INDONESIË
154
INDONESIA-X
20-DAAGSE RONDREIS VERTREKDATA van t.e.m. ■ IX03 01.04.16 20.04.16
PRIJS per persoon op basis van: 2-persoonskamer: € 6.990 1-persoonskamer: € 7.990
IX01 08.07.16 27.07.16 ★ IX02 02.09.16 21.09.16 IX03 31.03.17 19.04.17
PRIJS ★ per persoon op basis van: 2-persoonskamer: € 7.490 1-persoonskamer: € 8.490
AANTAL DEELNEMERS min. 10 | max. 15
REISTIP! Verleng je rondreis, zie p. 153
■ v oor
programma, prijzen en voorwaarden zie brochure 2015 - 2016
SULAWESI
INDONESIË
Jayapura
Kumai Makassar Surabaya
BALI
Sanur
Wamena IRIAN JAYA
Labuan Bajo Ende FLORES
KOMODO
Labuan Bajo RINCA
Ruteng
FLORES
Moni Bajawa
Ende
155
INDONESIË 6 EILANDEN EXPLORATIE Kalimantan (Indonesisch Borneo) Verkenning van de jungle Ontmoeting met de orang-oetan Flores Uitzonderlijke natuurpracht Bezoek aan Kelimutu-vulkaan & meerkleurige meren Traditionele volkeren in authentieke dorpen Kostbaar textiel & kunstzinnig geweven ikat-doeken Rinca & Komodo Ontmoeting met prehistorische komododraken Voetsafari’s door heuvelachtige savanne Papua Boeiende wandeltochten in het hooggebergte Varkensfeest & oorlog bij de Dani-stammen Bali Koningstempel Taman Ayun Natuurwandeling door de rijstterrassen
Dag 3 SURABAYA - PANKALAN BUN - KUMAI (KALIMANTAN) Ontbijt. Transfer naar de luchthaven voor het vertrek naar Pankalan Bun. Na een korte rit komen we aan in Kumai, een klein stadje in het centrale deel van Kalimantan dat onze uitvalsbasis wordt voor ons verblijf in deze ongerepte jungle. Kalimantan, het Indonesische deel van het eiland Borneo, beslaat ongeveer twee derde van het grondgebied en bestaat nog voor een deel uit ongerept oerwoud. In Kumai gaan we aan boord van een typische Indonesische boot, een klotok. Via de Kumai-rivier en de Sekonyer-rivier varen we langzaam doorheen het oudste regenwoud ter wereld. We bereiken het Tanjung Puting Nationaal Park, dat met haar 3550 km² een enorme variëteit aan fauna, flora en wildlife biedt. Vanop de klotok observeren we de natuur en het leven dat zich rondom ons afspeelt. Met wat geluk spotten we langs de oevers van de rivier krokodillen, neusapen, langstaartmakaken en verschillende tropische vogels waaronder de neushoornvogel. Lunch. In de namiddag maken we voor het eerst kennis met “de man van het woud” de orang-oetan. Bij het voedingsstation van Tanjung Harapan ontmoeten we de half wilde mensapen van dichtbij. Het is een echte belevenis om te zien hoe deze gerehabiliteerde dieren tevoorschijn komen en behendig langs de takken voortbewegen. We staan vol verwondering wanneer ze tot op enkele meters van ons hun eten verorberen. Diner en overnachting in de eenvoudige RIMBA LODGE, ten midden van het nationale park. (O,L,D)
VOLPENSION
Dag 1 BRUSSEL - SURABAYA (JAVA) Vertrek vanuit Brussel naar Surabaya, gelegen op het eiland Java. Dag 2 SURABAYA (JAVA) Bij aankomst in Surabaya, worden we overgebracht naar het SINGGASANA SURABAYA HOTEL. Surabaya, de hoofdstad van OostJava, wordt tevens de heldenstad genoemd. Het was hier dat de onafhankelijkheidsstrijd losbarstte in 1945 en zich als een lopend vuurtje over de hele archipel verspreidde. Diner en overnachting in het hotel. (L,D)
156
Dag 4 KUMAI: TANJUNG PUTING NP Ontbijt. Via de kronkelende rivier, die tot op vandaag de enige manier is om dit gebied te doorkruisen, varen we met onze klotok de diepe jungle in. Onderweg zien we verschillende families neusapen in de bomen aan de rand van de oever, waar ze een overvloed vinden aan voedsel. We trekken naar het bezoekerscentrum van Pondok Tanggui. In deze rustige omgeving krijgen de orang-oetans melk en bananen aangeboden. Tegelijkertijd leren ze om in het oerwoud hun natuurlijk voedsel, zoals vruchten en bladeren te zoeken. Lunch. Diep in de jungle bereiken we Camp Leaky, dat in 1971 door Galdikas werd opgezet als onderzoeksstation om het gedrag van de orangoetan te bestuderen. Galdikas was net als Dian Fossey en Jane Goodall een volgelinge van Louis Leakey, een onderzoeker die zijn
leven wijdde aan het aantonen van een evolutionair verband tussen de mens en de mensaap en naar wie het park werd genoemd. Enorme mannetjes met hun indrukwekkende wangzakken, moeders met baby’s en speelse adolescenten wachten ons op aan de steiger en vergezellen ons via de aangelegde paden en houten bruggetjes tot aan de voederplaats. In deze rustige natuurlijke omgeving krijgen deze roodharigen aanvulling op hun natuurlijk dieet van vruchten met bananen, melk en knollen. Velen werden als baby hier ondergebracht en worden langzaam terug gerehabiliteerd. Na deze unieke ervaring keren we terug naar de lodge. Diner en overnachting. (O,L,D) Dag 5 KUMAI - SURABAYA Ontbijt. We genieten voor een laatste keer van de prachtige omgeving. We keren per boot terug naar Kumai. Van hieruit rijden we naar Pankalan Bun, waar we na de lunch onze vlucht nemen naar Surabaya. Bij aankomst in Surabaya worden we overgebracht naar het SINGGASANA SURBAYA HOTEL. We genieten van wat vrije uurtjes. Diner en overnachting in het hotel. (O,L,D) Dag 6 SURABAYA - DENPASAR Ontbijtbox. We worden vandaag vroeg gewekt voor de vlucht naar Denpasar. Bij aankomst bezoeken we de Koningstempel van Taman Ayun, die ons toont hoe belangrijk het geloof hier is. Lunch in een lokaal restaurant. Aan de voet van de Batukaru-vulkaan maken we een natuurwandeling tussen de immense rijstterrassen. Hier merken we dat het leven op Bali in een specifiek ritme verloopt. Er bestaat een duidelijke relatie tussen de elegante en kleurrijke bevolking enerzijds en de uiterst weelderige vegetatie van dit vruchtbare eiland anderzijds. Terwijl we door enkele dorpjes trekken, merk je dat individualisme voor de Balinees niet bestaat. Haast altijd zijn het groepjes mensen die in de weer zijn met burenhulp of de voorbereidingen voor de vele rituelen die ieder belangrijk levensstadium markeren. Diner en overnachting in het SWISS BEL RAINFOREST. (Ontbijtbox,L,D) Dag 7 DENPASAR - ENDE - MONI (FLORES) Onbijtbox. Transfer naar de luchthaven voor het vertrek naar Ende, de tweede grootste stad van Flores (mogelijk met tussenstop). Vanuit het vliegtuig ontdekken we een heel ander landschap en
INDONESIA-X vegetatie. Ende is een vroegere thuishaven van de meest beruchte zeerovers van Nusa Tenggara en wordt als het ware omarmd door de vulkanen Meja en Ia. Langs diepe en steile dalen in het ruige landschap, bereiken we het dorpje Moni. Lunch. We bevinden ons in het centrum van het Lio-gebied dat vooral bekend staat om haar ikat-kunst en tevens het vertrekpunt vormt van ons bezoek aan de Kelimutu-vulkaan morgen. In de namiddag maken we een prachtige wandeling doorheen geïsoleerde dorpjes, rijstterrassen, kruidnageltuinen en weelderige vegetatie. Diner en overnachting in de eenvoudige KELIMUTU ECOLOGDE. (Ontbijtbox,L,D) Dag 8 MONI - KELIMUTU - BAJAWA Na een vroege wekdienst en warme koffie of thee, beginnen we net buiten Moni aan een steile klim met de bus naar de top van de Kelimutu. De laatste meters klimmen we te voet tot aan het uitkijk-
punt, waar we een fantastisch schouwspel te zien krijgen, ook al is deze vulkaan al lang uitgedoofd. Door een gril van de natuur liggen er drie meren op de barre piek van 1600 m hoogte. De meren van deze uitgedoofde vulkaan zijn vooral bekend om hun wisselende kleuren. Omdat ze op onbepaalde periodes van kleur veranderden, ontstonden allerlei lokale legendes. Hoewel het verschijnsel vanuit wetenschappelijk oogpunt makkelijk te verklaren is, heeft de omgeving een mysterieus en voorwerelds karakter. Geen wonder dus dat de lokale bevolking zich nog steeds gedwongen voelt om precies op deze plek voedseloffers te brengen. Na een korte klim naar het hoogste punt genieten we van een verbazingwekkende snelle zonsopgang. Na dit spektakel dalen we opnieuw af voor het ontbijt in onze lodge. Via de Trans-Flores hoofdweg rijden we terug naar Ende. Lunch. We rijden in westelijke richting naar het Ngada-district. De weg leidt ons gedeeltelijk door de bergen en langs een zwart zandstrand. Vroeg in de avond
bereiken we Bajawa, een gebied dat meer dan elders zijn tradities in ere houdt. Diner in het stadje. Overnachting in het eenvoudige SANIAN HOTEL. (O,L,D) Dag 9 BAJAWA Ontbijt. We verkennen de hoogvlakte van Bajawa, die omgeven wordt door de pieken van de Inerie- en Ebulobo-vulkaan. Het christendom, meegebracht door de Europese kolonisten, is duidelijk maar een oppervlakkig laagje bovenop een diepgeworteld geloof in animisme. Net buiten Bajawa worden we opgewacht door traditionele dansers en wandelen we door authentieke dorpjes, die ook religieuze centra zijn. De talrijke megalieten, her en der in het landschap verspreid, trekken onze aandacht. Ook de merkwaardige houten constructies met een vrouwelijke en mannelijke tegenhanger fascineren ons. Na de lunch in een lokaal restaurant brengen we een deugddoend be-
INDONESIË zoek aan de natuurlijke warmwaterbronnen, waar we onze spieren verwennen in het weldoend sulferwater. Diner in het stadje en overnachting in het hotel. (O,L,D) Dag 10 BAJAWA - AIMERE - RUTENG Na het ontbijt trekken we verder naar het westen van het bergachtige eiland via een zeer wisselend landschap met ruw terrein, bamboebossen en tropisch regenwoud. ‘s Middags bereiken we Ruteng, een koel bergstadje en tevens bestuurscentrum van het district Mangerrai. Lunch in het stadje. De omringende valleien vormen samen het grootste rijstareaal van Oost-Indonesië. We wandelen doorheen de rijstterrassen en omliggende dorpjes en ontmoeten de plaatselijke bevolking. Diner in een lokaal restaurant en overnachting in het eenvoudige MARYOS HOTEL. (O,L,D) Dag 11 RUTENG - LABUAN BAJO Ontbijt. We verlaten Ruteng en zetten opnieuw koers richting het westen van Flores. In het Waebelang-district gaan we op zoek naar erg bijzondere rijstvelden, aangelegd in de vorm van een wiel met spaken, die gebruikt worden voor het uitvoeren van animistische seizoensrituelen. De heuveltoppen bieden een prachtig zicht. Langzaamaan verandert het landschap en wordt het overheerst door dorre savanne. Lunch in een eenvoudig lokaal restaurant onderweg. We bereiken uiteindelijk Labuan Bajo, een slaperig vissersdorpje aan de uiterste westkust van Flores. Dit dorpje is onze uitvalsbasis voor een bezoek aan het unieke Komodo Nationaal Park. Na deze dag genieten we van het diner en de overnachting in het comfortabele JAYAKARTA RESORT & SUITES, gelegen aan het strand. (O,L,D) Dag 12 KOMODO & RINCA Vroeg ontbijt. We vertrekken bij zonsopgang en varen voorbij grillig gevormde eilandjes die volstrekt onbewoond zijn. Onze eerste stop is Komodo. Dit is het grootste eiland van het Komodo Nationaal Park. Onder begeleiding van enkele rangers gaan we op zoek naar de reuzenvaranen die al van voor hun ontdekking tot de verbeelding van de autochtone bevolking spraken. Al jarenlang vormen ze de inspiratie voor tal van mythen, waarin draken
158
de hoofdrol spelen. Tijdens een boeiende wandeling genieten we van een overweldigend uitzicht op de zeestraten van de eilanden rondom. Bovendien zullen we de Indo-dino’s kunnen bekijken in hun natuurlijke habitat, terwijl de parkwachters er waakzaam op toezien dat we niet te dicht in de buurt komen. Op het menu van de komodovaraan staan naast levende prooien ook kadavers van groot wild die ze eerder gedood hebben met hun giftige beten. Jaarlijks wordt het aantal komodovaranen nauwlettend geteld op 29 verschillende locaties. Ondanks hun status van kwetsbare dierensoort blijft hun aantal tegenwoordig stabiel. In Kampung Komodo, het enige dorpje op het eiland, zien we hoe de zeevaarders leven en hoe ze in hun levensonderhoud voorzien. We varen per speedboot verder naar het eiland Rinca, het tweede grootste eiland van het nationale park. Na de picknicklunch worden we opnieuw door rangers opgewacht om nogmaals op zoek te gaan naar de komodovaraan. Na dit avontuur varen we terug en genieten we van een prachtige zonsondergang boven de Flores-zee. Diner en overnachting in het hotel. (O,picknicklunch,D)
Komodovaraan (Varanus Komodoensis Ouwens)
De komodovaraan is de grootste hagedis ter wereld. Zijn scherpe kaken met naar achter gerichte tanden, messcherpe klauwen, loopsnelheid van 20 km/u en krachtige staart zijn gevaarlijke wapens. Maar het dodelijkst zijn de gifklieren van de Komodovaraan, die zijn beten fataal maken. Lange tijd werd gedacht dat de bacteriën in zijn speeksel (een gevolg van het eten van rottende kadavers) zijn slachtoffers een fatale bloedvergiftiging bezorgden. Pas in 2009 werd duidelijk dat de komodovaraan wel degelijk over goed ontwikkelde gifklieren beschikt, die een grote rol spelen bij het doden van een prooi. Waarom deze varaan alleen maar voorkomt op Komodo, Rinca en Padar en de mannetjes de vrouwtjes met een ratio van 3,4/1 overtreffen, blijft een mysterie. Het toeval dat hun vlees en huid geen handelswaarde heeft, is tot hiertoe hun redding gebleken.
Dag 13 LABUAN BAJO - DENPASAR (BALI) - JAYAPURA (PAPUA) Ontbijt. We genieten van enkele vrije uurtjes en een heerlijke lunch alvorens we worden overgebracht naar de luchthaven voor een vlucht naar Denpasar. Na aankomst op de luchthaven van Ngurah Rai worden we overgebracht naar het SWISS BEL WATU JIMBAR. Diner in het hotel. We hebben enkele dagkamers ter beschikking om ons te verfrissen voor we naar de luchthaven rijden voor onze vlucht naar Papua. (O,L,D) Dag 14-15-16 JAYAPURA (PAPUA) - WAMENA We komen ‘s ochtends aan in Jayapura (mogelijk met tussenstop) en nemen de aansluitende vlucht over het Rouffaer- en Mambramobekken naar Wamena, gelegen in de Baliem-vallei op 1600 m hoogte. Zodra we het vliegtuig verlaten, stappen we een andere wereld binnen die velen onder ons voorgoed verloren hadden gewaand. Lunch in een lokaal restaurant. Het stadje Wamena is slechts een paar straten groot, maar vormt toch het regionale centrum voor een gebied dat jaren geleden ontdekt werd en nog altijd relatief geïsoleerd is van de buitenwereld. Vanuit deze plaats zullen we gedurende drie dagen de streek verkennen met aangepast vervoer. Tijdens de wandelingen bezoeken we authentieke dorpjes en markten en exploreren we de weidse vallei. We maken een onvergetelijk varkensfeest mee waarbij de Dani in traditionele outfit een waar feestmaal voor ons organiseren. We verblijven in het BALIEM VALLEY RESORT in Sekan. Tijdens het verblijf in Wamena zijn alle maaltijden inbegrepen. (1snackontbijt,2O,3L,3D) Dag 17 WAMENA - SENTANI Na het ontbijt verlaten we de Baliem-vallei op dezelfde manier als we gekomen zijn. Een spectaculaire vlucht brengt ons terug naar de kust en de bewoonde wereld. Na aankomst in Sentani Airport wachten onze taxi’s ons op en rijden we richting het gelijknamige meer. Vanuit de kleine haven van Yahim maken we een ontspannende boottocht op het grote Sentani-meer. We bezoeken een van de kleinere eilandjes Asei en maken er kennis met een kunstzinnig en zeer lief volk dat opvallende en charmante Melanesische gelaatstrekken heeft. Lunch in een lokaal restaurant aan de oevers van het meer. Het universiteitsmuseum Cendrawasi herbergt de privécollectie
INDONESIA-X van de primitieve kunst van Michael Rockefeller die in 1961 verdween in het gebied van de Asmat en naar alle waarschijnlijkheid
DE BALIEM-VALLEI
De grootse Baliem-vallei, 16 km breed en zowat 60 km lang, is omsingeld door dichtbegroeide bergen en is een van de laatste plaatsen ter wereld waar een volk overleeft in quasineolithische omstandigheden. Er zijn geen wegen van de kust naar het binnenland. Verspreid in deze ruwe, bergachtige vallei liggen de dorpjes van de Dani, een groep die etnisch en raciaal in grote mate verschilt van de overige Indonesische volkeren. Ze behoren tot het negroïde ras en hebben een donkerdere huidskleur. In Wamena en omgeving word je voortdurend geconfronteerd met dit merkwaardige volk: de kleding van de mannen bestaat slechts uit een holim of peniskoker en soms wat schitterende veren in de haartooi. Omdat ‘s nachts de temperatuur aanzienlijk daalt, smeren ze zich in met varkensvet en houtskool. Een ontmoeting op een van de afgelegen landwegen met een forse volwassen Dani met glanzende huid, die bovendien de slagtanden van een everzwijn door zijn neus geboord heeft, zal je nooit meer vergeten! Ondanks hun vervaarlijk lijkend voorkomen, zijn deze mensen uiterst zachtmoedig. Nergens anders krijg je een vriendelijkere handdruk. De vrouwen dragen enkel een rok, volledig vervaardigd uit natuurlijke materialen zoals varenvezel of gras en doen het zwaarste werk. Je ziet ze vaak op het veld, met geknoopte nettassen op de rug waarin ze hun baby, varken en net geoogste knollen dragen. Soms hebben ze zich ingesmeerd met riviermodder als teken van rouw om een gestorven familielid. Een minder onschuldig middel om rouw uit te drukken is het amputeren van vingers van de vrouwelijke familieleden van de overledene, een gebruik dat officieel verboden, maar nog niet helemaal gebannen werd. Ook in de Baliem-vallei, een fantastische wereld waar de moderne mens geconfronteerd wordt met zijn origine, rukt de beschaving op. Het zal niet zo lang meer duren voor ook deze primitieve samenleving en cultuur voorgoed zal verdwijnen...
werd opgegeten door dit koppensnellende, kannibalistische volk. We bezoeken tevens MacArthur Hill waar de geallieerden, onder leiding van generaal MacArthur, hun hoofdkwartier tijdens WO II hadden. Van hieruit startten ze hun offensief ter bevrijding van de Filippijnen en de Stille Oceaan. Diner in een lokaal restaurant en overnachting in het TRAVELLER HOTEL. (O,L,D)
Dag 19 DENPASAR (BALI) - BRUSSEL Ontbijt. We genieten van een vrije dag. Wie wil kan facultatief deelnemen aan een White Water Rafting, een Ocean Dolphin Rafting, een bezoek brengen aan het Bali Bird Park of genieten van de faciliteiten van het hotel. Lunch. Transfer naar de luchthaven voor onze vlucht vanuit Denpasar naar Brussel. (O,L)
Dag 18 SENTANI - DENPASAR (BALI) Ontbijt. Transfer naar de luchthaven van Sentani voor onze vlucht naar Bali (mogelijk met tussenstop). Bij aankomst in Denpasar worden we overgebracht naar het hotel waar we enkele uurtjes vrije tijd hebben. Diner in een lokaal restaurant. Overnachting in het SWISS BEL HOTEL TUBAN. (O,snacklunch,D)
Dag 20 BRUSSEL Aankomst te Brussel.
159
INDONESIË BELANGRIJK OM WETEN ■ Tijdens deze Indonesië-rondreis ontdek je ongekende en afgelegen
gebieden, waar je kan proeven van bijzondere natuurfenomenen en fascinerende culturen die op het punt staan te verdwijnen. We nemen je mee naar plaatsen die geen of nauwelijks toerisme kennen en bezorgen je een onvergetelijke ‘once in a lifetime’ ervaring. We boeten af en toe in aan comfort om niks te missen. Maar de beloning is groot! aan deze reis dienen over een goede algemene conditie en mobiliteit te beschikken. Een sportieve instelling, een gezonde dosis humor en aanpassingsvermogen zijn vereist.
■ Om
het contact met de plaatselijke bevolking optimaal te laten verlopen, wordt deze reis lokaal begeleid door Indonesiëkenners.
■ Gedurende
zes nachten verblijven we in hotelletjes en guesthouses die eenvoudig zijn, maar toch beantwoorden aan de meest elementaire normen van hygiëne. Deze accommodatie is de best mogelijke keuze ter plaatse en beschikt steeds over een bad of douche met warm water.
■ Deelnemers
beschreven programma en de vermelde hotels kunnen te allen tijde gewijzigd worden naargelang plaatselijke, logistieke en weersomstandigheden. Reizen in dergelijke afgelegen gebieden vraagt flexibiliteit van alle deelnemers.
■ Door
aanpassingen in lokale vluchtschema’s kan het programma wijzigingen ondergaan. Onze reisleid(st)er zal echter steeds, binnen de mogelijkheden, het programma aanpassen in het belang van de groep. De volgorde van de bezoeken kan veranderd worden zonder voorafgaande melding.
■ Het
maximum toegelaten gewicht voor de binnenlandse vluchten in Indonesië bedraagt 15 kg. De overige bagage kan worden achtergelaten in Surabaya en Denpasar.
■ Het
■ Dit programma verloopt op basis van volpension.
HOTELS Dag 2, 5 SURABAYA SINGGASANA SURABAYA HOTEL (*****/°°°°) www.surabaya.singgasanahotels.com Dag 3-4 KUMAI RIMBA LODGE (nvt/nvt) www.rimbaecolodge.com Dag 6 KUTA (BALI) SWISS BEL RAINFOREST HOTEL (****/°°°°) www.swiss-belhotel.com Dag 7 MONI KELIMUTU LODGE (**/°°)
160
Dag 8-9 BAJAWA - NIEUWE KEUZE SANIAN HOTEL (*/°)
Dag 17 JAYAPURA (SENTANI) TRAVELLER HOTEL (***/°°°)
DAG 10 RUTENG MARYOS HOTEL (nvt/°)
Dag 18 TUBAN (BALI) - NIEUWE KEUZE SWISS BEL HOTEL TUBAN (*****/°°°°°) www.swiss-belhotel.com
DAG 11-12 LABUAN BAJO JAYAKARTA SUITES (****/°°°°) www.flores.jayakartahotelsresorts.com Dag 14-15-16 WAMENA BALIEM VALLEY RESORT (***/°°°) www.baliem-valley-resort.com
Gedetailleerde hotelinformatie op www.andersdananders.be officiële categorie Indonesië / °=beoordeling ada
INBEGREPEN ■ Internationale vluchten in groepsklasse (economy class)
van/naar Amsterdam of Parijs. Autocar van Brussel/Antwerpen naar Amsterdam of Parijs ■ Binnenlandse vluchten in groepsklasse (economy class) ■ Alle overnachtingen volgens programma ■ Alle excursies en transfers volgens programma ■ Alle maaltijden volgens programma (O=Ontbijt, L=Lunch,
D=Diner) ■ Alle fooien, inkomgelden en taksen (zoals geldig op 1/10/15) ■ Gespecialiseerde Nederlandstalige reisbegeleiding ■ Assistentie bij check-in op de luchthaven ■ Annulerings- en reisbijstandsverzekering
NIET INBEGREPEN ■ Dranken & persoonlijke uitgaven (bijv. souvenirs) ■ Eventuele kosten voor paspoort & inentingen ■ Verschillende sites in Indonesië rekenen een extra fotografie- en
filmkost aan. Deze zijn niet inbegrepen in de rondreis. ■ Eventuele verlengingen of aanpassingen op vermelde groepsreis
(mogelijk op aanvraag!)
