juli Focus op: Marktontwikkelingen, Producten, Diensten & Bedrijven

3e jaargang / nummer 3 / juli 2007

Focus op:

Marktontwikkelingen, Producten, Diensten & Bedrijven

y /(

y ëëëíð ôïë } }

} }} } ( y "|~ |

|}} }} y} y |}

} |} y }

(yy yy }~ ôïë

"|~ | z~ } |}}}{}

y } yy y}}| z}zyy}|

}z}y ] } } {yy{} (} |}

}} } ( } |} |} y /(

}} } }|}} |}}z}}~} (} }{

}} } |} yy } |}} y íð

ôïë

"|~ ''*.

~}{

| 1

/}

ëðìð ïíð òóô

!y ëðìð ïîë ððë

y|y|{

"} } y

|~y|{

"|~ )}|}y| 1 /} ëíôï ïôí ííí !y ëíôï ïôí íïï ~:|~{

3

INHOUD

R E DA C T I O N E E L

4 Op weg naar toptechnieken De waterbehandelingsbranche groeit weer, vooral in de energiesector staan nieuwe waterinstallaties op stapel. De eisen aan waterbehandeling worden steeds hoger en de vraag naar toptechnologie groeit. Afnemers en leveranciers gaan de uitdaging graag aan, zo valt op te maken uit hun bijdragen aan deze speciale editie. Een korte impressie van de belangrijkste trends.

6 Markt in beeld Een serie presentaties van organisaties die actief zijn op het gebied van industriewater. Van de kant van de leveranciers zijn dat Aqua Nederland, VLM en ONRI. Organisaties vanuit de watersector zijn Vewin, NWP, SKIW en IVW en meer in het algemeen SenterNovem en SKIW. Van de zijde van de industrie gaat het om de belangenorganisatie VEMW en voor de specifieke sectoren om FNLI en VNP.

18 Leveranciersoverzicht Nieuw is het handige overzicht van de specialisaties van 28 topleveranciers.

20 Bedrijven in beeld Toonaangevende bedrijven op het gebied van waterbehandeling stellen zichzelf aan u voor. Lees waar de bedrijven voor staan en wat ze aanbieden.

B E D R I JF I N B E E LD

40

24

E E LD B E D R I JF I N B

BERMAD Holland Griendweg 47-53 Postbus 5130 61 tel (078) 673 47 87 fax (078) 673 70 [email protected] www.bermad.nl

43

Rossmark, het an tw op al uw watervr oord raar BE RMAD ag ns tio lu dé zuive k en Water control so ATM: Oo ater lw van afva

B E D R I JF

Rossmark is toonaa ngevend op het gebied van waterb verkregen door het ontwerpen, ehandeling. We al drinkw bouwen en onderh hebben kennis In de uppel maxima atersector, proces ouden van duizen en weet elke waterdr - en afvalwatersec den installaties. lende ziekenhuizen biedt de waarde van water tor, maar ook klanten in verschil Rossmark u een ht in 1965, kent in laboratoria AD overal ter wereld passende oploss BERMAD, opgeric of BERM bedient ing. g de dag 0.000 te benutten. Vandaa Maatwerk engineering biedt bijna 1.40 precisie en ong en voorspr (in 2006 ndeling vakgebieden. he de standaardsystem technologische loeistoffenbehaNaast de grootste thermisc eren van kennis, en biedt Rossma ing van water/v beheers én als één van werking in haar Door het combin S rk eren van ontijzer ook beheer maatwerk: ing bekend gen op maat voor en het zuiv erdijk) is st afvalver BERMAD oplossin S ontharders met erwerking rtificeerd inal Mo opa. Naa Eur Term tegenstroomreg t in slibv ATM gece eneratie (Afvalstoffen el afval van is ATM ook groo -distributie. S geavanceerde beschikt vering is ATM industrie RO systemen tie . Verder waterzui van en talla rs norm hotels, -ins erke arbo lyse Sen grote werking ie en ton) verw erken, torenflats CDI systemen haar pyro AS 18001 de afvalver bij acceptat ten distributie-netw niging en er. Voor en de OSH ische analyses Hoofdsegmen S ionenwisseling le en municipale grondrei eunorm etc. d afvalwat chem nationale, regiona entrales. ntreinig 14001 mili noodzakelijke S waterworks – en, gevaarlijke ningen, energiec zwaar vero r de NEN-ISOindustriële voorzie ts en openbare gebouw n, rium voo d van de watersystemen in gebiede ieterreinen, torenfla specifie avenVoor laborato op gron ke markten zoals – fabrieken en industr installaties, (lucht)h de voedingsmidde over een eigen lwater. S fire protection lwater. specifieke technol entrales, offshore ATM len-, staal-,afva l en afva ogieën. papierinigd afva gasfaciliteiten, energiec en energie-industr verontre ng van ogische zones op olie- en Zo fen erki ie ook hebben voor stof verw een biol wij nische de petrochemie; olietanks. tunnels. proces- en afvalwa olgens in en toren ls, terreinen met raffinaderijen en aanpak. cten, kassen olie en orga ter van een olieraffi g en verv Rossmark is uw nbioreac m distributie termina rd afvalwaterproje ton met partner. Door middel naderij e zuiverin 4 membraa .000 een vereist ivering tschalige he projecten, gezuive S petroleum – petroleu Separator Systems specifiehemisch vanerzu plaats in circa 400 de op zwaarte Wat fysisch/c ke (TiPSS)- technol rs van groo netwerk voor agrarisc kracht eenTilted ert ATM asse rzuivering gebasee in t zuiv ogie kan olie van toep rde wate eers g S irrigation – hoofd che Plate pen: Jaarlijkswater worden ogis de eerste een hoo stapgescheid en. t de biol is ATM één van urt in 2 ring, chniek zijn ogische 3 vind sportvelden. Als gebe hetenginee gen, biol R-te 200 gaat e Dit s om De oplossin MB rme waterzuivering volgens Sind de atie welke roductie. ud. Daa at de de strengst reventie, rdelen van rzuivering. opererende organis brandpvierkan lage slibp e normen wate 0 m3 inho in deenkele te meters, in ziekenh V), omd ng. Voo een eurs) en 200 een internationaal is hoogste en veri (CZ installat elk aan kwalite rzui Holland ing, uizen of laborato R) van voerd iniging BERMAD met de uitstekende onals (levering opelen de voed slechts (MB ria biedt Rossmalogie bij wateitseisenwiss iteit afge verontre ELGA Labwater les biedt aan professi che activ een bij sterkte oplossinmet organische terrein geschik productlijn. membraantechno rkt,uzelfs verkoop en after-sa biologis mindustrie. industrie worden g warmte van de ater- en petroleu op sel van het gsrendemen g belast geloosd agrarische, drinkw Service en tijdelijk r de rioolstel reinigin zeer hoo waardoo e oplossingen ing in Bath d via het vering kan koeling, erzuiver afgevoer Met AQUAMOVE waterzui rzien van w. er wordt de rioolwat ® voo bieden tuinbou lwat en en zijn ie wij sector afva n een ding aantal direct inzetba de Actief in voorkoming van reactore , petroleum industr erperslei gezuiver re mobiele waterzu een bedrijfsstop. afvalwat ing, brandpreventie deinstallat de Deze installaties kan worden. Het iverings aan met Waterhuishoud capacite voldoen ns die it. Uiteraard beschik ies ter kunnen ook worden kwaliteit, I vervolge t Rossmark over ingezet als tijdelijk e afsluiters van hoge erdijk en hetmembr in de SOV aan een sterkeMo verhelp e extra ma zelfregelende enbediend e, ATM serviceo van e. storinge program bij gestuurd rganisat medium zoals: n en het leveren van onderd de Westerscheldie voor onderhoud s. Bij dit We bieden een volledig en worden t. De afsluiters zijn en revisie, isch bediend. Types elen, 24 uur per decanter striële slibb normen per segmen tisch en/of hydraul dag 365 dagen iverd 3-fasen hoogste eisen en Vernieuwing per jaar. ntreinigde indu h en/of pneuma ulp van verder gezu met beh luiters en zijn elektrisc r wordt het werking sterk vero (actuator) klep-afs Rossmark blijft dstof en e) verwerkt ment. Het wate Slibver en andere voorop lopen in nstallati afsluiters ikt als bran dend slib en sedi technologische erkingsI S Drukregelende verwijdering van hergebru Oliehou ontwikkelingen water, olie - en Verw ATM st zweven en: en . Zo de vang heeft stof uit industrieel binn Rossmaerrk3voor tie. reststrom S Ontlastkleppen technologie 3FM (Slib Ont en communaal de ewerkt en lyse-installa (Flexible Fibre Filter effluent ontstaan s wordt opg in de pyro olieteerde Module). Op zeer decanterende nieuwe gepaten S Vlotterafsluiter stof tot minder bedrijfseconom dan 5 mg/l worden vering, de h verwerkt s ische e verwijderd, waarbij wijze kanthermisc de waterzui S Deluge afsluiter wordt. Het 3FM chemisch tevens in dt bij ATM zwevende filter wordt ook het fosfaatg s wordt striële en ehalte ingezet bij de voorbeh ment wor sterk gereduceerd S Monitor afsluiter drinkwaterbereiding g. Ook zijn indu andelinsedi lreinigin en deelstroomfiltra g van membraanfiltra afsluiters bij ATM ging, le en rioo tie in gesloten koelwat S Schuimsysteem tie voor er en slib epsreini industrië afvalwat ersystem nciers n en de en. lg van sche or afsluiters iers van era erije lende gevo S Separat Allemaa Lev ranc Haven nad verschil voortechnologie leve Rossmark raffi en als len l- top naamde die u van Rossma epvaart ngrijkste in diverse materia eters inning en 1 is een zoge S Hydrom wij een passend De bela rk mag verwach r de sche en gasw Celsiusstraat 34 afsluiters - van 1 /2” t/m 32”, doo ATM olie antwoo rd. ten. erd Met ruim rd op al uw water-v evoe n, de ervaring aangelev andere soorten bedrijve125 jaarbij En vele den uitg ragen. Postbus 250 er ATM hebben kan wor er n. lwat steig toffe 1074afva ies. n N veel applicat epsafvals 6716 BG Ede o.a. DVGW, NEN-E aan de eige I) voor sche en certificeringen, die bij ATM atie (HO tel: (0318) 69 15 s voldoen aan vele keurmerken stInstall lt AD afsluiter 00 Ontvang BERM dend asfa fax: (0318) 69 15 , VdS, ABS, Lloyd’s Register. n ATM en teerhou 01 smiddele Belgaqua, UL/FM 5, info@ro iten van de grond en, oplo ssmark.nl ht activite g van verontreinig s verf, inkt, hars Overzic ndeel www.rossmark.nl fen zoal he reinigin 3295 KV ‘s-Grave ke afvalstof S thermisc arlij ndeel geva van 3295 ZG ‘s-Grave S pyrolyse Aangesloten bij: vering rzui AquaNederland S wate Certificaat: ISO, VCA, erking KIWA en Sterlab S slibverw einiging S scheepsr rium S laborato

a, Aangesloten bij: 1074-5, Belgaqu DVGW, NEN-EN Certificaat: ISO 9001, en Lloyd’s Register UL/FM, VdS, ABS

LD IN BEE

erdijk BV inal Mo offen Term Afvalst 12 Vlasweg 30 Postbus Moerdijk 4780 AA 389 289 tel (0168) 8) 389 270 .nl fax (016 moerdijk os@atm piet.rollo ijk.nl mmoerd www.at bij: VLM 01 Aangesloten 4001,OSHAS180 at: ISO1 Certifica

49 Online zoekregister Een verwijzing naar de website WaterForum Online. Daar kan in het bedrijvenregister op meer dan 400 trefwoorden gezocht worden op 1000 bedrijven in de watersector.

50 Servicepagina Vooruitblik, advertentie index en colofon

Water lenen Laatst las ik over een waterproject in het dorp Neupane Gaun in Nepal. Dorpelingen moesten daar dagelijks twee uur de berg op en twee uur de berg af lopen om water te halen. Nu was er, met hulp uit Europa, een goot aangelegd die het water door het dorp leidde. Het dorp leent het water even van de verderop gelegen bergrivier. Ook in Neupane Gaun is de waterketen geboren. Voor ons is een dagelijkse gang naar een afgelegen waterbron onvoorstelbaar. Wij hebben het (grond)water altijd onder handbereik. Toch geven we jaarlijks ruim 5 miljard euro uit aan onze watervoorziening. En daar zullen ze, denk ik zo, op hun beurt in Nepal geen snars van snappen. Het lenen van water is hier zo duur omdat we zo'n hoge eisen stellen aan onze watervoorziening. We maken er drinkwater van, zwemwater, koelwater of proceswater. Alsof dat al niet genoeg kost, moeten we het water bij teruggave eerst zuiveren. Voor die waterbehandeling is in Nederland veel expertise opgebouwd, daarvan getuigt deze speciale editie van WaterFocus. In deze editie kunt u lezen wat organisaties en bedrijven zoal te bieden hebben. We hebben het u zo makkelijk mogelijk gemaakt om snel leveranciers te vinden voor de producten en diensten die u nodig heeft. Nog even terug naar Nepal. Dat het lenen van water geld kost, zullen ze vanzelf ontdekken als de dorpbewoners benedenstrooms gaan klagen over droogte en vervuiling. Ooit is het hier ook zo begonnen. Jac van Tuijn Hoofdredacteur WaterFocus [email protected]

.HQQLVNULMJWSDV ZDDUGHDOVMHHULHWV PHHGRHW Daarom ondersteunt Kiwa Water Research u ook bij toepassing en onderhoud van kennis Kiwa Water Research Kiwa Water Research is hét kennisinstituut op het gebied van water en aanverwante milieuen natuuraspecten voor waterbedrijven, overheden en andere spelers in de watersector. Het voert het gezamenlijke onderzoeksprogramma BTO uit voor de drinkwaterbedrijven en hun (internationale) partners en werkt daarbij samen met diverse kennisorganisaties en advies- en ingenieursbureaus – een garantie voor innovatie en voortdurend actuele kennis. Blauw, groen, waterketen Kiwa Water Research biedt ministeries, provincies, waterschappen en terreinbeheerders oplossingen op maat voor watergerelateerde vraagstukken rond watersysteem en waterketen, waterkwaliteit en –kwantiteit, natuur, afvalwaterbehandeling en asset management. Kiwa Industrie & Water Industriële partners krijgen via Kiwa Industrie & Water efficiënt toegang tot waterkennis voor hún praktijk met ondersteuning bij dagelijkse watervraagstukken, implementatietrajecten, troubleshooting en kwaliteitsborging. Binnen het onderzoeksprogramma OPIW en met individuele bedrijven, brancheorganisaties en waterbedrijven ontwikkelt en implementeert Kiwa Industrie & Water innovatieve watertechnologie.

Bedrijfstakonderzoek van de waterbedrijven

Kiwa Water Research Kiwa Industrie & Water telefoon (030) 606 95 11

BTO

e-mail

[email protected]

www.kiwawaterresearch.eu

5

M A R K T I N B E E LD

Het vervangen van bestaande waterbehandelingsapparatuur is niet meer genoeg. Het moet beter, met minder energie, met andere chemicaliën en volledige kringloopsluiting. En het mag niet meer kosten. Afnemers en leveranciers zijn daarom sterk op zoek naar innovatieve watertechnieken die het mogelijk maken aan deze hoge eisen te voldoen. Kernwoorden op dit moment zijn: membraanfiltratie, legionellapreventie, energieterugwinning en kringloopsluiting. Een kort overzicht van de belangrijkste trends op het gebied van waterbehandeling.

Actueel in waterbehandeling

Op weg naar toptechnieken Tekst: Jac van Tuijn Illustraties: Marco de Groot

De waterbehandelingssector zit weer in de lift. Na enkele magere jaren neemt de omzet bij de toeleveranciers weer toe. Zo meldt brancheorganisatie Aqua Nederland. Na de gestage uittocht van veel productiebedrijven naar lageloonlanden, dienen zich vooral op de energiemarkt nieuwe waterprojecten aan. Energieproducenten lopen rond met plannen om bestaande energiecentrales te vervangen door modernere CO2arme centrales. En de verwachte klimaatverandering heeft nog meer in petto. Door warmere zomers stijgt de temperatuur van leidingenwater en kan zich vaker legionella voordoen. Eigenaren van collectieve waterinstallaties met douches en gebouweneigenaren met koeltorens moeten meer aan preventie gaan doen. Nieuwe sport: energieterugwinning Enkele jaren geleden was het een grote sport om per bedrijfstak de energie-efficiëntie te verhogen. In veel gevallen kon op het energieverbruik worden bespaard door aanpassing van watervoorzieningen. Zo'n efficiencyslag lijkt nu weer voor de deur te staan. Ditmaal met een net iets andere insteek. Nu gaat het niet om de besparing an sich, maar specifiek om de vervanging van de CO2-emitterende bronnen. Zo ligt er veel accent op de productie van meer biobrandstof uit de organische fractie van het afvalwater. Dat speelt bijvoorbeeld bij het verwerken van zuiveringsslib of papierpulp. Biogas wordt zeer winstgevend. Biologisch afbreekbare chemicaliën Dit jaar treedt de Europese Reach-wetgeving in werking en volgend jaar moet een start worden gemaakt met de inventarisatie van de milieueffecten van de eerste chemicaliën. Dit kan gevolgen hebben voor de waterbehandeling.

Bij desinfectie wordt bijvoorbeeld vaak chloor gebruikt. Of de bestaande waterbehandelingschemicaliën toegepast kunnen blijven, moet blijken. Nu al zijn leveranciers gestart met het op de markt brengen van volledig biologisch afbreekbare chemicaliën. Herbruikbare grondstoffen De sterke opkomst van membraanfiltratie brengt sluiting van de waterkringloop dichterbij. Het afvalwater wordt niet alleen schoon, maar is ook gedesinfecteerd. Dat maakt de stap naar volledige kringloopsluiting nog maar klein. Daarbij komt dat membraanfiltratie een concentraat oplevert, dat opgewerkt kan worden tot een secundaire grondstof. Zo maakt het terugwinnen van fosfaat uit afvalwater een snelle ontwikkeling door. Fosfaaterts wordt mondiaal steeds schaarser als delfstof en daardoor groeit de vraag naar secundaire fosfaatbronnen. Exportgerichte innovaties De leveranciers van waterbehandelingsapparatuur zijn van oudsher sterk gericht op de Nederlandse markt. Dat maakt ze sterk afhankelijk van het geringe aantal drinkwaterbedrijven, waterschappen en procesindustrie. De regering is van mening dat de Nederlandse watersector over technologieën beschikt die ook goed in het buitenland zijn te vermarkten. Daarom stimuleert het ministerie van EZ, via de subsidieregeling InnoWator, bedrijven die samen een nieuwe technologie willen ontwikkelen en daarmee de internationale watermarkt op willen. Meer over deze trends valt te lezen in de volgende presentaties van organisaties die op verzoek van de redactie van WaterFocus aangeven wat er in hun specifieke sector op dit moment speelt.

6


Aqua Nederland Vakbeurs in 2008 Na de eerste succesvolle editie van de Aqua Nederland Vakbeurs in maart 2007 hebben Evenementenhal Gorinchem en de branchevereniging Aqua Nederland besloten om de Aqua Vakbeurs jaarlijks te gaan organiseren. Op 18, 19 en 20 maart 2008 kunnen de bedrijven binnen de waterbranche zich wederom presenteren tijdens de Aqua Nederland Vakbeurs in Gorinchem. De vakbeurs trok tijdens de eerste editie in 2007 meer dan 3600 bezoekers.

Aqua Nederland

Precies bieden wat klanten vragen De aantrekkende waterbehandelingsmarkt vraagt een hoge mate van alertheid. De klanten zijn immers onverminderd veeleisend en vele aanbieders kunnen oplossingen en producten bieden. Alertheid is nodig om klanten precies te bieden wat gevraagd wordt en om kwalitatief goede en duurzame producten te verkopen. Hier gaat het wel eens mis en worden klanten opgezadeld met onvoldoende presterende producten en/of oplossingen. Vaak is dit het gevolg van onvoldoende kennis en inzicht bij klanten én leveranciers. De branchevereniging Aqua Nederland doet hier wat aan en heeft middels haar werkgroepen overleg over de ontwikkeling van de technologie en de toepasbaarheid daarvan en zij communiceert dit met regelgevers en klanten (organisaties).

internationaal onder druk te staan. Voorbeelden hiervan zijn dat Dow een Chinese UF-membraanproducent heeft gekocht en dat het Nederlandse Ceparations (keramische membranen) aan het Singaporese bedrijf Hyflux is gekoppeld. Innovatie blijft dus van het grootste belang voor de Nederlandse bedrijven om internationaal mee te blijven tellen. Onze bekende grotere internationale bedrijven zullen er hopelijk in slagen om hun vernieuwende karakter om te zetten in klinkende opdrachten. Echter, ook in het midden- en kleinbedrijf wordt flink aan de weg getimmerd en zien we bedrijven in onder meer de membraantechnologie, de chemie en de legionellabestrijding op een succesvolle manier nieuwe producten en diensten op de internationale markt brengen.

Innovatie blijft belangrijk De buitenlandse ontwikkelingen zijn ook sterk in opkomst en de sterke posities van Nederlandse bedrijven komen

Duurzaam energie- en grondstoffengebruik De bedrijvigheid tijdens de Aqua Nederland beurs in Gorinchem in maart dit jaar gaf ook aan dat er veel gebeurt in de markt op dit moment. Inhoudelijke trends die waar te nemen zijn in de industrie zijn aandacht voor energieverbruik en duurzaam gebruik van grondstoffen. Dit laatste betekent dat er meer gekeken wordt naar het hergebruik van water in de industrie. Voor het energieverbruik wordt natuurlijk gekeken naar de waterbehandelingssystemen zelf, maar er zijn ook grote uitdagingen in de processen die thans ontwikkeld worden rond energiewinning. Zo speelt de behandeling van het (afval) water bij de winning van biogas uit mest een cruciale rol en zijn Nederlandse bedrijven grensverleggend bezig. Ook bij ander biobrandstoffen die door fermentatie worden geproduceerd, speelt de scheidingstechnologie op basis van waterchemie een cruciale rol. Hier liggen nog vele kansen voor de Nederlandse bedrijven.

Platform voor de waterzorg Aqua Nederland is de branchevereniging voor de waterbehandelingssector en richt zich op waterzorg. De vereniging is opgericht in 1990 en heeft inmiddels zo'n 50 leden die samenwerken in werkgroepen, op het gebied van: S milieu; S zwembadwater; S public relations; S legionella; S hergebruik van water; S normalisatie; S waterkwaliteitseisen. Actuele thema's worden op de voet gevolgd en zonodig wordt actie ondernomen. Een goed voorbeeld is de legionellaproblematiek. De Werkgroep legionella richt zich specifiek op legionellapreventie en levert advies aan de betrokken ministeries. De kennis die bij de leden van Aqua Nederland aanwezig is, wordt gebundeld en ingezet om Den Haag ervan te overtuigen dat de behandeling van water met vele technologieën mogelijk is.

aqua

nederland

Aqua Nederland Zoetermeer (079) 353 13 45 www.aquanederland.nl

7


Leveranciers van milieutechnologie De VLM is het platform voor en door leveranciers van milieutechnologie en maakt zich sterk voor collectieve belangenbehartiging, informatievoorziening en export- en handelsbevordering. Dit alles ter versterking van de concurrentiepositie van deze leveranciers. De VLM heeft vijf secties: -water; -lucht; -afval; -bodem; - duurzame energie. De aangesloten bedrijven leveren technologische oplossingen die emissies aan de bron voorkomen en ze ontwikkelen technologieën die kunnen worden geïntegreerd in productieprocessen.

Vereniging van Leveranciers van Milieuapparatuur en -technieken (VLM)

Internationale voorsprong De Vereniging van Leveranciers van Milieuapparatuur en -technieken (VLM) bestaat in 2008 25 jaar. In die periode is VLM uitgegroeid tot een toonaangevende branchevereniging op het gebied van milieutechnologie. De meer dan 100 lidondernemingen hebben ieder hun eigen specialisatie. Zij richten zich op een of meer segmenten van het brede milieuterrein. Gemeenschappelijk kenmerk van VLMleden is het bezit van milieuspecifieke kennis, die wordt toegepast in installaties ter vermindering of voorkoming van milieubelastende emissies. Technologische voorsprong Bij de leden van de VLM draait het om innovatie. Dit is niet alleen van belang om tegemoet te kunnen komen aan de eisen van de binnenlandse markt - denk aan de kaderrichtlijn Water - maar ook om de Nederlandse voorsprong op technologisch gebied internationaal te kunnen handhaven. Energie- en chemicaliënbesparing Het bedrijf Paques is hiervan een goed voorbeeld. Paques ontwikkelt en realiseert hoogwaardige en rendabele zuiveringssystemen voor water en gas en maakt daarbij gebruik van innovatieve biotechnologie. Het bedrijf biedt met zijn Anammox- en Phospaq-technologie een duurzame en kosteneffectieve oplossing voor de verbetering van de afvalwaterkwaliteit. Deze combinatie is in mei voor het eerst in bedrijf genomen. Hierbij wordt de technologie gecombineerd met anaërobe afvalwaterzuivering voor de behandeling van afvalwater van een aardappelverwerkende fabriek. Het gebruik van de innovatieve combinatie van Anammox en Phospaq levert ten opzichte van conventionele technieken een forse besparing in energie- en chemicaliënverbruik en er wordt aanzienlijk minder afval(slib) geproduceerd. Bovendien levert de totale combinatie een maximale opbrengst van opnieuw bruikbare producten; biogas voor elektriciteitsopwekking en struviet voor bemesting.

Een ander actief en innovatief bedrijf is Bosman Watermangement. Zij maken een filter voor het verwijderen van zwevende stoffen uit afvalwaterstromen, het zogenaamde Fuzzy Filter. Het in up-flow bedreven filter is uitgevoerd met een samendrukbaar en poreus filtermedium. Met dit innovatieve filtermedium is een hydraulische belasting van 100 m3/m2·h mogelijk, hetgeen zich uiteraard vertaalt in de bouw van zeer compacte installaties. Recentelijk is een tijdelijk opgestelde full-scale filterunit gebouwd op de rwzi Apeldoorn. Vermindering winstbelasting Het ministerie van VROM heeft het Fuzzy Filter opgenomen in de Milieulijst, waardoor bedrijven bij aanschaf van een Fuzzy Filter-installatie zowel van de VAMIL-regeling als van de MIA gebruik kunnen maken en onder andere 15% van het investeringsbedrag voor de installatie ten laste mogen brengen van de winst.

Zoetermeer (079) 353 12 85, www.vlm.fme.nl Honderdste VLM-lid: Logisticon Eind 2006 verwelkomde de VLM haar 100ste lid. Het was Logisticon Water Treatment uit Groot Ammers. Logisticon is gespecialiseerd in het bouwen, verkopen en verhuren van (mobiele) waterzuiveringsinstallaties.

8

M A R K T I N B E E LD Deskundigheid over industriewater De Stichting kennisuitwisseling industriële watertechnologie (SKIW) wil de kennis van watertechnologie in industriële processen en bij andere zakelijke gebruikers vergroten en breed toegankelijk laten zijn. Door middel van deze kennisuitwisseling wil de stichting een bijdrage leveren aan innovaties in de Nederlandse industrie op het gebied van waterbehandeling en opinievorming over relevante technologie, wetgeving en milieuaspecten. De ontsluiting van de beschikbare deskundigheid over het gebruik van de utility water binnen de Nederlandse industrie zal uiteindelijk een positieve invloed hebben op het vestigingsklimaat voor en de concurrentiepositie van de industrie.

Stichting kennisuitwisseling industriële watertechnologie (SKIW)

Sociëteit voor de watertechnoloog De Stichting kennisuitwisseling industriële watertechnologie (SKIW) is sinds 2006 een zelfstandige stichting en wil een loket zijn voor de watertechnologen uit de industrie; een sociëteit waar een watertechnoloog zich thuis voelt. De stichting probeert zoveel mogelijk kennis in huis te hebben van technologische ontwikkelingen. Ze stelt die kennis beschikbaar aan betrokkenen, onder meer door het organiseren van symposia en bijeenkomsten, zoals in 2006 met het Nationaal Watersymposium. Kennisoverdracht en netwerken Ook in 2007 en in de komende jaren zal de focus blijven liggen op het organiseren van het Nationaal Watersymposium en op de Op-Weg-Naar-Huis-bijeenkomsten. Deze hebben een echte kennisoverdracht- en netwerkfunctie en vooral aspecten als betrouwbaarheid en beschikbaarheid van nieuwe ontwikkelingen staan daarbij centraal. Vragen als wat is de benodigde redundantie? Wat is de levensduur? Hoe storingsgevoelig is de installatie? Aandacht voor beleid en praktijk Bovendien is er tijdens deze bijeenkomsten aandacht voor het komend beleid en krijgen de beleidsmakers de gelegenheid om kennis te nemen van praktijksituaties. Het aanbieden van kennis over onder meer praktijkervaringen vanuit de industrie, kan ten slotte ook leiden tot het inhoudelijk ondersteunen van opleidingen, cursussen en/of seminars. De website blijft een belangrijke informatiebron en zal daarom dit jaar verder verfijnd worden. Jong talent in het zonnetje SKIW zal blijven werken aan het behouden - of liever nog het vergroten - van haar naamsbekendheid als kennis-, en kundedrager en zal de door haar georganiseerde activiteiten regelmatig onder de aandacht moeten brengen van de doelgroepen. Op dit moment wordt de haalbaarheid van een zogenaamde Young Professional Award nagegaan. Deze is bedoeld om een jonge, aankomende watertechnoloog die een

bepaald onderzoek of afstudeeronderwerp heeft uitgevoerd in het zonnetje te zetten.. Ondersteunen van technische werkgroepen Het, op uitnodiging, participeren in begeleidingsgroepen en/ of adviescommissies wordt nadrukkelijk niet uitgesloten. Zo biedt SKIW op dit moment technologische ondersteuning aan een gecombineerde werkgroep met VEMW die onderzoekt hoe we de huidige analysemethodiek voor legionella in industrieel koelwater op een ander niveau kunnen brengen. De Stichting verwacht dat zij in de komende jaren het samenwerkingsverband kan verbreden door als onafhankelijke zakendeskundige het draagvlak bij industriële belangengroepen en regelgevende overheden te vergroten. Ook zal SKIW een rol gaan spelen bij het blijvend meebepalen van de lopende 'wateragenda' op basis van de technologische industriële waterkennis.

Nieuwegein (030) 60 69 444, www.skiw.nl

Volgende Op-Weg-Naar-Huis-bijeenkomst De eerstvolgende Op-Weg-Naar-Huisbijeenkomst' vindt plaats op 27 september en heeft als thema: De wonderlijke wereld van de microbiologie in industriële waterinstallaties. Sprekers zijn uitgenodigd om een korte presentatie te geven, waarbij het accent vooral ligt op het uitwisselen van ervaringen en opinievorming. Verder voorziet het programma in voldoende ruimte om onder het genot van een hapje en een drankje te netwerken.

9


Geen dag zonder stroom en water Elektriciteit, gas en water heeft iedereen nodig. Onze moderne samenleving kan geen dag zonder. In de Nederlandse energie- en watersector zijn grote veranderingen gaande. Zeker is dat de zakelijke gebruikers een adequaat antwoord moeten vinden op die veranderingen. VEMW helpt zijn leden daarbij. VEMW is de officiële vertegenwoordiger van de zakelijke elektriciteits- en gasverbruikers in het overleg tussen overheid, marktpartijen en gebruikers. Ook in de watersector wordt VEMW erkend als spreekbuis van de zakelijke gebruikers.

VEMW voor de zakelijke energie- en watergebruikers

Beheersing waterkosten nodig Water is onmisbaar voor veel bedrijven. Water is belangrijk voor de bereikbaarheid en voor koeling bij bedrijven langs de kust en wordt in hoogwaardige toepassingen gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie en bij de productie van microchips. Ondanks de ligging in de delta van twee grote rivieren is de beschikbaarheid van water in Nederland niet langer vanzelfsprekend. Bedrijven worden onnodig beperkt in het gebruik van water en daarom pleit VEMW voor ruimte om te ondernemen. Een ander probleem is dat water in Nederland duurder is dan nodig is. Dat is niet goed voor het Nederlandse vestigingsklimaat. VEMW komt op voor optimale gebruikscondities voor de zakelijke watergebruiker en werkt daarbij samen met partners zoals de Vereniging Nederlandse Chemische Industrie (VNCI).

dochterrichtlijn voor prioritaire stoffen mogen deze lokale oplossingen niet in de weg staan.

Ruimte om te ondernemen De Nederlandse industrie heeft in de achterliggende decennia een forse reductie bereikt in emissies naar het oppervlaktewater. Bedrijven blijken goed in staat om duurzame en doelmatige oplossingen te realiseren voor watergebruik en om op die manier hun concurrentiepositie te versterken. Afhankelijk van de samenstelling van het afvalwater biedt zuiveren aan de bron een hoger energierendement dan centrale zuivering door een waterschap. Bovendien is decentrale zuivering vaak goedkoper dan een centrale oplossing. Daarom vindt VEMW het jammer dat het wetsvoorstel voor de Waterwet nog steeds voorrang geeft aan centrale zuivering, ook wanneer een decentrale aanpak goedkoper is en een hoger milieurendement oplevert.

Drinkwaterwet schiet tekort Het wetsvoorstel voor de Drinkwaterwet zou daar verandering in moeten brengen. Helaas schiet het wetsvoorstel hierin ernstig tekort. In de eerste plaats laat de minister het toezicht op de doelmatigheid van de sector aan de bedrijven zelf over, die in de praktijk optreden als monopolisten. Bovendien ontbreekt een wettelijke regeling voor een acceptabele vergoeding van vermogenskosten. De positie van de zakelijke gebruikers komt verder onder druk te staan als het gaat om het leveren van drinkwater op bedrijventerreinen. Een bedrijventerrein als Schiphol, dat over een eigen leidingnet beschikt, kan volgens het wetsvoorstel voor de Drinkwaterwet niet langer doorleveren.

Watervoorziening als lokaal maatwerk In plaats daarvan pleit VEMW voor maatwerk. De industrie kan lokaal een belangrijke bijdrage leveren in de waterketen. Dat blijkt uit het gebruik van effluent van de rioolwaterzuivering van Terneuzen als koelwater voor de industrie. Dow kreeg onlangs voor deze toepassing de jaarlijkse Responsible care-prijs van de VNCI. Voor dit lokale maatwerk is voldoende flexibiliteit in de regelgeving nodig. Knellende bepalingen als in het voorstel voor de Waterwet en de Europese

Water is onnodig duur Jaarlijks betalen zakelijke en huishoudelijke consumenten een half miljard euro te veel voor water. Dat komt door inefficiëntie binnen de waterketen. Het grootste efficiëntieverlies vindt plaats bij riolering en zuivering, blijkt uit onderzoek van Tilburgse economen. Dit vertaalt zich in een onnodig hoge lastenstijging in de afvalwaterketen. Zo zijn de rioolrechten in tien jaar tijd verdubbeld en verwacht RioNed voor 2015 opnieuw een verdubbeling. De tweede reden voor de te hoge waterrekening is dat drinkwaterbedrijven geld oppotten in plaats van dat ze kiezen voor tariefsverlaging.

Water als vestigingsfactor Water is een krachtige vestigingsfactor die in het Nederlandse waterbeleid moet worden versterkt. In het versnipperde Nederlandse waterbestel komt VEMW op voor de belangen van de zakelijke watergebruiker.

Woerden (0348) 48 43 50, www.vemw.nl

10


Belangenbehartiger voor elf drinkwaterbedrijven Vewin is opgericht in 1952. De vereniging telt elf lidbedrijven. De drinkwaterbedrijven produceren drinkwater dat aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet. Zowel de bedrijven als het drinkwater genieten een groot vertrouwen van de consument. De bedrijfstak wil deze positie behouden en waar nodig versterken. Vewin brengt de belangen van de sector efficiënt en effectief onder de aandacht in Den Haag en Brussel.

Vereniging van waterbedrijven in Nederland - VEWIN

het immense grondwaterlichaam

Holland Aqua Valley Vorig jaar zomer was er waternood in Spanje. In de Catalaanse hoofdstad Barcelona stond de rivier de Ebro behoorlijk droog. Niet alleen een Spaans probleem trouwens. Consumenten en industrie klaagden ook in Griekenland en in Italië, waar de Po, de Arno en de Tiber ineen leken te schrompelen. Rivieren die van oudsher een voedingsbron zijn voor industrieën en steden. Dreigt hetzelfde voor Nederland?

De klimaatverandering vraagt om tijdige oplossingen. Om in de toekomst verzekerd te zijn van voldoende kwalitatief water uit boven- en ondergrondse bronnen, zullen wij actief moeten opereren. Nieuwe zuiveringstechnologieën zijn nodig. Technologie-instituten werken daar hard aan, onder meer in de vorm van hoogwaardige membraamfiltratie en UVzuivering. Hergebruik van het afvalwater is een reële optie.

Voldoende zoetwater Laten we helder zijn. Nederland staat er goed voor. Wij liggen in de Delta van meerdere Europese rivieren: Maas, Rijn, Schelde en Eems. Bovendien hebben wij in ons land water leren vasthouden en we zijn daar nog steeds intensief mee bezig. Wij hebben grote ondergrondse opvangbassins in de duinen en oppervlaktewateren als IJsselmeer, Haringvliet en Biesbosch. Waterschappen spelen in dit waterrijke land een kampioenenrol. Zij weten de heftige periodes van regenval in voor- en najaar steeds strakker te benutten. Zoet water voor boeren, burgers en fabrieken. Maar laten wij ons niet in slaap sussen. Er is sprake van broze evenwichten. Niemand van ons weet exact hoe de Nederlandse aquasaurus zich bij blijvende temperatuurverhogingen gaat gedragen.

Gericht op Europa Ten tweede moeten de bronnen schoner worden door minder emissies. De Kaderrichtlijn Water geeft daar een flinke impuls aan. Het Europees Parlement heeft daar eind mei ook besluiten over genomen. Tot 2015 heeft de industrie nu acht jaar de tijd voor innovaties. We moeten Europa-breed aan de slag. Er moeten gerichte research- & development-activiteiten opgezet worden op het gebied van schonere productiewijzen, onder meer via het 7° Kaderprogramma.

Invloed klimaatverandering Klimaatverandering heeft onmiskenbaar invloed op het water. Schommelende temperaturen en lange perioden van droogte kunnen de kwaliteit van het rivierwater aantasten. Door een lange, droge periode stroomt er bijvoorbeeld aanzienlijk minder water door de rivierbekkens. Lozingen en andere vervuilingen die normaliter plaatsvinden op een volle rivier, komen dan terecht in een waterbron die misschien de helft minder water bevat. Hierdoor wordt het water relatief vuiler en kan het tijdelijk ongeschikt zijn als bron voor gezuiverd water. Daarnaast is ook te warm water voor de productie van drinkwater ongeschikt. Bij temperaturen boven de 25 graden kunnen bacteriën namelijk goed gedijen. Waterbedrijven kunnen dan geen rivierwater meer als grondstof innemen. Vewin heeft hier onlangs voor gewaarschuwd bij de bewindslieden van Verkeer & Waterstaat.

Hergebruik van water, koeltorens die restwarmte omzetten in energie, hergebruik ook van reststoffen. De Reststoffenunie van de watersector is een goed voorbeeld: restproducten die uit waterzuivering vrijkomen worden opnieuw gebruikt: ijzer voor de steenindustrie en kalk voor Hoogovens/Corus. Meer verschillende bronnen Ontzilting van brak en zout water ten slotte, is een belangrijk toekomstthema voor Nederland Waterland. Ons bronnenstelsel voor drink- en industriewater moet meer hybride worden als de klimaatverandering echt doorzet. Investeren in ontzilting is een EZ-exportgarantieplan waard: méér kansen op de triljarden-wereldwatermarkt én een substantiële effectievere bijdrage van ons land aan de UN Millenniumdoelstellingen.

Rijswijk (070) 41 44 750 www.vewin.nl

11


Bijdrage mondiale discussie over waterproblemen ONRI is als brancheorganisatie van ruim 200 advies- en ingenieursbureaus (met in totaal in Nederland ruim 18.000 medewerkers) de spreker namens de branche. ONRI levert op diverse niveaus bijdragen aan discussies die momenteel in de waterwereld spelen. Zo vertegenwoordigt ONRI de consultancy-sector in het NWP en maakt ONRI deel uit van de stuurgroepen water -en deltatechnologie en van diverse commissies van NCW. Daarbij onderhoudt ze ook contact met de belangrijkste opdrachtgevers. Zij spreken onder andere met elkaar over de manier waarop opdrachtgevers adviesdiensten het beste kunnen uit- en aanbesteden in een veranderende en steeds complexere markt. Dit gebeurt zowel op lokaal, op nationaal als op internationaal niveau; de Nederlandse ingenieursbureaus halen een steeds groter deel van hun omzet uit het buitenland.

ONRI - Organisatie van advies- en ingenieursbureaus

Koppeling praktijk en wetenschap Water is een actueel onderwerp; niet alleen bestuurlijk, maar ook in de media en in de samenleving. Alle partijen willen maatregelen, maar niet ten koste van alles. De belangentegenstellingen zijn groot en van diverse kanten worden heel verschillende oplossingen aangedragen. ONRI advies- en ingenieursbureaus zijn op allerlei manieren betrokken bij het thema water als een deel van de kwaliteit van de leefomgeving. Ze werken samen met overheden, industrie, aannemers en kennis- en onderwijsinstellingen. ONRI-bureaus zijn bij uitstek in staat om met oplossingen te komen om bijvoorbeeld waterverbruik te verminderen en om water slim te hergebruiken. Overnemen van beheer van zuiveringen De ONRI-bureaus spelen een rol als adviseur voor bedrijven en als partner bij de uitvoering van maatregelen. Ze zijn onder andere betrokken bij: S industrieën die het beheer van eigen zuiveringsinstallaties gaan uitbesteden; S projecten op het gebied van slib en energie, primair wat betreft de kostenposten, maar ook ‘verantwoord ondernemen’ is een belangrijk onderwerp; S de lozing van stikstofhoudend afvalwater, waaraan steeds strengere eisen worden gesteld. Nederlandse universiteiten en ingenieursbureaus hebben technologieën ontwikkeld voor selectieve N-verwijdering; S het opwerken van effluent als bron voor industriewater en het succesvol toepassen op plaatsen waar te weinig geschikt zoet oppervlaktewater beschikbaar is; S nutsbedrijven die steeds actiever op zoek gaan naar projecten voor proceswaterlevering en integrale wateroplossingen voor bedrijven op de buitenlandse markt; S de aanstaande implementatie van de KRW die ook gevolgen heeft voor bedrijven, in verband met de aanscherping van de lozingsnormen, met name voor fosfaat en stikstof. Prijs voor energie uit de Maas Een voorbeeld van innovatie is de winnaar van de Vernufteling 2007. Voor de nieuw te bouwen Maastoren in Rotterdam heeft

Techniplan Adviseurs een techniek ontwikkeld om het gebouw te verwarmen en te koelen met thermische energie uit de Maas. Helaas is onder de grond niet altijd voldoende capaciteit voor een opslagbron voor warm en koud water en ook bij de Kop van Zuid in Rotterdam is dat het geval. Daarom verzon het adviesbureau een revolutionaire uitbreiding van de warmte/koudeopslag door water te onttrekken aan de langsstromende Maas. Bijstoken met fossiele brandstof is niet nodig, dus bij de warmte- en koudeopwekking vindt geen uitstoot van CO2 plaats. Betrokken bij veel nieuwe watertechnologieën ONRI spreekt vanuit de praktijk én vanuit de wetenschap. Veel advies- en ingenieursbureaus die bij ONRI zijn aangesloten, zijn dagelijks betrokken bij projecten waar ´water´ een rol speelt. Ze innoveren daarbij voortdurend, onder invloed van de eisen van de markt en door de uiteenlopende projecten die ze uitvoeren voor veel verschillende opdrachtgevers. Allen ontwikkelen ze een visie op basis van een solide theoretisch fundament, en altijd vanuit de dagelijkse praktijk. Voorbeelden van succesvolle innovaties waarbij ONRI-bureaus een essentiële rol hebben gespeeld in de opschaling naar de praktijk zijn de UASB, MBR en de Sharon-technologie. Door de unieke positie tussen de theorie en de praktijk zijn er vanuit de ONRI-leden vele (samenwerkings)verbanden met de Nederlandse universiteiten en ook is er sprake van kennisprogramma´s zoals Habiforum, Leven met Water, Klimaat voor Ruimte, Rioned en Wetsus. Zaken doen met een ONRI-bureau zorgt voor innovatie, snelheid en kwaliteit. Voor een overzicht van de bureaus zie www.onri.nl.

Den Haag (070) 314 18 68, www.onri.nl

12


Nieuwe membraan voor Lamb Weston/Meijer Aardappelverwerker Lamb Weston/ Meijer uit Kruiningen heeft met subsidie van de InnoWator-regeling een gesloten kringloopsysteem ontwikkeld dat het modderwater van gewassen aardappelen omzet in bíjna-drinkwater. De basis van het zuiveringsproces is reverse-osmose; een membraan dat het water ontdoet van zouten en bacteriën. Volgens Cees van Rij van Lamb Weston/Meijer was hun gezuiverde afvalwater al 'twee keer zo schoon als polderwater'. Toch was het niet geschikt voor hergebruik doordat het te veel bacteriën bevatte. "Door het membraan kunnen we uiteindelijk zeventig procent van het afvalwater opnieuw gebruiken. De overige dertig procent moeten we lozen door een te hoog zoutpercentage. Het systeem bevindt zich nu in de ontwerpfase en zal uiteindelijk worden ingezet voor al onze fabrieken in Nederland", aldus Van Rij. "Met de Universiteit Gent hebben we naar nieuwe toepassingen en processen gezocht van een bestaande membraan dat vooral in rioolwaterzuiveringen werd gebruikt”, gaat Van Rij verder. "Samen met verschillende MKB-bedrijven én in overleg met het waterschap zullen we met deze informatie in ons achterhoofd de membraan doorontwikkelen tot een voor onze branche bruikbaar systeem." Volgens Van Rij heeft de InnoWator het financiële risico aanzienlijk verkleind.

Innovatieprogramma Watertechnologie van SenterNovem

Waterprogramma op stoom Het eerste jaar van innovatieprogramma Watertechnologie is al succesvol: zo is de doelstelling van 11% exportgroei bijna gehaald, het aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven neemt toe, en er worden stevige resultaten geboekt op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. Meer vermarktbare watertechnologie Om de vanouds sterke watertechnologiesector in Nederland een extra impuls te geven, heeft de stuurgroep Watertechnologie, in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken (EZ), het innovatieprogramma Watertechnologie ontwikkeld. Met het budget dat EZ voor het programma beschikbaar stelde - 45 miljoen euro - moet de groei van deze sector een boost krijgen. Verder moet de aanwezige kennis optimaler worden toegepast door deze om te zetten in vermarktbare producten. Bundelen van specialismen Het innovatieprogramma is nu al een succes te noemen. Vooral de interactie tussen bedrijven is toegenomen, met het ontstaan van samenwerkingsverbanden als positief gevolg. Zo hebben grote bedrijven als DHV, Grontmij en Paques de koppen bij elkaar gestoken. Door samenwerking kunnen deze ondernemingen elkaar aanvullen in hun specialismen. Bovendien brengen ze alle drie een eigen innovatieve technologie op de markt en halen ze meer opdrachten binnen in het buitenland. Subsidie vooral voor kleinere bedrijven Binnen het innovatieprogramma zijn verschillende

instrumenten ontwikkeld. Een hiervan is de subsidieregeling InnoWator. Deze regeling ondersteunt projecten waarin technologische kennis afkomstig van kennisinstellingen wordt doorontwikkeld tot een vermarktbaar product. Met deze subsidieregeling is het vooral voor MKB-bedrijven gemakkelijker om nieuwe technologieën te ontwikkelen, omdat de eventuele financiële gevolgen door de regeling worden ingeperkt. Nieuwe inschrijvingsronde Elk bedrijf in Nederland kan voor de ontwikkeling van nieuwe producten tot 4 september 2007 een InnoWator-subsidieverzoek indienen bij SenterNovem, de overheidsinstelling die deze tenderregeling namens EZ uitvoert. Projecten op het gebied van drink- en industriewatervoorziening en interactie natuurlijke systemen hebben in deze tender de voorkeur. Maar ook innovatieve projecten omtrent afvalwaterzuivering en sensortechnologie zijn meer dan welkom. Heeft u vragen over de InnoWator? Neem dan contact op met Maurice Luijten: (06) 467 51 989 of [email protected]

SenterNovem Den Haag (070) 373 51 57 www.senternovem.nl/Watertechnologie

13


Milieueisen voor levensmiddelenindustrie De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) is dé koepelorganisatie van bedrijven en brancheorganisaties in de Nederlandse levensmiddelenindustrie (food en non-food). De levensmiddelensector levert veel inspanningen om te komen tot een continue verbetering van haar milieuprestaties. Het gaat hierbij om een groot aantal milieuthema's, variërend van geur en geluid tot emissies naar water en lucht, energiegebruik en afvalstoffen. Een belangrijk punt van aandacht voor de FNLI is hierbij dat de concurrentiepositie van Nederland niet wordt geschaad doordat andere Europese landen de milieueisen minder streng interpreteren.

Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI)

Constante waterkwaliteit Bij vrijwel alle voedingsmiddelenbedrijven is water een belangrijke grond- en hulpstof. Bij verschillende bedrijven in deze sector wordt water ingezet als grondstof, zoals bij bier- en bij frisdrankbedrijven. Bij de meeste bedrijven wordt water als belangrijkste hulpstof gebruikt, bijvoorbeeld bij het reiniging van procesinstallaties. Het water komt hierdoor vaak in aanraking met het product. Een constante en goede kwaliteit is daarom van belang. Bescherming industriële grondwaterwinning De beschikbaarheid van kwalitatief goed (grond)water tegen lage kosten wordt gezien als een belangrijke vestigingsfactor. Uit een onderzoek van KPMG blijkt dat voedingsmiddelenbedrijven gemiddeld 100 euro per m3 toevoegen aan het ingenomen water. Dit heeft een grote uitstraling naar de Nederlandse economie. Het is daarom verbazingwekkend dat de overheid tot nu toe weinig stappen zet voor de bescherming van industriële grondwaterwinningen, terwijl leidingwater (dat voor een groot deel wordt gebruikt voor toiletspoeling en om bijvoorbeeld auto’s te wassen) uitgebreid wordt beschermd. Meerdere keren hergebruik van water Onder druk van weten regelgeving is het watergebruik bij de voedingsmiddelenindustrie de afgelopen jaren spectaculair gereduceerd. Het meeste water wordt tegenwoordig verschillende keren hergebruikt voordat het wordt geloosd. Hierdoor gebruikt alleen al de voedingsmiddelenindustrie circa 50% minder water dan tien jaar geleden. Op sommige woningbouwlocaties leidt dit zelfs tot wateroverlast in de kruipruimtes van woningen. Het ligt daarom voor de hand dat het generieke stand-still beleid op het onttrekken van grondwater wordt genuanceerd en dat er regionaal mogelijkheden ontstaan voor verruiming van grondwateronttrekkingen. Uiteraard moeten hierbij de lokale gevolgen van verdroging worden tegengegaan, maar in de praktijk blijkt dat de industriële onttrekking hieraan maar een zeer geringe bijdrage levert.

De weten regelgeving op het gebied van water kent momenteel veel veranderingen. Enkele voorbeelden zijn de implementatie van de Kaderrichtlijn Water, de gevolgen van de BAT/Bref-eisen uit de IPPC, de Waterwet en de Waterschapswet. Uit een onderzoek dat VNO-NCW, samen met onder meer de FNLI, heeft laten uitvoeren naar de gevolgen van de Kaderrichtlijn Water voor de industrie blijkt dat de kosten tussen de 40 en 160 miljoen euro per jaar zullen bedragen. Uit het onderzoek blijkt dat de voedingsmiddelenindustrie een belangrijk deel van deze kosten voor haar rekening zal moeten nemen. Lat niet te hoog leggen Daarnaast wordt ingeschat dat de kosten voor grondstoffen uit de landbouw zullen stijgen met totaal 75 miljoen euro per jaar, vanwege de aanvullende maatregelen die de grondstofproducenten moeten nemen. De kosten hangen met name af van de taakstellingen die de overheid zichzelf oplegt en die ze naar Brussel rapporteert. Zo geeft de KRW de mogelijkheid van het verlagen van doelstellingen (binnen ecologische marges) en het verlengen van de termijn van invoering. Uitdaging lagere zuiveringslasten Verschillende waterschappen hebben de afgelopen jaren de heffingen laten stijgen met 5 tot zelfs 10%. Veel voedingsmiddelenbedrijven hebben de kosten moeten verlagen onder druk van hun afnemers. In sommige gevallen moesten ze zelfs fabrieken sluiten. Het is een uitdaging voor de waterschappen om de kosten te verlagen door meer samen te werken met bedrijven in de keten. De nieuwe Waterschapswet biedt deze mogelijkheden.

Rijswijk (070) 336 51 50, www.fnli.nl

14


Samenwerking inspectie Een van de onderdelen van het Inspectieprogramma 2007-2009 van de Toezichteenheid waterbeheer is de samenwerking met de VROM-inspectie. Met deze samenwerking is in 2005 en 2006 al ervaring opgedaan. Beide inspecties gaan kijken welke inspectieonderzoeken voor verdere samenwerking in aanmerking komen. Naast de IPPC-inspectie kunnen als voorbeeld genoemd worden de deelname van de inspectie Verkeer en Waterstaat aan integrale provincieonderzoeken. De VROM-inspectie is hierbij projectleider en de Inspectie Verkeer en Waterstaat neemt daarin een aantal wateraspecten voor haar rekening.

Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW)

Eindsprint nodig voor IPPC De grote industrie en de intensieve veehouderij moeten hun milieuvergunningen op 31 oktober 2007 IPPC-proof hebben. Inspectie Verkeer en Waterstaat deed samen met de VROMinspectie eind 2006 een onderzoek naar de status-quo. De IPPC-richtlijn (Integrated Pollution Prevention and Control) is bedoeld om milieuverontreiniging door grote industrieën en intensieve veehouderijen te voorkomen en te bestrijden. Een onderneming krijgt pas een milieuvergunning wanneer het de best beschikbare technieken toepast om milieuvervuiling tegen te gaan. Toezicht op vergunninguitgifte In Nederland is de IPPC-richtlijn geïmplementeerd in de Wet milieubeheer (Wm) en in de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo). Per 31 oktober 2007 moeten dus alle Wm- en Wvo-vergunningen van ondernemingen die onder de IPPC-richtlijn vallen, aan de eisen voldoen. Deze vergunningen kunnen worden uitgegeven door provincies, gemeenten, waterschappen en Rijkswaterstaat. De Inspectie Verkeer en Waterstaat, Toezichteenheid waterbeheer, houdt toezicht op de vergunningverlening op 'watergebied' door Rijkswaterstaat en de waterschappen. Deadline IPPC-richtlijn wordt niet gehaald Uit het gezamenlijke onderzoek van de Inspectie Verkeer en Waterstaat en de VROM-inspectie naar de IPPC-

Goede uitvoering integraal waterbeheer De Inspectie Verkeer en Waterstaat bewaakt en bevordert een veilig en duurzaam gebruik van weg, water, lucht en rail door burgers en ondernemers en bericht over de resultaten van het werk in de openbaarheid. Een belangrijk uitgangspunt voor het specifieke toezicht op de waterwetgeving, is het goed uitvoeren van integraal waterbeheer. Dat houdt in dat de waterbeheerder vergunningverlening en -handhaving hanteert in samenhang met allerlei andere middelen om te komen tot goed waterbeheer.

implementatie in Wm- en Wvo-vergunningen blijkt dat de vergunningverleners de deadline van 31 oktober 2007 niet halen, uitgaande van het huidige tempo. De inspectiediensten sporen de bevoegde gezagen dan ook aan om hun IPPCvergunningenbestand volledig op orde te brengen. De Inspectie Verkeer en Waterstaat heeft hiervoor een ‘handreiking voor waterbeheerders’ en een inspectiekader opgesteld om het proces te vergemakkelijken. De Inspectie Verkeer en Waterstaat en de VROM-inspectie zullen samen een nalevingsen interventiestrategie en een inspectiekader voor IPPC ontwikkelen voor het toezicht na de deadline. De Toezichteenheid waterbeheer van de Inspectie Verkeer en Waterstaat focust niet uitsluitend op verlening en handhaving van Wm- en Wvo-vergunningen. De inspectie houdt toezicht op de uitvoering van de totale waterwetgeving en –regelgeving in Nederland. Integraal waterbeheer is hierbij een belangrijk uitgangspunt. De inspectie toetst de wijze waarop de verschillende waterbeheerders al hun middelen gebruiken om tot een goed integraal waterbeheer te komen. Op deze manier draagt de inspectie door onafhankelijk en transparant toezicht bij aan kwalitatief hoogstaand waterbeheer in Nederland. De inspectie voert zowel audits als dieptecontroles bij waterbeheerders uit om haar toezicht uit te oefenen. Ook geeft de inspectie adviezen over bijvoorbeeld handhaafbaarheid van nieuwe waterwetgeving en –regelgeving aan beleidsmakers. De inspectie rapporteert in het openbaar over haar werkzaamheden en inspectieresultaten. Zo zijn audit- en onderzoeksrapporten te vinden op de website van de inspectie.

Toezichteenheid waterbeheer Lelystad (0320) 29 95 00 www.ivw.nl

15


Stevige positie op mondiale watermarkt Het Netherlands Water Partnership is een netwerkorganisatie die sinds 1999 opereert als onafhankelijk coördinatie- en informatieplatform voor de Nederlandse watersector. Doel is tot een goed georganiseerd Nederlands waternetwerk te komen. Met een betere afstemming tussen de nationale waterpartijen kan ons land meer betekenen voor de internationale waterproblematiek en verstevigt het zijn positie op de wereldwijde watermarkt.

Netherlands Water Partnership (NWP)

Bundeling waterexpertise Nederlandse waterpartijen samen laten werken om in het buitenland aansprekende waterprojecten uit te voeren en om de export van de Nederlandse watersector te laten toenemen. Hiervoor zet het Netherlands Water Partnership (NWP) zich in. Dat geldt ook voor het tot stand brengen van innovaties. Daarbij is de rol van launching customers cruciaal. Opkomende markten en millenniumdoelstellingen Veranderende economische structuren door opkomende markten als China en India en processen als klimaatverandering en het nastreven van Millenniumdoelstellingen (MDG’s) op het gebied van drinkwater en sanitatie in ontwikkelingslanden brengen veel kansen voor inbreng van de Nederlandse watersector. Het Netherlands Water Partnership wil inspelen op deze ontwikkelingen. Zo werd onder leiding van de NWPStuurgroep Watertechnologie een Innovatieprogramma voor de Watertechnologie ontwikkeld. Verder is er een Stuurgroep Deltatechnologie. Beide stuurgroepen willen, onder voorzitterschap van het NWP, in Nederland en ontwikkelingslanden innovatieve projecten tot stand brengen. Concrete marktintroducties Door verbetering van de processen in de individuele 'bollen' in onderstaande figuur, zoals door gezamenlijk en marktgericht toegepast onderzoek, gezamenlijke productontwikkeling en ondersteuning bij concrete marktintroducties (bijvoorbeeld in landen als de Verenigde Staten, Verenigde Arabische Emiraten, Turkije, Brazilië, China en Oost-Europa) gaat onderstaand model voor de watersector steeds beter functioneren. Uitgangspunt is dat innovatie pas tot stand komt en de markt bereikt als alle partijen in de keten ook echt betrokken zijn. Betrokkenheid van de industrie Essentiële partners in de innovatieketen zijn de launching customers. Dit zijn technologie-afnemers die als eerste een nieuwe technologie kopen of in praktijk brengen. In Nederland kunnen dit publieke organisaties zijn, zoals waterschappen,

Rijkswaterstaat en drinkwaterbedrijven, maar ook industrieën als DOW Chemical, Aviko en Unilever zijn launching customers voor de watersector. Een launching customer draagt bij aan de ontwikkeling van technologie door middel van het verschaffen van een praktijksituatie. Een afnemer of klant van een nieuwe technologie profiteert als eerste van kostenbesparing, draagt bij aan verbetering van milieukwaliteit, of helpt technologieën te ontwikkelen die bijdragen aan het halen van MDG’s. Wanneer op deze wijze een goedlopende toepassing in Nederland wordt gerealiseerd betekent dit een uithangbord voor de Nederlandse technologie richting het buitenland. Innovatiemakelaars Er zijn verschillende manieren om invulling te geven aan het begrip launching customer. Binnen het Innovatieprogramma Watertechnologie worden momenteel financiële instrumenten ontwikkeld die hierbij ondersteunen. Als extra steun zet het NWP ‘innovatiemakelaars’ in. Deze makelaars zijn ervaren business developers die op de hoogte zijn van de best beschikbare nieuwe technologie en die veel ervaring hebben met belemmeringen bij het in praktijk brengen van nieuwe technologie.

(015) 215 17 28 www.nwp.nl

Overzicht van de benodigde partijen en hun onderlinge relaties voor het succesvol laten verlopen van innovaties. De launching customer speelt hierin een belangrijke rol als eerste toepasser van een nieuwe technologie

AQUATECH Leading trade exhibition for process, drinking and waste water

WQA AQUATECH USA LAS VEGAS, NV• USA

CONFERENCE

25-29 MAR EXHIBITION 26-28 MAR

2008 AQUATECH AMSTERDAM THE NETHERLANDS

EXHIBITION 30 SEP - 03 OCT

2008 www.aquatechtrade.com Organised by

Supported by

17

M A R K T I N B E E LD Duurzaam ondernemen in de papieren kartonindustrie In de afgelopen jaren zijn er vele initiatieven genomen om de papierindustrie milieuvriendelijker te maken. Milieuzaken maken nu integraal deel uit van de bedrijfsvoering van alle Nederlandse papieren kartonfabrieken. Een selectie van de belangrijkste milieuresultaten: S de energie-efficiency is de afgelopen tien jaar met ruim 20 % gestegen; S nagenoeg de gehele afvalstroom vindt een nuttige toepassing na herverwerking; S het waterverbruik per ton geproduceerd papier is sinds 1985 met ruim 30% gedaald; S emissies van schadelijke stoffen in het geloosde water zijn door de installatie van steeds verbeterde afvalwaterzuiveringen met tientallen procenten gedaald.

Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken

Papierindustrie blijvend pro actief Watermanagement in de papierindustrie is topsport. Voor de productie van papier wordt veel water ingezet om houtvezels op te lossen tot zogeheten papierpulp. Bij het proces waar de pulp weer gedroogd wordt, wordt de meeste energie verbruikt. Als papier met minder water kan worden geproduceerd, kan dus veel energie worden bespaard. De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken (VNP) is daarom nauw betrokken bij innovatieve waterprojecten, zoals de ontwikkeling van de Totaal-effluentbeoordeling (TEB). Met deze methode kan het effluent met biologische testen beoordeeld worden op milieubezwaarlijkheid. In tegenstelling tot methodes waarbij individuele stoffen worden gemeten, is TEB gericht op het effect van de lozing. Hierbij wordt gekeken naar toxiciteit, persistentie, bioaccumulatie en hormoonverstoring. Combinatie van aërobe en anaërobe zuivering De methode is in de praktijk gebracht bij de uitbreiding van de waterzuivering van de papierfabriek van Smurfit Kappa in Roermond. De waterzuivering werd de afgelopen jaren steeds zwaarder belast door een hogere productie en door meer vuil in het oud papier. In de uitbreiding bij Roermond Papier is een tweede anaërobe IC-reactor en een grotere beluchting gebouwd. Hierdoor is de geuroverlast verminderd en is de productie van biogas toegenomen. Het effect van de verschillende fasen in de uitbreiding is met de TEB in kaart gebracht. Hieruit bleek dat de milieubelasting na elke fase flink afnam en dat vooral de combinatie van aërobe met anaërobe zuivering erg effectief is. Meer energie uit reststromen Niet alleen Smurfit Kappa Roermond produceert meer biogas. De stijgende energieprijzen maken biogas als energiebron steeds aantrekkelijker. Nieuwe technologieën lijken het ook in de toekomst mogelijk te maken om biogas via vergisting te produceren uit vaste organische afvalstromen. Een aantal bedrijven haalt op dit moment al een deel van de energie uit biogas dat geproduceerd is in de eigen anaërobe waterzuivering. In de komende periode zal onderzocht worden in hoeverre de papierindustrie zelf haar reststromen kan omzetten in

energiedragers, in combinatie met bestaande installaties, nieuwe technologieën en in samenwerking met andere bio-based industrieën of met co-verwerking van organische reststromen van anderen. In dit kader wordt kennis uitgewisseld en wordt er samengewerkt met agrobulkbedrijven zoals Avebe en Cosun. Ook zij zijn bezig met het ontwikkelen van een totaal bioenergieconcept op basis van eigen en andermans reststromen. Modelaanpak voor kringloopsluiting De papieren kartonindustrie heeft de ambitie om meer water in het bedrijf te houden, zodat onnodige afvoer van energie wordt voorkomen bij het hergebruik van op te warmen water voor de productie. In het voorjaar van 2006 heeft KIWA, in opdracht van de Koninklijke VNP, een haalbaarheidsstudie kringloopsluiting in de papierindustrie uitgevoerd. Hierbij zijn bestaande ervaringen met kringloopsluiting bij papieren kartonfabrieken in Nederland onderzocht. Het onderzoek heeft geleid tot goede inzichten in het hergebruik van afvalwater na de waterzuivering in de Nederlandse papieren kartonindustrie.

Hoofddorp (020) 654 30 55 www.vnp-online.nl

Innovatie hoog op de agenda De Koninklijke VNP onderkent het belang van investeren in innovatie. De papierindustrie focust nu op het vergroten van de productiviteit en op het verbeteren van de kostenstructuur. Momenteel worden grote projecten op het vlak van economie, ecologie en technologie door het Kenniscentrum Papier en Karton uitgevoerd.

18

LE V E R A N C I E R S OV E R Z I C H T afvalwater behandeling ABB Etten-Leur (076) 508 62 00 www.abb.com/benelux ASV Stübbe Nederland Arnhem (026) 320 18 20 www.asv-stuebbe.de Atlas Copco Compressors Nederland Zwijndrecht (078) 623 02 30 www.atlascopco.nl Afvalstoffen Terminal Moerdijk Moerdijk (0168) 389 289 www.atmmoerdijk.nl AVK Nederland Vaassen (0578) 57 44 90 www.avknederland.nl Bermad Holland 's-Gravendeel (078) 673 47 61 www.bermad.nl BEST Instruments Leek (0594) 51 33 73 www.bestinstruments.nl Brenntag Nederland Dordrecht (078) 654 49 44 www.brenntag.com Duijvelaar Pompen Alphen aan den Rijn (0172) 48 83 88 www.dp.nl FMC Chemicals Netherland Delfzijl (050) 785 17 05 www.fmcforet.com GMB Opheusden (0488) 44 94 49 www.gmb.eu Grundfos Alldos Sneek (0515) 42 57 89 www.grundfosalldos.com Hatenboer-Water Schiedam (010) 409 12 00 www.hatenboer-water.com Hirschmann Automation and Control Weesp (0294) 46 25 55 www.hirschmann.nl Honeywell Amsterdam Zuid-Oost (020) 565 63 92 www.honeywell.nl Kiwa Industrie & Water Nieuwegein (030) 606 95 70 www.kiwa-iw.nl Landustrie Sneek Sneek (0515) 48 68 88 www.landustrie.nl Linde Gas Benelux Schiedam (010) 246 14 70 www.lindegasbenelux.com Logisticon Waterbehandeling Groot-Ammers (0184) 60 82 60 www.logisticon.com Poly Products Werkendam (0183) 50 71 50 www.polyproducts.nl Pro Water Hengelo (074) 291 51 50 www.prowater.nl PromiMent Verder Vleuten (030) 677 92 80 www.prominent.nl Rochema Bergschenhoek (010) 521 74 25 www.rochema.nl Rossmark Ede (0318) 69 15 00 www.rossmark.nl Royal Haskoning Nijmegen (024) 328 42 84 www.royalhaskoning.com Service in Separation Lelystad (0320) 29 20 25 www.servis.nu Triqua Wageningen (0317) 46 66 44 www.triqua.nl Wetsus Leeuwarden (058) 284 62 00 www.wetsus.nl

koelwater behandeling

proceswater behandeling

19

LE V E R A N C I E R S OV E R Z I C H T advisering & engineering

turn-key bouw

laboratorium & meet- & analyse regeltechniek

pompen & leidingen

chemicaliën

20


Power and productivity for a better worldTM ABB is marktleider op het gebied van energie- en automatiseringstechnologie. ABB maakt het klanten in de energievoorziening en de procesindustrie mogelijk hun productie te verbeteren en daarbij de milieubelasting te reduceren. Het bedrijf telt ongeveer 109.000 werknemers, verspreid over ca. 100 landen. Door jaarlijks te investeren in onderzoek en ontwikkeling positioneert ABB zich als koploper in het ontwikkelen en verbeteren van producten en systemen. Doordat ABB zich concentreert op haar kernactiviteiten heeft ABB zich ontwikkeld tot specialist op het gebied van industriële automatisering, transmissie, distributie van elektrische energie, elektrische en installatietechnische producten en systemen. De ABB divisie Process Automation is o.a. gespecialiseerd in industriële IT-oplossingen binnen de waterwereld. ABB voorziet de markt van geïntegreerde oplossingen voor control, plant optimalisering en marktsegment-specifieke kennis. Naast de waterwereld is deze divisie ook actief in de segmenten olie en gas, energie, chemie, farmacie, papier, metaal, voeding en scheepvaart. Procesautomatisering ABB’s IndustrialIT System 800 Extended Automation, kortweg System 800xA, gaat verder dan de traditionele reikwijdte van procesautomatisering. Dit intelligente systeem beheert en onderhoudt de procesautomatisering in de diverse industrieën. Het 800xA systeem omvat alle lagen van de automatisering, van veldsensoren tot op managementniveau. Alle automatiseringsfuncties zijn in één productie-, engineerings- en informatieomgeving geïntegreerd. Daarmee kunnen fabrieken en centrales op een slimmere en betere manier produceren tegen aanzienlijk lagere kosten. System 800xA kan vanzelfsprekend voor nieuwe applicaties gebruikt worden. Het kan echter ook prima functioneren samen met andere actieve systemen. Innovatief Met de nieuwe telemetrie-oplossing van ABB kan men voortaan altijd en overal machines en installaties op afstand bedienen, controleren en monitoren. Hierbij kan naast het vaste telefoonnet ook gebruik gemaakt worden van internet-technieken en mobiele datacommunicatie.

ABB b.v. Mon Plaisir 40 4879 AN Etten-Leur tel (076) 508 62 00 fax (076) 508 62 90 [email protected] www.abb.com/benelux Aangesloten bij: NWP Certificaat: VCA 1 en 2, ISO9000, ISO9001 en ISO14001

21


Get the right mix Grundfos en Alldos hebben hun krachten en expertise gebundeld! Begin 2005 werd Alldos overgenomen door Grundfos. Nu is de tijd aangebroken om de positieve effecten van deze samenwerking volop te benutten. De productlijnen van Grundfos en Alldos zijn geïntegreerd. De combinatie van het beste uit beide lijnen biedt u één geoptimaliseerde en complete productlijn. Grundfos Alldos is uw full-line supplier voor alle toepassingen op het gebied van doseren en desinfectie. Onder de naam Grundfos Alldos bieden wij u: S Digitale doseerpompen S Mechanische doseerpompen S Desinfectiesystemen S Meet- en regeltechniek S Turnkey project management

Vaccuperm Het Vaccuperm desinfectiesysteem meet meet gasconcentratie en controleert de doseercapaciteit. Voor chloor, ammoniak en zwaveldioxide.

Conex Dit gebruiksvriendelijke en universele meetsysteem meet en regelt alle belangrijke parameters in de waterbehandeling.

Een nieuw logo, een nieuwe stijl voor Alldos. In de loop van 2007 zullen alle doseer- en desinfectieproducten op de markt worden gebracht met de merknaam Grundfos Alldos. Voor u als klant verandert er, naast een completere en geoptimaliseerde productlijn, weinig. U kunt gewoon terecht bij uw bekende contactpersonen op het bekende adres en telefoonnummer. Grundfos en Alldos delen hun visie wat betreft de behandeling van het meest kostbare goed op aarde: water. Grundfos Alldos biedt oplossingen voor de behandeling van: Drinkwater Om het geschikt te maken voor consumptie Afvalwater Om het te reinigen, voordat het terug kan gaan in de natuurlijke kringloop

DMH 254 De robuuste DMH-serie van plunjermembraamdoseerpompen is ontworpen voor hoge druk toepassingen en doseert tot 2 x 1150 l/h.

Industriewater Als koelen proceswater óf voor de productie van warmte en stoom Zwembadwater Voor nauwkeurige desinfectie De Grundfos Group streeft ernaar wereldleider te worden als ‘full-line supplier’ van pompen en pompsystemen. Met de integratie van Alldos is Grundfos een belangrijke stap dichterbij dit doel gekomen. Kijk ook op de vernieuwde website van Alldos: www.grundfosalldos.com

DME 940 De digitale doseerpompen serie DME is geschikt voor hoge capaciteiten en doseert nauwkeurig van 2.5 ml/h tot 940 l/h.

Grundfos ALLDOS Dosing & Disinfection Alldos BV Leerlooiersstraat 6 8601 WK Sneek tel (0515) 42 57 89 fax (0515) 43 05 50 [email protected] www.grundfosalldos.com

GRUNDFOS Nederland BV Postbus 104 1380 AC Weesp tel. (0294) 49 22 22 fax (0294) 49 22 44 [email protected]

Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: ISO9001

22


ASV Stübbe in de Benelux Het moederbedrijf ASV Stübbe GmbH in Vlotho, Duitsland is opgericht in 1924. Met in totaal zo’n 350 medewerkers wereldwijd ontwikkelt, produceert en verkoopt ASV Stübbe kunststof pompen, kogelkranen, afsluiters, appendages en meet- en regelapparatuur voor haar drie kernmarkten. Dit zijn de chemische industrie, de waterbehandelende industrie en de oppervlaktebehandeling (galvano) industrie. ASV Stübbe exporteert wereldwijd en is in alle West-Europese landen en China aanwezig met een dochteronderneming dan wel een distributeur. Een ingrijpende modernisering heeft in de afgelopen vier jaar het bedrijf veranderd in een internationale, zeer klantgerichte organisatie die sterk investeert in wereldwijde presentie en marktgerichte productontwikkeling. Dochteronderneming in de Benelux Na jarenlang op de Benelux markt vertegenwoordigd te zijn geweest door een zelfstandig distributeur is eind 2006 gekozen voor een volledige dochteronderneming in Arnhem. Het directe technische gesprek, de snelheid en ook de competitieve prijsstelling zijn daarin voordelen voor de klant. Productontwikkeling Naast de drukhoud- en reduceerventielen heeft ook het complete programma kogelkranen zich al meerdere decennia in uiteenlopende toepassingen ruimschoots bewezen. Met name in de chemische industrie, waar veiligheid en bedrijfszekerheid belangrijke criteria zijn. Een unieke kogelkraan die in 1961 zijn intrede op de markt deed is de S16 kogelkraan. Deze kraan combineert de slijtvastheid en chemische resistentie van een kunststof kraan met de mechanische sterkte van een stalen exemplaar. De spindel van deze kraan bestaat namelijk uit een volledig omspoten stalen kern. Een andere unieke eigenschap is het nagenoeg ontbreken van loze ruimten in de kraan, waardoor de S16 ook in voedselomgevingen kan worden toegepast. De toekomst van ASV Stübbe ligt in het verder uitbouwen van het gamma aan technisch hoogwaardige pompen en appendages, gestuurd door de eisen van de markt. Om die reden is de ontwikkelingsafdeling in de afgelopen jaren sterk uitgebreid en zit er een twintigtal nieuwe producten in de pijplijn voor de aankomende twee jaar. Het complete productgamma van zo’n 8.500 artikelen is te vinden in de catalogus 2007 waarin tevens de belangrijkste technische gegevens zijn opgenomen. Deze catalogus is ook op CD-ROM verkrijgbaar. Een zoekmachine vereenvoudigt het vinden van het juiste artikel.

ASV Stübbe Nederland BV Kronenburgsingel 60-02 6831 GX Arnhem tel (026) 320 18 20 fax (026) 320 18 29 [email protected] www.asv-stuebbe.de Aangesloten bij: Certificaat: ISO 9001:2000

23


AVK, dé oplossing als ú de leiding heeft! AVK behoort inmiddels tot ’s werelds belangrijkste afsluiterleveranciers in de segmenten water, energie, riool en brandbestrijding. De verkoop van de producten vindt plaats via een uitgebreid netwerk van AVK verkoopkantoren verspreid over de hele wereld en via een grote groep AVK dealers en –distributeurs. AVK is in meer dan 85 landen vertegenwoordigd.

!6+$/0,/33).' !,3´$%,%)$).'(%%&4

Bij de productie van AVK producten staat kwaliteit altijd hoog in het vaandel. Ook de totale organisatie en de service kenmerken zich door deze positieve eigenschap en hebben onder andere geleid tot diverse certificeringen (DS/EN ISO 9001:2000, DS/EN ISO 14001:1996 en OHSAS 18001:1999). AVK NEDERLAND BV ontwikkelde haar eigen strategie die volledig is afgestemd op de eisen en wensen van de Nederlandse afnemers met eerdergenoemde kwaliteit als uitgangspunt. De producten Door het brede productassortiment heeft AVK voor diverse leidingsystemen een oplossing. Naast de waterdistributie en –productie, de gasdistributie, het rioolbeheer en de waterzuivering kan de brandbestrijding en –preventie als vierde belangrijke marktsector worden genoemd. Door de specifieke marktbenadering wordt voor ieder marktsegment de juiste marketingmix gekozen waardoor het beste eindresultaat wordt bereikt en krijgt iedere klant de aandacht die hij of zij verdient.

!6+.%$%2,!.$"60OSTBUS!"6!!33%.4EL &AX E MAILINFO AVK NLNLWWWAVKNEDERLANDNLWWWAVKVALVESCOM

De meeste AVK producten worden ontworpen en verder ontwikkeld op de R&D afdeling in Denemarken, een geavanceerd technologiecentrum opererend onder de naam AVK Tech. Uiteraard vindt de introductie van een nieuw product pas plaats na intensieve testen en uitgebreide controles uitgevoerd door de productspecialisten van AVK en externe expertisecentra. Productie vindt onder andere plaats in de modern geoutilleerde fabrieken in Denemarken, Engeland, Frankrijk, Polen, VS, Australië, Saoedie Arabië en Nederland. Het internationale karakter van de AVK-groep biedt onze klanten verschillende voordelen. Afsluiters, brandkranen en hulpstukken kunnen bijvoorbeeld zowel volgens DIN, -BS als ANSI-normen worden geleverd. Het spreekt vanzelf dat AVK ook hoge kwaliteitseisen stelt aan haar productassortiment. Aangezien materiaalkeuze, coating, corrosiebestendigheid, bedieningsgemak en compleetheid hierbij van doorslaggevende betekenis zijn, wordt hieraan door AVK veel tijd en aandacht besteed. Bovendien geven instituten als KIWA, GASTEC, DVGW, AWWA, FM en UL de klanten een extra garantie door hun afgegeven goedkeuringen. Hierdoor zijn de AVK-producten verzekerd van een lang en onderhoudsvrij leven. De eindgebruiker is gebaat bij correcte leveringen die op tijd plaatsvinden. Logistiek neemt daarom bij AVK een belangrijke plaats in. Het volledige standaardassortiment is uit voorraad leverbaar en korte levertijden zijn hierdoor gewaarborgd. AVK, dé oplossing als ú de leiding heeft!

AVK NEDERLAND BV Radeweg 12 8171 MD Vaassen Postbus 73 8170 AB Vaassen tel (0578) 57 44 90 fax (0578) 57 44 59 [email protected] www.avknederland.nl www.avkvalves.com

Certificaat: ISO 9001:2000, ISO 14001:1996, OHSAS 18001:1999, KIWA, GASTEC, DVGW, AWWA, FM en UL, DIN, -BS en ANSI-normen

24


BERMAD Water control solutions BERMAD, opgericht in 1965, kent de waarde van water en weet elke waterdruppel maximaal te benutten. Vandaag de dag bedient BERMAD overal ter wereld klanten in verschillende vakgebieden. Door het combineren van kennis, technologische voorsprong en precisie engineering biedt BERMAD oplossingen op maat voor beheer én beheersing van water/vloeistoffenbehandeling en -distributie. Hoofdsegmenten S waterworks – nationale, regionale en municipale distributie-netwerken, torenflats en grote hotels, watersystemen in industriële voorzieningen, energiecentrales. S fire protection – fabrieken en industrieterreinen, torenflats en openbare gebouwen, gevaarlijke zones op olie- en gasfaciliteiten, energiecentrales, offshore installaties, (lucht)haven gebieden, raffinaderijen en tunnels. S petroleum – petroleum distributie terminals, terreinen met olietanks. S irrigation – hoofd netwerk voor agrarische projecten, gezuiverd afvalwaterprojecten, kassen en sportvelden. BERMAD Holland is een internationaal opererende organisatie welke oplossingen, engineering, verkoop en after-sales biedt aan professionals (levering aan installateurs) in de brandpreventie, agrarische, drinkwater- en petroleumindustrie. Actief in sector Waterhuishouding, brandpreventie, petroleum industrie en tuinbouw. We bieden een volledig programma zelfregelende afsluiters van hoge kwaliteit, die voldoen aan de hoogste eisen en normen per segment. De afsluiters zijn medium gestuurde, membraan bediende (actuator) klep-afsluiters en zijn elektrisch en/of pneumatisch en/of hydraulisch bediend. Types zoals: S Drukregelende afsluiters S Ontlastkleppen S Vlotterafsluiters S Deluge afsluiters S Monitor afsluiters S Schuimsysteem afsluiters S Separator afsluiters S Hydrometers En vele andere soorten afsluiters - van 11/2” t/m 32”, in diverse materialen - voor verschillende applicaties.

BERMAD Holland Griendweg 47-53 Postbus 5130 tel (078) 673 47 61 fax (078) 673 70 87 [email protected] www.bermad.nl

3295 KV ‘s-Gravendeel 3295 ZG ‘s-Gravendeel

Aangesloten bij: Certificaat: ISO 9001, DVGW, NEN-EN 1074-5, Belgaqua, UL/FM, VdS, ABS en Lloyd’s Register

BERMAD afsluiters voldoen aan vele keurmerken en certificeringen, o.a. DVGW, NEN-EN 10745, Belgaqua, UL/FM, VdS, ABS, Lloyd’s Register.

25


BEST Instruments, more than just better…. BEST Instruments is een jong bedrijf die zich volledig richt op de verkoop en ondersteuning van on-line analyse apparatuur met als werkgebied Nederland. BEST Instruments heeft de exclusieve vertegenwoordigingen van Swan, AppliTek, MTI en (binnenkort) van Tethys. S Swan (www.swan.ch) kenmerkt zich door levering van zowel kant-en-klare panelen inclusief flowmeting en bewaking als losse transmitters en elektrode systemen. Toepassingen van zeer zuiver water tot afvalwater S AppliTek (www.applitek.com) on-line analyzers voor milieu toepassingen S MTI (www.mtidiagnostics.com) zowel on-line analyzers voor de bepaling van zware metalen als draagbare modellen (ook voor grondmonsters) vanaf 5 ppb S Tethys (www.tethys-instruments.com) on-line analyzers gebaseerd op UV absorptie en fluorescentie Door deze unieke combinatie kan een breed pakket aan applicaties worden aangeboden voor u als klant. De applicaties die wij ondersteunen zijn: ammonium, benzeen, BOD, chloor, chloordioxide, chlorofyl A, chromaat, CZV, ethylbenzeen, fenol, fluoride, fosfaat, geleidbaarheid, H2S, hydrazine, kleur, koolwaterstoffen, natrium, natriumchloride, nitraat, olie in water, ozon, pH, redox, rhodamine, salpeterzuur, silica, sulfide, sulfiet, styreen, TDS, TOC, tolueen, totaal N, totaal P, toxicity, troebelheid, tolueen, weerstand, xyleen, zoutzuur, zuurstof, zware metalen en zwavelzuur Naast genoemde applicaties hebben wij een volledig programma ter ondersteuning van deze applicaties zoals filtratie, druk- en temperatuurreductie, behuizingen en zone 2 toepassingen. Om u op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen brengt BEST Instruments een nieuwsbrief uit die eens in de twee maanden verschijnt. Deze nieuwsbrief wordt elektronisch verstuurd in pdf formaat. Via het algemene e-mail adres of telefonisch is deze nieuwsbrief aan te vragen alsmede meer informatie over de door u gewenste toepassing.

Organisatie Met een gemotiveerd en vooral service gerichte instelling onderscheidt BEST Instruments zich omdat uw applicatie voor ons net zo belangrijk is als voor u. BEST Instruments is daarom ook bereid, in geval van twijfel, apparatuur op testbasis te plaatsen zodat u zeker weet dat u de juiste aanschaf doet. Samenwerking Met de leveranciers Swan, AppliTek, MTI en Tethys bestaat een nauwe samenwerking. Op deze manier kunt u optimaal profiteren van de kennis van meerdere bedrijven. Ook bij opstart en applicatie onderzoek zult u regelmatig dit in de praktijk ervaren door bijvoorbeeld een gezamenlijke opstart of onderzoek. Werkgebieden De werkgebieden lopen uiteen van zeer zuiver water, voedingswater, stoom & condensaat, drinkwater, koelwater, zwembaden & sauna’s, afvalwater, in- en effluent, milieu monitoring en andere waterstromen.

BEST Instruments Borgdomein 19, 9351 ST Leek Postbus 221, 9350 AE Leek tel (0594) 51 33 73 fax (0594) 51 78 36 [email protected] www.bestinstruments.nl Aangesloten bij: Certificaat: VCA

26


Brenntag Nederland BV Chemproha ChemiePartner BV is onderdeel van de Brenntag groep met het hoofdkantoor in Dordrecht. Binnenkort zal de naam opgaan in Brenntag Nederland BV. Wereldwijd is Brenntag de leidende distributeur van chemische producten met meer dan 300 vestigingen en 9000 werknemers. Wij voorzien onze klantenkring van een compleet portfolio aan chemische producten gebaseerd op precieze kennis van de producten en de juiste distributie daarvan. Hierdoor kunnen onze klanten zich concentreren op hun core business en profiteren van onze kennis en efficiency. Onze producten gaan naar elke denkbare industrietak in Nederland. Enkele sectoren waarin wij actief zijn: S petro-chemische industrie S aardappelen groenteverwerking S verf- en lijmindustrie S afval- en grondwaterbehandeling S bodemwassing en –immobilisatie S zwembaden Specifieke producten zijn: S specialiteiten voor formuleringen zoals bijv. biocides, enzymen, oppervlakte aktieve stoffen en chelating agents S pH correctiemiddelen S coagulanten (ijzer- en aluminium gebaseerd en organische producten) S flocculanten (complete range polyacrylamide) S (customer made) nutrienten gebaseerd op C, N en/of P S Filtratie producten (actief kool, anthraciet en andere) S customer made blends op aanvraag S immobilisatie producten S precipitatie producten tbv zware metalen

Brenntag Nederland B.V. Donker Duyvisweg 44 3316 BM Dordrecht tel (078) 654 49 44 fax (078) 654 49 19 [email protected] www.brenntag.com Telefoonnummers verkoopkantoren uit de eigen regio: Groningen (050) 368 26 00 Enschede (053) 480 18 18 Loosdrecht (035) 588 92 51 Sittard (046) 420 16 00 Dordrecht (078) 654 49 44 Aangesloten bij: VHCP Certificaat: ISO 14001, OHSAS 8001, HACCP en GMP

Brenntag Nederland BV werkt volgens de kwaliteitsnorm ISO 9001, 14001 en OHSAS 8001. Daarnaast nemen wij een actieve rol in het Responsible Care Program. Dit is een internationaal initiatief in de chemische industrie om de prestaties op het gebied van milieu, veiligheid en gezondheid continu te verbeteren.

27


Dynamiek is onze uitdaging! Zoveel vragen als er zijn vanuit de industrie, zoveel oplossingen heeft Duijvelaar Pompen. Ons standaard assortiment biedt een breed scala aan oplossingen voor zowel drink- en proceswater als vuil- en rioolwater. Door het gebruik van hoogwaardig roestvaststaal bieden onze pompen en installaties uitkomst in vele uiteenlopende toepassingen. Of het nu gaat om het verpompen van drinkwater met specifieke kwaliteitseisen of afvalwater met licht agressieve stoffen, onze pompen voldoen aan alle belangrijke internationale eisen en garanderen u optimale betrouwbaarheid. Samen zoeken naar een unieke oplossing Vele bedrijven voor u gingen de uitdaging met onze technisch specialisten aan. Met die ervaring in vele diverse projecten en omstandigheden zijn onze technisch specialisten de aangewezen schakel tussen uw specialisten en die van ons. Ook tijdens het engineeringtraject blijft die wisselwerking een belangrijke rol spelen. We bouwen het project tenslotte rond uw wensen en specificaties. Een huis vol specialisten Duijvelaar Pompen heeft vele specialismen onder een dak: van werktuigbouwkundigen tot electrical engineers. Alle kennis is in eigen huis. Directe communicatie maakt de looptijden van projecten buitengewoon kort. Zegt het bijvoorbeeld niet genoeg dat we veel van onze gereedschappen al jaren zelf ontwerpen, produceren en onderhouden? Bedrijfszekerheid Pompen spelen veelal een cruciale rol in het productieproces. Gedegen onderhoud is dan ook van groot belang. Door het afsluiten van een onderhoudscontract is bedrijfszekerheid gegarandeerd. En mocht het dan toch een keer mis gaan: onze landelijke serviceorganisatie is 24 uur per dag, 365 dagen per jaar paraat om dit op te lossen. Visie Duijvelaar Pompen is de grootste leverancier van producten en diensten voor schoon- en vuilwatertransport op de Nederlandse markt. Wij leveren unieke, klantgerichte oplossingen voor het totale traject: advies, ontwerp, levering, montage en onderhoud van pompen en pompinstallaties. Internationaal is DP een toonaangevende fabrikant van RVS verticale pompen en pompinstallaties voor transport van schoon- en vuilwater. Ons dagelijks handelen wordt gekenmerkt door open communicatie, creativiteit, zakelijkheid en pragmatisme. Organisatie in het kort S Fabrikant van roestvaststalen verticale pompen S Leverancier van rioolwaterpompen S Ontwerp en productie van besturingssystemen S Grootste onderhoudsbedrijf van pompinstallaties in Nederland S Exporteur naar meer dan 100 landen wereldwijd S 340 medewerkers in Nederland S Alle specialismen onder een dak

Als specialist in roestvaststaal realiseren en ontwerpen wij uitgebreide proceswaterinstallaties duijvelaar pompen Kalkovenweg 13 Postbus 28 2400 AA Alphen aan den Rijn tel (0172) 48 83 88 fax (0172) 46 89 20 [email protected] www.dp.nl Aangesloten bij: Aqua Nederland, Holland Pomp Groep Certificaat: ISO14001, ISO 9001 en VCA

28


Raak vertrouwd met een bewezen proces! Na ruim 7 jaren van overweldigende resultaten en meer dan 25 referenties in Europa binnen de Fijne chemische industrie, Pharmaceutische industrie, Petrochemische industrie en Afvalverwerkingsindustrie heeft FMC Foret het OHP® proces voor afvalwaterzuivering nu ook in Nederland geïntroduceerd. FMC Foret FMC Foret valt onder de industriële chemicaliën divisie van de Noord Amerikaanse multinational FMC Corporation. FMC Foret is al meer dan honderd jaren actief op de Europese markt voor chemicaliën en neemt daar een belangrijke positie in. FMC telt ruim 5000 medewerkers en is wereldwijd vertegenwoordigd met meer dan 37 productielocaties. Het OHP® proces voor afvalwaterzuivering neemt een belangrijker rol in binnen de bedrijfsvoering. Het team van FMC Foret draagt hierbij uitgebreide kennis en ervaring in de toepassing van dit innovatieve proces. Het OHP® process Het OHP® proces is ontwikkeld als oplossing voor zwaar belaste en moeilijk biologische afbreekbare afvalstromen. OHP staat voor chemische oxidatie met peroxide en is niet gericht op het scheiden of verplaatsen van vervuiling, maar op de verwijdering van ongewenste stoffen uit het water. Het OHP® proces is in staat organische vervuiling tot 99% te verwijderen. Het proces kan worden gebruikt als voorbehandeling op zwaar vervuilde deelstromen, maar ook als nabehandeling om specifieke stoffen te elimineren, bijvoorbeeld vanwege de KRW-richtlijn. Naast de reductie van CZV wordt de biologische afbreekbaarheid van het afvalwater verbeterd. Kenmerken van het proces zijn: S geen scheiding maar verwijdering van organische vervuiling S zeer geschikt als voorbehandeling voor zwaar belaste afvalstromen S effectief en kostenefficiënt proces S veilig en volledig geautomatiseerd proces S compacte en flexibele installatie

FMC Foret S.A. Plaza Xavier Cugat, 2 Edificio C, Planta 3a 08174 Sant Cugat del Vallés (Barcelona) Spanje www.fmcforet.com In Nederland: FMC Chemicals Netherlands BV Oosterhorn 14 Postbus 153 9930 AD Delfzijl tel (050) 785 17 05 fax (050) 785 17 31 [email protected] Aangesloten bij: Certificaat: ISO, VCA

Wij bieden u graag een OHP® laboratorium test aan, zodat u de mogelijkheden van dit proces op uw eigen afvalwater kunt ontdekken. Daarnaast beschikken wij over een mobiele pilot installatie om de resultaten ook op industriële schaal te kunnen garanderen. Als leverancier van Waterstof Peroxide willen we u ook op lange termijn graag van dienst zijn.

29


GMB bedient totale waterketen GMB ervaar de zekerheid GMB is een familiebedrijf dat op het (raak)vlak van land en water en in de waterketen een betrouwbare partner is voor opdrachtgevers. Als specialiteitenbedrijf leveren we een bijdrage door creatief en betrokken mee te werken aan oplossingen. Kennis GMB is specialist op het gebied van watergerelateerde projecten waarbij de nadruk ligt op het samenvoegen van verschillende disciplines en het creëren van toegevoegde waarde. En waar sprake is van nieuwe geïntegreerde contractvormen, met aandacht voor proces en omgeving. In deze multidisciplinaire werken verlangt de markt een hoog kennisniveau. GMB ontwikkelt kennis als drijvende kracht. Concepten GMB ontwikkelt zelf ook concepten vanuit de marktvraag, klantbehoeften of maatschappelijke ontwikkelingen. Met haar dienstenportfolio is GMB in staat om de gehele waterketen te bedienen, maar ook om vanuit functionele vraagspecificaties van opdrachtgevers te innoveren. Hierbij wordt samengewerkt met partners in de waterketen. Activiteiten GMB De activiteiten van GMB zijn samengebracht in vier clusters: GMB Civiel (Infra & Beton- en industriebouw) GMB Milieuwerken GMB Rioleringstechnieken GMB Slibverwerking Bij het soort werk dat GMB uitvoert, kunt u denken aan: S glooiïngs- en dijkwerken S gemalen en rioolwaterzuiveringen S aanleg en onderhoud van haventerreinen en logistieke bedrijfsterreinen S inspectie, reiniging en renovatie van leidingwerken S rioleringswerkzaamheden S bergbezinkbassins S droge en natte bodemsaneringen S inname en compostering van rioolwaterslib en drinkwaterslib S vergisting van organische reststoffen Specialismen en synergie Binnen de hoofdactiviteiten hebben de werkmaatschappijen veelzijdige specialismen ontwikkeld zoals speciale technieken om de bedrijfsvoering van gemalen en zuiveringsinstallaties tijdens de werkzaamheden in stand te houden. De onderlinge uitwisseling van de verkregen hoogwaardige kennis en ervaring en het toepassen daarvan bij advies, ontwerp en uitvoering leiden tot een grote mate van synergie die GMB ten dienste van haar opdrachtgevers stelt.

GMB is gevestigd op acht locaties in Nederland. Met 400 werknemers wordt een jaaromzet van circa 100 miljoen gerealiseerd. GMB Dalwagenseweg 51 4043 MT Opheusden Postbus 2 4043 ZG Opheusden tel (0488) 449 449 fax (0488)-442898 [email protected] www.gmb.eu Aangesloten bij: Bouwend Nederland Certificaat: - ISO 9001:2000 - VCA** 2004 - ISO 14001 - CKB - BRL SIKB)

30


Water (efficiency) in de Industrie Industriewater is een verzamelnaam voor diverse soorten proceswater. Deze worden bepaald door de behoefte van de bedrijven binnen de sector. Dit kan een behoefte aan kostenbesparing in het watergebruik of een specifieke waterkwaliteit per toepassing zijn. Hatenboer-Water is een veelzijdige partner voor uw water en levert standaard en op maat. De Hatenboer-organisatie heeft een lange historie op watergebied. De oorsprong ligt in het Rotterdamse waterleveringsbedrijf Hatenboer-Neptunus, dat al sinds 1906 de watervoorziening voor schepen en industrie in de havens verzorgt. Om op de steeds veranderende (water)vraag in te spelen, is in 1971 het waterbehandelingsbedrijf Hatenboer-Demi opgericht. Sinds die tijd is dit bedrijf uitgegroeid tot een moderne onderneming met een compleet programma apparaten, producten en diensten ten behoeve van (drink)waterbehandeling. Met de opkomst van membraanfiltratie in de beginjaren ‘80 is het leveren van deze innovatieve techniek onder de naam Demitec® gestart. Enkele jaren geleden zijn Hatenboer-Demi en Demitec samengevoegd in Hatenboer-Water. In Hatenboer-Water is alle expertise gebundeld en zodoende is de organisatie in staat de groeiende klantenkring een compleet pakket installaties, producten en diensten aan te bieden. HatenboerWater beschikt over een eigen ontwerpen productieafdeling. Mede dankzij een uitgebreid magazijn, flexibele werkplaats en ervaren servicedienst is Hatenboer-Water in staat om efficiënt uw waterproblematiek aan te pakken. Hatenboer-Water is onder andere uw partner voor: S ontzouten brakgrondwater; S produceren proces- of drinkwater uit zeewater; S produceren demiwater; S desinfectie middels o.a. koper/zilver-desinfectie (legionellapreventie), UV-desinfectie; S zuivering afvalwater; eventueel in combinatie met membraanbioreactor (MBR); S ultrapuur water; S terugwinning waardevolle componenten uit processtromen; S filteren zwevende vervuilingen; S ontijzeren grondwater; S reinigen en desinfecteren van waterleidingsystemen; S hergebruik afvalwater en spoelwater; S bemonsteren, analyseren en adviseren

Hatenboer-Water b.v. Mercuriusweg 8, Schiedam Postbus 6013 3002 AA Rotterdam tel (010) 409 12 00 fax (010) 409 12 10 [email protected] www.hatenboer-water.com Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: ISO, VCA

Missie Hatenboer-Water wil de beste partner zijn voor uw “waterzaken” in brede zin. Hiervoor houden wij een ‘up to date’ en uitgekiend programma producten, systemen en diensten paraat. Luisterend naar wat u ons vertelt en met een dynamische organisatie willen we door een juiste mix van producten, kennis, ervaring en flexibiliteit steeds klaar zijn om u naar wens van dienst te zijn. Als allround organisatie biedt Hatenboer-Water door innovatieve oplossingen, kwaliteit en service een extra dimensie.

31


Water naar wens Binnen de waterbranche weet men als geen ander dat schoon drinkwater niet zo natuurlijk is als het klinkt. Wanneer het water uit de kraan stroomt, is het immers al vele malen behandeld. Terugstroming, tegendruk en hevelwerking van verontreinigd water vormen de grootste bedreiging voor de zuiverheid van drinkwater. Wie met beheersingsprocessen van drinkwater te maken heeft, weet dan ook hoe belangrijk het gebruik van goede en veilige apparatuur is. In Europa is Honeywell toonaangevend als het gaat om meet- en regeltechniek op het gebied van water. De ideeën en producten van Honeywell worden overal toegepast waar gebruikers vragen om kwaliteit, bedieningsgemak en 100% betrouwbaarheid. Honeywell innoveert bestaande regeltechniek voor comfort, veiligheid en het bewuster omgaan met energie en water. Daarbij bieden wij voor vrijwel elk vraagstuk op het gebied van regelventielen de juiste oplossing. Onze hoogwaardige apparatuur voor het reduceren van druk, het filteren en het beveiligen van drinkwatersystemenen industriële proceswatersystemen staat al tientallen jaren garant voor de hoogste kwaliteit, functionaliteit en betrouwbaarheid. Honeywell biedt onder meer: S drukreduceerventielen, S filters, terugstroombeveiligingen S terugslagkleppen Allemaal appendages die ervoor zorgen dat water hanteerbaar is én dat vervuild water gescheiden blijft van drinkwater. En uiteraard zijn onze EA-, CA- en BA-beveiligingen KIWA-gecertificeerd. Daarnaast heeft Honeywell als enige in Nederland een KIWA-gecertificeerde drukreduceerregelaar op de markt, namelijk de D06F. Een bijzonder nauwkeurig en betrouwbaar drukreduceerventiel waarvan er wereldwijd al miljoenen zijn geïnstalleerd. Ook op het proceswatervlak streeft Honeywell naar perfectie. Met onze gepatenteerde filtersystemen en industriële kleppen met uiteenlopende toepassingen bieden wij een breed scala aan producten, dat uniek is in zijn soort. Naast de hoge kwaliteitseisen waar Honeywell zijn producten aan onderwerpt, blijven flexibiliteit en snelle levering hoog in ons vaandel staan. En omdat u als klant centraal staat, zijn er ook klantspecifiek oplossingen te bedenken voor uw wateruitdaging. Honeywell biedt water naar wens.

Honeywell BV Laarderhoogtweg 18 1101 EA Amsterdam ZO tel (020) 565 63 92 www.honeywell.nl Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: Kiwa

32


Kiwa Industrie & Water: dé partner voor de industrie Kiwa Industrie & Water richt zich met onderzoek en advies op die takken van industrie waarin water een essentieel onderdeel van de processen is. Daar worden voortdurend hogere eisen gesteld aan de kwaliteit en is efficiënt hergebruik van afvalwater inmiddels een must. Daardoor neemt de vraag naar gedegen kwaliteitsborging, technisch-wetenschappelijke ondersteuning en deskundige troubleshooting toe. Kiwa Industrie & Water is op al die terreinen dé partner. Drie kerntaken De activiteiten van Kiwa Industrie & Water zijn verdeeld over drie kerntaken. Dat zijn collectief/ multi-cliënt onderzoek, ondersteuning bij industriewatervraagstukken of implementatietrajecten en – samen met diverse industriële partners - het ontsluiten, verbreden en delen van kennis en ervaring. OPIW Innovaties op het gebied van kwaliteitsbewaking van drinkwater, proceswatergebruik en waterhergebruik zijn voor de industrie van groot belang. Innovaties vragen altijd om gedegen onderzoek; een specialisatie van Kiwa Industrie & Water. Voor brancheorganisaties zetten we multicliënt-onderzoeksprogramma’s op; gericht en gedegen onderzoek waar meerdere partijen binnen een branche hun voordeel mee doen. In dat kader worden uiteenlopende onderzoeken verricht voor en met , onder andere, de voedingsmiddelenindustrie, de papierindustrie en de chemische bedrijven. Recent is ook een aanvang gemaakt met het Onderzoekprogramma Industrie en Water (OPIW), waarin meer dan dertig industriële bedrijven participeren in verschillende toegepaste onderzoeksprojecten. Ondersteuning Ook individuele partijen kunnen bij Kiwa Industrie & Water terecht voor (implementatie)vraagstukken op het gebied van drink-, proces-, koelen afvalwater. De dienstverlening loopt uiteen van scenario- of bureaustudies tot laboratorium- en/of pilotonderzoek. Daarnaast ondersteunen we bij implementatie van industriële waterinstallaties door onafhankelijke, objectieve kwaliteitsborging, second opinion of zelfs troubleshooting.

Kiwa Industrie & Water Groningenhaven 7, 3433 PE Nieuwegein Postbus1072, 3430 BB Nieuwegein tel (030) 60 69 570. fax (030) 606 11 65 [email protected] www.kiwa-iw.nl Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: ISO

Kennisplatform Leren van elkaar. Kennis, ervaring en best practises uitwisselen. Weten wat er gebeurt op gebied van technologie, onderzoek en (internationale) weten regelgeving. Dat is het idee achter de verschillende Netwerkgroepen die Kiwa Industrie & Water faciliteert. De Netwerkgroepen zijn verdeeld over verschillende, branchegerichte fora, maar kunnen naar wens worden geformeerd. Zo kennen we ‘Voedingsmiddelenindustrie en water’, ‘Papierindustrie en water’, Chemische industrie en water’, ‘Waterbedrijven en industrie’, ‘Zwembaden’ en ‘Vleessector en Water’. In totaal zijn ruim veertig (multinationale) ondernemingen bij het Kennisplatform van Kiwa Industrie & Water betrokken.

33


Actief met decentrale afvalwaterzuivering Landustrie is actief met innovatieve proefprojecten decentrale afvalwaterzuivering. Het project in Sneek in het eerste in de wereld waarbij afvalwater in een woonwijk wordt gezuiverd tot een kwaliteit gelijk aan conventionele rioolwaterzuivering. In de bestaande woonwijk Lemmerweg-Oost zijn alle 32 woningen aangesloten op een eigen afvalwaterzuiveringsinstallatie. Productie van biogas Met behulp van een vacuümsysteem wordt het toiletwater ingezameld en, gescheiden van het resterend huishoudelijk afvalwater, afgevoerd naar het verzamelstation en in een vergistingsinstallatie gepompt. Tijdens het gistingsproces komt energie vrij in de vorm van biogas. Ook is in één van de woningen een vermaler aangebracht voor het keukenafval. Groente- en fruitafval hoeft niet meer in de GFT container maar wordt toegevoegd aan het afvalwater. Dit resulteert in een hogere productie van biogas in de vergistingsinstallatie. Terugwinning van nutriënten De eerste resultaten van de pilot zijn tijdens een symposium in november 2006 bekend gemaakt. De veronderstelde waterbesparing door gebruik van vacuümtoiletten van 25% blijkt nu te resulteren in een besparing van wel 40 tot 50%. Naast voordelen als waterbesparing, energieproductie en terugwinning van nutriënten worden ook de bestaande rioolwater-zuiveringsinstallaties ontlast. Membraanbioreactor Het tweede proefproject in Sneek staat opgesteld in de wijk Duinterpen waarbij het afvalwater van 200 woningen decentraal wordt gezuiverd door een membraanbioreactor. Met dit project kan worden aangetoond, dat het relatief eenvoudige, stabiele systeem weinig stroomverbruik en weinig slibproductie met zich meebrengt. In de wijk ligt een gescheiden rioolstelsel. DWA wordt opgepompt, door de installatie geleid, en weer teruggevoerd op het riool. Hergebruik als proceswater De proefinstallatie bestaat uit een combinatie van (an)aerobe zuivering en membraanfiltratie. Hierbij wordt getest of het effluent kan worden hergebruikt als proceswater in de industrie en tuinbouw. Het water moet in ieder geval kunnen worden teruggebracht op het oppervlaktewater. Ook op het gebied van hedendaagse afvalwaterzuivering is Landustrie nog steeds zeer actief. Met bijna een eeuw ervaring mag worden gezegd dat zij toonaangevend is op het gebied van de behandeling en transport van afvalwater. Zowel nationaal als internationaal levert Landustrie apparatuur voor riool- en afvalwaterzuiveringsinstallatie, industrieel en communaal. Op de Nederlandse markt richten de activiteiten zich op rioolgemalen, pompinstallaties, telemetriesystemen, rioolbeheer en een uitgebreid servicepakket. Landustrie Sneek BV Pieter Zeemanstraat 6 Postbus 199 8600 AD Sneek tel 0515-486888, fax 0515-412398 [email protected] www.landustrie.nl Bij aangesloten bij: VLM Bij certificaten: ISO 9001 : 2000 / ISO 3834-2 - VCA**

34


Gasheldere ideeën voor water Stilstand is achteruitgang. En omdat u juist vooruit wilt, is continue innovatie voor uw organisatie een belangrijke factor. Daar heeft u belangrijke partners bij nodig. Dat geldt ook voor uw gassenleverancier. Met Linde Gas Benelux heeft u een partner die niet alleen voor u klaar staat, maar die ook bewust met u meedenkt. Gas is even veelzijdig als gecompliceerd. Zo komt u gassen tegen bij de behandeling van drinkwater, afvalwater en proceswater, maar ook in zwembaden, viskweek, bij bodemsanering en slibverwerking. Denkt u bijvoorbeeld aan toepassingen met zuurstof zoals ontijzering, desinfectie met ozon, maar ook aan stankvermindering en capaciteitsvergroting van uw afvalwatersystemen. Koolzuur wordt toegepast voor het voorkomen van kalkafzettingen, precipitatie en pH-neutralisatie. Met een eeuw ervaring (tot 2007 onder de naam Hoek Loos) bieden wij oplossingen voor gastoepassingen in vrijwel alle marktsectoren. Specialisten met kennis van water én gassen zoeken graag samen met u naar het gewenste resultaat. Zij werken continu aan de optimalisatie van technieken en ontwikkeling van nieuwe technologieën. Zo bent u verzekerd van de meest efficiënte gasinjectietechnieken en een betrouwbaar opslag- en doseersysteem. Daarom is Linde Gas Benelux uw betrouwbare partner in zaken. Een efficiënte, innovatieve en succesvolle dienstverlener in gassenvoorzieningen, aanverwante services en applicaties op maat. Waarbij úw organisatie en bedrijfsprocessen centraal staan. Door onze technologische kennis en internationale ontwikkeling lopen wij wereldwijd steeds voorop met nieuwe concepten en gerichte toepassingen. Gedreven door ondernemerschap werken wij aan innovatie en oplossingen; ook voor uw organisatie. Het motto van Linde luidt: Ideas become solutions. Dat slaat op ónze ideeën, maar zeker ook op die van ú! Laten we daar samen verder aan werken. Linde Gas Benelux - ideas become solutions.

Linde Gas Benelux BV Havenstraat 1 Postbus 78 3100 AB Schiedam tel (010) 246 14 70 fax (010) 246 15 06 [email protected] www.lindegasbenelux.com Aangesloten bij: Certificaat: ISO, VCA, KIWA, NKO, HACCP

35


“Mogen wij u een rendabel proces aandoen?” Leverancier van waterbehandelingsinstallaties Als een van de weinige leveranciers van waterbehandelingsinstallaties beschikt Logisticon Waterbehandeling uit Groot-Ammers over een eigen productiefaciliteit. Dit maakt dat wij flexibel zijn, snel kunnen inspelen op veranderende vragen en door onze specifieke proces- en materiaalkennis u van een advies op maat kunnen voorzien. Ontwerp, bouw en verkoop; projectmatige aanpak Door onze uitgebreide ervaring met verhuurinstallaties ontwerpen wij installaties die naast prijs ook geoptimaliseerd zijn op operationele kosten, onderhoud en betrouwbaarheid. Door in 3D te ontwerpen worden diverse zaken beter inzichtelijk. Enkele voorbeelden van zuiveringscomponenten die wij bouwen zijn: S zandfilters, S biorotoren S actiefkoolfilters, S ionenwisselaars S flotatie-units S omgekeerde osmose (RO) S lamellen S ultra filtratie (UF) S separatoren S membraanbioreactoren (MBR) S beluchters S olie-waterscheiders S elektro-deïonisatie (EDI) S membraanontgassing Europa’s grootste verhuurder Naast bouw en verkoop hebben wij tevens op het gebied van waterbehandeling het grootste verhuurpark van Europa. De installaties kunnen ingezet worden voor tijdelijke projecten, maar ook om eventuele calamiteiten snel op te lossen. Uitgebreide klantenkring Onze klantenkring strekt zich uit van waterleidingbedrijven en waterschappen tot industrie en aannemerij. Allen hebben een installatie nodig welke scherp geprijsd is met de benodigde betrouwbaarheid en veiligheid. Pilot- en demonstratie-installaties Als u een keuze wilt maken welke zuiveringstechniek u wilt gebruiken en welke bedrijfsvoering hier het beste bij past is een pilotinstallatie een hele goede oplossing. Wij beschikken hiervoor over een grote vloot van mobiele testen demonstratie-units welke op specificatie gebouwd en verkocht of op huurbasis ingezet kunnen worden. De vaak zeer compleet uitgeruste installaties zijn er in diverse capaciteiten en uitvoeringen. Afhankelijk van het type te behandelen water hebben de installaties capaciteiten variërend van 0,2 tot 50 m3/h. Er zijn kleine systemen op frame tot units ingebouwd in een 20ft container of nog groter.

Logisticon BV Energieweg 2 2964 LE Groot-Ammers Postbus 38, 2964 ZG Groot-Ammers The Netherlands tel 0184 608260 fax 0184 608280 [email protected] www.logisticon.com Aangesloten bij: Metaalunie, VLM en DSTI Certificaaat: ISO9001 en VCA**

36


Poly Products: Uw lichtgewicht bouwpartner Poly Products BV te Werkendam (N.Br.) is Nederlands professionele maatwerkspecialist in glasvezelversterkt polyester voor de GWW sector. Onder de merknaam DETOS‚ worden technischen kwalitatief hoogwaardige, lichtgewicht behuizingen geproduceerd die nationaal én internationaal toonaangevend zijn. Vanwege de probleemloze inzetbaarheid in zelfs extreme klimatologische condities kunnen de DETOS‚ behuizingen tot ver buiten Europa worden aangetroffen. Modellenlijn Het unieke DETOS‚ concept omvat de volgende modellijnen: Polyshelter, het basistype. Ideaal inzetbaar om op efficiënte wijze uw pompen, gemalen en regelapparatuur tegen de elementen te beschermen. De opties en afmetingen zijn beperkt; iets dat u in de prijzen zult kunnen terugvinden. Garrison biedt, door een ideale prijs/prestatieverhouding, optimale mogelijkheden om installaties en apparatuur te beschermen tegen weer en wind, hitte en kou én om vanuit een ruime en comfortabele omgeving onderhoud te kunnen plegen. Hoogheemraadschappen en waterschappen in heel Nederland weten dit type behuizingen op waarde te schatten zodat ze kunnen worden aangetroffen bij awzi’s en rwzi’s, als omkasting voor poldergemalen, in de energiesector, de telecom business en de chemische industrie. Maar ook in de sectoren drinkwaterwinning, meet- en regeltechniek en zelfs in de Openbaar Vervoersector bewijzen de universeel toepasbare Garrison behuizingen hun duurzame inzetbaarheid. Olympic, onze high-end oplossing. Dit multifunctionele concept is geschikt voor de meest veeleisende omstandigheden. Toepassingen zijn onder andere portiersloges, kassa units, kiosken, bedieningsruimten en persoonsbehuizingen. Flexibel In een open en eerlijke dialoog met u kan Poly Products, door een vrijwel onbeperkte mate aan flexibiliteit tijdens ontwerp en productie, altijd een deskundige oplossing bieden voor uw behuizingsprobleem. Of het nu gaat om bescherming, esthetica, warmte- of geluidisolatie of chemische resistentie; Poly Products gaat geen uitdaging uit de weg.

Poly Products BV Bruningsstraat 10 4251 LA Werkendam tel. (0183) 50 71 50 fax (0183) 50 71 69 [email protected] www.polyproducts.nl Aangesloten bij: NRK en VKCN Certificaat: ISO, VCA

37


Uw bron voor watertestapparatuur Wie is Pro Water BV? Pro Water is een voorraadhoudende importeur/groothandel in meet-regel-doseerapparatuur en chemicaliën ten behoeve van waterbehandeling. Ons streven is de markt te beleveren met reagens, testsets en apparatuur waarmee praktisch elke parameter in elk soort water gemeten kan worden. Dit zowel continue als discontinue. We zijn van mening dat naast de levering kennis van zaken een absoluut vereiste is om voor de klant een optimaal resultaat te kunnen garanderen. Meettechniek Er zijn 2 vertegenwoordigingen waarmee we hoge ogen gooien binnen de waterbehandelingsmarkt en dat zijn de firma Tintometer met het merk Lovibond en de firma Heyl. Tintometer produceert testsets en apparatuur waarmee op basis van(spectro) fotometrie een zeer groot scala van parameters gemeten kan worden in elk soort water. Heyl is producent van geavanceerde en betrouwbare online meetapparatuur ook op basis van fotometrie. Naast de basisuitvoeringen voor meting van hardheid zijn er ook systemen beschikbaar voor carbonaathardheid, chloor en ijzer. Pro Water adviseert Wij adviseren afnemers in de juiste keus van de toe te passen meettechniek. Onze adviseurs hebben in de afgelopen jaren veel ervaring in de markt opgedaan. S Meet-regel-doseerapparatuur S Speciaalchemie S Opslag-en opvangsystemen S Vat-staafpompen S Zwembadchemicalien S Actief kool

Pro Water BV Lasinkesweg 4 Postbus 960 7550 AZ Hengelo tel (074) 291 51 50 fax (074) 291 53 50 [email protected] www.prowater.nl Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: -

38


Experts in desinfectie ProMinent Verder b.v. is de Nederlandse vertegenwoordiging van de internationale ProMinent Groep en joint venture tussen laatst genoemde en de Verder Groep. Al ruim 40 jaar is ProMinent wereldwijd actief in de waterbehandeling en doseeroplossingen in de procesindustrie. Toepassingen & industrieën ProMinent producten en installaties worden met succes toegepast in vele applicaties in verschillende bedrijfstakken. Enkele voorbeelden hiervan zijn: S neutralisatie van proceswater (zuivelindustrie) S afvalwaterbehandeling (voedingsmiddelenindustrie) S dosering van additieven (chemische industrie) S koeltorenwaterbehandeling (productie van elektriciteit) S dosering van enzymen (veevoederindustrie) S zwembadwaterbehandeling (zwembaden en sauna’s) Deze gekozen oplossingen kenmerken zich door procesverbetering, innovatie, veiligheid en de reductie van chemicaliën. Producten Het brede programma producten omvat: S magneetdoseerpompen (optioneel met timer of profibusaansluiting) S motordoseerpompen (met geïntegreerde frequentieregeling) S kunststof opslagtanks (standaard én geheel op klantwens gemaakt) S meet- en regeltechniek (sensoren en regelaars) S desinfectie-apparatuur (Chloordioxide, UV, ozon) Samen met het programma toebehoren is er voor elke applicatie een passende oplossing. Kwaliteit Kwaliteit heeft altijd de hoogste prioriteit; de reden waarom wij 80% van onze producten zelf produceren volgens ISO 9001:2000. Naast de kwaliteit van producten hecht ProMinent ook veel waarde aan de kwaliteit van serviceverlening, voor en na de aankoop. Complete installaties Al meer dan 20 jaar ontwikkelt, produceert en installeert ProMinent Verder doseer- en meet- & regelsystemen. Bij deze klantspecifieke installaties staan uw wensen en eisen centraal. Deze vertalen wij in een veilige, innovatieve en gebruiksvriendelijke oplossing.

ProMinent Verder b.v. Utrechtseweg 4a Postbus 12 3450 AA Vleuten tel (030) 677 92 80 fax (030) 677 92 88 [email protected] www.prominent.nl

Aangesloten bij: Aqua Nederland Certificaat: ISO 9001:2000 in de productie

Onderhoud, service en reparatie ProMinent Verder heeft de beschikking over een uitgebreid team van service medewerkers om uw ProMinent apparatuur op locatie of in Vleuten te onderhouden of te repareren. Daarnaast biedt ProMinent u wereldwijde service door een netwerk van ruim 40 eigen ProMinent vestigingen en 100 geautoriseerde agenten.

39


Rochema & Cepi: Of hoe een kwartje vallen kan Al in 1945 ontdekt ingenieur Theo Vermeiren het antikalk-effect dat een magnetisch veld heeft op die substanties in het water die de hardheid ervan bepalen. Hij ontwikkelde het eerste erkende én gepatenteerde magnetisch antikalk apparaat ter wereld: CEPI. Vandaag de dag is CEPI het enige magnetisch antikalk apparaat met meer dan een halve eeuw ‘ervaring’. Ondanks zijn leeftijd is CEPI springlevend en sterker dan ooit. Voortdurende intensieve research blijft innovatieve toepassingen opleveren en ideeën voor nieuwe of vervangende toepassingen volgen elkaar in een hoog tempo op. Uitgebreid productenprogramma Het CEPI-programma omvat inmiddels een uitgebreid programma standaardtypes met magnetische filters, geschikt voor hoeveelheden van 4 liter tot 50.000 m3 per uur en voor iedere soort leiding met een diameter van 6 tot 2.500 mm. De meer dan 50 optimaal functionerende producttypes worden in vrijwel ieder marktsegment succesvol ingezet bij het voorkomen of oplossen van kalkproblemen: op de particuliere markt, in scholen en overheidsgebouwen, kantoren, productiebedrijven,… De ervaring die daarmee is opgedaan, wordt continu ingezet voor het ontwikkelen van nieuwe CEPI-producten en het vervaardigen van antikalk apparatuur op maat voor specifieke toepassingen. In het verlengde hiervan doen zowel KU Leuven R&D als de technologische Universiteit van Kaunus, basis- en toegepast CEPI® onderzoek in opdracht van Rochema Trade BV fabrikant en leverancier. Milieuvriendelijkheid ten top CEPI verbruikt geen energie. Apparaten die tegen kalkaanslag beschermd zijn met CEPI verbruiken veel minder energie en gaan langer mee. CEPI verandert niets aan de chemische samenstelling van de te behandelen vloeistoffen, is onschadelijk voor de gezondheid en maakt het gebruik van antikalkchemicaliën volledig overbodig. CEPI kan de meeste waterverzachters die ingezet worden om kalkaanslag tegen te gaan, vervangen. Dit geeft grote financiële voordelen en voorkomt milieuvervuiling door spoelwater. CEPI maakt het mogelijk de indikkingsfactor in kringloopprocessen sterk op te voeren waardoor het waterverbruik aanzienlijk verminderd wordt. Kandidaat CEPI-dealers gezocht! Haast 40 jaar ervaring met water & lucht!

Rochema Weg en Land 7 Postbus 92 2660 AB Bergschenhoek tel (010) 521 74 25 fax (010) 521 91 59 [email protected] www.rochema.nl

Aangesloten bij: Metaalunie, Innco-Bedrijvenclub Certificaat: VCA

40


Rossmark, het antwoord op al uw watervragen Rossmark is toonaangevend op het gebied van waterbehandeling. We hebben kennis verkregen door het ontwerpen, bouwen en onderhouden van duizenden installaties. In de drinkwatersector, proces- en afvalwatersector, maar ook in laboratoria of ziekenhuizen biedt Rossmark u een passende oplossing. Maatwerk Naast de standaardsystemen biedt Rossmark ook maatwerk: S ontijzering S ontharders met tegenstroomregeneratie S geavanceerde RO systemen S CDI systemen S ionenwisseling etc. Voor specifieke markten zoals de voedingsmiddelen-, staal-, papieren energie-industrie hebben wij specifieke technologieën. Zo ook voor de petrochemie; proces- en afvalwater van een olieraffinaderij vereist een specifieke aanpak. Rossmark is uw partner. Door middel van de op zwaartekracht gebaseerde Tilted Plate Separator Systems (TiPSS)- technologie kan olie van water worden gescheiden. Als het gaat om waterzuivering volgens de strengste normen en hoogste kwaliteitseisen op slechts enkele vierkante meters, in ziekenhuizen of laboratoria biedt Rossmark u een geschikte oplossing met de uitstekende ELGA Labwater productlijn. Service en tijdelijke oplossingen Met AQUAMOVE® bieden wij een aantal direct inzetbare mobiele waterzuiveringsinstallaties ter voorkoming van een bedrijfsstop. Deze installaties kunnen ook worden ingezet als tijdelijke extra capaciteit. Uiteraard beschikt Rossmark over een sterke serviceorganisatie voor onderhoud en revisie, het verhelpen van storingen en het leveren van onderdelen, 24 uur per dag 365 dagen per jaar. Vernieuwing Rossmark blijft voorop lopen in technologische ontwikkelingen. Zo heeft Rossmark voor de verwijdering van zwevende stof uit industrieel en communaal effluent de nieuwe gepatenteerde technologie 3FM (Flexible Fibre Filter Module). Op zeer bedrijfseconomische wijze kan zwevende stof tot minder dan 5 mg/l worden verwijderd, waarbij tevens het fosfaatgehalte sterk gereduceerd wordt. Het 3FM filter wordt ook ingezet bij de voorbehandeling van membraanfiltratie voor drinkwaterbereiding en deelstroomfiltratie in gesloten koelwatersystemen.

Rossmark Celsiusstraat 34 Postbus 250 6716 BG Ede tel (0318) 69 15 00 fax (0318) 69 15 01 [email protected] www.rossmark.nl Aangesloten bij: AquaNederland Certificaat: ISO, VCA, KIWA en Sterlab

Allemaal top technologie die u van Rossmark mag verwachten. Met ruim 125 jaar ervaring hebben wij een passend antwoord op al uw water-vragen.

41


Managing the source of life Aandacht komt water niet tekort. Met de discussie over klimaatverandering staat het vakgebied wereldwijd in de belangstelling. De uitdagingen zijn groot, want de waterproblematiek is divers en complex. Om wereldwijd échte oplossingen te bieden brengen de adviseurs van Royal Haskoning hun technische, milieukundige, juridische, economische en bestuurskundige ervaring bijeen. Met aandacht voor de hele waterketen en watersystemen, combineren wij onze wereldwijde ervaring met ‘state-of-the-art’ oplossingen op het gebied van drinkwater, afvalwater, industriewater, riolering en waterbeheer. Bij Royal Haskoning werken meer dan 3.600 professionals vanuit zo’n 70 vestigingen in meer dan 25 landen op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, infrastructuur & transport, architectuur & bouw, gebouwinstallaties, industriële installaties, milieu, water, kust & rivieren en maritiem. Royal Haskoning is op watergebied werkzaam in de volgende disciplines: Waterbeheer S Oppervlaktewater S Grondwater S Ecologie S Watermanagement & economie S Kusten S Rivieren S Ruimtelijke Ontwikkeling Waterketen S Afvalwater S Drinkwater S Industriewater S Pompstations & gemalen

Royal Haskoning Barbarossastraat 35 Postbus 151 6500 AD Nijmegen tel (024) 328 42 84 fax (024) 323 29 18 [email protected] www.royalhaskoning.com Aangesloten bij: NVA, KVWN, Aqua Nederland Certificaat: ISO, VCA

42


Service in Separation: complete oplossingen in slibontwatering Door deskundige advisering, (tijdelijke) ontwatering en een brede kijk op afzetmogelijkheden van uw vrijkomende slibkoek, kan Service in Separation uw totale uitgaven in de meeste gevallen aanzienlijk laten verminderen. Service in Separation staat voor: S Advisering; S Optimalisatie van water- en slibhuishouding; S Oplossen calamiteiten; S Slibverwerkingsmogelijkheden; S Decanteronderhoud;

S Tijdelijke slibindikking en ontwatering met oa: S Zeefbandpersen S Decanteercentrifuges; S Indikbanden; S Kamerfilterpersen;

Tevens heeft Service in Separation ervaring met het reinigen van slibgistingtanks. Zowel bij het in bedrijf houden van de slibgisting als bij complete reiniging. De vrijkomende tankinhoud worden door Service in Separation gescheiden in verschillende fracties, zoals grof vuil, zand en slib. Mede door het mobiele scheidingslaboratorium kunnen op locatie snel en professioneel de eerste testen worden uitgevoerd. Door veel praktische ervaring en theoretische kennis kan Service in Separation u van dienst zijn door te onderzoeken of er binnen uw specifieke slibbehandelingproces optimalisatie mogelijkheden zijn. Hierbij wordt niet alleen naar de slibontwatering gekeken, maar wordt ook het afvalwaterbehandelingproces in de analyse betrokken. Doordat Service in Separation een projectmatig ingerichte organisatie is, kan zij oplossingen aanbieden met mobiele indik- en ontwateringinstallatie voor elk type slib. Deskundig personeel bedient de mobiele installatie. Service in Separation kan door de platte organisatie snel en efficiënt inspringen bij calamiteiten in slibontwateringprocessen. Doordat de installaties mobiel en compleet met de benodigde apparatuur zijn opgebouwd, kan snel gereageerd worden. Voor noodsituaties is Service in Separation dan ook 24 uur per dag beschikbaar. Kosten besparen zonder investeren! Service in Separation brengt samen met de klant het afvalwaterbehandeling- en slibontwateringproces in kaart, zowel op technisch als op financieel niveau, waarin ook de slibafzet wordt meegenomen. Service in Separation geeft een indicatie van de besparingsmogelijkheden en de kosten voor de uitvoering hiervan. Wanneer dat voldoende interessant is, zullen de optimalisaties door Service in Separation worden uitgevoerd.

Service in Separation bv Zuiveringweg 92 8243 PE Lelystad tel +31(0)320 292025 fax +31(0)320 292029 [email protected] www.servis.nu Certificaat: VCA*

De kosten hiervoor, worden betaald door een deel van het voordeel dat wordt behaald door de optimalisatie. Op deze manier kunt u kosten besparen zonder investeren.

www.servis.nu

43


ATM: Ook dé zuiveraar van afvalwater ATM (Afvalstoffen Terminal Moerdijk) is bekend als één van de grootste (in 2006 bijna 1.400.000 ton) verwerkers van industrieel afval van Europa. Naast afvalverwerking in haar thermische grondreiniging en haar pyrolyse-installatie is ATM ook groot in slibverwerking en het zuiveren van zwaar verontreinigd afvalwater. Voor de afvalverwerking en waterzuivering is ATM gecertificeerd op grond van de NEN-ISO-14001 milieunorm en de OSHAS 18001 arbonorm. Verder beschikt ATM over een eigen laboratorium voor de noodzakelijke chemische analyses bij acceptatie en verwerking van afval en afvalwater. Waterzuivering Jaarlijks zuivert ATM circa 400.000 ton met olie en organische stoffen verontreinigd afvalwater. Dit gebeurt in 2 stappen: eerst in een fysisch/chemische zuivering en vervolgens in een biologische waterzuivering. Sinds 2003 vindt de biologische waterzuivering plaats in 4 membraanbioreactoren (MBR) van elk 2000 m3 inhoud. Daarmee is ATM één van de eerste toepassers van grootschalige membraantechnologie bij waterzuivering. Voordelen van de MBR-techniek zijn een hoog reinigingsrendement, zelfs bij sterk wisselende voeding, en een lage slibproductie. De biologische waterzuivering kan zeer hoog belast worden met organische verontreiniging (CZV), omdat de reactoren zijn voorzien van koeling, waardoor de warmte van de biologische activiteit afgevoerd kan worden. Het gezuiverde afvalwater wordt afgevoerd via het rioolstelsel van het industrieterrein Moerdijk en vervolgens met de afvalwaterpersleiding en de rioolwaterzuivering in Bath geloosd op de Westerschelde. Slibverwerking Oliehoudend slib en andere sterk verontreinigde industriële slibben worden bij ATM in de SOVI (Slib Ontvangst - en VerwerkingsInstallatie) verwerkt met behulp van 3-fasen decanters. Bij dit decanteren ontstaan er 3 reststromen: water, olie en sediment. Het water wordt verder gezuiverd in de waterzuivering, de olie wordt opgewerkt en binnen ATM hergebruikt als brandstof en het sediment wordt bij ATM thermisch verwerkt in de pyrolyse-installatie. Leveranciers De belangrijkste leveranciers van afvalwater en slib bij ATM zijn industriële en chemische bedrijven, de olie- en gaswinning en raffinaderijen en de industriële en rioolreiniging. Ook wordt veel afvalwater bij ATM aangeleverd door de scheepvaart en als gevolg van scheepsreiniging, die bij ATM aan de eigen steiger kan worden uitgevoerd. ATM is een zogenaamde Haven OntvangstInstallatie (HOI) voor scheepsafvalstoffen. Overzicht activiteiten van ATM S thermische reiniging van verontreinigde grond en teerhoudend asfalt S pyrolyse van gevaarlijke afvalstoffen zoals verf, inkt, harsen, oplosmiddelen S waterzuivering S slibverwerking S scheepsreiniging S laboratorium

Afvalstoffen Terminal Moerdijk BV Vlasweg 12 Postbus 30 4780 PW Moerdijk tel (0168) 389 289 fax (0168) 389 270 [email protected] www.atmmoerdijk.nl Aangesloten bij: VLM Certificaat: ISO14001,OSHAS18001

44


Waar conventionele techniek stopt Triqua biedt totaaloplossingen op het gebied van waterbehandeling voor de industriële, maritieme, offshore, en huishoudelijke markt. Onze diensten overspannen alle mogelijke fases van een project van onderzoek, testopstelling tot (turn key) implementaties, after sales en financieringsconstructies. Hoe we werken Ons bedrijf is gespecialiseerd in totale wateroplossingen gebaseerd op ons one-stop-shop principe, waarbij we onderstaande diensten verlenen: S probleem analyse bureaustudie en procesoptimalisatie S testen op laboratoriumschaal en in de praktijk S proefdraaien op locatie S procesontwerp S globaal en gedetailleerd technisch ontwerp S inkoop S assemblage- en constructiewerkzaamheden op locatie S testen, in bedrijf stellen en opstarten S service contracten S help desk en after-sales S build own and operate & transfer (BOOT) Waarom Triqua Triqua heeft aangetoond klantspecifieke water oplossingen te kunnen leveren met talrijke referenties in de industriële, maritieme, offshore en huishoudelijke markt. Wij beginnen waar de conventionele techniek stopt. De meeste oplossingen die we geïmplementeerd hebben zijn unieke en innovatieve oplossingen. Daarnaast hebben wij ook een indrukwekkend aantal tests op laboratorium en praktijkschaal uitgevoerd die hebben bijgedragen aan onze brede kennis van water- en afvalwater oplossingen. We denken niet alleen in end-of-pipe oplossingen, maar kunnen ook in-process oplossingen leveren. Onze service eindigt niet na oplevering. Wij bieden standaard service contracten inclusief periodieke service bezoeken, management communicatie systemen met behulp van internet en 24-uur helpdesk. Triqua’s r&d afdeling heeft unieke en nieuwe opties ontwikkeld voor (afval)water, effluentpolishing en slib behandeling.

Triqua bv Vadaring 7 Postbus 132 6702 EA Wageningen tel (0317) 46 66 44 fax (0317) 46 66 55 [email protected] www.triqua.nl Aangesloten bij: IRO, NWP Certificaat: -

Triqua stelt zich ten doel om, in nauwe samenwerking met de klant, de meest efficiënte en economisch aantrekkelijke oplossing voor water behandeling te realiseren.

45


Wetsus Centre of excellence for sustainable water technology Wat is Wetsus? Wetsus, centre of excellence for sustainable water technology, is een onderzoeksinstituut, waarin de krachten van het bedrijfsleven en vooraanstaande kennisinstellingen zijn gebundeld. Wetsus richt zich op de ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van duurzaam water. De meerwaarde van het instituut ligt in de multidisciplinaire aanpak van biotechnologie en scheidingstechnologie. Wetsus is versmolten met het Technologisch Top Instituut voor Watertechnologie (TTIW) en heeft de ambitie uit te groeien tot het Europese Centre of Excellence op watergebied. Hoe werkt Wetsus? Binnen Wetsus werken toponderzoekers van diverse universiteiten en andere kennisinstellingen multidisciplinair samen. Vanuit het raakvlak van scheidingstechnologie en biotechnologie wordt duurzame technologie voor de behandeling en bereiding van water ontwikkeld. Het onderzoeksprogramma wordt bepaald door de bedrijven, die zich als participant aan Wetsus verbonden hebben, en uitgevoerd door de participerende universiteiten. Wetsus zorgt voor de organisatie en randvoorwaarden. Op deze manier worden wetenschappelijke excellentie en commerciële relevantie met elkaar verweven. Wat onderzoekt Wetsus? Het onderzoeksprogramma van Wetsus is verdeeld in de volgende thema’s: S zout S scheiding aan de bron S membraan bioreactoren S biofouling S energie uit water S sensoring S waterstof S concentraten Binnen de volgende aandachtsgebieden worden momenteel nieuwe thema’s opgezet: S schoonwatertechnologie S afvalwatertechnologie S interacties natuurlijke systemen S sensoring Hoe kunt u deelnemen aan Wetsus? Bedrijven kunnen op twee manieren deelnemen aan Wetsus: als participant en als platformlid. In beide vormen krijgen bedrijven toegang tot de kennis die gegenereerd wordt binnen Wetsus.

Deelnemende bedrijven: - als participant: Aquacare Europe, Bioclear, Brabant Water, Bright Spark, Coram, Waterschap de Dommel, DOW, EasyMeasure, Evides, Friesland Foods, Frisia Zout, Global Membrains, Hi-Light Opto, Hubert, Kiwa Water Research, Magneto Special Anodes, Landustrie, Lionix, Norit, Nuon, Paques, Procede, PWN, Schlumberger, Shell, Triqua, Unilever, Vitens, Waterlab Noord, WMD Water, Waterbedrijf Groningen, X-Flow.. - als platformlid: DHV, Dura Vermeer, Energy Valley, Grontmij, Heineken, Waterschap Hunze en Aa’s, Kurita, Nalco, NAM, Numico Research, Rabobank, Royal Haskoning, Technologie Centrum Noord-Nederland, Thermphos, Triodos Bank, Westt, Wetterskip Fryslan - als onderzoeksinstellingen: Wageningen Universiteit en Researchcentrum, Universiteit Twente, Technische Universiteit Delft. Wetsus Agora 1 Postbus 1113 8900 CC Leeuwarden tel (058) 284 62 00 fax (058) 284 62 02 [email protected] www.wetsus.nl

46


Hirschmann Automation and Control Het productassortiment van Hirschmann varieert van mobiele transmissie systemen en analoge en digitale radio transmissie technologie tot netwerkcomponenten en veldbus systemen. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug naar het jaar 1924. In dat jaar ontwikkelde Richard Hirschmann de bananensteker. Het eenmansbedrijf uit 1924 groeide uit tot een bedrijf met een leidende rol op het gebied van moderne communicatie systemen. Netwerktechnologie Als specialist op het gebied van automatiseringstechnologie levert Hirschmann complete infrastructuren voor bedrijfsbrede datacommunicatie. Het assortiment producten strekt zich uit van elektrische actuator- en sensorconnectoren via glasvezelinterfaces voor veldbussystemen tot en met netwerkcomponenten voor Ethernet (Fast en Gigabit Ethernet). Hirschmann is momenteel het enige bedrijf op de markt dat een compleet assortiment producten aanbiedt voor datacommunicatie in de industriële sector met behulp van Ethernet, waarbij redundantie een belangrijke ontwerpparameter is. Productontwikkeling op basis van klantbehoefte Productontwikkeling vindt plaats op basis van kennis en ervaring uit de praktijk. Vormgeving en montagewijze verschillen per industrie tak. Vereiste beschermingsmaatregelen en werkingtemperaturen verschillen eveneens. Om die reden geeft Hirschmann volledige vrijheid aan zijn klanten. De producten kunnen met vrij kiesbare parameters besteld worden, zodat deze kunnen worden toegepast van geconditioneerde ruimtes tot extreme omstandigheden. Advies Hirschmann treedt op als adviseur naar eindklanten, installateurs en System Integratoren. Op deze wijze worden verwachtingen en mogelijkheden optimaal op elkaar afgestemd. Goede werking van technische oplossingen kunnen in de fabriek bij Hirschmann Duitsland worden getoetst, waar alle gerenommeerde PLC- en DCS fabrikanten een applicatie testpaneel hebben. Op basis van deze testen wordt een lijst van voorkeursartikelen samengesteld. Werkgebieden S infrastructurele netwerken: besturingen van kunstwerken als bruggen, sluizen en tunnels. S netwerken voor video observatie. S fabrieksautomatisering: besturings- en supervisienetwerken voor automatisering van fabriekslijnen. Zowel PLC netwerken als DCS en SCADA netwerken. S waterwereld: besturingsnetwerken voor ruwwater, pompinstallaties, pijplijnbewaking, netwerken op drinkwater productie locaties en afval- en rioolwater installaties.

Hirschmann Automation and Control B.V. Pampuslaan 170 1382 JS Weesp Postbus 92 1380 AB Weesp tel (0294) 46 25 55 fax (0294) 48 06 39 [email protected] www.hirschmann.nl Aangesloten bij: Het Instrument Certificaat: ISO 9001

47


Atlas Copco, een begrip op het gebied van perslucht Atlas Copco is een internationale groep van industriële ondernemingen, opgericht in 1873, met haar hoofdkantoor in Stockholm. De groep biedt werk aan zo’n 27.000 mensen. Atlas Copco is gespecialiseerd in de ontwikkeling, fabricage en verkoop van een breed programma producten die in drie business areas zijn ingedeeld: S Compressor Technique S Industrial Technique S Construction & Mining Technique De productie vindt plaats in 68 fabrieken verspreid over 20 landen in 5 continenten. De producten worden verkocht en verhuurd via een wereldwijd verkoop- en servicenet verspreid over 150 landen. Een belangrijke succesfactor voor Atlas Copco is de consistentie in de leveringen én in de kwaliteit. Naast kwaliteit zijn milieu, ergonomie en veiligheid belangrijke zaken. Niet voor niets is Atlas Copco zowel ISO 9001:2000 als ISO 14001, PED volgens 97/23/EG, VCA** en STEK gecertificeerd. Atlas Copco is een begrip op het gebied van perslucht en loopt voorop als het gaat om kwaliteit, betrouwbaarheid en innovatie. We ontwerpen en fabriceren iedere machine volgens de laatste techniek, met de beste materialen en onder de hoogste kwaliteitsnormen. Ook besteden we veel aandacht aan het bedenken van milieuvriendelijke oplossingen. Het ontwerp van onze serie lagedruk compressoren voor bijvoorbeeld beluchting van afvalwater is daar slechts één voorbeeld van. Deze machines hebben een absoluut olievrije werking, een aangenaam geluidsniveau van 67 dB(A), een extreem laag energieverbruik en een plug en play concept dat een aparte fundering en extra leidingwerk overbodig maakt. Het brede leveringsprogramma van Atlas Copco omvat ook hogedruk lucht- en gascompressoren in verschillende capaciteiten, met of zonder frequentieregeling, persluchtdrogers, persluchtfilters, oliewaterscheiders, persluchtleidingsystemen, gereedschappen, generatoren, rots- en mijnbouwapparatuur.

Atlas Copco Compressors Nederland Merwedeweg 7 3336 LG Zwijndrecht Postbus 200 3330 AE Zwijndrecht tel (078) 623 02 30 fax (078) 610 06 70 [email protected] www.atlascopco.nl

Centrificaat: ISO 9001:2000, ISO 14001, PED volgens 97/23/EG, VCA, STEK

Water treatment technologies TNO Science and Industry is an internationally recognized research based knowledge and technology organisation for corporate trade and government. Our activities concern sustainable development by process innovation. Development of innovative patented water treatment technologies is one of the main activities of the Separation Technology Department. For more information please contact Albert Jansen ([email protected]).

TNO Science and Industry Our achievements in water treatment technologies DeNutritor - Biofouling prevention Moving Bed Adsorption - Waste water effluent polishing Memstill® - Desalination of seawater using waste heat Membrane Assisted Adsorption Separation - Removal of organics, endocryne disruptors, dyes and metals Membrane Assisted Crystalisation - Water softening Pertraction - Removal of organic components Membrane Bio Reactor - High flux filtration and optimal oxygen transfer NoONO - Removal of metals Emulsion Pertraction - Selective removal of metals Catalytic Membrane Contactor - Removal of NO3- or O2

TNO.NL

ADVERTORIAL 49

WATI NE NR OVAT M A R KI ET

Zoekregister online Op de website WaterForum Online is een uitgebreid bedrijvenregister te vinden met maar liefst 400 trefwoorden voor producten en diensten in de watersector. U kunt per trefwoord snel online een selectie maken uit 1000 leveranciers.

Kijk op: www.waterforum.net rubriek Producten ABC Membraanfiltratie

Hydrocyclonen

Boringen/boorbuizen

Doseringsapparatuur

Koelers/koeltorens Afdichtingen

Afvalwaterbeheer Flocculatiemiddelen

drinkwaterinstallaties

Niveaumeting Doseringsapparatuur

Biorotoren

Ontzouting

Omgekeerde osmose Membraanfiltratie

Lekkage- en buisdetectors Condensaatbehandeling

50

S E R V I C E PA G I N A V O O R U I T B L I K O P WAT E R F O C U S 2 0 07

Dit jaar verschijnen nog twee edities van WaterFocus waarin een onderwerp centraal staat. * Legionella - verschijnt 5 oktober Met de verwachte klimaatverandering zal de temperatuur in Nederland toenemen. Er zal meer gekoeld gaan worden, dus neemt de kans op legionellabesmettingen toe. Er zijn nieuwe technieken in ontwikkeling die veel betrouwbaarder zijn dan het spoelen van leidingnetten met warm water. Een aanscherping van de legionellawetgeving lijkt onwaarschijnlijk, maar de overheid zal zeker meer om preventie vragen.

VOORUITBLIK OP W AT E R F O C U S 2 0 0 7

* Meet en regel - verschijnt 7 december Vergaande automatisering bij waterbehandeling spaart niet alleen op loonkosten maar kan ook het rendement van het waterbehandelingsproces verhogen. Zo kan bijvoorbeeld een goede monitoring van de waterkwaliteit voorkomen dat een membraan snel vervuilt. Nieuwe sensoren ter grootte van een chips kunnen online legionellabacteriën meten. Er staan grote veranderingen voor de deur.

Voor redactionele bijdrage: [email protected] Voor adverteren: [email protected]

ADVE RTE NTI E I N D EX Adverteerder

Pagina

Telefoon

E-mail

Website

ABB Afvalstoffen Terminal Moerdijk Aquatech ASV Stübbe Nederland Atlas Copco Compressors Nederland AVK Nederland Bermad Holland BEST Instruments Brenntag Nederland Duijvelaar Pompen Evides Industriewater FMC Chemicals Netherlands GMB Grundfos Alldos Hatenboer-Water Hirschmann Automation and Control Honeywell Kiwa Industrie & Water Landustrie Sneek Linde Gas Benelux Logisticon Waterbehandeling Poly Products Pro Water ProMinent Verder Rochema Rossmark Royal Haskoning Service in Separation TNO Industrie en Techniek Triqua Wetsus

20, 51 43 16 22 47 23 24 25 26 27 52 28 29 2, 21 30 46 31 4, 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 48 44 45

(076) 508 62 00 (0168) 38 92 89 (020) 549 12 12 (026) 320 18 20 (078) 623 02 30 (057) 857 4 490 (078) 673 47 61 (059) 451 33 73 (078) 654 49 44 (017) 248 83 88 (010) 293 51 72 (050) 785 17 05 (048) 844 94 49 (051) 542 57 89 (010) 409 12 00 (029) 446 25 55 (020) 565 63 92 (030) 606 95 07 (051) 548 68 88 (010) 246 14 70 (018) 460 82 60 (018) 350 71 50 (074) 291 51 50 (030) 677 92 80 (010) 521 74 25 (031) 869 15 00 (024) 328 42 84 (032) 029 20 25 (055) 549 39 43 (031) 746 66 44 (058) 284 62 00

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

www.abb.com/benelux www.atmmoerdijk.nl www.aquatechtrade.com www.asv-stuebbe.de www.atlascopco.nl www.avknederland.nl www.bermad.nl www.bestinstruments.nl www.brenntag.com www.dp.nl www.evides.nl www.fmcforet.com www.gmb.eu www.grundfosalldos.com www.hatenboer-water.com www.hirschmann.nl www.honeywell.nl www.kiwa-iw.nl www.landustrie.nl www.lindegasbenelux.com www.logisticon.com www.polyproducts.nl www.prowater.nl www.prominent.nl www.rochema.nl www.rossmark.nl www.royalhaskoning.com www.servis.nu www.tno.nl www.triqua.nl www.wetsus.nl

(040) 297 49 80

[email protected]

www.sbo.nl

BIJSLUITERS SBO

C O LO F O N WaterFocus, magazine voor en over Industrie enWater, is een uitgave van:

NovaForum Business Media BV, Postbus 447, 5201 AK Den Bosch, (073) 621 96 15, www.novaforum.net Doelgroep Midden en hoger technisch, financieel, commercieel en algemeen management in de industrie (textiel, papier, voeding, chemie, etc.), de drink-, proces- en afvalwatersector en in toeleverende sectoren. Oplage 5.000 exemplaren Uitgever Rinus Onland Hoofdredacteur Jac van Tuijn Redactie Manon van den Brand, Margot van Gils Redactie secretariaat Manolda Potters, [email protected] Met medewerking van: Bart Jan Brandt, Henk Brons, Ivo Demmers, Peter van Essen, Marco de Groot (illustraties), Carolien Jansen, Bart van Konijnenburg, Johan van Mourik, Jaap Petraeus, Theo Schmitz, Maartje Verweij, Bert Welkers Verkoop Stephanie Tatzreiter, Henk van der Brugge en Rinus Onland (073) 621 96 15, [email protected] Verkoop secretariaat Peggy Tuinstra, telefoon: (073) 621 96 15, [email protected] Abonnementenadministratie WaterFocus wordt op aanvraag toegestuurd aan de relevante doelgroepen. De prijs van losse nummers bedraagt 10,00 euro. Aanvraag en/of adresmutaties via [email protected] Vormgeving Matchfield Concept & Design, Hoofddorp Druk Den Haag offset B.V. Rijswijk Leveringsvoorwaarden Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van NovaForum Business Media BV zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te ‘s Hertogenbosch. Copyright NovaForum Business Media BV, 2007 Auteursrecht op inhoud en vormgeving zijn voorbehouden aan de uitgever. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen uit WaterFocus is slechts toegestaan met bronvermelding en na schriftelijke toestemming van de uitgever.

Hoger rendement!

Hogere productiviteit tegen lagere productiekosten. ABB Consulting biedt een compleet pakket van diensten en oplossingen, gericht op kostenreductie en verbetering van uw productieproces. En dat alleen door efficiënter gebruik te maken van de al aanwezige middelen. Dus zonder verdere investeringen. U bereikt samen met ABB maximale productiviteit door onze unieke expertise op het gebied van consultancy en onderhoudsmethodieken. Wij bieden volledige ondersteuning bij de implementatie van de voorgestelde oplossingen. Ook begeleiden we de veranderingen in uw bedrijf en stimuleren de continue verbeteringsslag. Wenst u dus een hogere productiviteit tegen lagere productiekosten? Neem dan contact met ons op.

ABB b.v. Mon Plaisir 40 4879 AN Etten-Leur Tel. +31 (0)76 5086200 E-mail [email protected] Website www.abb.nl

! $!

!" ! !

" ! "! !! " " "" " ! " ! ! "

! " # !# "" "

! " #! " ! ! "

#! " !#

Evides Industriewater Schaardijk 150 • 3063 NH ROTTERDAM Postbus 4472 • 3006 AL ROTTERDAM tel. +31 (0)10 293 51 72 www.evides.nl

juli Focus op: Marktontwikkelingen, Producten, Diensten & Bedrijven

Recommend Documents