Alleen maar Winnaars 55-plussers aan de slag Projectvoorstel gericht op een vergroting van de arbeidsinzet van oudere werkzoekenden
Samenwerkingsproject VBOB1, Paladijn en UWV
juni 2013
Robert Tops Mat van der Heijden
1 Op initiatief van KBO-Brabant, Kring Dommel & Aa
Alleen maar Winnaars
1 van 5
1 juli 2013
Management samenvatting
Uit de periodieke arbeidsmarktinformatie van het UWV april 2013 blijkt dat het aantal vacatures in onze regio (Zuidoost Brabant) 1551 bedraagt. Vergelijk dit aantal met het aantal bij het UWV ingeschreven werkzoekenden, te weten 18371. Wetend dat deze cijfers in vergelijking met enkele maanden eerder zeker niet gunstiger zijn, kunnen we concluderen dat we structureel een serieus probleem hebben aan te pakken. Als we daarbij zien2 dat de oudere medewerkers een steeds kleinere kans hebben om - eenmaal werkloos - weer aan de slag te komen, dan ligt het voor de hand om voor deze groep een extra inspanning te leveren. Dit project beoogt enerzijds om onbetaalde vacatures (behoefte vrijwilligerswerk) in kaart te brengen en anderzijds de werkzoekende 55-plussers te attenderen op de mogelijkheden die voor handen zijn om zinvol aan de slag te gaan. Doel hierbij is om de werkzoekende 55-plusser een voor hem zinvolle en bevredigende tijdsbesteding te bieden. Daarnaast moeten we niet onderschatten de voordelen die daarmee voor de maatschappij gerealiseerd worden: • maatschappelijke behoefte wordt ingevuld • meer banen blijven beschikbaar voor jongeren (en de ontwikkeling ervan) • welbevinden van ouderen betekent minder beroep op zorgbiedende instanties; dus minder kosten • meer vrijstellingen van sollicitatieplicht impliceert minder UWV-aandacht enerzijds en geen onnodig werk voor ondernemers (afhandelingen brieven) Dit project kan alleen maar slagen als het UWV maximaal betrokken is. Immers daar is zicht op de populatie die het aangaat. In de periodieke publicaties wordt de groep 50-plus onderscheiden. Voor dit project is het beter om uit te gaan van 55+. Immers dit is de doelgroep die bij de ouderenorganisaties in beeld is.
Elke persoon die als gevolg van dit project tot een voor hem bevredigende tijdsbesteding komt is wordt voor het project gezien als een succes.
Het idee is om te starten met een pilot in de regio ZO-Brabant. Eindhoven/Helmond en zuidelijk ervan. Uiteraard kan het project op elk moment worden uitgebreid tot Brabant breed. Het ontwikkelen van succescriteria ligt dan voor de hand. 2 citaat: ... Dat betekent dat ouderen minder snel niet-werkend worden, maar als ze het eenmaal zijn, komen ze gemiddeld ook minder gemakkelijk weer aan het werk....
Alleen maar Winnaars
2 van 5
1 juli 2013
1. Huidige situatie De regering wil dat mensen in de toekomst tot een hogere leeftijd in het arbeidsproces participeren. Immers alleen dan kan ons huidige pensioenstelsel - al dan niet in gewijzigde vorm - betaalbaar blijven. Een nobel streven. Een blik op de cijfers. Het ED kopte op 16 mei 2013 "Zes werklozen op 1 vacature". Wel even schrikken.
Voor ouderen is het uitzicht dus zeker niet best. De bedrijven kiezen niet voor deze mensen, maar zij worden wel geacht voortdurend te solliciteren: vacatures zoeken, brieven schrijven die toch niet gelezen worden, meedoen aan cursussen die nauwelijks effect hebben.... Zeer frustrerend. (Echter, ook voor de jongere werkzoekende is de uitwerking van het huidige beleid de komende jaren niet rooskleurig; immers, als de oudere werknemer langer moet werken, dan houdt deze een arbeidsplaats bezet die wellicht door een jongere had kunnen worden ingevuld......) Aan de andere kant zijn sportclubs, zorgstichtingen en seniorenbonden en -verenigingen voortdurend op zoek naar mensen die de zaak aan het draaien moeten houden, vrijwilligers, zowel voor de besturen als voor activiteitenbegeleiding of -organisatie. Goed draaiende organisaties die steeds vaker in de problemen komen omdat er onvoldoende vrijwilligers worden gevonden. Elke instelling van Zorgverlening kan bevestigen dat de organisatie zou omvallen als er geen vrijwilligers zouden zijn.... Onlangs zijn in Eindhoven twee KBO-afdelingen moeten stoppen met hun activiteiten omdat er geen coördinatoren te vinden waren. Hierdoor zijn honderden leden gedupeerd; ouderen die daarmee verder geisoleerd worden, met alle gevolgen van dien. Droevig! De vrijwilligers in ons land vertegenwoordigen een kapitaal dat nog vaak genoeg niet wordt onderkend. Zo heeft de Gemeente Veldhoven in overleg met de lokale ouderenorganisaties een onderzoek verricht waaruit blijkt dat voor elke euro die in die gemeente wordt besteed aan de vrijwilliger er veertien euro worden uitgespaard. Alleen maar Winnaars
3 van 5
1 juli 2013
Het moet anders! 2. Ideale situatie Een maatschappij waarin de ouderwordende mens wordt gewaardeerd door optimaal gebruik te maken van hun kennis en ervaring. Een maatschappij waarin je met plezier ouder wordt. Als het vooruitzicht van een betaalde baan niet meer aanwezig is of zeer gering is dan is de inzet van de vitale en competente oudere in een vrijwilligerssituatie een oplossing.3 Het aantal jongeren zonder baan neemt toe. Het aantal beschikbare ouderen ook. Door deze ontwikkelingen op de juiste wijze te koppelen ontstaan nieuwe mogelijkheden. Door de kruisbestuiving zullen er voor zowel oudere als jongere inwoners nieuwe kansen en uitdagingen ontstaan. Het Gildehuis is niet een nieuw idee. Al in de middeleeuwen ontstonden gildehuizen. In een gilde werd kennis en ervaring uitgewisseld. Nieuwe gildeleden werden opgeleid in het vak. Na een gedegen kennismaking en kennisoverdracht werd het lid erkend. De parallel met dit project lijkt evident. Een mooie aanvulling kan dan zijn: gilden in de middeleeuwen kregen ook een maatschappelijke functie. Veel gildebroeders ondersteunden elkaar als er sprake was van ziekte of ouderdom. Het waren de eerste tekenen van een solidair systeem van zelfredzaamheid en eigen kracht. Vrijwilligers vervullen een sleutelrol in deze maatschappelijke en sociale ontmoeting.
2. Hoe moet het nu verder? Wij zien twee belangrijke sporen die moeten worden uitgewerkt. A. De vraagzijde. Welke vacatures voor vrijwilligers zijn op dit moment actueel? Paladijn, organisatie voor welzijn, benadert regelmatig organisaties en verenigingen voor vacatures. Deze zijn online toegankelijk. Door de samenwerking met genoemde partijen wordt de kracht van het zoeken en vinden van vacatures groter. De betrokken partijen samen zetten zich hiervoor in. Organisaties die zeker mee zullen doen zijn KBO-Brabant, Zorgelooshuis.nl. Daarnaast ligt het voor de hand dat ook de anderen bij het VBOB betrokken bonden graag meedoen. Er zijn eigenlijk geen grenzen voor deelname...
3 In zijn boek "Jong van geest" beschrijft Walburg twee belangen die in het geding zijn: (a) het belang om ouderen zo lang mogelijk maatschappelijk en in het werk actief te houden en (b) het belang om het welbevinden van ouderen te bevorderen door het gebruik van hun mentale en fysieke vermogen.
Alleen maar Winnaars
4 van 5
1 juli 2013
B. De aanbodzijde. Alle 55-plussers zijn potentiele vrijwillige arbeidskrachten. Dat is de doelgroep. Mensen die mee willen doen verhogen door het impliciet uitbreiden van hun netwerk bovendien de kans om een betaalde baan te vinden. Deze populatie moet bewust worden gemaakt van de mogelijkheden die hier liggen. Juist omdat zij altijd (voorheen) bezig zijn geweest in het arbeidsproces hebben zij vaak geen weet van wat er speelt in de wereld van de vrijwilligers. Bovendien zijn zij veelal niet op de hoogte van het bestaan ouderenorganistaties. Het attenderen op deze mogelijkheden wordt ook gezien als een taak voor het UWV. Hierbij speelt uiteraard mee, dat 55-plussers die structureel vrijwilligerswerk verrichten kunnen worden vrijgesteld van de sollicitatieplicht. Een niet te onderschatten factor. De KBO / VBOB en Paladijn is bereid bij het geven van voorlichting aan de doelgroep mee te helpen, o.m. door het geven van presentaties.
3. Hoe gaat het werken? Paladijn draagt in haar werkgebied zorg voor matching van vraag en aanbod. Daarbij past begeleiding en ondersteuning. Hierover in gesprek gaan met de werkcoach van het UWV kan onderdeel uitmaken van het proces. Graag bereiden wij samen met het UWV de klant optimaal voor op een 'sollicitatie' naar vrijwilligersvacatures. Daarnaast biedt Paladijn een breed scala aan begeleidings- en ondersteuningstrainingen. Voordeel van de betrokken partijen is dat zij een groot en efficiënt netwerk in wijk, buurt en straat hebben. Deze activiteiten worden nu veelal ingezet voor inwoners met een bijstandsuitkering, maar zijn ook zeker optioneel te benutten voor werkzoekenden van het UWV. 4. Tot slot Welke acties concreet moeten worden gestart en wat er moet worden opgeleverd op welke termijn en hoe deze moeten worden gefinancierd is een onderwerp van nader overleg met de betrokken organisaties.
EINDE
Alleen maar Winnaars
5 van 5
1 juli 2013
