Je bent alleen maar verslaafd!
Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014
• Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon.
• Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik aan/van een of meerdere middelen) en een andere psychiatrische stoornis.
Voorkomen van verslaving 19% van de Nederlandse bevolking krijgt op enig moment in zijn leven een stoornis in middelen gebruik (life-time prevalence) 5,6% van de Nederlandse bevolking heeft een middelen probleem (op jaar basis)
Hulpvraag naar primaire problematiek 2011 (N=69.312)
Aantal behandelepisoden in VZ
Totale behandelduur van alle episoden (19942011)
Voorkomen van psychiatrie 43 % van de Nederlandse bevolking krijgt op enig moment in zijn leven een psychiatrische stoornis (life-time prevalence) • 19% aan middelen gebonden stoornis • 20% stemmingstoornis • 19% angststoornis • 9% Aandacht of gedragsstoornis 18 % van de Nederlandse bevolking heeft een psychiatrische (AsI) stoornis (op jaarbasis)
Comorbiditeit Psychiatrie en middelenafhankelijkheid • Angststoornis 25% • Stemmingstoornis 40% • Bipolaire stoornis tot 60% • ADHD 40% • Schizofrenie 50-65% • PTSS 40-80% • Antisociale persoonlijkheidsstoornis 86%
Comorbiditeit Verslaving en psychiatrische stoornis • Angststoornis: 36% bij man met alcoholafh 60% bij vrouw met alcoholafh • Stemmingstoornis 25% alcholafh en opiaat afh. • Bipolaire stoornis tot 20% • ADHD 40% • Schizofrenie 50-65% • PTSS 70% • Persoonlijkheidsstoornis 80%
Etiologie comorbiditeit • Geen verband met elkaar • Een gemeenschappelijke oorzakelijke factor • Secundair aan of het gevolg van de psychiatrische stoornis • Secundair aan of het gevolg van de verslaving • Stoornis ontstaan door wederzijdse beïnvloeding
DSM IV Stoornissen met begin in zuigelingen-, kinder- leeftijd of in de adolescentie gediagnositceerd worden Delirium, dementie, amnestisch syndroom en andere cognitieve stoornissen Stoornissen a.g.v. Algemene lichamelijke ziekte Stoornissen in het gebruik van een middel Stoornissen door middelengebruik Schizofrenie en overige psychotische stoornissen Stemmingsstoornissen Angststoornissen Somatoforme stoornissen Nagebootste stoornissen Dissociatieve stoornissen Seksuele en identiteits/geslachtsstoornissen Eetstoornissen Slaapstoornissen Impulsstoornissen Aanpassingsstoornissen Andere stoornissen die aandacht van klinische behandeling kunnen zijn
Stoornissen door het gebruik van een middel
Comorbiditeit Verslaving en comorbide psychiatrische aandoening beïnvloeden elkaar in • • • • • • •
Ernst van stoornis (klachten) Duur van ziekteperiode Meer opnames in psychiatrische ziekenhuizen Meer kans op suïcide Meer dakloosheid Meer geweld Meer somatiek
Comorbiditeit Diagnostiek! • Bij voorkeur wordt een diagnose van de psychische stoornis pas gemaakt na een abstinentieperiode van 3 tot 4 weken • Gewenst : zo compleet mogelijke anamnese van de verslavingsgeschiedenis
Behandelaanbod: Een drietal vormen van behandelaanbod: Lineair
verslaving
Parallel
psychiatrie verslaving
Geïntegreerd
verslaving en psychiatrie
psychiatrie
Behandelaanbod •Geïntegreerde behandeling Bij voorkeur worden bij dubbel diagnose problematiek de stoornissen tegelijkertijd behandeld.
Relativering Dubbele diagnose behandeling is complex. • Met veel schaamte • Met veel drop-out • Terugval is onderdeel van de stoornis
Behandeling voor verslaving • Motiverende gespreksvoering (altijd en in iedere behandeling) • Leefstijltrainingen individueel en groep • Aangepast CGT protocol voor jeugd • Klinische of ambulante detoxificatie. • Cognitief gedragstherapeutische deeltijd of kortdurende klinische behandeling
Combinatie • Protocollaire CGT comorbiditeit (ADHD, angst, depressie), en evt farmacotherapie • Samenwerking met GGZ
Dank voor uw aandacht!
