INVENTARIS VAN HET ARCHIEF BELGISCHE HOOFDRAAD EN BRUSSELSE CENTRALE EN BIJZONDERE RAAD VAN DE SINT-VINCENTIUSVERENIGING

KADOC Vlamingenstraat 39 3000 LEUVEN

Gunter Bousset

INVENTARIS VAN HET ARCHIEF BELGISCHE HOOFDRAAD EN BRUSSELSE CENTRALE EN BIJZONDERE RAAD VAN DE SINT-VINCENTIUSVERENIGING 1845-1992

Reeks inventarissen en repertoria nr. 36

SVaP, nationaal/Brabant/Brussel, 2

Inleiding

I.

1. 1.1.

HISTORISCH OVERZICHT VAN DE BELGISCHE SINT-VINCENTIUSVERENIGING1

Organisatie en evolutie tot 1914 Stichting

Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap2 werd in mei 1833 te Parijs opgericht door Fréderic Ozanam3. Het Genootschap nam Sint-Vincentius a Paulo (1581-1660), een in 1736 heilig verklaarde priester die zich tijdens zijn leven hoofdzakelijk inzette voor de armenzorg, tot patroon. Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap breidde zich zeer snel uit over heel Parijs. Van de moederparochie Saint-Etienne-du-Mont verbreedde het zijn werkzaamheden tot de parochie Saint-Germain en tot de wijk Bonne Nouvelle. Nadien verspreidde het Genootschap zich over de verschillende provincies. In 1842 waren reeds meer dan honderd conferenties in Frankrijk aan het werk. In België ontstond de beweging onder impuls van de jezuïet Boone (1794-1871), medeoprichter van het Brusselse Sint-Michielscollege en stichter van een congregatie van de Heilige Maagd voor jongelui in die stad. Tijdens een verblijf in Frankrijk in 1841 leerde hij het Sint-Vincentius a Paulogenootschap kennen. Getroffen door het ideaal van dat Genootschap, stelde hij aan de leden van de congregatie voor een liefdadigheidsvereniging te stichten in de geest van de Parijse Sint-Vincentiusconferenties. Op 19 juli 1842 werd de eerste Belgische conferentie plechtig ingehuldigd onder voorzitterschap van E. Van Gansbergh, prefect van de congregatie. Het doel van het Genootschap bestond in de beoefening van de liefdadigheid door het geven van aalmoezen en het bezoeken van behoeftigen. Kardinaal Sterckx, aartsbisschop van Mechelen (1832-1867), die veel interesse had voor het Franse Sint-Vincentius a Paulogenootschap, werd de eerste beschermheer van de Belgische conferenties. In één jaar tijd steeg het aantal leden van het kleine groepje van 12 naar 43; het aantal bezochte gezinnen liep op tot 223 en het aantal beschermers tot 243. 1

2

3

Voor een uitgebreid historisch overzicht van de geschiedenis van de Belgische Sint-Vincentiusvereniging zie J. DE MAEYER en P. WYNANTS (ed.), De Vincentianen in België. 1842-1992. Les Vincentiens en Belgique, Kadoc-studies 14, Leuven, 1992. Vanaf 1960 raakte die naam in België in onbruik en werd geleidelijk op de benaming SintVincentiusvereniging overgeschakeld. Fréderic Ozanam (1813-1853) vertrok in 1831 vanuit Lyon naar Parijs om er rechten te studeren. Hij werd er lid van de conférence d'histoire, waar een aantal studenten discussieerden over geschiedenis, literatuur, recht, filosofie... In de discussies werd de katholieke Ozanam voortdurend schaakmat gezet: vooral het verwijt dat de katholieke Kerk nauwelijks aandacht had voor de armen, ergerde hem. In mei 1833 stichtte hij de conférence de charité, de eerste Sint-Vincentiusconferentie. De eerste vergadering werd bijgewoond door zeven jonge studenten. De organisatie en het reglement van het Genootschap waren grotendeels door de denkbeelden van Ozanam geïnspireerd.


In januari 1843 dienden de leden van de Belgische congregatie onder impuls van Charles de Villermont een verzoek tot toetreding in bij de Algemene Raad van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap in Parijs4. Het verzoek werd echter om verschillende redenen afgewezen. Ten eerste stelde de Algemene Raad vast dat het hier fundamenteel om een broederschap van de Heilige Maagd ging, waarvan de doelstellingen en werkzaamheden weinig met die van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap gemeen hadden. Ten tweede ergerde de Algemene Raad zich aan de ruchtbaarheid die aan de naam van de leden en beschermers werd gegeven. Dit botste met de fundamentele bescheidenheid van het Genootschap. Tenslotte was er een essentieel verschil in de spiritualiteitsopvatting van beide verenigingen. Terwijl voor de Brusselse congregatie het horizontale, de caritas, de liefde tot de naaste op de eerste plaats kwam, was de verticale dimensie voor het Franse Sint-Vincentius a Paulogenootschap veel belangrijker en betekende de liefdadigheid slechts een middel om dichter bij God te komen. In 1843 werd de eerste Belgische conferentie gesplitst. Een jaar later bestond er een Centrale Raad in Sint-Goedele en twee gewone raden, de ene in de parochie Sint-Catharina en de andere in de parochie Sint-Johannes en Stefanus. Tegelijkertijd werd de beweging ook naar Leuven uitgebreid. Zes maanden na de eerste weigering van Parijs bracht Brussel verslag uit over de ontwikkeling van het werk in de Belgische hoofdstad en over de oprichting van een centrale raad, waarvan de grootste wens was een "broederlijke" relatie met het hoofdbestuur in Parijs te onderhouden. Het antwoord was erg koel: de Algemene Raad wilde liever gehoorzaamheid en eenheid zien dan een "broederlijke" relatie. Na lange onderhandelingen (er ging o.a. een Belgische delegatie met Charles Périn en Charles de Villermont naar Parijs), waarbij ook het episcopaat betrokken was, besloten de Belgische conferenties begin 1845 het reglement aan te nemen. Op 4 juni 1845 werden de eerste tien Belgische conferenties door de Algemene Raad in het Sint-Vincentius a Paulogenootschap opgenomen5. Datzelfde jaar werd ook de Bijzondere Raad van Brussel geaggregeerd6.

1.2.

Snelle ontwikkeling

Vanaf de aggregatie verliep de verspreiding van de conferenties over heel België enorm snel. In 1845 werden de eerste conferenties in Doornik en Gent opgericht, in 1846 kwamen Antwerpen en Luik aan de beurt en het jaar daarop Namen. In 1847 telde België 24 4

5

6

Charles de Villermont (1815-1893), in Frankrijk geboren en opgevoed, huwde en vestigde zich in België, na gedurende vier jaar lid te zijn geweest van een Franse Sint-Vincentiusconferentie. In 1842 vroeg hij aan de secretaris-generaal van het Genootschap hem de reglementen en het nodige propagandamateriaal te zenden om de beweging ook in Brussel te stichten. Toen hij het initiatief van Boone vernam, trad hij tot de nieuwe vereniging toe en stelde voor om de erkenning door de Algemene Raad van Parijs aan te vragen. De vraag kan gesteld worden of die aansluiting een gevolg was van een mentaliteitswijziging bij de Belgische vincentianen of uit puur pragmatische overwegingen is gebeurd. De tweede mogelijkheid is de meest waarschijnlijke, vermits voorzitter de Gerlache in een toespraak van 8 december 1845 vooral de praktische voordelen van de aansluiting benadrukte, nl. de kracht van een grote universele katholieke organisatie en vooral de deelname aan de aflaten die Paus Gregorius XVI in 1845 aan de leden had verleend. Ook de volgende jaren viel geen mentaliteitswijziging te bespeuren. Op de algemene vergadering van de Brusselse conferenties van 1850 stelde de Gerlache als eerste doel de morele bevoogding van de armen om de sociale rust te bewaren. De persoonlijke vervolmaking van de leden kwam slechts op de tweede plaats. Tot het ontstaan van de Centrale Raad van Brussel in 1856 hield de Bijzondere Raad van Brussel zich trouwens ook bezig met conferenties buiten Brussel.


conferenties, die steun gaven aan meer dan 2000 arme gezinnen. Stilaan begon het SintVincentius a Paulogenootschap zich ook buiten Europa, vooral in Amerika en Afrika, uit te breiden. De Algemene Raad van Parijs dreigde de controle over al die conferenties te verliezen en stelde daarom per land een Hoofdraad in, die de conferenties en bijzondere raden verenigde. In België werd de Hoofdraad in 1850 officieel in Brussel geïnstalleerd, hoewel hij reeds sinds 1845 functioneerde. De eerste voorzitter werd baron Etienne de Gerlache7. Vooral in de provincies Oost- en West-Vlaanderen nam het aantal SintVincentiusconferenties de volgende jaren sterk toe. Om de zaak onder controle te houden werden de conferenties en bijzondere raden van beide provincies vanaf 1855 overkoepeld door een nieuw orgaan: de Centrale Raad van Gent. Die beslissing werd in Gent met veel ceremonieel gevierd: het was immers de eerste maal dat buiten Frankrijk een centrale raad werd opgericht. In 1856 werden centrale raden gesticht in Brussel, Antwerpen, Luik en Doornik, in 1861 in Namen, in 1865 in Brugge, in 1867 in Aarlen en in 1871 tenslotte in Hasselt8. In 1870 telde België 460 conferenties met 7.000 leden en 14000 bezochte families. Op het einde van de negentiende eeuw nam België (na Frankrijk uiteraard) op wereldvlak de eerste plaats in wat het aantal conferenties betreft, namelijk 780, tegenover 267 in Duitsland, 210 in Spanje, 150 in Italië, 129 in Oostenrijk en 113 in Engeland. Bij zijn uitbreiding werd het Sint-Vincentius a Paulogenoot-schap sterk gesteund door het episcopaat, dat herhaaldelijk stelde dat elke Belgische parochie een conferentie moest hebben. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog kende het Belgische SintVincentius a Paulogenootschap zijn historisch hoogtepunt met 1.300 conferenties, 20.000 actieve leden en 24.000 bezochte families. België had op wereldschaal hiermee proportioneel ruimschoots het hoogste aantal conferenties per inwoner, nl. één conferentie per 6.000 inwoners.

1.3.

Doelstellingen

Twee grote doelstellingen stonden centraal bij het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. Enerzijds wilde men door spirituele en materiële bijstand de moraliteit en het kerkelijk en godsdienstig leven van de armen aanmoedigen. Anderzijds was er het aspect van de zelfheiliging: de leden zagen de caritas tot de armen als hét middel bij uitstek tot individuele zelfheiliging. "Dieu comme but, les pauvres comme moyen" was het devies: niet louter uit menslievendheid of medelijden ging de vincentiaan de armen bezoeken, maar omdat hij via hen dichter bij God kon komen.

7

8

Etienne de Gerlache (1785-1871), baron en magistraat, werd in 1831 tot voorzitter van het Nationaal Congres gekozen en in 1832 tot voorzitter van het Hof van Cassatie benoemd. Later verliet hij de politiek. In zijn historische geschriften kwam de katholieke traditionalistische staatsman aan het woord: de bestaansgrond van de Belgische natie lag in het katholicisme en in het koningschap. In de jaren 1860 was de Gerlache voorzitter van de Katholieke Congressen van Mechelen. De Centrale Raad van Brussel was officieel een volwaardige centrale raad, maar in de praktijk werden zijn werkzaamheden door de Hoofdraad uitgevoerd. Pas in 1871, na het overlijden van de Gerlache, die tegelijkertijd voorzitter was van de Hoofdraad van België en van de Centrale en Bijzondere Raden van Brussel, kwam hierin verandering: zijn opvolger, de Gentenaar Joseph de Hemptinne, delegeerde het voorzitterschap van de Centrale Raad van Brussel aan Charles de Villermont, waardoor de Centrale Raad voor het eerst onafhankelijk ging werken.


1.4.

Piramidale structuur

Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap behoorde duidelijk tot het organisatiekatholicisme dat in de negentiende eeuw zo sterk opbloeide. Zeer nauwkeurig en tot in de kleinste details werden de regels van het Genootschap vastgelegd en voor alle niveaus van de organisatie verplicht gesteld. Dat had een grote efficiëntie tot gevolg, maar ook een sterke hiërarchische en piramidale structuur. Op het laagste niveau van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap vinden we de conferenties. Die zijn meestal per parochie georganiseerd en vormen voor de hulpbehoevende families de belangrijkste instelling in het organisatorische geheel van het Genootschap9. Op het niveau van de conferenties wordt immers daadwerkelijk aan armenzorg gedaan10. De organisaties worden per grootstad of plattelandsarrondissement overkoepeld door een bijzondere raad, die de acties van de verschillende conferenties coördineert11. Op een derde niveau vinden we de centrale raad, die de verschillende bijzondere raden en conferenties van een bisdom of een provincie verenigt. De centrale raad heeft een dubbele functie: enerzijds speelt hij een bemiddelende rol tussen de hoofdraad en de bijzondere raden en conferenties, anderzijds heeft hij een advies- en controlefunctie door via de bijzondere raden richtlijnen en raadgevingen te verstrekken aan de lokale conferenties. Per land bestaat er ook een hoofdraad als contactorgaan tussen de Algemene Raad van Parijs en de lagere raden en conferenties. De hoofdraad heeft echter ook een zekere onafhankelijkheid en kan binnen de perken van het algemeen reglement een eigen nationale politiek voeren. Aan het hoofd van het internationaal georganiseerde SintVincentius a Paulogenootschap staat tenslotte de Algemene Raad, gevestigd in Parijs. Uiteraard is de rol van de Algemene Raad essentieel voor de koers van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. Vooral in de negentiende eeuw ging er een enorme invloed van uit, via de omzendbrieven die de algemene voorzitter regelmatig aan de conferenties stuurde.

1.5.

Leden

Van bij zijn stichting kreeg het Sint-Vincentius a Paulogenootschap een zeer grote autonomie van de paus. Bovendien was het de eerste katholieke lekenorganisatie die een kardinaal-beschermheer in Rome had (vanaf 1851). Over het lekenkarakter van de organisatie werd steeds streng gewaakt: geestelijken konden wel lid worden, maar geen bestuursfunctie waarnemen. Men kan dan ook stellen dat door het ontstaan van het SintVincentius a Paulogenootschap het monopolie van de geestelijkheid op het vlak van de liefdadigheid definitief werd doorbroken. Dat nam uiteraard niet weg dat er zeer nauwe contacten bestonden tussen de kerkelijke hiërarchie en het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. 9

10

11

In Brussel werd in 1892 een zeer belangrijke interparochiale conferentie opgericht, namelijk de "conférence du Sacré Coeur". Ze hield zich bezig met de zogenaamde "pauvres honteux" of "détresses cachées": mensen die een welstellend leven hadden geleid, vervolgens verarmd waren en hun armoede angstvallig voor de gemeenschap verborgen hielden. Tussen de oprichting van een conferentie en de aanvaarding door de Algemene Raad lag meestal een periode van zes maanden. Reden hiervoor was dat de jonge conferentie in een soort stageperiode moest bewijzen dat ze wel levenskrachtig genoeg was en zich aan de regels wilde conformeren. Zo werd de aggregatie van heel wat conferenties vertraagd omdat ze slechts tweewekelijks vergaderden (terwijl de Algemene Raad absoluut hield aan de wekelijkse vergadering). De laatste jaren is de betekenis van die bijzondere raad in de organisatie van de SintVincentiusvereniging sterk afgenomen.


Artikel 1 van het reglement omschrijft in brede zin de voorwaarden om lid te worden van het Genootschap: "Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap neemt in zijn midden alle jonge katholieke mannen op - in welk land zij zich ook bevinden -, die zich willen verenigen door gebeden en deelneming aan dezelfde werken van christelijke naastenliefde"12. Het was dus een exclusief mannelijke aangelegenheid: vrouwen maakten er geen deel van uit. Ze konden enkel, mits een regelmatige financiële steun, weldoensters worden. Bij de Brusselse conferenties bestonden twee mogelijkheden om lid te worden: ofwel werd men voorgesteld door twee leden en dan was er geen enkel probleem, ofwel stelde men zichzelf voor, maar in dat geval werd een grondig onderzoek gedaan naar handel en wandel. In de praktijk telde het Genootschap vijf soorten leden. De werkende of actieve leden maakten de eigenlijke leden uit. Zij deden het veldwerk: armenbezoek en andere liefdadigheidswerken. Enkel zij woonden de wekelijkse conferentievergaderingen bij. De ereleden, leden-begunstigers of steunende leden waren mannen die zich om één of andere reden (meestal tijdsgebrek of gezondheidsproblemen) niet actief konden inzetten, maar die het Genootschap financieel of moreel wilden steunen. Ze betaalden jaarlijks een aanzienlijke bijdrage en werden op de algemene vergaderingen, op de feesten en op de religieuze manifestaties van het Genootschap uitgenodigd. Corresponderende leden of buiten-leden waren vincentianen die verhuisden naar een plaats waar geen conferentie bestond. Ze bleven met het Genootschap in contact door regelmatig te corresponderen met de bijzondere raad of conferentie waar ze het dichtst bij in de buurt woonden. Daarnaast waren er nog de betrachtende leden of aspirant-leden. Dat waren jongeren onder de achttien, die, zodra ze die leeftijd hadden bereikt, werkend lid werden. Tenslotte had men de studenten-leden, die in hun college of aan de universiteit een eigen conferentie oprichtten. Behalve de leden hadden de meeste conferenties ook nog inschrijvers of donateurs. Ze waren geen lid, maar sympathisant en verbonden zich tot een regelmatige bijdrage.

1.6.

De hoofdactiviteit: het huisbezoek

De voornaamste activiteit van de werkende leden bestond in het bezoeken van arme gezinnen. In principe gebeurde dat steeds door twee vincentianen. In eerste instantie wonnen de bezoekers twee soorten inlichtingen in over het arme gezin. Eerst en vooral werd de stoffelijke staat van het gezin bekeken: samenstelling, leeftijd, beroep, gezondheidstoestand, dagloon, wekelijkse huishuur en onderhoud van de woning. Vervolgens werd de zedelijke staat van het gezin onderzocht: onderwijs van de kinderen, aanwezigheid van een aparte slaapplaats voor de kinderen, religieuze praktijk van het gezin en tenslotte de oorzaken van de armoede. De inlichtingen werden nauwkeurig genoteerd en op de volgende conferentievergadering besproken. Vervolgens werd beslist of de familie werd aangenomen. Om de plichtsgetrouwe armen niet te ontmoedigen, kwamen bepaalde personen niet in aanmerking voor steun, b.v. onverbeterlijke dronkaards, "beroepswerklozen" en armen die buitenechtelijke betrekkingen hadden. Het bezoek aan behoeftige alleenstaande vrouwen werd meestal overgelaten aan de vrouwelijke caritatieve organisaties, zoals de Dames van Barmhartigheid. Tijdens het wekelijks bezoek verleenden de vincentianen zowel materiële als morele bijstand aan de families. Het Klein Handboek van het Genootschap bepaalde dat de bezoeker eerst 12

De omschrijving "jonge katholieke mannen" heeft uiteraard met de stichting van het Genootschap in Parijs te maken (de oudste stichter was 23 jaar). In de praktijk werden ook oudere mannen toegelaten. Meer nog: zijn hele geschiedenis door heeft het Sint-Vincentius a Paulogenootschap tegen de vergrijzing van zijn leden moeten vechten.


op de christelijke plichten van de armen moest wijzen. Bovenal moest hij echter de arme appreciëren, naar zijn problemen luisteren en voor hem bidden. Uiteindelijk was het niet de verbetering van de levensomstandigheden die de vincentiaan ertoe aanzette zijn armen te bezoeken, maar de verzekering van zijn eeuwig heil. De materiële bijstand bestond in de eerste plaats uit broodbons, waarmee de arme families bij welbepaalde bakkers terecht konden. Daarnaast werden ook andere voedselbons uitgedeeld, zoals vleesbons. Naast voeding werd ook vaak in kleren en kolen voorzien. Slechts zeer uitzonderlijk gaf de bezoeker geld aan de arme gezinnen en indien het toch gebeurde werd de besteding ervan nauwkeurig nagegaan. Pas in de jaren '60 van deze eeuw werd komaf gemaakt met het bonnensysteem en ging de gedachte veld winnen dat de behoeftigen niet mochten worden beledigd en zelf wel konden uitmaken wat ze nodig hadden. Een andere belangrijke activiteit van de conferenties was de ziekenzorg, meestal door de bijzondere raden georganiseerd. Zo zette de Bijzondere Raad van Brussel een heel systeem van dokters en apothekers op waar de armen gratis werden bediend.

1.7.

De nevenactiviteiten: patronaten en goede werken

De activiteiten van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap bleven niet tot huisbezoeken beperkt: op korte tijd bouwden de vincentianen een stevig netwerk van patronaten en goede werken uit. Op die manier pasten ze artikel 2 van hun reglement, "dat geen enkel liefdewerk als vreemd aan het Genootschap mag aangezien worden" op zeer consequente wijze toe. De vincentianen streefden naar een totaalpastoraal: er kon na 1845 geen kerkelijk-weldadig initiatief meer worden genomen of er zat een vincentiaan in de raad van bestuur. Grosso modo kunnen we de nevenactiviteiten in drie categorieën indelen. Ten eerste was er de spirituele steun. Hier moeten we eerst en vooral de patronaten vermelden, die uitsluitend op de jeugd waren gericht. De vincentianen wilden niet enkel scheefgegroeide toestanden rechttrekken, maar de arbeiders van jongs af aan bij de hand nemen en behoeden voor materieel en moreel verval. De Bijzondere Raad van Brussel richtte in 1856 een patronaat voor leerjongens op met als voornaamste activiteiten bidden, spelen en leren. Opvallend aan het reglement van het patronaat was dat naast de religieuze en morele aspecten, ook het sociale aspect werd benadrukt: de bestuurders van het patronaat moesten er over waken dat de leerjongens door hun baas goed werden behandeld en de nodige rust kregen. Bovendien werd aan het werk een spaarkas verbonden, om de jonge arbeiders van in het begin de goede gewoonte van het sparen aan te leren13. Naast de patronaten waren er ook goede werken voor volwassenen. Zo werd in 1857 te Brussel het Werk van Sint-Jozef opgericht met als doel arbeiders op te vangen die hun zondagsplicht verwaarloosden. In 1858 voegde men een spaarkas aan het werk toe, opdat de arbeiders in de zomer geld zouden kunnen wegleggen voor het dode seizoen14. Om de arbeiders aan te moedigen om naar het Werk van Sint-Jozef te komen werd met financiële voordelen gewerkt. Aanwezigheid op de bijeenkomsten leverde premies op. Als de arbeider die premie spaarde in de spaarkas van het Werk, kreeg hij er nog een premie bovenop. Op die manier creëerde het Sint-Vincentius a Paulogenootschap een kloof tussen vrome en spaarzame arbeiders en anderen, die zich niet interesseerden voor het Werk. De Bijzondere Raad van Brussel nam ook nog heel wat andere initiatieven: een zondagsschool voor volwassenen (°1856), het Werk der Militairen (°1856), het "Oeuvre de l'observation du Dimanche" (°1856), een 13 14

Zie ABR, 4.1.1., annex aan de vergadering van 25 oktober 1856. "Habituer la classe ouvrière à l'épargne, c'est l'éloigner du vice; c'est par suite, rendre un grand service à la société." ABR, 4.1.4., citaat uit een brief van algemeen voorzitter A. Pagès aan de voorzitter van de Bijzondere Raad van Brussel F. De Peñaranda, 6 mei 1889.


lectuurkabinet en de verspreiding van het religieuze tijdschriftje Allemansgerief (vertaling van de Franse Petites lectures). Naast de spirituele steun deed het Sint-Vincentius a Paulogenootschap ook aan materiële noodverlening. Zo organiseerde de Bijzondere Raad van Brussel de Kleerkamer der Armen, het Werk van Sinterklaas der Armen, het Banket van de Eerste Communie en het Soepcomité. Tenslotte was er de sociale dienstverlening, waarmee het Sint-Vincentius a Paulogenootschap aan de onmondigheid en hulpeloosheid van de arbeidersklasse tegemoet kwam. De Bijzondere Raad van Brussel richtte in 1861 een Secretariaat der Armen op, dat de ongeletterde arbeiders hielp bij het beantwoorden van officiële en van persoonlijke correspondentie. In 1872 werd aan het Secretariaat een inlichtingenbureau toegevoegd, waar de arbeiders adressen van goede katholieke werkgevers konden krijgen. In het begin van de twintigste eeuw speelde het Secretariaat een essentiële rol bij het wegwijs maken van de arbeiders in de nieuwe sociale wetten.

1.8.

Financiën

De hulp aan de arme gezinnen en de oprichting van patronaten en goede werken brachten uiteraard heel wat financiële behoeftes met zich mee. Als religieuze privé-instelling financierde het Sint-Vincentius a Paulogenootschap al zijn initiatieven zelf15. De geheime omhaling aan het einde van de vergaderingen, door het reglement verplicht, was de zekerste bron van inkomsten voor de conferenties en raden. Daarnaast waren er de aanzienlijke bijdragen van de ereleden en de inschrijvers. Een derde bron van inkomsten vormden de giften van privé-personen en -instellingen (b.v. banken). Er waren ook de legaten, die vooral in de twintigste eeuw erg belangrijk werden. Tenslotte nam het Genootschap nog allerlei initiatieven om de kas te vullen: liefdadigheidssermoenen en -concerten, tombola's, loterijen, fancy-fairs. Opvallend is ook dat er (in Brussel althans) een sterke solidariteit bestond tussen de arme en rijke conferenties. Vooral de Bijzondere Raad van Brussel had het soms financieel erg moeilijk, omdat hij meestal de verschillende nevenwerken financierde. Bovendien gaf hij jaarlijks subsidies aan de conferenties16, extra financiële steun aan de armste conferenties en onderhield hij de lokalen van het Genootschap (waar ook de Centrale Raad van Brussel en de Hoofdraad gebruik van maakten). Daarnaast was de Bijzondere Raad van Brussel ook actief bij speciale gebeurtenissen: in 1863 kreeg Ierland, verarmd door drie opeenvolgende misoogsten en door de Amerikaanse burgeroorlog, aanzienlijke financiële steun; in 1866 werd schitterend werk geleverd bij de cholera-epidemie in Brussel; in 1870 werd een veldhospitaal opgericht voor de slachtoffers van de Frans-Duitse oorlog; in 1885 werd in volle crisis een massale solidariteitsactie voor de werkloze arbeiders op touw gezet.

15

16

Pas sinds het midden van de jaren '80 van deze eeuw ontvangt de Sint-Vincentiusvereniging overheidssubsidies. Via die subsidies oefende de Bijzondere Raad van Brussel trouwens een vorm van controle uit over de conferenties. Elke conferentie kreeg immers een andere som toebedeeld, afhankelijk van twee factoren: aanwezigheid van de voorzitter van de conferenties op de tweewekelijkse of maandelijkse vergaderingen van de Bijzondere Raad en stiptheid bij het inleveren van de maandelijkse financiële verslagen en de jaarlijkse activiteitenrapporten. Op die manier werden actieve en stipte conferenties beloond en inactieve en slordige gestraft


1.9.

Politiek karakter

Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap was in wezen a-politiek: op de vergaderingen mocht niet over politiek worden gesproken, om de geest van broederlijkheid tussen de leden niet te verstoren. In principe stonden de conferenties open voor mensen van alle politieke strekkingen. De filosofie hierachter was: hoe uiteenlopender het rekruteringsmilieu, hoe groter de inspanning om broederlijk met elkaar overeen te komen en bijgevolg ook hoe hechter het samenhorigheidsgevoel17. Sommige leden maakten carrière in de politiek (o.a. Charles Woeste18), maar er werd streng op toegezien dat ze het Genootschap niet voor hun kar spanden. Bovendien was er een onverenigbaarheid tussen een hoge functie in de hiërarchie van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap en een politieke loopbaan. Zo hebben Joseph de Hemptinne (1822-1909) en Jules Lammens (1822-1908), respectievelijk directeur en hoofdredacteur van het ultramontaanse dagblad Le Bien Public, die een zeer actieve campagne tegen de vrijmetselarij waren begonnen, onder druk van de Algemene Raad in 1859 ontslag moeten nemen als voorzitter en secretaris van de Centrale Raad van Gent. Toch moet gezegd worden dat in de praktijk het Sint-Vincentius a Paulogenootschap in de negentiende eeuw een belangrijke politieke rol speelde. De partijvorming was immers zodanig toegespitst op het religieuze dat godsdienst en politiek onlosmakelijk verbonden waren. De openbare liefdadigheid was bijvoorbeeld grotendeels in liberale handen. Het armenbezoek en de patronaten waren in het kader van de partijstrijd tussen katholieken en liberalen ideale instrumenten voor het katholieke beïnvloedingsproces. Vooral in de patronaten werden kinderen en jonge volwassenen van jongs af aan doordrongen van de katholieke ideologie met een openlijke afkeuring van de liberale en socialistische doctrines. Interessant is ook de vaststelling dat de vincentiaanse armenzorg in Gent intensiever werd tijdens de Schoolstrijd (1879-1884), toen de liberale politiek een reële bedreiging voor de Kerk inhield19.

1.10.

Paternalisme

Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap was tijdens de negentiende eeuw ongetwijfeld het voornaamste katholieke liefdadigheidswerk. Het was een typisch voorbeeld van het negentiende-eeuwse katholieke paternalisme, dat het sociale probleem als een armoedeprobleem benaderde. Tegen de natuurlijkheid en de onafwendbaarheid van de armoede moest niet worden ingegaan, vermits ze inherent was aan het leven zelf. Een christelijke arme moest zich onderwerpen aan Gods wil en hopen op betere tijden in het hiernamaals. De leden van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap zagen zichzelf fundamenteel als beschermers en als behoeders van de sociale rust20. De oorzaken van de sociale onrust lagen niet in de 17

18

19

20

Zie Instruction sur les règles à suivre dans la formation des conférences de la société de Saint-Vincent de Paul. In Manuel de la société de Saint-Vincent de Paul, Brussel, 1852, p.127. Charles Woeste (1837-1922), advocaat en katholiek politicus, werd op 28 februari 1863 lid van de Brusselse Conferentie Sint-Joost-ten-Noode. Van 1868 tot 1874 was hij directeur van de Revue générale. In 1874 werd hij volksvertegenwoordiger en in 1884 minister van Justitie. Zie J. VAN RAEMDONCK, Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap te Gent (1870-1890), Leuven, 1986, (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), p. 180. "Le propre de la Société de St.-Vincent de Paul n'est point d'aller à la recherche des solutions des grands problèmes qui se rapportent à l'existence même de l'ordre social et qui, de nos jours, préoccupent les esprits les plus éminents." In Manuel de la Société de Saint-Vincent de Paul, Parijs, 1958, p. 162 (omzendbrief van 1 november 1847 van algemeen voorzitter M. Gossin aan al de leden).


sociaal-economische toestanden, maar in de opkomende democratie en in de ontkerkelijking van de lagere standen. Eigenlijk was het Sint-Vincentius a Paulogenootschap in zijn bezoektactiek maatschappijbevestigend: de bestaande sociale constellatie werd niet in vraag gesteld, maar zelfs onderbouwd, vermits de ergste wantoestanden door de beperkte maar toch tastbare steun werden weggewerkt. Hierbij valt op te merken dat het Sint-Vincentius a Paulogenootschap door zijn stichter Fréderic Ozanam helemaal niet paternalistisch bedoeld was. Hij eiste in zijn geschriften in de eerste plaats structurele veranderingen (o.a. een arbeidersloon in functie van de samenstelling van het gezin en niet in functie van de geleverde arbeid)21. De ideeën van Ozanam werden echter in de negentiende eeuw verkeerd begrepen, zodat het Genootschap zuiver paternalistisch werd. Pas vanaf 1950 kon het Genootschap dat imago moeizaam van zich afwerpen.

1.11.

De gevolgen van de encycliek Rerum Novarum

De encycliek Rerum Novarum (1891) veranderde niets fundamenteels aan de werking en de geest van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. De meeste vincentianen zagen in de moderne katholieke arbeidersbeweging vooral een bondgenoot tegen het opkomend socialisme. De sociale functie die het Genootschap tegenover de arbeidersklasse vervulde, werd nu geleidelijk overgenomen door het nieuwe net van mutualiteiten en sociale werken, zodat de vincentianen zich nu nog sterker gingen toeleggen op hun morele en religieuze taak. Fundamenteel is wel dat er een kloof ontstond tussen de nieuwe sociale werken ("de mutualisten") en het Sint-Vincentius a Paulogenootschap ("de oude paternalisten"). De nieuwe sociale werken waren niet maatschappijbevestigend: de sociale en politieke emancipatie van de arbeider was hun doel. Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap daarentegen benaderde de sociale problematiek nog steeds vanuit een paternalistische visie22. Hoewel het ledenaantal en de activiteiten van het Genootschap zeer sterk stegen in de periode 1891-1913, had de paternalistische vincentiaanse spiritualiteit na 1891 haar beste tijd gehad: het Genootschap groepeerde vooral nog conservatieve elementen van de katholieke burgerij en dreigde een anachronisme te worden.

21

22

"Het is niet voldoende de hulpbehoevende dag aan dag bij te staan. Men moet het kwaad aan de wortel uitroeien en door verstandige hervormingen de oorzaken van de sociale nood wegnemen" en "De grootste Christenen zelfs hebben zich vergist door te menen, dat zij hun plichten tegenover hun naasten hadden voldaan wanneer zij voor de hulpbehoevenden zorg hadden gedragen, alsof er niet een onmetelijke klasse bestond, die niet hulpbehoevend was, doch arm, die geen aalmoezen wenste, maar instellingen." Uitspraken van Ozanam, geciteerd door nationaal secretaris Alfons VAN IMPE bij zijn toespraak gehouden te Tilburg op 19 december 1961 en te Gent op 1 april 1962, gepubliceerd onder de titel Sociale rechtvaardigheid en naastenliefde, p.7. Zie ook E. DUTHOIT, La pensée sociale de Frédéric Ozanam. In Ozanam. Livre du Centenaire, Parijs, 1913, p. 341-372. Een kleine groep vincentianen o.l.v. Arthur Verhaegen (1847-1917) twijfelde sterk aan de paternalistische formules. Die christen-democratische stroming vormde echter slechts een kleine minderheid in het Genootschap. Zie ook S.H. SCHOLL, Christen-democratische arbeidersorganisaties. In S.H. SCHOLL (red.), 150 jaar Katholieke Arbeidersbeweging in België. 1789-1939, deel 2, Brussel, 1963, p. 236.


2. 2.1.

Evolutie van 1914 tot heden De crisisjaren (1914-1945)

De Eerste Wereldoorlog was een zeer moeilijke periode voor het Belgische Sint-Vincentius a Paulogenootschap. Vele voorzitters van conferenties en raden werden door de bezetter gevangen genomen en gefusilleerd23. De meeste Belgische conferenties waren totaal verlamd: ze mochten niet vergaderen zonder voorafgaande toestemming van de bezetter en konden door gebrek aan financiële middelen en voedsel hun families niet langer steunen. Na de oorlog verliep het herstel erg moeizaam; het elan van het begin van de eeuw was duidelijk gebroken. Vele katholieken vroegen zich af welk nut het Sint-Vincentius a Paulogenootschap nog had: het aantal armen daalde immers zeer snel door het steeds beter uitgebouwde net van de sociale zekerheid. Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap kreeg het bovendien steeds moeilijker om katholieken aan te trekken onder het oude motto "Dieu comme but, les pauvres comme moyen"24. In 1931 was het aantal conferenties teruggevallen tot 937 (in 1913: 1.300), het aantal leden tot 12.500 (in 1913: 20.000) en het aantal bezochte families tot 12.800 (in 1913: 24.000). De zware economische crisis van de jaren '30 luidde een licht herstel in voor het Sint-Vincentius a Paulogenootschap: aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog was het aantal conferenties opnieuw gestegen tot 975 en het aantal bezochte families tot 17.524; het aantal leden daarentegen nam verder af tot 9.608. De spiritualiteit van het Genootschap evolueerde tijdens het interbellum slechts heel licht. Hoewel de paternalistische grondtoon bleef overheersen, werd op de vergaderingen van de Bijzondere Raad van Brussel (waar al de conferentievoorzitters aanwezig waren) toch zeer veel aandacht besteed aan de nieuwe sociale wetgeving. Deskundige sprekers kwamen uitgebreid de nieuwe wetten (b.v. het pensioenstelsel) uit de doeken doen, zodat de conferentieleden konden opkomen voor de sociale rechten van de armen. De vincentianen herdefinieerden hun morele taak: de nieuwe sociale wetten en ontspanningsmogelijkheden (sport, radio, film) mochten niet leiden tot een laïcisering van de maatschappij25. In tegenstelling tot in de Eerste Wereldoorlog en ondanks het Duitse verbod om in het openbaar een beroep te doen op de liefdadigheid, was het Sint-Vincentius a Paulogenootschap tijdens de Tweede Wereldoorlog uiterst actief. Het aantal bezochte families steeg van 17.524 in 1939 tot 28.943 in 1944. Een belangrijke reden hiervoor was de nauwe samenwerking met Winterhulp, dat van in het begin van de bezetting ruime subsidies 23

24

25

Emile Stinglhamber, voorzitter van de Centrale Raad van Brussel, schreef in 1915 naar de Algemene Raad: "Certaines conférences du Namurois ont perdu tous leurs membres, vous devinez comment ceux-ci ont succombé." Geciteerd door A. FOUCAULT, La Société de SaintVincent de Paul. Histoire de cent ans, Parijs, 1933, p. 346. "D'excellents chrétiens s'imaginent parfois que l'utilité de notre oeuvre a diminué avec la diminution du nombre de pauvres. Détrompons-les. Rappelons-leur que le but de la société consiste avant tout dans la sanctification des visiteurs par l'exercice de la charité, puis dans la sanctification du prochain." AHR, 4.4., omzendbrief van nationaal voorzitter de Pierpont Surmont de Volsberghe aan al de leden, 8 december 1922. "Ce qui importe c'est que la laïcisation ne s'empare pas de ces moyens de confort de l'existence. Les Catholiques se doivent d'y introduire et de faire prévaloir l'élément spirituel." ABR, 4.1.7., toespraak door nationaal voorzitter P. Charles voor de Bijzondere Raad van Brussel, 15 november 1941.


aan het Sint-Vincentius a Paulogenootschap toekende. Parallel hiermee werkte het Genootschap ook nauw samen met het pas opgerichte Caritas Catholica met het oog op de oprichting van coördinerende parochiale secretariaten onder leiding van de clerus26. De bedoeling van de parochiale secretariaten was vooral de bestaande katholieke caritatieve organisaties te coördineren en daardoor een tegenkracht te vormen tegen de Duitse bezetter en tegen de niet-katholieke caritatieve organisaties. De nauwere band met andere caritatieve organisaties en de grote materiële nood tijdens de Tweede Wereldoorlog leidden ertoe dat de vincentianen zich sterk gingen profileren: herhaaldelijk benadrukte de leiding het "anders zijn" en het "surplus" van het Genootschap door haar geestelijke dimensie.

2.2.

Strijd om vernieuwing (1945-1970)

De spectaculaire sociaal-economische ontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog en de uitbouw van een verzorgings- en welzijnsstaat dwongen de vincentianen ertoe de oude vormen van liefdadigheidsbeoefening definitief te verlaten en een nieuwe weg in te slaan. Bovendien riep het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) op tot oecumenisme en tot een innerlijke vernieuwing van de Kerk. De leek (en dus ook de vincentianenbeweging) kreeg hierbij een essentiële rol toebedeeld. Eén van de grote problemen van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap was het stereotiepe beeld dat de publieke opinie van de gemiddelde vincentiaan had: de vermogende burger die aan armenzorg deed met als enig doel zichzelf de eeuwige zaligheid te verschaffen. De Belgische leiding van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap deed alles om dat negatieve beeld te corrigeren. In de eerste plaats werd de sociale rol van het Genootschap zoveel mogelijk onderstreept27. Bovendien werd op elk negatief artikel over de vincentianen onmiddellijk gereageerd28. Tenslotte verspreidde de Belgische Hoofdraad in 1960 de brochure De Vincentiaan: wat kan hij antwoorden?, opgesteld door de Hoofdraad van Nederland. In die brochure werden een aantal veel voorkomende verwijten aan het Sint-Vincentius a Paulogenootschap en de mogelijke antwoorden die de leden erop konden geven, opgesomd. Een nog groter probleem van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap was de vergrijzing van zijn leden. De voorzitters van de conferenties en raden bleven meestal tientallen jaren in functie, zonder dat ze een opvolger vonden. Te weinig jongeren werden lid van het Genootschap, wat onvermijdelijk leidde tot inertie en gebrek aan dynamisme. Om de doorstroming naar de jeugd gemakkelijker te laten verlopen, keurde de Belgische Hoofdraad in 1964 een resolutie goed waarin aan de voorzitters van de conferenties en raden werd gevraagd hun mandaat na vijf jaar ter beschikking te stellen en het slechts in geval van absolute noodzaak te verlengen. Verder werden de jongeren aangespoord om leidende

26

27

28

Vooral nationaal voorzitter Paul Charles, die tijdens het begin van de oorlog ook voorzitter was van het Verbond der Werken voor Hulpbetoon en der Medisch-Sociale Diensten van Caritas Catholica, drong sterk op die samenwerking aan. Zo schreef De Standaard in oktober 1957 dat priester Daens de eerste was om voor de arbeiders het recht op pensioen te eisen. Nationaal secretaris Alfons Van Impe liet prompt een rechtzetting verschijnen, waarin hij stelde dat Fréderic Ozanam dat recht reeds in 1840 verdedigde (op een ogenblik dat er van Marx en Daens nog geen sprake was). Zie AHR, 4.1., kranteartikel van oktober 1957. Zo werd krachtig geprotesteerd tegen een artikel in Raak, maandblad van de KWB (januari 1953), waarin het Genootschap op de korrel werd genomen. Zie AHR, 8.6., brief van 31 januari 1953 en volgende.


functies in de conferenties en raden op zich te nemen29. De resolutie van 1964 kon echter het probleem niet oplossen: tot op heden zoeken oudere voorzitters vaak vruchteloos naar een opvolger. Naast de beperking van de duur van de mandaten probeerde de Belgische Hoofdraad ook zoveel mogelijk jongerenconferenties op te richten, maar ook hier was het succes erg klein. Terwijl de doorbraak naar de jongeren niet al te best lukte, was dit wél het geval met de doorbraak naar de Derde Wereld. De Belgische Hoofdraad hield zich vooral bezig met de Centraal-Afrikaanse landen Zaïre, Rwanda en Burundi, waar in het begin van de jaren '60 een aantal conferenties werden opgericht. De samenwerking verliep met een systeem van "koppelingen" ("jumelages") tussen een Belgische en een Afrikaanse conferentie30. De bedoeling was in de eerste plaats regelmatige contacten (persoonlijke en per brief) te creëren tussen de conferenties en een speciale band van broederlijkheid te scheppen. Daarnaast konden de Belgische conferenties ook regelmatig materiële hulp zenden. De spirituele dimensie kwam dus voor de materiële, maar de nood van de Afrikaanse conferenties was zo groot dat algauw de materiële hulpverlening ging overheersen. In 1969 waren er 38 koppelingen gerealiseerd met Rwandese conferenties, 28 met Burundese en 5 met Zaïrese31. Een ander essentieel punt in de vernieuwing van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap was de nauwere samenwerking met andere katholieke caritatieve organisaties op nationaal en parochiaal vlak. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was reeds een vorm van samenwerking ontstaan in de vorm van parochiale secretariaten, maar die waren kort nadien verdwenen. Het gevolg was dat op het einde van de jaren '50 de verschillende katholieke organisaties niet met elkaar, maar naast elkaar werkten. Bovendien verweten vele parochiepriesters de Sint-Vincentiusconferenties hun afzijdigheid van het parochieleven. Om hierin verandering te brengen startten vanaf het begin van de jaren '60 o.l.v. Caritas Hulpbetoon onderhandelingen tussen de drie grote katholieke caritatieve vrijwilligersorganisaties: het Sint-Vincentius a Paulogenootschap, het Wederzijds Hulpbetoon (vroeger: Dames van Barmhartigheid) en Louise de Marillac32. Na het Tweede Vaticaans Concilie gaf kardinaal Suenens aan nationaal voorzitter Pierre Struye de Swielande zelfs te kennen dat hij een samensmelting wenste tussen de drie organisaties. De onderhandelingen verliepen echter moeizaam: zowel bij de heren als bij de dames was er veel verzet van de achterban. De Belgische Hoofdraad vroeg op 23 mei 1967 aan de Algemene Raad wat hij van de fusie-idee vond. Op 13 juni 1967 kwam een klaar en duidelijk antwoord van algemeen voorzitter Pierre Chouard: "Je pense qu'il n'est pas difficile de coordonner nos actions dans l'amitié chrétienne, mais de telle sorte que ce ne soit jamais une fusion dépersonnalisante pour chaque groupe à coordonner. Méditez bien ces derniers mots! C'est cette sorte de dépersonnalisation qu'il faut éviter avant tout33." Die brief betekende de doodsteek voor de onderhandelingen. De vincentianen en het Wederzijds 29

30

31 32

33

Ook in 1956 werd in de Hoofdraad over de beperking van de duur van de mandaten gediscussieerd, toen echter zonder concrete gevolgen. Zie AHR, 13.3. De term "koppelingen" ("jumelages") werd bewust boven de term "peetschap" ("parrainage") verkozen om het wederzijds karakter van de samenwerking te onderstrepen. Zie AHR, 13.2.2. Het Wederzijds Hulpbetoon, reeds in 1617 gesticht door Vincentius a Paulo, is eigenlijk de vrouwelijke tegenhanger van de Sint-Vincentiusvereniging. Louise de Marillac, opgericht in 1949, is een caritatieve organisatie van jonge vrouwen van 18 tot 30 jaar uit alle sociale milieus met als voornaamste activiteit het armenbezoek. We kunnen dus stellen dat het de vrouwelijke tegenhanger vormt van de vincentiaanse jongerenconferenties. Zie AHR, 13.1.1./3, brief van algemeen voorzitter Pierre Chouard aan nationaal voorzitter Pierre Struye de Swielande van 13 juni 1967.


Hulpbetoon slaagden er nog wel in van 1968 tot 1971 het gemeenschappelijk tijdschrift In Dienst/Au Service uit te geven, maar ook dat initiatief moest wegens gebrek aan succes worden stopgezet. Wat de concrete armenzorg betreft, was er in de periode 1945-1970 een belangrijke verschuiving waar te nemen. De paternalistische liefdadigheidsbeoefening werd geleidelijk opzij geschoven. Zo verdween het bonnensysteem in de jaren '60. Ook de morele bevoogding van de armen ging stilaan tot het verleden behoren. Hoewel het familiebezoek nog steeds centraal stond, deden de vincentianen nu ook aan nieuwe vormen van dienstverlening: er werden vakantiekampen en jeugdspeelpleinen voor kinderen uit de grootsteden georganiseerd34; er kwam interesse voor bijzondere categorieën hulpbehoevenden zoals ex-gevangenen, mentaal gehandicapten, gastarbeiders, oudere en langdurige werklozen; speciale acties voor slachtoffers van natuurrampen werden op touw gezet35... Naast de materiële steun, bleef ook het persoonlijk contact met de hulpbehoevenden essentieel: door de ontwikkeling van de verzorgingsstaat was er immers een verschuiving van materiaal-armen naar contact-armen. Grosso modo kunnen we zeggen dat de periode 1945-1970 voor het Sint-Vincentius a Paulogenootschap een zeer boeiende periode was. Zowel bij de Algemene Raad als bij de Belgische Hoofdraad was er een sterke drang naar vernieuwing. Vanaf 1947 organiseerde de Algemene Raad om de drie jaar een Internationale Algemene Vergadering in Parijs, waar over de uitdagingen en problemen van het Genootschap werd gediscussieerd. Ook in België was het debat geopend: er werden ideeën geopperd, denkpistes uitgeprobeerd, discussienota's uitgewisseld... Jammer genoeg werden al die boeiende discussies vooral aan de top van het Genootschap gevoerd en stroomden ze niet door naar de basis (de conferenties)36.

2.3.

Nieuwe openheid en levenskracht (1971-1992)

In de periode 1971-1992 waren er twee maatschappelijke fenomenen die voor de SintVincentiusvereniging van belang waren. In de eerste plaats was er de nawerking van de kerkelijke en sociale vernieuwingen die in de jaren '60 waren ingezet. Die resulteerden in de revolutionaire nieuwe regel van 1973. Ten tweede was er de economische crisis, die de nood aan een vereniging als die van de vincentianen opnieuw acuter maakte én heroriënteerde. Essentieel en revolutionair was de nieuwe regel van de Sint-Vincentiusvereniging, die in september 1973 op de Internationale Algemene Vergadering van Dublin werd gestemd en die het oude reglement van 1835 - dat nog dateerde van de stichting van het Genootschap verving37. De in Dublin aangenomen formule beoogde zowel eenheid als soepelheid: men 34

35

36

37

De Bijzondere Raad van Brussel kocht in 1963 een vakantiecentrum in Porcheresse, waar armere mensen gedurende enkele weken zeer goedkoop op vakantie kunnen. Zo waren er grootscheepse acties voor de slachtoffers van de overstromingsramp in België en Nederland van 1953 en van de mijnramp in Marcinelle van 1956. "En al is de Sint-Vincentiusvereniging - hier en elders - in volle evolutie, toch wordt ons genootschap nog al teveel beschouwd als verouderd en voorbijgestreefd. Nog al teveel medebroeders staan stug en nukkig aan de verkeerde kant van de sociale barrière." Toespraak door nationaal secretaris Alfons Van Impe gehouden te Tilburg op 19 december 1961 en te Gent op 1 april 1962, gepubliceerd onder de titel Sociale Rechtvaardigheid en Naastenliefde, p. 7. Reeds op de Internationale Algemene Vergadering van 1967 in Parijs waren de deelnemers het erover eens geworden dat het oude reglement dringend moest worden aangepast. Daarom werd bij wijze van overgangsmaatregel een "experimentele regel" goedgekeurd, die vanaf 1968 in België werd toegepast en die in 1973 in zijn definitieve vorm werd gegoten.


beperkte zich tot het afkondigen van enkele fundamentele grondbeginselen, die de "keure" van de Internationale Sint-Vincentiusvereniging vormden. Aan iedere hoofdraad werd dan verder de zorg overgelaten om zijn eigen regel op te stellen met inachtneming van de plaatselijke gebruiken en omstandigheden. In 1976 voltooide de Belgische Hoofdraad de nationale regel van ons land. De nieuwe internationale "keure" bracht twee fundamentele innovaties. Ten eerste stelde de Sint-Vincentiusvereniging zich in de toekomst open voor mensen uit alle godsdiensten en confessies38. In de praktijk komt het erop neer dat in landen met een gemengde bevolking ook protestanten, orthodoxen, anglicanen en zelfs islamieten of boeddhisten worden opgenomen in de overwegend katholieke conferenties. Ten tweede rekende de SintVincentiusvereniging definitief af met haar paternalistisch verleden: voor het eerst werd de term "rechtvaardigheid" in de regel opgenomen en werd er expliciet gesteld dat de Vereniging streefde naar sociale veranderingen39. De Belgische nationale regel van 1976 was vooral een explicitering van de internationale "keure". Op organisatorisch vlak vielen echter enkele wijzigingen te noteren, waarvan de belangrijkste ongetwijfeld de oprichting van de commissies in de schoot van de Hoofdraad was. Die commissies kregen elk een thema toegewezen zoals jeugd, spiritualiteit, hulp aan de Derde Wereld, vorming van de leden, financiën, tijdschrift, public relations40. Door de commissies kon vanaf het midden van de jaren '70 op nationaal vlak veel efficiënter worden gewerkt, vermits elke commissie uit een beperkte groep specialisten bestond. Een andere essentiële vernieuwing van het begin van de jaren '70 was de openstelling van de Sint-Vincentiusvereniging voor vrouwen41. In 1977 werd voor het eerst een vrouw voorzitter van een centrale raad42. Op dit ogenblik telt de Belgische SintVincentiusvereniging ongeveer 65% mannen en 35% vrouwen. De economische crisis van de jaren '70 en '80 zorgde voor een evolutie in de sociale aanpak van de Vereniging. Net als vroeger wordt er nog steeds aan directe hulp gedaan via het huisbezoek. Daarnaast wordt nu echter veel meer aan structurele hulpverlening op lange termijn gedaan: preventief werk, studie en verbetering van de sociale wetgeving, aandringen op structurele veranderingen bij de overheidsinstanties... In het kader hiervan is er voor het ogenblik op nationaal vlak ook een juridische ploeg werkzaam, die advies geeft aan sociale probleemgevallen. Vanaf het begin van de jaren '80 werd een nieuwe vorm van hulpverlening in het leven geroepen via de zogenaamde spillen. Een spil is eigenlijk een 38

39

40

41

42

"De Sint-Vincentiusvereniging staat open voor allen die hun geloof willen beleven in liefde en hulp aan hun medemens. In sommige landen kunnen de omstandigheden rijp zijn om nietkatholieke christenen en niet-christenen, die de beginselen van de Vereniging onderschrijven, als lid op te nemen." Zie punt 3 van het deeltje Oorsprong en geest van de Grondbeginselen van de Sint-Vincentius a Paulovereniging (te vinden in het tijdschrift Dienen, september-oktober 1976, p. 3-6). "De Vereniging tracht in een geest van rechtvaardigheid en naastenliefde de geestelijke en lichamelijke nood van de medemens door een persoonlijke inzet te verlichten en op te heffen" en "De Vereniging tracht de nood niet alleen te verzachten, maar ook de oorzaken ervan op te sporen en op te heffen. Zij oefent haar activiteiten uit ten bate van iedereen, ongeacht geloof, overtuiging, ras, afkomst of stand." Respectievelijk punt 1 en 4 van het deeltje Oorsprong en geest van de Grondbeginselen... (cfr. vorige voetnoot). Zie Interne organisatie van de raden, onderdeel van de Praktische organisatie van de Nationale regel van de Sint-Vincentius a Paulovereniging in België (te vinden in het tijdschrift Dienen, september-oktober 1976, p. 7-24). Reeds op het einde van de jaren '60 werden enkele vrouwen toegelaten tot de Vereniging, maar pas vanaf 1970 kan men van een doorbraak spreken. In dat jaar werd Nicole Bastin voorzitter van de Centrale Raad van Namen.


vincentiaans centrum, dat permanent openstaat voor mensen in nood. De werking ervan is dubbel: mensen in nood kunnen zelf naar de spil toekomen en de werknemers en vrijwilligers van de spil sporen zelf hulpbehoevenden op. De spillen, die de vroegere bijzondere raden vervangen43, staan in nauw contact met de conferenties: de adressen van sommige mensen die in de spillen terechtkomen, worden doorgegeven aan de lokale conferenties, die zich dan verder met het probleem bezighouden. Omgekeerd kunnen de lokale conferenties voor ingewikkelde sociale problemen een beroep doen op de spillen. De vincentiaanse centra worden ook voor andere doeleinden gebruikt zoals alfabetiseringscursussen, vluchtelingenopvang, een tweedehands kledingwinkel, een volksrestaurant... De dynamiek van de Sint-Vincentiusvereniging, die in de jaren '80 vooral in Wallonië en in Brussel voelbaar was, vindt nu ook in Vlaanderen navolging. Zo zijn vanaf 1991 in Limburg de "vliegende conferenties" opgestart. De bedoeling is dat de "vliegende conferenties" uit de grenzen van hun parochie breken en zich ook bezighouden met naburige parochies, waar geen conferentie bestaat44. Al die nieuwe initiatieven, en vooral dan de permanente spillen, brengen enorme financiële behoeften met zich mee. Die worden zoveel mogelijk door initiatieven zoals tombola's en tentoonstellingen opgevangen. Sinds twee à drie jaar is er nu ook een nationale mailing: bedoeling is een groot aantal mensen (± 300.000) per brief te sensibiliseren en tot steun te bewegen. Samenvattend kunnen we zeggen dat de crisis van de Sint-Vincentiusvereniging die in 1914 begon, pas definitief in het begin van de jaren '70 werd bezworen. Essentieel hierbij was de nieuwe "keure" van de Vereniging van 1973, die een nieuwe openheid en dynamiek creëerde. Op dit ogenblik bestaat de Sint-Vincentiusvereniging uit ongeveer 500 conferenties met 5000 leden. Ze onderscheidt zich op twee punten van de meeste andere socio-caritatieve organisaties. Ten eerste is er het "generalisme": iedereen wordt geholpen, ook diegenen die overal elders uit de boot vallen. Ten tweede is er de evangelische bewogenheid. Het aloude devies "Dieu comme but, les pauvres comme moyen" is geëvolueerd naar "Christo in pauperibus": in de arme herkent de vincentiaan Christus. Vroeger stond de plaats van de vincentiaan in zijn liefde tot God centraal; vandaag draagt de vincentiaan, bekleed met de liefde van God, deze uit naar zijn naaste, in wie hij God terugvindt. Dit post-industriële tijdperk in evangelische zin vermenselijken en vergeestelijken... daar is de actuele vincentiaan mee bezig.

43 44

In de provincies Luik en Namen en in de stad Brussel hebben de spillen intussen de bijzondere raden volledig vervangen. Zie verder Kontakt, tijdschrift van de Sint-Vincentiusvereniging, speciaal nummer van januari 1989 met als thema Hervorming van de Sint-Vincentiusvereniging.


II.

1.

HET ARCHIEF VAN DE HOOFDRAAD VAN BELGIE EN VAN DE CENTRALE EN BIJZONDERE RAAD VAN BRUSSEL

Historische ontwikkeling van het archief

De Belgische Hoofdraad en de Brusselse Centrale en Bijzondere Raad waren van bij hun ontstaan tot op heden in hetzelfde gebouw gehuisvest. Vandaar dat de archieven van de drie raden steeds samen werden bewaard. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze in de loop van de jaren onderling vermengd zijn geraakt. De vele verhuizingen van de drie raden hebben daar zeker toe bijgedragen45. Elke verhuizing houdt een reëel gevaar in voor het voortbestaan van een archief. De verleiding om een deel ervan weg te gooien is steeds erg groot. Ook de gewoonte van voorzitters en secretarissen om hun correspondentie in verband met de Vereniging niet op de zetel van de Vereniging te laten toekomen, maar bij hen thuis, heeft er ongetwijfeld voor gezorgd dat vele waardevolle documenten zijn verloren gegaan. Het gebeurde immers vaak dat na het overlijden van de betreffende personen het archief door de nabestaanden niet aan de Vereniging werd terugbezorgd. Op basis van de verslagboeken van de drie raden, van de briefwisseling en van interviews zijn we erin geslaagd de scharniermomenten in de geschiedenis van het archief te achterhalen. De eerste vermelding van het archief vinden we in het verslag van de Hoofdraad van 2 juli 185746. In december 1871 werd voor het eerst een schifting in het archief doorgevoerd: nationaal secretaris Auguste Beckers en Charles Malingié, lid van de Hoofdraad, kregen de opdracht de archieven die zich in het lokaal van de Perkamentstraat bevonden te triëren met het oog op de verhuis naar de Lange Wagenstraat47. In mei 1910 was de hoeveelheid archief reeds in die mate toegenomen dat de Hoofdraad een bibliothecaris-archivaris aanstelde. Baron Paul Verhaegen, lid van de Hoofdraad en bekend historicus, moest de archieven "klasseren en vervolledigen, zodat ze ter beschikking konden komen van de medebroeders"48. Baron Paul Verhaegen bleef bibliothecaris-archivaris van 1910 tot 1933. Tijdens die periode kreeg zijn archief twee prachtige aanvullingen: bij het overlijden van de nationale voorzitters Gustave Stinglhamber in 1917 en Albéric de Pierpont Surmont de Volsberghe in 1929 werden hun archieven aan de Hoofdraad overgedragen.

45

46

47 48

De drie raden zijn sinds hun ontstaan reeds zes keer verhuisd. De eerste jaren werd vergaderd in het hôtel de Mérode in de Wolstraat. In 1856 verhuisde het Genootschap naar de Perkamentstraat; in 1872 naar de Lange Wagenstraat; in 1905 naar de Miniemenstraat; in 1924 naar de Locquenghienstraat; in 1949 naar de Nijverheidsstraat en tenslotte in 1973 naar de Rogierlaan 45, waar de Hoofdraad van België (nu: Nationale Raad) en de Bijzondere Raad van Brussel (nu: Regionale Raad) nog steeds zijn gevestigd. De Centrale Raad van Brussel functioneert op dit ogenblik niet meer. Op die vergadering werd bepaald dat de aankoopakte van het gebouw in de Perkamentstraat zorgvuldig in het archief moest worden bewaard. Zie AHR, 6.1.1. Zie AHR, 6.2.1., vergadering van het bureau van 17 december 1871. "M. le Président a prié M. Verhaegen de bien vouloir prendre la charge de Bibliothécairearchiviste: nos archives diverses, rapports de conseils du monde entier etc. deviennent de plus en plus importantes. Il serait à désirer que classées et complétées, elles puissent être mises à la disposition des confrères." Zie AHR, 6.1.2., vergadering van 11 mei 1910.


Vooral de archieven van de laatste moeten zeer rijk geweest zijn, vermits ze werden omschreven als "een schitterende inlichtingenbron voor de toekomst"49. De nieuwe sociale wetten die in de jaren '30 in voege kwamen, brachten heel wat bijkomend administratief werk mee voor de Belgische Hoofdraad en voor de Centrale en Bijzondere Raad van Brussel. In 1933 werd dan ook beslist een permanent secretariaat op te richten met een dubbele functie: een sociale, nl. het verstrekken van informatie over de nieuwe sociale wetgeving en een administratieve, o.a. het verzorgen van de briefwisseling, het in orde brengen van de legaten aan het Genootschap en het beheren van het archief50. Na het overlijden van Félix Beckers, eerste titularis van het permanent secretariaat, in 1939, werd het grondig gereorganiseerd. In de eerste plaats kreeg de permanente secretaris naast zijn administratieve taak ook een studietaak: hij moest de jaarrapporten van de conferenties en centrale raden bestuderen en er conclusies voor de toekomst uit trekken. Ten tweede moest hij het reeds bestaande "methodische en heldere klassement" van de archieven verder uitbreiden. Tenslotte moest hij de archiefstukken die zich voordien steeds bij de voorzitter en secretaris van de Hoofdraad bevonden, in het archief samenbrengen (zie bijlage 2). Het is erg jammer dat door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog die goede voornemens niet zijn uitgevoerd. Allicht was dan een groter deel van het vooroorlogse archief bewaard gebleven. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog waren de secretarissen van de drie raden verantwoordelijk voor hun archief. Sommigen gingen daarbij zeer zorgvuldig te werk, anderen zeer slordig. Pas in 1961 werd een nieuw permanent secretariaat opgericht, met aan het hoofd een sociaal-assistente. Grosso modo werden dezelfde functies vervuld als voor de Tweede Wereldoorlog. In de eerste plaats werd er een documentatiebestand opgebouwd over de sociale wetgeving, waar zowel leden van de Sint-Vincentiusvereniging als hulpbehoevenden uit konden putten. Ten tweede was er de administratieve taak, waaronder het archiefbeheer (zie bijlage 3). Op dit ogenblik bestaat het permanent secretariaat nog steeds. Het archief van de Brusselse Sint-Vincentiusvereniging werd in 1983 door Wilfried Wouters, hoofdbibliothecaris van de Brusselse Sint-Lucasschool, "ontdekt". Wilfried Wouters, sterk geïnteresseerd in het ontstaan van de Sint-Lucasscholen en de neogotische architectuur, nam in dat jaar contact op met de Sint-Vincentiusvereniging, die mee aan de basis van het ontstaan van de Sint-Lucasscholen lag. Op aanwijzing van Jacques Dupuis, nationaal secretaris van 1974 tot 1981 en nog steeds actief vincentiaan, ontdekte hij in een kast op de hoofdzetel van de Vereniging, Rogierlaan 45 te Brussel, een groot aantal verslagen kasboeken, gedrukte jaarverslagen, tijdschriften... Hij kreeg de toestemming om een aantal archiefstukken mee te nemen naar de bibliotheek van de Sint-Lucasschool, waar ze van 1983 tot begin 1989 werden bewaard. Het KADOC van zijn kant interesseerde zich vanaf 1985 om twee redenen voor de archieven van de Sint-Vincentiusvereniging51. Ten eerste was er de KADOC-studie De SintLucasscholen en de Neogotiek 1862-1914 (Leuven, 1988), waarvoor de archieven van de Sint-Vincentiusvereniging een belangrijke bron vormden. Ten tweede was er de 49

50 51

"Le Baron Verhaegen dit qu'il a reçu de la famille de notre regretté Président M. de Pierpont, toutes les archives que celui-ci avait réunies. Il a fait un classement méthodique de tous ces documents, confidentiels et délicats parfois, qui constituent pour l'avenir de magnifiques sources de renseignements. Il en fera la remise à M. le Président qui aura à se préoccuper avec le conseil de leur conservation." Zie AHR, 6.1.3., vergadering van 22 juli 1929. Zie AHR, 6.1.3., vergadering van 13 februari 1933. In 1980 verwierf het KADOC reeds het archief van de Centrale en de Bijzondere Raad van Gent. Zie E. DE SCHRIJVER, Inventaris archief van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap te Gent. 1845-1970, Leuven, 1985.


voorbereiding van de tentoonstelling en het boek De Vincentianen in België. 1842-1992. Les Vincentiens en Belgique voor het najaar van 1992. In het kader daarvan nam het KADOC in 1987 contact op met Jacques Dupuis, die de vraag om de archieven van de Hoofdraad en de Brusselse Centrale en Bijzondere Raad in bewaring te geven, een jaar later aan de Hoofdraad voorlegde. Eind 1988 werd de goedkeuring gegeven en in maart 1989 werd het archief, ongeveer 15 strekkende meter, naar het KADOC overgebracht. Daarbij werden ook de stukken gevoegd die zich in de Sint-Lucasschool bevonden. Het verhaal heeft echter nog een staartje... Nadat we het archief hadden geïnventariseerd, gingen we in augustus 1991 naar de zetel van de Hoofdraad in Brussel om er - met het oog op de inleiding van de inventaris52 - een gesprek te voeren met nationaal voorzitter Robert Thonon. Tijdens dat gesprek drukten we er onze verwondering over uit dat er zeer veel hiaten in het archief zaten (zo ontbreken de documenten van de negentiende eeuw bijna volledig). Thonon stelde voor een kleine "zoektocht" door het gebouw te houden. Tot onze grote verbazing ontdekten we in een aantal oude kasten op de derde verdieping en in de kelder nog grote hoeveelheden archief. Bij nader toezien bleek het weliswaar niet om de verdwenen negentiende-eeuwse archiefstukken te gaan, maar om interessante stukken uit deze eeuw, die een organisch geheel met het reeds geïnventariseerde gedeelte vormden. Ook dat archief, ongeveer 10 strekkende meter, werd naar het KADOC overgebracht, waar we het in 1992 in de oorspronkelijke inventaris invoegden.

2.

Oude ordeningsplannen voor het archief53

De geschiedenis van de archiefordening door de Hoofdraad van België kan grosso modo in zes fazes worden ingedeeld. De eerste faze loopt van 1842 tot 1910. Tijdens die faze was de nood aan archiefbeheer nog niet groot: er was nog relatief weinig archief, de verslagen van de vergaderingen en de inkomsten en uitgaven werden zorgvuldig in registers genoteerd en vele stukken werden bij de voorzitter en de secretaris thuis bewaard. Vermoedelijk bestond er in die periode dan ook geen ordeningsplan. De tweede faze beslaat de periode 1910-1940. Allicht is dat de periode dat het archief op de meest zorgvuldige manier werd bewaard. In 1910 werd zelfs in de schoot van de Hoofdraad een bibliothecaris-archivaris aangesteld, die de toenemende stroom archiefmateriaal moest ordenen (cfr. supra). Waarschijnlijk ontwierp hij een ordeningsplan voor de archieven. Jammer genoeg hebben we er geen sporen van teruggevonden op de schaarse archiefstukken die uit die periode werden bewaard. In 1933 werd een permanent secretariaat opgericht, dat zich ook met het beheer van de archieven bezighield. Waarschijnlijk werd tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog het ordeningsplan van bibliothecaris-archivaris Paul Verhaegen toegepast.

52

53

Zie G. BOUSSET, Inventaris van het archief van de Belgische Hoofdraad, de Brusselse Centrale en Bijzondere Raad en een aantal Brusselse conferenties van de SintVincentiusvereniging (1845-1986), Leuven, 1991 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). Een ordeningsplan is een indelingsschema voor een nog te vormen archief. Het mag niet worden verward met het archiefschema, dat een schema is voor de indeling van een reeds gevormd archief.


De derde faze, die samenvalt met het secretarisschap van Joseph Haquin, loopt van 1940 tot 1954 en vormt een soort overgangsfaze. Er bestond geen ordeningsplan: de archiefstukken werden per thema in mapjes geplaatst, maar er beantwoordde geen logisch of numeriek systeem aan. Dat wil niet zeggen dat het archief in die periode niet zorgvuldig werd bewaard. Integendeel, de thematische mapjes waren meestal zeer volledig en als in een bepaalde brief twee thema's werden behandeld, zorgde secretaris Joseph Haquin er steeds voor dat er een kopie van werd gemaakt, zodat de informatie in de twee mapjes aanwezig was54. De vierde faze loopt van 1954 tot 1961. In 1954 werd Alfons Van Impe secretaris. Hij stelde een ordeningsplan op dat tot 1961 met succes werd gebruikt, en dat gedeeltelijk in het archief bleef bewaard onder de titel "Répertoire des dossiers St. Vincent de Paul" (zie bijlage 4). Het was een combinatie van een alfabetisch en een numeriek systeem: alfabetisch in die zin dat de letter van het codesysteem overeenstemde met de eerste letter van het thema waar het op sloeg (b.v.: B.1 = Bulletins abonnements - réclamations; C.1 = Caritas Catholica...); numeriek in die zin dat hij er nog thema's kon aan toevoegen indien nodig. Daarnaast werd er ook een onderscheid gemaakt tussen "administratief" en "historisch" archief: van de hangende problemen werden voorlopige dossiertjes gemaakt (= administratief archief); eens het dossier de administratie geen diensten meer kon bewijzen, werd het naar het historisch archief verwezen. De oprichting van een nieuw permanent secretariaat met als titularis de sociaal-assistente Mia Van Den Brande in 1961 luidde de vijfde faze in (1961-1970). Mia Van Den Brande, ook verantwoordelijk voor het archief, voerde een nieuw decimaal ordeningsplan in (zie bijlage 5). Het grote voordeel ervan was dat ze de negen hoofdcategorieën oneindig kon opsplitsen en verfijnen. Dat was in de jaren '60 noodzakelijk, omdat de Belgische Hoofdraad steeds meer informatie kreeg te verwerken (contacten met andere caritatieve organisaties, toenemende internationalisering, steeds meer congressen...). Een voorbeeld: terwijl in het stelsel-Van Impe maar één nummer was voorzien voor de relaties met de Algemene Raad (nl. C.4), deelde Van Den Brande haar relaties met de Algemene Raad in vier subcategorieën in (nl. 020: Généralités; 021: Correspondance; 022: Documentation; 023: Commandes). De zesde faze loopt van 1970 tot nu. Vanaf 1970 werd het ordeningsplan van Van Den Brande geleidelijk opgegeven en niet door een nieuw vervangen55. Op dit ogenblik werkt het secretariaat opnieuw zoals in de periode 1940-1954: de archiefstukken worden zonder meer per onderwerp in mappen gestoken.

3.

Inventarisatie van het archief

De eerste faze van de eigenlijke inventarisatie was het maken van een plaatsingslijst: de beschrijving van de archiefdossiers en -stukken in de volgorde waarin we ze aantroffen. Tegelijkertijd schoonden we het archief. We verwijderden alle dubbels, alle kopieën en alle blanco-formulieren. We namen ook alle hinderlijke en schadelijke elementen zoals paperclips en nietjes weg. Gezien het belang van het archief moesten we niet veel selecteren: haast alle documenten kwamen voor permanente bewaring in aanmerking. 54

55

Joseph Haquin pleitte er trouwens in zijn briefwisseling met de voorzitters van de Centrale Raden herhaaldelijk voor slechts één thema per brief te behandelen. Zo ontstond soms de grappige situatie dat voorzitters die veel te vertellen hadden op één dag drie verschillende brieven naar de Hoofdraad schreven. Mia Van Den Brande verliet reeds in 1965 de Hoofdraad, maar haar systeem werd tot 1970 strikt toegepast.


De tweede faze was de klasseringsfaze: het samenbrengen van bij elkaar horende dossiers en stukken. Daarbij vormden de verschillende historische ordeningsplannen een probleem. Vermits het grootste gedeelte van het archief van na de Tweede Wereldoorlog dateert, kregen we vooral te maken met de ordeningsplannen van Van Impe en Van Den Brande. Uitgaande van het structuurbeginsel probeerden we de oude orde van het archief zoveel mogelijk te eerbiedigen en - indien nodig - te herstellen. Enkel wanneer de categorieën van de twee ordeningsplannen volledig overeenkwamen, plaatsten we de archiefstukken samen (b.v. in ordeningsplan Van Impe C6 = Conseil Central - Anvers; in ordeningsplan Van Den Brande 040 = Correspondance Conférences et Conseils en Belgique: Anvers). De toepassing van het structuurbeginsel vereiste ook dat we de verschillende, door de archiefvormer samengestelde dossiers, niet "ontmantelden", d.w.z. dat we het dossier zelf niet onderverdeelden in thematische subcategorieën. De inventaris bestaat uit vier delen: het archief van de Hoofdraad, het archief van de Centrale Raad van Brussel, het archief van de Bijzondere Raad van Brussel en het archief van de Bijzondere Raad van Laken en van een aantal Brusselse conferenties. Elk deel weerspiegelt in grote mate de structuur en de hoofdactiviteiten van de vereniging.

4. 4.1.

Belang van het archief Wat is bewaard?

Grosso modo kunnen we zeggen dat het archief van de Belgische Hoofdraad en van de Brusselse Centrale en Bijzondere Raad slechts na 1940 volledig is bewaard gebleven. Het archief van vóór 1940 is helemaal niet homogeen. De voornaamste archiefstukken van die periode zijn ongetwijfeld de handgeschreven verslagboeken van de vergaderingen, die gelukkig intact bewaard zijn gebleven vanaf 185556. Daarnaast zijn ook - schijnbaar toevallig – jaarverslagen, briefwisseling, financiële stukken en ledenlijsten bewaard. De negentiendeeeuwse briefwisseling met de Algemene Raad en met de centrale raden ontbreekt echter. Daarnaast is er ook geen spoor van het rijke archief dat nationaal voorzitter Albéric de Pierpont Surmont de Volsberghe in 1929 aan de Hoofdraad schonk. Ook de archiefstukken van de patronaten en de goede werken die de Bijzondere Raad in de negentiende eeuw ontplooide, zijn verdwenen. Naar de oorzaken van dat ontbreken, kunnen we slechts gissen. Zoals gezegd, is er ongetwijfeld veel archief verloren gegaan bij de verschillende verhuizingen en door de gewoonte van secretarissen en voorzitters om hun archief thuis te bewaren57. Is er daarnaast ook een massale opruimingsactie geweest? Heeft iemand een groot deel van het archief meegenomen? Of is er archief verdwenen op het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen het gebouw van de vincentianen in de Locquenghienstraat gedurende enkele maanden door het Belgisch leger werd bezet?

56

57

Of er ooit een verslagboek heeft bestaan van de eerste vergaderingen van de Hoofdraad van 1842 tot 1855 is onzeker. Jacques Dupuis schreef op 16 oktober 1973 aan een Leuvense studente, die het negentiendeeeuwse archief wou raadplegen: "Nos déménagements succesifs nous ont fait perdre hélas la presque totalité des archives manuscrites anciennes." Zie ABR, 2.2., minuten van uitgaande brieven


Tenslotte moeten we even op het belang van het archief van de Algemene Raad van Parijs wijzen. Tijdens de negentiende eeuw correspondeerden heel wat Belgische conferenties en raden rechtstreeks met die Algemene Raad. Al die briefwisseling is bewaard gebleven. Ook de negentiende-eeuwse briefwisseling van de Algemene Raad met de Belgische Hoofdraad is intact bewaard. Op het KADOC kunnen de kopieën van die briefwisseling worden geraadpleegd58.

4.2.

Mogelijkheden voor de onderzoeker

Ondanks de vele lacunes (vooral vóór 1940) biedt dit archief heel wat mogelijkheden. De verslagboeken van de vergaderingen van de Hoofdraad zijn essentieel voor de geschiedenis van het beleid van de Sint-Vincentiusvereniging59. Op basis van de statistische jaarverslagen kan de kwantitatieve historicus de ledenevolutie bepalen, de evolutie van de inkomsten en uitgaven... De instellingshistoricus zal de evolutie van de machtsstructuren tussen de verschillende bestuursniveaus nagaan. Uiteraard heeft ook de mentaliteitshistoricus een vette kluif aan dit archief: hij kan de geleidelijke verschuiving van paternalisme naar hedendaagse armenzorg bestuderen. Het archief van de Bijzondere Raad biedt dan weer een schat aan informatie voor de sociale geschiedenis van de stad Brussel. Zo kan op basis van de verslagboeken van de vergaderingen het netwerk van conferenties, dat geleidelijk over heel Brussel werd uitgebouwd, worden gevolgd.

58

59

Voor een volledige studie van de Sint-Vincentiusvereniging kan de onderzoeker ook beroep doen op een aantal belangrijke private fondsen zoals het fonds J.B. de Béthune (Marke), het archief Joseph de Hemptinne (Afsnee, microfilm KADOC), het archief Jules Lammens - Arthur Verhaegen (Gent, microfilm KADOC), het archief Ch.A. de Villermont (Boussu-en-Fagne, microfilm KADOC) en P. de Gerlache (Biourge, microfilm KADOC). De historicus is daarbij voor een groot deel afhankelijk van de ijver van de noterende secretaris: in sommige periodes werden de discussies binnen de Hoofdraad nauwkeurig en uitgebreid genoteerd, in andere periodes is de informatie erg mager.


BIJLAGE 1:

Lijst van de voorzitters van de Belgische Hoofdraad en van de Centrale en Bijzondere Raad van Brussel

Hoofdraad van België 1845-1871 :

Etienne-Constantin de Gerlache

1871-1896 :

Joseph de Hemptinne

1896-1902 :

Jean-Fréderic de Peñaranda de Franchimont

1902-1916 :

Gustave Stinglhamber

1917-1929 :

Albéric de Pierpont Surmont de Volsberghe

1929-1938 :

Alfons Halflants

1939-1954 :

Paul Charles

1954-1970 :

Pierre Struye de Swielande

1970-1981 :

Robert Thonon

1981-1986 :

Jean Devroede

1986-

Robert Thonon

:

Centrale Raad van Brussel 1857-1871 :


1871-1880 :

Charles de Villermont

1880-1889 :

Auguste Beckers

1889-1891 :

Lodewijk Halflants

1892-1903 :

Leopold Henry

1903-1927 :

Emile Stinglhamber

1927-1928 :

Georges Van den Rydt

1928-1938 :

Alfons Halflants

1939-1954 :

Victor de Vooght

1954-1956 :

Maurice van de Vyvere

1956-1967 :

Albert Helleputte

1967-1969 :

Alphonse Tuerlinckx

1969-1976 :

Jean Mespreuve60

60

Sinds 1976 functioneert de Centrale Raad van Brussel niet meer.


Bijzondere Raad van Brussel 1845-1871 :


1871-1882 :

Alphonse de Beughem

1882-1901 :

Jean-Fréderic de Peñaranda de Franchimont

1901-1904 :

Gustave Stinglhamber

1904-1926 :

Raymond Charles

1926-1945 :

Félix Henrard

1945

André Terlinden

:

1945-1955 :


1955-1960 :

Raymond Van Belle

1960-1963 :


1963-1969 :

Paul Colmant

1969-1974 :

Jacques Dupuis

1974-1979 :

Jean Detienne

1979-1981 :

Jean Devroede

1982-1987 :

Henri Van Lierde

1987-1992 :

Jean-Pierre Fierens

1992-

Wencesclas De Renesse

:


BIJLAGE 2:

Brief van nationaal secretaris Paul van Steenberghe aan nationaal voorzitter Paul Charles van 4 februari 1940 over de reorganisatie van het permanent secretariaat (Uit Archief Hoofdraad, 5.3.)


BIJLAGE 3:

Omzendbrief van nationaal voorzitter Pierre Struye de Swielande aan al de leden om de oprichting van een permanent secretariaat aan te kondigen (Uit Archief Hoofdraad, 4.16.)


BIJLAGE 4:

Ordeningsplan voor de archieven van de Hoofdraad, gebruikt van 1954 tot 1961 (Uit Archief Hoofdraad, 1.1.)


Aanvulling bij bijlage 4 op basis van aantekeningen in het archief C.16

-

Congo Belge

F.1

-

Familles Recommandées par Conseils, Conférences Divers

G.1 G.2 G.3

-

Groupement de Jeunes Conférences Mixtes Conférences d'Entreprises

I.1 I.2

-

Impôts sur le Capital Insertions au Moniteur

O.1

-

Organisations non Gouvernementales Catholique de Service Sociale

R.1

-

Résultats statistiques des Conseils Centraux et des Secteurs

S.1

-

Souscriptions à des Oeuvres et Publications


BIJLAGE 5:

Ordeningsplan voor de archieven van de Hoofdraad, gebruikt van 1961 tot 1970 (Uit Archief Hoofdraad, 1.2.)


Beknopte bibliografie ART J., Kerkelijke structuur en pastorale werking in het bisdom Gent tussen 1830 en 1914, Kortrijk-Heule, 1977. CELIER L., Fréderic Ozanam, Parijs, 1956. CHLEPNER B.S., Cent ans d'histoire sociale en Belgique, Brussel, 1972. DE MAEYER J., A. Verhaegen. Bijdrage tot de studie van het ultramontanisme (1847-1884), Leuven, 1976 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). DE MAEYER J. (red.), De Sint-Lucasscholen en de Neogotiek. 1862-1914, Leuven, 1988. DE MAEYER J. en WYNANTS P. (red.), De Vincentianen in België 1842-1991 les Vincentiens en Belgique. KADOC-Studies nr. 14. Leuven, 1992. DE RUYCK E., Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. Stichting, bestuur en werking, voornamelijk te Gent (1845-1880), Gent, 1977 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). DE SCHRIJVER E., Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap te Gent (1855-1870), Leuven, 1981 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). DE SCHRIJVER E., Inventaris archief Sint-Vincentius a Paulogenootschap te Gent. 18451970, Leuven, 1985. DUROSELLE J.B., Les débuts du catholicisme social en France (1822-1870), Parijs, 1951. DUTHOIT E., La pensée sociale de Fréderic Ozanam. In Ozanam. Livre du Centenaire, Parijs, 1913, p.341-372. FOUCAULT A., La Société de Saint-Vincent de Paul. Histoire de cent ans, Parijs, 1933. Kontakt (Driemaandelijks tijdschrift van de Sint-Vincentius a Paulovereniging), speciaal nummer met als thema Hervorming van de Sint-Vincentiusvereniging, januari 1989. LAMBERTS E. (red.), De kruistocht tegen het liberalisme. Facetten van het ultramontanisme in België in de 19e eeuw, Leuven, 1984. Manuel de la Société de Saint-Vincent de Paul, Parijs, 1958. REZSOHAZY R., Origines et formation du catholicisme social en Belgique (1842-1909), Leuven, 1985. SCHOLL S.H., 150 jaar katholieke arbeidersbeweging in België (1789-1939), deel 1: Het sociaal-katholicisme (1789-1886) en deel 2: De Christen-Democratie (1886-1914), Brussel, 1963. VAN ASSCHE D., Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap te Gent. 1845-1855, Leuven, 1979 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). VAN IMPE A., Sociale Rechtvaardigheid en Naastenliefde, z.p., (1962). VAN RAEMDONCK J., Het Sint-Vincentius-a-Paulogenootschap te Gent (1870-1890), Leuven, 1986 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling). VANSPAUWEN H., Het Sint-Vincentius-a-Paulogenootschap te Gent 1890-1914, Leuven, 1987 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling).


VERHAEGEN P., Le centenaire des Conférences de St. Vincent et la Belgique. In La Revue générale, jaargang 66, 15 april 1933, p.429-447.

SVaP, nationaal/Brabant/Brussel-Hoofdraad, 32

ARCHIEF VAN DE HOOFDRAAD61

61

Aanvankelijk was de benaming van het hoogste orgaan van het Belgische Sint-Vincentius a Paulogenootschap Opperraad. Vanaf 1912 werd het dan Hoofdraad. Op het einde van 1976 werd de actuele naam aangenomen: Nationale Raad. Wij werken met de oude benaming Hoofdraad omdat het grootste deel van de documenten van vóór 1976 dateert.


1.

Oude ordeningsplannen voor de archieven

1.1.

Répertoire des Dossiers St. Vincent de Paul (niet volledig). (1954). 1 stuk.

1.2.

Classement Conseil Supérieur. (1961). 1 stuk.


2.

Statuten, reglementen en richtlijnen

2.1.

Statuten van het Genootschap, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 2627 mei 1924. Z.d. 2 stukken.

2.2.

Discussie over een statutenwijziging en over de splitsing van de vzw in een Nederlandstalige en een Franstalige vleugel. Briefwisseling, ontwerp-statuten, statuten. 1979; 1981. 1 omslag.

2.3.

Règlement de l'Association de charité sous le patronage de Saint Vincent de Paul, Brussel, 1842. Kopie. Z.d. 1 stuk.

2.4.

Manuel abrégé de la Société de Saint-Vincent de Paul à l'usage des Conférences des Campagnes. 1855. 1 stuk.

2.5.

Règlement abrégé de la Société de Saint-Vincent de Paul éventuellement utilisable en pays de missions. 1953. 1 stuk.

2.6.

Reglement van het Genootschap van den H.-Vincentius-a-Paulo. Z.d. 1 stuk.

2.7.

Internationaal overleg tussen de Hoofdraden van België, Nederland, Luxemburg en Duitsland over de nieuwe experimentele regel van de Vereniging (afgekondigd op 24 oktober 1968 voor een periode van vijf jaar). Briefwisseling, losse nummers tijdschriften, teksten van de nieuwe regel, discussienota's, notities, verslagen, omzendbrief. 1968-1969. 1 omslag.

2.8.

Instruction sur les devoirs des Présidents dans la Société de Saint-Vincent de Paul. 1899. 1 stuk.

2.9.

Conseils sur la Formation des Conférences dans les Etablissements d'Education (gewone en herziene uitgave). Z.d. en 1928. 2 stukken.

2.10.

La Société de Saint-Vincent de Paul. Son but - son origine - son organisation. Par Demandes et Réponses. Z.d. 2 stukken.


3.

Gebeden, breves en liederen

3.1.

Gebeden van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. Z.d. 5 stukken.

3.2.

Breve van Paus Gregorius XVI aan de leden van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap (met o.a. de toekenning van aflaten). 1845. 1 stuk.

3.3.

Liederen van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. 1877; 1903; 1983. 1 omslag.

3.4.

Cantate Saint Vincent de Paul gecomponeerd ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Vereniging (tekst: Claudius Hebrard, muziek: Delphin Balleyguier). 1883. 1 stuk.


4.

Algemene werking

4.1.

Secretariaat. Algemene briefwisseling. 1946; 1950-1981; 1990-1991. 11 omslagen.

4.2.

Briefwisseling van de leden van de Hoofdraad. 1977-1983. 1 omslag.

4.3.

Minuten van uitgaande brieven. 1962-1979; 1981. 18 omslagen.

4.4.

Diverse omzendbrieven, meestal aan al de leden. 1852; 1890-1944; (1968); (1981). 1 omslag.

4.5.

Ontvangen jaarrapporten van de centrale raden en conferenties met bijhorende briefwisseling.

4.5.1.

Van de Centrale Raad van Aarlen. 1940-1962; 1964-1967; 1971. 1 omslag.

4.5.2.

Van de Centrale Raad van Antwerpen. 1936; 1938-1958; 1960-1961; 19631967; 1971. 2 omslagen.

4.5.3.

Van de Centrale Raad van Brugge. 1939-1940; 1942-1967; 1971. 2 omslagen.

4.5.4.

Van de Centrale Raad van Brussel. 1936; 1942-1943; 1945-1964. 1 omslag.

4.5.5.

Van de Centrale Raad van Doornik. 1936; 1938-1964; 1970-1971. 2 omslagen.

4.5.6.

Van de Centrale Raad van Gent. 1936-1951; 1953-1967; 1971. 1 omslag.

4.5.7.

Van de Centrale Raad van Hasselt. 1935-1936; 1938-1964; 1972. 1 omslag.

4.5.8.

Van de Centrale Raad van Luik. 1920; 1942-1943; 1946-1947; 1949-1952; 1954-1967; 1971; 1973. 1 omslag.

4.5.9.

Van de Centrale Raad van Namen. 1934; 1936; 1938-1961. 1 omslag.

4.5.10.

Van de Brusselse conferentie Saints-Jean-et-Etienne-aux-Minimes. 1874-1876. 2 stukken.

4.5.11.

Van de conferenties van Bergen. 1858. 1 stuk.

4.5.12.

Van de conferentie van Waver, 1849; van de conferenties van Zottegem, Dendermonde, Namen, Bergen, Brussel, Antwerpen en Luik, 1850; van de conferenties van Gent, Malmédy, Geraardsbergen, Vilvoorde, Antwerpen, Dendermonde en Luik, 1851; van de conferenties van Nederland, 1850; van de vereniging van Sint-Franciscus Regis van Brussel, 1850-1851; van de vereniging van Sint-Franciscus Regis van Luik, 1851. 1 band.

4.6.

Vergelijkende statistische overzichten van de verschillende centrale raden met bijhorende briefwisseling. 1930-1931; 1933-1945; 1950-1958; 1960-1964. 1 omslag.

4.7.

Samenvattende jaarrapporten van de werking. 1984-1986. 3 stukken.

4.8.

Aggregatie van de conferenties bij de Algemene Raad. Briefwisseling, inlichtingsformulieren. 1949-1961. 1 omslag.


4.9.

Stichting, aggregatie en samenstelling van de Hoofdraad, de centrale raden, de bijzondere raden en de conferenties. Overzichten, lijsten, briefwisseling. 1866; (1872); 1878; (1966); 1969; 1972; 1975. 2 registers en 1 omslag.

4.10.

Overzicht van alle Belgische centrale raden, bijzondere raden en conferenties met hun voorzitter. Steekkaartenstel. Z.d.

4.11.

Overzicht van de adressen van de Belgische vincentianen met vermelding van hun beroep. Steekkaartenstel. Z.d.

4.12.

Overzicht van de buitenlandse hoofdraden met vermelding van adres en voorzitter. 1982. 1 stuk.

4.13.

Jongerenwerking. Briefwisseling, verslagen van vergaderingen, nota's. 19501961; 1965. 1 omslag.

4.14.

Statistische informatie betreffende de jongerenconferenties. 1958-1967. 1 omslag.

4.15.

Aanpassing van de verslagformulieren van de conferenties aan de actualiteit. Oude verslagformulieren, modellen en ontwerpen van nieuwe verslagformulieren, briefwisseling. Z.d.; 1968-1970; 1972-1981. 2 omslagen.

4.16.

Administratieve rondvraag bij de conferenties met het oog op de oprichting van een permanent secretariaat. Omzendbrief, vragenlijst, ontvangen antwoorden, samenvattend rapport. 1961-1963. 1 omslag.

4.17.

Project voor een grootscheepse modernisering van het nationaal secretariaat. 1982. 1 omslag.

4.18.

Weergave van activiteiten in de pers. Diverse persknipsels. 1883; 1887; 19001901; 1905; 1930-1932; 1963; 1965-1966; 1968-1970; 1972-1973; 1981. 1 omslag.


Bestuursfuncties62

5. 5.1.

Benoeming voorzitters van de Hoofdraad. Briefwisseling, verslagen van vergaderingen, omzendbrieven, doodsbrief. 1896; 1902; 1916-1917; 1929; 19381939; 1953-1954; 1964; 1969-1970. 1 omslag.

5.2.

Benoeming trezoriers van de Hoofdraad. Briefwisseling, telegram. 1947; 1958. 1 omslag.

5.3.

Discussie over de benoeming van een algemeen secretaris, verantwoordelijk voor de Hoofraad, de Centrale Raad van Brussel en de Bijzondere Raad van Brussel. Briefwisseling (o.a. sollicitatiebrieven). 1939-1940. 1 omslag.

5.4.

Benoeming van een geestelijke raadgever in de Hoofdraad. Briefwisseling, notities. 1959-1960. 1 omslag.

5.5.

Overlijden van Antoine-Charles Hennequin, Comte de Villermont, vice-voorzitter van de Hoofdraad, voorzitter van de Centrale Raad van Brussel en voorzitter van de conferentie van Sint-Goedele. Lijkrede. 1893. 1 stuk.

62

Zie ook 4.9.


6.

Bestuursorganen

6.1.

Gewone trimesteriële vergaderingen. Verslagen met bijhorende briefwisseling en omzendbrieven.

6.1.1.

1856-1896. 1 register.

6.1.2.

1896-1917. 1 register.

6.1.3.

1917-1937. 1 register.

6.1.4.

1938-1952. 1 register.

6.1.5.

1930-1960. 1 omslag.

6.1.6.

1961-1970; 1972-1976. 1 omslag.

6.1.7.

1977-1983; 1985-1991. 1 omslag.

6.2.

Vergaderingen van het bureau. Verslagen.

6.2.1.

1871-1877. 1 register.

6.2.2.

1871; 1877-1885; 1907-1916. 1 register.

6.3.

Algemene Vergaderingen van alle Belgische conferenties. Verslagen, toespraak. 1845; 1856; 1868; 1891. 5 stukken.


7.

Patrimonium en financiën

7.1.

Beheer van het patrimonium en van de financiën. Financiële overzichten, expertiseverslag, briefwisseling, verslagen van vergaderingen, betalingsbewijzen. 1853-1872; 1898. 1 omslag.

7.2.

VZW Hoofdraad van België van het genootschap van Sint-Vincentius a Paulo. Vergaderingen van het bureau met bijhorend overzicht van de legaten aan het genootschap. Verslagen. 1924-1968. 1 register.

7.3.

VZW Hoofdraad van België van het genootschap van Sint-Vincentius a Paulo. Beheer van het patrimonium. Briefwisseling, jaarlijkse patrimoniumaangiftes, lijsten van aandelen en obligaties met hun beursnotering, testamenten, notities, liquidatieakten, expertiseverslagen, inventarissen, verslagen van vergaderingen, akten, financiële overzichten, betalingsbewijzen, uittreksel uit het Belgisch Staatsblad. 1923-1972. 6 omslagen.

7.4.

VZW Hoofdraad van België van het genootschap van Sint-Vincentius a Paulo63. Ontvangen legaten, alfabetisch geordend door de archiefvormer. Testamenten, briefwisseling, aandelenoverzichten, liquidatieakten, rekeningen, verslagen van vergaderingen, certificaten, notities, doodsprentjes. 1926-1966; 1983. 159 omslagen.

7.5.

VZW Hoofdraad van België van het genootschap van Sint-Vincentius a Paulo. Financiën.

7.5.1.

Registers van inkomsten en uitgaven.

7.5.1.1.

1919; 1923-1947. 1 register.

7.5.1.2.

1947-1959. 1 register.

7.5.2.

Beheer en boekhouding. Briefwisseling, rekeningen, notities, betalingsbewijzen, lijsten van leden van de Hoofdraad, budgetten, betalingsopdrachten, balansen met toelichting. 1930-1946; 1949-1971; 19771980; 1983. 4 omslagen.

7.5.3.

Dagelijkse financiële verrichtingen. Rekeninguittreksels, betalingsbewijzen, briefwisseling. 1953-1966. 1 omslag.

7.5.4.

Bestellingen. Kostennota's met bijhorende briefwisseling. 1960-1970. 2 omslagen.

7.5.5.

Statistisch overzicht van de fiscale attesten voor schenkers. 1984-1985. 2 stukken.

7.6.

Rapport door vice-president baron Paul Verhaegen over de voor- en nadelen van het omvormen van de Belgische conferenties, bijzondere raden en centrale raden in afzonderlijke VZW's. 1932. 1 stuk.

63

Zie ook 7.3.


8.

Relatie met de centrale raden en met de bijzondere raden en conferenties die ertoe behoren

8.1.

Centrale Raad van Aarlen. Briefwisseling, rapporten. (1922); 1940-1966; 1968-1969. 1 omslag.

8.2.

Centrale Raad van Antwerpen. Briefwisseling, uitnodigingen, programma's, lijst van bijzondere raden en conferenties. 1880; 1944-1970; 1972-1978; 19821985. 3 omslagen.

8.3.

Centrale Raad van Brugge. Briefwisseling, rapporten, uitnodigingen. 1929; 1940-1970; 1983. 2 omslagen.

8.4.

Centrale Raad van Brussel. Briefwisseling. 1939; 1943-1969; 1972-1979; 1981-1984. 3 omslagen.

8.5.

Centrale Raad van Doornik. Briefwisseling, toespraken, uitnodigingen, brochures. 1940-1978; 1981-1984. 8 omslagen.

8.6.

Centrale Raad van Gent. Briefwisseling, toespraken, verslagen van vergaderingen, lijst van leden, statuten, activiteitsverslag. 1921; 1941-1958; 19611970; 1983-1985. 2 omslagen.

8.7.

Centrale Raad van Hasselt. Briefwisseling. 1942-1965; 1968; 1983. 1 omslag.

8.8.

Centrale Raad van Luik. Briefwisseling, rapporten, uitnodigingen, notities, nota's. 1857; 1941-1978; 1981-1985. 6 omslagen.

8.9.

Centrale Raad van Namen. Briefwisseling, uitnodigingen, nota's. 1926; 1940; 1970; 1973-1978; 1982-1986. 2 omslagen.

8.10.

Bijzondere Raad van Brussel. Briefwisseling, uitnodigingen, notities. 19441968; 1970; 1981-1986. 5 omslagen.


9.

Relatie met de Algemene Raad van Parijs

9.1.

Algemene briefwisseling. 1939-1940; 1947-1949; 1951-1972; 1975; 19771985. 4 omslagen.

9.2.

Benoeming voorzitters van de Algemene Raad. Briefwisseling, omzendbrieven, notities, verslagen van vergaderingen. 1903-1904; 1913; 1924; 1954-1955; 1968-1969; 1974; 1980. 1 omslag.

9.3.

Algemeen jaarrapport. 1850. 1 stuk.

9.4.

Vergaderingen van de Algemene Raad. Verslagen, dagordes. 1975-1981. 1 omslag.

9.5.

Zaligverklaring van Fréderic Ozanam. Omzendbrieven, affiches, notitie, nota's, briefwisseling. 1925; 1954-1956; 1958; 1960; 1981-1982. 1 omslag.

9.6.

Maandelijkse informatiebrieven (Lettre d'information, vanaf juli 1970 Vincenpaul). 1966-1971. 2 omslagen.


10.

Relatie met buitenlandse raden en conferenties

10.1.

Centrale Raad van Algiers (Algerije). Verslag van de Buitengewone Algemene Vergadering van Noord-Afrikaanse conferenties, Algiers, 16-17 februari 1946. 1946. 1 stuk.

10.2.

Hoofdraad van Argentinië. Losse nummers tijdschrift, ontvangen brief. 1951; 1970-1971. 4 stukken.

10.3.

Hoofdraad van Australië. Ontvangen brief, jaarrapport, reisverslag, sticker. 1971-1973; 1979-1980. 1 omslag.

10.4.

Hoofdraad van Brazilië. Wenskaarten, rapport, briefwisseling. 1971-1972; 1976-1978. 1 omslag.

10.5.

Hoofdraad van Canada en de Centrale Raden van Québec en Montreal. Congresverslagen, briefwisseling, brochures, jaarverslagen, vouwbladen, betalingsbewijzen, affiches, losse nummers tijdschriften. 1959-1960; 1965; 1969-1983. 1 omslag.

10.6.

Hoofdraad van Columbië. Uitgaande brief. 1961. 1 stuk.

10.7.

Hoofdraad van Duitsland. Briefwisseling, uitnodiging, nota's, programma's, rapporten, doodsprentje, vouwblad. 1957-1958; 1960; 1962-1967; 1969; 1971; 1973-1978; 1980. 1 omslag.

10.8.

Hoofdraad van Egypte. Briefwisseling, notitie. 1959. 1 omslag.

10.9.

Hoofdraad van Engeland en Wales. Briefwisseling, programma's, uitnodigingen, rekeningen, vouwblad, telegram, los nummer tijdschrift. 1964; 1966; 1971-1972; 1975; 1977-1980; 1982. 1 omslag.

10.10.

Franse Hoofdraad, diverse Franse centrale raden en conferenties. Briefwisseling, notities, rapporten, losse nummers tijdschriften, omzendbrieven, brochures, congresverslagen, verslagformulier, programma. 1948; 1952-1953; 1956-1959; 1961-1967; 1969; 1971-1983. 3 omslagen.

10.11.

Conferenties van Gibraltar. Briefwisseling, uitnodiging, toespraak. 1960; 1967. 1 omslag.

10.12.

Medebroeder uit Guatemala. Ontvangen brief. 1978. 1 stuk.

10.13.

Conferentie van Haïfa (Israël). Ontvangen brief en wenskaart. 1969; 1976. 2 stukken.

10.14.

Hoofdraad van Ierland. Losse nummers tijdschriften, vouwblad, wenskaarten, briefwisseling. 1962-1964; 1966-1971; 1976; 1978-1981. 1 omslag.

10.15.

Hoofdraad van Italië, de Centrale Raad van Milaan en de Interregionale Raad van Latium, Ombrië, de Abruzen en Molise. Activiteitenrapport, briefwisseling, telegrammen, prentkaart, kranteknipsel, uitnodigingen. 1958; 1960-1963; 1965; 1969; 1971-1981. 2 omslagen.

10.16.

Hoofdraad van Kameroen. Briefwisseling. 1962-1963. 1 omslag.

10.17.

Hoofdraad van Luxemburg. Briefwisseling, persknipsels, uitnodigingen, toespraak. 1958; 1962-1966; 1968-1969; 1975-1976; 1979. 1 omslag.


10.18.

Centrale Raad van Mauritius. Pamflet, naamkaartje, ontvangen brief. 1963; 1972. 3 stukken.

10.19.

Hoofdraad van Nederland. Briefwisseling, discussienota's, notities, uitnodigingen, programma's, losse nummers tijdschriften, vouwblad, congresverslagen, deelnemerslijsten, overzicht van de Nederlandse Hoofdraad, centrale raden, bijzondere raden en conferenties. 1921; 1945-1947; 1952; 1955-1962; 1964-1965; 1967-1969; 1971-1972; 1975-1978; 1980-1981. 2 omslagen.

10.20.

Hoofdraad van Nieuw-Zeeland. Congresverslag, losse nummers tijdschriften, rapport, briefwisseling, discussienota. 1960-1961; 1964-1965; 1970-1971. 1 omslag.

10.21.

Hoofdraad van Oostenrijk. Uitnodiging, programma, ontvangen brief, notitie. 1958; 1977. 4 stukken.

10.22.

Hoofdraad van Peru. Wenskaarten, vouwblad, briefwisseling. 1977-1979; 1981. 1 omslag.

10.23.

Hoofdraad van Portugal. Briefwisseling, los nummer tijdschrift, rapport. 1953; 1961; 1963; 1967-1970; 1973-1974; 1977. 1 omslag.

10.24.

Hoofdraad van Schotland. Briefwisseling. 1964; 1969; 1974. 1 omslag.

10.25.

Hoofdraad van Spanje. Los nummer tijdschrift, briefwisseling. 1967; 1971. 5 stukken.

10.26.

Hoofdraad van Uruguay. Ontvangen brieven en wenskaart. 1971; 1974-1975. 1 omslag.

10.27.

Hoofdraad van de USA. Briefwisseling, wenskaartje, uitnodiging, losse nummers tijdschrift. 1953; 1957; 1960-1961; 1969; 1971; 1977. 1 omslag.

10.28.

Hoofdraad van Vietnam. Briefwisseling. 1971-1972. 3 stukken.

10.29.

Hoofdraad van Zuid-Afrika. Los nummer tijdschrift, briefwisseling. 1956-1957; 1971. 4 stukken.

10.30.

Hoofdraad van Zwitserland en Centrale Raad van Genève. Briefwisseling, pamflet, losse nummers tijdschrift. 1955; 1964; 1968-1969; 1971; 1977-1978; 1981. 1 omslag.


11.

Nationaal tijdschrift

11.1.

Administratie, redactie en reclame. Briefwisseling, rekeningen, rapporten, te publiceren artikels, losse nummers tijdschriften, notities, foto's64. 1927-1928; 1938; 1946-1970. 6 omslagen.

11.2.

Abonnementen en reclamaties. Briefwisseling, notities, rekeningen, lijsten van abonnees. 1947-1948; 1951-1958; 1961-1974; 1979-1984. 4 omslagen.

11.3.

Financieel beheer. Rekeningen, kostennota's, douaneaangiftes, balansen, briefwisseling. 1958-1961. 1 omslag.

11.4.

Nationale enquête naar aanleiding van het te lage aantal abonnementen. Enquêteformulieren, briefwisseling, statistische overzichten, samenvattend rapport. 1958-1959. 2 omslagen.

11.5.

Al dan niet gepubliceerde artikels (vaak uit andere tijdschriften). Toespraken, rapporten, losse nummers tijdschriften, kranteknipsels. 1920; 1937; 1939; 1946-1948; 1950-1951. 1 omslag.

11.6.

Vernieuwd nationaal tijdschrift Dienen/Davantage. Felicitatiebrieven van de bisdommen en de parochies, omzendbrieven. 1971-1972. 1 omslag.

11.7.

Maandschrift (uitgegeven door de Centrale Raad van Antwerpen ten behoeve van de Vlaamse vincentianen) en nieuwe uitgave van het Handboek van de Vereniging. Administratie en redactie, briefwisseling. 1929; 1931-1938. 1 omslag.

64

Bewaard op de Afdeling Audiovisuele Documentatie onder de nummers KFA15253-15256.


12.

Congressen, festiviteiten, bedevaarten en muziekconcerten

12.1.

Internationale Algemene Vergaderingen van de Sint-Vincentiusvereniging

12.1.1.

Parijs, 19-22 juli 1956 met als thema's 'Les Conférences de jeunes: leur recrutement, leur action'; 'Les Conférences mixtes: examen des résultats des expériences autorisées'; 'Manuel: étude de la réédition proposée par le Conseil général' en 'Liaison entre les Conseils supérieurs (conférences) et les Oeuvres Officielles dans chaque pays'. Briefwisseling, verslag, omzendbrieven, deelnemerslijst, uitnodigingen, programma's. 1955-1956. 1 omslag.

12.1.2.

Parijs, 14-17 maart 1960 (samenvallend met het derde eeuwfeest van de dood van Sint-Vincentius a Paulo) met als thema 'Ampleur de la vocation et de l'action de la Société de Saint-Vincent de Paul'. Verslag, rapport, briefwisseling, notities, omzendbrief, deelnemerslijst, programma, uitnodigingen, losse nummers tijdschriften. 1958-1960. 1 omslag.

12.1.3.

Parijs, 22-24 april 1963 (samenvallend met de 150ste verjaardag van de geboorte van Fréderic Ozanam) met als thema 'La charité universelle et la Société de Saint-Vincent de Paul'.

12.1.3.1.

Algemeen. Briefwisseling, notities, programma's, uitnodigingen, vragenlijsten, ontwerp-rapporten, rapporten, verslagen, resoluties, kranteknipsels, deelnemerslijst, losse nummers tijdschrift, foto's65. 1 omslag.

12.1.3.2.

Eerste Commissie: La charité universelle et la Société de Saint-Vincent de Paul au sein de la communauté paroissiale et de la conférence. Briefwisseling, notities, vragenlijst, ledenlijst, verslagen, resoluties, ontwerp-teksten, syntheserapport. 1962-1963. 1 omslag.

12.1.3.3.

Tweede Commissie: 'La charité universelle et la Société de Saint-Vincent de Paul vis à vis des non-catholiques'. Briefwisseling, notities, vragenlijst, resoluties, syntheserapport. 1962-1963. 1 omslag.

12.1.3.4.

Derde Commissie: 'La charité universelle et la Société de Saint-Vincent de Paul vis à vis des pays en voie de développement'. Briefwisseling, vragenlijsten, notities, ontwerp-teksten, werkdocumenten, resoluties, verslagen, discussienota's. 1962-1963. 1 omslag.

12.1.4.

Parijs, 20-24 oktober 1967 met als thema's 'Le règlement; L'Oecuménisme' en 'L'Adaption de la Société au monde moderne'. Briefwisseling, notities, resoluties, programma, rapport, persknipsels, vragenlijst. 1967-1968. 1 omslag.

12.1.5.

Dublin, 8-14 september 1973. Briefwisseling, telegram, rapport, uitnodigingen, notities, persknipsels, verslag, betalingsbewijzen, rekeningen, programma's. 1972-1973. 1 omslag.

65

Bewaard op de Afdeling Audiovisuele Documentatie onder de nummers KFB1436-1441.


12.1.6.

Parijs, 8-11 november 1979 met als thema's 'Rechtvaardigheid en naastenliefde' en 'Ontwikkeling en verbroederingen'. Verslagen, werkdocumenten, syntheserapport, briefwisseling, uitnodigingen, programma's, deelnemerslijsten. 1978-1979. 1 omslag.

12.1.7.

Voorbereiding voor de Internationale Algemene Vergadering met als thema 'L'Eglise des Pauvres' van 1966 (is niet doorgegaan). Briefwisseling, vragenlijsten, losse nummers tijdschriften, persknipsel. 1964. 1 omslag.

12.1.8.

Eerste Europese Vergadering, Amsterdam, 23-26 april 1971. Vragenlijsten, briefwisseling, openingstoespraak, los nummer tijdschrift, rapport. 1969-1971. 1 omslag.

12.1.9.

Tweede Europese Vergadering, Lissabon/Fatima, 29 oktober-1 november 1976 met als thema 'Attitude et action Vincentienne vis-à-vis d'un monde en changement'. Briefwisseling, programma's, werkdocumenten. 1976. 1 omslag.

12.1.10.

Vierde Europese Vergadering, Madrid, 27 april-1 mei 1984 met als thema 'La Société de Saint-Vincent de Paul à la rencontre des nouveaux pauvres'. Programma, deelnemerslijst, briefwisseling, werkdocumenten, notities. 1984. 1 omslag.

12.1.11.

Europees congres, Brussel, 15-17 september 1989. Werkdocumenten, programma, deelnemerslijst. 1989. 1 omslag.

12.1.12.

Internationale bijeenkomst van de Europese voorzitters, Parijs, 1-2 november 1975. Ontvangen brief, verslag, vragenlijst. 1976. 3 stukken.

12.1.13.

Internationale bijeenkomst van de Europese voorzitters, Parijs, 10-11 december 1977. Briefwisseling, werkdocumenten. 1977. 1 omslag.

12.1.14.

Internationale bijeenkomst van de Europese voorzitters, Schwerte, 30 maart1 april 1979. Uitnodiging. 1978. 1 stuk.

12.1.15.

Internationale bijeenkomst van de Europese voorzitters, Basel, 11-13 april 1980. Briefwisseling, werkdocumenten. 1980. 1 omslag.

12.1.16.

Internationale bijeenkomst van de Europese voorzitters, Milaan, 3-5 april 1981. Briefwisseling, nota's, werkdocumenten, programma. 1980-1981. 1 omslag.

12.2.

Internationale congressen van de Vincentianen-jongeren

12.2.1.

Parijs, 7-10 juli 1960 (ter gelegenheid van het derde eeuwfeest van de dood van Sint-Vincentius a Paulo). Briefwisseling, uitnodiging, vragenlijst, programma, rapport. 1960-1961. 1 omslag.

12.2.2.

Amsterdam, 7-9 juli 1961 met als thema 'Apostolische charitas van vandaag en morgen'. Briefwisseling, uitnodigingen, lezingen, deelnemerslijsten. 1961. 1 omslag.

12.2.3.

Köningswinter, 5-8 juli 1962 met als thema 'De Vincentiaanse jeugd en het leven van vandaag'. Briefwisseling, uitnodigingen, toespraken, programma. 1962. 1 omslag.

12.2.4.

Brugge, 18-21 juli 1963 met als thema 'Geen barrière voor de naastenliefde'. Programma, kranteknipsels, briefwisseling, werkdocumenten, rekeningen,


lezingen, deelnemerslijsten, omzendbrieven, rapporten, nota's, brochures, toespraken. 1962-1965. 4 omslagen. 12.2.5.

Dublin, 15-18 juli 1965 met als thema 'Les dimensions missionaires de la Société de St. Vincent de Paul'. Briefwisseling, rapporten, deelnemerslijst. 1964-1966. 1 omslag.

12.2.6.

Assisi, 21-24 juli 1967 met als thema 'La pauvreté aujourd'hui'. Programma, toespraken, briefwisseling, werkdocumenten. 1965-1967. 1 omslag.

12.2.7.

Lissabon, 15-19 augustus 1969 met als thema 'L'adoption de la Société de Saint-Vincent de Paul au monde moderne'. Programma's, briefwisseling, rapporten, toespraken. 1969. 1 omslag.

12.2.8.

Parijs, 18-19 maart 1967 met als thema La jeunesse Vincentienne dans l'après Concile (nationaal congres met Belgische aanwezigheid). Briefwisseling, voorbereidende rapporten. 1967. 1 omslag.

12.3.

Nationale studiedagen (presidentendagen)

12.3.1.

Brussel, 16 oktober 1960 (samenvallend met het derde eeuwfeest van de dood van Sint-Vincentius a Paulo en de H. Louise de Marillac) met als thema 'De caritas blijft bestaan... en zoekt aanpassing' (in samenwerking met het Wederzijds Hulpbetoon en Louise de Marillac). Uitnodigingen, programma's, toespraken, persknipsels, losse nummers tijdschriften, briefwisseling, ontwerpprogramma's, notities, notitieboekje, foto's66. 1959-1962. 1 omslag.

12.3.2.

Brussel, 23 november 1963 (samenvallend met de 150ste verjaardag van de geboorte van Fréderic Ozanam) met als thema's 'Integratie van onze conferenties in het parochiaal leven'; 'Koppelingen met conferenties van CentraalAfrika' en 'Financiering van de Hoofdraad en Tijdschrift'. Briefwisseling, uitnodigingen, toespraken, programma's, ontwerpteksten, notities, persknipsels, los nummer tijdschrift. 1963-1964. 1 omslag.

12.3.3.

Brussel, 19 november 1966 met als thema 'Na het Koncilie ... open caritas'. Inschrijvingskaarten, briefwisseling, persknipsels, notities, verslagen van vergaderingen, uitnodigingen, omzendbrieven, ontwerpteksten, werkdocumenten, deelnemerslijsten, los nummer tijdschrift, toespraken, telegrammen, documentatiemap, foto's67. 1966. 3 omslagen.

12.3.4.

Brussel, 22 november 1970 met als thema's 'Spiritualiteit, traditie, regel'; 'Recrutering, benoeming, methodes'; 'Ontwikkelingslanden en jumelages (koppelingen)'; 'De jongeren en Het tijdschrift'. Briefwisseling, verslagen, werkdocumenten, uitnodiging. 1970-1971. 1 omslag.

12.3.5.

Brussel, 21 oktober 1973. Briefwisseling, uitnodigingen, programma, lijsten van genodigden, deelnemerslijsten. 1973. 1 omslag.

12.3.6.

Brussel, 17 oktober 1976 met als thema 'Voor een vernieuwing van de Vincentianen - een loyaal gewetensonderzoek'. Briefwisseling, uitnodigingen, programma's, inschrijvingsformulieren, notities, werkdocumenten. 1975-1977. 2 omslagen.

66 67

Bewaard op de Afdeling Audiovisuele Documentatie onder de nummers KFA15257-15274. Bewaard op de Afdeling Audiovisuele Documentatie onder de nummers KFB1442-1453.


12.3.7.

Brussel, 4-5 oktober 1980 met als thema 'Bezinning omtrent een nieuwe start'. Vragenlijsten, syntheserapporten, programmabrochure, briefwisseling, uitnodigingen, omzendbrieven. 1979-1980. 1 omslag.

12.3.8.

Brussel, 24 oktober 1987. Rapporten, werkdocumenten. 1987. 1 omslag.

12.3.9.

Brussel, 22 april 1989. Werkdocumenten, rapporten, los nummer tijdschrift. 1989. 1 omslag.

12.3.10.

Eerste Algemene Vergadering van de Nederlandstalige Belgische Vincentianen, Antwerpen, 16 maart 1991 met als thema 'Wat is een levendige Vincentiaanse regio ?' Uitnodiging, programma, plan. 1991. 3 stukken.

12.3.11.

Eerste Algemene Vergadering van de Franstalige Belgische Vincentianen, Namen, 4 mei 1991 met als thema 'Qu'est-ce qu'une région Vincentienne vivante ?' Briefwisseling, programma, werkdocumenten. 1991. 1 omslag.

12.4.

Festiviteiten

12.4.1.

50-jarig bestaan van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap in België, Brussel, 20 november 1892. Verslag, speciaal nummer van Le Patriote Illustré, toespraak door kardinaal Goossens, aartsbisschop van Mechelen. 1892. 3 stukken.

12.4.2.

50-jarig bestaan van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap in Gent, Gent, 5 mei 1895. Verslag. 1895. 1 stuk.

12.4.3.

Eeuwfeest van het ontstaan van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap, Parijs, 19-22 mei 1933 en Brussel, 25 juni 1933. Briefwisseling, uitnodigingen, toespraak, programma's, reisprojecten, menu, kranteknipsels. 1933. 1 omslag.

12.4.4.

Knipselboek samengesteld door secretaris Paul van Steenberghe met documentatie over de vieringen van het eeuwfeest van de geboorte van Fréderic Ozanam (1913) en van het eeuwfeest van het ontstaan van het Genootschap (1933). Kranteknipsels, uitnodigingen, omzendbrieven, rapporten, toespraak van de Franse dominicaan P.M.A. JANVIER Un apôtre au XIXe Siècle, artikel van vice-president baron Paul VERHAEGEN Le centenaire des Conférences de St. Vincent de Paul et la Belgique68. 1912-1913; 1924; 1933. 1 stuk.

12.4.5.

Viering van het Eeuwfeest van de dood van Fréderic Ozanam in Parijs van 1114 september 1953 (in het kader hiervan ook Driejaarlijkse Internationale Algemene Vergadering) en in diverse Belgische centrale raden. Briefwisseling, uitnodigingen, omzendbrieven, deelnemerslijst, verslag, reglement, menu, los nummer krant. 1951-1953. 2 omslagen.

12.4.6.

Viering van de 400ste verjaardag van de geboorte van Sint-Vincentius a Paulo, Brussel, 27 oktober 1981 (met o.a. een eucharistieviering door mgr. Danneels). Briefwisseling. 1981. 1 omslag.

12.4.7.

Viering van de 150ste verjaardag van de Sint-Vincentiusvereniging, Parijs, 2124 april 1983. Uitnodiging, programma, nota's, briefwisseling. 1983. 1 omslag.

68

Verschenen in La Revue Générale, jaargang 66, 15 april 1933, p. 429-447.


12.5.

Bedevaarten en pauselijke audiëntie

12.5.1.

Nationale bedevaart naar de basiliek van Koekelberg, 9 juni 1940 (is niet doorgegaan door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog). Briefwisseling, omzendbrief, briefkaart. 1940. 1 omslag.

12.5.2.

Internationale bedevaart van de vincentianen naar Rome ter gelegenheid van het Heilig Jaar, Rome, 20 juli-1 augustus 1950. Omzendbrieven, programma. 1949-1950. 5 stukken.

12.5.3.

Internationale bedevaart van de vincentianen naar Lourdes ter gelegenheid van de plechtige inhuldiging van het Ozanam-paviljoen aldaar (opgericht door de Vereniging), Lourdes, 2 oktober 1960. Briefwisseling, omzendbrief, uitnodigingen, programma, los nummer tijdschrift. 1960. 1 omslag.

12.5.4.

Nationale bedevaart naar Parijs ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Vereniging in België, Parijs, 4 april 1992. Omzendbrief, voorbereidend rapport. 1991-1992. 2 stukken.

12.5.5.

Audiëntie van de Algemene Raad en van een aantal voorzitters van hoofdraden bij Paus Paulus VI, Rome, 8-9 november 1964. Speciaal nummer van het tijdschrift van de Algemene Raad. December 1964. 1 stuk.

12.6.

Muziekconcerten

12.6.1.

Muziekconcerten georganiseerd door de Hoofdraad. Programma's. 19761981. 1 omslag.

12.6.2.

Interconfessioneel religieus muziekconcert 'Hallelouyah' georganiseerd door de organisatie B'Nai B'Rith met medewerking van de Sint-Vincentiusvereniging. Programmabrochure. 1972. 1 stuk.

12.7.

Aanwezigheid van het Sint-Vincentius a Paulo genootschap op internationale conferenties en tentoonstellingen

12.7.1.

Buitengewone Algemene Vergadering van het Genootschap op de Wereldtentoonstelling in het paviljoen van Civitas Dei, Brussel, 15 juni 1958. Briefwisseling, verslagen van vergaderingen, Herderlijke Brief van de aartsbisschop, deelnemerslijsten, plan, toespraken, tijdschriften, persknipsels. 1956-1958. 3 omslagen.

12.7.2.

Eerste Katholieke Wereldtentoonstelling van de Gezondheid met als thema 'Christendom en gezondheid', Brussel, 27 juli-2 augustus 1958. Briefwisseling, uitnodigingen, brochures, vouwbladen. 1957-1958. 1 omslag.

12.7.3.

Derde Internationale conferentie tegen het Alcoholisme met als thema 'Alcoholisme en Missies', Leuven, 20-22 augustus 1958. Briefwisseling, uitnodiging, vragenlijst. 1958. 1 omslag.


13.

Specifieke beleidsvraagstukken

13.1.

Integratie van de Sint-Vincentiusvereniging in de parochiegemeenschap en parallel hiermee nauwere samenwerking met Wederzijds Hulpbetoon, Louise de Marillac en Caritas Hulpbetoon69.

13.1.1.

Algemene discussie. Briefwisseling, notities, persknipsels, rapporten, werkdocumenten, losse nummers tijdschriften, ontwerp-programma's, verslagen van vergaderingen, uitnodigingen, omzendbrieven, discussienota's. 1955-1970. 4 omslagen.

13.1.2.

Diocesane studiedag met als thema 'Etat de charité' op uitnodiging van mgr. Himmer, bisschop van Doornik, La Louvière, 20 maart 1960. Briefwisseling, losse nummers tijdschrift, programmabrochure, lezing, Mémorial de la Réunion Prosynodale de 1959 van Doornik met als thema 'La charité', vastenmandement van 1960 met als titel L'Entraide Paroissiale door mgr. Himmer. 19591960. 1 omslag.

13.1.3.

Nationale bezinningsdagen van Caritas Hulpbetoon (ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Caritas Catholica) met als thema 'De parochiegemeenschap in dienst van de naaste', Brussel, 12-13 oktober 1963. Briefwisseling, uitnodigingen, programma's, inschrijvingskaarten, toespraken, notities. 1963. 1 omslag.

13.1.4.

Voorbereiding van een gezamenlijke studiedag van de Sint-Vincentiusvereniging, het Wederzijds Hulpbetoon en Louise de Marillac met als mogelijke thema's 'L'Eglise et le Peuple de Dieu' of 'A-t-on encore besoin de nous ?', Brussel, voorjaar 1966 (is nooit doorgegaan). Briefwisseling, ontwerp-vragenlijsten, vragenlijsten, ontwerp-programma's, notities. 1964-1965. 1 omslag.

13.1.5.

Gezamenlijke studiedag van de vincentianen en het Wederzijds Hulpbetoon met als thema 'Plaats van het hulpbetoon in de pastoraal', Brussel, 23 maart 1968. Briefwisseling, uitnodigingen, notities, vragenlijst, lezingen, inschrijvingsstrookjes, verslag, ontwerp-programma's, programma's. 1967-1968. 1 omslag.

13.1.6.

Gezamenlijke studiedag van de Naamse vincentianen en het Naams Provinciaal Comité van Wederzijds Hulpbetoon met als thema 'Collaboration et coordination', Namen, 25 januari 1969. Uitnodiging, programma, vragenlijst, briefwisseling. 1968-1969. 1 omslag.

13.1.7.

Onderhandelingen over de uitgave van een gemeenschappelijk tijdschrift van de vincentianen en het Wederzijds Hulpbetoon (vanaf januari 1968 In Dienst/Au Service)70. Briefwisseling, uitnodigingen, verslagen van vergaderingen, notities, drukproef van een tijdschrift, losse nummers tijdschriften, te publiceren artikels. 1963-1968. 1 omslag.

13.1.8.

Nauwe samenwerking tussen de verschillende socio-caritatieve organisaties in de Brusselse gemeente Sint-Pieters Jette (conferentie Sint-Pieter) (experiment onder leiding van de Hoofdraad). Briefwisseling, statuten. 1963-1964. 1 omslag.

69 70

Zie ook 12.1.3.2.; 12.3.1. en 12.3.2. en 15.5. Het gemeenschappelijk tijdschrift werd uitgegeven tot het einde van 1971.


13.2.

Ontwikkelingssamenwerking en oecumene

13.2.1.

Oprichting van conferenties in Zaïre, Burundi en Rwanda. Briefwisseling, tijdschriften, rapporten. 1937; 1950; 1953-1966. 1 omslag.

13.2.2.

Verbroederingen met conferenties van Zaïre, Burundi en Rwanda. Omzendbrieven, reisverslagen, ontwerp-omzendbrieven, briefwisseling, verslagen van vergaderingen, tijdschriften, rapporten, adressenlijsten, nota's, notities, documentatie71. 1965-1985. 13 omslagen.

13.2.3.

Minuten van uitgaande brieven van Pierre Struye de Swielande, door de Algemene Raad aangesteld als verantwoordelijke voor Midden-Afrika. 19711976. 2 omslagen.

13.2.4.

VZW Hulp aan de Conferenties van Sint-Vincentius a Paulo in de Derde Wereld. Statuten, register van inkomsten en uitgaven. 1971-1979. 3 stukken.

13.2.5.

Werkgroep Oecumenisme, werkzaam binnen de Hoofdraad. Briefwisseling72. 1968-1970. 1 omslag.

13.3.

Beperking van de duur van de mandaten. Verslagen van vergaderingen, briefwisseling, notities, discussienota's, omzendbrieven, toespraken, ontwerpresoluties, resoluties, los nummer tijdschrift73. 1956; 1963-1965. 1 omslag.

13.4.

Hiërarchische structuur van de Vereniging

13.4.1.

Discussie over de hiërarchie en de verhoudingen tussen de Centrale Raad van Doornik en de sectoren enerzijds en de sectoren en de bijzondere raden die ertoe behoren anderzijds (ook: discussie over de oprichting van een Centrale Raad in Charleroi naast de Centrale Raad van Doornik). Briefwisseling, retroakten, discussienota's. 1939-1940; 1942. 1 omslag.

13.4.2.

Discussie over de verdeling van de Bijzondere Raad van Brussel in verschillende sectoren en over de eventuele oprichting van een Centrale Raad voor de Brusselse agglomeratie. Briefwisseling, discussienota's, uitnodigingen, notities, overzicht van de sectoren. 1963-1964; 1966-1968. 1 omslag.

13.5.

Discussie over het toelaten van vrouwen tot de Belgische conferenties. Briefwisseling74. 1956-1958. 1 omslag.

13.6.

De vernieuwingsoperatie (renouveau)

13.6.1.

Nationale enquête over vernieuwing van de vereniging, over spiritualiteit en over de relatie met de Derde Wereld. Vragenlijst. 1976. 1 stuk.

13.6.2.

Hervormingscommissie werkzaam binnen de Hoofdraad (o.a. met het oog op de oprichting van spillen). Uitnodigingen, rapporten, verslagen van vergaderingen, nota's, werkdocumenten, ledenlijst. 1976-1979. 1 omslag.

13.6.3.

"Réunion des sages". Voorbereidend werkdocument. 1985. 1 stuk.

13.6.4.

Vergaderingen van de Belgische spillen. Verslagen. 1987-1989. 1 omslag.

71 72 73 74

Zie ook de nummers 12.1.3.4.; 12.1.6.; 12.3.2.; 12.3.4. en 13.6.1. Zie ook de nummers 12.1.3.3. en 12.1.4. Zie ook nummer 12.3.3. Zie ook nummer 13.1.


13.6.5.

Comité pour l'Etude du Renouveau du Conseil National. Verslagen van vergaderingen, werkdocumenten. 1988; 1990. 1 omslag.

13.6.6.

Bezoek van nationaal voorzitter Robert Thonon aan de centrale raden om ze tot vernieuwing aan te zetten. Omzendbrieven. 1991. 2 stukken.

13.6.7.

Vormingsdagen voor geïnteresseerde leden

13.6.7.1.

Over de rol van de animatoren. Rapporten. 1989. 2 stukken.

13.6.7.2.

Over de vernieuwing van de Sint-Vincentiusvereniging. Rapport. 1989. 1 stuk.

13.6.7.3.

Over de Vincentiaanse spiritualiteit. Rapporten. 1989-1990. 2 stukken.

13.6.7.4.

Over de werking van de OCMW's. Rapport. 1990. 1 stuk.

13.6.7.5.

Over de sociale doctrine van de Kerk. Rapport. 1990. 1 stuk.

13.6.7.6.

Over de geschiedenis van de Sint-Vincentiusvereniging. Werkdocumenten, rapporten. 1990-1991. 5 stukken.

13.6.7.7.

Over de figuur Sint-Vincentius a Paulo. Werkdocumenten, rapporten. 1991. 5 stukken.

13.6.7.8.

Over de figuur Fréderic Ozanam. Werkdocumenten. 1991. 2 stukken.

13.7.

Werkgroep Spiritualiteit werkzaam binnen de Hoofdraad. Brief, notitie75. 1971. 2 stukken.

13.8.

'Wat met de Vincentianen na de Tweede Wereldoorlog ?' Coördinatiecomité werkzaam binnen de Hoofdraad. Rapporten. 1944-1945. 1 omslag.

75

Zie ook nummers 12.3.3.; 12.3.4.; 13.6.1. en 13.6.7.3.


14.

Speciale hulpacties en nieuwe initiatieven

14.1.

Hulpactie voor buitenlandse noodlijdenden en conferenties

14.1.1.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp in de Po-vlakte (Italië). Briefwisseling. 1951-1952. 1 omslag.

14.1.2.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp in Nederland. Briefwisseling. 1953. 1 omslag.

14.1.3.

Voor de slachtoffers van de ramp in Orléansville (Algerije). Briefwisseling. 1954. 3 stukken.

14.1.4.

Voor de slachtoffers van de ramp in Salerno (Italië). Briefwisseling. 1954-1955. 4 stukken.

14.1.5.

Voor de Hongaarse vluchtelingen tijdens en na de opstand. Briefwisseling, notities. 1956-1958; 1964; 1966; 1969. 1 omslag.

14.1.6.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp in Madagascar. Briefwisseling. 1959. 3 stukken.

14.1.7.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp (dambreuk) in Fréjus. Briefwisseling, notities. 1959-1960. 1 omslag.

14.1.8.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Agadir (Marokko). Ontvangen brief. 1960. 1 stuk.

14.1.9.

Voor de slachtoffers van de ramp in Pakistan. Ontvangen brief. 1971. 1 stuk.

14.1.10.

Voor de slachtoffers van de wervelstorm in Honduras. Omzendbrieven. 1974. 2 stukken.

14.1.11.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Friuli (Italië). Briefwisseling, omzendbrieven. 1976. 1 omslag.

14.1.12.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Guatemala. Briefwisseling. 1976. 5 stukken.

14.1.13.

Voor de slachtoffers van de aardbeving op de Filippijnen. Briefwisseling. 1976. 2 stukken.

14.1.14.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Turkije. Briefwisseling, omzendbrieven. 1976. 3 stukken.

14.1.15.

Voor de slachtoffers van de oorlog in Libanon. Briefwisseling, omzendbrieven, persknipsels, stickers, lijst van giften, persberichten, brochures. 1976-1978. 1 omslag.

14.1.16.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Roemenië. Briefwisseling, omzendbrieven. 1977. 1 omslag.

14.1.17.

Voor de slachtoffers van de cycloon op de Antillen. Briefwisseling. 1979-1980. 4 stukken.

14.1.18.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in El Asnam (Algerije). Briefwisseling, omzendbrieven. 1980. 1 omslag.


14.1.19.

Voor de slachtoffers van de aardbeving in Zuid-Italië. Briefwisseling. 1980. 1 omslag.

14.1.20.

Voor de slachtoffers van de droogte in Afrika (o.a. Oeganda). Briefwisseling, lijst van giften. 1980. 1 omslag.

14.1.21.

Voor de oprichting van een bejaardentehuis in Damascus (Syrië). Briefwisseling. 1949. 1 omslag.

14.1.22.

Voor een tehuis voor ontheemde bejaarde mensen in Hamburg en voor een armenhuis in Linz (Oostenrijk). Briefwisseling, notities. 1955-1956. 1 omslag.

14.1.23.

Voor de Japanse conferenties en voor de slachtoffers van de ramp van 1959. Briefwisseling, omzendbrief. 1948-1949; 1953-1959. 1 omslag.

14.1.24.

Voor de Griekse conferentie te Kipsilis (bij Athene). Briefwisseling. 1955. 3 stukken.

14.1.25.

Voor het noodfonds van de Algemene Raad. Briefwisseling, balans. 1961. 5 stukken.

14.1.26.

Voor de actie Solidariteit in Polen. Omzendbrieven, pamflet, tijdschrift. 1982. 5 stukken.

14.1.27.

Vakantie-opvang voor kinderen uit Belfast (in samenwerking met EuroChildren). Briefwisseling, losse nummers van een tijdschrift, lijsten van gastgezinnen, persknipsels, omzendbrieven, deelnemerslijsten, inschrijvingsformulieren. 1978-1980. 4 omslagen.

14.2.

Hulpacties voor Belgische noodlijdenden

14.2.1.

Buitenlandse (vooral Amerikaanse) hulp voor de Belgische slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Briefwisseling, rekeningen, rapport. 1940; 1944-1949. 2 omslagen.

14.2.2.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp in de provincies WestVlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen van 1 februari 1953. Briefwisseling, betalingsbewijzen, notities, statistisch overzicht. 1953. 1 omslag.

14.2.3.

Voor de slachtoffers van de mijnramp in Marcinelle (Henegouwen) van 8 augustus 1956. Briefwisseling, oproepen, betalingsbewijzen, rapporten, lijsten van giften. 1956-1958. 1 omslag.

14.2.4.

Voor de slachtoffers van de schippersstaking van 1975. Briefwisseling, jaarverslag, omzendbrieven. 1975; 1977-1978. 1 omslag.

14.2.5.

Voor de slachtoffers van de overstromingsramp in Willebroek, Ruisbroek, Dendermonde... van 1976. Briefwisseling. 1976. 1 omslag.

14.2.6.

Jaarlijkse Kerstactie ("Noël fraternel"). Omzendbrief, persknipsels, affiches, brochures, briefwisseling, bezinningstekst. 1973-1980; 1988. 9 omslagen.

14.2.7.

Jaarlijkse paasactie. Briefwisseling, persknipsels, omzendbrieven. 1975; 19781979. 3 omslagen.


14.2.8.

Jaarlijkse vakantie-actie "Deel uw vakantie"/"Portage de vacances" (voor kinderen van hulpbehoevende ouders). Briefwisseling, verzekeringspolissen, rekeningen, persknipsels, nota's76. 1975-1981. 7 omslagen.

14.2.9.

Nieuwjaarsviering voor eenzame, gehandicapte of arme mensen. Omzendbrief. 1986. 1 stuk.

14.3.

Actie ten gunste van oudere werklozen. Studie van baron J.M. SNOY et d'OPPUERS, lid van de Hoofdraad, met als titel Het probleem van de Werkloosheid bij bejaarde Arbeiders/Le Problème du Chômage des Travailleurs âgés, rapporten, kranteknipsels, briefwisseling, congresverslag. 1955-1956; 1960. 1 omslag.

14.4.

Discussie over de oprichting van bedrijfsconferenties ("conférences d'entreprises"). Briefwisseling. 1956. 3 stukken.

14.5.

Discussie over de oprichting van een Centre de dépistage des infortunes cachées (naar Frans voorbeeld). Briefwisseling, nota's. 1959. 5 stukken.

14.6.

Jaarlijkse organisatie van een luizenmarkt te Fromeries. Briefwisseling, omzendbrief, affiches, pamfletten. 1974-1977. 1 omslag.

14.7.

Oprichting van het sociaal restaurant Resto-Coop te Molenbeek. Voorstelling van het project. 1984. 2 stukken.

14.8.

Oprichting van het Commando van Sint-Vincentius a Paulo van Molenbeek. Voorstelling van het project, strooibiljet. Z.d. 2 stukken.

14.9.

Oprichting van Les Commandos de la charité des jeunes Vincentiens de la Société de St.-Vincent de Paul. Rapport. Z.d. 1 stuk.

14.10.

Oprichting van een juridisch team met als doel hulpbehoevenden juridisch bij te staan. Rapport. Z.d. 1 stuk.

14.11.

Tussenkomst van de Hoofdraad voor individuele armen. Briefwisseling, nota's, notities. 1936; 1950-1955; 1982-1983; 1986 1 omslag.

14.12.

Tussenkomst van leden van de Hoofdraad in de administratie en voor werkzoekenden (meestal vriendendiensten). Briefwisseling. 1951-1953. 1 omslag.

14.13.

Campagne ter voorkoming van de afsluiting van gas en elektriciteit bij hulpbehoevenden. Rapport77. 1983. 1 stuk.

76 77

Zie ook 14.1.27. Zie ook 17.13.


15.

Relatie en samenwerking met andere religieuze en socio-caritatieve organisaties

15.1.

Action Catholique des hommes. Uitnodigingen, briefwisseling, perscommuniqué, affiche. 1952-1953; 1957. 1 omslag.

15.2.

Jaarlijkse Adventsactie van de Action Vivre Ensemble (behorend tot Caritas Catholica). Inleidende rapporten. 1970. 1 omslag.

15.3.

Algemene Raad der Apostolaatswerken. Briefwisseling, vragenlijsten, programma, notities, kranteknipsel, uitnodigingen, lezingen, lijst van leden, vouwbladen, nota. 1957; 1960; 1965-1967. 1 omslag.

15.4.

Broederlijk Delen (behorend tot Caritas Catholica). Verslagen van vergaderingen, uitnodigingen, vragenlijsten, colloquiumverslag, notities, documentatiemap. 1961-1965; 1967-1968; 1985. 1 omslag.

15.5.

Caritas Catholica. Briefwisseling, uitnodigingen, brochures, omzendbrieven, losse nummers tijdschrift, jaarverslagen, statuten, organogram, activiteitsrapporten, programma, lezingen78. 1940-1956; 1958-1967; 1969-1971. 3 omslagen.

15.6.

Caritas Hulpbetoon, werkgroep Brussel. Ontvangen brieven, Belgisch Staatsblad. 1960. 3 stukken.

15.7.

Centre de Service Sociale. Briefwisseling. 1950-1953. 1 omslag.

15.8.

Comité Central des Oeuvres Pontificales et de l'Association Catholique de St.Pierre. Omzendbrief. 1877. 1 stuk.

15.9.

Comité Général des Marolles. Minuten van uitgaande brieven. 1984. 2 stukken.

15.10.

Conferentie der Internationale Katholieke Organisaties. Verslagen van vergaderingen, uitnodigingen, briefwisseling, lezingen, rapport, werkdocumenten, deelnemingslijsten, congresverslagen, losse nummers tijdschriften. 1949-1953; 1957; 1959-1969; 1971; 1977; 1979; 1981. 2 omslagen.

15.11.

Fondations Charles de Foucauld (Frankrijk). Briefwisseling, los nummer tijdschrift, vouwbladen. 1946. 1 omslag.

15.12.

Forum Belge de la Lutte contre la Pauvreté (o.a. Banque Alimentaire). Rapport, verslag van een vergadering. Z.d. en 1985. 2 stukken.

15.13.

Nationale Actie voor Bestaanszekerheid. Verslagen van vergaderingen, uitnodigingen, briefwisseling, lijsten. 1965; 1967; 1969; 1971-1972; 1975. 1 omslag.

15.14.

Oeuvre des visites et secours aux malades sans famille dans les hôpitaux. Briefwisseling. 1961-1962. 4 stukken.

15.15.

Pax Christi. Omzendbrieven, uitnodigingen, inschrijvingslijsten, rapporten. 1963; 1968-1970. 1 omslag.

78

Dit dossier bevat interessante informatie over de samenwerking tussen de verschillende katholieke socio-caritatieve organisaties tijdens de Tweede Wereldoorlog (o.a. de oprichting van parochiale secretariaten).


15.16.

Rode Kruis van België (o.a. actie S.O.S.-teken voor bejaarden). Briefwisseling, omzendbrieven, steekkaarten, verslag van een vergadering, rode driehoek. 1951; 1965-1966. 1 omslag.

15.17.

Oprichting van de St.-Pieters Hulpstad (Cité secours Saint-Pierre) te Lourdes door Secours Catholique de France. Briefwisseling, vouwbladen, documentatie. 1956. 1 omslag.

15.18.

La Semaine du Vieillard (behorend tot Caritas Catholica). Briefwisseling, uitnodigingen, ontwerp-overeenkomsten. 1950-1951; 1957; 1961. 1 omslag.

15.19.

Télé-dienst (behorend tot Caritas Hulpbetoon Brabant). Briefwisseling, pamfletten. 1960-1961; 1969. 1 omslag.

15.20.

Winterhulp. Briefwisseling, pamflet, omzendbrieven, notities, tabellen, lijsten. 1940-1945. 1 omslag.

15.21.

Andere. Briefwisseling, omzendbrieven, reisverslag, strooibiljetten, rapporten, discussienota, inschrijvingsbulletin, resoluties, toespraak, verslagen van vergaderingen, vouwblad, activiteitsverslagen, losse nummers tijdschriften. 1939; 1942-1943; 1946-1954; 1958-1963; 1966-1971; 1974-1975; 1979; 1983. 2 omslagen.


16. 16.1.

79

Patronaten Union des Patronages. Alfabetisch overzicht van de patronaten met de datum van hun toetreding79. 1891-1934. 1 register.

Op 15 maart 1890 kende Paus Leo XIII nieuwe aflaten toe aan het Sint-Vincentius a Paulogenootschap. De leden van de patronaten konden er slechts van genieten indien ze "ingelijfd werden bij het Genootschap". Dit register bevat dus de data waarop de patronaten zich met het Genootschap verenigden met het oog op het verkrijgen van aflaten.


17.

Studies en rapporten door en over leden van de SintVincentiusvereniging

17.1.

Société de Saint-Vincent de Paul. Un Moyen Puissant d'Action Catholique (uitgegeven door de Algemene Raad). 1910. 1 stuk.

17.2.

J.L.F. DEVAUX, Un étudiant spiritualiste à l'Ecole de Médecine de Paris, après la Révolution de 1830 (over Jules DEVAUX, één van de eerste leden van de Vereniging). (1911 ?). 1 stuk.

17.3.

La visite des Pauvres et la Société de S.-Vincent-de-Paul par un Président de Conférence"80. 1922. 1 stuk.

17.4.

Fréderic Ozanam (Nouvelle Edition, uitgegeven door de Algemene Raad). 1930. 1 stuk.

17.5.

Doctoraatsverhandeling van stichter Fréderic Ozanam, uitgegeven ter gelegenheid van het eeuwfeest van de Vereniging. 1934. 1 stuk.

17.6.

Don Carlo COLOMBO, La société de S. Vincent de Paul dans l'église et les exigences du temps présent. 1957. 1 stuk.

17.7.

La société de Saint-Vincent de Paul (voorstelling van de organisatie, uitgegeven door de Algemene Raad). 1961. 1 stuk.

17.8.

Paul-Vincent FREDERIC, Vocation Vincentienne et justice sociale. 1972. 1 stuk.

17.9.

Paul-Vincent FREDERIC, Etre Vincentien aujourd'hui. 1972. 1 stuk.

17.10.

Jacques SONKES, nationaal animator, Epitre aux Vincentiens. 1980. 1 stuk.

17.11.

Jacques SONKES, Mythe et réalité. 1981. 1 stuk.

17.12.

Jacques SONKES, Changer ... pour servir ! Pour survivre. Werkdocument voor intern gebruik. 1982. 1 stuk.

17.13.

Analyse de la question gaz-électricité (1983-1984). 1984. 1 stuk.

17.14.

La hiérarchie de la Société de Saint-Vincent de Paul. Z.d. 1 stuk.

17.15.

J. GALLEZ en J. SONKES, Les Fondateurs à travers leur action et leurs écrits. Cahiers de Spiritualité Vincentienne 1. Z.d. 1 stuk.

17.16.

(J. SONKES), Evolution du "profil" des travailleurs sociaux. Z.d. 1 stuk.

17.17.

Le combat vincentien pour la charité et la justice. Z.d. 1 stuk.

17.18.

Reeks Sociale bevordering voor individueel en gemeenschappelijk werk. Vincentiaanse monografieën uitgegeven door nationaal animator Jacques Sonkes.

17.18.1.

La pauvreté 'sédimentaire'/De 'sedimentaire' armoede. 1983. 2 stukken.

17.18.2.

De hulp: de hulpverleningsrelatie/L'aide: la relation d'aide. 1984. 2 stukken.

80

De auteur is nationaal voorzitter A. de Pierpont Surmont de Volsberghe.


17.18.3.

Contribution à la restauration des C.P.A.S. (Centres Publics d'Aide Sociale) en Belgique. (1984). 1 stuk.

17.18.4.

De la conférence traditionnelle au G.L.I. (Groupe (organisé) - local d'intervention). 1985. 1 stuk.

17.18.5.

Le logement ou le territoire de l'exclusion sociale. 1985. 1 stuk.

17.18.6.

Un autre aspect de la pauvreté "sédimentaire": la problématique des pauvres honteux. Z.d. 1 stuk.

17.18.7.

Dogmatisme et réalité sociale. Z.d. 1 stuk.

17.18.8.

Essai de méthodologie active et prospective: au delà de l'horizon... Z.d. 1 stuk.

17.18.9.

Pour une meilleure approche... (1976). 1 stuk.

17.18.10.

De (sociaal-medische en culturele) spil: instrument van verandering/Le pivot (socio-medico-culturel): instrument de changement. Z.d. 2 stukken.

17.18.11.

Le système des pivots: spécificité du centre Vincentien. Z.d. 1 stuk.


18.

Documentatie

18.1.

Abbé GALLEZ, kanunnik van de kathedraal van Doornik, Alcoolisme et Pastorale. 1958. 1 stuk.

18.2.

P. NICOLAY, Aux Sources de la charité: célébrations (misvieringen die betrekking hebben op de liefdadigheid). 1964. 1 stuk.

18.3.

L. VAN LIERDE, Pour un véritable apostolat. 1964. 1 stuk.

18.4.

Persoonlijke documentatie van voorzitter Pierre Struye de Swielande. 1965. 2 stukken.

18.5.

Inventaire des organisations de coopération au développement Belgique - Tiers Monde gepubliceerd door het Algemeen Bestuur van de Ontwikkelingssamenwerking. 1971. 2 omslagen.

18.6.

Documentatiebestand over gehandicaptenzorg. 1971. 1 omslag.

18.7.

H. DELEECK, Journée de réflexion politique: priorités pour une politique de lutte contre la pauvreté (toespraak). 1991. 1 stuk.

18.8.

Studie Présence sociale chez les marginaux door het Maison d'Accueil et Cafétaria '55' te Namen. Z.d. 1 stuk.

18.9.

Wederzijds Hulpbetoon, Nos équipes au travail. Z.d. 1 stuk.


19.

81

Gebedsborden, prenten (o.a. van algemeen voorzitter Ad. Baudon), affiches, bidprentjes, foto's, geluidsbanden81

Bewaard op de Afdeling Audiovisuele Documentatie.

SVaP, nationaal/Brabant/Brussel-Centrale Raad, 64

ARCHIEF VAN DE CENTRALE RAAD VAN BRUSSEL82

82

In de loop der geschiedenis werd ook de term Middenraad gebruikt om de Centrale Raden aan te duiden. In 1976 werd dan de actuele naam aangenomen: Gewestelijke Raad. Omdat er nauwelijks documenten voorkomen over de periode na 1976 gebruiken wij in deze inventaris de oude benaming Centrale Raad


1.

Algemene werking

1.1.

Secretariaat. Algemene briefwisseling. 1937; 1940; 1943; 1946; 1950-1959. 1 omslag.

1.2.

Secretariaat. Interne briefwisseling. 1930-1931; 1935; 1942; 1945-1959. 1 omslag.

1.3.

Jaarrapporten.

1.3.1.

Ontvangen jaarrapporten van de Bijzondere Raden. 1910-1919; 1921; 1925. 4 omslagen.

1.3.2.

Ontvangen jaarrapporten van de Bijzondere Raden en van de conferenties met bijhorende briefwisseling. 1938-1955; 1958-1960; 1962; 1965-1967; 1970; 1972; 1975. 28 omslagen.

1.4.

Vergelijkende statistische overzichten en jaarverslagen van de verschillende Bijzondere Raden. 1930; 1936-1954. 1 omslag.

1.5.

Aggregatie van de conferenties. Briefwisseling, inlichtingsbladen, rapporten. 1926-1956. 1 omslag.


2. 2.1.

Leden Diverse ledenlijsten van de conferenties, bijzondere raden, centrale raden en Hoofdraad. 1927-1969. 1 omslag.


3.

Bestuursorganen

3.1.

Algemene Vergaderingen en vergaderingen van het bureau. Verslagen. 18891907. 1 schrift.

3.2.

Algemene Vergadering van de Brabantse conferenties, met aanwezigheid van gedelegeerden van andere Belgische centrale raden en conferenties. Verslag. 1862. 1 stuk.

3.3.

Vergaderingen van het bureau. Notulen, uitnodigingen. 1929-1940; 19441947; 1951; 1953-1956. 1 omslag.

3.4.

Halfjaarlijkse Algemene Vergaderingen83. Verslagen, rapporten, uitnodigingen, briefwisseling, deelnemerslijsten. 1878; 1927-1933; 1936-1940. 1 omslag.

83

Na de Tweede Wereldoorlog kwam de Centrale Raad nog slechts één keer per jaar in Algemene Vergadering bijeen, nl. op de dag van de jaarlijkse bedevaart. Zie dus ook 6.1.


4.

Relatie met andere Raden en conferenties

4.1.

Met de Hoofdraad van België. Briefwisseling. 1942; 1945; 1949-1959. 1 omslag.

4.2.

Met de Bijzondere Raad van Brussel en conferenties die ertoe behoren. Briefwisseling. 1951-1958. 1 omslag.

4.3.

Met de andere bijzondere raden en conferenties die tot de Centrale Raad behoren. Briefwisseling, toespraak, rapporten, uitnodigingen. 1917; 1926; 1942; 1946-1960. 2 omslagen.


5. 5.1.

Caritatieve zorg Speciale gift van Paus Pius XII voor families die erg getroffen werden door de Tweede Wereldoorlog. Briefwisseling. 1949; 1955. 1 omslag.


6.

Bedevaarten en festiviteiten

6.1.

Jaarlijkse bedevaarten (na de Tweede Wereldoorlog in het kader hiervan ook Algemene Vergadering). Briefwisseling, rapporten, toespraken, statistische overzichten, jaarverslagen, uitnodigingen, ontwerp-omzendbrieven, omzendbrieven, notities. 1928-1932; 1939; 1945-1946; 1949-1952; 1954-1955; 19571958; 1960. 1 omslag.

6.2.

Festiviteiten

6.2.1.

Eeuwfeest van het ontstaan van het genootschap, Nijvel, 12 november 1933. Toespraak, statistisch overzicht. 1933. 2 stukken.

6.2.2.

Eeuwfeest van de dood van Fréderic Ozanam, Koekelberg, 27 september 1953. Toespraak, jaarverslag, briefwisseling. 1953. 1 omslag.

SVaP, nationaal/Brabant/Brussel-Bijzondere Raad, 71

ARCHIEF VAN DE BIJZONDERE RAAD VAN BRUSSEL84

84

In 1968 werd de Bijzondere Raad van Brussel omgevormd tot een volwaardige Centrale Raad naast de negen andere Centrale Raden. Wij werken met de oude structuur omdat de meeste documenten ouder zijn dan 1968.


1. 1.1.

Oud ordeningsplan voor de archieven. Société de St. Vincent de Paul. Conseil Particulier de Bruxelles. Z.d. 1 stuk.


2.

Algemene werking.

2.1.

Secretariaat. Algemene briefwisseling. 1867; 1874; 1941-1957; 1960; 19621981. 8 omslagen.

2.2.

Minuten van uitgaande brieven. 1971-1979; 1981. 10 omslagen.

2.3.

Jaarrapporten

2.3.1.

Ontvangen jaarrapporten van de conferenties met bijhorende briefwisseling. 1938-1950; 1952; 1954-1955; 1957; 1959; 1962; 1964-1978. 23 omslagen.

2.3.2.

Ontvangen jaarrapporten van de conferentie van het Collège Saint-Michel. 1876; 1878-1881. 5 stukken.

2.4.

Vergelijkende statistische overzichten van de verschillende conferenties. 1856; 1941-1944; 1959-1960; 1962-1967. 1 omslag.

2.5.

Administratieve gegevens i.v.m. de conferenties (o.a. adres, voorzitter, telefoonnummer, plaats, dag en uur van vergadering, rekeningnummer...). Tabellen, lijsten, vragenlijst. 1956; 1959-1961 en z.d. 1 omslag.

2.6.

Aanwezigheid van de leden op de vergaderingen.

2.6.1.

Ontvangen tabellen met de aanwezigheid van de leden op de wekelijkse bijeenkomsten van de conferenties (met het oog op het verkrijgen van aflaten). 1947-1949; 1951; 1961. 5 omslagen.

2.6.2.

Aanwezigheid van de conferenties op de gewone en algemene vergaderingen en op de retraites van de Bijzondere Raad. Statistische overzichten, briefwisseling. 1944-1963. 1 omslag.

2.7.

Aggregatie van de conferenties.

2.7.1.

Inlichtingsbladen, briefwisseling, lijsten van conferenties, retroakte, aggregatiebrief. 1867; 1901; 1907-1908; 1945-1951. 1 omslag.

2.7.2.

Briefwisseling i.v.m. de oprichting van de interparochiale conferentie Vierge des Pauvres (is nooit geaggregeerd). 1945; 1947-1950. 1 omslag.

2.8.

Jongerenwerking. Omzendbrief, verslagen van vergaderingen. 1967; 1969. 3 stukken.

2.9.

Voorbereiding voor de Internationale Algemene Vergadering met als thema 'L'Eglise des Pauvres' van 1966 (is niet doorgegaan). Briefwisseling, vragenlijst. 1964. 1 omslag.


3.

Leden en bestuur

3.1.

Leden van de conferenties. Ontvangen lijsten, overzichten. 1940-1951; 19611965. 5 omslagen en 1 steekkaartenstel.

3.2.

Nieuwe leden. Ontvangen brieven en berichten, toetredingsbulletin, overzicht. 1867; 1928-1933. 1 omslag.

3.3.

Gestorven leden. Omzendbrieven, doodsbrieven, kranteknipsels. 1969; 1971; 1975; 1977; 1982. 1 omslag.

3.4.

Verkiezing voorzitters van de Bijzondere Raad. Briefwisseling, stembriefjes. 1974. 1 omslag.


4.

Bestuursorganen

4.1.

Gewone vergaderingen. Verslagen met bijhorende briefwisseling, uitnodigingen

4.1.1.

1855-1860. 1 register.

4.1.2.

1860-1866. 1 register.

4.1.3.

1867-1875. 1 register.

4.1.4.

1875-1891. 1 register.

4.1.5.

1891-1901. 1 register.

4.1.6.

1927-1938. 1 register.

4.1.7.

1938-1946. 1 register.

4.1.8.

1945-1951. 1 omslag.

4.1.9.

1952-1958; 1960-1963; 1969; 1974; 1977-1978. 1 omslag.

4.2.

Algemene Vergaderingen. Verslagen, uitnodigingen, briefwisseling.

4.2.1.

1908-1933. 1 register.

4.2.2.

1946-1958; 1960-1964; 1968-1973. 2 omslagen.

4.3.

Vergaderingen van het bureau. Uitnodigingen. 1970-1971. 3 stukken.

4.4.

Algemene Vergaderingen en vergaderingen van het bureau. Verslagen. 19311940. 1 register.

4.5.

Vergaderingen van de sectoren85. Uitnodigingen. 1964; 1968-1969. 1 omslag.

4.6.

Algemene Regionale Vergadering met het oog op vernieuwing ("renouveau"). Rapporten, programma. 1990. 1 omslag.

85

In 1964 werd de Bijzondere Raad van Brussel ingedeeld in vijf sectoren.


5.

Patrimonium en financiën

5.1.

Financiën van de conferenties. Ontvangen financiële jaarrapporten met inkomsten en uitgaven. 1924; 1928; 1939; 1941; 1943-1951. 12 omslagen.

5.2.

Register van inkomsten en uitgaven (Caisse des Oeuvres)86. 1865-1903. 1 register.

5.3.

VZW Société des Conférences de Saint-Vincent-de-Paul de l'Agglomération Bruxelloise.

5.3.1.

Vergaderingen van de administratieve raad. Verslagen. 1922-1965. 1 register.

5.3.2.

Algemene Vergaderingen. Verslagen, uitnodigingen, lijsten van leden.

5.3.2.1.

1922-1974. 1 register.

5.3.2.2.

1960; 1964; 1969-1979. 1 omslag.

5.3.3.

Algemeen beheer. Briefwisseling, historisch overzicht van de VZW, statuten, uittreksels uit het Staatsblad, staten van inkomsten en uitgaven, ledenlijst. 1922; 1926; 1934; 1949; 1964-1965; 1969; 1972-1975; 1977-1979; 1981. 1 omslag.

5.3.4.

Beheer van het patrimonium

5.3.4.1.

Ontvangen legaten. Testamenten, verslagen van vergaderingen, briefwisseling, rekeningen, akten, bewijsstukken, balansen. 1934-1971; 1973-1974; 19761981. 10 omslagen.

5.3.4.2.

Administratie en beheer. Briefwisseling, lijsten van aandelen en obligaties met hun beursnotering, jaarlijkse patrimoniumaangiften, expertiseverslag, omzendbrief, notariële akten. 1922-1923; 1925-1926; 1928-1929; 1936; 19381981. 2 omslagen.

5.3.4.3.

Onderhoud van de onroerende goederen van de Vereniging. Briefwisseling, bestekken, rekeningen, expertiseverslagen, verzekeringspolissen, betalingsbewijzen, brochures, verkoopsakte, kwitanties. 1936-1938; 1941-1946; 19491950; 1964-1965; 1971-1980. 1 omslag.

5.3.4.4.

Aandelen in de N.V. De Volkshuisvesting. Briefwisseling, jaarverslagen, balansen, uitnodigingen, uittreksel uit het Staatsblad. 1971-1975. 1 omslag.

5.3.5.

Financieel beheer

5.3.5.1.


5.3.5.1.1.

1955-1959. 1 register.

5.3.5.1.2.

1959-1960. 1 register.

5.3.5.1.3.

1965-1967. 1 register.

5.3.5.1.4.

1967-1971. 1 register.

86

De Bijzondere Raad van Brussel werkte tot 1922 met twee kassen. Een kas voor de subsidies aan conferenties en patronaten ("Caisse des Oeuvres" of "Caisse du Conseil") en een kas voor de andere uitgaven ("Caisse des frais généraux").


5.3.5.1.5.

1971-1975. 1 register.

5.3.5.1.6.

1975-1981. 1 register.

5.3.5.2.

Beheer en boekhouding. Balansen met toelichting, rekeningen, certificaten, jaarverslagen, briefwisseling, budgetten. 1922-1930; 1934-1980. 5 omslagen.

5.3.5.3.

Briefwisseling tussen schatbewaarder Th. van der Beek en andere leden van de Bijzondere Raad, voornamelijk over financiële kwesties. 1946; 1950; 19561957. 1959-1966. 6 omslagen.

5.3.5.4.

Dagelijkse financiële verrichtingen. Rekeningen, briefwisseling, kwitanties, notities. 1945; 1950-1960; 1962; 1964; 1967; 1973-1981; 1986. 1 omslag en 1 register.

5.3.5.5.

Personeelsbeleid. Loonfiches, formulieren, briefwisseling, arbeidsvergunning, verzekeringspolissen, kwitanties, rekeningen. 1939; 1952-1965; 1968-1971; 1974-1978. 1 omslag.

5.3.5.6.

Administratie secretariaat. Briefwisseling, lijsten van inkomsten en uitgaven, rekening. 1867; 1945; 1953; 1955; 1959-1962. 1 omslag.

5.3.5.7.

Discussie over de niet-terugbetaalde lening door een ex-werknemer van de Vereniging. Briefwisseling, schuldbekentenis. 1969; 1973-1975. 1 omslag.

5.4.

VZW Vincenpaul Services.

5.4.1.

Oprichting. Losse nummers Staatsblad, briefwisseling, ontwerp-statuten, statuten, rekeningen. 1977-1979. 1 omslag.

5.4.2.

Patrimonium. Briefwisseling, verzekeringspolissen, betalingsbewijzen, kwitanties, rekeningen, jaarlijkse patrimoniumaangiften. 1979-1985. 1 omslag.

5.4.3.

Personeelsbeleid. Verzekeringspolissen, briefwisseling, rekeningen. 19791980; 1983; 1985. 1 omslag.


6.

Relatie met andere raden en conferenties

6.1.

Met de Centrale Raad van Brussel. Briefwisseling. 1960-1961; 1963; 1966. 4 stukken.

6.2.

Met de conferenties die tot de Bijzondere Raad van Brussel behoren. Briefwisseling, rapporten. 1959-1978; 1980-1981. 2 omslagen.


7.

Caritatieve zorg

7.1.

Wekelijks bezoek aan de arme families

7.1.1.

Ontvangen rapporten van de conferentie Ste.-Croix (Elsene). 1956. 3 stukken.

7.1.2.

Inlichtingsformulier over de bezochte families. Z.d. 1 stuk.

7.2.

Uitdeling van kolen aan de bezochte families. Ontvangen vragenlijst van de conferentie Notre-Dame-du-Bon-Secours (Brussel Centrum). (1964). 1 stuk.

7.3.

Tussenkomst van de Bijzondere Raad voor individuele armen. Briefwisseling, omzendbrieven. 1960; 1986. 1 omslag.

7.4.

Migrantenwerking. Briefwisseling, rapporten. 1970-1971. 1 omslag.

7.5.

Relatie met het Oeuvre Nationale des Colonies Scolaires Catholiques met het oog op het verblijf van zieke en zwakke kinderen in vakantiekampen. Briefwisseling, lijsten van kinderen, rekeningen. 1944-1955; 1962; 1969-1970; 1975; 1978-1981. 2 omslagen.

7.6.

Financiële steun van de Bijzondere Raad voor de conferenties ter verspreiding van goede lectuur onder de bezochte families. Antwoordformulieren, overzichten, briefwisseling, omzendbrief. 1948; 1953; 1959-1965. 1 omslag.

7.7.

Vakantiecentrum Pleins Champs in Porcheresse (voor bejaarde mensen)

7.7.1.

Algemeen. Briefwisseling, uitnodigingen, omzendbrieven, jaarverslagen, rekeningen, plan, rapporten, verzekeringspolissen, uittreksels uit het Staatsblad. 1964-1967; 1969-1981; 1987. 4 omslagen.

7.7.2.


7.7.2.1.

1964-1966. 1 omslag.

7.7.2.2.

1965-1967. 1 register.

7.7.2.3.

1967-1972. 1 register.

7.7.2.4.

1972-1975. 1 register.

7.7.2.5.

1977-1978. 1 register.

7.7.3.

Journaalboek. 1979-1981. 1 register.

7.8.

Verslag van een bezoek van nationaal voorzitter Robert Thonon aan de Brusselse spillen. Z.d. 1 stuk.

7.9.

Verbroederingen van Brusselse conferenties met conferenties van Zaïre, Burundi en Rwanda. Minuten van uitgaande brieven, vragenlijst. 1969-1970. 5 stukken.


8.

Religieuze en culturele activiteiten

8.1.

Jaarlijkse bedevaart (meestal naar Alsemberg of Halle). Uitnodigingen, briefwisseling, verslagen. 1948; 1950-1953; 1956-1959; 1963. 1 omslag.

8.2.

Jaarlijkse retraites. Uitnodigingen, inschrijvingsstrookje, briefkaarten, lijsten van deelnemers. 1949; 1962. 1 omslag.

8.3.

Bezinningsactie "Vivre Ensemble". Uitnodigingen. 1971-1972. 3 stukken.

8.4.

Muziekconcerten georganiseerd door de Bijzondere Raad (meestal ten voordele van hun vakantiehuis Pleins Champs in Porcheresse). Uitnodigingen, programmabrochures. 1970-1972; 1975; 1980. 1 omslag.

8.5.

Tentoonstelling met als thema 'Honderdvijfentwintig jaar dienst en vriendschap' ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de Sint-Vincentiusvereniging in Brussel. Uitnodiging, ontvangen brief, kranteknipsel. 1970. 3 stukken.


9.

Relatie en samenwerking met andere religieuze en socio-caritatieve organisaties

9.1.

Aide et assistance (Association de Tuteurs et Visiteurs de Détenus ou Internés, Libérés ou Probationnaires). Briefwisseling, rapporten. 1970-1971. 1 omslag.

9.2.

Brussels Bureau voor Wederzijds Hulpbetoon. Briefwisseling, activiteitsrapporten. 1969-1971. 1 omslag.

9.3.

Bureau de coordination des mouvements d'entraide de l'agglomération bruxelloise. Verslagen van vergaderingen, rapporten. 1968-1971. 1 omslag.

9.4.

Caritas Catholica. Minuut van een uitgaande brief. 1971. 1 stuk.

9.5.

Comité de Patronage. Briefwisseling, jaarrapport. 1963-1964; 1969. 4 stukken.

9.6.

Coordination CPAS Bruxelles. Omzendbrief, ledenlijst, verslagen van vergaderingen. 1985. 1 omslag.

9.7.

Ecole de Réadaption. Union Catholique des Malades et Infirmes. Ontvangen brieven. 1968-1969. 5 stukken.

9.8.

Spullenhulp. Omzendbrieven, rapporten, ontvangen brief. 1958; 1964; 19691971. 1 omslag.

9.9.

Télé-dienst. Omzendbrieven, briefwisseling, informatiebrochure. 1962; 19691971. 1 omslag.

SVaP, nationaal/Brabant/Brussel-Bijzondere Raadvan Laken, 82

ARCHIEF VAN DE BIJZONDERE RAAD VAN LAKEN EN VAN EEN AANTAL BRUSSELSE CONFERENTIES


1.

Bijzondere Raad van Laken

1.1.

Gewone vergaderingen. Verslagen. 1929-1944. 1 schrift.

1.2.

Algemene Vergaderingen. Verslagen.

1.2.1.

1925-1933. 1 schrift.

1.2.2.

1933-1952. 1 schrift.


2.

Conferentie Sint-Edouard

2.1.

Algemene briefwisseling. 1938; 1941-1951. 1 omslag.

2.2.

Vergaderingen. Notulen. 1950-1959. 1 schrift.

2.3.

Inkomsten en uitgaven. Tabellen. 1937-1946. 1 omslag.

2.4.

Caritatieve zorg. Lijsten van noodlijdenden en bezoekers, steekkaarten, briefwisseling. 1938-1945; 1948-1949. 1 omslag.


3.

Conferentie Sint-Gillis

3.1.

Algemene briefwisseling en omzendbrieven aan de leden. 1952; 1957-1962; 1965-1968. 1 omslag.

3.2.

Vergaderingen. Notulen. 1957-1972. 1 register.


4.

Conferentie Sint-Jacob-op-Koudenberg

4.1.

Algemene briefwisseling. 1964-1973. 1 omslag.

4.2.

Vergaderingen. Verslagen.

4.2.1.

1918-1922. 1 register.

4.2.2.

1936-1951. 1 register.

4.2.3.

1951-1963. 1 schrift.

4.2.4.

1963-1967. 1 schrift.

4.3.


4.3.1.

1899-1908. 1 register.

4.3.2.

1909-1920. 1 register.

4.3.3.

1921-1930. 1 register.


5. 5.1.

Conferentie Notre-Dame du Bon Secours Register van noodlijdende families (met o.a. informatie over staat van de woning, beroep, morele en religieuze toestand...). 1877-1890. 1 register.


6.

Conferentie Notre-Dame de Finistère

6.1.

Vergaderingen. Verslagen met bijhorende briefwisseling. 1955-1965. 1 register.

6.2.

Register van inkomsten en uitgaven met bijhorende financiële stukken. 19521969. 1 register.


INVENTARIS VAN HET ARCHIEF BELGISCHE HOOFDRAAD EN BRUSSELSE CENTRALE EN BIJZONDERE RAAD VAN DE SINT-VINCENTIUSVERENIGING

Recommend Documents