Indicator 10 Lucht Gezonde lucht is uiteraard van levensbelang voor mens en dier en plant. Dus is ook luchtkwaliteit van belang voor een duurzame samenleving. De Europese Unie heeft normen vastgesteld voor de luchtkwaliteit. Voor Nederland zijn vooral de normen (‘grenswaarden’) voor stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10) belangrijk. De metingen van deze twee stoffen vormen de basis voor de indicator Lucht. De data zijn afkomstig van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL), een samenwerkingsprogramma van de Rijksoverheid en lokale overheden om de luchtkwaliteit te verbeteren ten behoeve van de volksgezondheid. Sinds 2010 vindt jaarlijks een monitoring plaats van het NSL. Daarin wordt de ontwikkeling van de luchtkwaliteit gevolgd en wordt de uitvoering van de maatregelen en projecten, die zijn opgenomen in het NSL, bijgehouden. Indien blijkt dat de doelstellingen van het NSL niet worden gehaald, kunnen extra maatregelen worden getroffen. De gehanteerde cijfers geven de jaargemiddelden per gemeente weer. Dat zijn voor bevolking gewogen gemiddelden, waarbij concentraties van NO2 resp. PM10 die voorkomen op plekken waar veel mensen wonen, zwaarder meetellen dan concentraties in dunbevolkte gebieden. Op de volgende pagina’s worden de data voor NO2 en PM10 beschreven.
53
Indicator 10a Lucht - NO2 Omschrijving: Voor bevolking gewogen jaargemiddelde concentratie van NO2, in µg/m3 Bron: NSL - Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Jaar: 2013 Doel: Jaargemiddelde 40 µg/m NO2 3
De door NSL berekende jaargemiddelden per gemeente zitten alle beneden de vastgestelde norm (zie ook http:// www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/ nl0237-Nationale-luchtkwaliteit%3A-overzicht-normen. html?i=14-65). Daarmee lijkt het dat alle gemeenten aan de norm voldoen. Dat hoeft echter niet het geval te zijn, omdat alle toetspunten binnen een gemeente beneden de norm moeten zitten. De overschrijdingen voor NO2 komen vooral voor op locaties in de Randstad met veel verkeer. Om tot uitdrukking te brengen in hoeverre niet alle toetspunten binnen een gemeente aan de norm voldoen, zou een correctiefactor kunnen worden toegepast voor het aantal punten waar de norm wordt overschreden. Vanwege het geringe aantal overschrijdingen heeft dit echter geen statistische betekenis.
54
30,2
Maximum 20,5
Gemiddelde 8,1
Minimum 0
5
10
2013 2011
15
20
25
30
Concentratie van NO2
35
40
Concentratie NO2 (µg/m3)
Maximum, gemiddelde en minimum per grootteklasse
Laatste 10
10,6 Schiedam
29,5
10,8 Rotterdam
30,2
0
50
-7
75 5 -1 0 10 0 015 15 0 025 0 > 25 0
Littenseradiel Loppersum
0
0
28,9
-5
10,5 Rijswijk
40
Eemsmond
5
0
27,9
-4
10,5 Vlaardingen
30
Harlingen
10
5
27,8
-3
10,0 Ridderkerk
25
het Bildt
15
0
27,7
-2
9,9 Barendrecht
Min.
20
20
Schiermonnikoog
25
5
26,9 27,6
-2
9,2 Albrandswaard 9,3 Delft
Max. Gem.
30
-1
Texel Ameland
35
15
26,8
10
8,3 Zwijndrecht
5
Terschelling
40
10
26,8
<
8,1 Capelle aan den IJssel
5-
Vlieland
Concentratie van NO2
Eerste 10
Grootteklasse x 1.000 inwoners
35 30
30
Concentratie van NO2
25 20 15 10
25 20 15 10 5 0
5
100
1.000
393 Gemeenten
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
10.000 100.000 Aantal inwoners
1.000.000
30 25
Concentratie van NO2
20 15 10 5
Concentratie NO2 in , in µg/m3
35
nd
30
de rla
25
Ne
20
n Dr d en t Ov he er ijs Fle sel vo Ge land ld er la nd No U t or rec dht H Zu oll id an -H d ol la nd No Zee la or nd dBr ab an Lim t bu rg
15
sla
10
ng
5
en
0
0
Gr on i
Sub-indicatorscores
0
Fr ie
Concentratie van NO2
35
55
Indicator 10b Luchtkwaliteit - PM10 Omschrijving: Voor bevolking gewogen jaargemiddelde concentratie van PM10, in µg/m3 Bron: NSL - Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Jaar: 2013 Doel: Jaargemiddelde 40 µg/m PM10 3
Evenals voor NO2 geldt ook voor de concentraties van PM10 dat de berekende jaargemiddelden van alle gemeenten beneden de doelstelling liggen. Mogelijk geldt dit echter niet voor alle toetspunten binnen een gemeente. De overschrijdingen doen zich lokaal voor bij veehouderijen en in gebieden waar zich lokale fijnstofbronnen bevinden met een hoge achtergrondconcentratie.
56
24,5
Maximum 20,8
Gemiddelde 14,5
Minimum 0
5
10
15
2013 2011
20
Concentratie van PM10
25
30
Concentratie PM10 (µg/m3)
Maximum, gemiddelde en minimum per grootteklasse
Laatste 10
15,9 Someren
23,6
15,9 Nederweert
24,5
0
50
-7
75 5 -1 0 10 0 015 15 0 025 0 > 25 0
Ferwerderadiel Dongeradeel
0
0
23,4 23,4
-5
15,7 Weert 15,8 Asten
40
De Marne Eemsmond
5
0
23,4
-4
15,7 Venray
30
Texel
10
5
23,3
-3
15,7 Eindhoven
25
het Bildt
Min.
15
0
23,3
-2
15,0 Son en Breugel
20
Ameland
Gem.
20
5
23,3
-2
15,0 Deurne
-1
Schiermonnikoog
Max.
25
15
23,2
10
14,7 Veghel
5
Terschelling
30
10
23,1
<
14,5 Sint-Oedenrode
5-
Vlieland
Concentratie van PM10
Eerste 10
Grootteklasse x 1.000 inwoners
30 25
25
Concentratie van PM10
20 15 10 5
15 10 5 0 100
0
1.000
393 Gemeenten
10.000
100.000
1.000.000
Aantal inwoners
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
25
Concentratie van PM10
20 15 10 5
Concentratie PM10 , in µg/m3
35
nd
30
de rla
25
Ne
20
n Dr d en t Ov he er ijs Fle sel vo Ge land ld er la nd No U t or rec dht H Zu oll id an -H d ol la nd No Zee la or nd dBr ab an Lim t bu rg
15
sla
10
ng
5
en
0
0
Fr ie
Sub-indicatorscores
20
Gr on i
Concentratie van PM10
30
57
