INFORMATIE VOOR DEELNEMERS

INFORMATIE VOOR DEELNEMERS 1. Gebruik de Lege Ruimte in het kort

pag. 2

2. Agenda van het programma

pag. 3

3. Toelichting bij de programmaonderdelen

pag. 4

4. Aanleiding en inhoud (plattegrond van gebied)

pag. 5

5. De opgave (doel, uitgangspunten en aandachtspunten)

pag. 7

6. Spelregels en praktische informatie

pag. 10

7. Referentieprojecten

pag. 11

1

1. GEBRUIK DE LEGE RUIMTE in het kort DOEL Werkplaats Gebruik de Lege Ruimte is een initiatief van WESD en TOP en heeft als doel plannen te genereren voor het tijdelijke gebruik van tijdelijk beschikbare kavels in het Spoorzonegebied vanaf 2014. Met het project Gebruik de Lege Ruimte willen de initiatiefnemers de kwaliteit en de positieve kracht van de tussentijd benadrukken en benutten als onderdeel van de ontwikkeling van het Spoorzonegebied. Door lokaal en landelijk creatieve en deskundige mensen erbij te betrekken streven zij naar ideeën voor inspirerende tijdelijke invullingen van hoogstaande kwaliteit die een stimulans kunnen zijn voor de verdere gebiedsontwikkeling van het Spoorzonegebied. OPZET PROGRAMMA Gebruik de Lege Ruimte loopt van 12 oktober 2011 tot en met eind april 2012 en bestaat uit 2 delen. Deel 1 bestaat na de startbijeenkomst, uit twee brainstormsessies op 27 oktober en 10 november en wordt afgesloten met een parade van plannen op 21 december 2011. Iedereen wordt uitgenodigd om in deze periode goede ideeën aan te leveren of erover mee te denken voor (één van) de kavels in het gebied. Deel 2 start in januari 2012 en bestaat uit een aantal bijeenkomsten waar de indieners van de plannen advies en ondersteuning kunnen krijgen om hun idee verder uit te werken tot een uitgewerkt voorstel. Deel 2 wordt eind april 2012 afgesloten met een symposium en een presentatie van de plannen. De voorstellen worden dan overhandigd aan Spoorzone Delft en Gemeente Delft. Zij beslissen daarna wat de mogelijkheden zijn voor concrete uitvoeringen. DEELNEMERS Iedereen die goede ideeën heeft of wil krijgen en bereid is tijd te investeren om die plannen uit te werken kan aan Gebruik de Lege Ruimte meedoen. De volgende groepen worden nadrukkelijk uitgenodigd voor deelname:
bewoners van Delft met goede ideeën;
ontwerpers, kunstenaars, ondernemende architecten;
ondernemers met creatieve inslag;
studenten en hun begeleiders (van de TU Delft) en andere onderwijsinstellingen. Behalve de eerste groep hoeven de deelnemers niet uitsluitend uit Delft te komen. Juist een mix van lokale betrokkenheid en een frisse deskundige blik van buiten kan zorgen voor interessante plannen. Ook de uitwisseling van ervaringen met vergelijkbare processen in andere steden zijn zinvol voor de uiteindelijke resultaten. Een aantal verwijzingen naar interessante projecten is opgenomen in paragraaf 7 van deze notitie. ORGANISATIE De organisatie van Gebruik de Lege Ruimte is in handen van WESD en TOP. Het project wordt inhoudelijk en financieel ondersteund door Spoorzone Delft en de Gemeente Delft. MEER INFORMATIE Ontwikkelingen en komende activiteiten in het project zijn te volgen op: www.gebruikdelegeruimte.nl. Informatie over de Spoorzone Delft is te vinden op: www.spoorzonedelft.nl. Kijk voor informatie over de initiatiefnemers op www.werkplaatsspoorzonedelft.nl en www.topdelft.nl.

2

2. AGENDA VAN HET PROGRAMMA DATUM

ACTIVITEIT

DOEL

Woensdag 12 oktober 2011

Startbijeenkomst Gebruik de Lege Ruimte

Kennismaking en informatie over deelname aan het project

Maandag 24 oktober 2011

Sluitingsdatum

Laatste mogelijkheid voor aanmelding pitches brainstormsessie 1

Donderdag 27 oktober 2011

Brainstormsessie 1

Pitches (korte presentaties) van ideeën en verbindende thema’s

Maandag 7 november 2011

Sluitingsdatum

Laatste mogelijkheid voor aanmelding pitches brainstormsessie 2

Donderdag 10 november 2011

Brainstormsessie 2

Pitches van ideeën en verbindende thema’s

Woensdag 14 december 2011

Sluitingsdatum

Laatste datum om ideeën aan te leveren voor de Parade van plannen op 21 december.

Woensdag 21 december 2011

Parade van plannen

Presentatie van de resultaten van deel 1 Informatie over programma deel 2

Januari 2012

Start deel 2 Gebruik de Lege Ruimte

Eind april 2012

Presentatie definitieve voorstellen en afsluitend symposium

3

3. TOELICHTING BIJ DE PROGRAMMAONDERDELEN Gebruik de Lege Ruimte loopt van 12 oktober 2011 tot en met eind april 2012 en bestaat uit 2 delen. Het werkplaatsprogramma dient als platform dat de ontwikkeling en uitwerking van kansrijke ideeën wil faciliteren en versnellen. Deel 1 heeft als doel om zoveel mogelijk mensen enthousiast te maken en te inspireren om een idee aan te leveren voor (één van) de kavels in het gebied. De brainstormsessies op donderdag 27 oktober en donderdag 10 november 2011 zijn gelijk van opzet. Ze geven ruimte aan mensen met ideeën om in de vorm van een ‘pitch’ hun plan te presenteren, draagvlak ervoor te zoeken of een vraag voor hulp of samenwerking neer te leggen. De focus van de plannen is al gericht op het Spoorzonegebied. Deelnemers kunnen op plannen reageren. Daarnaast is er tijdens de brainstormsessie ook aandacht voor verbindende thema’s zoals routering door het gebied, nieuwe samenwerkingsverbanden, terugkerende manifestaties. Tot vier dagen voor de brainstormsessies is het mogelijk om je aan te melden voor een ‘pitch’. Dat is respectievelijk 24 oktober en 7 november 2011. Op woensdag 21 december 2011 wordt deel 1 afgerond met een parade van plannen. De presentatie vindt opnieuw plaats in TOP Delft. De ideeën die zijn aangedragen worden gepresenteerd en becommentarieerd, de opzet voor het vervolgprogramma (januari tot en met april 2012 ) wordt toegelicht.

Deel 2 start in januari 2012 en bestaat uit een aantal bijeenkomsten waar de indieners van de plannen advies en ondersteuning kunnen krijgen om hun idee verder uit te werken tot een definitief voorstel. In deze periode is het belangrijk dat de plannenmakers ook draagvlak, partners en stakeholders zoeken voor de uitvoering. Het definitieve voorstel besteedt aandacht aan de belangrijkste inhoudelijke, technische, organisatorische en financiële onderdelen. Een aantal deskundigen zal tijdens deze periode worden gevraagd om feed-back, advies en ondersteuning te bieden bij de uitwerking van de ideeën. De afsluiting van deel 2 eind april 2012 bestaat uit een presentatie van de uitgewerkte projectvoorstellen en een symposium waarin de ontwerpen worden gepresenteerd en overhandigd aan Spoorzone Delft en Gemeente Delft. Zij beslissen daarna wat de mogelijkheden zijn voor concrete uitvoeringen.

Naast de bijeenkomsten die in het werkplaatsprogramma worden georganiseerd heeft Gebruik de Lege Ruimte ook een digitaal platform dat bestaat uit:
de website www.gebruikdelegeruimte.nl voor het overzicht van ideeën, de agenda van activiteiten en ontwikkelingen in het project en voor aanmelding om deel te nemen.
social media pagina’s op facebook, linkedin en twitter.

4

4. AANLEIDING EN INHOUD Vanaf begin 2014 komen er stapsgewijs en voor langere en kortere tijd kavels in het Spoorzone gebied vrij. Uiteindelijk vindt op deze kavels vastgoed- en gebiedsontwikkeling plaats. Het gebied is groot, dus de definitieve ontwikkeling gebeurt gefaseerd en bestrijkt een lange periode. Op het moment dat de kavels beschikbaar komen, geldt voor een deel dat de ontwikkeling van het gebied direct al permanent is. Een groot deel van de kavels is eerst beschikbaar voor tijdelijk gebruik. De tijdelijke bestemmingen van de kavels betreffen passende invullingen die de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van het gebied in de huidige situatie voor bewoners, gebruikers en ondernemers verbeteren en inspirerende bestemmingen die een opmaat vormen voor de dynamiek en identiteit van de nieuwe Spoorzone Delft. Het werkplaatsprogramma Gebruik de Lege Ruimte is een onafhankelijk initiatief van WESD en TOP om de kans op inspirerende, kansrijke en spraakmakende voorstellen zo groot mogelijk te maken. Gedurende het programma blijven Spoorzone Delft en de gemeente bij de inhoud betrokken. Het gebied De beschikbare kavels grenzen aan de oost-westas van het gebied: de Westlandseweg of aan de noordzuidas: de Verlengde Coenderstraat. (zie de afbeelding op pagina 6). Afhankelijk van de ontwikkelingen van het gebied zijn bepaalde terreinen langer of juist korter beschikbaar voor tijdelijke ontwikkeling. Onderstaande periodes zijn indicaties, maar zullen in de loop van de tijd nog wijzigen. De beschikbare kavels zijn te verdelen in vier groepen: 1. ‘Roze’ kavels: De oppervlakte is in totaal ongeveer 4 ha. en deze kavels grenzen in het zuidwesten aan het bedrijventerrein Voorhof en woon/winkelgebied Poptahof. De kavels komen beschikbaar vanaf 2014. Naar verwachting duurt het het langst voordat hier de permanente ontwikkeling plaats vindt. Ze lenen zich voor wat meer langdurige projecten (denk aan een periode tussen de 5 en 10 jaar). 2. ‘Oranje’ kavels : De oppervlakte is in totaal (inclusief de strook voor het stadspark) 2 ha. De kavels grenzen in het noordoosten aan de binnenstad. Ze komen beschikbaar tussen het gereed komen van de twee tunnelbuizen, tussen 2015 en 2017. Naar verwachting vindt de permanente ontwikkeling hier snel plaats. Ze lenen zich voor kortdurende projecten (denk aan een periode tussen de 1 en 5 jaar). 3. ‘Groene’ kavels: De oppervlakte is in totaal ongeveer 3,5 ha. Ze grenzen in het zuidoosten aan de wijk Delftzicht. Ze komen beschikbaar na de oplevering van de tweede tunnelbuis, vanaf 2017. Naar verwachting duurt het relatief lang voordat hier de permanente ontwikkeling plaats vindt. Ze lenen zich voor projecten van middellange termijn (denk aan een periode van 3 tot 7 jaar). 4. ‘Paarse’ kavels: De oppervlakte van deze kavels is bij elkaar zo’n 1 ha. Ze komen beschikbaar vanaf 2015. Naar verwachting vindt hier de permanente ontwikkeling snel plaats. Deze kavels lenen zich alleen voor zeer korte initiatieven van enkele weken of maanden.

5

Afhankelijk van de ligging, de omgeving, de verschillende behoeften en de feitelijke mogelijkheden leent elke kavel zich voor andere vormen van tijdelijk gebruik en zal er op de ene plaats meer gebeuren dan op de andere. De toekomstige functies in het nieuwe gebied zijn:
wonen (in verschillende klassen)
kantoren
stadspark
stadskantoor en stationshal
vervoersknooppunt
waterpartijen

6

5. DE OPGAVE DOEL Werkplaats Gebruik de Lege Ruimte heeft als doel plannen te genereren voor het tijdelijke gebruik van de vrijkomende kavels in het Spoorzonegebied vanaf 2014. Zowel ‘tijdelijkheid’ als ‘gebruik’ zijn de kernbegrippen voor de opgave en worden als kans opgevat. Tijdelijkheid wordt bepaald door de definitieve ontwikkeling van de Spoorzone. Het uiteindelijke doel van de tijdelijk beschikbare terreinen staat te allen tijde voorop: de kavels zijn voor vastgoed- en gebiedsontwikkeling. Als dat moment zich aandient zullen de tijdelijke bestemmingen daarvoor plaats moeten maken of, wanneer dat mogelijk is, worden verplaatst. ‘Gebruiken’ betekent in de context van het project dat er iets gebeurt dat van betekenis is voor bewoners en betrokken partijen: tijdelijke bestemmingen die vitaal, inspirerend, bedrijvig, nuttig, levendig, leefbaar, energiek, opgewekt, of dynamisch zijn. UITGANGSPUNTEN In deel 1 van Gebruik de Lege Ruimte (tot en met december 2011) wordt zoveel mogelijk ruimte geboden voor uiteenlopende ideeën. De hieronder omschreven uitgangspunten verduidelijken de hoofddoelstelling van het project en dienen als richtlijnen. 1. De tussentijdse invulling geeft een positieve impuls aan de gebiedsontwikkeling De ontwikkeling voor de beschikbare kavels in de Spoorzone staat nog niet vast. Tijdelijk gebruik is een kans om bij te dragen aan de kwaliteit die men bij de nieuwe Spoorzone voor ogen heeft. Behalve fysieke ingrepen zijn er ook andere mogelijkheden om op de vastgoedontwikkeling in te spelen: A. bijzondere plekken in het gebied markeren die identiteit kunnen geven; B. andere tijdelijke routes door het gebied te leggen; C. terugkerende tijdelijke manifestaties (markt, zomerkamp) in gang zetten; D. nieuwe samenwerkingsverbanden voor het ontwikkelen van plannen creëren. Een ultiem resultaat van een initiatief zou zijn als de permanente gebiedsontwikkeling tóch eerder kan starten. 2. Tijdelijk gebruik creëert waarde De meeste bouwkavels grenzen aan woon/werkgebieden en het vrij laten liggen van gronden brengt ‘hindernissen in het stedelijke weefsel’ met zich mee, die leiden tot economische/maatschappelijke kosten voor de omringende gebieden. (verminderd veiligheidsgevoel bij omwonenden, overlast, afnemende interesse voor de toekomst en daardoor stagnatie in bouwactiviteit). Ook ten aanzien van waardecreatie biedt tijdelijk gebruik een kans. Waardecreatie moet breder worden opgevat dan alleen financieel. Waardecreatie ontstaat ook bij voorstellen die door draagvlak of actief eigenaarschap van betrokkenen tot stand kunnen komen, voorstellen die een meerwaarde kunnen geven aan het gebied of voorstellen die zelfstandig kunnen functioneren. 3. De tijdelijke invullingen leggen verbindingen en benutten kansen De ligging van de bouwkavels, de definitieve plannen, de mogelijkheden van stedelijke partijen bieden aanknopingspunten om tot gelaagde voorstellen te komen. Zo kunnen tijdelijke invullingen in het Spoorzonegebied ook een versterking voor de binnenstad of Poptahof betekenen, leggen ze verbindingen met andere –stedelijke instellingen, of zorgen ze (als publiekstrekker) voor extra exposure voor de stad.

7

AANDACHTSPUNTEN In de voorstellen die aan het einde van Gebruik de Lege Ruimte in april 2012 worden gepresenteerd en overgedragen aan Spoorzone Delft en Gemeente Delft, wordt ruim aandacht besteed aan de inhoud, organisatie en exploitatie, technische uitvoering en financiering. Hieronder worden een aantal aandachtspunten genoemd waarvan het wenselijk, maar niet noodzakelijk, is om ze in het voorstel te verwerken. Voorstellen die elkaar versterken maken meer kans voor uitvoering.

1. Voorstellen richten zich op:
Nieuwe behoeften rond de Spoorzone;
Technische en maatschappelijke innovaties;
Thema duurzaamheid;
Kansen voor toekomstig vastgoed;
Waardecreatie.

2. Voorstellen zijn flexibel in tijd en locatie:
Kunnen korte of langere tijd functioneren;
Zijn zo min mogelijk locatiegebonden;
Opbouwen / afbreken kan gemakkelijk;
Projecten kunnen worden verplaatst.

3. In de uitgewerkte voorstellen wordt ook aandacht besteed aan:
Plan voor –actief- eigenaarschap;
Plan voor onderhoud en beheer;
Begroting voor financiering en exploitatie;
Mogelijkheden voor financiering.

8

6. SPELREGELS EN PRAKTISCHE INFORMATIE




In deel 1 van Gebruik de Lege Ruimte is iedereen tot half december 2011, uitgenodigd om ideeën te presenteren tijdens de brainstormbijeenkomsten, ze te plaatsen op de www.gebruikdelegeruimte.nl, of oproepen te doen voor samenwerking.




Aan het format voor het indienen van ideeën in december 2011 worden geen eisen gesteld.




Tijdens de Parade van plannen op woensdag 21 december 2011 wordt door de organisatie een aantal initiatieven als kansrijk bestempeld. Deze plannen komen in aanmerking voor advies en ondersteuning in deel 2. Het hoeft niet te betekenen dat niet geselecteerde ideeën geen kans maken om later alsnog in het programma te worden opgenomen.




Voor deelname aan deel 2 kunnen mensen zich met een aanmelden via www.gebruikdelegeruimte.nl;




Deelnemers dienen zich te houden aan deadlines die binnen Gebruik de Lege Ruimte worden gesteld;




Deelnemers aan deel 2 zijn bereid om hun plan uit te werken aan de hand van de eisen die worden gesteld voor de eindpresentatie van de projecten aan Spoorzone Delft en gemeente Delft;




Er worden geen vergoedingen verstrekt voor de (geïnvesteerde tijd voor) uitwerking of vormgeving van ideeën.




Gebruik de Lege Ruimte is een platform dat de uitwerking van kansrijke ideeën wil faciliteren en versnellen;




De website is het digitale platform voor het project. Deelnemers kunnen zich hier aanmelden, hun plannen met toelichting uploaden en daarover met andere geïnteresseerden discussie aan te gaan;




Naast de website is Gebruik de Lege Ruimte ook te vinden op Facebook, Linkedin en twitter;




Indien deelnemers er de voorkeur aangeven niet over hun voorstel met derden te discussiëren en het voorstel zelfstandig willen uitwerken voordat het openbaar wordt, dan is dat mogelijk. De deelnemer dient dit bij aanmelding aan te geven bij de organisatie. De geheimhouding zal door de programmaorganisatie worden gerespecteerd;




De organisatie houdt zich het recht voor om bepaalde ideeën niet te presenteren (als ze in strijd zijn met de doelstellingen van het programma);




Het aanbieden van de plannen aan Spoorzone Delft en Gemeente Delft biedt geen garantie op de uitvoering ervan.




Gebruik de Lege Ruimte is een project van WESD en TOP. Voor vragen over het project kunt u contact opnemen met Werkplaats Spoorzone Delft: [email protected].

9

7. REFERENTIEPROJECTEN

Een paar voorbeelden van inspirerende projecten: Eetbaar Landschap

www.eetbaarlandschap.nl

Foodprint

www.stroom.nl

Huttenfestival Tilburg

www.huttenfestival.nl

Observatorium

www.observatorium.org

Open Lab Ebbinge

www.ebbingekwartier.nl

Optrek Transvaal

www.optrektransvaal.nl

Schoolparasites WIMBY Hoogvliet

www.kortekniestuhlmacher.nl

Sunday Adventure Club

www.sundayadventureclub.nl

Tijdelijk anders bestemmen

www.tijdelijkandersbestemmen.nl

Vrij Groen

www.vrijgroen.info

10