INHOUDSTAFEL No-Fault & Aansprakelijkheid
-1-
NO-FAULT & AANSPRAKELIJKHEID
1. De aanstelling van de private deskundige .........................................................2 1.
Inleiding ...........................................................................................................2
2.
Werkmethode en eigenschappen van de deskundige .....................................3 2.1 2.2 2.3
3.
Morele verantwoordelijkheid van de deskundige...................................3 De tegensprekelijkheid bij het deskundigenonderzoek .........................3 Eerlijkheid van de deskundige...............................................................4
Beroepsbekwaamheid van de deskundige ......................................................4
2. Verzekeringsexpertises........................................................................................5 1.
Inleiding ...........................................................................................................5
2.
Soorten deskundigen .......................................................................................5 2.1 2.2 2.3 2.4
De schade-inspecteur ...........................................................................5 De verzekeringsexpert ..........................................................................5 De privé-expert of tegenexpert..............................................................6 De gerechtsexpert.................................................................................6
3. De door de rechtbank aangestelde deskundige ................................................7 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
De deskundige en zijn bevoegdheden .............................................................7 Wijze van optreden door de gerechtelijke deskundige.....................................8 Tegensprekelijkheid .........................................................................................8 Verantwoordelijkheid van de deskundige.........................................................9 De tegensprekelijkheid bij het deskundigenonderzoek ....................................9 Eigenschappen van de deskundige ...............................................................10 Termijn voor indienen van de wraking ...........................................................11 Pleegvorm tot wraking ...................................................................................11 Agressie en beledigingen...............................................................................11 Verbod van persoonlijk voordeel uit de aanstelling ........................................12 Verzoenende rol van de deskundige..............................................................12 Invloed van het deskundig verslag op het vonnis van de rechtbank ..............12 Basisinlichtingen omtrent het gerechtelijk deskundigenonderzoek ................13 Schema van het deskundigenonderzoek .......................................................14 De expertiseopdracht.....................................................................................15 Initiatie tot het deskundigenonderzoek...........................................................16 Techniek van het deskundigenonderzoek......................................................16 Praktijk van het deskundigenonderzoek ........................................................16 Het begrip “Onroerend goed”.........................................................................17 -2-
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64.
Techniek van het gerechtelijke deskundigenonderzoek.................................17 Het deskundigenonderzoek ...........................................................................18 Het begrip deskundigenonderzoek ................................................................18 Opdracht door de rechters .............................................................................19 Het onderzoek ...............................................................................................19 Na het onderzoek...........................................................................................21 Incidenten betreffende het onderzoek............................................................22 Slotbeschouwing............................................................................................22 De verschillende soorten aanstellingen .........................................................23 Uitbreiding van de opdracht op verzoek van een partij ..................................23 Vrijwillige tussenkomst van een persoon als partij .........................................23 Verzoek tot vrijstelling van formaliteiten.........................................................24 Zending..........................................................................................................24 Aanvang van de werkzaamheden..................................................................24 Verzoening.....................................................................................................25 Het verslag.....................................................................................................25 Voorbehoud van beroep ................................................................................25 Datum van aantekening van hoger beroep ....................................................25 Verstekvonnis ................................................................................................26 Terminologie ..................................................................................................26 Omschrijving van de opdracht aan de gerechtelijke deskundige ...................27 Inwerkingstelling van de deskundige .............................................................27 Vrije mededeling vanwege de gerechtelijke deskundige voor het eerste plaatsbezoek..................................................................................................27 Mededeling van de inleidende punten ...........................................................28 Kostenbeheersing van het geding .................................................................29 De verzoening van de partijen .......................................................................30 Belangrijke principes......................................................................................30 Praktische afhandeling...................................................................................31 Proces-verbaal van verzoening .....................................................................31 Dading – minnelijke schikking........................................................................33 Neerlegging van het verslag van minnelijke schikking ...................................34 Ereloon ingeval van een minnelijke regeling..................................................34 De besluiten...................................................................................................34 Ereloonnota ...................................................................................................35 Voorschotbetaling ..........................................................................................35 Deskundigen werken in college .....................................................................35 Betaling van de ereloonstaat .........................................................................35 Neerlegging van het deskundig verslag .........................................................36 De eedformule bij gerechtelijke onderzoeken ................................................37 Beantwoording van brieven na neerlegging van het verslag – materiële vergissingen...................................................................................................37 Vergissing door een deskundige....................................................................37 De deskundige en zijn aansprakelijkheid .......................................................38 Opvragen van het saldo van ereloon .............................................................39 Mogelijke nietigheid van het deskundig verslag.............................................39 Taalgebruik in het deskundig verslag.............................................................40
-3-
4. De nieuwe regels rond het deskundigenonderzoek ........................................42 1.
Algemene bepaling ........................................................................................43 1.1
2.
Wraking van de deskundigen.........................................................................43 2.1 2.2
3.
Wraking is niet meer mogelijk .............................................................43 Uitzondering ........................................................................................43
Het verloop van het deskundigenonderzoek..................................................43 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20 3.21 3.22 3.23 3.24 3.25 3.26
4.
Art. 962 G.W. ......................................................................................43
De rechterlijke beslissing ....................................................................43 De kennisgeving volgens art. 973 § 2, lid 1.........................................44 Wat doet de deskundige? ...................................................................44 De installatievergadering.....................................................................44 De “beslissing” na de installatievergadering........................................45 Indien geen installatievergadering.......................................................45 Bedenkingen .......................................................................................45 De actieve rol van de partijen..............................................................46 De actieve rechter ...............................................................................46 Rapportering door de deskundige .......................................................47 Verlenging van de termijn voor het eindverslag ..................................47 Drukkingsmiddelen om de termijn na te leven.....................................47 Verzoening ..........................................................................................48 Het eindverslag ...................................................................................48 De vervanging .....................................................................................49 Aantal deskundigen.............................................................................49 Beperkte tussenkomsten van de deskundigen....................................50 Kosten en erelonen van deskundige ...................................................50 Consignatie ter griffie of bij kredietinstellingen aangeduid door partijen ................................................................................................50 Bedenkingen dienaangaande..............................................................51 Verzoek tot vrijgave en/of tot bijkomend voorschot en vrijgave...........51 Sanctie bij niet-consignatie..................................................................51 Staat van de deskundige.....................................................................52 Het uitvoerbaar verklaren van de staat van ereloon en kosten ...........52 Opheffing van het vroegere art. 991....................................................53 Overgangsbepalingen .........................................................................53
Varia ..............................................................................................................54 4.1 4.2
Opdracht en bevoegdheid ...................................................................54 De taal tijdens het deskundigenonderzoek .........................................55
-4-
5. Enkele wijziging in het verloop van een gerechtelijk deskundig onderzoek.56 6. Wetgevende wijzigingen rond het deskundig onderzoek: het consigneren van gelden, het vrijgeven van voorschotten ........................................................60 1. 2. 3. 4.
Wat zegt art. 509 quater? ..............................................................................60 Is deze zienswijze nieuw?..............................................................................60 Hoe gebeurt de consignatie van gelden?.......................................................61 Samenvattend is te zeggen dat .....................................................................62
7. De raadgevende geneesheer en het omgaan met gezondheidsgegevens ....63 1.
Inleiding .........................................................................................................63
2.
Artikel 458 Strafwetboek ................................................................................63 2.1 2.2 2.3
3.
Toepassingsgebied van de geheimhoudingsplicht..............................63 Belangen die aan de geheimhoudingsplicht ten grondslag liggen.......64 De geheimhoudingsplicht achterhaald? ..............................................64
De Wet Verwerking van Persoonsgegevens en de afweging van belangen ..65 3.1 3.2
Implicaties van de Wet Verwerking van Persoonsgegevens voor de raadgeneesheer ..................................................................................65 Bemerkingen bij de Wet Verwerking van Persoonsgegevens .............66
8. De aansprakelijkheidsverzekeraar en reïntegratie ..........................................68 1. 2. 3. 4. 5.
Inleiding .........................................................................................................68 Motivatie van de verzekeraar.........................................................................69 De rol van de raadgevende geneesheer........................................................71 Wettelijk kader ...............................................................................................72 Conclusie .......................................................................................................73
9. Arbeidsongeschikt .............................................................................................74 1.
Wie kan een uitkering krijgen? .......................................................................74 1.1 1.2
2.
Wie komt in aanmerking?....................................................................74 Onder welke voorwaarden? ................................................................74
Wat moet je doen als je arbeidsongeschikt wordt? .......................................75 2.1 2.2
De werkgever op de hoogte brengen ..................................................75 Het ziekenfonds op de hoogte brengen ..............................................77
-5-
3.
Erkenning en controle ....................................................................................79 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4.
Invaliditeit.......................................................................................................81 4.1 4.2 4.3
5.
Erkenning en controle .........................................................................81 Bedrag van de uitkering ......................................................................81 Voordelen............................................................................................81
Hoeveel bedraagt de uitkering? .....................................................................82 5.1 5.2
6.
Erkenning door de adviserend geneesheer ........................................79 Inlichtingsblad .....................................................................................79 Vragenlijst zelfstandigen .....................................................................80 Controle door de adviserend geneesheer ...........................................80 Verhoogde kinderbijslag......................................................................80
De uitkering met hulp van derden .......................................................82 Fiscus..................................................................................................83
Stopzetting van de uitkering...........................................................................83 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5
Spontane werkhervatting ....................................................................83 Gedeeltelijke werkhervatting ...............................................................83 Werkhervatting op beslissing van de adviserende geneesheer ..........84 Pensionering .......................................................................................85 Overlijden ............................................................................................85
7.
Terugvordering van uitkeringen .....................................................................85
8.
Arbeidsongeschiktheid en ontslag .................................................................86 8.1 8.2 8.3
Ontslag door de werkgever met opzeg of vergoeding.........................86 Ontslag door de werkgever zonder opzeg of vergoeding....................87 Ontslag door de werknemer ................................................................87
10. Arbeidsongeschiktheid en consolidatie .........................................................88 1. 2.
Invaliditeit en arbeidsongeschiktheid .............................................................88 Consolidatie, TAO en BAO ............................................................................88
11. Blijvende arbeidsongeschiktheid....................................................................90 1.
Consolidatie ...................................................................................................90
2.
Onderscheid tussen de gehele en de gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid ...............................................................................................90
-6-
3.
Welke schade moet worden geëvalueerd? ....................................................91
4.
Voorafbestaande toestand.............................................................................91
5.
Forfaitaire of concrete evaluatie van de schade? ..........................................93
6.
Praktisch ........................................................................................................94 6.1 6.2
Particuliere sector ...............................................................................94 Publieke sector....................................................................................95
7.
Alternatief.......................................................................................................96
8.
Quid, ingeval van heelkundige bewerkingen en andere behandelingen? ......99
12. Verzoening en bemiddeling ...........................................................................100 1.
Inleiding .......................................................................................................100 1.1 1.2 1.3 1.4
2.
Verzoening voor elk rechtsgeding .....................................................100 Verzoening vóór de pleidooien voor de arbeidsrechtbank ................102 Verzoening naar aanleiding van een voorafgaande maatregel .........104 Verzoening in de loop van het geding ...............................................105
Bemiddeling .................................................................................................107 2.1 2.2 2.3
Begrip................................................................................................107 Toepassingsvoorwaarden .................................................................108 Procedure..........................................................................................112
13. Lichamelijke schade en medische expertise: deontologische aspecten – beroepsgeheim..................................................................................117 1.
Inleiding .......................................................................................................117
2.
Beroepsgeheim van de geneesheer volgens de code van medische plichtenleer ..................................................................................................118
3.
Evaluatie van menselijke schade .................................................................119 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
Wie is deskundige? ...........................................................................120 Het besef van het terrein waarbinnen men bekwaam is....................121 Om zijn onderzoek uit te voeren moet de deskundige handelen volgens de wettelijke procedure ........................................................121 Het beroepsgeheim van de deskundige............................................121 Verantwoordelijkheidsbesef ..............................................................123 De deskundige moet tegenspraak dulden .........................................123 De verhouding met de te onderzoeken persoon ...............................124
-7-
4.
Beroepsgeheim en de wet op de landverzekeringsovereenkomst van 25 juni 1992 .................................................................................................126 4.1 4.2 4.3 4.4
Toepassingsgebied van artikel 95.....................................................127 Het geneeskundig onderzoek met het oog op het sluiten van de verzekeringsovereenkomst ...............................................................128 Uitvoering van de overeenkomst.......................................................131 Deontologische richtlijnen met betrekking tot de adviserende arts van de verzekeraar in het kader van de door de wet van 25 juni 1992 bepaalde landverzekeringsovereenkomst ................................133
5.
Medische persoonsgegevens ......................................................................135
6.
Besluit ..........................................................................................................136
14. Taak en nut van de raadgevende geneesheer .............................................139 15. Praktisch verloop van de medische expertise vanuit het standpunt van de gerechtsdeskundige ................................................................................149 16. Samenloop van gemeenrechtelijke en arbeidsongevallenvergoedingen ..162 1.
Welke schade, welke schadeloosstelling? ...................................................162 1.1 1.2
2.
Het gemene recht..............................................................................162 Het arbeidsongevallenrecht...............................................................163
Samenloop van vergoedingen .....................................................................166 2.1 2.2 2.3 2.4
Inleiding.............................................................................................166 De immuniteit ....................................................................................167 Het cumulatieverbod .........................................................................171 De subrogatoire vordering.................................................................175
17. Hulpmiddelen en derdenhulp in andere verzekeringsstelsels ...................182 1.
De aansprakelijkheidsverzekering ...............................................................182 1.1 1.2 1.3 1.4
2.
Algemene principes...........................................................................182 Hulp van een derde persoon .............................................................183 Prothesen en hulpmiddelen...............................................................184 Samenloop tussen arbeidsongevallen en gemeen recht...................185
Andere privé-verzekeringen.........................................................................186 2.1
Privé-verzekeringen met waarborgen na ongeval .............................186
-8-
2.2 2.3 3.
Meest voorkomende polissen............................................................187 Privé-verzekeringen met waarborgen na ziekte ................................189
Besluit ..........................................................................................................189
18. Prothesen – aanpassingen – hulp van derden: praktische aspecten ........190 19. De nood aan hulpmiddelen bij menselijke schade: een ergotherapeutische benadering van de notie zelfredzaamheid .......................193 20. Hulp van derden: validiteit en betrouwbaarheid van het concept..............197 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Inleiding .......................................................................................................197 Twee denkrichtingen....................................................................................197 Validiteit van de medico-legale expertise.....................................................198 Meting H3 en extern criterium ......................................................................199 Meting H3 en begripsvaliditeit ......................................................................199 Meting H3 en inhoudsvaliditeit .....................................................................200 Het functioneel bilan als maatstaf ................................................................200 Betrouwbaarheid van de H3 meting.............................................................201 Besluit ..........................................................................................................201
21. De nieuwe indicatieve tabel ...........................................................................202 1.
Materiële uitgaven en kosten .......................................................................203 1.1 1.2 1.3 1.4
2.
Tijdelijke arbeidsongeschiktheid / invaliditeit................................................206 2.1 2.2 2.3
3.
Voertuigschade – gebruiksderving – BTW ........................................203 Verplaatsingkosten – administratiekosten .........................................205 Kledij en bagage ...............................................................................205 Medische kosten na consolidatie ......................................................205
Morele schade...................................................................................206 Materiële schade...............................................................................206 Verlies schooljaar..............................................................................207
Blijvende arbeidsongeschiktheid / invaliditeit ...............................................208 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Wijzen van schadeloosstelling ..........................................................209 Geïndexeerde rente ..........................................................................210 Vergoeding per punt of percentage blijvende arbeidsongeschiktheid / blijvende invaliditeit.....................................211 Genegenheidschade .........................................................................212 Materiële schade...............................................................................212 Hulp van derden................................................................................214
-9-
3.7 3.8 3.9 4.
Overlijden.....................................................................................................215 4.1 4.2 4.3 4.4
5.
Seksuele schade...............................................................................214 Esthetische schade ...........................................................................215 Genoegenschade..............................................................................215
Begrafeniskosten ..............................................................................215 Schade ex haerede ...........................................................................216 Morele schade bij overlijden van een nabestaande ..........................216 Economische schade bij overlijden ...................................................217
Intrest en provisie.........................................................................................218 5.1 5.2
Hoofdsom..........................................................................................218 Provisie .............................................................................................219
- 10 -
