavingszorg en bijvoorbeeld een leerplichtambtenaar bij elkaar zitten. Het is de bedoeling dat ze informatie uitwisselen, precies weten wat er in hun regio speelt. Ze nemen besluiten om problemen aan te pakken. Bijvoorbeeld het bespreken van een jongere met gedragsproblemen die de politie al langer in het vizier heeft. Dan kan blijken dat de verslavingszorg hem ook kent en de leerplichtambtenaar ook. De ‘bewoners’ van het Veiligheidshuis hebben altijd ook een werkplek in hun oorspronkelijke organisatie. Zoals de politieagent op het politiebureau en de gemeenteambtenaar op het stadhuis.”

Wordt de buurt daardoor veiliger? “Zeker. Waar men in het Veiligheidshuis mee bezig is, is heel concreet. Hoe pakken we deze veelpleger aan? Of wat doen we met dit probleemgezin? Op den duur moet men merken dat er echt iets wordt gedaan aan crimineel en overlastgevend gedrag op een plein of in een buurt. Om echt iets

Transacties Ongebruikelijke transacties Verdachte transacties

te doen, hebben we al een scala aan instrumenten, zoals het opleggen van een gebiedsverbod. Dat het werkt, weten we uit de ervaringen in Tilburg, waar het huis al sinds 2002 draait. In die tijd is het aantal geweldsdelicten met 14,7% gedaald.”

Is Nederland in 2010 weer een stukje veiliger? “Ja, dat durf ik zo te stellen. Dat onze aanpak werkt is niet alleen te zien aan de dalende criminaliteitscijfers. Ook komt dat beeld naar voren in enquêtes. In 2005 zei een op de drie ondervraagden nog slachtoffer van een misdrijf geweest te zijn en dit jaar is dat een op de vier. Dat beschouwen we als een aanmoediging om door te gaan.”

Mooie uitslag, die enquête. Maar andere monitoren zeggen dat het veiligheidsgevoel niet spectaculair groeit. Hoe kan dat? “Dat is te begrijpen. Als je slachtoffer bent geweest van een misdrijf of erover hoort in je omgeving, werkt dat door. Ook speelt een rol dat er nog te veel plekken zijn – pleinen, parken, winkelcentra – waar criminaliteit heel erg voelbaar is. Een misdaadloze samenleving is een illusie, dat begrijpt iedereen. Maar criminaliteit valt wel te bestrijden, terug te dringen en te beheersen. Daar zijn we hard mee bezig.” www.justitie.nl/veiligheid www.justitie.nl/veelplegers

2008 2010 403.000 403.000 58.000 58.000



KINDEREN IN HET VREEMDELINGENBELEID

MIGRANTEN VERSTERKEN BEDRIJFSLEVEN Bedrijven en instellingen krijgen meer mogelijkheden om migranten die een bijdrage leveren aan de versterking van de economie naar Nederland te halen. Daar staat tegenover dat zij ook een stuk verantwoordelijkheid krijgen voor het goede verloop van het verblijf van nieuwe werknemers. Bovendien nemen de administratieve lasten af. Het modern migratiebeleid van staatssecretaris Albayrak levert zo een bijdrage aan een innovatieve, concurrerende economie en aan de ontwikkeling van wetenschap en cultuur. Binnenkort stuurt zij hierover een wetvoorstel aan de Tweede Kamer. Volgend jaar werkt Justitie verder aan de voorbereidingen van de invoering van het nieuwe beleid. Een aantal lopende proefprojecten wordt geïntensiveerd en nieuwe proefprojecten worden gestart. Het nieuwe migratiebeleid is selectief: uitnodigend waar het kan en restrictief waar het moet. In het wetsvoorstel wordt de positie van referenten van vreemdelingen verankerd. Zij krijgen informatieverplichtingen naar de overheid en een zorgplicht voor de vreemdeling voor wie zij verantwoordelijk zijn. Ook worden procedures vereenvoudigd, waardoor de snelheid toeneemt en een effectievere handhaving mogelijk wordt. Door gedegen uitwisseling van informatie met bedrijven en andere overheden is de Immigratie- en Naturalisatiedienst beter in staat om fraude en misbruik tegen te gaan. Als sanctie komt er een stelsel van bestuurlijke boetes. Referenten van bijvoorbeeld kennismigranten en studenten krijgen toegang tot een versnelde procedure, nadat zij een betrouwbaarheidstoets hebben doorlopen. www.justitie.nl/vreemdelingenbeleid

Staatssecretaris Albayrak wil de zorgvuldigheid van de procedure voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) vergroten. Zij wil dat bereiken door de terugkeer van uitgeprocedeerde amv’s te bevorderen en te voorkomen dat jongvolwassen die als amv zijn ingereisd in de illegaliteit belanden. Binnen de herijking van de positie van kinderen in het vreemdelingenbeleid wordt speciale aandacht geschonken aan het borgen van het belang van het kind in vreemdelingrechtelijke procedures. Hierbij wordt aangesloten bij de doelstelling van dit kabinet, namelijk ontwikkeling van een integraal programma voor jeugd en gezin en de versterking van de positie van kinderen en ouders. In het vreemdelingenbeleid gaat het om de volgende onderwerpen: adoptie en het beleid ten aanzien van onrechtmatig verblijvende kinderen met een indicatiestelling van Bureau Jeugdzorg. Vanaf oktober 2009 tot april 2010 zal in samenwerking met gemeenten een experiment worden uitgevoerd ter voorkoming van illegaal verblijf van ex-amv’s. Dit experiment is het gevolg van de uitvoering van de motie-Spekman Perspectief.

Er is in de nieuwe procedure meer tijd om het vertrek voor te bereiden van asielzoekers die te horen hebben gekregen dat hun aanvraag is afgewezen. Ook worden de mogelijkheden voor financiële en praktische ondersteuning bij terugkeer uitgebreid. Hierdoor wordt de vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers gestimuleerd. Door samen te werken in EU-verband en met landen van herkomst wordt de gedwongen terugkeer verder geïntensiveerd. www.justitie.nl/asiel www.ind.nl

www.justitie.nl/terugkeer www.dtenv.nl

www.justitie.nl/vreemdelingenbeleid

VERBETERDE ASIELPROCEDURE

Een wetsvoorstel van staatssecretaris Albayrak werd onlangs ingediend en zal naar verwachting in de zomer van 2010 in werking treden. Het regelt onder meer dat asielzoekers een rusten voorbereidingstermijn krijgen om zich op de asielprocedure voor te bereiden. Medische aspecten zullen zo vroeg mogelijk bij de asielaanvraag betrokken worden. Dit voorkomt


onnodig doorprocederen en herhaalde asielaanvragen. Bovendien kan de asielzoeker snel worden doorverwezen naar betreffende zorginstanties indien dit aan de orde is. Concentratie van de belangrijkste processtappen in de algemene asielprocedure maakt het mogelijk om aan veel van de asielzoekers binnen acht dagen duidelijkheid te bieden over hun aanvraag. Alleen wanneer nader onderzoek vereist is, zal de asielaanvraag worden doorverwezen naar de verlengde asielprocedure. Door de verbeteringen zal ook die procedure sneller kunnen verlopen dan nu het geval is en worden vreemdelingen – voor zover

Kandidaten voorwaardelijke invrijheidstelling Verslaafden die via Justitie naar zorg worden toegeleid Toekenningen Schadefonds geweldmisdrijven ‘Slachtoffer-dader’-gesprekken

Staatssecretaris Albayrak wil in 2010 de uitvoering van het terugkeerbeleid verder verbeteren. Daarin zet zij in de eerste plaats in op zelfstandig en vrijwillig vertrek en een vermindering van herhaalde aanvragen. Extra aandacht zal worden gericht op bepaalde groepen, zoals criminele vreemdelingen, al dan niet illegaal. De bevoegdheden van de Vreemdelingenpolitie en de Koninklijke Marechaussee worden verruimd. Zij krijgen bijvoorbeeld meer armslag op het terrein van identiteitsonderzoek en inbewaringstelling. Verschillende groepen vreemdelingen krijgen prioriteit in de uitvoering van het terugkeerbeleid. Dat zijn in de eerste plaats: vreemdelingen die een gevaar zijn voor de nationale veiligheid, criminele en overlastgevende vreemdelingen, vreemdelingen die verdacht worden van oorlogsmisdaden; minderjarige vreemdelingen en de overgebleven afvallers van de pardonregeling. Maar ook zal de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) volgend jaar veel Irakezen vanuit de Immigratie- en Naturalisatiedienst overgedragen krijgen, als gevolg van het opheffen van het beschermingsbeleid ten aanzien van Irak. De staatssecretaris zet in op een effectieve manier om deze vreemdelingen te laten terugkeren. Een andere groep vreemdelingen die bijzondere aandacht krijgt zijn de (ex-)amv’s, alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Er zal worden ingezet op terugkeer van amv’s zonder zicht op verblijf in Nederland voor hun achttiende verjaardag, zodat de amv kan terugkeren vanuit een situatie waarin hij wordt opgevangen. Zo wordt voorkomen dat minderjarigen in uitbuitingssituaties terechtkomen. Verder zal de staatssecretaris beoordelen wat de effectiviteit van het instrument vreemdelingenbewaring is voor deze groep vreemdelingen en bekijken of er voor deze groep alternatieven voor vreemdelingenbewaring zijn. Het komend jaar wil de staatssecretaris de contacten met de landen van herkomst verder intensiveren en verbeteren om zo de (gedwongen) terugkeer te bespoedigen. Aan verzoeken van deze landen, bijvoorbeeld op het gebied van personenverkeer of financieel-economisch terrein, zal de Nederlandse overheid vaker de voorwaarde verbinden dat er sprake moet zijn van een effectieve medewerking aan de terugkeer van eigen onderdanen. Daarnaast worden waar mogelijk maatregelen genomen tegen landen die onvoldoende medewerking verlenen aan de terugkeer. Naast de intensievere benadering van de herkomstlanden en het versterken van de samenwerking met de herkomstlanden zal blijvend worden geïnvesteerd in de samenwerking met de lokale overheden en non-gouvernementele organisaties. Ook zal Justitie volgend jaar systematischer justitiële gegevens verstrekken aan landen van herkomst die daarom vragen in het kader van terugkeer.

Daarnaast zal de staatssecretaris in 2010 de positie van kinderen in asielzoekerscentra bezien. De aanbevelingen uit het Unicef-onderzoeksrapport ‘Kind in het centrum: Kinderrechten in asielzoekerscentrum’ worden daarbij betrokken. De staatssecretaris zal haar plannen voor het einde van 2009 bekend maken.


Snelheid en zorgvuldigheid staan voorop bij de ontwikkeling van de nieuwe asielprocedure. Zo krijgen meer asielzoekers sneller duidelijkheid over de vraag of zij recht hebben op bescherming in Nederland of niet.

TERUGKEER en vertrek

mogelijk – steeds door één en dezelfde advocaat bijgestaan tijdens de procedure.

2008 87 3.736 4.459 904

2010 900 5.000 4.700 1.100

Slachtofferhulp Nederland Juridische ondersteuning Emotionele ondersteuning Praktische ondersteuning

2008 49.241 43.544 28.910

2010 48.200 43.000 28.000



Migratie als impuls voor de economie Staatssecretaris Albayrak wil het klassieke denken over migratie doorbreken. Dat komt Nederland alleen maar ten goede. Dat is ook zo voor de nieuwe opzet van het gevangeniswezen.

Nederland verkeert in een economische crisis. Hoe speelt u daar als verantwoordelijke voor het vreemdelingenbeleid op in? “Juist nu moeten we investeren in een modern migratiebeleid. Een direct gevolg van de crisis is dat er minder kennismigranten komen. Mensen met een hoogwaardige opleiding kunnen nu simpelweg geen baan vinden in Nederland. Dat moeten we doorbreken, want we hebben ze hard nodig. Nu, maar helemaal als straks als alles weer aantrekt.”

Hoe maakt Nederland het aantrekkelijk voor kennismigranten om hier naar toe te komen? “De Wet modern migratiebeleid wordt in september naar de Tweede Kamer gestuurd. Die maakt het gemakkelijker om vergunningen aan te vragen en vermindert de bureaucratie. Het besef moet groeien dat migratie een instrument is, waarmee je de inrichting van je land kunt beïnvloeden.”

Gaat het alleen om het werven van vreemdelingen met ervaring en schaarse deskundigheid? “Nee, we gaan ook talentvolle jongeren die aan een van de top-150 universiteiten zijn afgestudeerd, uitnodigen. Ze mogen er een jaar over doen om een baan te vinden. Er is in de wereld echt een battle of the brains aan de gang. Om onze concurrentiepositie te verbeteren moeten we inspelen op flexibele migratie. Daarop heeft te lang een taboe gelegen.”

Het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt is gedaald. Toch is Nederland in vergelijking met veel andere Europese landen een aantrekkelijke bestemming. Hoe komt dat? “Het aantal asielaanvragen is in de eerste helft van 2009 gedaald, na een stijging vorig jaar. Maar het aanbod in Europa is ongelijk verdeeld. Nederland is met een paar andere landen een populaire bestemming. Dat komt onder meer omdat er verschillen zijn in het afhandelen van verzoeken, het verstrekken van vergunningen en de manier van opvangen. Daardoor migreren vreemdelingen die bijvoorbeeld in Italië de EU binnenkomen door naar een land als Nederland. Dat is een onacceptabele realiteit die wordt verzoorzaakt door het ontbreken van een gemeenschappelijk asielbeleid in de Europese Unie.”

Wat is daaraan te doen? “Ik verwacht veel van het Zweedse voorzitterschap van de EU. Zweden heeft vrijwel dezelfde agenda als wij. Dat betekent streven naar harmonisatie van het asielbeleid. En ook dat we praktische ondersteuning geven aan landen die nog niet zo ver zijn als wij. Dat doen we nu al met bijvoorbeeld Griekenland. We geven bijvoorbeeld steun voor de bewaking van de Griekse grens, want dat is ook in ons eigen belang.”

Een van de verschillen met andere landen is, dat Nederland voor bepaalde groepen een voorkeursbehandeling heeft ingesteld, zoals voor Somaliërs. Blijft die speciale status gehandhaafd? “Voorop blijft staan dat iedereen in Nederland een individuele beoordeling krijgt. Voor een enkel land of gebied maken we een uitzondering, dat ze als groep worden toegelaten. Dat was zo voor Somalië, door de aard en de ernst van het geweld daar. Door die speciale regel zetten we nu een streep. Niet omdat het er nu veilig is, maar omdat we hebben ervaren dat er misbruik is gemaakt van de regeling. Ineens waren er veel pleegkinderen en kon de identiteit niet worden vastgesteld omdat de vingertoppen gemutileerd werden. Het is voor het eerst dat we de groepsgewijze aanpak stoppen, terwijl de veiligheid in een land van herkomst niet verbeterd is.”

En de bescherming voor Irak? “Om een andere reden is het beschermingsbeleid, al eerder dan dat voor Somalië, opgeheven. Het land is veiliger geworden. Het resultaat is onder andere dat een stijgend aantal Irakezen vrijwillig teruggaat. Dat is een goede ontwikkeling, die we stimuleren met een financiële bijdrage of door te helpen met de reïntegratie in Irak, door bijvoorbeeld het opstarten van een bedrijfje. Ik zie de effecten van het afschaffen van de categoriale bescherming voor Irakezen al duidelijk terug. Het aantal Irakezen dat asiel aanvraagt, is sinds vorig jaar gedaald van bijna 600 naar 140 per maand. En er zijn aanzienlijk meer Irakezen die vrijwillig terugkeren met behulp van het IOM, de Internationale Organisatie voor Migratie. Daar heeft deze afschaffing, en ook de inzet van de Dienst Terugkeer en Vertrek op vrijwillige terugkeer voor gezorgd. Het is te vroeg om iets te zeggen over de afschaffing van de categoriale bescherming voor Somalië. Wel is het al duidelijk dat er meer dan voorheen overdrachten plaatsvinden naar andere EU-lidstaten.”

U vindt dat er veel te verkrampt over migratie wordt gedacht. Hoe ziet u de toekomst van de migratie? “Er is te lang te verkrampt op migratie gereageerd. Neem de terugkeer. Er is veel meer bereidheid om terug te gaan naar het land van herkomst dan gedacht. Als mensen maar gesteund worden, zetten ze veel minder vaak de hakken in het zand. Sommige vreemdelingen die tien tot vijftien jaar in Nederland zijn, een verblijfsvergunning hebben of het Nederlanderschap, willen best gaan helpen hun land op te bouwen, maar zijn bang dat ze alles kwijtraken als ze vertrekken. Voor dat soort zaken moeten we met flexibele en creatieve oplossingen komen. Je moet praktisch zijn en alles bezien in deze tijd en dogma’s en taboes overboord zetten.”

‘We zijn te lang verkrampt geweest’

Staatssecretaris Albayrak

Flexibel zijn, aanpassen aan de tijd. Dat gaat ook op voor de modernisering van het gevangeniswezen? “Dat is echt een grote operatie, waar we al volop mee bezig zijn. Uitgangspunt is dat het niet alleen gaat om straffen en vergelding. Minstens zo belangrijk is: hoe benutten we de tijd dat mensen vastzitten zo goed mogelijk? Bekend is dat kortgestraften vaak slechter uit het gevang komen dan ze erin gaan. Daarom gaan veroordeelden met een straf onder de vier maanden naar een gevangenis in de regio, zodat de aansluiting met bijvoorbeeld de gemeente en zorgverleners daarna soepeler verloopt. Meteen bij aankomst wordt iedereen gescreend en vastgesteld welk programma gevolgd zal worden.”

De grootste groep is draaideurcrimineel. Wat moet je daarmee? “De rechter bieden we een groter scala aan maatregelen om meer op de persoon te kunnen reageren. Uit de cijfers blijkt dat veel gedetineerden zwakbegaafd zijn, verslaafd zijn, een psychische stoornis hebben, of een combinatie daarvan. De rechter kan ze een voorwaardelijke sanctie opleggen, waardoor ze verplicht worden mee te werken om de oorzaak van hun gedrag aan te pakken. Gaan ze bijvoorbeeld niet naar die anti-agressiecursus of kicken ze niet af, dan gaan ze alsnog de gevangenis in.”

Hoe ziet de gang van een gedetineerde na de modernisering er uit? “Bij binnenkomst bekijken Medewerkers Maatschappelijke Dienstverlening wat er aan de

hand is met deze gedetineerde. Dan wordt een programma vastgesteld. Deze MMD’ers zorgen er bij vertrek voor dat in ieder geval een aantal zaken is geregeld: identiteitspapieren, inkomen, huisvesting en eventuele nazorg. De gedetineerde loopt niet meer met de spreekwoordelijke vuilnis zak de poort uit en zoekt het maar uit. De gemeente en de reclassering weten dat hij komt.”

Ondertussen zet het verminderen van het aantal cellen door? “Ja, de criminaliteit neemt af en mede daarom kunnen we gevangenissen sluiten. Maar hier geldt ook: we moeten praktisch en flexibel zijn. Niet dat we straks ineens een noodvoorziening moeten bouwen wegens cellentekort. Daarom houden we een grote buffer van 13,8%.”

Hoever zijn we volgend jaar om deze tijd? “Ik verwacht dat te merken is dat door de verbetering van het gevangeniswezen, de samenleving uiteindelijk veiliger aan het worden is. De ontschotting tussen Justitie, gemeenten en andere instanties is vergevorderd. Dat het mogelijk is, hebben we al gezien in onder andere Lelystad waar gedetineerden een opleiding tot stukadoor kunnen volgen. Dat is een project waarin wordt samengewerkt tussen gemeente, reclassering, UWV en ROC. De eerste gedetineerde met een baangarantie hebben ze daar al uitgezwaaid. Dat beeld willen we over een jaar in heel Nederland zien.”

www.justitie.nl/vreemdelingenbeleid



JUSTITIE IN EUROPA Foto: Hollandse Hoogte

Op justitieel terrein wordt het jaar 2010 in Europa een belangrijk jaar. Er zal een groot aantal ingrijpende besluiten genomen moeten worden. Acht keer per jaar komen de Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken bijeen om de justitiesamenwerking tussen de lidstaten te verbeteren. De komende maanden staan in het teken van het Stockholm-programma, waarin afspraken worden gemaakt op het terrein van veiligheid, asiel en migratie en de bestrijding van de georganiseerde misdaad en terrorisme voor de periode 2009-2014. De Europese Commissie heeft in juni 2009 een mededeling

gepresenteerd met haar prioriteiten voor het programma. Daarin staat ondermeer dat de Europese Unie een gemeenschappelijk asielbeleid moet hebben, dat is gebaseerd op solidariteit tussen de EU-lidstaten. Daarnaast besteedt het commissievoorstel veel aandacht aan de privacy van burgers in relatie tot de misdaadbestrijding. De mededeling van de commissie is de basis voor de besprekingen tussen de ministers. Grenstoezicht Minister Hirsch Ballin zet zich in 2010 in Europees verband in om de juiste toepassing te bevorderen van het toepasselijke wettelijke kader voor Frontex-operaties. Daarbij moet gedacht worden aan een geïntegreerd Europees grenstoezicht, waardoor de mobiliteit van bonafide reizigers wordt bevorderd, illegale immigratie wordt tegengegaan, en waarbij

nauw wordt samengewerkt met landen aan de oostelijke landsgrenzen van Europa en rond de Middellandse Zee. Daarnaast zal staatssecretaris Albayrak doorgaan met haar pleidooi voor een grotere interne solidariteit onder de EU-lidstaten. Dat houdt in dat lidstaten elkaar praktische, operationele samenwerking bieden bij de toepassing van het bestaande asielacquis, waaronder capaciteitsopbouw in de asielopvang, de asielprocedure en de terugkeer. Dergelijke samenwerking bevordert het vertrouwen in de nationale asielstelsels over en weer en helpt de verdere ontwikkeling van het harmonisatieproces. Terugkeer Op het gebied van terugkeer zal de staatssecretaris zich hard maken om in het buitenlands beleid van de

Het ontwikkelen en opzetten van justitiële voorzieningen op de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) is in volle gang. De weten regelgeving worden op een zodanig niveau gebracht, dat de Nederlandse minister van Justitie vanaf het moment dat staatkundige hervormingen hun beslag hebben gekregen hiervoor politieke verantwoordelijkheid kan dragen.

Nederland zal ook aandringen op optimale implementatie van de afspraken die al eerder in EU-verband gemaakt zijn. De huidige voorzitter van de EU (Zweden) wil dat het Stockholmprogramma nog dit jaar door de Raad van Ministers wordt aangenomen, zodat de afspraken voor de komende vijf jaar zijn vastgelegd. Dit moet gebeuren op basis van unanimiteit. Het Stockholm-programma is de opvolger van het Haags programma, dat tijdens het Nederlandse voorzitterschap in 2004 is aangenomen en in december 2009 afloopt.

PROFESSIONEEL GRENSMANAGEMENT

Nederlandse Antillen Justitie is nauw betrokken bij de staatkundige hervormingen op de Nederlandse Antillen. In de nieuwe structuur moeten adequate rechtspleging en rechtshandhaving gewaarborgd zijn. Volgend jaar zal de wijziging van het Statuut en de (consensus) rijkswet- en regelgeving, die nodig zijn om de formele staatkundige verhoudingen te veranderen, worden voltooid. Inmiddels zijn bij de Tweede Kamer vier rijkswetten ingediend die in het Caribische deel van het Koninkrijk respectievelijk de organisatie van het Openbaar Ministerie, het Gemeenschappelijk Hof van Justitie en de politie regelen. Net als de instelling van een Raad voor de rechtshandhaving.

EU de terugkeer van derdelanders naar transitlanden (overname) of landen van herkomst (terugname van eigen onderdanen) nadrukkelijker als voorwaarde in de EU samenwerking met derde landen te incorporeren (onder meer de samenwerking op financieel, economisch, veiligheids- en ontwikkelingsterrein).

Regeling voor kenniswerkers vereenvoudigd De procedures voor kenniswerkers die naar Nederland willen komen, worden vereenvoudigd. Een ontwikkeling die het bedrijfsleven tevreden stemt. “Dankzij deze verandering kunnen wij meer kenniswerkers naar Nederland halen”, zegt Ingeborg Koot, werkzaam bij elektronicafabrikant Philips. “We werken vooral samen met de IND. Eerder was UWV Werk (voorheen CWI) hier ook nauw bij betrokken. Dat maakte de procedures erg omslachtig. Kenniswerkers kozen daardoor steeds vaker voor een ander land en gingen aan de slag bij onze concurrenten.” De kennismarkt ziet er vandaag de dag anders uit dan een aantal jaar geleden. Vroeger vestigden expats zich doorgaans voor drie jaar in Nederland. “Kenniswerkers willen naar Nederland komen, maar door de Global Mobility zijn zij bereid om zich snel te verplaatsen. Daarom zijn wij erg blij met de vereenvoudigde procedures. Zo kunnen we de benodigde kennis steeds snel in huis halen.”

Nederland is en blijft een knooppunt van internationale passagiersstromen. Naar verwachting zullen die in de toekomst alleen maar verder toenemen. Dit vergt een vlotte en klantgerichte afhandeling van personen en goederenstromen aan de grens. In 2010 werkt Justitie samen met haar partners verder aan de verbetering van het grensmanagement. Het is noodzakelijk om de balans te vinden tussen een klantgerichte opstelling en snelle grenspassage en een adequate handhaving van de grensbewaking. Daarbij gaat het om bestrijding van onder meer illegale immigratie, georganiseerde misdaad en mensensmokkel. Door informatie- en risicogestuurd te werken, kan de aandacht bij grenscontrole worden verlegd naar passagiers die goed gecontroleerd moeten worden. Dat betekent dat op basis van informatie-uitwisseling tussen Douane, Koninklijke Marechaussee, Zeehavenpolitie en inlichtingendiensten een risicoprofiel van de reizigers wordt gemaakt. De bonafide reiziger moet zo min mogelijk hinder ondervinden. De malafide passagier moet zo goed en zo snel mogelijk getraceerd en aangehouden worden.



Bronnen GEORGANISEERDE MISDAAD AANPAKKEN Minister Hirsch Ballin heeft ervoor gekozen om niet alleen de georganiseerde misdaad met kracht te blijven bestrijden, maar ook de onderliggende gelegenheidsstructuren – als het ware de voedingsbodem voor georganiseerde misdaad – aan te pakken. Hierdoor worden misdaadorganisaties niet alleen aangepakt door arrestaties, maar ook door het ontnemen van geldbedragen, vergunningen en bezittingen. En er worden structurele effecten bereikt doordat barrières worden opgeworpen die het plegen van zware misdaad moeilijker maken. Dat is de kern van het Justitieprogramma Versterking Aanpak Georganiseerde Misdaad. Een van de wapens om het voor criminelen steeds lastiger te maken om legale infrastructuur te gebruiken voor criminele activiteiten is de Wet BIBOB (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen

door het openbaar bestuur). Gemeenten krijgen in 2011 meer mogelijkheden deze wet eenvoudiger toe te passen. Bovendien wordt de reikwijdte van de wet verruimd: ook de vastgoedsector komt eronder te vallen. Er zijn ter ondersteuning elf regionale informatie- en expertisecentra die gemeenten zullen gaan adviseren over de toepassing van BIBOB. Hierdoor stijgt het aantal BIBOB-procedures waarbij ondernemers in sectoren zoals de horeca en prostitutie, en in de nabije toekomst ook de vastgoedsector, extra tegen het licht gehouden kunnen worden bij vergunningaanvragen. Het aantal BIBOB-adviezen dat het landelijk bureau BIBOB uitbrengt, zal stijgen van 261 in 2008 naar 400 in 2010 en 500 in 2011.

-officieren toe te voegen aan korpsen en parketten. Dit zal leiden tot meer informatie over en betere analyses van de georganiseerde misdaad, waardoor ook de bestrijding ervan gerichter en effectiever kan worden. In 2010 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van het Justitieprogramma 'Versterking aanpak financieel-economische criminaliteit’. Het Openbaar Ministerie bevordert het financieel rechercheren en het opsporen van witwassen ten behoeve van het afnemen van criminele opbrengsten en zal meer opsporingsonderzoeken starten naar ongebruikelijke transacties, die bij de Financial Intelligence Unit van het Korps landelijke politiediensten worden gemeld.

Het Openbaar Ministerie en de politie investeren in zogeheten informatiegestuurde opsporing, door specifieke expertise zoals informatie-analisten of

De preventie van fraude en corruptie en de intensivering van de strafrechtelijke opsporing van fraude, witwassen en corruptie worden in

Everard van Zuthem

www.justitie.nl/veiligheid www.justitie.nl/bibob

DRUGS In 2010 zal het kabinet de keuzes uit de hoofdlijnenbrief drugsbeleid in concrete maatregelen uitwerken. Die brief verschijnt in september 2009 als vervolg op het advies van de commissie-Van de Donk. Die adviseerde onder andere dat de coffeeshops in Nederland weer terug moeten keren naar hun oorspronkelijke doel: een voorziening voor de lokale markt. Met de instelling van de ‘Taskforce bestrijding grootschalige wietteelt’ heeft het kabinet al duidelijk gemaakt dat de georganiseerde misdaad die samengaat met deze vorm van criminaliteit hard aangepakt

Hogere aangifte bereidheid bij horeca en scholen in Almere Begin 2009 startte in Almere, Tilburg en Gouda het project ‘Dadergerichte aanpak geweldplegers’ (DAG). Politie, Justitie, gemeenten, onderwijs en horeca proberen samen het aantal geweldsdelicten in de drie gemeenten terug te dringen. Ze zetten in op vier fronten: verhogen van de bereidheid om aangifte te doen, zorgen voor een degelijk proces-verbaal, op wijkniveau in kaart brengen wie de geweldplegers zijn, en interventie op maat. Everard van Zuthem van de politie Flevoland is voorzitter van de werkgroep die het verhogen van de aangiftebereidheid voor zijn rekening neemt. “We richten ons vooral op de horeca en het onderwijs, omdat daar de nood het hoogst is. Geweldplegers beginnen zelden direct met een straatroof of een overval. Het begint meestal met een vechtpartij op school of tijdens het uitgaan. Om deze mensen eerder in beeld te krijgen, moeten we dus met het onderwijs en de horeca samenwerken. De eerste contacten hebben we al gelegd. We proberen nu om de ondernemers en schooldirecties duidelijk te maken dat aangifte doen essentieel is.”

2010 voortgezet. Om meer zicht en grip op de seksbranche te krijgen en zo een bijdrage te leveren aan de aanpak van misstanden in de branche, waaronder mensenhandel, komt er de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche. Die wet maakt het voor mensenhandelaren moeilijker hun slachtoffers anoniem in de prostitutiebranche te werk te stellen. De wet treedt naar verwachting op 1 januari 2011 in werking. Verder gaat het structureel doorlichten van internet op informatie, die voor terrorismebestrijding relevant is, ook in 2010 door. Volgend jaar wordt de aandacht voor het herkennen van signalen van radicalisering in gevangenissen onverminderd voortgezet.


moet worden. Daarnaast staan de bestrijding van drugsoverlast in de grensstreek en de afspraak uit het coalitieakkoord over het weren van coffeeshops in de buurt van scholen hoog op de agenda. Uiterlijk in 2011 bevinden zich geen coffeeshops meer binnen een afstand van 250 meter van scholen, of hebben gemeenten anderszins drempelverhogende maatregelen getroffen.

www.justitie.nl/drugs

SCHRAPPEN VAN REGELS GAAT DOOR Het totaal aantal geldende wetten, algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) en ministeriële regelingen is in de periode 2004-2009 met bijna 2.800 gedaald. Justitie gaat door met de zoektocht naar overbodige of te tijdrovende wetten en regels. Om precies te zijn is het aantal regelingen in vijf jaar tijd met 2.797 omlaag gegaan; van 12.243 regelingen in 2004 tot 9.446 in 2009. De cijfers zijn afkomstig uit het Basiswettenbestand dat een overzicht geeft van de regelingen die de rijksoverheid maakt. De inzet voor 2010 is om dit aantal verder te laten dalen. Overigens ligt de reductie van administratieve lasten bij Justitie op schema. De doelstelling voor burgers wordt volgend jaar al gehaald: 25% minder ten opzichte van 2002. Voor het bedrijfsleven is nu 20% gerealiseerd, in 2011 moet dat ook 25% zijn. Ieder departement moet volgens het regeerakkoord de regeldruk voor burgers en bedrijfsleven in de eigen wetgeving terugbrengen. Nu is het aantal regels niet hetzelfde als de regeldruk, maar de cijfers zijn wel van invloed op hoe bedrijven, burgers en maatschappelijke instellingen regeldruk ervaren.

CRISIS- EN HERSTELWET: NIEUWE VOORWAARDEN EN KANSEN De Crisis- en herstelwet schept nieuwe voorwaarden en kansen, en neemt belemmeringen in weten regelgeving zoveel mogelijk weg om allerlei projecten sneller uit te voeren om de gevolgen van de economische crisis te bestrijden. Daarvoor zijn ook maatregelen op het terrein van Justitie genomen. Zo krijgt de rechter bij de beslechting van geschillen meer mogelijkheden om de knoop door te hakken in plaats van mensen terug te verwijzen. Hij kan bijvoorbeeld kleine ondergeschikte fouten in besluiten van een gemeente of provincie passeren. Ook kan de burger straks niet meer klagen over een overtreding van een bepaalde regel als die regel niet in het belang van de burger zelf is geschreven. Verder wordt de regel geschrapt die het overheden mogelijk maakt om tegen projecten en plannen van andere overheden te procederen voor de bestuursrechter. Zij horen hier in goed overleg uit te kunnen komen. Voor de afhandeling door de bestuursrechter van projecten die onder de Crisis- en herstelwet vallen, geldt een versnelde procedure met kortere termijnen. Normaal gesproken duurt een zaak bij de rechter negen tot twaalf maanden. Volgens de nieuwe regeling moet er binnen zes maanden een uitspraak liggen voor de in de wet aangewezen projecten. De bijzondere procedurevoorschriften zijn beperkt in tijd: vier jaar. Het wetsvoorstel bevat ook algemene wetswijzigingen op

beleidsterreinen als natuur, bouwen en wonen en infrastructuur. Die zijn vooral gericht op het terugdringen van vergunningen en de vereenvoudiging van procedures, zoals bij onteigening. De maatregelen houden rekening met Europese regelgeving en rechtsbescherming van burgers. Minister Hirsch Ballin onderzoekt daarnaast of meer fundamentele wijzigingen van procedures nodig zijn om besluitvorming te versnellen. Gesprekken met deskundigen uit de wetenschap, de praktijk en de rechtspraak moeten daar meer inzicht in geven. Ook gaat Justitie na welke regelingen Duitsland, Frankrijk en Engeland hebben, en hoe rechters daarmee omgaan. Rechtspraak Als gevolg van de economische crisis zullen rechters in Nederland te maken krijgen met een toename van het aantal zaken door faillissementen en arbeids- en handelsconflicten. In verband met de hogere kosten voor de rechtspraak is voor dit jaar een bedrag van 10 miljoen euro uitgetrokken en voor volgend jaar 32 miljoen euro. Ook het beroep op de rechtsbijstand neemt als gevolg van de economische crisis toe. De meeruitgaven in 2009 en 2010 bedragen respectievelijk 10 en 40 miljoen euro.


Justitie wil omslachtig papierwerk vermijden door meer gebruik te maken van digitalisering en het internet in onze samenleving. Zo krijgen de verzekeringspolis en de onderhandse akte een elektronische versie. Verder zorgt de digitalisering van de burgerlijke stand en de Gemeentelijke Basisadministratie ervoor dat de communicatie tussen burger en overheid sneller en goedkoper gaat. Ook nemen de mogelijkheden om elektronisch te procederen toe. Voorbeelden zijn het derdenbeslag en de dagvaarding die met behulp van de elektronische snelweg verstuurd kunnen worden. Waar mogelijk werkt Justitie aan vereenvoudiging van procedures, bijvoorbeeld in het bestuursrecht. Straks wordt in een groot aantal gevallen een vergunning automatisch verleend als de overheid niet binnen een bepaalde tijd reageert. Minister Hirsch Ballin heeft kortgeleden een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend met nieuwe lastenverlichtingsmaatregelen. Rechtspersonen kunnen in het vervolg stukken over een fusie of splitsing van het bedrijf digitaal ter inzage leggen. Ook krijgen werkgevers en werknemers de mogelijkheid om loonopgaven en de verplichte informatie over de arbeidsovereenkomst elektronisch te verzenden. Daarnaast vervalt de verplichting voor verzekeraars om per aangetekende brief een aanspraak op een rechtsvordering af te wijzen en wordt de verjaringstermijn van de rechtsvordering verlengd tot drie jaren. De verplichting voor logementhouders om het beroep van gasten te registreren wordt geschrapt. Ten slotte hoeven particuliere beveiligings- en recherchebureaus bij de aanvraag voor een vergunning geen personeelsinstructie meer bij te voegen.

www.justitie.nl/aanpakregeldruk

MEER AANDACHT VOOR SLACHTOFFERS Slachtoffers van misdrijven kunnen in 2010 rekenen op meer aandacht en ondersteuning van de overheid. Met de Wet versterking positie van het slachtoffer in het strafproces, krijgen slachtoffers meer mogelijkheden dan voorheen om de geleden schade op de dader te verhalen. Ook worden zij vaker in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van de processtukken. Slachtoffers krijgen ook de mogelijkheid zelf stukken aan het dossier toe te voegen. Volgend jaar start een pilot met de verplichte verschijning van ouders van minderjarige verdachten. De verwachting is dat het aantal slachtoffer-dadergesprekken zal stijgen: van 904 in 2008 naar 1.100 in 2010. Justitie zal slachtoffers beter gaan informeren over de momenten dat ‘hun’ dader naar een ander detentieregime overgaat, met verlof gaat of vrijkomt. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven verwacht in 2010 circa 4.700 positieve beslissingen te nemen op verzoeken om schadevergoeding bij ernstige geweldsmisdrijven. www.justitie.nl/slachtoffers

Colofon

Uitgave Directie Voorlichting, Postbus 20301, 2500 EH Den Haag

Vormgeving vM-design, Delft

Fotografie Tineke de Lange

De Justitie Begrotingsspecial 2010 is een uitgave van het ministerie van Justitie.

Redactie en coördinatie Chapeau Communicatie, Rijswijk Louis Cornelisse

Drukwerk DeltaHage grafische dienstverlening, Den Haag

Oplage 37.000 exemplaren september 2009

Justitie Begrotingsspecial 2010

Recommend Documents