JAARVERSLAG Ethische Commissie voor de telecommunicatie
2012
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD
2
1. Wat is de Ethische Commissie en wat doet zij ?
3
1.1. Samenstelling
3
1.2. Secretariaat en ondersteuning
4
1.3. Opdracht van de Ethische Commissie
6
2. Hoe worden de dossiers behandeld?
7
2.1. Behandeling van de klachten
7
2.2. Procedure op eigen initiatief gelanceerd door de Ethische Commissie
8
3. Welke beslissingen werden tot nu toe genomen ?
8
3.1. Beslissing Carmax.be
10
3.2. Beslissing Europabank
10
3.3. Beslissingen Media Technologies
11
3.4. Beslissing Music Hall
12
3.5. Beslissing Rendez-Vous Group
12
3.6. Beslissing Paratel tegen Telefuture
12
3.7. Beslissing Carmax bis
13
4. Andere activiteiten en statistieken
15
4.1. Ontvangst en invordering van boetes
15
4.2. Hoger beroepen
15
4.3. Procedures op basis van artikel 134/1
15
4.4. Adviezen
16
4.5. Afsluiting en uitvoering van de samenwerkingsprotocollen
16
4.5.1. Samenwerkingsprotocol met de FOD Economie
16
4.5.2. Samenwerkingsprotocol met de Ombudsdienst
16
4.6. Andere correspondentie
17
Bijlage: schematisch overzicht genomen beslissingen
18
CONTACTGEGEVENS
22
1
VOORWOORD
Met genoegen biedt de Ethische Commissie u hierbij het jaarverslag van de Ethische Commissie voor de telecommunicatie voor het jaar 2012 aan. 2012 was het jaar waarin de Ethische Commissie zijn eerste beslissingen betreffende de naleving van de Ethische Code uitsprak. U zal echter ontdekken dat de Ethische Commissie ook een reeks andere activiteiten ontwikkelt ten dienste van de consument. Ik dank de personen binnen het BIPT die meegewerkt hebben aan de activiteiten van de Ethische Commissie en wens u een prettige lectuur.
Brussel, 15 januari 2013
Willem Debeuckelaere Voorzitter van de Ethische Commissie
2
1. Wat is de Ethische Commissie en wat doet zij ? De Ethische Commissie voor de telecommunicatie is de controle-instantie die specifiek toeziet op het correcte gebruik van de 0900-, 0901-, 0902-, 0903-, 0904-, 0905-, 0906-, 0907-, 0909- en 070nummers, alsook van de betaal-sms’en en -mms’en. De Ethische Commissie is volgens artikel 134 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie bevoegd om zich uit te spreken over de inbreuken op de Ethische Code, die ingesteld is bij het koninklijk besluit van 9 februari 2011 tot vaststelling van de Ethische Code voor de telecommunicatie.
1.1. Samenstelling De Ethische Commissie bestaat uit een voorzitter, zes effectieve leden en zes plaatsvervangende leden die worden benoemd1 voor een verlengbare periode van 5 jaar. Deze leden zijn aan het beroepsgeheim gebonden, ook wanneer ze niet langer lid zijn van de Commissie. De Ethische Commissie telt, buiten de voorzitter, evenveel Nederlandstalige als Franstalige leden. De voorzitter van de Ethische Commissie is de heer Willem Debeuckelaere. De overige leden vertegenwoordigen bepaalde belangen of ministers: -
2 leden vertegenwoordigen de gezinsbelangen; mevrouw Ann De Roeck-Isebaert en de heer Pieter-Jan De Koning, effectieve leden mevrouw Anaïs Deville en de heer Eric De Wasch, plaatsvervangende leden
-
1 lid vertegenwoordigt de minister van Economie; mevrouw Anne-Christine Lacoste, effectief lid mevrouw Marie Delvoye, plaatsvervangend lid
-
1 lid vertegenwoordigt de minister van Justitie; de heer Daniel Fesler, effectief lid de heer Frédéric Vroman, plaatsvervangend lid
-
1 lid vertegenwoordigt de minister van Consumentenzaken; de heer Francis Deryckere, effectief lid de heer Laurent Van Hoyweghen, plaatsvervangend lid
-
1 lid vertegenwoordigt de minister van Telecommunicatie; mevrouw Karen Rosier, effectief lid de heer Jimmy Smedts, plaatsvervangend lid.
1
Zie www.telethicom.be - “Officiële Publicaties” – “Benoemingen” – “Ministerieel besluit van 6 juli 2012 houdende benoeming van de voorzitter en de leden van de Ethische Commissie voor het aanbieden van betalende diensten via elektronische communicatienetwerken”.
3
De Ethische Commissie is multidisciplinair samengesteld, omdat het gebruik en aanbod van betaalnummers raakvlakken vertoont met verschillende disciplines, zoals het consumentenbeschermingsrecht, het telecommunicatierecht, het strafrecht, enz. Ook de gezinsbelangen zijn in de Ethische Commissie vertegenwoordigd om mee te zorgen voor grenzen tussen wat een eventueel geschikte dienst is voor minderjarigen en wat niet. Zo bestaan er betaaldiensten in de sfeer van de erotiek en dating, die zich enkel op meerderjarigen zouden moeten richten. Deze diensten moeten ook aangeboden worden via een aparte telefooncode (de 0906- en 0907-nummers voor spraakdiensten en de korte nummers 7000 tot en met 7999 voor betaal-sms- of mms-diensten).
1.2. Secretariaat en ondersteuning Het BIPT, de regulator van de telecommunicatiesector, verzorgt het secretariaat van de Ethische Commissie. Het secretariaat ontvangt de klachten en neemt de dossiers in vooronderzoek. Het kan ook een onderzoek starten op eigen initiatief. De dossiers worden door het secretariaat op de agenda van de Ethische Commissie geplaatst. Het secretariaat bestaat uit leden van de pool Consumenten – dienst Gebruikers van het BIPT. Concreet is de heer Tim Nuyens de secretaris van de Ethische Commissie en mevrouw Corinne Cumps de plaatsvervangende secretaris. De heer Bart Malfait en mevrouw Isabelle Biot vervolledigen de administratieve cel. Het BIPT is bovendien verantwoordelijk voor de logistieke en financiële ondersteuning van de Ethische Commissie.
4
5
1.3. Opdracht van de Ethische Commissie Sinds de inwerkingtreding van de Ethische Code op 1 juli 2011 heeft de Ethische Commissie haar hoofdtaak uitgeoefend, namelijk controleren of de Ethische Code wordt nageleefd. Zij kan zich uitspreken over de naleving van de Ethische Code voor de telecommunicatie na een klacht ofwel op eigen initiatief. Wanneer bij het secretariaat een klacht toekomt kan deze volgens bepaalde criteria die de Ethische Commissie heeft vastgesteld, worden overgezonden: -
voor bemiddeling, naar de Ombudsdienst voor telecommunicatie; voor bijkomend onderzoek en vervolging aan het Parket, aan de Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de federale overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, of aan andere instanties waarmee in een samenwerking is voorzien.
Inbreuken op de Ethische Code worden bestraft met een administratieve geldboete van 125 tot 125.000 EUR of met een schorsing van de dienst gedurende 1 tot 90 dagen. Indien de overtreder een zware inbreuk pleegt en/of recidiveert, kan de Ethische Commissie een administratieve boete opleggen ten belope van 250 tot 250.000 EUR, de opschorting van de dienst bevelen tot 1 jaar, de schrapping van de betrokken dienst bevelen en/of het verbod uitspreken om nieuwe betaaldiensten via elektronische-communicatienetwerken te beginnen. Wanneer de Ethische Commissie één van de bovenstaande sancties uitspreekt, moet de overtreder ook het slachtoffer binnen 30 dagen na de kennisgeving van de uitspraak terugbetalen.
6
2. Hoe worden de dossiers behandeld? De Ethische Commissie behandelt twee soorten van dossiers: -
de dossiers die worden geopend op eigen initiatief na een controlerapport van het BIPT of na een vaststelling gedaan door de Ethische Commissie op basis van reclame of een website; de dossiers die worden geopend na een klacht.
2.1. Behandeling van de klachten Wanneer een klacht wordt ingediend komt deze terecht bij het secretariaat van de Ethische Commissie. Een klacht moet ten minste de volledige naam en adres bevatten, een beschrijving van de feiten en alle stukken in verband met de klacht. De klacht moet ook ondertekend zijn. Wanneer niet aan al die eisen is voldaan, neemt het secretariaat contact op met de klager om het dossier te vervolledigen. Een aantal van de materies die behandeld worden door de Ethische Code zijn ook materies die kunnen vallen onder het strafrecht (zie bijvoorbeeld de artikelen 7 en 8 van de Ethische Code). Wanneer er in de klacht elementen zijn die doen vermoeden dat er sprake is van een misdaad of een wanbedrijf (fraude of oplichterij) dan wordt het Parket daarvan op de hoogte gesteld en wacht het secretariaat op de beslissing van de procureur des Konings of van de strafrechter. In andere gevallen, wanneer het dossier volledig is, onderzoekt het secretariaat welke instantie en procedure het meest geschikt zijn om voor deze klacht een oplossing te vinden. Dat betekent dat de klacht kan worden voorgelegd aan de Ethische Commissie of overgezonden naar: -
-
-
de Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de federale overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, waarmee de Ethische Commissie een aantal bevoegdheden inzake vervolging deelt, bijvoorbeeld op het vlak van reclamecampagnes, vermelding van tarieven of spam via sms; de Ombudsdienst voor telecommunicatie of een ander aanspreekpunt voor bemiddeling, in het bijzonder wanneer de klacht wordt ingediend naar aanleiding van de facturering van bedragen van minder dan 50 euro op de factuur van de operator onder de rubriek “derde diensten”; de Kansspelcommissie, met name wanneer het gaat om telefoonspelletjes of andere mediaspelletjes, die als kansspelen worden beschouwd (dat is het geval wanneer het toeval een rol speelt in de winst of het verlies in het kader van een spel dat georganiseerd wordt via een 0900-nummer of een kort sms-nummer).
Om de beslissing tot bijhouden of doorverwijzen van klachten te vergemakkelijken heeft de Ethische Commissie in 2010 aan het secretariaat instructies gegeven betreffende de behandeling van klachten; deze werden vastgelegd in Mededeling nr. 2010/001 van 10 december 20102. De instructies vertrekken vanuit een aantal prioriteiten ontwikkeld in punt 3 van de Mededeling.
2
Zie www.telethicom.be - “Officiële publicaties” – “Mededelingen”.
7
Die prioriteiten hebben in grote lijnen te maken met (1) het correcte nummergebruik, (2) de preventieve maatregelen ingevoerd door de Ethische Code (bv. gratis informatie- en waarschuwingsboodschappen vóór de start van de dienst en notificaties van een verbruik van € 10 of een veelvoud) en (3) enkele in de Ethische Code aangebrachte accenten om de gebruikservaring van de eindgebruikers van betaaldiensten via elektronische communicatie (bv. degelijke klantendienst en verzending van STOP naar hetzelfde nummer als datgene waar de dienst gebruik van maakt). Indien de klacht behoort tot één van de prioriteiten van de Ethische Commissie, richt het secretariaat aan de operator een verzoek om inlichtingen om te weten te komen welke dienstenaanbieder overeenstemt met het nummer waartegen klacht is ingediend. Het secretariaat stuurt naar de dienstenaanbieder een vaststelling van mogelijke inbreuk op de Ethische Code. De dienstenaanbieder beschikt over 20 dagen om schriftelijk aan het secretariaat de elementen mee te delen die zijn verweer zullen vormen. Wanneer de maatschappelijke zetel van de dienstenaanbieder in het buitenland gevestigd is, wordt de termijn op 30 dagen gebracht. Na ontvangst van de elementen van het verweer stelt het secretariaat een verslag op over het dossier. Nadat dit verslag klaar is worden de dienstenaanbieder en de klager opgeroepen voor een hoorzitting voor de Ethische Commissie. Wanneer ze op de hoorzitting verschijnen, worden ze gehoord en wordt er een pv van hoorzitting opgemaakt. De Ethische Commissie neemt dan een gemotiveerde beslissing. Deze beslissing wordt verzonden naar de dienstenaanbieder en naar de klager, en vervolgens gepubliceerd op de website van de Commissie3. Het secretariaat heeft tot taak de naleving van de beslissing van de Ethische Commissie voor de telecommunicatie te controleren. Wanneer ze niet akkoord gaan met de beslissing van de Ethische Commissie, kunnen de betrokken partijen beroep aantekenen bij het Brusselse hof van beroep binnen 60 dagen na de ontvangst van de uitspraak.
2.2. Procedure op eigen initiatief gelanceerd door de Ethische Commissie De procedure op eigen initiatief gelanceerd door de Ethische Commissie begint met de verzending aan de dienstenaanbieder van een prima facie vaststelling van één of meerdere inbreuken op de Ethische Code, ondertekend door de Voorzitter van de Ethische Commissie. Deze vaststelling bevat onder meer de beschrijving van de feiten die de vermeende overtreding uitmaken en de stukken die de vaststelling ondersteunen. Vanaf de datum van ontvangst van de vaststelling, beschikt de dienstenaanbieder over 20 dagen om zijn schriftelijk verweer betreffende de vaststelling op te stellen en toe te sturen aan het secretariaat. 3
Zie www.telethicom.be - rubriek "Officiële Publicaties" - “Beslissingen".
8
De dienstenaanbieder voegt bij zijn schrijven alle bewijsstukken. Na ontvangst van de elementen van het verweer stelt het secretariaat een verslag op over het dossier. Nadat dit verslag klaar is, maakt het secretariaat het dossier aanhangig op de eerste vrije hoorzitting voor de Ethische Commissie. De dienstenaanbieder wordt ten minste 10 dagen op voorhand uitgenodigd om te verschijnen op de hoorzitting. Op de hoorzitting brengt een lid van de Ethische Commissien, aangeduid door de voorzitter, een mondeling verslag uit over het dossier. De dienstenaanbieder, die zich overigens kan laten vertegenwoordigen, heeft de mogelijkheid om zijn standpunt mondeling toe te lichten. Indien de dienstenaanbieder zonder geldig reden niet komt opdagen op de hoorzitting, neemt de Ethische Commissie een beslissing alsof de dienstenaanbieder aanwezig was. Een PV van de zitting wordt opgesteld door het secretariaat. Na het sluiten van de debatten neemt de Ethische Commissie een gemotiveerde beslissing. Deze beslissing wordt verzonden naar de dienstenaanbieder, en vervolgens gepubliceerd op de website van de Commissie4. Het secretariaat heeft tot taak de naleving van de beslissing van de Ethische Commissie voor de telecommunicatie te controleren. Wanneer hij niet akkoord gaat met de beslissing van de Ethische Commissie, kan de dienstenaanbieder beroep aantekenen bij het Brusselse hof van beroep binnen 60 dagen na de ontvangst van de uitspraak.
4
Zie www.telethicom.be - rubriek "Officiële Publicaties" - “Beslissingen".
9
3. Welke beslissingen werden tot nu toe genomen ? In deze sectie presenteren we de beslissingen die tot nu toe werden genomen. We geven kort aan waarover het ging en om welke reden de beslissing belangrijk is.
3.1. Beslissing Carmax.be Eén van de doelstellingen van het nummeringsbeleid is dat de eerste cijfers van het nummer een indicatie geven van de grootte-orde van het toepasselijke tarief. Betaalnummers die betaaldiensten gebaseerd op spraak ondersteunen moeten volgens het Belgische nummerplan dan ook in principe aangeboden worden onder een nummer behorende tot nummerreeksen waarvan het eerste gedeelte (de zogenaamde “dienstidentiteit”) het cijfer ‘9’ bevat. Hierdoor zijn een deel van de betaalnummers dan ook in de volksmond bekend als de “0900nummers”. Deze conventie maakt dat er in de Gentse nummerzone, dat als kengetal „09‟ heeft, verwarring mogelijk is over het toepasselijke tarief indien de bij elkaar horende cijfers “090X”5 op één of andere manier gesplitst worden. Artikel 26, tweede lid, van de Ethische Code schrijft dan ook voor dat het verboden is het geheel gevormd door de dienstidentiteit 70 of 9 gevolgd door de twee cijfers zoals bepaald in artikel 50 van het KB Nummering (voorafgegaan door de prefix ‘0’), op enige wijze te splitsen wanneer het, mondeling of op geschreven wijze, vermeld wordt. De autohandelaar Carmax.be uit Nazareth, nabij Gent, bezondigde zich aan deze verboden praktijk door op diverse plaatsen (website, reclameaffiches op het bedrijfsterrein en op bedrijfswagens) zijn contactnummer 0902 40 700 op te splitsen als 09 024 07 00, waardoor gebruikers zouden kunnen denken een geografisch nummer van de zone Gent op te roepen, terwijl zij op hun factuur zullen geconfronteerd worden met oproepen naar een 0902-nummer getarifeerd tegen 0,74 EUR per minuut. De Ethische Commissie bestrafte de betrokkene met een boete van 2.000 EUR en een schorsing van het nummer gedurende 14 dagen.
3.2. Beslissing Europabank Om historische redenen zijn 070-nummers in de markt blijven bestaan met een tariefniveau dat nog overeenstemt met de gesprekstarieven voor interzonale gesprekken van vóór de liberalisering van de telecomsector. Die nummers doen dan ook dienst als ’low cost premium rate’ (of betaal)nummers. In het koninklijk besluit van 27 april 2007 betreffende het beheer van de nationale nummeringsruimte en de toekenning en intrekking van gebruiksrechten voor nummers (hierna ook: “het KB Nummering”) werd deze de facto herpositionering van die nummerreeks officieel vastgelegd.
5
De aanduiding „x‟ wijst erop dat er codes met verschillende cijfers mogelijk zijn. Vandaag bestaan de volgende nummerreeksen: 0900, 0901, 0902, 0903, 0904, 0905, 0906, 0907 en 0909. Zie meer in detail de rubriek informatie over betaalnummers op www.telethicom.be.
10
Hierdoor is de functie van de dienstidentiteit ’9’ als indicator voor betaaldiensten via elektronischecommunicatienetwerken niet absoluut en is het dan ook imperatief dat in alle reclame voor deze nummers, zoals vereist door artikel 20 van de Ethische Code, het hoogste eindgebruikerstarief dat in de sector van de elektronische communicatie toegepast wordt (voor 070-nummers is dat maximaal 30 eurocent per minuut) vermeld wordt. De Gentse kredietinstelling Europabank maakte in de maanden vanaf de inwerkingtreding van de Ethische Code (de maanden juli, augustus en september 2011) via verschillende kanalen (krantenadvertenties, affiches 3 x 4 m, internetbanner, enzovoort) uitgebreid reclame voor leningen op afbetaling. In die reclame werd aan geïnteresseerden de mogelijkheid geboden om hiervoor contact op te nemen met het betaalnummer 070 222 300. Op die reclames werd het hoogste eindgebruikerstarief niet vermeld. De Ethische Commissie startte op eigen initiatief een procedure. Gezien de goede medewerking van Europabank (met name betreffende de gevraagde informatie over het nummergebruik), het nemen van herstelmaatregelen en het vervangen van het 070-nummer door een gratis 0800-nummer tijdens de procedure besloot de Ethische Commissie om binnen de mogelijke vork van sancties een boete op te leggen van 2.000 EUR.
3.3. Beslissingen Media Technologies De volgende beslissing die de Ethische Commissie nam was haar eerste beslissing ten gevolge van een klacht. De beslissing van 27 februari 2012 inzake Media Technologies hield verband met één van de kerntaken van de Ethische Commissie, met name het toezicht op een correct betaalnummergebruik, zodat het mechanisme van gratis oproepblokkering (Call Barring) correct kan functioneren. In de beslissing die gevolg gaf aan de klacht ingediend door KPN Group Belgium, legde de Ethische Commissie voor de telecommunicatie een boete op van 250 EUR aan een Franse dienstenaanbieder, die voor het aanbieden van een astrologie- (of helderzienden)dienst ten onrechte een 070betaalnummer gebruikte in plaats van een 0905-nummer, zoals voorgeschreven door de bijlage bij de Ethische Code. De Ethische Commissie besliste dat elke inbreuk op de bijlage als ernstig dient te worden beschouwd, gezien de fundamentele aard voor de bescherming van de belangen van de consument. Aangezien Media Technologies aan de Ethische Commissie verteld had dat het het 070-nummer niet langer gebruikte en het begrip "ontspanningsproducten of -diensten" beoogd in punt 2 van de bijlage bij de Ethische Code, bij gebrek aan een eerder besluit van de Commissie, tot verschillende interpretaties kon leiden, legde de Ethische Commissie geen bijzonder zware sanctie op. Dit veranderde toen na de eerste beslissing betreffende Media Technologies bleek dat de dienstenaanbieder zijn aanbod gemigreerd had naar een duurder 0903-nummer, dus een betaalnummer dat nog steeds niet behoorde tot de juiste nummerreeks. Bij beslissing van 29 augustus 2012 legde de Ethische Commissie voor deze inbreuk dan ook een boete op van 3.000 euro.
11
3.4. Beslissing Music Hall Artikel 20 van de Ethische Code regelt uitdrukkelijk welke afkortingen er gebruikt mogen worden in de verplichte tariefvermelding te plaatsen bij betaalnummers, onder meer om te vermijden dat er nog tariefaanduidingen zoals “1 E pvob” zouden opduiken, waaruit de eindgebruiker verondersteld wordt af te leiden dat ieder bericht van en naar een sms-betaalnummer 1 euro per verzonden en ontvangen bericht kost. Een organisator, promotor en producent van musicals, concerten en theater, de NV Music Hall, bezondigde zich aan een gelijkaardige praktijk, wat betreft de tariefvermelding in de nabijheid van een 0900-nummer vermeld op advertenties en affiches voor een musical door haar georganiseerd. Op deze op grote schaal verspreide reclamedragers nam Music Hall de vermelding “50 CPM” op als tariefvermelding. Hieruit diende men af te leiden dat een gesprek naar het betrokken betaalnummer 50 eurocent per minuut kostte. De Ethische Commissie bestraft deze inbreuk, alsook een inbreuk op de verplichting tarieven zichtbaar en goed leesbaar te vermelden en het ontbreken van een tariefvermelding in de nabijheid van betaalnummers vermeld op de website van Music Hall (waaronder ook een 070-nummer) met een administratieve boete van 1.000 EUR. De Ethische Commissie hield bij de bestraffing rekening met de goede medewerking van Music Hall aan het onderzoek en de herstelmaatregelen die zij tijdens het onderzoek nam. De Ethische Commissie boog zich ook over de vraag of een contactbetaalnummer waarop tickets kunnen besteld worden geen verboden dienst in de zin van artikel 45 van de Ethische Code uitmaakte, maar in deze zaak besliste de Ethische Commissie dat er daarvoor onvoldoende feitelijke gegevens voorlagen.
3.5. Beslissing Rendez-Vous Group Bij beslissing van 25 juni 2012 legde de Ethische Commissie een boete van 500 euro op aan een aanbieder van ontmoetingsdiensten tegen betaling, de NV Rendez-Vous Group, omdat deze, niettegenstaande de uitdrukkelijke bepaling van artikel 77, 2°, van de Ethische Code, voor de activering en het betalen van het maandelijks abonnementsgeld voor deze dienst (onder meer) een sms-betaalnummer uit de 3-reeks gebruikte. Een dergelijk nummer behoort niet tot de reeks van nummers die gebruikt moeten worden om specifiek voor meerderjarigen bestemde diensten aan te bieden en een dergelijk nummer gebruiken met betrekking tot een ontmoetingsdienst is uitdrukkelijk verboden door artikel 77, 2°, van de Ethische Code.
3.6. Beslissing Paratel tegen Telefuture In zijn beslissing van 25 juni 2012 (D-2011-10) heeft de Ethische Commissie zich uitgesproken in een handelsgeschil tussen twee bedrijven, Paratel en Telefuture, die samen chatdiensten via betaalsms'en exploiteerden. Zonder uit te weiden over wie wat deed in het kader van hun overeenkomst, staat vast dat Telefuture het klantenbestand heeft opgebouwd en de klanten aan zich heeft gebonden. De eindgebruikers waren geregistreerd bij Telefuture. Van zijn kant onderhandelde Paratel met de mobiele operatoren om aan Telefuture short codes beschikbaar te stellen. Paratel inde de betalingen van de mobiele operatoren en stortte een afgesproken gedeelte door naar Telefuture.
12
Bij de onenigheid die hierboven wordt vermeld, heeft Paratel een klacht gericht aan de Ethische Commissie, waarin het Telefuture verweet dat het gratis via een nieuwe short code ongevraagde berichten (spam) had verzonden aan de eindgebruikers die vroeger door Paratel verstrekte short codes gebruikten en dat het ten onrechte de persoonsgegevens van de gebruikers die via de oude short codes waren verkregen, had gebruikt. Wat de procedure betreft heeft de Ethische Commissie zich gebogen over de inhoud van artikel 7 van het KB Procedure van 1 april 20076. Zich baserend op het verslag aan de Koning heeft de Commissie beslist: “Niet alleen eindgebruikers maar ook met de dienstenaanbieder concurrerende ondernemingen kunnen om concurrentiële redenen een belang hebben bij het aanklagen van een inbreuk op de Ethische Code. Voorts is het niet noodzakelijk dat een inbreuk op de Ethische Code reeds (belangen)schade heeft veroorzaakt. Een mogelijkheid tot belangenschade volstaat.” Inhoudelijk heeft de Commissie de klacht van Paratel afgewezen7. Paratel heeft tegen de beslissing beroep aangetekend voor het hof van beroep van Brussel.
3.7. Beslissing Carmax bis In de zaak "Carmax Bis" (Beslissing D-2012-10 van 21 september 2012) heeft de Ethische Commissie op eigen initiatief een tweede dossier geopend ten laste van het bedrijf Carmax.be, omdat dit laatste had volhard in de inbreuk waarvoor het was gestraft in de beslissing van 21 december 2011 (zie hierboven 1.). Deze volharding in de inbreuk is vastgesteld op de website van de vennootschap, alsook op de wagens van de vennootschap op een ogenblik waarop de termijn om tegen de beslissing van 21 december 2011 beroep aan te tekenen, verstreken was. In zijn verweer beweerde Carmax dat de controleurs van het BIPT niet op eigen initiatief controles mogen uitvoeren. De Ethische Commissie heeft op dat argument geantwoord dat artikel 134, § 2, 4e lid, van de wet van 13 juni 2005 de Ethische Commissie en het secretariaat ervan (dat bestaat uit de diensten van het BIPT, waaronder ook de controlediensten) de taak oplegt om toe te zien op de naleving van de bepalingen van de Ethische Code en dat deze bevoegdheid dus onvermijdelijk inhoudt dat de beslissingen van de Ethische Commissie worden gevolgd om na te gaan of veroordeelde ondernemingen zich naderhand richten naar deze uitvoerbare beslissingen. In zijn verweer heeft Carmax ook beweerd dat de Ethische Commissie in de vorige beslissing geen termijn heeft vastgesteld om een eind te maken aan de inbreuken.
6
Artikel 7 vermeldt de personen die voor de Commissie een vordering kunnen instellen: “Eenieder wiens belangen geschaad zijn of kunnen worden door een vermeende inbreuk op de Ethische Code …” 7 De beslissing van 25 juni 2012 was voor de Ethische Commissie de gelegenheid om eraan te herinneren dat (1) een sms-nummer met 4 cijfers, waarvan het eerste begint met 8 geen betaalnummer is en dat (2) volgens de rechtspraak van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer de telefoonnummers die door eindgebruikers worden gebruikt, beschouwd worden als persoonsgegevens in de zin van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens
13
De Commissie heeft op dat argument geantwoord dat de Ethische Commissie geen termijn hoeft te vermelden om zich naar regulerende beslissingen te schikken en dat Carmax.be zich onmiddellijk naar de regels moest schikken omdat de inbreuken definitief waren vastgesteld. Volgens Carmax mocht de Commissie ten slotte geen nieuwe vervolging instellen omdat de inbreuken reeds voordien waren bestraft. De Ethische Commissie heeft daarop herinnerd aan de inhoud van artikel 134, § 3, 2e lid, van de wet van 13 juni 2005, dat voorschrijft dat de Commissie zwaardere sancties mag treffen in geval van herhaalde inbreuken, wat hier dan ook het geval was. Tot slot hebben het feit dat de na de vorige beslissing opgelegde boete niet was betaald, het feit dat er herhaalde inbreuken waren en ook het feit dat de inbreuken ernstig waren (in het bijzonder het feit dat de cijfers 0902 opgesplitst zijn om te doen uitschijnen dat het ging om een nummer met kengetal 09/ van de zone Gent) de Commissie ertoe geleid een zwaardere straf van 4000 euro uit te spreken. Carmax.be heeft tegen deze beslissing beroep aangetekend.
14
4. Andere activiteiten en statistieken 4.1. Ontvangst en invordering van boetes Zoals blijkt uit de vorige sectie, nam de Ethische Commissie in de periode 21 december 2011 – 14 december 2012, 8 beslissingen aan. In 7 ervan werden administratieve boetes opgelegd voor in totaal € 12.750, waarbij in één dossier (het eerste Carmax-dossier) bijkomend ook een schorsing van de dienst gedurende 14 dagen werd opgelegd. Op één uitzondering na, werden de opgelegde boetes vrijwillig betaald op de rekening ten behoeve van de Ethische Commissie bij het BIPT. Ten aanzien van de onwillige partij werd een invorderingsprocedure via de Ontvanger Registratie en Domeinen opgestart conform het bij wet van 10 juli 2012 ingevoegde nieuwe artikel 134, § 4, WEC.
4.2. Hoger beroepen Zoals ook blijkt uit de vorige sectie, werden er 2 hoger beroepen ingesteld op acht uitgesproken beslissingen. Deze procedures zijn momenteel lopende.
4.3. Procedures op basis van artikel 134/1 De voorzitter van de Ethische Commissie (of zijn plaatsvervanger) legde in 3 gevallen dringende en voorlopige maatregelen aan dienstenaanbieders op, om grotere consumentenschade te voorkomen. In de eerste procedure werd de wijziging van een onduidelijke waarschuwingsboodschap bij het overschrijden van € 10 (of een veelvoud daarvan) in het kader van een chatdienst bekomen. In een tweede procedure diende een tijdelijke schorsing opgelegd te worden van een reeks nummers waarop chatdiensten werden aangeboden die de informatie- en facturatieverplichtingen vastgelegd in de artikelen 90, 91 en 97, § 1, van de Ethische Code niet naleefden. Die schorsing werd opgeheven, nadat de betrokken aanbieder bewezen had het te veel gefactureerde teruggestort te hebben. In een derde procedure nam de dienstenaanbieder die extra levels voor onlinespellen via sms te koop aanbood tegen prijzen die overmatig leken voor minderjarigen, na de eerste brief van de voorzitter van de Ethische Commissie, de beslissing om zijn diensten vrijwillig op te schorten en te migreren naar andere nummerreeksen tegen een verminderde prijs.
15
4.4. Adviezen De Ethische Commissie nam in 2012 1 voor het publiek bestemd advies8 aan. Dit gebeurde naar aanleiding van de vraag van KPN Group Belgium of de verplichte verzending van een gratis sms die meldt dat er € 10 (of een veelvoud daarvan) gespendeerd werd, toepasselijk is op een (tele)voting via een sms-betaalnummer. In een beredeneerd advies9 van 14 december 201210, was de Ethische Commissie van mening dat dat het geval was. De Ethische Commissie verzocht het BIPT ook om de nodige stappen te ondernemen om tegemoet te komen aan het verzoek van de minister om het toepassingsgebied van het MB Call Barring uit te breiden tot de 070-nummers, met uitzondering van het Card Stopnummer, of een andere oplossing voor te stellen en tevens te onderzoeken of er geen andere 070-nummers van algemeen belang in deze nummerreeks voorkomen.
4.5. Afsluiting en uitvoering van de samenwerkingsprotocollen 4.5.1. Samenwerkingsprotocol met de FOD Economie Op 13 februari 2012 sloot de Ethische Commissie het in artikel 134, § 2, van de wet van 13 juni 2005 bepaalde samenwerkingsakkoord met de Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie af. De kernprincipes van dit samenwerkingsprotocol zijn: -
-
klachten gericht aan de Ethische Commissie die tevens vallen onder het toepassingsgebied van de Wet Marktpraktijken of de Wet Elektronische Handel worden voor verder gevolg overgezonden naar de Algemene Directie (hierna ook: “AD”) Controle en Bemiddeling van de FOD Economie; klachten gericht aan de AD Controle en Bemiddeling die betrekking hebben op de prioriteiten van de Ethische Commissie worden overgezonden naar het secretariaat van de Ethische Commissie.
In uitvoering van deze principes heeft het secretariaat van de Ethische Commissie in 2012 17 klachten voor verder gevolg verzonden naar de AD Controle en Bemiddeling. Omgekeerd werden er geen klachten door de AD Controle en Bemiddeling verzonden naar het secretariaat van de Ethische Commissie. 4.5.2. Samenwerkingsprotocol met de Ombudsdienst De Ethische Commissie sloot op 30 mei 2012 het samenwerkingsprotocol met de Ombudsdienst voor telecommunicatie af.
8
Er werden ook enkele adviezen, enkel bedoeld voor de minister verstrekt, bijvoorbeeld in verband met de procedure voor de benoeming van nieuwe leden van de Ethische Commissie of interne adviezen, bijvoorbeeld in verband met het taalgebruik. 9 Dat ook de verhouding tussen de Ethische Code en de Kansspelwet verduidelijkte en daarom ook voor voorafgaand commentaar werd voorgelegd aan de Kansspelcommissie. 10 Zie www.telethicom.be – rubriek “officiële publicaties” – “adviezen”.
16
De kernprincipes van dit samenwerkingsprotocol zijn: -
-
bewijselementen die in een procedure voor de Ombudsdienst opduiken en die wijzen op een overtreding van één of meerdere van de prioritair door de Ethische Commissie vervolgde artikelen worden door de Ombudsdienst aan het secretariaat van de Ethische Commissie bezorgd (art. 4.2 van het samenwerkingsprotocol van 30 mei 2012); klachten die niet vallen onder de prioriteiten van de Ethische Commissie en die ook niet doorgestuurd moeten worden naar de AD Controle en Bemiddeling ten gevolge van het protocol van 13 februari 2012 en waarvan het betwiste bedrag lager ligt dan € 50 worden door het secretariaat voor bemiddeling overgezonden naar de Ombudsdienst (art. 4.3 van het samenwerkingsprotocol van 30 mei 2012).
Tot op heden gaf de toepassing van artikel 4.2 van het samenwerkingsprotocol aanleiding tot het nemen van voorlopige maatregelen en de opstart van een procedure op eigen initiatief ten aanzien van één dienstenaanbieder, wegens onder meer het niet-naleven van de beschermingsmaatregelen ingesteld ten aanzien van betaaldiensten bestemd voor minderjarigen (artt. 53 en 55 Ethische Code). Er zijn evenwel nog andere zwaarwichtige bewijselementen die het secretariaat van de Ethische Commissie via deze weg bereikt hebben en die in de toekomst zouden kunnen leiden tot formele procedures, waaronder één dossier van gebundelde klachten tegen eenzelfde dienstenaanbieder. In uitvoering van de principes in artikel 4.3 heeft het secretariaat van de Ethische Commissie in 2012 14 klachten voor verder gevolg doorgezonden naar de Ombudsdienst.
4.6. Andere correspondentie Naast een aantal waarschuwingen11, schreef de Ethische Commissie naar aanleiding van een binnengekomen klacht ook een brief naar de minister van Volksgezondheid, om haar bezorgdheid uit te drukken omtrent de praktijk van sommige huisartsen-, tandartsen- en apothekerskringen om hun wachtdiensten te organiseren aan de hand van betaalnummers. Dergelijke lijnen dreigen immers niet bereikbaar te zijn voor gebruikers en gezinnen die een algemene oproepblokkering naar betaalnummers op hun toestellen hebben laten installeren.
11
Bijvoorbeeld over verkeerd nummergebruik bij kortlopende wedstrijden of ontbrekende gegevens in reclames voor betaalnummers.
17
Bijlage: schematisch overzicht genomen beslissingen
18
Dossiernummer
Datum beslissing
Partij(en)
Soort procedure
Inbreuk(en) op [art. Ethische Code] (ja = in aanmerking genomen - nee = afgewezen) 20, eerste lid (ja) 22, eerste lid (ja) 26, tweede lid (ja)
Beslissing over …
Ernst? (zwaar niet zwaar gemiddeld zwaar)
opzettelijk ?
Straf
Beroep ?
Geen tarief vermeld Lees- en zichtbaarheid van een tariefvermeld ing - Verbod om kengetallen te splitsen
Zwaar (impliciet)
JA
€ 2.000 14 dagen schorsin g
NEE
D-201102
21/12/2011 Carmax.be
Initiatief Ethicom
D-201103
21/12/2011 Europabank
Initiatief Ethicom
20, eerste lid (ja)
Geen tarief vermeld
Niet zwaar
NEE
€ 2 000
NEE
D-201105
27/02/2012
Klacht KPN Group Belgium
19 (ja)
Gebruik van een particulier nummer (070) voor een helderziende n-dienst
Zwaar
NEE
€ 250
NEE
Media Technologies
19
D-201109
28/03/2012 Music Hall Group SA
Initiatief Ethicom
20, lid 1, 2 en 3 (ja) 22, eerste lid (ja) 45 (nee)
Gebruik van een 0900nummer met incorrecte tariefvermeld ing (“50 CPM”) Geen tarief vermeld
D-201110
25/06/2012 Paratel Telefuture
Klacht Paratel
D-201205
25/06/2012 Rendez-Vous Group SA
Initiatief Ethicom
9 (nee) 42, tweede lid (nee) 19 (ja) 77, tweede lid (ja)
Klacht niet gerechtvaardi gd Gebruik van Zwaar een kort nummer in de 3000reeks en niet in de 7000reeks
Zwaar
NEE
€ 1 000
NEE
-
-
JA
NEE
€ 500
NEE
20
D-201204
29/08/2012 Media Technologies
Initiatief Ethicom
19 (ja)
Gebruik van een particulier nummer (0903) voor een helderziende n-dienst
Zwaar
JA
€ 3 000
NEE
D-201210
21/09/2012 Carmax bis
Initiatief Ethicom
20, eerste lid (ja) 22, eerste lid (ja) 26, tweede lid (ja)
Geen tarief vermeld Lees- en zichtbaarheid van een tariefvermeld ing - Verbod om kengetallen te splitsen
Zwaar
JA
€ 4 000
?
21
CONTACTGEGEVENS Ethische Commissie voor de telecommunicatie Ellipse Building - Gebouw C Koning Albert II-laan 35 1030 Brussel Tel. 02 Fax 02 226 88 88 www.telethicom.be
[email protected]
22