JAARVERSLAG
2007
Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle Agence fédérale de Contrôle nucléaire Föderale Agentschaft für Nukleare Kontrolle Federal Agency for Nuclear Control
INHOUDSTAFEL
03
BERICHT VAN DE VOORZITTER Michel Jurisse
05
BERICHT VAN DE DIRECTEUR-GENERAAL Willy De Roovere
07 16 27 31 35 41 46 51 55
2
# hoofdstuk 1
GROTE NUCLEAIRE INSTALLATIES # hoofdstuk 2
MEDISCHE TOEPASSINGEN # hoofdstuk 3
INDUSTRIELE INRICHTINGEN # hoofdstuk 4
nucleair afval # hoofdstuk 5
beschermiNg van de bevoking, de werknemers en het leefmilieu # hoofdstuk 6
FYSIEKE BEVEILIGING EN CONTROLE VAN KERNMATERIAAL EN RADIO-ACTIEVE BRONNEN # hoofdstuk 7
WETGEVING # hoofdstuk 8
HET FANC ORGANISATORISCH # hoofdstuk 9
HET FANC IN CIJFERS
62
AFKORTINGEN
64
ORGANIGRAM
:: Bericht van de Voorzitter
De centralisering van de erkende controle-instellingen en de oprichting van Bel V Een van de belangrijkste activiteiten van het voorbije jaar bestond in het aanvatten van de besprekingen met AVN, AVC en Technitest om de controleopdrachten binnen een nieuwe juridische structuur te centraliseren. Deze laatste werd in september 2007 opgericht en werd Bel V gedoopt. Bel V wijzigt de taken van de erkende controle-instellingen niet. Daarmee is het FANC tegemoet gekomen aan de parlementaire aanbeveling om de opdrachten van de drie erkende controle-instellingen te centraliseren. Deze hervorming dient dus tot een hoogkwalitatieve nucleaire controle-organisatie te leiden, waarbij het FANC optreedt als veiligheidsoverheid en BEL V zijn technische expertise op het terrein inbrengt. De filialisering van de erkende controle-instellingen maakt het mogelijk om de werking van het FANC aan een internationale audit van het type IRRS (Integrated Regulatory Review Service) te onderwerpen.
De reorganisatie van het FANC en zijn opdracht op lange termijn Het voorbije jaar was een belangrijk jaar voor het FANC, dat talrijke initiatieven heeft ontplooid. In het nieuw organigram wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de tak Regelgeving en de operationele takken Vergunningen en Controles waardoor een doeltreffende werking van het FANC wordt gegarandeerd. Bepaalde diensten werden gehergroepeerd opdat het FANC meer klantgericht zou zijn. De contacten met de betrokken partners zijn verbeterd, en dit vooral dank zij de oprichting van één enkel contactpunt per activiteitengebied. De strategie die door het FANC wordt gevolgd om zijn taken tot een goed einde te brengen is gericht op de bescherming van de bevolking, de werknemers en het leefmilieu tegen de ioniserende straling. Het FANC concentreert zich permanent op dit doel. Het betreft hier een conditio sine qua non om de aandacht te blijven richten op een permanente verbetering van de nucleaire veiligheid en de stralingsbescherming.
Partnerships met internationale deskundigen Het FANC heeft een beroep gedaan op de expertise van internationale deskundigen om hem te adviseren en om partnerships en audits te organiseren. Zo heeft het IRE (Instituut voor Radio-elementen) het voorwerp uitgemaakt van een audit die werd uitgevoerd in samenwerking met deskundigen van de ASN (Franse Autorité de Sûreté nucléaire) en het IRSN (Franse Institut de Radioprotection et de Sûreté nucléaire). Een OSART –missie (Operational Safety Review Team) werd tevens uitgevoerd in de kerncentrale van Tihange, in samenwerking met een team internationale deskundigen van de IAEA (Internationale Organisatie voor Atoomenergie).
3
Modernisering van de Belgische regelgeving Zoals in het verslag van de van de Bijzondere Werkgroep van de Commissie Binnenlandse Zaken van de Kamer van Volksvertegenwoordigers in april 2007 werd benadrukt, is het tijd geworden om de Belgische regelgeving duidelijker en eenvoudiger te maken. Het FANC heeft het initiatief genomen om de architectuur van de regelgeving volledig te vernieuwen om deze zo een meer modulaire structuur te verlenen. Hiertoe werd een interne werkgroep opgericht die haar werkzaamheden heeft aangevat. In 2008 zal het moderniseringsproject van de wetgeving door het FANC aan de Voogdijminister worden voorgelegd.
Samenwerkingsakkoorden met NIRAS Het FANC heeft zich de nodige inspanningen getroost om de dialoog met de beroepsinstanties van diverse sectoren te verbeteren, waardoor het een reeks samenwerkingsakkoorden heeft kunnen afsluiten. Het FANC heeft met NIRAS (Nationale Instelling voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen) en de beroepsfederaties van de afval- en recyclagesector een conventie ondertekend voor de detectie en de verwijdering van radioactieve weesbronnen. Het FANC en NIRAS hebben eveneens een conventie afgesloten m.b.t. de taakverdeling in het kader van de definitieve eindberging op Belgisch grondgebied van laag- en middelactief kortlevend radioactief afval.
Vooruitzichten voor 2008 Deze talrijke initiatieven zullen in 2008 worden verder gezet; hierdoor zal het FANC een nieuwe start kunnen nemen en een plaats verwerven als een performante nucleaire veiligheidsautoriteit, in navolging van wat reeds bestaat in de meeste landen die er een belangrijk kernenergieprogramma op nahouden. Het FANC verbindt er zich duidelijk toe om haar werking continu te verbeteren met als enig doel een optimale bescherming van de bevolking, de werknemers en het leefmilieu te verzekeren.
Michel Jurisse Voorzitter van de Raad van Bestuur
4
:: BERICHT VAN DE DIRECTEUR-GENERAAL
Continue verbetering van de nucleaire veiligheid Het voorbije jaar was positief voor de nucleaire sector in België en dit zowel op het gebied van de bescherming van de bevolking en de werknemers, als op dat van de gevolgen voor het leefmilieu en de toestand van de technische installaties. Naast de reeds geleverd inspanningen moeten de nucleaire uitbaters zich verder inzetten om de veiligheid van hun installaties continu te verbeteren. Deze permanente inspanningen ter verbetering van de veiligheid bij de uitbating moeten gepaard gaan met periodieke evaluaties. Hiertoe voert het FANC audits uit om zo de uitbater te helpen de operationele veiligheid van zijn centrales te verhogen. Zo werd er vorig jaar een OSART-audit (Operational Safety Review Team) uitgevoerd in de kerncentrale van Tihange, in samenwerking met een team van internationale deskundigen van de IAEA (Internationale Organisatie voor Atoomenergie).
Controle en preventie in de medische radiologie Dit is een minder positief punt want, hoewel het FANC overtuigd is van het nut van de ioniserende straling in de geneeskunde, heeft het toch duidelijk zijn bezorgdheid geuit over de incidenten en ongevallen die zich in de medische sector, in België en in het buitenland, hebben voorgedaan en waarbij patiënten accidenteel aan te hoge stralingsdosissen werden blootgesteld. De Franse overheid heeft hierop gereageerd door een omvattend programma op te stellen met als doel de situatie in haar land te verbeteren. Hoewel het FANC zich bewust is van de verschillen tussen de Franse en de Belgische situatie heeft het toch een reeks controle- en preventieacties aangevat, die gericht zijn op het verbeteren van de huidige situatie . Zo heeft het FANC in oktober 2007 een Rondetafel georganiseerd die volledig gewijd was aan het thema stralingsbescherming. De actoren van de betrokken medische sector werden op deze conferentie uitgenodigd, die tot doel had een eventuele toekomstige samenwerking op poten te zetten. Deze conferentie werd afgesloten met verschillende beslissingen die moeten leiden tot een verhoging van de betrouwbaarheid en de veiligheid van de radiologische behandelingen, en, in het bijzonder, tot de uitwerking van een meldings- en opvolgingssysteem voor incidenten en ongevallen door het FANC.
Sensibilisering voor stralingsrisico’s bij zwangere vrouwen Een andere proactieve actie die het FANC heeft georganiseerd in de medische sector is de Week van het ongeboren Kind. Deze actie maakt deel uit van een sensibiliseringscampagne die het FANC heeft opgestart om zowel het publiek als de medische sector te informeren over de risico’s die radiologische onder
5
zoeken (radiografieën, CT-scanners, radioscopieën e.d.) kunnen meebrengen voor zwangere vrouwen. Fœtussen en embryo’s zijn zeer gevoelig voor ioniserende straling. De campagne heeft niet alleen van de traditionele kanalen, zoals affiches en brochures gebruik gemaakt, maar tevens van de nieuwe website van het FANC. Gedurende de Week van het ongeboren Kind stond er een team van artsen en stralingsfysici ter beschikking om te antwoorden op vragen die via de website van het FANC konden worden gesteld door de bevolking.
Samenwerking met de betrokken partners Een tevredenheidsonderzoek bij de betrokken partners van het FANC heeft aangetoond dat er een reeks punten op het gebied van de tak Medische Toepassingen van de organisatie konden worden verbeterd. De nieuwe organisatie van het FANC is uitgerust met één uniek contactpunt per activiteitsgebied. In de loop van het voorbije jaar heeft het FANC geinvesteerd in meer samenwerking met zijn partners waardoor een kwaliteitsvollere bescherming kan worden gerealiseerd. Dit door bijvoorbeeld het uitvoeren van gezamenlijke risico-analyses waarbij men samen de manier bepaalt om de veiligheid te verhogen of ook door een betere opleiding en een betere begeleiding aan te bieden. Op die manier wil het FANC niet alleen zijn zichtbaarheid t.o.v. de betrokken partners verhogen, maar vooral een betere naleving van de regels blijven stimuleren.
Vooruitzichten voor 2008 In het komende jaar zal het FANC haar werking toespitsen op het verder uitbouwen van een nauw overleg met de interne en externe stakeholders. Een voortdurende zorg voor een kwaliteitsvolle werking staat daarbij voor ons centraal. In 2008 gaat het FANC voor het ISO-certificaat 9001, een intensief proces waarvan de voorbereiding nu reeds volop loopt.
Willy De Roovere Directeur-generaal
6
# hoofdstuk 1
:: GROTE NUCLEAIRE INSTALLATIES
OSART-MISSIE IN DE KERNCENTRALE VAN TIHANGE
08
AUDIT VAN HET IRE (INSTITUUT VOOR RADIO-ELEMENTEN)
09
INSPECTIECAMPAGNE IN DE INRICHTINGEN VAN KLASSE II
10
CONTROLES EN VERGUNNINGEN
11
STAND VAN ZAKEN inzake DE VEILIGHEID
12
Ines-schaal en -voorvallen
13
AUDIT VAN HET SCK • CEN
14
INTERNATIONALE UITWISSELING
15
7
:: GROTE NUCLEAIRE INSTALLATIES
OSART–missie in de kerncentrale van Tihange
De belangrijkste verbeterpunten: • het proces van de arbeidsvergunningen; • de snelheid en de grondigheid van de
Doel
analyse van voorvallen; • het gebruik van bestaande middelen voor
De OSART-missie (Operational Safety Review Team) heeft als doel de operationele
het herkennen en beheren van menselijke factoren;
veiligheid van de kerncentrales te verbete-
• de opvolging van bepaalde procedures
ren. Van 5 tot 23 mei 2007 heeft een team
m.b.t. de preventie van besmettingen,
van internationale deskundigen onder lei-
hulp voor de operatoren en tijdelijke
ding van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) een OSART-missie uitgevoerd in de kerncentrale van Tihange.
aanpassingen; • de nauwkeurigheid van de melding en de opvolging van kleine anomalieën (etikettering, orde en netheid van de installaties).
Resultaten http://www.fanc.fgov.be/nl/page/rapportHet eindverslag van de OSART-missie in
osart/263.aspx
Tihange werd gepubliceerd op de website van het FANC. Hierin worden de goede praktijken
Actieplan
beschreven, evenals de verbeterpunten. In september 2007 heeft Electrabel een actieDe centrale scoorde goed inzake:
plan aan het FANC overgemaakt dat intussen
• de brandbestrijding en –voorkoming;
de goedkeuring verkreeg van het Agentschap
• de meetapparatuur voor interne en externe
en de erkende controle-instelling AVN. Dit plan
besmetting;
vertaalt de opmerkingen van de internatio-
• de aanpassing van de structuren aan
nale OSART-missie in concrete actiepunten
het plaatsen van een bijkomende be-
en draagt zo bij tot een intensifiëring van het
scherming om het personeel tegen hoge
continue verbeteringsproces inzake veiligheid.
stralingsdosissen te beschermen; • de databanken voor het beheer van de werkzaamheden;
Het plan legt de klemtoon op: • de ontwikkeling en de perfectionering van
• de voorzieningen die toelaten om de inter-
de processen, procedures en regels;
ventieteams snel ter plaatsen te hebben;
• de verhoging van de nauwkeurigheid;
• het onthaalcentrum voor het personeel en hun families bij ernstige ongevallen.
• een nauwer contact tussen het management en de actoren op het terrein.
Opvolging en perspectieven De Belgische regering heeft het FANC opdracht gegeven om met het IAEA een opvolgingsbezoek van het OSART-team aan
8
# hoofdstuk 1
Tihange te organiseren, evenals om een nieuwe OSART-missie in de kerncentrale van Doel te houden.
Acties en perspectieven De directie van het IRE heeft zich ertoe verbonden de verschillende
Dit opvolgingsbezoek wordt momenteel op de site van
acties aanvullend op te nemen in
Tihange voorbereid; het FANC, in samenwerking met
haar actieplan. Dit wordt door het
AVN, volgt de operaties nauwlettend op.
FANC opgevolgd. Er werden twee uitvoeringskaders bepaald:
Het bezoek zal begin 2009 plaatsvinden. De OSARTmissie te Doel is gepland voor maart 2010.
• de meeste acties worden vermeld in het kader van de tienjaarlijkse herziening. Een samenvattend
Audit van het IRE (Instituut voor Radio-elementen)
verslag van de tienjaarlijkse herziening van de installaties van het IRE wordt verwacht voor
Doel
maart 2008; • er moet een actieplan ad hoc
In november 2007 hebben het FANC en AVN een audit
worden uitgewerkt voor de
georganiseerd van de installaties van het IRE te Fleurus.
dringende acties.
Deze audit werd voor het eerst uitgevoerd in een nauwe samenwerking met de collega’s van de Franse Autorité
Op het terrein werden inmiddels
de Sûreté Nucleaire (ASN) en het Institut de Radiopro-
reeds enkele verbeteringen door-
tection et de Sûreté Nucleaire (IRSN).
gevoerd, met name betreft het: • de meetsystemen voor de
Tijdens de audit werd de risicobeheersing grondig ge-
uitstoot;
analyseerd. Meer bepaald werd gefocust op drie vei-
• de elektrische voeding;
ligheidsthema’s, door het FANC bepaald tijdens zijn
• de nieuwe cellen voor de jodium-
inspecties:
productie.
• de criticaliteit; • de brandbeveiliging; • de ventilatie, filtering en isolering.
Resultaten
Overige inspecties en de eerste tienjaarlijkse revisie Naast de audit werden er in 2007
De audit heeft geen onmiddellijke gevaren aan het licht
door de erkend controle-instelling
gebracht, maar bevestigt wel eerdere vaststellingen van
inspecties uitgevoerd rond speci-
het FANC en AVN dat er in het bijzonder op het gebied
fieke thema’s.
van de veiligheid en de veiligheidscultuur verbeteringen noodzakelijk zijn. Het betreft meer bepaald:
Het IRE heeft op basis van de vast-
• de veiligheidseisen die onvoldoende gerechtvaardigd
stellingen van de audit en van de
en geformaliseerd zijn; • het kwaliteitsborgingsysteem dat moet worden uitge-
thematische inspecties een aangepaste methodologie uitgewerkt
breid tot alle activiteiten die betrekking hebben op het
voor bepaalde onderwerpen die
veiligheidsbeheer;
aan bod komen tijdens de tienjaar-
• de beheersprocedure voor afwijkingen en anomaliën die moet worden verbeterd.
lijkse revisie. Een eerste versie van de methodologiefiches werd aan het FANC in december 2007 over-
http://www.fanc.fgov.be/nl/page/samenvattend-audit-
gemaakt.
rapport-van-het-ire/496.aspx
9
Inspectiecampagne in de inrichtingen van klasse II
Deze andere inrichtingen werden door het FANC in prioriteiten ingedeeld: in de inrichtingen van pri-
Opvolging Incident Sterigenics
oriteit 1 (de hoogste risico’s) werden de inspecties in de eerste helft van
Ingevolge de accidentele bestraling van een operator
2007 uitgevoerd. Een twintigtal
van Sterigenics in maart 2006 heeft het FANC, in sa-
uitbaters waren bij dit eerste deel
menwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en
van de inspectiecampagne be-
Sociaal Overleg het gedetailleerd expertiseverslag
trokken.
afgewerkt dat bestemd was voor het Arbeidsauditoraat van Charleroi.
In juli 2007 heeft het FANC een bundel minimale eisen opgesteld
Sterigenics werkt inmiddels verder aan het verbeteren
voor de inrichtingen met prioriteit 1.
van de veiligheid en de veiligheidscultuur in zijn instal-
Bij het formuleren van deze eisen
laties ten aanzien van de omwonende bevolking en de
werd rekening gehouden met de
werknemers. Het FANC volgt dit strikt op, hetzij door
internationale aanbevelingen en de
controles op het terrein, hetzij door het organiseren van
ervaringsgegevens uit de door het
vergaderingen waarin de stand van zaken m.b.t. de be-
FANC uitgevoerde inspecties. De
veiligings- en de verbeteringsacties wordt uiteengezet.
bedoeling is om het veiligheidsniveau in deze inrichtingen te op-
Het FANC onderzoekt daarenboven de controleversla-
timaliseren. Verder zal het FANC
gen die door de erkende controle-instelling bij de uit-
deze eisen op termijn in de regel
bater werden opgesteld en legt de nadruk op de syste-
geving opnemen.
matische analyse van de informatie verbonden met de uitbating van deze installatie.
Om te komen tot maximale transparantie en overleg met de stake-
Inspectiecampagne in de inrichtingen van klasse II
holders, werden deze eisen van het
Naar aanleiding van het ongeval bij Sterigenics heeft
gepubliceerd op de website waar
het FANC een inspectiecampagne opgestart in ande-
ze tot eind oktober 2007 konden
re inrichtingen van klasse II waar mogelijk in korte tijd
becommentarieerd worden.
FANC met de externe actoren overlegd. De minimale eisen werden
hoge dosissen zouden kunnen worden opgelopen. De ingediende bemerkingen kwamen voornamelijk van de betrokken uitbaters en waren constructief. Ze worden momenteel door het FANC verwerkt. Een definitieve versie van het document wordt begin 2008 verwacht. http://www.fanc.fgov.be/nl/page/ klasse-ii-met-hoog-dosistempo/ 166.aspx
10
# hoofdstuk 1
Controles en vergunningen
Eind 2007 werd deze aanvraag voorgelegd aan de gemeenten in de nabijheid van Doel
Organisatie van de controles
(de buurgemeenten net over de Nederlandse grens inbegrepen) en waren de openbare on-
Overeenkomstig de regelgeving voeren de
derzoeken lopende.
door het FANC erkende deskundigen van de erkende controle-instellingen regelmatig
De laatste vijftien jaar werden in alle andere
controles uit in de Belgische nucleaire
Belgische kerncentrales de stoomgenerato-
installaties. Daarbij wordt nagegaan of de
ren reeds vervangen.
werking strookt met de uitbatingsvergunning. Tevens worden de organisatie en de veiligheidscultuur van de uitbater onder de loep genomen.
Centralisatie van de vergunningen en controles Bij de reorganisatie van het FANC in septem-
Al deze controles gebeuren onder de eind-
ber 2007 werden alle veiligheidsaspecten
verantwoordelijkheid van het FANC. Alle
m.b.t. de vergunningen en de controles van
controleverslagen opgesteld door de
de belangrijkste nucleaire inrichtingen in ons
erkende controle-instelling voor de klasse
land ondergebracht in één enkele dienst. Op
I-inrichtingen worden overgemaakt aan
deze wijze wordt er gevolg gegeven aan punt
de uitbater, met kopie aan het FANC. Het
24 van de Kamerresolutie met het oog op een
Agentschap kan aanvullend beslissen om
betere werking van het FANC.
handhavingsinitiatieven te nemen. Het FANC en de erkende controle-instellingen werken
Dit punt stelt dat het noodzakelijk is om som-
dus sterk complementair.
mige activiteiten van klasse II toe te voegen aan klasse I. De inrichtingen van klasse I zijn
Het Agentschap heeft richtlijnen uitgevaar-
de nucleaire installaties met de grootste risico’s,
digd ten behoeve van de erkende controle-
waaronder de kerncentrales.
instellingen en heeft een gestructureerde samenwerking opgezet met het oog op een
De inrichtingen uit de klasse II die aan de
coherente inspectiepolitiek en –strategie.
dienst toegevoegd werden die de klasse I behandelt, zijn:
Vergunningen
• deeltjesversnellers voor de productie van isotopen;
Het FANC heeft de vergunningsaanvraag voor
• deeltjesversnellers voor research;
de ontmanteling van de MOX-splijtstoffabriek
• inrichtingen voor de conditionering van
van Belgonucleaire te Dessel onderzocht. In
radioactieve stoffen in grote hoeveelheden;
november 2007 diende het Agentschap het
• bepaalde bestralingsinstallaties waar hoge
ontwerp van vergunningsbesluit in bij de Mi-
dosisdebieten kunnen voorkomen.
nister van Binnenlandse Zaken. De Wetenschappelijke Raad van het FANC bracht in het vierde trimester van 2007 een eerste positief advies uit over de vergunningsaanvraag van de kerncentrale van Doel 1 voor de vervanging van de stoomgeneratoren en de verhoging van het vermogen.
11
Stand van zaken inzake Veiligheid
nieuwe aanpak werd samen met de verschillende partners voorgesteld en besproken.
Centrales van Doel en Tihange http://www.fanc.fgov.be/nl/page/ Tijdens de revisies van Doel 1 en 2 werden
nucleaireveiligheid-in-de-belgische-
de recirculatiefilters verstevigd en uitgebreid.
kerncentrale-svan-doel-en-tihange/433.aspx
Deze acties werden ondernomen teneinde het hoofd te bieden aan problemen m.b.t.
Belgonucleaire (Dessel)
de verstopping van de recirculatieputten. Dit naar aanleiding van de getrokken lessen uit
De werkelijke start van de ontmantelingsacti-
het Barsebäck-ongeval in Zweden.
viteiten van de fabriek voor de vervaardiging van MOX-splijtstof te Dessel, is voorzien voor 2008, wanneer de hiervoor vereiste ontmantelingsvergunning afgeleverd zal zijn. In de periode tussen de stopzetting van de productie en de start van de eigenlijke ontmanteling, vinden een aantal voorbereidende werkzaamheden plaats. Zo werden een aantal technische maatregelen genomen om, in afwachting van de start van de ontmantelingswerkzaamheden risico’s inzake brand en besmetting te reduceren: • verwijdering van de splijtstoffen;
De centrale van Tihange 3 werd stilgelegd van 8 september 2007 tot 12 oktober 2007.
• uitschakeling van de elektrische voeding in de handschoenkasten,…
Ze diende opnieuw te worden stilgelegd op 21 december 2007 om het onderzoek van
Bovendien blijft Belgonucleaire in deze over-
de beschadigde splijtstofassemblages toe
gangsperiode beschikken over een dertigtal
te laten, die aan de oorsprong lagen van een
personeelsleden die instaan voor de veilig-
verhoogde activiteit in het primaire circuit.
heid en bewaking van de installaties. De controles door de interne dienst voor fysische
In Doel en Tihange werden in 2007 drie
controle en de erkende controle-instellingen
opvolgingsvergaderingen van de tienjaar-
blijven gehandhaafd.
lijkse herzieningen gehouden met de uitbater, zijn studiebureau en de erkende controle-
In mei 2007 heeft Belgonucleaire aan het
instelling. In de zomer van 2007 werden de
FANC een verslag overgemaakt over de eer-
informatiedossiers m.b.t. de tienjaarlijkse
ste tienjaarlijkse herziening van de veiligheid
herzieningen voor elke kerncentrale op de
van zijn installaties. Een nieuwe versie van dit
website van het FANC geactualiseerd. Zo kan
verslag, waarin rekening wordt gehouden met
de bevolking steeds de meest recente stand
de opmerkingen van het FANC en AVN, werd
van zaken raadplegen.
in september 2007 opgesteld.
In de loop van 2007 heeft het FANC eveneens de basis ontwikkeld voor een nieuwe aanpak voor de volgende tienjaarlijkse herzieningen op basis van richtlijnen van de IAEA. Deze
12
# hoofdstuk 1
Belgoprocess (Dessel)
De bestaande veiligheids- en alarmsystemen blijven
De ontmantelingswerkzaamheden
behouden en de controles door de interne dienst voor
op site 1 van Belgoprocess (vroegere
fysische controle en de erkende controle-instellingen
Eurochemic-opwerkingsfabriek)
blijven gehandhaafd.
werden in 2007 verdergezet.
Incident te Forsmark In januari 2007 werd de vernieuwde Pamela-installatie in dienst geno-
Op 25 juli 2006 produceerde zich een incident in de
men. Deze installatie staat in voor
kerncentrale Formark 1 in Zweden. Het incident werd
de verwerking en conditionering
geklasseerd op niveau 2 op de INES schaal. Een gron-
van alfahoudend en van middel- en
dige analyse ervan gaf aanleiding tot een internationale
hoogradioactief afval.
en nationale ervaringsuitwisseling. Momenteel loopt een Belgische studie waarbij wordt nagegaan of een
Het visueel inspectieprogramma
dergelijk incident mogelijk is in de centrales van Doel
van de probleemvaten werd verder
en Tihange.
gezet. Het doel van dit programma bestaat erin een inventaris op te
Ter herinnering, na een onderbreking van de elektrische
stellen van de eventuele gebreken
voeding in deze kerncentrale, bleken twee van de vier
die nog niet duidelijk geïdentifi-
nooddieselgeneratoren niet te zijn gestart. Zij moeten
ceerd zijn.
normaal in dergelijke situatie de stroomtoevoer naar de centrale verzekeren. De twee nog overblijvende gene-
Daarenboven werd er in 2006 een
ratoren hebben echter de onmiddellijke afkoeling van
verslag aan het FANC overgemaakt
de reactor verzekerd, waardoor radiologische impact op
m.b.t. de tienjaarlijkse herziening
mens en milieu is voorkomen.
van de veiligheid van de installaties van site 2. De wetenschappe-
INES-schaal en -voorvallen
lijke raad van het FANC werd op de hoogte gebracht van de besluiten van deze herzieningen in haar vergadering van juni 2007.
INES-schaal De INES-schaal (International Nuclear Event Scale) is geen instrument om de veiligheid van een installaties te
Thetis-reactor (Gent)
evalueren: ze dient enkel om de bevolking eenduidig te informeren. Naar het voorbeeld van de schaal van Richter
De Thetis-onderzoeksreactor van
voor aardbevingen, verschaft ze gestandaardiseerde in-
de Universiteit Gent werd eind 2003
formatie m.b.t. de ernst van een voorval.
definitief stilgelegd. In afwachting 7. ZEER ERNSTIG ONGEVAL 6. ERNSTIG ONGEVAL
operationele stand-by toestand ge-
5. O NGEVAL MET RISICO B UITEN DE SITE
plaatst. De nodige maatregelen en acties werden ondernomen zodat de reactor niet meer in bedrijf kan
4. O NGEVAL ZONDER RISICO BUITEN DE SITE 3. ERNSTIG INCIDENT
2. Incident
worden gesteld. 1. Anomalie
incident
ling werd de installatie in een niet-
O N G E VA L
van een toekomstige ontmante-
13
De INES-conventie tussen de uitbaters van de klasse Iinrichtingen, de erkende controle-instellingen en het FANC werd herzien. Er werden geen fundamentele
INES-voorvallen in 2007
wijzigingen aangebracht: enkel een aantal aspecten
In de loop van het jaar werden 10
om de communicatie tussen de uitbaters, de erkende
voorvallen die zich in nucleaire
controle-instellingen en AVN te vereenvoudigen, wer-
installaties hebben voorgedaan, in-
den gewijzigd.
gedeeld op niveau 1 van de INESschaal. Een INES-voor val van
http://www.fanc.fgov.be/nl/page/ines-
niveau 1 betreft een voorval waarbij
internationalnuclear-event-scale/220.aspx
de eenheid in een toestand verkeert buiten het toegelaten uit-
14
Datum Inrichting INES Beschrijving van de - niveau voorval
batingsregime, maar waarbij toch
26/12/07 Tihange 1 1
Eén van de toevoerreservoirs is gedurende 10 uur geïsoleerd geweest van het reservoir dat instaat voor de volumetrische en chemische controle van het primaire circuit.
een voldoende veiligheid gegaran-
07/10/07 Tihange 3 1
De dichtheidstest van de omhul- lingen van het reactorgebouw werd niet op het gepaste moment uitgevoerd.
17/09/07 Doel 1 1
De aansturing van een isola- tieklep van het systeem dat in een dubbelwandige constructie in onderdruk wordt gehouden, was niet in alle omstandigheden verzekerd.
04/07/07 Tihange 1 1
Er werd vastgesteld dat een klep niet in zijn veilige positie stond en dat de pomp als gevolg daarvan niet het totaal voorziene debiet kon leveren aan de stoomgeneratoren.
25/06/07 Tihange 3 1
Een signaallamp die een over- schrijding van de belastingsdrem- pel aangeeft, werd niet onmid- dellijk in beschouwing genomen, zoals voorzien in de technische specificaties.
07/06/07 Tihange 2 1
Een signaal dat het ontbreken van de normale voeding aan- geeft, werd pas na anderhalve dag behandeld.
19/04/07 Tihange 2 1
Een verkeerde handeling heeft tijdens de testen op de ventilatie filters van een aantal van de nucleaire gebouwen van de centrale een gasvormige lozing veroorzaakt.
14/03/07 IRE 1
Een ontluchtingskraan is blijven dicht staan; dit heeft geleid tot een lichte overdruk in de kuip met een kleine radioactieve besmetting van het controle- lokaal via het meetsysteem voor het vloeistofniveau van de kuip als gevolg.
06/03/07 Doel 3 1
De noodremmen van een brug waren ontregeld.
09/01/07 Doel 1 en 2 1
De peilmeting bleek defect waar- door de koeltorens onnodig aangevuld werden met koud water.
deerd kan worden. Een voorval van niveau 1 heeft geen radiologische gevolgen. In deze overzichtstabel worden deze voorvallen toegelicht.
Audit bij het SCK • CEN
Doel Op verzoek van het FANC heeft het SCK • CEN in de zomer van 2007 een interne audit uitgevoerd m.b.t. de veiligheidscultuur. De audit, die met behulp van externe deskundigen werd uitgevoerd, nam volgende aspecten onder de loep: • de organisatorische aspecten; • de communicatie; • het inzicht in de functie; • de sociale relaties; • de melding van problemen en de respons hierop om een herhaling van dergelijke voor vallen te vermijden. Dit initiatief werd aangevuld met een technische analyse van de veiligheid en een aantal observaties in de belangrijkste installaties van het SCK • CEN.
# hoofdstuk 1
Resultaten De audit schetst een duidelijk beeld van
Internationale uitwisseling
Doel
de veiligheidsituatie en de verbeterpunten. Deze punten werden inmiddels
De internationale uitwisselingen bij in-
door het SCK • CEN gebundeld in een
specties in binnen- en buitenland bieden
actieplan.
het FANC gelegenheid om de eigen ex-
Het FANC en AVN moedigen dit initia-
pertise voortdurend aan te scherpen en
tief aan en volgen de evolutie van zeer
op zijn beurt een kwaliteitsvolle bijdrage
nabij op.
te leveren aan andere landen.
Lopende acties
Resultaten
Begin 2007 werden splijtstofelementen
In januari 2007 heeft het FANC deelge-
die door een verkeerde handeling in de
nomen aan een inspectie op de site van
ventilatiegaine van de BR1- reactor te-
de kerncentrale van Chooz B, uitgevoerd
recht gekomen waren, met succes ge-
door inspecteurs van de ASN, met als
recupereerd. De opgelopen dosis voor
thema: Première barrière–Combustible.
het personeel kon door een grondige voorbereiding tot een minimum beperkt
Langs Franse kant was er in december
worden.
2007 een overleg met de Franse Autorité de Sûreté Nuclaire en zijn technische
Het hoofd van de uitbating voor de BR2-
supportarm IRSN. Verschillende geza-
reactor werd in maart 2007 vervangen
menlijke acties werden uitgestippeld en
aangezien het voormalige hoofd op pen-
zullen in de nabije toekomst concreet uit-
sioen ging.
gewerkt worden. De gezamenlijke audit die op het IRE
Voorts heeft het SCK • CEN de nodige
in november 2007 werd uitgevoerd, was
studies en dossiers voorbereid voor het
reeds een voorbeeld van positieve sa-
project Guinevere, een experimentele
menwerking tussen deze 3 instellingen.
opstelling voor studies op specifieke nucleaire splijtstoffen.
Voor de grote nucleaire installaties was er tenslotte nog een uitwisseling van
De tienjaarlijkse herziening wordt verder
het FANC met de VROM/KfD, dit is de
opgevolgd. De stand van zaken werd
Kernfysische Dienst van het Nederlandse
door het SCK • CEN aan het FANC over-
Ministerie voor Volkshuisvesting, Ruimte-
gemaakt in de loop van de maand sep-
lijke Ordening en Milieubeheer.
tember. Deze werd geëvalueerd tijdens twee vergaderingen van de contactcommissie. Een informatiedossier m.b.t. deze tienjaarlijkse herziening werd gepubliceerd op de website van het FANC. http://www.fanc.fgov.be/nl/page/ inleiding/130.aspx
15
:: MEDISCHE TOEPASSINGEN
16
STRALINGSINCIDENT IN HET UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS GENT
17
RONDETAFELCONFERENTIE OVER DE RADIOTHERAPIE
18
NIEUW SYSTEEM VOOR DE AANGIFTE VAN INCIDENTEN EN ONGEVALLEN in de medische sector
19
Preventie van risico’s door medische bestraling bij ZWANGERE VROUWEN
20
standpunt van het fanc m.b.t. de evolutie van de stralingsbeschermingsnormen
21
steun aan onderzoek inzake stralingsbescherming
22
HARMonisering van de federale en regionale wetgeving inzake borstkankerscreening
23
Subsidieovereenkomst met het laboratorium voor standaarddosimetrie te Gent
24
ziekenhuiscampagne
24
tandartsencampagne
24
Internationale uitwisseling
24
# hoofdstuk 2
:: MEDISCHE TOEPASSINGEN
Stralingsincident in het universitair ziekenhuis Gent
Dit onderzoek gebeurde aan de hand van een vragenlijst en plaatsbezoeken. De vragenlijst peilde naar de gebruikte apparatuur, accesoi-
Context
res, kwaliteitscontrolesystemen en eventuele medische anomalieën. Tijdens de plaatsbe-
Naar aanleiding van het bestralingsincident tij-
zoeken werden o.a. de kwaliteitscontrole van
dens de stereotactische radiochirurgie (STRC)
het STRC-systeem geëvalueerd en werd ge-
in de dienst radiotherapie van het UZ Gent,
vraagd één specifieke test uit te voeren.
waarbij in totaal 17 patiënten foutief bestraald werden, heeft het FANC onmiddellijk na mel-
Voorzichtigheidshalve heeft het FANC bepaal-
ding actie ondernomen en een onderzoek
de centra gevraagd om nog een bijkomende
gestart.
conformiteitstest in te voeren. Geen enkele andere anomalie kwam aan het licht.
Doel
Ervaringsuitwisseling
In eerste instantie concentreerde het onderzoek zich op het bestralingsincident in het
In het kader van de incidenten en ongevallen
UZ Gent zelf. Een multidisciplinair inspec-
in de radiotherapie die zich ook in Frankrijk
tieteam heeft via een grondig onderzoek ge-
hebben voorgedaan, is er een ervaringsuit-
tracht te achterhalen welke factoren geleid
wisseling geweest tussen de experts van het
hebben tot de fout in de positionering van
FANC en van de ASN. De Franse bevoegde
de bestraling. Ook de eventuele medische
overheid wil de bescherming van de patiënten
gevolgen en de opvolging van de patiënten
bij radiotherapie verbeteren. Ze heeft daartoe
werden aan een grondig onderzoek onder-
een aanpak uitgewerkt om in de medische
worpen. Een gedetailleerd expertiseverslag
sector het melden van een incident te stimu-
werd ondertussen door het FANC ingediend
leren zodat uit deze meldingen systematisch
bij het Parket van Gent.
lessen kunnen getrokken worden.
Om eventuele, gelijkaardige incidenten
De uitwisseling met de ASN hebben het
te voorkomen in andere radiotherapiecen-
mogelijk gemaakt Belgische werkteksten op
tra heeft het FANC in tweede instantie een
te stellen. In overleg met de beroepsactoren
equipe van experts ingezet om inspecties
en met het oog op het realiseren van een
uit te voeren in de andere erkende radiothe-
kwaliteitsverbetering in de radiotherapie heeft
rapiecentra van ons land. Prioriteit werd ge-
het FANC werkgroepen georganiseerd rond
geven aan radiotherapiecentra met dezelfde
volgende items:
toepassing als deze in het UZ Gent. Vervol-
• de uitwerking op nationaal gebied van een
gens werden eveneens centra onder de loep genomen die gebruik maken van de relatief nieuwe techniek tomotherapie. De resultaten blijken geruststellend.
kwaliteitsysteem; • de organisatie van een kwaliteitsaudit in de stralingsfysica; • de oprichting van een meldsysteem voor incidenten in België, als aanvulling op het huidig reglementair kader.
17
http://fanc.fgov.be/nl/news/inspectieteam-
• de Franse Autorité de Sûreté
fancpubliceert-eerste-bevindingen-over-
nucléaire (ASN), Het Frans In-
bestralingstoestel-uz-gent/10.aspx
stitut national du Cancer (INCA),
http://fanc.fgov.be/nl/news/stand-van-
Het Frans Agence de Sécurité
zaken- onderzoek-van-het-fanc-in-verband-met-het-
sanitaire des Produits de Santé
bestralingsincident-in-het-uz-gent/9.aspx
(AFSSAPS), de Franse Société
http://fanc.fgov.be/nl/news/de-vorderingen-en-nieuwe-
de Radiothérapie oncologique
initiatieven-van-het-fanc-naar-aanleiding-van-het-
(SFRO).
bestralingsincident-in-het-uz-gent/42.aspx
Rondetafel over radiotherapie
Resultaten en opvolging
Context
De Rondetafel heeft geleid tot de oprichting van twee werkgroepen.
België en Frankrijk werken nauw samen om de bescher-
Eén heeft zich toegelegd op de in-
ming van patiënten en werknemers in de radiotherapie
voering van een systeem voor de
te verbeteren, dit naar aanleiding van verschillende
aangifte van incidenten en onge-
incidenten in beide landen. Het FANC heeft rekening ge-
vallen, geïnspireerd op het Franse
houden met het feit dat de Franse en Belgische situaties
systeem, dat zich nog in een ex-
niet zonder meer vergelijkbaar zijn en heeft daarom op
perimentele fase bevindt. De an-
24 oktober 2007 een Rondetafel over de radiotherapie
dere heeft betrekking op de kwa-
georganiseerd met alle betrokken partijen.
liteitsborging in de radiotherapie
De Franse aanpak berust op de uitwerking van een kwa-
en beoogt de oprichting van een
liteitssysteem en een analyse op nationaal gebied van
controle van de stralingsfysica van
organisatieschema’s van de radiotherapiediensten.
het tweede niveau, evenals een geharmoniseerd kwaliteitsreferentie-
Doel
systeem.
Het doel bestond erin bijkomende maatregelen uit te
De twee werkgroepen hebben hun
werken. Deze moeten bijdragen aan een verdere verbe-
activiteiten in december 2007 aan-
tering van de veiligheid en de beveiliging van de radio-
gevat en zullen hun resultaten in de
therapiebehandelingen en bijgevolg tot het behoud van
loop van de eerste helft van 2008
het vertrouwen van de patiënten. Op de agenda ston-
voorstellen. Een tweede zitting van
den onder andere de kwestie van de transparantie en
de Rondetafelconferentie zal op dat
de meldings- en opvolgingssystemen van incidenten of
ogenblik georganiseerd worden om
ongevallen.
de resultaten van de werkgroepen en de eventueel verkregen akkoor-
Betrokken partijen
den voor te stellen. Op basis van de conclusies van deze werkzaamhe-
Alle Belgische en Franse betrokken actoren hebben aan
den zal het FANC beslissen over de
deze Rondetafel deelgenomen:
noodzaak tot verdere maatregelen
• de FOD Volksgezondheid, De Belgische Vereniging
of initiatieven die aan een continue
voor Radiotherapie en Oncologie, het College voor
verbetering van de veiligheid en de
Radiotherapie, De Belgische Vereniging van Zieken-
precisie in de radiotherapiehande-
huisfysici, de Belgische verenigingen van verpleeg-
lingen kunnen bijdragen.
kundigen in de radiotherapie, de fabrikanten van stralingstoestellen en -accessoires;
18
# hoofdstuk 2
Al deze activiteiten maken deel uit van het project Beveiliging en Veiligheid in de Radiotherapie en stemmen perfect overeen met
Werkgroep Aangifte van incidenten en ongevallen
de prioriteiten uit de resolutie van de Kamer
Deze werkgroep zal de omzetting van het
van 2007, in het bijzonder het belang dat er
Franse naar het Belgische systeem onder-
gehecht wordt aan de betrokkenheid van
zoeken en vervolgens uitvoeren. De aangif-
alle partijen. Het project kadert eveneens in
tecriteria die Frankrijk wil gebruiken, blijken
het ruimer kader van de evaluatie en de her-
inderdaad een goed uitgangspunt te vormen.
ziening van het medisch luik van het ARBIS
Hieraan dient te worden toegevoegd dat de
(driejarenplan 2008-2010).
Belgische en Franse reglementaire context niet identiek is en dat het precieze toepas-
http://fanc.fgov.be/nl/news/de-vorderingen-
singsgebied voor België nog gedefinieerd
en-nieuwe-initiatieven-van-het-fanc-naar-
moet worden.
aanleiding-van-het-bestralingsincident-inhet-uz-gent/42.aspx
Nieuw aangiftesysteem voor incidenten en ongevallen in de medische sector
Perspectieven In 2008 zal de werkgroep Aangifte: • het aangiftesysteem uitwerken; • het systeem becommentariëren; • richtlijnen uitwerken en de aanpak lanceren.
Doel Een evaluatie is voorzien voor januari 2009. Gezien de taak van het FANC erin bestaat de bevolking, de werknemers en het leefmilieu tegen de gevaren van de radioactiviteit te beschermen is gebleken dat een efficiënt aangiftesysteem voor radiologische incidenten en ongevallen absoluut noodzakelijk is. Naar Frans voorbeeld werkt het FANC aan een aangiftesysteem dat hem de mogelijkheid biedt: • om de incidenten en ongevallen snel te kennen; • om er zich van te vergewissen dat de vereiste maatregelen werden getroffen; • om de vereiste preventieve maatregelen te treffen; • om de gebeurtenissen te analyseren; • om vervolgens bij te dragen tot de verspreiding van deze informatie en de verbetering van de praktijken.
19
Preventie van risico’s door medische bestraling bij zwangere vrouwen
Verloop De sensibiliseringscampagne is gestart met een persconferentie die het FANC op 29 november 2007 organiseerde. Tijdens deze
Context
conferentie hebben deskundigen van het FANC de problematiek uiteengezet. De bood-
In 2006 en in de loop van 2007 werd het FANC
schap aan de zwangere vrouwen was duide-
geïnformeerd over verschillende gevallen van
lijk: kaart uw werkelijke of mogelijke zwan-
ongewenste bestraling van zwangere vrou-
gerschap zeker aan bij de artsen die een
wen. Het FANC heeft daar in eerste instantie
onderzoek met blootstelling aan ioniserende
op gereageerd met een schrijven gericht aan
straling voorschrijven of uitvoeren.
de medische sector waarin geattendeerd werd op de noodzaak om extra waakzaam te zijn
Informatiemateriaal werd ter beschikking
voor deze - nochtans gekende - problematiek.
gesteld aan de pers en de medische sector.
In het schrijven werd tevens heel wat informa-
Er werden speciaal daartoe aangemaakte in-
tie over het onderwerp meegedeeld. Zo een
formatiepagina’s aangeboden via de FANC-
door het FANC gesubsidieerde studie die door
website. Bovendien kon de doelgroep gedu-
het SCK • CEN werd uitgevoerd en die beves-
rende een week rechtstreeks vragen stellen
tigt dat een blootstelling aan straling in de loop
aan een team van specialisten.
van de eerste dagen of weken na de bevrucht ing kan leiden tot anomalieën in de ontwik-
• Zwanger? Vermijd straling:
keling en zelfs tot het vroegtijdig afsterven van
http://fanc.fgov.be/nl/page/zwangerw-
de fœtus.
vermijd-straling/91.aspx • Week van het ongeboren kind: http://fanc.fgov.be/nl/page/week-van-hetongeboren-kind/80.aspx • Brochure: http://fanc.fgov.be/nl/page/ brochure/490.aspx • Gestelde vragen en antwoorden van onze artsen: http://fanc.fgov.be/nl/page/ gestelde-vragen-en-antwoorden-van-onzeartsen/100.aspx • Vragen en Antwoorden – Week van het ongeboren kind: http://fanc.fgov.be/nl/ page/vragen-en-antwoorden-week-vanhet-ongeboren-kind/87.aspx
Doel
Resultaten De campagne kreeg uitstraling via de pers
Het FANC wil de betrokken patiënten informe-
en dit heeft heel wat betrokkenen naar de
ren en sensibiliseren om reeds in zo’n vroeg
FANCsite geleid. Een snelpeiling die bij de
stadium de arts of radioloog op de hoogte te
bezoekers werd uitgevoerd, toonde aan dat
brengen. Moelilijkheid is dat de vrouw zich
de behandelde problematiek zeer slecht ge-
dan vaak nog niet actief bewust is van haar
kend is bij de bevolking, wat de relevantie van
zwangerschap, of nog geen zekerheid daar-
de actie onderstreept.
over heeft.
20
# hoofdstuk 2
Standpunt van het fanc m.b.t. de evolutie van de stralingsbeschermingsnormen
• garanderen van een voorzichtige aanpak van het genetisch risico (in het bijzonder het duidelijk
Context
benadrukken dat het niet beperkt blijft tot de twee eerste genera-
Eind 2007 heeft de Internationale Commissie Stralingsbescherming (ICRP) haar nieuwe aanbevelingen
ties); • gebruik van de voorzichtige aan-
m.b.t. de basisnormen inzake stralingsbescherming
pak van de groep BEIR (Biological
gepubliceerd.
Effects of Ionising Radiation, VS) betreffende de risicocoëfficiënt
Een intens proces van internationaal overleg over de nieuwe normen werd door de ICRP reeds enkele jaren
van kankerinductie bij lage dosis en dosisdebieten
geleden aangevat. De eerste en tweede versies wer-
• het verscherpen van de bescher-
den erg bekritiseerd. Het belangrijkste probleem was
ming tegen radon ingevolge de
de afzwakking van het stralingsbeschermingsysteem
resultaten van onderzoeken in
dat bijna overal was ingevoerd ingevolge de voorgaan-
woonplaatsen.
de aanbevelingen van de ICRP. Er werd onvoldoende rekening gehouden met nieuwe wetenschappelijke gegevens.
Resultaten en perspectieven
In de derde versie werden veel problemen opgelost,
Op 7 december 2007 heeft het FANC
maar er bleek weinig evolutie op het gebied van het
te zijner kantore in samenwerking
rekening houden met nieuwe wetenschappelijke bevin-
met de Belgische Vereniging voor
dingen. Vooral het voorzichtigheidsprincipe werd nog
Stralingsbescherming een studie-
steeds onvoldoende toegepast.
namiddag georganiseerd i.v.m. de nieuwe aanbevelingen van de ICRP
Doel
en de herziening van de basisnormen. Vertegenwoordigers van de
De derde versie van de ICRP-aanbeveling werd getoetst
ICRP en van de Europese Com-
aan recente gegevens i.v.m. stralingsgeïnduceerde
missie waren hierbij aanwezig.
kankers. Deze werden voorgesteld op het wetenschappelijk seminarie van 17 oktober 2006 “New Insights in Radiation Risk and Basic Safety Standards”, dat door de Europese Commissie met de hulp van de RIHSSwerkgroep (Research Implications on Health Safety Standards) werd georganiseerd. In deze werkgroep zetelen deskundigen van artikel 31 van het Euratomverdrag. Een expert van het FANC is voorzitter van deze groep deskundigen. De EURATOM-artikel 31 deskundigen formuleerden volgende aanbevelingen t.a.v. de ICRP: • verhoging van de bescherming tegen stralingsgeïnduceerde cataract (huidige dosislimieten onvoldoende); • handhaving van een strikte bescherming van zwangere vrouwen;
21
In een constructieve sfeer hebben de deskundigen van het FANC eraan herinnerd dat er niet kan worden voorbijgegaan aan de resultaten van de epidemiologische studies en recente onderzoeken (in het bijzonder de door het FANC bij het SCK • CEN gesubsidieerde onderzoeken). Ze hebben benadrukt dat het absoluut noodzakelijk is dat er nu initiatieven worden genomen, zonder te wachten op het einde van de langdurige internationale herzieningsprocessen die nu lopen. Meer bepaald betreft het hier de omzetting van de Europese richtlijnen, voorzien tegen 2015. Het FANC zal hieromtrent weldra besprekingen aanvatten met de betrokken partijen op nationaal gebied; dit zijn onder andere de Hoge Gezondheidsraad en de Belgische Vereniging voor Stralingsbescherming.
Steun aan onderzoek inzake stralingsbescherming
Onderzoek op embryo’s In 2007 werd een onderzoek aangevat naar de risico’s die kunnen uitgaan van de bestraling van embryo’s tijdens de eerste stadia van de zwangerschap, dit wil zeggen vanaf de eerste dagen, zelfs voor de zwangerschap gediagnosticeerd werd. Het FANC subsidieert dit onderzoek dat door het laboratorium voor radiobiologie van het SCK • CEN wordt uitgevoerd op proefdieren. Dit onderzoek duurt drie jaar en zal begin 2010 beëindigd worden. Het heeft belangrijke implicaties op het gebied van de bescherming van de mens. Zo wordt onder meer onderzocht of bepaalde bevolkingsgroepen meer vatbaar zijn voor aangeboren afwijkingen als gevolg van bestraling.
Andere onderzoeken Meerdere onderzoeksprojecten bestemd voor een betere radiologische bescherming van bepaalde groepen die, of meer worden blootgesteld, of gevoeliger zijn voor een blootstelling, werden door het FANC in 2007 uitgewerkt en zouden in 2008 van start moeten gaan: • het onderzoek van dosissen waaraan de werknemers worden blootgesteld ter hoogte van de ledematen of de ooglens, bij interventionele radiologische en
22
# hoofdstuk 2
nucleaire geneeskundige procedures; • de bepaling van de alarmdrempels
Verenigd College van 19 juli 2001 (Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van
bestemd om radiodermatitis te voorkomen
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, B.S.
bij patiënten tijdens interventionele radio-
15/08/2001) en het besluit van de Regering
logische procedures;
van de Franse Gemeenschap van 20 januari
• het TIARA-onderzoek (Treatment Initiative
2006 (B.S. 24/03/2006).
After Radiological Accidents) m.b.t. het overzicht van behandelingsmiddelen en -mogelijkheden voor besmette personen; • de evaluatie van de jaarlijks door de bevolking ontvangen dosis (in verband met de dosisstudies die in 2007 in de radiologiediensten gelanceerd werden); • de ontwikkeling van dosimetrische audits in de radiotherapie; • de evaluatie van de door prematuren ontvangen dosissen in Belgische ziekenhuizen.
Harmonisering van de federale en regionale wetgeving inzake borstkankerscreening
De gemeenschappen machtigen elk instanties om de kwaliteitscontrole uit te voeren
Context
van de apparatuur gebruikt in de voor de screeningsprogramma’s erkende radiologie-
De bescherming van patiënten bij een medi-
diensten.
sche radiologische procedure behoort tot de federale bevoegdheid. De uitbater van een
Doel
inrichting die radiodiagnostische installaties bezit, moet erover waken dat hij over de actie-
Het naast elkaar bestaan van de diverse
ve medewerking van een deskundige erkend
reglementeringen, die zonder overleg met de
in de medische stralingsfysica beschikt om
andere betrokken overheden werden opge-
de stralingsbescherming van de patiënt en de
steld, gaf aanleiding tot problemen. Daarom
kwaliteitscontrole van de toestellen te kunnen
heeft het FANC met het oog op duidelijkheid
garanderen.
in eerste instantie met de gemeenschappen overleg geïnitieerd om de respectievelijke
De preventieve geneeskunde behoort echter
bevoegdheden te preciseren en om deze
tot de bevoegdheid van de gemeenschap-
complementaire reglementeringen te harmo-
pen; ook het borstkankeropsporingsonder-
niseren.
zoek wordt dus door de gemeenschappen beheerd.
Resultaat
Elk van de gemeenschappen heeft inzake
De bestaande inconsistenties werden weg-
de borstkankeropsporing door mammografie
gewerkt.
een eigen besluit gepubliceerd: het besluit van de Vlaamse Regering van 2 februari 2001 (B.S. 15/03/2001), het besluit van het
23
Subsidieovereenkomst met het Laboratorium voor Standaarddosimetrie te Gent
Resultaat In een aantal gevallen werden opvolgingsinspecties gehouden om de verbeteringen daadwerkelijk te kunnen vaststellen.
Context
De ziekenhuiscampagne is succesvol afgerond in 2007.
Sinds oktober 2004 financiert het Agentschap grotendeels de calibraties die het Laborato-
Tandartsencampagne
rium voor Standaarddosimetrie Gent (LSDG) uitvoert voor de apparatuur gebruikt in de
Doel
radiotherapie in België. De tandartsencampagne van het FANC werd
Doel
in 2007 verder gezet. In het kader van deze campagne wordt nagegaan of aan de volgen-
Deze calibratie ligt aan de basis van de op-
de verplichtingen voldaan wordt:
timalisering van de medische blootstellingen van patiënten aan ioniserende straling. Met deze ondersteuning draagt het Agentschap bij tot het verzekeren van de kwaliteit van de medische handelingen.
Ziekenhuiscampagne
Context Gedurende ongeveer 3 jaar werden bijna 600 inspecties uitgevoerd in de Belgische ziekenhuizen. Voor elk van de inspecties werd een inspectierapport overgemaakt aan het
• de practicus moet over een individuele ver-
ziekenhuis met vermelding van de verbeter-
gunning beschikken voor het gebruik van
acties en de termijn binnen dewelke deze
toestellen die röntgenstralen uitzenden;
dienden te worden weggewerkt.
• de inrichting moet over een exploitatievergunning beschikken, opgesteld op het
Doel
adres waar de praktijk wordt uitgeoefend; • de fysische controle moet minstens een-
Deze campagne had als duidelijke doel-
maal per jaar worden uitgevoerd door een
stellingen een sensibilisering, evenals een
erkende controle-instelling.
daadwerkelijke verhoging van de stralingsbescherming van patiënt en werknemers in
Verloop
de medische wereld. Ze zal gevolgd worden door nieuwe initiatieven van het FANC in de
De campagne spitst zich toe op die tandartsen
medische sector.
waarvoor het Agentschap niet over alle gegevens beschikt m.b.t. de naleving van bovenvermelde verplichtingen. Daartoe raadpleegt het FANC zijn interne gegevensbanken, deze van de erkende controle-instellingen belast met de
24
# hoofdstuk 2
periodieke controle van de installaties en deze van het
Tijdens het laatste trimester van
RIZIV en de erkenningscommissie.
2007 had voor de eerste keer een uitwisselingsvergadering plaats
Deze tandartsen worden schriftelijk gecontacteerd op-
van het FANC met de Nederland-
dat ze aan het Agentschap het laatste controleverslag
se Arbeidsinspectie. Deze is in
vanwege hun erkende controle-instelling zouden over-
Nederland bevoegd voor de stra-
maken, samen met het bewijs dat ze over de vereiste
lingsbescherming in de middelgrote
vergunningen beschikken.
en kleine inrichtingen, zoals ziekenhuizen, veeartsenpraktijken, enz.
Wanneer de tandarts niet reageert, of de gevraagde documenten niet overmaakt binnen de opgelegde ter-
Het FANC heeft tevens deelgeno-
mijn, volgt een herinnering per aangetekend schrijven.
men aan een inspectie die werd uit-
Korte tijd nadien evalueert het Agentschap het dossier
gevoerd door het FAVV (Federaal
en stuurt, indien nodig, een inspecteur ter plaatse.
Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) m.b.t. de eetwa-
Resultaten
ren die door Sterigenics bewaard en bestraald werden.
In de praktijk wordt de campagne volgens welbepaalde geografische zones georganiseerd. Uit de tussenresultaten van de campagne blijkt dat: • 25% van de tandartsen niet in orde is met de gebruikersvergunning; • 7% geen exploitatievergunning heeft; • 3,5% geen jaarlijkse controle laat uitvoeren door een erkende controle-instelling. De afronding van de campagne is voorzien in 2008.
Internationale uitwisseling In mei 2007 werd er een uitwisselingsvergadering tussen FANC en ASN georganiseerd over “le nucléaire de proximité”. Dit zijn: de acties die in de menselijke en diergeneeskunde werden ondernomen, de hoogactieve ingekapselde bronnen en de organisatie van de stralingsbescherming in de inrichtingen van klasse II waar men mogelijk aan hoge dosis kan worden blootgesteld. In juni 2007 heeft de bevoegde Duitse overheid (Bayerisches Landesamt für Umwelt) de assistentie van het FANC gevraagd bij een inspectie van de bestraler van ISOTRON te Allersheim. De rechtstreekse aanleiding voor deze vraag was een presentatie van het FANC over het ongeval van Sterigenics op de jaarlijkse, internationale ERPAN-meeting te Parijs.
25
26
# hoofdstuk 3
:: industriele inrichtingen
controles en vergunningen
28
campagne radioactieve bliksemafleiders
28
campagne industriele gammagrafie
29
27
:: INDUSTRIELE INRICHTINGEN
Controles en vergunningen
de inrichting van en het toezicht op de nodige maatregelen om de naleving te verzekeren
Organisatie van de controle
van de bepalingen van het ARBIS.
In de medische en industriële installaties voe-
Uit de ervaring op het terrein blijkt dat een
ren de erkende controle-instellingen periodiek
verscherpen van de stralingsbescherming en
controles uit. De veiligheid van de medische
veiligheid in de inrichtingen van klasse II en
en industriële installaties wordt door het FANC
III gewenst is. Dit kan gebeuren door een her-
enerzijds opgevolgd door middel van periodieke
definiëring van de verantwoordelijkheden en de
overlegvergaderingen met de erkende controle-
verplichtingen van de uitbater op het gebied van
instellingen, en anderzijds door de inspectie-
de fysische controle, evenals van het toezicht
campagnes die het FANC zelf organiseert.
hierop, en door een aanpassing aan de evoluties in reglementaire en technische context. De
Tijdens overlegvergaderingen met de erkende
belangrijkste krachtlijnen van deze hervormin-
controle-instellingen worden de specifieke
gen gaan in de richting van een:
probleempunten die de erkende controle-
• verplichte oprichting door elke uitbater van
instellingen tijdens hun controles opgetekend
een dienst voor fysische controle met een
hebben, besproken. Het FANC beslist of specifieke acties of bijkomende inspecties noodzakelijk zijn.
basistakenpakket; • hogere opleiding voor het hoofd van de dienst voor fysische controle; • uitbreiding en betere beschrijving van de
Ook in geval van incidenten in deze installa-
taken m.b.t. de fysische controle.
ties treedt het FANC, indien nodig, onmiddellijk op. Zo kan het bijvoorbeeld een uitgebreid
Een aanpassing van de reglementaire bepa-
onderzoek uitvoeren.
lingen m.b.t. de fysische controle (artikel 23 van het ARBIS) is nodig om deze inhoudelijke
Vergunningen in 2007
hervorming door te voeren. In de loop van 2007 werd er tussen het FANC en de erkende
In 2007 werden er 802 vergunningen verleend,
controle-instellingen overleg gepleegd over
waarvan 137 vergunningen binnen klasse II
onder meer het takenpakket m.b.t. de fysische
en 665 binnen klasse III.
controle en de opleidingseisen voor de betrokkenen. Voorzien wordt om in 2008 - in overleg
Herziening van de organisatie van de Fysische controle Conform artikel 23 van het ARBIS (Algemeen Reglement op de Bescherming van de Be-
met de betrokken stakeholders - deze hervorming af te ronden.
Campagne radioactieve bliksemafleiders
volking, van de Werknemers en van het Leefmilie tegen het gevaar van Ioniserende Stra-
Doel
lingen) moet elke uitbater van een inrichting
28
waar gewerkt wordt met ioniserende stralin-
In 2007 heeft het FANC zijn campagne om de
gen een dienst voor fysische controle inrich-
nog opgestelde radioactieve bliksemafleiders
ten, die op een algemene wijze belast is met
te verwijderen, verder gezet.
# hoofdstuk 3
Verloop
De inspecties maken deel uit van het door het FANC voorgestelde 10-pun-
Naast de klassieke screening om zoveel mogelijk
tenplan om de stralingsbescherming
locaties van deze bij wet verboden toestellen te inven-
te verbeteren tijdens de uitvoering van
tariseren, ondernam het FANC in samenwerking met
radiografie-activiteiten - vnl. de gam-
de federale politiediensten, in het najaar 2007 verschil-
magrafie- op werven.
lende helikoptervluchten boven de grote, stedelijke agglomeraties om radioactieve bliksemafleiders op
Dit 10-puntenplan voorziet o.a. dat het
te sporen.
uitvoeren van een werfactiviteiten moet gebeuren in aanwezigheid van twee
Resultaten
personen. Zo krijgt de bescherming van mogelijk aanwezig publiek, alsook
Onderstaande grafiek geeft de evolutie weer van deze
van de operatoren tijdens het uitvoeren
campagne sinds 2004:
van hun activiteiten, meer garanties. Tevens moet de respons getoetst worden ingeval zich een incident of ongeval mocht voordoen.
Verloop Conform de afspraken die tijdens de Rondetafel van het FANC met de sector Industriële Gammagrafie werden gemaakt, werden in 2007 een aantal adGeregistreerd Gecontroleered
Verwijderd
ministratieve inspecties en werfinspecties uitgevoerd, en dit in functie van de
Campagne industriële gammagrafie
beschikbare middelen. Dit gebeurde aanvullend op de normale driemaande-
Context
lijkse controles door de erkende controleinstellingen.
Het FANC controleert de toepassingen van ioniserende straling in de industriële sector. Meer bepaald betreft dit
In het kader van de internationale uit-
het gebruik van de gammagrafie bij niet-destructief
wisseling werd één administratieve en
onderzoek. Dit type onderzoek wordt hoofdzakelijk
één werfinspectie uitgevoerd in het bij-
gebruikt op werven (petrochemie, gasleidingen, con-
zijn van een Franse inspecteur. Naast
structiewerkhuizen,…).
Belgische ondernemingen werden ook door het FANC vergunde buitenlandse
De risico’s op incidenten of ongevallen zijn in deze sec-
ondernemingen aan werfinspecties on-
tor niet te verwaarlozen: in 2007 werden drie incidenten
derworpen
gemeld.
Doel
Resultaten Deze inspecties verliepen positief en er
Het hoofddoel van deze campagne, die in 2008 afgerond
was een vlotte samenwerking met de
zal worden, is om een aantal regels van goede praktijk
bedrijven voor niet-destructief-onderzoek.
uit te werken, in samenspraak met de sector.
29
30
# hoofdstuk 4
:: Radioactief afval
nieuw coordinatieprogramma tussen FANC en niras
16
31
:: Radioactief afval
Nieuw coördinatieprogramma tussen FANC en NIRAS
Ten einde deze te recupereren hebben het FANC en NIRAS in 2007 een plan voor de tenlastenneming ontwikkeld. De rol van het
Doel
FANC bestaat erin om: • samen te werken met de Gewesten om
De coördinatie van de samenwerking tussen
de inrichtingen te bepalen waar het gebruik
het FANC en NIRAS (Nationale Instelling voor
van detectiemiddelen verplicht moet worden;
Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen)
• richtlijnen te publiceren voor het gebruik van
verloopt in opeenvolgende werkprogramma’s
deze detectiemiddelen en hun toepassing
van telkens 3 jaar. Tijdens de contactcommis-
te controleren;
sie van 12 december 2007 werd het nieuwe programma voor de periode 2008-2010 goedgekeurd. Het bevat concrete afspraken rond: • de onderlinge afstemming van de toepasselijke regelgeving;
• de overtreders te identificeren en te vervolgen (principe de-vervuiler-betaalt); • te bepalen of de tenlastenneming van een weesbron gefinancierd zal worden door het insolvabiliteitsfonds van NIRAS.
• de uitwisseling van operationele gegevens; • de ontwikkeling van gemeenschappelijke visies en standpunten.
Het FANC heeft in nauwe samenwerking met de betrokken partijen een procedure op punt gesteld die alle garanties biedt op een
Plan voor de tenlastenneming van weesbronnen
correcte en veilige behandeling van deze
Eén van de belangrijkste resultaten van het
van de verdere behandeling als radioactief
overleg tussen het FANC en NIRAS is het
afval van de opgespoorde bronnen.
bronnen. Met het convenant is er nu een duidelijk engagement inzake de financiering
financieringsmechanisme voor weesbronnen en de bijhorende convenant, ondertekend
Wanneer een radioactieve bron ontdekt wordt,
op 19 oktober 2007 met de representatieve
zal het FANC, met toepassing van het principe
beroepsfederaties van de afval- en recycla-
de-vervuiler-betaalt, proberen om deze ver-
gesector. Deze biedt een oplossing voor de
vuiler te identificeren. Wordt de vervuiler niet
bedrijven uit de niet-nucleaire sector, die bij-
opgespoord, of staan de inspanningen voor
dragen aan de opsporing en de verwijdering
het opsporen niet in verhouding tot de kosten
van radioactieve bronnen.
die hier tegenover staan, dan wordt de bron tot weesbron verklaard en zullen de financiële
Weesbronnen zijn radioactieve stoffen die aan
kosten via het insolvabiliteitfonds van NIRAS
de reglementaire controle zijn ontsnapt, hetzij
worden gedragen.
omdat hierop nooit zulke controle is uitge-
32
oefend, hetzij omdat ze werden achtergelaten,
Het resultaat van deze unieke samenwerking
verloren of zoek raakten, gestolen of verplaatst
met de verschillende beroepsfederaties en
werden zonder dat iemand het wist. Deze
–sectoren en hun engagement om zich pro-
radioactieve bronnen kunnen vervolgens op
actief in te zetten om de problematiek van
het openbaar domein terecht komen via het
de weesbronnen op het ganse Belgische
afval, schroot, de containerparken,enz…
grondgebied aan te pakken, zal de veiligheid
# hoofdstuk 4
van werknemers en bevolking ongetwijfeld helpen
Het FANC wordt tevens opgedragen
verzekeren.
om over te gaan tot een formele en met bewijsstukken gestaafde opvol-
Met dit initiatief van het FANC is België voortrekker in
ging van de werkzaamheden van
Europa.
NIRAS en tot een systematische analyse van de aandachtspunten
Project m.b.t. de berging van afval van categorie A
inzake veiligheid van het gekozen
De Ministerraad heeft in zijn beslissing van 23 juni
http://www.fanc.fgov.be/nl/news/
2006 betreffende de berging op het Belgisch grondge-
convenant-tussen-fanc-niras-en-
bied van categorie A-afval, dit is kortlevend laag- en
beroepsfederaties/2.aspx
geïntegreerd voorontwerp.
middelradioactief afval, aan NIRAS opgedragen om het geïntegreerd project voor de oppervlakteberging van categorie A-afval in Dessel verder te zetten. In deze beslissing werd het FANC opgedragen om een vergunningsprocedure uit te werken aangepast aan het specifiek karakter van een bergingsproject van radioactief afval, en om aan NIRAS de elementen mee te delen die het nodig acht om over te gaan tot de veiligheidsevaluaties. Voor de uitvoering van de radiologische veiligheidsevaluaties zijn een aantal aanvullingen bij de huidige regelgeving vereist. Deze moeten zo snel mogelijk beschikbaar zijn en dienen - idealiter - onveranderd te blijven tijdens het ganse evaluatieproces. Ze vormen immers de randvoorwaarden waarmee NIRAS bij het opstellen van zijn vergunningsaanvraag rekening dient te houden. Dit werk is lopende en heeft een hoge prioriteit bij het FANC. Volgens de huidige referentieplanning loopt de ontwerpfase tot en met 2011. Tijdens deze ontwerpfase wordt er door NIRAS een vergunningsaanvraag voorbereid voor een oppervlaktebergingsinstallatie. Tegen midden 2010 zou NIRAS in staat zijn om deze vergunningsaanvraag in te dienen bij het FANC. Het FANC zal tevens aan de regering de modaliteiten voorleggen om de tussenkomst te organiseren van de regionale instanties bevoegd voor milieueffectstudies.
33
34
# hoofdstuk 5
:: bESCHERMING VAN DE bevolking en het leefmilieu
ontwikkeling van het meetnet voor de radioactiviteit TELERAD
36
nucleaire en radiologishe noodplannen
37
actieplan radon
38
Belgisch verslag aan de OSPAR-commissie
39
sanering van de Bankloop te Olen
40
35
:: bESCHERMING VAN DE bevolking en het leefmilieu
Verder ontwikkeling van het automatisch meetnet voor de radioactiviteit TELERAD
op het dak van het FANC-gebouw was geïnstalleerd. Via deze simulatie kon de doeltreffendheid van dit nieuw systeem worden gedemonstreerd.
Context Het TELERAD-meetnet meet de radioactiviteit in het leefmilieu op het Belgisch grondgebied.
Nieuw autonoom, mobiel netwerk
De TELERAD-meetstations, die verspreid
In december 2007 heeft het FANC het eerste
staan over het ganse Belgische grondgebied
meetstation ontvangen voor de ontwikkeling
en in het bijzonder rond de nucleaire instal-
van een aanvullend, autonoom meetnet voor
laties, sturen hun metingen om de tien minu-
de omgevingsradioactiviteit. Deze nieuwe
ten automatisch door naar het FANC, waar ze
aanschaf, die bestaat uit 24 mobiele meet-
systematich geanalyseerd worden.
stations, zal het binnen enkele maanden mogelijk maken om de prestaties van het vaste
TELERAD vormt zo een belangrijke aanvulling
TELERAD-net te verhogen.
op het radiologisch toezichtsprogramma dat gebaseerd is op periodieke bemonsteringen
De nieuwe sondes worden uitgerust met twee
van de leefmilieu-compartimenten. Aan de
detectoren, met een zender die de meetwaar-
hand van de dagelijkse TELERAD-metingen
den naar de receptor doorstuurt. Een interne
kan de uitwendige stralingsbelasting, waar-
GPS-receptor kan de lokalisatie bepalen. De
aan de Belgische bevolking is blootgesteld, in
gegevens worden via hertzverbinding naar
kaart worden gebracht.
een concentrator PC doorgestuurd die in de lokalen van het FANC geïnstalleerd werd. In
Doel
geval de alarmdrempels worden overschreden, wordt er automatisch een radiologisch
Zoals bevestigd door een audit die in september 2006 werd uitgevoerd, lag de voormalige informatica-uitrusting van TELERAD aan de basis van talrijke technische problemen. Het FANC heeft daarom beslist om over te gaan tot de invoering van een nieuw informaticasysteem voor TELERAD.
Resultaat Het nieuwe systeem is sinds mei 2007 operationeel. Op 21 augustus 2007 werd er door het FANC, ter gelegenheid van een persconferentie, een simulatie van een radiologisch alarm uitgevoerd. Daarbij werd een radioactieve bron geplaatst bij een meetstation dat
36
alarm gegenereerd.
# hoofdstuk 5
Geografisch informatiesysteem GIS
om de (equivalente) dosis opgelopen door een individu dat zich ononderbroken in open lucht zou ophouden.
Met GIS kan men geografische gegevens genereren, visualiseren, bewerken en analyseren. De uitbouw van het GIS verloopt in drie stappen: 1. de implementatie van een GIS eind 2007 2. de implementatie van een GIS- server gekoppeld aan de FANC website (midden 2008); 3. de uitbreiding, verfijning & optimalisatie van de Geodata base en verdere ontwikkeling van de webinterface (eind 2008). De vastgestelde variatie in de natuurlijke stralingsbelasEind 2007 was het eerste luik afge-
ting kan rechtstreeks in verband worden gebracht met
rond en werd de ArcGIS-software
de aard van de ondergrond: klei en zanderige bodems
operationeel. Eerst zal men de ge-
in het Noorden, zand- en leisteen in de Condroz en de
gevens van TELERAD en RADON
Ardennen, mergel en klei in het Zuiden (de Gaume).
verwerken. Door GIS en TELERAD te koppe-
Nucleaire en Radiologische noodplannen
len, zal de Geodatabase in een later stadium kunnen worden uitgebreid
Rol van het FANC
met beschikbare data van andere cellen of diensten in het FANC.
Om de bevolking en het leefmilieu doeltreffend te beschermen, staat het FANC mee in - naast zijn functies
In de toekomst zal dit GIS ook een
inzake regelgeving en controle - voor de noodplanning
belangrijk onderdeel worden van
bij nucleaire en radiologische crisissituaties (art. 15 van
de FANC-crisiscel (Nucleair Nood-
de wet van 15 april 1994).
plan). De verantwoordelijkheid voor de noodplanning (voorbe-
Gegevens 2007
reiding noodplannen en tegenmaatregelen, alarmering, mobilisering en coördinatie van de nationale instanties,
Het Belgische grondgebied kan
melding aan de nationale, aangrenzende en internatio-
van noord naar zuid verdeeld wor-
nale instanties, …) behoort tot de bevoegdheid van de
den in geografische zones waar de
FOD Binnenlandse Zaken.
natuurlijke stralingsbelasting geleidelijk oploopt van 0,8 millisievert
Het FANC stelt zijn deskundigheid, evenals zijn men-
(mSv) per jaar tot 1,1 mSv/jaar.
selijke en technische middelen, ter beschikking van de Minister van Binnenlandse zaken. Hiertoe:
Deze dosis neemt in het zuiden van de provincie Luxemburg opnieuw af
• verleent het technische en wetenschappelijke bijstand bij de uitwerking van de noodplannen;
tot zowat 1,0 mSv/jaar. Het gaat hier
37
• neemt het het voorzitterschap waar van de evaluatie-
Radon-actieplan
(CELEVAL) en van de meetcel (CELMES), en zorgt het voor de technische bijstand bij deze cellen;
Meetcampagnes
• verstrekt het wetenschappelijk advies aan de informatiecel (CELINFO); • zorgt het voor een coördinatie met de IAEA en met de Europese Commissie; • neemt het actief deel aan de uitwerking en het verloop
In het kader van het radon-actieplan werden in 2007 detailmeetcampagnes uitgevoerd in 12 gemeenten in de Provincie Luxemburg, gelegen
van de nationale en internationale oefeningen die
in het meest radongevoelige gebied
door het nucleair noodplan voorzien zijn
in België.
Acties In 2007 hebben de deskundigen van het FANC deelgenomen aan vijf nationale en twee internationale nucleaire oefeningen. Door de vereiste procedures te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat de leden van de evaluatie- en meetcel voorbereid zijn, waakt het FANC erover dat het zijn reactievermogen op crisissituaties voortdurend verbetert. Zo’n 1700 metingen van radon werIn 2007 hebben vier groepen intervenanten (een vijftig-
den uitgevoerd in woningen, zo’n
tal personen) die tot de civiele bescherming van Bras-
1500 metingen in de ondergrond.
schaat en tot de brandweer van de streek Mol-Dessel
Deze gegevens worden aange-
behoren, een opleiding van anderhalve dag gekregen
wend om detailkaarten op te stel-
m.b.t. het gebruik van hun apparatuur voor de meting
len van het radonrisico in deze ge-
van de radioactiviteit.
voelige gebieden.
Het FANC werkt ook mee aan de organisatie van infor-
De campagnes verliepen in nauwe
matiesessies voor de bevolking en voor intervenanten
samenwerking met het depar te-
die betrokken zijn bij crisissituaties (brandweer, civiele
ment voor preventieve gezondheid
bescherming, enz…). In deze context hebben deskun-
van de Provincie Luxemburg.
digen van het FANC, op vraag van de gemeentelijke meegewerkt bestemd voor het onderwijzend personeel.
Sensibilisering van de bevolking en preventie
Het FANC werkt eveneens mee aan de opstelling van
De meetresultaten en de kaarten
informatiebrochures. De laatste verschenen brochure
worden gebruikt om individuele
droeg de titel: Nucleaire risico’s en de landbouwsector.
hoge blootstellingen aan radon op
overheden van Farciennes, aan twee informatiesessies
te sporen en waar mogelijk te verHet FANC is daarenboven van start gegaan met de pro-
minderen. Ze vormen de basis voor
ductie van een algemene opleidingssyllabus in de stra-
de richtlijnen van het preventieve
lingsbescherming.
sensibiliseringsbeleid. Deze beoogt de bevolking meer bewust te maken van de risico’s verbonden aan radon en hoe deze te verminderen.
38
# hoofdstuk 5
In 2007 heeft het FANC de brochure ‘Radon
Doel
in uw woning, technieken van remediëring en
Het doel van OSPAR bestaat meer bepaald in
preventie’ gepubliceerd. Deze is eveneens
het voorkomen van de vervuiling van het ma-
beschikbaar via de website van het FANC.
riene milieu door radioactieve stoffen. Hiertoe wordt door de Conventie een strategie gehan-
http://fanc.fgov.be/nl/page/radon-brochure/
teerd met als doel de lozingen, de uitstoot en
489.aspx
het verlies van radioactieve stoffen progressief te beperken.
De radon-sensibilseringscampagne beoogt: 1. de bewustwording van de bevolking voor
De verdragsluitende partijen van de OSPAR-
het radonprobleem bevorderen;
Conventie beogen bijgevolg de concentraties
2. een meer alerte houding van de bevolking
in het mariene milieu terug te brengen tot
t.o.v. het radonprobleem bewerkstelligen;
gehaltes die in de buurt liggen van de achter-
3. bij de bevolking gepast gedrag stimuleren
grondstraling voor de natuurlijke radioactieve
voor het radonprobleem.
stoffen, en tot gehaltes die de nulwaarde benaderen voor de radioactieve stoffen die door
• “FANC heeft een radonactieplan opgestart” :
menselijke activiteiten veroorzaakt worden.
http://www.fanc.fgov.be/nl/page/fanc-heeftradonactieplan-opgestart/358.aspx; • http://fanc.fgov.be/nl/page/radon-eenongekend-risico/431.aspx;
Belgisch verslag aan de OSPAR-commissie
Context Met de OSPAR-conventie wordt de internationale samenwerking inzake de bescherming van het mariene milieu in het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan begeleid. Ze werd op 23 juli 1998 te Sintra (Portugal) ondertekend en vervangt de Conventies van Oslo (1972) en van Parijs (1974). Ze heeft als doel
De basisprincipes bij van OSPAR zijn:
de samenwerking tussen de verdragsluitende
• het voorzorgsbeginsel;
partijen uit te breiden en alle menselijke acti-
• het beginsel de-vervuiler-betaalt;
viteiten te omvatten die schade aan het ma-
• het beginsel Best-Beschikbare-Tecniek.
riene milieu zouden kunnen berokkenen.
Resultaten In februari 2007 heeft België aan de OSPARCommissie haar verslag overgemaakt m.b.t. de toepassing van B e s t- B e s c h i k b a r e Technieken in haar nucleaire installaties.
39
Het verslag stelt dat de uitstoot in het water
Doel
door de Belgische kerncentrales beneden de vastgestelde limieten liggen, en dat bij-
De sanering wordt uitgevoerd volgens het
gevolg ook de dosissen waaraan de bevol-
Vlaamse Bodemsaneringsdecreet; dit bepaalt
king in de buurt van Doel en Tihange wordt
de methodologie voor alle niet nucleaire as-
blootgesteld zich onder de vastgelegde
pecten bij dergelijke sanering; het FANC staat
limieten bevinden.
in voor de radiologische veiligheid daarbij.
Deze bij internationale vergelijking zeer lage
Resultaten
radioactieve emissiewaarden – en dit zowel in de kerncentrales als in de andere instal-
In mei 2007 zijn OVAM en UMICORE van
laties – bevestigt dat de Belgische installaties
start gegaan met de saneringswerkzaamhe-
de Best-Beschikbare-Technieken correct toe-
den van de Bankloop en zijn oevers.
passen. Het FANC heeft richtlijnen en veiligheidsHet Belgisch verslag werd door de OSPAR-
maatregelen uitgevaardigd die bij de uitgra-
Commissie goedgekeurd
ving en de opslag van de vervuilde grond moeten worden nageleefd.
Sanering van de Bankloop te Olen Een bodemsaneringsdeskundige en een
Context
stralingsdeskundige zijn tijdens de werken aanwezig om over de veiligheid van zowel
Eerder bodemonderzoek wees uit dat er non-
bewoners als arbeidspersoneel te waken.
ferrometalen en radioactieve stoffen aanwe-
Een deskundige van het FANC volgt de sane-
zig zijn in de bedding en de oevers van de
ringsoperaties van nabij op.
Bankloop te Olen. Alhoewel deze verontreinigingen geen onmiddellijk gevaar inhouden
De uitgegraven grond wordt op een veilige
voor de volksgezondheid is sanering nood-
manier opgeslagen binnen de fabrieksmuren
zakelijk.
van Umicore in een daartoe door het FANC vergunde opslagplaats.
Perspectieven De sanering van de Bankloop kadert in een globaal plan van aanpak. In nauwe samenwerking met NIRAS werkt het FANC aan een specifieke regeling voor de sanerings- en interventieoperaties en de opslag van de radioactieve stoffen die hieruit voortvloeien.
40
# hoofdstuk 6
:: FYSIEKE BEVEILIGING EN CONTROLE VAN KERNMATERIAAL EN RADIO-ACTIEVE BRONNEN
veiligheid van radioactieve bronnen en de fysieke beveiliging van kernmateriaal
42
invoer en het vervoer van radioactieve stoffen
43
41
:: BEVEILIGING EN CONTROLE van kernmaterialen en radio-actieve bronnen Fysieke beveiliging van kern materialen en radio-actieve bronnen
België voorziet om dit engagement in overleg met zijn belangrijkste partners aan de Directeur-generaal van de IAEA te melden.
Reglementair kader voor de beveiliging van ingekapselde radioactieve bronnen
In deze context heeft het FANC het reglementair proces aangevat, bestemd om de beveiliging van de ingekapselde radioactieve bronnen te garanderen. Dit door de bepalingen
Het nieuw reglementair kader omvat de uit-
van de Code die reeds van toepassing zijn in
werking van normen m.b.t.:
België, te inventariseren en door de lacunes
• de fysieke beveiliging van ingekapselde
in onze nationale wetgeving te identificeren.
radioactieve bronnen die aanwezig zijn in Belgische nucleaire installaties of die ver-
Een werkgroep samengesteld uit verschil-
voerd worden;
lende bevoegde Belgische overheden werd
• de in- en uitvoer van hoogactieve ingekapselde radioactieve bronnen; • de oprichting van een adviesorgaan
opgericht ten einde de reglementaire behoeften en het profiel van het toekomstig adviesorgaan te bepalen.
belast met het onderzoek van de aanvragen. De regelgeving m.b.t. de beveiliging van de bronnen die zich binnen de installaties bevin-
Invoering van een nationaal systeem voor de fysieke beveiliging van het kernmateriaal
den of die vervoerd worden, is gebaseerd op de Gedragscode m.b.t. de veiligheid en de
Na de uitwerking van de reglementaire
beveiliging van radioactieve bronnen en op
teksten, in afwachting van hun goedkeuring,
de aanbevelingen van de IAEA.
werden en worden er sensibiliseringsacties ondernomen om de fysieke beveiliging van
Hoewel de tekst bindend is, vormt de Gedrags-
het kernmateriaal, de nucleaire installaties
code op dit ogenblik de internationale norm
en het vervoer verder te ontwikkelen, en dit
voor de beveiliging van radioactief materiaal.
zowel binnen het FANC als bij de uitbaters en vervoerders.
Net als zijn westerse partners heeft België zich er t.o.v. de IAEA toe geëngageerd om
Om de uitbaters en de vervoerders te helpen
zich te baseren op deze Code om zijn natio-
om de globale beveiliging van hun activiteiten
nale wetgeving te verbeteren. Dit politiek en-
te verbeteren, werd een reeks workshops ge-
gagement werd aangegaan overeenkomstig
organiseerd. Deze waren telkens gewijd aan
de resolutie van 2003 waarbij de Algemene
een specifiek aspect van de fysieke beveili-
Conferentie van de IAEA de Gedragscode
ging. De eerste, gewijd aan de problematiek
heeft aangenomen.
van het beheer van de geclassificeerde documenten, een programma dat voorzien was voor eind 2007, heeft plaatsgevonden op 20 februari 2008.
42
# hoofdstuk 6
In samenwerking met de OCAM (Coördinatieorgaan voor de Analyse van de Dreiging),
Invoer en vervoer van radioactieve stoffen
werd het proces voor de bepaling van de referentiedreiging (Design Basis Threat) eveneens gelanceerd.
Repatriëring van hoogactief verglaasd afval
Tevens werd, naast de wetteksten, gestart
Met het 14e en laatste transport naar de opslag-
met de uitwerking van richtlijnen m.b.t. de fy-
installatie van Belgoprocess te Dessel werd de
sieke beveiligingsmaatregelen die het FANC
repatriëringscampagne van het hoogactieve
nodig acht om de beveiliging van het mate-
opwerkingsafval onder de vorm van verglaasd
riaal, de installaties en het vervoer te verho-
afval succesvol en zonder problemen afgeslo-
gen. De eerste hiervan, die bijna voltooid is,
ten. Dit afval komt voort uit de opwerking in het
heeft betrekking op de fysieke beveiliging van
Franse La Hague van de bestraalde kernsplijt-
voertuigen die kernmateriaal vervoeren.
stof van de Belgische reactoren Doel 1&2 en Tihange 1 waarvoor destijds opwerkingscon-
Perspectieven
tracten werden afgesloten.
sieve daad gericht tegen het kernmateriaal
Voorbereiding van de tweede fase van de repatriëring van opwerkingsafval uit la Hague
of de nucleaire installaties;
Momenteel werkt het FANC aan de voorbe-
Het FANC zal: • een workshop organiseren gewijd aan het reactievermogen in geval van een agres-
• overgaan tot de evaluatie van de dreiging op nationaal niveau; • de risicoanalyse uitvoeren voor de be-
reiding van een nieuwe campagne voor de overbrenging van het samengeperste metaalafval afkomstig van de structuren van
langrijkste soorten installaties die gebruik
de opgewerkte splijtstofelementen. Deze
maken van radioactieve bronnen op ons
campagne is voorzien om op te starten in
grondgebied;
2009. Ze omvat verschillende transporten
• op basis van de resultaten van de risico-
verspreid over verschillende jaren. 2008 zal
analyse beveiligingsmaatregelen bepalen
dan ook het jaar zijn van het uitwerken van
voor de verschillende categorieën van
de praktische organisatie van de transpor-
bronnen;
ten en de veiligheidsanalyse van het model
• beginnen met de opstelling van reglemen-
van collo.
taire teksten; • wetteksten uitwerken om de IAEA-richtsnoeren m.b.t. de in- en uitvoer van ingekapselde radioactieve bronnen in Belgisch recht om te zetten.
Nederlands opwerkingsprogramma De vierde en vijfde doorvoer van verglaasde opwerkingsresidu’s doorheen ons land werden in 2007 genoteerd. Deze doorvoertransporten zullen ook in de toekomst - weliswaar met lage frequentie - blijven doorgaan.
43
Vergunningen
Controles
Het FANC is de bevoegde overheid voor het uitvaardi-
Het FANC controleert het vervoer
gen van vergunningen voor de invoer en het vervoer van
van radioactieve stoffen om de
radioactieve stoffen. In 2007 heeft het 306 vergunnin-
bevolking, de werknemers en het
gen afgeleverd die als volgt onderverdeeld waren:
leefmilieu te beschermen. In 2007 werden er bij inspecties 64 weg-
53
voertuigen met radioactieve stoffen
• bijzonder vervoer (art. 57) :
12
aan boord geïnspecteerd. Hiervan
• speciaal vervoer (art. 57) :
113
• algemene invoer (art. 38) :
43
• bijzondere invoer (art. 38) :
72
• algemeen vervoer (art. 57) :
waren er 38 volledig in orde. Bij de overige 26 voertuigen werden volgende inbreuken vastgesteld:
In 2007 was er een toename van het aantal in- en vervoervergunningen. Deze toename is evenwel niet te
• niet conforme weergave van het UN-identificatienummer;
interpreteren als een mogelijke indicator voor nieuwe
• niet conforme weergave van
ontwikkelingen voor de aanwending van radioactieve
de officiële benaming van
stoffen in bepaalde toepassingsdomeinen. Ze is volledig
de radioactieve stoffen;
toe te schrijven aan het grote aantal langlopende alge-
• gebrekkige etikettering
mene vergunningen dat in de loop van 2007 omwille van administratieve redenen dienden vernieuwd te worden.
van de colli; • ontbrekende gegevens in de vervoerdocumenten. Daarnaast werden ook veelvuldige inspecties met betrekking tot het luchtvervoer uitgevoerd, voornamelijk in opvolging van de problemen die reeds eerder met betrekking tot zendingen afkomstig uit sommige Afrikaanse landen werden vastgesteld. Deze inspecties tonen aan dat hiervoor blijvende aandacht en tussenkomst vereist blijft.
Goedkeuringen Het FANC heeft eveneens 62 dossiers betreffende de
In 2007 was er een deskundige van
overbrenging van ingekapselde bronnen tussen lid-
de dienst ter plaatse bij de uitvoe-
staten van de EU afgehandeld (verordening 1493/93
ring van de valtesten met het oog
EURATOM) en 7 dossiers met betrekking tot de proce-
op de goedkeuring van het model
dure voor de grensoverschrijdende overbrenging van
van collo voor het vervoer van laag-
radioactief afval (richtlijn 92/3 Euratom).
verrijkt uraan voor de vervaardiging van brandstofelementen. Er werden in 2007 in totaal 14 goedkeuringen en 34 validaties van goedkeuringscertificaten van buitenlandse oorsprong afgeleverd.
44
# hoofdstuk 6
Opleidingen
Het tweede betreft een ontwerp van de tijdelij-
Om de bevolking en de werknemers te be-
ke vereniging Transnubel-Robatel-SCK • CEN.
schermen, ziet het FANC erop toe dat de ver-
Deze verpakking wordt in eerste instantie
voerders van radioactieve stoffen een goede
gebouwd met het oog op de terugkeer vanuit
opleiding krijgen. In 2007 hebben er 3 oplei-
het Schotse Dounreay van hoogactieve op-
dingssessies plaatsgehad voor bestuurders
werkingsresidu’s van de gebruikte splijtstof
die radioactieve stoffen over de weg vervoe-
van de BR2-reactor. Dit afval is in een cement-
ren. 49 personen hebben deelgenomen aan
matrix gegoten in stalen vaten. In totaal zullen
de initiatiecursus en 40 personen volgden de
hiervoor 42 transporten van telkens één ver-
vervolmakingscursus.
pakking met drie vaten nodig zijn. Het transport zelf wordt voorzien vanaf 2010.
ISO-certificering De vergunnings-, goedkeurings-, inspectieen opleidingsprocessen werden in 2007 in het kader van de ISO-certificatie van het Agentschap met behulp van externe consultants in kaart gebracht. Dit gebeurde in intens overleg met het personeel. Deze beschrijving van de processen zal dienen als garantie voor de kwaliteit van het FANC en zijn ISO-certificering.
Veiligheidsdossiers voor nieuwe ontwerpen van model van collo Twee nieuwe ontwerpen van model van collo die als Belgisch ontwerp werden ingediend en waarvoor het FANC dus de eerstelijnsgoedkeuring in handen heeft, liggen voor ter verificatie. Het eerste betreft een collo voor het vervoer van een ruim gamma aan staaltjes van splijtstoffen en radioactieve stoffen en bronnen waarvoor het ontwerp in handen is van Transnubel. De goedkeuring, fabricage en eerste gebruik worden voorzien voor 2008. De opvolging van het dossier door het FANC wordt begin 2008 opgestart.
45
:: WETGEVING
46
evolutie en modernisering van de regelgeving
47
implementatie van DE WENRA-criteria
49
belgisch verslag inzake het verdrag voor nuCleaire veiligheid van de Iaea
50
# hoofdstuk 7
:: WETGEVING
Evolutie en modernisering van de regelgeving
Werkgroep Modernisering Het FANC heeft het initiatief genomen om de architectuur van de regelgeving grondig te
Context
vernieuwen in de richting van een modulair uitgebouwde structuur. In de loop van 2007
De nationale regelgeving die werd uitgevaar-
werd een interne projectwerkgroep gevormd
digd met het oog op de bescherming van de
die deze basisideeën verder gestalte moet
bevolking tegen de risico’s van ioniserende
geven. Deze zal in de loop van 2008 een voor-
straling en van radioactieve stoffen, gaat
stel presenteren aan de Raad van Bestuur van
terug op het Euratomverdrag uit 1957 en de
het Agentschap en aan de Voogdijminister.
verschillende opeenvolgende Europese richtlijnen die in gans de Unie uniforme basisnormen hebben ingevoerd inzake stralingsbescherming.
Bekendmaking van het nieuwe hoofdstuk VI Het nieuw hoofdstuk VI, Geneeskundige toe-
Na 50 jaar dienst begint de architectuur van
passingen van de ioniserende stralingen van
deze nationale regelgeving evenwel ernstige
het ARBIS werd in het Belgisch Staatsblad
vermoeiingsverschijnselen te vertonen. Gedu-
van 25 mei 2007 gepubliceerd.
rende de voorbije 50 jaar werd het reglementaire huis voortdurend vertimmerd en aange-
Ingevolge een arrest van de Raad van State
bouwd, om een antwoord te bieden aan de
dd. 8 november 2006 werd dit hoofdstuk ver-
technologische ontwikkelingen en maatschap-
nietigd op basis van formele gronden. Het
pelijke noden in de nucleaire branche. Dit is ten
hoofdstuk werd op korte termijn herzien om
koste gegaan van haar functioneel karakter en
een aantal onduidelijkheden weg te werken.
haar gebruiksvriendelijkheid voor de actoren op
Zo wordt onder meer een beter onderscheid
het terrein.
gemaakt tussen toepassingen voor de humane en de diergeneeskunde. Reden hiervoor
Doel
is dat het niet wenselijk is de medische stralingsfysica zoals toegepast bij de medische
Institutionele ontwikkelingen in eigen land,
blootstelling van personen, op een identieke-
op Europese schaal en in internationaal ver-
wijze wordt uitgevoerd bij dieren.
band hebben de noodzaak tot modernisering van de regelgeving verder aangescherpt. Het
De bepalingen m.b.t. de verplichting om de
verslag uitgebracht in april 2007 namens de
door de patiënt opgelopen dosis te bepalen,
Bijzondere Werkgroep van de Commissie
werden duidelijker gestructureerd.
voor Binnenlandse Zaken van de Kamer van Volksvertegenwoordigers ter verbetering van
Een nieuw artikel benadrukt het belang van
de werking van het Agentschap, vestigde de
de bescherming van het personeel in medi-
aandacht op de complexe aard van de regel-
sche inrichtingen, inclusief de zelfstandigen,
geving en de noodzaak om de leesbaarheid
en in het bijzonder de bescherming van zwan-
ervan te bevorderen.
gere en borstvoeding gevende vrouwen.
47
Artikel 53, m.b.t. de gebruikers, werd logischer gestruc-
diensten die het FANC aan een in-
tureerd.
richting van klasse II verleent. Daarnaast oordeelde de Raad van State
Tegelijkertijd werden een aantal wijzigingen aange-
dat artikel 12, § 1, eerste lid, van de
bracht, zoals de opleidingsvereisten voor dierenartsen
wet van 15 april 1994, de Koning
en voor helpers bij botdensitometrie. Dierenartsen wor-
niet machtigt om, onder de kwalifi-
den, net als de tandartsen, verondersteld zelf radiogra-
catie van een retributie, retributies
fieën uit te voeren.
te vestigen waarvan de bedragen niet overeenstemmen met de dien-
Er werd slechts één Medische Jury behouden. Deze
sten die aan de betrokken retribu-
dient alle medische aspecten te behandelen. Ze zal,
tieplichtigen worden verstrekt.
naargelang de te behandelen onderwerpen (medische stralingsfysica, gebruikers in de nucleaire geneeskunde
Het is inderdaad zo dat er verdeel-
en de radiotherapie, arbeidsgeneeskunde), in een aan-
sleutels worden gehanteerd om
gepaste samenstelling samenkomen. De samenstelling
de kosten van prestaties die in het
van de jury en het huishoudelijk reglement werden be-
algemeen belang, -met name voor
paald.
de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu- worden ver-
Nieuwe regelgeving voor de in- en uitvoer van radioactieve stoffen
richt, aan te rekenen aan alle in-
Tegen eind 2008 is voorzien dat de nieuwe reglemente-
of radiologische sector. De Raad
ring inzake in- en uitvoer van radioactieve stoffen wordt
van State heeft verder geoordeeld
gepubliceerd. Dit nieuw koninklijk besluit is bedoeld om
dat deze kosten niet onder de vorm
de plaats in te nemen van het huidige hoofdstuk IV van
van een retributie kunnen worden
het ARBIS.
aangerekend. De volgens de ver-
richtingen, diensten en personen die werkzaam zijn in de nucleaire
deelsleutel aangerekende kosten Naast een opfrissing en vereenvoudiging van de regel-
stemmen immers niet overeen met
geving was deze wijziging ook nodig voor de omzetting
de effectief geleverde prestaties.
van de nieuwe Europese richtlijn 2006/117/Euratom betreffende toezicht en controle op overbrenging van
Aangezien de basis voor de invor-
radioactieve afvalstoffen en bestraalde splijtstof.
dering van de vergoedingen gedeeltelijk door de Raad van State
Wet van 15 mei 2007 tot wijziging van de wet op het Agentschap inzake de financiering
werd vernietigd, werd door middel van de wet van 15 mei 2007 een meer rechtszekere grondslag aan de betrokken bijdragen gegeven.
In zijn arrest van 8 november 2006 heeft de afdeling administratie van de Raad van State de artikels 2 en 7 van
Het gaat hier om een wettelijk op-
het koninklijk besluit van 24 augustus 2001 vernietigd
gelegde heffing. Voor deze heffin-
voor zover ze betrekking hebben op de inrichtingen van
gen heeft het FANC een terugvor-
klasse II en op de deskundigen in de medische stra-
deringsplicht. Deze maakt op haar
lingsfysica.
beurt het voorwerp uit van een controle door het Rekenhof.
De Raad van State oordeelde in zijn arrest immers dat
48
de Belgische Staat niet aantoonde dat de opgelegde
Enkel voor de jaren 2001 tot 2006
retributies een werkelijke tegenprestatie vormen van de
voorziet de wet een vrijstelling van
# hoofdstuk 7
de heffing voor de heffingsplichtigen die voor die jaren in kwestie een jaarlijkse retribu-
in vitro gebruik in de geneeskunde of de diergeneeskunde;
tie hebben betaald op basis van het koninklijk
• de voorwaarden en de procedure betref-
besluit van 24 augustus 2001. De invoering
fende de vergunning van het gebruik van
van deze vrijstelling wordt ingegeven door de
radioactieve producten in een klinische
bekommernis dat het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel moet worden nageleefd.
studie; • de bepalingen inzake de erkenning van de radiofarmaceuten die een voldoende
Ontwerp ter vervanging van hoofdstuk V van het koninklijk besluit van 20 juli 2001
theoretische en praktische kennis van radiobiologie, radiofarmacie en stralingsbescherming hebben; • bepalingen inzake de opdracht en
De herziening van hoofdstuk V van het
de samenstelling van de commissie
ARBIS komt tegemoet aan een opmerking
radiofarmacie.
van de HGR (Hoge Gezondheidsraad) in verband met het gebruik van niet-ingekapselde radionucleïden in de geneeskunde (art.45
Implementie van de WENRAcriteria
en art.46). Het ontwerp strekt ertoe:
Context
• een gedifferentieerde aanpak mogelijk te maken voor het gebruik van radioactieve
WENRA (Western European Nuclear Regula-
stoffen voor commercieel gebruik enerzijds
tors’ Association) is een niet-gouvernementele
en voor klinische studies anderzijds;
organisatie die bestaat uit de verantwoordelij-
• verschillende vergunningsprocedures en
ken van de veiligheidsautoriteiten van 17 Eu-
vergunningsvoorwaarden te definiëren voor
ropese landen waar kerncentrales in gebruik
de in vivo producten enerzijds en de in vitro
zijn. De organisatie heeft de harmonisatie
producten anderzijds;
van de nucleaire veiligheidsbenaderingen
• de regelgeving te harmoniseren: er is een
als doel.
duidelijke link met het koninklijk besluit van 15 juli 1997 betreffende de actieve
In het jaar 2000 is WENRA gestart met een
implanteerbare medische hulpmiddelen,
pilootstudie met het oog op een harmon
het koninklijk besluit van 14 november
isering van de verschillende veiligheids
2001 betreffende medische hulmiddelen
benaderingen voor kerncentrales. De resul-
voor in-vitro diagnostiek en het koninklijk
taten werden in 2003 bekend gemaakt.
besluit van 14 december 2006 betreffende geneesmiddelen voor menselijk en dierge-
Om en bij de 300 criteria m.b.t. 18 veiligheids-
neeskundig gebruik;
domeinen werden bepaald en de afwijkingen,
• de regelgeving te verfijnen: de vergunning
zowel op het gebied van de praktische als de
voor het gebruik van radioactieve stoffen
wettelijke implementering werden geïdentifi-
wordt duidelijker afgebakend ten aanzien
ceerd.
van de vergunning voor de invoer van radioactieve stoffen.
Het FANC en AVN hebben een vergelijkende studie doorgevoerd van de Belgische regel
Meer in het bijzonder bevat dit ontwerp:
geving met de WENRA-criteria. Deze zal
• de voorwaarden en de procedure betref-
worden aangevuld om hiermee conform te zijn.
fende het op de markt brengen van radioactieve producten bestemd voor in vivo of
49
Wat de praktische aspecten van de implementatie betreft: hiervoor heeft het FANC samen met de uitbater een ambitieus actieplan op
Belgisch verslag inzake het Verdrag voor nucleaire veiligheid van de iaea
poten gezet, ten einde zich hiermee te conformeren. Het FANC volgt samen met AVN de
Context
uitvoering van dit actieplan nauwlettend op. België moet, net als alle verdragsluitende
Doel
partijen, geregeld aantonen dat het aan de principes van het Verdrag over de nucleaire
Voor België is gebleken dat het merendeel
veiligheid beantwoordt.
van de criteria daadwerkelijk wordt nageleefd in de praktijk, dit kon men vaststelen op basis
Hiertoe wordt het nationaal systeem dat is
van de veiligheidsverslagen. Deze verslagen
opgezet om te controleren of de kerninstalla-
zijn evenwel specifiek voor elk van de reacto-
ties op een veilige manier worden uitgebaat,
ren en maken stricto sensu geen deel uit van
regelmatig doorgelicht.
de Belgische reglementaire bepalingen. Deze moeten dus worden aangevuld.
Doel
In 2007 is het FANC gestart met een project
De volgende plenaire driejaarlijkse vergade-
dat in een eerste fase de uitwerking van de
ring van de verdragsluitende partijen van het
reglementaire teksten beoogt om de WENRA-
Verdrag zal doorgaan in april 2008. Volgens
harmonisatiecriteria wettelijk te kunnen imple-
het Verdrag moet er zes maanden voor de
menteren.
vergadering een exhaustief verslag worden overgemaakt. Het FANC heeft de opstelling
In een latere fase zullen deze teksten ter raad-
van dit verslag, dat samen door het FANC-
pleging worden voorgelegd. Tegen eind 2010
AVN-ELECTABEL werd opgesteld, georgani-
zullen ze worden voorgesteld in het kader van
seerd en gecoördineerd.
een herziening van de regelgeving.
Resultaten De doelstellingen die voor eind 2007 werden bepaald, omvatten de uitwerking van de
De eerste acties vonden plaats in de maand
helft van deze teksten. Begin 2008 zullen ze
april. Na verschillende tussentijdse werkverga-
in overlegfase gaan.
deringen werd de eindversie van het verslag eind september 2007 aan de IAEA overge-
Resultaten en perspectieven
maakt.
Het project, waaraan vijf deskundigen van het
Eind 2007 heeft het FANC, in samenwerking
FANC hebben deelgenomen, heeft zijn doel
met de erkende controle-instelling AVN, een
bereikt met de voorstelling van 9 teksten die
analyse uitgevoerd van de nationale verslagen
eind 2007 werden opgesteld. De opstelling
zoals die door de andere verdragsluitende
van het tweede deel van de teksten is ge-
partijen werden overgemaakt.
pland voor 2008. http://www.fanc.fgov.be/fr/page/rapport/266. aspx
50
# hoofdstuk 8
:: H ET FANC organisatorisch
CENTRALISATIE VAN DE erkende controleinstellingen en de oprichting van Bel V
52
wachtdiensten
52
nieuw centraal informatiesysteem CIS
53
51
:: HET FANC organisatorisch
Centralisatie van de erkende controle-instellingen en de oprichting van Bel V
Wachtdiensten
Doel Om de lokale overheden, de interventiedienst en en de diensten voor de bescherming van de bevolking tegen de radioactiviteit doeltreffend te ondersteunen heeft het FANC verschillende wachtdiensten ingesteld. Ze
Context
hebben complementaire opdrachten die 24 uur op 24 toegankelijk zijn.
In april 2007 heeft de Kamer van Volksvertegenwoordigers de oprichting van een filiaal
Algemene wachtdienst
van het FANC aanbevolen voor de centralisatie van de operationele controles. Tot hier-
De algemene wachtdienst beantwoordt elke
toe gebeurden deze door de erkende con-
dringende oproep die betrekking heeft op
trole-instellingen: AVN (Associatie Vinçotte
een nucleaire of radiologische anomalie,
Nucleair), AV Controlatom en Techni-Test.
incident of ongeval die of dat een mogelijke
Het FANC heeft de besprekingen met deze
impact heeft op de Belgische bevolking en
instellingen aangevat.
het grondgebied.
In september 2007 is dit uitgemond in de op-
In alle omstandigheden hebben de deskun-
richting van een nieuwe juridische structuur:
digen van wacht van het FANC als opdracht
de stichting Bel V.
om een eerste antwoord te bieden en om met de andere bevoegde diensten te zorgen
Doel
voor een gepaste aanpak van de situatie. In 2007 stond de wachtdienst in voor de opvol-
Door de activiteiten van de erkende controle-
ging van 82 oproepen.
instellingen te centraliseren, wil het FANC de bescherming van de bevolking, de werkne-
Wachtdienst TELERAD
mers en het leefmilieu optimaliseren. Deze hervorming moet uitmonden in een organisa-
De TELERAD-wachtdienst waakt er 24 uur op
tie die zorgt voor een hoogkwalitatieve con-
24 over dat elk alarm vanuit één van haar
trole van de nucleaire en radiologische secto-
220 meetpunten binnen de kortste termijn
ren waarbij het FANC de veiligheidsautoriteit
wordt geanalyseerd door een bevoegd des-
is en Bel V de deskundige op het terrein.
kundige om de oorzaak ervan zo snel mogelijk te kennen. In 2007 werden er zo’n 161 alarmen geanalyseerd. De meeste daarvan ontstonden als gevolg van natuurfenomenen (zoals de uitstoot van radon door de bodem bij hevige regen),
52
# hoofdstuk 8
door technische gebreken of als gevolg van
De gegevens die specifiek zijn voor de factu-
het gebruik van een radioactieve industriële
ratie worden via een interface doorgegeven
bron in de nabijheid van een meetstation.
naar de boekhouding.
Een vierde van de alarmen zijn te wijten aan
De gegevens zijn beveiligd, daarbij reke-
gecontroleerde uitstoot van het IRE. Eén
ning houdend met de wettelijke regels
ervan werd veroorzaakt door een technisch
en de vergunningsprocessen (aanvraag,
incident in de productieketen van dit Instituut.
toekennen,stopzetting,…).
Er werd echter geen enkele voorval met een
In 2008 is het de bedoeling om op de inge-
significante weerslag op de radiologische
slagen weg verder te gaan en de klanten van
blootstelling van de bevolking geregistreerd.
het FANC de mogelijkheid te bieden om hun aanvragen elektronisch in te voeren; zo zal
Wachtdienst Non-proliferatie
de verwerking sneller en optimaler verlopen.
De wachtdienst Non-proliferatie is een contactpunt dat door het FANC verzekerd wordt op elk ogenblik en voor elke instelling die geconfronteerd wordt met een dreiging of een actie die betrekking heeft op de veiligheid van de nucleaire installatie of op diefstal van nucleair of radiologisch materiaal.
Nieuw Centraal InformatieSysteem CIS
Doel In 2007 heeft het agentschap haar nieuw Centraal Informatiesysteem CIS in gebruik genomen. De bedoeling van dit systeem is om het beheer te centraliseren van de informatie m.b.t. alle vergunningen verleend door het FANC. Het CIS moet de boekhouding rechtstreeks verbinden met de facturatie en alle gegevens waarover het FANC beschikt, centraliseren en harmoniseren in één systeem.
Resultaten en perspectieven Het CIS omvat alle nodige gegevens voor het toekennen van vergunningen voor fysische personen, instellingen van klasse I, II, III, alsook voor de invoer en het vervoer.
53
Personeel Eind 2007 telde het FANC 132 personeelsleden, waarvan: • 77 mannen (58%) • 55 vrouwen (42%) Gezien de benodigde expertise bij het FANC zijn universitairen met 60% (79) ruim vertegenwoordigd. De verdeling in leeftijdscategorieën is als volgt: Leeftijd
20-29
30-39
40-49
50-59
60-69
Aantal
9
24
16
23
7
Het personeelsbestand is tussen 1 januari 2007 en 31 december 2007 netto aangegroeid met 16 personeelsleden (+ 12%), waarvan 5 deskundigen, 2 inspecteurs en 2 diensthoofden. Om de continuïteit van haar expertise te verzekeren heeft het FANC in 2007 extra inspanningen geleverd naar nieuwe aanwervingen toe. Er werd deelgenomen aan universitaire infodagen en geworven via een advertentiecampagne in gespecialiseerde pers. Het FANC is daarenboven in 2007 gestart met een herziening van de functiebeschrijvingen van zijn personeel. Deze oefening zal in mei 2008 worden afgerond.
Raad van Bestuur Sinds 2007 is de Raad van Bestuur als volgt samengesteld: Voorzitter: M. Jurisse, Regeringscommissaris: P. Tonon, Leden: W. Baeyens, K. De Neve, P. De Sadeleer, S. Lonnoy, Q. Michel, B. Pendeville, M. Sapir, M. Oléo, A. Vanderspeeten, W. Weyns, T. Dekeyser, P. Roose, M. Heselmans. De Raad van Bestuur staat er voor in dat het bestuur gebeurt conform de bepalingen van de wet van 1954, van de FANC-wet. Het Agentschap is onderworpen aan de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op bepaalde instellingen van openbaar nut. Minister Patrick Dewael, Vice-Eerste Minister en Minister van Binnenlandse zaken, is voogdijminister van het FANC.
54
# hoofdstuk 9
:: het fanc in cijfers
FinancIERING
56
BALANS
57
BALANS OP 31 DECEMBER 2007
58
RESULTATENREKENING OP 31 DECEMBER 2007
59
Enkele Operationele cijfers
60
55
Financiering
De kosten voor de tijdelijke terbeschikkingstelling van personeel voor de ontwikkeling
Analytische boekhouding
(674 k€) werden als investering beschouwd en geactiveerd.
Het FANC beschikt sinds 2006 over een analytische boekhouding die kosten en opbreng-
Bedrijfskosten: 18.957 k€.
sten toewijst aan de verschillende diensten
De bedrijfskosten zijn tijdens het boekjaar
en activiteiten van het Agentschap. In de loop
gestegen met 3.925 k€, zijnde 26,1%. Deze
van het jaar 2007 is dit systeem verder op
stijging heeft te maken met de stijging van het
punt gesteld om een hoger detailniveau te be-
personeelsbestand (van 111 eind 2006 naar
reiken. De analytische boekhouding moet het
132 begin 2008), de ontwikkeling van het CIS
mogelijk maken om op regelmatige basis een
en de externe begeleiding voor de reorganisa-
gedetailleerde analyse te verstrekken van de
tie. De afschrijvingen verhoogden met 474 k€
prestaties die het FANC levert.
ten opzichte van vorig boekjaar ingevolge de investering in het centraal informatiesys-
Een comprehensieve lijst van activiteiten met
teem, de uitbreiding van het informaticapark,
verdeelsleutels voor de allocatie naar klanten
de modernisering van het TELERAD-netwerk,
groepen werd uitgewerkt. Het FANC is tevens
de vervanging van de telefooncentrale en het
gestart met het systematisch registreren van
kantoormeubilair. Er werd een totaalbedrag
de tijdsbesteding van zijn medewerkers via
van 698 k€ toegevoegd aan de voorzieningen.
time-sheets. Deze registratie van de tijdsbesteding van de medewerkers zal tegen half
Financiële kosten en opbrengsten: 1.561 k€.
2008 worden geautomatiseerd.
Het financieel resultaat is gestegen met 45,1% en omvat grotendeels intresten op de reserves.
Resultatenrekening Uitzonderlijke kosten en opbrengsten: Omzet 17.629 k€.
49 k€.
Er is een globale omzetstijging van circa
Achterstallige RSZ-bijdragen op wachtdienst-
899 k€ of 5,38%. Dit is het gevolg van een
vergoedingen werden betaald voor 53 k€ en
lichte stijging uit inkomsten door indexering
de Raad van Bestuur besliste een eerder aan-
van de jaarlijkse heffingen. Tijdens het boek-
gelegde provisie van 102 k€ voor ingehouden
jaar heeft het FANC bovendien voor een
RSZ op het vakantiegeld voor de jaren 2004
totaalbedrag van 1.166 k€ gefactureerd aan
en 2005 te annuleren.
NIRAS voor geleverde prestaties in het kader van het contract voor de oppervakteberging
Resultaat van het boekjaar
van laag- en middelactief afval met korte
De te bestemmen winst van het boekjaar be-
levensduur (categorie A) te Dessel.
draagt 1.011 k€, dat is een daling met 64,4% ten opzichte van vorig boekjaar.
Andere bedrijfsopbrengsten: 730 k€. De stijging van de andere bedrijfsopbrengsten omvat grotendeels de ontwikkeling van het nieuwe centraal informatiesysteem (CIS). Dit informatica-systeem werd in huis ontwikkeld en in de loop van 2007 in gebruik genomen.
56
Balans
ACTIVA Materiële vaste activa: 3.194 k€. De aanschaffingen over 2007 bedragen 1.856 k€ en betreffen voornamelijk investeringen in materiaal Telerad (269 k€), informaticamateriaal (inclusief software, 1.100 k€) en inrichting en materieel (275 k€). Financiële vaste activa: 1.809 k€. Gedurende het boekjaar 2007 werd de private stichting BEL V opgericht. Het FANC heeft de verbintenis genomen om een patrimonium van maximaal € 1.000.000 te beschikking te stellen. Per 31 december 2007 werd reeds € 25.000 overgemaakt. In de boekhouding van het FANC worden deze middelen beschouwd als een participatie in BEL V. Geldbeleggingen en liquide middelen: 37.212 k€. Bij het afsluiten van het boekjaar lag het bedrag van de geldbeleggingen 1.703 k€ hoger dan in het voorgaande boekjaar.
PASSIVA Eigen vermogen: 36.613 k€. Het eigen vermogen is gestegen met 1.011 k€. Dit bedrag stemt overeen met de winst van het lopende boekjaar. Voorzieningen: 2.648 k€. Er is voor een totaalbedrag van 698 k€ voorzieningen aangelegd ten laste van het resultaat van het boekjaar.
BALANS OP 31 DECEMBER 2007 (bedragen in k€) Activa
43.113
Vaste Activa
5.003
III.
3.194
IV.
Materiële vaste activa B. Installaties, machines en uitrusting
1.863
C. Meubilair en rollend materieel
1.331
Financiële vaste activa
1.809
Vlottende Activa
38.110
VII.
842
Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen
795
B. Overige vorderingen
47
VIII.
Geldbeleggingen
36.980
IX.
Liquide middelen
232
X.
Overlopende rekeningen
56
Passiva
43.113
Eigen Vermogen
36.613
IV.
Reserves
36.613
Voorzieningen en uitgestelde belastingen VII.
Voorzieningen voor risico’s en kosten
2.648 2.648
Schulden
3.852 Schulden op ten hoogste één jaar C. Handelsschulden
2.698 2.698
E. Fiscale, sociale en loonschulden
58
1.152
Belastingen
379
Bezoldigingen en sociale lasten
774
F. Overige schulden
2
Overlopende rekeningen
0
# hoofdstuk 9
RESULTATENREKENING OP 31 DECEMBER 2007 (bedragen in k€) 2007 omzet
2006
Evolutie
17 629
16 730
730
67
18 359
16797
Diensten en diverse goederen
8.716
7.260
Lonen en sociale lasten
8.280
7.223
Afschrijvingen
1.230
756
641
-299
90
92
18.957
15.032
Bedrijfsresultaat
- 598
1 764
Financiële kosten en opbrengsten
1.561
1.077
+45,1%
Courant resultaat
963
2.839
-66.1%
Uitzonderlijke opbrengsten
102
2.839
-64,4%
Andere producten
TOTAAL BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Voorzieningen en waardever minderingen Andere bedrijfskosten
TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN
Uitzonderlijke kosten
Boekjaarresultaat
+5,7%
+26,1%
53
1.011
59
Enkele operationele cijfers
2003
2004
2005
2006
2007
Totaal aantal inspecties EURATOM en AIEA in Belgische kerncentrales Inspecties
-
217
183
167
152
Deskundigen fysische controle Klasse I
29
23
3
5
6
Klasse II
4
14
18
3
7
vergunningen Klasse II en - III Vergunningen Klasse II Ingediend
154
110
135
127
150
Behandeld
105
117
144
181
164
85
108
138
143
137
Ingediend
729
574
621
851
821
Behandeld
514
714
626
841
793
Vergunningen
448
674
596
748
665
Vergunningen Vergunningen Klasse III
Bliksemafleiders-campagne Geregistreerd
53
1074
2476
3390
3855
Gecontroleerd
39
882
2088
2765
3409
Reeds verwijderd
27
457
1497
2190
2820
Medische sector Gebruikers RX apparaten Artsen
163
219
253
141
83
Tandartsen
523
160
193
437
355
16
42
4
11
47
Radiotherapeuten
13
11
45
4
12
Nuclearisten
Dierenartsen Andere specialisten
27
40
27
5
11
Klinische biologen
6
1
11
11
10
Arbeidsgeneesheren
9
25
24
37
26
Deskundigen in de medische stralingsfysica
60
Radiologie
4
3
2
4
6
Radiotherapie
1
6
4
4
7
Nucleaire geneeskunde
1
5
3
2
7
# hoofdstuk 9
Tandartsencampagne per trimester-2007
T1
T2
T3
T4
Ingevoerd in databank
8102
8102
8115
8248
Aangeschreven-niet in orde
1595
1783
1897
2251
733
733
774
872
73
73
134
252
Herinnering na 1 maand Inspecties ter plaatse
2003
2004
2005
2006
2007
In- en vervoer Aantal afgeleverde vervoervergunningen (volgens art. 57 van her ARBIS) Algemeen vervoer
52
43
23
20
Bijzonder vervoer
18
18
26
14
55 11
Speciaal vervoer
133
128
124
119
119
Aantal afgeleverde vervoervergunningen (volgens art. 38 van her ARBIS) Algemene invoer
35
38
33
24
47
Bijzondere invoer
94
68
76
80
74
Aantal deelnemers aan de ADR-opleidingen Initiatiecursus
61
51
58
48
49
Vervolmakingscursus
21
43
61
45
40
Totaal
82
94
119
93
89
34
Aantal afgeleverde goedkeuringscertificaten (COLLO) Validatie
35
28
15
23
Goedkeuring
12
9
13
7
14
Totaal
47
37
28
30
48
61
Afkortingen AFSSAPS
Agence de Sécurité des Produits de Santé (FR)
ARBIS
Algemeen Reglement op de. Bescherming van de Bevolking, van de Werknemers
en van het Leefmilie tegen het gevaar van Ioniserende Stralingen (BE)
ASN
Autorité de Sûreté Nuclaire (FR)
BEIR
Biological Effects of Ionizing Radiation (VS)
ERPAN
European Radioprotection Authority Network
FANC
Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (BE)
FAVV
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (BE)
HGR
Hoge Gezondheidsraad (BE)
IAEA
Internationale Organisatie voor Atoomenergie
ICRP
International Commission on Radiological Protection
INCA
Institut National du Cancer (FR)
INES
International Event Scale
IRE
Instituut voor Radio-elementen (BE)
IRSN
Franse Instituut voor Stralingsbescherming en nucleaire veiligheid (FR)
LSDG
Laboratorium voor Standaarddosimetrie Gent (BE)
NIRAS/ONDRAF Nationale Instelling voor Rradioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen
62
OCAM
Coördinatie-orgaan voor de Analyse van de dreiging
OSART
Operational Safety Review Team
OSPART
Protection du Milieu Marin de l’Atlantique nord-ouest
OVAM
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (BE)
RIHSS
Research Implications on Health Safety Standards
SCK • CEN
Studiecentrum voor Kernenergie (BE)
SFRO
Société de Radiothérapie oncologique (FR)
TIARA
Treatment Initiative After Radiological Accidents
VROM/KfD
Ministerie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer/ Kernfysische Dienst (NL)
WENRA
Western European Nuclear Regulators’ Association
Coördinatie en eindredactie: Communicatiedienst Redactie: Communicatiedienst i.s.m. Departementen Design: Simonis Corporate Communication Fotografie: Koop Photography, uitgezonderd foto’s op de pagina’s 12, 34, 36, 38, 44 et 55 Druk: Impresor drukkerij Dit jaarverslag werd gedrukt op gerecycleerd papier (80% gerecycleerd, 20% FSC-certificaat)
Verantwoortlijke Uitgever: Willy De Roovere Federaal Agentschap voor de Nucleaire Controle (FANC) Ravensteinstraat 36, B-1000 Brussel
Het jaarverslag is beschikbaar op CD-ROM. Een PDF versie kan worden gedownload via de FANC Website: www.fanc.fgov.be/jaarverslag Ce rapport est disponible en français.
63
64
ORGANIGRAM
PM S 417c
Juridische Zaken & Vertalingen Kristel Geerts
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 11
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 00
Directeur-generaal Willy De Roovere
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 00
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 02
Communicatie Corinne Souwer Karina De Beule (woordvoerster)
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 34
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 17
Preventie & Bescherming op het Werk Walter Blommaert
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 72
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 90
Regulation, International Affairs & Development Yvan Pouleur
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 11
Inrichtingen & Afval Manfred Schrauben
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 37
Nucleaire Basis Inrichtingen An Wertelaers
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 73
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 71
Medische & Industriële Inrichtingen Simon Coenen
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 76
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 98
Algemeen Beheer & Berging Afval Walter Blommaert
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 72
Beheercel Jan Michiels
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 10
Beveiliging & Vervoer Rony Dresselaers
[email protected] Invoer & Vervoer Erik Cottens
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 85
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 66
Beveiliging - Richting & Strategie Mireille Claeys
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 48
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 43
Beveiliging - Vergunningen & Controle Ludo Carnas
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 41
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 52
Gezondheid & Leefmilieu Peter Schellinck
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 51
Bescherming van de Gezondheid, Dosimetrie & Medische Fysica An Fremout
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 70
Toezicht op het Grondgebied & Natuurlijke Straling Michel Sonck
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 51
Support
Financiën - Algemene Diensten Wim Oyen
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 11
ICT Marc Van Belle
[email protected] tel.: +32 (0)2 289 21 11
HRM Jean-Maurice Boone
[email protected] [email protected] tel.: +32 (0)2 289 20 78
Sluiten? Ja / Neen
