Immediate belasting van orale implantaten
Immediate belasting van orale implantaten
Onder redactie van Daniel van Steenberghe Met medewerking van Marcelo Abarca, Chantal Malevez, Catherine Mattout, Paul Mattout, Liene Molly, Marc Quirynen, Anna Maria Sanna, Nele van Assche
Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008
Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopiee¨n of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopiee¨n uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. Titre de l’e´dition originale: Re´habilitation orale imme´diate ou rapide a` l’aide d’implants Editions CdP 3 Collection JPIO Copyright 2006 - Groupe Liaisons ISBN 2-84361-098-2 ISBN 978 90 313 5174 9 NUR 887 Ontwerp omslag: Houdbaar, Deventer Ontwerp binnenwerk: TEFF (www.teff.nl) Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl
Inhoud
1
Redactie en auteurs
1
Voorwoord
3
Inleiding
5
Geschiedenis en semantiek van immediate, vroegtijdige of uitgestelde belasting van implantaten en ethische en professionele bedenkingen
7
2
Immediate en vroegtijdige belasting: histologie 2.1 Inleiding 2.2 Preklinische studies 2.3 Klinische studies 2.4 Conclusies
3
Protocollen voor immediate en vroegtijdige belasting: een literatuuroverzicht 3.1 Inleiding 3.2 Methodologie 3.3 Discussie 3.3.1 Immediate belasting van implantaten in de onderkaak met vaste prothetische suprastructuur 3.3.2 Vroegtijdige belasting van implantaten in de onderkaak met vaste prothetische suprastructuur 3.3.3 Immediate belasting van implantaten in de bovenkaak met een vaste prothetische suprastructuur
19 19 23 27 29
31 31 33 34
34
36
39
VI
Immediate belasting van orale implantaten
3.3.4
3.3.5 3.3.6
3.3.7 3.3.8 3.3.9 3.4 4
5
Vroegtijdige belasting van implantaten in de bovenkaak met een vaste prothetische suprastructuur Immediate belasting van implantaten bij partieel edentate patie ¨nten Immediate belasting van implantaten bij partieel edentate patie ¨nten met solitaire tandvervanging Vroegtijdige belasting van implantaten bij partieel edentate patie ¨nten Immediate belasting van implantaten bij solitaire tandvervanging Vroegtijdige belasting van implantaten bij solitaire tandvervanging Conclusies
Vroegtijdige belasting bij volledige edentatie 4.1 Inleiding 4.2 Voordelen 4.3 Behandelplan 4.4 Chirurgische fase 4.4.1 Onderkaak 4.4.2 Bovenkaak 4.5 Laboratoriumfase 4.5.1 Vervaardiging van het mastermodel 4.5.2 Vervaardiging van de basisstructuur uit composiet 4.5.3 Vervaardiging van de basisstructuur uit titaan 4.6 Tweede klinische fase 4.6.1 Uittesten van de basisstructuur van titaan 4.6.2 Uittesten van de in was gemonteerde tanden 4.6.3 Afwerking van de Procera Implant Bridge1 in het laboratorium 4.6.4 Plaatsing van de Procera Implant Bridge1 4.7 Discussie 4.8 Conclusies Immediate belasting: de klinische toepassing stap voor stap beschreven 5.1 Inleiding 5.2 Brånemark Novum1 5.3 Litorim/Nobel Guide1
43 43
45 47 47 48 48 53 53 55 57 60 60 61 62 62 62 63 64 65 65 65 66 66 67
69 69 69 78
Inhoud
6
7
VII
Klassiek of ingekort protocol? Psychologische, medische en financie ¨le aspecten van de verschillende benaderingen 6.1 Inleiding 6.2 Evolutie van chirurgische en prothetische protocollen 6.3 Vragen 6.3.1 Psychologisch aspect 6.3.2 Medisch aspect 6.3.3 Financieel aspect 6.4 Welke reikwijdte voor welke indicatie? 6.4.1 Volledige edentatie 6.4.2 Partie ¨le edentatie 6.4.3 Unitaire edentatie 6.5 Conclusies
91 92 92 93 94 95 95 99 104 106
Klinische voorbeelden van immediate belasting van implantaten 7.1 Inleiding 7.2 Volledige edentatie van de bovenkaak 7.3 Partie ¨le edentatie
109 109 109 118
Literatuur
91 91
123
Redactie en auteurs
Redactie Daniel van Steenberghe behaalde de diploma’s van arts, tandarts, specialist in de stomatologie en specialist in de parodontologie en geaggregeerde in het hoger onderwijs van de geneeskunde. Hij werd gewoon en daarna emeritus hoogleraar aan de faculteit Geneeskunde van de KULeuven. Tevens is hij doctor honoris causa, Honorary Fellow van de Royal College of Surgeons van Ierland, gecoo¨pteerd lid van de Deutsche Akademie der Wissenschaften (‘Leopoldina’), ereburger van de stad Aix-en-Provence, drager van de medaille van de stad Parijs en erelid van meerdere wetenschappelijke verenigingen, waarvan er vier gewijd zijn aan de osseointegratietechnieken. Hij was hoofdredacteur of geassocieerd hoofdredacteur van de wetenschappelijke tijdschriften ‘Journal of Head & Neck Pathology’, ‘Clinical Oral Implants Research’, ‘Journal of Oral Investigations’ en ‘Journal of Oral Rehabilitation’ en tevens lid van meerdere redactieraden. Hij is (co)auteur van meer dan 250 wetenschappelijke artikelen in internationale tijdschriften met impactfactor, meer dan honderd andere wetenschappelijke artikelen en twaalf boeken. Hij was veertien jaar lang houder van de Professor P-I Brånemarkleerstoel in de Osseointegratie. Hij was de eerste voorzitter van de European Association for Osseointegration (EAO) en was voorzitter van de Raad van de EAO tot 2007. Hij was de stichter en eerste voorzitter van de Belgische Vereniging voor Parodontologie. Aan de faculteit Geneeskunde van de KULeuven doceerde hij bijna dertig jaar menselijke anatomie, medische ethiek en parodontologische therapie. Hij was tevens chef de clinique aan de Universitaire Ziekenhuizen van de KULeuven, waar hij in 1982 de osseointegratietechniek introduceerde.
2
Immediate belasting van orale implantaten
Auteurs Daniel van Steenberghe – Arts, emeritus hoogleraar aan de KULeuven, geaggregeerde van het hoger onderwijs in de geneeskunde, doctor honoris causa – Honorary Fellow van de Royal College of Surgeons (Ierland) Marcelo Abarca – Certificaat van competentie in de implantologie van de Universite´ Libre de Bruxelles – Master in de medische wetenschappen van de KULeuven – Parodontoloog – Dienst voor stomatologie en mondzorg, Policlinique Me´dicale Universitaire CHU Lausanne, Zwitserland Chantal Malevez – Arts, maxillofaciaal chirurg – Docent aan de faculteit Geneeskunde van de Universite´ Libre de Bruxelles Catherine Mattout – Doctor in de odontologische wetenschappen – Prive´praktijk als parodontoloog in Marseille Paul Mattout – Doctor in de odontologische wetenschappen – Prive´praktijk als parodontoloog in Marseille Liene Molly – Doctor in de medische wetenschappen van de KULeuven – Docent aan de University of Maryland, Baltimore (USA) – Parodontoloog Marc Quirynen – Gewoon hoogleraar aan de KULeuven – Hoofd afdeling Parodontologie Anna Maria Sanna – Odontostomatologisch chirurg van de universiteit van Sassari (Italie¨) – Parodontoloog Nele Van Assche – Parodontoloog, consulent aan de afdeling Parodontologie van de KULeuven – Prive´praktijk als parodontoloog in Geel
Voorwoord
Bij de behandeling van amputaties slaagde men er tot nu toe niet in om uitsluitend via weefselregeneratie een restitutio ad integrum te verwezenlijken. Osseointegratie heeft het echter mogelijk gemaakt om prothesen, die het ontbrekende lichaamsdeel vervangen, met een grote stabiliteit te verankeren. Edentatie is een zeer vaak voorkomende vorm van amputatie, die vooral minder bedeelde bevolkingsgroepen treft. De introductie van osseointegratie was voor de orale gezondheidszorg een revolutie, die door de betrokken beroepsgroep, de diverse gezondheidsinstanties en de publieke opinie nog onvoldoende op waarde wordt geschat. Enossale implantaten, die het mogelijk maken om tandprothesen met grote stabiliteit te verankeren, bereiken op dit moment slechts een gering deel van de edentate bevolking. Orale implantaten worden in de meeste landen niet vergoed, dit in tegenstelling tot implantaten ter vervanging van andere lichaamsdelen. Daarnaast moet men stellen dat in de mondzorg, in tegenstelling tot in om het even welke andere geneeskundige discipline, tandartsen vaak proberen om dergelijke operaties uit te oefenen. Dit spoort de overheid niet aan om hiervoor vergoedingen te voorzien, zoals wel het geval is wanneer dergelijke ingrepen worden uitgevoerd door specialisten. Op deze manier blijft de toegang tot een dergelijke behandeling van orale amputaties beperkt tot mensen met een hoger inkomen. Dit boek biedt een kritische analyse van de recente ontwikkelingen betreffende het gebruik van orale implantaten: immediate en vroegtijdige belasting, ‘flapless’chirurgie, geleide chirurgie, en geprefabriceerde en gestandaardiseerde prothesen. Deze nieuwe technieken maken het mogelijk om aan bepaalde verwachtingen van het publiek te voldoen, zoals een rehabilitatie voor minder geld of binnen kortere tijd. Dit boek probeert het verschil aan te tonen tussen mateloos commercialisme, oftewel ‘implantologie’, die in het bijzonder de mondzorg teistert, en dat wat echt een aanwinst voor de geamputeerde patie¨nt betekent: een geneeskunde die gebaseerd is op wetenschappelijk bereikte resultaten en aanvaardbaar is vanuit een ethisch oogpunt. Daniel van Steenberghe
