DIJKGRAAF ONTMOET...
ELLEN SÖENTKEN
Met het boek ‘De zeven ondeugden van vrouwelijke managers’ geeft Ellen Söentken eindelijk ook aan mannen het geheim van succesvolle vrouwen prijs. Nu kan dus iedereen de trukendoos van de hoer, de kwezel, de heks of de maagd in volle omvang bewonderen.
‘Ik zit tussen hoer en maagd in’ 56 | MANAGEMENT TEAM 9 | 18-05-2007
18-05-2007 | MANAGEMENT TEAM 9 | 57
LEONARD FÄUSTLE
Tekst Jan Dijkgraaf
DIJKGRAAF ONTMOET...ELLEN SÖENTKEN
De criticasters staan al klaar: het zoveelste verhaal over vrouwelijk leiderschap… “Zeker, er is al veel gezegd over vrouwelijk leiderschap. Maar dat is eigenlijk altijd een mal. Als je er vrouwen induwt, komen er mannen uit. Dat vind ik niks.” Want? Mannen deugen niet? “Mannen zijn heerlijk! Dat staat buiten kijf. Ik vind alleen niet dat je je als een kerel moet gaan gedragen wanneer je als vrouw geboren bent. Want mannen en vrouwen zijn wezenlijk anders. Ik vergelijk mannen altijd met benzine- en vrouwen met dieselmotoren.” Wij rijden harder. En beter. “Gassen, snel, scoren. Vrouwen zijn meer diesels. Die hebben meer tijd nodig om op gang te komen. Je moet dan ook geen benzine in een dieselmotor stoppen. Dat werkt niet.” Wat werkt wel? Het toepassen van de zeven ondeugden, neem ik aan? Bemoederen, verleiden, manipuleren, ophelderen, toneelspelen, intuïtief waarnemen en zingeven.
DIJKGRAAF ONTMOET...
ELLEN SÖENTKEN Plaats Tropen aan Zee, Bloemendaal Functie zakenvrouw, trainer, spreker Bedrijf Söentken Geboortedatum 1 december 1969 Woonplaats Vinkeveen Burgerlijke staat samenwonend met Rob van Pelt Kinderen geen Voorbeeld Eunice Kennedy, Maria Shriver, Oprah Winfrey, Sylvia Tóth, Neelie Kroes, Joop van den Ende, Willem van Kooten, Derk Sauer Grootste prestatie haar Zeven Ondeugden-boek Auto Alfa Romeo 147, zwarte sportversie Laatste vakantie voorjaar 2006, zeilen op het IJsselmeer Hobby’s begeleiden jong talent, fitness, varen, film, koken, tuinieren, filosoferen en sinds kort weer paardrijden
58 | MANAGEMENT TEAM 9 | 18-05-2007
“Je leert snel, haha. Ik zal een voorbeeld geven: kantoorpolitiek. Daar hebben veel vrouwen een behoorlijke allergie voor. Ze denken: als je maar hard werkt, dan kom je er wel. Mis! Een cursiste van me mailde: ‘Ellen, ik ben na je cursus een heel strenge bril gaan kopen en er werd meteen op
‘Het gros van de mannen denkt dat ze God zijn’ gereageerd. Walgelijk hè? Heb ik me al die jaren helemaal rot gewerkt, trainingen gedaan en wat werkt uiteindelijk: een nieuwe bril’.” Waarom werkte die bril dan? “Die paste bij wie zij wilde zijn. Blijkbaar. Vrouwen lopen op het werk in moedermode. Zacht. Pastelkleurig. Leuk, maar niet opvallend. Meegaand. Maar dat is camouflage. Daarmee cijfer je jezelf weg. Wie bewijs je daar nou een dienst mee? Ik leer mijn cursisten ook de niet mooie kanten in zichzelf te ontwikkelen. Die kanten heeft iedereen. Het zit er van nature in dat je ook trekjes van een hoer hebt. Of een kwezel. Die moet je kennen, zodat je ze kunt inzetten.” Ik begrijp nog niet waarom mannen anders zijn. Mannen kunnen ook toneel spelen… “Als een man in de spiegel kijkt, denkt hij: zo, twee push-ups en ik ben klaar voor een date met Cindy Crawford, of wie er ook hot is op dit moment. Als een vrouw in de spiegel kijkt, denkt ze: dit is fout, dat is fout, hier ben ik niet tevreden mee, was ik maar zo… Voor mij is het veel makkelijker om een vrouw iets aan te reiken in een training. Als ik een vrouw iets aanreik waarmee ze wat kan, is ze blij. Dat is gewin. Als een man hoort dat er ergens gewin in zit, dan raakt ie over de kook. Want hij heeft heel zijn leven iets anders gehoord. Kijk, de duivels, die weten het wel van zichzelf dat ze zo zijn. De JR-rol uit Dallas. Maar de judassen… Die geef ik echt een keiharde klap op hun bek als ik ze vertel dat ze een judas zijn…”
Maar die klap zou je wel uitdelen? “Ik zoek nog naar een vorm. Van een vrouw kun je zeggen dat ze een kwezel is, bij de mannelijke variant, judas, ligt het anders. Het mooie is: omdat ik alleen cursussen aan vrouwen geef, worden die mannen nóg nieuwsgieriger. Ze buitensluiten, daar kunnen ze slecht tegen, haha!” Is dat ook de reden dat niemand er makkelijk achterkomt wie Ellen Söentken is, de vrouw achter ‘De zeven ondeugden van vrouwelijke managers’? Je maakt ons gewoon nieuwsgierig! “Wie die vrouw is, is niet relevant. Het gaat om het concept.” Het is zeker typisch iets voor mannen om de namen en rugnummers (verliefd, verloofd, getrouwd, gescheiden, leeftijd, auto en pincode) wel van je te willen weten? “Precies! Stel: er zit een aantal vrouwen bij elkaar. En dan komt er een andere vriendin, die net een werelddeal heeft gesloten, in haar fris gewassen sportauto aanrijden, ze stapt uit, gooit haar haar los en ze gaat bij haar vriendinnen zitten. Wat denk je dat die denken?” Top! “Kutwijf! Ze zeggen het niet, maar ze denken: kutwijf. Juist dan, als je succesvol bent, moet je even wegkruipen. Jezelf wegcijferen. Dát werkt wel.” Willen mannen vrouwen niet altijd het liefst als hoer zien? “Want kwezels zien ze al genoeg, hahaha. In een mannengroep is dat wel gewenst gedrag van een vrouw. Maar ik voldoe er zeker niet altijd aan. Als je een volwassen speler in het spel bent en je bent de enige vrouw, dan is het een handige zet. Maar als je doorglijdt, word je minder serieus genomen. Dan is de rol van maagd weer een handige. Als ik niet weet hoe het publiek zal reageren, ga ik zelf als heks. Dan weet ik zeker dat ik de boel onder controle heb.” Gaan als… Wat bén je? “Ik groei mee. Ik word steeds meer mezelf…” Gaap… “Oké, ik zit tussen de hoer en de maagd in. Het probleem voor anderen is, dat het min-
der goed plaatsbaar is. Dus ik maak meestal een keuze. Of de hoer, lekker zichtbaar en communicatief, of de maagd.” Ligt het aan mij dat bij ‘topvrouw’ en ‘hoerig’ het onderbewuste steeds de naam Neelie Kroes doorgeeft? “Grappig. Laatst zei een aantal mensen tegen mij dat ik op Neelie Kroes lijk.” Jij hebt niet van die enge rode nagels. “Ze is krachtig. Ik weet niet of ze hoerig is. Sylvia Tóth die tegen Adriaan van Dis een opmerking maakt over een kanten bh’tje, dát is hoerig. Met een tikje heks, want er zat ook leedvermaak in. Die man was namelijk eventjes de weg kwijt. Sylvia Tóth is net als ik een ondernemer. Ik heb een zwak voor haar. Voor Neelie Kroes ook wel, trouwens.”
“Vrouwen zijn dieselmotoren. Ze moeten op gang komen.”
Zijn dat voor mannen leuke vrouwen? “Voor mannen met lef, die zeker van zichzelf zijn, zijn dat juist heerlijke vrouwen! Mensen die zich volledig kunnen neerzet-
ten. Hun schoonheid én lelijkheid… Dat is toch een verademing? Wie zich daarbij niet op zijn gemak voelt, is gewoon niet tevreden met zichzelf. Met de keuzes die
hij of zij voor zich heeft laten maken. Die zitten in het moeras van nijd en afgunst. Ze waren te schijterig om het zelf te doen en gunnen het vervolgens een ander niet.” «
DIJKGRAAF ONTMOET...ELLEN SÖENTKEN
“Laatst hoorde ik dat ik op Neelie Kroes lijk.”
Dan heb ik daar ook last van, want ik zie niks vrouwelijks aan Neelie Kroes. “Tja, dat is wel een beetje het nadeel van die generatie, dat geef ik toe. Er zijn heel weinig vrouwen uit die generatie aan de top. Dus ze gingen hun vrouwelijkheid camoufleren om te overleven. Ik heb Neelie Kroes meer dan tien jaar geleden gesproken en toen ontdekte ik ook de zachte kant. Het ging over haar scheiding en dingen in het leven die anders gingen dan verwacht. Als vrouwen aan de top zich ook als vrouwen durven gedragen, kunnen we met elkaar lachen.” Wie zijn eigenlijk de rolmodellen van dit moment? “Tja, dan word ik een hele tijd stil.” Eindelijk! “Vlees noch vis, eerlijk gezegd. Dan kom je bij de Femkes Halsema. De Lousewiesen van der Laan.” Dat zijn toch geen rolmodellen? “Ja, veel voorbeelden van hoe het niet moet. Eh… Máxima?” Je kent ze dus niet. Ben je er zelf één? 60 | MANAGEMENT TEAM 9 | 18-05-2007
“Poeh… Ik heb heel lang in de ontkenning gezeten. Mijn workshops waren uitverkocht, maar ik scoorde geen 9 als waardering. Ik was nog niet goed genoeg. Ik ging er niet hard genoeg op – en dat is wat vrouwen wel willen. Je moet vrouwen gewoon pijn doen. Toen ontkende ik dat nog. Er waren zelfs momenten dat ik mijn spullen wilde weggooien…”
‘Je moet vrouwen gewoon pijn doen’ Net als vroeger op school. “Ja! Dat idee heb ik toen ook wel eens gehad. Dan had ik vijftig, zestig kinderen die naar mijn verhalen luisterden. Dan zei ik iets verkeerds en wilde er niemand meer met me spelen. Toen wist ik het nog niet, maar populariteit is aan slijtage onderhevig. Op het moment dat je populair bent,
gaan ze weer trappen. Met de kwezels en de judassen erachteraan.” Je deelt vast iedereen in. “Het gros van de mannen denkt dat ze God zijn. Jij niet. Jij hebt wat van de duivel in je. Je ziet mensen, snapt hun drijfveren. Je hebt ook iets van een verlosser. Dat maakt het weer vrolijker. De duivel, daar komen ze pas naar toe als er echt shit is. Eerder durven ze niet. Ik krijg de hoogste waardering van duivels. En heksen dus.” Wat voor type manager gaat het het meest voor de wind? “De judas. Met vlag en wimpel! Mannen die lekker anoniem onder de radar doorvliegen. En bij vrouwen dus de kwezel.” Gatver! “Ja jongen, het is niet anders. Dat is in grote organisaties én de samenleving de geëigende weg. Kruip weg en word in godsnaam niet wakker. Ik heb er een allergie voor, eerlijk gezegd.” Laten we in godsnaam gaan drinken! “Rood!”
»
CONFERENTIESPECIAL
De beste sprekers van Nederland Geen congres zonder sprekers. Maar een spreker vinden is zo makkelijk nog niet. Althans, een goede. Want in Nederland afficheert iedereen die vijf woorden achter elkaar kan zeggen zonder te stotteren, zich tegenwoordig als professioneel spreker. Politici, sportlieden, tv-presentatoren, zakenlui en entertainers struikelen over elkaar heen om een graantje mee te pikken uit de goed gevulde congresruif. Management Team heeft orde aangebracht in deze chaos en presenteert de Top 25. Succes verzekerd. Tekst Rogier van ‘t Hek
34 | MANAGEMENT TEAM 13 | 24-08-2007
24-08-2007 | MANAGEMENT TEAM 13 | 35
CONFERENTIESPECIAL
1 Manfred Kets de Vries
vanaf € 10.000,-
Deze inspirerende verteller en auteur ontwikkelde in zijn lange werkende leven – hij is bijna pensioengerechtigd – een zeer originele kijk op leiders en leiderschap. Omdat Manfred Kets de Vries al jaren in Frankrijk woont, waar hij een leerstoel bekleedt aan de beroemde Insead Business School in Fontainebleau, spreekt hij met een hoorbaar Frans accent. Maar dat maakt hem juist nog interessanter.
2 Fons Trompenaars vanaf € 6.500,Hij wordt gerekend tot de wereldtop van managing consultants – hij is ook vaker in het buitenland te vinden dan in Nederland – en hij is bevriend met John Cleese, met wie hij dit jaar het boek ‘Creativiteit en innovatie’ uitbracht. Kortom: Trompenaars is iemand. Hij is vooral de perfecte keus als u een geestig, kundig en onderhoudend redenaar zoekt.
3 Grimbert Rost van Tonningen vanaf € 4.500,Met zijn boek ‘Uitverkoren maar niet bevlogen’, over de bestuurscultuur in de 36 | MANAGEMENT TEAM 13 | 24-08-2007
politiek en het bedrijfsleven, werd Grimbert Rost van Tonningen bekend bij het grote publiek. Terwijl de bedrijfseconoom zijn sporen binnen de corporate wereld al had verdiend als adviseur. Tegenwoordig is Rost van Tonningen partner bij een financieel adviesbureau. Maar liever spreekt hij over zijn favoriete onderwerp: innovatief leiderschap.
4 Robert Benninga vanaf € 3.500,Robert Benninga staat voor leiderschap, executive coaching, performance improvement, verandermanagement en human capital development. Onderwerpen waarmee hij ervaring opdeed in zijn loopbaan in de top van het hotelwezen en de retailwereld. Benninga spreekt graag over succes en geluk en vooral hoe u dat met uw werknemers kunt bereiken. Hij noemt het zelf High Performance Leadership. Kortom: een gewichtig man.
5 Léon de Caluwé vanaf € 2.500,Ruim dertig jaar werkervaring, tientallen publicaties, deeltijd hoogleraar én senior partner bij adviesbureau Twynstra Gudde; als u het cv van Léon de Caluwé leest, weet u dat u zich aan deze autoriteit op organisatieadviesgebied financieel geen buil zult vallen. Zijn vakgebieden: advies- en veranderkunde. En gaming, een interactieve werkwijze die mensen bewust maakt van veranderingen binnen en buiten een organisatie.
6 Guido Thys vanaf € 3.100,Deze Belgische ‘bedrijfsverloskundige’ is Nederlands meest gevraagde spreker. Als bewijs staat op zijn website een teller onder de noemer ‘geboortecijfers’. De cijfers zijn inderdaad indrukwekkend. Er zullen weinig mensen zijn die hem nog nooit hebben horen spreken over klantgerichtheid, een onderwerp waarvan Thys – met zijn jarenlange marketing-, consultancyen podiumervaring – inmiddels alles weet. Maar hij blijft de moeite meer dan waard.
7 Ben Tiggelaar vanaf € 2.500,Sprankelend en inspirerend zijn termen die worden gebruikt voor Ben Tiggelaar. Gelikt zou je ook kunnen zeggen, maar ook weer niet zó gelikt dat het ongeloofwaardig wordt. Tiggelaar, die spreekt over verandermanagement en leiding geven aan jezelf, is niet voor niets een veel gevraagd spreker. Maar wees er snel bij, want Tiggelaar is vanwege een promotieonderzoek komend jaar beperkt beschikbaar.
8 Roel Pieper vanaf € 7.500,Deze voormalige kroonprins van Philips is een trekpleister voor elk congres. Bijna iedereen kent zijn naam, maar de persoon Roel Pieper is nog altijd een mysterie. Dat is niet zo vreemd, want een groot deel van zijn werkend leven bracht hij door in de Verenigde Staten. Tegenwoordig is hij hoogleraar in
«
Zijn Franse accent maakt Kets de Vries interessant
CONFERENTIESPECIAL
Twente en een belangrijke formal investor. Met wisselend succes.
9 Annemarie van Gaal vanaf € 3.250,-
(voor het goede doel)
Het levensverhaal van Annemarie van Gaal leest als een sprookje; een alleenstaande moeder die onder extreme omstandigheden de Russische uitgeverswereld verovert en veelvoudig miljonair wordt. Een vrouw achter zo’n verhaal is voor iedereen interessant. Maar wat Van Gaal zo boeiend maakt om naar te luisteren, is haar onconventionele denkwijze, haar onaangepastheid in de goede zin. U hangt aan haar lippen.
10 Vincent Everts vanaf € 3.000,Het is zijn passie: presentaties geven over de invloed van nieuwe technologieën op ons leven. En dat straalt Vincent Everts ook uit op het podium: op energieke wijze overspoelt hij u met allerhande informatie. Tot het u duizelt. En dat is ook de bedoeling. Want duizelen doet het de meesten van u tegenwoordig, met die constante stroom aan nieuwe technologieën.
11 Prem Radakishun vanaf € 3.500,Deze advocaat en programmamaker wordt door menigeen beschouwd als de grootste mond van Nederland. Prem Radakishun afficheert zich zelf vooral als rasprovocateur en wel eentje die aanschopt tegen van alles en nog wat. Maar het liefst praat hij toch over het mis38 | MANAGEMENT TEAM 13 | 24-08-2007
Wie Prem inhuurt, moet rekenen op verbaal vuurwerk
bruik van het begrip integratie, een lekker beladen onderwerp. Wie Prem inhuurt, moet dan ook rekenen op verbaal vuurwerk.
12 Tom van ‘t Hek vanaf € 1.750,Tom van ‘t Hek is voormalig hockeyinternational en -coach, niet-praktiserend huisarts, presentator van NOS Langs de Lijn, maar voornamelijk professioneel praatjesmaker. In die rol treedt hij op als spreker, dagvoorzitter of panellid. Zijn stijl: scherp, kritisch, doeltreffend en geestig. Zijn onderwerpen: coaching, teambuilding en persoonlijke ontwikkeling. Zijn prijs: scherp. En dat laatste maakt hem extra interessant voor het Nederlandse bedrijfsleven.
13 Ronald Naar vanaf € 3.000,Ronald Naar vertelt als een van de bekendste bergbeklimmers van Nederland – hij haalde in 1992 de top van de Himalaya – over de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen expeditie- en bedrijfsmanagement. Aan bod komen onderwerpen als strategieontwikkeling, innovatie en leiderschap. Maar wat het inhuren van Naar vooral interessant maakt, zijn de fraaie beelden die ter illustratie van zijn verhaal voorbij komen.
14 Victor Deconinck vanaf € 4.000,Journalist Victor Deconick werd bij het grote publiek bekend als presentator
van Studio Sport en 2 Vandaag, programma’s waaraan hij, met zijn mimiek en onderkoelde humor, een eigen gezicht én geluid gaf. Deze lijn heeft hij doorgetrokken naar zijn rol als innemende spreekstalmeester op congressen, waar hij op vriendelijke en geestige wijze de boel in goede banen weet te leiden.
15 Adjiedj Bakas vanaf € 3.000,Zijn naam doet waarschijnlijk niet meteen een belletje rinkelen, maar Adjiedj Bakas is wel degelijk een van de meest gevraagde sprekers van Nederland (en daarbuiten). De trendwatcher en oprichter/eigenaar van Dexter Communicatie neemt, zoals hij zelf zegt, met een vette knipoog zijn publiek mee langs de belangrijkste trends en plakt er relevante conclusies aan vast. Bakas levert maatwerk voor weinig.
16 Roel in ‘t Veld vanaf € 3.500,Als staatssecretaris van Onderwijs moest hij na tien dagen opstappen wegens schimmigheden rondom een nevenfunctie. Een vervelend smetje op de verder vlekkeloze carrière van hoogleraar Roel in ‘t Veld. Hij spreekt graag over onderwerpen als corporate governance en proces management en mag, gezien zijn enorme staat van dienst, gerust een koopje worden genoemd. Zal vast door dat ene smetje komen.
17 Jort Kelder vanaf € 4.500,Deze voormalig hoofdredacteur van zakenblad Quote behoeft nauwelijks introductie. Maar ook Jort Kelder krijgt waar hij recht op heeft: zestig woorden waarin we kunnen melden dat deze welbespraakte jurist is in te huren als spreker over elk denkbaar onderwerp. Want voor veel geld komt Kelder met alle liefde zijn mening ventileren. En dat levert altijd minstens één opgetrokken wenkbrauw op.
18 Erica Terpstra vanaf € 4.500,Zij is dé aangewezen persoon om tijdens congressen een positief gevoel te creëren. Uiteraard zal zij, als voormalig topzwemster, oud-staatssecretaris van Sport en huidige voorzitter van sportkoepel NOC*NSF spreken over de parallellen tussen sport en het bedrijfsleven. Maar stiekem maakt het niet uit waarover zij spreekt: Terpstra krijgt iedereen altijd enthousiast. Dat gaat soms wel ten koste van het tijdschema.
19 Bob Delbecque vanaf € 4.000,Hij noemt zichzelf gekscherend ‘Superbob’ en presenteert zich als ‘de hofnar van het bedrijfsleven. In zijn presentaties, standaard of op maat gemaakt, speelt humor de absolute hoofdrol. Bob is dan ook een Belg. En die nemen het nu eenmaal minder nauw met die vervelende, saaie en starre regeltjes die het bedrijfsleven kenmerken Zo wil Bob het ons althans graag doen geloven.
20 Marcel Knotter vanaf € 3.000,Een poolreiziger mét internationale ervaring als organisatieadviseur; Marcel Knotter, oprichter van Bright & Company, doet het goed op elk congresaffiche. hrm is zijn specialiteit en hij behandelt dit onderwerp op een scherpe, aparte en toegankelijke wijze. Hij spreekt over talentontwikkeling en leiderschap, en dan vooral het gebrek hieraan. Knotter staat voor never a dull moment. Tenminste, dat is zijn bedoeling.
21 Pieter Winsemius vanaf € 5.000,Met de global warming lijken voor Pieter Winsemius gouden tijden aangebroken. De oud-minister van VROM staat immers bekend als zéér milieubewust. Opgeteld bij zijn grote politieke ervaring, zijn jarenlange loopbaan als organisatieadviseur, zijn hoge wetenschappelijke posities én zijn groeiende auteurschap, maakt dit Winsemius tot een spreker die eigenlijk op geen enkel congres mag ontbreken. Hij moet natuurlijk wel tijd hebben.
22 Ellen Söentken vanaf € 2.500,Ellen Söentken is een relatieve nieuwkomer in sprekersland. Na haar sporen te hebben verdiend in de uitgeverswereld, begon zij in 2002 voor zichzelf. Zij ontwikkelde de training ‘De zeven ondeugden van de vrouwelijke manager’, waarvan dit jaar het gelijknamige boek verscheen. Het is het thema waar Söentken het liefst over spreekt, maar zij is ook te boeken voor andere onderwerpen.
Een Belg is de meest gevraagde spreker van Nederland
23 Daan Quakernaat vanaf € 1.500,Deze beroepsspreker noemt zichzelf een echte performer. Het is natuurlijk maar wat je hieronder verstaat. Quakernaat, in een vorig leven it-adviseur en trainer bij Media Plaza, is een man van veel kleine grapjes, in woord én beeld, die zijn verhaal in een moordend tempo brengt. Eén ding is zeker: hij komt niet ongemerkt langs. You love him or hate him.
24 Carl Rohde vanaf € 2.750,Als cultuursocioloog en trendwatcher is Carl Rohde verbonden aan de Universiteit van Utrecht. Daarnaast is hij directeur van Signs of the Time, een virtueel netwerk van onderzoekers die de strategische behoeften en uitdagingen kennen voor het bedrijfsleven met betrekking tot toekomstige ontwikkelingen. Aldus de website. Rohde zorgt als spreker dus voor de serieuze noot, maar zonder dat het saai wordt.
25 Erik Hulzebosch vanaf € 1.500,Zijn tweede plaats in de Elfstedentocht van 1997 heeft Erik Hulzebosch meer roem en geld opgeleverd dan winnaar Henk Angenent. Maar dat heeft ongetwijfeld te maken met de verschillende levensinstelling van beide schaatsers: Angenent is spruitjeskweker gebleven, terwijl kraandrijver Hulzebosch zich heeft ontwikkeld tot een allround entertainer, die leuk kan vertellen over “doorzetten en niet moeilijk doen”. In onver« staanbaar Overijssels. 24-08-2007 | MANAGEMENT TEAM 13 | 39
