Jaarverslag. beeldende kunst. dans. literatuur. muziek. theater. huis voor de amateurkunst

Jaarverslag

beeldende kunst dans literatuur muziek theater

huis voor de amateurkunst

Samenstelling bestuur en managementteam Bestuursleden Stichting De Muzerije Han Erkens voorzitter tot en met 30 juni 2007 Carlo van de Water secretaris tot en met juni 2007; voorzitter met ingang 1 juli 2007 Marjo van der Heijden penningmeester tot en met 30 november 2007; lid met ingang van 1 december 2007 Bruno van Rijsingen lid tot en met 30 juni 2007; secretaris met ingang van 1 juli 2007 Jan van Boxtel lid Directie en managementteam Ariëtte Kasbergen Marjo Kempers Lies Manie Annelies van Helden Henny van Schaik Ad Beerens

directeur hoofd afdeling beeldende kunst hoofd afdeling dans hoofd afdeling muziek hoofd afdeling theater financial controller

Stichting De Muzerije Hinthamerstraat 74 5211 MR ’s-Hertogenbosch T: 073-6141084 F: 073-6143055 E: [email protected] I: www.de-muzerije.nl 2

Missie De Muzerije stimuleert en faciliteert als “Huis voor de Amateurkunst”, voor iedereen in ’s-Hertogenbosch en omgeving, actieve, receptieve en reflectieve kunstbeoefening, met als doel: • plezier in en esthetische beleving van kunst • individuele ontwikkeling en educatie in een doorlopende leerlijn • podium- en expositie-educatie • ondersteuning van de amateurkunstbeoefenaar (zowel individueel als in georganiseerd verband)

Algemeen Beleidskaders 2007-2012 De Muzerije is een ondersteuningsinstituut voor de amateurkunstbeoefenaar. Zij werkt marktgerichter door in samenspraak met bestaande en nieuwe doelgroepen nieuw aanbod te ontwikkelingen en in de markt te zetten. De Muzerije sluit slagvaardig aan op wat er in de stad gebeurt door meer dan voorheen aan te haken bij festivals, themaweken e.d. Marketing en externe communicatie worden om dit alles te ondersteunen en in algemene zin verbeterd en versterkt. Om aan te sluiten op de vanuit de overheid geïnitieerde ontwikkeling van kunst en cultuur in achterstandswijken en op scholen verbreedt De Muzerije haar activiteiten in de wijken, zowel in het kader van de Brede Bossche Scholen als daarbuiten. Tevens verbreedt en verdiept De Muzerije het aanbod voor het onderwijs, zowel binnen- als buitenschools. Algemeen Het jaar 2007 stond voor De Muzerije in het teken van het oplossen van de in 2006 geconstateerde problemen: de bouwkredieten voor de ambitieuze ver- en nieuwbouwplannen waren onzeker en de financiële positie van De Muzerije was uiterst zorgwekkend. Bouwprojecten gestart Na de aanbesteding door de Gemeente van de voorgenomen bouwprojecten voor De Muzerije, bleken - naar aanleiding van een sterk aantrekkende bouwmarkt - de offertes veel hogere bedragen te bevatten dan oorspronkelijk ingeschat was. Extra krediet was nodig en is ook beschikbaar gesteld. Van de drie nog te realiseren bouwprojecten zijn er in 2007 twee gestart: in Rosmalen de ver- en nieuwbouw van het Sociaal Cultureel Centrum waar De Muzerije één van de grote gebruikers wordt, en in het centrum van de stad de voormalige Bank van Leening waarin de dansafdeling van De Muzerije gehuisvest wordt.

3

Sanering exploitatie Direct in januari 2007 is met ondersteuning van organisatieadviesbureau De Smartgroup uit Vught een saneringsplan ontwikkeld voor het gezond maken van de exploitatie. Naast een aantal ingrepen in het ondersteunend personeel zijn alle kortingsregelingen afgeschaft en de prijzen van het cursusaanbod muziek en beeldende kunst marktconform gemaakt. Tevens is het tarief voor het muziekonderwijs voor volwassenen gestegen tot het niveau waarop de directe kosten (docenturen) volledig zijn gedekt. De Gemeente deed ons naar aanleiding van deze sanering het voorstel om door een externe adviseur een scan van de organisatie te laten maken op het gebied van de doeltreffendheid van de bedrijfsvoering en de mogelijkheden voor het vrijmaken van de benodigde middelen voor verbetering daarvan. De kosten voor deze adviseur zijn vergoed door de Gemeente. Adviesbureau Nootelaan Noppen Nollet BV heeft de scan uitgevoerd en op basis van het daaruit voortgekomen advies is onder meer besloten tot verdere inkrimping van ondersteunend personeel teneinde voldoendemiddelen vrij te maken voor innovatie, marketingcommunciatie en doteringen aan de algemene risicoreserve. Deze maatregelen waren pijnlijk, kenden negatieve persoonlijke gevolgen voor een deel van de medewerkers (geheel of gedeeltelijk ontslag) en cursisten (prijsstijgingen). Het is dan ook een moeilijk jaar geweest. Nieuwe ontwikkelingen Het gevaar van zo’n moeilijke tijd is, dat ook alle aandacht naar de problemen gaat, zowel intern als met betrekking tot de cursisten. De ervaring heeft echter ook geleerd dat een goede uitleg van de problematiek en de onvermijdelijkheid van het nemen van maatregelen, leidt tot meer begrip en herstel van vertrouwen. Ook het weer verleggen van de focus van de problemen terug naar de kernactiviteiten draagt daar aan bij. Al voor het einde van het jaar zijn we daar mee begonnen door te laten zien dat De Muzerije nog altijd kwaliteit levert en met hart en ziel werkt aan goede en bereikbare kunsteducatie. Met het op orde brengen van de exploitatie kan weer geïnvesteerd worden in medewerkers, materialen en instrumentarium, innovatie, doelgroepontwikkeling en communicatie. De Muzerije is weer goed toegerust en is een periode van opbouw ingegaan. Op het gebied van de marketingcommunicatie is tegen het einde van het jaar de verbetering al in gang gezet. Met trots presenteerde De Muzerije onlangs de resultaten daarvan: een geheel vernieuwd programmaboek, een nieuwe interactieve website en een eenduidig gezicht naar buiten voor alle flyers, affiches en andere communicatie-uitingen. Op programmatisch niveau werd onder meer samengewerkt met MEE ’s-Hertogenbosch en Cello, instellingen voor mensen met een beperking. De inbreng van De Muzerije in de Brede Bossche Scholen heeft inhoudelijk een steviger basis gekregen. Er werd nieuw aanbod ontwikkeld voor het onderwijs, zowel binnen- als naschools. En ook binnen de kernactiviteit, het reguliere cursusaanbod, werd ontwikkeld en presenteert De Muzerije straks in het nieuwe seizoen verschillende nieuwe activiteiten. Tenslotte werkte De Muzerije samen met Divers in het project Voor Talent Wordt Geklapt. In het kader van het traject Urban Culture heeft De Muzerije met extra incidentele subsidie een bijdrage geleverd aan het project Voor Talent Wordt Geklapt. Dit talentontwikkelingsproject wordt jaarlijks door Divers georganiseerd. De werkwijze die De Muzerije hierbij ontwikkeld heeft, is succesvol omdat niet alleen de doelgroep kennismaakt met De Muzerije maar De Muzerije zich in de programmering ook laat beïnvloeden door de doelgroep. De aanpak is gefaseerd en als volgt opgebouwd: 1. Ontwikkeling incidenteel aanbod voor nieuwe doelgroep met extra subsidie Met ondersteuning van incidentele doelgroepsubsidies wordt aanbod ontwikkeld, specifiek naar aanleiding

4

van een vraag van de doelgroep en begeleid door docenten die geschikt zijn voor de betreffende doelgroep (in dit voorbeeld zijn dat specifieke workshops en lessen door bepaalde docenten voor deelnemers van Voor Talent wordt Geklapt) 2. Realisatie: opdoen kennis en ervaring Dit aanbod wordt gerealiseerd, bij voorkeur in locaties van De Muzerije (in dit geval werden er workhops voor de jongeren in de centrale vestiging van De Muzerije georganiseerd, waarbij de jongeren werden begeleid door jongerenwerkers van Divers; daarmee werd de drempel van De Muzerije als instelling geslecht). Gedurende de uitvoering van het aanbod doet De Muzerije kennis en ervaring op m.b.t. de specifieke behoefte van de doelgroep (door de docenten die in het project werken). 3. Ontwikkeling langdurig aanbod, te realiseren als pilot Deze kennis en ervaring wordt benut om nieuw aanbod te formuleren dat qua programma aansluit op en betaalbaar is voor de doelgroep; dit wordt als pilot aangeboden aan de doelgroep op een voor de doelgroep aansprekende wijze en moment (docent stelt op basis van vraag voor R&B-koor te starten bij De Muzerije; de werving is met name mondeling gegaan, ondersteund door een flyer, direct na afloop van de finale van Voor Talent wordt geklapt). Dit aanbod wordt als pilot uitgevoerd (10 keer zingen voor € 50,-), waarbij de aanloopkosten door de doelgroepsubsidie worden gedekt (bij de te kleine bezetting van aanvankelijk slechts 3 deelnemers kon het koor toch starten). 4. Opname in regulier aanbod van De Muzerije Bij succes wordt het aanbod opgenomen in het reguliere aanbod en de doelgroep is ingestroomd in De Muzerije (het koor is gestart met 3 meisjes, inmiddels zijn het er 10, het aantal groeit nog steeds, de kosten zijn gedekt en het koor is opgenomen in het reguliere aanbod vanaf het seizoen 2008-2009). In feite is bovenstaande een marketingstrategie waarbij product, prijs, plaats en timing, personeel en promotie op de doelgroep worden afgestemd. De doelgroepsubsidies worden met name in de ontwikkelingsfasen gebruikt en zijn nadien niet meer nodig omdat de doelgroep opgenomen is in het reguliere bereik van De Muzerije. Servicepunt Amateurkunst Het opzetten van een servicepunt voor de amateurkunstsector is niet in 2007 gerealiseerd. Dit heeft twee oorzaken. Ten eerste is er prioriteit gegeven aan het oplossen van de financiële problemen. Ten tweede was door een misverstand niet het benodigde extra budget aangevraagd voor 2007. Het vrijmaken van extra middelen voor het inrichten van het servicepunt was in 2007 gezien de omstandigheden onmogelijk. Er is wel een beperkt serviceloket dat vraag van buiten vertaalt naar aanbod. Hierbij wordt met name ingegaan op vraag vanuit het onderwijs en de private sector voor workshops en kort cursusaanbod. De capaciteit is te beperkt om een actieve rol te ontwikkelen. Voor 2008 staat een kleine uitbreiding van het serviceloket op het programma in verband met de stijgende vraag van buiten. De subsidie-aanvraag voor uitbreiding van de service voor amateurs is voor 2008 niet gehonoreerd. Voor 2009 is deze opnieuw aangevraagd. Positionering Met betrekking tot de positionering in de stad tenslotte is De Muzerije voor velen een vanzelfsprekende gesprekspartner geworden. Of het nu over grote strategische zaken gaat of lokale problemen; of het nu ouderen, jongeren, mensen met een beperking of gewoon muziekliefhebbers betreft. De Muzerije wordt op vele plekken betrokken bij beleidsvorming, ontwikkeling, innovatie en het realiseren van activiteiten. Die rol vinden wij belangrijk en ook in de toekomst willen wij nadrukkelijk deze bijdrage blijven leveren, op wijkniveau, in de stad en in de regio.

5

De afdeling beeldende kunst In 2007 is het aantal cursisten van de totale afdeling Beeldende Kunst gedaald, hetgeen zich direct vertaalde in een te lage financiële dekking voor de afdeling. In verband met langdurig ziekteverlof is een interim afdelingshoofd aangesteld. Hij is direct begonnen met het ontwikkelen van een oplossing voor genoemd probleem. In september is het aanbod aan cursussen gereduceerd. Een aantal cursussen kon vier weken op proef starten, maar diverse daarvan haalden uiteindelijk het vereiste minimum niet en zijn gestopt. Het afdelingshoofd was daardoor genoodzaakt om voor de betrokken docenten deeltijd- of soms volledig ontslag aan te vragen. Voor het nieuwe seizoen heeft hij vervolgens coherentie in het aanbod aangebracht en de omvang teruggebracht. Gezien deze situatie is in november een speciale vergadering belegd voor alle docenten Beeldende Kunst waarop de plannen voor het nieuwe seizoen en een nieuwe sectie-indeling besproken zijn. Kinderen en jongeren De doelgroepen kinderen en jongeren krijgen aparte aandacht. Vooral voor kinderen zijn kortlopende activiteiten geschikt, die verdeeld over twee cursussen in één seizoen worden aangeboden. Het gebeurt regelmatig dat een cursist na de eerste cursus van 12 bijeenkomsten vanaf september doorgaat met een tweede cursus in januari. Vanuit de afdeling wordt er tevens projectmatig lesgegeven in het basisonderwijs (onder meer striptekenen, textiel). De zomerexpositie werd dit jaar georganiseerd door de docenten die met kinderen en jongeren werken. Cursisten hebben hun werk, onder grote belangstelling, geëxposeerd. De professionele jury was onder de indruk van de kwaliteit van de kunstwerken. Er spraken technische vaardigheden, creativiteit, vernieuwing en zeggingskracht uit. In eerste instantie zijn 15 kunstwerken genomineerd. Daaruit zijn 6 kunstwerken gekozen, waarvan er 3 een eervolle vermelding kregen en 3 een prijs. Volwassenen Om tegemoet te komen aan de sterk stijgende vraag naar cursussen digitale fotografie opende De Muzerije twee jaar geleden een tweede digitale werkplaats. De Muzerije onderscheidt zich van de meeste aanbieders door de focus op fotografie als kunstdiscipline. In het verslagjaar heeft dit zich echter niet vertaald naar een hoger aantal inschrijvingen; het aantal cursisten fotografie liep terug. De sectie keramiek/beeldhouwen heeft wederom naast haar reguliere cursusaanbod verschillende korte workshops georganiseerd zoals raku stoken, beeldhouwen, schalen maken, tuinpotten draaien, keramiekarchitectuur en bronsgieten. Op een aantal zaterdagen was er de mogelijkheid voor cursisten om op de keramiekafdeling vrij te werken. Het lokaal kreeg daarmee een open atelierfunctie voor de cursisten. Gedurende het gehele seizoen zorgde de keramiekafdeling ervoor dat er in een speciale vitrine steeds wisselend werk te zien was van cursisten uit de verschillende cursussen. De sectie tekenen en schilderen heeft - naast het reguliere cursusaanbod - een aantal workshops verzorgd voor het onderwijs en voor het bedrijfsleven. Er hebben in 2007 verschillende schilderprojecten plaatsgevonden, bijvoorbeeld is door scholieren een muurschildering gemaakt in de wijk De Slagen, een project dat door woningcorporatie Zayaz werd geïnitieerd en gefinancierd. Kinderen uit de wijk en van basisschool Het Palet hebben daarin onder begeleiding van twee docenten van De Muzerije tekeningen gemaakt om de lange muren en garageboxen die her en der in de buurt te vinden zijn te versieren.

6

Tentoonstellingen Exposeren is voor De Muzerije onlosmakelijk verbonden met het leren beoefenen van kunst. Niet alleen wordt technisch het vak geleerd, ook laten cursisten hun werk zien en stellen zij zich daarmee open voor de reactie van anderen. Het is in die interactie dat kunst tot leven komt. Is die interactie er niet dan verliest kunst zijn betekenis. Hetzelfde geldt voor het kennisnemen van kunst van professionele kunstenaars. Door het verwerven van kennis groeit de waardering voor en beleving van het eigen werk en het werk anderen. Ook fungeert werk van professionele kunstenaars vaak als inspiratiebron. Bij vrijwel alle cursussen is er gedurende het seizoen daarom een bezoek aan een tentoonstelling of een extra activiteit opgenomen in het lesprogramma. Er zijn dit jaar eigen tentoonstellingen georganiseerd in De Bron te Rosmalen en in de vestiging aan de Hinthamerstraat. In totaal zijn er naar schatting ongeveer 1200 extra bezoekers naar de tentoonstellingen gekomen. De exposities in 2007: Hinthamerstraat • t/m 26 januari: Jeroen Bos, Bossche kunstenaar • 3 februari t/m 23 maart: Inside Out, gemengde docentenexpositie • 31 maart t/m 18 mei: Mens in Beeld, Ine Peels en werk van haar (oud)cursisten • 26 mei t/m 7 september: Full Color, zomerexpositie cursisten jeugd en jongeren • vanaf 3 november: Indruk, cursisten fotografie en keramiek/beeldhouwen Cultureel Centrum De Bron Rosmalen • t/m 16 februari: Janny Tops, acrylschilderijen en pastels • 5 maart t/m 13 april: cursisten schildercursus Arno Mersten • 25 mei t/m 7 september: multidisicplinaire cursistententoonstelling • 14 september t/m 20 oktober: schilderijen en tekeningen van Anne Weme en Piet Abbenhuis • 2 november t/m 14 december: Het Hinthams Kunstenaarscollectief HKC Beeldende activiteiten voor het onderwijs De afdeling Beeldende Kunst participeert jaarlijks in het project Klas-en-kunst waarin alle groepen 5 van het basisonderwijs een aantal weken kunstlessen krijgen. Verder heeft de afdeling in het verslagjaar 2007 diverse incidentele workshops verzorgd voor het onderwijs. In het kader van de Uitlokdag en de CultureSJOK, kennismakingsprogramma’s voor leerlingen van het voortgezet onderwijs, werden de workshops draaien, portret keramiek en digital make-over aangeboden. De afdeling Beeldende Kunst is gedurende het gehele verslagjaar 2007 betrokken geweest bij verschillende projecten van de Brede Bossche Scholen (schilderprojecten, grafische projecten en taalprojecten). Op 11 september zijn tijdens de Uitlokdag vier workshops gegeven voor ca 60 leerlingen van de vierde klas vwo/havo. In het najaar zijn workshops Keramiek/draaien verzorgd voor 46 leerlingen.

7

De afdeling dans Het aantal cursisten bij de afdeling Dans daalde licht tot 958 cursisten totaal. Opvallend is de daling in cursisten salsa en Afrikaanse dans. De huidige locatie in het centrum van de stad voldoet als accommodatie niet voor dit soort dansaanbod. De werelddanscultuur vereist dat de lessen in een breder kader worden aangeboden, de gehele context is bij deze cursussen erg belangrijk. De huidige accommodatie leent zich bijvoorbeeld niet goed meer voor het regelmatig organiseren van salsa-avonden. Deze groep cursisten heeft De Muzerije dit jaar daarom weinig bereikt. Het aanbod voor de jeugd heeft een succesvol vervolg gekregen met de trendy cursussen die via de sportstimulering aangeboden worden. Ruim 16 korte cursussen werden gerealiseerd. De afdeling heeft hierbij gewerkt met een nieuwe groep docenten afkomstig uit het MBO circuit. Nieuwe accommodatie bijna gereed In 2007 is de verbouwing gestart van het nieuwe danspand aan de Schilderstraat. De oplevering wordt begin september 2008 verwacht. Na een feestelijke openingsweek met tal van dansactiviteiten kan de afdeling gebruik maken van drie goed toegeruste dansstudio’s met professionele dansvloeren. Eén ervan is met een uitschuifbare tribune en licht en geluid toegerust, waarmee deze is om te bouwen tot professionele presentatiezaal. Verder voldoen ook de kleedkamers, het kostuumatelier en de foyer aan de hedendaagse eisen. Kortom een locatie waar de amateurdans volledig tot zijn recht kan komen. Danswerkplaats De dansafdeling werkt al een aantal jaren op provinciaal niveau samen voor de danswerkplaatsproducties. Naast ’s-Hertogenbosch, Tilburg, Eindhoven en West Brabant neemt nu ook Helmond deel aan deze samenwerking. Voor de docenten is deze werkplaatsproductie een kans om zich te ontwikkelen als choreograaf. Meerdere docenten hebben die kans tot nu toe gekregen. Dit heeft een positieve doorwerking naar de presentaties van de hele dansafdeling. Ook in 2007 werd een werkplaatsproductie gerealiseerd.

8

Voorstellingen Dit jaar is er een presentatiebeleid gevoerd waarbij de presentaties meer per doelgroep hebben plaatsgevonden. Zo was er een speciale kleutervoorstelling die intensief bezocht werd. Ook voorstellingen die zich specifiek richten op de hip hop en breakdance sloeg goed aan. Gecombineerde voorstellingen die daarnaast werden georganiseerd, trokken een breed publiek, wat als voordeel heeft dat over en weer wordt kennis genomen van andere mogelijkheden op het gebied van dans. De gevorderde dansamateur kon zich dit jaar in de voorstelling Dance Elements presenteren in de grote zaal van de Verkadefabriek. Ook extern, in de stad en de provincie, is de dansafdeling zichtbaar aanwezig geweest, onder meer bij het Komfestival in Rosmalen en het provinciale amateurdansfestival waaraan met diverse dansen werd deelgenomen. Door de gedegen opbouw van de lessen ontstaan er langzamerhand kleine groepjes gevorderde dansamateurs, die bij De Muzerije lessen techniek en opbouw volgen en zich vervolgens verder in stad profileren. Zo is er de samenwerking met de Spaanse dansgroep Casa Luna. Via De Muzerije hebben zij zich al diverse malen in de stad kunnen laten zien. In 2007 trokken de danspresentaties ruim 8000 bezoekers. De verwachting is dat dit bereik volgend jaar zal groeien, na de ingebruikneming van de nieuwe danslocatie en eigen theaterzaal. Dans in het onderwijs Voor het onderwijs organiseerde de afdeling dans diverse workshops, voornamelijk binnen het voortgezet onderwijs. Deze trokken in totaal ruim 1100 deelnemers. Binnen het basisonderwijs is de afdeling vooral via de Brede Bossche Scholen en het project Klas-en-Kunst actief. Samenwerking met Zayaz De samenwerking met met woningcorporatie Zayaz ging in 2007 zijn tweede jaar in. Dit keer organiseerde De Muzerije uitgebreide workshops voor het personeel van deze (inmiddels door fusie uitgebreide) instelling.

9

De afdeling muziek Het jaar 2007 is een bewogen jaar geweest voor de afdeling Muziek. Verschillende maatregelen uit het saneringsplan troffen direct de afdeling. Zo is het tarief voor muziekonderwijs aan volwassenen gestegen tot het de volledige docentkosten dekte. Door deze maatregel heeft tweederde van de volwassen leerlingen zich niet opnieuw ingeschreven, met deeltijdontslag tot gevolg voor een deel van de docenten. Omdat er met de deeltijdontslagen verschuivingen van leerlingen naar andere docenten noodzakelijk waren, is er ook een lichte daling van jeugdleerlingen geweest. Eind 2007 heeft het hoofd van de afdeling Muziek ontslag genomen. Korte cursussen en samenspelvormen Ondanks de moeilijke periode is hard gewerkt aan nieuwe samenspelvormen en korte cursussen. De Laidbackband en het Popkoor, initiatieven van vorig jaar, trekken veel nieuwe cursisten aan. In het kader van de samenwerking met Voor Talent Wordt Geklapt is een pilot ontwikkeld voor het starten van een R&Bkoor voor een nieuwe doelgroep, namelijk meiden in de leeftijd vanaf 13 jaar die normaalgesproken geen aanbod afnemen van De Muzerije. De samenstelling van het koor is cultureel divers. Presentaties en uitvoeringen Er zijn veel leerlingenconcerten gegeven onder grote belangstelling. Ook waren er de dagen die in het teken stonden van één specifiek instrument, waaraan ruim werd deelgenomen. Een deel van de gevorderde leerlingen heeft bij bedrijven en andere instanties gespeeld, hetgeen veel positieve reacties heeft opgeleverd. De docenten hebben twee concerten gegeven, met veel afwisseling in componisten en instrumenten. Projecten, pilots en workshops De pilot van de blazersklas van het Rodenborchcollege te Rosmalen is verder uitgebouwd. Inmiddels is er een derdejaars groep. Voor de eerstejaars groep was opnieuw veel belangstelling en ook de tweedejaars groep heeft veel leerlingen.

10

Voor het cursusjaar 2008/2009 werd gewerkt aan de invulling van de pilot Sing a Song, waarbij leerlingen les krijgen in het tegelijkertijd zingen en begeleiden op een instrument. Ook is de pilot De Muziekmix ontwikkeld, waarbij leerlingen tussen 7 en 9 jaar op een speelse manier kennis maken met alle aspecten van muziek, zoals zang, ritme, dans, instrumentenoriëntatie, literatuur etc. Doel is vooral het ontwikkelen van plezier in het muziek maken en beleven. Samenwerking De afdeling muziek heeft in 2007 verschillende samenwerkingsprojecten ontwikkeld met partners. Zo waren er luistercursussen i.s.m. Muziekcentrum De Toonzaal en de Openbare Bibliotheek. Deze serie over muziekgeschiedenis was volledig uitverkocht. Vanwege de zeer positieve waardering en grote belangstelling wordt hier in 2008 een vervolg aan gegeven. Met het Noordbrabants Museum zijn contacten gelegd om aankomende tentoonstellingen aan te vullen met activiteiten van De Muzerije. Muziek in en na het onderwijs Door de vraag vanuit het basis- en voortgezet onderwijs is De Muzerije steeds meer te vinden in de scholen met kort- en langlopende projecten. In het voortgezet onderwijs gebeurt dit met de CultureSJOK, in het basisonderwijs met Klas-en-Kunst. Een nieuw project is Muziek Na School (MNS). Hierin krijgen kinderen kennismaking en oriëntatie, eerste beginselen e.d. in groepslessen die na schooltijd aangeboden worden in de school. De ruimte wordt beschikbaar gesteld door de betreffende school, ouders/verzorgers betalen voor de lessen. Hierbij is tevens een samenwerkingsverband met Kanteel, organisatie voor kinderopvang ontwikkeld waarbij Kanteel het aanbod afneemt en aanbiedt aan kinderen die gebruik maken van de naschoolse opvang. Vanaf seizoen 2007-2008 wordt Muziek Na School drie scholen aangeboden, vanaf januari 2008 wordt dit uitgebreid naar vijf scholen.

11

De afdeling theater - Picos De theaterafdeling, Picos, is sinds de verhuizing naar de Verkadefabriek flink blijven groeien. In twee jaar tijd is het aantal cursisten meer dan verdubbeld. Ook in de tweede helft van 2007 is Picos nog blijven groeien, maar niet meer zo explosief. En zoals al eerder geconcludeerd is, “Het gaat natuurlijk niet in de eerste plaats om de cijfertjes”. Want het belangrijkste is de kwaliteit en het enthousiasme dat de docenten weten over te brengen. De Picos-studio’s zijn uitgegroeid tot een stimulerende plek in de Verkadefabriek, waar cursisten ook samen met hun docent professionele voorstellingen bezoeken. Daarnaast is het aantal theatercursussen in De Bron en in de wijken blijven groeien. Door het bredere aanbod lukt het om de groepen goed vol te laten lopen zonder dat ze te groot worden, zodat het voor iedereen betaalbaar blijft. Voor de meeste groepen ligt het maximum op twaalf deelnemers; voor hele jonge kinderen zelfs nog minder. Toneelspel, het leren acteren voor publiek, blijft de hoofdmoot van het Picos-programma. Hiervoor is op alle niveaus een aanbod voor kinderen, jongeren en volwassenen. Daarnaast is musical een belangrijk onderdeel geworden en ook theatersport, à la de Lama’s. Verder is er ieder jaar een nieuwe variant bijgekomen. Twee jaar geleden is gestart met Camera-acteren, voorgaand seizoen met de Circus-cursussen en in 2007 met Cabaret/Kleinkunst, dat op amateurniveau is aangeboden in goede afstemming met de Koningstheaterakademie, die de beroepsopleiding verzorgt. In januari zijn 13 nieuwe halfjaarlijkse cursussen van start gegaan. Samenwerking In maart is bij Picos de kaderdag gehouden van het provinciale project Circus Brabant. Hier zijn plannen verder ontwikkeld voor het Festival in oktober en voor trainingen van middenkader voor circuscursussen. De dag werd bezocht door 25 beroepskrachten. Ook verleende Picos dit jaar weer medewerking aan November Music en op 2 november heeft de opleiding voor artiest van het Koning Willem I College een presentatie voor ouders verzorgd, met een publiek van 80 bezoekers. Presentaties en voorstellingen Het laten zien van wat je geleerd hebt in een presentatie of een voorstelling is ook bij Picos een belangrijk onderdeel van veel cursussen. In februari is in de filmzaal aan de Hinthamerstraat de première vertoond

12

van de film die het eindresultaat vormde van de cursus Camera-Acteren. In april is de serie voorstellingen en eindpresentaties gestart. Het vrij toegankelijke presentatieweekend heeft ruim 850 bezoekers getrokken. De Picos-voorstellingen en de Theatersportwedstrijd hebben bij elkaar ruim 1000 betalende bezoekers getrokken in de Picos-Studio’s. Daarnaast werden er in augustus op locatie nog eens zo’n 400 betalende bezoekers bereikt met de Picos-op-de-Boulevard-voorstelling Isabella, Isabella. Reacties van pers en collega’s waren zeer positief. Monologenwedstrijd Op 9 maart 2007 werd weer de jaarlijkse voorronde gehouden voor de Provinciale Monologenwedstrijd “Solo’s in Zuid”. Twee kandidaten zijn doorgegaan zijn naar de volgende ronde. De Voorronde trok 50 toeschouwers. Veulen ongelikt Als voorbereiding op het landelijk amateurtheaterfestival De Theater4daagse in Tilburg heeft Picos meegewerkt aan het opzetten van de speciale Bossche amateurvoorstelling “Veulen Ongelikt”, een requiem voor de dood aangetroffen baby Engel van ‘t Meer. Eind september, een week voor het festival, zijn zowel de Bossche productie als die uit Helmond in een voorvertoning gespeeld in de Picos Studio’s voor een publiek van 123 betalende bezoekers. Op speciaal verzoek van politie, gemeente en hulpverleners zijn in december drie reprises gespeeld van “Veulen Ongelikt”, het requiem voor Engel van ’t Meer, voor 160 betalende bezoekers en 10 genodigden. Lokale en provinciale pers besteedde aandacht aan deze prachtige voorstelling en tijdens de borrel na afloop in de Picos-foyer kwam het tot geëmotioneerde en betrokken gesprekken tussen de delegatie van de politie en de spelers. Theater in het onderwijs Tijdens de Uitlokdag in september gaf de afdeling Theater in de Picos Studio’s 12 workshops voor 180 leerlingen van de vierde klas vwo/havo. Voor de CultureSJOK zijn in 10 theaterworkshops verzorgd voor 143 scholieren VMBO. Ook werden Theatersport-workshops verzorgd voor een groep van tien leerlingen van het Jeroen Bosch College.

13

Onderwijs Kunsteducatie werkt inspirerend, draagt wezenlijk bij tot de individuele ontplooiing en ontwikkelt talent. Het is ook nog eens een bijzondere combinatie van leren en genieten en dat kan voor iedereen alleen maar (stimu)lerend werken. Juist daarom is De Muzerije ook binnen het onderwijs in toenemende mate actief. Het basisonderwijs De Muzerije biedt jaarlijks voor alle groepen 5 van het primair onderwijs het programma voor actieve kunstbeoefening Klas-en-Kunst. De kinderen krijgen 20 uur les in 4 kunstdisciplines en de scholen kunnen een aantal weken een leskist over cultureel erfgoed lenen. Er wordt jaarlijks een centraal thema vastgesteld, dat door alle disciplines wordt gehanteerd. Bij dit thema wordt een frame ontworpen, hierdoor ontstaat er een grote flexibiliteit waardoor het programma per wijk aangepast kan worden. In het negende seizoen (2007-2008) was het thema De streken van de wind. De scholen hebben in 2007 weer enthousiast ingeschreven op het aanbod. Het maximaal haalbare aantal inschrijvingen is verwezenlijkt. Naast klassen van het reguliere basisonderwijs hebben ook diverse groepen van het speciaal onderwijs deelgenomen. In totaal namen 82 klassen deel met bijna 1800 leerlingen. Het programma werd dit jaar uitgebreid met speciale leskisten over cultureel erfgoed uit Den Bosch. Kinderen gaan daarbij aan de slag met een schatkaart van hun eigen wijk waarop 10 bijzondere locaties staan. Er zijn schatkaarten voor Engelen/Bokhoven, Empel/Maaspoort/Gewande, West, Orthen/Noord, Rosmalen/Kruisstraat, Muntel/Vliert/Centrum, Hintham/Oost/Zuid. Bij iedere locatie horen instructieen werkbladen. Na een expeditie door de wijk kiezen de kinderen de locatie die volgens de mooiste of interessantste is en bewaard moet blijven. De uitverkozen schatten worden - onder toezicht van de draak symbolisch in schatkistjes op een openbare plek in de stad bewaard. Ook van dit nieuwe onderdeel werd veel gebruik gemaakt. Omdat de meeste activiteiten van dit onderdeel buiten plaatsvinden, concentreerde de vraag naar de leskist zich in het voorjaar. De scholen zelf besteden veel aandacht aan het project Klas-en-Kunst op hun websites. Een groot deel van de resultaten van het seizoen 2007-2008 was te zien in een grote tentoonstelling met werkstukken van de kinderen, foto’s en filmmateriaal, die begin 2008 werd geopend in ons pand aan de Hinthamerstraat. De opening werd verricht door Fred Wartna, directeur van Villa Zebra in Rotterdam. Villa Zebra is een museum dat kunst toont voor kinderen. Naar aanleiding van de kwaliteit van het werk in de tentoonstelling worden de 100 kinderen uit Klas-en-Kunst volgend jaar door Villa Zebra uitgenodigd om hun werkstukken te presenteren in een speciale tentoonstelling daar. Het voortgezet onderwijs Het actieve aanbod aan het voortgezet onderwijs dat door De Muzerije via De Uitlok en de CultureSJOK wordt aangeboden, vindt jaarlijks altijd veel aftrek. De Muzerije heeft in het verslagjaar via de loketten De uitlokdag en de CultuurSJOK workshops verzorgd, verspreid over alle disciplines, in totaal voor bijna 1200 leerlingen (CultuurSJOK 559 en Uitlokdag 600 leerlingen). Naast deze min of meer indirecte route, weet het onderwijs De Muzerije ook direct te vinden. En daar waar de accommodaties dat toestaan, wordt zo veel mogelijk op deze vraag ingegaan. Dankzij deze en andere contacten begint zich een groep van vaste klanten af te tekenen, vaak scholen die zich duidelijk op het terrein van kunst en cultuur wensen te profileren.

14

De Brede Bossche Scholen De Muzerije is als sinds 2002 actief in de Brede Bossche Scholen (BBS) en krijgt inmiddels een basissubsidie om vier van de zes (en straks zeven) BBS-en te bedienen (Aan de AA, Haren Donk en Reit, De Graaf, Hambaken). Zowel in de beraden van beroepskrachten als in het strategisch overleg wordt aangedrongen door de verschillende partners op een structurele subsidie voor cultureel aanbod op de Brede Bossche Scholen waar De Muzerije nu geen subsidie voor krijgt. In 2007 heeft de BBS aan de Aa voor het eerst kunnen gebruik maken van ons cultureel aanbod. Ze verkozen de invulling van danslessen. Diverse dansdocenten van de Muzerije hebben aan alle 8 groepen lesgegeven voor ongeveer 160 kinderen. De school was tevreden en in het najaar van 2007 is dit aanbod herhaald. Ook de BBS Haren Donk en Reit heeft dankbaar gebruik gemaakt van de subsidie-uitbreiding. Er werd onder andere een grootschalige musical geproduceerd. In dit project hebben niet alleen veel docenten van de Muzerije gewerkt, maar er was ook sprake van een ruime participatie door vrijwillige wijkbewoners en stagiaires van het Koning Willem 1 college. Het aantal deelnemers betrof zo’n 40 kinderen en ouders. De stagiaires hebben tevens een fotoreportage verzorgd die een toegankelijk overzicht geeft van onze activiteiten op de Brede Scholen. Deze reportage is door de Muzerije, tezamen met een jongerenproductie, gebundeld tot een representatieve dubbel-DVD. En ook op de BBS De Graaf zijn we weer volop actief geweest met projecten in alle disciplines, ook in de participatie van de werkgroep ‘Digitale portfolio’. Deze werkgroep onderzoekt de haalbaarheid van een digitale portfolio op de verschillende Brede Scholen. Op BBS Hambaken heeft het aanbod zich vooral geconcentreerd op de pilot KlupUp 4-13 (zie hieronder). Op BBS Kruiskamp is ondanks de beperkende subsidievoorwaarden met ondersteuning van Pluspakketsubsidie dit jaar voor de tweede keer het pakket binnensschoolse introductielessen op hun 4 basisscholen uitgevoerd. Deze lesvorm bereikte 200 leerlingen van de groepen 6 en 7. Ook is in 2007 contact gelegd met de BBS Boschveld en zijn, in samenwerking met de basisschool in deze wijk, twee pluspakketten samengesteld om toch aanbod te kunnen realiseren in de schoolperiode 2007-2008. De coördinatie-uren die hiermee gemoeid zijn worden tevens door het Pluspakketsubsidie gedekt. KlupUp 4-13 KlupUp 4-13 is een samenwerkingsverband tussen Divers (welzijnswerk), Signum (bovenschools management voor basisscholen en peuterspeelzalen), Kanteel (kinderopvang), Sport en Bewegen (gemeentelijke afdeling) en De Muzerije. Dit samenwerkingsverband is ondergebracht in een stichting. Doel is om tot een dagvullend programma voor kinderen te komen, waarbij de verschillende leer-, opvoed- en vrije tijdselementen geïntegreerd worden tot één aanbod in een doorlopende leerlijn. Met ondersteuning van extra subsidie is in 2006 een pilot gestart waarbinnen een behoefteonderzoek is gedaan, een pedagogische visie is ontwikkeld, programma’s zijn gemaakt en nieuwe functies voor professionals worden uitgewerkt. De pilot eindigt in de loop van 2008. Op basis van een evaluatie zal worden besloten het project al dan niet voort te zetten. In 2007 heeft De Muzerije uitgebreid geparticipeerd in deze pilot met lesaanbod in de naschoolse opvang, door gebruik te maken van restantgelden uit 2006-2007. Docenten uit alle disciplines zijn ingezet. Het is nog onzeker of in 2008 de middelen toereikend zullen zijn om dit aanbod, in deze vorm, te kunnen handhaven.

15

Sociaal verslag Personeel Het totaal aantal werknemers was in 2007: 164, waarvan 78 vrouwen en 86 mannen. De gemiddelde leeftijd was 44,3 jaar. Arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim Het verzuimpercentage voor de totale organisatie in 2007 bedroeg 4,06%, het aantal ziekmeldingen bedraagt 159. In 2007 is er in 7 situaties sprake van middellang verzuim en 5 situaties tot langdurig verzuim; de overige ziekmeldingen hebben betrekking op kortdurend verzuim. Sanering In 2007 was in het kader van het saneringsplan sprake van (het aanzeggen van) geheel of gedeeltelijk ontslag van diverse werknemers. Nieuwe CAO Per 1 augustus 2006 is de nieuwe CAO Kunsteducatie van kracht gegaan. Een van de wezenlijke veranderingen die hieruit zijn voortgekomen, betreft de omvang van de nieuwe jaartaakbelasting voor docerend personeel. Deze groeit tot en met 2008 jaarlijks met een vastgesteld aantal uren. Daarmee is de jaartaakbelasting vanaf 2009 voor alle medewerkers gelijk.

Ondernemingsraad De ondernemingsraad was in het verslagjaar op volle sterkte met een samenstelling van zeven leden. De leden hebben de basiscursus voor ondernemingsraden gevolgd en individuele leden hebben enkele specialistische workshops en bijeenkomsten bezocht. Het jaar 2007 stond vrijwel geheel in het teken van het saneringsplan waar de ondernemingsraad uitgebreid bij betrokken is geweest. In dat traject heeft de ondernemingsraad zich laten bijstaan door verschillende externe adviseurs. In het verslagjaar heeft de Ondernemingsraad de volgende advies- en instemmingsverzoeken gekregen: • Regeling vergoeding gehoorbescherming (instemming) • Saneringsplan (deels advies, deels instemming) • Compartimentering medewerkers muziek instrumentaal seizoen 2007-2008 (advies) • Compartimenteringen medewerkers alle overige afdelingen seizoen 2007-2008 (advies)

16

De cijfers in één oogopslag Opbrengsten Cursusgelden en overige opbrengsten Subsidie Gemeente ‘s-Hertogenbosch Totaal opbrengsten

Jaar 2007 1.331.394 2.321.755 3.653.149

Jaar 2006 1.246.302 2.098.719 3.345.021

Opbrengsten totaal 3.653.149

Subsidie ‘s-Hertogenbosch

64%

Kosten Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene Kosten Dotatie en afschrijving Overige kosten Totaal kosten Resultaat

36% Cursusgelden en overige

2.832.327 444.476 230.640 94.607 16.343 3.618.392 34.757

2.667.780 432.544 266.135 19.039 3.385.498 40.477-

Kosten totaal 3.618.392

0% 3% Dotaties 6% Algemeen Huisvesting 12%

Overige kosten

Cursisten in 2007 Muziek instrumentaal Muziek onderbouw Dans Beeldende Kunst Theater Brede Bossche School (BBS) Klas-en-Kunst Overige onderwijsprojecten Totaal

79% Personeel

1.271 194 907 533 446 750 1.768 2.086 7.955 Cursisten in 2007

27% 22% 9% BBS 6% Theater

16% 2% 11% 7%

Overige onderwijsprojecten

Klas-en-Kunst

17

Muziek instrumentaal Muziek onderbouw Dans Beeldende Kunst

Personeel in 2007 Ondersteunend eigen personeel Ondersteunend gedetacheerd Ondersteunend oproepkrachten Docenten eigen personeel Docenten gedetacheerd Totaal personeel

26 4 5 133 10 178 Personeel in 2007 (178)

15% Ondersteunend eigen personeel 2% Ondersteunend gedetacheerd 3% Ondersteunend oproepkrachten

6% Docenten eigen personeel 74% Docenten gedetacheerd

Lesuren per afdeling in 2007 Muziek instrumentaal Muziek onderbouw Dans Beeldende Kunst Theater Brede Bossche School Klas-en-Kunst Totaal lesuren

16.749 478 3.159 4.363 2.076 220 1.932 28.977

Totaal bezoekers (incl. lessen) Lessen: Muziek instrumentaal Muziek onderbouw Dans Beeldende Kunst Theater Brede Bossche School Klas-en-Kunst Workshops Totaal lessen

Overige: Dansvoorstellingen Theaterproducties Tentoonstellingen Open dagen Totaal overige Totaal bezoekers

49.569 7.566 31.745 14.924 8.920 6.000 31.824 4.262 154.810

Lesuren (totaal 28.977) Klas-en-Kunst BBS Theater Beeldende Kunst Dans

7% 1% 7% 15% 11%

57% Muziek instrumentaal 2% Muziek onderbouw

18

8.050 2.639 1.200 1.500 13.389 168.199

19

Stichting De Muzerije Hinthamerstraat 74 5211 MR ’s-Hertogenbosch T: 073-6141084 F: 073-6143055 E: [email protected] I: www.de-muzerije.nl