1 Insectenplagen op bomen en klimaatverandering G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis/L.G. Moraal H. Siepel, M.J. Schelhaas, G.F.P. Martakis2 Wie weet dat nog?...
Insectenplagen op bomen en klimaatverandering G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis/L.G. Moraal H. Siepel, M.J. Schelhaas, G.F.P. Martakis
Wie weet dat nog?
Jaren 40: kaalvraat van iepen door de Ringelrups. Een regen van uitwerpselen en glibberige verkeersgevaarlijke massa's platgereden rupsen langs de Amsterdamse grachten. Jaren 50: privévliegtuig van Prins Bernhard voor uitvoeren bespuitingen tegen Dennenbladwesp op de Veluwe. Jaren 60: vliegtuigbespuitingen tegen Bastaardsatijnvlinder in Noord-Brabant.
Monitoring en analyse www.insectenweb.nl
“Jaarlijkse monitoring van insectenplagen sinds 1946” is een van de langstlopende continue biologische meetreeksen in Nederland. De monitoring wordt uitgevoerd met behulp van een netwerk van ca. 400 vrijwillige waarnemers. Veelheid aan gegevens biedt mogelijkheid tot analyse naar de oorzaken van verschuivingen van plagen.
Op bomen meer insecten dan op andere planten
Grootte, vorm en structuur leveren verschillende voedselplekken. Voorspelbare voedselbron. Bovengronds zijn er overwinteringsmogelijkheden.
De ene boom is de andere niet: Totaal aan herbivore insecten per boomgenus wilg
450
eik
420
berk
330
den
170
els
140
beuk
100
es
60
esdoorn
40
plataan
<5
paardenkastanje
<5
acacia
<5
douglasspar
<5
Opdringerige plagen: TOP-10 van afgelopen 60 jaar Periodes van 5 jaar ->
Wat kan het succes van ei-overwinteraars verklaren? z z z z z
Meer sterfte in zachte (vochtige) winters door schimmelinfecties bij larven, poppen en adulten dan bij eitjes. Meer ademhaling in warme winters bij larven, poppen, adulten Î energieverbruik Î minder vetreserves Î verzwakking. Bomen lopen eerder uit – eioverwinteraars zijn goede synchroniseerders (hoe precies?). Meer eiken in NL: maar niet alle plagen van eik reageren positief, dus een klimaateffect is waarschijnlijker De reactie van een hele groep soorten met de zelfde strategie duidt erop dat klimaatverandering (en niet stikstofdepositie of verdroging) een rol speelt.
Meer weten ? Insectenplagen en klimaatverandering: * Alterra-rapport 2004, nummer 856 * De Levende Natuur 2003, 104 (3): 90-93. * cd-rom Tree Doctor voor het herkennen van Ziekten & Plagen op bomen
