Interpolis LevensloopFonds - EvenStoppen - EerderStoppen - Verlofopname
1e Halfjaarverslag 2009
Interpolis LevensloopFonds
1
Inhoudsopgave
1
Algemene informatie
3
2
Profiel
5
3
Kerncijfers
8
4
Verslag van de beheerder
9
5
Halfjaarrekening
13
5.1
Balans per 30 juni 2009 na resultaatverdeling (in euro) ........................................................... 13
5.2
Winst- en Verliesrekening per 30 juni 2009 (in euro)................................................................ 14
5.3
Kasstroomoverzicht per 30 juni 2009 (in euro) ........................................................................ 15
5.4
Algemene toelichting.............................................................................................................. 16
5.5
Toelichting op de balans ........................................................................................................ 17
5.6
Toelichting op de winst- en verliesrekening ............................................................................. 19
5.7
Winstbestemming .................................................................................................................. 20
6
Onderliggende fondsen
21
6.1
EvenStoppen ......................................................................................................................... 21
6.2
EerderStoppen ...................................................................................................................... 23
7
Overige gegevens
38
7.1
Zeggenschap......................................................................................................................... 38
7.2
Winstbestemming voorwaarden beheer en bewaring............................................................... 38
7.3
Winstbestemming .................................................................................................................. 38
Interpolis LevensloopFonds
2
1 Algemene informatie Adresgegevens Fonds Interpolis LevensloopFonds Rijnzathe 10 3454 PV De Meern Tel. 030-669 25 00 Fax 030-669 13 68 www.interpolis.nl/levensloop Beheerder Syntrus Achmea Vermogensbeheer Rijnzathe 10 3454 PV De Meern Bewaarder Stichting Bewaarder Interpolis LevensloopFonds Atrium Strawinskylaan 3105 1077 ZX Amsterdam Stichting Stichting Interpolis Levensloop Rijnzathe 10 3454 PV De Meern Adviseurs Juridisch adviseur: De Brauw Blackstone Westbroek N.V. Tripolis Burgerweeshuispad 301 1076 HR Amsterdam Fiscaal adviseur: KPMG Meijburg & Co Burgemeester Rijnderslaan 10 1185 MC Amstelveen Accountant: Ernst & Young Accountants Leonard Springerlaan 17 9727 KB Groningen
Interpolis LevensloopFonds
3
Beheerder
Maatschappij B.V. bestaat uit de heer W.H. Kamphuijs
Syntrus Achmea Vermogensbeheer (voorheen
en de heer W.P. Ruoff.
Interpolis Pensioenen Vermogensbeheer B.V. de Beheerder) voert het beheer over het Interpolis
Stichting Interpolis Levensloop
LevensloopFonds (het Fonds). De Beheerder is op 11
Deelname in het Interpolis LevensloopFonds en de
mei 2000 opgericht en heeft haar statutaire zetel in
Subfondsen is uitsluitend mogelijk via de
Tilburg, Nederland. Interpolis Pensioenen
levenslooprekeningen bij Stichting Interpolis
Vermogensbeheer is een 100% dochtervennootschap
Levensloop.
van Interpolis Pensioenen B.V. De directie bestaat uit
Stichting Interpolis Levensloop is tezamen met
de heer A.H.M. Wouters en de heer O. Veldt. De
Interpolis Pensioenbeheer B.V. de enige
administratie van het Fonds is uitbesteed aan Interpolis
Participatiehouder in het Fonds.
Pensioenbeheer B.V. Informatie Bewaarder
Voor actuele informatie over het aanbod van
Als bewaarder van het Fonds treedt op Stichting
Subfondsen, alsmede voor de aanvraag van het
Bewaarder Interpolis LevensloopFonds (de Bewaarder).
Prospectus, het betreffende Supplement en/of de
De Bewaarder is opgericht op 4 november 2005,
Financiële Bijsluiter die is opgesteld met betrekking tot
statutair gevestigd te De Meern en ingeschreven in het
het betreffende Subfonds, kunt u contact opnemen met
Handelsregister onder nummer 33051099. Het bestuur
de Beheerder. Deze informatie (of een deel daarvan) is
van de Bewaarder bestaat uit Administratiekantoor van
tevens te vinden op de webpagina van de Beheerder,
De Twentsche Trust-Maatschappij B.V. Het bestuur van
op de website van Interpolis (bereikbaar via
Administratiekantoor van De Twentsche Trust-
www.interpolis.nl/levensloop).
Interpolis LevensloopFonds
4
2 Profiel Het Interpolis LevensloopFonds is een beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 1 van de Wft
Structuur fonds
in de vorm van een fonds voor gemene rekening
Het Fonds is een fonds voor gemene rekening met een
waarvan de Participaties zijn onderverdeeld in series.
(semi) open-end structuur. Dit betekent dat het Fonds,
De Beheerder heeft op 29 december 2005 een
bijzondere omstandigheden uitgezonderd, maandelijks
vergunning van de AFM verkregen ingevolge het oude
Participaties in alle Subfondsen zal kunnen toekennen,
artikel 5 Wtb (inmiddels overgegaan in de Wft).
omwisselen of verkopen. Het Fonds heeft een zogenaamde paraplustructuur, wat betekent dat het
Werkwijze fonds
Fonds is onderverdeeld in Subfondsen.
De specifieke beleggingen vinden plaats binnen de Interpolis Pensioenen Beleggingspools. Deze Pools
Rechtspersoon en voorwaarden
worden beheerd door diverse beleggingsteams binnen
Het Fonds is een fonds voor gemene rekening en heeft
Syntrus Achmea Vermogensbeheer. De categorieën
daarom geen rechtspersoonlijkheid. De werking van het
waarin de teams beleggen zijn aandelen Europa en
Fonds is neergelegd in de Voorwaarden van beheer en
vastrentende waarden Europa. De teams beschikken
bewaring Interpolis LevensloopFonds en het
over een gestructureerd beleggingsproces en de
Prospectus.
portefeuillemanagers beschikken over ruime ervaring in het beheer van de genoemde categorieën. Het
Beleggingsbeleid
managen van een geldmarktfonds vraagt om specifieke
Het fonds bestaat uit drie Subfondsen. Het in elk
kennis die in de vorm van verschillende specialismen
Subfonds te storten of daaraan toe te rekenen gedeelte
binnen Interpolis Pensioenen Vermogensbeheer
van het Fonds wordt afzonderlijk belegd in één of
beschikbaar is. Het is de bedoeling van Syntrus
meerdere Interpolis Pensioenen Beleggingspools of in
Achmea Vermogensbeheer om met een dergelijk
het geval van Verlofopname rechtstreeks in deposito’s.
product in de behoefte van liquiditeit, risico aversie en rendement te voorzien. Het geldmarktfonds kan zowel
Het beleggingsbeleid van het Subfonds EvenStoppen is
onderdeel zijn van een korte termijn beleggingsstrategie
specifiek afgestemd op de kortere beleggingshorizon.
als van een (middel)lange termijn strategie. De
EvenStoppen belegt haar vermogen door te
beleggingen vinden plaats in euro’s.
participeren in de Interpolis Pensioenen Geldmarkt Pool.
Doelstelling fonds
Het beleggingsbeleid van het Subfonds EerderStoppen
Het doel van het Fonds is het, per Subfonds
is specifiek afgestemd op de langere beleggingshorizon.
afzonderlijk, collectief beleggen van de goederen die tot
EerderStoppen belegt haar vermogen door te
het fonds behoren voor rekening en risico van de
participeren in drie Interpolis Pensioenen
participatiehouders van het betreffende Subfonds, om
Beleggingspools. 25% in Interpolis Pensioenen
de participatiehouders in de opbrengst van de
Geldmarkt Pool, 25% in Interpolis Pensioenen
beleggingen te doen delen. Elk Subfonds, met
Vastrentende Waarden Pool en 50% in Interpolis
uitzondering van Verlofopname, belegt in een of
Pensioenen Europa Pool.
meerdere Interpolis Pensioenen Beleggingspools, die nader worden omschreven in het desbetreffende
Het beleggingsbeleid van het Subfonds Verlofopname
Supplement bij het Prospectus. Verlofopname belegt
is specifiek afgestemd op vermogensbehoud om de
rechtstreeks in deposito’s.
hoogte van verlofuitkeringen van tevoren zo zeker
Interpolis LevensloopFonds
5
mogelijk te stellen. Verlofopname belegt haar vermogen
poolvermogen te beleggen in Europese landen die niet
in deposito’s met verschillende looptijden, afgestemd op
in de MSCI Europe Index voorkomen, maar wel een
de verlofperiode van de deelnemer.
ontwikkelde aandelenmarkt kennen. Naast een directe belegging in aandelen kan gebruik worden gemaakt van
Deelname in de Pools zal alleen worden aangeboden
derivaten zoals warrants, opties en andere afgeleide
aan professionele partijen als bedoeld in artikel 1 van
producten.
de Vrijstellingsregeling van 9 oktober 1990 tot uitvoering van artikel 14 van de Wft.
Beheervergoeding De kosten die ten last van de beleggingen worden
Het doel van de Interpolis Pensioenen Geldmarkt Pool
gebracht (beheervergoeding) bedragen jaarlijks 0,75%
is het behalen van een rendement gelijk aan het
van het belegde vermogen.
rendement behaald op geldmarktuitzettingen. De benchmark hiervoor is de 3-maands Euribor rente. De
Participaties
Pool heeft een sterk defensief karakter en de
Deelname in het Fonds en de Subfondsen is alleen
belangrijkste doelstelling is vermogensbehoud.
mogelijk via de Interpolis Levenslooprekeningen. Een Deelnemer kan uitsluitend een Levenslooprekening
De Interpolis Pensioenen Vastrentende Waarden Pool
aanvragen door indiening van een Deelnameformulier
heeft een gespreide portefeuille in staatsobligaties en
via de Inhoudingsplichtige bij Stichting Interpolis
bedrijfsobligaties. De beleggingsdoelstelling van de
Levensloop. Een werknemer die belegt in het Fonds
Pool is een beter rendement te behalen dan de
wordt Deelnemer en krijgt daarmee een vorderingsrecht
benchmark, de iBoxx Sovereign. Er wordt actief beleid
tegenover Stichting Interpolis Levensloop, die
gevoerd op het gebied van duration, looptijden, allocatie
Participatiehouder in het Fonds is.
naar bedrijfsobligaties en selectie. Naast een directe belegging in obligaties kan er gebruik gemaakt worden
De Participaties luiden op naam. Er worden geen
van derivaten zoals futures en afgeleide producten voor
verhandelbare bewijzen van Participaties uitgegeven.
bedrijfsobligaties. Het poolvermogen wordt actief
De Bewaarder houdt een register, waarin de namen en
beheerd. In de Interpolis Pensioenen Geldmarkt Pool
adressen van houders van de desbetreffende serie
en Interpolis Pensioenen Vastrentende Waarden Pool
Participaties zijn opgenomen, onder vermelding van de
kan tot 10% van het belegde vermogen in vreemde
aanduidingen van hun Participaties, de datum van
valuta worden belegd.
verkrijging van de Participaties en het bedrag dat in het Fonds is ingebracht als tegenprestatie voor een
De Interpolis Pensioenen Europa Pool heeft een
Participatie. Het aantal door een Participatiehouder
gespreide portefeuille in Europese beursgenoteerde
gehouden Participaties wordt berekend tot op vier
ondernemingen. Het poolvermogen wordt actief
decimalen nauwkeurig.
beheerd met als doelstelling een hoger rendement te behalen dan de MSCI Europe Index.
Betalingen van en naar deelnemers lopen via
De Pool bestaat uit verhandelbare aandelen uitgegeven
bankrekeningen aangehouden door Stichting Interpolis
door ondernemingen die gevestigd zijn in Europa en
Levensloop.
waarvan de aandelen zijn genoteerd aan één of meerdere gereguleerde effectenbeurzen binnen Europa. Europa wordt gedefinieerd als de Europese landen die een ontwikkelde aandelenmarkt hebben en als zodanig
Fiscaal
zijn opgenomen in de MSCI Europe Index. Tevens heeft de Pool de mogelijkheid om maximaal 5% van het
Interpolis LevensloopFonds
6
Het Fonds opteert voor de status van fiscale
Echter, het Fonds hoeft geen dividendbelasting in te
beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet
houden op opbrengsten die worden bijgeschreven op
op
de Levenslooprekening van een Deelnemer.
de vennootschapsbelasting 1969. Dit heeft tot gevolg dat het Fonds onderworpen is aan een tarief van 0% en
Wet- en regelgeving
het Fonds betaalt derhalve feitelijk geen
De Wet op het Financieel Toezicht (Wft) is op 1 januari
vennootschapsbelasting.
2007 in werking getreden. Deze wet regelt het toezicht op de financiële sector in Nederland. De Wft heeft de
Het Fonds dient op uit te keren dividenden 15% (tarief
bestaande toezichtswetten (waaronder de Wet toezicht
2007) dividendbelasting in te houden en af te dragen.
beleggingsinstellingen) vervangen.
Interpolis LevensloopFonds
7
3 Kerncijfers Fondsvermogen en Participaties EvenStoppen 30-6-2009 1.713
30-06-2008 1.285
62.532,1
47.914,2
27,4
26,8
Participanten vermogen (EUR x 1000)
30-6-2009 2.440
30-06-2008 2.015
Aantal participaties
115.772,7
84.973,5
21,1
23,7
30-6-2009 18,1 6,2
30-06-2008 29,6 4,5
11,9 0,19
25,2 0,53
30-6-2009 111,9 7,3
30-06-2008 -184,6 8,4
104,5 0,90
-193 -2,27
Participanten vermogen (EUR x 1000) Aantal participaties Participatiewaarde (EUR)
Fondsvermogen en Participaties EerderStoppen
Participatiewaarde (EUR)
Beleggingsresultaat en rendement EvenStoppen
Beleggingsopbrengsten (EUR x 1000) Kosten( EUR x 1000) Totaal Resultaat (EUR x 1000) Totaal Resultaat per participatie
Beleggingsresultaat en rendement EerderStoppen
Beleggingsopbrengsten (EUR x 1000) Kosten (EUR x 1000) Totaal Resultaat (EUR x 1000) Totaal Resultaat per participatie
Interpolis LevensloopFonds
8
4 Verslag van de beheerder Eerste kwartaal 2009 Economie en bedrijfsleven
Kredietcrisis
•
•
•
De macro-economische omgeving is gedurende het kwartaal sterk verslechterd. Diverse indicatoren
deze nog steeds niet op het oude nivo. Ook is het
van economische activiteit staan op dusdanig lage
vertrouwen van de banken onderling nog niet erg
niveaus welke niet meer voorgekomen zijn sinds
groot; de TED spread (opslag waartegen banken
de beginjaren tachtig.
elkaar geld uitlenen) is nog steeds relatief hoog,
De verwachte economische groei voor de
hoewel deze wel dalende is.
Eurozone over 2009 is gedurende het kwartaal
•
•
Hoewel de kredietverlening langzaam toeneemt, is
•
Centrale banken kondigden allerlei rigoureuze
neerwaarts bijgesteld van -0,9% naar -2,6%. Voor
maatregelen aan om financiële instellingen te
de VS is de groei voor 2009 neerwaarts bijgesteld
helpen en om de economie te stimuleren. Zo
van -1,3% naar -2,8%.
kondigden deze aan diverse obligaties en andere
Ook cijfers ten aanzien van de werkgelegenheid
beleggingen te kopen van banken, zodat deze
laten een sterke verslechtering zien. Zo is de
weer liquiditeiten zouden krijgen. Deze liquiditeiten
werkloosheid in zowel de VS als in de Eurozone
dienen uiteindelijk weer gebruikt te worden om de
opgelopen tot 8,5%.
kredietverlening op gang te brengen. Daarnaast
Om de mondiale economische neergang te
werden door diverse overheden allerlei
behoeden voor een verdere verslechtering zijn in
stimuleringsprogramma’s aangekondigd.
diverse landen de beleidsrentes verlaagd en
•
•
stimuleringsprogramma’s en steunmaatregelen
Financiële markten
voor de financiële sector aangekondigd (zie ook
•
Slechte bedrijfscijfers, grote zorgen over financiële
‘Kredietcrisis’).
instellingen en een sterk verslechterende economie
Als gevolg van de sterk afgenomen economische
zorgden gedurende het kwartaal voor dalende
activiteit zijn de inflatieverwachtingen voor 2009
aandelenmarkten. In de loop van maart trad een
voor zowel de VS als voor de Eurozone neerwaarts
sterk herstel op. Na de sterke dalingen op de
bijgesteld; respectievelijk van 0,3% naar -0,9% en
aandelenmarkten zorgde positief nieuws
van 1,4% naar 0,6%.
(aankondiging steunmaatregelen en
In de VS werd in het vierde kwartaal het slechtste
stimuleringsprogramma’s, hoopgevende
kwartaalresultaat van de bedrijfswinsten ooit voor
macrocijfers) voor een toegenomen risicohouding
de S&P 500 bedrijven behaald. Alle bedrijven van
bij beleggers. Uiteindelijk behaalde opkomende
de S&P 500 tezamen realiseerden voor het eerst
markten als enige regio nog een positief
een verlies over het vierde kwartaal. Dit verlies
rendement.
kwam vooral voor rekening van de financiële instellingen. Inmiddels zijn hier de afschrijvingen •
Volatiliteit Index
opgelopen tot circa 1,3 biljoen USD.
90
Ook kwamen de aanhoudende problemen binnen
80
de autosector in VS (GM en Chrysler) gedurende
70
het kwartaal weer sterk naar voren. Er wordt nog
60
steeds gevreesd voor een mogelijk faillissement. Opvallend is dat veel bedrijven geen prognose
CBOE SPX VOLATILITY INDX
50 40 30
geven van de verwachte resultaten, of een groot 20
voorbehoud maken, vanwege de grote onzekerheid omtrent de economische vooruitzichten.
10 0 jan-91
Interpolis LevensloopFonds
jan-93
jan-95
jan-97
jan-99
jan-01
jan-03
9
jan-05
jan-07
jan-09
wel een positief resultaat zien (zie grafiek 2-4 en tabel Per saldo lieten de aandelenmarkten een rendement
2-2).
zien van -10% (zie grafiek 2-2 en tabel 2-1);
Rendementen obligatiemarkten (total return) 10%
Rendementen aandelenmarkten (lokale valuta, total return net) 10%
5% 0% -5%
0%
-10%
-10%
-15%
-20% -20% Q1 '08-Q1 '09
-30%
Q2 2008
€ overall
Q3 2008
€ corp
Q4 2008 € staat
Q1 2009 $ HY
-40% Q1 '08-Q1 '09
Q2 2008
Q3 2008
Q4 2008
Q1 2009
MSCI World
MSCI Europe
MSCI Japan
MSCI USA
MSCI Pacific ex Japan
MSCI Emerging Markets
Rendementen Q1 2009 (total return)
Lokale valuta Rendementen Q1 2009 (total return net) Lokale valuta
MSCI World MSCI USA MSCI Europe MSCI Pacific ex Japan MSCI Japan MSCI Emerging Markets
Euro
-10,04% -10,69% -11,54% -1,40% -9,15% 4,14%
-7,10% -5,80% -9,88% 3,13% -12,06% 6,47%
Bron: Bloomberg
•
€ overall € staat € corp $ HY
Euro
0,66% 0,89% -0,89% 2,52%
0,66% 0,89% -0,89% 8,13%
Bron: Bloomberg
In het eerste kwartaal waren per saldo beperkte wisselkoersbewegingen te zien (zie grafiek 2-5). Wel was de volatiliteit van de valuta’s gedurende het
Ondanks de sterk afgenomen inflatieverwachtingen liet de lange rente een (lichte) stijging zien. Uiteindelijk liet de categorie staatsobligaties per saldo een positief rendement zien.
kwartaal erg hoog. Koersbewegingen valuta´s 20% 12%
10-jaars rente Duitsland 10 jaars rente
4%
VS 10 jaars rente
4,8%
-4% 4,4%
-12% 4,0%
-20% Q1 '08-Q1 '09
3,6% 3,2%
EUR / USD
Q2 2008
Q3 2008
Q4 2008
EUR / JPY
EUR / GBP
2,8% 2,4% 2,0% 31-mrt-08
30-jun-08
30-sep-08
31-dec-08
31-mrt-09
Door de gestegen ‘spread’ (vooral bij financiële instellingen), de opslag die bedrijven moeten betalen bovenop de rente voor staatsleningen, bleven bedrijfsobligaties achter bij staatsobligaties en lieten een negatief rendement zien. De categorie High yield
Interpolis LevensloopFonds
Q1 2009
10
Tweede kwartaal 2009 Economie en bedrijfsleven •
Macro-economische data lieten per saldo een
Poors negatief bijgesteld werden vanwege de
stabilisatie zien. De jaar op jaar data zijn nog
grote schuldenlast. •
wel steeds slecht. Ook de cijfers aangaande
•
Hoewel bedrijfswinsten jaar op jaar sterk
de werkgelegenheid blijven verslechteren. Zo
gedaald zijn, worden de winstverwachtingen
is de werkloosheid aanzienlijk opgelopen tot
weer positief herzien. Tevens verraste een
respectievelijk 9,4% in de VS en 9,5% in de
aanzienlijk deel van de bedrijven met de cijfers
Eurozone.
over het eerste kwartaal. Minder positief, maar
De verwachte economische groei voor de
niet geheel onverwacht, was het nieuws dat
Eurozone over 2009 is gedurende het kwartaal
General Motors surseance van betaling had
neerwaarts bijgesteld van -2,6% naar -4,2%.
aangevraagd.
Voor de VS is de groeiverwachting voor 2009 ongewijzigd op -2,8% gebleven. •
Volatiliteit Index
De door de overheden en centrale banken
90
genomen maatregelen lijkt vruchten af te
80
werpen. Naast herstellende macro data vindt
70
er ook een stabilisatie in de kredietmarkt plaats. Zo is bijvoorbeeld de TED spread
CBOE SPX VOLATILITY INDX
60 50 40
(opslag waartegen banken elkaar geld uitlenen) gedurende het kwartaal met 0,58% behoorlijk gedaald. •
30 20 10
De risicobereidheid bij beleggers nam in het tweede kwartaal verder toe als gevolg van de
0 jan-91
jan-93
jan-95
jan-97
jan-99
jan-01
jan-03
jan-05
jan-07
jan-09
verbeterde economische cijfers en door de verwachte positieve effecten van de genomen
Financiële markten •
stimuleringsmaatregelen door overheden en •
De toegenomen risicobereidheid bij beleggers
centrale banken.
zorgde voor sterk stijgende aandelenmarkten.
De USD verloor terrein ten opzichte van de
Per saldo lieten de aandelenmarkten een
Euro door de toegenomen risicobereidheid.
stijging zien van ruim 16% (zie grafiek 2-2 en
Grondstoffen, vooral olie en koper,
tabel 2-1);
profiteerden hier sterk van. Zo steeg de olieprijs van onder de $50 tot boven de $70
Rendementen aandelenmarkten (lokale valuta, total return net)
per vat. Ook de VIX (volatiliteitindicator, zie
25%
grafiek 2-1) daalde tot het niveau van voor het
15%
Lehman Brothers faillissement in september
5%
2008. •
-5%
In de tweede helft van het kwartaal werd het positieve sentiment enigszins getemperd.
-15%
Enerzijds door de angst dat de centrale
-25%
banken verder gaan met het opkopen van
-35%
effecten, wat zorgde voor toenemende inflatieverwachtingen. Anderzijds doordat de
Q2 '08-Q2 '09
Q3 2008
Q4 2008
Q1 2009
MSCI Europe
MSCI Japan
MSCI USA
MSCI Pacific ex Japan
MSCI Emerging Markets
vooruitzichten voor het Verenigd Koninkrijk (VK) door Standard &
Interpolis LevensloopFonds
Q2 2009
MSCI World
11
Rendementen Q2 2009 (total return net) Lokale valuta
MSCI World MSCI USA MSCI Europe MSCI Pacific ex Japan MSCI Japan MSCI Emerging Markets
Euro
16,46% 15,69% 15,54% 18,87% 20,20% 24,47%
13,69% 8,93% 17,94% 24,22% 15,86% 26,86%
Bron: Bloomberg
Rendementen obligatiemarkten (total return) 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10%
•
-15%
Een combinatie van een draai van veilig
-20%
staatspapier naar de meer risicovolle
Q2 '08-Q2 '09
beleggingscategorieën en van de toegenomen
€ overall
Q3 2008
Q4 2008
€ corp
Q1 2009
Q2 2009
€ staat
$ HY
inflatieverwachtingen zorgden voor een stijgende kapitaalmarktrente (zie grafiek 2-3). De inflatieverwachtingen namen toe als gevolg
Rendementen Q2 2009 (total return)
Lokale valuta
van de grote hoeveelheden liquiditeiten die door centrale banken in de markt gepompt
desondanks een licht positief rendement zien
€ overall € staat € corp $ HY
(zie grafiek 2-4).
Bron: Bloomberg
werden en door de sterk gestegen olieprijs. De categorie staatsobligaties als totaal liet
•
10-jaars rente Duitsland 10 jaars rente
Euro
2,05% 0,65% 8,36% 18,66%
2,05% 0,65% 8,36% 11,72%
In het tweede kwartaal waren per saldo behoorlijke wisselkoersbewegingen te zien (zie
VS 10 jaars rente
4,8%
grafiek 2-5). De GBP werd sterker doordat de
4,4%
macro-economische cijfers in het VK herstel
4,0%
lieten zien. De Euro werd sterker ten opzichte
3,6%
van de USD door de toegenomen
3,2%
risicobereidheid bij beleggers.
2,8%
Koersbewegingen valuta´s
2,4% 2,0% 30-jun-08
•
30-sep-08
30-dec-08
30-mrt-09
30-jun-09
Door de sterk gedaalde ‘spread’, de opslag die bedrijven moeten betalen bovenop de rente voor staatsleningen, deden bedrijfsobligaties en high yield obligaties het relatief gezien zeer
20% 12% 4% -4% -12%
goed. Door de toegenomen risicobereidheid liet de categorie High yield nog een veel
-20% Q2 '08-Q2 '09
grotere stijging zien (zie grafiek 2-4 en tabel 2-
Q3 2008
EUR / USD
Q4 2008
Q1 2009
EUR / JPY
EUR / GBP
2). De Meern, 1 juli 2009 De beheerder Syntrus Achmea Vermogensbeheer
Interpolis LevensloopFonds
Q2 2009
12
5 Halfjaarrekening 5.1
Balans per 30 juni 2009 na resultaatverdeling (in euro)
Activa Ref.
30 juni 2009
30 juni 2008
5.5.1
4.230.647
3.299.263
Beleggingen Overige financiële beleggingen Vorderingen op korte termijn Overige vorderingen
5.5.2
19.645
13.183
R/C Stichting Interpolis
5.5.2
56.901
944
Liquide middelen
5.5.3
Totaal
76.546
14.127
54.300
216.472
4.361.493
3.529.862
Passiva Ref.
30 juni 2009
30 juni 2008
Eigen vermogen Participanten vermogen
4.037.882
3.474.144
Resultaat boekjaar
115.259
-167.765
5.5.4
4.153.141
3.306.379
Schulden op korte termijn
5.5.5
kredietinstellingen
5.5.5.1
91.758
0
Nog te betalen beheervergoeding
5.5.5.2
54.943
29.754
Nog te betalen verlofopname
5.5.5.3
20.314
18.359
Nog te betalen aankopen
5.5.5.4
41.337
175.370
Totaal
208.352
223.483
4.361.493
3.529.862
5.2
Winst- en Verliesrekening per 30 juni 2009 (in euro)
Ref.
jan-jun 2009
jan-jun 2008
Directe beleggingsopbrengsten
5.6.1.1
137
2.850
Indirecte beleggingsopbrensten
5.6.1.2
129.616
-157.723
129.753
-154.873
Opbrengsten uit beleggingen
Bedrijfsopbrengsten
Lasten Beheervergoedingen
5.6.2
14.494
12.892
Overige lasten
5.6.3
0
0
14.494
12.892
115.259
-167.765
Bedrijfslasten
Resultaat
5.7
Het resultaat wordt toegevoegd aan het participanten vermogen.
Interpolis LevensloopFonds
14
5.3
Kasstroomoverzicht per 30 juni 2009 (in euro)
jan- jun 2009
jan-jun 2008
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Ontvangsten Directe beleggingsopbrengsten
0
0
100.729
149.073
137
2.533
100.866
151.606
572.273
1.065.404
950
58
573.223
1.065.462
-427.357
-913.856
623.311
1.035.157
623.311
1.035.157
59.154
103.417
verlofbetalingen
7.952
13.831
Totaal Uitgaven
67.106
117.248
556.205
917.909
Mutatie liquide middelen
83.847
4.053
Saldo banken 30 juni
-37.458
216.472
-121.305
212.419
83.847
4.053
Verkopen participaties Interest liquide middelen
Totaal ontvangsten Uitgaven Aankopen van participaties Beheerkosten
Totaal Uitgaven
Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten Stortingen Inkomende waardeoverdrachten
Totaal ontvangsten
Uitgaven Uitgaande waardeoverdrachten
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
Saldo banken 31 december Mutatie liquide middelen
Interpolis LevensloopFonds
15
5.4
Algemene toelichting
Doel Het doel van het fonds is om overeenkomstig de bepalingen van het prospectus en reglement uitvoering te geven aan de Levensloopregeling. Het fonds is een fonds voor gemene rekening met een (semi) open-end structuur. Het fonds heeft een zogenaamde paraplu structuur, hetgeen inhoud dat het fonds is onderverdeeld in de subfondsen EerderStoppen, EvenStoppen en Verlofopname.
Grondslagen van waardering, resultaatbepaling en resultaatbestemming Algemeen De (half-)jaarrekening is opgesteld volgens de voorschriften die zijn vastgelegd in Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de Wet op het Financieel toezicht (Wft) en de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Vergelijking met voorgaand jaar De vergelijkende cijfers uit de halfjaarrekening 2008 zijn opgenomen. Economische positie De grondslagen zijn gericht op het weergeven van de economische positie. Het risico (positief en negatief) lopen over activa door het fonds en het ter beschikking staan van activa aan het fonds, zijn beslissend voor opname op de balans. Indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Waarderingsgrondslagen Voor zover niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Beleggingen De participaties zijn gewaardeerd tegen de marktwaarde. De bij verkoop gerealiseerde resultaten, alsmede niet gerealiseerde
koersverschillen
worden
rechtstreeks
verantwoord
in
de
winst
en
verliesrekening.
Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, eventueel rekening houdend met een noodzakelijk geachte vermindering voor mogelijke oninbaarheid. Grondslagen van resultaatbepaling De baten en lasten worden toegekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De kosten van het fonds betreffen alleen de beheerfee zoals vermeld in de prospectus. De overige kosten zoals de kosten voor de accountant, kosten van bewaring, kosten van toezicht op grond van de wet toezicht beleggingsinstellingen en kosten van marketing, etc. worden gedragen door de beheerder. Resultaatbestemming Het saldo van baten en lasten wordt toegevoegd aan het participanten vermogen.
Interpolis LevensloopFonds
16
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode waarbij de operationele ontvangsten en uitgaven als zodanig worden gepresenteerd. Ontvangsten uit hoofde van beleggingen zijn verantwoordt onder de kasstroom uit beleggingsactiviteiten. Ontvangsten en uitgaven inzake toe- en uittredingen door participanten zijn als kasstroom uit financieringsactiviteiten opgenomen.
5.5
Toelichting op de balans
Beleggingen 5.5.1 Overige financiële beleggingen Hieronder zijn de participaties opgenomen in de diverse subfondsen.
30 juni 2009
30 juni 2008
3.560.334
2.446.789
Aankopen
641.426
1.159.270
Verkopen
-100.729
-149.073
4.101.031
3.456.986
Waarderingsverschil
129.616
-157.723
Stand per 30 juni
4.230.647
3.299.263
30 juni 2009
30 juni 2008
Compensatievergoeding EerderStoppen
10.966
5.185
Compensatievergoeding EvenStoppen
8.567
7.936
Compensatievergoeding Verlofopname
112
62
R/C Stichting Interpolis Levensloopfonds
56.901
944
Totaal
76.546
14.127
Stand per 1 januari
5.5.2 Vorderingen op korte termijn Nog te ontvangen vergoedingen van de beheerder.
Interpolis LevensloopFonds
17
5.5.3 Liquide middelen De samenstelling van de liquide middelen is als volgt:
2009
2008
Mellon Bank EerderStoppen
0
127.669
Mellon Bank EvenStoppen
54.300
68.241
Mellon Bank Verlofopname
0
20.562
Totaal
54.300
216.472
5.5.4 Eigen vermogen
5.5.4.1 Participanten vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:
30 juni 2009
30 juni 2008
Stand per 1 januari
4.047.574
2.799.673
Saldo vorig boekjaar
-471.350
2.576
Stortingen
526.927
775.312
onttrekkingen
-65.269
-103.417
Stand per 30 juni
4.037.882
3.474.144
30 juni 2009
30 juni 2008
Stand per 1 januari
-471.350
2.576
Af: Saldo vorig boekjaar
471.350
-2.576
Bij: saldo boekjaar
115.259
-167.765
Stand per 30 juni
115.259
-167.765
5.5.4.2 Resultaat Boekjaar Het verloop is als volgt weer te geven:
Interpolis LevensloopFonds
18
5.5.5 Schulden op korte termijn 5.5.5.1 Kredietinstellingen 30 juni 2009
30 juni 2008
Mellon Bank EerderStoppen
90.110
0
Mellon Bank Verlofopname
1.648
0
Stand per 30 juni
91.758
0
5.5.5.2 Beheerfee Nog te betalen fee’s aan de beheerder 30 juni 2009
30 juni 2008
Fee EerderStoppen
32.910
18.509
Fee EvenStoppen
22.033
11.245
Totaal
54.943
29.754
5.5.5.3 Verlofopname Dit betreft nog uit te betalen verlofopnames. 5.5.5.4 Nog te betalen aankopen Dit betrof ultimo 2007 nog te betalen aankopen participaties in de diverse fondsen. In 2008 is dit afgewikkeld. 5.5.5.5 Nog te betalen afkopen Dit betreft nog te betalen afkopen inzake EerderStoppen. 5.6
Toelichting op de winst- en verliesrekening
Baten 5.6.1. Beleggingsopbrengsten 5.6.1.1 Directe beleggingsopbrengsten 2009
2008
Rente
137
2.850
Garantievergoeding beheerder
0
0
Totaal
137
2.850
Interpolis LevensloopFonds
19
5.6.1.2 Indirecte beleggingsopbrengsten 2009
2008
Ongerealiseerd
129.616
-157.723
Totaal
129.616
-157.723
2009
2008
Instap- en uitstapfee
1.319
2.001
Beheervergoeding
13.175
10.891
Totaal
14.494
12.892
2009
2008
Rentekosten
950
317
Aankoopkosten
0
0
Gecompenseerd door beheerder
-950
-317
Totaal
0
0
Lasten 5.6.2 beheervergoedingen
5.6.3 overige lasten
5.7
Winstbestemming
Het resultaat wordt toegevoegd aan het participantenvermogen.
Interpolis LevensloopFonds
20
6 Onderliggende fondsen 6.1
EvenStoppen
Relatief Belang EvenStoppen
2009
Geldmarkt Pool
0,6262%
Onderliggend Fondsvermogen EvenStoppen
Participatie in €
per 30-6-2009
Aantal participaties
Geldmarkt Pool
1.687.607
15.228
Het Subfonds EvenStoppen richt zich vooral op Deelnemers die een beleggingshorizon hebben die korter is dan vijf jaar, bijvoorbeeld omdat zij binnen deze termijn verlof willen opnemen, en derhalve zeker willen zijn van behoud van hun inleg. EvenStoppen heeft een defensief karakter, wat tot uiting komt in de lage rentegevoeligheid van de portefeuille. Daarom wordt een inleggarantie gegeven op vermogen belegd in EvenStoppen. Het vermogen van EvenStoppen wordt volledig belegd in de Interpolis Pensioenen Geldmarkt Pool, die als beleggingsdoelstelling heeft een hoger rendement te behalen dan 3-maands Euribor rente door middel van beleggingen in liquide kortlopende instrumenten. Het managen van een geldmarktfonds vraagt om specifieke kennis die in de vorm van verschillende specialismen binnen Interpolis Pensioenen Vermogensbeheer beschikbaar is. Het is de bedoeling van Syntrus Achmea Vermogensbeheer om met een dergelijk product in de behoefte van liquiditeit, risico aversie en rendement te voorzien. Het geldmarktfonds kan zowel onderdeel zijn van een korte termijn beleggingsstrategie als van een (middel)lange termijn strategie. De beleggingen vinden plaats in euro’s. Interpolis Pensioenen Geldmarkt Pool Samenvatting Kerngegevens Geldmarkt Pool 30 juni 09
30 juni 08
Rendement 2009
Intrinsieke Waarde
€110,82
€108,08
1,23%
Index*
111,23
108,08
0,83%
Aantal participaties
2.431.671
2.554.817
Totale waarde Pool
€269,48 mln
€276,12 mln
* De benchmark van de Geldmarkt Pool is 3-maands Euribor rente De Geldmarkt Pool is een beleggingsinstelling die niet onder toezicht staat van de AFM. Desgewenst is het jaarverslag op te vragen bij de beheerder
Interpolis LevensloopFonds
21
Participaties Het vermogen van de Geldmarkt Pool bedroeg 30 juni 2009 € 269,48 miljoen (2.431.671 participaties à € 110,82) versus een vermogen per 30 juni 2008 van € 276,12 miljoen (2.554.817 participaties à € 108,08). Beleggingsbeleid Sinds de start van deze pool is het beleid niet gewijzigd. Binnen deze pool wordt in deposito’s belegd, zodat het risico profiel van de portefeuille ten opzichte van de toegestane instrumenten behoudend is.
Interpolis LevensloopFonds
22
6.2
EerderStoppen
Relatief Belang EerderStoppen
2009
Vastrentende Waarden Pool
0,1962%
Europa Pool
1,2574%
Geldmarkt Pool
0,2741%
Onderliggend Fondsvermogen EerderStoppen
Participatie in € Aantal participaties
per 30-6-2009 Vastrentende Waarden Pool Europa Pool Geldmarkt Pool
Interpolis LevensloopFonds
613.624
15.402
1.190.895
62.361
738.522
6.664
23
Het Subfonds EerderStoppen richt zich vooral op Deelnemers die een beleggingshorizon hebben die langer is dan vijf jaar en enig risico kunnen accepteren. Door een gespreide belegging in liquiditeiten, obligaties en aandelen wordt een afgewogen mix gemaakt tussen rendement en risico. De specifieke verhouding tussen deze categorieën bepaalt het karakter van dit Subfonds: liquiditeiten (25%), staatsleningen en bedrijfsobligaties (25%) en Europese aandelen (50%). Dit zorgt voor een hoger verwacht rendement dan EvenStoppen, met een relatief beperkt risicoprofiel. Een risicobeperkend element vormen de beleggingen in liquiditeiten en de spreiding van de beleggingen. Over de beleggingen wordt een actief beheer gevoerd. De specifieke beleggingen betreffende EerderStoppen vinden plaats binnen Beleggingspools van Interpolis Pensioenen. Deze Pools worden beheerd door diverse beleggingsteams van Syntrus Achmea Vermogensbeheer. De teams beschikken over een gestructureerd beleggingsproces en de portefeuillemanagers beschikken over ruime ervaring in het beheer van de desbetreffende categorieën. De beleggingen vinden plaats in euro’s. Verslag van de beheerder Samenvatting De marktwaarde van de totale portefeuille voor EerderStoppen per 30 juni 2009 was € 2.543.041. Deze is als volgt opgebouwd: Participaties Vastrentende Waarden Pool Het vermogen van de Vastrentende Waarden Pool bedroeg op 30 juni 2009 € 312,74 miljoen (7.849.858 participaties à € 39,84) versus een vermogen 30 juni 2008 van € 273,81 miljoen (7.477.453 participaties à € 36,62). De portefeuille voor EerderStoppen bestond per 30 juni 2009 uit 15.402 (30 juni 2008: 14.186) participaties van de Vastrentende Waarden Pool. De marktwaarde van dit Subfonds per 30 juni 2009 was: € 613.624 (30 juni 2008: € 519.468).
Interpolis LevensloopFonds
24
Kerngegevens Vastrentende Waarden Pool 30 juni 09
30 juni 08
Rendement 2009
Intrinsieke waarde
€39,84
€36,62
2,70%
Index*
157,72
143,38
2,72%
Aantal participaties
7.849.858
7.477.453
Totale waarde Pool
€312,74 mln
€273,81 mln
* De benchmark van de Vastrentende Waarden Pool is iBoxx Sovereign De Vastrentende Waarden Pool is een beleggingsinstelling die niet onder toezicht staat van de AFM. Desgewenst is het jaarverslag op te vragen bij de beheerder Participaties Europa Pool Het vermogen van de Europa Pool bedroeg op 30 juni 2009 € 94,71 miljoen (4.959.723 participaties à € 19,10) versus een vermogen 30 juni 2008 € 134,77 miljoen (5.339.773 participaties à € 24,96). De portefeuille voor EerderStoppen bestond per 30 juni 2009 uit 62.362 (30 juni 2008: 42.070) participaties in de Europa Pool. De marktwaarde van dit Subfonds per 30 juni 2009 was: € 1.190.895 (30 juni 2008: € 1.050.016). Kerngegevens Europa Pool 30 juni 09
30 juni 08
Rendement 2009
Intrinsieke waarde
€19,10
€24,96
7,96%
Index*
2.436,21
3.312,96
6,07%
Aantal participaties
4.959.723
5.339.773
Totale waarde Pool
€94,71 mln
€ 134,77 mln
* De benchmark van de Europa Pool is de MSCI Europe De Europa Pool is een beleggingsinstelling die niet onder toezicht staat van de AFM. Desgewenst is het jaarverslag op te vragen bij de beheerder. Participaties Geldmarkt Pool Het vermogen van de Geldmarkt Pool bedroeg 30 juni 2009 € 269,48 miljoen (2.431.671 participaties à € 110,82) versus een vermogen per 30 juni 2008 van € 276,12 miljoen (2.554.817 participaties à € 108,08). De portefeuille voor EerderStoppen bestond per 30 juni 2009 uit 6.664 (30 juni 2008: 4.737) participaties in de Geldmarkt Pool. De marktwaarde van dit Subfonds per 30 juni 2009 was: € 738.522 (30 juni 2008: € 511.974).
Interpolis LevensloopFonds
25
Beleggingsbeleid en performance Vastrentende Waarden Pool Marktontwikkelingen
Economie en bedrijfsleven •
effecten, wat zorgde voor toenemende
Macro-economische data lieten per saldo een
inflatieverwachtingen. Anderzijds doordat de
stabilisatie zien. De jaar op jaar data zijn nog
vooruitzichten voor het Verenigd Koninkrijk
wel steeds slecht. Ook de cijfers aangaande
(VK) door Standard & Poors negatief bijgesteld
de werkgelegenheid blijven verslechteren. Zo
werden vanwege de grote schuldenlast. •
is de werkloosheid aanzienlijk opgelopen tot
•
•
Hoewel bedrijfswinsten jaar op jaar sterk
respectievelijk 9,4% in de VS en 9,5% in de
gedaald zijn, worden de winstverwachtingen
Eurozone.
weer positief herzien. Tevens verraste een
De verwachte economische groei voor de
aanzienlijk deel van de bedrijven met de cijfers
Eurozone over 2009 is gedurende het kwartaal
over het eerste kwartaal. Minder positief, maar
neerwaarts bijgesteld van -2,6% naar -4,2%.
niet geheel onverwacht, was het nieuws dat
Voor de VS is de groeiverwachting voor 2009
General Motors surseance van betaling had
ongewijzigd op -2,8% gebleven.
aangevraagd.
De door de overheden en centrale banken genomen maatregelen lijkt vruchten af te
Volatiliteit Index 90
CBOE SPX VOLATILITY INDX 80 70 60
werpen. Naast herstellende macro data vindt
50 40
er ook een stabilisatie in de kredietmarkt plaats. Zo is bijvoorbeeld de TED spread (opslag waartegen banken elkaar geld uitlenen) gedurende het kwartaal met 0,58% behoorlijk gedaald. •
30 20 10 0 jan-91
jan-95
jan-97
jan-99
jan-01
jan-03
jan-05
jan-07
jan-09
De risicobereidheid bij beleggers nam in het tweede kwartaal verder toe als gevolg van de
Financiële markten •
verbeterde economische cijfers en door de
•
jan-93
De toegenomen risicobereidheid bij beleggers
verwachte positieve effecten van de genomen
zorgde voor sterk stijgende aandelenmarkten.
stimuleringsmaatregelen door overheden en
Per saldo lieten de aandelenmarkten een
centrale banken.
stijging zien van ruim 16% (zie grafiek 2-2 en
De USD verloor terrein ten opzichte van de
tabel 2-1);
Euro door de toegenomen risicobereidheid. Grondstoffen, vooral olie en koper,
Rendementen aandelenmarkten (lokale valuta, total return net)
profiteerden hier sterk van. Zo steeg de
25%
olieprijs van onder de $50 tot boven de $70
15%
per vat. Ook de VIX (volatiliteitindicator, zie
5%
grafiek 2-1) daalde tot het niveau van voor het Lehman Brothers faillissement in september
-15%
2008. •
-5%
In de tweede helft van het kwartaal werd het
-25%
positieve sentiment enigszins getemperd.
-35%
Enerzijds door de angst dat de centrale banken verder gaan met het opkopen van
Interpolis LevensloopFonds
Q2 '08-Q2 '09
Q3 2008
Q4 2008
Q1 2009
Q2 2009
MSCI World
MSCI Europe
MSCI Japan
MSCI USA
MSCI Pacific ex Japan
MSCI Emerging Markets
26
Rendementen obligatiemarkten (total return) Rendementen Q2 2009 (total return net) Lokale valuta
MSCI World MSCI USA MSCI Europe MSCI Pacific ex Japan MSCI Japan MSCI Emerging Markets
20%
Euro
16,46% 15,69% 15,54% 18,87% 20,20% 24,47%
13,69% 8,93% 17,94% 24,22% 15,86% 26,86%
Bron: Bloomberg
•
15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% Q2 '08-Q2 '09 € overall
Q3 2008
Q4 2008
€ corp
Q1 2009
Q2 2009
€ staat
$ HY
Een combinatie van een draai van veilig staatspapier naar de meer risicovolle beleggingscategorieën en van de toegenomen
Rendementen Q2 2009 (total return)
Lokale valuta
inflatieverwachtingen zorgden voor een stijgende kapitaalmarktrente (zie grafiek 2-3).
door centrale banken in de markt gepompt
€ overall € staat € corp $ HY
werden en door de sterk gestegen olieprijs. De
Bron: Bloomberg
De inflatieverwachtingen namen toe als gevolg van de grote hoeveelheden liquiditeiten die
Euro
2,05% 0,65% 8,36% 18,66%
2,05% 0,65% 8,36% 11,72%
categorie staatsobligaties als totaal liet •
desondanks een licht positief rendement zien
In het tweede kwartaal waren per saldo behoorlijke wisselkoersbewegingen te zien (zie
(zie grafiek 2-4).
grafiek 2-5). De GBP werd sterker doordat de macro-economische cijfers in het VK herstel
10-jaars rente Duitsland 10 jaars rente
lieten zien. De Euro werd sterker ten opzichte
VS 10 jaars rente
4,8%
van de USD door de toegenomen
4,4%
risicobereidheid bij beleggers.
4,0%
Koersbewegingen valuta´s
3,6% 3,2%
20%
2,8%
12%
2,4%
4%
2,0% 30-jun-08
30-sep-08
30-dec-08
30-mrt-09
30-jun-09
-4%
•
Door de sterk gedaalde ‘spread’, de opslag die
-12%
bedrijven moeten betalen bovenop de rente voor staatsleningen, deden bedrijfsobligaties
-20% Q2 '08-Q2 '09
en high yield obligaties het relatief gezien zeer
EUR / USD
Q3 2008
Q4 2008
Q1 2009
EUR / JPY
Q2 2009 EUR / GBP
goed. Door de toegenomen risicobereidheid liet de categorie High yield nog een veel grotere stijging zien (zie grafiek 2-4 en tabel 22). Staatsleningen
•
Ondanks de lage inflatie in de Eurozone is de 10-jaars rente op de Duitse staatslening opgelopen van 2,99% naar 3,39%. De oplopende overheidstekorten van de Europese landen zorgden voor een licht opwaartse druk
Interpolis LevensloopFonds
27
op de rente. Gedurende de verslagperiode zijn
sterke koersstijgingen voor de bestaande
meerdere duratie- en curve posities
portefeuille.
•
ingenomen. Dit beleid heeft een positieve
•
In de niet-financiële sectoren waren het vooral
bijdrage geleverd in het tweede kwartaal.
de cyclische sectoren die een goede
De sterke overweging in Duitsland, uit het
performance lieten zien. De risicopremies in
eerste kwartaal, is in het tweede kwartaal
de auto-, bouw- en grondstoffensector daalden
gedeeltelijk afgebouwd ten gunste van korte
met respectievelijk 2,15%-punten, 1,92%-
staatsleningen van Griekenland, Italië, Spanje
punten en 5,47%-punten. De risicopremies
en Portugal. Doordat de landenpositionering
voor bedrijven in de meer defensieve sectoren
geleidelijk is afgebouwd, is een deel van de
gingen minder hard omlaag.
behaalde winst, gerealiseerd in het eerste kwartaal, ingeleverd.
•
Beleid komende periode
•
De positie in inflatie gerelateerd papier is in het
Voor de komende maanden wordt een
tweede kwartaal iets sterker aangezet door
neerwaartse druk op de kapitaalmarktrente
deelname in een nieuwe Duitse lening.
verwacht. Tegelijkertijd is de ruimte voor de ECB vrij beperkt en zal zij naar onze
Bedrijfsleningen
•
verwachting daarom haar belangrijkste
In het tweede kwartaal werden staatsleningen
rentetarief gelijk houden. Het beleid blijft
massaal ingeruild voor bedrijfsleningen, waar
gericht op een vervlakking van de curve en
staatsleningen in het eerste kwartaal nog als
een overwogen duratiepositie ten opzichte van
veilige haven gebruikt werden.
de benchmark.
•
Bedrijfsobligaties lieten een krachtig herstel
•
leningen gedurende de zomermaanden zal
economische data en een voorspoedig herstel
afnemen. Dit kan mogelijk een positieve
van de economie.
stimulans voor de markt voor bestaande
Credit spreads zijn na een zeer zwak eerste
leningen zijn. Tegelijkertijd zal door het
kwartaal, in het tweede kwartaal fors
verdwijnen van de zogenaamde ‘nieuwe
afgenomen. Per saldo nam de risicopremie
emissie’ premie het beleid ten aanzien van de
(credit spread) met bijna 2% af. De activiteiten
primaire markt selectiever worden. Gezien de
vonden in het bijzonder in de primaire markt
grote onzekerheid in de markt streven wij naar
plaats, waar een groot aantal nieuwe leningen
een licht overwogen positie van credits ten
werd uitgegeven met aantrekkelijke
opzichte van staatspapier.
•
risicopremies om beleggers aan te trekken.
•
De verwachting is dat het aantal nieuwe
zien gebaseerd op beter dan verwachte
De focus ligt hierbij vooral op bedrijven die
Echter, tegen het einde van het kwartaal
gekenmerkt worden door een sterke
waren deze risicopremies in zijn geheel
operationele cash flow, gecombineerd met een
verdwenen.
sterk anticyclisch karakter, te denken valt aan
In de financiële sector herstelde de markt zich
nutsbedrijven, telecombedrijven en bedrijven
enigszins voor achtergestelde perpetuele
in de energiesector.
leningen. Dit herstel werd vooral gedreven door het initiatief van verscheidene banken om
Tabel 1-4 Vastrentende waarden duration
het achtergestelde papier via zogenaamde ‘exchange offers’ terug te kopen. De credit spread op dit papier bankpapier ging maar
PORTEFEUILLE Vastrentend
5,39
BENCHMARK OVERWEGING 5,10
0,29
liefst 1,12%-punten omlaag, wat zorgde voor
Interpolis LevensloopFonds
28
Beleggingsbeleid Europa Pool Portefeuille De Europese aandelenmarkt kende een zeer sterk
Beleid
kwartaal en de portefeuille liet een nog betere
Vasthouden aan het bestaande proces en daarmee het
performance zien. Dit werd vooral veroorzaakt door de
overwegen van aandelen met de hoogste Diamond
goede performance van de Diamond aandelen (zie
score.
grafiek 3-2). De lagere kwaliteitsaandelen lieten in een zeer kort tijdsbestek (april) een sterke outperformance van lagere
Relatief rendement diamondaandelen
kwaliteitsaandelen was zeer snel en zeer sterk
12,0 0
35,00
10,0 0
30,00
8,0 0
25,00
6,0 0
20,00
4,0 0
15,00
2,0 0
10,00
0,0 0
5,00
gemaakt van de zeer zwakke prestaties van Groei en
-2,00
0,00
Momentum
-4,00
-5,00
karakteristieken zijn in de maand mei bijgekocht zodat
-6,00
-10,00
gedurende de maanden maart en april. Hierdoor werd het weer aantrekkelijk om kwaliteitsaandelen te kopen zodat deze weer op het normale (strategische) gewicht in de portefeuille zijn opgenomen. Tevens is er gebruik aandelen.
Aandelen
met
deze
deze factoren ook weer richting hun normale gewicht in de portefeuille bewegen.
Ter illustratie is bovenstaande figuur opgenomen waaruit de toegevoegde waarde blijkt. De grafiek toont het verschil in rendement tussen de beste Diamond aandelen versus de slechtste. De rode lijn geeft het
Momenteel zijn er minder duidelijke kansen op stijl niveau, maar blijft waardering (value) wel de meest aantrekkelijke stijl.
cumulatieve rendement weer. De Value aandelen die zeer sterk presteerden in het tweede kwartaal waren extreem goedkoop geworden. Attributie
Beleggers waren in de afgelopen kwartalen namelijk
Hieronder volgt een overzicht met daarin aandelen die
vooral gericht op kwaliteitsaandelen, met een relatief
het meest positief en negatief aan het relatieve
sterke balans, die beter door de economische crisis
rendement hebben bijgedragen in het tweede kwartaal
zouden moeten komen.
(uitgedrukt in basispunten). Aandelen met de grootste bijdrage (in basispunten) Burberry Group Roche Holding AG Vedanta Resources Eurasian Natural Resources Deutsche Bank AG
11 9 9 8 7
Royal Dutch Shell Nordea Bank AB Lafarge S.A. Anglo American Vestas Wind Systems A/S
-10 -9 -7 -6 -6
Interpolis LevensloopFonds
29
Performance lange termijn Europa Pool Sinds inceptie
5 jaar
3 jaar
Rendement Portefeuille
-18,82%
-7,51%
-32,28%
Rendement Benchmark
-10,76%
-2,09%
-30,78%
Standaarddeviatie Portefeuille
16,62%
13,71%
15,90%
Standaarddeviatie Benchmark
16,08%
12,98%
14,69%
2,62%
2,07%
1,76%
0,14
0,26
0,91
Tracking Error Informatie Ratio
Rendement is cumulatief rendement over betreffende periode. Standaarddeviatie, Tracking Error en Informatie Ratio zijn gebaseerd op maandcijfers. Inceptie op 27 november 1998.
Verantwoord beleggen beleid Beleid en uitgangspunten Het verantwoord beleggen beleid bestaat uit de volgende onderdelen: •
Uitsluitingsbeleid ten aanzien van controversiële wapens
•
Engagement, aangaan van dialoog met ondernemingen
•
Corporate governance en stemmen op aandeelhoudersvergaderingen
Voor het verantwoord beleggen beleid hanteert Syntrus Achmea Vermogensbeheer de principes van de Global Compact van de Verenigde Naties als uitgangspunt. Die hebben betrekking op vier hoofdthema’s, namelijk mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en anticorruptie. De Global Compact bestaat vervolgens uit tien breed geaccepteerde principes die hun oorsprong vinden in internationale verdragen zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en belangrijke principes van de International Labour Organisation (ILO). De Global Compact verlangt van bedrijven dat zij binnen hun eigen invloedsfeer kernwaarden op het gebied van mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en anticorruptie omarmen, ondersteunen en uitoefenen. Rapportage Website Syntrus Achmea Vermogensbeheer rapporteert op haar website over hoe zij de afgelopen periode invulling gaf aan het verantwoord beleggen beleid. Tweemaal per jaar plaatst Syntrus Achmea Vermogensbeheer een verslag. Daarnaast staan de volgende documenten op de website: •
Verantwoord beleggen beleid
•
Uitsluitingsbeleid ten aanzien van controversiële wapens
•
Corporate governance en stembeleid
Halfjaar rapportage In de volgende hoofdstukken wordt per onderdeel gerapporteerd. Als eerste komt in hoofdstuk 2 het uitsluitingsbeleid ten aanzien van controversiële wapens aan bod. Er zijn enkele nieuwe ondernemingen aan de uitsluitingslijst toegevoegd. In hoofdstuk 3 staan de engagement activiteiten centraal en is aandacht voor het themaonderzoek water in de drank- en voedingsindustrie. Tot slot komen in
Interpolis LevensloopFonds
30
hoofdstuk 4 corporate governance en stemactiviteiten aan de orde. Er wordt kort ingegaan op stemactiviteiten van het afgelopen half jaar. Beleid ten aanzien van producenten van controversiële wapens Syntrus Achmea Vermogensbeheer hanteert in het kader van verantwoord beleggen een uitsluitingsbeleid ten aanzien van controversiële wapens. Controversiële wapens zijn wapens die onevenredig veel leed en slachtoffers veroorzaken en waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen burger- en militaire doelen. Ook na afloop van een conflict veroorzaken deze wapens nog op aanzienlijke schaal slachtoffers. Het volledige beleid kunt u terugvinden op de website Syntrus Achmea Vermogensbeheer. Invoering van uitsluitingsbeleid in aandelen portefeuille Op basis van de bovenstaande definitie belegt Syntrus Achmea Vermogensbeheer niet in ondernemingen die controversiële wapens produceren of een significant belang hebben in een andere onderneming die de deze wapens produceert. In tabel 1 op pagina 5 treft u een overzicht aan van ondernemingen die Syntrus Achmea Vermogensbeheer heeft uitgesloten van beleggingen vanaf juli 2009. Per onderneming staat aangeven in welke wapencategorie zij actief is. De uitsluitingslijst wordt elk half jaar opnieuw beoordeeld aan de hand van onderzoeksresultaten van het onafhankelijk onderzoeksbureau Ethix. Aan de uitsluitingslijst zoals vastgesteld in de rapportage over de tweede helft van 2008 zijn twee namen toegevoegd: •
Areva S.A.
•
Jacobs Engineering Group Inc
Syntrus Achmea Vermogensbeheer had geen posities in deze twee ondernemingen. De door Syntrus Achmea Vermogensbeheer beheerde aandelenportefeuilles zijn in overeenstemming met de uitsluitingslijst. De volgende onderneming is niet langer uitgesloten op basis van controversiële wapens: •
Alcatel Lucent
Deze onderneming had een significante deelneming in Thales S.A. en was daardoor betrokken bij de ontwikkeling en productie van wapensystemen die vallen onder het in Oslo opgestelde verbod op het gebruik, de productie, opslag en handel van clustermunitie en nucleaire wapens. Alcatel Lucent heeft zijn belang in Thales S.A. afgestoten en is daardoor niet langer betrokken bij de productie van controversiële wapensystemen. Recente ontwikkelingen •
L-3 Communications
Het bedrijf was al uitgesloten op basis van betrokkenheid bij de productie van clustermunitie. Via een contract van Interstate Electronics Corporation, een divisie van L-3 Communications, met de Amerikaanse Marine is L-3 Communications nu ook betrokken bij de productie van nucleaire wapens. •
Raytheon Company
Het bedrijf leverde tot voor kort clusterwapens aan de Amerikaanse overheid. Dit contract is niet verlengd en Raytheon produceert geen en levert niet langer wapensystemen die vallen onder het in Oslo opgestelde verbod op het gebruik, de productie, opslag en handel van clustermunitie. Raytheon is daarom niet langer betrokken bij de productie van clustermunitie. De onderneming blijft vooralsnog uitgesloten in verband met betrokkenheid bij de productie van nucleaire wapens.
Interpolis LevensloopFonds
31
•
Textron Inc
De onderneming neemt in opdracht van het Amerikaanse ministerie van defensie twee landmijnsystemen in productie. Dit na het definitieve besluit van het Amerikaanse congres dat deze systemen alleen door een bediening op afstand tot ontploffing gebracht kunnen worden. Door deze aanpassing zijn de landmijnen niet langer verboden onder het landmijnenverdrag (Ottawa-conventie) waardoor Textron niet langer betrokken is bij de productie van verboden type landmijnen. De onderneming blijft uitgesloten op basis van nucleaire wapens. •
Thales S.A.
De onderneming produceert geen en levert niet langer wapensystemen die vallen onder het in Oslo opgestelde verbod op het gebruik, de productie, opslag en handel van clustermunitie. Daarom is Thales niet langer betrokken bij de productie van clustermunitie. De onderneming blijft vooralsnog uitgesloten in verband met betrokkenheid bij de productie van nucleaire wapens. Tabel 1 Uitsluitingslijst per juli 2009 Nucleaire
Biologische/
Antipersoons
Cluster
wapens
Chemische
mijnen
bommen
wapens Areva S.A.
x
BAE Systems PLC
x
Boeing Company
x
European Aeronautic Defence & Space Co EADS N.V.
x
Finmeccanica S.p.A
x
General Dynamics Corp
x
Goodrich Corp
x
Honeywell International Inc
x
Jacobs Engineering Group inc
x
L-3 Communications Holding Inc
x
x
Lockheed Martin Corp.
x
x
McDermott International Inc.
x
Northrop Grumman Corp
x
Raytheon Co.
x
Rolls-Royce Group PLC
x
Safran Groupe S.A.
x
Serco Group PLC
x
Textron Inc Thales S.A.
x
-
x
Interpolis LevensloopFonds
x -
32
Thema engagement Voordat Robeco de dialoog aangaat met ondernemingen, doet het diepgravend themaonderzoek of laat dit uitvoeren door een gespecialiseerde organisatie. Aan de hand van de resultaten gaat Robeco namens Syntrus Achmea Vermogensbeheer de dialoog aan met ondernemingen. Syntrus Achmea Vermogensbeheer bepaalt elk jaar welke twee actuele thema´s centraal staan in het engagement proces.
Op voordracht van Syntrus Achmea Vermogensbeheer is in het eerste kwartaal van 2009 onderzoek gedaan naar beleid en prestaties op het gebied van waterverbruik door ondernemingen in de drank- en voedingssector. Een nadere toelichting op het onderzoek wordt gegeven in paragraaf 3. Verder heeft Robeco in het tweede kwartaal van 2009 onderzoek laten uitvoeren naar de klimaat- en energieprestaties van autoproducenten. Een nadere toelichting op dit onderzoek wordt gegeven in paragraaf 4. Themaonderzoek: impact van water Water komt steeds hoger te staan op de agenda van de wereldwijde politiek, het bedrijfsleven en consumenten. Lokale waterschaarste en waterovervloed hebben een impact op het milieu, leefgemeenschappen, economieën en ondernemingen die daarbinnen actief zijn. Voor ondernemingen is goed en efficiënt waterbeheer niet alleen cruciaal voor de eigen winstgevendheid en continuïteit, maar ook voor hun omgeving en belanghebbenden, onder wie de aandeelhouders. Voor het themaonderzoek van 2009 is de impact van water op een aantal ondernemingen in de dranken voedingssector onderzocht door het World Resources Institute. Ook de wijze waarop de ondernemingen omgaan met dit thema is daarbij geanalyseerd. Van de onderzochte ondernemingen springen Danone en Diageo er in positieve zin uit. Zij geven in hun publicaties aan dat zij zich bewust zijn van het belang van water voor hun eigen bedrijfsvoering. Andere ondernemingen, zoals Altria, Kraft Foods, Heinz, SAB Miller, Pernod-Ricard en Tyson Foods, maken niet of nauwelijks melding van het belang van water voor hun bedrijfsvoering. Het onderzoek maakt duidelijk dat de huidige prijs van water laag is en geen recht doet aan de bestaande vraag- en aanbodverhoudingen. Dat de prijs van water in de toekomst zal stijgen, is zeer waarschijnlijk. Geen enkele onderneming uit het onderzoek laat zien wat de financiële gevolgen zouden zijn van een prijsstijging van water. Naar aanleiding van dit onderzoek zal Robeco namens Syntrus Achmea Vermogensbeheer de dialoog aangaan met de genoemde ondernemingen. Naast het creëren van een bewustwording van het belang van water en het aansporen tot het voeren van een adequaat waterbeleid, is een analyse van de financiële impact van stijgende waterprijzen onderwerp van deze dialoog. Meer achtergrondinformatie en onderzoeksresultaten worden gepresenteerd in hoofdstuk 9 van het Robeco engagement verslag. Zie hiervoor bijlage 3. Themaonderzoek: autoproducenten Autoproducenten krijgen in toenemende mate te maken met (Europese) regelgeving dat gericht is op het verlagen van de CO2-uitstoot van nieuwe auto’s. Vanaf 2012 moet in de Europese Unie de gemiddelde brandstofconsumptie van nieuwe auto’s lager of gelijk zijn aan 130 gram CO2 per kilometer. Ten opzichte van de huidige brandstofconsumptie van auto’s betekent dit een verbetering van gemiddeld 20%.
Interpolis LevensloopFonds
33
Voor beleggers is het relevant te weten hoe de verschillende autofabrikanten omgaan met de (nieuwe) regelgeving. Daarnaast is het belangrijk te weten hoe ondernemingen omgaan met hun ketenverantwoordelijkheden en met belanghebbenden. In het onderzoek is gekeken naar 18 autofabrikanten wereldwijd. Naar aanleiding van het onderzoeksrapport gaat Robeco namens Syntrus Achmea Vermogensbeheer de komende maanden in gesprek met een selectie van de onderzochte bedrijven over beleid, en maatregelen die de ondernemingen treffen in verband met de (toekomstige) regelgeving en de transparantie van de ondernemingen hierover. Meer achtergrondinformatie en onderzoeksresultaten worden gepresenteerd in hoofdstuk 10 van het Robeco engagement verslag. Zie hiervoor bijlage 3. Overzicht engagement activiteiten Voor Syntrus Achmea Vermogensbeheer heeft Robeco een dialoog gevoerd met de ondernemingen die genoemd worden in tabel 3 op pagina 9. Robeco maakt onderscheid in de volgende thema’s: •
milieu
•
menselijk kapitaal
•
maatschappij
•
corporate governance
•
ethiek
Per onderneming is aangeven welke thema’s centraal staan in de engagement trajecten. Een uitvoerig verslag over engagement activiteiten, doelstellingen en resultaten treft u aan in het Robeco engagement verslag over de periode van 1 januari 2009 tot en met 31 juli 2009 in bijlage 3. Collectieve engagement initiatieven PRI Update In 2006 hebben de Verenigde Naties samen met institutionele beleggers uitgangspunten op het gebied van verantwoord beleggen geformuleerd en vastgesteld. Deze zes internationaal breed geaccepteerde principes vormen de Principles for Responsible Investments (PRI). Deze principes bieden institutionele beleggers handvatten bij de formulering en uitvoering van het
verantwoord beleggingsbeleid. Syntrus Achmea Vermogensbeheer is ondertekenaar van de PRI. Syntrus Achmea Vermogensbeheer heeft met het ondertekenen van de PRI aangegeven de ambitie te hebben rekening te houden met ecologische, sociale en governance onderwerpen in haar beleggingsproces. In de tweede helft van 2008 zijn dan ook in navolg hiervan een aantal collectieve engagement initiatieven vanuit de PRI door Syntrus Achmea ondersteund: •
Het Seoul initiatief waarvoor alle ondernemingen in de grote indices (MSCI, FTSE) zijn aangeschreven en verzocht de Global Compact te ondertekenen en te implementeren.
•
Water initiatief waarbij de 100 grootste ondernemingen zijn aangeschreven om deze aan te sporen het CEO Water Mandate te ondersteunen. Dit voor het verbeteren van beleid en praktijk ten aanzien van watergebruik. Dit initiatief sluit goed aan bij het onder paragraaf 3 besproken themaonderzoek naar de impact van water.
Interpolis LevensloopFonds
34
In de eerste helft van 2009 is aan de eerder geïnitieerde collectieve engagement activiteiten vervolg gegeven door Syntrus Achmea Vermogensbeheer. Dit door bedrijven die niet gereageerd hebben op eerdere oproepen persoonlijk aan te sporen de hierboven genoemde initiatieven alsnog te ondersteunen. Deze activiteiten zijn gecoördineerd door het secretariaat van de PRI en de resultaten zullen in de tweede helft van 2009 gepubliceerd worden. Nieuwe initiatieven Naast de hierboven genoemde activiteiten heeft Syntrus Achmea Vermogensbeheer in de eerste helft van 2009 ook geparticipeerd in twee nieuwe collectieve engagement initiatieven. Beide initiatieven staan in verband met het Carbon Disclosure Project (CDP). De missie van het CDP is het verzamelen en toegankelijk maken van data die inzichtelijk moet maken hoe de risico’s over klimaatsverandering zijn ingebed in bedrijfsstrategieën. Hiertoe doet het CDP ieder jaar onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering. In de onderzoekscyclus van 2009 werden 3700 beursgenoteerde bedrijven benaderd en gevraagd te rapporteren over onder meer de gevolgen van klimaatverandering voor hun onderneming, de omvang van hun CO2-emissies en doelstellingen om uitstoot te verminderen. Het Carbon Disclosure Project wordt onderschreven door een groep van 475 investeerders, waaronder Syntrus Achmea Vermogensbeheer. In het verlengde hiervan is aan het eind van het eerste half jaar van 2009 tevens een initiatief afkomstig van het secretariaat van de PRI ten behoeve van het Carbon Disclosure Project (CDP) door Syntrus Achmea ondersteund. Het initiatief behelst het mede ondertekenen van twee brieven waarin om meer transparantie over het beheersen van CO2 emissies wordt verzocht. De brieven zijn gericht aan bedrijven die ofwel nog niet hebben gereageerd op het eerdere verzoek van het CDP mee te werken aan de onderzoeksronde voor 2009 (non responding companies) of aan bedrijven waarvan de al ontvangen reacties ondermaats zijn (poorly responding companies). Voor de aandelenpools werd er in het eerste half jaar van 2009 op 531 aandeelhoudersvergaderingen gestemd. De meeste aandeelhoudersvergaderingen in Europa en de Verenigde Staten vonden plaats in het tweede kwartaal. In totaal passeerden 6175 agendapunten de revue. Corporate governance ontwikkelingen Beloningsbeleid op de agenda In dit aandeelhoudersvergaderingseizoen stonden opnieuw de bestuurdersbeloningen in brede publieke belangstelling. Op de agenda van een aantal Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen stond de wijziging van het beloningsbeleid op de agenda. In tegenstelling tot veel andere landen kunnen aandeelhouders van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen stemmen over het beloningsbeleid. In een aantal gevallen werd voorgesteld om de beloning van de bestuurders significant te verhogen. In het licht van het publieke debat zagen zowel DSM, Heineken als Randstad af van het in stemming brengen van het nieuwe beloningsbeleid. Dit jaar werd opnieuw het beloningsbeleid van Philips in stemming gebracht. Vorig jaar werd daar voor het eerst op een Nederlandse aandeelhoudersvergadering een beloningsbeleid verworpen. Deze keer stemden de aandeelhouders in met het aangepaste beloningsbeleid.
Interpolis LevensloopFonds
35
Opvallende aandeelhoudersvergaderingen •
KPN
Een groot aantal aandeelhouders van KPN maakte tijdens de aandeelhoudersvergadering van 7 april hun ongenoegen kenbaar over het feit dat een majeure wijziging van de aandelenregeling voor het KPN-bestuur niet ter goedkeuring aan de aandeelhouders werd voorgelegd. Aandeelhouders, die 41,5 procent van de uitgebrachte stemmen vertegenwoordigden, vonden dat de raad van commissarissen dit niet eenzijdig had mogen beslissen en stemden tegen de decharge van de raad van commissarissen. •
Royal Dutch Shell
Tijdens de aandeelhoudersvergadering van Royal Dutch Shell op 19 mei werd het beloningsrapport over het boekjaar 2008 met een meerderheid van 59,4 procent van de uitgebrachte stemmen verworpen. De afkeuring heeft geen directe gevolgen voor de uitgekeerde beloningen aan de Shellbestuurders. De stemming over het rapport is voor Engelse vennootschappen (Shell is gezeteld in Londen) een adviserende stem aan de beloningscommissie. De aandeelhouders van Shell namen vooral aanstoot aan de beslissing van de commissie om voor het tweede jaar op rij lange termijnbonussen aan de Shell-bestuurders uit te keren, terwijl de prestaties (over een periode van drie jaar) beneden gemiddeld waren. Shell werd met het creëren van aandeelhouderswaarde vierde in een referentiegroep van vijf oliemaatschappijen; alleen een top drie positie geeft recht op een bonus. De commissie maakte echter gebruik van haar discretionaire bevoegdheid om toch bonussen uit te keren, mede omdat het verschil met nummer drie, volgens de commissie, “marginaal” was en “omdat de klassering in de referentiegroep niet goed de relatieve performance weerspiegelde.”
Beloningsbeleid voor de financiële sector De financieel toezichthouders De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben op 6 mei de “Principes voor beheerst beloningsbeleid” gepubliceerd. De financieel toezichthouders vinden dat de toekenning van de variabele beloning niet afhankelijk moet zijn van een ‘alles of niets’ commerciële doelstelling. DNB en AFM vinden dat van een dergelijk systeem een sterke prikkel tot ongewenst gedrag uitgaat. Daarom moet worden gewerkt met een meer lineaire of trapsgewijze afhankelijkheid tussen prestatie en beloning. DNB en AFM vinden dat de financiële instellingen hun principes concreet moeten gaan toepassen en, indien nodig, hun beloningsbeleid aan de principes aanpassen. DNB en AFM gaan actief monitoren hoe financiële instellingen de principes in hun organisatie toepassen. Indien DNB en AFM van mening zijn dat het beloningsbeleid van een onderneming substantiële prudentiële en/of gedragsrisico’s met zich kan brengen, dan leidt dit tot een onderzoek naar de gesignaleerde risico’s en een versterkte mate van toezicht op de onderneming als geheel.
Interpolis LevensloopFonds
36
Beleggingsbeleid en Performance Geldmarkt Pool Zowel EvenStoppen als EerderStoppen beleggen (een deel van) het vermogen in de Geldmarkt Pool. Voor een toelichting op het beleggingsbeleid en de performance van de Geldmarkt pool wordt verwezen naar 6.1 EvenStoppen.
Interpolis LevensloopFonds
37
7 Overige gegevens
7.1
Zeggenschap
Het uitoefenen van de zeggenschapsrechten en de vermogensrechten die verbonden zijn aan het bezit van participaties, waaronder mede is begrepen het uitoefenen van stemrecht en het innen van dividenden en andere uitkeringen is voorbehouden aan Stichting Interpolis Levensloop.
7.2
Winstbestemming voorwaarden beheer en bewaring
Conform artikel 19 van de voorwaarden van beheer en bewaring Interpolis Levensloop wordt de winst over een boekjaar berekend met inachtneming van het bepaalde in Titel 9, Boek 2 Burgerlijk Wetboek. Het gedeelte van de winst van het Fonds of een Subfonds dat moet worden uitgekeerd om te voldoen aan de FBI-criteria zal jaarlijks binnen acht maanden na afloop van het boekjaar worden uitgekeerd. Het resterende gedeelte van de winst wordt toegevoegd aan het desbetreffende Subfonds. Alle Participaties van een bepaald Subfonds die op het moment van vaststelling van de jaarrekening bestaan, delen gelijk in de winst van het desbetreffende Subfonds over het desbetreffende boekjaar. Stichting Interpolis Levensloop zal ontvangen dividend niet uitkeren aan de Deelnemers, maar in beginsel herbeleggen tegen de waarde zoals vastgesteld op de eerstvolgende Handelsdag. De opslag die in de koers is vervat moet de door het Fonds verschuldigde kosten bevatten.
7.3
Winstbestemming
De winst over 2009 komt geheel ten goede van de participanten.
Interpolis LevensloopFonds
38
