13-11-2015
Ir David Claes Regio-manager Krinkels NV www.krinkels.be Mobiel: 0473590248
[email protected]
• Chemie verboden vanaf 2015 maar reeds van 2005 aan het experimenten! • Alternatieven afwegen, testen en combineren • Diverse studies
1
13-11-2015
2
13-11-2015
Gangbare studies 1) Onderzoek Universiteit Kopenhagen (Palle Kristoffersen, 2007) Onderzocht gedurende 1 geheel seizoen: • 5 verschillende methoden zonder chemie • 1 onbehandeld referentiegebied
12 11 10
Onkruiddruk (%)
9 8 Niet behandelde oppervlakte
7
Brander
6
Föhn
5
Stoom
4
Heet water (zonder sensoren)
3
Borstels
2 1 0 8/4
23/4
8/5
23/5
7/6
22/6
7/7
22/7
6/8
21/8
5/9
20/9
5/10
20/10 4/11 19/11
Datum
3
13-11-2015
Klassieke betonstraatstenen
Drainage-openingen
Verbrede voegen
Bijdrage preventie?
Welke timing?
Welke techniek?
Welke dosis?
Poreuze betonstraatstenen Poreuze betonstraatstenen
Proefparking Sterrebeek- OCW
Aantal behandelingen/2 jaar TYPE BETONSTRAATSTEEN Poreus SCENARIO 1: eenzijdig borstelen 2: eenzijdig hete lucht 3: eenzijdig heet water Proefparking Sterrebeek, april 2012
Klassiek
1 9 1 9 1 Ontwerpvoegbreedte<6mm & Voeg% < 10% Voeg %
6% KLASSIEKE STRAATSTENEN
Verbrede voegen
Drainageopeningen
10 9 11 7 9 Ontwerpvoegbreedte>6mm & Voeg% > 10% 15 %
7% POREUZE STRAATSTENEN
STENEN MET BREDE
12.5% STENEN MET
VOEGEN DRAINAGEOPENINGEN Benodigde bestrijdingsfrequentie hangt meer/evenveel af van het type bestrating dan van de gekozen bestrijdingstechniek!
Bron OCW
• Preventief / ontwerp • Eerder in het seizoen beginnen (half
maart) • Bijhouden gedurende het jaar • Integrale aanpak (combineren met vegen), wisseling van technieken • Lange termijn inspanningen
4
13-11-2015
Twee hoofdtechnieken: 1) Mechanische bestrijding 2) Thermische bestrijding
Borstelen Voordelen 1. Direct schoon/ neemt voedingsbodem weg Nadelen 1. Beschadigingen 2. Totaalkosten 3. Onkruidwortel wordt gestimuleerd 4. Metaal deeltjes (milieu, veiligheid) 5. Meer dan 6 ronden per jaar
5
13-11-2015
Schoffelen Voordelen 1. Juist toegepast geeft dit goede resultaten Nadelen 1. Enkel toepasbaar op halfverhardingen 2. Voldoende toplaag nodig 3. Langere drogere periode om resultaat te krijgen
6
13-11-2015
Voordelen 1. Goedkoop in aanschaf/ kleine hoeken Nadelen 1. Weinig effect bij grote planten 2. Brandgevaar (minder bij hete lucht 3. Hoog energieverbruik (wel met heteluchtrecycling) 4. Meer dan 6 ronden per jaar
7
13-11-2015
Voordelen 1. Effect tot in de wortel 2. Gemiddeld slechts 5-6 ronden per jaar Nadelen 1. Hoog energie verbruik bij “volvelds” werken 2. Water tanken 3.Resten blijven aanwezig
8
13-11-2015
Hand-units
9
13-11-2015
Hand-units
Bron WAVE
Methode
Ondergrond
Gevaar
Effect op wortel
Frequentie
Borstel
Verhard
Beschadigingen
Geen
> 6x
Bosmaaier
Verhard
Beschadigingen
Geen
> 6x
Branden
Verhard/ onverhard
Brandgevaar
Nauwelijks
> 6x
Hete lucht (Föhn)
Verhard/ onverhard
Brandgevaar
Nauwelijks
> 6x
Heet water
Verhard/ onverhard
n.v.t.
Beperkt
5-7x
Andere opties? Voorlopig beperkt, experimentele fase - Laserbehandelingen - Gebruik van (pelargon)zuren - Gebruik van zouten - …. - Niet door POCER-toetsing
10
13-11-2015
POCER POCER-indicator (Pesticide Occupational and Environmental Risk Indicator 1) Persistentie in de bodem
6) Uitloging naar het grondwater
2) Invloed op waterorganismen 7) Invloed op vogels
3) Invloed op regenwormen
8) Invloed op biologische bestrijders
4) Invloed op bijen
9) Invloed op gebruiker
5) Invloed op werknemer
10) Invloed op omstander
Algemene regels geïntegreerde aanpak Wissel onkruidbestrijdingstechnieken (hete lucht, stootbranden, heet water, stomen, borstelen, enz.) geregeld af. Bij eenzijdige toepassing van dezelfde curatieve techniek treden immers floraverschuivingen op. Keer op keer breiden die soorten uit die minder gevoelig zijn voor de betreffende techniek, wat onkruidbestrijding uiteindelijk lastiger en duurder maakt.
Algemene regels geïntegreerde aanpak Soorten met sterke beharing worden selectief bevoordeeld door thermische technieken met convectieve warmteoverdracht (hete lucht, stootbranden of hete vlam). Bij eenzijdige toepassing van de heetwatertechniek gaat paardenbloem overheersen. Bij eenzijdig borstelen worden de voegen steeds verder gelegd en ontsnappen laag groeiende soorten met liggende groeiwijze aan de behandeling (bvb varkensgras)
11
13-11-2015
EENZIJDIG BRANDEN, HETE LUCHT EENZIJDIG HEET WATER
GRASSEN
BEHAARDE SOORTEN EENZIJDIG BORSTELEN
STERK VERANKERDE/ LIGGEND GROEIENDE SOORTEN
Bron OCW
Algemene regels geïntegreerde aanpak Voer regelmatig (ook tussen thermische behandelingen in) dood organisch materiaal en achtergebleven grond af. Frequente veeg- of borstelbeurten mét afzuiging maken thermische bestrijdingstechnieken efficiënter en voorkomen de vorming van een ideaal kiembed (voldoende vocht, nutriënten).
Algemene regels geïntegreerde aanpak Laat onkruid nooit te oud of te hoog worden. Thermische onkruidbestrijding werkt immers beter op jonge, plantenweefsels. Hoe ouder het onkruid, des te hoger de vereiste energiedosis moet zijn om hetzelfde effect te verkrijgen. Oudere onkruiden zetten meer was af of verhouten (lignificeren). Bovendien kunnen hoog opgegroeide vegetatie of dichte onkruidmatten een paraplu-effect veroorzaken. De toegepaste energie kan niet alle weefsels in voldoende mate bereiken om ze tot boven de letale weefseltemperatuur te verhitten.
12
13-11-2015
Alternatieve onkruidbestrijding en besparingen op overheidsdiensten
Alternatieve onkruidbestrijding is bij gebrek aan preventieve maatregelen (heraanleg) duurder dan chemische onkruidbestrijding. Om een compromis te zoeken tussen alternatieve onkruidbestrijding en verlaging van kosten zijn sommige overheidsdiensten gestart met beeldkwaliteitsbestekken.
Beeldkwaliteitsbestekken Beeldkwaliteitsbestekken: hoe te werk gaan? 1) Objectieve afspraken maken over gewenste kwaliteit bvb A, B, C , 1-10 en hier tegenover een prijsbepaling/frequentie plaatsen 2) Nulmeting uitvoeren om huidige situatie te toetsen en af te stemmen op ambitieniveau 3) Planning,organisatie en keuze van inzet machines door aannemer te organiseren 4) Maandelijks monitoren op basis van beeldmeetlatten en verslag opmaken, aftoetsen of aannemer nog op beeld werkt
Beeldbestekken Nederland: 90% beeldbestekken Vlaanderen: beperkt ingang vooral voor onkruid Combinatie frequentie + beeldbestek mogelijk Interleuven Infrax-Limburg Stad Antwerpen
13
13-11-2015
Voorbeeld beeldmeetlat CROW Verharding-open verharding-elementverharding-onkruid tegels (RAW-hoofdcodes 70.74.11/70.74.61) A+
A
B
C
D
Er is geen onkruid.
Er is weinig onkruid.
Er is redelijk veel onkruid. Er is veel onkruid.
Er is zeer veel onkruid.
bedekking voeglengte
bedekking voeglengte
bedekking voeglengte
bedekking voeglengte
bedekking voeglengte
0%
≤ 10 %
≤ 30 %
≤ 40 %
> 40 %
hoogte
hoogte
hoogte
hoogte
hoogte
0 cm
≤ 10 stuks hoger dan 10 cm
≤ 10 stuks hoger dan 20 cm
≤ 30 stuks hoger dan 30 cm
> 30 stuks hoger dan 30 cm
pollen
pollen
pollen
pollen
pollen
0 stuks
0 stuks
≤ 100 stuks
≤ 200 stuks
> 200 stuks
Bron CROW
Voorbeeld beeldmeetlat OCW
Bron OCW
Monitoring: de praktische spelregels Meetmethode: Verdeel het beheergebied in meetlocaties: oppervlakte Minstens 500m², ten hoogste 1 ha (met lengte ten hoogste 200m) 1) RASTERMETHODE: Raster van maximum: 100x100 m - Niet elke meetlocatie geschikt, particulier terrein of geen beheerzone 2) LOGISCHE GRENZENMETHODE: op basis van gedetailleerde kaart openbare ruimte en te onderhouden zones 3) SELECTIEVE LOCATIEMETHODE: Representatieve cirkels (diam 100m) ,max opp 7850 m² tekenen op kaarten
14
13-11-2015
Monitoring: de praktische spelregels Meetmethode: Meet minimum 10% van de meetlocaties voor betrouwbaar beeld (minimum 25, max 100 meetlocaties) Bepaal at random de te meten meetlocaties Meetlocatie onder te verdelen in MEETVAKKEN (bvb oppervlakte gazon of beplanting) (min 1 m breed) MEETSTROKEN (bvb lengtes hagen of hekken) MEETELEMENTEN (bvb boomspiegels, borden) (Afmetingen gespecifieerd in schaalbalk, bvb grof zwerfvuil 100m², fijn zwerfvuil 1m²) Zoek per meetlocatie en beeldmeetlat de slechtste plek Toezichtmetingen: betalingstermijn ( om de 4 weken) Beleidsmetingen: 1-4 keer per jaar
Monitoring: de praktische spelregels
Monitoring: de praktische spelregels MEETMETHODE: Grootte van A =40m², B=65m²,C=105m² en D1= 25m² Voor het beoordelen van grof zwerfafval (minimale beoordelingsgrootte is 100m²) mag je 100m² uit vak C beoordelen. Ook mag je vak B,D1,en een deel van A of een deel van C beoordelen. Je mag niet een deel van C en een deel van A beoordelen (je mag slechts één vak gedeeltelijk beoordelen. D1 wordt gezien als één meetvak, waarbij de grens wordt bepaald door de grens van de meetlocatie. D2 mag je niet bij de beoordeling betrekken
15
13-11-2015
Monitoring: de praktische spelregels MEETMETHODE: Voor onkruidbedekking op gazon wordt het percentage per 100m² beoordeeld. Stel in de meetlocatie is echter 30m² + 20m² = 50 m² gazon aanwezig. De prestatie-eis voor niveau C is =<30% onkruid per 100m² wat neerkomt op =<15% per 50m² De prestatie-eis voor niveau C is dus =<15m² onkruid per 50m²
Verrekenmethode 90% moet voldoen (per schaalbalk) Kortingsfactor 1,3% op prijs per eenheid (niet bij eerste betalingstermijn) Besteksmeldingen blijven mogelijk
Voorbeeld Stel 25 meetlocaties Te beoordelen: maaibeeld gazon en onkruid op verharding Afkeur: Maaibeeld gazon op 10 locaties Onkruid op verhardingen op 1 locatie Maaibeeld: 10/25 = 40% afkeur Onkruid: 1/25 =4% afkeur
16
13-11-2015
Voorbeeld Maaibeeld: 10/25 = 40% afkeur Onkruid: 1/25 =4% afkeur Termijnbedrag maaien gazon : 3000 euro Korting: 3000 x 0,4 x 1,3= 1560 euro Termijnbedrag onkruid op verhardingen: 1570 euro Korting: geen Bovendien: Besteksmeldingen gazon: 10 Besteksmeldingen onkruid: 1
Besteksmeldingen Alles moet voldoen Verhelpen binnen reactietijd zoals vermeld in bestek Buiten reactietijd boete 250 euro per kalenderdag Een klacht is geen besteksmelding maar een tekortkoming die door derden (burgers) aan de opdrachtgever bekend wordt gemaakt
Bij aanvang van het contract Bij aanvang , bestaande situatie gezamenlijk schriftelijk vastleggen Van de kwaliteitsniveaus dient per bestekspost 90% te voldoen aan het gestelde resultaat Wat bij aanvang niet voldoet op niveau brengen (meer werk, indien niet in de opdracht voorzien)
17
13-11-2015
Voorbeeld monitoringsverslag
18
13-11-2015
Beeldkwaliteitsbestekken Pro’s 1) Inzichtelijker voor gebruikers 2) Politieke keuzemogelijkheid 3) Communicatie = eenvoudiger 4) Kwaliteit onderling vergelijkbaar 5) Kennis en kunde van aannemer wordt beter benut 6) Werkplanning te bepalen door aannemer 7)Grotere betrokkenheid uitvoerder 8) Budget opdrachtgever ligt vast
Beeldkwaliteitsbestekken Contra’s 1) Goede bestekken zijn nodig! Oa besteksmelding om te vermijden dat aannemer consequent bepaalde stukken verwaarloosd 2) Bijkomende eisen vastleggen ivm klachtenbehandeling en communicatie 3) Nog weinig expertise bij gemeenten/overheden/standaardbestek 250
Beeldkwaliteitsbestekken Contra’s 4) Risico’s weersomstandigheden liggen maximaal bij aannemer Weinig expertise, risico doorrekenen? Kansen voor grotere aannemers? Kansen locale economie moeilijker?
19
13-11-2015
Nog vragen?
20
