10-3-2015
Inhoud Richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming Nienke Foolen (Nederlands Jeugdinstituut) Meike Koopman (Nederlands Jeugdinstituut) Pieter Jelle Moenandar (Hogeschool van Amsterdam)
Richtlijnen jeugdhulp? Daar ben ik bekend mee!
Wat zijn dat precies? Vertel me meer!
Voorstellen Korte quiz! Richtlijnen: achtergronden Uitslag stemming: UHP / CP of MPG Proefinvoering overall: de cijfers We gaan op berenjacht!
Er worden 13 richtlijnen ontwikkeld Ja, dat klopt
Nee het worden er ….
Richtlijnen: versterkend Richtlijnen zijn aanbevelingen Ze helpen om gewenst handelen van werkers in de jeugdhulp te bevorderen en ongewenste variatie in handelen te voorkomen. Ze zijn gebaseerd op de beschikbare kennis over het betreffende onderwerp.
RICHTLIJNEN VOOR DE JEUGDHULP EN JEUGDBESCHERMING
Doelen: versterken professional en de rol van de cliënt in hulpverleningsproces, zodat jeugdigen en ouders de best passende hulp ontvangen.
1
10-3-2015
Project van en voor professionals
Thema’s
Planning 2011 – 2015 • Ontwikkeling van 14 richtlijnen • Invoering van richtlijnen: - Proefinvoering van 14 conceptrichtlijnen - Landelijke invoering - Evaluatie
Drie type kennisbronnen
Richtlijnproducten
• Wetenschappelijke kennis • Praktijkkennis • Cliëntvoorkeuren
Altijd alles online doorzoekbaar: www.richtlijnenjeugdzorg.nl
Inspraak gedurende ontwikkeling en invoering door cliënten, professionals, experts, werkgevers
Ook offline: • De richtlijn zelf (30 à 70 p.) • De onderbouwing (100 à 200 p.) • Info voor ouders (2 à 4 p.) • Werkkaarten (4 à 6 p.)
Richtlijnen verplicht?
Succesvolle invoering
• Niet vrijblijvend
Doelgroep: • 18.000 professionals • 2.000 gedragsdeskundigen Uit jeugdhulp inclusief gesloten jeugdhulp
– – – – –
Geautoriseerd door beroepsverenigingen: ‘veldnorm’ Professionals zijn geregistreerd: tuchtrecht Inspectie Jeugdzorg toetst Financier eist kwaliteit Ouders vragen om de meest effectieve zorg
• Weloverwogen afwijken is onderdeel van autonomie en vakmanschap!
En… na transitie: wie de schoen past…
Succesvolle invoering: 1. Professionals passen de richtlijnen op juiste wijze toe 2. Dit leidt tot daadwerkelijke verbetering van zorg aan cliënten
2
10-3-2015
Eerst: proefinvoeren!
Onderdelen proefinvoering
Proefinvoeringen – 12 afgerond – 2 in volle gang
Deelname door bijvoorbeeld: Spirit, Youké, Almata, OCK Het Spalier, Entréa, Rubicon, MOC Het Kabouterhuis, OK-Adviesteams A’dam, Altra, BJZ Haaglanden Dordrecht, BJZ Gelderland, Jeugdhulp Friesland, Combinatie Jeugdzorg, TriviumLindenhof, Flexus Jeugdplein, De Rading, De Hoenderloo groep, William Schrikkergroep, BJZ Overijssel, Jeugdformaat.
Uitslag van de stemming 5 stemmen voor Uithuisplaatsing en Crisisplaatsing 5 stemmen voor Multiprobleemgezinnen
Kernaanbevelingen richtlijnen Beide richtlijnen: Uithuisplaatsing: • Gezamenlijke • Beoordeling veiligheid besluitvorming elke 6 weken • Beslissingen met • MST ter voorkoming gedragswetenschapper UHP • Conclusies vastleggen • UHP altijd samen met • Eigen netwerk jeugdige ouder interventies • Samenwerken andere • Omgangsregeling instanties • Ondersteuning na • Plaatsing bij voorkeur in terugplaatsing een gezinssituatie
Crisisplaatsing: • Inschatting acute crisis • Inschatting veiligheid • Eerst sociaal netwerk en veroorzaker uit huis bij overweging tot UHP • Family First en Ambulante Spoedhulp voor hulp na crisis
• • • • • • •
Voorbereidingsbijeenkomst Instructiebijeenkomst Werken met de richtlijn Digitale vragenlijsten Groepsinterview (focusgroepbijeenkomst) Interview cliënten Interview manager/bestuurder
Uithuisplaatsing/Crisisplaatsing Proefinvoer periode: oktober 2013 t/m maart 2014 Deelgenomen organisaties: • Bureau Jeugdzorg Haaglanden Zuid-Holland • Bureau Jeugdzorg Gelderland • Jeugdhulp Friesland • Altra (Amsterdam)
Knelpunten Uithuisplaatsing • Beoordeel minimaal elke zes weken – bij inzet van intensieve interventies om een uithuisplaatsing te voorkomen- de veiligheid van de jeugdige • Zet Multisysteem Therapie (MST) in bij jeugdigen van 12 t/m 18 jaar ter voorkoming van uithuisplaatsing • Ondersteuning aan ouders en jeugdige na terugplaatsing
3
10-3-2015
Professionals voelen zich beperkt door beschikbaarheid van mensen, middelen, financiering of mandaat.
Algemene knelpunten
Onduidelijk wiens rol het is om een aanbeveling uit te voeren, soms ligt de verantwoordelijkheid hiervoor bij andere collega’s of organisaties.
Opvattingen van professionals in de praktijk kunnen afwijken van de kennis in de richtlijn waardoor professionals hun praktijksituatie niet herkennen of in de praktijk andere overwegingen hanteren.
Neem kennis van de definitie van MPG en de kenmerken hierbij Verzamel informatie over kind en gezin Beoordeel of er sprake is van ‘goed genoeg’ ouderschap Stel samen een veiligheidsplan op Bouw een werkrelatie op met het gezin Zet erkende interventies in Geef zowel praktische als psychosociale hulp én coördineer deze Stel samen het hulpverleningsplan op Ondersteun het gezin bij het stellen van doelen Evalueer de ingezette hulp
Resultaten digitale vragenlijst • MIDI – 29 determinanten
• • • • •
Proefinvoer periode: april t/m september 2014 Deelgenomen organisaties:
Kernaanbevelingen MPG 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Multiprobleemgezinnen (MPG)
Deelnemers Informatieverwerking Gebruik Is het nieuw? Is het normaal?
• GRIP-team van de gemeente Hengelo • Rubicon (Horn) • Bureau Jeugdzorg Gelderland & William Schrikker Groep (Nijmegen)
Knelpunten • Stel samen een veiligheidsplan op • Geef zowel praktische als psychosociale hulp én coördineer deze • Stel samen het hulpverleningsplan op
Resultaten digitale vragenlijst • 244 deelnemers hebben vragenlijst ingevuld – Verdeeld over 24 organisaties – Exclusief 58 van PG en EGP (andere vragenlijst)
• 185 Jeugdzorgwerkers – 47 op de groep – 90 ambulant – 50 specialistisch (MST, pleegzorgbegeleider etcetera)
• 43 Gedragswetenschappers • 14 Leidinggevenden met cliëntcontact • 2 Leidinggevenden zonder cliëntcontact (uitgesloten van deelname)
4
10-3-2015
Deelnemers per richtlijn
Wel/niet lezen richtlijnproducten
Functie
Richtlijn
Richtlijn KOPP stemming UHP/CP ADHD echtscheiding Middelengebruik MPG Pleegzorg Residentieel
JW 23 12 23 9 24 14 16 31 33
GW 5 4 11 3 4 6 3 4 3
LG 0 0 2 1 0 4 2 5 2
Gebruik richtlijnproducten
totaal 28 16 36 13 28 24 21 40 38
De Richtlijn
Werkkaarten
Cliëntversie
niet gelezen
wel gelezen
niet gelezen
wel gelezen
niet gelezen
KOPP
28,6%
71,4%
35,7%
64,3%
64,3%
wel gelezen 35,7%
stemming
0,0%
100,0%
6,3%
93,8%
62,5%
37,5%
UHP
0,0%
100,0%
0,0%
100,0%
44,4%
CP
0,0%
100,0%
0,0%
100,0%
50,0%
50,0%
ADHD
7,7%
92,3%
0,0%
100,0%
61,5%
38,5%
echtscheiding
0,0%
100,0%
0,0%
100,0%
34,6%
65,4%
Middelengebruik
5,9%
94,1%
0,0%
100,0%
17,6%
82,4%
Multiprobleemgezinnen
0,0%
100,0%
0,0%
100,0%
10,0%
90,0%
Pleegzorg
5,4%
94,6%
2,7%
97,3%
56,8%
43,2%
Residentieel
2,9%
97,1%
2,9%
97,1%
34,3%
65,7%
55,6%
Nieuwe kennis/vaardigheden/behoefte aan training kernelementen
50%
Is het gebruik van de richtlijn ingeburgerd?
5
10-3-2015
Wat komt er kijken bij deze incongruentie en hoe hiermee om te gaan?
Beren op de weg Krijgt cliëntparticipatie wel een goede binnen de jeugdhulp? • plek Cliëntversies worden weinig gelezen en
• •
•
weinig benut in het contact tussen hulpverlener en cliënt. Veel aanbevelingen bevatten nieuwe kennis of vaardigheden en sluiten niet altijd aan bij de huidige werkwijze. Welke status moeten professionals geven aan richtlijnen ten opzichte van Wat betekent dit en wat kan dit betekenen voor vastgestelde procedures & instrumenten de landelijke invoering? binnen de eigen organisatie, afspraken met de gemeente etcetera. Binnen de organisaties die hebben deelgenomen aan de proefinvoering lijkt het gebruik van de richtlijn niet altijd de norm te zijn.
Contact • Volg Richtlijnen op Twitter @RichtlijnJeugd • Bekijk de website www.richtlijnenjeugdhulp.nl • Nienke Foolen
[email protected]
Naast de richtlijnen zijn er zoveel dingen waar je je toe moet verhouden, wat heeft voorrang?
6
