informatie bij borstbestraling
1.
Wat is radiotherapie?
Radiotherapie, of ook wel bestralingsbehandeling genoemd, heeft tot doel de ontwikkeling van snelgroeiende cellen te stoppen. Deze vorm van behandeling kan alleen gebruikt worden of in combinatie met chirurgie en/of chemotherapie. Gezonde weefsels kunnen ook reageren maar ze verdragen de bestralingen meestal goed en zullen zich nadien herstellen. De volledige behandeling kan meerdere dagen tot weken in beslag nemen. De bestralingen vinden plaats van maandag tot vrijdag.
2.
Hoe verloopt de behandeling?
2.1. Voorbereidende consultatie Na overleg tussen uw behandelende geneesheer, de radiotherapeut, de oncoloog en andere geneesheer-specialisten wordt u doorverwezen voor een bestralingsbehandeling. Na analyse van uw gegevens beslist de radiotherapeut over de techniek en het aantal bestralingen. Hij bespreekt het verloop van de behandeling en de mogelijke nevenwerkingen met u. Na de consultatie wordt in overleg met de verpleegkundige, datum en uur van de simulatie en bestralingsreeks vastgelegd en aan u meegedeeld. Voor een goed verloop van de behandeling is voldoende beweeglijkheid van de arm belangrijk. Zo nodig kan voor de aanvang van de therapie een kinesist ingeschakeld worden.
2.2. Sim-ct Voor we kunnen starten met de bestraling, moeten we de plaats van de behandeling precies bepalen. Met een optimale bestralingstechniek krijgt de tumor de juiste dosis en wordt het gezonde weefsel zoveel mogelijk ontzien. Daarvoor is het noodzakelijk dat we eerst een doelvolume lokaliseren ten opzichte van de inwendige en uitwendige anatomie van de patiënt. Dit gebeurt door middel van een sim-ct. Een sim-ct is een röntgenapparaat uitgerust met een diagnostische röntgenbuis. De scan wordt gemaakt in een tunnelvormig röntgenapparaat. U wordt in de tunnel geschoven en om de 2,5 mm wordt een nieuwe scan gemaakt. Aan de hand van die beelden kan de arts nagaan waar precies de huid aangetekend moet worden. Het is van uiterst groot belang dat u gedurende dit voorbereidende onderzoek niet beweegt. Het onderzoek duurt ongeveer een half uur. Gedurende die tijd bent u alleen. De arts en de verpleegkundige observeren u via een camera. Na goedkeuring van de arts markeren we het centrum van het bestralingsveld op de huid. Het is natuurlijk belangrijk dat deze tekening gedurende de hele bestralingsreeks goed zichtbaar blijft. Het kan nodig zijn om uw bestralingsvelden in de loop van de behandeling aan te passen door zwelling van de borst of houdingsproblemen. Tussen de simulatie en de eerste bestralingssessie berekent een fysicus de dosisverdeling die hij vervolgens ter goedkeuring aan de arts voorlegt.
2.3. De bestralingen Enkele dagen na de simulatie meldt u zich op het afgesproken uur aan het bestralingstoestel. Na het omkleden begeleiden we u naar de bestralingsruimte. Hier wordt u op dezelfde manier geïnstalleerd als tijdens de simulatie. We nemen foto’s om uw positie te controleren. De verpleegkundigen verlaten de ruimte vóór de start van de bestralingen. In de aangrenzende bedieningsruimte houden zij u steeds in het oog via een camera. De bestraling wordt via verschillende velden gegeven en tussenin worden toestel en/of de tafel bewogen. Het toestel wordt van buitenaf gestart en stopt automatisch wanneer de juiste dosis gegeven is. Het is belangrijk dat u tijdens deze korte behandeling van slechts enkele minuten goed stil en ontspannen ligt. U mag natuurlijk normaal ademhalen. Tijdens de behandeling voeren we een dosimetrie uit. Dat is een controle om de toegediende dosis te meten. Na de bestraling blijft er geen straling achter in het lichaam. Er is geen enkel gevaar voor kinderen, familie en vrienden. De bestralingen zijn onzichtbaar, niet te ruiken en volkomen pijnloos. U kan het vergelijken met het maken van een röntgenfoto. Bij vragen kan u zich wenden tot de arts of verpleegkundigen. Zij zullen u graag helpen.
3.
Wat zijn de mogelijke nevenwerkingen?
3.1. Huidreacties Ongeveer twee weken na de start van de therapie kan de huid rood kleuren en gevoelig worden. Later kan de huid droog en schilferig worden. Soms kan een hevige huidreactie ontstaan zoals blaarvorming. Zwelling van de borst en tepelirritatie zijn ook mogelijke reacties. Jeuk kan optreden als gevolg van een huidreactie op de bestralingen.
3.2. Vermoeidheid Tijdens de therapie kan vermoeidheid optreden. Het is dan ook belangrijk naar uw lichaam te luisteren en tijdig te rusten bij moeheid. Wekelijks volgt uw behandelende arts uw gezondheid op. Zo kunnen we mogelijke problemen behandelen. Een onvoorzien defect van het bestralingstoestel kan optreden waardoor we uw behandeling moeten uitstellen. We proberen u steeds op voorhand te verwittigen.
4.
Praktische tips
• Draag bij voorkeur katoenen kledij en een BH zonder beugels om druk en wrijving te vermijden. • Gebruik geen deodorants, talkpoeder, zeep en andere geparfumeerde verzorgingsproducten. Deze zijn irriterend voor de huid. • De huid is gevoelig, daarom raden we aan bij het wassen en afdrogen van de borst te deppen en niet te wrijven. • Vermijd blootstelling aan direct zonlicht. Zonnen of zonnebank ter hoogte van het bestraalde gebied zijn verboden tot twaalf maanden na de therapie. • Gebruik geen kleefpleisters in de bestraalde zone. • Vermijd het ontharen van de oksel tot zes weken na de therapie. • Het is aan te raden de huid te hydrateren met een neutrale zalf zoals nivea, mustela … Breng geen zalf aan vlak voor de bestraling. Vraag advies aan de verpleegkundige indien u twijfelt over de zalf. • Neem dagelijks voldoende rust en vermijd zware inspanningen. • Bij jeuk vraagt u best raad aan de arts of verpleegkundige. In de apotheek zijn specifieke lotions verkrijgbaar.
Kijk altijd naar de zonnebloem die keert zich naar het licht en heeft van alle bloemen het zonnigste gezicht. En als het nu eens donker is zo’n grijze, grauwe nacht kijk dan naar die zonnebloem die geeft je nieuwe kracht
Contactgegevens Oncologisch centrum az groeninge campus loofstraat Loofstraat 43, 8500 Kortrijk t. 056 63 39 00
[email protected]
De realisatie van deze folder werd mede mogelijk gemaakt dankzij de bijdrage van
vzw az groeninge, zetel: President Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk t. 056 63 63 63 | f. 056 63 63 69, www.azgroeninge.be vu: Jan Deleu, President Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk
februari 2011
