213 Inventaris van het archief van B.M. van Tongerloo Levensjaren 1889-1971 (1909-1993)
Samengesteld door J. Smit en C.Chr. Sol Herzien en aangevuld door L. van Tongerloo Laatst bijgewerkt door drs. K.D. Houniet
Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam Collectie nummer: 213 December 2010
Inhoud
Inleiding 3 Verantwoording 5 Inventaris A. Persoonlijk leven 7 Dagboeken 7 Ingekomen en uitgaande brieven 7 Gezin en familie 7 Tweede Wereldoorlog 8 Pensioenaangelegenheden en Weduwen- en Wezenbeurzen 8 Financiële en huishoudelijke zaken 8 B. Opleiding 9 Stedelijk Gymnasium Gouda 9 Rijksuniversiteit Utrecht (1910-1915) 9 C. Loopbaan 9 Preken 9 Documentatie 10 Predikant in Nederland (1917-1920) 10 Predikant in Nederlands Oost-Indië (1920-1937) 10 Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië 11 Predikant in Nederland (1938-1945) 12 Nevenactiviteiten 13 D. Overige stukken 13 Foto's 13 Boeken 13 Kerkbodes 14 Bestemming archief 14 Archivalia van C. van Tongerloo 14 E. Nagekomen stukken 15 Bijlage I: preken 18 Bijlage II: boeken 20 Bijlage III: meditaties 20
2
Inleiding
Bernardus Matthijs van Tongerloo werd op 27 november 1889 geboren in Gouda. Zijn vader Balthasar van Tongerloo, geboren te Groningen op 22 februari 1855 en overleden te Gouda in 1922, was schoenwinkelier van beroep. Zijn moeder Pietje Eerdmans, geboren te Bolsward op 12 mei 1861, overleed te Gouda in 1936. In de jaren 1904-1910 bezocht Van Tongerloo het Stedelijk gymnasium in Gouda. Hij zette zijn opleiding voort aan de Rijksuniversiteit van Utrecht met de studie theologie. In 1911/1912 moest hij om financiële redenen zijn studie afbreken. Hervatting werd mogelijk gemaakt doordat hij onderdak kreeg in een studentenhuis van de Doetinchemse Stichtingen in Utrecht; waarschijnlijk heeft de Goudse predikant J.W. Berkelbach van der Sprenkel, wiens belijdeniscatechisant hij geweest was (zie inv.nr. 11), hierin bemiddeld. In de zomer van 1915 kon Van Tongerloo zijn studie afronden. Voor het Provinciaal Kerkbestuur van de Nederlandse Hervormde Kerk in Friesland legde hij zijn proponentsexamen af. Kandidaat Van Tongerloo werd niet direct beroepen. Eerst was hij werkzaam als waarnemend directeur van het Centraal Bureau voor Inwendige Zending te Amsterdam en als hulpprediker bij de Vereniging tot Evangelisatie te Tiel (10 december 1916-2 september 1917). Kort daarna deed hij zijn intrede in zijn eerste gemeente Zunderdorp op 23 september 1917.1 Op 18 september 1917 trouwde Van Tongerloo met Henriëtte G.W.H. (Jet) Appel, geboren 5 augustus 1889 op Curaçao, waar haar vader politiecommissaris was. Zij was reeds weduwe van de marineofficier H.P. de Loenen en had uit dat huwelijk een zesjarige dochter, Jeanne. Vijf dagen later ving de nieuwe predikant zijn werk in Zunderdorp (NH) aan. Hij zou tevens consulent van Ransdorp worden. Het Nieuw Kerkelijk Handboek maakt nog melding van zijn functie als directeur van de plaatselijke onderlinge brandwaarborgmaatschappij. Op 5 oktober 1918 werd zijn zoon Balthasar Jan geboren. Op 20 april 1920 werd Van Tongerloo benoemd als predikant bij de Protestantse gemeenten in Nederlands Oost-Indië en op 26 augustus 1920 verbonden aan de gemeente van Kediri (Java). Daar werd op 16 januari 1921 een dochter geboren die de namen Isabella Piëta ontving. Als volgende standplaats was door de autoriteiten aan Ambon gedacht. Daar de gezondheidstoestand van zijn vrouw echter geregeld medische zorg vereiste moest Van Tongerloo voor die voordracht bedanken. Zo werd het de gemeente te Malang (2 maart 1923). Hier stond hij tot aan zijn eerste Europees verlof van 3 augustus 1926 tot maart 1927. Het gezin woonde in die periode voornamelijk in Zandvoort. In april 1927 keerde hij in Nederlands-Indië terug als predikant van de protestantse gemeente in Salatiga. Hier overleed zijn vrouw op 14 mei 1929. ¾¾ 1. Zijn vermelding in het Nieuw Kerkelijk Handboek – februari tot december 1916 werkzaam bij de evangelisatie te Tiel (wnd. dir. Bur.v.Inw. Zending) – is zowel onduidelijk als onjuist, ook al geeft zijn archief er geen uitsluitsel over. Zie de verantwoording voor deze volgorde in de uitvoerige levensschets in inv.nr. 97.
3
In januari 1930 deed Van Tongerloo zijn intrede in Semarang. Op 19 september 1932 trad hij er in het huwelijk met de onderwijzeres Willy Charls (geboren op 24 april 1903 te Semarang), dochter van een eertijds in Nederlands-Indië bekende fotograaf. Van deze standplaats nam hij afscheid in de kerkdienst van 11 juni 1933, wegens het op 1 mei verleende tweede Europees verlof. Na logies bij familie in Gouda en een reisje in Duitsland woonde het gezin te Zeist. In maart 1934 werd hij predikant van Meester-Cornelis, een voorstad van Batavia. Hij zou deze gemeente dienen tot aan zijn emeritaat (van de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië), dat hem op 1 augustus 1937 werd verleend. In de persoonlijke sfeer was daar de blijde gebeurtenis van de geboorte van zijn jongste dochter Louise op 16 mei 1935. In de ambtelijke sfeer valt zijn participatie in het kerkbestuur te noemen, die ook duidelijk is terug te vinden in het archief. De belangrijke kwesties in de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië, met name de verzelfstandiging van de Kerk, hebben ook Van Tongerloo intensief beziggehouden.2 Gedurende zijn Indische periode verrichtte Van Tongerloo, naast zijn ambtelijke activiteiten en beslommeringen, redactioneel werk voor kerkbodes, leverde bijdragen aan de Protestantsche scheurkalender voor NederlandschIndië en verzorgde lezingen. Ook droeg hij zijn steentje bij aan het maatschappelijk werk, getuige zijn activiteiten voor de vereniging 'Pro Juventute', ten behoeve van de opvang van ter beschikking van de regering gestelde jongeren, voor de C.M. (Christelijke Militaire) Tehuizen 'Koningin Emma' en voor de 'Jan Pieterszoon Coen Stichting'. In augustus 1937 ging Van Tongerloo als emeritus voorgoed terug naar Nederland en stelde hij zich weer beroepbaar in de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij preekte dus herhaaldelijk “op beroep”, ging ook voor in diensten van het “Hersteld Verband” en verzorgde lezingen. Hij nam het beroep aan naar de Hervormde gemeente van Lith c.a. (N.Br.), waar hij op 18 december 1938 zijn intreepreek hield. Van daaruit zette hij zich ook in voor de Vereniging tot Evangelisatie binnen de classis Den Bosch, met name in Oss. In de oorlogsjaren trad hij tevens op als consulent van de Hervormde gemeente Oss tijdens de gevangenschap van ds. Boenders. De Tweede Wereldoorlog ging ook aan de familie Van Tongerloo niet ongemerkt voorbij. In het archief getuigen daarvan de nummers 5, 14 en 98 betreffende zoon Balthasar als krijgsgevangen marineofficier, en in tegenstelling daarmee de stukken van nummer 177 die verband houden met het niet gewaardeerde huwelijk van dochter Ita. In juli 1944 werd de pastorie gevorderd vanwege de aanleg van een vliegveldje bij Lith. Het kleine gezin heeft toen een paar maanden in het kerkje gewoond.3 Noord-Brabant werd weliswaar in september-oktober 1944 bevrijd, maar Lith kwam vlak achter het front te liggen. Tijdens het Ardennenoffensief kwamen V-1’s dreigend over, maar haalden niet alle hun doelwit Antwerpen. Zo’n ‘vliegende bom’ verwoestte op zondag 14 januari 1945 kerkje, pastorie en huizen er omheen. Tot de vele gewonden behoorden ds. Van Tongerloo die beide ogen verloor, en zijn vrouw,
¾¾ 2. Zie voor de geschiedenis van de Protestantse Kerk tijdens het Interbellum: C.W.Th. van Boetzelaer van Asperen en Dubbeldam, De Protestantsche Kerk in NederlandsIndië. Haar ontwikkeling van 1620-1939, 's-Gravenhage (1947) 382-459. 3 Zie nader Louise van Tongerloo, ‘Wat een Duits hulpvliegveld voor Lith betekende’, Brabantia 13 (1964), 130-146. Een exemplaar zit in inv.nr. 180.
4
die aan één oog blind werd.4 Na verpleging in het Grootziekengasthuis te Den Bosch vond het gezin voor enkele maanden onderdak bij de familie Duistermaat in Oss; na de bevrijding van het Noorden achtereenvolgens bij zuster en zwager Schuling te Zeist en de familie Zijderveld (nicht van Mw. Van Tongerloo) te Utrecht, tot in juni 1946 woonruimte in Zeist werd toegewezen. Wegens zijn invaliditeit had de Nederlandse Hervormde Kerk aan Van Tongerloo emeritaat verleend. Maar hoewel hij in totaal ruim negen jaren deze kerk gediend had, viel hij buiten de regeling voor Rijksemeritering, die een minimum van tien dienstjaren eiste. Protest daartegen, gestimuleerd door herhaalde pogingen van dr. Deelen, secretaris van de Pensioenraad der N.H. Kerk om met behulp van uitzonderingsgevallen uit de 19de eeuw dat recht alsnog te verkrijgen, kon het Ministerie niet tot toegeven bewegen. Alleen op het punt van kindergeld had men toegegeven na een verzoek via koningin Wilhelmina5. Tot in het begin van de jaren ’60 genoot Van Tongerloo een goede gezondheid. Daarna beperkten angina pectoris, gevolgd door een hartinfarct in 1963, zijn mogelijkheden. Uit deze laatste periode van zijn leven stammen dan ook de meditaties met inventarisnummers 102-165. Op 16 augustus 1971 stierf hij en werd hij begraven in Zeist, de plaats waar hij vanaf 1946 had gewoond. Verantwoording Het archief van ds. B.M. van Tongerloo kwam in 1986 onder beheer van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme na 1800. In januari en april 1987 werden nog een aantal stukken overgedragen. Bij de overdracht bevond het archief zich in een vrij ordelijke staat, waardoor de inventarisatie werd vergemakkelijkt. De inventaris is ingedeeld in vier rubrieken: persoonlijk leven, opleiding, loopbaan en overige stukken. Deze indeling spreekt voor zichzelf, al moet ten aanzien van de correspondentie een verduidelijkende opmerking worden gemaakt. De zakelijke en uit hoofde van zijn functies geschreven en ontvangen brieven zijn in de desbetreffende rubrieken opgenomen, alle persoonlijke correspondentie is echter ter wille van de overzichtelijkheid geconcentreerd in de rubriek 'Persoonlijk leven', en wel in de subrubriek 'Ingekomen en uitgaande brieven'. Dat betekent dus dat de subrubrieken 'Gezin en familie' en 'Tweede Wereldoorlog' wel persoonlijke stukken, maar geen persoonlijke brieven bevatten. In de subrubriek 'Ingekomen en uitgaande brieven' zijn ook enkele inventarisnummers opgenomen met brieven, die niet van strikt persoonlijke aard zijn, maar wel inzicht geven in de persoonlijke opvattingen en omstandigheden van ds. Van Tongerloo en zijn familie. In de inventaris zijn voorts enkele stukken opgenomen, die er strikt genomen niet in thuis horen. Het betreft enkele brieven aan zijn broer C. van Tongerloo, die in het archief werden aangetroffen (opgenomen onder inv. nr. 98-100). Tevens zijn in het archief opgenomen stukken betreffende en van L. van Tongerloo (opgenomen onder inv. nrs. 80, 101, 171, 179 en 180). In de inventaris zijn over het algemeen geen boeken opgenomen, behalve als daar uit archivalisch oogpunt aanleiding toe was, bijvoorbeeld in het geval van boeken met persoonlijke aantekeningen. De overige boeken zijn vermeld in bijlage II. De periodiek Berichten uit den Duitschen Kerkstrijd (mei-december 1939)6 is ¾¾ 4 Zie ook L. van Tongerloo, De archieven van de Hervormde gemeenten LithLithoijen, Kessel en Alem-Maren 1648-1965, Rijksarchieven in Noord-Brabant. Inventarisreeks nr. 1 (‘s-Hertogenbosch 1969) 34-35. 5. Inv. nr. 17 en 22. 6. Zie G. van Roon, Protestants Nederland en Duitsland 1933-1941 (Utrecht/ Antwerpen 1973) 164-165.
5
opgenomen als kleine verzameling van het Historisch Documentatie Centrum (toegang 454). De stukken betreffende zijn predikantsloopbaan zijn globaal verdeeld in preken, ambtelijke stukken en niet-ambtelijke nevenactiviteiten. De preken zijn opgenomen in bijlage I. Tijdens zijn Indische periode heeft hij geparticipeerd in allerlei kerkelijke organen. Het is daarom niet verwonderlijk, dat er heel veel materiaal over de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië in zijn archief aanwezig is. Dit materiaal is apart gezet (inv. nrs. 64-78). Deze inventaris werd gemaakt door J. Smit en C.Chr. Sol tijdens hun stage aan het Historisch Documentatie Centrum. Zij studeren sinds 1984 geschiedenis aan respectievelijk de Vrije Universiteit Amsterdam en de Rijksuniversiteit van Leiden. In augustus 2009 werden nagekomen stukken, overgedragen aan het Historisch Documentatiecentrum door Mw. L. van Tongerloo, aan het archief toegevoegd. De volgorde is willekeurig omdat invoeging tussen de reeds geïnventariseerde stukken te tijdrovend geweest zou zijn. De stukken zijn beschreven in rubriek E ‘Nagekomen stukken’. Tevens werden haar correcties en suggesties voor verbeteringen (inv.nr. 101) in de inventaris verwerkt.
6
Inventaris
A. PERSOONLIJK LEVEN
1-2
3
Dagboeken Dagboeken, 1911-1967. 1 deel en 1 omslag 1 1911-1912. 2 1966-1967. NB. t.b.v. oefeningen op nieuwe typemachine. Ingekomen en uitgaande brieven Ingekomen brieven, ca.1920-1971. 1 pak
4
Felicitaties bij de geboorte van dochter Louise, 1935. 1 omslag
5
Brieven van zoon Balthasar, 1938-1968. 1 pak
6
Rode Kruis-brief aan zwager Jan Schuling betreffende dakloosheid, met antwoord, 1945. 1 stuk
7
Brieven van T. Wever te Franeker betreffende de verkoop van een gedeelte van Van Tongerloo's boeken, 1946. 1 omslag
8
Correspondentie betreffende charitatieve hulpverlening door Cooperative for American Remittances to Europe (CARE), 19461950. 1 pak
9
Correspondentie met Koningin Wilhelmina over de persoonlijke omstandigheden van de familie Van Tongerloo, 1947. 2 stukken
10
Brieven van A.V.R.O. betreffende radiotoespraken van prof.dr. A.A. van Ruler, 1967. 1 omslag NB: toespraken in gestencilde bijlagen.
11
Gezin en familie Stukken betreffende gezin en familie, 1910-1948. 1 omslag
7
12
13
Verjaardagsalbum. 1 deel NB: begonnen 7 september 1916, bijgehouden tot 1933. Tweede Wereldoorlog Stukken betreffende bezetting en bevrijding, 1941-1945. 1 omslag
14
Stukken betreffende Rode Kruispakketten aan krijgsgevangen zoon Balthasar, 1942-1945. 1 pak NB. zie ook inv.nrs. 5, 25 en 98.
15
Stukken betreffende oorlogsschade en oorlogsinvaliditeit, 19451952. 1 omslag NB: zie ook inv.nr. 17.
16
17
18
Pensioenaangelegenheden en Weduwen- en Wezenbeurzen Stukken betreffende de Algemene Weduwen- en Wezenbeurs en de Classicale Weduwenbeurs te ‘s-Hertogenbosch, 1918-1948. 1 omslag NB: zie ook bijlage II. Stukken betreffende pensioen en emeritaat, 1929-1966. 1 pak NB: zie ook inv.nr. 15. Financiële en huishoudelijke zaken Stukken betreffende verzekeringen, 1918-1945. 1 omslag
19
Stukken betreffende belastingen, 1919-1954. 1 omslag
20
Stukken betreffende traktementen en emolumenten, 1920-1945. 1 omslag
21
Kasboeken, 1920-1946. 1 pak NB: de kasboeken 1920-1925 en 1925-1932 bevatten veel notities betreffende dienstreizen.
22
Stukken betreffende kindergeld en schoolgeld, 1920-1954. 1 omslag
23
Nota's en kwitanties, 1922-1967. 1 pak
24
Distributiestamkaarten, 1939. Stukken betreffende huisvesting in Oss en Zeist, 1945-1946. 1 omslag
8
25
Stukken betreffende uitkeringen aan verwanten van marinepersoneel, 1945, 1949. 1 omslag
B. OPLEIDING
26
Stedelijk Gymnasium Gouda Examenopgaven en getuigschrift gymnasium, 1910. 1 omslag
27
Rijksuniversiteit Utrecht (1910-1915) Inschrijvingsbewijzen en collegegeldkwitanties, 1910-1915. 1 omslag
28
Aantekeningen, 1915. 1 omslag
29
Testimonia van gevolgde colleges, tentamendata en getuigschriften van behaalde tentamens en examens, 1911-1915. 1 omslag
30-31
Proefpreken, 1915. 1 deel en 1 omslag 30 Hebreeën 1:1. 31 Psalm 56:10b. NB. proefpreek van N. Luijendijk met bijgevoegde beoordelingstoespraak van B.M. van Tongerloo.
32
Bewijs van goed zedelijk gedrag, afgegeven door de kerkenraad der Nederduitsch Hervormde gemeente te Utrecht, 1915. 1 stuk
33
Getuigschrift van behaald kerkelijk examen, afgegeven door het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland, 1915. 1 stuk
C. LOOPBAAN
34-54
Preken Preken, 1915-1944. 16 pakken en 5 omslagen NB: met plaatsen waar en data wanneer gehouden; vaak briefjes met te zingen liederen, soms mededelingen betreffende collecte of andere zaken. 34 Genesis, Exodus. 35 Leviticus, Numeri, Deuteronomium, Richteren, Ruth, 1 Samuël, 1/2 Koningen, Nehemia, Job. 36 Psalmen. 37 Prediker, Jesaja, Jona, Micha, Zacharia. 38 Mattheüs 1-13. 39 Mattheüs 14-28.
9
40 Marcus. 41 Lucas 1-13. 42 Lucas 14-24. 43 Johannes 1-15. 44 Johannes 16-21. 45 Handelingen 1-7. 46 Handelingen 8-28. 47 Romeinen, 1/2 Corinthiërs. 48 Galaten, Efeze, Filippenzen, 1/2 Timotheüs. 49 Hebreën, Jacobus, 1 Petrus, 1 Johannes, Openbaringen. 50 Heidelbergse Catechismus zondag 1-3. 51 Heidelbergse Catechismus zondag 1-17. NB: de eerste drie gehouden 1917/18; de lange reeks 1936/37. 52 Herdenkingspreek t.g.v. geboortedag Willem van Oranje, Semarang,1933. 53 Herdenkingspreek t.g.v. overlijden koningin Emma, 27 maart 1934 in de Portugese Buitenkerk te Batavia. NB: liturgie en toegangskaart voor mevrouw in inv.nr. 58. 54 Preektekstenregister 1938-1945; Gedrukte preekschetsen en homiletische toelichtingen, 1941-1946.
55
56
57
58
59
Documentatie Cahier met citaten en uitspraken, 1916-1927. 1 deel Predikant in Nederland (1917-1920) Stukken betreffende het beroep naar Zunderdorp en de benoeming bij de Protestantse gemeenten in Oost-Indië, 1917-1920. 1 omslag Toespraken, 1917, 1920. 1 omslag Predikant in Nederlands Oost-Indië (1920-1937) Stukken betreffende kerkelijke gemeenten op Java, 1909-1937. 1 omslag Stukken betreffende kerkelijke aangelegenheden te Malang, Salatiga, Semarang, Meester-Cornelis (Batavia), Ambon, Tjamplong, Soerabaja, 1921-1938. 1 omslag NB: Hierin nota's van overgave, opgesteld bij vertrek uit Malang, Salatiga, Semarang, Meester-Cornelis. Zie verder de beschrijving van L. van Tongerloo onder nr. 101.
10
60
Ingekomen en uitgaande brieven, 1935, 1937. Stukken betreffende kerkelijk leven te Semarang, Batavia, 1930, 1933, 1937. 1 omslag NB: zie de beschrijving van L. van Tongerloo onder nr. 101
61
Toespraken, ook tijdens verlof in Nederland, 1928-1937. 1 pak NB: zie de beschrijving van L. van Tongerloo onder nr. 101
62
Foto's van predikantenconferenties, kerkenraden (o.a. Malang), kerkgebouwen en scholen op Java en foto’s van zendeling Durkstra op Timor, 1923-1936. 1 omslag
63
Kaarten van erfpachtpercelen te Zuid-Malang; Java en Madoera 2 stukken
64
Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië Stukken betreffende de reorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië, 1920-1931. 1 omslag
65
Reglementen van de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië, 1923-1937. 1 omslag
66
Stukken betreffende zending van de Indische Kerk en haar relaties met de verzelfstandigde inheemse protestantse kerken, 1927 (1e zendingsverslag)-1937. 1 omslag
67
Verslag van de commissie voor de scheiding van kerk en staat in Nederlands Oost-Indië, 1928. 1 deel
70
Korte verslagen van de conferenties van het Kerkbestuur met de voorzitters der commissies van hulppredikers, april 1928, mei 1929 en mei 1930. 3 delen
71
Stukken betreffende wijziging in reglement voor hulppredikantschap, vaststelling van nieuwe regeling voor standplaatsen en werkkringen van predikanten en hulppredikers, 1929-1931. 2 stukken
72
Kort verslag van de conferentie van het Kerkbestuur met de predikanten, mei 1930. 1 deel
11
73
Notulen van de Groote Vergadering der Protestantsche Kerk in Nederlands-Indië, 1933. 1 deel
74
Stukken betreffende salariëring van predikanten en hulppredikers, 1933-1937. 1 omslag
75
Stukken betreffende predikantenconferenties, 1934, 1937. 1 omslag NB: Hierin bv. K.H. Miskotte's lezingen in 1937.
76
Agenda's van de wekelijkse vergaderingen van het bestuur der Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië, september 1936-juli 1937. 1 omslag NB: bevat o.a. colloquium en proponentsexamen van J.H. Stegeman, de eerste vrouwelijke predikant in NederlandsOost Indië.
77
Stukken betreffende de algemene synode van de Protestantse Kerk in Nederlands Oost-Indië, 1936-1937. 1 omslag
78
Stukken van de commissie tot behartiging van de belangen van de Protestantse Kerk in Nederlands-Indië in Nederland betreffende werving van predikanten, 1937. 1 omslag
79
Predikant in Nederland (1938-1945) Agenda van uitgaande brieven en stukken, 1942-1943. 1 deel NB. tevens een preek over Lucas 2:1 "geschreven in de oorlogsweek 17-24 september 1944. Verovering van Eindhoven en Nijmegen, strijd om Arnhem". Hierin ook 2 Oranjefoto’s uit Canada; achterop: “midden 1943” (d.w.z. gekocht aan de deur van een ondergrondse).
80
Schriftje met door Van Tongerloo tijdens catechisatie gedicteerde samenvattingen opgetekend door L. van Tongerloo, 1943/44. 1 deel NB: zie het artikel van L. van Tongerloo over het openbare schooltje in inv.nr. 180.
81
Stukken betreffende het beroep naar Lith c.a., 1938. Stukken van wereldlijke en kerkelijke overheden inzake begin en einde WOII, 1940, 1945. 1 omslag
82
Stukken betreffende de Vereniging tot Evangelisatie binnen de classis ’s-Hertogenbosch in en ten bate der Nederlandse Hervormde Kerk, gevestigd te Oss; Stukken betreffende de posten ’sHertogenbosch, Oss en Tilburg; Stukken betreffende redactionele
12
activiteiten voor het orgaan van deze vereniging De Evangelisatiestem, jg. 1 nr. 1 (mrt. 1940)-jg. 2 nr. 5 (sep. 1941), 1935-1941. 1 omslag 83
84
Toespraken en stukken betreffende lezingen/causerieën gehouden in Gouda en Watergraafsmeer over de richtingen in de NH kerk, Israëls profeten en Karl Barth, alsmede een causerie te Oss gehouden 'Over het leven op Java', 1937-1944. 1 omslag Nevenactiviteiten Stukken van de vereniging 'Pro Juventute' in Ned.-Indië betreffende dwang-opvoeding-regeling en ledenvergadering van 1932 met het jaarverslag over 1931, 1917-1932. 1 omslag
85
Brief betreffende Van Tongerloo's benoeming in het bestuur van de 'Jan Pieterszoon Coen Stichting', 1936. 1 stuk
86
Brief waarin Van Tongerloo bedankt wordt voor zijn voorzitterschap van de C.M.Tehuizen 'Koningin Emma', 1937. 1 stuk
87
Protestantsche scheurkalender voor Nederlandsch-Indië, (1937). 1 pak
88
Protestantsche scheurkalender voor Nederlandsch-Indië (1938). 1 deel NB: B.M. van Tongerloo schreef bijdragen voor deze publicatie (de maand maart).
D. OVERIGE STUKKEN
89
90
Foto's Foto's uit studententijd, 1914 en z.d. 1 omslag Boeken J.H.Gunning Wz., Verzamelde paedagogische opstellen. Nieuwe Reeks (Amsterdam 1924). NB. met uitleenstaat van Theol.Lit.Leesgezelschap 'Java'. Op Nebo’s top. Een oproep tot blijdschap door J.H. Gunning Jr. 1926. NB: met toelichting van L. van Tongerloo, 2006. 2 delen
91
Catechismus, De Liturgie, Formulieren (Nijkerk z.j.). 1 deel NB: gekocht 13-7-20. Bevat de losse stukken: geboortekaart Gerty Duistermaat (Oss, 10 mei 1940 waarop geschreven '30 Juni gedoopt'), Liturgie II van de Gerefor-
13
meerde Kerk in Hersteld Verband te Utrecht en de inwijdingsdienst Emmakerk te Watergraafsmeer 18 febr. 1939. 92
93
Kanselboek, inhoudende catechismus, christelijke gebeden, formulieren en orde van eeredienst, bewerkt door M. van Grieken (Neerbosch 1940). 1 deel NB: voorin: liturgieën van de 'Ned. Herv. Kring tot bestudering en vernieuwing van de liturgie'; mededelingen van het Evacuatiebureau okt. 1944; Kanselboodschap van febr. 1944. Losse briefjes o.a. bij p. 65 'Avondmaal Semarang 14-4-33; 5 tafels 165 avondmaalgangers'; bij p. 71 huwelijksbrief en uittreksel Burgerlijke Stand t.b.v. huwelijk Cornelia Wijgerse en J.W. van Soest op 3 okt. 1944; bij p. 83 de namen van 2 belijdeniscatechisanten uit Lithoijen: Mien Pijl en Riet Romeyn. Kerkbodes Maandblad voor de protestantsche gemeenten in het ressort Salatiga, jg. 1 nr. 1 (juli 1927)-jg. 3 nr. 1 (dec. 1929) (onder redactie van ds. Van Tongerloo). 1 omslag NB: met jg. 2 ook mededelingen in het Maleis. Vanaf sept. 1929 gold het blijkens uitbreiding van de titel ook voor het ressort Solo en de afdeling Blora (Tjepoe).
94
Kerkelijk blad voor de protestantsche gemeenten in de ressorten Semarang, Pekalongan, Salatiga, Solo, Pati onder redactie van meerdere predikanten (januari, november 1931, oktober 1932, mei-juni 1933, april 1935). 1 omslag
95
Gemeente-Nieuws van Batavia en Mr.-Cornelis (31 oktober 1935). 1 stuk
96
97
Bestemming archief Stukken betreffende bestemming archief van ds. B.M. van Tongerloo, 1986-1987. 3 stukken Schetsmatige en uitgebreidere levensbeschrijving van B.M. van Tongerloo door L. van Tongerloo, 1986, 2007. 2 stukken
Archivalia van C. van Tongerloo 98
Brieven van Balthasar van Tongerloo uit krijgsgevangenschap aan zijn oudste oom en tante in Gouda, 1942-1945. 1 omslag
14
99
Briefkaart van Jan Schuling betreffende de bominslag bij zwager B.M. van Tongerloo, 1945. 1 stuk
100
Briefkaart van B.M. van Tongerloo aan C. van Tongerloo betreffende verhuizing van door de Duitsers gevorderde pastorie naar de kerk, 1944. 1 stuk
E. NAGEKOMEN STUKKEN 101
Kopie van de inventaris van het archief van B.M. van Tongerloo opgesteld door J. Smit en C.Chr. Sol, 1988. Brieven en stukken ontvangen van L. van Tongerloo betreffende correcties en aanvullingen op het archief, 2006-2008 en z.d. 1 omslag
102-165
Meditaties, ca 1961 - 1971 en z.d. 4 omslagen Zie bijlage III NB: in omslag I: 4 exemplaren in gedrukte vorm, nl. gepubliceerd in Voor U!: maandblad van de Stichting Protestants Indisch Geestelijk Leven, 1962-1966; in omslag II nr. 6 nog een uit dat contactblad voor Pasen 1968 (deze tekst ook op zijn grafsteen gewenst).
166
Uitnodiging voor afstuderen B.M. van Tongerloo, 1915. Bevestiging van ontslag van dienstplicht bij de Landstorm, 1917. 1 omslag
167
Stukken betreffende het overlijden van B.M. van Tongerloo, 1971-1975. 1 omslag
168
Geboortebewijs van B.M. van Tongerloo, 1889. Huwelijksakte van B.M. van Tongerloo en Willy Charls, 1932. Stukken betreffende Balthasar en Louise van Tongerloo, 19321939 en z.d. Geboorte- en doopakten van L. van Tongerloo, 1935. 1 omslag
169
Stukken betreffende de vordering van de pastorie door de Duitsers, 1944-1947 en z.d. 1 omslag
170
Stukken betreffende brandverzekeringen, 1933-1957. 1 omslag
15
171
Kasboek betreffende de studietijd van L. van Tongerloo, 1953-1960. 1 deel
172
Factuur voor ziekenhuisopname van W.van TongerlooCharls en B.M. van Tongerloo, 1945. 1 omslag
173
Schrift met bestellingen gedaan te Malang; bevat tevens afscheidspreek aldaar over Hebr. 13:8, 1923-1926. 1 deel NB: de preek werd ook gebruikt in de afschiedsdienst te Semarang en in een dienst te Zunderdorp tijdens verlof.
174
Stukken betreffende de predikantenkring te Zeist 1937-1949 en z.d. Krantenknipsels betreffende de loopbaan en het overlijden van B.M. van Tongerloo, 1957, 1971 en z.d. Stukken betreffende de laatste wilsbeschikking van B.M. van Tongerloo en de verdeling van de boedel, 1965, 1968, 1971. 1 omslag
175
Doorslagen van brieven geschreven door B.M. van Tongerloo aan Wim en Guusje Hamming, 1967-1971. 1 omslag
176
Stukken betreffende dochter Ita en C.A. (Kees) Moojen, 19431946. 4 stukken
177
Catalogi boekencollectie van B.M. van Tongerloo, 1946, 2006. 1 omslag
178
Kopie uit een reisverslag7 van de familie Mackay, met aanbevelingsbrief van Colijn, 1927. 1 omslag NB: Kopie van enkele bladzijden betreffende ds. Van Tongerloo en Salatiga uit het verslag van Hermine Clasina Mackay-den Beer Poortugaal van reis met haar man, Aeneas baron Mackay en hun dochter Louise naar Indië, 1927. Vanwege Van Tongerloo en Salatiga gekregen van Theo Charls in 2000; hij kreeg het “door een toeval onder ogen”; naar het waar en hoe heeft L. van Tongerloo hem niet meer kunnen vragen. Determinatie van de personen is gedaan in het bevolkingsregister van Zeist, waar Aeneas Mackay in 1932 blijkt te zijn overleden en begraven; volgens het Nederlands Adelsboek 88 (1999). De opstap naar Zeist was te danken aan een nieuwjaarswens van mevr. Mackay in inventarisnummer 3.
¾¾ 7 Het originele reisverslag (met de Colijnbrief) berust sinds 2000 in het familiearchief Mackay: Nationaal Archief, toegang 2.21.116, inv.nrs. 1949-1951.
16
179
Artikelen betreffende Lith 1938-1945: 1. W. van Tongerloo-Charls, 'De kleine klok van Lith', Maaskroniek (uitgave van de heemkundekring "Maasdorpen in de gemeente Lith"), jg 6, nr. 15, nov. 1983. 2. L. van Tongerloo, 'Het openbare schooltje', ibidem, jg. 13, nr. 32, 1990. 3. Idem, 'De tuin van de oude hervormde pastorie van Lith', ibidem, jg. 16, nr. 38, juli 1993. 4. Idem, 'Boeken lenen op de hervormde pastorie', ibidem, jg. 16, nr. 39, okt. 1993. 5. Idem, 'Wat een Duits hulpvliegveld voor Lith betekende', Brabantia 13 (1964), 130-146.
17
Bijlage I: preken (tekst tussen haakjes is de hoofdtekst/vindplaats van de voorgenoemde teksten)
Genesis 3: 15; 3: 15; 12: 1; 12: 2,3; 12:3-4; 12: 9-20; 13: 11; 14: 18; 17: 18; 22: 1-10; 22: 8-12; 26: 24; 28: 17; 32: 30 (28: 17); 47: 7-10 Exodus 2: 1-10; 2: 11-15; 2: 23; 3: 4-14; 4: 119; 4: 20b; 6; 8: 15; 12: 1-28; 13: 1722; 14: 1-14; 14: 15-31; 15: 22-27; 16: 1-4; 33: 18; 33: 18; 34: 1 Leviticus 16: 20-22 Numeri 6: 22-27; 11: 29 Deuteronomium 29: 29; 34: 1-8 Richteren 6: 12 Ruth 1: 1-4; 1: 4-8a 1 Samuël 2: 7a; 2: 35; 3: 10; 8: 10,21; 10: 9; 11: 12-14; 12: 20-22; 15: 22,28; 16: 1423; 18: 6-9; 28: 6,7 (15: 22,28); 30: 6; 31: 4 (15: 22,28) 1 Koningen 16: 29; 17: 6 (16: 29); 18: 17,18; 18: 21 2 Koningen 5: 13 Nehemia 9: 17b Job 1: 21b-22; 22: 21 Psalmen 1; 2; 3; 4; 4: 7; 5; 10: 4; 23: 1; 23: 1; 23: 4,5; 27: 14; 32: 3-5; 32: 8b; 32: 8b; 33: 11; 33: 18-20; 37: 5,6; 42; 51: 18,19; 52: 3; 57: 2; 62: 9; 72; 77: 20; 86: 11; 87; 87; 87; 90: 9b; 91; 97:1 en 99:1 (Pinksterpreek 12 mei 1940, in inv.nr. 54);102: 24-29; 116: 1; 118: 19-21; 118: 24; 119: 19; 119: 114; 130: 4; 132: 17,18; 139: 7 Prediker 5: 1
Jesaja 1: 1-9; 1: 18; 9: 5; 11: 1-2a; 30: 15; 40: 31; 41: 13,14; 42: 1; 42: 5-7; 43: 1; 43: 25; 54: 10; 60: 1; 61: 1-3 Jona 1: 11,12; 3: 10; 4: 11; 2: 4 Micha 6: 8 Zacharia 8: 23; 9: 9; 9: 9 Mattheüs 1: 23b; 2:1-12; 2: 11; 3; 3: 2; 3: 15; 3: 15; 4: 1-4; 4: 8-11; 4: 17; 4: 17; 5: 3; 5: 6; 5: 10-12; 5: 13-16; 5: 14; 5: 1720; 6: 6; 6: 9; 6: 9b; 6: 10,11; 6: 11; 6: 33; 7: 13,14; 7: 16b-20; 7: 21; 8:1822; 9: 13; 11; 11:2-6; 11: 3; 11: 6; 11:7-19; 11: 16-19; 11: 28-30; 12:1-8; 12: 42; 13: 3,4; 13: 24-30; 13: 24-30; 13: 33; 13: 37-43 (13: 24-30); 13: 45,46; 13: 45,46; 14: 12-14; 14: 28-34; 16: 21-23; 16: 24-25; 17: 1-8; 17: 1-9; 17:2-26; 19:16-24; 19: 16-26 (6: 9b); 19: 23-26; 19:23-30; 20: 1-16; 20:16; 21: 28-32; 22: 1-14; 22: 15-22; 22:2333; 23: 37; 24: 6c; 25: 14-30; 26: 21; 26: 36-45; 26: 36-46; 26: 39; 26:5154; 26: 59-67; 26: 59-68; 26: 69-75; 27: 15-23; 27: 25; 27: 31,32; 27: 42; 28: 1-4; 28: 1-10; 28: 8,9; 28: 16-20; 28: 17-20; 28:19; 28: 20 Marcus 1: 9-11; 1: 40-45; 3:21; 3:30; 3: 31-35; 4: 26-29; 4: 26-29; 4: 35-41; 5: 2224,35-43; 6: 45-52; 7: 31-37; 8: 27-33; 9: 33-36; 9: 35b; 10:17-25; 11:27-33; 12:1-17; 12:18-27; 14: 43-51; 16: 19 Lucas 1; 1:8-251: 46,47; 2: 1 (zie inv.nr. 79); 2: 1-7; 2: 1-7; 2: 6,7; 2: 6,7; 2: 8-12; 2:8-20; 2: 9-12; 2: 9-20; 2: 10; 2: 14; 2: 15-17; 2: 25-35; 2:33-36; 2: 34; 2: 34; 2: 34,35; 2:36-38; 2:40-52; 2: 4257; 2: 47; 3; 4: 1-4; 4: 5-13; 4: 19; 4: 21; 5: 12-16; 5: 17-26; 5:33-35; 5:3639; 5:17-31; 7: 1-9; 7: 11-17; 8: 50; 9: 28-35; 9: 57-60; 9:57-62; 9: 61-62; 10:1-16; 10:19-22; 10: 20; 10: 25-37; 10: 30-36; 10:38-42; 10: 40-42; 11; 12: 16-21; 12: 51; 13: 1-5; 13: 6-9; 9:57-60; 13: 23-27; 14: 16-24; 15: 1118; 15: 25-32; 16:1-10; 16: 8; 16: 1931; 17: 1-10; 17: 11-19; 17:20-37; 18:
18
9-14; 18: 9-14; 19: 1-10; 19: 28-44; 20:27-40; 21: 25-29; 22: 7-13; 22: 1420; 22: 54b; 22: 54b; 22: 54-62; 22: 54-62; 23: 27-31; 23: 34; 23: 39-43; 24: 5-8; 24: 5b; 24: 13-35; 24: 13-35; 24: 16-31; 24: 21a; 24: 21a; 24: 34; 24: 34; 24: 36-43; 24: 36-45; 24: 50,51; 24: 50,51; 24: 50-52; 27:7
Romeinen 1: 16; 1: 17; 3: 28; 4: 25 (Efeze 2); 8: 31b; 11: 33-36; 14: 17
Johannes 1; 1: 5; 1:14a; 1:17; 1: 29b; 1:35-52; 2: 1-11; 3:1-6; 3: 3; 3: 16; 3:22-30; 3:23 e.v; 4:1-4; 4: 10; 5: 1-17; 6: 27; 6: 48; 7:1-10; 8:1-11; 8:2; 8: 28,29 (9: 25); 8: 36; 8:58; 9: 25; 9: 25; 9: 25; 10:1 e.v.; 10: 11; 10: 17,18; 11:1-46; 11: 4,25,26; 11:21-26; 11: 49-52; 11:5055; 12: 1-8; 12: 12-19; 12: 24; 13: 1; 13: 1-17; 13:17; 13: 8b; 14: 2; 14: 26; 14: 27; 14: 28a; 15: 5; 15: 16; 16: 7; 16: 7-11; 16: 8-11; 16: 13-15; 16: 1620; 16: 33; 17: 17; 18:14; 18: 28-32; 18: 28-38; 18: 28-38; 18: 28-38; 18: 36; 18: 39,40; 19: 5; 19: 12-15; 20: 110; 20: 1-10; 20: 11-18; 20: 24-29; 20: 24-29; 21: 1-14; 21: 1-14; 21: 1-14; 21: 7; 21: 7a; 21: 14-17; 21: 14-19a; 21: 18-22; 21: 18-22
2 Corinthiërs 1: 24; 5: 6a; 5: 7; 7: 10; 7: 10; 8, 9; 11: 31-33 (Hand.9); 12:3; 12 (Hand.9); 13: 13
Handelingen 1: 9-11; 1: 9-11; 1: 9-11; 1: 12-14; 1: 13; 1: 13,14; 2: 1; 2: 1-4; 2:1-40; 2: 513; 2: 6; 2: 18; 2: 33-36; 2: 37-39; 2: 42; 2: 42-46; 2: 44-47; 3: 1-8; 3: 1-10; 3: 15; 4: 12; 4: 27,28; 4: 31-37; 5: 3442; 6: 4; 6: 15; 7: 5-8; 7: 55,56 (6: 15); 7: 54-60; 7: 59-60; 8: 1 (7: 5-8); 8: 2639; 8: 26-40; 8: 26-40; 8: 26-40; 9; 9: 1 (7: 5-8); 9: 6; 9: 15-17; 12: 5; 14: 27; 16: 6-10; 16: 13-15,30-31; 16: 30,31; 16: 31; 17: 15-32; 17: 30,31; 18: 1-11; 18: 24; 19: 1,2; 19: 1-7; 19: 7 (18: 24); 19: 11,34; 19: 15; 20: 24; 21: 12-14; 21: 13,14; 22 (9); 23: 11; 24: 16; 24: 24,25; 25: 11; 26: 19 (9); 26: 24-29; 28: 23-31
2 Timotheüs 2: 8a
1 Corinthiërs 1: 2,3; 2: 14; 3: 9b; 3: 11; 5: 6-8; 10: 13; 11: 26; 15: 5; 15: 12-20; 15: 17; 15: 18; 15: 27a; 15: 32; 15: 49; 15: 58
Galaten 1: 11; 4: 31; 5: 13; 5: 16,17; 6: 7,8; 6: : 14 Efeze 2; 2: 10; 6: 13 Filippenzen 1: 21; 3: 4-7; 3: 4-7 (Hand.7: 5-8); 3: 12; 3: 12-14; 3: 13,14; 3: 14; 3: 20,21; 3: 21; 4: 6,7; 4: 1 1 Timotheüs 1: 15; 1: 15,16; 6: 6-8
Hebreeën 1:1 (inv.nr. 30); 1: 1,2; 1:1-2-3a; 1:4; 2; 3; 11:1-7; 3:15; 4:7; 8 e.v.; 11:6; 11: 23-26; 11: 24-26; 12: 1,2; 12: 1,2; 13:8 (in inv.nr. 173); 13: 14 Jacobus 5: 7a 1 Petrus 1: 8,9; 2: 9,10; 3: 15; 3: 15; 4: 7; 4: 15,16; 5: 7; 5: 10 1 Johannes 1: 9; 5: 14 Openbaringen 1: 4-6; 3: 8a; 3: 11; 5: 5; 5: 6-9; 6: 1-8; 6: 9-11 ; 8: 6-8; 21: 3; 21: 4
19
Bijlage II: boeken Couvée, H.J., Brief aan ds. R. Bartlema (Zeist 1938). Generale regelingen voor de predikantstraktementen en voor de predikantspensioenen (Zeist 1953). Indische pensioenen in gevaar?, De (Uitgave van de bond van gepensioneerde burgerlijke landsdienaren en locale ambtenaren van Nederlands-Indië, z.d.). Liturgische handboekjes I. Waarom liturgie? Beginsel en practijk (Uitgegeven wegens de Liturgische Kring, Baarn 1923). Nieuwpoort, L., Den nieuwen mensch aandoen (Menado z.j.). Ossewaarde, J.F., Handleiding voor de Kerkelijke Praktijk (Neerbosch 1941). Reglementen der Nederlandsche Hervormde Kerk (6e herziene druk; Den Haag 1939). Reglementsontwerpen inzake de rechtspositie en bezoldiging van de predikanten in de Ned. Hervormde Kerk (1942). Reglement op de Kas tot aanvulling van het Rijksemeritaatspensioen (1932). Reglement op de Pensioenen van de Predikanten der Ned. Herv. Kerk en van hunne Weduwen en Wezen (z.p. z.j.). Reglement op de stichting en indeeling van gemeenten enz. (1943). Reglement op de Suppletiebeurs voor predikantsweduwen en -weezen (1937). Reglement op de Weduwen- en Weezenhulpbeurs der Nederlandsche Hervormde Kerk (1915). Reglement voor de classicale Weduwen- en Wezenbeurs van 's-Hertogenbosch der Ned. Hervormde Kerk (1950). Reglement voor de Weduwenbeurs der classis 's-Hertogenbosch (1958). Universiteitsgids 1909-1910 (Leiden 1909).
Bijlage III: meditaties Inv.nr. 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125
Enige toelichtingen op Het Gesprek van Jezus met de Samaritaanse Vrouw, Joh. 4:1-4 Jezus en Nicodemus, Joh. 3:1-6 Over de eerste Ontmoeting van Jezus met enige van Zijn latere discipelen, Joh. 1:35-52 De tien melaatsen, Luc. 17: 11-19 Jezus volgen, Luc 9: 57-60 & Matth. 8:18-22 De gezusters Martha en Maria, Luc. 10: 38-42 Jezus met Zijn Discipelen door het Gezaaide op een Sabbath, en de Twist hierover met de Farizeeën, Matth.12: 1-8 Enige Gedachten over Mattheus 11:2-6 “Zijt Gij Degene Die komen zoudt, of hebben wij een Ander te verwachten?” Een Beschouwing over de Wijzen uit het Oosten, Matth.2:1-12 Een Beschouwing over Gen.12:3-4 & Matth.28:19 Over de Opstanding, Matth.22:23-33, Luc.20: 27-40, Marc.12:18-27 Een beschouwing over Simeon in den Tempel, Luc.2:25-35 Simeon in den Tempel (Vervolg), Luc.2:33-36 Een en ander over Hanna, Luc.2: 36-38 En het Woord is vlees geworden, en heeft onder ons gewoond, Joh.1:14a Want wie tot God komt, moet geloven, dat Hij is, en een Beloner is van hen, die Hem zoeken, Hebr.11:6 Over de Heilige Geest, 1 Cor.12:3 De gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus, Luc. 16:19-31 Want de Wet is door Mozes gegeven, de Genade en de Waarheid is door Jezus Christus geworden. Een beschouwing over Joh. 1:17. Over den rijken Jongeling, Matth. 19:16-24 & Marc. 10:17-25 Enige Gedachten over De gelijkenis van den onrechtvaardige Rentmeester, Luc. 16:1-10 Geen Plaats, Luc. 27:7 Zacharias’ Optreden in den Tempel en het Pinkstergebeuren te Jeruzalem, Luc.1:8-25 & Handel.2:1-40 Ik ben de Opstanding en het Leven, Joh.11:21-26
20
126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165
Over Johannes den Doper, Matth.3 en 11, Luc.1 en 3, Joh. 3:23 en vlg. Het Werk van den Heiligen Geest, Joh. 16:8-11 Enige Gedachten over de Tafelgesprekken van Jezus na de Paasmaaltijd, Joh. 13-17 Enige Gedachten over Dienstweigering naar aanleiding van Matth. 26: 51-54 Jezus en Johannes de Doper, Matth. 11: 7-19 Toelichtingen bij Lazarus’ Dood en Opstanding, Joh. 11:1-46 Vele Laatsten zullen de Eersten zijn. Toelichting op Matth. 19:23-30 De Laatsten zullen de Eersten zijn, Matth. 20:1-16 Over de Emmausgangers, Luc. 24:13-35 De twaalfjarige Jezus in den Tempel, Luc. 2:40-52 De Engelenzang, Luc.2:14 De Herders, Lucas 2:8-20 Jezus en de overspelige Vrouw, Joh. 8:1-11 En nedergezeten zijnde leerde Hij hen, Joh. 8:2 Het brood des Levens, Joh. 6:27 Eer Abraham was ben Ik, Joh. 8:58 De Bruidegom, Luc.5: 33-35 Oud en Nieuw, Enige Gedachten over Lucas 5:36-39 Nieuwe Mensen, Luc. 5:17-31 Een en ander over de verhouding tussen den Messias en Zijn Voorloper, Joh.den Doper, Joh.1 en Joh.3:22-30 De Verschijning aan Thomas, Joh. 20:24-29 Zondige Bezorgdheid-Godslasterlijke Haat. Hij is buiten Zijn zinneen (sic), Marc. 3:21, Hij heeft een onreine geest, Marc.3:30 De Dag van den Zoon des Mensen, Luc. 17:20-37 Een beschouwing over Hebreeën 1:1-2-3a De Zoon hoger dan de Engelen, Hebr.1:4 De Zoon, de Algenoegzame Zaligmaker, Hebr.2; Betreffende de psalmen Alzoo zullen de laatsten de eersten, en de eersten de laatsten zijn, Matt. 20:16 De bruiloft te Kana, Joh. 2:1-11. De Macht van Jezus, Marcus 11:27-33 Een gesprek van Jezus met Zijn broeders, Joh. 7:1-10 Het Heden der genade, Hebr.3 Over het Geloof, Hebreeën 11: 1-7, 3:15, 4:7 Oud Verbond en Nieuw Verbond, Hebreeën 8 e.v. Jezus en de belastingdienst, Matth.17: 2-26 De Keizer belasting betalen of niet, Marcus 12:1-17 De beslissing van Kajafas, den hogepriester, Joh.11:50-55 en 18:14 Jezus, de Herder der schapen, [Joh. 10:11] De gelijkenis van den Goeden Herder, Joh. 10:1 e.v. Het Koninkrijk der Hemelen is nabij gekomen. Een beschouwing over Lucas 9:57-62 en Lucas 10:1-16 en 19-22
21
