Identiteitsfraude. Groepsessay

Identiteitsfraude

Groepsessay

Laura van Egeraat Tess Glansbeek Elvira Hoogstrate Frederique van Osta Milou Schoonen 10 januari 2011 Fontys Hogescholen

iMotion of Communication – 1T Groep 2 10 januari 2011

Inhoudsopgave Inleiding .................................................................................................................................................... 3 1

2

3

4

Wat is identiteitsfraude?.................................................................................................................. 4 1.1

Verschillende soorten identiteitsfraude .................................................................................. 5

1.2

Hoe gebeurt identiteitsfraude? ............................................................................................... 6

1.3

Waar gebeurd verhaal van slachtoffer .................................................................................... 7

Gevaren van identiteitsfraude ......................................................................................................... 8 2.1

Wat is het besef van mensen als het gaat om identiteitsfraude? ........................................... 8

2.2

Interview met identiteitsfraude deskundige Rob van der Staaij ........................................... 10

Identiteit op het internet ............................................................................................................... 11 3.1

Social media als gevaar voor identiteitsfraude ...................................................................... 11

3.2

Social media en identiteitsfraude .......................................................................................... 12

Identiteitsfraude voorkomen ......................................................................................................... 14 4.1

Campagnes over identiteitsfraude ......................................................................................... 15

5

Conclusie ........................................................................................................................................ 18

6

Bronnenlijst .................................................................................................................................... 19

2 Identiteitsfraude


Inleiding Identiteitsfraude is een onderwerp dat hedendaags steeds meer in de mond wordt genomen. Dit vaak met een negatieve lading. Dit kan dan ook niet anders, want het is ontzettend ingrijpend slachtoffer te zijn geworden van misbruik op je eigen naam. Omdat identiteitsfraude de laatste jaren een steeds groter opkomend misdrijf begint te worden, zijn verschillende instanties bezig de mensen hiervan op de hoogte te brengen. Door middel van dit essay willen wij, studenten communicatie, graag aan steentje bijdragen aan deze voorlichtingen. Naar aanleiding van het vak “Trends & Thema’s” is het de bedoeling een groepsessay te schrijven over een actueel communicatiethema. In dit essay zullen wij toelichten wat identiteitsfraude inhoudt en de ernstige gevolgen hiervan kunnen zijn. Hierbij wordt de lezer zodanig over het onderwerp geïnformeerd dat hij zich aan het eind van het essay bewust is geworden van het omgaan met zijn persoonlijke gegevens. Het doel van dit essay is dan ook de lezer bewust te laten worden van de identiteitsfraude en de gevaren van dien, om vervolgens voorlichting te geven hoe voorkomen kan worden dat men er slachtoffer van kan worden. In hoofdstuk 1 wordt begonnen met allereerst uit te leggen wat identiteitsfraude zo in het algemeen precies inhoudt. Ondanks dat het steeds vaker in beeld is, weten nog genoeg mensen niet waar ze aan moeten denken bij het horen van ‘identiteitsfraude’. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de gevaren van identiteitsfraude besproken en of mensen daar ook daadwerkelijk wel zo’n besef van hebben. Tevens zijn in dit hoofdstuk de woorden van een deskundige te lezen die speciaal voor dit essay is geïnterviewd. Omdat het vrijgeven van persoonlijke gegevens tegenwoordig bijna allemaal digitaal gebeurd, wordt er in hoofdstuk 3 een groot stuk gewijd aan je identiteit op het internet. In hoofdstuk 4 wordt voorlichting gegeven hoe men het beste kan voorkomen slachtoffer te worden van identiteitsfraude. Tot slot volgt de conclusie van het essay.

3 Identiteitsfraude


1 Wat is identiteitsfraude? Identiteitsfraude is het gebruik van frauduleus verkregen andermans persoonlijke gegevens zoals het burgerservicenummer, adres, geboortedatum, telefoonnummers, bankgegevens en inlogcodes. Met deze persoonlijke gegevens krijgt de fraudeur in kwestie in de naam van het slachtoffer toegang tot vooral computersystemen, vormen van elektronische dienstverlening en betaal- en creditcardrekeningen. Op naam van de gestolen identiteit gaat de fraudeur vervolgens financiële verplichtingen aan. Een voorbeeld hiervan is een telefoonabonnement of zelfs een hypotheek afsluiten. Er kan ook sprake zijn van het stelen van creditcard gegevens waarna aanzienlijk grote uitgaven worden gedaan op de naam van het slachtoffer. Vaak hebben de fraudeurs maar een paar gegevens nodig waarna ze zeer grote schade kunnen aanrichten. Identiteitsfraude kan worden omschreven als een misdrijf waarbij iemand de identiteit van een ander voorwendt met het oogmerk hieraan financieel of ander voordeel te ontlenen. De literatuur vermeldt diverse vormen van identiteitsfraude. In veel gevallen gaat het om ‘financiële identiteitsroof’, waarbij iemand de identiteit van een ander misbruikt om fraude te kunnen plegen. Zo kan bijvoorbeeld toegang worden verkregen tot iemands bankrekening waarna het adres wordt gewijzigd (account take-over). Ook kunnen op naam van een ander transacties worden aangegaan, zoals aankopen, leningen of het openen van nieuwe bankrekeningen (true name fraud). Bij een tweede variant, ‘criminele identiteitsroof’, gaat het erom door het aannemen van een andere identiteit andere ernstige strafbare feiten te kunnen plegen en daarbij strafvervolging te ontlopen. Zodra een fraudeur identiteitsfraude weet te plegen met andermans persoonlijke gegevens loopt het slachtoffer gegarandeerd een of meerdere gevaren. Met de persoonlijke gegevens en mogelijke aanvullende informatie kan de fraudeur op verschillende manieren aan het slachtoffer schade toe brengen. Dit hoeft niet altijd financiële schade te zijn, maar kan bijvoorbeeld ook reputatieschade betreffen. Reputatieschade kan vooral een groot gevaar zijn wanneer het slachtoffer bijvoorbeeld een eigen bedrijf heeft. Financiële schade kan ontstaan wanneer de fraudeur beschikt over de gegevens van de bankrekening van het slachtoffer. Er kan dan misbruik worden gemaakt van de rekening, die na wat handelingen door de fraudeur volledig kan worden leeggehaald. Ook kan de fraudeur bij het bezitten van creditcardgegevens aankopen doen op naam van de rekeninghouder. Echter kan dit zover gaan dat de fraudeur zelfs een lening of hypotheek op naam van het slachtoffer kan afsluiten. Alle uitgaven die de fraudeurs verrichten zullen op naam van de ware rekeninghouder komen te staan waardoor hij of zij hiervoor allemaal zal moeten opdraaien en het op de een of andere manier zal moeten terug betalen. Dit geldt ook voor alle andere onvoorziene activiteiten die de fraudeur op naam van het slachtoffer maakt. Hij of zij heeft er dan niet mee te maken, maar wordt wel op alles aansprakelijk gesteld. Identiteitsfraude kan van kwaad tot zeer erg je leven gaan bepalen. Sowieso zal identiteitsfraude bij ieder slachtoffer zijn of haar identiteit schaden. Er zijn 4 Identiteitsfraude


waarschijnlijk activiteiten verricht die de persoon zelf niet gedaan zou hebben en moet daar in de meeste gevallen wel voor opdraaien. Iemand anders heeft onder jouw identiteit gehandeld en dat voelen de meeste mensen behalve financieel vaak ook geestelijk. Het blijft natuurlijk een raar idee dat er iemand rond loopt of liep met jouw naam en al jouw gegevens. Daarnaast zal je om jezelf terug de rails op te krijgen bij alle banken, instanties en andere bedrijven langs moeten gaan om het recht te zetten en jouw gekregen problemen op te lossen. Wanneer de fraudeur zich in erge mate heeft uitgeleefd met jouw gegevens kan het zelfs zo zijn dat jij je vanaf nu diep in de schulden bevindt, die jij als slachtoffer vanaf nu allemaal moet gaan aflossen. Wanneer zo’n fraudeur in een mum van tijd jouw wereld zo op zijn kop heeft weten te zetten komt dit ook psychisch heel erg hard aan waardoor je mogelijk zelfs kunt instorten. De fraudeur heeft jouw ware identiteit dan zodanig geschaad dat de identiteitsfraude jouw leven is gaan bepalen.

1.1 Verschillende soorten identiteitsfraude Over het algemeen betekent identiteitsfraude dus het stelen van andermans gegevens en het vervolgens misbruiken. Hierin wordt geen onderscheid gemaakt van soorten identiteitsfraude. In de praktijk is er dus één betekenis voor iets wat meerdere kanten heeft. Als we wel een onderscheid maken binnen identiteitsfraude kunnen we dat doen door de volgende termen te gebruiken: identiteitskloning, medische identiteitsfraude, financiële identiteitsfraude, commerciële identiteitsfraude en criminele identiteitsfraude. Identiteitskloning houdt in dat je de identiteit van iemand anders aanneemt. Dit is bedoeld om onder andermans naam door het leven te gaan. Een voorbeeld hiervan is Karadzic. Hij heeft jarenlang gedaan alsof hij een arts was en heeft een praktijk gehad in Servië. Dit alles om uit handen te blijven van het Joegoslavische tribunaal. Nog een voorbeeld van identiteitskloning is op bezoek gaan bij een gevangene en deze gevangene onder jou naam de gevangenis uit laten lopen. Dit wordt dan gebruikt om uit de gevangenis te ontsnappen. Medische identiteitsfraude is de fraude die gepleegd wordt in de medische wereld. Je doet je voor alsof je iemand anders bent om medische hulp te krijgen. Dit komt vaak voor bij spoedeisende hulp. Daar wordt je nogal snel geholpen. Mensen gebruiken dit soort fraude als ze zelf niet verzekerd zijn en toch iets mankeren. Hiervoor geef je een valse naam op en zonder controle kun je gebruik maken van medische hulp. Omdat hierop vaak niet gecontroleerd wordt, gebeurt het vaak. Financiële identiteitsfraude wordt gebruikt om leningen of een creditcard te krijgen. In Nederland komt dit niet vaak voor, maar in de Verenigde Staten des te meer. Met een social security number, naam en geboortedatum heb je daar al genoeg om een krediet te krijgen. 77% van de kredietfraude komt dan ook in Amerika voor. Bij commerciële identiteitsfraude is er sprake van fraudeurs die zonder betaling goederen of diensten weten te verkrijgen. Ook komt het voor dat mensen iets verkopen, maar het na betaling niet leveren.

5 Identiteitsfraude


Criminele identiteitsfraude is het verhullen van eigen identiteit wanneer iemand wordt aangehouden of vervolgd.

1.2 Hoe gebeurt identiteitsfraude? Elke dag kan je slachtoffer worden van identiteitsfraude. Als je weet waar je moet kijken en hoe je jezelf kan beschermen, dan worden de kansen veel kleiner. Hieronder vind je enkele manieren waar je identiteit kan door worden aangetast. - Thuis Fraudeurs betalen mensen voor het doorspitten van uw afval. Hierbij zoeken ze naar banken creditcardafschriften, vooraf goedgekeurde kredietaanbiedingen en belastinggegevens. Alledaagse, nutteloze informatie zoals oude energierekeningen, verzekeringsdocumenten, bankafschriften en zelfs persoonlijke brieven bevatten waardevolle persoonlijke gegevens die kunnen worden gebruikt om persoonsgegevens te stelen en een valse identiteit te creëren. Wees voorzichtig als u telefoontjes krijgt van banken waarbij u wordt gevraagd om persoonlijke gegevens te verstrekken. Het is raadzaam om zelf het bedrijf in kwestie terug te bellen en u door te laten verbinden met de persoon die u had gebeld. Zo weet u zeker dat u fraudeurs niet in de hand speelt. Fraudeurs kunnen zich ook voordoen als marktonderzoekers en telefonisch om persoonlijke gegevens vragen. Bedenk dan dat betrouwbare organisaties er niets op tegen zullen hebben als u, eerst de echtheid van een telefoontje controleert. Er zijn criminelen die er niet voor terugdeinzen om persoonsgegevens van overledenen te gebruiken. Ze halen bijvoorbeeld gegevens als leeftijd, geboortedatum en adres uit overlijdensadvertenties. - Online Gebruikers van internet worden regelmatig gevraagd om persoonlijke gegevens in te voeren om toegang te krijgen tot websites en om goederen te kopen. Fraudeurs kunnen de persoonlijke gegevens die u invoert op onbeveiligde internetsites (zoals de meisjesnaam van uw moeder) combineren met andere stukjes waardevolle informatie die ze over u hebben verzameld, om zo krediet te verkrijgen op uw naam. Onder de term phishing wordt verstaan diefstal van persoonsgegevens via e-mail. Fraudeurs sturen u een e-mail die eruitziet als een bericht van een bank, creditcardmaatschappij of andere organisatie met wie u een relatie onderhoudt. Meestal wordt er in een e-mail op dringende wijze gevraagd om uw rekeninggegevens in te voeren op de website van het bedrijf, zogenaamd om fraude tegen te gaan of te voorkomen dat uw rekening op nonactief wordt gesteld. Als u op de koppeling in de e-mail klikt, komt u op een website terecht die er weliswaar echt uitziet, maar uitsluitend als doel heeft om u vertrouwelijke informatie te ontfutselen - Buiten de deur De gemiddelde handtas of portefeuille bevat bankpasjes, creditcards en waardevolle identiteitsbewijzen, zoals rijbewijzen en lidmaatschapskaarten. Slachtoffers realiseren zich al snel dat hun portefeuille is gestolen, maar beseffen vaak niet, of te laat, hoe waardevol de inhoud kan zijn. 'Skimming' is het kopiëren van uw creditcard- of bankpasgegevens bij een betaling. Dit gebeurt meestal in een winkel of in een restaurant waar de gegevens van de creditcard worden gekopieerd nadat u een betaling heeft 6 Identiteitsfraude


verricht. Die gegevens worden vaak verkocht aan professionele criminele bendes. 'Skimming' kan net als 'phishing' worden gebruikt om de gegevens te verzamelen die minimaal nodig zijn om uw pasje of creditcard te misbruiken, dus zonder al uw persoonsgegevens te stelen. - Op het werk Ook bedrijven lopen het risico slachtoffer te worden. Bedrijfsgegevens die openbaar toegankelijk zijn, zijn ook toegankelijk voor fraudeurs, zodat ze bijvoorbeeld namen van directieleden en vestigingsadressen kunnen wijzigen. Ze kunnen vervolgens uit naam van het bedrijf goederen en diensten op krediet bestellen en laten leveren. Verder staan bankrekeningnummers van bedrijven vaak gewoon op internet of in een folder, om het voor klanten eenvoudiger te maken betalingen rechtstreeks over te maken. Fraudeurs die via deze openbare gegevens aan handtekeningen komen, kunnen zich voordoen als de ondertekenaar van de rekening met als doel de bankrekeningen van het bedrijf te plunderen. Fraudeurs kunnen ook informatie inwinnen op de plaats waar u werkt. Uit uw afval, van uw bureau en in uw handtas. Als je persoonlijke informatie meeneemt naar het werk, details weggooit zonder ze eerst te vernietigen of uw rekeningen online betaalt op uw computer van het werk, dan moet je dezelfde veiligheidsmaatregelen nemen zoals thuis. Wij zijn niet alleen particulieren die in de handen kunnen vallen van fraudeurs. Bedrijven zijn een doel voor meedogenloze criminelen die de identiteit en goede naam van het bedrijf gebruiken. Dit is niet het enige risico voor bedrijven, fraudeurs kunnen handtekeningen vinden op openbare documenten en daarmee de bankrekening van het bedrijf plunderen door zich voor te doen als de ondertekenaar van de rekening. Bedrijven kunnen en moeten maatregelen nemen, zodat de kansen voor criminelen om identiteitsfraude te plegen en het bedrijf te gebruiken voor criminele activiteiten te verminderen. Veel van de regels die gelden voor particulieren kunnen ook toegepast worden om bedrijven te beschermen.

1.3 Waar gebeurd verhaal van slachtoffer Sven (27) werd gebeld door een telefoonmaatschappij dat hij een rekening open had staan van €13.000, voor één maand bellen. Dit was de eerste ontdekking van het misbruik van zijn identiteit. In totaal is er negen keer misbruik gemaakt van zijn persoonlijke gegevens. Er zijn telefoonabonnementen en leningen afgesloten en er zijn bestellingen gedaan bij postorderbedrijven. Waarschijnlijk zijn al zijn gegevens die in zijn gestolen portemonnee zaten hiervoor gebruikt, inclusief identiteitsbewijs en adresgegevens. Sven heeft hier emotionele schade van ondervonden, hij kon toen hij het net ontdekte niet slapen en was er dag en nacht mee bezig. Hij wilde op een gegeven moment de handdoek in de ring gooien en de schulden maar op zich nemen, omdat hij niet meer wist wat hij eraan kon doen. Er is vanaf 1 april 2004 voor rond de €50.000 euro financiële schade gemaakt op zijn naam en hij heeft zelf ongeveer €1.000,- moeten uitgeven aan het bellen, schrijven en benaderen van instellingen. Tot op heden is het nog niet helemaal opgelost, één bank weigert mee te werken. Sven kan geen huis kopen omdat hij door deze lening een BKR-registratie op zijn naam heeft staan. Sven is niet te spreken over de hulp van deze ene bank en ook het handelen van de politie krijgt zijn goedkeuring niet. De politie heeft weinig gedaan om Sven te helpen of de zaak te onderzoeken, hij heeft alles zelf moeten oplossen.

7 Identiteitsfraude


2 Gevaren van identiteitsfraude Identiteitsfraude is een groot gevaar voor particulieren en voor bedrijven. Voor bedrijven is het erg belangrijk dat het gegevens van werknemers en klanten op een veilige manier vernietigd. Het gevaar van onvoorzichtigheid hierin is dat de gegevens in verkeerde handen kunnen vallen. Dit kan zorgen voor reputatieschade. Reputatie van werkgever, werknemer of klant kan worden beschadigd bij identiteitsfraude. Na het stelen van persoonlijke gegevens zal de fraudeur zich voordoen als het bedrijf waar de gegevens van afkomstig zijn. Hiermee kan de persoon het bedrijf een andere reputatie geven die lastig is om te herstellen. Dit komt vaak bij bedrijven voor. Daarnaast kan er sprake zijn van financiële schade. Dit kan bij zowel bedrijven, als bij particulieren. Wanneer er sprake is van financiële schade, heeft het slachtoffer een groter probleem. Financiële schade kan ontstaan wanneer de fraudeur beschikt over gegevens van de bankrekening van het slachtoffer. Fraudeur kan dan misbruik maken van de rekening en aankopen doen van het slachtoffers geld. Dit kan zo ver gaan dat de fraudeur een lening of hypotheek afsluit onder naam van het slachtoffer. Deze schade kan daarnaast lijden tot emotionele schade. Het slachtoffer krijgt te maken met een flink aantal problemen, dat lastig op te lossen is. Omdat de fraudeurs zo nauwkeurig te werk gaan en door onzorgvuldigheid van het slachtoffer is de onschuld moeilijk te bewijzen. De fraudeur is lastig op te sporen, waardoor het slachtoffer de schade moet dekken, ook al is het slachtoffer onschuldig. Naast onzorgvuldigheid met persoonlijke gegevens, kan het ook zijn dat het slachtoffer niets kan doen aan de fraude. Een voorbeeld hiervan is skimmen. Slachtoffer haalt bij de pinautomaat geld op zonder iets vreemds te merken. Ondertussen worden zijn gegevens, waaronder zijn pincode gekopieerd. De fraudeur kan nu misbruik maken van de rekening van het slachtoffer. Door campagnes zullen we bewuster raken van identiteitsfraude, maar dit probleem zal niet zomaar opgelost zijn. Omdat er dus ook vormen zijn waar we niets aan kunnen doen, blijft het een lastig probleem.

2.1 Wat is het besef van mensen als het gaat om identiteitsfraude? - bewustzijn van mensen (onderzoeken) Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat mensen zich niet bewust zijn van identiteitsfraude. Uit onderzoek blijkt dat 99% wel eens gehoord heeft van identiteitsfraude. Zij weten dat identiteitsfraude het stelen en misbruiken van gegevens van anderen is. Toch denkt maar 47% van de mensen ooit zelf slachtoffer te worden van identiteitsfraude. 26% denkt op geen enkele manier bedreigd te worden door identiteitsfraude. 25% heeft geen idee hoe groot de potentiële bedreiging is. 65% weet niet hoe fraudeurs persoonlijke gegevens kunnen gebruiken, dus zien ook geen gevaar en 78% heeft geen idee wat de financiële waarde is van zijn of haar persoonlijke gegevens. Zo blijkt dus dat mensen zich niet bewust zijn van het gevaar. Ze weten wat identiteitsfraude inhoudt en dat het voorkomt, maar kunnen zich niet voorstellen zelf 8 Identiteitsfraude


slachtoffer te worden. Vooral kunnen zij zich niet voorstellen op welke manier dit dan in zijn werk gaat. - bewustzijn van bedrijven Vooral ook bij bedrijven is het bewustzijn laag. In bepaalde sectoren is het risicobewustzijn erg laag. Een sector waar dit het geval is, is de zorgsector. In een ziekenhuis is het erg gemakkelijk om je voor te doen als iemand anders. Je voor doen als arts om zo een patiëntendossier in handen te krijgen gebeurt echt, ook al zou je dit niet verwachten. Zo is er een situatie geweest waarin een journalist via een telefoontje een patiëntendossier van een voetballer van AZ kreeg doorgefaxt. De journalist deed zich voor als fysiotherapeut en op goed gelovigheid stuurde de ziekenhuismedewerker het dossier naar hem. Deze situatie is een goed voorbeeld van het feit dat het bewustzijn laag is. In bedrijven zou betere controle moeten zijn voordat medewerkers gegevens doorgeven aan derden. In meerdere sectoren zijn bedrijven laks met gegevens van klanten. Daarnaast zijn bedrijven ook laks in het beschermen van gegevens van medewerkers. Uit onderzoek is gebleken dat slechts de helft van de bedrijven een beleid voert tegen identiteitsfraude. De andere helft is helemaal niet bezig met het gevaar dat identiteitsfraude kan vormen voor de medewerkers of voor het bedrijf zelf. Ook al zijn mensen zich bewust van het gevaar dat identiteitsfraude met zich meebrengt, er is maar een klein deel dat daadwerkelijk iets doet om het te voorkomen. Zo gooien merendeel van de werknemers papier in de prullenbak zonder deze eerst te versnipperen. Staan in deze papieren persoonlijke gegevens, dan is de kans aanwezig dat deze gegevens gestolen worden en misbruikt. Meerdere instellingen voeren ieder jaar onderzoeken uit om het bewustzijn te testen. Zij ondervragen particulieren en bedrijven. En op de een of andere manier weten mensen wel dat ze in gevaar zijn, maar doen ze er niets aan. De hierboven genoemde werknemers die papier niet versnipperen zijn hier een voorbeeld van. Zij zijn zich ervan bewust gevaar op te lopen door onzorgvuldig te werk te gaan, maar omdat leidinggevenden geen beleid voert, voelen werknemers zich evenmin aangesproken dit probleem op te lossen. - wie is verantwoordelijk? Volgens de mensen zelf is de overheid verantwoordelijk voor het grote gevaar van identiteitsfraude. Overheid zou meer zijn best moeten doen om identiteitsfraude onder de aandacht te brengen. Hoewel er meerdere campagnes lopen, zijn mensen zich toch niet bewust van het feit dat identiteitsfraude en zijn gevaren in een klein hoekje zitten. Daarnaast zijn leidinggevenden in het bedrijfsleven verantwoordelijk. Leidinggevenden hebben een grote invloed op werknemers. Wanneer zij beleid gaan voeren tegen identiteitsfraude, zullen werknemers hierin mee gaan. De overheid heeft een moeilijke taak aan het verhelpen van dit grote probleem. Zij staat ver af van alle slachtoffers en daarom is waarschuwen moeilijk. Wanneer we kijken naar wie verantwoordelijk is voor het lage risicobewustzijn, kunnen we ieder persoon 9 Identiteitsfraude


schuldig achten. Als we nadenken, weten we allemaal dat onzorgvuldigheid met persoonlijke gegevens een uitnodiging is voor fraudeurs om aan het werk te gaan.

2.2 Interview met identiteitsfraude deskundige Rob van der Staaij In het interview wat is gehouden, zijn een aantal vragen gesteld. Ten eerste zijn de soorten identiteitsfraude uitgelegd. De geïnterviewde wilde toch liever geen onderscheid maken tussen deze soorten. Identiteitsfraude is net doen of je iemand anders bent. Dat kan in allerlei situaties. Bij identiteitsfraude kun je gebruik maken van andermans identiteit of van fake identiteit. Wat je niet aan de soorten identiteitsfraude kunt zien is hoe het in zijn werk gaat en of er gebruik wordt gemaakt van fictieve identiteit of andermans identiteit. Daarom zijn de termen niet goed dekkend. Bij de vraag of internet invloed heeft gehad op identiteitsfraude, erkent de geïnterviewde wel degelijk een verschil met tien jaar terug. Door internet is het steeds gemakkelijker om gegevens van jezelf bloot te stellen. Niet altijd is er een keus wie deze gegevens mag zien. Hierdoor is de fraude die ermee gepleegd wordt ook gestegen. Maar naast internet komt identiteitsfraude vaker voor in andere situaties. Als we over identiteitsfraude via internet praten, zit er vaak een leeftijd aan gebonden. Vooral jongeren maken gebruik van social media. De fraudeurs vallen hierbij ook in deze leeftijdscategorie. Wanneer we naar de andere vormen kijken, is er geen leeftijd aan gebonden. Als we willen weten hoe we veilig internetten, dan is het antwoord vrij simpel. We hoeven niet massaal onze twitter en facebook te verwijderen, maar ben voorzichtig met gegevens blootstellen. Contact zoeken met mensen die je niet kent is onverstandig en bewaar je eigen privacy. De belangrijkste tip is wees je bewust van wat je doet! Om mensen te waarschuwen moeten we ons zeker richten op internet. De andere vormen van identiteitsfraude komen ook vaak voor, maar voor jongeren speelt het gevaar via internet. Het risicobewustzijn van mensen is laag. Ook al is identiteitsfraude een hot item op het moment, toch zijn mensen zich er niet van bewust. Het onderwerp komt steeds meer voor in de media, maar mensen denken toch dat het op afstand is. De vraag wie daar verantwoordelijk voor is, is moeilijk te beantwoorden. De overheid voert campagnes om mensen bewust te maken van het probleem. Maar in bepaalde sectoren zou het management zijn verantwoording moeten nemen. Helaas gebeurt dit nog niet. Helaas zijn er geen cijfers bekend van identiteitsfraude. Dit is ook haast niet mogelijk. Er wordt lang niet altijd melding gemaakt van identiteitsfraude. Wanneer een organisatie intern te maken krijgt met dit probleem dan hangt zo’n organisatie dat niet aan de grote klok. Omdat het vaak niet goed is voor de reputatie van een bedrijf, blijft het uit het nieuws. Daarnaast zijn mensen zich niet altijd bewust van het feit dat ze slachtoffer zijn. De meeste gevallen zijn dus niet te achterhalen.

10 Identiteitsfraude


3 Identiteit op het internet 3.1 Social media als gevaar voor identiteitsfraude Hoe zit het met het digitaliseren van de persoonlijke gegevens? Dat wordt tegenwoordig ook steeds meer gedaan, maar is dat wel zo slim? En hoe zit het met de social media? Wat hebben deze media voor invloed op het openbaar maken van de gegevens? Alles wordt tegenwoordig met de computer gedaan. Je kunt online shoppen, reizen boeken, betalingen doen en noem het allemaal maar op. Om al deze dingen te kunnen doen zijn er uiteraard gegevens nodig. Deze gegevens moeten ingevoerd worden op het internet en worden op een database opgeslagen. Dit betekent echter wel dat al je persoonlijke gegevens op internet staan, er hoeft maar iemand het systeem te kraken en deze persoon kan over al je gegevens beschikken. Er bestaat een groot gevaar voor ‘diefstal’ van je persoonlijke gegevens als deze worden gedigitaliseerd. Maar hoe groot is dit gevaar precies? Neem nu het digitaliseren van de patiëntendossiers in ziekenhuizen. Er is lange tijd over gesproken maar er is besloten dat deze dossiers ook gedigitaliseerd moeten worden. Voordelen hiervan kunnen zijn dat het ruimtegebrek opgelost wordt. Al deze papieren dossiers nemen enorm veel ruimte in beslag. Een ander voordeel kan zijn dat er een kleinere kans op fouten is. Door het digitaliseren van deze dossiers kan het goede dossier makkelijk gevonden worden en komt het ziekenhuispersoneel niet met het verkeerde dossier bij een patiënt aan, wat niet erg professioneel overkomt. Nog een voordeel kan zijn dat het voor het personeel erg overzichtelijk is om de gegevens te vinden en te ordenen als deze allen gedigitaliseerd zijn. Veel mensen zien de digitalisering toch als een nadeel. Dit komt vooral omdat ze erg bang zijn dat hun privacy niet gewaarborgd wordt en de gegevens makkelijk gevonden kunnen worden en in verkeerde handen kunnen vallen. Deze zorgen zijn niet geheel onterecht maar de gegevens zijn extreem goed bewaard en het systeem zal niet zo makkelijk gekraakt worden maar de kans, hoe klein deze ook mag zijn, blijft aanwezig. Wat tegenwoordig ook vaak voorkomt is het digitaliseren van personeelsgegevens. Bedrijven hebben vaak moeite de gegevens goed en netjes te ordenen, vooral bij grotere bedrijven omdat hier enorm veel mensen werken. Vooral voor deze bedrijven kan het een oplossing zijn. Voordelen hiervan zijn: - Terugdringen (dan wel voorkomen) van fouten -

Vermindering van papierstromen

-

Verkorting van doorloop- , bewerking- en verwerkingtijden

-

Kwaliteitverhoging van de HR producten en –diensten

-

Lagere exploitatie- en beheerkosten

Het is voor bedrijven dus erg aantrekkelijk dit te doen. Het nadeel blijft echter hetzelfde als bij de elektronische patiëntendossiers, angst voor het kraken van het systeem.



Een voorbeeld waar het enigszins verkeerd ging was de aanval op de site van Mastercard. Op 9 december vorig jaar werd een 16 jarige Hacker uit Den Haag gearresteerd. Hij had een aanval op de site van Mastercard losgelaten die de site meer dan tien uur platlegde. Klanten van Mastercard konden geen online betalingen meer doen, de site was voor meer dan tien uur buiten gebruik. Gelukkig is de site uiteindelijk alleen enige tijd platgelegd en zijn er geen gegevens van klanten vrij gekomen. Maar Nederland werd wel eventjes wakker geschud want dit had ook makkelijk fout kunnen gaan. Dan zouden de gegeven van miljoenen klanten vrij kunnen komen en in verkeerde handen kunnen vallen. Wat juist de grote angst van iedereen is. Mensen zijn erg bang dat hun gegevens gemakkelijk achterhaald kunnen worden en ‘op straat’ liggen, maar vaak helpen zij er zelf erg aan mee en zijn zelf helemaal niet zo voorzichtig met het invoeren van hun gegevens.

3.2 Social media en identiteitsfraude Iedereen kent het wel: Facebook, Twitter, Hyves en ga zo maar door. Dit zijn allemaal sites waarbij het mogelijk is informatie te delen met anderen op een leuke manier. Al de eerder genoemde sites vallen onder de naam social media. Social media zijn: 'Media die je laten socialiseren met de omgeving waarin je je bevindt'. De meeste jongeren onder ons bezitten ook een account op een of meer van deze sites maar hoe veilig is dat nu precies? Uit verschillende onderzoeken blijkt dat social media veelal niet veilig zijn. De sociale netwerken zijn ontzettend geliefd bij hackers. De sites zijn makkelijk te kraken en de persoonlijke gegevens zijn op deze manier gemakkelijk zichtbaar voor de hackers. Gebruikers van social media gaan er vaak vanuit dat hun gegevens goed beschermd worden en geven alle gevraagde gegevens zonder na te denken op. Beter is het om dit niet allemaal zo makkelijk te doen maar er goed over na te denken of de gegevens goed beschermd worden en gegevens die niet ingevuld hoeven te worden te laten voor wat ze zijn. Wanneer men social media wil gebruiken moet dit bewust gebeuren en moet men zich altijd de volgende vragen voorhouden: 1. Wat is, voor mij of mijn organisatie, nou eigenlijk vertrouwelijke informatie? 2. Welke bedreigingen, vormen van fraude en gevolgschades bij oneigenlijk gebruik, kan ik mee geconfronteerd worden? Wanneer deze vragen zijn gesteld en men alles tegen elkaar heeft afgewogen kan men besluiten gebruik te maken van social media. Om dit op een goede en veilige manier te kunnen doen zijn er wat handige tips.



Hoe je social media veilig kunt gebruiken: -

Vermijd het openen, downloaden en installeren van documenten en software, tenzij veiligheid wordt gewaarborgd.

-

Verander je wachtwoord regelmatig.

-

Gebruik je wachtwoord en gebruikersnaam zorgvuldig.

-

Gebruik je gezond verstand.

-

Bescherm je computer met beveiliging-software.

Wanneer je veilig gebruik wilt maken van social media is het handig om de volgende stappen de volgen. Open niets wat je niet vertrouwd, omdat het dan waarschijnlijk ook niet te vertrouwen is. Als je regelmatig je wachtwoord veranderd is de kans kleiner dat je gehackt worden. Gebruik je wachtwoord en gebruikersnaam zorgvuldig, geef ze niet te snel weg en vertel het wachtwoord tegen niemand. Gebruik je gezond verstand, als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook het geval! Bescherm je computer met beveiligingsoftware zodat hackers en virussen gedetecteerd kunnen worden. Wanneer deze stappen opgevolgd worden kan er veilig gebruik gemaakt worden van de social media zonder dat men met een gerust gevoel kan hyven, twitteren enz. Maar het gevaar blijft altijd aanwezig dus moet men altijd alert blijven!



4 Identiteitsfraude voorkomen Er kan niet gezegd worden dat een slachtoffer van identiteitsfraude er zelf om heeft gevraagd en het zijn eigen schuld is dat iemand anders aan zijn of haar persoonlijke gegevens is gekomen. Identiteitsfraude is nu eenmaal een groot probleem wat je niet in de hand hebt. Vaak ben je al slachtoffer geworden zonder het door te hebben. Hoewel het dus niet altijd te voorkomen is kan je er zeker wel zelf ook een groot aandeel in hebben om te voorkomen dat er snel met je identiteit gefraudeerd wordt. Als consument is het niet verstandig zo maar aan iedereen je persoonlijke gegevens door te geven. In principe zou ook zelfs in je huis of auto geen gegevens overal rond moeten slingeren, maar is het beter deze voor u overzichtelijk te bewaren. Uiteraard niet op een redelijk opzichtelijke plek, bij een inbraak ben je dan alsnog al je belangrijke gegevens kwijt. Het meest verstandige is om al jouw persoonlijke gegevens goed te beschermen voor iedereen behalve jijzelf. Je moet altijd voorzichtig omgaan met je persoonlijke gegevens en ten alle tijden alert blijven. 9 Wees altijd waakzaam als personen contact met je opnemen en lukraak om je persoonlijke gegevens vragen, ondanks dat ze van een bank of ander nauw bedrijf schijnen te zijn. Vraag bij het doorgeven dan ook altijd de naam en het nummer van de persoon zodat je zelf bij het bedrijf kan nachecken of de situatie ook echt zo het geval is. 9 Let altijd op je pinpas of creditcard. Niet alleen moeten de pasjes in je tas of portemonnee voor het grijpen liggen, ook bij betalingen moet je ze niet uit het oog verliezen. Wanneer een creditcard is afgegeven voor betaling kan ondertussen de kaart geskimd worden, dus zorg dat je altijd in de gaten hebt wat ermee wordt gedaan. Tevens moet bij verlies of diefstal meteen de pas worden geblokkeerd zodat eventuele betalingen niet meer gedaan kunnen worden. 9 Let op (periodieke) rekeningen. Zodra rekeningen na lange periode niet meer op uw adres aankomen, neem dan direct contact op met het bedrijf om na te gaan of de rekeningen nog wel op jouw naam en adres staan. Wanneer er op rekeningen ineens rare bedragen vermeld staan die niet van jou zijn, ga dan ook direct na of dit wel klopt. 9 Vernietig alle documenten. Vernietig documenten thuis en op het werk als er informatie op staat waarvan u niet wilt dat deze door anderen gelezen wordt. Investeer in een goede papiervernietiger om te voorkomen dat criminelen persoonlijke informatie verzamelen uit uw afvalbak. De afvalberg is een groot walhalla voor de fraudeurs om persoonlijke gegevens te krijgen. Dus de oplossing is heel simpel: vernietig alle documenten zodat daar geen gegevens meer uit te halen zijn. 9 Veilig bewaren van je documenten. Jouw persoonlijke gegevens moeten niet zomaar voor het oprapen liggen dus zorg dat ze goed opgeborgen zijn op een voor jouw veilige plek. Zorg daarnaast ook dat het aantal gegevens niet te veel opstapelt. Beperk je tot alleen je belangrijkste persoonlijke gegevens en bewaar ze goed. 9 Beveilig je post. Zorg ervoor dat jouw post niet toegankelijk is voor andere personen maar direct bij jou in huis aanwezig is zonder dat er misbruik van kan 14 Identiteitsfraude


worden gemaakt. Wanneer je zelf belangrijke gegevens via de post moet opsturen, zorg dan dat deze veilig worden gepost door het postkantoor zonder dat deze onderschept kan worden door andere personen. 9 Verhuizing doorgeven. Indien je gaat verhuizen laat dan direct je adresgegevens wijzigen zodat er geen belangrijke post op jouw naam naar het oude adres wordt gestuurd. Via het internet: 9 Controleer websites. Laat je nooit misleiden door aanbiedingen om je gegevens door te sturen en controleer altijd de of de URL van site wel juist is. 9 Let op s achter http in het webadres. Een veilige betaalomgeving herken je aan het hangslotje en een webadres dat begint met https, waarbij de ‘s’ staat voor ‘secure’. 9 Verander regelmatig je wachtwoord. Om te voorkomen dat anderen met jouw gegevens kunnen inloggen op sites is het verstandig je wachtwoord geregeld te veranderen. 9 Zorg voor een virusscanner en firewall. Door ongewenst dataverkeer te weren kan je ervoor zorgen dat je gegevens niet ongewild uitlekken naar de verkeerde personen. 9 Open nooit zomaar bestanden. Mailt een onbekend persoon of bedrijf jou een bestandje? Open dit niet. Want de kans bestaat dat je hiermee iets schadelijks op je computer installeert. 9 Bescherm uzelf online. Als u internet gebruikt, zorg er dan voor dat u de laatste veiligheidsinstellingen en antivirus software heeft geïnstalleerd. 9 Zet niet teveel online. Alles wat online staat kunnen andere mensen van jou achterhalen en dus ook op persoonlijke gegevens van jou terecht komen. 9 Laat je computer niet aanstaan bij afwezigheid. Als je je computer aan laat staan bij afwezigheid, en er anderen bij je computer kunnen, kunnen zij bestanden met vertrouwelijke informatie opzoeken.

4.1 Campagnes over identiteitsfraude Stichting Nederland Veilig. Stichting Nederland veilig vindt dat Nederland nog veiliger moet worden. Daarom is de bestrijding van online criminaliteit één van de speerpunten van de overheid. Binnen de online criminaliteit is identiteitsfraude een veel voorkomende vorm. Een speciaal door de overheid ontwikkeld programma richt zich onder andere op: 1. Opsporing en vervolging. De politie en het Openbaar Ministerie krijgen steeds meer te maken met criminaliteit op internet. Daarom werken ze er hard aan om de aanpak van online criminaliteit optimaal te organiseren en ervoor te zorgen dat internetcriminelen opgespoord en veroordeeld kunnen worden. De politie lanceerde eind 2010 een site "Kiezen of Helen" waarop burgers kunnen zien of de spullen die zij via advertentiesites willen kopen, zijn gestolen. Het gaat om alle artikelen met een serienummer, zoals fietsen, televisies, camera's en mobiele telefoons. Ook kunnen de burgers zien of de mensen die de artikelen verkopen, wel echt bestaan. Ook doet de politie en het Openbaar Ministerie mee aan voorlichtingscampagnes. Zo laat het Openbaar Ministerie sinds kort met filmpjes zien, 15 Identiteitsfraude


met betrekking tot internetcriminaliteit en identiteitsfraude. Zoals het reclamespotje waarin een man de identiteit van een vrouw gebruikt, via internet artikelen koopt, zich vervolgens als vrouw verkleed, en wacht op de komst van de postbode. Aangifte doen van internet criminaliteit. Zoals bij alle andere vormen van criminaliteit kun je, als je slachtoffer van internet criminaliteit bent of denkt te zijn, aangifte doen bij de plaatselijke politie. Bijvoorbeeld als iemand anders jouw gegevens op internet gebruikt. Wil je geen aangifte doen maar de politie wel op de hoogte stellen van criminaliteit op of via het internet dan kan dat via een melding bij het Meldpunt Cybercrime. Met deze melding geef je een tip over iets wat je bent tegengekomen op het internet. 2. Preventie van internetcriminaliteit 9 Om internetcriminaliteit zo veel mogelijk te voorkomen, hebben de ministeries van Justitie, Economische Zaken en Buitenlandse Zaken samen een concrete aanpak ontwikkeld voor: Het bewustmaken van gebruikers, bedrijven en organisaties van het belang van veilig internet en de maatregelen die zij zelf kunnen nemen. Via Postbus 51, Digibewust & Digivaardig, de Waarschuwingsdienst.nl en ECP.EPN wordt hier aandacht aan besteed. 9 Het stimuleren van bedrijven en organisaties om zelf maatregelen te nemen om veilig en continu te kunnen internetten - en dit ook voor hun klanten mogelijk te maken. Zoals dit met de DigiD ook zo geregeld is, de gebruiker heeft een wachtwoord nodig, én moet een sms ontvangen voordat hij of zij in kan loggen. 9 Het samen laten werken van publieke en private partijen op strategisch niveau. Begin december 2009 is hiervoor het Platform Internetveiligheid gelanceerd door de Staatsecretaris van Economische Zaken en de Minister van Justitie. 9 Het ontwikkelen van kennis, zowel nationaal als internationaal, van trends en ontwikkelingen op het gebied van internetcriminaliteit. 3. Tegengaan van Identiteitsfraude. Als je slachtoffer bent van identiteitsfraude, heeft een fraudeur jouw identiteit misbruikt. Door je naam te gebruiken, maar ook een (onterecht verkregen of vervalst) bewijs van je identiteit. Dat kan vervelende gevolgen hebben. Je kunt bijvoorbeeld worden geconfronteerd met boetes van zwartrijden, onbetaalde abonnementen van mobiele telefoons of belastingschulden. Allemaal op jouw naam, terwijl je hier niets van weet. Van de omvang is weinig bekend, maar de gevolgen kunnen groot zijn voor slachtoffers. Daarom helpt de overheid slachtoffers van identiteitsfraude. www.stop-identiteitsfraude.nl De nationale identiteitsfraude campagne is een bewustwordingscampagne rond de gevaren van identiteitsfraude, één van de snelst groeiende misdaden. www.stopidentiteitsfraude is een belangrijk onderdeel van de nationale identiteitsfraude campagne, en helpt burgers en bedrijven zicht te beschermen tegen identiteitsfraude. Hoe kan een identiteit gestolen worden? Hoe kan een burger zijn of haar identiteit veilig stellen? De website is ontwikkeld, zodat burger en bedrijf begrijpen hoe identiteitsfraude voorkomen kan worden en welke stappen een burger kan nemen om zichzelf te beschermen. Zo kunnen burger er een gratis gids ‘Bescherm uw identiteit’ downloaden of aan de online test deelnemen om te kijken “ hoe veilig uw identiteit is “. 16 Identiteitsfraude


Meld identiteitsfraude. Het Centraal Meld- en Informatiepunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) geeft voorlichting over identiteitsfraude en het voorkomen daarvan. Als je vermoedt dat je slachtoffer bent van identiteitsfraude, dan kunt je hier terecht voor ondersteuning en advies. Je kunt hier ook terecht als de overheid jouw persoonsgegevens niet goed heeft geregistreerd. Samen met jou kan het meldpunt zorgen dat de juiste instanties jouw melding serieus nemen en behandelen. Het CMI is een initiatief van de Nederlandse overheid. Bij het meldpunt zijn o.a. de politie, marechaussee, de Immigratie- en Naturalisatiedienst en het Openbaar Ministerie aangesloten.



5 Conclusie Gezien het feit dat de gevallen van identiteitsfraude momenteel nog steeds aan het stijgen zijn, geeft dit al direct aan dat mensen zich nog niet alert om hun persoonlijke gegevens ontfermen. Het is dan ook van belang dat we allemaal voorzichtiger moeten omgaan met onze persoonlijke informatie. Er kan zelfs gezegd worden dat persoonlijke gegevens evenveel waard zijn als geld. Fraudeurs kunnen immers met het misbruiken van andermans gegevens een hoop financiële schade aanrichten. Mensen moet meer zorg uitdragen voor hun identiteit. Uit onderzoek van het bedrijf Fellowes blijkt dat er in Nederland al 130.000 mensen slachtoffer van identiteitsfraude zijn geworden. Maar in feite zijn dit er misschien wel nog veel meer, aangezien in de meeste gevallen geen aangiftes worden gedaan of de mensen er zelfs geen weet van hebben slachtoffer te zijn. Mensen zijn zich nog niet genoeg bewust met hoeveel gemak we tegenwoordig onze persoonlijke gegevens aan iemand anders doorgeven. Hierdoor zijn veel mensen dan ook nog niet op de hoogte van het grote probleem van identiteitsfraude. Uit onderzoek is gebleken dat 99% van de mensen wel van identiteitsfraude af weet, maar geen besef heeft van hoe gemakkelijk het kan gebeuren. Veel mensen hebben niet door dat ook hen het kan overkomen, maar zien het als een misdrijf op een afstand. Naar onze mening wordt hier dan ook te makkelijk over gedaan, terwijl het in wezen een flink misdrijf omvat. Zeker als we kijken naar de steeds meer opkomende social media kan je tegenwoordig iemand z’n gegevens zo van het internet afhalen zonder dat die persoon weet dat iemand zijn gegevens beheerd. Concluderend kan dan ook gezegd worden dat bij het vrijgeven van persoonlijke gegevens het risico op identiteitsfraude niet voldoende wordt onderkend. Het aantal slachtoffers blijft stijgen, dus bij dit probleem kan zeker beter worden stil gestaan dan momenteel wordt gedaan. Het is dan vooral ook belangrijk dat men zich bewuster wordt bij het vrijgeven van persoonlijke gegevens en het besef van identiteitsfraude. Tevens is het noodzakelijk dat ieder persoon weet hoe hij identiteitsfraude kan voorkomen. Deze maatregelen kunnen al simpele acties zijn, die ervoor zorgen dat men zich minder kwetsbaar tegenover identiteitsfraude opstelt. Niet alleen op het internet moet gebruik worden gemaakt van deze onderhandelingen, ook hierbuiten bij dagelijkse activiteiten is het zorgvuldig handelen met persoonlijke activiteiten een pre. Wanneer ieder persoon zich hier bewust van zal worden en de maatregelen in gebruik zal nemen, zal identiteitsfraude flink bestreden kunnen worden en minder slachtoffers kunnen maken.



6 Bronnenlijst x Internet (z.d.). Geraadpleegd december 2010, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Identiteitsfraude x Rijksoverheid (2010). Internetfraude. Geraadpleegd december 2010, van http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/cybercrime/internetfraude#ankeridentiteitsfraude x Stop Identiteitsfraude (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.stop-identiteitsfraude.nl/ x Postbus 51 (2010). Veilig internetten. Geraadpleegd december 2010, van http://www.nederlandveilig.nl/veiliginternetten/ x Overheid (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.overheid.nl/identiteitsfraude x DVO (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.dvo.be/artikel/30501/tips-om-veilig-met-social-media-om-tegaan/ x Social Media (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.social-media.nl/ x Tweakers (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://tweakers.net/nieuws/71259/politie-arresteert-16-jarige-jongen-voorddos-aanval-op-mastercard.html x ASK (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.a-s-k.nl/Nieuws/imagoschade-en-identiteitsfraude.html x Vroom (2010). Geraadpleegd december 2010, van http://www.vroom.org/article-1587-nl.html x Van Egeraat, L. (2010). Identiteitsfraude. Individueel essay Communicatie, Tilburg: Fontys Hogescholen. x Van der Staaij, R. (deskundige)(2010) Identiteitsfraude. [Interview]. Tilburg


Identiteitsfraude. Groepsessay

Recommend Documents