Nummer Toegang: 2.25.70.04 & 05
Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank N.V., Archief van de afdeling Bewaarneming en voorgangers, 1894 – 1953
De Nederlandsche Bank N.V.
De Nederlandsche Bank: Saideh Hashemi, Herman Vlogman (2012). Nationaal Archief, Den Haag (c) 2012. This finding aid is written in Dutch.
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
3
I N H O U D S O P G AV E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF..............................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker........................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen..........................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik........................................................................................6 Materiële beperkingen...................................................................................................6 Andere toegang.............................................................................................................6 Aanvraaginstructie.........................................................................................................6 Citeerinstructie...............................................................................................................6 Archiefvorming...................................................................................................................8 Geschiedenis van de archiefvormer..............................................................................8 Geschiedenis van het archiefbeheer.............................................................................8 Verwerving door Nationaal Archief ...............................................................................9 Inhoud en structuur van het archief.................................................................................10 Inhoud..........................................................................................................................10 Selectie en vernietiging...............................................................................................10 Aanvullingen................................................................................................................10 Verantwoording van de bewerking..............................................................................10 Ordening van het Archief.............................................................................................10 Verwant materiaal............................................................................................................11 Afgescheiden archiefmateriaal....................................................................................11 Verwante archieven.....................................................................................................11 Publicaties....................................................................................................................11
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN BESTANDDELEN..................................................13 B. Opbouw en instandhouding........................................................................................13 B.01. Oprichting en juridische structuur.................................................................................13 B.02. Organisatie..................................................................................................................13 B.05. Personeel..................................................................................................................... 14 B.05.01 Algemeen............................................................................................................ 14
C. Taken...........................................................................................................................15 C.00.04. Dienstverlening aan publieke instellingen, in het bijzonder het Rijk........................15 C.00.04.03. Belening, bewaarneming en discontering......................................................15 C.02. Bewaarneming en belening.........................................................................................15 C.02.01. Toepassen van reglementen, instructies en regels ten behoeve van de uitvoering van de taak....................................................................................................................... 15 C.02.02. Administratieve handelingen ten behoeve van de uitvoering van de taak...........15 C.02.04. Bewaarneming...................................................................................................16 C.02.04.01. Gesloten bewaarneming...........................................................................18 C.10. Taken en handelingen van tijdelijke aard.....................................................................19 C.10.01 Taken en handelingen met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan............................................................................................................................ 19
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
5
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Archief van de afdeling Bewaarneming en voorgangers Periode: 1885-1978 merendeel 1894-1953 Archiefbloknummer: P8 Omvang: 1,5 meter; 62 inventarisnummers Taal van het archiefmateriaal: De stukken zijn voornamelijk Nederlandstalig. Ook de stukken in andere hoofdtalen Engels, Duits en Frans komen voor. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Afdeling Bewaarneming en voorganger 1894 - 1953 Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief bestaat uit correspondentie, nota’s, werkinstructies en mededeling die voornamelijk gaan over de onderwerpen zoals: de werkzaamheden bij bewaarneming, wetsontwerpen inzake voorzieningen ten aanzien van buitenlandse effecten, de invoering en het gebruik van Powermachines (een ponskaartensysteem), provisietarieven en de uitbetalingen van provisie voor zowel binnenlandse als buitenlandse effectenorders en nota's en schema's inzake de organisatie en administratie van de werkzaamheden van de afdeling.
6
DNB - Bewaarneming
2.25.70.04 & 05
Aanwijzingen voor de gebruiker
Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Dit archief is deels openbaar, deels beperkt openbaar, op grond van artikel 15 lid 1 a Met het oog op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zijn de inventarisnummers, genoemd in de eerste kolom beperkt openbaar tot 1 januari van het jaar, genoemd in de tweede kolom. Ontheffing mogelijk na schriftelijke toestemming van de Algemeen Rijksarchivaris. Inventarisnummer
Openbaar met ingang van 1 januari:
19789
2025
Beperkingen aan het gebruik
BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Materiële beperkingen
MATERIËLE BEPERKINGEN Er zijn geen bijzonderheden te melden. Andere toegang
ANDERE TOEGANG Er zijn geen bijzonderheden te melden. Aanvraaginstructie
AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie
CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, De Nederlandsche Bank N.V., Archief van de afdeling
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
Bewaarneming en voorgangers, 1894 – 1953, Nummer toegang 2.25.70.04 & 05, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, DNB – Bewaarneming en voorgangers, 2.25.70.04 & 05 , inv.nr. ...
7
8
DNB - Bewaarneming
2.25.70.04 & 05
Archiefvorming
Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER In 1863 gaf de Bankwet aan DNB de bevoegdheid om gelden en andere waarden in bewaarneming te nemen. Het was een zogenaamde gesloten bewaringneming. Het duurde nog tot 1869 voor tot daadwerkelijke, gesloten bewaarneming kon worden overgegaan. Over het bewaarde werd bewaarloon in rekening gebracht. Van een afzonderlijke afdeling bewaarneming was nog geen sprake. Het in bewaarneming nemen was het werk van de afdeling Secretarie. Daar werden trommels en pakketten gebracht, de coupons geknipt en de waarden verzegeld. In 1880 wordt een zaal ingericht voor het brengen van gesloten bewaarnemingen. Ook wordt het mogelijk om het knippen van de coupons door medewerkers van de Bank te laten doen. De bewaargevers hoefden daarvoor niet meer naar de Bank te komen. Op deze manier was er voor het eerst sprake van open bewaargeving, naaste de gesloten bewaarneming. In 1881 werd er een reglementswijziging doorgevoerd waardoor het mogelijk werd om effecten in open bewaring bij agentschappen te geven. Ook kreeg de Bijbank de mogelijkheid tot het bewaren van open en gesloten bewaring. Vanaf januari 1882 werd het voor de bewaargevers mogelijk om stukken uit hun bewaargeving tegen andere stukken van dezelfde waarde te ruilen. Daarvoor werd geen bewaarloon in rekening gebracht. In deze periode werden ook de eigen fondsen van de Rijks-Postspaarbank ter bewaring gegeven, de Bank werd daartoe door wetgeving verplicht. In 1885 werd besloten, vanwege de toename van de werkzaamheden, om een aparte afdeling Bewaarneming op te richten. Vanaf 1887 werd de dienstverlening verder uitgebreid. De Bank ging zorg dragen voor verzilvering van coupons en dividendbewijzen, om concurrentievervalsing met particuliere commissionairs tegen te gaan, rekende de Bank een hogere provisie voor haar dienstverlening. Ook begon de Bank met het controleren van de uitlotingen. En in 1890 werd het mogelijk om de couponopbrengst kosteloos op een rekening te storten. In 1895 volgt een reorganisatie. Er wordt een controlebureau ingesteld, de leiding wordt uitgebreid met een adjunct-chef en het aantal medewerkers groeit. In 1918/1919 volgt er een belangrijke werkwijziging. Alle effecten in open bewaarneming worden zoveel mogelijk gesplitst in mantels en coupons. Ze worden in afzonderlijke kelders bewaard, de mantelkelder en de couponkelder. In 1918 is er sprake van het opheffen van de open bewaarneming. In 1927 worden de zogenaamde Power-machines in gebruik genomen (ponstkaartmachines), de kantoorautomatisering deed zijn intrede. In 1933 worden alle bewaargevingen in de Hoofdbank samengebracht. De voorgangers van deze afdeling waren respectievelijk: Kantoor van Bewaarneming en Controle (1902-1903) en Kantoor van Bewaarneming (1985-1934). Van deze archieven is geen archiefmateriaal bekend. De opvolger van de Afdeling Bewaarneming was Afdeling Bewaarneming en belening (1953-1992). Voor archiefmateriaal verwijzen we u door naar het desbetreffende archief. Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Het bewaarnemen werd in de eerste jaren uitgevoerd door de afdeling Secretarie. In 1885 werd besloten, vanwege de toename van de werkzaamheden, om een aparte afdeling Bewaarneming op te richten.
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
Verwerving door Nationaal Archief
VERWERVING DOOR NATIONAAL ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief. Het archief is door de Nederlandsche Bank krachtens art. 12 van de Archiefwet 1995 in 2012 overgebracht.
9
10
DNB - Bewaarneming
2.25.70.04 & 05
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud en structuur van het archief Inhoud
INHOUD Het archief behandelt voornamelijk onderwerpen zoals: de werkzaamheden bij bewaarneming, wetsontwerpen inzake voorzieningen ten aanzien van buitenlandse effecten, de invoering en het gebruik van Powermachines (een ponskaartensysteem), provisietarieven en de uitbetalingen van provisie voor zowel binnenlandse als buitenlandse effectenorders en nota's en schema's inzake de organisatie en administratie van de werkzaamheden van de afdeling. Binnen de Bank werd al vroeg met geautomatiseerde administratie gewerkt, dit archief geeft daar een beeld van. De afdeling heeft ook een belangrijke rol gespeeld in het beheer en administratie van het effectenverkeer. Selectie en vernietiging
SELECTIE EN VERNIETIGING Gedurende de bewerking is niet vernietigd. Aanvullingen
AANVULLINGEN Er zijn geen bijzonderheden te melden. Verantwoording van de bewerking
VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Er zijn geen bijzonderheden te melden. Ordening van het Archief
ORDENING VAN HET ARCHIEF De ordening van deze inventaris is gebaseerd op het door het Historisch archief gebruikte rubriekenstelsel.
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
Verwant materiaal
Verwant materiaal Afgescheiden archiefmateriaal
AFGESCHEIDEN ARCHIEFMATERIAAL Er zijn geen bijzonderheden te melden. Verwante archieven
VERWANTE ARCHIEVEN Archief Belening en voorgangers 1905 - 1953 Archief Bewaarneming en belening 1953 - 1992 Archief Buitenland en Bewaarneming en Belening 1896 - 1999 Publicaties
PUBLICATIES Er zijn geen bijzonderheden te melden.
11
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
13
Beschrijving van de series en bestanddelen
Beschrijving van de series en bestanddelen B. Opbouw en instandhouding
B. OPBOUW EN INSTANDHOUDING B.01. Oprichting en juridische structuur
19730
19776
B.01. OPRICHTING EN JURIDISCHE STRUCTUUR Correspondentie, kamerstukken en de officiële reactie van een aantal banken inzake het wetsontwerp tot heffing van effectenbelasting 1915 - 1918 1 omslag Correspondentie, kamerstukken en wetsontwerp inzake voorzieningen ten aanzien van buitenlandse effecten 1917 - 1919 1 omslag
B.02. Organisatie
19722
B.02. ORGANISATIE Stukken betreffende de reorganisatie van de afdeling 1894 - 1918 1 omslag
19721 e.a.
Stukken betreffende de werkzaamheden en organisatie van de afdeling 1918 - 1952 4 omslagen 19721 Nota's, werkinstructies en circulaires 1914 - 1952 19719 Nota's en schema's inzake de organisatie en administratie van de werkzaamheden 1918 - 1939 19725 Nota's en conceptnota's betreffende instructies en regels ten behoeve van de uitvoering van de werkzaamheden 1933 19720 Nota's inzake de bespreking van een rapport betreffende de organisatie en de werkzaamheden van de afdeling 1934 Bevat het rapport: "Nota inzake de organisatie en de administratie der afdeeling Bewaarneming"
19712 e.a.
Stukken betreffende de invoering en het gebruik van Powermachines, een ponskaartensysteem 1926 - 1929 7 omslagen 19712 Correspondentie en notulen van besprekingen 1926 - 1929 19713 Werkinstructies ten behoeve van de reorganisatiewerkzaamheden als gevolg van het gebruik van de Powermachines 1926 - 1929 19714 Onderzoek inzake de bruikbaarheid van Powermachines, bij de nationale banken van respectievelijk Frankrijk, Duitsland en België 1926 - 1928 19715 Aantekeningen van de secretaris 1926 - 1928 19716 Plan voor de invoering van de Powermachines in de administratie van de afdeling Bewaarneming en aantekeningen, formulieren en ontwerpen inzake het gebruik van het systeem 1926 - 1927 19717 Nota's inzake de mogelijke toepassing van de Power machines
DNB - Bewaarneming
14
19718
2.25.70.04 & 05
bij andere afdelingen van de Bank 1927 Alfabetisch overzicht van beleggingsfondsen 1927 - 1929, 1 band
B.05. Personeel
B.05. PERSONEEL B.05.01 Algemeen
19770
B.05.01 ALGEMEEN Correspondentie en nota inzake de beloning aan personeelsleden 1919 1 omslag
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
15
C. Taken
C. TAKEN C.00.04. Dienstverlening aan publieke instellingen, in het bijzonder het Rijk
C.00.04. DIENSTVERLENING AAN PUBLIEKE INSTELLINGEN, IN HET BIJZONDER HET RIJK C.00.04.03. Belening, bewaarneming en discontering
19736
C.00.04.03. BELENING, BEWAARNEMING EN DISCONTERING Correspondentie en nota's inzake de dienstverlening aan het Staatsbedrijf der PTT en aan de Postcheque- en Girodienst 1919 - 1952 1 omslag
C.02. Bewaarneming en belening
20074
28330
C.02. BEWAARNEMING EN BELENING Voorbeelden van formulieren, in gebruik bij de afhandeling en administratie van bewaarnemingen 1914 - 1930 1 omslag Bijlage van de Staatscourant betreffende een bijdrage van een lid van de Raad van Commissarissen inzake naamloze vennootschappen 1918 1 band
C.02.01. Toepassen van reglementen, instructies en regels ten behoeve van de uitvoering van de taak
19777
19723
C.02.01. TOEPASSEN VAN REGLEMENTEN, INSTRUCTIES EN REGELS TEN BEHOEVE VAN DE UITVOERING VAN DE TAAK Stukken betreffende de regeling en voorwaarden voor verzending van fondsen naar overzeese landen 1914 - 1917 1 omslag Werkinstructies inzake de werkzaamheden bij bewaarneming en bij de waardekelders 1914 1 omslag Zie ook inventarisnummer 16421
19769
Stukken betreffende de voorwaarden en het reglement waaronder de Nederlandsche Bank de waarden in bewaring neemt 1920 - 1934 1 omslag
19791
Correspondentie en nota’s inzake het optreden van de executeurtestamentair in nalatenschappen 1932 - 1933 1 omslag
19768
Mededeling en nota betreffende de bepalingen inzake het opnemen van certificaten van administratiekantoren 1932 - 1933 1 omslag
C.02.02. Administratieve handelingen ten behoeve van de uitvoering van de taak
19784
C.02.02. ADMINISTRATIEVE HANDELINGEN TEN BEHOEVE VAN DE UITVOERING VAN DE TAAK Stukken betreffende de verzilvering door de Bank van coupons voor
16
DNB - Bewaarneming
2.25.70.04 & 05
bewaargevers 1915 - 1919 1 omslag Zie ook inventarisnummer 16421
19766
Nota inzake de dagelijkse verantwoording van dividenden 1927 1 omslag
19767
Nota inzake de organisatie en de adminstratie 1934 1 omslag
19772
Nota inzake gelimiteerde effectenorders van de cliënten 1934 1 omslag
19785
Correspondentie inzake zekerheidstelling door inpandgeving van waardepapieren 1935 - 1950 1 omslag
19771
Nota aan de directeur secretaris inzake de werkwijze van de afdeling en het effect daarvan op het publiek 1938 1 omslag
19783
Correspondentie en nota inzake de verrekening van aan bewaargevers toekomende bedragen 1951 1 omslag
C.02.04. Bewaarneming
19780
C.02.04. BEWAARNEMING Correspondentie inzake de betaling van Russische coupons aan bewaargevers 1914 1 omslag
19737
Correspondentie en lijsten inzake klachten betreffende het afgeven en afrekenen van coupons en dividendbewijzen 1915 - 1938 1 omslag
19787
Stukken betreffende het verzoek om verloren gegane coupons bij aanbieding niet uit te betalen 1915 - 1920 1 omslag
19781
Correspondentie en nota inzake het verschaffen van informatie betreffende Noord-Amerikaanse fondsen in Nederlandse bezit 1917 1 omslag Zie ook inventarisnummer 19803
19742 e.a.
Stukken inzake de aan bewaargevers in rekening gebrachte kosten voor bewaarneming 1918 - 1933 3 omslagen 19742 Notitie inzake het in rekening brengen van porti-kosten aan bewaargevers 1918
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
17
19740 19739
Nota's, overzichten en correspondentie inzake de verhoging van de bewaartarieven 1923 19741 Nota inzake de verhoging van de bewaarloontarieven 1933 Correspondentie betreffende juridisch advies inzake de tekenbevoegdheid van een directeur van de N.V. Nederlandsche Hypotheek Bank 1921 1 omslag
19738
Nota's betreffende de aansprakelijkheid van de Bank, voor de in bewaring genomen goederen en effecten, en juridisch advies inzake het opeisen van verloren of gestolen zaken 1921 1 omslag
19724
Correspondentie en nota's inzake de afname van het aantal bewaargevingen, inclusief de zogenaamde particuliere bewaargevingen alsmede conclusies naar aanleiding van een enquête met betrekking tot bewaarneming en nota's inzake de invloed van het bewaarloon 1923 - 1939 1 omslag
19734
Stukken betreffende de overbrenging en het beheer van de consignatiekas van effecten aan toonder 1928 - 1939 1 omslag De consignatie had betrekking op effecten, toebehorende aan minderjarigen en onder curatele gestelde personen
19735
Stukken betreffende de aan- en verkoop van aandelen voor bewaargevers 1929 - 1939 1 omslag
19788
Correspondentie en nota’s inzake de bewaarneming in de vorm van bewindvoering 1931 - 1933 1 omslag
19728 e.a.
19731 19790
Stukken betreffende provisietarieven en de uitbetalingen van provisie voor zowel binnenlandse als buitenlandse effectenorders 1932 - 1942 4 omslagen 19728 Nota's en lijsten inzake de provisie voor het incasseren van buitenlandse coupons 1932 19727 Correspondentie en nota's inzake de provisietarieven 1933 1937 19729 Correspondentie inzake een extern voorstel tot vereenvoudiging van de administratie 1933 19726 Correspondentie en overzichten inzake de opgave van aan commissionairs uitbetaalde provisie 1936 - 1942 Stukken betreffende de afhandeling van effectenbelastingen 1933 - 1942 1 omslag Correspondentie en nota inzake uitgelote gedeponeerde fondsen 1934 1 omslag
18
DNB - Bewaarneming
2.25.70.04 & 05
19779
Correspondentie inzake de bij de Reichsbank gedeponeerde aandelen Hamburg-Sudamerikanische Dampfschiffahrts Gesellschaft voor rekening van Wm.H.Muller en Co. 1934 1 omslag
19778
Correspondentie inzake de, door de Belgische regering, genomen maatregelen om splitsing van Belgische obligaties in mantels en couponbladen tegen te gaan 1935 1 omslag
19782
Correspondentie inzake het in bewaarneming nemen van fondsen voor de firma Lehmann & Co., als onderpand voor het nakomen van haar verplichtingen voortvloeiende uit lijfrentes 1937 1 omslag Bevat persoonlijke gegevens
19733
Correspondentie, nota en mededeling inzake een ontwerp voor een regeling voor de vervanging van waardepapieren 1940 - 1941 1 omslag
19789
Correspondentie en nota’s inzake de bewaarneming in de vorm van bewindvoering 1948 - 1949 1 omslag Bevat persoonlijke gegevens
19786
Correspondentie inzake de bewaring van effecten aan toonder door voogden of curators 1949 - 1950 1 omslag
C.02.04.01. Gesloten bewaarneming
28328
28329
C.02.04.01. GESLOTEN BEWAARNEMING Overzichten, van nieuwe posten, van in gesloten bewaarneming opgenomen waarden 1902 - 1972 1 band Overzichten van, bij de Bijbank en agentschappen, in gesloten bewaarneming opgenomen waarden 1914 - 1978 1 band
28327
Overzichten van, bij de hoofdbank, in gesloten bewaarneming opgenomen waarden 1914 - 1978 1 band
28326
Registraties van in gesloten bewaarneming opgenomen waarden 1920 1951 2 banden
2.25.70.04 & 05
DNB - Bewaarneming
19
C.10. Taken en handelingen van tijdelijke aard
C.10. TAKEN EN HANDELINGEN VAN TIJDELIJKE AARD C.10.01 Taken en handelingen met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan
19804
20075
C.10.01 TAKEN EN HANDELINGEN MET BETREKKING TOT DE TWEEDE WERELDOORLOG EN DE NASLEEP DAARVAN Stukken betreffende de introductie van Nederlandse effecten in New York en de vrijmaking van Nederlandse activa in de Verenigde Staten 1946 - 1948 1 omslag Correspondentie en nota's betreffende de afhandeling van een klacht inzake de aanmeldingsprocedure van Belgische effecten 1950 1 omslag
