Retouradres: Schans 20, 4207 EP GORINCHEM
Alle leden van het Open Pastoraat
Datum
Onderwerp
Ons kenmerk
Uw kenmerk
3 juli 2015
Besluit Algemene Kerkenraad over huisvesting
2015/0703
-
Behandeld door H.W. Voshol
Beste gemeenteleden, Afgelopen donderdag heeft de Algemene Kerkenraad een besluit genomen met betrekking tot de huisvesting. Ik bied u dit besluit namens de wijkkerkenraad hierbij aan. De kern van het besluit is dat Algemene Kerkenraad zo spoedig mogelijk: 1. start het met verkopen van de pastorie in Dalem en de Exoduskerk; 2. vier werkgroepen aanstelt om uitwerking te geven aan verbouwen van wijkcentrum De Heul (de ruimte waar wij als wijkgemeente een kerkzaal krijgen), het verhogen van inkomsten voor bouw- en verbouwwerkzaamheden, kerkbouw in GorinchemOost en het mogelijk aanpassen van de kerkzaal van de Johanneskerk. Randvoorwaardelijk voor deze activiteiten is dat er pas definitief gestart wordt met kerkbouw in Gorinchem-Oost als de pastorie in Dalem is verkocht én dat er pas gestart wordt met het aanpassen van wijkcentrum De Heul als de Exoduskerk verkocht is. Als de Exoduskerk meer heeft opgeleverd dan de gepland €350.000, dan zal ook gekeken worden naar de mogelijkheden voor het aanpassen van de kerkzaal van de Johanneskerk. U ontvangt deze brief en het besluit op hetzelfde moment als dat alle andere leden van de Protestantse Gemeente Gorinchem dit krijgen. De Algemene Kerkenraad heeft ervoor gekozen dit zo spoedig mogelijk na het besluit van 2 juli jl. te doen. De wijkkerkenraad van het Open Pastoraat werkt nadere informatie over dit besluit uit en zal na de schoolvakanties (helaas is het praktisch niet eerder te realiseren) meer informatie geven. Medio september 2015 zal er door de Algemene Kerkenraad ook een informatieavond worden georganiseerd. U wordt daarvoor te zijner tijd van harte uitgenodigd. In de bijlage van deze brief treft u het besluit aan. Heeft u vragen over dit besluit? Schroom niet contact op te nemen. Per e-mail via
[email protected] of telefonisch via 06-10780624.
Hartelijke groet, Wouter Voshol Voorzitter wijkkerkenraad Open Pastoraat
Besluit van de Algemene Kerkenraad met betrekking tot de huisvesting dd. 2 juli 2015 1 2 3 4 5
Inleiding Visie op huisvesting Besluit Beantwoorden vragen/aanbevelingen uit de wijken financiële onderbouwing
1 Inleiding Afgelopen maanden is er door de wijkkerkenraden hard gewerkt om tot een besluit te komen over het voorstel van de Algemene Kerkenraad met betrekking tot de huisvesting van de wijkgemeenten. Elke wijk is heel serieus aan het werk geweest om tot een afgewogen oordeel te komen. We kunnen daarnaast concluderen dat de wijkgemeenten goed betrokken zijn geweest bij het beoordelen van het voorstel van de Algemene Kerkenraad. In dit schrijven vindt u het besluit van de Algemene Kerkenraad, gebaseerd op de reacties vanuit de wijkgemeenten. Daarnaast zijn ook de antwoorden geformuleerd op de vragen die de verschillende wijken gesteld hebben in hun antwoord aan de Algemene Kerkenraad. We zijn dankbaar dat iedere wijkgemeente het op hoofdlijnen eens is met het voorstel. Uiteraard zitten er verschillen in de diverse antwoorden. Maar we kunnen in het algemeen stellen dat iedere wijkgemeente het eens is met het besluit om de Exoduskerk te verkopen en eens is met het aanpassen van de Heul ten behoeve van een kerkzaal voor het Open Pastoraat. Mooi dat de wijken Johanneskerk en het Open Pastoraat het hier over eens zijn! De wijkgemeenten ondersteunen ook alle het voorstel om een nieuwe kerk te bouwen in Oost, al leven er bij sommige wijkgemeenten wel vragen of alles financieel haalbaar zal zijn, ook naar de toekomst toe. 2 Visie op huisvesting Protestantse Gemeente Gorinchem In het kort willen we de visie op de huisvesting van de Protestantse Gemeente Gorinchem nog eens verwoorden. • Elke wijkgemeente moet op zondagen en de algemene feestdagen op de door haar gewenste tijdstippen kunnen samenkomen. Bovendien moet op de genoemde zonen feestdagen de wijkgemeente Grote Kerk ook ’s middags of ’s avonds op de door haar gewenste tijd een kerkdienst kunnen houden. (fusierapport) • We willen de kerk bij de mensen brengen. • Elke wijk moet kerk kunnen zijn in haar wijk. • We willen missionair zijn in de wijk waar de kerk staat. • We willen als kerk in de samenleving zichtbaar zijn en participeren. En daarom dicht bij de mensen staan. • We doen het niet voor ons zelf, maar voor de opbouw van het gemeentezijn in heel Gorinchem 3 Besluit Uit de reacties van de wijkgemeentes kunnen we een aantal hoofdlijnen halen. • Elke wijkgemeente is het eens met de verkoop van de Exoduskerk • Elke wijkgemeente is het eens met het verkopen van de pastorie in Dalem • Elke wijkgemeente is het eens met de bouw van een nieuwe kerk in Oost • Elke wijkgemeente is het eens met de verbouw van de Heul tot kerkzaal • Er is verschil van inzicht over het tijdstip van aanvang van de uitvoering • Er zijn diverse zorgen over de financiën van de PGG, nu en in de toekomst
•
Elke wijk wijst op het maken van een goed ontwerp voor Oost en voor de Heul binnen duidelijke financiële kaders en op het belang van betrokkenheid van velen bij de uitwerking van plannen
Het moderamen heeft uitvoerig de antwoorden van de wijkgemeenten gelezen en komt tot het volgende voorstel dat als besluit is vastgesteld in de AK-vergadering van 2 juli 2015. 1. We beginnen zo snel mogelijk met de verkoop van de Pastorie in Dalem en de Exoduskerk. 2. We starten zo snel mogelijk met de voorbereidingen om de diverse werkzaamheden te kunnen uitvoeren, zie 3. 3. We starten zo snel mogelijk met de volgende vier werkgroepen: a. Werkgroep verbouw Heul, inclusief facelift en integratie kosterswoning. b. Werkgroep Actie! Deze werkgroep richt zich op inzamelen van geld voor de diverse bouw- en verbouwwerkzaamheden. Daarnaast zal deze werkgroep ook de taak krijgen om plannen te ontwikkelen voor het sluitend krijgen van de begroting, zodat de financiën voor langere tijd gewaarborgd zijn. c. Werkgroep bouw kerk in Oost (er is al een werkgroep maar samenstelling en opdracht moeten opnieuw bekeken worden) d. Werkgroep mogelijk aanpassen van de kerkzaal in de Johanneskerk. (dit zal in het gehele proces aan het eind zitten, e.e.a. is afhankelijk van de financiën. De AK ondersteunt de wens vanuit de wijkgemeente, maar geeft het een prioriteit na kerkbouw in Oost en verbouw van de Heul). 4. Elke werkgroep krijgt een duidelijke opdracht. Alle wijken zijn in alle werkgroepen vertegenwoordigd, maar de wijken die direct met het resultaat van een werkgroep te maken hebben leveren de meeste leden. 5. We starten definitief met de feitelijke kerkbouw in Oost als de Pastorie in Dalem verkocht is. 6. We starten definitief met de feitelijke verbouw van de Heul als de Exoduskerk verkocht is. Als de verbouw van de Heul nog niet gereed is op het moment dat de Exoduskerk wordt overgedragen aan de koper, dan zal voor die tussenperiode door de AK in samenspraak met het OP voor een passende plaats voor de zondagse diensten van het OP worden gezorgd. 7. Mocht de Exoduskerk eerder verkocht worden dan de pastorie in Dalem en een goede prijs opleveren (d.w.z. substantieel meer dan de € 350.000 waarmee is gerekend) dan wordt op dat moment bekeken of we de verbouw van de Heul en de bouw in Oost gelijk kunnen starten. 8. Er zullen taakstellende budgetten vastgesteld worden voor de diverse werkzaamheden. In Hoofdstuk 5 treft u de financiële onderbouwing van de bovenstaande besluiten aan. 4 beantwoording vragen/aanbevelingen uit de wijken (de financiële zaken komen in een apart hoofdstuk aan de orde) 4.1 Wijkgemeente Dalem/Gorinchem Oost 4.1.1 Plan De aanbeveling om naar het ontwerp te kijken wordt zeker te harte genomen. Elke wijk zal hier bij betrokken worden. Uiteraard zal de wijkgemeente Oost de grootste inbreng hebben. 4.1.2 Capaciteit Binnen het budget dat beschikbaar is zal er zoveel mogelijk ruimte gecreëerd worden. 4.1.3 Meerdere partijen Uiteraard moet er goed gekeken worden naar de aanbesteding. Echter heeft een aannemer uit de regio Gorinchem de voorkeur. Pas bij twijfel zal er buiten de regio gekeken worden. Als kerk hebben we regionale ondernemers nodig ook na de bouw, ten behoeve van bijvoorbeeld onderhoud, maar ook ondersteuning van activiteiten
van onze wijkgemeenten. Het is ook belangrijk om indirect de plaatselijke economie te helpen. Immers is er de plaatselijke ondersteuning via de diaconie voor bijvoorbeeld de voedselbank. Het zou mooi zijn als wij als kerk ook mensen uit zo'n situatie halen of voorkomen dat ze in zo'n situatie komen door gericht te zijn op de regionale economie. 4.2 Wijkgemeente Grote Kerk 4.2.1 Behoorlijke bestemming. Er zal zeker gekeken worden naar de bestemming van de Exoduskerk. Waarbij er een voorkeur is voor het verkopen als kerk. 4.2.2 Plan De aanbeveling om naar het ontwerp te kijken wordt zeker te harte genomen. Elke wijk zal hier bij betrokken worden. Uiteraard zal de wijkgemeente Oost de grootste inbreng hebben. 4.2.3 Vrijheid van keuze. Natuurlijk kan de wijkgemeente kiezen uit de gebouwen voor de middagdienst. Wel wordt er verwacht dat bij een tweede dienst in de Grote Kerk de stookkosten worden bewaakt. 4.2.4 Beantwoording vragen. Er zijn bij ons geen vragen binnen gekomen. 4.3 Wijkgemeente Johanneskerk 4.3.1 Geldwervingsplan. In bovenstaande tekst is te lezen dat er een werkgroep Actie! Komt. 4.3.2 Controle proces. Bij iedere bouw is het nodig om de vinger aan de pols te houden. Binnen de werkgroepen die met bouw te maken hebben zal dit zeker de aandacht krijgen die het nodig heeft. 4.3.3 Handhaving pastorale formatie. Zowel de gebouwen als de pastorale formatie is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de PGG. Maar nog meer van de wijk waarin de formatie zit en het gebouw gebruikt wordt. Het is altijd lastig om een voorspelling te doen over vastigheden in dit leven voor de lange termijn. Je zou zeggen gelukkig maar. Dat neemt echter niet weg dat we de zorg begrijpen. Je zou kunnen toe zeggen dat er van de huidige formatie niemand gevaar loopt. Echter is de formatie ook gestoeld op het aantal leden. Daar kunnen we als PGG misschien nog wel wat aan werken. Vandaar ook de kerk bij de mensen! Het spreekt voor zich dat de pastorale formatie een zorg is voor de gehele PGG. Uit de financiële onderbouwing blijkt verder dat er na afronding van alle werkzaamheden een stevige vrije besteedbare ruimte is om toekomstige tekorten op te vangen. Daarnaast is er nog een stille reserve van twee pastorieën. Op de korte en middellange termijn zijn er daarom geen gevaren voor inkrimping van de pastorale formatie. 4.3.4 Toenadering van Oost en West. Dit is in eerste plaats vooral een verantwoordelijkheid van de genoemde wijken zelf. 4.3.5 Geluidsoverlast. Een belangrijk punt in het geheel! Nu al zou bekeken kunnen worden hoe het met het geluid gaat. Laat iemand eens luisteren in de Heul als er uit volle borst gezonden wordt in de kerk. En andersom maak eens flink lawaai in de Heul en luister eens in de kerk. Een ander punt van aandacht is, wanneer één wijk al begonnen is met koffie drinken, dit ook niet mag doorklinken naar de andere wijk. Verder zal dit zeker een aandachtspunt zijn binnen de werkgroep. 4.3.6 Instellen commissie. Zie besluit AK 4.3.7 Aanpassen kerkzaal Johanneskerk In het besluit van de AK is een werkgroep opgenomen die zich zal buigen over de mogelijke en noodzakelijke aanpassingen van de kerkzaal. De uitvoering daarvan is echter afhankelijk of er geld beschikbaar is om dit te realiseren. In de huidige begrotingen is dit niet meegenomen. De AK stelt voor om de haalbaarheid aan het eind van de andere bouwprocessen te bekijken en dan een besluit te nemen. 4.3.8 Dalemse kerk inzetten voor gebruik door het OP Dit is serieus onderzocht. Het betekent in ieder geval dat we de pastorie ook niet kunnen verkopen. Daarnaast moet er zoveel verbouwd worden om de ruimtes geschikt te maken voor gebruik dat de kosten daarvan ook niet gering zijn. Verder is het zo dat op hoogtijdagen het OP niet in de kerk
past. Dan zal er uitgeweken moeten worden naar de andere gebouwen, waar dan op dat moment ook een hoogtij moment zal zijn in verband met bv. de feestdagen. 4.3.9 Verhuur de Heul. In de eerste plaats zal en een strakke agenda gevoerd moeten worden. Verder is het niet zo dat er in de nieuw te bouwen kerk helemaal geen mogelijkheden zijn. Ook zal er, als de Heul verbouwd is ruimte beschikbaar komen onder de Heul. Immers de Heul wordt naar buiten toe uitgebouwd. 4.4 Wijkgemeente Open Pastoraat 4.4.1 aanvangstijdstip Aanvangstijdstip diensten in de Heul. Er zijn, zoals het nu laat aanzien, geen belemmeringen om de dienst om 10.00 uur te laten beginnen. 4.4.2 Geluid Zie opmerking bij Johanneskerk. Verder zal er zeker onderzoek gedaan moeten worden wat er mogelijk aan maatregelen genomen moeten worden. Dit zal zeker in de opdracht aan de werkgroep verwerkt worden. 4.4.3 verhuur kerkzaal (liturgische ruimte) We zullen als PGG, en ook als Open Pastoraat, op de inkomsten en uitgaven moeten letten. Gepaste verhuur, net zoals dat bij de andere kerkzalen gebeurt, is niet uit te sluiten. 4.4.4 Mindervalide Dit punt is zeker niet onbelangrijk. Zal daarom ook deel uitmaken van de opdracht aan de werkgroep. 5 Financiële onderbouwing Allereerst wordt verwezen naar de aparte bijlage “De financiële positie van de PGG -> ruimte voor bouwen in Oost en gevolgen exploitatie 31 mei 2015” Uit die • • • • •
notitie wordt duidelijk (zie variant II.d) dat bij de gecombineerde keuze van: verkoop van de Exoduskerk à €350.000; verkoop van de pastorie in Dalem à €450.000; verkoop van het stuk grond in Nieuwendijk à €60.172; nieuwbouw in Oost à €1.410.000; verbouwing van de Heul t.b.v. een kerkzaal voor het OP à €250.000;
gecombineerd met de reeds beschikbare middelen uit reserves en een deel van de voorziening groot onderhoud. Het beeld als volgt is: • Er is dan een vrij beschikbare reserve van €500.000 om toekomstige tekorten op te vangen. • Daarbovenop is er een stille reserve van twee pastorieën die gezamenlijk een waarde hebben van ruim €500.000. • Er is dan een jaarlijks exploitatietekort van €20.735. Dit tekort zal zonder verdere inspanning in de jaren daarna geleidelijk oplopen. Naar het oordeel van de AK is de vermogenspositie van de PGG daarmee zodanig sterk dat gedurende vele jaren eventuele tekorten kunnen worden opgevangen zonder dat de pastorale formatie gevaar loopt. Financieel is het dus verantwoord het totale bovenstaande pakket uit te voeren. Daarbij horen wel de volgende kanttekeningen: • De bedragen genoemd bij de nieuwbouw in Oost en de verbouwing van de Heul zijn in principe taakstellende budgetten. Verhoging van de budgetten is alleen mogelijk als er extra middelen beschikbaar komen uit acties (zie de werkgroep Actie!) of als de verkoop van de Exoduskerk en/of de pastorie in Dalem meer oplevert dan hierboven genoemd. • De Exoduskerk en de pastorie in Dalem moeten kunnen worden verkocht tegen minimaal de hierboven genoemde bedragen.
•
Als aan het einde van de hele exercitie er substantieel meer vrij beschikbare ruimte overblijft dan de genoemde € 500.000 dan is er de mogelijkheid om een aanpassing van de kerkzaal van de Johanneskerk serieus te overwegen. Die overweging kan pas gemaakt worden als er gehele financiële duidelijkheid is over alle andere transacties.
De vraag is nu hoe te handelen zolang er nog geen duidelijkheid is over verkoop van de Exoduskerk en de pastorie in Dalem. In het besluit staat: 1. We starten definitief met de feitelijke kerkbouw in Oost als de Pastorie in Dalem verkocht is. 2. We starten definitief met de feitelijke verbouw de Heul als de Exoduskerk verkocht is. 3. Mocht de Exoduskerk eerder verkocht worden dan de pastorie in Dalem en een goede prijs opleveren (d.w.z. substantieel meer dan de € 350.000 waarmee is gerekend) dan wordt op dat moment bekeken of we de verbouw van de Heul en de bouw in Oost gelijk kunnen starten. De onderbouwing voor dit besluit is als volgt: 1. Als de pastorie in Dalem nog niet is verkocht, maar alle andere zaken gebeuren wel volgens plan, dan is er een vrij beschikbare ruimte om tekorten op te vangen van €500.000 - €450.000 = €50.000. Dat is volgens de AK een te wankele basis om zowel de bouw in Oost te doen als de verbouw van de Heul. Omdat er een voor de hand liggende koppeling is tussen “verkoop Exoduskerk en verbouw Heul” en “verkoop pastorie Dalem en bouw in Oost”, ligt het voor de hand de feitelijke bouw in Oost in deze situatie vooruit te schuiven tot de pastorie Dalem is verkocht. In de praktijk is de kans dat dit gaat gebeuren erg klein, omdat de pastorie in Dalem naar verwachting best verkoopbaar is en omdat de feitelijke bouw in Oost i.v.m. het beschikbaar komen van de bouwrijpe grond nog even op zich laat wachten. Verder zie ook 3. 2. Als de Exoduskerk nog niet is verkocht, maar alle andere zaken gebeuren wel volgens plan, dan is er een vrij beschikbare ruimte om tekorten op te vangen van €500.000 - €350.000 = €150.000. Dat is volgens de AK een te wankele basis om zowel de bouw in Oost te doen als de verbouw van de Heul. Analoog aan de redenering bij 1 zal in deze situatie de feitelijke verbouw van de Heul vooruit geschoven worden. Daar speelt ook in mee dat het OP in die situatie nog geen andere kerkruimte nodig heeft. 3. Situatie 3 is gelijk aan situatie 1, met alleen als verschil dat de Exoduskerk substantieel meer opbrengt dan €350.000. De mate waarin de opbrengst hoger is dan €350.000 stijgt de vrij beschikbare ruimte van €50.000 genoemd bij 1. Boven een bepaalde grens is het dan wel verantwoord ook reeds feitelijk in Oost te gaan bouwen. Op dit moment is die grens nog niet hard te bepalen. Als deze situatie zich voordoet zal op dat moment een beslissing worden genomen. Vastgesteld op 2 juli 2015, Preses C. Hoogendoorn
Scriba Harm van Delen
