Inhoud • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Management Geestelijke verzoring Cliëntenraad Kerstmis Sinterklaas Buro DOEN Puzzel Jubileumconcert Concerten Open Hof Ik geef de pen door December De viool Wens Restaurant voor één dag Puzzel Berichten van een reiziger Denkwerk Ter nagedachtenis Kerkdiensten Besparen op uw zorgverzekering Oplossingen van de puzzels Colofoon
Geachte bewoners, Voor u ligt het laatste bewonersblad van 2012. Ik heb het genoegen voor de eerste keer een inleiding te mogen schrijven voor dit blad.
Ik kan in deze rubriek natuurlijk schrijven over alle ontwikkelingen in de zorg. In deze tijd kun je geen krant of tijdschrift open slaan of de TV aanzetten, zonder een deskundige aan het woord te zien. Deze deskundige geeft zijn mening over allerlei zaken die niet goed zijn in de zorg, of wat er te verbeteren valt. Als klap op de vuurpijl wordt altijd weer gesproken over de oplopende kosten in de zorg. Over het algemeen wordt een triest beeld geschetst van de zorg. Slechte zorg en hoge kosten!
Wat mij opvalt is, dat er tussen al die deskundigen maar weinig gebruikers van de zorg aan het woord zijn. Ook de medewerkers, die weten wat er speelt en kunnen vertellen over de situatie, ontbreken veelal. Ik denk dat, als je naar de verhalen van de echte deskundigen gaat luisteren, er ook een ander geluid naar voren komt. Een heel wat positiever geluid. Tijdens de alledaagse contacten tussen bewoners en verzorgenden, vinden er ook heel veel mooie en goede ontmoetingen plaats. Wanneer je rondkijkt bij ons in het verpleeghuis zie je ook veel gezelligheid en saamhorigheid. Er zijn mooie activiteiten: neem als voorbeeld de klassieke concerten of de ochtendactiviteit op het Jorisplein op Klein Amersfoort. Tijdens deze momenten genieten een groot aantal bewoners en soms ook nog hun familie van de aangeboden activiteit. Deze menselijke contacten zijn onderbelicht. Dat is ook een kant van zorg en niet uit te drukken in kwaliteitsnormen, laat staan in geld.
Natuurlijk hebben de gebruikers en aanbieders van zorg ook punten die kunnen verbeteren. Dit zijn de punten die er echt toe doen. Verbeteringen die bewoners en medewerkers direct kunnen aanvoelen. In mijn ogen zijn dat de onderwerpen die aan bod zouden moeten komen. Het is lastig om dat bij de media of bij de politiek aan de orde te brengen. Laten we het dus maar eerst klein oppakken. Voor mij ligt daar ook de uitdaging voor 2013. Kleine dingen verbeteren die direct de kwaliteit van leven en werken in ons verpleeghuis raken..
2 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Rest mij nog u allen goede feestdagen toe te wensen en een goed 2013 voor u en uw dierbaren.
Vriendelijke groeten, Henne de Kruijk
Advent Vergeet niet je ogen te openen voor het licht, ook al is het duister in je hart. Vergeet niet je hart te openen voor de liefde, ook al is je leven zwaar. Vergeet niet je leven te openen voor de ander, mogelijke bode van licht en liefde.
DE KERSTNAR Max Bolliger
In het Oosten leefde twee duizend jaar geleden een jonge nar. En zoals elke nar verlangde hij ernaar, wijs te worden. Hij hield van de sterren en werd niet moe naar hen te kijken en zich over de oneindigheid van de hemel te verwonderen. Zo gebeurde het, dat in dezelfde nacht, dat Jezus geboren werd, niet alleen de koningen Kaspar, Melchior en Balthazar de nieuwe ster ontdekten, maar ook de nar! ‘De ster is helderder dan alle anderen’ dacht hij ‘Het is een Koningsster, een nieuwe koning is geboren. Ik wil hem mijn diensten aanbieden, want elke koning heeft ook een nar nodig. Ik wil hem gaan zoeken. De ster zal mij de weg wijzen!’ Lang dacht hij erover na, wat hij voor de koning mee zou brengen. Maar behalve zijn narrenkap, zijn klokkenspel en zijn bloem bezat hij niets wat hem lief was. Zo ging hij op weg, de narrenkap op het hoofd, het klokkenspel in de ene en de bloem in de andere hand. In de eerste nacht bracht de ster hem bij een hut. Daar zag hij een kind dat verlamd was. Het huilde, omdat het niet met de andere kinderen kon spelen. ‘Och’, dacht de nar, ‘Ik wil het kind mijn narrenkap geven. Hij heeft de narrenkap meer nodig dan een koning’. Het
3 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
kind zette de narrenkap op het hoofd en het kindje lachte van vreugde. Dat was voor de nar dank genoeg. In de tweede nacht bracht de ster hem bij een paleis. Daar zag hij een kind dat blind was. Het huilde, omdat het niet met de andere kinderen kon spelen. ‘Och’, dacht de nar, ‘Ik wil het kind mijn klokkenspel geven. Het heeft het klokkenspel meer nodig dan een koning’. Het kind liet het klokkenspel klinken en lachte van vreugde. Dat was voor de nar dank genoeg. In de derde nacht bracht de ster hem bij een kasteel. Daar zag hij een kind dat doof was. Het huilde, omdat het niet met de andere kinderen kon spelen. ‘Och, dacht de nar, ‘Ik wil het kind mijn bloem geven. Het heeft de bloem meer nodig dan een koning.’ Het kind keek naar de bloem en lachte van vreugde. Dat was voor de nar dank genoeg. ‘Nu heb ik niets meer, wat ik voor de nieuwe koning kan mee brengen. Het is maar beter, dat ik terug ga’, dacht hij. Maar toen de nar omhoog keek naar de hemel stond de ster stil en scheen nog helderder dan tevoren. Toen vond hij de weg naar een stal midden op het veld. Voor de stal ontmoette hij drie koningen en een groep herders. Ook zij zochten de nieuwe koning. Hij lag daar in een kribbe. Het was een Kindje, arm en naakt. Maria, die een schone doek over het stro wilde leggen, keek hulpzoekend om zich heen. Ze wist niet, waar ze het kindje even neer kon leggen. Jozef voerde de ezel, en alle anderen hadden hun handen vol met geschenken. De drie koningen met goud, wierook en mirre, de herders met wol, met melk en brood. Alleen de nar stond daar met lege handen. Vol vertrouwen legde Maria het Kind in zijn armen. Hij had de Koning gevonden die hij wilde dienen. En hij wist ook dat hij zijn narrenkap, zijn klokkenspel en zijn bloem weggegeven had voor dit Kind dat hem nu met zijn glimlach de wijsheid schonk waar hij naar verlangde.
Hele goede en betekenisvolle feestdagen toegewenst, namens de geestelijke verzorging, Rita Buijs
4 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
HET WERK VAN DE CLIËNTENRAAD Afscheid Beste bewoners, familie, kennissen, vrijwilligers en medewerkers van het verpleeghuis De Lichtenberg,
Dit is mijn laatste bijdrage als secretaris van de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg in de rubriek HET WERK VAN DE CLIËNTENRAAD. Op 31 december a.s. treed ik af als cliëntenraadslid en zal een ander deze bijdrage gaan leveren. Op 29 mei 2001 kwam mijn broer Rob in het verpleeghuis wonen. Van het bestaan van de cliëntenraad had ik nog nooit gehoord. De regering (de Paarse kabinetten van minister-president Wim Kok) meende dat het noodzakelijk was dat de cliënten “een stem” kregen. Zodoende kwam in 1996 de “Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen” (WMCZ) tot stand. Iedere zorginstelling, verpleeghuis en verzorgingshuis, moest een cliëntenraad hebben. In 1997 werd de eerste cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg geïnstalleerd. Bij het kennismakingsgesprek in 2001 werd daarover niets gezegd. Pas in het voorjaar van 2002 ontving ik een oranjekleurig foldertje over de cliëntenraad. Zo werd ik lid van de cliëntenraad namens de afdeling Lindenhof, samen met Ria Vermeer. Het verpleeghuis De Lichtenberg was toen nog een onderdeel van de zorginstelling Keizorg, samen met beide woonzorgcentra De Lichtenberg en Nijenstede. Er was toen ook een bewonersblad, heel toepasselijk “Kiezels” genoemd. Het was een mooi uitgevoerd blad, met een omslag en mooi dik papier. In 2005 kwam Thuiszorg Eemland erbij en de naam werd gewijzigd in Amant. Inmiddels was er begonnen met de bouw van Klein Amersfoort voor de PG-afdeling. Namens de cliëntenraad zat ik in de bouwcommissie, onder meer omdat ik al ervaring had met verbouwingen in mijn werk bij het onderwijs. Er kwam weer een nieuw bewonersblad, “Samenspraak”, nog luxueuzer dan Kiezels dat 1x per kwartaal uitkwam. In 2006 werd ik secretaris van de cliëntenraad. Ik ging me toeleggen op het maken van de verplichte jaarstukken, te beginnen met het Jaarverslag en het Werkplan. In 2007 trad onze voorzitter, Henriëtte Gaillard, af en tegelijkertijd werd er een nieuwe locatiemanager aangesteld: Annelies Dam. Kort daarna begonnen er fusiebesprekingen van Amant met de zorginstelling Laak en Eemhoven. De fusie kwam tot stand in 2008 en kreeg de naam Beweging3.0.
5 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Tijdens de samenwerking met Annelies Dam heeft de cliëntenraad tal van initiatieven genomen of initiatieven van Annelies Dam positief geadviseerd. Dat is de taak van de cliëntenraad: Het beleid volgen, beoordelen en een advies uitbrengen. Als de cliëntenraad het initiatief niets vindt volgt er ook geen advies. Gelukkig werkten we in nauw overleg met elkaar en maakten we samen plannen. Een aantal noem ik hier: • Een nieuw bewonersblad (de eerste keren nog zonder naam en met een geel voorblad; de cliënten konden een naam bedenken en het werd: Lichtenberg Magazine; • Het plan om maandelijks op de laatste zaterdag een klassiek concert te organiseren; • Aan het steunfonds werd gevraagd om een nieuwe vleugel te schenken; de piano in de Open Hof was te slecht voor de concerten; • Ieder jaar wordt er een Algemene Vergadering voor cliënten en familie gehouden; tijdens deze Algemene Vergadering vertelt de cliëntenraad wat het werk van de cliëntenraad inhoudt en wie van de familieleden willen toetreden tot de cliëntenraad. En zo kwam het dat we een aantal nieuwe leden konden werven. • Een heel groots plan van Annelies Dam was de vervanging van het oude meubilair op de afdelingen en in de Open Hof, waar de cliëntenraad direct voor was. Daarmee samenhangend was de opknapbeurt van de huiskamers en de Open Hof: nieuwe, kleurige lampen, een kleurig behang en nieuwe gordijnen. De woonomgeving van de bewoners moest goed en mooi zijn! • En wat te denken van de verbouwingen van de kantoren in het souterrain (onder het Grand Café) tot het nieuwe verblijf van het Dagcentrum en vervolgens de verlaten ruimtes van het Dagcentrum te verbouwen voor de afdeling Myosotis, waar de bewoners die langdurig bedlegerig zijn in alle rust konden wonen. • Dan ook nog de kersttocht vanuit De Open Hof een wandeling door het hele verpleeghuis langs al de bekende plaatsen en gebeurtenissen van het kerstverhaal: de inschrijving van de namen, de herders, de drie koningen en tot slot de (levende) kerststal op het toneel van De Open Hof. En overal klonk kerstmuziek! Het is teveel om op te noemen en het lijkt allemaal vanzelf te zijn gekomen. Maar dat is niet zo. Het is de vrucht van het overleg van de locatiemanager met de cliëntenraad. De cliëntenraad is, zoals ik het pleeg te noemen: de ogen, de oren, de stem en het hart van de cliënten. Anders gezegd: De cliëntenraad komt op voor de belangen van de cliënten. Daarbij is het goed om te beseffen dat de cliëntenraad meer is dan de som van de afzonderlijke leden. Juist in het overleg met elkaar ontstaat het goede idee. De cliëntenraadsleden verwoorden deze ideeën vervolgens overal waar dat nodig is. Terugkijkend op de ruim 10 jaar cliëntenlidmaatschap kan ik zeggen dat het een mooie, enerverende tijd is geweest; inspirerend en volop voldoening gevend. Ik verlaat de cliëntenraad vol vertrouwen dat het werk van de cliëntenraad de belangen van de cliënten zal blijven behartigen en dat er nog veel nieuwe initiatieven zullen worden genomen, nu
6 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
ook in overleg en samenwerking met Henne de Kruijk. Ik wens de cliënten, de medewerkers en de cliëntenraad alle goeds.
Hans ter Beek
Kerstmis Verlangen naar licht en vrede verlangen naar veiligheid en rust verlangen naar aandacht en tijd verlangen naar warme woorden verlangen naar tekenen die bemoedigen verlangen naar mensen die helen verlangen naar daden van liefde Dat verlangen kan steeds weer gewekt worden, wordt steeds weer geboren. Het lijkt ons aan, Kwetsbaar en krachtig, door de ogen van een Kind naar Gods hart.
Uit: licht dat met ons gaat. M. v.d. Berg
7 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Sinterklaasfeest op Lindenhof. Woensdag 19 december was het weer zover, Sinterklaas bracht een bezoekje aan Lindenhof. In een volle huiskamer werd Sint en zijn Pieten ontvangen door enthousiaste bewoners, familie en een hele boel kinderen. Na het welkomstwoord van Marjan, werd hij verrast door mooi gezongen Sinterklaasliederen. Hij voelde zich zichtbaar op zijn gemak op Lindenhof.
Sint had voor elke bewoner en voor elke kind een presentje. Die werden dankbaar in ontvangst genomen. Daarna bezocht Sinterklaas nog wat mensen die niet in de huiskamer konden komen en ook zij kregen natuurlijk een cadeautje. Na afloop was er nog wat te drinken en gingen de vrijwilligers rond met schalen met lekkere hapjes.
Het was een gezellig feest, iedereen heeft genoten.
Woensdag 19 december is de jaarlijkse Kersttocht door het huis. Ik hoop u daar allemaal te zien.
Hartelijke groet van,
Liesbeth van Apeldoorn (activiteitenbegeleider van Lindenhof) Berichtje van Eikenhof Bij het schrijven van dit stuk is afdeling Eikenhof in quarantaine, maar dat mag de pret niet drukken. 5 december is Sinterklaas langs geweest op de afdeling en heeft samen met de bewoners er een gezellige middag van gemaakt! Ik heb gehoord dat het erg leuk was en dat de Sint de mensen goed heeft verwend dit jaar! Als het goed is heeft iedereen 8 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
een programmaboekje gekregen met alle activiteiten voor in de decembermaand. Iedereen is bij al deze activiteiten van harte welkom om dit bij te wonen. Op 19 december is er een mooie kerstttocht door het huis, wat voorgaande jaren een groot succes bleek te zijn. Ik zou iedereen echt willen aanraden om daar naar toe te komen!! Ik hoop iedereen snel te zien bij een activiteit!
Met vriendelijke groeten, David Derksen
Sinterklaas feest op Berkenhof Dinsdagavond 4 december was het zover, het Sinterklaasfeest voor de bewoners van de Koppel en de Kei van afdeling Berkenhof. In de loop van de middag werd er al druk pannenkoeken gebakken. Een paar familieleden hadden
zich
aangemeld
om
wel
8
liter
pannenkoekbeslag te gaan bakken. En iedereen vond ze heerlijk. Naturel, met spek of met kaas, en
natuurlijk
mochten
de
stroop
en
de
poedersuiker niet ontbreken. Ik kan u vertellen, alles is op gegaan, er was geen een pannenkoek meer over.
Tijdens
het
eten
van
de
pannenkoeken
kwamen er al 2 Zwarte Pieten om ook te helpen met het uitdelen van de pannenkoeken. Daarna gingen ze op zoek naar Sinterklaas, en gelukkig hadden ze hem snel gevonden. Sinterklaas had een mooi gedicht in zijn boek zitten wat hij voorlas en daarna ging hij cadeautjes uitdelen, voor elke bewoner zat er wat in de cadeautjeszak. Onder het genot van heerlijke warme chocolademelk en glühwein en natuurlijk speculaaslekkernijen, kon iedereen genieten van het bezoek van Sinterklaas en zijn Zwarte Pieten. Ook waren er een aantal familieleden die kwamen mee genieten van het feest. Erg gezellig allemaal.
9 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Uiteindelijk ging iedereen moe maar zeer voldaan, naar bed toe deze avond. Ik wil iedereen nog even heel hartelijk bedanken voor zijn of haar bijdrage aan dit geslaagde Sinterklaasfeest voor de bewoners van afdeling Berkenhof.
December programma Buro DOEN!
Zaterdag 8 december Bingo 15:00 – 16:30 uur Open Hof
Maandag 10 december Uitstap kerstshow 13:30 – 17:00 uur Let op: Alleen als u zich heeft opgegeven! 10 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Dinsdag 11 december Uitstap kerstshow 13:30 – 17:00 uur Let op: Alleen als u zich heeft opgegeven!
Dinsdag 11 december Klassieke muziek 14:30 – 16:00 uur Open Hof
Woensdag 12 december Uitstap kerstshow 13:30 – 17:00 uur Let op: Alleen als u zich heeft opgegeven!
Donderdag 13 december Uitstap kerstshow 13:30 – 17:00 uur Let op: Alleen als u zich heeft opgegeven!
Vrijdag 14 december Uitstap kerstshow 13.30 – 17.00 uur Let op: Alleen als u zich heeft opgegeven!
Zaterdag 15 december Optreden fanfareorkest St. Caecilia 15:00 – 16:00 uur Open Hof
Maandag 17 december Kerststukjes bekijken 13:30 – 17:00 uur Grote tafel bij de entree
11 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Dinsdag 18 december Kerststukjes maken 10:00 – 12:00 uur Open Hof
Dinsdag 18 december Kerstviering Klein Amersfoort 14:30 – 16:00 uur Jorisplein Let op: dit is alleen voor bewoners van Klein Amersfoort
Woensdag 19 december Kerstviering somatiek 15:00 – 16:30 uur Open Hof Let op: dit is alleen voor bewoners van afdelingen Berkenhof, Eikenhof, Lindenhof en Myosotis
Vrijdag 21 december Optreden saxofoon kwartet 14:30 – 15:30 uur Jorisplein
Zaterdag 22 december Klassiek concert 15:00 – 16:30 uur Open Hof
Woensdag 26 december Optreden Rudolf Goedhart 15:00 – 16:00 uur Jorisplein
12 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Maandag 31 december Oud en Nieuw somatiek 16:00 – 17:30 uur Open Hof Let op: dit is alleen voor bewoners van afdelingen Berkenhof, Eikenhof, Lindenhof en
Maandag 31 december Oud en Nieuw Klein Amersfoort 16:00 – 19:00 Jorisplein Let op: dit is alleen voor bewoners van Klein Amersfoort
Woensdag 2 januari Nieuwjaars koffie concert 9:45 Jorisplein 10:30 Open hof
Attentie: Mevrouw Rademaker van afdeling Berkenhof is een gouden kettinkje kwijt met een gouden hanger in de vorm van een nier met een diamantje. Insctiptie: Gerda 1998 heeft iemand deze gevonden ??
De ketting is sinds 3 november kwijtgeraakt/verloren. Als iemand deze gouden hanger heeft gevonden, dan graag een reactie naar mevrouw Rademaker!
Mededeling Het Grand café is geopend van 9.00 uur tot 21.00 uur ’s avonds!
13 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
PUZZELEN Voeg in elke rij 1 letter toe. In elke rij moet een woord komen. Bij elke rij staat een omschrijving van het woord. De begin letter is al gegeven.
1
T
2 3 4 5 6 7 8 9
1t 2 voeg een o toe afkorting voor tegenover 3 voeg een r toe die banaan is niet rijp maar… 4 voeg een s toe groot gesteente 5 voeg een e toe zit aan brood 6 voeg een k toe kerkelijke bediende 7 voeg een l toe het Duitse woord voor klooster 8 voeg een k toe 9 wat hoort u luiden in de nacht van 24 op 25 december?
14 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
J
U
B
I
L
E
U
M
C
O
N
C
E
R
T
Stichting Muziek in Huis (SMIH) brengt de concertzaal naar de mensen toe!
Verpleeghuis De Lichtenberg verzorgt in samenwerking met Stichting Muziek In Huis al 5 jaar lang klassieke concerten. Zaterdag 24 november jl. werd het jubileumconcert, het 50e concert van Stichting Muziek In Huis, aangeboden aan de cliënten van verpleeghuis en woonzorgcentrum De Lichtenberg!
Locatiemanager Henne de Kruijk: ‘Stichting Muziek in Huis’ brengt klassieke muziek op hoog nivo, wij zijn enorm blij dat wij dit op het programma hebben voor onze cliënten!’. In haar toespraak bedankte Henne Stichting Steunfonds, die al jaren de kosten van het lidmaatschap op Stichting Muziek in Huis, voor zijn rekening neemt. Ook de prachtige vleugel die in het Verpleeghuis staat is er gekomen door fondsenwerving in samenwerking met het Steunfonds!
Zaal ‘De Open Hof’ was vol met liefhebbers van klassieke muziek. Het duo Rafecas Robles, met Laura Rafecas Sogas op viool en Roderigo Robles de Medina op piano, nam ons mee op een muzikale ontdekkingsreis door Spanje, met sonnetten van onder meer Eduard Toldra. Het was een lust voor het oor en wat zagen ze er ook prachtig uit dit duo! Aan het eind van het concert werden de activiteitenbegeleiders en de vrijwilligers, die al jaren helpen bij dit concert, in de bloemetjes gezet. Ginette Snijders van Stichting Muziek In Huis had voor iedere bewoner een roos meegenomen. Een mooie en warme afsluiting van deze muzikale middag.
15 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
CONCERTEN IN DE OPEN HOF Concerten op 27 oktober en 24 november 2012 De fluit: Ook al vond Mozart dat er geen instrument valser klonk dan een fluit, behalve dan twee fluiten, heeft hij op verzoek twee prachtige fluitconcerten geschreven. En ook nog een concert voor fluit en harp. Dus zo erg vond hij het toch niet. In ieder geval hebben we deze middag ervaren hoe enthousiast onze fluitiste Romana Goumare was over haar mooie instrument en over het prachtige fluitconcert van Mozart, waarvan zij het eerste deel speelde. Romana Goumare werd begeleid op de vleugel door Femke de Graaf. Beide dames sprankelden van plezier en enthousiasme. Dat klonk door in hun musiceren. Femke kondigde het eerste stuk aldus aan: Mozart heeft dit prachtige concert voor fluit en orkest op verzoek van een fluitist geschreven, Romana speelt de fluitpartij en ik neem het hele orkest voor mijn rekening op de piano: Geweldig! Hierna was er het beroemde fascinerende solostuk Syrinx van Claude Debussy. Romana Goumare vertelde er over: Syrinx was een schone nimf uit het oude Griekenland. De bosgod Pan, een mensachtige figuur met bokkenpoten, belaagde haar. Zij vluchtte in het riet en riep de stroomgod om hulp. Daarop veranderde deze haar in rietstengels. Pan greep de rietstengels alsof hij de nimf Syrinx in zijn armen had. Uit liefde, heimwee of eerbied voor de nimf Syrinx, maakte hij van de rietstengels de panfluit, die aldus naar hemzelf genoemd werd. Hij bond een aantal rietstengels van ongelijke lengte aan elkaar en blies lucht over de openingen, waardoor er weke fluittonen te horen waren. Claude Debussy heeft er deze muziek voor geschreven, nog altijd geliefd bij alle fluitspelers. Opvallend was dat er veel franse componisten op het programma stonden: behalve Debussy ook Gabriël Fauré, en Francis Poulenc. Nadat we drie mooie liederen van Franz Schubert gehoord hadden (de fluit speelde de zangstem), hoorden we muziek van deze franse componisten en nog een mooi Cantabile (=zangstuk) van de Roemeense Fransman Enescu (hij verbleef lange tijd in Parijs). De fluit is een echt melodie-instrument en klinkt hoog boven alle andere instrumenten uit. Zal het daardoor komen dat de Franse componisten zo graag voor de fluit componeerden? Om het hoogste woord te willen hebben? Bij het programma was ook een informatiefolder over de musici, waarop zij kleurig gefotografeerd staan. Er volgt korte informatie over hun studie en met wie ze ook nog samen spelen. Romana speelt ook nog in het Darius Ensemble en werkt samen met de pianiste Ani Avramova en dus ook met Femke de Graaf. Ani Avramova hebben wij ook al hier horen spelen. Femke de Graaf vormt vaste kamermuziekduo’s, behalve met de fluitiste van deze dag ook met de violiste Lieke te Winkel en de sopraan Francis van Broekhuizen. Samen zetten zij zich in voor ouderen door naast hun reguliere concerten en activiteiten ook te spelen voor Stichting Muziek In Huis (SMIH), zoals ze deze middag deden.
16 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
HET 50STE CONCERT, EEN JUBILEUM Op 24 november 2012 was het groot feest ter ere van het 50ste klassieke concert in de Open Hof van het verpleeghuis De Lichtenberg. In het vorige Bewonersblad heeft Loes Weijtens dit al aangekondigd en in het kort verteld wat de geschiedenis er van was. Zo moest er zo spoedig mogelijk een nieuwe piano komen, het liefst een vleugel. Annelies Dam heeft een verzoek hiervoor ingediend bij het Steunfonds en het duurde niet lang of er was een prachtige vleugel. Het spreekt dus bijna vanzelf dat het Steunfonds was uitgenodigd en heel hartelijk bedankt werd. De nieuwe locatiemanager Henne de Kruijk was eveneens aanwezig om dit heugelijke feit te gedenken. En namens de Stichting Muziek In Huis was aanwezig Ginette Snijders. Toevallig zat ik naast haar en ze vertelde mij over deze stichting. Ze kwam regelmatig naar de concerten luisteren, en houdt workshops met de ensembles over het optreden in de verpleeg- en verzorgingshuizen. Belangrijk element daarbij is om de muziek die zij gaan spelen toe te lichten, er leuke anekdotes bij te vertellen en vanuit hun eigen enthousiasme te spreken. In het bewonersblad van vorige keer stond al een foto van de beide musici van deze middag. Alsof het was afgesproken kregen we een feestelijk Spaans programma te horen. Geen wonder: Laura Rafecas Sogas werd in 1989 in Barcelona geboren. Zij begon op 7-jarige leeftijd viool te spelen (daar moet je niet te laat mee beginnen!) en trad al op haar 13e jaar op. Na het behalen van de Bachelor in 2007 ging Laura naar Rotterdam, studeren bij de beroemde violist Christiaan Bor. (De Bachelor is de officiële naam voor het behalen van het einddiploma en sinds 1999 in alle Europese landen erkend.) Zij werd begeleid door de pianist Roderigo Robles de Medina, ook al een erg Spaans klinkende naam. Maar hij is geboren in Utrecht in 1964. Hij studeerde eerst bij de Russische pianiste Mila Baslavskaja, die in Nederland ging wonen samen met haar echtgenoot de cellist Dmitri Ferschtman. Later ging hij bij Jan Wijn studeren aan het Sweelinckconservatorium te Amsterdam. Hij zal wel Spaanse ouders hebben, maar omdat hij in Nederland opgroeide spreekt hij voortreffelijk Nederlands. Bovendien heeft hij een rijke concertervaring opgedaan; hij trad op in het Concertgebouw in Amsterdam, De Doelen in Rotterdam, de Glinkazaal in St. Petersburg en de Carnegie Hall in New York! Dat is toch wel heel bijzonder om op deze middag voor de bewoners van ons verpleeghuis op te treden! In de toelichtingen was hij enthousiast over de Spaanse muziek die ze gingen spelen. Bekende namen van Spaanse componisten waren Manuel de Falla en Pablo de Sarasate. Manuel de Falla was oorspronkelijk pianist, Pablo de Sarasate een violist. Toch denken we bij Spaanse muziek allereerst aan gitaarmuziek. En of het nu piano- of vioolmuziek is, dikwijls lijkt het wel of er gitaren meespelen. Zo ook nu. Van Pablo de Sarasate hoorden we de Romanza Andaluza en de Zigeunerwijzen, pakkende muziek met prachtige melodieën, van Manuel de Falla een suite, dat wil zeggen een aantal stukken na elkaar die samen een verhaal vormen of op een andere manier verwant zijn. Het ene stuk droevig, het andere vrolijk, dan weer snel of huppelend, dan weer bedachtzaam. Een heel andere componist is Eduard Toldrà. Hij schreef 6 Sonnets for violin and piano (engelse titel dus): Ave Maria – De vier winden - De fontein – De morgendauw als een diamant – Een vraag aan de mooie maand mei – De oude mannetjes en de jonge meisjes. Eduard Toldrà is een Catalaan, dat wil zeggen afkomstig uit de streek rond Barcelona. Juist deze week is er een verkiezing geweest of Catalonië een zelfstandig land kon worden. Een feit is dat het Catalaans een andere taal is dan het Spaans, zoals in Nederland het Fries ook duidelijk anders is dan het Hollands of het Brabants. Maar ook in de muziek is er verschil. 17 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Na afloop van het concert werden Loes Weijtens en Nicole hartelijk bedankt voor het trouw organiseren van deze concerten. Ook de vrijwilligers, die de bewoners halen en brengen, de consumpties rond brengen en de lege kopjes en schoteltjes weer ophalen werden bedankt en kregen van Ginette Snijders ieder een roos. Ook voor cliënten was er een roos. Het was echt een feest. Hans ter Beek
Ik geef de pen door aan …………………..Sjoukje Perk-Boersma Mijn naam is Sjoukje Perk-Boersma, ik ben 46 jaar en getrouwd met Arie. Wij hebben drie dochters, Lea, Hannah en Sarah, in de leeftijd van 16, 15 en 9 jaar.
Mijn man is musicus, en mijn dochters zijn fanatieke paardrijders. Iedere
zaterdag
worden de dames naar de manege gebracht. Daar zijn ze dan de hele dag, hebben rijles en helpen een handje mee de stallen schoon te maken.
Oorspronkelijk kom ik uit Friesland, vanwege studie en werk ben ik in 1992 naar het midden van het land verhuisd. Ik ga nog regelmatig naar Friesland om mijn ouders en een zeer goede vriendin te bezoeken.
Naast lezen ben ik graag creatief actief. Toen de kinderen klein waren, heb ik voor hen lappenpoppen gemaakt. Wollen seizoenspoppen heb ik in die tijd ook veel gemaakt. Deze poppen gebruikte ik om mooie seizoenstafels te maken. Ik haalde daarvoor ook materiaal uit de natuur, om het tot een mooi geheel te maken.
Regelmatig trek ik mijn wandelschoenen aan. Tijdens de vakanties maak ik samen met mijn gezin vaak mooie wandelingen. Vorig jaar waren we in Noorwegen, waar we een pittige wandeling naar de Gaustatoppen hebben gemaakt.
18 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Een heerlijke boswandeling geeft mij veel energie. Eens in de maand doe ik mee aan de clinic Nordic Walking van Beweging 3.0.
Als huisdieren zijn er in huize Perk op dit moment twee dwergkonijnen. Een dwerghamster had Sarah zo’n twee jaar. De hond, die “Beertje” heette hebben we bijna 15 jaar gehad. Beertje was een kruising tussen een stabij en een beagle. Wat een eigenwijs, maar vooral lief dier was dat.
Sinds december 2010 werk ik als maatschappelijk werker in verpleeghuis De Lichtenberg. Daarvoor werkte ik
zo’n 3 jaar bij
Kwintes, een instelling voor geestelijke
gezondheidszorg, beschermde woonvormen en ambulante hulpverlening voor zelfstandig wonende cliënten. Toen ik bij Kwintes werkte, heb ik de deeltijdopleiding voor maatschappelijk werk gedaan, een hele mooie, maar ook intensieve tijd. Van oorsprong ben ik psychiatrisch verpleegkundige, de opleiding hiervoor volgde ik bij het p.c. Zon en Schild. Daar werkte ik lange tijd met ouderen, zowel in de kliniek als ambulant. Op deze wijze kwam ik al in contact met het verpleeghuis De Lichtenberg. Fijn, dat ik hier nu als maatschappelijk werker ben! Het bijzondere van dit werk vind ik dat ik mag delen in de levensverhalen van de bewoners van het verpleeghuis. Wat gebeurt er veel in het leven van ieder mens. Ik doe altijd mijn uiterste best om te helpen daar waar ik vanuit mijn rol als maatschappelijk werker kan. Dit is heel divers. Naast het ondersteunen van de bewoner, ben ik er ook voor de mantelzorgers. Vragen en gesprekken over verlies van gezondheid, zorgen binnen de familie, af en toe een hulpvraag over financiële zaken of het samen kijken naar mogelijkheden om er even tussenuit te gaan. Samen met ds R. Buijs en haar stagiaire spreek ik met een aantal bewoners van Lindenhof in een gesprekskring. Mooie verhalen uit hun leven worden verteld. Het is goed deze verhalen te kennen, en daarmee niet de ziekte, maar de gehele mens te mogen zien. Binnenkort hoop ik weer een begeleidingsgroep te starten met psycholoog J. Winkel, voor familieleden/naasten van bewoners van Klein Amersfoort, die dit jaar zijn gekomen. Met enkele leden van de cliëntenraad heb ik gewerkt aan een vorm om de “inhuizing” van mensen die op Lindenhof of Berkenhof komen, beter te laten verlopen. Op verzoek van 19 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
de cliëntenraad hebben we er aan gewerkt dit vooral een warm welkom te laten zijn. De reacties hierop zijn positief, compliment aan de cliëntenraad, voor het nemen van het initiatief hiervoor!! Waar ik voor ga in mijn werk, is er naar streven dat bewoners het goed hebben, en dat ik een bijdrage mag leveren aan hun welbevinden.
Wij stoppen met de rubriek ‘Ik geef de pen door’, in februari wordt een bewoner van het verpleeghuis voorgesteld in het bewonersblad.
-- DECEMBER -December maand van warmte en van kou, de maand met dingen waar ik zo van hou. De sint hij is er maar een paar weken per jaar. maar heeft het dan gelijk ook heel zwaar, Voor de kleintjes klimt hij op het dak. en zwarte piet draagt daar bij de pakjes zak. Geen kindje zal hij overslaan, ze hebben allemaal hun best gedaan. En zo rollen we door naar de warme dagen, waarbij die kleintjes nu komen met vele vragen. Wat heeft moeder Maria gedaan? en waar komt dat kindje plots vandaan. Het verhaal van Kerst kwam al vele malen voorbij, zie haar daar staan met Joseph aan haar zij. In de stal daar straalt het licht, het is een intiem en mooi gezicht. Je voelt de warmte, het daalt op ons neer, ik zie de blijde gezichten keer op keer. Ú zult ook dit jaar het licht omarmen, zodat het u hart opnieuw zal verwarmen.
IK WENS U ALLEN FIJNE FEESTDAGEN groeten MEM
20 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Een prachtig foto-portret van of voor de hele familie De fotograaf komt op woensdag 16 januari van 16.00 – 21.00 uur in het verpleeghuis De Lichtenberg! U kunt zich opgeven bij de receptie. portret € 25,familiefoto vanaf € 49,Een prachtig portret, een mooie herinnering...
DE VIOOL: ZINGEND HOUT (2) In het jaar 1594 stierven twee van de grootste componisten van de middeleeuwen: Giovanni da Palestrina en Orlando di Lasso. Twee beroemde namen, die we vaak alleen als straatnaam kennen. Hun tijdperk eindigde bij hun dood. Hun tijdperk was: meerstemmige vocale kerk- en wereldse muziek, slechts bij uitzondering begeleid door enkele instrumenten. Palestrina was een Italiaan, Lasso was een Henegouwer, een Nederlander, omdat de Nederlanden destijds alle lage landen omvatte. Twee verschillende muziekstijlen als de linker en de rechterhand, verschillend maar toch bij elkaar behorend. Orlando di Lasso was de Italiaanse vertaling van zijn Henegouwse naam: Roeland van de Laet, geboren in het Belgische Bergen, dat nu officieel Mons heet.
Palestrina kwam in dienst van de Paus. Zijn muziek werd als voorbeeld gesteld van hoe de muziek in de kerkdienst moest klinken: sober en ingetogen, volstrekt niet werelds, alsof men al in de hemel naar de engelenzang luistert. De jonge Roeland van de Laet ging al spoedig naar Italië om zich daar verder te bekwamen in de Rooms-katholieke kerkmuziek, eerst in Napels, later in Rome.
21 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Hier kreeg hij zijn Italiaanse naam Orlando di Lasso, maar ook een latijnse naam Orlandus Lassus. Toch keerde hij terug naar de Nederlanden, naar Antwerpen. Hij was zo beroemd dat Keizer Karel V hem als hofcomponist wilde hebben in Spanje. Het was de tijd van de godsdienstoorlogen en de mooiste muziek hoorde bij het ware geloof. Maar ook hertog Albrecht V van het hertogdom München wilde hem graag aan zijn hof hebben. Daar bleef hij tot aan zijn dood. In het sterfjaar van Palestrina en Lasso werd het zangspel Dafne opgevoerd. Geen meerstemmigheid meer, maar zang, begeleid door een aanvankelijk klein orkest. Dit was de nieuwe muziek. De Italiaanse naam voor zangspel is cantate. Maar het was nog slechts een zangspel. In 1607 verscheen het eerste muziekdrama, een dramatisch gezongen toneelstuk, begeleid door een vrij groot orkest. Het was Orfeo, een van de meest dramatische liefdesverhalen die er bestaan. Het is een oude Griekse sage: Orpheus, de zanger, verliest zijn geliefde Euridice, maar omdat hij zo prachtig droevig klagend zijn verdriet bezong, mocht hij haar uit het dodenrijk halen. Op de terugweg naar de aarde mocht hij niet omkijken, want dan zou hij zijn geliefde voor eeuwig verliezen. Hij keek natuurlijk toch om, om er zeker van te zijn dat Euridice hem nog volgde… De droefenis was nog groter.
En zo kwam er grote behoeft aan instrumentale muziek, die de ‘zang in de cantates en opera’s moest begeleiden. Hier lag een belangrijke taak voor de viool. De toon van de viool was te zacht om goed hoorbaar te zijn als er ook bij gezongen werd. De oplossing was een aantal violen samen laten spelen in groepen: bijvoorbeeld vier 1e violen, vier 2e violen, twee altviolen, een cello en een contrabas. Veel hing af van wat er nodig was, maar ook wat er beschikbaar was. Zo ontwikkelde zich de instrumentenbouw en speciaal die van de viool is heel belangrijk geweest. Omstreeks 1550 bouwde de Beierse instrumentmaker Gaspard Tieffenbrucker de eerste “echte” viool, die de bestaande fidels en viola’s verdrong. Een toevallige samenloop: want Orlando di Lasso kwam in 1556 in de Beierse hoofdstad München werken. In het land van Palestrina en Monteverdi ontstond een ware vioolindustrie, waar de meest beroemde violen vandaan komen. Andrea Amati was een rijke koopman uit Cremona, een stad gelegen aan de rivier de Po, niet al te ver van Milaan. Hij leefde van 1535-1611.Hij belegde zijn geld in materiaal voor zijn instrumenten: de fijnste en kleurrijkste lak en ahornhout uit de bossen van Dalmatië, het huidige Kroatië. Ook grenenhout, afkomstig van de pijnboom (grove 22 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
den) was belangrijk: daarvan werd het bovenblad gemaakt. En het harde en zwarte ebbenhout, zo zwart als het haar van Sneeuwwitje, was nodig; dat moest uit Afrika komen. Dat alles werd aangevoerd per schip naar de haven van Venetië en vandaar over land of over de rivier de Po naar Cremona. Twee zoons van Andrea Amati, Antonio en Girolamo, die bekend staan als de gebroeders Amati, zetten het werk van hun vader voort. De zoon van Girolamo, Nicola Amati is de beroemdste Amati. Beroemd, omdat zijn violen beroemd waren. De violen werden ook genoemd naar de bouwer. Tegenwoordig kosten ze een fortuin, en alleen de grootste violisten mogen er op spelen, zonder ze in eigendom te hebben. Nicola Amati leefde van 1596 – 1684 en bereikte dus de respectabele leeftijd van 88 jaar. Hij leidde bovendien jonge vioolbouwers op, die later ook bekende vioolbouwers werden: Andrea Guarneri (1626-1698) en de aller-beroemdste vioolbouwer ooit: Antonio Stradivari (1644-1737), ook bekend onder zijn latijnse naam Antonius Stradivarius. Kreeg men een latijnse naam, dan was dat een teken dat men heel beroemd was. De stradivarius is de kostbaarste viool onder de violen. Het is dan ook geen wonder dat de vioolmuziek een grote toekomst tegemoet ging. Tal van beroemde componisten schreven muziek voor de viool en voor vioolensembles met altviolen, celli en contrabas, vaak afkomstig van dezelfde vioolbouwer. De beroemdste componist voor de viool was Antonio Vivaldi, die leefde van
1675 –
1741. Zijn muziek ging over heel Europa en had een directe invloed op Johann Sebastian Bach. Hans ter Beek
Wens Zien en horen een open blik een oor dat hoort een hart dar ruimte biedt ontvankelijk voor de verrassing van het ogenblik een oogwenk het stille geluid, onverwacht een teken van nieuw leven. Moge me dat gegeven worden Iedere dag dat ik leef 23 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
RESTAURANT
VOOR ÉÉN DAG !
Elke donderdag wordt de serre van Lindenhof omgetoverd tot……………. Restaurant Lindenhof! Jan Punt en ik zorgen er dan voor dat zo’n dertien bewoners kunnen genieten van een zelfgemaakte verse maaltijd. Ik doe dit nu vanaf het voorjaar 2009 en deze activiteit is bedoeld om de bewoners actiever te betrekken bij hun maaltijd, maar ook om de onderlinge contacten te verbeteren. Zo helpen de laatste weken mevrouw Schelhaas en mevrouw Jacobzs graag mee als er bijvoorbeeld groentes gesneden moeten worden.
De tafel wordt sfeervol gedekt: bloemetje, servet, kaarsje, etc. Rond kwart over twaalf komen de eerste bewoners binnen. Uiteraard beginnen we met een aperitief (sapje). Jan vertelt de bewoners vervolgens als een echte ober wat er die dag op het menu staat. Dat kan variëren van spaghetti tot Indisch en populair blijft de zelfgemaakte patat frites. Ook een nagerecht ontbreekt niet: ijs met verse vruchten of een heuse dame blanche. Diverse bewoners vertellen naar de donderdag uit te kijken. Mevrouw Palsenbarg en mevrouw Hornsveld, zitten op donderdag ook aan tafel met hun medebewoners. Ik ben van mening dat we voor een belangrijk deel bereiken wat we voor ogen hadden. De bewoners hebben contact met elkaar en worden gestimuleerd. Maar bovenal: het is altijd gezellig, er wordt veel lol gemaakt en gelachen en daar doen we het natuurlijk ook voor. Wat nog ontbreekt: ……. een Michelin ster!
Gaby Houtveen-Blaauw
24 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
In de juiste volgorde De tekst van de liedjes staan in een verkeerde volgorde, zet ze in de goede volgorde. Door een nummer ervoor te zetten. Bijvoorbeeld: 3
Roosje had zo’n keurig kleedje aan,
2
roosje op de heide
1
Knaapje zag een roosje staan,
6
Roosje, roosje roosje rood
5
Roosje op de heide
7
Roosje op de heide
4
snel is hij erheen gegaan
1 David’s zoon lang verwacht Stille nacht, Heilige nacht, Hij, der schepselen heer Die miljoene eens zaligen zal, Hij, der schepselen heer Wordt geboren in Bethlehem stal 2 Die ons heil der wereld bracht, antwoord op ons hopen Midden in de winternacht, ging de hemel open Laat de citers slaan, blaast de fluiten aan Elke vogel zingt zijn lied, herder waarom zingt gij niet Christus is geboren Laat de bel, laat de trom, laat de beltrom horen. 3 er is een kindeke geboren op aard ’t kwam op de aarde en ’t droeg al zijn kruis ’t lag in een kribbe, bedekt met wat hooi ’t kwam op de aarde voor ons allemaal ’t kwam op de aarde en ’t had er geen huis er is een kindeke geboren op aard ’t kwam op de aarde en ’t had er geen huis ’t kwam op de aarde voor ons allemaal ’t kwam op de aarde en ’t droeg al zijn kruis 25 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
er is een kindeke geboren in ’t strooi ’t lag in een kribbe, bedekt met wat hooi er is een kindeke geboren in ’t strooi 4 Komt, laten wij aanbidden jubelend van vreugde Ziet u de vorst der eng’len hier geboren komt nu, o komt nu naar Bethlehem! Komt, laten wij aanbidden die Koning Komt, laten wij aanbidden komt allen tezamen, 5 de herder naar Bethlehem gingen de herdertjes lagen bij nachte daar hoorden zij engelen zingen zij hadden hun schaapjes geteld hun liederen vloeiend en klaar zij hielden vol trouwe de wachte verkondend de blijde maar zij lagen bij nacht in het veld
OPMERKELIJK Op onze afdeling wordt 's avonds de brood maaltijd genuttigd. Mevrouw X (dementerend) zit op haar vaste plaats op de hoek van de tafel. Ze tuurt naar haar stapel brood. Het zijn 4 sneetjes donker bruin, 2 kopjes thee en uiteraard 2 bekers karnemelk. Ze pakt een schoteltje en legt daar 2 bruine boterhammen op, kijkt om zich heen en zet het keurig op de grond onder tafel. Als ze klaar is met eten van de andere boterhammen roept ze de zuster. "Zuster."zegt ze," ik heb mijn brood laten vallen." "Geeft niet mevrouw X. Ik gooi het weg" "Ik hoef dit niet meer hoor" "Nee, dat snap ik wel hoor, gaat u maar hoor, u bent klaar". U mag het zeggen: dement? Of slimmer dan wij allemaal denken?
Groeten van MEM 26 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
BERICHTEN VAN EEN REIZIGER (16) De kinderkruistocht Als wij vanuit Nederland naar Libanon of Israel willen reizen, nemen we het vliegtuig, de boot, de auto of de trein. Het is een onvoorstelbaar verre reis, waar een vliegtuig ongeveer 3 uur over doet. Met de auto duurt het een aantal dagen, laten we zeggen een week. En te voet? Of op de fiets? Vele weken; en dan moet je wel erg avontuurlijk zijn aangelegd. In het verleden had men alleen de beschikking over een paard of men ging te voet. Per schip was ook gebruikelijk. Een reis naar Beiroet, de hoofdstad van Libanon heeft als voordeel dat Beiroet een havenstad is, evenals Byblos dat was, waarover ik mijn vorige reisbericht heb geschreven. Sinds eeuwen bezochten pelgrims Jeruzalem en Bethlehem, de heilige plaatsen van het Christendom. In al die eeuwen veranderde de politieke situatie in Palestina voortdurend. Op het laatst, ongeveer vanaf het jaar 1000, werd de situatie penibel. De paus in Rome ontving veel klachten van de pelgrims over de onveiligheid in het Heilige Land en ook op de weg er naar toe. Het was een reden een bevrijdings-krijgstocht te organiseren. De ridders en koningen in de Europese landen moesten niet langer meer tegen elkaar strijden, maar gezamenlijk tegen de vijanden van het Christendom. Zo ontstond er een strijd, bekend als de kruistochten, die officieel duurden van 1096 tot 1291. Zeven grote kruistochten werden er gehouden, waaraan veel koningen en zelfs keizers deelnamen, verder allerlei edelen, ridders en voetvolk. Ook vrouwen gingen in grote getalen mee op deze tochten. Het was eigenlijk voor het eerst dat West-Europa: Frankrijk, Duitsland, Engeland en de Nederlanden kennis maakten met het verre oosten, waarover men tot dusver alleen maar had horen vertellen. Behalve dat er gestreden werd – er waren hevige gevechten en zware belegeringen van steden – ontdekten de uit onze streken afkomstige lieden een andere wereld. De oogst van de eerste kruistocht was de verovering van Jeruzalem en de stichting van het koninkrijk Jeruzalem. De eerste koning was Boudewijn I, die koning was van 1100-1118. Bovendien werden er geestelijke ridderorden gesticht: de beroemde Tempelieren: zij waren de eerste bankiers en hotelhouders voor de pelgrims op hun eenzame tochten; en de Johannieten: zij waren de hospitaalridders, die de pelgrims verzorgden, zowel geestelijk als lichamelijk. Hiermee was de strijd nog niet beëindigd, want veel macht bezaten ze niet en de tijden veranderden. Langzaam maar zeker ontwaakte ook onder het volk het verlangen
27 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
de tocht naar Jeruzalem te maken, in de hoop op verlossing uit hun armoedig bestaan en naar een beter leven. In het jaar 1212 was er in Vendôme, niet ver van Orleans, een herdersjongen, die optrad als een nieuwe Mozes en beloofde droogvoets door de zeeën te trekken. Omdat Jezus had gezegd: “Laat de kinderen tot mij komen”, sloten tienduizende kinderen zich bij hem aan. Ze trokken door dorpen en steden, oude kruisvaarders liederen zingend en roepend: “God wil het!” Op de vraag waar zij heen gingen, werd geantwoord: “Naar God! Aan de overkant van de zee gaan we op zoek naar het Heilige Kruis!” Tenslotte kwamen er wel 30.000 kinderen aan in Marseille. Er waren schippers die hen aan boord namen en naar het Heilige Land wilden brengen. Helaas strandden er twee schepen al bij Sardinië, de overige vijf kwamen aan in Egypte. Daar werden de kinderen als slaaf verkocht. De beide slavenhandelaren werden 17 jaar later door keizer Frederik II opgehangen. In dezelfde tijd ontstond er op ongeveer gelijke wijze een Kinderkruistocht in Duitsland. Hieraan deden ongeveer 20.000 kinderen mee. Zij liepen eveneens zingend, nu in het Duits of in het Latijn, door dorpen en steden, trokken over de Alpen en kwamen in Brindisi in Zuid-Italië. Velen waren echter onderweg al bezweken en de bisschop van Brindisi was zo verstandig de kinderen niet te laten inschepen. Over deze Kinderkruistochten is een prachtig boek geschreven, voor jong en oud: Kruistocht in spijkerbroek door Thea Beckman. Het boek is ook verfilmd en op DVD verkrijgbaar. Het geeft op een spannende manier weer hoe het geweest moet zijn, met aandacht voor enkele hoofdfiguren, die we de leiders van de tocht kunnen noemen. En op wonderbaarlijke wijze verschijnt er ineens een hedendaagse jongen gekleed in spijkerbroek midden in de tocht, die hij verder meeloopt. De dichter Martinus Nijhoff heeft het volgende gedicht hierover geschreven.
DE KINDERKRUISTOCHT Zij hadden een stem in het licht vernomen: “laat de kinderen tot mij komen.” Daar gingen ze, zingende, hand in hand, Ernstig op weg naar het Heilige Land, Dwalende zonder gids, zonder held, Als een zwerm witte bijen over het veld. In de armen van een der kinderen lag Een wolke-wit lam en een kruis met een vlag. De menschen gaven hun warme pap En brood en vruchten en melk in een nap, 28 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
En kusten hen, weenend om het woord Dat de kinderen lachend hadden gehoord. Want iedereen blijven Gods woorden vreemd, Behalve hem die ze van God zelf verneemt.Zij zijn bij de haven op schepen gegaan En sliepen op ’t dek tegen elkander aan. De grootste der sterren schoof met hen mee En wees den stuurman den weg over zee. Soms schreide er één in zijn droom en riep Over het water totdat hij weer sliep. Met een dunne hand vóór haar gezicht Dempte de maan de helft van haar licht. Zij voeren voorbij den horizon Waar de dag in een hoek van den hemel begon. Toen stonden ze zingend vor-op het schip En zagen in zee een wit huis op een klip. Wie alles verlaat vindt in vaders huis Dat vele woningen heeft, zijn thuis. Het anker rinkelde en viel in zee. - Domine infantium libera me – Het hart van een kind is zoo warm en los, - Pater infantium liberet vos – Zoo buiten de wereld en roekeloos, - Domine infantium libera nos – Dat ze gingen en zelfs geen afscheid namen. - Libera nos a malo. Amen. – † Hans ter Beek
29 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Denkwerkoefening Zoek de woorden. Er staan 2 woorden per horizontale rij tussen de letters
dgftrtrdfdfkkerststalsdsdrdcvrdfsddmariajkjkjkhllhhrrrtrtrfffgh
goudfgfgfddgrttrtrkhhkmhkhkklklklkpkppkpkkindekebnbnnm
bvtrtrgfbvdecembernmnmklkllplptrtrfhfhjozefnmmhllhgkgkkl
kerstklokvfhfrtrtdfdtrgfbvbfgrtbvgtrtbvbgftrrtvgvbbvpiekmng
kerststolmnnrdfdfcbvbvgfgvbvbgfbvmirrenmnmjllklklkfgfgfrt
nbnbhghghghghhgghtrtrtrwintermnmnffdfdfdfdbnbnachtmisfg
bnmbnhmbengelenbmbmbmbmbmbmbghjghghherdersmnmn
vfvffbgtwijzenbnbncvdfetrtrgfgfgcvdfdfcvbfgstermnvmvfhfhv
vfkklklppklnbgnbkwierrookbvbfgtdfdvcvcccbetlehemnnkhjkll
dennenboombvbvfhfhkhttlgvlddldldncncnftvlkklpppklkkezelk
30 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
KERKDIENSTEN
Verpleeghuis De Lichtenberg Zondag
16 december
11.00 uur
ds. M. van Amerongen 3e advent
Zondag
23 december
11.00 uur
Mevr. R. Schoon-Smit 4e advent
Dinsdag
25 december
11.00 uur
dhr. L.C. Houweling Kerst
Zondag
30 december
11.00 uur
ds. M. van Amerongen
Zondag
6 januari
11.00 uur
ds. J. Vellekoop
Zondag
13 januari
11.00 uur
dhr. L.C. Houweling
Zondag
20 januari
11.00 uur
ds. M. van Amerongen
Zondag
27 januari
11.00 uur
ds. R. Buijs-Ballast Heilig avondmaal
Zondag
3 februari
11.00 uur
dhr. L.C. Houweling
Zondag
10 februari
11.00 uur
ds. M. van Amerongen
Zondag
17 februari
11.00 uur
ds. J. Vellekoop 1e zondag 40-dagentijd
Zondag
24 februari
11.00 uur
dr. A. van Haarlem 2e zondag 40-dagentijd
Zondag
3 maart
11.00 uur
ds. M. van Amerongen 3e zondag 40-dagentijd
ROOMS-KATHOLIEKE VIERINGEN
Zaterdag
22 december
11.00 uur
mevr. J. van Pampus
Zaterdag
26 januari
11.00 uur
mevr. J. van Pampus
Zaterdag
2 maart
11.00 uur
mevr. J. van Pampus
31 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Besparen op uw zorgverzekering? Besparen op uw zorgverzekering? Dat kan dankzij de samenwerking met SUCSEZ, een transparante en onafhankelijke assurantieadviseur. Wij kunnen u als lid van Beweging 3.0 op maar liefst negen zorgverzekeringen een collectiviteitkorting aanbieden. U bespaart hierdoor ruim 100 euro per persoon, per jaar.
De korting kan oplopen tot wel 9% op de basisverzekering en tot 12% op de aanvullende verzekering. Met het collectief van Beweging 3.0 kunt u korting krijgen bij Agis, Avéro Achmea, De Amersfoortse, Delta Lloyd, OHRA, ONVZ, Menzis, Pro Life en VGZ. Ook kunt u via de vergelijkingswebsite www.leef3.nu/verzekeringen of het gratis spreekuur op locaties van Beweging 3.0 advies op maat krijgen. Gebruikmaken van de collectiviteitskorting is heel eenvoudig. Ook als u nu al verzekerd bent bij één van de deelnemende verzekeraars maar nog geen korting krijgt.
Voor meer informatie over de spreekuren of inschrijven, kunt u bellen met de ledenservice op (033) 469 20 20. Heeft u vragen over uw zorgverzekering of wilt u gebruik maken van de collectiviteit dan belt u met SUCSEZ op (0182) 304 488.
oplossing
PUZZELEN Voeg in elke rij 1 letter toe.
In elke rij moet een woord komen. Bij elke rij staat een omschrijving van het woord. De begin letter is al gegeven.
1
T
2
T
O
3
R
O
T
4
R
O
T
S
5
K
O
R
S
T
6
K
O
S
T
E
R
7
K
L
O
S
T
E
R
8
K
L
O
K
S
T
E
R
9
K
E
R
S
T
K
L
O
32 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
K
In de juiste volgorde
oplossing
De tekst van de liedjes staan in een verkeerde volgorde, zet ze in de goede volgorde. 1 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Stille nacht, Heilige nacht, David’s zoon lang verwacht Die miljoene eens zaligen zal, Wordt geboren in Bethlehem stal Hij, der schepselen heer Hij, der schepselen heer
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Midden in de winternacht, ging de hemel open Die ons heil der wereld bracht, antwoord op ons hopen Elke vogel zingt zijn lied, herder waarom zingt gij niet Laat de citers slaan, blaast de fluiten aan Laat de bel, laat de trom, laat de beltrom horen Christus is geboren
2
3 1. er is een kindeke geboren op aard 2. er is een kindeke geboren op aard 3. ’t kwam op de aarde voor ons allemaal 4. ’t kwam op de aarde voor ons allemaal 5. ’t kwam op de aarde en ’t had er geen huis 6. ’t kwam op de aarde en ’t had er geen huis 7. ’t kwam op de aarde en ’t droeg al zijn kruis 8. ’t kwam op de aarde en ’t droeg al zijn kruis 9. er is een kindeke geboren in ’t strooi 10. er is een kindeke geboren in ’t strooi 11. ’t lag in een kribbe, bedekt met wat hooi 12. ’t lag in een kribbe, bedekt met wat hooi 4 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
komt allen tezamen, jubelend van vreugde komt nu, o komt nu naar Bethlehem! Ziet u de vorst der eng’len hier geboren Komt, laten wij aanbidden Komt, laten wij aanbidden Komt, laten wij aanbidden die Koning
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
de herdertjes lagen bij nachte zij lagen bij nacht in het veld zij hielden vol trouwe de wachte zij hadden hun schaapjes geteld daar hoorden zij engelen zingen hun liedren vloeiend en klaar de herder naar Bethlehem gingen verkondend de blijde maar
5
33 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Denkwerkoefening
OPLOSSING
Zoek de woorden. Er staan 2 woorden per horizontale rij tussen de letters
dgftrtrdfdfkkerststalsdsdrdcvrdfsddmariajkjkjkhllhhrrrtrtrfffgh goudfgfgfddgrttrtrkhhkmhkhkklklklkpkppkpkkindekebnbnnm bvtrtrgfbvdecembernmnmklkllplptrtrfhfhjozefnmmhllhgkgkkl kerstklokvfhfrtrtdfdtrgfbvbfgrtbvgtrtbvbgftrrtvgvbbvpiekmng kerststolmnnrdfdfcbvbvgfgvbvbgfbvmirrenmnmjllklklkfgfgfrt nbnbhghghghghhgghtrtrtrwintermnmnffdfdfdfdbnbnachtmisfg bnmbnhmbengelenbmbmbmbmbmbmbghjghghherdersmnmn vfvffbgtwijzenbnbncvdfetrtrgfgfgcvdfdfcvbfgstermnvmvfhfhv vfkklklppklnbgnbkwierrookbvbfgtdfdvcvcccbetlehemnnkhjkll dennenboombvbvfhfhkhttlgvlddldldncncnftvlkklpppklkkezelk
Redactie
Kopij voor het volgende nummer kan
Henne de Kruijk
tot uiterlijk 5 februari 2013 worden
Ilonka Versteeg-Croes
ingeleverd.
David Derksen
Het volgende nummer verschijnt half
Saskia den Hartog
februari 2013.
Gerda van Schooneveld
Redactieadres:
Uw kopij is van harte welkom.
Verpleeghuis De Lichtenberg
De redactie behoudt het recht ingezonden
t.a.v. Gerda van Schooneveld
kopij te redigeren en/of in te korten.
Utrechtseweg 293 3818 EH Amersfoort
[email protected]
U kunt kopij natuurlijk ook bij de receptie afgeven.
34 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Belangrijke telefoonnummers Beweging 3.0 verpleeghuis De Lichtenberg Utrechtseweg 293 3818 EH Amersfoort
www.beweging3.nl
Familiekanaal Receptie (open van 8.00 uur – 21.30 uur)
(033) 469 61 00
Locatie manager
(033) 469 61 46
Secretariaat verpleeghuis
(033) 469 62 05
Cliëntenraad verpleeghuis De Lichtenberg via secretariaat verpleeghuis
(033) 469 62 05
Afdelingen: Psychogeriatrische afdeling Klein Amersfoort
(033) 469 62 32
Dagcentrum
(033) 469 62 32
Berkenhof
(033) 469 62 19
Eikenhof
(033) 469 62 95
Lindenhof
(033) 469 62 93
Coördinator eenheid behandeling
(033) 469 61 59
Doktersassistente
(033) 469 61 58
Geestelijke verzorgers
(033) 469 61 17 (033) 469 62 16
Maatschappelijk werk
(033) 469 62 82
Cliëntenadministratie
(033) 469 27 55
Coördinator restauratieve dienst
(033) 469 61 35
Coördinator vrijwilligerswerk
(033) 469 62 61
Coördinator Buro DOEN
(033) 469 61 45
Voorzieningen: Grand Café
elke dag geopend van 9.00 uur – 21.00 uur
Winkeltje
elke dag geopend van 9.00 uur – 21.00 uur
Kapsalon Silvester
aanwezig op donderdag en vrijdag van 9.00 uur –16.30 uur (033) 469 61 37
Linnenkamer
op werkdagen open van 13.00 uur – 15.00 uur (033) 469 61 24 35 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6
Tandarts
afspraak maken via uw EVV of woensdags telefonisch vanaf 9.30 uur toestel 156
Opticien
afspraak maken via de doktersassistente
Pedicure
komt eenmaal per 6 weken uw nagels knippen op de afdeling
Klachtenbemidddelaar; Corrie Schout, telefonisch bereikbaar via (033) 469 20 20
36 verpleeghuis DeLichtenberg 2012 nr. 6