h
e
f oo
je
je
d?
j ti
ve
bo n
je
me
t?
el Vo
e al la n g e t je j ij d
ro
? fd
t? Vo
el
je
oo
ve bo
lf ?
me
n
ze je
bl e
al je
je l
je h o o fd ? en ov
h
b en
oo
em
kn
er
p?
je
ze
l ob
de
ov
lf
?
ei
en
pr e bl
me
n
b
Gro
de
je
sc
z
r
n ove
p
hi
i
on
?
j ij sy c
V o el j e j e v a a k
Z it
Vo e
p? ek e
d hoof
j e z e lf ?
G r o e ie n d e p r o
in
n
er
h
over
ov
hi sc
ker
ker
Z it j i j psy c
oo
V o el j e j e v a a k onz e
?
ze
e
ot d r
on
l
g an
j ti
ak
n d e
va
e ie
je
Gro
?
d e k n o op ? c h in
n
pr
Vo
ob
el
le
h
e
rot
je
h is c h i n d e k n o o p ?
al
je
ng
ro
c h is
t ij d
kn
psyc
la
d
psy
V oel j e j e al la n g e
de
j ij Z it
j e z e lf ?
j ij Z it
n
j
Vo
el
va
on ak
over
er zek
Gr
oe
i
en
de
p
ro
JONG VOLWASSENEN hulp bij psychische problemen voor jongeren van 18 tot en met 25 jaar
G G Z W N B Geestelijke GezondheidsZorg Westelijk Noord-Brabant
JONG VOLWASSENEN voor
H ulp b ij p s y c h is c h e p r o ble m e n jo ng er e n van 18 tot e n m et 25
Zit je psychisch in de knoop? Groeien de problemen boven je hoofd? Voel je je vaak onzeker over jezelf? Voel je je al lange tijd rot?
Lees deze folder. De afdeling Jongvolwassenen van GGZ WNB kan je helpen.
jaar
2
GGZ WNB afdeling Jongvolwassenen De Kade, klinische afdeling: Karel Doormanstraat 1 4624 EX Bergen op Zoom telefoon: (0164) 28 93 66 e-mail:
[email protected] Ambulante afdeling: Rooseveltlaan 148 4625 DE Bergen op Zoom telefoon: (0164) 28 95 95 e-mail:
[email protected]
INHOUD i n h o u d
Lees dit eerst
5
...............................................................................................�
1
Wanneer moet je hulp inroepen (en hoe doe je dat)?
2
Hoe werkt de afdeling Jongvolwassenen van GGZ WNB?
3
Wat houdt een individuele behandeling in?
4
Welke jongerengroepen zijn er?
5
Wat gebeurt er als je opgenomen bent?
6
Na de behandeling
7
Meer informatie over psychische problemen
6
.......
3 ...................................................................................................................�
8
........................................................
12
.....................................................................................................................
14
..........................................................................
18
............................................................................................................................................................................................
22
................................................
23
4
LEES DIT EERST l e e s
d i t
e e r s t
Tussen je 18e en 25e jaar gebeurt er van alles in je leven.
Het allerbelangrijkste is: loop niet te lang in je eentje rond
Je komt losser van je ouders te staan. Misschien woon
met je problemen. Praat erover met een vriend of vriendin,
je al op jezelf. Je zoekt je plek in de maatschappij, maar
met je ouders, met een leraar of buurvrouw of met de huis-
je moet er nog achterkomen wat wel en niet bij je past.
arts. Je denkt misschien dat je de enige bent, maar er zijn
Vriendschappen kunnen ook veranderen. Sommige jeugd-
ontzettend veel mensen die psychisch in de knoop zitten.
vrienden verlies je uit het oog en je ontmoet nieuwe men-
Het is vaak al een hele opluchting als je je sores kunt delen.
sen. Ook krijgen veel jongeren van deze leeftijd een relatie. Een behandeling bij ons betekent niet dat wij alles voor Deze periode in je leven kan met pieken en dalen
je oplossen. We bieden je gereedschappen waarmee
gepaard gaan. Het ene moment zit je vol zelfver-
je je problemen zelf kunt aanpakken. En we leren je
trouwen, het volgende moment ben je onzeker
hoe je op een goede manier grip krijgt op je leven.
en denk je heel negatief over jezelf. Het kan een leuke tijd zijn, maar ook een heel moeilijke.
“Hulp vragen is geen teken van zwakte, maar juist van moed”, zegt een van de jongeren die bij ons in behan-
Soms groeien de moeilijkheden je boven het
deling is. Een van onze psychologen zegt het zo: “Ik
hoofd. Je kunt psychisch in de knoop raken. Als
heb veel respect voor mensen die zich aanmelden
je het gevoel hebt dat je er zelf niet meer uit-
voor een behandeling. Zij durven te investeren in zich-
komt, dan kan de afdeling Jongvolwassenen
zelf, en hebben daar hun verdere leven profijt van.”
van GGZ WNB hulp bieden. Onze hulpverleners zijn gespecialiseerd in psychische problemen bij
Het team van de afdeling Jongvolwassenen van GGZ WNB
mensen van pakweg 18 tot en met 25 jaar. In deze folder lees je:
P.S. Durf je de stap naar hulp nog niet te zetten? Wil je
• met welke problemen je bij ons terechtkunt;
eerst meer weten over psychische problemen? Kijk
• wat we voor je kunnen doen;
dan achter in deze folder. Daar staan websites
• hoe het bij ons in zijn werk gaat.
genoemd met meer informatie.
5
1
WANNEER EN HOE W a n n e e r ( e n
m o e t h o e
j e h u l p i n r o e p e n d o e j e d a t ) ?
Er komt veel op je af in je ontwikkeling naar volwassen-
• als je te achterdochtig bent;
heid. Het is dan ook normaal dat je het af en toe moeilijk
• als je veel te veel of juist veel te weinig eet;
hebt. Je kunt somber zijn, onzeker, of bang. Als dat niet te
• als je genoeg hebt van je heftige stemmingswisselingen;
lang duurt, en als je er met steun van familie of vrienden
• als je niet meer goed functioneert op school of
wel uitkomt, leer je met dat soort gevoelens om te gaan.
op je werk; • als je familieleden of vrienden zeggen dat je hulp
6
Maar je kunt ook vastlopen. Bijvoorbeeld omdat je het thuis niet prettig hebt. Omdat je ADHD hebt, autisme, eetproblemen of leerproblemen. Misschien is er iets naars gebeurd in
moet zoeken; • als je je weer vrolijk en prettig wilt voelen, en minder onzeker wilt worden.
je leven, en ben je somber of angstig geworden. Dit is een lange lijst. Misschien herken je je erin, misschien Het is verstandig om hulp te zoeken:
ook niet. Als je twijfelt of je professionele hulp nodig hebt,
• als je alleen nog maar somber bent of je al heel
kun je het altijd bespreken met je huisarts of met iemand
lang rot voelt;
in wie je vertrouwen hebt.
• als je je helemaal terugtrekt in jezelf en geen contact meer hebt met anderen;
Hoe roep je hulp in?
• als je je met je gevoelens geen raad weet;
Als je denkt dat je professionele hulp nodig hebt, kun je
• als je regelmatig denkt dat je dood wilt;
het beste naar je huisarts gaan. Je hebt namelijk een ver-
• als je angstig bent of paniekaanvallen hebt;
wijsbriefje nodig voordat je bij ons komt. Je kunt deze fol-
• als je niet meer naar buiten durft;
der over de afdeling Jongvolwassenen aan je huisarts laten
• als je niets meer doet omdat je bang bent om te falen;
zien. Hij of zij kan contact met ons opnemen voor meer
• als je denkt dat je jezelf niet meer in de hand hebt;
informatie. Het telefoonnummer van ons secretariaat is
• als je gek wordt van de drukte in je hoofd;
(0164) 28 95 95.
• als je je extreem gedraagt; • als je jezelf beschadigt;
Als je 18 jaar of ouder bent, hoef je je ouders niet te vertellen
• als je vreemde gewaarwordingen hebt, stemmen hoort
dat je hulp zoekt. Maar we vinden het beter dat je je proble-
of dingen ziet die er eigenlijk niet zijn;
men ook met je ouders bespreekt, als dat mogelijk is.
Waar of niet waar? “Als je psychische problemen hebt, ben je een uitzondering” Niet waar. Ongeveer 3 miljoen mensen in Nederland hebben psychische klachten. 1 op de 10 mannen en 1 op de 5 vrouwen heeft minstens eenmaal in het leven een depressie. Bijna 20% van alle Nederlanders heeft in zijn of haar leven ooit last van een angststoornis. Zeker 3 op de 100 kinderen hebben last van ADHD. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. (www.fondspsychischegezondheid.nl.)
“
Het hoeft niet heel erg slecht met je te gaan. Soms is het verstandig om hulp te zoeken voordat het uit de hand loopt. Petra (19), in behandeling bij de afdeling Jongvolwassenen
“ “
”
“Je moet je problemen zelf oplossen” Niet waar. Als je een gebroken been hebt, ga je naar de dokter. Als je kiespijn hebt, ga je naar de tandarts. Waarom zou je geen hulp mogen zoeken als je je rot
Het is knap als je jezelf aanmeldt voor een behandeling, want dat betekent dat je aan jezelf wilt werken; dat je openstaat voor veranderingen. Ingmar (22), in behandeling bij de afdeling Jongvolwassenen
”
voelt?
“Professionele hulp inroepen doe je pas als het echt uit de hand loopt”
Je hoeft niet meteen goed onder woorden te brengen hoe je je
voelt. Vaak zitten jongeren met een brij aan gevoelens en vragen. Dan zeggen ze: ‘Het gaat niet, ik weet het ook niet. Het is niks allemaal.’ Wij helpen je om de dingen op een rijtje te zetten. Dat is al een belangrijke stap om je beter te voelen. Jef Krijnen, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige
”
“
Omdat je volop in ontwikkeling bent, kun je op veel gebieden vastlopen. Maar het mooie is dat je ook heel veel mogelijkheden hebt om te veranderen, juist omdat je jong bent. Het kan dus ook weer op veel gebieden goed gaan. Miranda Nuijten, psychiater
”
Niet waar. Het is belangrijk om niet te lang in je eentje door te modderen. Hoe langer je wacht, hoe meer hulp je vaak nodig hebt.
7
2
HOE WERKT HET? H o e w e r k t d e a f d e li n g J o n g v o l w a s s e n e n v a n G G Z W N B ?
De afdeling Jongvolwassenen is onderdeel van GGZ WNB (Geestelijke GezondheidsZorg Westelijk Noord-Brabant). GGZ WNB geeft hulp aan mensen met psychische proble-
8
men. De afdeling Jongvolwassenen is er speciaal voor jonge mensen van (ongeveer) 18 tot en met 25 jaar. Ambulant of klinisch We maken een onderscheid tussen ambulante behandeling en klinische behandeling. Een ambulante behandeling betekent dat je gewoon thuis of zelfstandig woont. Regelmatig kom je naar ons toe voor een gesprek, therapie, begeleiding of een groep. Een klinische behandeling houdt in dat je een tijd(je) opgenomen bent. Je woont samen met andere jon-
Eerst een intakegesprek
geren in ons pand in Bergen op Zoom en je volgt
Je krijgt altijd eerst een intakegesprek met een van
verschillende therapieën. Een klinische behandeling
onze hulpverleners. Daarin kijken we wat je proble-
is veel intensiever dan een ambulante behandeling.
men zijn en waar die mee te maken hebben. We praten over allerlei aspecten van je leven: je opleiding of
In de volgende hoofdstukken lees je meer over de
werk, je relaties, hoe je woont, hoe de verhoudingen
verschillende behandelingen. We noemen deze ook
thuis zijn, noem maar op.
wel ‘modules’.
De hulpverlener met wie je het intakegesprek hebt,
Weer verder op weg Je zou het zo kunnen zien: de afdeling
2
Jongvolwassenen helpt je weer verder op weg. Je klopt bij ons aan omdat je te veel hindernissen tegenkomt op je pad, of niet weet welke kant je op moet. Of omdat je je niet veilig voelt of doodmoe bent. In elk geval red je het even niet in je eentje. Bij ons krijg je een behandelaar: iemand die met jou een route uitstippelt door onze afdeling. Een soort reisbegeleider dus. Samen bespreken jullie wat je nodig hebt. Dat kan van alles zijn: een bespreekt daarna in ons team welke behandeling het
jongerengroep, individuele therapie, een
meest geschikt voor je is. Het kan ook zijn dat we je
opname, deeltijdbehandeling, medicij-
doorverwijzen naar een andere organisatie als je daar
nen of begeleid wonen. Er zijn allerlei
beter op je plek bent.
combinaties mogelijk.
Soms is er een wachttijd tussen het intakegesprek en de behandeling, maar we proberen de wachttijd zo
Voorbeeld
kort mogelijk te houden.
Het kan zijn dat je eerst een tijdje individuele therapie volgt. Als je weer wat in
Vaste behandelaar
balans bent, doe je mee aan een
Als je eenmaal in behandeling bent, krijg je een vaste
Jongerengroeigroep. Daarna kun je
behandelaar. Samen met hem of haar bekijk je welke
alleen verder. Af en toe heb je nog con-
modules je gaat volgen. Als je opgenomen bent, heb
tact met je behandelaar om te bespreken
je ook een vaste begeleider.
of je op de goede weg zit. Nog een voorbeeld Je hebt het zo moeilijk dat je een tijd opgenomen wordt. Je werkt een aantal maanden heel intensief aan je problemen. Daarna kun je weer op jezelf wonen, maar wel met begeleiding. Ook doe je mee aan de Nabegeleidingsgroep. Af en toe heb je een gesprek met de psychiater over medicijnen.
9
De uitgangspunten van onze behandelingen We vinden het belangrijk: • dat je zelf je keuzes leert maken; jij bepaalt zelf hoe je je leven inricht; • dat je ontdekt wie je eigenlijk bent; • dat je een zelfstandige volwassene wordt; • dat je een eigen vriendenkring opbouwt en een relatie kunt aangaan; • dat je je op een gezonde manier losmaakt van het gezin waarin je bent opgegroeid. Jij bent degene die aan het roer van je eigen leven staat, ook als je bij ons in behandeling bent. Je bent verantwoordelijk voor je eigen proces, dat geef je niet uit handen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat er dingen gebeuren die jij niet wilt. mee bezig bent. Ze kunnen je stimuleren om verder
10 Steun uit je omgeving
aan jezelf te werken. Ten tweede kunnen we samen
We willen graag je ouders, vrienden, partner of ande-
met mensen uit je omgeving bekijken waarom je
re familieleden betrekken bij de behandeling.
vastgelopen bent. Het gaat er dan niet om een
Ten eerste omdat zij je kunnen steunen bij waar je
‘schuldige’ aan te wijzen, maar om te leren van dingen die gebeurd zijn. Ook hier geldt: we betrekken alleen je ouders, partner of iemand anders bij de behandeling als jij daar achter staat. Weer verder op weg Doel van de behandeling is dat je weer ‘gewoon’ kunt functioneren. Dat je op een goede manier verder kunt met alle taken waar je in deze levensfase voor staat. We lossen de problemen niet voor je op, maar leren je hoe je dat zelf kunt doen. We steunen je en geven je gereedschappen om beter om te gaan met jezelf en met anderen. Soms moet je leren accepteren dat je beperkingen hebt, en dat je ook met beperkingen een leuk leven kunt hebben.
Beroepsgeheim
2
Als je bij ons in behandeling bent, kun je met meerdere hulpverleners te maken krijgen: een psychiater, een psycholoog, therapeuten, begeleiders en sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen. Alle hulpverleners hebben een beroepsgeheim. Als jij niet wilt dat zij bepaalde zaken met anderen (bijvoorbeeld je ouders) bespreken, gebeurt dat ook niet.
“
Als mensen vragen wat ik doe, zeg ik dat ik opgenomen ben. Sommigen zeggen: wat goed dat je dat doet. Maar anderen vinden het eng. Ze vragen bijvoorbeeld: word je volgestopt met pillen? Of: wat voor mensen zitten daar? Ze hebben het idee dat je helemaal geflipt en gedrogeerd bent als je opgenomen bent, maar dat is helemaal niet zo. Ingmar (22), in behandeling bij de afdeling Jongvolwassenen
”
11
3
WAT HOUDT HET IN W a t
12
h o u d t e e n i n d i v i d u e l e b e h a n d e li n g i n ?
Er zijn verschillende mogelijkheden (‘modules’) voor
Miranda Nuijten, psychiater
individuele behandeling:
“Een psychiater is een arts die
• Je kunt gesprekken hebben met een psycholoog of
gespecialiseerd is in psychische
psychotherapeut om meer inzicht te krijgen in wie
problemen. Je komt bij mij terecht
je bent. Je hebt dan bijvoorbeeld eens per week
als je medicijnen nodig hebt of als
een afspraak van drie kwartier.
niet helemaal duidelijk is wat er met je aan de hand is.
• Of je krijgt therapie om te leren op een andere
Ook kom ik in beeld als je een crisis hebt. Soms geef ik
manier met je problemen om te gaan. De therapeut
individuele therapie. Daarin leer ik je anders tegen je pro-
kan je opdrachten meegeven, zodat je buiten de
blemen aan te kijken.”
therapie kunt oefenen met ander gedrag. • Je kunt ook begeleiding krijgen als je het contact met je ouders wilt verbeteren of herstellen. • Daarnaast zijn er therapieën die minder op praten
Heike van Klinken, psycholoog en psychotherapeut “Een psycholoog of psychotherapeut nodigt je uit om naar je eigen aandeel in je problemen te kijken. Want dat
zijn gericht, zoals bewegingstherapie en creatieve
is het deel dat je kunt veranderen. We zoeken in een
therapie.
behandeling altijd naar wat bij jou past. Sommige jongeren willen vooral in het hier en nu leren hoe ze met
Voor een individuele therapie kom je bij een psy-
hun klachten kunnen omgaan. Anderen willen dieper
choloog, psychotherapeut of sociaal-psychiatrisch
graven en de oorzaken van hun problemen onderzoe-
verpleegkundige (spv). Als je medicijnen nodig
ken. Ik werk ook als systeemthera-
hebt, komt de psychiater eraan te pas. Ook als je
peut. Dat betekent dat ik samen
ingewikkelde problemen hebt, wordt de psychiater
met jou gesprekken voer met het
ingeschakeld.
‘systeem’ waarin je leeft. Dat kan je familie zijn, maar ook je vrienden of je partner.”
Groep of individueel? Soms heb je individuele gesprekken met
2
een psycholoog. Soms is een groep beter voor je. Twee jongeren die in een groep hebben gezeten, vertellen daar het volgende over: “Ik denk dat ik van de groep meer leer dan van individuele gesprekken, omdat ik een moeilijke prater ben. Het helpt als je anderen hoort praten over soortgelijke dingen. Ik vond mezelf eerst een beetje vreemd, maar nu helemaal niet meer.” Joyce Belaert, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (spv)
“Bij individuele gesprekken is alle aan-
“Als spv doe ik verschillende dingen: intakes, individuele
dacht op jou gericht. Dat is prettig. Maar
behandelingen, gezinsgesprekken en huisbezoek. Bij een
als je gesloten bent, heb je meer aan een
psycholoog ga je vaak wat meer de
groep. Bovendien: een groep is meer het
diepte in. Een spv steunt je vooral bij
echte leven, de realiteit.”
de vragen en problemen in het hier en nu. Ook help ik je structuur aan te brengen in je leven. Je zou kunnen zeggen dat ik naast je sta in het behandelproces en je stimuleer om aan jezelf te werken.” Jef Krijnen, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (spv) “Een individueel gesprek is niet dat jij moet praten en ik alleen maar ‘hmm’ zeg, zoals je weleens op tv ziet. We doen het gesprek samen. Samen zoeken we waar je tegenaan loopt en hoe je dat kunt veranderen. Daarbij werken we niet volgens een vast stramien. Per keer bekijken we wat nodig is.”
13
4
JONGERENGROEPEN Welke
14
jongerengro ep en
zijn
er?
We hebben verschillende jongerengroepen. In zo’n
De ZZ-groep: Zelfstandig Zelfverzekerd
groep praat je met leeftijdsgenoten over je proble-
• Voor wie?
men. Je kunt veel van elkaar leren. Bovendien merk je
Voor jongeren die niet goed weten wie ze zijn en
in een groep dat je niet de enige bent. De groepen
wat ze willen. ZZ staat voor Zelfstandig en
worden begeleid door therapeuten.
Zelfverzekerd. En dat is waar je aan werkt.
Veel van onze groepen zijn open groepen. Dat bete-
• Wat leer je er?
kent dat je op elk moment kunt instromen. Als je
Je leert over jezelf na te denken; over je gevoelens
genoeg geleerd hebt, kun je weer stoppen. Je komt
en ervaringen. Je onderzoekt samen met de ande-
meestal eens in de week bij elkaar.
ren waarom je vastloopt en wat helpt om beter te
De aanmelding gaat via je behandelaar.
functioneren. Ook probeer je nieuwe dingen uit. Je blijft vooral in het hier en nu.
Hieronder staat beschreven welke groepen er zijn. Inzichtgevende groep Jongerengroeigroep • Voor wie?
• Voor wie? Voor jongeren die goed kunnen nadenken over
Voor jongeren die het moeilijk vinden om over hun
zichzelf en hun motieven, en die graag wat dieper
gevoelens te praten en daardoor twijfelen aan zich-
willen graven.
zelf. En voor jongeren die zich nog niet zo sterk voelen en moeilijk kunnen loskomen van thuis. • Wat leer je er?
• Wat leer je er? Je onderzoekt waarom je doet wat je doet. Je krijgt inzicht in hoe je in elkaar zit en waar je pro-
In de groep leer je steviger in je schoenen te staan.
blemen vandaan komen. Je kijkt dus ook naar
Daardoor wordt het makkelijker de buitenwereld
vroeger en leert daaruit hoe je dingen nu anders
tegemoet te treden.
kunt doen.
Leren praten over jezelf In de groepen leer je over jezelf te pra-
2
ten, en over je problemen. Dat is niet makkelijk, maar het levert wel wat op, vertellen vier jongeren die aan een Jongerengroeigroep meedoen. “Ik vond het eerst heel moeilijk om op de juiste woorden te komen. Dan stotterde ik wat. Ik kon me niet goed uiten. Maar je durft steeds meer dingen te vertellen. Je wordt losser. Je moet het ook blijven volhouden om naar de groep te gaan. Dat is toch elke keer weer een overwinning.” “Eerst dacht ik: ho ho, zo dichtbij kom je niet. Maar ze trekken het er wel uit. Dat is goed, want toen ik over mijn probleem ging praten, ging het steeds beter met me.” “Ik ben nu klaar met de groep na anderhalf jaar. Ik ben anders tegen het leven gaan aankijken en daardoor veranderd. Ik ga ook beter met mijn ouders om. Doordat je over je problemen kunt praten, heb je niet zo veel schaamte en gaan de dingen gemakkelijker. Je maakt problemen voor jezelf soms groter dan ze zijn.” Training sociale vaardigheden (SoVa-training) • Voor wie?
“Ik merk dat je best open mag zijn over
Voor jongeren die sociale angst hebben, of veel
jezelf, ook op je werk. Daar durf ik nu
moeite hebben met contacten met anderen.
meer te zeggen. Je kunt mensen best
• Wat leer je er? Je krijgt inzicht in sociale situaties en leert welk gedrag wel en niet werkt. Met behulp van rollenspelen en video-opnames oefen je allerlei vaardigheden.
vertrouwen. Je moet wel een balans vinden in wat je wel en niet vertelt.”
15
VERS-training
Nabegeleidingsgroep
• Voor wie?
• Voor wie?
Voor jongeren die moeite hebben hun emoties in
Voor jongeren die schizofrenie hebben of psycho-
de hand te houden en last hebben van heftige
tisch zijn geweest. Dat laatste betekent dat je vreem-
stemmingswisselingen.
de ervaringen hebt gehad, stemmen of geroeze-
• Wat leer je er? VERS staat voor Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis. Je leert in deze groep hoe je je
moes hoorde, dingen zag die er in werkelijkheid niet waren, bizarre ideeën had of erg achterdochtig was. • Wat leer je er?
emoties beter kunt reguleren. Je leert beter om te
Je leert hoe je stabiel kunt blijven. Je bespreekt wat
gaan met je kwetsbaarheid op dit gebied.
je kwetsbare kanten zijn en hoe je daarmee omgaat. Ook krijg je praktische adviezen over de manier
Sologangersgroep
waarop je je leven kunt inrichten.
• Voor wie?
16
Voor jongeren die een vorm van autisme hebben.
Woontraining
Deze jongeren gaan hun eigen weg, het zijn solis-
• Voor wie?
ten, maar dat is niet altijd een vrije keuze. • Wat leer je er? Je leert nieuwe vaardigheden. Daarmee kun je je
Voor jongeren die op zichzelf willen gaan wonen en een eigen huishouding gaan voeren. • Wat leer je er?
keuzemogelijkheden vergroten. Er zijn telkens drie
De training bestaat uit zeven onderdelen: koken en
bijeenkomsten over een bepaald thema, bijvoor-
gezonde voeding, schoonmaken, zelfverzorging,
beeld relaties. Na drie bijeenkomsten is er een
veiligheid, administratie, vrijetijdsbesteding en
pauze van drie weken. Daarna begint een volgend
werk/school. Je leert praktische dingen waarmee je
blok van drie bijeenkomsten met een ander thema.
zo zelfstandig mogelijk kunt wonen.
Jongensgroep
Oudergroepen
• Voor wie?
Er zijn ook verschillende groepen voor ouders die
Voor jongens die veel agressie voelen en moeite
graag willen praten over de problemen die ze heb-
hebben om hun emoties te uiten. Daardoor is het
ben met hun zoon of dochter. Ouders ervaren daar
moeilijk om met andere mensen om te gaan.
dat ze niet alleen staan met hun zorgen. Bovendien
• Wat leer je er?
leren ze hoe ze hun kind het beste kunnen onder-
Je leert over je emoties te praten. Je gaat op zoek
steunen. In de oudergroepen gaat het om vier zaken:
naar de oorzaken van je agressie. Er wordt niet
herkenning, informatie, steun en advies.
alleen gepraat. Samen met de andere groepsleden oefen je met ander gedrag.
2
17
5
WAT GEBEURT ER W a t
g e b e u r t e r al s o p g e n o m e n b e n t ?
“
18
Ik wilde dood. Ik had al een heel plan gemaakt. Daarom werd ik eerst opgenomen in de Kliniek van GGZ WNB om stabiel te worden. Ik was toen heel opstandig. Ik had geen zin om aan mezelf te werken. Ik dacht: ik ga toch dood. Ik heb vroeger heel vervelende dingen meegemaakt. Ik noem dat nare herinneringen en straffen van mijn vader. Vanaf mijn 11e jaar voel ik me rot. Het doel van mijn verblijf hier is de herinneringen verwerken, inzicht in mezelf krijgen, mijn zelfvertrouwen opkrikken en met mijn gevoelens leren omgaan. Ook werk ik aan een beter contact met mijn familie. Ik ben hier nu negen maanden, ik denk dat de behandeling in totaal anderhalf jaar duurt. Daarna wil ik weer studeren en op mezelf gaan wonen. Ingmar (22), opgenomen bij de afdeling Jongvolwassenen
”
“
Ik ben nu anderhalve maand opgenomen. Het ging niet goed met me door wat in het verleden gebeurd is. De psycholoog noemt het geestelijke mishandeling, maar ik zeg altijd dat mijn vader rot tegen me heeft gedaan. Ik was erg teruggetrokken en dacht dat ik niks meer kon. Ik deed ook niks meer. Vroeger was ik al eens bij een psycholoog geweest, maar ik had intensievere hulp nodig. Zolang je nog thuis woont, kun je net doen alsof er niets gebeurd is. Hier moet je met jezelf aan de slag. Na de behandeling wil ik gaan samenwonen en een opleiding gaan doen. Ik wil ook een kat. Gewoon, huisje-boompje-beestje. Petra (19), opgenomen bij de afdeling Jongvolwassenen
”
j e
Als een ambulante behandeling te weinig is en de problemen je boven het hoofd groeien, kun je klinisch behandeld worden. Dat betekent dat je opgenomen wordt op de Kade: een verblijfsafdeling speciaal voor jongeren, midden in Bergen op Zoom. Er is plaats voor dertien jongeren. Je hebt een eigen slaapkamer. De woonkamer en keuken deel je met een leefgroep. Gezamenlijk zorg je voor het huishouden: boodschappen doen, koken, schoonmaken en wassen. Er is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. Overdag heb je een programma met therapieën. Soms heb je ’s avonds ook nog een programma. Als dat goed voor je is en in je behandeling past, kun je in het weekend naar huis of naar een vriend of vriendin. In overleg met je behandelaar kun je ’s avonds naar een sportclub of muziekles of een andere activiteit. We vinden het belangrijk dat je zo veel mogelijk je gewone sociale leven houdt.
Aan jezelf werken in de leefgroep “Een van mijn werkpunten is dat ik mijn
2
grenzen leer kennen, gekoppeld aan mijn stemming. Anderen in de groep kunnen daarbij helpen. Ze zeggen bijvoorbeeld: ‘Ingmar, je loopt weer te hard van stapel’.” (Ingmar) “Samen het huishouden doen is wel gezellig. We zetten harde muziek aan en hebben pauze met koffie en koek. Maar je leert er ook nog wat van. Hoe je ramen moet zemen of de oven schoon moet Tijdens een opname werk je heel intensief aan je
maken. Niet iedereen heeft thuis geleerd
problemen. Dat gebeurt op verschillende manieren:
hoe je moet koken. En je ziet dat het huis
- individueel
vies wordt als je niets doet.” (Petra)
- in de behandelgroep
19
- in de praktijkgroep
“In de groep merk je dat mensen met
- in je leefgroep
een goed verleden ook tegen dezelfde
- in een appartement
soort dingen aanlopen. Het is goed om
Hieronder lichten we dit toe.
te zien dat niet alles door vroeger komt, maar dat het ook gewoon hoort bij je
Individueel
leeftijd.” (Ingmar)
Als je opgenomen bent, heb je ongeveer een keer in de twee weken een individueel gesprek met je
“Je bent de hele dag aan het werk, maar
behandelaar of de psychiater.
dat gaat eigenlijk vanzelf. Mijn begeleidster zegt dat ik niet constant gas hoef te
De behandelgroep
geven. Je moet ook ontspannen. Het is
In de behandelgroep onderzoek je waardoor je pro-
voor mij beter ‘s avonds geen diepe
blemen hebt gekregen. Samen met de groep volg je
gesprekken meer te voeren.” (Petra)
verschillende therapieën: • psychotherapie (‘praattherapie’); • beeldende therapie (schilderen, tekenen, boetseren en andere creatieve activiteiten om je gevoelens te uiten); • bewegingstherapie (ook wel psychomotore therapie genoemd); • drama (rollenspelen en toneel).
Ook praat je met elkaar over: • medicijnen (ook als je geen medicijnen gebruikt, doe je hieraan mee); • je individueel behandelplan (bijvoorbeeld of je behandeldoelen bijgesteld moeten worden); • thema’s die de groep belangrijk vindt. De praktijkgroep In de praktijkgroep richt je je op de toekomst: Hoe ga je wonen? Ga je werken of een opleiding volgen? Hoe kun je leren omgaan met je problemen? Je bespreekt dit soort zaken met je groepsgenoten en de begeleiders. De leefgroep
20
Ook in je leefgroep, buiten je therapieprogramma, werk je aan jezelf.
Wonen in een appartement
- Iedere dag start met een dagopening. Iedereen
In de laatste fase van de opname kun je een tijdje in
bespreekt in de groep wat hij of zij die dag gaat
een van onze appartementen wonen. Je woont dan
doen.
alleen of met z’n tweeën en zorgt zelf voor je huis-
- ‘s Avonds wordt de dag afgesloten met een kopje
houden. Je gaat naar je werk of naar een opleiding.
koffie of thee. In de groep kijk je terug op hoe de
Ook leer je hoe je je vrije tijd op een leuke manier
dag is geweest.
kunt invullen. Af en toe heb je contact met je bege-
- Op maandagochtend heb je weekend-nabespreking.
leider. De appartementen zijn bedoeld als opstapje
- Ook bespreek je regelmatig met elkaar aan welke
naar zelfstandig wonen. Je ervaart hoe het is om
punten je gaat werken (werkpuntenbespreking). De anderen helpen je daarbij. - Op donderdagavond is er weekend-voorbespreking. Dan kijk je hoe je in het weekend aandacht aan je werkpunten kunt besteden. Natuurlijk is er ook tijd voor ontspanning. Je bent niet continu met je problemen bezig. Je gaat bijvoorbeeld af en toe met de groep op stap, en ’s avonds doe je leuke dingen.
(weer) op eigen benen te staan.
21
6
NA DE BEHANDELING N a
22
d e
b e h a n d e li n g
De behandeling is erop gericht dat je weer verder
Je huurt zelf de woning van Woonstichting Aramis.
kunt met je leven. In veel gevallen wordt de behan-
Dat betekent dus ook dat je zelf een huurcontract
deling na een tijdje weer afgesloten. Natuurlijk kun
ondertekent, en zelf je huur moet betalen. We gaan
je altijd een beroep op ons doen als je denkt dat je
ervan uit dat je een dagbesteding hebt (werk of
weer vastloopt. Het kan ook zijn dat je contact
school), en dat je je aan afspraken kunt houden.
houdt met de psychiater als je medicijnen nodig hebt. Of dat je af en toe nog een gesprek hebt met
Wonen met begeleiding
je behandelaar.
Als helemaal zelfstandig wonen een stap te ver voor je is, heeft GGZ WNB verschillende vormen van bege-
Tussenstap: 4@LL
leid wonen. Je kunt bijvoorbeeld begeleid zelfstan-
Als de stap van behandeling naar zelfstandig wonen
dig wonen. Dat betekent dat je wel zelfstandig
nog iets te groot is, kun je terecht in 4@LL (for all),
woont, maar toch een beroep kunt doen op een
aan de Bergrand in Roosendaal. 4@LL biedt je een
woonbegeleider.
veilige plek om te wonen en woonbegeleiding. In
Ook zijn er beschermende woonvormen. Je woont
het gebouw aan de Bergrand zijn 32 woningen voor
dan in een groepswoning van GGZ WNB en je krijgt
jongeren, plus een gezamenlijke groepsruimte. Je
begeleiding. Dat kan variëren van een gesprekje per
hebt je eigen voordeur, woonkamer, slaapkamer, keu-
week tot elke dag contact met je begeleider.
ken, wc, douche en berging. Je kunt er maximaal twee jaar wonen als oefening voor zelfstandig wonen. Je leert van elkaars kwaliteiten en ervaringen. Daarnaast krijg je maximaal een uur begeleiding per week. Samen met je persoonlijk begeleider maak je een plan. Daarin staan doelen en afspraken over bijvoorbeeld wonen, werken, school en vrije tijd.
7
MEER INFORMATIE M e e r i n f o r m a t i e o v e r p s y c h i s c h e p r o b l e m e n
Vind je de stap naar de hulpverlening nog te groot?
Op het ROC West-Brabant is een steunpunt voor leerlingen
Of wil je meer weten over psychische problemen?
met psychische problemen. Wil je eens vertrouwelijk praten
Kijk dan eens op de volgende internetsites:
met iemand van de afdeling Jongvolwassenen van GGZ
- www.zogeknogniet.nl. Je kunt hier anoniem per
WNB, dan kan dat daar. Je kunt een afspraak maken via je
e-mail een vraag stellen aan een hulpverlener. Op
mentor, schoolmaatschappelijk werker of trajectbegeleider.
deze site staat ook heel veel informatie. - www.benjijgek.nl. Op deze site staan verhalen van jongeren over hun problemen. - www.psychowijzer.nl. Hier vind je allerlei folders.
Wil je (weer) een beroepsopleiding doen, maar heb je moeite met leren door ADHD of andere problemen? Dan kun je meedoen aan Begeleid leren. Dit project is opgezet door het ROC West-Brabant en GGZ WNB. Meer informatie kun je krijgen bij je mentor, schoolmaatschappelijk werker of trajectbegeleider. Je kunt ook binnenlopen bij de Infowinkel Geestelijke Gezondheid aan de Markt 62 in Roosendaal. Je vindt daar allerlei boeken en brochures over psychische zaken en behandelmogelijkheden. De medewerkers kunnen ook vragen beantwoorden. Voor de openingstijden zie www.iggroosendaal.nl www.iggroosendaal.nl..
23
2
24
Colofon © GGZ WNB 2007 Tekst: Annet Huizing tekst & redactie, Utrecht Foto’s: DGW Marketing Communicatie, Halsteren Vormgeving: DGW Marketing Communicatie, Halsteren Drukwerk: Drukkerij Hertogs, Bergen op Zoom GGZ Westelijk Noord-Brabant Postbus 371 4600 AJ Bergen op Zoom telefoon (0164) 28 91 00 fax (0164) 24 00 46 e-mail
[email protected] www.ggzwnb.nl
De citaten in deze brochure zijn van jongeren die bij ons in behandeling zijn of zijn geweest. De namen die erbij staan, zijn niet hun echte namen.
ho
e
of
l
onz
ak
Z it
ve
bo n
e
c h is
d e k n o op ? c h in
el
e al la n g e t je j ij d
ro
?
t? Vo
el
Vo
je
el
ti
fd
psy
n ve
lf ?
bo
is c
h
in
al
ch
je
je
l
p?
je h o o fd ?
en v bo
p?
je
ze
l
oo
er
ob
kn
ov
e em
r
lf
?
Gro
ei
en
de
pr
je
de
ke
n
ze
n ove
yc
i
on
?
ps
ch
d hoof
j ij hi s
V o el j e j e v a a k
Z it
Vo e
r o v
psy
j e z e lf ?
eke
Z it j i j
oo
onz
?
over
G r o e ie n d e p r o
er
bl e
je
me
n
ze
n d e
rot
kn
V o el j e j e v a a k
jd
n
e ie
ti
ker
e
ze
ng
on
la
ak
Gro
?
t?
Vo
o ho
je
me
le ob
pr
ng
j ij
rot
de
h is c h i n d e k n o o p ?
la
ro
t ij d
va
psyc
al
je
jd
V oel j e j e al la n g e
je
j ij
j e z e lf ?
er r ov
je
Z it
eke
d?
n
j
e Vo
va
je
je
oe
ie
n
de
o pr
bl
e em
n
b
JONG VOLWASSENEN Gr
hulp bij psychische problemen v o o r j o n g e r e n v a n 18 t o t e n m e t 2 5 j a a r
ARTWORK © DGW Marketing Communicatie
HULP BIJ PSYCHISCHE PROBLEMEN
G G Z W N B
