Innovatiekrediet Jaarverslag 2011
>> Als het gaat om innovatie
Inhoudsopgave Innovatiekrediet in 2012: vermogen om te innoveren
4
Terugblik op 2011 en vooruitblik naar 2012
6
Hoe werkt het Innovatiekrediet?
8
GreenPeak Technologies B.V. Energiezuinige chips voor consumentenapparaten
10
IQ Medical Ventures B.V. Slimme vinding voor gescheiden longventilatie
13
ProFibrix Poedermix stelpt bloedingen bij operaties
14
HyGear Waterstof opwekken in ‘minifabriekjes’ 17 Airborne Dieper olieboren met composietbuizen van Airborne
18
SIM Industries Vluchtsimulator voor Airbus A320
21
Anthuriumkwekerij Evanty Procesinnovatie anthuriumkwekerij
22
Synthon Innovatieve kankermedicijnen
23
Wila B.V. Digitale aansturing kantpersgereedschap
24
Quooker Quooker: kokend water direct uit de kraan
25
Bijlage A: Aanvragen, afwijzingen en toewijzingen
27
Bijlage B: Omvang van de Kredietportefeuille
30
Bijlage C: Krediettoewijzingen nader verklaard
32
Bijlage D: Financering van de toegwezen projecten
35
Bijlage E: Gerealiseerde financieringen in 2011
36
2 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Voorwoord
Innovatie is méér dan alleen een technische verbetering. Innovatie kan gebruikers zodanige voordelen bieden, dat het een bestaande markt met gevestigde spelers ingrijpend verstoort en daarmee enorme waarde creëert voor de nieuwkomer. In dit jaarverslag leest u diverse verhalen van Nederlandse ondernemingen die, mede dankzij het Innovatiekrediet, een commercieel succes wisten te behalen. En het biedt belangrijke informatie over het aanvragen van een eigen Innovatiekrediet. Het Innovatiekrediet bood SIM-Industries essentiële financiële ondersteuning van de beoogde snelle ontwikkelstrategie, terwijl de onderneming tegelijkertijd al flink groeide. De aanzienlijke investeringen die gepaard gaan met de ontwikkeling van de producten in de luchtvaart, zouden bij onvoldoende financiële armslag een rem op de toekomstige groei hebben veroorzaakt. Het Innovatiekrediet is hiermee voor SIM-Industries in een cruciale fase van uiterst belang geweest.
Ook voor de toekomst blijft het belangrijk dat bedrijven zoals SIM-Industries, die door hun innovatieve aanpak een commercieel uitstekende positie kunnen verwerven, ondersteuning krijgen. Het Innovatiefonds MKB+ - waar het Innovatiekrediet onderdeel van uitmaakt - stelt ook u als ondernemer in staat uw innovatieve ideeën makkelijker en sneller om te zetten in rendabele nieuwe producten, processen en diensten!
SIM-Industries heeft door de opbouw van een unieke portfolio van producten een disruptie in de markt van professionele vliegsimulatoren teweeggebracht. Hierdoor kon de onderneming razendsnel een leidende positie verwerven, met gevolg dat het in november 2011 onderdeel werd van Lockheed Martin. Daarmee is verdere groei in Nederland gewaarborgd. Het eerder ontvangen Innovatiekrediet kon dankzij het buitengewone succes al begin 2012 worden afgelost en door minister Verhagen direct opnieuw worden verstrekt aan een volgende innovatieve onderneming: Aeon Astron Europe.
3 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Frank uit den Bogaard Ceo SIM-Industries B.V.
Innovatiekrediet in 2012: vermogen om te innoveren Het Innovatiekrediet is een regeling van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie die wordt uitgevoerd door Agentschap NL. Met deze regeling kunnen ontwikkelingsprojecten voor nieuwe producten, processen of diensten worden gefinancierd, waar een sterke businesscase aan ten grondslag ligt. Het krediet is risicodragend en hoeft alleen te worden terugbetaald als de ontwikkeling slaagt. Het Innovatiekrediet, onderdeel van het Innovatiefonds MKB+, bouwt voort op de succesvolle TOK-regeling.
Het krediet is bestemd voor de financiering van ontwikkelings projecten die leiden tot het nieuwe product, proces of dienst waarop de businesscase is gebaseerd. Het kan gaan om een technische ontwikkeling of de ontwikkeling van een medicijn of medisch product, waarbij nog een klinische studie is vereist. Het gaat om projecten die wellicht meer technische risico’s met zich meebrengen, maar die van groot belang zijn voor de toekomst van uw bedrijf. Met het Innovatiekrediet kan voor MKB-bedrijven 35 procent van de ontwikkelingskosten worden gefinancierd en voor nietMKB-bedrijven 25 procent. Zowel starters als bestaande bedrijven kunnen gebruik maken van het Innovatiekrediet. Voor bestaande bedrijven is het krediet aantrekkelijk vanwege het risicodragende karakter en de lage rente. Met het krediet kunnen deze bedrijven hun R&D budget verhogen en kan de drempel worden verlaagd om kansrijke ontwikkelingsprojecten eerder op te pakken en sneller uit te voeren. Voor starters kan het Innovatiekrediet een essentieel onderdeel zijn om hun financiering rond te krijgen. Vaak blijkt dat het verkrijgen van een Innovatiekrediet ook helpt bij het vinden van andere investeerders, omdat de plannen zijn goedgekeurd door de overheid. Bijkomend voordeel voor starters is dat er geen verdere verwatering van hun belang plaatsvindt. De hoofddoelstelling van het Innovatiekrediet is het bevorderen van economische groei door het versterken van de innovatiekracht van Nederlandse ondernemingen. Omdat economische groei voorop staat, wordt bij de beoordeling van een kredietaanvraag eerst gekeken naar de onderliggende businesscase. Deze moet sterk zijn en goed onderbouwd worden.
Daarnaast wordt gekeken naar de ondernemer achter de plannen, die in staat moet zijn om het project en de onderneming tot een succes te maken. Pas daarna wordt gekeken naar de techniek en het ontwikkelingstraject waarvoor de financiering feitelijk wordt gevraagd.
Kenmerken • Het Innovatiekrediet is een risicodragend krediet voor het MKB voor de ontwikkeling van een nieuw product, proces of dienst. Mocht het project in technische zin mislukken, dan hoeft het geleende bedrag niet te worden terugbetaald. • Het Innovatiekrediet bedraagt maximaal 35 procent van de totale ontwikkelingskosten voor MKB-ondernemers. De overige 65 procent moet dus op een andere manier worden gefinancierd. Voor MKB+ bedraagt het maximale krediet 25 procent. • De minimale projectomvang bedraagt 150.000 euro. Het maximale kredietbedrag bedraagt 5 miljoen euro. • De lening is rentedragend. De rente wordt tijdens de looptijd bijgeschreven en dus achteraf betaald. Voor bestaande bedrijven met een goed continuïteitsperspectief is de rente in 2012 4 procent; voor starters is de rente 7 procent; voor klinische projecten geldt een opslag van 3 procent. • De maximale projectduur bedraagt vier jaar. Het krediet wordt in tranches beschikbaar gesteld, aan de hand van de milestones in het project. Voor producten met een certificeringsbehoefte kan de projectduur met maximaal twee jaar verlengd worden. • Als het project is afgerond en de commerciële fase aanbreekt, wordt begonnen met de aflossing van het krediet.
4 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Vooraf wordt een terugbetaalschema overeengekomen. Aflossing vindt plaats in maximaal tien jaar na afronding van het project. • Uiteraard blijft het mogelijk dat een project in technische zin is geslaagd maar dat het geen commercieel succes wordt. In dat geval moet het krediet wél worden terugbetaald. • Om voor het Innovatiekrediet in aanmerking te komen zijn geen harde zekerheden vereist zoals verpanding van voorraden, debiteuren, onroerend goed, machines of inventaris. Wel vragen wij pandrecht op de kennis en prototypen die uit het project voortkomen totdat het krediet is afgelost.
De besluitvorming op een aanvraag vindt in de regel plaats tussen de 8 tot 12 weken. Voor een uitgebreide uitleg over het gehele Innovatiekrediet traject kunt u in dit jaarverslag terecht op pagina 8 en 9.
Aanvraagprocedure Door middel van een Quickscan kan een ondernemer snel advies krijgen of het indienen van een kredietaanvraag zinvol is. In de Quickscan wordt gevraagd om de plannen waarvoor financiering wordt gevraagd kort toe te lichten. De Quickscan kan worden ingevuld op onze website: www.innovatiekrediet.nl. Een adviseur van Agentschap NL neemt vervolgens telefonisch contact op met de ondernemer om de Quickscan te bepreken en een inschatting te maken of het project zou kunnen passen binnen het Innovatiekrediet en of het zinvol is een kredietaanvraag in te dienen. Een kredietaanvraag bevat een businessplan, een projectplan en een financieel plan. Na ontvangst van de aanvraag maakt een adviseur van Agentschap NL een afspraak met de ondernemer om de aanvraag te bespreken. Aan het eind van dit gesprek is de adviseur meestal in staat de slaagkans in te schatten. Verder geeft hij aan welke informatie nog nodig is voor een definitieve beoordeling.
5 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Terugblik op 2011 en vooruitblik naar 2012 Budgetbenutting in 2011: volledig beschikbare budget in kredieten gestoken. In 2011 zijn 39 kredieten verleend, waarvan er één niet benut is en acht verhogings aanvragen waren. Per saldo zijn er dus 30 nieuwe projecten mede door het Innovatiekrediet gefinancierd. Een duidelijke toename t.o.v. de 24 nieuwe projecten in 2010. Met die toewijzingen is het budget ook volledig benut. Voor klinische projecten was € 15,5 miljoen beschikbaar, dat is toegekend aan 15 aanvragen; voor technische projecten € 32 miljoen, dat besteed wordt aan 23 projecten.
Het percentage van krediet-toekenningen is gestegen in 2011 In 2011 zijn 82 aanvragen afgehandeld. Van die 82 is met 39 bijna de helft toegekend (48 procent). Dat is een toename t.o.v. 2009 (36 procent) en 2010 (42 procent). Het aantal afwijzingen bedroeg 22 (27 procent) en het aantal intrekkingen 21 (25 procent).
Portfolio van projecten groeit en de aflossing in het Innovatiefonds MKB+ begint Eind 2011 waren er 76 projecten in de ontwikkelingsfase met een totaal toegezegd krediet van bijna € 133 miljoen, waarvan al € 74 miljoen uitgekeerd is en nog € 59 miljoen uit te keren is tijdens de rest van de projectduur. Het aantal afgesloten projecten bedroeg in 2011 zeven, een duidelijke toename t.o.v. voorgaande jaren (in 2009 en 2012 ieder één). Het vastgestelde krediet bedroeg in 2011 bijna € 13 miljoen, waarmee het totaal vastgestelde krediet ruim € 17 miljoen bedraagt. Daadwerkelijk afgelost tot en met 2011 is ruim € 1,7 miljoen (inclusief ontvangen rente). Dit zal in de komende jaren belangrijk toenemen doordat meer projecten in de aflossingsfase terecht komen. Hierdoor kunnen nieuwe projecten gefinancierd worden.
Projectfinanciering in 2011: overwegend nieuw kapitaal Van de in 2011 toegewezen projecten zijn we nagegaan hoe de overige financiering gerealiseerd wordt. De totale omvang van de projecten waaraan in 2011 financiering is toegezegd bedraagt € 202 miljoen. Daarvan financiert het Innovatiekrediet bijna € 65 miljoen (32 procent) en is daarmee de grootste
financieringsbron, op de voet gevolgd door investeringen in eigen vermogen door Venture Capitalists, die bijna € 64 miljoen (31,5 procent) bijdragen. De resterende financiering komt voor tweederde (€ 50 miljoen) ook van buiten de onderneming (van leningen van aandeelhouders, of eigen vermogen van informals en ROM's en soms door een banklening of een subsidie), terwijl een derde daarvan (ongeveer 10 procent van het totaal) door de ondernemingen zelf gefinancierd wordt. Hieruit blijkt dat de projecten overwegend door nieuw kapitaal gefinancierd worden.
Toewijzingen nader bekeken Van de krediettoewijzingen in 2011 komt ongeveer de helft uit de topsector high tech systemen en materialen en een derde uit de topsector life sciences. Uit de topsectoren chemie, tuinbouw, creatieve industrie en logistiek is geen enkele toewijzing tot stand gebracht, wel zijn er aanvragen uit deze sectoren geweest. In 2012 zal extra aandacht aan deze sectoren gegeven worden om het doen van aanvragen uit deze sectoren te stimuleren. Uiteindelijk is het Innovatiekrediet voor alle sectoren bedoeld. Opvallend is dat het aandeel toewijzingen van kleine (met minder dan 5 FTE) bedrijven is gedaald naar 10 stuks (25 procent), terwijl dat in 2010 met 13 stuks nog de grootste categorie was (44 procent). In 2012 is het aandeel van gevestigde bedrijven toegenomen, zowel qua aantal toewijzingen (van 52 naar 59 procent) als qua budget (van 57 procent naar 72 procent). Dit lijkt erop te wijzen dat de bekendheid van het Innovatiekrediet onder bestaande bedrijven toeneemt.
6 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
In de geografische spreiding van de krediettoewijzingen valt op dat de positie van Noord-Brabant met zowel de meeste toewijzingen als het grootste budget is overgenomen door Zuid-Holland, met Noord-Brabant als een goede tweede. Noord-Holland heeft de derde positie van Utrecht overgenomen. Het aantal provincies zonder krediettoewijzing is stabiel gebleven op vier; daarbij zijn Drente, Friesland en Zeeland op nul gebleven; is Groningen van één naar nul gegaan en Overijssel van nul naar twee. Dit jaar hebben we naar enkele nieuwe aspecten gekeken. Het blijkt dat bijna alle toewijzingen (37) gericht zijn op productinnovaties; de andere twee categorieën (procesinnovatie en diensteninnovatie) komen ieder slechts een keer voor. Het gemiddeld toegekende krediet bedraagt € 1,22 miljoen. De toegekende kredietomvang is in driekwart van de gevallen boven het halve miljoen euro. En maar vier projecten hebben een omvang onder € 1 miljoen. Twee projecten hebben het maximale krediet van € 5 miljoen verkregen. Daarmee lijkt het of de regeling minder bedoeld zou zijn voor kleinere projecten. Het tegendeel is het geval: in 2012 kan het Innovatiekrediet juist ook voor nóg kleinere projecten dan voorheen (vanaf € 150.000) aangevraagd worden.
Vooruitblik 2012: meer mogelijkheden voor ondernemers In 2012 is de regeling van het Innovatiekrediet verruimd. De belangrijkste wijzigingen zijn: • De minimale projectomvang van het project is gehalveerd naar € 150.000. • Ook bedrijven groter dan MKB kunnen in aanmerking komen, en krijgen dan een maximale kredietondersteuning van 25 procent van de projectkosten. • Projecten met een certificeringnoodzaak mogen in overleg maximaal twee jaar langer duren. • De terugbetaling kan over maximaal 10 jaren uitgespreid worden. • Het beschikbare budget is verdubbeld naar € 95 miljoen. Het Innovatiekrediet wordt met ingang van 1 januari 2012 gefinancierd uit het Innovatiefonds MKB+. Daarbij heeft het een revolverend karakter, waarbij de aflossingen opnieuw benut kunnen worden. Ook aflossingen van voorgangers van het Innovatiekrediet komen in dit fonds. Op 6 februari 2012 heeft zich het eerste mooie voorbeeld hiervan voorgedaan. De aflossing in één keer van SIM Industries is door de Minister doorgegeven aan een nieuwe kredietnemer: het Leidse bedrijf Aeon Astron Europe.
7 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Hoe werkt het Innovatiekrediet? In het aanvraagtraject voor een Innovatiekrediet worden uw plannen grondig beoordeeld. Onderdeel van een volledig beoordelingstraject zijn twee gesprekken met de behandelaars van Agentschap NL, het eerste aan het begin van de beoordeling op kantoor bij Agentschap NL en het tweede bij u op het bedrijf in de eindfase van de beoordeling.
Het is een interactief proces, waarin er om aanvullende informatie kan worden gevraagd en waarin u de gelegenheid heeft uw aanvraag verder toe te lichten en te onderbouwen op punten die in de initiële aanvraag nog ontbraken en die belangrijk zijn voor de beoordeling. In de interviews met ondernemers verderop in dit jaarverslag kunt u lezen hoe ondernemers dit traject hebben ervaren. Het is een stevig traject, maar wel logisch gezien de omvang van de financiering. Een aantal ondernemers geeft aan dat het heeft geleid tot betere plannen. Dat kan dan weer helpen bij het aantrekken van andere financiering. Reden voor de grondige aanpak is dat we overtuigd willen zijn dat de plannen succesvol kunnen worden gerealiseerd en daarmee bijdragen aan het doel van de regeling: economische groei die voortkomt uit innovatieve producten, processen of diensten. Hieronder wordt een beschrijving gegeven van het beoordelings proces en de gang van zaken in de beheerfase als u een krediet heeft gekregen.
Na ontvangst van de ingevulde quickscan neemt een project adviseur van Agentschap NL telefonisch contact met u op. Aan de hand van deze quickscan bespreekt de projectadviseur uw project met u en geeft u een inschatting of het zinvol is een aanvraag in te dienen.
Indienen van een aanvraag Voor het indienen van een aanvraag gebruikt u het aanvraag formulier dat op de website beschikbaar is. Als bijlagen ontvangen wij bij voorkeur de reeds bij u beschikbare informatie zoals een businessplan, projectplan en financieringsplan. Ook andere relevante informatie kan worden bijgevoegd. U kunt dan bijvoorbeeld denken aan een haalbaarheidsstudie, marktonderzoek of jaarcijfers van de onderneming. Ook afgesloten contracten, samenwerkingsovereenkomsten en intentieverklaringen kunnen deel uitmaken van de plannen. U kunt uw aanvraag gedurende het hele jaar indienen. Uw aanvraag wordt individueel beoordeeld; er vindt geen onderlinge vergelijking plaats.
Quickscan Indien u twijfelt of er voldoende aansluiting is tussen uw ontwikkelingsproject en de doelstellingen en eisen van het Innovatiekrediet, dan raden wij u aan ons vooraf om een advies te vragen. U vindt hiervoor op de website (www.innovatiekrediet.nl) een zogenaamde Quickscan.
8 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Behandeling van uw aanvraag Na ontvangst van de aanvraag zal een adviseur van Agentschap NL een afspraak maken om de aanvraag met u te bespreken. Dit gesprek vindt plaats op het kantoor van Agentschap NL. De behandelaars hebben als voorbereiding op dit gesprek uw plannen grondig doorgenomen. Na afloop van dit gesprek krijgt u een indruk van de slaagkans van uw kredietaanvraag. Ook wordt dan besproken welke aanvullende informatie eventueel nog benodigd is voor een definitieve beoordeling van uw kredietaanvraag. U krijgt twee weken tijd om deze informatie aan te leveren. Na ontvangst van de aanvullende informatie wordt de analyse voltooid op basis van de beschikbare informatie en wordt deze intern besproken. Dan wordt ook bepaald of het zinvol is om een tweede gesprek met de onderneming te hebben, de zogenaamde management meeting, om de laatste onduidelijkheden of aandachtspunten te bespreken. Daarna volgt een besluit over uw kredietaanvraag, waarvoor in de regel ook vooraf advies wordt gevraagd aan de kredietcommissie van het Innovatiekrediet. Bij de besluitvorming wordt getoetst of het project voldoet aan de doelstellingen en criteria van het Innovatiekrediet.
Kredietverlening
Voorschotten
We streven ernaar u binnen 8-12 weken, maar uiterlijk binnen 16 weken na het indienen van de aanvraag, schriftelijk te berichten over de besluitvorming. Als uw aanvraag voor een Innovatiekrediet wordt toegekend staat in deze brief het maximale kredietbedrag genoemd met de voorwaarden waaronder dit aan u wordt verstrekt.
Rapportages
Het krediet wordt gefaseerd uitgekeerd in de vorm van voorschotten. Deze voorschotten worden bepaald op basis van de begroting van de projectkosten voor de komende ontwikkelingsfase. De voorschotten worden uitgekeerd in kwartaaltermijnen.
Vaststelling
Tijdens de ontwikkeling blijven wij graag op de hoogte door uw tussenrapportages. Hierin vragen wij om de voortgang van het project, de voorbereiding op de commerciële activiteiten, de actuele marktperspectieven en uw financiële positie en prognoses. De rapportages zullen zoveel mogelijk samenvallen met de natuurlijke beslismomenten en mijlpalen in het project. Op basis hiervan wordt beoordeeld of de plannen nog steeds perspectiefrijk zijn en de kredietverstrekking wordt gecontinueerd. U bent verplicht het project volgens de ingediende plannen uit te voeren. Indien tussentijds blijkt dat moet worden afgeweken van het oorspronkelijke projectplan kunt u een verzoek indienen tot wijziging van dat plan. Op dat moment wordt beoordeeld of de vooruitzichten nog voldoende zijn om het project in de gewijzigde vorm voort te zetten.
Aan het einde van het project wordt het definitieve krediet bedrag vastgesteld. Dit gebeurt aan de hand van uw opgave van de gemaakte en betaalde projectkosten. Hierbij moet een accountantsverklaring worden toegevoegd. Zonodig vindt een verrekening plaats met de uitbetaalde voorschotten.
Terugbetaling Het krediet moet in maximaal tien jaar na beëindiging van het innovatieproject worden terugbetaald. Het terugbetaalschema wordt bepaald bij kredietverlening aan de hand van uw cashflowen liquiditeitsprognoses. De terugbetaaltermijn kan dus korter zijn dan tien jaar.
Ook bij tussentijdse wijzigingen in de commerciële perspectieven van het project is het van belang dat u ons daarover informeert. Indien het door deze wijzigingen niet meer verantwoord is om het project voort te zetten kunt u een verzoek indienen tot stopzetting van het project.
9 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Battery-free Zigbee
Energiezuinige chips voor consumentenapparaten Cees Links is een van de ‘vaders’ van Wi-Fi. In 1988 smeedde hij samen met een aantal collega’s in een cafetaria in Nieuwegein de eerste plannen voor draadloze communicatie, anno 2012 weten we bijna niet meer beter. Nu richt Links zich met zijn bedrijf GreenPeak Technologies op de ontwikkeling van low-power ZigBee: ultra energiezuinige datacommunicatie voor kleine apparaten in huis, zoals afstandsbedieningen, lichtschakelaars en thermostaten. Alle apparaten in huis eenvoudig bedienen “Eigenlijk is het heel vreemd dat een auto wel centrale deurvergrendeling heeft, en een huis niet”, vindt Links. “Daarom ontwikkelt GreenPeak sinds 2005 energiezuinige chips voor afstandsbedieningen van consumentenapparaten. Hiermee kun je bijvoorbeeld de verlichting in het hele huis, de deurvergrendeling en de thermostaat bedienen. Het energieverbruik van de chips is heel laag, waardoor batterijen veel langer mee gaan. Soms zelfs langer dan het apparaat zelf.” ZigBee heeft vrijwel alle voordelen van Wi-Fi, maar verbruikt veel minder energie. Alleen de datasnelheid van ZigBee is minder hoog dan die van Wi-Fi, maar dat is voor deze toepassingen geen probleem.
Innovatiekrediet bracht bal aan het rollen GreenPeak ontwikkelde de energiezuinige chips met behulp van het Innovatiekrediet. Links: “We hebben hier heel veel aan gehad. Naast de financiële ondersteuning heeft het ons ook geholpen om investeerders over de streep te trekken. Agentschap NL vroeg ons om een businesscase op te stellen, waardoor we informatie over het project ook helder aan mogelijke investeerders konden presenteren. Het Innovatiekrediet heeft de bal absoluut aan het rollen gebracht. Ik durf zelfs te stellen dat GreenPeak zonder Agentschap NL misschien niet van de grond was gekomen.”
Eerste commerciële successen Het project waarvoor GreenPeak het Innovatiekrediet aanvroeg, is eind 2008 afgerond. “De ontwikkeling van dit soort innovaties is altijd een langdurig traject”, vertelt Links. “Maar inmiddels boeken we commercieel succes met onze chips. We hebben in 2010 en 2011 2 belangrijke klanten binnengehaald: Sony en Comcast, de grootste kabelmaatschappij van de VS. In december 2011 hadden we in totaal 2 miljoen chips geproduceerd. Aan het einde van 2012 moeten dat er 10 miljoen zijn.” Projectdetails Onderneming GreenPeak Technologies B.V. Opgericht 2005 Omzet 2011 € 1.000.000 Aantal medewerkers 50 Project Battery-free ZigBee Projectkosten € 5.000.000 Innovatiekrediet € 1.000.000 Project gereed 2008
Blijven innoveren GreenPeak groeide sinds 2005 van 5 naar 50 werknemers en heeft naast de vestiging in Utrecht ook een vestiging in Zele (België). In 2010 heeft GreenPeak een nieuw Innovatiekrediet aangevraagd en gekregen om de chips nog verder te kunnen optimaliseren. Als gevolg van die toewijzing is aflossing van het eerste krediet uitgesteld. Links: “We willen het energieverbruik van de chips met nog een factor 10 verminderen. Onze eerste chips worden nu verkocht, maar wij zijn alweer met de volgende generatie chips bezig. Innovatie gaat altijd door.”
10 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
11 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
12 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
EZ-Blocker
Slimme vinding voor gescheiden longventilatie Soms is het nodig longen onafhankelijk van elkaar te beademen. Bijvoorbeeld bij infecties of voor een thoracale ingreep. Traditionele producten daarvoor zijn relatief groot en hebben daardoor ook een groter risico op letsel. Een Amsterdamse anesthesioloog bedacht daarom de EZ-Blocker: een praktisch instrument voor longventilatie en -isolatie. IQ Medical Ventures BV geloofde in de vinding en bracht de EZ-Blocker op de markt. Medische vindingen vermarkten “Artsen komen vaak met goede ideeën om ingrepen beter en veiliger te maken”, zegt Johan Remmerswaal, medeoprichter en directeur van IQ Medical Ventures BV in Delft. “De stap van een idee naar een verkoopbaar medisch product is groot. Het vraagt om een lange adem en fikse investeringen. Grote bedrijven zijn vaak niet ingericht om premature vindingen tot wasdom te brengen en wachten liever tot er een kant-en-klaar product ligt. Wij vinden dat goede concepten een kans verdienen.” IQ Medical Ventures BV selecteert ideeën van medisch specialisten, patenteert de technologie, ontwikkelt prototypes, en brengt ze uiteindelijk als volwaardige producten op de markt. Remmerswaal: “Meestal verkopen we een bewezen productconcept binnen 3 jaar na de marktintroductie. Met het geld dat we daarmee ophalen, doen we weer nieuwe investeringen. Uiteraard heeft de arts die een product heeft uitgevonden recht op royalty’s. Daar maken we vooraf goede afspraken over.”
Enthousiaste reacties van toonaangevende artsen De EZ-blocker was het eerste anesthesiologische product dat IQ Medical Ventures BV op de markt bracht. “Bij longisolatie of -ventilatie gebruikten artsen tot nu toe instrumenten met 1 buis die ze inbrengen in de linker- of rechterbronchus”, legt Remmerswaal uit. “Het kost vaak veel moeite om deze Double Lumen Tubes te plaatsen en daardoor ontstaat soms letsel. Minder traumatisch zijn de bronchusblockers, maar die zijn lastig te plaatsen. De EZ-blocker is ook een bronchusblocker, maar heeft 2 aftakkingen en zit daarom altijd goed. Door een ballon op te blazen in de linker- of rechteraftakking kan de arts na plaatsing nog kiezen welke long hij wil ventileren of isoleren.” Met het Innovatiekrediet kon IQ Medical Ventures BV een prototype ontwikkelen. De eerste reacties vanuit de markt zijn volgens Remmerswaal uitstekend. “Een aantal toonaangevende artsen heeft zich al positief uitgelaten over de EZ-Blocker. We brachten het product eind 2009 op de markt en hebben nu al een marktaandeel van 10 procent. De prestaties van het instrument tonen we binnenkort aan met de publicatie van onze clinical trial. Vooruitlopend daarop zijn we al in gesprek met geïnteresseerde bedrijven over de overname van het product.”
Geloof in je product “Met de ontwikkeling van medische producten is heel veel geld gemoeid”, benadrukt Remmerswaal. “Bij de EZ-blocker viel dat nogal mee, maar toch lopen we als investeerder een enorm risico. Het Innovatiekrediet is daarom een uitkomst voor ons. De lening, die we dit jaar nog gaan aflossen, heeft het zeker makkelijker gemaakt om andere investeerders over de streep te trekken. Maar we willen niet afhankelijk zijn van het Innovatiekrediet. Als je creatief genoeg bent en echt gelooft in het product dat je ontwikkelt, lukt het altijd om investeerders te overtuigen.”
13 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Projectdetails Onderneming IQ Medical Ventures B.V. Opgericht 2007 Omzet 2011 Niet vrijgegeven Aantal medewerkers 5 Project Ontwikkeling en markt introductie van de EZ-blocker Projectkosten € 1.000.000 Innovatiekrediet € 120.000 Project gereed 2009
Fibrocaps
Poedermix stelpt bloedingen bij operaties Bloedingen bij operaties moeten snel worden gestopt. Daarvoor gebruiken chirurgen al jaren producten die gebaseerd zijn op twee lichaamseigen stollingsfactoren: fibrinogeen en trombine. Die moeten apart van elkaar in een diepvries of koelkast worden bewaard. Het stollingsmiddel is daardoor nooit onmiddellijk inzetbaar. Dat kan handiger dacht het bedrijf ProFibrix en ontwikkelde Fibrocaps. Dit nieuwe product bestaat uit een poedermix van de twee stollingsfactoren die bij een bloeding direct klaar is voor gebruik. Nieuwe toepassing van bestaand patent “Voor ik voor mezelf begon, was ik al ruim 25 jaar werkzaam in de bloedstolling als biochemicus”, vertelt Jaap Koopman, oprichter en Chief Scientific Officer bij het Leidse ProFibrix. “Toen ik net startte als ondernemer onderzocht ik mogelijkheden om allerlei vormen van fibrinogeen te produceren met recombinant DNA-technologie. Al snel ontdekte ik dat dit project te duur en te risicovol was om mee te starten.” Koopman wilde sneller de markt op kunnen en legde contact met een Engels bedrijf dat een poedermix van fibrinogeen en trombine had ontwikkeld en gepatenteerd. “Het bedrijf deed er niets mee en ik zag toepassingsmogelijkheden voor het stollen van bloedingen. Ik kocht een exclusieve licentie op het patent en legde daarmee de basis voor Fibrocaps en ProFibrix.”
Klinische test succesvol doorlopen ProFibrix ging voortvarend te werk en zette de vinding uit Engeland snel om naar een eigen product. “De basis voor Fibrocaps is een poedermix van kleine bolletjes fibrinogeen en trombine. Het grote voordeel van dit droogpoeder is dat beide stollingsfactoren in één potje zitten en dat het bewaard kan worden op kamertemperatuur. Bij de vorige generatie producten moesten fibrinogeen en trombine tot het laatste moment gescheiden blijven en bewaard worden in de koelkast of diepvries. De chirurg moest wachten tot ze gehaald en ontdooid waren. Met Fibrocaps hoeft dat niet meer. Hij strooit het poeder uit het potje direct op de bloedende wond of klikt het potje op een speciaal ontworpen spuit.” Dat het product werkt, heeft ProFibrix bewezen in de klinische testfase II waar het getest is bij vaat-, orthopedische en leverresectie-chirurgie. Koopman: “De resultaten zijn veelbelovend. Het is nu wachten op goedkeuring van de Food and Drug Administration in Amerika om door te mogen gaan met de laatste grootschalige test in fase III. We verwachten dat de Fibrocaps in 2014 op de markt zijn.” Projectdetails Onderneming ProFibrix Opgericht 2004 Omzet 2011 Niet vrijgegeven Aantal medewerkers 25 Project Ontwikkeling en marktintroductie Fibrocaps Projectkosten € 15.000.000 Innovatiekrediet € 5.000.000 Project gereed 2012
Tijdwinst door Innovatiekrediet Het Innovatiekrediet van Agentschap NL heeft de ontwikkeling van Fibrocaps in een stoomversnelling gebracht. Koopman: “De ontwikkeling van een medisch product vraagt om een grote investering. Tot nu toe hebben we al tientallen miljoenen euro’s geïnvesteerd en voor de komende testfase hebben we een nog een flink bedrag nodig.” Had ProFibrix het krediet niet gekregen, dan had dat gevolgen gehad volgens Koopman. “De ontwikkeling had langer geduurd en we hadden minder uitgebreid kunnen testen. Met een kleinere afzetmarkt tot gevolg. Bovendien geeft het private investeerders een goed gevoel als de overheid al meedoet, waardoor we de benodigde investeringen eenvoudiger bij elkaar konden krijgen. We maken nu afspraken met Agentschap NL over de aflossing en dienen een nieuwe aanvraag in voor de laatste testfase.”
14 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
15 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
16 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
HGS-L
Waterstof opwekken in ‘minifabriekjes’ Waterstof is een schoon en onuitputtelijk alternatief voor fossiele brandstoffen. Maar omdat waterstof een gas is, is het transport ervan lastig en dus duur. HyGear bedacht een oplossing voor dit infrastructuurprobleem: decentrale opwekking van waterstof. Het bedrijf ontwikkelt machines die overal waterstof kunnen maken uit aardgas, zodat die niet meer hoeft te worden vervoerd. Infrastructuurprobleem was een kans “Nu fossiele brandstoffen op dreigen te raken, moeten we op zoek naar andere oplossingen”, zegt Marinus van Driel, CEO van HyGear. “Er zijn hoge verwachtingen van de waterstofeconomie, waarin waterstof de belangrijkste energiedrager is. Maar het is de vraag wanneer die er komt. Daarom richten wij ons op bestaande markten; waterstof wordt bijvoorbeeld al toegepast in de boterproductie voor het harden van vetten. Het infrastructuurprobleem van waterstof was voor ons een kans, dus daar zijn we ingedoken.” HyGear startte met de ontwikkeling van waterstofgeneratoren die overal waterstof kunnen produceren. Zo kan elk bedrijf een eigen waterstoffabriek plaatsen, waardoor het transport geen probleem meer is.
Van concept tot prototype Het Innovatiekrediet hielp bij de verdere ontwikkeling van het concept tot prototype en het ondersteunde HyGear bij de marktbewerking. “Zonder de hulp van Agentschap NL hadden we ons product nooit zo snel op de markt gekregen”, zegt Van Driel. “Het was erg prettig dat Agentschap NL de voortgang van het project in de gaten hield. Onze contactpersonen bij NL Innovatie waren langdurig betrokken en dachten mee over onze businesscase.” HyGear heeft het project inmiddels afgerond en start dit jaar nog met de aflossing van het krediet. Overigens is Van Driel niet alleen maar lovend over het huidige innovatiebeleid. “Het Innovatiekrediet biedt ruimte voor innovatie, maar alleen voor projecten die voldoende commercieel perspectief hebben. Ik vind dat innoveren in Nederland nog makkelijker en toegankelijker moet zijn. Ook in deze tijd moeten innovatieve geesten worden gestimuleerd.”
Waterstofgenerator biedt nieuwe kansen HyGear maakt inmiddels winst op de waterstofgeneratoren. “De komende 2 jaar willen we ten minste 20 systemen produceren. Dat gaat zeker lukken, want we hebben al meer dan de helft hiervan in opdracht gekregen.” HyGear heeft de afgelopen jaren een flinke groei doorgemaakt: van 3 tot 60 werknemers in minder dan 10 jaar tijd. En het bedrijf wil nog veel verder groeien. Met de waterstofgeneratoren heeft HyGear voldoende ingangen voor nieuwe producten. Zo kan van het waterstofmengsel dat de generator maakt ook synthetische olie worden geproduceerd. En de technologie om waterstof schoon te maken kan ook worden toegepast voor het schoonmaken van biogas. Van Driel: “Genoeg kansen dus om dit avontuur voort te zetten.”
17 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Projectdetails Onderneming HyGear Opgericht 2003 Omzet 2011 € 8.000.000 Aantal medewerkers 60 Project Ontwikkeling van HGS-L Projectkosten € 3.000.000 Innovatiekrediet € 1.000.000 Project gereed 2011
Pilotlijn Riser
Dieper olieboren met composietbuizen van Airborne Airborne brengt in 2012 de thermoplastische composieten buis op de markt. Hiermee kunnen oliemaatschappijen op veel grotere diepten olie winnen dan met de stalen buizen die in omloop zijn. Arno van Mourik, oprichter en CEO van Airborne: “Er is vanuit oliemaatschappijen veel vraag naar zulke buizen. We verwachten dan ook honderden miljoenen euro’s winst te gaan maken.” Sterke, lichte en flexibele buizen Nieuwe olievelden worden steeds vaker in gebieden gevonden die moeilijk toegankelijk zijn, bijvoorbeeld in zeer diep water. Meer dan 2 kilometer waterdiepte is geen uitzondering meer. Oliemaatschappijen staan hierdoor voor nieuwe uitdagingen. De buizen waarmee ze olie produceren uit deze reservoirs moeten bestand zijn tegen een enorme waterdruk. Een klassieke stalen buis wordt in diep water door de lengte echter veel te zwaar. Daarom ontwierp Airborne een thermoplastische composieten buis. Van Mourik: “Onze buizen zijn enorm sterk en erg licht, waardoor ze op grote diepte kunnen opereren. Door het beperkte gewicht van de buizen kunnen oliemaatschappijen veel meer of veel langere systemen aan hun schepen of platformen hangen. Ook zijn de buizen makkelijker te installeren en op te rollen.”
Van pilotlijn naar fabriek Airborne ontwikkelde in 10 jaar tijd de basistechniek en de productieprocessen achter de thermoplastische composieten buizen. In eerste instantie richtte Airborne zich op buizen om operaties mee uit te voeren op de zeebodem. Daar kwam later de ontwikkeling van permanent te installeren productiebuizen (risers) bij. Aanvankelijk sponsorden zeven oliemaatschappijen dat programma, waaronder Shell. In 2007 bood Agentschap NL met het Innovatiekrediet het startkapitaal om een pilotlijn te bouwen, waarmee Airborne de produceerbaarheid en de performance van de buissystemen kon aantonen. Van Mourik: “Reden voor Holland Private Equity om als minderheidsaandeelhouder mee te gaan doen.” Inmiddels heeft het bedrijf een fabriek gebouwd in IJmuiden, waar 80 man binnenkort aan de slag gaan met de productie van de buizen. Voor het ontwikkelingsprogramma van de riser ontving Airborne een nieuw Innovatiekrediet van Agentschap NL. “We verwachten voor honderden miljoenen euro’s aan omzet te gaan realiseren.” Projectdetails Onderneming Airborne Opgericht 1995 Omzet 2011 Niet vrijgegeven Aantal medewerkers 200, 45 voor de olietak Project Pilotlijn riser Projectkosten € 3.000.000 Innovatiekrediet 1ste € 1.500.000 Innovatiekrediet 2de € 5.000.000 Project gereed December 2011
Zonder Innovatiekrediet geen composietbuizen Inmiddels is Airborne begonnen met de afbetaling van het eerste Innovatiekrediet van Agentschap NL. Van Mourik weet zeker dat Airborne zonder het krediet de buizen niet in de markt had kunnen zetten. “Zonder de pilotlijn hadden we de werking van ons proces niet kunnen aantonen en nooit investeerders gevonden. Ook reduceert het krediet risico’s: als het mis gaat, wordt het omgezet in een subsidie. Dat trekt investeerders over de streep. Een zeer krachtig middel dus. Ik raad andere bedrijven dan ook zeker aan eens naar de mogelijkheden van het Innovatiekrediet te kijken.”
18 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
19 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Verkorte interviews
20 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Simulator
Vluchtsimulator voor Airbus A320 SIM Industries ontwikkelde een vlucht simulator voor de Airbus A320. Een technologisch hoogstandje, want zo’n simulator moet het dynamische gedrag van uiteenlopende situaties zeer natuurgetrouw kunnen nabootsen. De ontwikkeling ervan is bijna complexer dan die van een vliegtuig.
Bekijk hier het interview http://youtu.be/tiodZ59aUD4
21 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Procesinnovatie
Procesinnovatie anthuriumkwekerij Anthuriumkwekerij Evanty ontwikkelde een procesinnovatie voor anthuriumplanten. Het proces van opkweek tot veilingklaar maken van de planten is geautomatiseerd en geoptimaliseerd. Hierdoor kan de kwekerij werken met een minimum aan menselijke inspanning en een maximum aan rendement. De inzet zorgt voor een productieverhoging van 15 procent.
Bekijk hier het interview http://youtu.be/pfpWV4H-Lh8
22 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Medicijnen
Innovatieve kankermedicijnen Het biofarmaceutische bedrijf Synthon ontwikkelt innovatieve medicijnen tegen uiteenlopende vormen van kanker. De medicijnen hebben veel minder bijwerkingen en kunnen effectiever kankercellen doden dan de huidige chemotherapeutica. Hierdoor reduceert het tumorvolume bij meer dan 90 procent van de kankerpatiënten.
Bekijk hier het interview http://youtu.be/osBdiFdlEjU
23 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
TIPS
Digitale aansturing kantpersgereedschap Wila B.V. produceert kantpersgereedschappen, waarmee metalen platen omgezet kunnen worden tot driedimensionale producten. Het bedrijf ontwikkelde het innovatieve Tool Identification & Positioning System (TIPS), om kantpersgereedschap digitaal aan te sturen. TIPS zorgt voor een makkelijkere en betere instelling van gereedschappen in de kantbankpers door automatische gereedschapherkenning en exacte positiemeting. Zonder tussenkomst van operators. Het resultaat: een hogere productiviteit.
Bekijk hier het interview http://youtu.be/3rQZWAcgLMI
24 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Quooker
Quooker: kokend water direct uit de kraan De Quooker van Henri Peteri B.V. is een extra kraan op het aanrecht, waar direct kokend water uitkomt. Het water wordt verhit tot 110 graden door een dompelaar in een thermosfles. Inmiddels is de quooker een gewaardeerde koopkhulp, waarmee je bijvoorbeeld snel koffie of thee zet, een tomaatje ontvelt, een vis pocheert of bouillon maakt.
Bekijk hier het interview http://youtu.be/iL2UnRFJVB0
25 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bijlagen
26 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bijlage A: Aanvragen, afwijzingen en toewijzingen In 2011 zijn in totaal 96 aanvragen verwerkt. Daarvan kwamen er 17 uit 2010. In 2011 werden 71 nieuwe en 8 verhogingsaanvragen gedaan. 4 Aanvragen werden wegens onvolledige informatie niet in behandeling genomen. 82 Aanvragen zijn afgehandeld en 10 zijn er voor definitieve afhandeling doorgeschoven naar 2012.
Aantal aanvragen en uitkomst per jaar
2008
2009
2010
2011
25
81
74
79
4
20
12
18
21
61
62
61
Verhogingsaanvragen
0
1
5
8
Klinische
0
1
2
4
Technische
0
0
3
4
18
77
72
82
3
15
17
19
Technische
15
62
55
63
Goedgekeurd
10
28
30
Klinische
3
9
10
Technische
7
19
20
Afwijzingen
6
16
18
22
Klinische
0
2
3
3
Technische
6
14
15
19
Ingetrokken
2
33
24
21
Klinische
0
4
4
1
Technische
2
29
20
20
Aanvragen in behandeling einde jaar
7
11
13
10
Klinische
1
6
3
4
Technische
6
5
12
6
Nieuwe aanvragen Klinische Technische
Totaal afgehandelde aanvragen Klinische
1 In 2011 is een aanvraag ingetrokken. Daarmee komt het netto aantal toegekende kredieten per ultimo 2011 op 38 (waarvan 24 technisch).
27 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
39
1
15 24
1
In onderstaande grafieken worden de binnengekomen en afgehandelde aanvragen per jaar weergegeven en wordt het cumulatieve verloop over de jaren weergegeven. 90
80 71
69
72 54 36
2008
2009
0
1
2010
2011
5
8
25
18
Soort aanvraag
Nieuw
300
Verhoging
2011
240
2010 180
2009
120 60
2008 Verloop aanvragen cumulatief
Intrekkingen
Afwijzingen
Toewijzingen
In behandeling ultimo
100 80 60 40 20
2008
2009
Verloop aanvragen cumulatief (in %) 50
2008
2010 Intrekkingen
Afwijzingen
2009
40
Toewijzingen
2011
24 16
39
30
28
20
In behandeling ultimo
2010
33
30
2011
21
18
22
10
10
6 2
Uitkomst besluit
Intrekking
28 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Afwijzing
Toewijzing
In de volgende tabel staat het overzicht van toegepaste afwijzingsredenen. Elke afwijzing kan op meerdere afwijzingsredenen gedaan zijn. Afwijzingsredenen*
2008
2009
2010
2011
6
16
18
22
Financiering niet aangetoond
4
14
16
19
Geen vertrouwen in economisch e/o technisch succes
2
13
16
17
Economische haalbaarheid niet aangetoond
1
6
8
14
Technische haalbaarheid niet aangetoond
0
2
9
13
Project voldoet niet aan de definitie
2
6
6
9
Einde regeling in 2008
2
-
-
-
Niet voldoen aan wettelijke voorschriften
-
1
-
-
Twijfel aan bijdrage Nederlandse economie
-
-
-
2
Projectomvang te klein
-
-
-
1
Twijfel aan vermogen om terug te betalen
-
-
-
1
Aantal afwijzingen Aantal keren van afwijzingsreden*
* meerdere afwijzingsgronden per afwijzing mogelijk In de volgende grafiek zijn de afwijzingsredenen per jaar als percentage van het totale aantal afwijzings redenen in dat jaar weergegeven. 100
Overig
80
Definitie
60
Econ Hbh
40
Techn hbh
20
2008
2009
2010
Succes
2011
Financiering
Verdeling afwijzingsredenen per jaar in procenten (%) Met behandeltermijn wordt bedoeld: de termijn tussen in behandelingname en het nemen van een besluit. Behandeltermijn
2008
2009
2010
2011
Gemiddelde behandeltermijn in weken
10,3
13,0
14,0
12,8
Budgetbenutting per jaar
2008
2009
2010
2011
Beschikbaar budget, Miljoen €
20,3
37,5
2
47,5
Aangevraagd krediet, Miljoen €
60,8
135,3
96,3
133,3
19,3
39,1
2
47,5
95
104
77
100
Toegekend krediet, Miljoen € Benuttingsgraad, %
2 Dit betreft eenmalig extra budget voor duurzame technische ontwikkeling door niet-MKB. 29 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
47,5 + 24
46,9 + 8,1
Bijlage B: Omvang van de Kredietportefeuille In ontwikkelingsfase Projectportefeuille in aantallen
2008
2009
2010
2011
Cumulatief
0
10
32
54
-
10
25
24
30
89
Ingetrokken (niet benut door aanvrager) in jaar
0
2
1
1
4
Afgesloten in jaar (vaststelling)
-
1
1
7
9
10
32
54
76
76
2008
2009
2010
2011
Cumulatief
Aantal projecten in beheer op 1 januari
0
0
1
1
-
Toename in jaar
-
1
1
7
9
Kwijtgescholden in jaar
-
-
-
-
-
Volledig afgelost in jaar
-
-
1
-
1
Aantal projecten in beheer op 31 december
-
1
1
8
8
Aantal projecten in beheer op 1 januari Toename in jaar
Aantal projecten in beheer op 31 december
In commerciële fase Projectportefeuille in aantallen
30 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
In ontwikkelingsfase Projectportefeuille in toegezegd krediet (€ x 1000)
2008
2009
2010
2011
Cumulatief
0
19.255
47.754
103.005
0
19.255
37.500
56.143
47.500
160.398
Intrekkingen in jaar
0
4.359
775
4.916
10.050
Vaststellingen in jaar
0
4.642
117
12.633
17.392
19.255
47.754
103.005
132.956
132.956
Waarvan daadwerkelijk uitgekeerd in jaar
2.500
16.546
19.103
35.563
73.712
Waarvan nog uit te keren op 31 december
16.755
28.707
64.856
59.243
59.243
Terugbetaling krediet (€ x 1000)
2008
2009
2010
2011
Cumulatief
Af te lossen krediet op 1 januari
0
0
4.642
3.283
0
Vastgesteld in jaar
0
4.642
117
12.633
17.392
Afgelost in jaar
0
0
1.476
108
1.584
Kwijtgescholden in jaar
0
0
0
0
0
Af te lossen krediet op 31 december
0
4.642
3.283
15.809
15.809
Renteontvangsten in jaar
0
0
107
34
141
Totaal inkomsten in jaar
0
0
1.583
142
1.724
Toegezegd krediet op 1 januari Toezeggingen in jaar
Toegezegd krediet op 31 december
In commerciële fase
Percentage retour / terugbetalingsgraad van toegezegd krediet
31 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
1%
Bijlage C: Krediettoewijzingen nader verklaard Toewijzingen naar topsector in 2011
Aantal
Krediet
#
%
€
%
Energie
1
2,6
234.161
0,5
Tuinbouw en uitgangsmaterialen (grondstoffen)
-
0
0
0
Agro-food
3
7,7
1.789.086
3,7
Chemie
-
0
0
0
Life sciences
13
33,3
14.179.118
29,7
Hightech materialen en systemen
20
51,3
26.297.635
55,0
Creatieve industrie
-
0
0
0
Logistiek
-
0
0
0
Water
1
2,6
5.000.000
10,5
Overig (niet-topsector)
1
2,6
271.389
0,6
3
100
4
100
Totaal
39
Toewijzingen naar bedrijfsgrootte in 2011
Aantal
47.771.389
Krediet
#
%
€
%
1-4
10
25,6
7.266.834
15,2
5-9
7
17,9
3.799.796
8,0
10-19
3
7,7
8.197.760
17,2
20-49
12
30,8
10.320.214
21,6
50-99
3
7,7
4.662.811
9,8
100-249
4
10,3
13.523.974
28,3
250-999
-
-
-
-
>999
-
-
-
-
3
100
4
100
Totaal
39
47.771.389
3 In 2011 is een aanvraag ingetrokken. Daarmee komt het netto aantal toegekende kredieten per ultimo 2011 op 38 (waarvan 24 technisch). 4 In 2011 is een toegekend krediet met omvang EUR 271.389 ingetrokken. Daarmee komt het totale toegekende kredietbedrag ultimo 2011 op EUR 47.500.000.
32 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Toewijzingen naar bedrijfsfase in 2011
Aantal
Krediet
#
%
€
%
Starter (<6 jaar)
16
41
13.191.096
28
Gevestigd bedrijf
23
59
34.580.293
72
3
100
47.771.389
100
Totaal
39
Toewijzingen per provincie in 2011
Aantal
Krediet
#
%
€
%
Drenthe
-
-
-
-
Flevoland
2
5,1
2.559.423
5,4
Friesland
-
-
-
-
Gelderland
4
10,3
2.743.806
5,7
Groningen
-
-
-
-
Limburg
4
10,3
2.036.019
4,3
Noord-Brabant
7
17,9
11.122.679
23,3
Noord-Holland
7
17,9
7.173.115
15,0
Overijssel
2
5,1
2.520.242
5,3
Utrecht
2
5,1
2.388.738
5,0
Zeeland
-
-
-
-
11
28,2
17.227.367
36,1
3
100
4
100
Zuid-Holland Totaal
39
Toewijzingen naar projectdoel in 2011
Aantal
47.771.389
Krediet
#
%
€
%
Product
37
94,9
42.303.185
88,6
Proces
1
2,6
468.204
1,0
Dienst
1
2,6
5.000.000
10,5
3
100
4
100
Totaal
39
33 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
47.771.389
Toewijzingen naar kredietomvang in 2011
Aantal
Krediet
#
%
€
%
< € 100.000
2
5,1
141.326
0,3
100.000 – 249.999
5
12,8
1.057.559
2,2
250.000 – 499.999
3
7,7
1.037.003
2,2
500.000 – 999.999
13
33,3
9.485.782
19,9
1.000.000 – 1.999.999
10
25,6
14.706.327
30,8
2.000.0000 – 3.499.999
3
7,7
7.194.392
15,1
3.500.000 – 5.000.000
3
7,7
14.149.000
29,6
3
100
4
100
Totaal
39
Toewijzingen naar projectomvang in 2011
Aantal
47.771.389
Krediet
#
%
€
%
4
10,3
836.983
1,8
1.000.000 – 4.999.999
19
48,7
15.013.724
31,4
5.000.000 – 9.999.999
10
25,6
13.309.356
27,9
6
15,4
18.611.326
39,0
3
100
4
100
< € 1.000.000
> 10.000.000 Totaal
39
Toewijzingen naar projectdoorlooptijd in 2011
Aantal
47.771.389
Krediet
#
%
€
%
3
7,7
5.302.705
11,1
12 - 24
18
46,2
18.543.299
38,8
25-36
10
25,6
8.530.188
17,9
37-48
7
17,9
14.566.899
30,5
> 48
1
2,6
828.298
1,7
3
100
4
100
< 12 maanden
Totaal
39
47.771.389
3 In 2011 is een aanvraag ingetrokken. Daarmee komt het netto aantal toegekende kredieten per ultimo 2011 op 38 (waarvan 24 technisch). 4 In 2011 is een toegekend krediet met omvang EUR 271.389 ingetrokken. Daarmee komt het totale toegekende kredietbedrag ultimo 2011 op EUR 47.500.000.
34 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bijlage D: Financiering van de toegewezen projecten Van de toegewezen projecten is nagegaan hoe het financierinsplan is samengesteld. In de volgende figuren wordt dit weergegeven in geld en in procenten. In het geval van verhogingsaanvragen wordt voor die projecten naar het nieuwe financieringsplan voor het hele project gekeken. In totaliteit bedraagt de benodigde financiering bijna € 202 miljoen.
47,958
IK 2011 IK eerder
16,693
Anders 3,017 Cash uit omzet Bankfaciliteit
18,799 7,900 18,657
Leningen van aandeelhouders Nieuw EV van ROM’s 2,870
63,664
Nieuw EV van VC’s Nieuw EV van informals Liquide
15,598
6,521
10
20
30
40
50
60
70
Beoogde financieringsbronnen in miljoenen (€)
1,5 Anders
8,3 IK eerder 23,8 IK 2011
9,3 Cash uit omzet 3,9 Bankfaciliteit
3,2 Liquide
9,3 Leningen van aandeelhouders
7,7 Nieuw EV van informals
1,4 Nieuw EV van ROM’s
Beoogde financieringsbronnen in procenten (%)
35 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
31,6 Nieuw EV van VC’s
Bijlage E: Gerealiseerde financieringen 2011 Technisch Bedrijf
Aard van de Onderneming
Krediet (€)
Airborne Composite Tubulars B.V.
Met een volledig geautomatiseerd productieproces levert Airborne Composite Tubulars composiet buizen aan de olieen gasindustrie. Het project betreft een volgende generatie buissysteem om olie of gas van de boorput op de zeebodem te transporteren naar het drijvende platform op zee.
4.149.000
Akeso Medical Imaging B.V.
Akeso ontwikkelt een innovatieve reumatoïde artritis (RA) scanner. Die maakt het mogelijk om de behandeling van RA nauwkeuriger af te stellen, wat op de lange termijn leidt tot minder pijn en functieverlies en lagere kosten door minder ziekte en arbeidsverzuim.
856.170
AlcmAir Partners B.V.
Het medische technologie bedrijf AlcmAir Partners ontwikkelt de VitaQ, een nieuwe generatie anesthesie en beademings apparatuur. Deze ontwikkeling geeft de arts veel meer controle (zuurstofverbruik patiënt en onbloedige hartfunctiemeting) over de interacties tijdens operaties en op de intensive care afdeling, waardoor de patiënt veel nauwkeuriger beademd of onder narcose gebracht kan worden.
1.150.787
Anagear B.V.
Anagear is een high tech starter die zich richt op de ontwikkeling en verkoop van intelligente power management chips, om het stroomverbruik in veel toepassingen die door een batterij worden gevoed te reduceren.
72.782
Anteryon International B.V.
Anteryon ontwikkelt en produceert high-tech optische oplossingen, zoals lasers, scanners, precisie glas en met Wafer Optics®: lenzen voor mobiele telefoons en bewegingsdetectie. Anteryon doet dit op basis van zijn kern technologieën: het repliceren van glas, het aanbrengen van oppervlakte structuren en het assembleren van optische mechanische en optische elektronische elementen.
2.657.077
Basfood
eLEAF ontwikkelt een instrument met nauwkeurige data over water en vegetatie van elk landoppervlak om watergebruik, voedselproductie en milieubelasting te optimaliseren. eLEAF is samenvoeging van Basfood in Eindhoven en Waterwatch in Wageningen.
5.000.000
BMEYE B.V.
Bmeye is actief in de ontwikkeling en verkoop van nietinvasieve, directe ((hart)slag op slag) hemodynamische monitoroplossingen voor de klinische omgeving.
1.778.249
Cergentis
Cergentis is een spin-off van het Hubrecht Instituut / de KNAW en ontwikkelt een unieke genetische analyse techniek waarmee gericht, goedkoop en snel klinisch relevante genen volledig geanalyseerd kunnen worden. Cergentis belooft daarmee een belangrijke rol te vervullen in erfelijkheidsdiagnostiek en in personalised medicine (het maken van gerichte therapiekeuzes op basis van de genetische kenmerken van een patiënt).
624.890
36 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bedrijf
Aard van de Onderneming
Krediet (€)
Clean Fuels B.V.
Clean Fuels is een technologiebedrijf op het gebied van thermochemische conversie, vooral gericht op de productie van duurzame energiedragers uit biomassa. Haar markten bevinden zich in zowel de geïndustrialiseerde wereld als in ontwikkelingslanden. Clean Fuels richt haar focus momenteel op twee technologieën: flash pyrolyse voor de productie van bio-olie, en een innovatieve retortingtechniek voor de vervaardiging van houtskool.
234.161
FabPulous
FABPulous is een start-up die zich richt op de ontwikkeling van een nieuw type diagnostische sneltesten voor de eerste lijnszorg. De eerste test is gericht op een betere diagnose van een acuut hartinfarct.
246.933
Femtogrid Energy Solutions B.V.
Femtogrid is actief in energiemanagementtechnologie en ontwikkelt en levert oplossingen in de vorm van gelijkstroomnetwerken achter zonnepanelen of windgeneratoren, die het rendement, de betrouwbaarheid en de veiligheid van energieinstallaties in de bebouwde omgeving verbeteren.
236.868
Fire Suppression Inside VOF
Fire Suppression Inside is een hightech starter die zich richt op de ontwikkeling en verkoop van een radicaal verbeterde oplossing voor het bestrijden van oververhitting en vuur in elek trische apparatuur, zoals servers en gerelateerde ICT apparatuur, schakelkasten en transformatoren, door middel van wereldwijd gepatenteerde stikstof genererende koelgasgeneratoren.
297.410
Flame Spray Technologies B.V.
Flame Spray Technologies B.V. levert high-tech installaties aan de thermische spuitindustrie voor het aanbrengen van hittebestendige en slijtvaste coatings en ontwikkelt op basis van bio-ethanol een thermische coatinginstallatie waarmee zowel grondstoffen worden bespaard als mogelijk een nog duurzamere coating ontstaat.
148.374
HyGear Biogas Upgrading Systems
HyGear levert kleinschalige productiesystemen van waterstof, heeft unieke ervaring met miniaturisatie van chemische processen en het ontwikkelen van proefinstallaties en demonstratiesystemen voor de olie-, gas- en chemische industrie.
1.742.888
Innecs B.V.
Innecs is actief in de markt voor innovatieve energieconversiesystemen. Innecs ontwikkelt momenteel een flexibele gasturbine met een lage kostprijs voor de efficiënte opwekking van stoom en elektriciteit. De installatie biedt al bij een stoomvraag vanaf 2 ton per uur de mogelijkheid warmte- en krachtvraag te koppelen.
525.212
i-Optics B.V.
i-Optics ontwikkelt en verkoopt innovatieve oogdiagnos tische apparatuur waaronder een netvliescamera op basis van gescand laserlicht, waarmee vroegdiagnostiek in eerstelijns gezondheidszorg mogelijk is.
517.510
37 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bedrijf
Aard van de Onderneming
Krediet (€)
Isobionics B.V.
Isobionics ontwikkelt en produceert hoge kwaliteit natuurlijke geur- & smaakstoffen langs biologische weg zodanig dat steeds schaarser wordende grondstoffen behouden worden voor voeding van de alsmaar toenemende wereldbevolking. De primaire focus van Isobionics is het ontwikkelen en commercialiseren van innovatieve baanbrekende routes voor specifieke producten in de geur- & smaakstoffen met een hogere zuiverheidgraad tegen lagere kosten.
468.204
Mapper Lithography Holding B.V.
Mapper ontwikkelt een volgende generatie lithografiemachine op basis van parallelle elektronenbundels voor het produceren van halfgeleiders zonder hulp van een masker.
5.000.000
NedAero Components B.V.
Nedaero Components is een onafhankelijke ontwikkelaar en fabrikant van componenten voor de luchtvaart- en defensieindustrie. De onderneming richt zich naast productie van nieuwe componenten ook op onderhoud, reparatie en vernieuwing van bestaande componenten.
784.000
NedSense Loft B.V.
NedSense LOFT BV is gericht op de ontwikkeling en exploitatie van softwaretechnologie waarmee producten drie dimensioneel weergegeven kunnen worden in de persoonlijke omgeving van gebruikers. Hiermee kunnen gebruikers hun omgeving opnieuw visueel inrichten.
1.717.897
PrismTech Netherlands
OpenSplice BV (of PrismTech Netherlands) ontwikkelt softwarebibliotheken voor real-time wide area netwerk messaging software (communicatie software), die door systeemintegrators worden ingezet bij reactietijdkritische besturingsopdrachten. Deze softwareomgevingen komen voor bij informatiesystemen voor luchtverkeersleiding, defensiesystemen, financiële transactiesystemen etc.
2.286.081
Simax System Development B.V. i.o.
Simax International BV (met hoofdkwartier in Eindhoven) is in 2009 opgericht door ervaren specialisten uit de semi-conductor wereld. Simax levert een compleet pakket van ontwikkelings- en ondersteuningsdiensten aan gebruikers van machines voor het produceren van halfgeleiders en helpt klanten hun lithografische productie-uitrusting te optimaliseren.
1.436.963
Taxitronic VOF
Neone B.V. is ontwikkelaar en producent van hoogwaardige systemen voor de personenvervoerbranche. Door middel van beveiligde en gecertificeerde hard- en software, met de juiste interfacing tussen voertuig en centrale, voorziet zij de markt voor personenvervoerders van innovatieve producten en diensten. Een van haar belangrijkste producten is de Boord Computer Taxi.
68.544
Totaal
32.000.000
38 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
39 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Klinisch Bedrijf
Aard van de Onderneming
Krediet (€)
Am-Pharma
AM-Pharma is een biofarmaceutisch bedrijf dat zich richt op de preklinische en klinische ontwikkeling van alkalische fosfatase voor de behandeling van ernstige aandoeningen waarbij ontsteking een belangrijke rol speelt.
670.841
Arcarios B.V.
Arcarios is een bedrijf voor geneesmiddelenontwikkeling dat zich toelegt op de ontdekking en ontwikkeling van innovatieve producten op het gebied van bot- en gewrichtsziekten, zoals osteoporose en artrose.
1.784.595
DCPrime B.V.
DCPrime is een spin-off van het VU Universitaire medisch centrum en richt zich op de ontwikkeling van nieuwe therapeutische medicijnen, gebaseerd op de werking van menselijke dendritische cellen, voor leukemie patiënten.
742.183
Emotional Brain B.V.
Emotional Brain richt zich op verschillende disciplines zoals: Female Sexual Disfunction, Obesitas, geneesmiddelenonderzoek en ontwikkeling van kennissystemen gebaseerd op artificial intelligence.
1.312.755 en 1.246.668
ISA Therapeutica B.V.
ISA Pharmaceuticals is een klinisch ontwikkelingsbedrijf dat zich specialiseert in de ontwikkeling van immunotherapeutica gebaseerd op het door ISA geoctrooieerde Synthetic Long Peptide platform gecombineerd met eigen adjuvant technologie.
191.223
Kiadis Pharma
Kiadis is een biofarmaceutisch bedrijf met innovatieve producten in klinische ontwikkeling die nieuwe behandelingen voor terminale bloedkankerpatiënten mogelijk maken. Behandelingen die nu nog niet beschikbaar zijn maar waar enorme behoefte aan is.
729.503
Neurophyxia B.V.
Neurophyxia ontwikkelt een innovatief geneesmiddel dat de schade kan beperken van zuurstoftekort bij de geboorte.
828.298
Newtricious B.V.
Newtricious B.V. is in 2006 opgericht en is gevestigd in Oirlo (Limburg). Newtricious is een life sciences bedrijf dat voedingsmiddelen (zogenaamde neutraceuticals en functionele voedingproducten) ontwikkelt die kunnen bijdragen aan het in stand houden van een goede gezondheid en het welzijn van mensen.
680.181 en 640.701
ORCA Therapeutics
ORCA Therapeutics BV is een biofarmaceutisch bedrijf dat zich richt op de ontwikkeling van nieuwe anti-kanker behan delingen met oncolytische replicatiecompetente middelen.
1.058.021
Profibrix B.V.
Profibrix ontwikkelt nieuwe innovatieve producten gebaseerd op het stollingseiwit fibrinogeen en gericht op de hemostase en weefselherstel markt.
2.251.234
Prosensa Therapeutics B.V.
Prosensa richt zich op de ontwikkeling van innovatieve therapeutische medicijnen voor de behandeling van patiënten met erfelijke, neuronmusculaire afwijkingen, zoals Duchenne, Myotonische Spierziekte en Huntington.
939.767
40 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
Bedrijf
Aard van de Onderneming
Krediet (€)
Regenesance B.V.
Regenesance is gewijd aan de behandeling van ernstige neurodegeneratieve ziekten en acuut zenuwtrauma door het blokkeren van alleen de laatste stap van de complement activatie in het immuunsysteem.
1.477.504
To-BBB Holding B.V.
To-BBB ontwikkelt innovatieve drug delivery technologie voor hersenaandoeningen.
946.526
Totaal
15.500.000
41 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
42 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2011
3 | Innovatiekrediet | Jaarverslag 2010
Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Innovatie Prinses Beatrixlaan 2 Postbus 93144 | 2509 AC Den Haag T +31 (0) 88 602 54 20 E
[email protected] www.agentschapnl.nl/innovatiekrediet © Agentschap NL | december 2012 Publicatie-nr. 3INNO1204 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Innovatie helpt ondernemend Nederland bij innovaties. Met geld, kennis en contacten.