Inventaris van het archief van de Voorzitter van de Remontecommissie van de Bereden Artillerie te ''s- Gravenhage,

Nummer archiefinventaris:

2.13.51.02

Inventaris van het archief van de Voorzitter van de Remontecommissie van de Bereden Artillerie te ''sGravenhage, 1894-1939

Auteur: P. Kloosterboer Nationaal Archief, Den Haag 1985 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2.13.51.02

Remontecie. Bereden Artillerie 's-Gravenhage

3

I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5

Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 9 De verwerving van het archief............................................................................................... 9 Inhoud en structuur van het archief.........................................................................................10 Verantwoording van de bewerking........................................................................................... 10 Verwant materiaal.....................................................................................................................11 Overzicht van geraadpleegde bronnen.......................................................................................... 11

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen................................................13

2.13.51.02


5

Beschrijving van het archief

BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Voorzitter van de Remontecommissie der Bereden Artillerie Periode: 1894-1939 Archiefbloknummer: D23329 Omvang: 0.05 meter; 59 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Voorzitter van de Remontecommissie van de Bereden Artillerie te 's-Gravenhage Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief van de voorzitter van de Remontecommissie van de Bereden Artillerie te 's Gravenhage bevat onder meer stukken betreffende keuringen van fokhengsten, reglementen en rapporten met betrekking tot de paardenfokkerij in de afzonderlijke provincies, stukken inzake de aankoop en uitvoer van paarden, correspondentie met de ministeries van oorlog en defensie, brieven inzake de deelname van het K.N.I.L.aan de remontecommissies in Nederland en het buitenland, en voorstellen tot reorganisatie van de rij- en hoefsmidschool.

6


2.13.51.02

Aanwijzingen voor de gebruiker

Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen

OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar Beperkingen aan het gebruik

BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie

AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie

CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Voorzitter van de Remontecommissie der Bereden Artillerie, nummer toegang 2.13.51.02, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Remontecie. Bereden Artillerie 's-Gravenhage, 2.13.51.02, inv.nr. ...

2.13.51.02


7

Archiefvorming

Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer

GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER In de jaren voor de tweede wereldoorlog was het paard een belangrijk onderdeel van het Nederlandse leger. De cavalerie bestond eerst geheel, later voor een groot deel uit bereden troepen, de veldartillerie bevatte paarden om de kanonnen te kunnen verplaatsen, de bereden artillerie was geheel op paarden aangewezen. Ook de officieren van andere wapens en dienstvakken hadden paarden en de treinen gebruikten paarden als trekmiddel. Tot 1879 werden die paarden verkregen door openbare aanbesteding. De paarden kwamen voor het merendeel uit Hannover en werden geleverd door Nederlandse en Duitse handelaren. De fokkers uit Hannover gingen zich echter meer en meer toeleggen op het fokken van koetspaarden, zodat de kwaliteit van de paarden bestemd voor remontering van het leger steeds meer achteruitging. Vanaf 1879 werd toen een proef gedaan met het aankopen van paarden uit Hongarije, door middel van onderhandse aanbesteding. Deze proef duurde drie jaar, waarna zij wegens gering succes werd beeindigd. Van de ± 350 paarden die in dit land gekocht waren bleken er teveel vroeg versleten en onbruikbaar voor de dienst. Vanaf 1881 kocht men paarden in Ierland. Dit land werd door veel andere krijgsmachten gebruikt als belangrijkste aanvullingsplaats voor hun paardenbestanden. Aanvankelijk werd ook hier gekocht via onderhandse aanbesteding. Vanaf 1884 werden ook weer inlandse paarden aangekocht, bij wijze van proef. De dieren waren echter merendeels niet geschikt als legerpaard, hoewel de proef een positieve invloed had op de fokkerij in Nederland. Na 1886 werden de paarden door een remontecommissie in Ierland gekocht. Eerst werd er voornamelijk gehandeld op markten, later, toen de commissie zich wat beter ingewerkt had, werd er ook rechtstreeks gekocht van fokkers en bij handelaren thuis. De paarden die uit Ierland overkwamen waren, evenals de in Nederland gekochte paarden, over het algemeen te jong en niet krachtig genoeg om direkt afgericht te worden. Bovendien vormden deze dieren vaak een bron van besmetting voor de andere paarden bij de depots en regimenten. Daarom werd in 1886 in Nieuw-Millingen een remontedepot opgericht, waar de paarden die pas aangekocht waren op sterkte konden komen om een jaar later gezond en in goede conditie aan de troep te worden overgedragen. De commandant van dit depot stond onder bevel van de inspecteur van de cavalerie. Jaarlijks werden enige honderden paarden in opleiding genomen en in juni overgedragen aan de regimenten, met uitzondering van de cavaleriepaarden, die pas in september naar de troep gingen. Omdat de eerste paarden uit Ierland al in mei arriveerden werden deze wegens ruimtegebrek eerst een tijd geweid in de omgeving van Rotterdam. Ook in het verleden beschikte het leger niet over alle middelen die het in oorlogstijd nodig had. Een gedeelte der paarden, vooral voor de veld-artillerie en de treinen, was niet aanwezig en moest in geval van oorlog worden gevorderd. Dit was geregeld in de Inkwartieringswet. Om deze vordering voor te bereiden was er in vredestijd al een directeur van het remontewezen benoemd. Deze directeur was tevens voorzitter van de remontecommissie voor de bereden artillerie en voorzitter van de commissie tot toekenning van het militair certificaat, een registratiestelsel voor fokhengsten en -merries waarbij een premie werd verleend ter aanmoediging van het fokken van

8


2.13.51.02

legerpaarden. Hij werd in zijn taak bijgestaan door 1 subaltern officier en 1 schrijver. De directeur stond onder de bevelen van de minister van oorlog. In 1925 werd zijn taak gecombineerd met die van het hoofd bureau remontering van de generale staf. Om de vordering goed te laten verlopen was het land verdeeld in vorderingsdistricten. In ieder district waren een vorderingscommissaris, een hulpvorderingscommissaris, een paarden- of veearts en twee taxateurs belast met de daadwerkelijke keuring en vordering. De burgemeester was verplicht om alle paardeneigenaren op te roepen ter vordering. In vredestijd werden regelmatig keuringen gehouden om de procedure te oefenen. In de twintiger jaren werd dit om bezuinigingsredenen nagelaten en ging men proeven doen met het huren van paarden voor oefeningen. In 1923 werd door de minister van oorlog bepaald dat paarden voor het leger zoveel mogelijk in Nederland moesten worden aangeschaft, zowel om economische redenen als om de fokkerij in Nederland aan te moedigen. Om de paarden aan te kopen werd een nieuwe remontecommissie voor het binnenland opgericht, naast de remontecommissie buitenland die bleef bestaan om de paarden die niet konden worden gekocht op de vaderlandse markt in Ierland aan te kopen. De tweede wereldoorlog maakte een abrupt einde aan het gebruik van paarden in het Nederlandse leger. Alleen bij ceremoniele gelegenheden worden paarden gebruikt. Directeuren en commandanten (vanaf 1922) van het remontedepot Naam

periode

Jhr. M. van Reigersberg Versluys

1886 - 1898

J.H. Knel

1898 - 1906

C.E.M. de Bruyn

1908 - 1923

R.O. van Manen

1923 - 1926

H.A.C. Fabius

1926 - 1930

H.C.J.C. van Stockum

1930 - 1933

E.A.F. Baron Creutz

1933 - 1936

M. Brevet

1936 - 1940

Bron: Jonasse, W. Van Paard tot Paardekracht. s.l., 1960. Voorzitters van de remontecommissie voor de bereden artillerie, tevens directeur van het remontewezen Naam

zittingsperiode

D. Kromhout

1896 - 1901

K.D. Punt

1901 - 1913

S.C. Gooszen

1913 - 1922

D.C.M. André de la Porte

1922 - 1935

G.M. Le Heux

1935 - 1940

2.13.51.02


9

Bron: Recueil Militair, diverse jaargangen. Bureau registratie en informatie ontslagen personeel, ministerie van defensie. Geschiedenis van het archiefbeheer

GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Het archief is (op een onbekend tijdstip, aangenomen mag worden na de demobilisatie van de Nederlandse Weermacht) ingeleverd bij één van de zgn. Regelingsbureaus en later terecht gekomen bij het Weermachtsarchief, later het Archief Koninklijke Landmacht, te leiden en eind 1962 overgegaan naar het Centraal Archievendepot van het ministerie van Defensie te 'sGravenhage. Het bestond toen uit 2 dozen bescheiden en 1 doos documentatie. In 1981 werden t.b.v. de bewerking van het Algemeen Rijksarchief nog 3 dozen met stukken en enige agenda's ontvangen. Het is niet bekend wie in het verleden het archief heeft geselecteerd, noch hoeveel procent van het archief bij die gelegenheid is vernietigd. De verwerving van het archief

DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

10


2.13.51.02

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud en structuur van het archief Verantwoording van de bewerking

VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Bij de inventarisatie bleek dat de archieven van drie verschillende onderdelen door elkaar geraakt waren. Deze zijn gescheiden en vervolgens chronologisch gerangschikt. De geringe hoeveelheid van de stukken maakte een inventaris overbodig, zodat volstaan is met een plaatsingslijst.

2.13.51.02


Verwant materiaal

Verwant materiaal 2.13.51.01, Archief van de Commandant Remontedepot Nieuw Millingen, 1933-1936 2.13.51.03, Archief van de Directeur van het Remontewezen 's-Gravenhage, 1903-1938 Overzicht van geraadpleegde bronnen

OVERZICHT VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN Jonasse, W., Van Paard tot Paardekracht. s.l., 1960. Knel, J.H., Remontepaarden. 's-Gravenhage, 1906. De Waal, J., Geschiedenis van de Inspectie der Cavalerie en het Commando over de Lichte Brigade. s.l., s.a. De Waal, J., Remontering. Koninklijke Militaire Academie. Brede, 1917. De Waal, J, Voorschriften Paardenvordering. Uitgeverij Samson. Alphen aan de Rijn, 1931.

11

2.13.51.02


13

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN

1

Stukken betreffende het instellen van een verplichte keuring voor fokhengsten. 1894 1 omslag

2

Stukken betreffende de herziening van het reglement op de paardenfokkerij. 1895 3 stukken

3

Brief van de commandant van de bereden artillerie aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van een verslag over de paardenfokkerij in Groningen, Friesland en Drenthe. Met 1 bijlage. 1895 2 stukken

4

Stukken betreffende de vaststelling van het reglement op de paardenfokkerij in Noord-Brabant. 1895 3 stukken

5

Stukken betreffende het verslag over de paardenfokkerij in Noord-Brabant in 1895 1896 1 omslag

6

Stukken betreffende het verslag over de paardenfokkerij in Overijssel in 1895. Afschriften. 1896 3 stukken

7

Stukken betreffende het verslag over de paardenfokkerij in de provincie Utrecht in 1895 1896 1 omslag

8

Stukken betreffende het verslag over de paardenfokkerij in Zeeland in 1895. 1896 1 omslag Ontbreekt

9

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het reglement op de paardenfokkerij in Noord-Brabant. Afschriften. Met 2 bijlagen. 1896 3 stukken Ontbreekt

10

Brief van de voorzitter van de remontecommissie aan de minister van oorlog inzake het reglement van de provinciale commissie voor de paardenfokkerij in NoordBrabant. Minuut. Met 6 bijlagen. 1896 1 omslag Ontbreekt

11

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter der remontecommissie inzake het ontwerp-reglement op de paardenfokkerij in de provincie Groningen. Met 4 bijlagen. 1896 1 omslag Ontbreekt

14

12


2.13.51.02

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het verslag over de paardenfokkerij in Gelderland in 1895. Afschriften. Met 2 bijlagen. 1896 3 stukken Ontbreekt

13

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het verslag over de paardenfokkerij in Zeeland in 1896. Met 1 bijlage. 1897 2 stukken Ontbreekt

14

Stukken inzake het verslag over de paardenfokkerij in Noordholland in 1896. Afschriften. 1897 3 stukken Ontbreekt

15

Stukken inzake het verslag over de paardenfokkerij in Drente in 1896. Afschriften. 1897 3 stukken Ontbreekt

16

Stukken inzake het verslag over de paardenfokkerij in de provincie Groningen in 1896. 1897 3 stukken Ontbreekt

17

Stukken inzake het voorgestelde reglement op de paardenfokkerij in Friesland. 1897 1 omslag Ontbreekt

18

Stukken inzake het verslag over de paardenfokkerij in Noord-Brabant in 1896 1897 3 stukken Ontbreekt

19

Verslag over de paardenfokkerij in Gelderland in 1896. (1897)

1 stuk

Ontbreekt

20

Stukken betreffende de remonte in 1898. Afschriften. 1898

3 stukken

Ontbreekt

21

Stukken betreffende het voorschrift voor de dienst bij het remontedepot. Afschriften. 1898 3 stukken Ontbreekt

22

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het reglement voor de paardenfokkerij in Drente. Met 1 bijlage. 1899 2 stukken Ontbreekt

23

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter

2.13.51.02


15

aanbieding van het verslag over de paardenfokkerij in Zeeland in 1900. Met 1 bijlage. 1901 2 stukken. Ontbreekt

24

Brieven inzake de benoeming van de direkteur van de remontecommissie voor de bereden artillerie. Afschriften. 1901 3 stukken Ontbreekt

25

Instructie voor de remontering van de bereden artillerie. 1901

1 stuk

Ontbreekt

26

Brieven inzake de aankoop van remontepaarden in Nederland. Afschriften. 1903 3 stukken Ontbreekt

27

Brief van de remontecommiwsie aan de minister van oorlog inzake de in 1904 in Nederland aangekochte paarden. Afschrift. 1904 1 stuk Ontbreekt

28

Brief van de remontecommissie aan de minister van oorlog inzake de aankoop van remontepaarden in Nederland. Afschrift. 1905 1 stuk Ontbreekt

29

Brief van de remontecommissie aan de commandant van de bereden artillerie inzake de verblijfsduur van aangekochte paarden in de depots van de regimenten. Minuut. 1906 1 stuk Ontbreekt

30

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie inzake de hoeveelheid paarden die in Nederland aangekocht mag worden. 1907 1 stuk Ontbreekt

31

Stukken betreffende de deelname van militairen in de provinciale regelings- en keuringscommissies voor de paardenfokkerij. 1908 1 omslag Ontbreekt

32

Stukken betreffende de detachering van officieren aan het rijkshengstendepot. Afschriften. 1908 1 omslag Ontbreekt

33

Brieven betreffende de aankoop in 1909 van paarden in Nederland. Afschriften. 1908 2 stukken Ontbreekt

34

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie inzake

16


2.13.51.02

het bijwonen van de aankoop van paarden in Nederland door een officier van het K.N.I.L. Met 1 bijlage. 1909 2 stukken Ontbreekt

35

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie inzake het bijwonen van een paardententoonstelling in Sammur. Met 1 bijlage. 1909 2 stukken Ontbreekt

36

Correspondentie tussen de minister van oorlog en de voorzitter van de remontecommissie inzake de invloed van de uitvoer van paarden naar Duitsland op de remontering van het nederlandse leger. 1910 2 stukken Ontbreekt

37

Stukken betreffende het deelnemen van een nederlandse officier in de jury van het concours hippique in Brussel. 1910 5 stukken Ontbreekt

38

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het verslag over de premie-keuring in Zeeland in februari 1910. Met 1 bijlage 1910 2 stukken Ontbreekt

39

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie inzake de toekenning van vacatiegelden in 1910. Met 1 bijlage. 1910 2 stukken Ontbreekt

40

Brief van de voorzitter van de remontecommissie aan de minister van oorlog ter aanbieding van een rapport over zijn optreden als jurylid bij het internationale concours hippique te Brussel. Met 1 bijlage. 1910 2 stukken Ontbreekt

41

Brieven inzake de deelneming van officieren van het K.N.I.L. in de remontecommissies voor Nederland en het buitenland. Afschriften. 1910

5 stukken

Ontbreekt

42

Correspondentie tussen de inspecteur van de bereden artillerie en de voorzitter van de remontecommissie inzake de reorganisatie van de rij- en hoefsmidschool. 1910 2 stukken Ontbreekt

43

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie inzake het toekennen van een onderscheiding aan een belgisch officier en voorstellen tot reorganisatie van de rij- en hoefsmidschool. 1911 1 stuk Ontbreekt

2.13.51.02

44


17

Correspondentie tussen de inspecteur van de bereden artillerie en de voorzitter van de remontecommissie inzake de paardenvoorziening voor twee op te richten houwitser-batterijen. 1911 2 stukken Ontbreekt

45

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter der remontecommissie inzake het meemaken van de reizen tot aankoop van paarden in Nederland door een officier van de koninklijke marechaussee. 1911 1 stuk Ontbreekt

46

Brief van de inspecteur van de bereden artillerie aan de voorzitter van de remontecommissie inzake een voorstel van de commandant van het 2e regiment veldartillerie tot wijziging van het uniform. Met 1 bijlage. 1913 2 stukken Ontbreekt

47

Correspondentie tussen de direkteur van de rij- en hoefsmidschool en de voorzitter van de remontecommissie inzake het meemaken van een binnenlandse remontereis door officieren van het K.N.I.L. 1913 1 omslag Ontbreekt

48

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het verslag over de keuringen in juni en juli 1913 in Zeeland. Met 1 bijlage. 1913 2 stukken Ontbreekt

49

Brief van de minister van oorlog aan de voorzitter van de remontecommissie ter aanbieding van het verslag over de paardenfokkerij in Zeeland in 1913. Met 1 bijlage. 1914 2 stukken Ontbreekt

50

Stukken betreffende de uitvoer van paarden. 1915

1 omslag

Ontbreekt

51

Brief van de minister van oorlog inzake de aankoop in 1916 van paarden in Nederland. Afschrift. 1915

1 stuk

Ontbreekt

52

Brief van de voorzitter van de remontecommissie aan de inspecteur van de bereden artillerie inzake het aanschaffen van dienstpaarden door officieren. 1920 1 stuk Ontbreekt

53

Stukken betreffende de remontereis in het binnenland in 1932. 1932 Ontbreekt

1 omslag

18

54


2.13.51.02

Verslag over 1932 van de remonte- en M.C. commissie. 1932

1 stuk

Ontbreekt

55

Beschikkingen van de minister van defensie inzake de aankoop van paarden in Nederland in 1938. 1938 1 omslag Ontbreekt

56

Brieven inzake het kopen van remontepaarden in de zuidelijke provincies. 1938 2 stukken Ontbreekt

57

Brief van de voorzitter van de remontecommissie aan Ch.Prins inzake diens artikel over de prijzen van remontepaarden. 1938 1 stuk Ontbreekt

58

Beschikking van de minister van defensie inzake de voor 1939 aan te kopen paarden. 1939

1 stuk

Ontbreekt

59

Brieven van de minister van defensie inzake de remontering van het wapen der koninklijke marechaussee. 1939 2 stukken Ontbreekt

Inventaris van het archief van de Voorzitter van de Remontecommissie van de Bereden Artillerie te ''s- Gravenhage,

Recommend Documents