INZAGEDOSSIER ZUID-AFRIKAANSE GEMEENSCHAPPEN in NEDERLAND 1948 — 1998 (Azania) deel 4 van 6
Nr. 248633 — 2001
Aantal blz. 19
Informatierapport Door rapporteur In te vullen
Volgnr.
1
Door BVD In te vullen
BO
Datum : 19-2-1988
Bijl.
Evaluatie:
Distr.:
22.0 (7/
F
880224 015
datum 2
—
d(79
3. FEB 1 9 8 8
CO
F Betreft:
ACD
b.
d.
Azania Komitee
e door het A zaniakomitee een briefkaartenactie gestart onder het motto " Re dt d e Sharpville-zes" Exemplaar van de briefkaart bijgevoegd.
0A03
j
• 1%.
Informatierapport Door rapporteur in ta vullen V olgn r. Muurn
:
:
Eval uatie:
Door BVD In to vullen
1
Bo
1 5- 5 -1 9 87
Bijl. 01atr
6/2./
e
r
F
ACD datum;
-
C
Pj
870521 068 2 0. MEI 19 8 7
CO 7
Betreft:
d.
Sharpvilleherdenking door het Azania Komitee
Cp vrijdag 20-3-1967 is in gebouw De Heuvel, gevestigd Grote Kerkplein 5 te Rotterdam, een Sharpvilleherdenkingsbijeenkomst gehouden van het Azania Komitee. Aanvang 20.00 uur. Aankondiging heeft plaats gevonden door het verspreiden van manifesten , publikaties in enkele plaatselijke dagbladen alsmede, in De Rode Vlag no. 5 van 9 - 23 maart 1987. Aanwezig zijn ongeveer 100 personen,
10
"Achter de tafel" hebben plaatsgenomen MOMADOLO, Vuzumzi, vurtegenwoordiger van het PAC,
Na de opening wordt door MOVADOLO in de Engelse taal een beschrijving gegeven van zijn levensloop, waarbij o.a. naar voren komt dat hij gevangen heeft gezeten en thans ongeveer 11 jaar in Europa verblijft. Daarnaast wordt door hem ingegaan op de politieke strijd in Zuid-Afrik en aangegeven dat er ook onder de zwarte71 bevolking tegen.s - :•llingen zijn over de uiteindelijke oplossing van het apartheidssys•:eem. Duidelijk is echter dat Afrika voor de Afrikanen is. 1.a de pauze is er gelegenheid tot discussie, Einde van de bijeenkomst te 22.15 uur.
Nomadolo _..,._. gaf een fout verslag van de Sharpvilleherdenking (deze rubriek De vertegenwoordiger van het PAC, Vusurnzi Nomadodo, sirih wei degelijk over Oe blanken in Zuid-Alrika die verandering willen en over het recht dat zij hebben om aan de strijd deel te nemen. Binnen de gegeven omstandigheden in Apartheld•ZuidAfrika kunnen zij echter niet de strijd leiden. 'Oe onderdrukten in Azania (vrijheidsnaam voor Zuid-Afrika) hebben de pacht en het recht om hun eigen leiding voort te brengen.' Na de vernietiging van het apartheidsregiem 'kunnen we als gelijken samenkomen.' Het PAC war cie ~ste organisatie In Zuid-Afrika die een politieke definitie gaf van een Afrikaan. Een Afrikaan la iedereen die loyaal la aun Afrika en wart democratisch* re-
gering van Afrikanen aanvaardt, ongeacht de huidskleur, de vorm van de neus enzovoorts.' In zijn toespraak benadrukte Nomadolo dat ' het een toevalligheid is, een ongeluk In de geschiedenis, dat de onderdrukkers In Zuid-Alrlka blank zijn. Voor het PAC Is de strijd dan ook geen strijd lussen blank en zwart, maar tussen onderdrukkers en onderdrukten'. Tot slot waarschuwde Nomadolo er juist voor dat het nationalisme gemakkelijk kan ontaarr' i In fascisme en ging hij er uitvoerig op In hoe dat te voorkomen. De toespraak van en de disCessie met Vusumzi Nomadolo van het PAC van Azania zijn volledig op cassette le beluisteren. Solidariteit is niet gediend met leugens.
Fout Op 20 maart was ik bij de Sharpville-herdenking in De Heuvel, georganiseerd door . Rotterdam Tegen Apartheid en het Azania Kommitee. Eén minuut stilte werd er in acht genomen om de slachtoffers van Sharpville te herdenken, daarna kwam er een man uit Azania aan het woord. Als hij zijn zin zou krijgen, zou Azania alleen toegankelijk zijn voor zwarte mensen. Goedwillende blanke mensen worden uitgebannen en gezien als onderdrukkers. Dat kwam bij mij racistisch
IS _3_27
over. Op mijn vraag wat hij vond"van goedwillende - blanke mensen kreeg ik dan ook: `, geen"anrntwoord."Mensen als Beyers Naudé of Allan Boesak. mogen in Azania niet aanwezig zijn. Racisme onder de zwarte mensen in de hand werken, heet zoiets. Om... maar te zwijgen van nationalisme. Rotterdam Tegen Apartheid zat daar die avond niet op z'n plaats en dus goed fout.
Informatierapport Door rapporteur in te vullen
Door BVD In te vullen
Volgnr. :
BO
Datum
27-7j-19;37
Evaluatie:
.
/
ry..
F
datum
Bijl. Distr.:
ACD
742E 023 2 ?. App,. 9 e 7
CO
-
F
b.
d.
Betreft: Alanla
gevestlgd Lrrote :s,erkblei 10-3-1987 is 'n --7.ebou De 5 te erd a een bijeenkomst het A 7 Komitee. Conv catie ti,jgevoegd. Voor zover bekend hebben tot de verg a dering Slechts toehang die rersc nen, die in het bezit zijn van genoemde convocti-. De bijeenkomst moet dan ook m'n o' meer besloten ,.vorder
-
SKHCSAA, ahlomola, ad.lunct secretaris-generaal van CASU-AZACTU,
t
r-
Vervolgblad nr.:
bij operatierapport
nr.:
informatierapport nr.:
• ,cn7,er de be.-. 7,1=_ tae
laats27en=en:
,r o -ce. nt de bijeenkom, memoreert e7't hen woord aan SKHOSka en g ,, de t:iee vakbondsleiders Ui 7. -, uit--n-Ptfing van de activit e iten van Sbreker leet het de vakbond in luid-Afrikr, en . i_jst er ob d.t door Dhilips contacten worden onderhouden met de Zuidrikaanse regerin7. Philips maakt ook levert comapparatuur waarmede uzwarten" behandeld worden. De buteraoparatuur, terwijl General ,c)tors auto's levert voor de regering Deze firma's dienen ?luid-Afrika te verlten. en en ander zal nauwelijks van invloed zijn ob de werkloosheid van de zwarte bevolking, omd a t r-;7° w• e rkloo s heid structureel "s en door de re .- ering,.. in stand wordt ghou':!.-n. v a kbondsleiders door het Spreker benadrukt dat de twee evn==sn en dat als gevolg hiervan de nodiJzania Komitee goed zijn o ,--, (7, ge contacten zijn gelegd. Door een vertegenwoordig e r Var. de 7NV wordt gevraagd hoe de contacten met de vakbonden in Neder l a nd zijn verlopen, waarop wordt medegedeeld dat er op maandag 9 en dinsd a g 10 maart 1987 contacten met vertegenwoordigers van de vakbonden zijn geweest, waarbij het internationale beleid uiteen is gezet. Uiteraard moet afg e wacht worden in hoeverre door de vakbonden de inter nationale solidariteit wordt ing e ruld. beantSKHOSANA enige vragen ' Daarnaast worden. woord met betrekking tot de vakbondsorganisatie in Zuid-Afrika.
__ _- —
Vervolgblad nr.:
2
bij operatierapport informatierapport nr.
Je Oijeenomst einctigt te 21:o uur. Bij dit rapport is gevoegd een artikel over CUSA-AZACTU uit Azani2 Vrij no. 1 - 1987.
4
/./.177,v gay
- /Qc»
L
CUSA-AZACTU FEDERATIE vakbonden en nationale bevrijding Sinds oktober 1986 kent Zuid-Afrika een tweede superfederatie van vakbonden, CUSAAZACTU. De organisatie telt 420.000 leden en is een jaar jonger dan COSATU, begon met 500.000 leden. Waa die rom een tweede superfederatie? Zaait dat geen verdeeldheid? Is eenheid nog wel mogelijk? Waarom draaien de meningsverschillen? EENHEID OF VERDEELDHEID
())1< staat bekend ,-17 zijn doerzettings•errrnp,en. De strijd tegen de asbesmtijnen die intert. orale bekendheid heeft ver'worv'en, orde geleid door de bij huar aaace_sloten BA:\ C,U. re;)ressieve amo.,cord van de bazen en rras.sa-ont.slIgen hebben toe op 1-,eden2..A`C...1: niet kinr.e_n verhinderen ma - ir liefst '2.0:: ven de as'Past,erkers te organiseren .
aSA heeft altijd gestreefd mar eenheid van arbeiderse en ram danrtce van.,a± het prille begin daal dan de fusiebesprektingen voor (._,A71 :. eenreidswil bleek duidelijk op het mcment dat CD Zet:sr c‘.nde:uk.Tatiese wi jze en bij heid van en belangrijk aantal vakbondsleiders !eslun-in ur.. "-CAM. uit de tusiebesprelenger. te weren. P.k..-„ualde va..k.,n(Isleiders hadden narreli •k problemen et Het w i exclusiv-isme Fiiar
WAAROM VERLIET HUN DE CUSA
D.:er zet .-AZACTii een Erop - te voman plaans.te de (SIEA zich eveneens buibda de Fusie, ; Har sterkste band, de NU`1, die er de vc:orkieur aan aangaf aan te sluiten bij CrL.S.A7.1, (zie ook kader).
Cr k in 1.- -blaadjes doen praatjes de ronde als zou de NIN zijn overgestapt ,,en de as.2.. naar CLE.:Arli aa.T t CLSA haa,niet radikal genoeg was. Cnzin. De (iSA deed als enige haar belofte gestand an net AZACTi; front te vore ; voor toelating van de laatste tot de tisle.b-spre:-dngen voor C7SATU. Uiteindejk AZACIU an ;liet. nader uitge..erkte remlenen piepbit ge.eerd. CITiI Raraphose, secretaris generani van de NUl, heeft daar een onverkwild<elijka rol bij gepeeld. Hij zag'AZACTU liever gaan dan karen. Inuers bij AZA CTU tangsloten was de BAT. , ,U, die ook in de mijnen opereerde, rrear die door haar radikale houding en de erop volgende repressie niet zo sterk had kinnen groeien als de NI11. Ce NLM was AZACTU steeds neer ais een rivaal gezien en had een overeenkarst cm van "elkaars" zijnen af te blijven al een paRr malen geschonden. Daarnaast was Cyril Rarra~ op rrirler goede voet \ /7-Lrl verstandhoudi geraakt. net de rest van de CLSA-leiding v -anwege zijn te sterk bevonden neiging naar - oentralisme en vanl,ege de door fouten bij de stakingen in septanber 198.5. Tot slot was Randt -klas:a ook onder invloed van de he t rruiciramlistiese FCSATU kanen te staan, wier blanke leiders na de inilrukwel kkende groei van de NUl regelmatig en gratis hen diensten en materiele rijkdommen aan de NUt kenen aanbieden.
vorming van de CLSA-.AZACIt' superfederatie dan ook hen gevolg en tevens opnieuw ook iiiridr-2
Wat zijn dan de rraningsverschillen? FNV-L--anEjes orden met enige regelmaat gebruikt cm het publiek in de veronderstelling brengen dat !Pet vooral zou gaan an een verschil in radikaliteit. CLSA-AZACTU wordt d;..nrin afgeschilderd als een vakbonds-Federatie die hang is van [x)litieke aktie en die het naar op akkr;ord jes wil gooien met de bazen. Dat is echter de grootste onzin. Het was de CISA die erin slaagde tin een rrechtige vakbond, de NIN, in de mijnen op te zetten. Het was de CLSA die behalve rooie , ..corden ook politieke daden stelde door als te cfarticiperen in het coordinerend orgaan voor het Southern Transvaal Rent Crisis Cunmittee, de organisatie van de huurboykot in Zuidelijk Transvual.
ce van
k k: r- I ce l ijke verschillen liggen in de wortels
de verschillende vakorganisaties. Voorheen bestonden er meer 3 federaties van enige omvang: (ISA, AZACTJ en FCSAT.U. De eerste twee zijn Afrikanistiese/Zwarte Pewustzijas organisaties. BL ,1 CuS ■ nr.htein blanken niet in de leiding, bij AZ\CIU muchten blanken niet in de organisatie.
5
dank:e opkwst asr ook ,1311 de De.uaznir,s DOno, s ni: Je 1ar en 70 7p r or,itLineide zien onder bLinkie leiding ton een niitlracialls: erganisatie. ',.00ral onder invloed -min CJ5.;\ heer: een eveneens mul:irac'
F.TSCS en zo: zo±ase or7,aoisnLie.
da.
7:"Ile:-de:et
dannal c:221-.=-1 Ls blank. 1SA-AD.C7l s:el: in har" IteleidsDrterommn. antegen neel -7.1€ :-'7Ken de: :en: de: 'nar ge:e.le: 1, nd, ge 1-;, Illisec, r-1 ei areddece1n(ydrt n,,,n da ecrst:orik,e12_1-:e iot-ar -o van
1
sf;'t
;•Is
TO•••••,
r..r2
dccraars in Je eerste Daa in; de blianl-ie aotde. Een en ander deed: ceder 712,27 don geyni2, c'.2C leidersc.-ap ';oor cern:aal sawK. 1-11-1.d.e.,...eni zei (-12 , --ever: 'Di- ('s ..ce dan ook geen disenimin.aLie. de g e Loven alleen een leider de belangen van :n M1 leden meet ‘-'er:ei-..encord±gan en (137_ kan aLle-a.n e' :r-7:-:amstig is ui: ',ie rangen de menEen zon os Leiding get." ,
breder verband '.o: n;atier22_e b2 ,;17 verso! :es
hiT grote
.
r
(be-g:1J-selpre.J:ramra 'ron (D -iZCTU is baseerd ce code: meer d2 voeride
Pet
* f
handen von ie 7.- .ara ar5eidersklasse • Arbeiderskoncrole • Ctgani in.dustr-1._ele sarikturen • Poli:take onarl-ankeli Geen oansliaLimig hij int ,-_ ---7-1arner-ole ver benden • ToaLat.ing van blanken aan de b2sis • Voor::er-tang geTeensoni ..mi:ei7en
THOLOE.: GEEN IN BONDEN
, •
A-c;
74 .
dce
I PL10 lee is een beand journal 2ist .-arbenen net r,.,ane 1..:e,-ean. Hij een der opriLb:ers van de nu verbalen Lnicn et Bloc::: de Asseciation Sound 7aan d., door de: 5_ .-K-amn2gre zegen de E e tr. in lal ,...erd hij 2:-.der hak- aas i;e\min_gen En 1570 no: hij vas:, in-In: hij --eigerde te 2.-er.LLigen in 'ne: Oefen Je E.i.1±.al 1 15 PIL. in 1001 e:1 hij cy,r5A,525._^..; veroordeel d en zo da 2evongeriis :-.2.e:smet.,:r.. di: hij in oer nar: : ....as ',en verboden geinrinne: van pet -L-Ici_rig 1001 ziel ho: —E; ben nog steed s c l e: vri j . Zijde ,1 1e-en (e ketting lengen gemlaa1-el, 7.w.r niet ven,ii ,: ier( l . ,
andere L12
or von
" de
is Jaar te-2..csn 7-et als blJr...., :en d ie te.e7.mt,l•n zo:
ee
les
Y-in de onderr,i7J:-ri-'n, orziraren .-\;'_17_:-..C.L ( h:->S1.'S- ;7 ,r'.._'.7i; zo eihen e:are z.e bene: t': -:ceeriist. Het .Lri rund (bar in onze rgoi:rzoa:Lss, nee :.'en ki-introleren. oint 2.,-2Hourt, 7 1.1S - 12: L ,LLS von norunoerarn :neve,i-rd na ovize 2ce
'Is hoofdspreker ce 'Tett oprionclnsk(5ngres gang doe Thioice ininveerig op de ideologiese ve r 3d-d 1 - lOr, IH,,,,, n , en Jr dieper .,,,,,,,......ap_bltergronden ervan in. "Sinds de birealen voor 1--e: eerst voer in di: land zenen... in jn er ni:i jd m-ee strot -rangen in 1-e ,.: verze ge.\'eest. De een v- ind: dan de bla--.ken Le ',--ii len helpen in de strijd voor bevri di:0„ rce-gang resten hebben COC de organisat les van de onderdrukcen." Het org.:ment(,e.i ' ir-Kx.,r: je een ren-rao-iale toekomst %.;i1 sclepen, moe: je hein nu al in de prakni jk breivgc.n." De
1.ionisnoiteert C'eu-el (1at (ie ni;en "beginnen el 2 -s Lir s'Jreken. Lie "non-mIc i LO " oc-gariLsJ: ies 7,0 iing7,:iimer-1-=-.(1 ne: -zo rn(122.-iaal. 215 de door 1-en \frecg, :r '[o J.:nr./ende e e clus ied o[ sat_les. Vr 1 j(-ei a11zo 'Dnyrij-ti mL;sb2(,..eg L2g rijn hor er nu ver erna .Lor -ne: error 7:.1:.1 oen non-roei:ic -.a.lain_le(;iftg ne scieb-pen til: deze vervicekre :-.7 ,_(ii;jiappi or_ hoort-kom de ‘mIsie op ,1e "e i'ebben untdekt. (!a: ,e vakbonden jk bui:': de .()Lini_uhe area kuit houden
6 valp.ege de struktuur van onze samenleving... er kan nooit sprake zijn van een verzoening tussen de arbeiders aan de ene kant en de huidige regering en kaoirnlisten die ons uitbuiten, aan de andere kant."
CUSA-AZACTU LEIDERS IN ONS LAND
TLee
hoofdbestuursleden van CISA-AZACTU brengen op 9 en 10 ffnnrr a.s. een bezoek aan ons land. Het gaat om Piroshaw Camay, secrernris-genernal en Nbhlomola Skhosana, tweede adjunct secrernris-generx-11. In de volgende Azania-Vrij 77,11en we verslag uitbrengen van dat beZoek. Hieronder volgt alvast een korte beschrijving van hun levensloop.
Joe Thloloe benadrukte dat het erom gaat "te aksepteren dat er een enkele bevrijdingsbeweg'..ng is in het land, maar dat er verschillende tonden-zen zijn binnen die be,eging. Als we eend -mal zover zijn, dan is er geen reden onze inspannin- gen te koncentréren op pogingen elkaar aan ne vallen ter.Jtjl de vijand zich uit de voeten kan maken."
Piroshaw Camay: Geboren en opgeleid . in Johannesburg, w2;-,r hij in een warenhuis en later in de gerreentebibliotheek ging werken. Hij ging bij de Jd-annesnurg Workers 1:nicn wanr hij al gau ,..i in de leiding werd gekozen. In 1976 ging hij bij de Sr.-rhed Trust. Van 1978 tot 1980 was hij k.erkzaam op het institute of Industrial Relations. vervolgens was hij secretaris-generaal van CUSA vanaf haar ontstaan in 1980 tbr het eind in 1986.
CLSA: Council of Lnions of Scuin Africa AZ.N0TU: Azanian Confederation of Trade Unions PCSATU: Fedo-acion of Scuth African Trade Unions CCSATU: Council of South Afric211 Trede i..'nions til 1: National Lnion of ene,,,orkers 5?,»C.,U: Blad< Allied Mining and Constructicn Hion
51-110Tola Skarans: Cebcren en opgeleid te DIveyron. Hij studeerde aan de Nbbova High Szhcol. Van 1981 tot 1983 deed hij onderzoek aan her Insrituce of Pari Relations. vanaf 19 kerkte hij voor CuSA, waar hij in 1986 werd aangesteld als adjunct secretaris g(Ine_n-,;11,
et,
k/ -k(11
tl()•,
l'nton
Puit( Memhership
Mack -\111(H Min::111 Bl a . ck Dome,;;,.
7 ;
,)rker‘
■ Vorker,
°CC
t t o on
111:ta
540
\\:,)11,er , ('tuin \Vork c r,
finishes HuilJinc ('ml
,:heat
Dorne,tu: \Vof
won )r
22 11(X)
Inca
\..orket, 1:ijion (ij •,Luh
■
0(1()L1 Re% er -a ge \. ork
lu n
1 Ot -r0
l'uton
Hulel t RItior In , ur;u1L- t: S A , ■ 111,111'2.: \•\ ' 01ner,
N ■ iii(M.11 l'
1 0(Xt
rtic.1
■ ••0(1. ■ 110(1 ■
Eneineerine
52;)
nunl
!"7 One orkt:r. t. mon ',./l
1;1111. , 11 01
,,,1111
4
1-arn•.,(1C,ers
Nuilonal
5 00e
P;in11(.. Service Worke'..
dallener( t Aal:( ot \l - ine. Spin!
(gx)
111 ,211 \.',( - weis
5 O(X)
Sourh Afri,:nn Lliernk:al V."ork e r, South
5 x1 onto
\ I r;,- .1
otXt
;Itintit ∎ • Dr
5 OM
\Vorkers L:mon [turncent(
Alhe,J \Vorker. 1 utott
,
Textile 4Vorker\ Lutort Trun.por[
Sow w000 x0(X)
Worker,
Umied Alrlcan \lotof
Alhed
1.
111011
Vukánt Guart1\ 4 Allted \\ erker ,
Cencrul Werker, l titan luloserser ',Luw.
(1 x X)
5 (1(X)
vulnyz
Airican Alhed \\.•orker,
1 51X1
01 ,0
1-11aek General `.1/4'orker , ka nt e
7 450
9 1)1(1
15(x1
000
Nameter( Union tel 1Vorker , (ij Sonill TCYrAl.
Bron: Azania Netas nr. 6-'86.(officieel.
-
'4g OIO 4'0 15(.
orgaan van het PAC)
Uitnodiging
'270424 02:
Bijeenkomst met Zuid Afrikaanse vakbondsleiders
Phiroshaw Camay Secretaris Generaal
Mahlomola Skhosana Adjunct Secretaris Generaal van
CUSA-AZACTU 1
Datum : dinsdag 10 maart a.s. Gebouw: de Heuvel Adres: Grote Kerkplein 5 Rotterdam Aanvang: 20.00 uur
Organisatie: Azania Komitee Postbus 5607 , 3008 AP Rotterdam Tel.: 010-4193494 / 4622480 LAAT
Or
s.v.p. vAm -rt.vog..eri
&ei"( v"i &-r6r1 O F LA k ° fIT
•V• r" •
-r€ -
me.FFE.,r4 VOO R7-ieNIN.Gret4
A Z A N I A K O M I T E E, postbus 5607, 3008 AP Rotterdam. Te1.010-4193494 4622480.
PERSBERICHT - 3/3/1987.
ZUID-AFRIKAANSE VAKBONDSLEIDERS IN HET LAND In Zuid Afrika is onlangs een tweede superfederatie van vakbonden gevormd, CUSA-AZACTU. Twee hoofdbestuursleden daarvan brengen op 9 en 10 maart a.s. een bezoek aan ons land. Het gaat om Piroshaw Camay, secretaris-generaal (verg. vakbondsvoortitter in ons land) en Mahlomola Skhosana, tweede adjunct secretaris-generaal. Zij vertegenwoordigen 24 bonden met een totaal van 420.000 leden. CUSA-AZACTU werd gevormd in oktober vorig jaar uit de federaties CUSA (Council of Unions of South Africa) en AZACTU (Azanian Confederation of Trade Unions), welke hun wortels hebben in het Afrikanisme en de Zwarte Bewustzijnsbeweging. Voorzover deze federaties hier bekendheid genoten, was die vooral te danken aan hun beider mijnvakbonden: de National Union of Mineworkers (NUM), van de grond af aan opgebouwd door de CUSA, en de Black Allied Mining and Construction Workers Union (BAMCWU) van AZACTU, vooral bekend vanwege haar internationale antiasbestkampagne. CUSA-AZACTU is ontstaan bijna een jaar na de vorming van COSATU. De laatste weigerde om AZACTU destijds tot de fusiebesprekingen toe te laten. Door met AZACTU een front te vormen stond daarmede ook CUSA buiten die fusieplannen. Het beginselprogramma van CUSA-AZACTU is gebaseerd op onder meer de volgende uitgangspunten: * * * * * * *
Leiding in handen van de zwarte arbeidersklasse Arbeiderskontrole Organisatie in industriele strukturen Politieke onafhankelijkheid Geen aansluiting bij internationale vakverbonden Toelating van blanken aan de basis Voortzetting van gemeenschapsaktiviteiten
CUSA-AZACTU vaart een antikapitalistische koers en is voor sanctiemaatregelen, maar naast de strijd voor sociale emancipatie en afschaffing van racisme gaat het CUSA-AZACTU in veel breder verband ook om nationale bevrijding. Dat verklaart onder meer haar keuze voor zwart leiderschap.
Piroshaw Camay: Geboren en opgeleid in Johannesburg, waar hij in een warenhuis en later in de gemeentebibliotheek ging werken. Hij ging bij de Johannesburg Municipal Workers Union waar hij al gauw in de leiding werd gekozen. In 1976 ging hij bij de Sached Trust. Van 1978 tot 1980 was hij werkzaam op het Institute of Industrial Relations. vervolgens was hij secretaris-generaal van CUSA vanaf haar ontstaan in 1980 tot het eind in 1986. Mahlomola Skhosana: Geboren en opgeleid te Daveyton. Hij studeerde aan de Maboya High School. Van 1981 tot 1983 deed hij onderzoek aan het Institute of Race Relations. vanaf 1983 werkte hij voor CUSA, waar hij in 1986 werd aangesteld als adjunct secretaris generaal. Beide hebben verschillende keren zonder proces gevangen gezeten.
Informatierapport Door rapporteur in te vullen
Volgnr. Datum
:
1
:
Door BVD in te vullen
BO
•
Bijl.
•
Distr.:
Evaluatie:
ACD
2_ -2_2 C
(7
datum C-
07..1[1111987
CO b.
Betreft:
270709 2u1
d.
Azania \omitee
1i kens de telefoongids van de gemeente Rotterdam is het Azania Komitee gevestigd ob het adres R a ndweg 124 te Rotterdam, tel. no. 4193494.
men aanzien van de financiële positie van het Azania Komitee wordt opgem e rkt dat van enige steun van welke organisatie dan ook geen sprake is. ACW
Ook van het PAC is, wat dat betreft, niets te verwachten, omdat deze organisatie alle zeilen moet bijzetten om de strijd in Zuid-Afrika te ondersteunen.
Informatierapport Door rapporteur In te vullen
Volgnr.
Door BVD In te vullen
F
1 •
Datum : 9-10-1987
Bijl.
Evaluatie:
Distr.:
datum
2 /1
871016 Q8 4 1 5. OKT. 19 8 7
co
F Betreft,
ACD
b.
d.
Azania Komitee
Op donderdag 10-9-1987 is door leden en sympathisanten van het Azania nomluee voor de Zuidafrikaanse ambassade te 's-Gravenhage gedemonstreerd. De redenen houden verband met het feit dat een zestal Zuidafrikaanse verzetsstrijders tot langdurige str_affn en/of ter dood is veroordeeld. kan deze demonstratie is deelgenomen door ongeveer 30 personen Voor zover bekend zijn er tijdens de demonstratie geen manifesten verspreid. Op zaterdag 12-9-1987 is het feit herdacht dat STEVE BIKO 10 jaar geleden "door de Zuidafrikaanse politie werd doodgemarteld". Egn en ander is aanleiding geweest tot het houden van een demonstratie voor de Zuidafrikaanse ambassade te 's-Gravenhage. Aantal demonstrantel ongeveer 30, Bljgevoega een tweetal bijlagen.
o 2 2 3 .5-.3
871016 084 AZANIA KON ITEE ostbus 5607 008 AP Rotterdam. tel.: 010 -4193494 of 010 -4622480
- Rotterdam, 1 september 1987.
STEVE BIKO HERDENKING Op 12 september as. is het 10 jaar geleden dat Steve Biko door de Zuidafrikaanse politie werd doodgemarteld. Het Azania Komitee organiseert op zaterdagmiddag 12 september een Biko-herdenking voor de Zuidafrikaanse ambassade in Den Haag. Aanvang: 13.00 uur. Steve Biko was de inspirator van de Zwarte Bewustzijnsbeweging (Black Consciousness Movement), die in 1969 begon met de oprichting van de zwarte studentenbeweging SASO. Later volgde de oprichting van de Black Peoples Convention, de politieke organisatie van de Zwarte Bewustzijnsbeweging. In het kader van het Black Community Program (BCP) was Biko nauw betrokken bij de oprichting van onder meer een kliniek en kindercrèche op het platteland. In 1973 kreeg Biko een "banning order" die hem in zijn bewegingsvrijheid en politieke werk beperkte. In 1975 mocht hij ook niet meer binnen; de grenzen van de "banning order" aktief zijn voor de BPC. Hij richtte toen het Zimele fonds op, dat hulp verleende aan ex-politieke gevangenen. In 1976 werd hij door het kongres van de Bleck Peoples Convention tot ere-president gekozen. Door zijn "banning order" mocht hij daar niet aanwezig zijn. Biko zat vaak zonder proces gevangen. Steve Biko was tegen elke samenwerking met apartheidsinstellingen. Hij vocht voor een non-raciale maatschappij op basis van één mens-één stem. Hij was van mening dat de zwarten, dus de onderdrukten en uitgebuitenen in ZuidAfrika, zelf de strijd voor een vrij Azania moesten leiden. Om dat doel te bereiken ijverde hij ook voor eenheid tussen de verboden bevrijdingsbewegingen PAC en ANC. Elk jaar wordt de dood van Steve Biko in Zuid-Afrika/Azania herdacht. Vlak voor zijn fatale arrestatie zei Biko dat "je manier van doodgaan op zich een politiserende zaak kan zijn". Het leven en sterven van Steve Biko waren de uitdrukking en konsekwentie van zijn radikale politiek.
2z 5
g-
-
..
-
._ ..
8 7 1 0 1 6 - 1:) 8 4
.
1
TIEN JAAR GELEDEN VERMOORD 5-7- 57./. .E" B I KO "Je manier van doodgaan kan op zich een politiserende zaak zijn", aldus Steve Biko vlak voor zijn fatale arrestatie. leven en sterven van Steve Biko weren de uitdrukking en konsekwentieHet van zijn radikale tiek. Op 12 september is het 10 jaar geleden polidat hij in de gevangenis werd doodgemarteld. Zijn inspirerende persoonlijkheid zal in vele landen en ook hier worden herdacht. ' Stephen Bantu Biko werd op IS december 1946 geboren in Kingwilliamstcwn, Kaapprovincie. In In het gezin was hij het derde kind en tweede zoon. Zijn vader stierf toen hij 4 jaar was. Kaya, zijn oudste broer werd in 1963 veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf wegens lidmaatschap van het PAC en haar militaire vleugel P000 (nu APLA geheten). Van huis uit behorend tot de Anglikaanse kerk volgde Biko op het Rooms katholieke Mariannhi!l in Natal middelbaar onderwijs. In 1966 begon hij een medische studie op de Universiteit van Natal, de afdeling Voor "non - europeanen", te
4
Steve Biko was de inspirator van de Zwarte Bewustzijnsbeweging (Black Consciousness Movement), die in 1969 begon met de oprichting van de zwarte studentenbeweging SASO en later de politieke organisatie BPC (Black Peoples Convention). Na het verbod op deze organisa-7 ties in oktober 1977, werd in 1978 AZAPO (Azanian Peoples Organisation) opgericht met de ideologie van Zwart Bewustzijn als uitgangspunt. AZAPO wordt voortdurend belaagd door het Apartheidsregiem en . politieke tegenstanders. Leden van de verboden organisaties van de Zwarte Bewustzijns Beweging, die naar het buitenland vluchtten, zetten in ballingschap de beweging voort met de oprichting van de BCM(A) (Black Consciousness Movement of Azania).
H ERDENKING Het Azania komitee organiseert op zater-
d agmiddag 12 september de Steve Biko herdenking voor de Zuidafrikaanse ambassade in Den Haag. Wassenaarseweg 40. Aanvang 13.00 uur.
Durban. Meteen werd hij aktief in NUSAS (National Union of South African Students), een multiraciale organisatie. Enige jaren later verliet hij NUSAS en richtte hij de zwarte studentenorganisatie, SASO, op. Hij werd in 1969 tot eerste president gekozen. Het motto van SASO was: Zwarte, je bent op jezelf aangewezen. In 1972 werd de Black Peoples Convention (BPC) opgericht, de politieke organisatie van de Zwarte Bewustzijnsorganisatie. In maart 1973 kreeg Biko met 7 andere SASO leiders een 'banning order'. Zijn bewe-
.
gingsvrijheid werd beperkt tot zijn wocnclaats Kingwiiliamstown. Daar richtte hij Oostelijke Kaap afdeling van de Black Jommunity Program (BCP) op. De BCP startte gemeenschaosproJekten met en voor :warten.In het kacer van deze organisatie was Biko nauw betrokken bij de oprichting van ondermeer een kliniek en kinderkreche op let platteland.
O
In 1975 werd het Biko met een extra clau 2 suffe verboden cm te werken voor het KR. Zijn aktiviteiten waren echter niet in te parken. Nog datzelfde jaar nam hij het initiatief tot_ de oprichting van het Zimele Trust fund. Dit fonds verleende hulp aan politie k e gevangenen. (In ZuidAfrika krijgen politieke gevangenen na het uitzitten van nun straf vaak een 'banning order' en kunnen meestal nergens erk krijgen wegens hun politieke achter:ond zodat zij geen middelen van bestaan hebben.) GEVANGEN
Meerdere malen :at Bik° zonder proces gevangen op grond van overtreding van verschillende zogenaamde Veiligheidswetten. In 1976 werd Biko gearresteerd en zat van augustus tot december 101 dagen gevangen onder Sectie 6 van de 'Terrorismewet'. Zonder aanklacht en proces werd hij weer vrijgelaten. In januari 1977 werd Biko tot erepresidart van Black Peoples Convention gekozen voor de termijn van 5 jaar. Door zijn 'banningorder' kon hij niet op het kon-es aanwezig zijn. Ondanks zijn beperkte 2wegingsvrijheid lukte het Biko toch om kontakt te blijven met andere politieke aktivisten. Zo onderhield hij kontakt met de eveneens 'gebande' Mangaliso Sobukwe, president en oprichter van het PAC. V ERMOORD OP 18 augustus 1977 ging Steve Biko met Peter Jones per auto op weg en overtrad daar mee we e r zijn "banning order". Onderw eg worden ze aangehouden en gearresteerd. Biko wordt naar Port Elizabeth :7.-.Qebracht. Naakt en geboeid wordt hij 'rgemarteld en sterft op 12 september aan in verwondingen. Eni '
ge
titeld etijd voor zijn fatale arrestatie Biko in een interview over zijn C51(1clin9 tegenover de politie tijdens hore n: "Luister, als jullie dit op 1j manier willen doen dan moet je mij
handboeien omdoen en mijn voeten bijeenbinden, zodat ik niet kan reageren. En ik ben bang dat je me zult moeten vermoorden als je bezig bent ook al is dat niet jullie bedoeling." Bantu Stephen Biko werd in Kingwilliamstown begraven. Minstens 20.000 mensen waren aanwezig en riepen met gebalde vuist: Een Azania, ten natie( de leus van de BPC gericht tegen de bantustanpolitiek van het Apartheidsregiem). Duizenden uit andere delen van ZuidA+r:ka worden door de politie tegen gehouden de begrafenis bij te wonen. Bik° werd 30 jaar. Zijn vrouw Ntsiki blijft achter met 2 kinderen van 7 en 3 jaar oud. Het cynisme van de blanke macht werd door de toenmalige minister van Justitie (Law and Order), Legrange, onder woorden gebracht met de onvergeeflijke uitspraak, dat de dood van Steve Biko ham 'koud liet'.
Steve Biko wilde "een onbaatzuchtige revolutionair" zijn. Hij vocht "niet alleen voor de bevrijding van de onderdrukten maar ook voor die van de onderdrukkers". Stephen Bantu (betekent 'volk') Biko zette zijn woorden om in daden zelfs tot in zijn dood. Zijn voorbeeld maakt hem onsterfelijk. ZWART BEWUSTZIJN EN BEVRIJDING Zwart Bewustzijn is volgens:Steve Biko de culturele en politieke opleving van een onderdrukt volk. De mentale bevrijding van de blanke heersende waarden en de overwinning van de angst voor de terreur van het regiem zijn volgens Biko belangrijke voorwaarden voor de zwarten om Azania te bevrijden. Biko:"Het ontbreken van angst is een beslissende eigenschap in politieke aktie. We moeten het begrip angst volledig uit ons woordenboek schrappen. De waarheid moet tenslotte zegevieren over het kwaad. De blanke heeft trouwens zijn groeiende hebzucht altijd gevoed met deze diepgewortelde angst in de zwarte gemeenschap. De geheime politie kan van een leugen geen waarheid maken... We moeten in een waarlijke poging. om verandering tot stand te brengen onze mouwen opstropen, bereid zijn ons komfort en onze veiligheid te verliezen, of onze banen en invloedrijke posities kwijt te raken en zelfs onze gezinnen".
3 KRITIEK.
OP.
HANDVEST
Biko zag in de Airikanistische kritiek cp het Handvest van de Vrijheid en later het onts t aan daaruit van het Fpc .d e 2 „, rs t, tekenen die lieten zien dat Ce zwarten in Zuid-Afrika zich de behoefte begonnen ce realiseren 'to go it alcne' (motto F . AC) en om een filosofie te ontwikkelen oenes2erd co en geleid door :war:en." ZWARTE
SOLIDARITEIT
Sik° stond voor e.
pelijke vijand kunnen optrekken." Blanken hebben een hoop te verliezen en zullen bewust of onbewust een matigende politieke inbreng hebben. Bika zei dat de blanke "niet alleen de zwarte hebben getrapt maar ze hem - ook verteld hebben hoe op cie trap te reageren". ZWART
RACISME
Biko en de Zwarte Bewustzijnsbeweging worden nogal eens afgeschilderd als zwarte racisten. Biko zei dat het de onderdrukte zwarten aan politieke en ekcnomiese macht ontbreekt cm een andere groep te Ciskrimineren. De Zwarte Bewustzijnsbeweging is niet racistjes "want wij willen juist ongelijkheden en konflikten als deze uitwissen in onze maatschappij en een open en egalitaire maatschappij opbouwen. Vrij van uitbuiting van de ene mens door de andere, een maatschappij die menselijke belangen en waardigheid boven de belangen stelt die door winstwaken zijn geinspireerd". TEGEN
KOLLABORATIE
Bic was tegen elke deelname van zwarten aan de politieke instellingen van ne: blan k e minderheidsregiem. Hij vergeleek hen die geloven dat ze apartheidsinstellingen kunnen gebruiken om de apartheid te vernietigen met de man die een ongeladen pistool aanneemt van zijn tegenstander en meent daarmee een duel te kunnen winnen. VERENIGDE EN SOVJET
Someto 197: De politie in aktie
it
Biko was van mening dat het door het apartheidssysteem onmogelijk was om samen met goedwillende blanken in een organisatie te zitten. Volgens Biko zijn blank en =wart "afkomstig uit verschillende geSchei-den gemeenschappen met hun ingebouwde komplexen van superioriteit en inferio` r iteit. Door deze manier van integreren 9ntstaat eonricningsverkeer. De blanken Praten en de zwarten luisteren." Volgens i, k0 "moet men het hele systeem in Zuidka overhoop halen voordat zwart en hand in hand tegen een gemeenschap.,
i ri
STATEN UNIE
Steve Biko hekelde de imperialistiese politiek van de Verenigde Staten. Een uitnodiging voor een bezoek aan dat land wees hij af. Hij eiste een radikale verandering van de Amerikaanse politiek tegenover het Zuidafrikaanse regiem. Ook weigerde hij een ontmoeting met Andrew Ycung (zwarte VS - ambassadeur bij de Verenigde Naties in die tijd) toen deze een bezoek bracht aan Zuid-Afrika. Over de Sovjet Unie zei Biko:. "Terwijl ik krities sta ten opzichte van de ekonomiese eigenbelangen van het Amerikaanse kapitalisme, koester ik geen illusies over de Sovjet Unie... Hun politiek lijkt acceptabel voer revolutionaire groepen. Zii zijn niet "besmet". En hier wororen we gekonfronteerd met waarschijnlijk het grootste probleem vandaag in de Derde Wereld. We zijn verdeeld omdat sommige van ons denken dat Sowjet-imperialisme geaccepteerd kan worden als een tussen-
,4 c ase,
terwijl afloeren - zoals ikzelftwijfelen of de Scwiet Unie geinteresseerd is in de bevri3ding van oe zwarte volkeren". 2 - 13.n
SOVJET UNIE TEGEN ZWART BEWUSTZIJN Vorig jaar gaf da Sovjet regering bij sonde van Slab
REVOLUTIONAIRE BEWEGING EEN
Starashenko van het Afrika, Instituut in Moskou, eerkelijke adviezen en oordelen over
op-
de bevrijdings-
iJverde vccr e.=nneid tussen de veebonen nevrijcingsdewegingen PAC en ANC. Hij pleitte voor EEN re volu7:10nair2 be•e•gi• • ; tegen net Adart7.eicsregiem.
Starushenko
bepleitte ', uitgebreide garanties voor. de blanke bevolking'. Hij denkt aan het instellen
van
aan tee klier- pede:ent geoasaerd op 'evenredige
vertdgenisordig:ng en het recht van veto van de gelijksaIrdige •ertigenvocrdiging
,212:ARCD HERDENKT B I KO Vanaf sedte7der tot :4. september c, seert Bezet Azania (Zuid-Afrika) verschillende aktivitelten ter herdenking van Bi!‹,o..:APO eert Ce moe.., de opoffering en Ce delangrijke ideeen van Steve A:APO:s motto van dit jaar ZWAR 7E SCL :DARITE VOOR EEN SOCIALISTISCH AZAN:A is geinspireerd co de belangrijkste gedachte van 31ko dat eenheid van het zwarte vol', essentieel is vCOr werLelije verander:7,T,
Azania om; zee Postnus 5607 3(1;CB AF noire. cam.
strijd in luid - Afrika/Azania.
cd
basis
van
de 4
godeenschappen'. Hij kost :et deze cpvattingsn dicht bij da plannen van Seth/. Starushenio prijst f:1! Coanunistissl Partij van luidosdat zij 'standvastig is tnenaver allerlei avonturistiese
Afrika
plannen van ultra linkse organisaties en bewegingen Yin het zagenaande mart bewustzijn (PAC, AZAPO, gational FUllt 11.4.).. I Hij zegt: 'DI leuzen van zulke organisaties zoals de gelteptnde .
strijd tegen de blanken zendar enig comprmis, voor de voreing van maart luid-Afrika (Azanial, de vestiging van een zwarte regerig etc, ecu de 14114'5 weg kunnen leiden van de feitelijke strijd voer hun onafhankelijkheid en de bevrijdingadvaging onherstelbare schade berokkenen,' Ook de tussen haakjes geolastste precisering sas van Starusnenko. Veelbetekenend.
21. j het Azania Komitee verkri jgnaar: I WRITE 14f--1P4T I L /KEI Keuze uit Bako's werken, pocketuitgave,
samengesteld door Aelred Stubbs.
Verkrijgbaar
door overboeking van fl. 16,00 (incl. verzendkosten) 3268999 t.n.v. het Azania Komitee te Rotterdam o.v.v. "I
op giro
Write What I Liken
