jaargang 22 nummer 62

M u s e u m

K e n n e m e r l a n d

Historisch Genootschap

MiddenKennemerland

HGMK-Agenda

elke donderdag in het BHK-gebouw Groenelaan 74, Beverwijk, aanvang 20:00 uur. Toegang en koffie bij inloopavonden vrij

 sept: inloop 11 sept: lezing door Jan de Wildt: Reizen in Kennemerland door de eeuwen heen 1 sept: inloop zaterdag 20 sept: Excursie o.l.v. Ton Zuidervaart in Scheybeeck, aanvang 10:00 uur 2 sept: Lezing door Wil van Rixel: IJmuiden 10 – 14 mei 1940 2 okt: inloop  okt: Lezing door Rolf Roos: Duinen en mensen Kennemerland 1 okt: inloop 2 okt: Lezing door Sander Wassing: de Raad van Beroerten in Beverwijk en omgeving 0 okt: inloop  nov: Lezing door Jan van der Male: de Wijkermeer 1 nov: inloop 20 nov: ruil- en verkoopbeurs op historisch gebied 2 nov: inloop  dec: Fotopresentatie door de Fotowerkgroep 11 dec: inloop 1 dec: Lezing?? 2 dec: 1e kerstdag – gesloten 1 jan : Nieuwjaarsdag – gesloten  jan: Nieuwjaarsreceptie HGMK Meer details, aanvangstijden en toegangsprijzen voor de lezingen en excursies vindt u op onze website: www.hgmk.nl

Bij deze Nieuwsbrief ontvangt u ook een bestelformulier voor het op 1 november te verschijnen boek Leven langs de liniedijk. Let erop dat u dat NIET bij ons kunt bestellen of betalen; u kunt het bij verschijnen alleen bij ons in de Groenelaan afhalen, als u dat op het antwoordkaartje heeft aangegeven.

jaargang 22 nummer 62

issn: 1382-9351

december 2014

In 2015: HGMK-ledenpas en partnerlidmaatschap Het lidmaatschap van het HGMK biedt u veel voordelen. U krijgt, naast deze Nieuwsbrieven en het jaarlijkse Ledenbulletin, ook korting op onze boeken en excursies, gratis toegang bij onze lezingen en gratis toegang bij Museum Kennemerland. Om misverstanden bij de entree te voorkomen gaan wij volgend jaar de HGMK-ledenpas invoeren, waarmee u uw lidmaatschap van het HGMK kunt aantonen. Met de Nieuwsbrief van maart 201 zal de ledenpas automatisch worden bezorgd bij alle leden die op dat moment de contributie voor 201 hebben voldaan. Bij Museum Kennemerland geldt de gratis toegang uitsluitend voor leden. Maar voor € 6,- per jaar kan uw partner (op het zelfde adres) voortaan ook HGMK-lid worden en alle lezingen en tentoonstellingen in het museum gratis bezoeken. Een partnerlid krijgt geen extra Nieuwsbrief of Ledenbulletin. Op vertoon van uw ledenpas of uw partnerlidmaatschap-pas heeft u in principe voorrang en gratis toegang tot onze activiteiten en lezingen, evenals gratis toegang tot Museum Kennemerland. Bij betaalde excursies krijgt u, naast voorrang, ook korting op de deelnemersprijs. U kunt het partnerlidmaatschap natuurljk ook gebruiken om uw sympathie voor het HGMK en het Museum te laten blijken.

Ledenpas 2015

U betaalt dan per jaar €13,– (of meer!) plus €6,– voor u en uw partner samen en bent dan allebei lid. Ook van het partnerlidmaatschap dragen wij een deel af aan Museum Kennemerland. De pasjes zijn geldig van april tot en met maart van het volgende jaar. Leden, partners of introducees hebben vanaf 2015, zonder pas, geen gratis toegang meer! Bij de volgende Nieuwsbrief ontvangt u alvast een ledenpas die geldig is tot en met maart 2015.

Nieuw HGMK-boek over de Pastorie in de Breestraat Medio september zal bij het HGMK een nieuw deel in onze Historische Reeks MiddenKennemerland verschijnen met de titel: De Pastorie in de Breestraat, nieuwe inzichten in de geschiedenis van Beverwijk. Met bijdragen van de restauratoren, van Stadsherstel Amsterdam en van Fred Schweitzer, Arjen Honig en Arie van Dongen is een prachtige uitgave tot stand gekomen waarin de rijke geschiedenis en de restauratie van dit markante gebouw letterlijk van veel kanten worden belicht. Het boek is geheel in full-color uitgevoerd en bevat 160 pagina's op A4-formaat met zeer veel illustraties en foto's. Ook is een DVD bijgevoegd met daarop diverse onderzoeksrapporten over het pand aan de Breestraat 101. Zelfs wordt met enkele fotomontages een beeld gegeven van de salon zoals die er na het terugplaatsen van de gerestaureerde wandbeschilderingen zal gaan uitzien. Aan de restauratie van deze stijlkamer wordt op dit moment nog hard gewerkt.

Het pand zal tijdens de Open Monumentendagen op zaterdag 13 september van 10:00 tot 17:00 voor het publiek te bezichtigen zijn. Wij streven er naar om het boek dan ook te kunnen presenteren. Leden van het HGMK kunnen het boek aanschaffen voor € 14,–; anderen betalen €17,–. Omdat we wel goed zijn, maar niet gek hebben we de oplage beperkt gehouden. Belangstellenden raden we dan ook aan er snel bij te zijn!

Museum Kennemerland De werkgroep tentoonstellingen heeft voor de komende periode verschillende projecten in voorbereiding. Wijkermeer – van nat naar droog

De tentoonstelling over de Wijkermeerpolder georganiseerd door de Historische Vereniging Assendelft en het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland trok in twee dagen tijd 1200 bezoekers. Velen vonden het jammer, dat er maar twee dagen de mogelijkheid was om in de bedrijfspanden van Van der Stelt de expositie te zien. Het vele materiaal dat is verzameld verdient ruimere aandacht. Daarom wordt in de periode oktober 2014 – april 2015 in ons museum een expositie gehouden waarbij we gebruik maken van het materiaal uit Assendelft. Getrouw aan de doelstelling van ons museum vertellen we in de tentoonstelling de geschiedenis van het Wijkermeer vanaf de middeleeuwen tot en met de drooglegging in de negentiende eeuw. Ook de recente ontwikkelingen die de polder sterk van karakter veranderden krijgen de aandacht. Het wordt een mooi voorbeeld van samenwerking tussen het museum en de historische verenigingen.

Het HGMK houdt ook een lezing over de Wijkermeer in de periode dat in Museum Kennemerland de tentoonstelling daarover loopt. Senioracademie

Het Centrum voor de Kunsten Beverwijk organiseert in samenwerking met een reeks culturele instellingen waaronder ons museum, activiteiten voor de doelgroep 55+ onder het motto “Senioracademie”. Het Museum werkt mee aan de volgende activiteiten: • vrijdag 3 oktober een historische wandeling langs de Scheybeek georganiseerd door “Beek als Bron”. De start is in het Museum • donderdag 6 november “Oude foto’s vertellen een verhaal”. Een middag over de waarde van oude foto’s georganiseerd samen met het HGMK • woensdag 26 november: “In het spoor van de Rederijkers en Vondel”. Een middag rond de blazoenen en herinneringen aan Vondel met aansluitend een workshop waarin een “cultureel verantwoord” Sinterklaasgedicht wordt gemaakt.

Museum Kennemerland zoekt met spoed gastheren en gastvrouwen die minimaal twee maal per maand beschikbaar zijn op de woensdagzaterdag- of zondagmiddag van half twee tot half zes. U kunt zich aanmelden bij de vrijwilligerscoördinator mw. Ineke van Santen. Op maandagochtend van 10-12 uur is zij in het museum aan het Westerhoutplein 1. U kunt ook e-mailen naar: [email protected] Voor 2015 staan plannen op stapel voor middagen over de Wijkermeer en over de Kinheimtapijten. Lezing bij het HGMK

Op 11 september is er een reprise van de lezing “Reizen en reizigers in Kennemerland”. Deze werd eerder gehouden in de Boekenweek in de bibliotheek Beverwijk, het thema van de open monumentendag is ook “reizen” en vandaar de herhaling van de succesvolle presentatie in het BHKgebouw aan de Groenelaan.

Museum Kennemerland; Overkoepelend lopende zaken Ik kan mij zo langzamerhand voorstellen dat jullie het zicht kwijt zijn op de mogelijke uitbreiding van het museum met het voormalige SAB gebouw. Er is helaas sprake van een tijdrovend proces. Wij zijn namelijk afhankelijk van het verloop van het bestuurlijk-ambtelijk proces bij de gemeente Beverwijk. En dat kost nu eenmaal de nodige tijd, vooral omdat wij de gemeente hebben verzocht ons tegemoet te komen in de huisvestingskosten. Daarnaast is er sprake van een nieuw college met een nieuwe portefeuillehouder voor cultuur en vastgoed, te weten mevrouw Van Weel-Niesten. En die moet zich uiteraard inwerken. Ook dat kost tijd. Overigens is mevrouw Van Weel voortvarend aan het werk gegaan en heeft in juni van dit jaar zowel het Historisch Genootschap als het Museum een bezoek gebracht. Zij wilde zich persoonlijk op de hoogte stellen van de huisvestingssituatie van de beide organisaties. Dat heeft ons aangenaam verrast. Op 2 juli j.l. hebben Arie van Dongen namens het genootschap en Ineke van Santen en ik namens het museum overleg gevoerd met de wethouder en haar ambtelijke staf. Het gespreksonderwerp was de huisvesting van beide organisaties in het SAB gebouw. De wethouder was heel duidelijk in haar standpunt. Zij wil er alles aan doen om de gezamenlijke huisvesting mogelijk te maken. Daarbij moet echter wel de restrictie worden gemaakt dat de gemeenteraad een en ander moet fiatteren. In het overleg heb ik wederom benadrukt dat het museum alleen akkoord kan gaan 2

met de uitbreiding als de gemeente ons financieel tegemoet komt in de exploitatiesfeer. Wij moeten immers scherp aan de wind varen met name vanwege het feit dat de bijdrage van onze hoofdsponsor geen vaststaand gegeven is. Ieder jaar opnieuw bepaalt Pré Wonen of er al dan niet een sponsorbijdrage aan ons wordt verleend. Voor dit jaar heeft Pré Wonen overigens nog geen besluit genomen. Eind augustus heb ik overleg op bestuurlijk niveau met Pré Wonen over de sponsorbijdrage. Op 12 augustus j.l. hebben Arie van Dongen en ik een overleg gehad met de gemeenteambtenaren Conrad Oud (vastgoed) en Kees Tol (bouwkunde) over de bouwkundige staat van het SAB gebouw en de verbouwingsmogelijkheden. Het blijkt dat een groot aantal binnenwanden gemakkelijk verplaatst kunnen worden. Dat geeft veel mogelijkheden voor een flexibele indeling van het gebouw. De heer Museum Kennemerland

Tol zal voor half september met een globale raming komen van de kosten. Voor het maken van concrete inrichtingsplannen is het nog te vroeg. Eerst moet er een bestuurlijke uitspraak van de gemeente komen met betrekking tot de tegemoetkoming van de gemeente in de huisvestingslasten. Pas daarna kunnen er inrichtingsplannen worden gemaakt met alle gebruikers. Laten we hopen dat er voor het einde van dit jaar duidelijkheid is met betrekking tot de uitbreiding van ons museum en de huisvesting van het Historisch Genootschap. Beverwijk, 15 augustus 2014 Cees Hazenberg

NIEUWSBRIEF 62 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

Lezingenprogramma Historische Kring Velsen

Schrijfmeester Jean de la Chambre en zijn Franse School

Najaar 2014:

Maandag  september: Lezing door Peter Schat, voorzitter van de Stichting MEGA (Militair Erfgoed Groot Amsterdam). Onderwerp: De militaire infrastructuur van Amsterdam door de eeuwen heen in het algemeen en de stelling van Amsterdam in het bijzonder. Een toepasselijk onderwerp in september Stellingmaand! Zie ook: www.stichtingmega.nl Maandag 1 oktober: Lezing door Aad Neeven over Soldaten uit India in Duitse krijgsdienst. Deze soldaten hebben in Nederland gediend gedurende WOII, en wel in Zandvoort, Oldebroek en op Texel. Hoe kwamen ze in Duitse dienst, en hoe is het hen vergaan? Een boeiende lezing over een ook in deze omgeving niet algemeen bekend onderwerp. Eerder dit jaar werd deze lezing al bij het HGMK gegeven. Zie ook: www.aviationwarbooks.nl Titel van het boek over dit onderwerp: For Free India, Indian soldiers in Germany and Italy during the second Worldwar. Auteurs: Martin Bamber en Aad Neeven.

Van 0 augustus tot en met 2 november is in de Waalse Kerk aan het Begijnhof in Haarlem een tentoonstelling ingericht waarin aandacht wordt besteed aan Jean de la Chambre en het onderwijs op de Franse scholen in Haarlem in de zeventiende eeuw. Museum Kennemerland heeft voor deze tentoonstelling enkele tekeningen en een dagboek/handschrift beschikbaar gesteld van Jan de la Chambre, een nazaat van Jean de la Chambre. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog trokken veel mensen weg uit de Zuidelijke Nederlanden om in de Republiek der Verenigde Nederlanden een nieuw bestaan te zoeken. Ook Haarlem nam een aanzienlijk aantal vluchtelingen op. De familie De la Chambre uit Kamerik of Cambrai waren enkelen van hen. Zij reisden van Cambrai via Antwerpen door naar Haarlem. Na ontvangst en inschrijving bij de Waalse Kerk(de Eglise Wallonne), vestigden zij zich in de stad en vervulden diverse functies als ouderling en diaken binnen deze protestantse kerkgemeenschap. Eén van de uitgeleende werken

Beide lezingen hebben plaats in Wijkcentrum De Hofstede Aletta Jacobsstraat 227 1991 PT Velserbroek Aanvang 20:00 uur. Zaal open 19.30 uur. Toegang voor HKV-leden gratis; introducé’s en derden betalen € 2,50.

september: Stellingmaand 30 augustus t/m 28 september 2014

Al meer dan tien jaar is de Stellingmaand in september een begrip. Het evenement biedt een gevarieerd programma met muziek, tentoonstellingen, rondleidingen, re-enactmentdagen, rondritten met oude legervoertuigen, wandelen, fietsen en varen. Kijk in de agenda voor de activiteiten en data, tijden en entree of laat u inspireren door de tips op de website. Bekijk het complete overzicht van de Stellingmaandactiviteiten met Stellingmaandtips voor kids; Speciaal voor cultuurliefhebbers; Tips voor erfgoedliefhebbers en Stellingmaand actief op www.stellingvanamsterdam.nl

Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

Jean de la Chambre door Frans Hals Jean de la Chambre beoefende het vak van schrijfmeester en stadskalligraaf en richtte zijn eigen Franse school op in Haarlem en later een tweede in Beverwijk. Als lid van het Lucasgilde begaf hij zich tevens in het artistieke milieu binnen Haarlem. Goede vrienden van hem, zoals Frans Hals en Salomon de Bray, hebben hem zelfs geportretteerd. Jean had een aantal illustere tijdgenoten die uit de zuidelijke Nederlanden en Noord Frankrijk afkomstig waren en zich eveneens kortere of langere tijd in Haarlem hadden gevestigd. Tezamen vormden zij een belangrijke stimulans voor de culturele ontwikkeling van de stad. De expositie is geopend elke zaterdag en zondag vanaf 30 augustus t/m 2 november 2014 van 14:00 tot 17:00 uur. Adres: Waalse Kerk, Begijnhof 28, 2011 HE Haarlem. Website: www.eglisewallonnehaarlem.nl

oktober: Maand van de Geschiedenis In oktober 2014 organiseren ruim 550 musea, archieven, bibliotheken en overige culturele instellingen boeiende activiteiten voor jong en oud door heel Nederland rondom het thema Vriend & Vijand. Op de landelijke website www.maandvandegeschiedenis.nl kun je het programma bekijken voor de Maand van de Geschiedenis 2014. Het programma wordt tot en met oktober aangevuld met activiteiten die deelnemende instellingen organiseren. Zo kun je bijvoorbeeld een lezing bijwonen, expositie bezoeken, deelnemen aan debatten, culinair genieten, rondstruinen op culturele markten en festivals of de handen uit de mouwen steken en meedoen met unieke opgravingen, workshops of andere activiteiten. Kortom er is in oktober van alles te beleven!

NIEUWSBRIEF 62

Museum Kennemerland

Radioserie Historische Verkenningen.

Archeologie en historie met uiteenlopende onderwerpen gebracht in dit toegankelijke steeds populairder wordende radioprogramma. De Stichting Historische Archeologie (S.H.A.) heeft ook voor deze reeks zijn medewerking gegeven. Iedere maandagavond vanaf 20:00 uur en vrijdagmiddag vanaf 17:00 uur (herhalingen) op Radio Beverwijk, te ontvangen op Kabel: 104.5 FM en overal online te ontvangen, zie www. radiobeverwijk.nl. Berend Wietsma tijdens het onderzoek van een grafkelder in 2007, Foto: SHA

3

Primeur op Open Monumenten Dagen: gerestaureerde pastorie Breestraat open Tijdens de Open Monumenten Dagen in Beverwijk-Wijk aan Zee op zaterdag 1 en zondag 1 september, is voor het eerst in de geschiedenis de voormalige pastorie in de Breestraat 101 geopend. De OMD staan dit jaar weliswaar in het teken van ‘op reis’ en ‘vervoer’, het plaatselijke comité verwacht grote belangstelling voor de pastorie. Die is alleen op zaterdag 1 september geopend van 10.00 tot 1.00 uur. Die dag zal er het boek ‘De Pastorie in de Breestraat, nieuwe inzichten in de geschiedenis van Beverwijk’ te koop zijn. Het boek, onder redactie van drs. A.Schweitzer en A. van Dongen, zal een dag eerder worden gepresenteerd. Hieronder een overzicht van de deelnemers in Beverwijk: Voormalige pastorie, Breestraat 101. Openstelling: zaterdag 13 september, 10.00 – 17.00 uur. Voor het eerst in de geschiedenis is de voormalige pastorie van de Sint Agathakerk onderdeel van de OMD. Twee jaar geleden is het pand, een rijksmonument, gekocht door Stadsherstel Amsterdam NV met de bedoeling het te restaureren. De pastorie is oorspronkelijk een 18deeeuws herenhuis, dat door de Amsterdamse wijnhandelaar J.J.W. Waterschoot van der Gracht werd verkocht aan de Sint Agathaparochie. Op de begane grond bevindt zich een stijlkamer, met authentieke wandschilderingen op doek, vervaardigd rond het jaar 1760 door de destijds bekende schilder J.D. Augustini. Deze doeken worden momenteel gerestaureerd. Zie www.stadsherstel.nl

In de kerk is de expositie ‘Op Reis’ te zien, over de internationale migratie van de Mennonieten. Zie ook www.vdgij.nl

Landgoed Akerendam, Velserweg 20. Openstelling: zaterdag 13 september, 10.0017.00 uur. Huis èn tuin zijn geopend. In de Oranjerie zijn koffie, thee enz. verkrijgbaar. Het wooncentrum Nieuw-Akerendam is ook open en wie wil, kan er een rondleiding krijgen. Zie ook www.stsvl.nl

Museum Kennemerland, Westerhoutplein 1. Openstelling: zaterdag 13 september,10.00-17.00 uur en zondag 14 september 14.00-17.00 uur. In het museum staan her en der voorwerpen opgesteld die te maken hebben met het thema ‘op reis in de regio’. Zie ook www.museumkennemerland.nl

Sint Agathakerk, Breestraat . Openstelling: zaterdag 13 september, 10.00-17.00 uur. Zie ook www.eloyparochie.nl

Parochiekerk Sint Odulphus en begraafplaats, Sint Odulfstraat , Wijk aan Zee. Openstelling: zaterdag 13 september, 10.0017.00 uur. Er zijn geen specifieke activiteiten. Volgend jaar bestaat de kerk 125 jaar en dit jubileum wordt ongetwijfeld gevierd. Zie ook www.eloyparochie.nl

Doopsgezinde Kerk, Meerstraat 2 (Meerplein). Openstelling: zaterdag 13 september, 10.00-16.00 uur.

Grote Kerk met begraafplaats, Kerkstraat  A. Openstelling: zaterdag 13 en zondag 14 september, 12.00-22.00 uur. Deze kerk is sinds kort geen kerk meer. De ambitie van een aantal initiatiefnemers is om van het zestiende-eeuwse gebouw meer een gemeenschapshuis te maken. Zie ook www.grotekerkbeverwijk.nl Onze Lieve Vrouw van Goede Raadkerk en begraafplaats, Arendsweg 59. Openstelling: zaterdag 13 en zondag 14 september, 10.00-17.00 uur. Ook is het mogelijk het oude kerkhof (1915) te bezoeken. Zie ook www.onzelievevrouwvangoederaad.nl

Muziekfort Fort Sint Aagtendijk. Openstelling: zondag 14 september, 10.00-17.00 uur. Het Fort aan de Sint Aagtendijk, dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam, ligt pal aan de snelweg A9 en is bereikbaar via de St. Aagtendijk en komende vanaf de A9 via de Waterlinieweg. Gebruik van de fiets wordt aangeraden. Muziekfort zorgt voor gidsen en er zijn muzikale activiteiten. Zie ook www.muziekfort.nl en www. stelling-amsterdam.nl Wim Spruit, secretaris Comité Open Monumenten Dagen Beverwijk-Wijk aan Zee PS. Dit jaar zijn de Odd Fellow Loge, De Wijcker Swaen, Huize Beijerlust, Tuinhuisje Wolff en Deken, Dorpskerk Wijk aan Zee, Huize Scheijbeeck niet geopend. Kijkt u vooral ook in het regionale boekje van de Open Monumentendagen, waaraan weer is meegewerkt door het HGMK!

Excursie naar begraafplaats Duinrust Op 2 maart 201 organiseerde het HGMK een wandeling over begraafplaats Duinrust. Informatie gaven Jan van der Linden en Mark Haije, beheerder van de begraafplaats. Het oudste deel 1907 is ontworpen door tuinarchitect Springer. Het tweede deel is rond 1920 aangelegd en het derde deel is in 1960 in gebruik genomen en is ontworpen in de Scandinavische stijl. Er is plaats voor 7000 graven en 6000 zijn er in gebruik. Met 11 belangstellenden maakten we een wandeling over de begraafplaats. De rond4

leiders wisten veel te vertellen. 2½ uur werden we op bijzonderheden gewezen. Maar er was zo veel te zien dat er makkelijk nog 2½ uur aan vast was te plakken. De dodenakker bestaat uit een RK-gedeelte en een neutraal deel. We zagen een grafstenen die als zonnewijzer fungeerden of als sluisdeur waren uitgevoerd. Een groot houten kruis had op de St. Agatha begraafplaats gestaan met priestergraven. Het houten kruis is een paar jaar geleden vervangen. Een urnenbos waar ecologisch begraven kan worden. We kwamen langs de urnentuin Museum Kennemerland

met verstrooiveld en columbarium. Op een speciale plek zijn bewoners van Harteheem begraven. Ook slachtoffers uit de 2e wereldoorlog hebben een plaats. Er is een Joodse begraafplaats die in 1950/51 overgebracht is van de Kuikensweg naar Duinrust. In 1985 is een Islamitisch deel in gebruik genomen. Een nieuwe ontwikkeling is bovengronds begraven. Er was heel veel te ontdekken. Er is een boekje uitgegeven met een historische wandeling over de begraafplaats. Wij hebben dat gekregen op de begraafplaats. april 2014, Henk van Bourgonje

NIEUWSBRIEF 62 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

Nieuwsbrief Stichting Historische Archeologie.

De Wijkermeerpolder

In augustus verscheen nieuwsbrief nummer 4 van S.H.A. Deze is te downloaden van: http://www.s-h-a.nl Momenteel wordt hard gewerkt aan deel 3 in de SHA-kastelenreeks: kasteel Oud Haerlem.

Licht op legenden.nl Gegrepen door de bijzondere plekken om ons heen – plekken die veel verhalen herbergen – is Licht op Legenden gestart. Legenden, volksvertellingen, sagen, mythen, sprookjes, bijzondere anekdotes en aparte gebruiken worden belicht op social media, op de eigen website en op het Vimeo-kanaal van Licht op Legenden Zo willen de makers laten zien hoe boeiend ieders omgeving is, want elke plek kent zijn eigen verhaal. Of het nu de kerk is waar je dagelijks langsrijdt, de zwerfsteen in het landschap, het beeld op de hoek van de straat, de heuvel in het bos, het kabbelende water of de kroeg waar iedereen zijn borrel haalt. Met de kennis van deze verhalen komt zelfs de meest groezelige en grauwe winkelstraat tot leven. Loop rond, richt je hoofd op, open je ogen en laat je meevoeren door de historie en vanaf dan word je je bewust van details die je voorheen zijn ontgaan. Deze Licht op Legenden-laag geeft alles een extra dimensie. Samen met plaatselijke verhalenvertellers, acteurs, muzikanten, componisten, kunstenaars, musea en archieven wordt de verhalen leven ingeblazen door middel van film en fotografie. Voor Beverwijkse legenden en verhalen is onder meer Jan van der Linden de verteller die u op pakkende wijze meevoert in de korte videofilmpjes. Echt een aanrader! Kijk op www.lichtoplegenden.nl en klik vooral door naar het vimeo-kanaal, dat ook rechtstreeks te vinden is op http://vimeo.com/94463309

Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

We kijken terug op een inspirerende samenwerking met het Historisch Genootschap Assendelft, waarmee we in mei de tentoonstelling over de geschiedenis van de Wijkermeerpolder organiseerden. De bezoekersaantallen en het enthousiasme van de velen die langskwamen hebben onze verwachtingen verre overtroffen. Het leek dan ook wel een reunie van mensen en complete families die elkaar, soms na jaren, tijdens dit evenement ontmoetten. Wie alles op zijn gemak nog eens wil bekijken kan vanaf oktober terecht inMuseum Kennemerland, waar de vele foto's, kaarten en objecten in een nieuwe opstelling opnieuw te bekijken zullen zijn. Wat daar niet te zien is, en wat de bezoekers die niet bij de opening aanwezig konden zijn ook gemist hebben, is de openingsrede die door de amateur-toneelspelers uit Assendelft speciaal voor deze tentoonsteling werd gemaakt, gebaseerd op het gedicht Beeckzangh. Die drukken we daarom graag hiernaast voor u af

De klare Beeck, uit schorre duinen, Gesproten, om uw ackerlant Uw vijvers, Bosch en groene tuinen, Langs oevers, dicht met ooft beplant, Te laven met een lieflijck morren, Tot dat ze valt in ’t Wijcker meer, Die magh verdroogen en verdorren Door ongelegenheit van weer.   Joost van den Vondel   Zou Vondel in 1625 hebben bedacht, Dat statige boerderijen nu de polder sieren, Zie hier de Wijkermeer in al zijn pracht, Waar de graan gewassen zwieren.   Fietsend over winderige dijken, Langs de vuurlinie, het oorlogsfort, Even stoppen om binnen te kijken, Op de deur nu een monumentenbord.   Het groene land tussen Beverwijk en Assendelft Omringd door kanaal en damwanden, De Zeedijk is nabij de helft, En er achter plots de Buitenlanden.   Tussen Wijker-en Watertoren, Eens haven De Pijp met pieren, Is de Wijkermeer geboren, En wij nu 140 jaar vieren.   Annette Brinkman, mei 2014

Overgenomen uit nieuwsbrief 7 van de afdeling Kennemerland van de AWN

Op het Stationsplein van Beverwijk was een grote, diepe put gegraven voor de bouw van een fietsenkelder. Door de archeologen was verwacht hier de overgang van strandwal naar Wijkermeer of een geul van het Oer-IJ te kunnen zien. Dat viel tegen, er was veel verstoring in de put. Voornamelijk van achter het hek hebben we de graafwerkzaamheden gevolgd. Wel was zichtbaar de sloot die om de Halve Maan heeft gelopen. In het zand dat werd afgevoerd zagen we een kleine houten scheepsmast.

NIEUWSBRIEF 62

Museum Kennemerland

Niet ver van deze grote bouwput kwamen in een kleine put oude funderingen tevoorschijn. Mogelijk betreft het de fundering van de molen bij het station. Nabij de Kagerweg in Beverwijk werd het cunet van een werkweg, gebruikt bij de aanleg van de aardgasleiding, weer met de oorspronkelijke grond gevuld. Daarbij kwamen veel scherven en botten tevoorschijn. Vermoedelijk is hier een deel van een nederzetting uit de IJzertijd geraakt. Hollandia Archeologie en AWN Zaanstreek hebben e.e.a. vastgelegd.

5

colofon

Boeken: verkrijgbaar bij HGMK en Museum Kennemerland tijdens de openingsuren: De Pastorie in de Breestraat, nieuwe inzichten in de geschiedenis van B'wijk De Beverwijkse tabaksindustrie Mannen van IJzer en Staal - de eerste generaties Hoogovenwerkers Een mol in Arcadië - 50 jaar Velser tunnels Bromsnor tussen de aardbeienvelden Scholtens en Midden-Kennemerland Wat Mijnheer zegt moet gebeuren (Waterland) Een straatje om in Beverwijk Dagverhaal der doormarcheerende troepen (=Ledenbulletin 23) Ledenbulletin nr. 24 – 37 Ledenbulletin nr. 38 Charterboek met alle charters uit Museum Kennemerland 93 transcripties, transportakten, illustraties en registers tot één boek van 242 pagina’s in plastic ringband. Op bestelling: CD- Charters- alle transcripties met bijbehorende digitale foto’s Transcriptie van de notulen van de vroedschapsvergaderingen van de stad ­Beverwijk vanaf 1642. Een schat aan interessante en verrassende g­ egevens over het wel en wee van de stad en haar burgers in vroeger tijden. Elk boek en elke CD is inclusief alle registers. Plastic ringband, Boek 1 (1642-1650), 57 pagina’s Boek 2 (1650-1661), 86 pagina’s Boek 3 (1661-1672), 86 pagina’s Boek 4 (1673-1687), 97 pagina's Boek 5 (1688-1704), 134 pagina's Boek 6 (1704-1725), 121 pagina's Boek 4, 5 of 6 op CD met digitale foto's en registers Transcripties van de Beverwijkse Weeskamerboeken: inclusief alle registers, plastic ringband, 125 pagina’s Boek I (1556-1617) Boek II (1617-1642) Boek I of II op CD met digitale foto's en registers U kunt zich voor een abonnement op deze uitgaven van de Paleografie-werkgroep opgeven bij E. Toepoel, tel. 228497; email:[email protected] Alleen verkrijbaar in Museum Kennemerland: De Meer, het hart van Beverwijk Aardewerk in stijl, de geschiedenis van Potterie Kennemerland De grenzen van het rijk Historische Atlas Midden-Kennemerland Foto-CD met ruim 1200 ansichtkaarten van Beverwijk e.o. Koen Mertens senior en Koen Mertens junior, 100 jaar kunstenaarschap Het Mysterie van de Tijdgeest Lise en de bastaard Fiets-en wandelroute Midden-Kennemerland InZicht Een plattegrond van Beverwijk 1830 - 1840 Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen Het ontstaan van Beverwijk als stedelijke nederzetting Recht op wraak Duinen en mensen - Kennemerland en nog veel meer!

leden € 14,– € 19,– € 7,50 € 10,– € 10,– € 5,– € 10,– € 5,– € 5,– € 5,– € 10,–

nietleden € 17,– € 22,– € 8,50 € 15,– € 10,– € 5,– € 12,50 € 5,– € 8,– € 8,– € 13,–

€ 24,– € 2,50

€ 7,50 € 10,– € 10,– € 11,– € 12,50 € 12,50 € 2,50 € 12,50 € 12,50 € 2,50



€ 12,50 € 24,95 € 34,95 € 15,– € 10,– € 4,– gratis € 9,95 € 3,– € 2,50 € 20,– € 9,– € 22,– € 29,95

De Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en Museum Kennemerland te Beverwijk en verschijnt 3 x per jaar. Daarnaast verschijnt 1 x per jaar het Ledenbulletin voor de leden van het Genootschap. Redactie: Arie van Dongen, Cor Castricum, Jean Roefstra, Wim Spruit. Redactieadres: Vondellaan 62, 1942 LK Beverwijk; email: [email protected] Secretariaatsadres Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: J.J.M. Brakenhoff, Anemonenlaan 11, 1943 BC Beverwijk, telefoon 0251 - 226291 email: [email protected] De contributie bedraagt minimaal € 13,– per jaar (meer mag!) + voor leden buiten de IJmond € 5,50 bijdrage in de portokosten. Nieuwe leden kunnen zich opgeven via de website of door dit bedrag over te maken op IBAN nr. NL55INGB0000224943 t.n.v. Historisch Genootschap Midden-Kennemerland te Beverwijk, met vermelding: ”nieuw lid” en de eigen adresgegevens. U ontvangt dan p.o. het Leden­ bulletin + de laatst verschenen Nieuwsbrief van dat jaar + een welkomst­premie. Bezoek ook eens de websites: www.hgmk.nl www.museumkennemerland.nl www.museumbeverwijk.nl www.s-h-a.nl www.archeo-beverwijk-heemskerk.nl www.noord-hollandsarchief.nl

Historisch Genootschap

MiddenKennemerland

Bestuursleden:

Joep Frerichs Jacob Brakenhoff Arie van Dongen Harry Rengers Claudia Hofman

Voorzitter Secretaris Penningmeester

Erelid: ir. J. Camfferman Lid van Verdienste: IJ. Luttik

Museum Kennemerland het museum wordt gesponsord door PréWonen

Van oktober t/m maart gelden de winter-openingstijden: zaterdag en zondag van 14 - 17 uur. Op feestdagen is het museum gesloten. Westerhoutplein 1, 1943 aa Beverwijk telefoon: 0251 214 507 e-mail: [email protected] 6

Mu se u m

Ken n emerl a n d

Museum Kennemerland

Toegangsprijs: € 4,–; Vrienden van het museum, geregistreerde leden van de Vereniging Rembrandt en leden van HGMK gratis; kinderen t/m 12 jaar gratis.

NIEUWSBRIEF 62 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland