INHOUD. 19 maart nummer 4. Annie en raymond dutry 4-5 OMA LUSJE ERFGOEDDAG

Een Een uitgave uitgave van van de de GrootoudersGrootouders- en en Seniorenactie Seniorenactie van van de de Gezinsbond Gezinsbond 19 maart 2010 - nummer 4 1

INHOUD Annie en raymond dutry 4 - 5

OMA LUSJE

6

ERFGOEDDAG

8

55+ in actie!… is de slogan van de seniorensportcampagne waarmee de Gezinssportfederatie van de Gezinsbond zoveel mogelijk 55-plussers in beweging hoopt te krijgen. GSF daagt ons uit om de vrije tijd op een sportieve en actieve manier in te vullen. Lees pag. 3.

Als de band breekt tussen (groot)ouders en (klein)kinderen De band tussen grootouders en kleinkinderen is vaak heel verrijkend. Maar het is niet al goud wat blinkt… Grootouders kloppen regelmatig aan bij de sociaal-juridische dienst van de Gezinsbond met een vraag over hun recht op contact met hun minderjarige kleinkinderen. Ook al is dat niet altijd het geval, toch is een echtscheiding vaak de oorzaak van verwijdering tussen grootouders en kleinkinderen. ”Onze zoon is gescheiden en heeft zijn kinderen elke maand tien dagen bij zich. Doordat hij op die momenten ten volle van de aanwezigheid van zijn kinderen wil genieten, zien wij onze kleinkinderen nauwelijks. Voor de echtscheiding zagen wij onze kleinkinderen maandelijks. Hebben wij recht op een eigen omgangsregeling?” Grootouders hebben in principe recht op contact met hun kleinkinderen. Dat staat zelfs uitdrukkelijk ingeschreven in het Burgerlijk Wetboek: ”Art. 375bis. De grootouders hebben het recht persoonlijk contact met

het kind te onderhouden. Datzelfde recht kan aan ieder ander persoon worden toegekend, indien hij aantoont dat hij met het kind een bijzondere affectieve band heeft. Bij gebreke van een overeenkomst tussen de partijen, wordt over de uitoefening van dat recht in het belang van het kind op verzoek van de partijen of van de procureur des Konings beslist door de jeugdrechtbank.” Grootouders hoeven geen bijzondere redenen aan te voeren om dit omgangsrecht te bekomen, slechts wanneer het strijdig zou zijn met het belang

van het kleinkind kan het geweigerd worden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij uit de hand gelopen conflicten tussen ouders en kinderen, waarbij te vrezen valt dat de kleinkinderen bij de uitoefening van het grootouderlijk omgangsrecht gebruikt zouden worden of de facto met dit geschil geconfronteerd zouden worden. ”Mogen wij uw hulp inroepen als ongelukkige grootouders? Mijn zoon is gehuwd en heeft twee kinderen van zes en acht jaar. Het gezin heeft zich echter sinds een jaar Lees verder op pag. 2

Werkten mee aan dit nummer: Lieve Declerck, An Declercq, Ronny De Schuyter, Lucienne Pauwels, Kristien Rombouts, Liesbeth Uyttersprot, Paul en Barbara Verstraete Coördinatie: Ronny De Schuyter Eindredactie: Jef Bergmans Lay-out: Tessa De Ceuninck ’Aktief’ is een uitgave van de Grootouders- en Seniorenactie van de Gezinsbond en verschijnt vier keer per jaar als bijlage bij de Bond. Troonstraat 125, 1050 Brussel, tel. 02507.89.45, [email protected]

19 maart 2010

2

Aktief

totaal van ons afgekeerd. Natuurlijk zullen wij wel hier en daar een woordje verkeerd hebben gezegd, maar wie is perfect? Ze willen trouwens ook geen contact meer met onze andere kinderen.” Om het omgangsrecht af te dwingen moeten grootouders zich tot de jeugdrechter wenden, met het risico dat je een al moeilijke relatie nog meer verzuurt. Het is dan ook beter om eerst langs minnelijke weg tot een overeenstemming te komen. Lukt een gewoon gesprek niet meer dan kan je door het inschakelen van een familiale bemiddelaar proberen tot een akkoord te komen. Dit kan bv. via de familiale bemiddelingsdiensten van je lokaal CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk – www.caw.be), een psycholoog of een advocaat. Soms moet er spijtig genoeg toch beroep gedaan worden op de jeugdrechtbank. Het verzoek wordt dan gericht aan de jeugdrechter van het gerechtelijk arrondissement waar de kleinkinderen hun woonplaats hebben. De procedure wordt ingeleid door middel van een verzoekschrift, wat de kosten beperkt houdt. In geval van een echtscheiding is het omgangsrecht van de grootouders afhankelijk van de omgangsregeling die tussen de ouders geldt. Dit betekent dat grootouders slechts hun recht kunnen uitoefenen op het ogenblik dat hun kind de kleinkinderen bij zich heeft. Als het omgangsrecht van deze ouder heel beperkt is – bv. één weekend op twee – of zelfs onbestaande, dan kan de jeugdrechter een eigen omgangsrecht toestaan. 100% garantie dat je dit omgangsrecht ook zal krijgen is er niet. Uiteindelijk zal de rechter de feiten appreciëren en op basis hiervan beslissen en het recht weigeren of toekennen.

Vervolg van pag. 1 De jeugdrechter zal in de eerste plaats oordelen in het belang van het kind. Het omgangsrecht van de grootouders is dus ondergeschikt aan de belangen van het kleinkind. Bovendien wordt een dergelijke omgangsregeling in de regel zeer beperkt toegekend: één of twee momenten per maand. Elke rechter oordeelt hier echter soeverein. Zo zullen grootouders die zich in het verleden op geregelde tijdstippen – bv. elke woensdagnamiddag, in geval van geregelde naschoolse opvang – om de kleinkinderen bekommerden meer kans maken op een uitgebreider omgangsrecht. Grootouders die weinig contact onderhielden of op een grote afstand wonen zien hun omgangsrecht vaak ingeperkt. Ik ben sinds kort een weduwe met een zoontje van 11 jaar. Mijn schoonmoeder werd naarmate mijn man zieker werd toenemend onverdraagzaam naar mij toe. Na het overlijden van mijn man werd dit steeds erger terwijl ik zelf nog volledig in een donkere periode zit. Deze week kreeg ik een vordering tot omgangsrecht in de bus. Nochtans heb ik mijn schoonmoeder nooit de deur gewezen. Ook mijn kind ziet het niet zitten om twee maal per maand naar zijn grootmoeder te gaan. Kinderen kunnen vragen om gehoord te worden door de jeugdrechter. Het hoorrecht is voorzien in het Gerechtelijk Wetboek, en vult aldus artikel 12 van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind in. Dit Verdrag stelt dat iedere minderjarige zijn mening mag uiten in iedere juridische of administratieve procedure die hem aanbelangt. Artikel 931 van het Gerechtelijk Wetboek voorziet dat een minderjarige die over

het vereiste onderscheidingsvermogen beschikt, in elk geding dat hem betreft, op zijn verzoek of op beslissing van de rechter, kan worden gehoord door de rechter of door de persoon die deze aanwijst, zonder dat de partijen bij dat onderhoud aanwezig zijn. Deze regeling, die het hoorrecht genoemd wordt, betreft een facultatieve mogelijkheid voor het horen van de minderjarige: het initiatief hiervoor kan zowel van de minderjarige zelf uitgaan als van de rechter. Indien de rechter beslist om de minderjarige te horen, kan deze echter weigeren. Indien het initiatief uitgaat van de minderjarige, kan de rechter slechts weigeren het kind te horen bij een speciaal gemotiveerde beslissing, uitsluitend gegrond op het feit dat de minderjarige niet over het vereiste onderscheidingsvermogen beschikt. Daarnaast voorziet de Wet betreffende de Jeugdbescherming dat de jeugdrechter verplicht is om elke minderjarige vanaf twaalf jaar op te roepen in burgerlijke geschillen die verband houden met onder andere de uitoefening van het bezoekrecht. In tegenstelling tot artikel 931 van het Gerechtelijk Wetboek betreft het hier een oproepingsplicht, waarop geen uitzondering mogelijk is, en wordt de minimumleeftijd van twaalf jaar als criterium gehanteerd. De jeugdrechter heeft wel steeds de mogelijkheid om een minderjarige onder de leeftijd van twaalf jaar te horen indien hij dit aangewezen acht.

An Declercq – Lieve Declerck

Kleinkind onbereikbaar Grootouders die om wat voor reden ook hun kleinkinderen niet zien, kunnen hieronder sterk lijden. In België bestaat de mogelijkheid om het omgangsrecht af te dwingen via de rechter. Maar is dit wel een goede oplossing? Aan de basis van weinig of geen contact met kleinkinderen liggen vaak relatieproblemen en/of een slechte communicatie tussen grootouders en ouders van de kleinkinderen. Een omgangsrecht afdwingen via de rechter kan een slechte en verzuurde relatie inderdaad nog verder verzieken. Een slechte relatie die al bestond voor een scheiding wordt niet ongedaan gemaakt door naar de rechter te stappen. In het boek ’Kleinkind onbereikbaar’ van Cornelie van Well, vind je verschillende eerlijke en ontroerende verhalen over verbroken relaties tussen grootouders, ouders en kleinkinderen. In Nederland kunnen grootouders geen omgangsrecht afdwingen voor de rechter. Grootouders, ouders, kleinkinderen en hulpverleners schrijven de verhalen vanuit hun eigen standpunt. De verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen passeren de revue. Mensen vertellen hoe ze omgaan met die relatiebreuken. Er komt aan bod hoe mensen toch proberen contact te houden met elkaar of waarom ze net besluiten om afstand te nemen. Een citaat uit het boek: ’Lars mis ik erg, maar ik zou nooit het contact af willen dwingen, want ik denk dat dat contraproductief werkt. Liefde en aandacht kun je niet afdwingen. Afgedwongen aandacht veroorzaakt weerzin en aversie naar mijn idee. Je kunt het verdriet zo hoog en zo zwaar maken als je wilt. Je kunt de hele dag naar foto’s gaan zitten kijken, maar dat doe ik niet. Daar word ik alleen maar erg emotioneel van. In zo’n situatie ben je als grootouder slachtoffer en dat is al erg genoeg. Ik wil me geen slachtoffer voelen, want daar wordt niemand gelukkig van. Dat is wat ik mensen in dezelfde situatie mee wil geven. Het is zo verdrietig als je jezelf als slachtoffer neerzet, want je helpt daar je kleinkinderen niet mee. Het werkt volgens mij veel beter als je je constructief opstelt, dus kaartjes en cadeautjes stuurt en toch af en toe probeert om contact te krijgen, in plaats van je als slachtoffer op te stellen.’

Paul en Barbara Verstraete (illustratie)

Kleinkind onbereikbaar. Verhalen over verbroken relaties tussen grootouders, ouders en kleinkinderen. Cornelie van Well, uitgeverij de Graaff, 2009.

Aktief

19 maart 2010

3

Bewegen: bondgenoot bij gezond ouder worden Ouder worden is puur natuur. En ja… elke dag word je een dagje ouder. Door onze levensstijl kunnen we er echter zelf voor zorgen dat deze veroudering sterk wordt afgeremd. Regelmatig bewegen is van fundamenteel belang voor een gezonde levenswijze en kan de kwaliteit van het leven en zelfs de levensduur verlengen. Regelmatig bewegen is op elke leeftijd aan te raden, maar wint nog aan belang als de jaren vorderen. Voldoende beweging draagt immers bij tot een goede gezondheid, een langere zelfredzaamheid en een hogere levenskwaliteit.

Bewegen, wat brengt het op? Regelmatig bewegen en sporten heeft dus een positieve invloed op het lichaam. Zowel het bewegingsstelsel als het zenuw- en ademhalingsstelsel, het hart en de bloedvaten passen zich aan de belasting van het lichaam aan. De basisvaardigheden (kracht, lenigheid, uithoudingsvermogen, coördinatie, evenwicht en snelheid) worden geoefend en verbeterd. Hierdoor is beweging een goedkoop, eenvoudig en toegankelijk middel om allerlei aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, suikerziekte, overgewicht, rugpijn,… te voorkomen of te bestrijden. Dankzij een goede conditie herstel je vlugger van een ziekte of een verwonding. Verder ben je ook beter te been waardoor valpartijen (met een risico op ernstige breuken) sterk verminderen. Hierdoor kan je je taken langer zelfstandig uitvoeren en blijf je dus langer onafhankelijk van anderen. Aan voldoende en regelmatig bewegen zijn ook heel wat psychische voordelen verbonden. Het verband tussen beweging en psychisch welzijn is we-

tenschappelijk bewezen. Voldoende beweging zorgt enerzijds voor een afname van depressie, angst, spanning, stress en futloosheid. Anderzijds is er een positief effect op het zelfbeeld, zelfrespect en zelfvertrouwen, en ook op het concentratievermogen, de geestelijke helderheid, de emotionele stabiliteit en de slaap.

adem elk excuus om niet (voldoende) te bewegen. * Ik heb geen tijd om te bewegen Dat komt goed uit. Voor bewegen heb je niet veel tijd nodig. Soms kun je er zelfs tijd mee besparen. Met de trap ben je vaak sneller boven dan met de lift. Met de fiets ben je vlugger dan met de auto (file, parkeren, …)

Niet alleen meer en regelmatig bewegen, maar ook samen bewegen is een groot voordeel van sporten in clubverband of in groep. Je behoudt het sociale contact met leeftijdsgenoten, je maakt samen plezier en kan achteraf nog wat nakeuvelen tussen pot en pint… Bewegen kan zo een hulpmiddel zijn tegen vereenzaming en isolement. Men heeft een beter humeur en legt makkelijker (nieuwe) sociale contacten. In een teamsport leer je samenwerken en overleggen.

* Ik ben te moe Hoog tijd om iets aan je conditie te doen. Wie regelmatig beweegt, voelt zich fitter en is minder snel moe. Je hoeft er geen zware inspanningen voor te doen.

’Ja, maar...’: de voornaamste bedenkingen weerlegd Het valt niet te ontkennen dat ieder van ons wel eens een smoes verzint om niet te hoeven sporten of bewegen. We zetten de belangrijkste uitvluchten op een rijtje en weerleggen in één

* Daar ben ik te oud voor Oma’s die dansles volgen en opa’s die heggen snoeien: het zijn geen uitzonderingen. Een beetje bewegen is het ideale medicijn om langer jong en fit te blijven. Er zijn tal van manieren om gezond en leuk te bewegen. * Ik zou niet weten hoe ik moet bewegen Je hoeft geen ingewikkelde trainingsschema’s te volgen. Een simpel ommetje is al genoeg. Een avondwandeling of een tuinkarweitje, een poetsbeurt of een fietstocht.

Wil je toch liever onder begeleiding van een lesgever of trainer aan de slag gaan en samen met leeftijdsgenoten bewegen, dan kan je o.a. terecht in één van de lokale sportclubs aangesloten bij de Gezinssportfederatie. De Gsf telt momenteel een vijftigtal clubs waar in samenwerking met de plaatselijke Gezinsbond op regelmatige basis aan sport gedaan kan worden. Die sportclubs bieden een ruime keuze aan sport- en bewegingsdomeinen die je wekelijks kan beoefenen. Onder andere wandelen, fietsen, gymnastiek, volleybal, badminton, zwemmen en petanque zitten in het aanbod. Voor meer informatie over de sportclubs bij jou in de buurt, kan je contact opnemen met het Gsf-secretariaat ( tel. 02-507.88.90 of [email protected]).

Liesbeth Uyttersprot

Gsf, de sportieve thuis van de Gezinsbond De kinderen het huis uit? Aan het genieten van je pensioen? Weer meer vrije tijd en op zoek naar een actieve en gezonde tijdsbesteding? Dan vind je bij de Gezinssportfederatie vast wel je gading!

Inschrijven kan via [email protected] of via het inschrijvingsformulier uit onze brochure. De brochure kan je aanvragen op het Gsf-secretariaat (tel. 02-507.88.22). Periode: 6 tot en met 11 juni 2010 Prijs leden: 305,5 euro Prijs niet-leden: 330,5 euro

Gsf zet 55+ in actie! In 2009 nam de Gezinssportfederatie het initiatief om haar sportclubs te overtuigen een aanbod op maat van 55-plussers op te starten of verder uit te bouwen. Dit initiatief werd ’55+ in actie!’ gedoopt en heeft tot doel 55plussers aan te zetten tot levenslang bewegen en aan te moedigen om de vrije tijd op een sportieve en actieve manier in te vullen. Naast het wekelijks aanbod in de sportclub, biedt Gsf ook de mogelijkheid aan elke 55-plusser, ongeacht conditie of fysiek niveau, om tijdens de zomermaanden samen met vrienden en familie deel te nemen aan een vijftal Gsf-wandelrally’s of

een actieve vakantie te plannen in binnen- of buitenland.

Gsf-Wandelrally’s

Naar jaarlijkse gewoonte trekken we tijdens de zomermaanden (juli, augustus en september) de wandelschoenen aan voor een heuse wandelzoektocht in één van onze prachtige Vlaamse steden of dorpen. Het sportieve wandelen (ongeveer 5 km) wordt gecombineerd met het oplossen van een aantal verrassende opmerkingsvragen. Wees aandachtig en geef je ogen de kost tijdens de Gsf-wandelrally. Deze achtste editie maken we er iets speciaals van. Niet één, maar vijf ste-

den brengen we een bezoekje. We geven de aftrap in Diest, met ’Diest gezien? Diest gevonden!’. Daarnaast zijn we ook te gast in Koksijde, Houthalen, Tongerlo en Gent.

Fiets- en wandelweek aan zee

Ook dit jaar trekken we richting kust om een week lang samen te fietsen en te wandelen. Van 6 tot 11 juni verblijven we in het Reigersnest, het vakantiehuis van de Gezinsbond in Koksijde. Dagelijks staat er een fiets- of wandeltocht op het programma. Daarnaast komen er ook andere sportieve activiteiten aan bod, zoals petanque, netbal, gymnastiek, nordic walking,… Iedereen komt aan z’n trekken!

Lente-wandelweek in Oostenrijk

De lente-wandelweek in Arzl (Oostenrijk) is een aanrader voor elke 55plusser, die houdt van prachtige natuur en mooie wandeltochten. We vertoeven in het Pitztal, een bijzonder mooie, groene omgeving met prachtige fauna en flora. De dagelijkse wandelingen worden begeleid door een ervaren gids en leiden ons over natuurrijke, prachtige wandelpaden. In samenwerking met de Grootoudersen seniorenactie van gewest Maaseik Periode: 4 tot en met 12 juni 2010 Prijs (enkel voor leden): 625 euro.

19 maart 2010

4

Aktief

De chocolade van oma is de lekkerste Annie en Raymond Dutry hebben zeven kleinkinderen. Drie daarvan wonen zo ver als maar mogelijk is: in Australië. Toch zijn Liam, Noah en Finn heel aanwezig in het leven van hun opa en oma. Net zoals hun jongste zoon Bram die tien jaar geleden verongelukte.

Raymond: ”Onze dochter Lin is twaalf jaar geleden haar grote liefde John gevolgd naar de andere kant van de wereld. Samen hebben ze drie levendige jongetjes Liam (6), Noah (4) en de kleinste Finn is nog geen twee. We houden vooral contact met de telefoon. Om de veertien dagen bellen we met Lin. Je hebt elkaar dan veel te vertellen, en net als je opgelegd hebt, bedenk je natuurlijk iets dat je ook nog had willen zeggen. Het tijdsverschil is wel wat lastig. De jongens liggen vaak in bed als we bellen. En natuurlijk zijn er digitale fotocamera’s. Je fotografeert, plugt in, en bijna onmiddellijk zijn de foto’s aan de andere kant van de wereld. Tussendoor mail ik, en voor mij is dat genoeg.” Annie: ”Met Pasen sturen we paaseieren, en met sinterklaas chocoladefiguurtjes. Dat weten die jongetjes goed hoor, dat er snoep naar hen

onderweg is. ’De chocolade van oma is de lekkerste van de hele wereld’, zeggen ze. En het is waar, Australische chocolade is echt anders, meer poederachtig in je mond. Natuurlijk vinden wij het niet plezant dat ze zo ver weg wonen. Maar het is haar leven. We zeggen wel eens tegen elkaar: ze moet John toch heel graag zien. Voor Lin was het ook een grote stap en het is niet altijd gemakkelijk geweest. In het begin vond ze geen werk, John was vaak op zakenreis. Lin heeft daar opnieuw gestudeerd om haar diploma te valoriseren. Buitenlandse diploma’s worden zelden onmiddellijk erkend. Na de geboorte van Finn is ze bijna twee jaar thuis gebleven, maar vandaag begint ze terug te werken. Haar gezin, haar werk, haar vrienden zijn nu daar.”

Zon, zee, strand

Raymond: ”Mensen zijn meer ontspannen in Australië, files komen veel minder voor. En uiteraard is er het klimaat: de zon schijnt bijna altijd. Lin woont in de Beachstreet in Adelaïde. Ze kan te voet naar een kilometersbreed strand. Op gewone dagen zie je op dat hele strand hooguit vijftig mensen. Toen ze drie jaar geleden in juli hier met vakantie waren, heeft het de hele maand geregend. John zei: ’België is mooi, maar het zou overdekt moeten zijn.’” Annie: ”Liam was toen drie jaar. Hij sprak perfect Nederlands. Lin las Noah en hem elke avond voor in het Nederlands. Maar sinds het derde kindje er is, stopt papa John hen meestal in bed. Hij leest natuurlijk voor in het Engels. Liam is al veel Nederlands kwijt, en Noah en Finn verstaan het niet meer. We begrijpen dat wel, met drie kleine kinderen is het druk. Maar we vinden het toch jammer. Tja, ik zal een cursus Engels moeten volgen hé. Ik heb alleen geen talenknobbel en dat Australische Engels is ook zo snel.” Raymond: ”Lin en John zijn voor de wet getrouwd in Australië, en voor de kerk hier. De dag voor onze kinderen trouwden, hebben wij de ouders van John in Zaventem afgehaald. We hadden elkaar vooraf nooit ontmoet of gesproken, Johns ouders kennen geen Nederlands, en Annie geen Engels. Onderweg van Zaventem naar Oosterzele probeerden onze gasten zich met handen en voeten verstaanbaar te maken voor Annie. Dat lukte, het ijs was meteen gebroken. Het huwelijks-

feest was enorm leuk, en er waren ook veel buitenlandse gasten. De dag nadien zijn we met zijn allen gaan barbecueën bij onze oudste zoon Mik. Het was prachtig weer, iedereen heeft zich zot geamuseerd. Veel gedronken ook wel. Daarna heeft een deel van de schoonfamilie een rondreis gemaakt door Europa. Johns ouders waren zelf Ierse immigranten en vooral zijn moeder had hier nog veel familie die ze jaren niet gezien had. Vier keer zijn we ondertussen in Australië geweest. Vierentwintig uur effectief vliegen, maar vaak ben je dertig uur of meer onderweg. En vroeger vonden we Spanje heel ver. Vorig jaar zijn we vier weken bij Lin en John geweest, en daarna alleen doorgereisd naar het prachtige zuidereiland in Nieuw-Zeeland.” Annie: ”Al ben ik net zo graag veertien dagen langer bij mijn dochter en de kleinkinderen. Toen we de vorige keer landden kwam Liam aangelopen. ’Oma, opa!’ Recht in mijn armen. Ik viel bijna op de grond.” Raymond: ”We waren daar in januari, het is dan zomer. Zalig, al om zeven uur kan je buiten ontbijten. ’s Ochtends fietste ik vaak met Liam naar het openluchtzwembad. Ook Noah wilde graag achterop de fiets. Geweldig vonden ze dat, want meestal worden ze met de wagen rondgevoerd. ’s Ochtends kropen de jongens bij ons in bed, dan ravotten we met hen. Liam was ontroostbaar toen we vertrokken.” Annie: ”Onze oudste zoon Mik heeft altijd een hecht contact gehad met zijn zus. Twee jaar geleden waren hij en zijn gezin van plan om ook naar Australië te trekken. Onze twee grote kleinzonen Jelle en Arne waren al volop Engels aan het leren, ze zagen het helemaal zitten. Vorige zomer zouden ze vertrekken, maar de economische crisis stak daar een stokje voor.

Aktief sico uit elkaar te groeien. We zagen daar dat we niet alleen waren met zo’n enorm verdriet. Ik herinner me een koppel wiens zoontje enkele dagen daarvoor overreden was. Die volkomen radeloosheid zijn we voorbij. ’Wat voor iemand zou Bram geworden zijn’, vraag ik mij nu af.” Annie: ”Het verdriet om Bram en het gemis van Lin lopen voor mij soms wat door elkaar. Als we met Kerstmis samenkomen met de kinderen, missen we Lin en missen we Bram. We zijn geen praters, maar soms halen we herinneringen aan hem op. Ook Sam mist zijn broer erg. Ze scheelden weinig in leeftijd, hadden samen op kot gezeten, twee gevoelige jongens die veel met elkaar deelden. Sam zat midden in de examens toen zijn jongere broer stierf. Voor sommige vakken heeft hij uitstel gekregen, maar anderen moest hij meedoen van de prof. Dat vonden we echt lelijk.”

19 maart 2010

5

Het Harzgebergte Een boeiend verhaal tussen Oost- en WestDuitsland

Mogen graag zien foto’s: Kristof Ghyselinck

Veertien en twaalf zijn die jongens al, druk bezig met scouts en atletiek. Laatst deelde de oudste mee dat hij naar een fuif wilde. Hij hoopte dat mijn aanwezigheid zijn moeder zou vermurwen, denk ik, maar dat lukte niet helemaal.”

Help me dit te dragen

Raymond: ”We hadden vier kinderen. Twee grotere, Mik en Lin, en twee jongere, Sam en Bram. Tien jaar geleden is Bram verongelukt met de auto. Op een van de zwartste wegen van Vlaanderen is hij in de vroege ochtend frontaal op een vrachtwagen gebotst. Vijftien minuten eerder was zijn zus in Australië op het vliegtuig naar België gestapt. Voor het eerst in drie jaar. Bram was net twintig, hij was in die drie jaar van een puber veranderd in een sportieve man. Lin heeft die stevige jonge man nooit gezien. Ze kwam uit de terminal en merkte meteen dat er iets niet klopte: ’Waar is ma?’ Ik had gedacht de verschrikkelijke gebeurtenis voorzichtig te kunnen overbrengen. Maar toen ik voor mijn dochter stond, stokte het in mijn keel. Lin stortte in elkaar. Het was 5 december. Zij zal in die periode nooit meer naar België komen.”

Annie: ”Bram was gestopt met studeren. Hij wilde werken en geld verdienen. Die ochtend had hij de vroege. We hebben hem niet gehoord of gezien. Om half zeven schrok ik wakker. ’Oef, hij is vertrokken’, dacht ik. Maar vijf minuten later stond de politie voor de deur. Ik moest op de zetel gaan liggen. Terwijl ik daar lag, heb ik gebeden: ’God, help me dit te dragen.’ Ik geloof dat dat me geholpen heeft. Maar op één of andere manier kon ik het verlies van Bram die eerste weken beter dragen dan nu.” Raymond: ”Het zijn dagelijkse drama’s. Maar je denkt nooit dat het jouw gezin kan overkomen. Bram is verongelukt vlakbij ons huis, er staat een kruisje. We moeten er elke dag voorbij. Aan de lotgenotenwerking van ouders van verongelukte kinderen, OVK, hebben we samen veel hulp gehad. We zijn daar niet eens vaak geweest, maar dat was oké. De eerste keer benadrukten ze zelfs: ’Als je voelt dat je zelf verder kan moet je je niet blijven komen.’ Zij hebben ons veel geleerd. Dat iedereen anders rouwt bijvoorbeeld en dat je als koppel je best moet doen om dat van elkaar te aanvaarden. Want anders loop je ook nog het ri-

Brief aan Jonge Grootouders: bis!

B

innenkort verschijnt een nieuwe editie van de ’Brief aan Jonge Grootouders’. De Gezinsbond wil (groot)ouders graag grondig informeren. Bovendien klonk van op alle banken applaus voor de eerste uitgave. Een bisnummer kon niet uitblijven. Met dank aan KBC Bank en Verzekeringen en het Vlaams Woningfonds die dit financieel mogelijk gemaakt hebben. Nog even in herinnering brengen hoe kersverse grootouders de Brief in handen krijgen. Eerst een woordje over de ’Brieven aan Jonge Ouders’. Dit is een gratis tijdschrift dat meegroeit met je kind vanaf zijn geboorte tot ie kleuter is. Ouders met een baby van vier maanden ontvangen ook in 2010 een extraatje. Samen met de ’Brieven aan Jonge Ouders: Ik

Annie: ”We komen allebei uit hele grote gezinnen. We hadden vier kinderen. En nu hebben we er nog twee dichtbij en eentje ver weg. Het voelt hier soms zo stil, zeker in de winter. Gelukkig brengen Febe(6) en Sterre (2,5), de dochtertjes van onze zoon Sam vaak leven in de brouwerij. We vangen hen elke week minstens een dag op, en in de vakanties wat meer. Ik kijk verlangend uit naar de dagen dat ze komen. Sterre, de jongste, komt hier dan binnengerend al van ver roepend: ’Dag oma, dag opa!’ Ik denk dat je zonder kleinkinderen toch gemakkelijk geïsoleerd raakt als je geen andere activiteiten hebt.” Raymond: ”Kleinkinderen houden je jong en hun deugnieterij doet me aan onze jeugd denken. Grootouder zijn is leuk en toch anders dan ouder zijn. De kleinkinderen mogen meer dan onze kinderen destijds. Waarschijnlijk omdat je nu zelf tijd hebt. Je relativeert meer.” Annie: ”Als er eentje haar boterham niet willen opeten, zeg ik enkel ’hij ligt daar, als je honger hebt mag je hem verder opeten’. Het leukste aan grootouder zijn, is dat je je kleinkinderen graag kunt zien.”

Kristien Rombouts

word 4 maanden’ bezorgt de postbode twee exemplaren van de ’Brief aan Jonge Grootouders’. Deze bijlage is een geschenkje voor hun eigen ouders. Goed om weten Ken je een gezin met een baby dat de ’Brieven aan Jonge Ouders’ nog niet ontvangt? Dan kan je dat melden bij de Gezinsbond, tel. 02-507.88.88 of via [email protected] (met vermelding van naam, adres + geboortedatum en naam van het kind). De (eenmalige) ’Brief aan Jonge Grootouders’ is ook los verkrijgbaar mits betaling van 1,5 euro (incl. verzendingskosten) op rek. nr. 435-0305221-42 van Gezinsbond Brieven aan Jonge Ouders met vermelding ’Brief aan Jonge Grootouders’.

De Grootouders- en Seniorenactie van de Gezinsbond trekt dit jaar van 20 september tot en met 24 september naar het Harzgebergte. De uitvalsbasis is Wernigerode, een gemoedelijke stad waar het heerlijk wandelen is. Met de Bimmelbahn bereiken we het schitterende Schloss Wernigerode. Op het lijstje ’te ontdekken’ staat verder onder meer de Bodetal-Hexentanzplatz en Rosstrappe, een plaats vol legenden en heksenverhalen. Natuurlijk kunnen we niet omheen Goslar, de keizerstad in het Harzgebergte. Na een stadswandeling met onze ervaren gids halen we de glaasjes boven in de plaatselijke stokerij. Op de slotdag van deze vijfdaagse vertoeven we nog even in Duderstadt waar we een bezoekje brengen aan het grensmuseum. Voor de scherpe prijs van 495 euro (toeslag single 45 euro) krijg je: * vervoer met luxeautocar voorzien van toilet, bar en video * verblijf in driesterrenhotel op basis van halfpension * begeleiding door een ervaren Nederlandstalige gids * onkosten van de chauffeur * alle uitstappen (zonder toegangsgelden) Niet in de prijs begrepen: vrije middagmaaltijden, persoonlijke uitgaven, dranken tijdens de maaltijden, bijstand- en annulatieverzekering vrij af te sluiten bij reservatie. Informatie en reservatie bij Gezinsvakantie-Familiatours, Troonstraat 125, 1050 Brussel tel. 02 - 507.89.89 [email protected] www.gezinsvakantie.be

19 maart 2010

6

Aktief

Oma Lusje en Qian Qian uit Quandong Bijna dag op dag vier jaar geleden werd ’Oma Lusje’ grootouder van een kleinkind uit een ver land.

20 maart 2006 In China hielden wij onze dochter voor het eerst in onze armen KATO QIAN QIAN Geboren op 26 mei 2005 in Yandong Provincie Quandong, China

te ontvangen. Een prachtige zonnige ontmoeting om nooit te vergeten.

Leuke reacties

Lang vooraf: kinderwens Een bijzonder intensief maar vooral spannend én emotioneel traject hebben zoon Jan en schoondochter Cindy en ook wij grootouders, oma Lusje (Lucienne) en opa Guy, afgelegd. Soms lukt kinderen krijgen niet vanzelf. Dat is het geval voor Jan en Cindy. Na meerdere IVF-pogingen met telkens weer de pijn en de ontgoocheling als het fout liep. Als ouders leef je mee, luister je naar hun verhaal… een zoen… een knuffel… Ze moesten samen sterk staan om die periode door te komen. Maar ook voor mij was het niet altijd gemakkelijk: je ziet al drie gezonde kleinkinderen – Lies, Piet en Lot – bij dochter An en schoonzoon Kris terwijl het bij Jan en Cindy maar niet wilde lukken. Het knaagde, met af en toe een slapeloze nacht, je wil je kinderen gelukkig zien. Na enige tijd besloten Jan en Cindy om een kindje te adopteren. Even slikken en een traantje wanneer zij het aankondigden. Maar ik was gelukkig te horen dat de kinderwens dan toch in vervulling zou gaan.

Deelgenoot op de lange weg: van 2003 tot 2006

Jan en Cindy besluiten om een kindje te adopteren uit China – het zal een lange weg worden maar bij binnenlandse adoptie is de wachttijd nog veel langer. De adoptieprocedure neemt veel tijd in beslag, maar is wel noodzakelijk, vinden zij. Regelmatig worden wij op de hoogte gehouden. Spannend… Op zekere dag krijgen Jan en Cindy, die niet gehuwd zijn, de boodschap dat adoptie in China vereist dat ze getrouwd zijn. Geen probleem, veertien dagen later geven ze elkaar een officieel jawoord. Het wordt een leuk feest voor beide families en we zien een gelukkig koppel wachtend op een kindje.

Eerste kennismaking met Kato

Foto’s van een kleine meid uit China: een vijfmaandertje op een speelmat en in een stoeltje: dat gaat ons kleinkind worden. Wat later volgen nog beelden uit het weeshuis. Een verzorgster met enkele kindjes op een bank in de

tuin. Kinderen op de vloer spelend met op de achtergrond een hele rij ijzeren bedjes. Een klein hummeltje met pikzwart haar en dito oogjes. Zullen we van haar houden? Ik denk het wel.

Afreis naar China

Eindelijk komt de verlossende telefoon met de datum van de afreis naar China: zaterdag 18 maart 2006. Mijn hart klopt wat sneller. Ik zit nog met veel vragen. Zal het kindje zich hechten aan Jan en Cindy? Is ze gezond? Hoe zal ze de lange reis verteren?... Guy en ik, de ouders en de zus van Cindy begeleiden hen naar Zaventem voor hun twee weken durende ’speciale’ reis. Wij zijn er samen met nog andere adoptieouders en hun familie. Maandag 20 maart, daags na St. Jozef vaderdag mogen Jan en Cindy hun kindje Qian Qian voor het eerst in hun armen sluiten. Een bevriend adoptiepaar heeft een laptop mee: foto’s worden per mail uit China opgestuurd, afgedrukt en beduimeld. Ze worden steeds weer opgepakt en bekeken: hoe is het mogelijk dat je al zo kan houden van een kind op foto? Zo kunnen we hun verblijf vanop afstand mee beleven en dat is voor ons zeer belangrijk. Thuis blijf je nog met zoveel vragen zitten, veertien dagen lang. Zal het kleine meisje wel goed eten, slapen? Is het niet te druk op hotel en in die wereldstad? Zal ze een beetje wennen aan haar nieuwe papa en mama? Haar biologische ouders kent ze niet, ze is te vondeling gelegd maar was zeer

gehecht aan haar verzorgster. Mijn hart krimpt in elkaar als ik daar allemaal aan denk. Het is voor Jan en Cindy een drukke reis met ook nog eens een binnenlandse vlucht naar Peking om alle papieren in orde te brengen. Het is de reis die hen voor de rest van hun leven (en ook voor ons) het best bijblijft. En of ik van Kato zal houden… daar twijfel ik niet aan.

Welkom Kato

Vrienden en kennissen hebben zo positief gereageerd op ons adoptiekleinkind. Sommigen hadden wat moeite met een passend felicitatiekaartje, anderen vroegen dan weer of Kato nog Chinees sprak? Waarop ik antwoordde dat de woordenschat van een tien maanden oud kind nog bijzonder beperkt is. Een Chinees nichtje is niks speciaals voor de jongste kleinkinderen (2 en 5 jaar) maar toch wel een beetje voor de oudste kleindochter van 7 jaar. Een kindje bij nonkel Jan en tante Cindy dat niet uit de buik komt maar met een vliegtuig uit een ver land! Eens ze elkaar een beetje beter kennen is ook Lies trots op haar Chinese nichtje.

Zes schatten van kleinkinderen

Kato wordt eind mei 2010 vijf jaar. Elke verjaardag vieren we samen. In ons gezin is ze gewoon net als de andere kleinkinderen. Als ze komt logeren ben ik voorlees-oma, puzzel-oma, we spelen samen (verstoppertje is een topper). Opa en ik gaan in de zomer naar speeltuinen, de zoo… En elk jaar opnieuw is het feest als we met de hele bende op gezinsweekend gaan. Na Kato zijn er bij onze jongste dochter Mieke en haar man Filip nog twee kleinkindjes geboren: Nel en Klaas. Wat wil je nog meer? Weet je, het maakt niet uit of een kleinkind uit de buik van je dochter of schoondochter komt, of uit een ver land. Vanaf het moment dat Jan en Cindy met de adoptie bezig waren, waren ik en mijn man mee in blijde verwachting. Dit schreven ze op hun kaartje bij de aankondiging van de adoptie:

De grote dag: aankomst van Jan, Cindy en Kato op Zaventem op dinsdag 4 april 2006. De Brusselse binnenring naar Zaventem is wegens een zwaar ongeval volledig afgesloten, omrijden over Mechelen. Ondanks de files, met het zweet in de schoenen, zijn we net op tijd in de luchthaven. Samen met vele anderen, ouders, broers en zussen, familie van andere adoptieouders en gewapend met spandoeken, ballonnen, bloemen … wachten tot de deuren in de aankomsthal opengaan. Tranen van spanning en geluk als we Cindy - met Kato in een draagzak - en Jan kunnen begroeten. De geboorte van een kleinkind is behoorlijk emotioneel maar een adoptiekind van elf maanden in je armen sluiten is dat zeker niet minder. De weken die volgen gaan we regelmatig op (kort) bezoek, voorzichtig contact maken, want hechting is heel belangrijk… Kato is een schatje.



Aankomstfeest in de Bosstraat

Op die weg willen we Kato ook verder begeleiden.

Op 14 mei is het welkomfeest bij opa Guy en oma Lusje. De tuin is groot genoeg om familie, vrienden, buren en de andere adoptieouders (inmiddels vrienden) met de Chinese zusjes

Een lange weg Bracht je tot ons Nu moet je wennen En ons dan vertellen Wie je bent En waar je overal heen wil



Lucienne Pauwels

Aktief

19 maart 2010

7

Klein(kind)verhaal Stien is zot van Johnny

Onze kleindochter Stien is nu twee jaar en houdt heel veel van dieren, meer in het bijzonder van kippen. Omdat onze kippen op een dag ’meegenomen’ waren door een vos, gingen we met haar altijd het pluimvee van de buren bezoeken. Daarom leek het ons misschien een goed idee om voor Stiens verjaardag een echt haantje te kopen. Niet zomaar een haantje, maar een wit kereltje met dons in plaats van pluimen en een zwarte kam. Hij loopt daar zo parmantig en fier, zelfs een tikkeltje macho, en daarom hebben we hem Johnny gedoopt. Stien is gek van Johnny. Het gevolg is dat we een paar keer per dag haar laarsjes moeten aantrekken om Johnny en zijn gevolg (vier bruine hennetjes) te gaan opzoeken, maar dat hebben we er graag voor over. Zij is immers ons eerste kleinkind en het warme gevoel dat je hebt voor een kleinkind, is echt niet te beschrijven, zeker wanneer ze onder aan de trap staat en de slapers wil wakker maken met haar: ”Kukekuku zegt haan, is tijd om oppetaan” (om op te staan).

Lieve Vastenavond uit Meldert Heb je ook zo’n leuk klein(kind)verhaal (van maximum 20 lijnen)? De mooiste histories worden beloond met een originele tekening van Herman Spruyt. Stuur je verhaal naar GOSA-klein(kind)verhaal, Troonstraat 125, 1050 Brussel of via [email protected]

Op versvoeten door Brugge

Win! We hebben 5 X 2 tickets ter beschikking voor deze expo. Het ticket (met knipsysteem) geldt voor de zeven locaties en is geldig gedurende de hele tentoonstellingsperiode. Je maakt kans om er twee te winnen als je ons kan vertellen van wie de dichtregel ’een kleine ritselende revolutie’ komt. Schrijf of mail naar Gezinsbond-GOSA, Troonstraat 125, 1050 Brussel of via [email protected]

Als de ziele luistert spreekt het al een taal dat leeft, ’t lijzigste gefluister ook een taal en teeken heeft: blâren van de boomen kouten met malkaar gezwind, baren in de stroomen klappen luide en welgezind, wind en wee en wolken, wegelen van Gods heiligen voet, talen en vertolken ’t diep gedoken Woord zoo zoet... als de ziele luistert! Guido Gezelle

I

n Brugge kan je nog tot 31 mei terecht voor het kunstproject ’Een kleine ritselende revolutie. Poëzie in

dubbeltijd’. Een gelegenheid om de platgetreden paden van de Gezellestad te verlaten en de minder bekende

Sint-Annawijk te verkennen. Een uitgelezen kans ook om in stilte te genieten van de gedichten die Gwy Mandelinck (72) selecteerde. Een kwarteeuw lang zorgde Mandelinck voor zinderende poëziezomers in Watou, nu palmt hij de ’verloren hoek’ van Brugge in. Architect Koen Van Synghel ontwierp voor de visualisering van de gedichten opvallende dragers in de vorm van uitvergrote metalen stoelen die over het parcours verspreid zijn. Acteur Dirk Roofthooft brengt met zijn video’s

Kinderpoëzieroute in Gent

M

et dank aan dichteres Riet Wille en het stadsbestuur stippelde het Poëziecentrum in Gent een ’Kinderpoëzieroute’ uit:

een wandeltocht op ’versvoeten’ doorheen de Arteveldestad. In het hart van Gent kan jong en oud sinds jaar en dag de talrijke historische gebouwen bewonderen. Gecombineerd met de rust van gezellige binnenpleinen en de vele verkeersvrije straten krijg je de ideale omstandigheden om cultuur te beleven met de kleinkinderen. Bij de Kinderpoëzieroute hoort een werkboekje waarin naast een wegwijzer ook tien gedichten met telkens een opdracht zijn opgenomen. Bij halte één is het meteen bingo voor creatieve zoetekauwen. De snoepwinkel van Temmerman in Oudburg – die eeuwen geleden begon als peperkoekfabriek en inmiddels al acht generaties meegaat – zet aan tot het neerpennen van rijmpjes over zelfbedachte snoepjes. De werkbundel ’Kinderpoëzieroute’ is gratis verkrijgbaar in het Poëziecentrum-Het Toreken, Vrijdagmarkt 36, meteen ook de startplaats van de route. www.poeziecentrum.be, tel. 09-225.22.25

R.D.S.

subtiele toetsen aan waarbij tekst en beeld een knappe eenheid vormen. Dé perfecte poëziekamer is letterlijk en figuurlijk te vinden in het museum De Potterie waar een stoel met daarop Erwin Mortiers ’Alzheimerblues’ geplaatst werd naast een opgemaakt eiken ledikant uit 1643. ”Ma een ochtend lang/ zocht je naar een woord als sluitsteen/ om de bres te dichten.”

R.D.S.

Een cadeau voor opa pluis

H

et 120ste prentenboekje van peuter-idool Nijntje heeft voor opa pluis een verrassing in petto. Opa is jarig en tekenaar Dick Bruna (°1927) zet het wereldberoemde konijntje aan het werk. Nijntje breit een das zodat opa geen kou meer kan vatten. Bruna hanteert ook nu weer het vertrouwde rijmschema abcb en op twaalf dubbele pagina’s krijg je een kort verhaaltje waarvoor de kleinste kleinkinderen zeker warm lopen. Een cadeau voor opa pluis, Mercis Publishing, Amsterdam, 5,95 euro Cadeau. We geven 5 exemplaren weg van het boekje. Vertel ons wat de leukste geschenkjes van je kleinkinderen waren en je maakt kans op zo’n kleinood. Stuur je verhaal naar GOSA-geschenk, Troonstraat 125, 1050 Brussel of via [email protected]

19 maart 2010

8

Aktief