jaaroverzicht 2011
Dr. Deelenlaan 11 | 5042 AD Tilburg | T 013 - 544 3343 |
[email protected] | www.exfam.nl | K.v.K. nr. 18072726
JAAROVERZICHT 2011 INLEIDING Het uitbrengen van een jaarverslag is meestal een aanleiding voor een terugblik over het afgelopen jaar, in dit geval 2011. Toch wil ik mijn inleiding op deze plaats ook benutten voor een blik op de tijd die voor ons ligt. Vooral omdat we ons, als team van Exfam, in het jaar 2011 hebben beziggehouden met het formuleren van een nieuwe missie en visie. Hieruit is gevolgd dat we met elkaar een nieuw beleidsplan 2012-2018 hebben opgesteld. In hoofdstuk 1 vindt u hiervan de belangrijkste punten. In 2009 en 2010 is er hard gewerkt om Familiezorg uit te rollen over de provincie Noord-Brabant. Dit was mogelijk dankzij financiële middelen van de Provincie. De gestelde doelen werden ruimschoots behaald. De subsidie werd per 1 januari 2011 niet gecontinueerd. Toch waren er veel organisaties, gemeentes en individuen, die inzagen dat relationeel werken onontbeerlijk was om een goede begeleiding te kunnen geven. Van de diverse projecten vindt u in de hoofdstukken 2 en 3 een aantal korte inleidingen en impressies. Trots kan ik u melden dat, waar andere organisaties roepen: “we moeten iets doen voor allochtone mantelzorg” en “waar vinden we de allochtone mantelzorger?”, wij veel allochtone mantelzorgers bereiken. Ik mag u hiervoor verwijzen naar elders in dit verslag voor een korte samenvatting van de vele activiteiten op dit gebied. In 2011 namen we afscheid van een aantal fijne collega‟s. Voor Sander Willems was het werken in zijn eigen ergotherapiepraktijk niet langer te combineren met zijn dienstverband bij Exfam. Mandy Brants vond een nieuwe uitdaging bij Groenhuysen in Roosendaal. Deirdre Beneken genaamd Kolmer werd benoemd tot de eerste lector Mantelzorg aan de Hogeschool te Den Haag. Het project Familiezorg op Curaçao werd in maart 2011 succesvol afgerond en Jacqueline Smolders en Pim Ophof kwamen terug naar Nederland. Jacqueline vond elders werk en Pim ging weer deel uitmaken van ons team. Jeannette Kamps is het team van Exfam per 1 maart 2011 komen versterken. Zij was als freelance trainer al werkzaam voor Exfam. Daarnaast is zij gepokt en gemazeld in zorgland als het gaat om het begeleiden van families met een langdurige zorgvraag. Verantwoording aan de diverse gemeentes over de aan onze organisatie verleende subsidie is te lezen in hoofdstuk 4.
HOOFDSTUK 1 Familiezorg nu en in de toekomst Nadat het actieplan van de Provincie was afgelopen (zie hoofdstuk 2), wilden we ons bezinnen op de toekomst van het Expertisecentrum. De maatschappij verandert en wij veranderen mee. We waren toe aan een nieuw beleidsplan met vernieuwde missie en visie. In 2011 zijn we als team gestart met brainstormen en interviews hoe we -ieder voor zich, maar ook gezamenlijk- deze toekomst zouden willen ingaan. Waar ligt onze individuele en gezamenlijke passie en waar kunnen we met deze passie ons steentje bijdragen op de werkvloer? Wat hebben gemeentes en organisaties van ons nodig? We stellen de vraag van de klant centraal. We hebben onze missie en visie tegen het licht gehouden en we hebben gekeken naar onze succesfactoren. We hebben nagedacht over de kansen en bedreigingen die nieuwe ontwikkelingen, zoals de Transitie van de AWBZ en de Jeugdzorg, met zich meebrengen. Vervolgens hebben we ons gebogen over ons bestaansrecht en de wijze waarop we onze organisatie het best zouden kunnen inrichten en wat er allemaal voor nodig is om dit te bereiken. Op onze website www.exfam.nl vindt u het resultaat van deze zoektocht: het „Beleidsplan Expertisecentrum Familiezorg 2012-2018‟. Met behulp van dit beleidsplan hebben we een koers ingezet waar we u graag deelgenoot van maken. En hopelijk niet alleen deelgenoot, maar ook reisgenoot. Want was het niet Gandhi die zei: „Wees de verandering die je in de wereld wilt zien‟. (Het Beleidsplan 2012-2018 is te downloaden via onze website of op te vragen bij het secretariaat van ExFam)
Motto, missie en visie Ons motto: Open communicatie tussen familieleden (zorgvrager en familiezorgers) onderling, tussen medewerkers en managers onderling, tussen familieleden en medewerkers én tussen de verschillende zorginstellingen en hulp- en dienstverlenende organisaties, leidt tot: minder stress, minder ziekteverzuim, meer zorgvreugde, en meer klanttevredenheid! Maar hoe doe je dit nu? Medewerkers van betrokken organisaties dienen hierbij begeleid te worden. Kennis, vaardigheden en attitude dienen aangeboord of ontwikkeld te worden. Op het niveau van het team en de organisatie dienen ook veranderingen doorgevoerd te worden. “Familiezorg” voorziet hierin.
Open communicatie leidt tot minder stress Contact
Onze missie: Wij zijn van mening dat het versterken van onderlinge relaties op elk niveau bijdraagt aan een meer efficiënte en effectieve bedrijfsvoering in zorg en welzijn. Vanuit dat besef zal iedere beroepskracht leren samen te werken met collega’s intern en extern om de families in intensieve zorgsituaties, daar waar nodig, te begeleiden naar het herstellen van de onderlinge relaties. Hierdoor is het mogelijk op gelijkwaardige basis te komen tot een verdeling van zorgverantwoordelijkheid.
De grondslag van zorg is ontmoeting Ontschotting
Onze visie: We zijn een netwerkorganisatie en dragen, door het inzetten van familiezorg, bij aan vakkundige begeleiding van mensen in intensieve zorgsituaties. We adviseren, begeleiden en trainen zorgorganisaties, gemeentelijke- en onderwijsinstellingen in het kader van familiezorg cq relationeel werken. Om dat te kunnen doen, blijven de medewerkers van Exfam zichzelf ontwikkelen en blijven ze hun diensten en producten voortdurend vernieuwen. Om transparant te blijven voor onze financiers en de organisaties waar wij mee samenwerken hebben we Exfam opgesplitst in 3 verschillende organisatieonderdelen, die ieder voor zich én in samenhang met elkaar de visie van het Expertisecentrum tot leven brengen.
Expertisecentrum Familiezorg Diensten gemeenten We zijn een netwerkorganisatie en dragen bij aan professionele begeleiding van mensen in intensieve zorgsituaties door inzet van familiezorg.
Educatie We adviseren, begeleiden en trainen zorgorganisaties, gemeentelijke- en onderwijsinstellingen in het kader van familiezorg.
Innovatie In onze organisatie ontwikkelen de medewerkers zich: we vernieuwen onze diensten en producten.
HOOFDSTUK 2 Slotconferentie van het Actieplan Familiezorg 13 januari 2011 De oogst is rijk, zo bleek tijdens de Slotconferentie Actieplan Familiezorg op 13 januari 2011. Meer dan 1350 zorgprofessionals, een 30-tal gemeenten en verschillende opleidingscentra in Brabant werken momenteel met de methode Familiezorg. Jacques Wagtmans, dagvoorzitter: “Het Bruto Nationaal Geluk neemt toe door de methode Familiezorg. De meest aangewezen persoon om je te helpen is bijna altijd een familielid. Het Expertisecentrum Familiezorg begon 2,5 jaar geleden met de implementatie van de methode. Dit gebeurde in opdracht van de provincie Noord-Brabant”.
Tijdens de slotconferentie deelden projectleiders en managers hun ervaringen. Ook werden twee publicaties en een documentaire gepresenteerd. Publicatie 1: „Methode Familiezorg, op de driesprong van theorie, beleid en praktijk‟, een publicatie geschreven door Lucia Tielen in opdracht van het Expertisecentrum Familiezorg en de Academische Werkplaats.
Publicatie 2: Het boek „Ik zie, ik zie wat jij niet ziet‟. Hierin geeft Dr. Deirdre Beneken genaamd Kolmer uitleg over de levensthema‟s, zoals zij ze steeds ziet terugkomen.
Publicatie 3: De documentaire “de Kracht van relationeel werken”. Een documentaire over Familiezorg, gemaakt door Movedmedia te Tilburg. In deze film is op integere wijze in beeld gebracht hoe Mandy Brants o.a. door brede vraagverheldering en open communicatie tussen de gezinsleden onderling de juiste vraag van dit gezin boven tafel krijgt en de beperkingen van vader bespreekbaar maakt. Ook door de samenwerking met collegaorganisaties wordt de begeleiding van dit gezin goed op poten gezet zonder dat dit gezin overlopen wordt door meerdere hulpverleners.
HOOFDSTUK 3 Zoals aangegeven in de inleiding zal in dit document een aantal korte beschrijvingen staan van projecten waarvan in 2010 de eerste besprekingen zijn gevoerd en in 2011 met de daadwerkelijke uitvoering is begonnen. Een aantal loopt door in 2012 en vanwege borging en implementatie ook in 2013. In 2009 koos BerneZorg ervoor om de Methode Familiezorg, zoals die was ontwikkeld door het Expertisecentrum Familiezorg, als leidraad te nemen voor haar beleid. Alle medewerkers en vrijwilligers werden door middel van trainingen en workshops geschoold in de werkwijze van Familiezorg. Aansluitend startte een door medewerkers van het Expertisecentrum begeleide borgingsperiode om medewerkers te ondersteunen bij het implementeren van de nieuwe manier van werken in de dagelijkse praktijk. De effecten van de invoering van Familiezorg werden eind 2011 voor de eerste keer aan de hand van een wetenschappelijke onderbouwde methode gemeten. In 2013 volgt een nieuwe meting.
Als respijtzorg en voor ondersteuning van families met een zorgvraag maken wij graag gebruik van de goed opgeleide vrijwilligers van Contour – Tilburg. Ook krijgen wij soms het verzoek in gesprek te gaan met een familie als een vrijwilliger heeft geconstateerd dat er sprake is van overbelasting door de zorg. Om nog beter met elkaar te kunnen samenwerken en af te stemmen hebben alle medewerkers van Contour de training Familiezorg gevolgd. Voor de vrijwilligers organiseren we een aantal keren per jaar workshops.
Om onderwijs en zorgpraktijk beter op elkaar aan te laten sluiten heeft het ROC Tilburg in haar zorgopleidingen het onderdeel Familiezorg opgenomen. De zorgopleidingen zijn de volgende opleidingen van de School van Gezondheidszorg: verpleegkunde, verzorgende, helpende zorg en welzijn, doktersassistent en baliemedewerkster. Het Expertisecentrum Familiezorg en ROC Tilburg anticiperen hiermee op de toekomstverwachting door mantelzorg structureel in de zorgopleidingen te implementeren. Een unieke situatie! Studenten leren hoe om te gaan en samen te werken met de familie in zorgsituaties. En dat levert voor alle partijen meer op: meer wederzijds begrip en vertrouwen én dus een betere kwaliteit van zorg! Hiertoe zijn er in 2011 diverse workshops gegeven aan docenten van het ROC, waarbij de volgende thema‟s aan de orde kwamen”: Er werden eveneens workshops verzorgd op het ROC West-Brabant en Fontys Hoge School in Eindhoven. Exfam is nauw betrokken bij initiatieven een Zorgacademie in Brabant te realiseren.
INLEIDING Experts en beroepskrachten menen dat de zorg zich moet richten op de onderlinge relaties tussen cliënten of patiënten en de familieleden die betrokken zijn bij de zorg, ook wel relationele zorg genoemd. De grondslag van de Nederlandse gezondheidszorg is naastenliefde. Een cruciaal instrument bij het uitoefenen van de zorgtaak is de ontmoeting. Zonder ontmoeting geen zorg. De kwaliteit van het contact is van belang: aandacht, zorgzaamheid, toewijding en oprechte interesse in de mens. Helaas zijn deze aspecten de afgelopen jaren sterk onder druk komen te staan als gevolg van uiteenlopende maatregelen zoals bezuinigingen. Het creëren van een ideale ontmoeting is een kunst op zich. De Wever neemt het initiatief waar het het contact tussen zorgvragers, hun families, professionals (ook onderling) en vrijwilligers betreft. Met Familiezorg hebben wij de instrumenten gevonden die van belang zijn voor het begeleiden en ondersteunen van onze bewoners en hun familie. Hierdoor bereiken wij „zorgzame zorg: gehoord en gezien worden‟. AANLEIDING Vanuit een positieve ervaring is familiezorg op de agenda van het Strategisch Beleidsplan gekomen. Een van de speerpunten in de uitvoering van het Strategisch Beleidsplan is derhalve Familiezorg. Familiezorg wordt op de locaties en diensten geïmplementeerd nadat het programma rondom de kernwaarden is afgerond. BEOOGDE RESULTATEN VAN HET PROJECT VOOR DE LOCATIES EN DIENSTEN VAN DE WEVER Eind 2014 hebben de medewerkers van alle locaties en diensten van De Wever, inbegrepen medewerkers van de Stafdiensten, Medische- en Paramedische Diensten de training Familiezorg gevolgd. Ondertussen zal, na iedere training, de implementatie per locatie plaatsvinden (borging van de methodiek). Dit houdt in dat de medewerkers enerzijds supervisie/ casuïstiekbespreking krijgen aangeboden om te oefenen met de geleerde stof. Anderzijds worden werkprocessen en –systemen aangepast. Dit alles wordt gefaciliteerd door het management van desbetreffende locatie of dienst. De vrijwilligers van alle locaties en diensten zijn geïnformeerd en geënthousiasmeerd. Beroepskrachten van netwerkpartners van De Wever zijn geïnformeerd en samen met hen is een breed draagvlak gecreëerd om relationeel te werken. Een warme overdracht van Bureau Zorgadvies naar een locatie of dienst is geregeld.
Een olievlek in beweging - Zorg voor de informele zorg Familiezorg binnen de huisartsenpraktijk
Stichting Robuust en het Expertisecentrum Familiezorg hebben de handen ineen geslagen en met financiële ondersteuning van de provincie Noord-Brabant is in januari 2010 het project gestart “Zorg voor de informele zorg”. Doel van dit project is om Familiezorg te implementeren binnen huisartsenpraktijken in Noord-Brabant. Met dit project wil de provincie Noord-Brabant een relevante bijdrage leveren aan het creëren van een toekomstbestendige zorgstructuur. In de afgelopen twee jaar is gebleken dat Familiezorg niet zomaar op de agenda van de huisarts komt te staan. Dit heeft een aanpassing gevraagd van het projectplan. De projectorganisatie heeft wel geconstateerd dat dit project een sterke impuls geeft voor de verdere toekomst en dat Familiezorg zich als een olievlek aan verspreiden is binnen de huisartsenpraktijken in Noord-Brabant. Een olievlek die ook in 2012 een vervolg zal kennen. Doelstelling project Aangezien Familiezorg reeds zijn waarde heeft bewezen in situaties waarbij de patiënt is opgenomen in zorgcentra, verwachten wij vergelijkbaar positief resultaat in de zorgsituatie in de chronische fase van meerdere ziektebeelden, die zich met name in de thuissituatie voordoet. Beoogde resultaten ondersteuningspakket, bestaande uit training en praktische ondersteuning voor huisartsen en praktijkondersteuners en doktersassistenten (PA‟s); informatiemateriaal ten behoeve van huisartsen, POH‟s en PA‟s; bewustzijn van mantelzorgproblematiek bij huisartsenpraktijken in Brabant; 40% van de huisartsenpraktijken is eind 2011 bereikt; ten minste 60 praktijken zijn getraind en werken met de opgedane kennis van Familiezorg. Behaalde resultaten In de afgelopen twee jaar is Familiezorg als een olievlek binnen huisartsenpraktijken verspreid over de provincie Noord-Brabant. Vanuit deze beweging is met ruim 200 huisartsen, ruim 200 praktijkondersteuners huisartsen (POH‟s) en 60 doktersassistenten het gesprek gevoerd over relationeel werken volgens familiezorg. Er is voor de werving een flyer ontwikkeld. Een totaal overzicht van de activiteiten in dit project vindt u op onze website.
Aanleiding De visie van Amarant handen en voeten geven middels een gedegen training op het gebied van netwerkversterking en buurtinclusie. Situatie Mensen met een beperking maken, net als iedereen, deel uit van de samenleving. Dit betekent dat zij recht hebben op een gewoon leven, waarin zij hun verlangens kunnen waarmaken en hun rechten kunnen laten gelden. Voor Amarant betekent dit dat mensen met een beperking recht hebben op een goede kwaliteit van leven, recht op het maken van eigen keuzes, recht op een dienstverlening die is afgestemd op de persoonlijke wensen. Deze wensen zijn voor ieder individu verschillend. Vandaar dat Amarant en de cliënt, zijn ouders of wettelijk vertegenwoordiger, samen kijken wat de individuele vragen zijn en welke ondersteuning het beste geboden kan worden. Zorg op maat dus: normaal waar mogelijk en speciaal waar nodig. Toekomst Netwerkstrategie is kijken naar de toekomst van binnen naar buiten en van buiten naar binnen, waarbij Amarant zich realiseert dat de omgeving voortdurend verandert. Zowel de omgeving van de cliënt in de zin van het netwerk maar ook die als het wonen in de wijk. Daarop inspelen is van eminent belang. Met dit in het achterhoofd heeft Amarant naar haar uitgangspositie gekeken. Ze kwam tot de conclusie dat ze meer dan in het verleden op zoek moet gaan maar de „vraag‟ van de cliënt (in dialoog) en de „behoeftes‟ in de omgeving van de cliënt. Zowel de behoeftes vanuit de cliënt zelf maar ook naar de behoeftes van zijn/ haar naaste netwerk. Al verder pratende heeft Amarant een aantal uitgangspunten/ doelen voor de toekomst geformuleerd: Van hulpverlener naar dienstverlener, aanvullend aan het netwerk Van niet meer zorgen voor …, maar zorgen dat …. Van een aanwezig netwerk naar een meer continue netwerk Van een aanwezig netwerk naar een krachtig netwerk Van indicatie naar ontmoeting Van een zeer klein, vaak professioneel netwerk naar een passend sociaal netwerk Van instellinggericht naar wijkgericht kijken en handelen Van bewoner van Amarant naar buurtbewoner Van nulmeting naar resultaat Deze uitgangspunten zijn niet alleen van belang bij het bepalen van de strategie (het „richten‟ van de organisatie), maar ook bij de verdere uitwerking van de organisatie (het „inrichten‟ van de organisatie) en de dagelijkse activiteiten (het „verrichten‟). In 2011 zijn de eerste medewerkers van Amarant in diverse districten getraind in Familiezorg. Dit project loopt door in 2012 en 2013, waarbij de overige medewerkers eveneens getraind zullen worden.
Thebe de Zichtbare schakel Palliatieve zorg in de wijk - Kennismakingsprogramma met familiezorg Aanleiding Op het moment dat genezen niet meer mogelijk is, verandert er veel, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de naasten. Het zorgproces is dan ook niet alleen een proces tussen de patiënt en de professionele zorgverlener, ook de naasten zijn hierin onmisbaar. Relationeel werken volgens de Methode Familiezorg spitst zich toe op zorgsituaties van families die behoefte hebben aan langdurige en intensieve zorg. Ook binnen de palliatieve zorg hebben gezinnen behoefte aan deze relationele ondersteuning. Ondersteuning die bij voorkeur geboden dient te worden door professionals die werkzaam zijn in de eigen wijk en waar de gezinnen al een relatie mee hebben. Door het kennismakingsprogramma Methode Familiezorg leren deze “wijkgerichte professionals” in samenwerking deze ondersteuning te bieden. Het gaat om een pilot-project dat op basis van de eerste ervaringen kan worden aangepast en vervolgens kan worden uitgerold in de andere buurtteams van Thebe en de huisartsenpraktijken in de desbetreffende wijken. Doelstelling Uiteindelijke doelstelling van dit project is dat de palliatieve patiënt én diens familie de best mogelijke zorg ontvangen. Gezinnen geven aan dat ze iemand hebben die ze vertrouwen geeft, steunt, mee zoekt naar oplossingen en leert om te gaan met de veranderde situatie. Ze geven aan dat ze gezin kunnen zijn. Doelstelling van het kennismakingsprogramma Methode Familiezorg is dat de palliatieve patiënt én zijn/haar familie met hun problematiek herkend en erkend worden binnen de samenwerking tussen de wijkverpleegkundige, de huisarts (en de andere samenwerkingspartners) in de wijk Kruidenbuurt in Tilburg West. Bovendien hebben de wijkverpleegkundige en de huisartsenpraktijk inzicht in de meerwaarde van het relationeel werken volgens de Methode Familiezorg. Resultaten De wijkverpleegkundige van Thebe, die werkt in de Kruidenbuurt in het kader van de “Zichtbare Schakel” en de professionals, werkzaam binnen de huisartsenpraktijk, volgen gezamenlijk een workshop/training van de Methode Familiezorg; Vanuit de visie van de Methode Familiezorg worden gezamenlijk werkafspraken gemaakt; Een basispakket “Kennismakingsprogramma” dat uitgerold kan worden in andere wijken.
Teveel om op te noemen Naast de hiervoor genoemde „grote‟ projecten zijn er talloze mensen getraind in de zogenaamde „samengestelde groepen’: individuen, deelnemers uit kleine organisaties of medewerkers die eens kwamen proeven wat deze familiezorg inhield. Bijna altijd volgde hieruit een training voor hun hele organisatie. Workshops zijn er gegeven door het hele land. Tijdens symposia, studiebijeenkomsten of reflectiedagen. Buiten de grote projecten zijn er rond de 225 personen getraind en rond de 700 mensen zijn aanwezig geweest bij workshops. Al deze activiteiten konden wij ontplooien dankzij de inzet van ons eigen team, aangevuld met een kring van goed opgeleide, ervaren trainers. Zij zijn op freelance basis aan onze organisatie verbonden. Zo hebben wij de keuze de juiste trainer bij een organisatie te zoeken.
Speciale aandacht is er voor Transculturele Familiezorg Er werden workshops en voorlichtingsbijeenkomsten in meerdere gemeentes in Midden-Brabant georganiseerd voor o.a. de volgende groepen: - Surinaamse ouderen - Internationale groepen - Somalische mannen - Chinese vrouwengroep Er zijn meerdere cursussen Transculturele Familiezorg gegeven o.a. bij diverse groepen jonge allochtonen bij SEW (Stichting Experimenten Werkgelegenheid). Dit om jongeren bewust te maken van de dubbele taak die er ontstaat als zij (on)betaald werk vinden en thuis een zorgtaak hebben. Cursussen aan allochtone familiezorgers worden steeds op maat aan de doelgroep aangeboden en afgesloten met een toets en certificaat. Verder is er een draaiboek gemaakt en in de praktijk getoetst samen met medewerkers van Zorgbelang. Doel van het draaiboek is dat goed opgeleide allochtone vrijwilligers zelf voorlichting kunnen geven over familiezorg. Het draaiboek is in diverse talen vertaald, zoals Turks, Arabisch, Chinees en Somalisch. Ook zijn er gezinnen van buitenlandse afkomst intensief begeleid in hun zorgtaak. Somalische vrouwen maken een toets
Tijd om te oogsten Bij een nieuwe toekomstvisie en beleidsplan horen eveneens een toekomstgerichte uitstraling. In 2011 werd er samen met onze vormgever Kees Kloks (Kees Kloks Vormgeving) en webmaster Sander Krijnen (ZOIEZO Grafisch Werk) voor een nieuw logo gekozen. Er werd gestart met de bouw van een interactieve website.
Als kleine organisatie maken we bij het geven van trainingen, workshops en voorlichting veel gebruik van samenwerkingspartners. Dit heeft grotendeels een praktische oorsprong: de vraag is groter dan dat we vast personeel kunnen leveren. Inmiddels hebben we goede samenwerkingspartners gevonden door het hele land die door ons geselecteerd en opgeleid zijn. Om op een praktische manier toch in contact te blijven, hebben we besloten een deel van de website in te richten voor deze samenwerkingspartners. De doelstellingen die ten grondslag liggen aan deze ontwikkeling zijn de volgende: A: stimuleren van deskundigheidsbevordering en onderhoud op gebied van familiezorg. B: interactie, reflectie en uitwisseling van kennis, inzicht en vaardigheden tussen de samenwerkingspartners. C: digitaal bundelen, categoriseren en beschikbaar stellen van naslagwerk, al dan niet wetenschappelijke artikelen en andere informatiebronnen. Praktisch betekent dit dat er aan de bestaande website een deel wordt toegevoegd. Dit deel is enkel beschikbaar voor degenen die met ons een samenwerkingsverband hebben en training, workshops e.d. in opdracht van ons verzorgen.
HOOFDSTUK 4 Gemeenten in Midden-Brabant Naast alle trainingsactiviteiten en advisering op het terrein van verandering in organisaties hebben we ook onze reguliere opdrachten uitgevoerd voor de acht gemeentes in Midden-Brabant. Voor een cijfermatige verantwoording verwijs ik u naar de bijlagen. Voor de leesbaarheid staat hieronder slechts enkele activiteiten, die wij in de diverse gemeentes buiten trainingsactiviteiten hebben uitgevoerd.
Waalwijk Voorlichting over Familiezorg tijdens de bijeenkomsten de zgn. Wijktafels Mede organiseren van en voorlichting geven tijdens de bijeenkomsten van Café Brein. Bijeenkomsten voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) en hun familieleden. Aanzet tot MDO waarbij partners, zoals Contour, Twern, MEE, GGz, Thuiszorg, verzorg/verpleeghuizen, Dementieconsulent, Gemeente etc. gezamenlijk expertise uitwisselen en het gezicht achter de organisatie dichter bij de mens brengen. Aanzet tot Transculturele Familiezorg: nieuwe doelgroep familiezorgers en professionals. Workshops t.b.v. vrijwilligers van het Toon Hermanshuis Samen met de Gemeente Waalwijk en de Twern het organiseren en invullen van de dag van de mantelzorg, zowel in Waalwijk als in Sprang-Capelle. Advies geven bij sollicitatiegesprekken van de Wmo-adviesraad voor de invulling van de vacature „mantelzorg‟. Samenwerking voor interview met Marokkaanse familie voor blad „De Maasroute‟.
Wat de ander van mij vindt en ik van de ander is niet ter zake doende Maatschappelijke Tegenspraak
Loon op Zand Overleg met en advies met de afdeling maatschappij van de gemeente Casuïstiek bespreking met medewerkers van de Gemeentewinkel Maandelijks organiseren van en aanwezig zijn tijdens de inloopbijeenkomsten van mantelzorgers. Hier zijn iedere maand rond de 35 mensen aanwezig. Samen met de gemeente de dag van de mantelzorg organiseren. In 2011 is er informatie gegeven over de komende transitie AWBZ. Zeer intensieve begeleiding van families in nauwe samenwerking met Gemini en GGZ en andere organisaties
Tilburg Advisering aan de afdeling Ruimtelijke Ordening van de gemeente m.b.t. aanvragen voor aanpassing van woning om zorg te kunnen verlenen. Mooie en intensieve samenwerkingsontmoetingen met heel veel collega organisaties in de stad dankzij de begeleiding van de gezinnen. Een Marokkaans gezin begeleid, waarvan tot dan toe de deur gesloten bleef voor hulpverleners. Er komen meer en meer vragen voor begeleiding van gezinnen met specifieke problemen. Zo hebben gezinnen met NAH (Niet aangeboren Hersenletsel) een andere benadering nodig dan gezinnen met bijv. dementie of kanker. Ook de levensfase waarin het gezin zich bevindt is van belang in de benadering van de problematiek. Een jong gezin met een moeder met NAH heeft andere vragen dan een ouder echtpaar waarvan de vrouw dementerend is. Coaching on the job: medewerkers Loket Z Intervisie en training methode Familiezorg middels themabijeenkomsten: medewerkers Loket Z Begeleiding wijkteam Stokhasselt: casuïstiekbespreking met als invalshoek Methode Familiezorg Training 6 dagdelen en borging van o.a.: o Praktijk Ondersteuners Huisartsen o Huisartsen o Wijkteam Stokhasselt en wijkteam Loket Z o Ambulant team van Gemini o Coördinatoren Contour Een ideale o 3 samengestelde groepen ontmoeting o Leerkrachten en opleidingsfunctionarissen ROC Welzijn en Zorg begint met Tilburg Talloze voorlichtingsbijeenkomsten met als doel kennisoverdracht, o.a.: invoegen o Café Brein o NAH Netwerk Schijnwerkelijkheid o CVA Keten o Expertisecentrum NAH o Palliatief netwerk o Zichtbare Schakel Tilburg; Jeugdgezondheidszorg Thebe o Fontys Tilburg verpleegkundig specialisten o TSIL – Willem II Stadion Gilze-Rijen Advisering gemeente m.b.t. familiezorg en woonsituatie Coaching on the job van mantelzorgconsulenten Deelname enkele familiezorgers aan terugkombijeenkomsten voor partners van dementerenden in Tilburg.
Oisterwijk Deelname aan de Stuurgroep Eenzaamheid. Vanuit deze stuurgroep is een werkgroep voortgekomen. Deze werkgroep organiseert o.a. een themamiddag voor de vrijwilligers achter de deur. In 2010 was het thema “de kunst van geven en ontvangen in het vrijwilligerswerk”. Onderdelen uit familiezorg worden hiervoor gebruikt om met elkaar in gesprek te gaan en vrijwilligers handvatten te geven bij hun werk. In 2011 is het thema “Op verhaal komen met ouderen” geweest. Begeleiding families, waaronder 1 jong gezin met vader in terminale fase Samen met de gemeente zijn de zgn. „mantelzorgpasjes‟ aangeboden aan familiezorgers in Oisterwijk. Doel van de pasjes is de zorg bespreekbaar maken en zorgen dat deze ook doorgaat als de mantelzorger acuut uitvalt. Deelname enkele familiezorgers aan terugkombijeenkomsten voor partners van dementerenden in Tilburg. Goirle In een gesprek is het gemeenschappelijk doel altijd de rode draad Levensbron
Advisering op terrein van beleid. Samen met de gemeente zijn de zgn. “mantelzorgpasjes” aangeboden via het zorgloket aan familiezorgers in Goirle. Doel van de pasjes is de zorg bespreekbaar te maken en zorgen dat deze ook doorgaat als de mantelzorger acuut uitvalt. Uit de gesprekken met mantelzorgers, die een pasje kwamen halen bleek dat mensen niet op de hoogte waren van mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld respijtzorg. Hiervoor is nauwe samenwerking nodig, o.a. met Contour.
Hilvarenbeek Adviseren op het terrein van beleid Ondersteuning van de werkgroep mantelzorg Begeleiding zorgende families Samenwerking met Contour Deelname enkele familiezorgers aan terugkombijeenkomsten voor partners
van dementerenden in Tilburg.
Dongen Jonge Familiezorgers opnieuw een gezicht geven binnen het eigen gezin eventueel een individueel aanbod bieden. Dit in samenwerking met Stichting Richting. Overleg met en advies aan de afdeling maatschappij van de gemeente Voorlichting geven in het Familiezorgcafé Deelname enkele familiezorgers aan terugkombijeenkomsten voor partners van dementerenden in Tilburg.
HOOFDSTUK 5
Vooruitblik
In 2011 is er door het Expertisecentrum Familiezorg een start gemaakt om in te spelen op de veranderende toekomst. In 2012 zal o.a. het actieplan uit het nieuwe beleidsplan verder worden geactualiseerd. Het Train-de-Trainer concept Familiezorg wordt geprofessionaliseerd en er zal een werkboek „Familiezorg‟ worden gemaakt voor cursisten die zich Familiezorg eigen gaan maken. Onderzocht wordt de mogelijkheid om de training Familiezorg in aanmerking te laten komen voor accrediteringspunten. Dit om deze training voor een grotere doelgroep aantrekkelijk te maken. Diverse onderdelen uit de AWBZ worden de komende jaren overgeheveld naar de gemeenten. Dit zal ook veranderingen met zich mee brengen voor zorgende families. Als Expertisecentrum houden we deze veranderingen nauwlettend in de gaten en brengen gevraagd en ongevraagd ons advies uit. Samenwerking met partijen op de markt wordt een nog grotere noodzaak, nu budgetten door bezuinigingen worden ingekrompen. Maar geld alleen mag niet een drijfveer zijn om samen te werken. Primair is er de zorg voor de familie en het feit dat één beroepskracht zich verantwoordelijk gaat voelen voor de zorgsituatie. Daartoe zal in 2012 een nieuw product worden ontwikkeld, zijnde „intensieve, integrale familiezorg‟. In 2012 lopen de projecten zoals bij de Wever en Amarant verder. Diverse andere organisaties hebben advies en workshops gevraagd om met hen te kijken of zij families meer kunnen gaan betrekken bij de zorg. Dit laatste is ook een direct gevolg van de veranderingen binnen zorginstellingen. Op dit moment zit de Nederlandse economie in een dal. Verwacht wordt dat daar de komende jaren weer uitgeklommen gaat worden. Hierdoor en door de vergrijzing zal de werkgelegenheid weer aantrekken. Er moet aandacht blijven voor de combinatie zorg en werk. Op dit moment wordt 80% van de zorg door familie, buren en vrienden verleend en vertegenwoordigt dit een maatschappelijke waarde van rond de 4,6 miljard. Familiezorg zal een steeds belangrijkere plaats in onze maatschappij gaan innemen. Daarom blijven wij ons inzetten voor goede begeleiding. En of wij dit op ons nemen, een andere organisatie of dit samen met collega‟s doen, is niet van belang. Het meest en enige belangrijke is de juiste inzet voor zorgende families. Mede namens de Raad van Toezicht, Klaartje van Montfort directeur Expertisecentrum Familiezorg Tilburg, april 2012
Open communicatie leidt tot minder stress Contact
Samenstelling team Expertisecentrum Familiezorg: Klaartje van Montfort directeur Bibian Hopmans familiezorgconsulent/trainer Gerrie van Berkel secretaresse Pim Ophof trainer Ellen Willemse counselor/beleidsmedewerker Nona van Berkel secretaresse planning trainingen Jeannette Kamps trainer/familiezorgconsulent Externen: Ine Bertens Freke Schoemaker Karin van Montfort Maria Roelofs Karen Spekhorst Gina v.d. Brok Ad van Oorschot Michiel Fondse
docent mantelzorgmakelaar trainer trainer trainer trainer trainer trainer
Samenstelling Raad van Toezicht Expertisecentrum Familiezorg De heer P.A.M. Snellens voorzitter Mevrouw M.A. van Hamersveld secretaris De heer P.H.A. Horn lid De heer B.Ph.W.M. Taminiau lid Mevrouw K. van Geffen lid Mevrouw I.M. Appel lid Adres: Telefoon: Website:
Dr. Deelenlaan 11, 5042 AD Tilburg 013 - 544 33 43 www.expertisecentrumfamiliezorg.nl
Fax: 013 - 542 21 31 Email:
[email protected]
